gereformeerd 72E JAARGANG • NUMMER 2 • 25 JANUARI 2019
KERKELIJK LEVEN
2
Het ND berichtte onlangs dat diakenen hun stemrecht terug willen. Dit onderwerp is acueel nu de eenwording met de NGK in het verschiet ligt.
KERKBLAD IN DE SCHIJNWERPER
4
Na een half jaar van zoeken, denken en proberen was 2018 het eerste volle jaar voor pionier Bob Venus in dienst van de classis Amersfoort.
BOEKAANKONDIGINGEN
8
In de Boekaankondigingen in deze editie onder meer ‘Raak de wonden aan’ van Tomáš Halík, een boek dat een viersterrenrecensie kreeg in Trouw.
Volgen tot over de pijngrens Als jullie gerechtigheid niet groter is dan die van de schriftgeleerden en de farizeeën, zullen jullie zeker het koninkrijk van de hemel niet binnengaan (Mat. 5:20).
DOOR DS DAVID DE JONG De schriftgeleerden en de Farizeeën hielden zich precies aan de letter van de wet, maar dan ook alleen daaraan. Dat gaat ongeveer zo: “Ja, maar dat moet je wel in zijn verband zien. Je kunt dat woord niet zo één-twee-drie naar nu overzetten”. Ondertussen is de uitkomst altijd dat een woord wel betekenis had voor toen, maar niet
voor nu; wel voor anderen, maar niet voor jou. Zo kunnen mannen in zwarte pakken precies uitleggen wat bepaalde bijbelteksten voor homo’s betekenen. Maar henzelf raakt dat niet: zij zijn hetero. O, gaat het ineens over die verklaring van Nashville? Zeker. Maar als jouw gerechtigheid niet groter is dan die van de ondertekenaars van die verklaring, zul jij het koninkrijk van de hemel zeker niet binnen gaan.
Hoe wordt jouw gerechtigheid dan groter? Door ook teksten die niet over jou zouden gaan te lezen alsof ze wél over jou gaan. Zo heeft Jezus de Bijbel gelezen: als een boek dat niet over anderen, maar over Hém ging. Had Hij de Bijbel op dezelfde manier gelezen als de schriftgeleerden en de
Farizeeën, dan had Hij nooit zijn leven voor ons gegeven. Dat kon natuurlijk nooit Gods bedoeling zijn. De Bijbel is er immers heel duidelijk over dat mensenoffers de Here een gruwel zijn? Wie Jezus wil volgen, kan niet blijven staan voor de pijngrens. Dat deed die rijke jongeling. Als hij meer wilde doen om volmaakt te zijn, zou het pijn gaan doen. Niet de pijn van de kruisdood, wel pijn in de portemonnee. Toch was hij in het voelen van die pijn één met Jezus geweest. Ga je die pijn uit de weg, dan zul je ook de rust niet kennen die Jezus verderop in de Bergrede belooft: “Zoek eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden”.
KERKELIJK LEVEN
Diakenen terug in kerkenraad? Op 1 december 2018 berichtte het Nederlands Dagblad dat de diakenen hun stemrecht terug willen hebben. Uit een enquête van de Deputaten Diaconale Zaken en Diaconaal Steunpunt bleek driekwart van de ondervraagde diakenen die mening toegedaan. Ook vond 25 procent dat de diakenen weer deel moeten gaan uitmaken van de kerkenraad. Deze uitkomsten zijn actueel nu de eenwording met de NGK in het verschiet ligt. Hoe moet het verder?
DOOR MR EMO BOS
Over de plaats van de diakenen is in onze kerken jarenlang gediscussieerd. Velen vonden dat de ‘regeermacht’ in de kerk uitsluitend aan de ouderlingen en de predikant toekwam. In artikel 30 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis over ‘de regering van de kerk’ staat echter onomwonden dat er voor de regering van de kerk naast predikanten, opzieners en diakenen moeten zijn, om samen met de herders een raad van de kerk te vormen. De oude kerkorde hinkte op twee gedachten, enerzijds hoorden de diakenen niet tot de kerkenraad, maar anderzijds waren ze wel betrokken bij heel wat materiële en beleidszaken. Zo werd het regel dat zaken van opzicht en tucht buiten de diakenen werden behandeld, terwijl over de overige onderwerpen samen met de diakenen werd beslist. Men sprak wel van de smalle en de brede kerkenraad. Met de nieuwe kerkorde van 2014 verdween de ‘brede kerkenraad’ en kregen de diakenen uitsluitend een adviserende rol. De diaconie verga-
2
dert enkele malen per jaar samen met de kerkenraad om diaconale zaken te bespreken, waarbij de kerkenraad de eindverantwoordelijkheid heeft. Bij talstelling voor het diakenambt kregen de diakenen slechts een adviserende stem, alleen ouderlingen mogen beslissen wie aan de gemeente worden voorgesteld. Een slechte ontwikkeling, vindt driekwart van de geïnterviewden. In een gesprek met een van onze diakenen kwam ik deze gevoelens ook tegen. Volgens hem verlangden zij naar meer betrokkenheid bij het kerkenraadswerk. Men miste informatie en overleg. Dat is begrijpelijk omdat zij grotendeels met dezelfde mensen te maken hebben. In mijn diaconale (verre) verleden in een kleine kerkenraad vond ik het bijzonder om nagenoeg bij alles betrokken te zijn. Niet dat dat altijd even fijn was, maar ouderlingen en diakenen hadden over en weer nuttige informatie en konden beter en efficiënter (voor zover je dat hier kan zeggen) met elkaar samenwerken.
