2011 b&f 03 nl

editie nederland tweeëntwintigste jaargang nr 3 - september 2011 verschijnt een keer per kwartaal 9,75 euro www.bankingfinance.eu

Larry van der Schoor:

“Krimp wordt uitbesteed of verzacht met traditionele lapmiddelen”

september 2011

6

19

34

48

Laurence Kotlikoff: “My question is why US government Bonds carry any better than CCC.”

Steven Sarphatie: “De financiële sector zit in een lastig, grijs gebied. De belangenafweging is niet altijd helder.”

De vrijblijvendheid van de Corporate Governance Code wordt ingeperkt door de invoering van de wettelijke bepaling.

Wout IJzerman: “Relatiebankieren zit opgesloten in een wereld vol regels, protocollen, afspraken en codes.”

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 1

08-09-11 14:28

clauson.ch

100% performance

OLYMPIC BAnkIng SYStEM OFFERS FuLLY IntEgRAtEd FROnt tO BACk-OFFICE SOLutIOnS FOR:

Private Banking Wealth Management

The

Retail Banking Asset Management

righT Team in The righT place

Commercial Banking Fund Management & Administration E-banking E-brokerage

www.eri.ch www.olympic.ch

Geneva

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 2

London

Lugano

Luxembourg

Paris

Singapore

Zurich

08-09-11 14:16

e

Et qui juge les agences de notation?

Non seulement le grand public mais également les politiciens se trouvent de plus en plus confrontés aux jugements établis par les trois agences de notation bien connues dans le monde. Jadis, ces agences n’étaient connues qu’au sein d’un cercle restreint d’intimes.

Aujourd’hui, leurs évaluations sont pesées et soupesées par quasiment tout le monde, par un homme politique de premier plan comme Obama qui commente publiquement de manière cinglante la diminution du statut AAA des USA à la presse populaire qui utilise peut adroitement les jugements émis par ces soi-disant experts. Ils reprennent avec reconnaissance le jugement émis par les agences de notation, surtout s’il s’intègre à leur parti pris à l’égard de certains pays ‘de l’ail’. Mais ces mêmes agences de notation ne s’étaient-elles pas totalement trompées juste avant la crise financière ? En fait, ce

dont il s’agit est très simple : en tant que ‘private owned companies’ gagner de l’argent sur un marché au caractère oligarchique.

Cet été, Angela Merkel en a appelé à la création d’une agence de notation indépendante et pour l’Europe. Il est clair qu’elle n’apprécie pas les trois agences basées principalement sur les règles US. Et qui jugera enfin de manière indépendante les agences de notation elles-mêmes ? Elles semblent chaque fois en réchapper, mais sera-ce encore le cas ?Que pouvons-nous faire, soit apparaîtront des instituts totalement indépendants aux USA, en Europe et en Asie, distincts de toutes les influences politiques émettant des évaluations ‘non profit based’, soit nous ignorons totalement les agences existantes…en attendant.

Mais ce dernier point ne sera provisoirement pas encore possible.

voorwoord / edito

Sep 11 3

Michel Klompmaker, publisher klompmaker@bankingfinance.eu

En wie velt het echte oordeel over de ‘rating agencies’?

In toenemende mate wordt niet alleen het grote publiek, maar ook de politiek geconfronteerd met de oordelen van de drie bekende ‘rating agencies’. Vroeger waren deze beoordelingsbureaus slechts bekend bij een kleine groep intimi.

Nu wordt hun oordeel gewikt en gewogen door praktisch iedereen, door een toppoliticus als Obama die publiekelijk een vinnig commentaar geeft op de vermindering van de AAA status van de USA tot de populaire pers, die al dan niet handig gebruik maakt van de oordelen van deze zogenaamde deskundigen. Zij nemen dankbaar het oordeel van de ‘rating agencies’ over, vooral als het past bij hun vooringenomenheid tegenover bepaalde ‘knoflook’ landen. Maar hadden diezelfde ‘rating agencies’ het dan niet gigantisch mis vlak voor de financiële crisis? Waar het hen uiteindelijk om gaat is, heel simpel, als ‘private owned

companies’ hun geld verdienen in een markt met een oligargisch karakter.

Angela Merkel riep deze zomer op tot de creatie van een onafhankelijke Europese ‘rating agency’. Het mag duidelijk zijn dat Angela Merkel geen vriendin is van de drie bestaande voornamelijk op US regels gebaseerde ‘rating agencies.’

Wie geeft er nu eens eindelijk een onafhankelijk oordeel over de ‘rating agencies’ zelf? Ze lijken telkens de dans weer te kunnen ontspringen, of nu toch niet meer?

Wat kunnen we doen, ofwel er komen volledig onafhankelijke instituten in de USA, in Europa en in Azië, die los van alle politieke invloeden op ‘non profit’ basis ratings afgeven, ofwel de we negeren volledig de bestaande…in afwachting van.

Maar dat laatste zal voorlopig nog niet mogelijk zijn.

h

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 3

08-09-11 14:16

inhoud / sommaire

6

16

19

Asset management 6 interview Prof. Kotlikoff Prof. Kotlikoff: “Our pension systems are based on Ponzi schemes and governments are doing too little too late”

Banking 16 Islamic Banking and Finance on the European Market Islamic Finance, developed during the 70’s in the Muslim countries, is experiencing an increasing popularity far outside the Muslim World’s frontiers. In a world where the dominance of the capitalist economy is obvious, the development of a system where the main principle is the exclusion the interest rate comes close to being an exploit.

Sep 11 4

19 Katern Nederland Dossier Wijs & Van Oostveen Steven Saphatie, algemeen directeur bij Wijs & Van Oostveen: “In persoonlijk contact zit onze kracht.”

23 Katern Belux cahier Attijariwafa Bank optimise sa gestion des intérêts et des frais avec Thaler Attijariwafa Bank, la plus grande banque du Maroc, a mis en service Thaler, la solution bancaire de base de Callataÿ & Wouters pour un processus amélioré de règlement de comptes, la solution la plus adaptée de l’aveu même de la banque.

26 Katern Belux cahier AndaraLink, the world’s first mobile-enabled MFI financial services network The network enables MFIs to provide 40 millions financially excluded Indonesians with access to previously unavailable financial services via mobile terminals connected to a mobile network. The mobile terminal allows MFIs to take the bank out of the branch, to its consumer or business customers.

Business intelligence 19 Katern Belux cahier SAS Banking & Insurance Day 2011: Learning from the past, embracing the future During SAS Banking & Insurance Day in Brussels, keynote speakers Karel Lannoo and Karel Van Hulle talked about the impact of new regulations on business models and the importance of Solvency II, risk management, and governance.

48

24

Business intelligence 30 Katern Nederland De gebruiker zelf aan de knoppen bij het analyseren van bedrijfsinformatie Sturen op actuele informatie. Dat is waar het bij Business Intelligence om draait. Ook in de bancaire wereld. Dit bleek tijdens het QlikTech event.

Column 11 Obama en Boehner Sylvester Eijffinger: “Het onvermogen van de VS om zijn binnenlandse politieke problemen op te lossen ondergraaft langzaam maar zeker zijn dominantie als supermacht en markeert het einde van een tijdperk.”

15 Systeemfoutje?

Harry Smorenberg:”Net zoals bij de PC hebben we mondiaal te maken gekregen met een gevaarlijke systeemfout.”

44 Bernanke is playing poker. And well. For now…

In de ‘guest column’ gaat Steen Jakobsen, Chief Economist Saxo Bank gives his vision of developments in the financial sector.

Corporate governance 34 Katern Nederland Het karakter van de Corporate Governance Code De vraag wat corporate governance precies is, valt niet zo heel eenvoudig te beantwoorden. Tijdens een voordracht van Prof.

Mr. Huub Willems trachtte de professor enige duidelijkheid te verschaffen.

56 What Can the News of the World teach us about privacy and information governance?

On Sunday July 10th, 2011 the News of the World published it last edition. The closure came following revelations of how the newspaper had allegedly obtained personal information using illegal methods such as phone hacking. What does this teach us about privacy and information governance?

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 4

08-09-11 14:16

28

19

34

Document management 36 Katern Belux cahier Internet Banking: Zoomit, un outil de paiement aux usages multiples Pour Isabel, il était essentiel que les utilisateurs de Zoomit et d’Isabel 6 puissent obtenir une qualité optimisée de l’expérience utilisateur. C’est la raison du choix de CQ5, la solution de Web Experience Management d’Adobe.

Human resources 48 Interview met Wout Ijzerman Wout IJzerman: “Relatie bankieren moet zijn naam weer eer aandoen”

Interview 24 Katern Nederland Interview met Larry van der Schoor: “De financiële sector smacht naar nieuwe organisatiemodellen” 28 Katern Belux cahier Conversation avec …Le professeur André Sapir, Directeur de recherche à l’Institut Bruegel – 2e partie

Nonsense 64 De renteversneller Frans Laarmans laat ons voor de laatste keer genieten in de rubriek ‘nonsense’.

Payments 32 Katern Nederland Ogone ontsluit Midden-Oosten met gelokaliseerde versie van betaalplatform

Regulations 12 Anti Money Laundering: An Overview of Trends from the 7th ACAMS European Conference, 2011 For the second time, ACAMS (Association of certified anti money laundering specialists organized its annual European conference in Amsterdam early June.

34 Katern Belux cahier Seminar Banken Projective Compliance in the golden age of regulation.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 5

24

50

Rondetafelgesprek 50 Total Cost of Ownership: wondermiddel of gewoon boerenverstand?

Total Cost of Ownership is een begrip dat, sinds zijn definitie door de Gartner Group, ruim twintig jaar geleden, een standaard is geworden. Overal waar een investering moet worden verantwoord, verdedigd of verworpen, duikt het begrip op en moet soms zelfs het onverklaarbare verklaren. Maar kan TCO dat ook?

Security 46 Nieuwe beveiligingsconcepten online banking noodzakelijk De financiële sector ligt vol onder vuur van de cybercrime community. Er moet echt wat gebeuren aan de beveiliging van het internet bankieren.

58 Are you using live customer data outside of your production database?

Say that you want to develop a new payment gateway for your online store. A team of developers are hired, the improvements you want are designed, and the new system is created.

Finally, you need to test it all, to ensure that all the old payment information still works correctly.

Sep 11 5

60 Will the truly secure website please stand up?

A strong brand – one known for providing quality solutions that add value–is essential for organizational success. Companies with the world’s most valuable and well-recognized brands will take on imposters and rivals in high-profile, expensive legal battles to protect their brands from illegal or improper use.

Social media 39 Dossier MicroStrategy Mobile BI and Social Networks enter the Financial Sector

Sponsored section 24 Katern Belux cahier Finalyse: your partner to prepare and implement Solvency II and Basel III smoothly In order to tackle regulatory requirements such as Solvency II and Basel III, this specialist in valuation, risk and performance offers a pragmatic consulting approach to several banks and insurers in Benelux, France, Poland and Hungary.

