КОВИД-19 ЦАР ТАХЛЫН ҮЕ ДЭХ ГБХ-ИЙН ХОХИРОГЧ/ДАВАН ТУУЛАГЧДЫН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАМГААЛАХ ҮЙЛЧИЛГЭЭ

КОВИД-19 ЦАР ТАХЛЫН ҮЕ ДЭХ ГЭР БҮЛИЙН ХҮЧИРХИЙЛЛИЙН ХОХИРОГЧ/ДАВАН ТУУЛАГЧДЫН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАМГААЛАХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ”

СУДАЛГААНЫ ТАЙЛАН

Улаанбаатар хот 2021 он

Судалгаа хийсэн: Г.Түвшинжаргал, Хөөрхөн зүрх ТББ-ын сэтгэл зүйч Х.Эгшиглэн, Хөөрхөн зүрх ТББ-ын сэтгэл зүйч

АГУУЛГА НЭГ. УДИРТГАЛ 1.1 СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ 1.2 СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ a) ЗОРИЛГО b) ЗОРИЛТ c) СУДАЛГААНЫ ЗОРИЛТОТ БҮЛЭГ d) СУДАЛГААНЫ АРГА, АРГАЧЛАЛ

ХОЁР.СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН 2.1. ҮР ДҮН 2.2. ДҮГНЭЛТ 2.3. ЗӨВЛӨМЖ

ГУРАВ. АШИГЛАСАН ЭХ СУРВАЛЖ ДӨРӨВ.ХАВСРАЛТ

1.1. СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ Манай улсад 2020 оны эхний улирлаас Ковид-19 цар тахлын халдварын тархалт болон бусад нөхцөлөөс шалтгаалан хатуу хөл хориог шат дараалан тогтоогоод байна. Цар тахлаас үүдсэн хатуу хөл хорионы нөхцөлд хамгаалах байрны хүлээн авах орон тоо дүүрсэн болон эрх бүхий мэргэжилтнүүд нь ажлын ачааллаас шалтгаалан хариу үйлчилгээг түргэн шуурхай үзүүлэхгүй байгаа нөхцөлүүдээс үүдэн олон олон гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагч нь хүчирхийлэл үйлдэгчтэй хамт хөл хориог өнгөрөөж буй асуудлууд тулгарсаар байна. 2020 онд цагдаагийн газарт өдөрт 100-150 гаруй гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй холбоотой дуудлага ирснээс 20-25 гаруй хохирогч/даван туулагчдыг түр хамгаалах байранд байршуулсан байна. Энэ нь 2019 онтой харьцуулахад 12%-иар өндөр байгаа юм.1 Хуульд заасны дагуу гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэгт холбогдсон этгээд шүүхийн шийдвэр гарах хүртэл буюу хэрэг шийдэгдтэл ихэнх тохиолдолд цагдан хорих, түр саатуулах байранд хоригдох заалттай байдаг ч тус байранд Ковид-19 халдварын тохиолдол нэмэгдэж байгаатай холбоотойгоор гэр бүлийн хүчирхийллийн холбогдогч, гэмт хэрэгтэнг шүүхээс батлан даалтад гаргаж байгаа тохиолдол болон түр хамгаалах байранд халдварын тархалт гарах, хамгаалах байрны орон тоо дүүрэн байгаа нөхцөлөөс шалтгаалж хохирогч/даван туулагчдыг хамгаалж чадахгүй нөхцөлүүд тулгараад байна. Тус нөхцөл байдалтай холбоотойгоор ковид-19 цар тахлын нөхцөлд хохирогч/даван туулагч аюулгүй байх, шаардлагатай тусламж, үйлчилгээг авахад хүндрэл, бэрхшээлүүд тулгарч буйтай холбоотойгоор хохирогч/даван туулагчдаас бодит нөхцөл байдлын судалгааг авч, судалгааны үр дүн дээр суурилсан зөвлөмжийг боловсруулан, шийдвэр гаргах түвшний албан тушаалтан, мэргэжилтнүүдэд хүргүүлэх шаардлага тулгарсан.

1.2. СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ Судалгааны

зорилго: Ковид-19 цар тахлын үед гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах тусламж үйлчилгээний нөхцөл байдлыг судлах. Судалгааны зорилт: •

•

Ковид-19 цар тахлын нөхцөлд хохирогч/даван туулагчдын аюулгүй байдлыг хамгаалах тусламж үйлчилгээг цагдаагийн байгууллага үзүүлснийг судлах; Цар талын үед хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хангах зөвлөмж боловсруулан зохих байгууллагад хүргүүлэх.