Scherpe scheiding gewettigd? Houdt het begrip ‘regering van de kerk’ echt een scherpe scheiding tussen ouderlingen en diakenen in? Voor beide ambten is volgens de Bijbel het ‘dienen’ kenmerkend, terwijl er geen duidelijke taakomschrijving voor de diaken wordt gegeven. Handelingen 6 laat zien, dat de diakenen die daar worden aangesteld, zich niet zozeer richten op wat wij ‘diaconaal werk’ noemen. Integendeel, volgens de Zuid-Afrikaanse predikant Gert Breed gingen de diakenen voor in gebed en bedienden ze het Woord, net als de apostelen. De apostelen preekten waarschijnlijk in de tempel en kwamen op een gegeven moment tijd tekort om ook nog bij iedereen thuis het woord te bedienen. Daarom werden er zeven diakenen aangesteld. Deze kregen dezelfde dienst, maar meer gericht op de verkondiging bij de gelovigen aan huis. Verder lezen we dat de diakenen Stefanus en Filippus, waar we het meest van weten, optraden als evangelisten. Voor de aard van de diaconale dienst is het ook veelzeggend dat de vereisten voor ouderlingen en diakenen in 1 Timoteüs 3 vrijwel identiek zijn. Een erg grote scheiding van de beide ambten laat zich vanuit de Bijbel dan ook niet bewijzen. Diaconie in het Nieuwe testament heeft meestal betrekking op de ‘dienst’ die het leven van elke christen kleur moet geven. Jezus zelf is gekomen om te dienen, in gehoorzaamheid aan de Vader en uit bewogenheid met mensen (Marcus 10:45). Diezelfde motivatie zal elk van zijn volgelingen hebben. Hem volgen betekent dienen, net als Hij deed. Dat betekent bovendien dat zijn dienaren zullen komen, waar Hij op dat moment is (Johannes 12:26). Daarmee bedoelt Hij dat dit dienstwerk lijden zal meebrengen. Zo te zien betekent ‘diaconie’ het streven om de dienst van ambtsdragers en gemeenteleden dicht bij elkaar te houden. Te veel wordt Handelingen 6 gebruikt om daaruit onze
25 JANUARI 2019
NOG EVEN DIT
huidige diaconale praktijk te construeren. Dat hoofdstuk heeft echter een heel andere spits. Het moedigt aan creatief na te denken over de vraag hoe taken in de gemeente door zo veel mogelijk mensen met eigen gaven ingevuld kunnen worden. Het gaat om dienstbetoon dat heilzaam is voor de gemeente van vandaag, waar vaak te veel taken op de schouders van te weinig mensen komen te liggen. De scherpe scheiding tussen de ambten zoals wij die in de vrijgemaakt gereformeerde kerken kennen is om al deze redenen niet direct vanuit de Bijbel te onderbouwen. Het handhaven daarvan wordt moeilijker nu eenwording met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) voor de deur staat. In de NGK zijn de diakenen volgens artikel 15 van het Akkoord Kerkelijk Samenleven (AKS) wel lid van de kerkenraad. Alleen de uitoefening van de tucht is voorbehouden aan de ouderlingen samen met de predikant. Op dit moment geeft onze kerkorde in artikel E69.3 een regeling voor de samenwerkingskerken. Deze luidt: ‘Wanneer een samenwerkingsgemeente tot stand komt, bepalen de kerkenraden gezamenlijk welk kerkelijk recht van toepassing zal zijn.’ Bij een vereniging zou het dan ook denkbaar zijn dat een soortgelijke regeling gaat gelden voor elke gemeente. Maar dit veronderstelt wel de handhaving van verschillend kerkrecht. Naar ik vernam streeft de Regiegroep naar een algemene kerkorde, die de gemeenten op dit punt wel ruimte biedt. Details zijn mij verder niet bekend. Zeker voor kleinere gemeenten zou een grotere betrokkenheid van de diakenen bij het kerkenraadswerk een verbetering kunnen betekenen. Maar ook voor grotere kerken zou het goed zijn als de stem van de diakenen in de kerkenraad meer wordt gehoord. De huidige regeling in de vrijgemaakte kerken zet ze te veel op afstand.
Dankbaar DOOR HEERCO WALINGA Vooral ouderen onder ons zijn vaak blij met een medische uitslag van foto’s, bloedonderzoek of een scan die aangeeft dat er geen zorgelijke dingen zijn. Even zo vaak, of misschien wel veel vaker zijn er uitslagen die een omwenteling in het leven veroorzaken. ‘Ja, er zijn vlekjes op de longen te zien,’ of zelfs: ‘Het spijt me, maar ik moet kanker met uitzaaiingen constateren.’ Wat een afschuwelijke boodschappen zijn dat. Het zet je leven op de kop. Wat ik steeds vaker hoor is dat het ook je leven dichter bij God brengt. ‘Nee,’ hoor ik die broer zeggen, ‘ik ga sterven, maar voor mezelf vind ik dat niet zo moeilijk. Wel heb ik zorgen over mijn vrouw en kinderen. Hoe zullen die verder kunnen?’ ‘Ja, het is niet meer te keren,’ hoor ik, ‘maar ik vind wel rust bij de Heer.’ En dan al die mensen die een onderzoek ondergingen en een positieve uitslag kregen: ‘Nee, we zien geen bijzonderheden op de foto’s of de scan. Het is geen kanker, geen ernstige longontsteking, geen tumor, geen infarct.’ Wat kun je dan dankbaar zijn. Dankbaar voor wat het niet is. Dat is wel bijzonder. Dankbaar zijn voor iets wat er niet is, maar waarover je wel nadacht of zelfs bang voor was. Want kijk eens naar die-en-die, hij heeft nog maar een paar maanden te leven. Of denk eens aan hem of haar, ze ondergaat een chemokuur die haar doodmoe maakt. Wat kunnen we dankbaar zijn voor iets waarvoor we wel bang waren, maar wat toch niet zo blijkt te zijn. Je zou zeggen: dankbaar voor iets wat er niet is. Dat kan me ervan bewust maken dat dankbaarheid een permanente ‘way-oflife’ zou moeten zijn. Toch? Ik ben vandaag niet overreden door een automobilist. Er was in mijn dorp geen verschrikkelijke aardbeving. Mijn kinderen zijn vandaag niet ernstig ziek geworden. Mijn vrouw is onderweg naar huis niet getroffen door een hartaanval en ze is ook niet gevallen. Allemaal niet. Terwijl het wel allemaal mogelijkheden zijn. Naast tig andere enge dingen die niet gebeuren. Naast meeleven met mensen om me heen die wel een narigheid meemaken, zal ik me meer moeten richten op dankbaar leven, denk ik. Want de bedreigingen zijn groot en het aantal mogelijkheden dat ‘er iets mis gaat’ is niet te tellen. Het antwoord op de veel gestelde vraag: ‘Hoe gaat het?’ luidt vaak: ‘Goed, hoor.’ Maar als we daar ook maar een minuutje bij stilstaan, dan beseffen we opeens dat dat niet vanzelfsprekend is. Kijk maar om je heen. Dankbaar leven… dat vraagt aandacht, meeleven, concentratie en vooral intens gebed. hwalinga@walinga.org
3
IN DE SCHIJNWERPER
Bob Venus: pionier voor twintigers Na een half jaar van zoeken, denken en proberen in 2017 (met op 4 november 2017 een inspiratiemiddag met 50 mensen met hart voor jongeren) was 2018 het eerste volle jaar voor pionier Bob Venus in dienst van de kerken in de classis Amersfoort.
DOOR DS R. TER BEEK Dat is niet onopgemerkt voorbij gegaan. Er was de Facebookpagina, er was de site www.zinzoekers.nl. De media wisten Bob te vinden. En Bob begaf zich vrijmoedig in de openbare ruimte van de stad Amersfoort. Er waren interviews voor kranten en onlangs bijvoorbeeld nog het televisie-interview in het NPO2-programma
De kerk van gebroken mensen.
‘Andries’ van Andries Knevel (14 januari 2019, 00:15 uur). Als je Bob vraagt naar zijn werk, zegt hij: ‘Ik wil als reisgenoot met zoekers meewandelen en meebewegen in hun vragen. Daarbij zie ik kerkverlaters en kerk-ontwijkers niet als mensen die afdwalen, maar wel als mensen die zonder vaste route op zoek
zijn naar God. Kwetsbaarheid is mijn handelsmerk.’ Zo kwam hij in aanraking met diverse jongeren in en uit de GKv.
Kerk van Gebroken Mensen
Het meest opvallend in 2018 is de bouw van de ‘Kerk van Gebroken Mensen’. Bob heeft daarvoor zwarte bierkratten gebruikt. Na voltooiing en presentatie en de try-out op de Eemlandhoeve in de polder van Bunschoten is de kerk op een onderstel geplaatst waardoor hij voor een gemiddelde auto met trekhaak goed te verplaatsen is. Maar dat is de buitenkant. In de kerk word je ontvangen door jongeren die hun verhaal hebben verteld op een videofilm. Als je goed zit, zetten ze die aan en kun je er naar luisteren. Dat maakt de vragen concreet. Daarna wissel je samen ervaringen en emoties uit. Op die manier zijn er al meer dan 400 bijzondere ontmoetingen geweest. De kerk heeft niet alleen in Amersfoort gestaan. Hij was ook te zien op
Andries Knevel spreekt Bob Venus in ‘Andries’. het Graceland Festival van 2018, op het plein bij GKv De Koningshof in Leusden, bij de Christelijke Hogeschool te Ede en bij de Justice-Conferentie 2018 van Tear in Barneveld. Ook in 2019 gaat de kerk weer de straat op in Amersfoort. Om te beginnen binnenkort bij scholengemeenschap Guido de Brès.