08-09-11 14:16

asset management | Marijke van Hooren

“Our pension systems are based on Ponzi schemes and governments are doing too little too late”

Sep 11 6

Interview with outspoken Professor of Economics Laurence Kotlikoff of Boston University www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 6

08-09-11 14:00

Early November the WorldPension Summit will take place in Amsterdam. One of the key note speakers will be Laurence Kotlikoff, who, in his book Jimmy Stewart is Dead, names and shames the bad guys in the financial crisis and tells the world how to prevent it happening again. B&F spoke with professor Kotlikoff about the governmental Ponzi schemes on which our pensions are based, “the fiscal war against our children”, the growing fiscal gaps, his reform proposals and Limited Purpose Banking.

Kotlikoff started our interview with an explanation: “America, in the post war, has been taking money from young people, which is calls ‘taxes’, and giving it to old people as benefit payments and telling the young, “Don’t worry, when you are old, we’ll give you back far more than you paid in. Indeed, we’ll give you far more than principal plus interest on what you paid in. So don’t worry about paying these ‘taxes’.” As the government keeps doing this year after year, decade after decade, it accumulates an enormous unofficial liability off the books.

Had it called the monies it took from the young ‘borrowing’, rather than ‘taxes’, these unofficial and now gigantic liabilities would have shown up as enormous levels of official US government debt.”

“Economics labelling problem is, thus, of grave concern. It’s allowing the US and other governments to get away with fiscal child abuse on a massive scale. Why such a strong term? Because we have now reached the end of the chain letter and intend to take huge sums from our children and give them back precious little in old age in exchange.”

Ignore the againg baby boom generations Professor Kotlikoff argues that Europe as well as the US have been running intergenerational Ponzi schemes for decades, with unfunded state pension and healthcare systems at the center of the chain letter.

In so doing, governments have carefully chosen language to disguise the magnitude

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 7

of their nations’ true fiscal liabilities.

“Fundamentally fraudulent deficit accounting, rather than generational accounting, has let us ignore what was right in front of our eyes – the aging baby boom generations. This aging, the recent recession, the drop in fertility, and the competition from China and other emerging countries, has limited growth in labor earnings, which, in turn has produced too little revenue to keep the Ponzi scheme rolling.”

“My question is why US government bonds carry a rating any better than CCC.”

Professor Kotlikoff explains that even when governments do long-term planning, they don’t look out far enough. “Even 50 to 75 years is too short. You do proper fiscal gap accounting, which compares the present value of all the government’s spending commitments, including servicing official debt, with the present value of all its projected revenues, you need to project cash flows out to the end of time and discount back.

Otherwise, you get a number that depends on your fiscal labels. I.e., we can use fiscal labels to make the new 50 or 75 years of cash flows look relatively good. And this, indeed, is what governments have been

doing. It’s only the fiscal gap measured over the infinite horizon that provides a label-free measure of a country’s true fiscal solvency and sustainability. In the US where projections are based on 75 years, you miss one third of the problem. This is what happened with the Greenspan Commission in 1983.

They said that everything was fixed, but we are now in worse shape. Again, measuring over the infinite horizon is the only labelinvariant measure of fiscal solvency, and the message from the correct calculation is clear. We aren’t broke in 2021 or 2018, we are broke now.”

Sep 11 7

“Yes, some economists, like Ken Rogoff, think that we’re broke when some arbitrary measure of official debt exceeds some arbitrary threshold. But that perspective finds absolutely no support in economic theory.

The 90 percent debt-to-GDP ratio threshold that Rogoff and Reinhart say is critical was derived from data based on particular labelling conventions. Relabel government cash flows and you’ll find a different critical value for debt to GDP. These economists are engaged in linguistics, not economic analysis, although they are both otherwise superb economists and are reaching the right general conclusion, albeit with the wrong numbers, about the stance of policy.”

Printing money leads to inflation, if not hyperinflation Kotlikoff also pointed out that we’ve set up the financial system to fail if the fiscal system fails. If countries default, major banks will fail, and the financial system

08-09-11 14:00

asset management | Marijke van Hooren

will either suffer a major melt down or central banks will be forced to print even more money than they have in recent years.

Ultimately this will lead to inflation, if not hyperinflation.

“World’s fiscal operations have been endangering our children for decades.

But governments have spent decades carefully concealing this fact.”

Sep 11 8

According to Kotlikoff, we need tax increases and spending reductions that go far beyond what is being negotiated. “Cutting the deficit by $1 trillion to $2 trillion over 10 years sounds like a big deal, but not when our unfunded Medicare and Social Security liabilities, by my calculations, are growing by more than $6 trillion a year. Rather than solving our fiscal crisis, what we are doing, yet again, is too little too late.” He continues with a quote from Shakespeare: “He wrote first kill the lawyers. He should have written, “First kill the accountants.” They have endorsed our fundamentally fraudulent deficit accounting. They are, in effect, the employer’s tailors. They have told everyone

to marvel at his outfit, when, in fact, he’s stark naked. We are facing a $211 trillion fiscal gap, a huge sum equalling 15 times GDP, and the accountants are telling us to focus on the economically meaningless $10 trillion of official debt in the hands of the public. As a consequence, our government is trying to reduce the wrong deficit. The official deficit rose by $850 million last year, whereas the fiscal gap rose by $6 trillion.”

Biography

Laurence is a columnist for Bloomberg and a blogger for The Economist. He also writes occasional columns for other media outputs. He is author or co-author of 14 books plus his forthcoming book with Scott Burns – The Clash of Generations – and hundreds of professional articles. He also served as a consultant to numerous institutions, central banks and governments.

Laurence J. Kotlikoff is a William Fairfield Warren Professor at Boston University, a Professor of Economics at Boston University and he holds a number of Fellowships at distinguished scientific organisations. He is president of Economic Security Planning, Inc., a company specializing in financial planning software.

Social Security needs an immediate and permanent 29% hike Laurence Kotlikoff not only discusses the challenges we face. He also offers solutions.

Here’s Kotlikoff on the US government’s old

age pension system – Social Security. “Social Security is America’s most cherished public policy. But according to the Social Security 2011 Trustees Report, the system is 29% underfunded, not withstanding its $2.6 trillion Trust Fund. This means Social Security needs an immediate and permanent 29% hike in its payroll tax rate to pay its bills over time. The Social Security payroll tax rate is 12.4%. Increasing that rate by 29% requires raising the payroll tax rate, starting today, by 3.6 percentage points and keeping it there. The alternative is cutting benefits by 22%. The system has other problems too. It’s incredibly complex – the Handbook has 2728 incomprehensible rules, and its Program Operating Manual has thousands of even more complex rules to explain the Handbook rules. It is time to fix Social Security from the ground up. If we are going to ask younger generations to pay most, if not all, of the current system’s unfunded liability, let’s give them a modern Social Security system that’s simple, transparent, fair, efficient and financially sound.”

Professor Kotlikoff presents his plan at www. thepurplesocialsecurityplan.org and recommends it for every country. “I’m proposing

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 8

08-09-11 14:00

that we freeze current government pension systems in place and then set up a new fully funded system for today’s workers.

Governments would force everyone to save, but within a global market-weighted index fund managed entirely by a single government computer at zero cost. The government would also guarantee workers a zero real return on their contributions to his new Personal Security System.”

Kotlikoff also proposes reform of the financial system at www.thepurplefinancialplan.org. His reform is called Limited Purpose Banking and has been endorsed by five Nobel Laureates in economics and many other prominent economists and policymakers.

Show-me equity banking “Our trust-me tremendously leveraged banking system needs to be replaced with show-me equity banking. The key is to require all financial intermediaries who wish to operate with limited liability to operate as mutual fund companies. Mutual fund companies are, in effect, small banks that fund themselves solely with equity. Hence, they can never go bankrupt. The government would establish a single regulator called the Federal Financial Authority (FFA), which would hire private companies that work for the FFA to verify, appraise, rate, and disclose in real time and on the web all aspects of all securities held by the mutual funds. Cash mutual funds, which hold only cash, would be used for the payment system. And no mutual fund would be backed to the buck. “ “As Mervyn King, Governor of the Bank of England has said, we have the worst possible banking system. Limited Purpose Banking would keep us from another financial debacle whether it is triggered by fraudulent production and sale of securities or by governments defaulting on their debts and bringing down the financial system in the process.”

“Note, Limited Purpose Banking draws a line based on liability. In contrast, GlassSteagall and its new version – Dodd-Frank

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 9

“We need to adopt radical, efficient and simple reforms of our financial, healthcare, pension and tax systems, and we need to do it now.”

– draw a line based on nomenclature, ie whether a bank calls itself a commercial bank or an investment bank. But as we saw with Lehman Brothers, there are no firewalls separating these entities or, for that matter, all the other types of financial intermediaries. Indeed, instead of firewalls, the current system has fire conduits that connect financial companies with rivers of gasoline, so that if one catches fire, they all burn up. This is why any major financial institution can hold the taxpayer hostage.

It’s death can bring down the entire system.“ Many prominent economists have endorsed Limited Purpose Banking. So has former Secretary of State and former Secretary of Treasury, George Shultz. In addition, Mervyn King, has repeatedly urged policymakers to consider Limited Purpose Banking.

When asked which differences he sees between for instance the US, Canada and Europe, he compares the fiscal gaps in the different regions. “Canada seems to be in good shape with no fiscal gap. In the US it is 15 times GDP, and in Europe it ranges for many countries between 8 to 12 times GDP. Germany will be around 6 to 8 times. But the fiscal gap for all countries needs to be zero. It represents a measure of a country’s insolvency.“

“We need a heart transplant, not a band-aid.”

This brings us to the present downgrading of Standard & Poor’s which recently cut the US credit rating from AAA to AA+. “Warren Buffett said the downgrade ‘doesn’t make sense’, that Treasuries are still AAA in Omaha, Nebraska, and that S&P should rate US debt AAAA. If AA+ means very low credit risk and AAA means no credit risk, I guess AAAA would signify negative credit risk.

Kidding aside, what we have here is a highly irresponsible statement by Warren Buffett.

The U.S. is completely bankrupt when you look at all its obligations, and he’s suggesting that’s not the case. Based, again, on phony debt figures. It’s also a conflicted statement given that he holds plenty of US Treasuries and is a major shareholder of Moody’s, which has chosen not to downgrade Treasuries.”

“My question is why US government bonds carry a rating any better than CCC, which is well into junk territory. Such a grading according to S&P implies that the debtor is “currently vulnerable and is dependent upon favourable business, financial, and economic conditions to meet its financial commitments.” Sounds right to me. Our economy is in horrible shape. Having said that, bad economic conditions do not necessarily translate into bad credit. Even if our economy continues to falter, the government will collects enough taxes for decades to repay its formal debt provided it treats its bondholders as senior creditors and pays them before others, like Social Security beneficiaries and soldiers. The only problem is this won’t happen. US governments will sooner default on Chinese bondholders than Social Security recipients and US soldiers.”

Of course, the Fed and the ECB can always choose to print enough money to always prevent formal default. But that will spell hyperinflation, which means effectively defaulting because you pay back Treasury bondholders in watered down dollars. Thus, the choice is whether to formally or informally default. And S&P should know that this implies one and only one rating: CCC.”

