‘Denk groot, maar begin klein’ Yvonne Ton

ACHTERGROND

PlasticRoad laat zich niet verleiden om te hard van stapel te lopen ‘Denk groot, maar begin klein’

Over belangstelling en erkenning heeft PlasticRoad niet te klagen sinds het eerste idee voor de circulaire kunststof wegelementen in 2013 ontstond. Ook dan gaat het niet vanzelf om zo’n innovatief product in de markt te zetten, wordt duidelijk uit een gesprek met de winnaar van de eerste Innovatie Award die Cobouw sinds 2018 jaarlijks uitreikt. “Denk groot, maar begin klein.”

DOOR YVONNE TON

De fase waarin PlasticRoad nu verkeert, zit ergens tussen start-up en scale-up, zegt managing director Eric Kievit, die in 2020 aantrad. Na de eerste pilots groeide PlasticRoad twee jaar geleden uit tot zelfstandig bedrijf met VolkerWessels en Wavin als aandeelhouders. “We zitten op het grensvlak. We hebben de kracht van een start-up, maar met de expertise van een corporate bedrijf. We hebben de snelheid van een klein team, zitten dicht op installatie foolproof gemaakt om het elke aannemer zo simpel mogelijk te maken.”

de klant en zijn continu bezig met optimaliseren en uitbreiden van onze producten. Tegelijkertijd rusten we op de kennis en ervaring van VolkerWessels en Wavin die al decennialang dit soort producten op de markt zetten.”

De afgelopen jaren is het product steeds verder doorontwikkeld, vooral na de eerste pilots, vertelt engineering manager Marcel Jager, die sinds 2015 onderdeel is van het team. “Verbindingen en draagcapaciteit zijn versterkt, het product is robuust gemaakt en het fietscomfort is verbeterd door vloeiende overgangen te maken. Daarnaast is de

Samenstelling grondstof

Ook de samenstelling is veranderd. Ging het aanvankelijk bij de eerste proeven nog om een combinatie van gerecycled plastic en nieuw plastic, in de loop der tijd is het percentage gerecycled plastic steeds hoger geworden tot in de meeste productieprocessen inmiddels honderd procent voor de onderconstructie. Dat was nog best lastig volgens Jager, omdat de kwaliteit van het ingezamelde PCR-consumentenplastic (post-consumer recycled) nogal wisselend is. “De onderconstructie is nu zo ontwikkeld dat die geschikt is voor heel laagwaardig post-consumer-materiaal.”

De grootste stroom plastic is afkomstig van partner Total en komt grotendeels uit Frankrijk, waar de fabrieken van dat bedrijf staan. Een doelstelling voor de nabije toekomst is om het plastic afval als grondstof te gebruiken dat Nederlandse gemeenten inzamelen. Kievit: “We willen de cyclus van afval naar product steeds korter maken.” Aan het einde van de levensduur van de kunststof wegverharding kunnen de modulaire elementen uit elkaar gehaald worden en weer dienen als grondstof voor nieuwe PlasticRoad-elementen.

In Hardenberg op het terrein van Wavin heeft PlasticRoad een eigen productielijn en een eigen assemblagehal, waarmee het bedrijf in staat is om industrieel te produceren. Het is nu een kwestie van geleidelijk opschalen.

Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Waar het jonge bedrijf tegenaan loopt, is dat gemeenten – de voornaamste doelgroep – geneigd zijn om de kunststof wegelementen van PlasticRoad zowel functioneel als in prijs te vergelijken met een traditionele wegverharding of een straatkolk. Kievit: “Daar ligt voor ons de uitdaging, want wij bieden een totaaloplossing. Maar dat vraagt ook omdenken vanuit de gemeenten.” De modulaire bouwstenen van gerecycled kunststof fungeren immers ook als waterberging en ze bevatten een systeem dat water filtert voordat het geleidelijk infiltreert in de ondergrond. Dat maakt het

Geschiedenis

Anne Koudstaal en Simon Jorritsma stonden in 2013 aan de wieg van PlasticRoad met hun idee voor een circulaire wegverharding van gerecycled plastic. De eerste jaren gingen op aan het verder ontwikkelen van concept tot product en het zoeken naar partners. Na een interne pilot op het terrein van KWS in 2017 vonden een jaar later de eerste pilots plaats in de openbare ruimte: fietspaden in Zwolle en Giethoorn. Van project groeide PlasticRoad uit tot bedrijf, in 2020 opgericht als jointventure van VolkerWessels en Wavin. Sindsdien lanceerde het jonge bedrijf de eerste producten voor de Nederlandse markt, realiseerde een eigen productiefaciliteit, schafte matrijzen aan voor de productie en zette een team van mensen op als voorbereiding op industriële productie. Inmiddels zijn de eerste kleinschalige projecten gerealiseerd en richt het bedrijf zich op verdere opschaling en uitbreiding van het productaanbod.

Eric Kievit (links) en Marcel Jager Foto: Ruben Schipper

mogelijk om bij de aanleg of reconstructie van een nieuwe buurt of wijk af te zien van een hemelwaterriool en de benodigde aansluitingen en kolken. Daarnaast zijn ze voorzien van sensoren die de staat van het wegdek en de waterafvoer monitoren. Vanwege hun lichte gewicht lenen ze zich ook goed voor gebruik in gebieden met een slappe bodem.