Судалгааны зорилтот бүлэг: Цагдаагийн байгууллагаар дамжуулан түр хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвөөр Ковид -19 цар тахлын үед үйлчлүүлсэн гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагч эмэгтэйчүүд. Судалгааны арга, аргачлал:

1

Цагдаагийн ерөнхий газар, Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хэлтсийн статистик, мэдээлэл, 1212.mn

Судалгаанд ярилцлага болон асуулгын аргыг ашигласан. Судалгааны материал арга зүй: Улаанбаатар хот болон хөдөө орон нутагт ажиллаж буй гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчдын аюулгүй байдлыг хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвөөр цагдаагийн байгууллагаар дамжуулан 2021 оны 1-ээс 5 дугаар сард үйлчлүүлсэн нийт 80 үйлчлүүлэгчээс асуулга, ярилцлагын аргыг ашиглан чанарын судалгаа хийв.

Чанарын судалгаа хийхдээ Монгол улсад гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хамгаалах үйл ажиллагаа явуулж буй бүхий л хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төв болон тэдгээрээр үйлчлүүлсэн үйлчлүүлэгчдийг (цагдаагийн байгууллагаар дамжуулан) хамруулахыг эрмэлзсэн болно. Асуулга ярилцлагыг тусгайлан боловсруулсан асуумжийн хүрээнд халдвар хамгааллын дэглэм баримтлан зохион байгуулав. Мэдээллүүдийг цуглуулах, цэгцлэх, шалгах, тусгай тоон тэмдэглэл хийх зэргийг судалгааны *Microsoft Excel 2016*, *Microsoft Word 2016* программуудыг ашиглан бичлэг бүхий мэдээний санг үүсгэж тооцон гаргав. Судалгааны ажлын үр дүнгийн хүснэгт, дүрслэлүүдийг хийхдээ *Microsoft Excel 2016* программыг ашиглан гүйцэтгэв.

2. СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН 2.1. ҮР ДҮН Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчдын хамгийн их буюу 60% нь 31-40 настай, 17,2% нь 41-50, 14,2% нь 26-30, 5,7% нь 18-25, хамгийн бага буюу 2,9% нь 51ээс дээш настай байв. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчын насны байдал 51-с дээш нас

2.90%

26-30 нас

14.20%

41-50 нас

17.20%

31-40 нас 18-25 нас

60% 5.70%

Зураг 1. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчын нас

Судалгаанд оролцогчдын харьяалал: хамгийн их буюу 33,6% нь Улаанбаатар хот, 11,3% нь Өвөрхангай болон Завхан, 3,8% нь Өмнөговь болон Баянхонгор, 3,7% нь

Хөвсгөл болон Сүхбаатар аймгийн харьяалалтай байсан бол 28,8% нь хүчирхийлэл үйлдэгчээс зугтаж, нуугдаж байгаа тул одоогоор тогтсон харьяалал байхгүй гэжээ. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчын харъяалал Улаанбаатар

33.60%

Өмнөговь

3.80%

Баянхонгор

3.80%

Тодорхойгүй

28.80%

Хөвсгөл

3.70%

Сүхбаатар

3.70%

Өвөрхангай

11.30%

Завхан

11.30% Зураг 2. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчын харъяалал

Хэний зүгээс хүчирхийлэлд өртсөн: хамгийн их буюу 73,2% нь нөхрийн зүгээс, 8% нь хамтран амьдрагч, 5,2% нь найз залуу болон эцэг эх, хамгийн бага буюу 2,8% нь хадам болон хүргэний зүгээс хүчирхийлэлд өртсөн байна. Хэний зүгээс хүчирхийлэлд өртсөн Бусад-1 Хамтран амьдрагч-3

2.80% 8.00%

Хадам-1

2.80%

Хүргэн-1

2.80%

Найз залуугийн зүгээс -2

5.20%

Эцэг эхийн зүгээс-2

5.20%

Нөхрийн зүгээс

73.20%

Зураг 3. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагч хэний зүгээс хүчирхийлэлд өртсөн