Sep 11 9

08-09-11 14:00

asset management | Marijke van Hooren

Laurence J. Kotlikoff Laurence J. Kotlikoff is a William Fairfield Warren Professor at Boston University, a Professor of Economics at Boston University, a Fellow of the American Academy of Arts and Sciences, a Fellow of the Econometric Society, a Research Associate of the National Bureau of Economic Research, President of Economic Security Planning, Inc., a company specializing in financial planning software, a columnist for Bloomberg, a columnist for Forbes, and a blogger for The Economist. Professor Kotlikoff received his B.A. in Economics from the University of Pennsylvania in 1973 and his Ph.D. in Economics from Harvard University in 1977.

From 1977 through 1983 he served on the faculties of economics of the University of California, Los Angeles and Yale University. In 1981-82 Professor Kotlikoff was a Senior Economist with the President’s Council of Economic Advisers.

Professor Kotlikoff is author or co-author of14 books and hundreds of professional journal articles. His most recent books are Jimmy Stewart Is Dead (forthcoming February 22, 2010, John Wiley and Sons, Spend ‘Til the End, co-authored with Scott Burns, Simon & Schuster, The Healthcare Fix (MIT Press), and The Coming Generational Storm (co-authored with Scott Burns, MIT Press).

Professor Kotlikoff publishes extensively in newspapers, and magazines on issues of financial reform, personal finance, taxes, Social Security, healthcare, deficits, generational accounting, pensions, saving, and insurance.

Professor Kotlikoff has served as a consultant to the International Monetary Fund, the World Bank, the Harvard Institute for International Development, the Organization for Economic Cooperation

and Development, the Swedish Ministry of Finance, the Norwegian Ministry of Finance, the Bank of Italy, the Bank of Japan, the Bank of England, the Government of Russia, the Government of Ukraine, the Government of Bolivia, the Government of Bulgaria, the Treasury of New Zealand, the Office of Management and Budget, the U.S. Department of Education, the U.S. Department of Labor, the Joint Committee on Taxation, The Commonwealth of Massachusetts, The American Council of Life Insurance, Merrill Lynch, Fidelity Investments, AT&T, AON Corp., and other major U.S. corporations.

He has provided expert testimony on numerous occasions to committees of Congress including the Senate Finance Committee, the House Ways and Means Committee, and the Joint Economic Committee.

•

Sep 11 10

initiëren | implementeren | monitoren | rapporteren

www.wellervanwoerden.nl | waardoor ú verantwoord kunt ondernemen! | Weller van Woerden.indd 1

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 10

04-09-11 17:51

08-09-11 14:00

column | Prof. Dr. Sylvester Eijffinger column | Ptof. Dr. Sylvester Eijffinger

Moeten pensioenfondsen Obama en Boehner meer in Nederland beleggen?

Het onvermogen van de VS om zijn

binnenlandse politieke problemen op

te lossen ondergraaft langzaam maar

zeker zijn dominantie als supermacht en markeert het einde van een

Wanneer fondsen het goed tijdperk. organiseren, houden ze automatisch de politiek buiten de deur.

Prof. dr. Sylvester SylvesterEijffinger Eijffinger Ptof. Dr. is is hoogleraar Financiële Economie hoogleraar financiële economie aan de Tilburg aan deUniversiteit Universiteitvan van Tilburg en en gasthoogleraar Harvard voormalig lid vanaan de Commissie University Maas die de Code Banken heeft opgesteld.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 11

Tijdens de zomer kwam de strijd tussen de Democratische president Barack Obama en de Republikeinse leider in het Huis van Afgevaardigden John Boehner tot een climax, met grote consequenties voor de rest van de wereld. Het naderen van het wettelijke schuldenplafond was altijd goed voor een verbeten strijd tussen Democraten en Republikeinen, vooral als de presidentsverkiezingen in zicht waren. Een dergelijke strijd deed zich ook voor eind 1995 en begin 1996 tussen de toenmalige president Bill Clinton en Republikeinse leider van het Huis van Afgevaardigden Newt Gingrich, maar liep toen gelukkig met een sisser af.

Nederlandse meer in eigen land moeten Dit keer was depensioenfondsen strijd zo verbeten zouden dat het ervolgens op leek onze dat depolitici beide partijen meer geïnteresseerd beleggen. het dieptepunt van de financiële economische crisis – in 2009 - nam de waren in deOp nederlaag van de andere partij dan in deeneigen overwinning.

Ondanks de herTweede Kamer een motie aan waarin pensioenfondsen werd opgeroepen meer in het haalde waarschuwingen door ‘rating agencies’ als Moody’s en S&P, dat niet nakomen door eigen de Middenen Kleinbedrijf te beleggen.leidt Vorig stelde het regeerakkoord van het Amerikaanse overheid van (MKB) haar verplichtingen tot jaar een afwaardering van de kredietstatus van Triple A voor dat Amerikaanse obligaties, gingen de beide partijen door participeren met hun politieke nieuwe kabinet onze pensioenfondsen (meer) zouden moeten in publiekstrijd. Datsamenwerkingsprojecten een akkoord is gesloten over de bezuinigingen tussen Obama en Boehner maaktnieuwe private (PPS), zoals bijvoorbeeld bij de aanleg van eigenlijk niet meer uit. Het leed is reeds geschied in die zin dat het vertrouwen van credi­ tolwegen. teuren in de Amerikaanse kredietwaardigheid een flinke deuk heeft opgelopen.

De dominantie vanniet de dollar als internationale wereld staat ter zich discussie.

Zelf vind ik het gepast wanneer hetsleutelvaluta kabinet of in dedeTweede Kamer met het China, Japan en andere crediteuren bouwen in rap tempo hun omvangrijke reserveposities in beleggingsbeleid van pensioenfondsen bemoeit. Het zijn private instellingen en contracten, dollars af en vervangen deze door andere valuta.

Het einde van een tijdperk komt in zicht van waar de politiek in beginsel vanaf moet blijven. Daarnaast is het de taak van fondsen om Mar 11 ‘exorbitant privilege’. te behalen op hun beleggingen om zo de belangen van huidige Sep 11 een goed rendement 15 11 De voordelen van het hebben van de sleutelvaluta zijn belangrijk groot:om menmaatschappelijke kan zijn en toekomstige pensioengerechtigden te borgen.

Als hetengaat tekort op de lopende rekening in debeleggen eigen valuta financieren, daar men kan eenniet inflatiebelasting verantwoordelijkheid, dan valt in Nederland zeker onder. De enige – ook wel seigniorage genoemd – innen op de bankbiljetten en munten die over de wereld restrictie waar ik voorstander van ben, betreft het niet beleggen in onethische zaken als circuleren en men heeft een liquiditeitspremie op de internationale kapitaalmarkt. De inflawapenindustrie en voedselspeculatie. tiebelasting was goed voor een half tot een vol procent van het bruto binnenlands product en leverde als liquiditeitspremie ten minste een voordeel op van 50 basispunten op de internatiDe pensioensector heeft de roep om politieke invloed op het beleggingsvlak wel over zichzelf onale kapitaalmarkt. Deze voordelen zullen de Amerikanen geleidelijk aan ontvallen. afgeroepen. De afgelopen jaren bleek dat er veel mis was bij het risicomanagement en het Met de verkiezingen van de nieuwe president over ruim een jaar zal de strijd tussen interne toezicht (‘governance’) bij de pensioenfondsen. Naast externe factoren was dit Democraten en Republikeinen nog meer verbeten worden. Dat is geen aangenaam vooruitde belangrijkste oorzaak van de fors dalende dekkingsgraden. Het is dan ook niet zo gek zicht voor de wereldeconomie. Het onvermogen van de VS om zijn binnenlandse politieke dat de politiek zich met het beleggingsbeleid van de fondsen inlaat en daarbij de eigen problemen op te lossen ondergraaft langzaam maar zeker zijn dominantie als supermacht binnenlandse agenda meeneemt. Daarom is het zaak dat de sector zelf intern orde op en markeert het einde van een tijdperk. Door de behoefte van de Amerikaanse kiezer om zaken stelt, bijvoorbeeld een Code naar de Code Banken, die bij de ‘mid-term elections’ via altijd een HuisPensioenfondsen, van Afgevaardigdenanaloog en/of Senaat te kiezen dat gebaseerd is op het de rapport vankleur de Commissie Maas. Wanneer fondsen goed organiseren, tegengesteld is aan politieke van de president, is er ook geen reëelhet perspectief dat de houden ze automatisch de politiek buiten de deur. politieke bestuurbaarheid van de VS in de toekomst zal gaan verbeteren.

Dit zijn duidelijke tekenen dat de VS in verval is als supermacht. De situatie is goed vergeJe kunt pensioenfondsen niettijdens verplichten in onze middenlijkbaar met het verval vanweliswaar het Britse rijk het interbellum.

De vraagenis kleinbedrijven welke landen of in onze infrastructuur te beleggen, maar je kunt ze wel hiertoe verleiden.

Een dat vacuüm kunnen opvullen. Naar mijn mening is met de opkomst van China eneerste Europavereiste als voor de investeringen is dat ze voldoende moeten renderen.

Pensioenfondsen zullen alleen grootmachten de tijd van supermachten voorbij en zullen wij heel geleidelijk aan afstevenen deelnemen in PPS-projecten, indien de internationaal rendementenmonetair op langestelsel, termijn zijn. op een tripolair of zelfs op een multipolair metaantrekkelijk politieke Dat betekent dat betreffende goed gemanaged moeten en niet continu verhoudingen die de meer recht doenprojecten aan de economische macht van groteworden opkomende landen duurder worden, zoals de Wij Betuwelijn en internationale andere grote instituties infrastructurele projecten. als Brazilië, China en India. zullen onze en organisaties als Verder is het van belang datMonetaire de overheid zich als betrouwbare partner. Dit belangrijk het Internationale Fonds en opstelt de Wereldbank moeten aanpassen.

Hetisbegin van voor een nieuw tijdperk in de internationale monetaire en financiële verhoudingen in reeds investeerders op de lange termijn. Een betrouwbare overheid moet daarom plannen en aangevangen. regels niet elk jaar veranderen.

08-09-11 14:00

fraud | Eric Malherbe rubriek | auteur

Anti Money Laundering: An Overview of Trends from the 7th ACAMS European Conference, 2011 For the second time, ACAMS (Association of certified anti money laundering specialists see http://www.acams.org) organized its annual European conference in Amsterdam early June. The Hilton Hotel made for a Sep 11 12

good venue and the attendees, vendors and organizers made for a great event both productive and enjoyable. More than 300 financial professionals, mainly from Europe, attended the conference.

Besides the beneficial program prepared by the ACAMS European task force, the conference has also been a great networking opportunity for AML specialists. Most of European AML software vendors and data providers were present. It has been an excellent occasion to check the latest developments in the AML area which is evolving rapidly under regulatory pressure and technology enhancements. Last but not least, ACAMS Benelux chapter has been launched by a group of volunteers. This local chapter will improve both the visibi­ lity of ACAMS and strengthen its standards locally. This initiative has been warmly welcome by the attendants. We wish this chapter a long and fruitful life in the AML landscape.