‘Losing my religion’
Een van de uitkomsten van het denken en zoeken naar een manier om de doelgroep te bereiken is het concept ‘Losing my Religion’. Een avond op een bijzondere locatie (Bob heeft daar een neusje voor!) in Amersfoort, met als spreker iemand die zijn eigen ervaringen binnen en buiten de kerk goed kan verwoorden, met aansprekende eigentijdse muziek en het liefst ook kunst. De eerste avond is gehouden op 24 oktober 2018 in kasteel ‘Het Hammetje’. Dat was een groot succes: hele-
maal volgeboekt met 130 deelnemers. Dat was heel bemoedigend, voor de deelnemers, maar zeker ook voor de pionier. Een tweede editie staat op stapel voor 15 februari 2019. Mensen als Inge Bosscha-Goedhout en Richard Aeikema, en de muziekgroep Boeije komen langs. Het is de bedoeling dat grote vragen die opduiken bij ‘Losing my Religion’ en andere ontmoetingen worden verzameld en besproken in de setting van een soort cursus, vragen over thema’s als schuld, hel, zingeving enz. Werktitel: ‘Losing my Religion – your story’. Bob zoekt naar continuïteit en naar community-vorming.
Inspiratie
Bob probeert ook de GKv-gemeenten en vooral hun jongerenwerkers te stimuleren op een goede manier rekening te houden met de behoefte van jongeren om hun eigen weg te
kiezen. De inspiratie-middag van november 2017 was een eerste initiatief in die richting. Het plan is dat Bob op 25 januari een avond organiseert met informatie en inspiratie over zijn werk in Armen de Poth. Ook het plan voor een zinzoekerscafé met iedere maand een inspirerende gast gaat in 2019 van de grond komen. In Bobs hoofd borrelen alweer allerlei ideeën om de kerken en de kerkleden te helpen hartelijk en bescheiden, nee: nederig en schuldbewust de straat op te gaan en de hand te reiken aan jongeren die de aansluiting zijn kwijtgeraakt. Hij speelt met een plan voor een belevingsavond voor jongeren om aan de hand van kunstwerken en experiences de reis te maken van ‘hoofd’ naar ‘hart’. Noot van de redactie: dit artikel is door de auteur ingestuurd ter publicatie in het Gereformeerd Kerkblad. Ds R. ter Beek is emeritus-predikant van de GKv Leusden.
SCHRIFT WERK
De smalle weg naar het eeuwige leven NAUW IS DE POORT NAAR HET LEVEN, EN SMAL DE WEG ERNAARTOE, EN SLECHTS WEINIGEN WETEN DIE TE VINDEN. MATTEÜS 7: 14 Hoe kan het dat slechts weinigen de poort van het leven en de smalle weg ernaartoe weten te vinden? Het evangelie van Jezus Christus en Zijn koninkrijk wordt toch overal verteld? Is het dan zo moeilijk te geloven voor een mens? Waarom gebruikt Jezus deze beeldspraak en wat wil hij ons ermee leren? DOOR DS HENK JAN VISSER Van de bekende prent van de ‘Brede en smalle weg’ is in september 2010 een nieuwe versie verschenen bij uitgever Johannes Multimedia in Doorn. De oude versie is al zo’n 130 jaar oud. Tekst en afbeeldingen zijn geïnspireerd op de woorden van Jezus in Mattheüs 7:13-14. Waar gaat dit eigenlijk over? Jezus nodigt ons uit het Koninkrijk der hemelen binnen te gaan. Dat Koninkrijk is gekomen in Jezus. Hij kwam uit de hemel. Hij is God in mensengedaante. De prent wil terecht laten zien dat iedereen onderweg is. Wij zijn reizigers. Reizigers met onbekende bestemming? Waar gaan we naar toe? Het menselijk bestaan is een reis naar de eeuwigheid. De prent stelt de mens voor een beslissende keus. De christen is een pelgrim op weg. Dominant op de prent is de dubbele uitgang van de wereldgeschiedenis. Deze loopt uit op de hemel of de hel, zegen of vloek, behouden worden of verloren gaan.
Angst
Jezus’ onderwijs over de brede en smalle weg, de brede en de smalle poort, is er niet voor bedoeld om ons bang te maken. Jezus begint de Bergrede met het vrolijk klokgelui van de
6
zaligsprekingen. Hij komt het licht brengen. Maar op de prent zie je geen vrolijkheid en licht. De brede weg eist alle aandacht op. Je zult je toch doodschrikken. Je begint te lezen aan de linkerkant en daar hoor je niet de vriendelijke uitnodiging van de Heer: “Komt allemaal maar tot Mij en Ik zal je rust geven”. Je wordt direct geconfronteerd met het eeuwige vuur voor hen die aan het einde van de brede weg verloren gaan. En wat is die brede weg? De weg van de ondeugd, van wijntje en Trijntje, rijkdom en weelde? En is de smalle weg dan soms de weg van deugd en fatsoen? De prent kan moralistisch worden uitgelegd. Schijn bedriegt. De ‘moordenaar aan het kruis’ liep ongetwijfeld heel zijn leven op de brede weg en toch zegt Jezus tot hem: “Vandaag nog ga je met Mij mee naar het paradijs”. En die populaire dominee die in de kerk zo mooi kan preken, kan zich door zijn egoïstisch en liefdeloos gedrag voortdurend op de brede weg bevinden. Wat zegt Jezus hierover? Hij zegt: “Niet iedereen die Heer, Heer tegen mij zegt, zal het koninkrijk van de hemel binnen gaan, alleen wie handelt naar de wil van mijn hemelse Vader.” (Mattheüs 7: 21). Jezus wil wat
God wil. Jezus leert ons hier de TomTom te gebruiken. We moeten goed opletten en zelf zoeken naar de goede weg. Goed uitkijken waar je je voeten zet, zodat je niet van het paadje raakt. Ons niet blindelings laten leiden. Velen zijn de weg kwijtgeraakt. Niets is zo verraderlijk als wegwijzers die niet deugen of verkeerd staan. Johannes de Doper was de laatste wegwijzer geweest naar Jezus. Hij had het volk gewezen op wie na hem kwam. Maar er waren onder het Oude Testament ook valse profeten. Ze verkondigen vrede, maar waarschuwen het volk niet om te breken met hun zondige leven. Ze nemen het allemaal nogal ruim. Ook later zijn er schijn-profeten opgetreden. Ze doen zich voor als betrouwbare voorgangers. Vandaag zijn er net zo theologen en voorgangers, die niet de goede en smalle weg wijzen. Het zijn vast warme persoonlijkheden en aimabele mensen. Daardoor gaan er velen op de brede weg in argeloos vertrouwen op hun voorgangers zonder zelf kritisch te luisteren. Het gaat Jezus om het leven in zijn koninkrijk, niet uit angst, maar uit liefde. Daarvoor moeten ze luisteren naar Jezus’ woorden. Hij wijst hen de weg.