Хохирогч/даван туулагч нь ямар хэлбэрийн хүчирхийлэлд өртсөн: хамгийн их буюу 60% гаруй нь бие махбод, 40% гаруй нь сэтгэл санааны, 14% нь бүх хэлбэрийн хүчирхийлэл, хамгийн бага буюу 8,5% нь эдийн засгийн хүчирхийлэлд өртсөн байна. Хүчирхийллийн хэлбэр Бүх төрлийн

14%

Сэтгэл санаа

12%

Бие махбод, сэтгэл санаа, эдийн засаг

8.50%

Бие махбод, сэтгэл санаа

37%

Бие махбод

28.50%

Зураг 4. Судалгаанд хамрагдсан хохирогч/даван туулагчын өртсөн хүчирхийллийн хэлбэр

Хүчирхийллийн үргэлжилж буй хугацаа нь хамгийн их буюу 25% нь 1 хүртэлх жил, 22% нь 5-10 болон 10-аас дээш жил, 20% нь 1-3 жил, хамгийн бага буюу 11% нь 3-5 жил үргэлжилсэн. Хүчирхийлэл үргэлжилж буй хугацаа 3-5 жил

11%

5-10 жил

22%

10-с дээш жил

22%

1-3 жил

20%

1 хүртэлх

25%

Зураг 5. Хүчирхийллийн үргэлжилж буй хугацаа

Цар тахлын үед хохирогч/даван туулагч цагдаагийн байгууллагад хандсан эсэхэд 91% нь хандсан, 9% нь хандаагүй гэжээ. Судалгааны цаашдын асуулга, ярилцлагыг цагдаад хандсан хохирогч/даван туулагчаас авсан. Ковид19 цар тахлын үед цагдаагийн байгууллагад хандсан

Үгүй

9%

Тийм

91%

Зураг 6. Хохирогч/даван туулагч цар тахлын үед цагдаагийн байгууллагад хандсан эсэх

Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчид ГБХТТХууль болон эрхийнх нь талаар мэдээлэл (ГБХТТХ 25.4.4 дүгээр заалт) хамгийн их буюу 50% нь мэдээлэл өгөөгүй, 39% нь мэдээлэл өгсөн 11% нь бага зэрэг мэдээлэл өгсөн гэжээ.

Хохирогч/даван туулагчид ГБХТТХууль болон эрхийнх нь талаар мэдээлэл өгөх

Мэдээлэл өгсөн

Бага зэрэг мэдээлэл өгсөн

Мэдээлэл өгөөгүй

39%

11%

50%

Зураг 7. Хохирогч/даван туулагчид цагдаа хууль, эрхийн талаар мэдээлэл өгсөн байдал

Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчтай харилцахдаа хамгийн их буюу 54% нь энгийн, хүндэтгэлтэй, 46% нь төвөгшөөсөн, захирангуй, дээрэнгүй, соёлгүй харилцсан гэжээ.

Цагдаагийн алба хаагчын харилцаа Төвөгшөөсөн, захирангуй, дээрэнгүй, соёлгүй

46%

Энгийн, Хүндэтгэлтэй

54%

Зураг 8. Цагдаагийн алба хаагчийн хохирогч/даван туулагчтай харилцах харилцаа

Цагдаагийн алба хаагчын харилцаа болон үйлчилгээ нь хохирогч/даван туулагчийн 64% нь аюулгүй, хамгаалагдсан мэдрэмж төрүүлсэн, 36% нь харилцаа нь хүндэтгэлгүй, дээрэнгүй байсан учраас аюулгүй мэдрэмж төрүүлээгүй гэжээ.

Цагдаагийн харилцаа болон үйлчилгээ аюулгүй байдлын мэдрэмж төрүүлсэн эсэх

Аюулгүй, хамгаалагдсан мэдрэмж төрүүлсэн

Харилцаа нь хүндэтгэлгүй, дээрэнгүй байсан учраас аюулгүйн мэдрэмж төрүүлээгүй

64%

36%

Зураг 9. Цагдаагийн алба хаагчийн харилцаа, үйлчилгээ аюулгүй мэдрэмж төрүүлсэн байдал

Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчид аюулын зэргийн үнэлгээг (ГБХТТХ 25.4.1) хийсэн гэж хамгийн их буюу 84%, үгүй 10%, мэдэхгүй болон хохирогч/даван туулагч өөрөө хийлгэхээс татгалзсан 3% байна.