The agenda of the conference was heavy, mainly due to two recent regulatory programs: FATCA and UK Bribery Act. However the focus this year was tax related. While states are facing after crisis consequences on public finances and react in a kind of protectionist behavior, AML standards (FATF 40 + 9) are currently revised. Conference speakers gave an excellent overview about what to expect in the forthcoming months in terms of regulatory framework.

The ACAMS event had a soft launch on Sunday 5th with a day of detailed but practical workshops on AML investigation process by Dennis Lormel (DML Associates), Henrique Dominguez (EFG Bank Luxembourg) and Michiel Pepperkorn (Pepperkorn Cras).

The main event kicked-off on Monday 6th June with an overview of impacts of the new 40 + 9 FATF recommendations. First major impact is tax related: Recommendation 1 will impose tax crime as predictive offence to ML. Despite the nonunanimous current approach and domestic divergences, this evolution is a major trend for most of states in the after crisis atmosphere. Impacts for financial institutions are twofold: Adapt monitoring and internal controls mechanisms as well as staff’s expertise, report STRs in relation to tax predicates. The two other major impacts (Recommendation 5 and 6) deal with beneficial ownership and domestic PEPs. Regarding local regulatory

frameworks, it will consist of an evolution.

No revolution expected! However on the job floor, impacts might be trickier and present operational challenges related to data processing.

UK Bribery Act (UKBA) has been addressed by two UK-based speakers. Simply described

by David Clark, “an Anti bribey & compliance programme response should be to document your anti-bribery procedures and controls.

Enhance them where gaps are detected and to check them for operational effectiveness”.

It points out the large administrative impact in term of detection, monitoring and reporting related to anti-bribery policies. His presentation has also focused on a comparison between US FCPA and UKBA. Conclusion is unambiguous: The UKBA has a broad scope and extraterritorial reach (far broader than the US FCPA). Implementation measures, described by Steve Hancock, are classical: from a risk based assessment to measurement and control procedures.

This session was followed by a large talk about FATCA which is undoubtedly one of the hottest topics in many financial institutions nowadays due to its transversal impacts on organization as well as its short term implementation deadline (Rumor says that implementation date could be delayed till Jan 01 2014). FATCA (Foreign Account Taxation Compliance Act) is a part of the Hiring Incentives to Restore Employment (HIRE) Act and basically responds to US

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 12

08-09-11 14:00

The first afternoon covered global sanctions and the overlap and difficulty in satisfying the various UN, US, EU and other national requirements. The message was that sanctions compliance is the non-negotiable aspect of AML/CFT, regardless of any riskbased approach. Sanctions are absolute.

However on European level, we are facing a large issue regarding the effectiveness and dissuasive impacts of sanctions. If money laundering occurs some Member states apply fines of less than EUR 150.000 which are very unlikely to have a dissuasive effect.

The objective of EC is to make sanctions more of a deterrent. Commission stated that at present, sanctioning regimes are often weak and quite heterogeneous and will make proposals on how Member State

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 13

Chart 6 - Range of (financial) administrative sanctions against legal persons, and sanctions applied from 2005 to 2007 (in Euros) 5500000 5000000 4500000 4000000 3500000 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0

-

500000 EUR

-

problems that cannot be solved on a domestic area. There are many causes related to the emergence of FATCA: • Well-publicized incidents of financial institutions holding unreported accounts of US taxpayers • Political Context: fiscal crisis – spending cuts, tax increases impossible • Existing measures – international exchange of information, QI framework – perceived as inadequate In few words, the designed solution plans to reduce the incidence of improper tax avoidance through the use of offshore accounts and non-US investments by targeting financial institutions serving US clients rather than the US client itself and imposes unilateral, one-way, automatic exchange of information. FATCA will represent a bulk of controls on customer and transactional perspectives as well as reporting duties for foreign financial institutions (FFI). In a different context, it looks like Sarbanes-Oxley. At the time being, it remains some grey zones on the effective implementation of FATCA that represents key issues for financial institutions. Markus Schulz (ACAMS European Task Force) introduced an interesting debate on FATCA impacts for non-banks, meaning insurance sector. This debate highlighted major key implementation issues.

BE BG CZ DK DE EE IE EL ES FR IT CY LV LT LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK Range of financial sactions

Sanctions applied

sanctions should be strengthened and adequately enforced.

The first day ended with some very practical tips on correspondent banking issues and global trends in trade-based money laundering.

• The second day addressed four themes: • Key changes in the European AML and global tax landscape: From tax as a predicative offense to an upcoming 4th AML Directive • PEP : Tackling the issues regarding “Domestic Vs Foreign PEPs” • Beneficial ownership: Addressing a draconian task to gain transparency • Regional outlooks on Russia, Eastern Europe and MENA (Middle East and North Africa) Without a doubt, the session about key tax changes introduced global and fruitful foresights which define the most important trends for the next five years. Both speakers, challenged by Markus Schulz, were from international organizations. Nicola Bonucci from OECD presented the recent developments about international tax initiatives and the fight against tax havens. He has more particularly focused on the new global forum established in 2009 as a consequence of financial crisis and on peer reviews that are currently performed (scheduled from 2010 till 2014). He insisted on the fact that

tax has become a major trend in AML framework and also noticed that such an influence will grow in the future. Therefore, harmonization and progressive elimination of tax grey zones is definitely a must. AML specialists should expect a pressure increase in this area. On the other hand, Tobias Mackie, EC – DG Internal Market and Services, presented the two main drivers behind future change to EU framework: Commission’s own review process and standards revision at international level (FATF). First findings of the review process were delivered during the conference: • Non financial professionals have difficulties relating to the specificity of their activities and size of their practices.

• EU Simplified Due Diligence regime has been criticized by FATF • Home-host supervisory issues - more clarity has been called for • Reviewers suggest a role for public authorities to assist in compliance about Beneficial Owners • Low reporting of STRs by lawyers What’s in store for new regulation? As per Tobias Mackie, it will be an evolution of existing framework because AML regimes basically work – but modifications are necessary in light of new technologies, market changes and new threats. The timing for revision has been introduced and should

Sep 11 13

08-09-11 14:00

fraud | Eric Malherbe

Sep 11 14

come up with the 4th EU Directive at the end of 2012.

Session dedicated to beneficial ownership addressed the difficulty for financial institution determining the ultimate beneficiary owner in case of complex structures.

Obviously, this measure impacts all financial institutions and each one adopts its own procedures to comply with this regulatory framework. Thus Markus Schulz proposal intended for government representatives to create a transnational database that each financial institution could access for the identification and the verification of BO identity. The proposal has been inspired by his undeniable sense of humor but consists of a tempting perspective.

Presentations dedicated to regional aspects of AML-CTF have been the occasion to hear an interesting and provoking presentation on Counter-Terrorism Financing. Most AML professionals know that money-laundering and terrorist-financing are quite different.

The size and frequency of transactions and the profile and complexity of the clients are quite dissimilar. Simon Dilloway was quick to recognize this and accept that with the spread of the Internet and mobile-based payments and exchange services, the identification of “suspicious activity” was growing more and more difficult. He also agreed that there are no easy answers and the only approach is to accept the differences, preach awareness, and remain vigilant and to be more and more willing to submit Suspicious Activity Reports (SARs).

The second day ended with several presentations on Politically Exposed Persons (PEPs), the trend being that while PEPs are becoming more and more difficult to define and identify, the importance of so doing has not lessened. Moreover, introducing the domestic PEPs in monitoring processes could severely boost dedicated resources in case of poor risk based approach.

On the exhibitor floor, a lot of companies were presenting their latest developments.

Besides European software leaders such as Detica Netreveal (former Norkom) and Fiserv or data providers such as Lexis Nexis and World-Check, some exhibitors presented their AML/CTF solutions which introduce

2011 2012 2012 2012 2012 2012 2012

April-December February March

Evidence gathering phase for preparation of COM report Adoption of FATF standards Adoption of Commission report - opening of public consultation June Close public consultation June-September Preparation of Impact Assessment and legal text(s) September Possible public hearing to present main lines of planned changes End 2012 Adoption of an EU proposal to revise the 3rd AMLD

new possibilities in money laundering combat. We have particularly noticed Telovia which offers an innovative and holistic approach for AML. Moreover, their solution is interesting for financial institutions which are already equipped with an AML package due to their flexibility and not invasive method.

More than ever, AML practice is under pressure and should not stop efforts in adapting itself in a changing environment, risk identification and conducting sound processes. It has become obvious previously that sophistication is now part of control framework but it should not make us blind

on core concepts. Money laundering is a plague that concerns the whole society, not only AML officers. Putting efforts and resources in this fight is necessary. Recent initiatives on tax level initiated by G20 indicate a strategy that AML specialists will have to transform into operational reality.

For those reasons, annual ACAMS conference remains definitely “the place to be” at European level for AML practitioners due to the large range of hot topics addressed, the high quality of speakers and the frequent networking opportunities. Rendez-vous in Amsterdam next year on June 10 for the next edition!

•

The author, Eric Malherbe is Senior Editor of Banking & Finance and he was also the Content Director of our Banking & Finance Congress in Brussels last April about ‘Monitoring Risk and European regulations’.

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 14

08-09-11 14:00

column | Harry Smorenberg

Systeemfoutje?

Net zoals bij de PC hebben we mondiaal te maken gekregen met een gevaarlijke systeemfout.

Harry Smorenberg (harry@smorenberg.nl) is als zelfstandig strateeg actief in de financiële services industrie.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 15

De recente toespraak van Obama met de bevestiging dat Amerika toch eigenlijk wel de AAA status verdient, werd door de financiële markten volledig - en terecht - genegeerd. Intussen is de bodem onder de markten weggeslagen, houden de banken hun kruit weer droog en worden wij volledig geregeerd door angst. Apathie is het resultaat. Sommige journalisten vragen zich af of dit nu toch zal leiden tot een ‘double dip’... Dat is geen vraag maar realiteit!

Met pappen en nathouden is de afgelopen jaren de markt steeds gered. Nu is er van redding geen sprake meer. Het vertrouwen is volledig weg. Alleen door een collectieve - mondiale herstructurering van de financiële markten en een juist fiscaal beleid komt er weer zicht op rust en hernieuwd vertrouwen. Deze ‘harde boodschap’ zal een zware last worden voor de komende twee generaties. Zij zullen financieel ‘de streep’ moeten trekken onder de huidige wijze van boekhouden van een structureel oplopend maatschappelijk tekort en dus de ‘tering naar de nering’ moeten gaan zetten.

Net zoals bij de PC hebben we mondiaal te maken gekregen met een gevaarlijke systeemfout.

Eigenlijk moeten wij terug naar het laatste ijkpunt in de geschiedenis en ‘ons systeem’.