Toetsen
We moeten niet blindelings de gemakkelijke weg kiezen, maar goed luisteren naar het woord van God en van Jezus en daarnaar handelen. Jezus zelf is de Gids die ons de weg wijst. Hij is de hoogste profeet en leraar, die van God gekomen is. Heel de Bergrede wordt getekend door Zijn gezaghebbend spreken. Hij is het die zich Heer, Heer laat noemen. Hij spreekt uit eigen gezag, omdat Hij God en Heer is. Ken Hem en luister naar Zijn stem. Toets de geesten. Ook al noemen mensen je ouderwets, niet meer van deze tijd, bekrompen of beschuldigen ze je van letterknechterij. Wie de wil van de hemelse Vader doet, zal het leven vinden en binnengelaten worden in het Koninkrijk van de hemel. Ja, dat is geen weg die gemakkelijk te vinden is. Maar wie Jezus volgt zal hem vinden.
25 JANUARI 2019
DENKEN EN DOEN
Gender 2 In het vorige artikel zagen we dat de genderproblematiek complex is en een andere en meer genuanceerde benadering vraagt dan een massieve afwijzende verklaring. Wij doen er daarom goed aan ons in deze seksuele ontwikkelingen te oriënteren. Dat begint met luisteren naar de verhalen. DOOR MR EMO BOS
Zo is het verhaal van Jonathan Top (themanummer ‘Wie ben ik?’ Onderweg, 9 juni 2018): ‘Ik kom uit een gezin met vier kinderen, twee zussen en één broer. Als kind trok ik veel met m’n broer op. Ik heb me altijd een jongetje gevoeld; ik speelde met jongens, hield van klimmen en klauteren, las jongensboeken. Maar ik had een meisjeslijf. En in mijn puberteit werd dat heel confronterend. Borsten... vreselijk. Ik wilde ze er wel afsnijden! In die tijd heb ik het jongensstuk moeten achterlaten. Ik werd de “gewone weg” opgestuurd. Ik moest mij conformeren aan mijn vrouwenlijf en daardoor ging ik in de overlevingsmodus. Het jongetje mocht niet meer meedoen. Hij werd verbannen, met al zijn gevoelens. Ik werd depressief. Ik heb veel therapie gehad en de oorzaak lang verdrongen. Totdat het aan mij geopenbaard werd: ik ben transgender. In één week viel alles op zijn plek. Er was ineens geen ruis meer. Plotseling werd alles in mijn leven congruent. Ik had mezelf tot een vrouw gebouwd. Altijd was ik aan het kijken: hoe doen andere vrouwen het? En dan ging ik kopiëren en plakken. Maar vaak, en dat was heel naar, sloeg ik de plank nèt mis. Het was bedacht. In die week werd ik opnieuw geboren, in de mens die ik innerlijk was. Drie maanden lang ben ik euforisch geweest. Toen ik het na een tijdje aan mijn drie kinderen vertelde, was dat wel een grote schok voor ze. En nog steeds is het niet altijd makkelijk.’
In het Dagblad van het Noorden van 6 januari 2003 stond het verhaal van Johan. Geboren als meisje voelde hij zich eigenlijk nooit een vrouw met alle ellendige problemen van dien. Onvrede kenmerkte zijn leven, ook ondernam hij zelfmoordpogingen. Ook met zijn ouders raakte hij in conflict. Via een Tv-uitzending kwam hij er achter dat hij transseksueel was. Maar de vraag voor hem was: ‘Hoe rijm ik dit met mijn geloof’?’ Geloof en kerk zette hij opzij. Toen hij volledig instortte en in een psychiatrische kliniek werd opgenomen besprak hij met medewerkers van het AZG (nu UMCG) de mogelijkheid om via een medische ingreep een geslachtsverandering te ondergaan. Hoewel hij geloof en kerk vaarwel had gezegd, ging hij toch het gesprek aan met zijn predikant. ‘Ik wilde van God niets meer weten. Maar daar nam de predikant geen genoegen mee. Achteraf maar goed ook. Want door de gesprekken met hem vond ik het spoor naar God terug. Ik weet nu dat God van me houdt. Hij is blij met me zoals ik ben.’
gaf. Vooraf was via het plaatselijke kerkblad bekend gemaakt dat Lidy voortaan als Johan door het leven zou gaan. De ‘hoofdpersoon’ beleefde deze gemeenteavond, die hij zelf overigens niet bijwoonde, als uitermate spannend. ‘Toen ik daarna voor de eerste keer weer naar de kerk ging, had ik het gevoel dat alle ogen op mij waren gericht.’ Niet alle gemeenteleden staan achter zijn beslissing om zich te laten opereren Maar dat hoeft van hem ook niet. Hij voelt zich geaccepteerd in de gemeente. Zelf is hij intens gelukkig met zijn ‘nieuwe’ lichaam. ‘Meteen toen ik wakker werd na de operatie was ik blij dat ik van m’n borsten was verlost. Huppelend verliet ik het ziekenhuis.’ Bewust koos hij voor de naam Johan. ‘De apostel Johannes is voor mij een geloofsheld. Hij spreekt in de bijbel op een geweldige manier over de liefde van God. Lang kon ik die liefde niet vatten. Maar gelukkig is dat anders geworden.’
Ook na een verandering van geslacht wilde hij lid kunnen blijven van de vrijgemaakte kerk. ‘De kerk is een belangrijk deel van de omgeving waarin ik functioneer. Wat is de waarde van je leven als je omgeving je mijdt?’ Nog vóór de operatie werd een speciale gemeenteavond gewijd aan het thema transseksualiteit, waarbij een medisch ethicus van de Theologische Universiteit in Kampen voorlichting
7
BOEKAANKONDIGINGEN
Tomáš Halík – Raak de wonden aan
A. Van de Beek – Altijd dat kruis
J.P. de Vries – Theologische blik op economische vragen
Raak de wonden aan van Tomáš Halík bevat veertien theologisch-filosofische essays over de mystieke diepere lagen van geloof, en een verrassend, scherpzinnig en zelfs humoristische commentaar op het huidige tijdsgewricht. De Tsjechische priester en hoogleraar neemt het verhaal van de ongelovige Thomas als uitgangspunt. Het vraagt moed om de wonden van onze wereld onder ogen te zien en ze aan te raken met geloof, een christelijk geloof dat door die aanraking zelf getekend en gewond raakt.
Altijd dat kruis van dr. A. van de Beek is een verantwoording van zijn stellingname dat de christelijke theologie draait om Christus en dat Hij is in deze wereld het meest zichtbaar aan het kruis. Daar, aan het kruis, leren wij God kennen. Van de Beek wordt niet moe om dit steeds weer aan de orde te stellen. Zijn lezers worden er soms wel moe van: altijd maar weer dat kruis. In dit boek legt Van de Beek uit dat zijn benadering juist pastoraal en missionair essentieel is. Een optimistisch verhaal stuurt juist de mensen die het hardste het evangelie nodig hebben met een kluitje in het riet. God is liefde, maar niet lief. Gelukkig maar dat Hij niet alles pikt.