Аюулын зэргийн үнэлгээ хийсэн Хохирогч өөрөө татгалзсан

3%

Мэдэхгүй

3%

Үгүй

10%

Тийм

84%

Зураг 10. Цагдаагийн алба хаагч аюулын зэргийн үнэлгээ хийсэн байдал

Аюулын зэргийн үнэлгээ хийсэн цагдаагийн алба хаагчдын 64% нь хохирогч/даван туулагчид аюулын зэргийн үнэлгээний талаар мэдээлэл, тайлбар өгөөгүй бол 36% нь мэдээлэл тайлбар өгсөн байна. Аюулын зэргийн үнэлгээний талаар

Аюулын зэргийн үнэлгээний талаар

тайлбар өгсөн

тайлбар өгөөгүй

36%

64%

Зураг 11. Цагдаагийн алба хаагч аюулын зэргийн үнэлгээний талаар мэдээлэл, тайлбар өгсөн байдал

Цагдаагийн алба хаагч нь хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар хариуцлага хүлээлгэсэн (ГБХТТХ 25.4.2, ЗТХ 5.4)байдал 31,4% нь дуудлагаар ирчихээд ямар нэгэн арга хэмжээ аваагүй, 26,7% нь хохирогчийг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэж аюулгүй байдлыг хангасан, 15,5% нь торгосон, 12,4% нь хүчирхийлэл үйлдэгчийг баривчилсан, 7% нь арга хэмжээ авахыг нь хүлээж байгаа, эмнэлэг дуудаж хохирогчийг үзүүлсэн гэжээ.

1-14 хоног баривчилсан 12.4%

Хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хамгаалсан

Торгосон

Гэрт ирчхээд л явсан. Арга хэмжээ аваагүй (Ковидын улмаас гэсэн тайлбар өгсөн) (Эхнэр нөхөр хоёр юм чинь тохирчих гэсэн.)

31,4% Эмнэлэг дуудаж, үзүүлж өгсөн

15,5%

7%

26,7% Хуулийн дагуу арга хэмжээ авна гэсэн тул хүлээж байгаа 7%

Зураг 12. Цагдаагийн алба хаагчын авсан арга хэмжээ

Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг 61% нь хамгаалалтын ямар нэгэн арга хэмжээ аваагүй, 39% нь хамгаалах байр, НЦҮТөвд хандуулсан гэжээ. Цагдаа хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хамгаалсан эсэх

Хамгаалалтад аваагүй, арга хэмжээ аваагүй

Хамгаалах байр, НЦҮТ-д аваачсан

61%

39%

Зураг 13. Цагдаагийн алба хаагчын хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хангасан байдал

Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчдыг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэсэн (ГБХТТХ 25.4.1) эсэхэд 43% нь цагдаа хамгаалах байранд хүргэж өгөөгүй өөрөө очсон, 26% нь цагдаагийн машинаар хүргэсэн, 21% нь хамгаалах байр болон НЦҮТ, нийгмийн ажилтан гэрээс нь ирж авсан гэжээ. Цагдаа хохирогч даван туулагчыг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэсэн эсэх Хохирогч өөрөө очсон Хамгаалах байр болон нийгмийн ажилтан, ГБХЗХГ-с ирж авсан Цагдаагийн машинаар хүргэж өгсөн

43%

21%

26%

Зураг 14. Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчыг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэсэн байдал

Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчдыг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэхдээ түүнийг гэрээсээ хүүхэд, асран хамгаалдаг хүн болон өөрийн хэрэгцээтэй эд зүйлээ авахад дэмжлэг үзүүлсэн (ГБХТТХ 25.7) эсэхэд 39% нь дэмжлэг үзүүлсэн, 36% нь дэмжлэг үзүүлээгүй, 27% нь цагдаад хүсэлт гаргаагүй гэжээ.

Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчид дэмжлэг үзүүлсэн байдал Хохирогч/даван туулагч эд зүйлээ авах талаар цагдаагаас дэмжлэг хүсээгүй

27%

Өөрийн эд зүйлсээ авах талаар цагдаад хэлсэн ч дэмжлэг үзүүлээгүй

36%

Өөрийн хэрэгцээт эд зүйл авахад цагдаа хамт байж, хүчирхийлэл үйлдэгчээс хамгаалсан

39%

Зураг 15. Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчыг хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргэхдээ үзүүлсэн дэмжлэг

Хамгаалах байр, НЦҮТөвөөс гарсны дараа цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчдын аюулгүй байдалд нь хяналт тавьсан эсэхэд 54% нь хяналт тавиагүй, 39% нь хяналт тавьсан, 7% нь одоо хамгаалах байранд байгаа тул хэлж мэдэхгүй байна гэжээ. Хамгаалах байр, НЦҮТөвөөс хохирогч/даван туулагч гарсны дараа цагдаа аюулгүй байдалд нь хяналт тавьсан эсэх Одоохондоо хамгаалах байрнаас гараагүй

7%

Аюулгүй байдалд хяналт тавиагүй

Аюулгүй байдалд хяналт тавьсан

54%

39%

Зураг 16. Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчдыг хамгаалах байр, НЦҮТөвөөс гарсны дараа аюулгүй байдалд нь хяналт тавьсан байдал

Хамгаалах байр, НЦҮТөвөөс гарсны дараа цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчдын аюулгүй байдалд дараах байдлаар хяналт тавьсан байна. Гэрт ирж хүчирхийлэл Гэрт ирж аюулгүй байгаа Цагдаа өөрөө биечлэн үйлдэгчтэй дахин

уулзсан, эсэхийг хүчирхийлэл ярилцаад

үйлдэхгүй сануулсан.

шалгаж, ирээгүй явсан, ахлагчийг

байхыг шаардлагатай тохиолдолд

хэсгийн явуулж

аюулгүй байгаа эсэхийг асуулгасан.

холбогдоорой гэсэн. Зураг 17. Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчыг хамгаалах байр, НЦҮТөвөөс гарсны дараа аюулгүй байдалд нь хяналт тавьсан байдал

Хохирогч/даван туулагч нь гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар цагдаад дахин хандаж тусламж, үйлчилгээ авах эсэхэд 49% нь үгүй, 38% нь тийм, 13% нь одоохондоо үгүй гэжээ. Яагаад дахин хандахгүй гэснийг тодруулахад “харилцаа нь муухай байсан”, “арга хэмжээ аваагүй”, “торгуулийн мөнгө би өөрөө төлсөн учраас өөрөө хохирсон”, “хүчирхийлэл үйлдэгч улам заналхийлэх болсон” зэргээр тайлбарласан.

Хохирогч/даван туулагчид цагдаад дахин хандах эсэх Үгүй

Одоохондоо үгүй

Тийм

49%

13%

38%

Зураг 18. Хохирогч/даван туулагч нь гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар цагдаад дахин хандаж тусламж, үйлчилгээ авах эсэх

Хохирогч/даван туулагч нь цагдаагийн байгууллага гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчид тусламж үйлчилгээ үзүүлэхдээ 41% нь хүчирхийлэл үйлдэгчид зохих хариуцлага хүлээлгэх, 28% нь хохирогчын аюулгүй байдлыг хангах, 23% нь харилцаа, хандлагадаа анхаарах, 8% нь саналгүй гэжээ.

Цагдаа гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчид тусламж үйлчилгээ үзүүлэхэд анхаарч ажиллах зүйл