Daar ligt mogelijk weer een nieuw startpunt. Maar wel een startpunt in de huidige realiteit waarbij wij intussen in een virtuele wereld leven en waarbij wij op alle mogelijke manieren ‘gelinked’ en dus afhankelijk van elkaar zijn. Een boekhoudkundig ‘foutje’ in Griekenland is een Europees en dus ook een nationaal probleem dat wij samen moeten oplossen. Het oplopende tekort in Amerika is een tijdbom in het mondiale financiële systeem. Zo is de financiering van een oorlog in Irak niet alleen een Amerikaanse investering, maar uiteindelijk ook een mondiale verplichting (belasting). Wij zijn financieel onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Het wordt dus tijd dat de ‘reset button’ wordt ingedrukt. Daarbij ligt de prioriteit ook bij de bron: het menselijke gedrag. Een gewenst gedrag op basis van kennis over financiële planning en budgettering. Begrip tot waar je financieel kunt gaan en zicht op je persoonlijke financiële continuïteit als individu, of als gezin, en dus uiteindelijk de samenleving. Helaas is het slecht gesteld met deze kennis. Zolang er onvoldoende begrip is over het financiële huishouden, blijft er ook ruimte voor perverse financiële prikkels en ontstaan er onnodige schulden. Hier ligt natuurlijk een maatschappelijke verantwoordelijkheid bij de financiële sector. Maar ook zorgplicht moet van twee kanten komen.

Sep 11 15

08-09-11 14:00

banking | Karich Imane

Islamic Banking and Finance on the European Market Islamic Finance, developed during the 70’s

needs. The second is that the building of a European identity of the Muslim community is reconciling capitalist consumption norms and Islamic values.

in the Muslim countries, is experiencing an increasing popularity far outside the Muslim World’s frontiers. In a world where the dominance of the capitalist economy is obvious, the development of a system where the main principle is the exclusion the interest rate comes close to being an exploit.

Karich Imane

Sep 11 16

At first, Islamic finance has been implemented in the Western World mainly to benefit from the advantages offered by European financial centres such as the Luxembourg and Switzerland. From this first tendency, only the corporate and private banking clients have taken advantage of. It is only recently that retail services started to be offered on the Western territory, conscious of the increasing economic power of the different European Muslim communities.

Characteristics of the Muslim communities in the Western World The Muslim communities settled in Europe have different origins and migration stories.

They have however the common ground of being newly installed in their host country, claiming at most fifty years of presence.

They are mainly characterised by a religious revival and a desire, pronounced even deeper for the new generations, to live in compliance with their faith. This search of a particular identity has resulted in the emergence of a niche market with an exceptional potential: the ethnic market and more specifically in a Muslim context, the “halal” market, the word “halal” meaning

Muslim population is increasingly considered as an important potential market with specific needs.

“compliant to the Islamic law”. In a context where Islam is a minority religion, Muslim immigrant populations tried to adapt their environment to their religious values. The first market influenced by Islamic rules is the food sector, especially the meat industry.

Over the last few years, the consumption of halal food has increased tremendously.

Although there are no official figures, it is estimated that 10% of the food in France is halal, while the Europe-wide business is valued at around €5 billion.

This growing market illustrates two important facts: the first is that the Muslim population is increasingly considered as an important potential market with specific

Initially limited to the food industry, the halal market is in fact much bigger: alternative sodas, clothes, music… and finance. In the field of finance, this objective of conformity implies the impossibility for Muslims to use the majority of financing and investment products available on the market, as most of them are based on the paying or receiving of an interest fee.

The Islamic Finance system in a few words As basic fundament of its functioning, Islamic finance rejects any source of unjustified wealth creation: one of these sources considered as unjustified is the payment and reception of an interest rate fee, as Islamic recognises only two roles to money: exchange middle and a unit of value and does not legitimate the role of money as a “value reserve”. Therefore, it cannot accept the traditional financing system based on a predefined remuneration, the interest fee as price of the capital.

The first Islamic economists defined and built a parallel financial system based on a participative finance, where the money will become working capital only when it is linked with the evolution of an economic activity or with the value of goods/services.

Its yield will depend on the principle of profit and loss sharing, principle that links the profit of a transaction to the achievement of an economic activity.

This principle modifies the way a bank is organised: being a financial intermediary between its investing and financing clients, the relationship between these two parties

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 16

08-09-11 14:00

becomes an investor-entrepreneur relation based on the profit and loss hasting instead of a predefined interest margin.

In this framework, the Islamic bank will deploy new technics based on initially commercial contracts that were adapted in order to meet investment and financing needs of their clients.

The banking system itself is based on the Mudhabara contract: in this contract, two or more participants will be associated into an economic project, one bringing the financial part (Rabb al Mal), the other one taking care of the project management (Mudharib). Both will share the potential profit of the developed activity, according to a predefined ratio. On the liabilities side, the bank will play the role of a Mudharib and will receive the funds from its clients.

On the asset side, the bank will play the role of a Rabb al Mal and will invest in the projects of its clients.

A second instrument that is often used is the Musharaka contract: it is relative similar to the Mudharaba contract with the difference that both parties bring money and management to the common project.

These two first contracts are the basic of participative financial practices in the Islamic Finance and are generally applied to long term corporate project financing.

Given the risk implied in such investment contracts, it cannot be easily applied to SME or retail clients with short term financing needs. Therefore, other techniques have been developed, based also on commercial contracts that have been adapted: among these contracts, the Murahaba and Ijara contracts are the most popular.

The Murabaha contract is initially a simple sale contract where the sales price and the profit margin are negotiated between the buyer and the seller. This commercial practice has been adapted in order to apply as financing instrument: in this case, the bank which will finance the client’s project will become an intermediary owner between the seller and the buyer and will let a credit to its clients, allowing him to reimburse its debt in an agreed duration.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 17

The Murabaha contract is initially a simple sale contract where the sales price and the profit margin are negotiated between the buyer and the seller.

The Ijara contract is similar to the leasing contract with a sale option at the end of the lease period: the bank will buy the good and rent it to its client. At the term of the contract, it will transfer the ownership of the contract to its client, in exchange of an agreed residual amount of money.

Islamic Finance in Europe – the Offer analysis UK is from far the first European Financial place for Islamic finance development. Being implemented since the 80’s for Corporate and Private banking clients, the recent development of retail Islamic services by a.o. the implementation of the Islamic Bank of Britain has marked a turning point in its integration into the UK financial sector.

The story of the implementation of Islamic Finance in UK is quite interesting and generally serves as model for the other countries as it succeeded in overcoming the main obstacles linked with such an implementation. This success is closely due to the direct and voluntary implication of the UK financial regulators, the FSA and the Bank of England who defined a “level playing field” between the Islamic and conventional products: for instance, applied to the Mortgage financing, the stamp duty linked with the double ownership transfer implied by the Murabaha contract has been removed for the Islamic mortgage financing contract in

order to make it equal to the conventional mortgage contract.

Since then, the British authorities have multiplied calls for the development of Islamic finance on the UK territory, as illustrated by the desire of FSA president in 2006 to develop a “reasonable and fair regulatory framework” for Islamic finance.

Paradoxically, the Continental Europe has not yet followed this trend, despite the presence of important Muslim communities in countries such as Germany or France.

Recently, the French government has marked its will to foster Islamic finance and various debates, discussions and even law modifications have been implemented, without however, leading to the development of a concrete offer for the French Muslim community. In Belgium, despite some local efforts and declaration of the Finance Minister to welcome Islamic Finance on the Belgian territory, no offer of shariacompliant products has been developed yet.

Sep 11

Such an absence on a growing sector can be explained by several factors, such as simply the absence of a demand and/or the presence of important legal obstacles.

17

Implementation of Islamic Finance in Europe – Myths and Realities The sole analysis of the Muslim presence in Europe can help contradict the premise that there is no demand for Islamic Finance in Europe. According to demographic projections of the US-based Pew Research Center, the Muslim population in Europe is expected to rise by a third by 2030. Moreover, the Pew report joins the conclusion of the figure presented hereabove by estimating that France and Belgium will join in 2030 the eight other countries where the Muslim population will make up more than 10 percent of the total population1.

In Belgium, while representing 6% of the population at national level, in Brussels, the 1 « The Future of the Global Muslim Population » - PewResearchCenter Publication – January 2011

08-09-11 14:00

banking | Karich Imane

Muslim population covers more than 20% of the population of Brussels2. Moreover, a survey performed in 2004 by the CEREI demonstrates that only 30% of the Muslim population is owner of a real estate, which is quite low compared to the 80% of real estate ownership at the national level. The mean reason mentioned for this gap is the absence of a sharia compliant mortgage contract.

Therefore, despite a clear demand for such products, one can ask why the Islamic finance market has not yet known the popularity experienced in other Western countries. An in-depth analysis of the situation in the Belgian context has been performed by the Belgian Association of Muslim Professionals (ABPM3) allowing 2 « In Belgie wonen 628 751 moslims », Jan Vertogen, Indymedia, September 12, 2008 3 www.abpm.be

Sep 11

IsFin, Islamic Finance Lawyers: innovative and fast growing network

18

IsFin gathers the top specialists from independent member firms in all key countries, with coverage in more than 60 targeted countries, enabling it to provide any company with fully co-ordinated, yet locallyspecific, global advice in all aspects of Islamic Finance (Shariah-compliant) and conventional transactions in OIC (Organization of the Islamic Conference) jurisdictions.

Laurent Marlière

to clarifying the main obstacles to such development.

The analysis focussed on the implementation of Islamic Mortgages, as it is, without surprise, the most demanded product by the local population. The main conclusion is that the application of a product such as the Murabaha, implying a double ownership transfer, would result in the payment of a double stamp duty, first on the purchase price between the seller and the bank, the second on the sale price between the bank and its client. This double taxation will directly be impacted on the client rate, which will result in a too expensive financing contract, contract that would certainly be prohibited by consumer protection services.

A second difficulty is the scope of application of existing Mortgage law for these

In a few months, IsFin has managed to pull as members some of the strongest law firms in the world. Evidence of the interest for a global approach to Islamic Finance law.

“We are filling a gap in the market” says IsFin’s Board Member Josep Marsal (Partner Banking & Finance, Cuatrecasas, Spain). “Private, public and corporate Islamic investors are looking at stable investments and seek to invest in Western countries and emerging countries like China, Brazil, India,... On the

products: will the Murabaha fall within this law? At a first glance, no, as it is not an interest based contract as foreseen by the law. Another question concerns the deductibility of interest and capital payments for the Islamic mortgages contractors: would they also benefit from such a system, while they are not paying interests to the bank but profit on the sale of the real estate?

All these points deserve to be discussed with the competent authorities, in order to challenge the flexibility and adaptability of the Belgian legal and tax framework on new issues. Moreover, on a social point of view, this necessary discussion will allow a significant part of the Belgian population to access, as their fellows, to the universal banking services and therefore solve what we can consider as a new “banking” exclusion.

other side, Western companies are willing to invest in the Arab world where macro-economic and political changes occur.’’

“We are seeking and cherrypicking the best Islamic Finance legal teams in the market” says IsFin’s CEO, Prof. Laurent Marlière. “We receive a tremendous wave of enthusiasm from both the investors’ market and the legal practitioners. The economic context is really boosting our project. The high energy prices and the fact that Islamic banks have been protected from the credit crunch, due to their ethical approach, has provided Islamic investors with huge liquidities (ca. 900 billion dollars). This capital now needs to be invested.’’

•

to allow for the diversification of their investments. They require a provider of legal services which can handle outbound investments, inbound investments and offshore investments.

For the Benelux, the members are: Netherlands: Houthoff Buruma –Team leader: Hugo Oppelaar.

Belgium: Afschrift –Team leader: Inés Wouters.