Jurn de Vries heeft zich intensief beziggehouden met actuele economische vragen, zoals die vooral naar voren zijn gekomen in de recente mondiale financiële crisis. Hoe gaan we om met schuldenproblematiek, met inkomensongelijkheid, met sociale zekerheid? Wat is de rol van de overheid? Welke gevaren dreigen in een (neo)kapitalistische samenleving? In dit boek geeft De Vries inzicht in de ethische aspecten die aan de orde zijn. Hij laat heel concreet zien hoe het toegaat in het economisch denken en handelen en hoe een ethiek die zich baseert op de richtlijnen van de Bijbel inzake goed en kwaad, kan bijdragen aan een levenshouding waarin niet geld en bezit, maar de liefde het handelen bepaalt.
Uitgeverij Boekencentrum; 192 pag.; ISBN 1789023954170; € 19,99
8
Uitgeverij Boekencentrum; 144 pag.; 9789021170626; € 12,99
Buijten & Schipperheijn Motief, Amsterdam; 192 pag.; ISBN: 9789463690195; € 22,50
25 JANUARI 2019
LIED VAN DE MAAND
Lied van de maand januari 2019 ´O, CHRISTUS, BRON VAN LENTEBLOEI´ / LB 817 Het leven is……. Bij het begin van het nieuwe jaar mijmeren veel mensen over de toekomst. Het leven wordt vaak vergeleken met concrete voorstellingen, geslaagde en minder geslaagde. Tegeltjeswijsheid: ‘God heeft ons geen kalme reis beloofd, maar wel een behouden aankomst.’ Je wilt toch graag iets abstracts concreet maken, zodat jij je er iets bij kunt voorstellen. Dat gaat zeker op als je geconfronteerd wordt met de eindigheid van het leven, door ziekte, onheil, ongeluk. DOOR HENK SCHAAFSMA
terugkeren naar de aarde waaruit we genomen zijn, krijgt onze ziel vleugels en keert terug naar zijn oorsprong, Christus. Het lied eindigt met een bede. De vertaling van de laatste twee regels is zo indringend mooi, dat je na het zingen er stil van wordt: ‘Maak ons door woord en waterstroom Weer vruchten van uw levensboom.’ Het is goed om dit lied te zingen in deze eerste maand van het nieuwe jaar. Andries Govaart heeft het heel mooi en beeldend vertaald. De melodie vertolkt in op en neer gaande lijnen de gang der seizoenen in een mensenleven. Noot van de redactie: deze tekst is geschreven door Henk Schaafsma en is afkomstig van het Steunpunt Liturgie voor de Gereformeerde Kerken in Nederland.
In dit lied wordt het leven vergeleken met de levensboom. Dat beeld voert ons terug naar paradijs. Daar stond naast de boom der kennis van goed en kwaad een tweede boom: de boom des levens. In dit lied is Christus de levensboom en wij zijn de takken. Dat roept ook het beeld op van de wijnstok en de ranken, en het lied loopt daar dan ook op uit. Het leven wordt ook wel vergeleken met de jaargetijden. Ook dat gebeurt in dit lied. De dichter schrijft daarover met de woorden: lentebloei, zomergloed, najaarskou, winter(grond). Dit jaargetijdenbeeld doet denken aan ‘opgaan, blinken en verzinken’. De eerste vier verzen brengen een mooie, hartverwarmende verbinding aan: Jezus doopt ons en zo groeien wij in de lente van loten tot takken; Door Christus beregend, rijpt er een rijke oogst in de volwassenheid, ondanks opstand, twijfel en tranennacht; Christus verwarmt ons als in de herfst de najaarskou over ons leven komt. Dat maakt ons lief en wijs en schoon; Als wij in de winter van ons bestaan
9
OPVOEDING
Strijdbaar 2019 gewenst Vandaag als christen leven en je kind opvoeden is niet eenvoudig. We leven in een postmoderne samenleving en soms krijg ik signalen dat we daar meer ‘last’ van hebben dan we denken. Tegelijk blijft de uitdaging en opdracht om vandaag als Gods kind te leven. Hoe doen we dat? DOOR JAN BOLLEMAAT Bovenstaande vraagt wel uitleg. Laat ik beginnen te zeggen dat leven en opvoeden altijd lastig is geweest. In elke tijd probeert Satan het om Gods kinderen van de Weg, de Waarheid en het Leven (Christus) af te houden. Zijn verleiding is listig en slim. Er is niets nieuws onder de zon. Denk maar aan Bileam: hij kon Gods volk niet vloeken, integendeel, hij moest het volk tot drie keer toe zegenen (Num. 23-24). Maar hier stopt het verhaal niet, want in Num. 31: 16 lezen we dat Bileam het volk had verleid (met heidense vrouwen) tot ontrouw aan de HERE. Hier zien we een duidelijk voorbeeld van Satans tactiek. Laten we niet denken dat dit nu voorbij is. Petrus geeft de waarschuwing dat we waakzaam en oplettend moeten zijn, want onze vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar prooi (1 Pet. 5: 8). Het is bemoedigend dat Petrus erbij mag schrijven dat we ons teweer moeten stellen, door het geloof in Jezus Christus. Het is Kerst geweest, Pasen geworden en dat liep uit op de Hemelvaart van Jezus (Op. 12: 12). Jezus is de overwinnaar en dat weet de duivel ook.
Grote woorden
Hoe zien we vandaag de verleiding van de duivel? Zonder te menen dat ik alles kan overzien, zie ik wel signalen. Een ervan is het dodelijk gif van relativisme. Onze tijd heeft als leerstelling: ‘gun iedereen zijn mening en
10
denk niet dat jouw mening beter is dan die van iemand anders.’ De hemel is gesloten, geen Heer en Meester over ons. We zijn ons zelf tot norm. Als ik iets goed vind, dan is dat goed. Jij mag er wel anders over denken, maar jij hoeft mij niet met een beroep op God te overtuigen. De mens is zichzelf tot norm geworden. Dat dit gemakkelijk tot bizarre conclusies kan leiden, zal wel duidelijk zijn. Bijvoorbeeld, men is voor abortus provocatus, het ongeboren leven moet gedood mogen worden, maar tegelijk is men tegen het afschieten van dieren. Het gaat mij om de vraag of wij ook door dit denken beïnvloed worden. Mogelijk meer dan we door hebben. In een gesprek over een ethisch onderwerp zei een tiener tegen mij, “dat mag u wel vinden, maar ik denk er anders over.” Mijn reactie was dat de Bijbel hier ook heel duidelijk over spreekt. Daarop kwam de reactie: “staat dat zo in de Bijbel?, nou dan ben ik het niet met de Bijbel eens.” Eerlijk gezegd schrok ik behoorlijk van deze uitspraak. Je zegt dan nogal wat! Je zegt dan te grote woorden. Dat erkende mijn gesprekspartner ook wel. Maar hier heb je wel een reactie die helemaal past in het beeld vandaag. Er zijn meer voorbeelden te geven. Het zou mij verbazen wanneer u er zelf geen zou kunnen bedenken.