Хохирогчын аюулгүй байдлыг хангах

28%

Хүчирхийлэл үйлдэгчид тохирсон арга хэмжээ авах

41%

Харилцаа хандлагад анхаарах

Хэлэх санал байхгүй

23%

8%

Зураг 19. Хохирогч/даван туулагчаас цагдаад хандаж гаргаж буй санал

ДҮГНЭЛТ Одоогийн байдлаар Монгол Улсад түр хамгаалах байр 18, нэг цэгийн үйлчилгээний төв 17 байгаа бөгөөд 2021 оны эхний улирлын байдлаар сард дунджаар 300 гаруй хохирогч үйлчлүүлсэн гэх статистикийг НҮБ-ын Хүн амын сангаас гаргажээ. Түр хамгаалах байр болон нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдийн ихэнх нь COVID-19 цар тахлын үед ч үйл ажиллагаагаа явуулсаар байгаа хэдий ч хөл хорио тогтоосны улмаас хохирогч, даван туулагчид хүчирхийлэл үйлдэгчтэй 24 цагийн турш байнгын хяналтад нь байгаагийн улмаас аюулгүй байдлын хамгаалалт авахад хүндрэлтэй болж, хүчирхийлэл улам далд болж байна. Цар тахлын хөл хорионы улмаас хохирогч/даван туулагчид хүчирхийллийн таслан зогсоох, аюулгүй байдлаа хамгаалахаар ханддаг байсан эх сурвалж, нөөцдөө хандах боломжгүй болсон. Тиймээс хохирогч/даван туулагчдын хүчирхийллийг таслан зогсоох, аюулгүй байдлаа хамгаалуулах цор ганц гарц нь цагдаагийн байгууллагад хандаж тусламж үйлчилгээ авах явдал юм. Бидний хийсэн энэхүү судалгаагаар цагдаад хандсан хохирогч/даван туулагчдын 61% аюулгүй байдлаа хамгаалуулж чадаагүй, 39% нь хамгаалах байр, НЦҮТөвд хүргүүлж аюулгүй байдлаа хамгаалуулсан, хамгаалах байр болон НЦҮТөвөөс гарсны дараа 54% нь хяналт тавиагүй, 39% нь хяналт тавьсан гэж байгаа нь цагдаагийн байгууллагын тусламж, үйлчилгээ нь цар тахлын үед тэдэнд ээлтэй, хохирогч төвтэй үйлчилгээ байж чадахгүй байгааг илтгэж байна. Тухайлбал:

•

•

•

•

Цагдаагийн алба хаагч хохирогч/даван туулагчид ГБХТТХууль болон хохирогчийн эрхийн талаар мэдээлэл өгөх нь хангалтгүй байгаагаас эрхээ хамгаалж, зохих ёсны үйлчилгээг авч чадахгүй байна. Цагдаагийн алба хаагч нь аюулын зэргийн үнэлгээ хийж байгаа боловч энэ талаараа хохирогч/даван туулагчид тайлбар, мэдээлэл өгөхгүй, хохирогч ямар эрсдэлд байгаа, эрсдлээс хамгаалах алхам хийхээ мэдэхгүй байдалд байна. Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчдын аюулгүй байдлыг хамгаалж хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвд хүргэх үүргээ хангалттай биелүүлэхгүй байгаагаас хохирогч өөрөө хамгаалах байранд очих, өөр байгууллагад хандаж тусламж хүсэх зэрэг хүндрэл учирч байна. Цагдаагийн алба хаагч нь хүчирхийлэл үйлдэгчид хариуцлага хүлээлгэх нь хангалтгүй, оновчгүй байгаа нь хохирогч/даван туулагч хүчирхийлэлд дахин өртөх, давхар хохирох (хүчирхийлэл үйлдэгчид ногдуулсан торгуулийг хохирогч төлөх)эрсдэлд хүргэж байна.

ЗӨВЛӨМЖ •

• • •

•

Цар тахал, хөл хорионы үед гэр бүлийн хүчирхийллийн дуудлага бүрт онцгой ач холбогдол өгч, хохирогч/даван туулагчид хууль болон хуульд заасан эрхийн талаар бүрэн мэдээлэл өгөх, аюулын зэргийн үнэлгээ хийх, энэ талаар хохирогч/даван туулагчид мэдээлэл өгөх, аюулгүй байдлыг хамгаалж хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвд хүргэх зэрэг хуулиар хүлээсэн үүргээ заавал биелүүлэх; Хүчирхийлэл үйлдэгчид зохих хариуцлагыг тооцох, хүчирхийлэл дахин үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх, хяналт тавих; Цар тахал, хөл хорионы үед цагдаагийн алба хаагч хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлэхэд тусгайлсан удирдлага, арга зүйгээр хангах, хяналт тавих; Цагдаагийн алба хаагч нь хохирогч/даван туулагчид ээлтэй (Аюулгүй байдал хангасан, нээлттэй итгэлтэй, дэмжлэгтэй, хамтарсан, эрх мэдэлжүүлсэн) үйлчилгээг үзүүлэхэд удирдлага, арга зүйгээр хангах, чадавхжуулах, хяналт тавих. Хохирогч/даван туулагчын аюулгүй байдлыг хамгаалах үйлчилгээний нөхцөл байдлыг бүхэлд нь судлах.