Het probleem is dat alle disciplines die samenkomen in de producten van PlasticRoad, zoals wegbeheer, rioolbeheer, duurzaamheid en klimaatadapatatie, vaak verspreid zijn over gemeentelijke afdelingen en wethoudersportefeuilles.

Beslissingsbevoegdheid

Aan belangstelling ontbreekt het niet bij gemeenten. Kievit: “De uitdaging is om alle verschillende afdelingen bij elkaar te krijgen. Iedereen wil wel, maar heeft maar gedeeltelijke beslissingsbevoegdheid.” Kievit verwacht niet dat complete asfalt fietspaden in de toekomst vervangen gaan worden door een PlasticRoad-variant. Dat ligt volgens hem ook niet zo voor de hand. Gemeenten hebben doorgaans geen behoefte om over een kilometerslang tracé een wegverharding aan te leggen die ook fungeert als hemelwaterafvoer. “Wat je vaak ziet in de praktijk, is dat ze knelpunten hebben van vijftig tot honderd meter, waar ze beide nodig hebben.”

Inmiddels zijn ruim tien projecten in Nederland uitgerust met PlasticRoad-elementen. Een deel daarvan is voortgekomen uit een pilot (zoals de fietspaden in Zwolle en Giethoorn) of heeft nog steeds een pilotstatus (zoals het gecombineerde fiets- en voetpad in de proeftuin van BuildingGroningen). Een kansrijke toepassing is het schouwpad langs het spoor van zo’n 200 meter lang dat PlasticRoad eerder dit jaar voor NS en spoorbeheerder ProRail neerlegde op emplacement Binckhorst in Den Haag. Een jaar lang wordt bekeken hoe het materiaal zich houdt en worden er verschillende soorten belijningen en verlichting getest. Na een jaar maken de betrokken partijen de balans op. Als NS en ProRail tevreden zijn, gaan ze de PlasticRoad-elementen mogelijk gebruiken voor alle paden langs sporen en perrons.

Ondanks dat het aantal toepassingen nu nog bescheiden is, zijn de ambities groot. Binnen twee jaar moet in elke Nederlandse gemeente wel ergens een eerste toepassing liggen of in de pijplijn zitten, of het nu gaat om fietspad, wandelpad, parkeervak, trottoir of schoolplein. Voorlopig is de productiecapaciteit voldoende. Kievit: “We kunnen tot veertig kilometer per jaar produceren en kunnen indien verder opschalen door een extra hal te bouwen.”

Voor concurrentie is hij niet bang. “Wij omarmen concurrentie. Dat is een teken dat we op de goede weg zijn. Als die er niet komt, dan moeten we ons zorgen gaan maken. Meer partijen past ook bij onze visie. Uiteindelijk willen we de wereld beter maken en als er meer partijen die hetzelfde doen versterkt dat onze propositie.” Plannen om ook PlasticRoad-snelwegen aan te leggen zijn er nu niet. De komende jaren kan het bedrijf nog ruimschoots vooruit met toepassingen voor licht verkeer. “Daar komen onze lichtgewicht elementen het beste uit de verf”, aldus Kievit.

“Wij omarmen concurrentie. Dat is een teken dat we op de goede weg zijn. Als die er niet komt, dan moeten we ons zorgen gaan maken”

Focus houden

Verder ligt de aandacht de komende jaren vooral op Nederland. Een opmerkelijke uitzondering is het fietspad dat PlasticRoad in opdracht van de lokale autoriteiten als pilot installeerde in Chapultapec bos, een enorm stadspark in Mexico-Stad. De proef kwam tot stand door de contacten van Orbia, het moederbedrijf van Wavin, met het hoofdkantoor in Mexico-Stad. Tijdens de pilot wordt bekeken of de kunststof waterbergende elementen een oplossing kunnen zijn voor de wateroverlast als gevolg van de hevige stortbuien die door klimaatverandering steeds vaker optreden.

Ook al komt er wel meer vraag uit verschillende andere landen wereldwijd, PlasticRoad wil zich niet laten verleiden om lukraak ergens in het buitenland aan de slag te gaan. Jager: “Het is belangrijk om focus te houden. Kijk waar je goed in bent, blijf in Nederland en blijf bij de applicaties waar je je op wilt richten. Dan kun je snel wat bereiken.”

Die geleidelijke aanpak geldt ook voor verdere technische ontwikkeling van de producten. “Denk groot, maar begin klein. Je moet ook tijd nemen om te testen en te valideren”, meent Jager. “Als je acht zaken tegelijk aan het verbeteren bent aan de techniek van je product en er gaat er een fout, dan weet je niet welke van die acht daar een rol bij speelde. Het is dus belangrijk om productontwikkeling stap voor stap te doen.”

Een andere les die het team geleerd heeft is om goed te kijken waar opdrachtgevers behoefte aan hebben. Jager: “Valideer je idee zo snel mogelijk met je klant, installateur en aannemer, mensen uit de praktijk.”

Kievit is blij met alle kansen die PlasticRoad heeft gekregen om praktijkervaring op te doen in pilots, dankzij partijen als de gemeente Zwolle en de provincie Overijssel en alle eerste klanten. “Zo kunnen we beide leren en maak je je product beter.” Wat voor elke innovatie geldt, is dat je eigenlijk nooit klaar bent. “Innoveren betekent hard werken, je product op de markt brengen en continu doorontwikkelen. Eigenlijk moet in elk project je product weer een stukje beter zijn.”