Onder de wapenen
We moeten oppassen dat we niet de
stormbal gaan hijsen. Er is geen reden tot paniek. In de Bijbel krijgen we dit al helder te lezen. In waarschuwende en in bemoedigende zin. Het wordt gevaarlijk, doodsgevaarlijk, wanneer we dit niet zien en onderkennen. We moeten de ogen en oren goed open hebben. Het is van levensbelang dat we onze kinderen leren kijken en luisteren. Wie goed toegerust is hoeft niet bang te zijn. En voor ons als kinderen van God geldt de rijke belofte van de Here Jezus: ‘Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde (…) Ik ben met jullie, alle dagen, tot het einde van deze wereld’ (Mat. 28: 18-20). Geen enkele reden tot angst, maar wel alle reden om scherp en alert te zijn. Jezus zegt ook tegen zijn volgelingen: ‘Ik zend jullie als schapen onder de wolven. Wees dus scherpzinnig als een slang, maar behoud de onschuld van een duif’ (Mat. 10: 16). Het komt erop aan dat we onze kracht zoeken in de HERE en in Zijn macht. Met die wapenrusting kunnen we standhouden (Ef. 6: 10-17). In deze strijd moet je wel geoefend zijn om de wapens te gebruiken: waarheid, gerechtigheid, evangelie, geloof, verlossing en zwaard van de Geest. U begrijpt: we moeten onder de wapenen en dat betekent: Bijbelstudie, gebed en persoonlijke toewijding aan de HEER van je leven. Wanneer we zo gewapend 2019 in gaan, zal de God van de vrede ons en onze kinderen zegenen.
25 JANUARI 2019
VOOR U AAN HET WERK
Diakenendag 16-3-2019: een kerk die hélpt Een kerk die omziet naar elkaar en anderen, in woord en daad, dat is een kerk die helpt! Maar hoe gaat dat anno 2019? En wat is helpen eigenlijk? Hoe bouw je aan een diaconaal missionaire gemeenschap? Hoe doe je dat goed en hoe raak je niet opgebrand? Laat je inspireren en kom naar de diakenendag 2019. We zien je daar graag! In verschillende inspirerende deelsessies wordt het thema Een kerk die helpt! verder uitgewerkt. Elke deelsessie wordt twee keer aangeboden. Bij je aanmelding kies je welke deelsessies jij graag wilt volgen. Tip: Kom je met meerdere mensen uit dezelfde gemeente? Verdeel je dan over de verschillende deelsessies en deel je ervaringen met elkaar op de eerstvolgende diaconievergadering. Dieper graven Wat zegt de bijbel over de diaconaal missionaire gemeente? In deze deelsessie ontdek je daar meer over. Communiceren kun je leren Een workshop over communicatie naar binnen & buiten. Oriëntatie voor nieuwe diakenen Waar ben je als diaken eigenlijk aan begonnen? In deze sessie krijg je in vogelvlucht een introductie van je doel en werkzaamheden als diaken.
Umoja – kerk met beide benen in de buurt In deze workshop hoor je hoe Umoja jouw gemeente kan helpen kerk te zijn met beide benen in de buurt. Integral mission voor predikanten Nieuw: deze workshop is speciaal bedoelt voor predikanten. Je gaat in gesprek over het hoe en waarom van Integral Mission. Vluchtelingen, mij een zorg! Wat kan jouw kerk doen voor vluchtelingen en asielzoekers? Daarover gaat het in deze deelsessie. Kerk in de buurt – van verlangen naar praktijk Kerk dicht bij mensen. Hoe pak je dat nou aan? Waar begin je? Welke stappen zijn er en wat doe je in elke stap? En hoe blijf je in dit alles een kerkgemeenschap? Daarover gaat het in deze deelsessie. Hoe ga je om met teleurstellingen? Bij het helpen in en buiten de kerk
ontmoet je allerlei mensen. Die kunnen je inspireren, maar ook irriteren. Hoe help je jezelf en hoe help je de ander in situaties met teleurstellingen? LSD –gespreksvaardigheden Een praktische deelsessie waarin je met elkaar oefent in luisteren, samenvatten en doorvragen. Bruggen bouwen via diaconale platforms Steeds meer diaconieën werken samen via diaconale platformen om zo de diaconale inzet en effectiviteit ervan te vergroten. In deze deelsessie leer je meer over de voordelen en de uitdagingen van samenwerken. Coördineren kun je leren Deze workshop levert je handvatten voor het coördineren van het diaconale werk in en van jouw gemeente. Stimuleren en toerusten Het toerusten en stimuleren van gemeenteleden is een belangrijke taak. In deze workshop deel je ervaringen en krijg je praktische handvatten om te gebruiken in je eigen gemeente. Groene diakenen Diakenen helpen de kerk bewust stappen te zetten op weg naar duurzaamheid. Naast milieu en klimaat gaat het ook om eerlijkheid, gerechtigheid en delen.In deze workshop krijg je handvatten om hier in je eigen gemeente werk van te maken.
Programma en locatie 09.00 09.30 10.25 11.30 12.00 13.00
– – – – – –
09.30 10.15 11.30 12.00 12.55 14.00
Inloop Hoofdprogramma Deelsessies ronde 1 Pauze Deelsessies ronde 2 Afsluiting met lunch
Bethelkerk Veenendaal
Spanjaardsgoed 7 3901 KT Veenendaal De landelijke diakenendag wordt georganiseerd door het Diaconaal Bureau van de CGK en het Diaconaal Steunpunt. Noot van de redactie: dit artikel is een persbericht en daarom niet voorzien van een auteursnaam.
11
IN DE SCHIJNWERPER
400 jaar Dordrecht ACTA OFTE HANDELINGEN DES NATIONALEN SYNODI Vorige keer vroeg ik mij af wie er iets tegen de vraag van de Catechismus kon hebben, dat Christus in leven en sterven onze troost is, omdat wij Zijn eigendom zijn. Het is niet voor te stellen dat de remonstranten ook híer iets tegen hebben, maar zij blijven in het ongewisse over hun bezwaren tegen de Catechismus. DOOR ARENT ADRIAENSZ HOUTSNEYDER Toch is dat niet, wat de 12e januari des morgens in de synode behandeld werd. Uit de stad Kampen was een brief gekomen, met het verzoek of de synode de andere twee predikanten met rust wilde laten en de beschuldigingen per brief sturen, want anders had de stad geen dominees meer. De meerderheid van de synode had hier blijkbaar geen boodschap aan, want nogmaals werden de andere twee predikanten geciteerd te verschijnen op de synode. De politieke afgevaardigden hebben het druk gehad in het weekeinde. Zij
hebben getracht de remonstranten eindelijk te bewegen hun gevoelen met betrekking tot de Vijf Artikelen op papier in te leveren bij de synode. De remonstranten antwoordden met de bereidheid te antwoorden, op de vraagstukken die hen waren voorgehouden over de Vijf Artikelen en de bezwaren erover. Dit wilden zij schriftelijk of mondeling naar gelegenheid van de zaak. Dat waren weer eens een veelzeggende non-respons van de remonstranten. Maar, na twee maanden