Luxemburg: Arendt & Medernach –Team leader: Florence Stainier.

Read also in this issue the article ‘Islamic Banking and Finance on the European Market’ by Karich Imane.

Private, corporate and public Islamic Finance investors are seeking a truly global solution

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 18

08-09-11 14:00

Steven Sarphatie

“In persoonlijk contact zit onze kracht” Steven In April, Sarphatie G4S Cash is Solutions algemeen(part directeur of thebijlargest Wijs &security van Oostveen. company “We in the werken world) volledig published zelfstandig the Cash met Report een eigen 2011.backoffi This report ce, een represents eigen histrading, tory in the een making: eigen research for the en first een time eigen ever, portefeuilleteam. all of the relevant Doelgroep: parties were de bovenkant able to present van de their markt.” vision Tijdens aboutons theinterview future of cash schetst and making Sarphatie the cash helder cycle more de intenties safe andvan efficient. de Amsterdamse In this context, vermogensbeheerder. the Cash Report also “Kweken servesvan as aonderling discussion vertrouwen. document. Beleggen The compilers is ietsofvan thisde report lange seek termijn… to lay a factual In de hype foundation van hetforrecente integral verleden discussion is beleggen betweenverworden all stakeholders tot speculeren. in relationMaar to the vermogensbeheer most desirable future is geen scenario spel; géén for our cash kwestie transactions. van gaan Thevoor discussion de snelle started winst.directly Natuurlijk afterzijn theerinauguration altijd klanten ofdie theeven Casheen Report, ritje willen on Friday maken.

8th April Prima, at the al isAmstel het niet Hotel wat in wijAmsterdam. zoeken.

Wij willen de langetermijnrelatie op basis van rust en continuïteit.”

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 19

08-09-11 14:00

dossier | Frank van den Nieuwenhuijzen & Michel Klompmaker

“Wij speculeren niet, wij beleggen” De toegevoegde waarde ligt in het intensieve contact met de klant. “Wij willen klanten minstens één keer per maand spreken. Een relatiemanager werkt met zo’n 100 klanten.

Per week heeft hij met 20 à 25 daarvan contact. De crux inzake kwaliteit is het aantal cliënten per relatiemanager. In het contact moet de relatie worden waargemaakt.”

Sep 11 20

geëvalueerd. De scope voor het opmaken van een goede beleggingsbalans is 5 à 7 jaar. In de huidige markt wordt die focus steeds korter: er zijn klanten die al na 6 maanden resultaat willen. Een vreemd

idee, dit strookt niet met het langetermijndoel dat we aan het begin van een traject formuleren.” De keuze voor ‘rustig’ beleggen met het vizier op het langetermijndoel betekent ook dat de vermogensbeheerder niet

Elke relatie start met een grondige inventarisatie van wensen en behoeften. “We identificeren nauwkeurig: Wat is het vermogen? Wat is het doel? En: is het gewenste resultaat realistisch?” Deze vragen blijven de vermogensbeheerders bezighouden, niet alleen aan het begin maar ook gedurende de relatie.

Steven Sarphatie: “Veel klanten hebben een concreet doel: over x jaar wil ik € 20.000,per jaar klaar hebben voor mijn pensioen.

We geven de klant een reële inschatting of dat gerealiseerd kan worden. Als de kans 50% is, is dat te laag. Dan kun je bij wijze van spreken net zo goed naar het casino gaan. Wij proberen het pakket voor die klant zo te maken dat we naar zo’n 80% realiseerbaarheid kunnen. De precieze afweging van een portefeuille vergt puzzelwerk.

Hierbij houden we steeds het einddoel voor ogen. We onderscheiden ons van concurrenten omdat we heel strak werken vanuit het afsprakenkader met de cliënt. Dat is de hoeksteen van de relatie.”

Geen sprintafstand Het einddoel leidt – waar nodig – tot tussentijdse ingrepen. Sarphatie: “Het vermogensplan wordt minimaal eens per jaar

Pand Wijs & Van Oostveen

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 20

08-09-11 14:00

voortdurend groei najaagt door te speculeren. “Natuurlijk: je wilt altijd rendement creëren in een portefeuille. En vaak lukt dat zelfs binnen een jaar. Maar de insteek blijft: de langere termijn en het brede perspectief.”

Einde aan de anonimiteit Sarphatie noemt nog een aspect dat van belang is in de relatie met de cliënt. “We houden contact met de partner. Onze klanten zijn over het algemeen niet de jongsten. Als er iets gebeurt, dan zijn we alvast bekend met de directe omgeving van de klant. Dat is prettig. Klanten willen een comfortabel gevoel over de relatie, en zijn bereid daarvoor extra te betalen. Daarbij komt: bij de grootbank voelen veel mensen zich alleen een ‘nummer’. Al blijven velen ook uit gewoonte: ‘hier weet ik wat ik heb’.”

Banking & Finance: Probeert u deze tradi­ tionele klantengroep actief te bewerken?

“Deze mensen trachten we te ‘verleiden’ met eigen beleggingsadviseurs. Bovendien organiseren we informatiebijeenkomsten.

Hierbij volgen we overduidelijk de soft approach. Dat past het beste bij onze stijl. Wij zijn niet op zoek naar probeerklanten. Zoals gezegd: liever een langetermijnrelatie, gebaseerd op rust en vertrouwen.”

Confectie en maatkostuum Hoe ziet die toekomst eruit?

Steven Sarphatie: “Er komt een grotere splitsing in de markt tussen online-beleggen à la Alex en maatwerk-aanbieders zoals wij. Anders gezegd: het goedkopere standaardproduct versus de investering in een volledig afgestemde portefeuille en de kwaliteit en duur van een relatie.”

Banking & Finance: Zit daar een gevaar in? Eerder gaf u aan dat het klanten­ bestand redelijk op leeftijd is. Jonge mensen maken eerder de keuze voor internet-toepassingen...

“Ja, dat is juist. Ook wij zijn volop bezig om de online-toepassingen uit te breiden.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 21

Maar: ‘relatief goedkope standaardpakketten’ is slechts één kant van het spectrum.

Aan de andere kant zie je dus juist klanten die maatwerk en kwaliteit willen. Ik denk dat mensen er vanzelf achter komen dat laatstgenoemde benadering waardevoller is. Dat is ook psychologisch: naarmate je ouder wordt en dichter bij je pensioen komt zoek je naar mensen die zich daarmee echt bezighouden; die daar elke dag naar kijken… Het idee van een geautomatiseerd systeem met een callcenter-meisje volstaat dan niet.”

Evengoed stelt Wijs & van Oostveen hoge eisen aan haar digitale dienstverlening. “Dit aspect blijft zeker niet achter. Online kan de klant naadloos volgen wat er met zijn portefeuille gebeurt. De informatiebehoefte van de klant is groter geworden, maar óók de behoefte van de sector om klanten beter te bedienen.” Sarphatie koppelt dit direct aan twee sleutelbegrippen van vandaag: transparantie en vertrouwen.

Stand van de crisis Steven Sarphatie betreurt het dat de sector kampt met een negatief imago. Toch erkent hij ook de spagaat waarin de beroepsgroep zit. “The financial sector should serve others before it serves itself, dat klinkt fraai.

Maar hierin zit een even ‘mooie’ tegenstrijdigheid. De financiële sector is tegelijkertijd business. Dienen en verdienen, daarin zit een conflict. Maar de oplossing is simpel.

Regel 1: Altijd handelen in het belang van de cliënt. Kernvraag is: Wanneer denk je aan het belang van de klant en waar komt het bedrijfsbelang erbij? Er moet een gezonde balans zijn tussen klantbelang en winstoogmerk.”

Banking & Finance: Moet je concluderen dat deze twee altijd tegenstrijdig zijn?

“De financiële sector zit in een lastig, grijs gebied. De belangenafweging is niet altijd helder. Een bakker kan met een gerust hart zeggen: ik wil zo veel mogelijk winst ma-

Sep 11 21

Ambitieus en onafhankelijk Wijs & van Oostveen is één van de grootste onafhankelijke vermogensbeheerders in Nederland. Bijna 25 jaar ervaring leidt tot een grote expertise op het gebied van klassiek vermogensbeheer, in combinatie met een aanbod van innovatieve beleggingsproducten.

De benadering is fris, actueel, duidelijk en persoonlijk. Of, zoals Wijs & van Oostveen het zelf omschrijft op haar site: ‘Wij gaan voor de positieve verrassing’.

De cliënt blijft aan het stuur. Hij of zij bepaalt de kaders waarbinnen de vermogensbeheerder inzet. Zoals algemeen directeur Steven Sarphatie in het interview al aangeeft: “Wij besteden veel tijd om inzicht te krijgen in de exacte wensen van de klant: We identificeren: Wat is het vermogen? Wat is het doel van het vermogen? En: is het gewenste resultaat reëel?” Zo ontstaat een strikt persoonlijke beleggingsportefeuille die uiteinde-

lijk terug voert naar het oorspronkelijke uitgangspunt. Vanuit dit ‘doelperspectief’ wordt bijgestuurd, zodra er zich kansen of bedreigingen voordoen op de markt. Deze aanpak werkt. De in de voorbije jaren geboekte rendementen bewijzen dat.

Wijs & van Oostveen wil de beste persoonlijke vermogensbeheerder zijn. Dit streven berust op de pijlers: – Transparantie (zowel in het contact met de klant als in de kostenstructuur).

– Het bieden van kwaliteit en een foutloze service.

– Betrouwbaar en duurzaam zijn: de klant heeft de garantie van een consistente dienstverlening. In beleggingen focust Wijs & van Oostveen op een langetermijnstrategie; dat geldt ook in de relatie met de klant. Genoemde relatie is gebaseerd op waardering, interesse en continuïteit. www.wijs.nl

08-09-11 14:00

dossier | Frank van den Nieuwenhuijzen & Michel Klompmaker

ken. Als je als bank of vermogensbeheerder hetzelfde zegt, dan klinkt dat vreemd. Wij werken met andere mechanismen dan een bedrijf. Denk aan de rol van de toezichthouder en de invloed van klachtenregelingen.

Ik vind dat de consument momenteel te makkelijk kan grijpen naar de stelling: deze vermogensbeheerder doet zijn werk niet goed. De klant kan naar de geschillencommissie en eventueel naar de rechter. Financiële instellingen krijgen te maken met zulke trajecten, en moeten er volop tijd en energie in steken. Begrijp me niet verkeerd: de sector is gehouden aan een correcte afwikkeling. Terecht. Maar als je als bedrijf uiteindelijk in het gelijk wordt gesteld, dan staat daar niets tegenover. Ook een klacht die uiteindelijk niet-ontvankelijk is beïnvloedt je business.”

Sep 11

Als gevolg van de crisis is ook de stem van de publieke opinie luid gaan klinken. “De bonusdiscussie krijgt een boost in de media.

Jammer, want hier wringt niet de schoen.

90-95% van de mensen in de financiële sector raakt dit totáál niet.”

22

Banking & Finance: Wat is er nodig voor vertrouwensherstel? Kunnen we dat gewoon over laten aan de markt?

