1.2 Morfologia
Ryc. 8. Pędraki pachnicy i innych butujących w dziuplach kruszczyc łatwo odróżnic po tzw. rastrze – szczecinkach na spodniej stronie końcowej części odwłoka; a) pachnica Osmoderma eremita, b) wepa marmurkowana Protaetia marmorata. Fot. AO.
gólności larw pachnicy w młodszych stadiach. W pełni wyrośnięte larwy wyróżnia znaczna wielkość. Osiągają one do 60 mm długości i nawet 12 g masy. Kluczową cechą jest układ szczecinek (tzw. rastra) na spodniej stronie ostatniego segmentu ciała, które u larw pachnicy dębowej są równomiernie rozproszone po powierzchni, zaś u pozostałych gatunków tworzą skupienie w postaci wydłużonego owalu (Ryc. 8). Ponadto szczecinki te nigdy nie są zgrubiałe i grotokształtne. Poczwarka przypomina kształtem postać dorosłą chrząszcza (tzn. można na niej rozpoznać wszystkie części ciała typowe dla imago), jest jednak barwy żółtawej, a skrzydła nie są jeszcze w pełni wyrośnięte (Ryc. 9). Obserwacje poczwarki są możliwe wyłącznie po zniszczeniu kokolitu – struktury ochronnej zbudowanej przez larwę tuż przed przeobrażeniem się w poczwarkę w celu ochrony tego wrażliwego stadium. Kokolit jest więc odpowiednikiem kokonu spotykanego u niektórych innych owadów (np. motyli), nie jest jednak budowany z przędzy, ale z materiałów dostępnych wewnątrz próchnowiska (cząstek murszu drzewnego, odchodów larw). Umiejętność rozpoznawania kokolitu pachnicy odgrywa nawet większą rolę w identyfikacji zasiedlonych drzew niż rozpoznawanie poczwarki, gdyż kokolity (a zwłascza ich fragmenty) są częściej spotykane w trakcie oględzin próchnowisk. 19