heb ik hun strategie door. De synode wil pas aan behandeling beginnen, wanneer de bezwaren van de remonstranten aangeleverd zijn. De remonstranten willen hun bezwaren aanleveren als de synode aan de behandeling van één van de onderwerpen begint. Het is een oneindige cirkel, waaraan geen eind zal komen. Dit had de preses van de synode blijkbaar ook door, want aan het einde van de 14e januari sprak hij de woorden Dimittimini exite! (Gij wordt weggezonden, ga heen!) Dit ging de straten door: Bogerman was boos geworden op de remonstranten en hen de deur gewezen. Had hij echt zijn geduld verloren? Laurent en ik waren beiden op dat moment op de tribune. Volgens mij leek Bogerman inderdaad boos. Laurent vond, dat als dat zo was geweest, de preses van de politieke afgevaardigden (die de synode organiseren) wel had ingegrepen. Hij denkt dat de beide heren dit hadden afgesproken en dat het bulderen van Bogerman enkel voor de vorm was. Duidelijk is wel, dat de synode nu verder zal gaan zonder de remonstranten. Dat de synode blijvend zonder remonstranten zou opereren werd de dag erna duidelijk, want er werd naarstig gezocht naar een wijze waarop de synode nu tot een uitspraak zou komen. Op de 16e werd besloten dat op alle punten van de remonstranten uit hun geschriften hun mening werd onderzocht en weerlegd. Meester Canin heeft een nieuwe opdracht gekregen. Daarom mag ik bij hem blijven werken. De predikant van Sint Anthoni, nabij Dordrecht heeft een manuscript overhandigd. Hij heeft onderzocht wie de martelaren van de kerk zijn sinds de steniging van Stefanus tot aan 1520 toen Luther moest verschijnen voor de Keizer. De meeste van die martelaren zijn toch roomsgezinden? Waarom schrijft deze ds Mellinus hierover? Dat ik bij meester Canin mag blijven, zorgt ook dat ik het hele jaar door werk heb en niet langer afhankelijk ben van de seizoenen. Zeker met de blijde verwachting van Esther betekent dit dat er
12
VRIJDAG 25 JANUARI 2019
voor langere tijd voedsel is thuis. Een week na de wegzending van de remonstranten is hun afwezigheid een blijvend feit. In de vergadering werd een document gelezen in het Latijn en Nederduits. Het was de verklaring van de Staten-Generaal over deze wegzending. Hoe anders lopen de vergaderingen op de synode nu de remonstranten zijn verdwenen. Op dinsdag 22 januari spraken de gedeputeerden over Efeziërs 1:2, dat wij in Christus verkoren zijn en hoe Christus het fundament van de verkiezing is. Op donderdag de 24e sprak Johannes Polyander over het boek des Levens aan de hand van Filippenzen 4:3, Openbaring 21:27 en Lucas 10:20. Nog meer bijbelverzen werden genoemd en behandeld ten aanzien van de verkiezing van de mens. Sterk was de aanhaling van ds Antonius Walaeus: Handelingen 13:48, waarin staat dat er zovelen geloofden als er ten eeuwigen leven verordineerd waren. Blijkt wel dat het voor een mens wel duidelijk is wanneer hij verkoren is. Wanneer er geloof is, is er verkiezing. Maar zeiden de remonstranten dat ook niet? Walaeus zei dat de volgorde niet geloof en dan verkiezing is, maar verkiezing en daarom geloof. Soms lijken de remonstranten wel heel dicht bij de contra-remonstranten te liggen voor wat betreft hun uitleg. Ook de 25e werd weer uitvoerig ingegaan op de verkiezing, waarbij de filosoof Rudolphus Goclenus met de Logica heeft uitgelegd wat er niet schort aan de leer van de remonstranten Eerlijk gezegd is dit de enige manier waarop ik het kan verhalen. Ik heb niet de Latijnse School gevolgd, dus Latijn is voor mij ook abracadabra en ben vaak afhankelijk van Laurent Koster of anderen op de publieke tribune die één en ander navertellen. Op de synode heeft zich in de afgelopen weken een duidelijke wending voorgedaan. De remonstranten eruit, behandeling van de Vijf Artikelen werd ineens mogelijk. Het blijft toch de vraag hoe de remonstranten twee maanden lang de synode een bot hebben kunnen voorhouden. De
wegzending was met opzet, evenals het vertragen door de remonstranten. De synode was inderdaad een groot welles-nietes-spel. De remonstranten zitten nu duidelijk in het nietes-kamp: hun standpunten worden voor niet-waar verklaard. Vandaag, 25 januari 1619 kan ik in elk geval zeggen dat de remonstranten de kerkelijke strijd in De Nederlanden ook verloren hebben. De politieke strijd was in augustus 1617 al verloren nadat Prins Maurits op verschillende plaatsen de waardgelders had afgeschaft en de magistraat had vervangen voor contra-remonstrantse bestuurders. Hoe zal het aflopen met de remonstranten? Laurent Koster denkt dat de remonstranten De Nederlanden zullen verlaten. Johannes Wtenbogaert schijnt al als balling in Antwerpen te verblijven. Welk
weldenkend mens zal echter naar de Spaanse Nederlanden willen? Daar zullen de remonstranten het ook zwaar hebben. Daar zijn ze remonstrants en niet-roomsgezind. Twee redenen voor vervolging lijkt mij. Veel vragen, waarvan Esther zegt dat ik mij daar heel niet druk om hoef te maken. Dit weekeinde zal ik met Adriaen de vierde zondag van de Catechismus memoriseren voor de Duitse School. Doet God ons onrecht, als er in de wet gevraagd wordt, wat wij niet kunnen? Wil God onze ongehoorzaamheid en afval ongestraft laten? Tweemaal moet er nee geantwoord worden. Toch eindigt de zondag met de vraag over Gods barmhartigheid. Ja, God is barmhartig, maar Hij is ook rechtvaardig. Voor onze zonden zal toch betaald moeten worden.
13
UIT DE CLASSES
Classis Kampen
Classis Hardenberg
Deze vergadering wordt geopend met het bijwonen van de wekelijkse vesper in de Gereformeerde Kerk van Zwartsluis. Voorafgaand aan de vergadering is er een presentatie van Steunpunt Kerkenwerk m.b.t. het kerkelijk personeelsbeleid. N.a.v. deze presentatie gaat er een enquête naar de kerken en komt het resultaat hiervan t.z.t. terug in de classis. Kampen-Noord heeft een beroep uitgebracht op ds. K.D. Smit, die dit beroep heeft aangenomen. Ds. Smit wordt vrijgesteld voor het werk onder doven en slechthorenden in de regio Flevoland en Gelderland. Ds. Smit zal bevestigd worden en intrede doen in een dienst op zaterdag 1 december 2018 in de Gereformeerde Kerk te Kampen-Noord. Kampen-Zuid verzoekt het contract van Osama al Tamini van 2 dagen uit te breiden naar 2,5 dag, waardoor Osama meer tijd heeft voor zijn werk in de AZC ’s. De classis stemt hiermee in. In de februariclassis zal duidelijk worden wat dit betekent voor het quotum. Er wordt besloten in een volgende classis verder te spreken over de mogelijkheden en de draagkracht voor het missionaire werk. De verzoeken tot financiële steun naar art. G 82.2 K.O. door enkele kerken worden op voorstel van deputaten Steunverlening van classis Kampen vastgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan deputaatschap Ondersteuning van kerken, classes en missionaire projecten (DO). Het vastgestelde quotum voor de classiskerken voor het jaar 2019 bedraagt € 8,00 per ziel. N.a.v. van deze steunaanvraag wordt er gesproken over het (opnieuw) instellen van classisbeurten. In de volgende classis zal hierover doorgesproken worden.