“De toezichthouder moet een kader scheppen waarbinnen de financiële instellingen bewegen. Als je dat kader helemaal dichttimmert, dan is dat niet bevorderlijk voor de markt. In die marktwerking weegt ook mee: Wat doe je als de risico-rendementsverhouding op een bepaald moment ongunstig wordt? Stel: het wordt zo gereguleerd dat vooraf al vaststaat wat de vermogensbeheerder maximaal kan verdienen aan een cliënt. Dan moet je kijken: Welk risico wil ik dan nog nemen? Dat leidt tot een voorzichtige, versoberde markt. Bovendien wordt het in een markt, waarin het kader helemaal is dichtgetimmerd, lastig om de cliënt een optimale dienstverlening te bieden.”

Banking & Finance: Met het oog op het beoogde vertrouwensherstel: wat is de rol van de klant daarin?

“Ik denk weleens dat consumenten meer tijd besteden aan de keuze van een stofzui-

ger dan van een financieel product. Bij een ‘abstract’ financieel product – met effecten die zich vaak niet onmiddellijk voordoen – geloven veel mensen het wel. Maar als het misgaat, dan krijgt de sector de zwartepiet.

Ook klanten moeten bewuste, weloverwogen keuzes maken. Mensen moeten weten waar ze hun handtekening onder zetten. De consument kan zich niet langer verstoppen achter ‘gebrek aan productkennis’. De stap naar productvereenvoudiging is voor een groot deel al gezet.”

Euro Hoe kijken de beleggingsspecialisten van Wijs & van Oostveen naar de positie van de euro?

Steven Sarphatie: “Er hangt het nodige boven de markt. Onze prognose is dat Griekenland het uiteindelijk niet redt, wat overigens niet het einde betekent van de euro. We verwachten dat Griekenland haar schulden structureel zal uitstellen; terugbetaling is hoogst onzeker. Overigens: het is interessant om het Griekse tekort in een ander licht te plaatsen. Kijk naar de Verenigde Staten. Dat land heeft zelf al een astronomische schuldenlast. Maar als je de economische positie van de staat Californië vergelijkt met ‘ons’ Griekenland dan is het probleem aan de Amerikaanse westkust vele malen groter. Dat valt echter minder op, omdat de VS een echte economische

Einde kickback-fee Financiële instellingen acteren tegen de achtergrond van een gestaag groeiende regelgeving. Als voorbeeld van een nieuwe regel noemt Steven Sarphatie de beoogde afschaffing van de kickback-fee: de vergoeding die banken en vermogensbeheerders ontvangen van de aanbieders van beleggingsfondsen.

“Verkopende partijen ontvangen geen vergoedingen meer voor het plaatsen van fondsen. Dat past in een integer financieel beleid… Vroeger werd vaak blindelings gekozen voor het fonds met de meeste kickback. Die prikkel haal je weg, in de hoop dat de verkoper gewoon een-

unie is. Bovendien kunnen wij in Europa geen geld drukken. Wil je dat de euro een doorslaand succes wordt? Maak van de EU dan méér een politieke en economische unie. Bovendien moeten er duidelijke regels komen voor het redden van landen.

Er gaat nu veel kapitaal naar Griekenland, maar er is niet eens een curator-model om te bewaken wat er met dat geld gebeurt.”

Conclusie Hoe ziet de sector er over 5 tot 10 jaar uit?

Steven Sarphatie: “Ik denk dat je veel meer regulering gaat zien op Europees niveau. De markt accepteert dat zo lang er sprake is van een level playing field.

Deels ben ik er huiverig voor dat er te veel beperkingen ontstaan. Regels moeten altijd van dien aard zijn dat ze eerlijke concurrentie mogelijk maken. Kijk naar de groeimarkten: het kan niet zo zijn dat je in Europa met handen en voeten gebonden bent, terwijl in India de bomen tot in de hemel groeien. Ik verwacht dat er in die mondiale reguleringsbalans problemen kunnen ontstaan. Voor Wijs & van Oostveen persoonlijk? Er zullen altijd mensen zijn die hun vermogensbeheer uitbesteden. Onze taak is simpel: practice what you preach. Als je waarmaakt wat je belooft, dan bind je klanten en heb je de garantie van resultaat.”

•

malig kiest voor het beste fonds. Ik snap die gedachte. Echter: een betere maatregel was volgens mij geweest om wél te kiezen voor kickback, maar deze dan uit te keren in de vorm van één eenmalig bedrag, gebaseerd op een marktgemiddelde. Daarnaast ben ik heel benieuwd hoe de banken reageren op deze maatregel. Het kan zijn dat een bank zegt: ‘Als wij geen aanspraak kunnen maken op die vergoedingen, waarom zouden we dan andermans beleggingspakketten aan de man brengen? Dan ga ik gewoon weer mijn eigen fondsen plaatsen…’

Dat is nadelig voor de klant. Overigens: wij betalen kickback-vergoedingen nu al rechtstreeks terug aan de klant.”

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 22

08-09-11 14:00

nibe-svv

Schrijf u vóór 1 oktober in voor Wft-PE 2011-2012 en maak kans op een gratis Apple iPad 2 een uitgave in het aanbod permanente educatie a tie 2011-2012

Examenbundel Wft-Hypothecair Krediet Algemeen pe 2011-2012

Sep 11 23 www.nibesvv.nl code 1594e

Omslag 04 1

NIBE-SVV lanceert in september de nieuwe Wft-PE-progamma’s voor de PE-periode 2011-2012 die loopt tot 31 december 2012.

Het nieuwe aanbod is zeer overzichtelijk, waardoor het voor financieel professionals gemakkelijk is om een keuze te maken tussen de verschillende studievormen. Nieuw in het aanbod zijn de PE-examenbundels voor financieel professionals die zich zelfstandig op het PE-examen voorbereiden.

Om aandacht voor het nieuwe PE-aanbod te genereren, start NIBE-SVV op 6 september met een lanceringscampagne. Een belangrijk onderdeel van deze campagne is een

31-08-2011 14:24:13

Klassikale PE-progamma’s groot succes In de PE-periode 2010-2011 heeft NIBE-SVV ruim 40.000 PE-certificaten verstrekt. Met name de klassikale Wft-PE programma’s waren in de vorige ronde een groot succes. “Het leerrendement is met PE nieuwe stijl veel groter”, zeggen cursisten. “Door ruime aandacht voor praktijkvoorbeelden kan je er echt iets mee in de praktijk. Zo wordt PE nog plezierig.”

Nieuw in het aanbod: PE-examenbundels Vanwege de grote vraag zijn er dit jaar PE-examenbundels geïntroduceerd. Voor

financieel professionals die zich zelfstandig voorbereiden op het PE-examen vormen de PE-examenbundels een mooie aanvulling op de PE-boeken.

De PE-examenbundels bestaan uit 4 PE-oefenexamens met vragen en antwoorden. Het aantal vragen varieert per PE-oefenexamen: 7, 10 of 14 vragen.

Meer weten over de PE iPad-actie?

Wilt u ook uw Wft-(deel)diploma’s of vrijstellingen in de toekomst geldig houden?

En kans maken op een gratis iPad? Ga dan naar www.nibesvv.nl/peactie en shrijf u vóór 1 oktober in voor Wft-PE 2011-2012.

iPad-actie waarin financieel professionals via e-mail, Linkedin en Twitter worden uitgenodigd om deel te nemen.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 23

08-09-11 14:16

interview | Michel Klompmaker & Frank van den Nieuwenhuijzen

Larry van der Schoor: “De financiële sector smacht naar nieuwe organisatiemodellen”

Sep 11 24

Sur place of ‘tour de force’? www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 24

08-09-11 14:01

“Kijk je naar de organisatietekening van banken en verzekeraars, dan heerst daar uiterlijk rust. Schijn bedriegt. Onderhuids wordt druk gesleuteld aan nieuwe organisatiemodellen. Echter: hét uitgelezen concept voor de toekomst is er nog niet.” In een exclusief gesprek met Banking & Finance reikt Larry van der Schoor – CBDO bij Welten en één van de ambassadeurs van het New Financial Forum (NFF) – de bouwstenen aan van het gedroomde model.

“Een hoofdkenmerk van het nieuwe organisatiemodel is schaalbaarheid. Indien nodig: snel krimpen of groeien. Ik noem dat harmonica financials: naar verwachting kent elke financiële instelling over een paar jaar minimaal 25-35% flexibele schaalbaarheid.”

Het bouwen aan innovatieve organisatiemodellen gebeurt in stilte. “Het lijkt een ‘sur place’, maar dat kan zomaar omslaan in een aanstekelijke dynamiek.” De beoogde modellen moeten een passend antwoord vormen op enkele trends in de financiële sector.

Daarbij geldt overigens een belangrijke voorwaarde. Van der Schoor: “Het topmanagement moet durven kiezen voor flexibele en creatieve oplossingen. In deze nieuwe werkelijkheid moet de manager – veel méér op eigen kracht – durven krimpen en groeien. Dat is volgens mij de sleutel.”

De kernthema’s van vandaag Persoonlijk is Larry van der Schoor niet huiverig voor een beetje creatieve vernieuwing.

Bij zijn voormalige werkgever Interpolis stond hij mede aan de wieg van het (toen nog) gewaagde nieuwe kantoorconcept. Ook bij Welten is hij actief betrokken bij innovatie vóór en mét de financiële branche. “Hoe kan de sector jong talent prikkelen en binden?

Voor een ontwikkelingsbedrijf als Welten is dat een cruciale vraag.” Van der Schoor beschouwt talentmanagement als verreweg de grootste zorg voor de financiële sector.

De instroom op hbo- en universitair niveau voor toekomstig financieel talent krimpt enorm. Bovendien: 80% van de trainees in de traditionele programma’s verlaat het bedrijf weer binnen vijf jaar. “Wij zeggen vaak: de werknemer is eigenlijk de nieuwe werkgever. Hij of zij is bereid om talent en

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 25

energie aan jou te geven. Het is cruciaal dat de sector nieuwe toetreders op de arbeidsmarkt aanspreekt en bindt.” Een eis die extra pregnant is omdat financiële instellingen, met de overheid, behoren tot de snelst vergrijzende sectoren van ons land. “Dat knelt.

Veel instellingen gaan vaak krampachtig om met social media, alleen in de hoop om dan jongeren aan te spreken. Dat is natuurlijk een beetje opportunistisch.”

Merkwaardig dat banken een Code nodig hebben die hen moet wijzen op het belang van ‘de klant centraal’.

Afgestudeerden die nu de arbeidsmarkt op komen, willen voor hun 35e tien tot vijftien verschillende ervaringen opdoen. Dit enorm vlottende potentieel is haast ongrijpbaar voor de financiële sector. Op de prikkels die je moet bieden om deze groep te ‘vangen’ zijn de bestaande organisatiemodellen niet ingericht, zo stelt Van der Schoor. “Welten biedt de gewenste openheid en flexibiliteit.

Daarom zijn we in de ogen van rookies een interessant platform. Bij ons worden mensen ingezet in verschillende rollen. Nu eens bij een bank, dan weer bij een verzekeraar of pensioenfonds. Gewoon proeven, uitproberen. Door die afwisseling leren mensen snel en meer. Dit is één van de gistingen die

aanleiding moet geven tot nieuwe organisatiemodellen: denk niet in vaste functies maar in wisselende rollen. De organogrammen moeten straks ruimte bieden voor meer hybride organisaties.” Welten maakt deze visie zelf al waar. Op de visitekaartjes van het bedrijf staat geen functievermelding.

