eigenschappen met een hoog rendement.” Om de eindgebruiker zoveel mogelijk te ontzorgen worden de palen inclusief verdelers en aansluitwerk geleverd en wordt er garantie gegeven op het volledige systeem. ONBEREIKBAAR Voor De Ring in IJmuiden zijn inmiddels 255 Comfortpalen met een gemiddelde lengte van zes meter in de grond geslagen. Deze grond is op enkele meters diepe mogelijk licht verontreinigd, wat ook een belangrijke reden was om voor Comfortpalen te kiezen. Er hoeven nu immers geen bronnen te worden geboord, zodat grondverstoring wordt voorkomen. Volgens Jeroen van der Meijden,
op is aangesloten dus moeten worden afgekoppeld. Dat klinkt eng, maar het niet meer dan een theoretische gedachte. Lekkage in een paal is simpelweg uitgesloten. Overigens zorgen we altijd voor een ruime dimensionering, we gaan nooit ‘op het randje’ zitten. in dit geval is de bron drie tot vier groepen overgedimensioneerd; er is dus voldoende speelruimte als de temperatuur van de bodem zich anders zou gaan gedragen dan wat op basis van berekening mag worden verwacht.” PAALGROEPEN Met de ‘groepen’ waar Van der Meijden het over heeft, doelt op de manier waarop de palen hydraulisch aan elkaar
Jeroen van der Meijden: “Het project in IJmuiden heeft een mooie voorbeeldfunctie die aantoont op welke schaal deze techniek kan worden toegepast.”
Energiepalen Het idee om heipalen te voorzien van warmtewisselaars klinkt nog altijd innovatief, maar is op zich niet nieuw. In Nederland wordt de techniek op bescheiden schaal toegepast sinds de jaren ‘90; al in 2003 bracht TNO het ‘Handboek Energiepalen’ uit, “om potentiële toepassers van energiepalen van de benodigde kennis en informatie te voorzien”.
eigenaar van leverancier Geothermica, is dat op zo’n manier gebeurd dat de palen met de daarin geïntegreerde warmtewisselaars definitief ‘onbereikbaar’ zijn geworden: “Op de bouwlocatie van dit complex is de grond op een paar meter diepte verontreinigd. Om die verontreiniging te dempen is er een laag lavasteen in gestort waar de palen doorheen zijn geslagen. Op die steenlaag is een zandlaag aangebracht en daarna nog een laag beton. Het ondergrondse deel van de fundering is dus nooit meer bereikbaar. Als er ooit een lekkage zou optreden, zal de complete groep waar de lekkende paal
zijn gekoppeld om samen een bronsysteem te vormen. Om drukverlies te beperken, zijn de palen bij dit project per drie stuks in serie aangesloten op een tichelman-ringleiding (waardoor de thermische belasting van iedere paal in een groep gelijk blijft) en vervolgens via een hoofdleiding samen met vijf andere ‘palen-trio’s’ aan een van de verdelers gekoppeld. Daarbij zijn twee verdelers in het systeem opgenomen: een twaalfvoudige en een vijfvoudige. In totaal zijn daar dus zeventien groepen op aangesloten, waarbij iedere groep vijftien palen telt. Met zeventien groepen van vijftien palen komt het
WWW.VAKBLADWARMTEPOMPEN.NL JUNI 2014 WP 31
TECHNIEK
al langer bestaat, maar nog steeds niet lijkt doorgebroken. De in IJmuiden toegepaste Comfortpalen zijn ontwikkeld in exclusieve samenwerking tussen IJB Groep en Geothermica. Geothermica, leverancier van gesloten aardwarmtesystemen, levert als expert de bronberekeningen en benodigde technische kennis aan, waarna IJB Groep, gespecialiseerd in funderingen, op basis van de geleverde informatie de palen produceert. Volgens IJB Groep biedt toepassing van de Comfortpalen tal van voordelen: ze zijn eenvoudig te produceren en te installeren, omdat het om een prefabsysteem gaat zijn er geen meerkosten voor bronboringen en de palen hebben “overtreffende thermische