Op 6 december 2018 vergaderde de classis Hardenberg van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Door de afvaardiging van de kerk van Gramsbergen wordt de vergadering op christelijke wijze geopend. De vergadering doet een aantal benoemingen. Helaas is het niet gelukt om iemand te vinden voor de vacature die ontstaat door het vertrek van zr. Elsbeth Bril. Zij heeft 5 jaar lang de classis gediend met haar administratieve ondersteuning. De classis bedankt haar voor haar trouwe en waardevolle inzet en neemt afscheid van haar. Verschillende afgevaardigden vertellen over contacten met andere kerken. Zo wordt er melding gemaakt van een gemeenschappelijke kerstnachtdienst (zowel in Gramsbergen als in Heemse-Marslanden), een ontmoeting tussen leden van de GKV en de PKN (Hardenberg-Centrum), een muziekavond met de PKN (Hardenberg-Baalder), contact met de CGK en plaatselijke collega’s van de PKN (Heemse). De landelijke Regiegroep voor het proces met betrekking tot de eenwording van de GKV en NGK, organiseert in het voorjaar van 2019 D.V. een aantal avonden in den lande. Ze willen ook in de regio Hardenberg contact met het leidinggevende kader van de kerken (ambtsdragers, kerkelijk werkers, jeugdleiders, en andere betrokkenen). Doel is elkaar bevragen en bemoedigen rond de vraag: hoe kunnen we elkaar ondersteunen om vitale kerken van Christus te blijven en steeds meer te worden? Aan de classiskerken is gevraagd of er voor zo’n avond interesse bestaat. Het blijk dat dit binnen de meeste classiskerken niet leeft omdat er in deze regio geen NGK is. Tegelijk wordt vanuit de vergadering opgemerkt dat de eenwording met de NGK ons wel aangaat en het daarom goed zou zijn dat het meer gaat leven voor de classiskerken. Deze reacties
29 november 2018
HETTY HUIZENGA, DEPUTAAT SCRIBA CLASSIS KAMPEN
14
6 december 2018
worden aan de Regiegroep teruggekoppeld. De Bijbelkring Mariënberg (eens in de maand een Bijbelvertelling met aansluitend catechese voor broeders en zusters met een verstandelijke beperking) vraagt aandacht voor het feit dat de financiële bijdragen van een aantal kerken de laatste tijd niet meer binnenkomt. Gevraagd wordt om € 0.15 per lid. De kerken staan positief tegenover dit werk en aan de afgevaardigden wordt gevraagd om in hun kerk aandacht te vragen voor het overmaken van de financiële bijdrage. Br. Eduard de Braak laat de classis weten dat hij binnenkort hoopt af te studeren aan de Theologische Universiteit. Daarom vraagt hij zo snel mogelijk een beroepbaarstellend onderzoek aan. Besloten wordt om daarvoor een vervolgzitting te organiseren. De classis neemt een aantal besluiten die zijn bedoeld om zo efficiënt mogelijk te vergaderen. Besloten wordt o.a. om een jaar lang dezelfde mensen in het bestuur zitting te laten nemen en om de kerken op te roepen zoveel mogelijk vaste afgevaardigden naar de classis te sturen. Na dankgebed door de voorzitter, wordt de vergadering geschorst. NAMENS DE CLASSIS, DS. J.H. DUNNEWIND, BESTUURSLID
25 JANUARI 2019
COLOFON
Zonder commentaar Femke Halsema en de Nashvilleverklaring Bert Loonstra, 10 januari 2019: Over de Nashvilleverklaring is veel te zeggen. Twee aspecten ervan storen me bijzonder. Het eerste is, dat de indruk wordt gewekt dat mensen met een homo-oriëntatie hun identiteit in de verbinding met Christus moeten zoeken en daarmee hun homo-zijn uit hun identiteitsbeleving moeten bannen. Het tweede dat me stoort is, dat de initiatiefnemers de suggestie wekken dat zij trouw zijn aan God en de Bijbel, en dat iedere christen die het niet met hen eens is, als een afvallige moet worden beschouwd. Maar daar gaat het me nu niet om. Het gaat me nu om wat Femke Halsema gezegd heeft op een demonstratie tegen de Nashvilleverklaring, georganiseerd door ruimer denkende kerken. Zij zei: ‘Liefde heeft geen toetssteen, geen moreel oordeel nodig.’ Zij zei dit met de ambtsketen van de burgemeester van Amsterdam om de nek. Zij deed daarmee een levensbeschouwelijke uitspraak. Daarin ging zij te ver. Omdat zij als publiek persoon sprak die de overheid vertegenwoordigde. De staat doet hier een uitspraak over hoe je liefde moet zien. Daarmee mengt zij zich in het levensbeschouwelijke domein. Maar wat betekent dan de scheiding van kerk en staat? Dat wordt meestal zo uitgelegd dat de staat geen verantwoordelijkheid heeft voor het welzijn van de kerk, waarbij ‘kerk’ model staat voor elke levensbeschouwelijke groep. Maar dan moet zij zich ook niet op het terrein van de kerk begeven! Wat gebeurt er als de staat dat wel doet? Dan gaat hij bepalen hoe je over bepaalde geloofsonderwerpen moet denken. Daarmee tast hij de vrijheid van godsdienst aan. Het neoliberale denken wordt de enig toegestane ideologie. Onder het mom van vrijheid ontstaat er onderdrukking van andersdenkenden. Dat is eenzelfde naïeve zelfoverschatting als ik bij de opstellers en vertalers van de Nashvilleverklaring bespeur. Op dit punt is Halsema geen haar beter. Ze is even absoluut. Natuurlijk heeft liefde wel een moreel oordeel nodig. Want er gaat veel voor liefde door wat het helemaal niet is. Betaalde liefde, wellustige liefde die de ander ondergeschikt maakt aan de eigen behoeften, pedofiele liefde, onbetrouwbare liefde. Daar mag iedereen een moreel oordeel over hebben, ook een negatief oordeel. Alles wat liefde heet maar intussen de ander beschadigt, wordt aan de morele toetssteen gemeten en onder de maat bevonden. Als Halsema het daar niet mee eens is, moet ze zich als privépersoon in de discussie mengen, maar niet als burgemeester.
REDACTIE-SECRETARIAAT Aanleveradres voor classisverslagen en persberichten: Jac. de Groot, Ballade 12, 8265 SB Kampen groot.jac.de@gmail.com De redactie behoudt zich het recht voor verslagen en berichten in te korten EINDREDACTIE Ds Henk Jan Visser (hoofdredacteur) Jac de Groot MA REDACTIE mr E. Bos e.bos01@hetnet.nl J.A. de Groot MA groot.jac.de@gmail.com ds R. Heida rheidarzn@hetnet.nl ds R.P. Heij rheij@hetnet.nl drs P. Houtman piet.houtman@hotmail.com ds H.J. Visser henkjanvisser8@gmail.com H. Walinga hwalinga@walinga.org (vacature) REDACTIONEEL MEDEWERKER A.M. Pathuis BLADMANAGEMENT BDUvakmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld Telefoon: 0342 49 48 46 Fax: 0342 49 29 99 Aanleveradres voor kerkdiensten: Kerkdiensten.gkb@bdu.nl Telefoon: 0342 494882
UITGEVER, ABONNEMENTEN EN BEZORGING BDUvakmedia, afd. abonnementen Postbus 67, 3770 AB Barneveld Tel. 0342 494884 – fax 0342 494299 abonneeservice@bdu.nl OPGAVE ADVERTENTIES Roel Abraham Tel. 06 54274244 r.abraham@bdu.nl PRIJS JAARABONNEMENT - binnenland - studenten - buitenland - proefabonnement (10 nrs)
€ 64,93 € 35,43 € 103,54 € 14,35
OPZEGTERMIJN 2 kalendermaanden voor de nieuwe betalingsperiode Voor mensen met een leeshandicap zijn de artikelen uit dit blad verkrijgbaar op CD. Informatie: CBB tel. 0341 565499, e-mail info@cbb.nl www.gereformeerdkerkblad.nl
15