АШИГЛАСАН ЭХ СУРВАЛЖ: 1. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль, журмууд 2016 2. Жендэрээс үүдэлтэй хүчирхийлэл болон хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн монгол дахь байдал, ЭМЯ, ХЭҮТ, ДЭМБ, Улаанбаатар, 2007 3. Жендэрт суурилсан хүчирхийллийн судалгаа, НҮБХАС, 2018 4. Хамгаалах байр, НЦҮйлчилгээний төвийн хохирогч/даван туулагчийн мэдээлэл, 2021 оны эхний улирал

Хавсралт №1 “КОВИД-19 ЦАР ТАХЛЫН ҮЕ ДЭХ ГЭР БҮЛИЙН ХҮЧИРХИЙЛЛИЙН ХОХИРОГЧ/ДАВАН ТУУЛАГЧДАД ЭЭЛТЭЙ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИНГ БИЙ БОЛГОХОД НӨЛӨӨ ҮЗҮҮЛЭХ НЬ” ХОХИРОГЧ/ДАВАН ТУУЛАГЧДААС АВАХ СУДАЛГААНЫ АСУУЛГА Ерөнхий мэдээлэл 1. Таны нас: □ 18-25 □ 26-30 □ 31-40 □ 41-50 □ 51-ээс дээш 2. Та хаана амьдардаг вэ? □ Улаанбаатар хот □ Хөдөө, орон нутаг ______________ (аль орон нутагт амьдардаг) 3. Та гэр бүлдээ хэний зүгээс хүчирхийлэлд өртөж байна вэ? □ Нөхөр/эхнэр □ Хамтран амьдрагч □Эцэг, эх □ Ах дүү □ Бусад ____________ 4. Та гэр бүлийн хүчирхийллийн аль хэлбэрт өртөж байна вэ? □ Бие махбодийн □ Сэтгэл санааны □ Бэлгийн □ Эдийн засгийн 5. Та гэр бүлийн хүчирхийллийг хэр хугацаанд даван туулж байна вэ? □ 1 хүртэл жил □ 1-3 жил □ 3-5 жил □ 5-10 жил □ 10-аас дээш жил Үндсэн мэдээлэл 6. Та ковид19 цар тахлын үед гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар цагдаагийн байгууллагад хандаж тусламж хүссэн үү? □ Тийм □ Үгүй, яагаад: _____________________________________ 7. Цагдаа таны мэдээлэл, дуудлагын дагуу хэр хугацааны дараа ирсэн бэ? Шуурхай байсан уу? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ 8. Цагдаа таныг хүчирхийлэл үйлдэгчээс тусгаарлаж байгаад ярилцсан уу, эсвэл хамтад нь байлгаж ярилцсан уу? _________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________ ___________________________________________________________________________ 9. Цагдаа танд “гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль” болон хуульд заасан эрхийн талаар мэдээлэл өгсөн үү? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ 10. Цагдаа тантай хэрхэн харилцаж байсан бэ? (хүндэтгэлтэй, энгийн, дээрэлхсэн, төвөгшөөсөн, захирсан, буруутгасан г.м)

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

_________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Цагдаа танд гэр бүлийн хүчирхийллийн аюулын эрсдлийн үнэлгээ хийсэн үү? Энэхүү үнэлгээний талаар тайлбарлаж өгсөн үү? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа хүчирхийлэл үйлдэгчид гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдвэл хуулийн ямар хариуцлага хүлээлгэдэг талаар сануулж, тайлбарласан уу? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар хариуцлага хүлээлгэсэн бэ? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа таны болон таны гэр бүлийнхний аюулгүй байдлыг хэрхэн хамгаалсан бэ? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа таныг хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвд хүргэсэн үү, холбож өгсөн үү? (цагдаагийн машинаар хүргэж өгсөн үү, таныг өөрийг нь явуулсан уу?) _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа таныг гэрээсээ хүүхэд, арсан хамгаалдаг хүн болон өөрийн хэрэгцээтэй эд зүйлээ авахад хамгаалж, дэмжлэг үзүүлсэн үү? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Цагдаа таныг хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвөөс гэртээ очсоны дараа аюулгүй байдалд нь хяналт тавьж байсан уу? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _______________________ Та гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар цагдаад дахин хандаж тусламж, үйлчилгээ авах уу? _________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ _____________________ Та цагдаа гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч/даван туулагчид тусламж үйлчилгээ үзүүлэхдээ ямар зүйл дээр анхаарч ажиллах хэрэгтэй гэж бодож байна вэ?

_________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ ________________________