Om aan te geven dat professionals niet ‘vastzitten’ in een voor eens en altijd vastliggende functie. Zij kunnen groeien en switchen. Ook de sector moet hierin mee, vindt Van der Schoor. “In de green fields, recent ontstane bancaire activiteiten, vind je hiervan al iets terug. Daar zie je dat mensen op rollen worden geworven. In dit verband geloof ik ook een renaissance van de bedrijfsscholen, juist als een manier om mensen binnen te halen en te houden.”

Sep 11 25

Naast de ‘kantelende’ arbeidsmarkt moet de sector ook het hoofd bieden aan enkele andere ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de grote veranderingen in de relatie tussen bedrijf en klant (of breder: bedrijf en samenleving). “Die relatie is volop in beweging. De invloed van de klant groeit.

Financiële bedrijven hebben het daar moeilijk mee. Vanuit de samenleving zien we verder de groeiende impact van toezicht en regelgeving. Dit leidt in de sector tot de exit van niet-kernactiviteiten en een focus op solvabiliteitsbeslag. We zien al dat onderdelen als lease en vastgoedfinanciering in toenemende mate gesepareerd worden, zoals ook retail bij vemogensbeheerders en pensioenfondsen.” Ten slotte moet de financiële sector beter inspelen op nieuwe technieken en nieuwe media. Het ‘nieuwe werken’ – met als motto: work and contact anywhere – is bezig aan een snelle opmars.

08-09-11 14:01

interview | Michel Klompmaker & Frank van den Nieuwenhuijzen

Van der Schoor: “Deze ontwikkeling gaat rap. Het is een beetje verbazingwekkend hoe dit, ook in slechte tijden, bij bijna alle bedrijven wordt doorgevoerd. Dit leidt dan in de uitvoering ook tot nieuwe businessmodellen. De vraag is vervolgens: komt er ook een nieuwe manager? Een inspirerende leidinggevende die adequaat omgaat met deze nieuwe wereld en zich daarin optimaal thuis voelt.”

In de financiële sector staat organisatieverversing in de komende jaren centraal. ‘Pensioenen’ is een kans voor de banken, Sep 11 26

maar dan wel via moderne ambachtelijkheid.

Zoeken naar nieuwe organisatiemodellen Het is aan de sector om adequaat te reageren op genoemde ontwikkelingen. “In de jaren tachtig en negentig had je een soort blauwdruk die door vrijwel iedereen werd overgenomen. Die ontbreekt nu. Het ene, verlossende model is er (nog) niet.” Wat ziet Larry van der Schoor als de voornaamste bouwstenen van het gewenste model? “Uit het voorgaande blijkt dat de sector absoluut prioriteit moet geven aan talentmanagement. Ervoor zorg dragen dat er steeds voldoende vers bloed de organisatie in stroomt.

Verder moet het nieuwe businessmodel, naast slimme schaalbaarheid, voorbereid zijn op de exit van niet-kernstrategieën.

Als derde moet het gedroomde organisatiemodel de hechtere relatie met de klant of (in bredere zin) de samenleving vangen.

Die relatie herijk je bijvoorbeeld door een grotere authenticiteit en een meer ‘aanraakbaar’ management. Laat de managers zien, in plaats van de woordvoerders.”

Een en ander leidt tot de samenstelling van een gereedschapskist voor de 21e eeuw; tools gebaseerd op innovatie en flexibiliteit.

Van der Schoor geeft een voorbeeld uit de technologiesector. ASML geeft aan snel te willen indikken en (desgewenst) ook weer binnen een paar maanden te willen uitbreiden. Het Brabantse bedrijf is tot de conclusie gekomen dat de meest essentiële kennis en creativiteit is verzameld in de ‘flexibele buitenschil’ van de organisatie. “Rond de projecten zit eigenlijk de innovatie; het nieuwe hart van het bedrijf. De kern en de projectorganisatie moet je kunnen upscalen en downscalen, zodra de markt daarom vraagt.” Een tactiek die zeker niet gangbaar is in de financiële sector. “De financiële sector snijdt vaak per definitie in projecten waarbij interne en externe professionals zijn betrokken, de zogenoemde buitenste schil.

Maar juist daar verlies je dan creativiteit en innovatiekracht.” Van der Schoor vervolgt: “Welten is een voorstander van harmonica financials. Banken en verzekeraars die in een periode van zeg 7 tot 9 maanden minimaal 25% kunnen indikken of opschalen. Zo reageer je op de hectiek van de markt.” Om

Creatief denken Larry van der Schoor over creativiteit, één van zijn stokpaardjes: “Nieuw talent heeft andere wensen. Zij kiezen bijvoorbeeld eerder voor aspecten als betrokkenheid of duurzaamheid. Recent liet Welten een groep jonge bankiers een tijd meewerken bij Gemeentelijke Kredietbanken.

Op die manier komen deelnemers dus in contact met het ‘gezicht’ van de schuldhulpverlening, en met de gevolgen van ondoordachte kredietverstrekking.

Naar dergelijke bijzondere impulsen zijn jongeren gewoon op zoek.”

hierop in te spelen ondersteunt Welten als facilitator de organisatieontwikkeling van haar zakelijke partners in hun hoog- en in hun laagconjunctuur. “Wij helpen banken en verzekeraars in beide situaties aan het passende organisatiemodel voor hun talent,” stelt Van der Schoor. “Neem de situatie van laagconjunctuur. Wij kunnen professionals die uit moeten stromen op ons platform nemen en een ‘bloedtransfusie’ toedienen. We hebben hiermee succesvolle praktijkervaring opgedaan, waarmee onze opdrachtgevers zich ook konden presenteren als een moderne werkgever. Onze business verandert: vroeger werden wij ‘alleen’ voor specifieke klussen gevraagd. Inmiddels nemen we ook zelf ex-professionals van onze relaties op in onze organisatie. We bespreken samen welke nieuwe rol haalbaar is en bieden vervolgens passende training.”

Steriliseren of pasteuriseren In de zoektocht naar een nieuwe organisatievorm hebben financiële instellingen te maken met twee tegengestelde bewegingen. Van der Schoor illustreert dat aan de hand van verschijnselen uit het laboratorium van Louis Pasteur. “Aan de ene kant is er sprake van periodieke krimp, waarbij vaak ouderwetse instrumenten worden ingezet.

Denk aan: sociaal plan, ontslagvergoedingen en mobiliteitscentra. Als deze beweging te lang aanhoudt, dreigt het gevaar van sterilisatie. Een verlamming die de identiteit en kracht van de organisatie aantast.

Het bedrijf zit dan wel in relatief rustig vaarwater, maar het is kraak noch smaak.

Vergelijk het met melk die weliswaar lang houdbaar is, maar niet zo lekker.” De andere variant gaat uit van vernieuwingskracht.

“Deze bedrijven zijn met nieuwe, baanbrekende dingen bezig. Het verfrissen van bestaand talent staat hoog op de agenda.

Daarnaast wordt er flexibel gedacht over het aantrekken en prikkelen van nieuw talent.

De organisatie zoekt naar nieuwe tools, nieuwe kracht. Bijvoorbeeld het hanteren van een andere contractvorm. Eerder een

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 26

08-09-11 14:01

psychologisch contract, gebaseerd op afwisseling en persoonlijke ontwikkeling in diverse rollen, dan een juridisch keurslijf rond het traditionele functieprofiel. Je spreekt een aantal concrete doelen af, maar een kandidaat committeert zich vooral aan het bedrijf, niet aan de functie. Met zo’n aanpak is er sprake van een ‘natuurlijke’ pasteurisatie. De nadelige micromechanismen worden op een veilig en beheersbaar niveau gebracht. De organisatie versterkt juist haar smaak en identiteit, mét verlenging van de houdbaarheid.”

Kan de een organisatie bewust kiezen voor één van beide varianten? “Dit is eerder een kwestie van karakter dan van keuze,” zegt Van der Schoor. “Mensen, hun intenties, betrokkenheid en energie maken het verschil. Voor het welslagen van deze processen moet er binnen de organisatie een ‘as van vertrouwen’ zijn. Duidelijke sturing vanuit de directie en de Raad van Commissarissen; en voldoende early adaptors in andere geledingen. Het moet gedragen worden door de organisatie heen, van boven naar beneden en vice versa. Die steun heb je nodig, want de verandering moet onvoorwaardelijk plaatsvinden. Je moet haar doortrekken naar al je stakeholders en tot in al je activiteiten.”

Nieuwe flexibiliteit Larry van der Schoor is aangesloten bij het New Financial Forum (NFF). Dit platform biedt ruimte aan de ‘ambassadeurs van de nieuwe financiële wereld’: professionals die een wezenlijke bijdrage willen leveren aan het vertrouwensherstel in de sector. Een recente blog van Van der Schoor op de site kreeg als titel De wielklem op innovatie. “Als we oude gereedschappen (bijvoorbeeld het sociaal plan) de deur uit doen, helpen we managers om op alle niveaus de weg vrij te maken voor organisatievernieuwing. Voor creativiteit is vrijheid nodig.” Van der Schoor vindt het sociaal plan geen onding, zeker niet. “Bij structurele krimp of reorganisatie heeft zo’n plan wel degelijk voordelen. Dan

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 27

Veel managers in de sector hebben vooral ervaring met groei. Krimp wordt uitbesteed of verzacht met traditionele lapmiddelen.

De nieuwe managers moeten ook krimp beheersen.

is het bovendien een teken van goed werkgeverschap. Maar het sociaal plan wordt in Nederland vaak gebruikt bij conjuncturele krimp. Daarin zie ik een bezwaar.” En er zijn meer nadelen. “Dat zit vooral in de timing.

De looptijd inclusief voorbereiding bedraagt vaak twee tot drie jaar. Markten kantelen soms alweer binnen zes maanden. Dan zit je vast aan een model dat pas over drie jaar is afgerond. Dat is te log en houdt geen rekening met wisselende decors.” Ook verdwijnt, ondanks alle goede bedoelingen, kennis uit de organisatie. Door een sociaal plan nemen we vaak afscheid van een complete generatie, inclusief de zo zorgvuldig opgebouwde expertise. “Op dit moment is er juist behoefte aan ‘moderne ambachtelijkheid’.

Teruggaan naar de essentie van producten, verzekeringen en pensioenen. We moeten hier absoluut een nuance in aanbrengen; voorkomen dat er in één klap een hele lichting ‘ouderen’ verdwijnt.”

Het sociaal plan is een verworvenheid uit de jaren zeventig. Veel gevoeligheden rond flexibele en schaalbare organisaties dateren uit die tijd. “Vaak wordt bij krimp gebruikgemaakt van een mobiliteitscentrum.

Sep 11 27

Positie van de euro Uiteraard vroegen we Van der Schoor naar zijn visie op de recente ontwikkelingen rond de euro. “Géén scheiding tussen Euro-Noord en Euro-Zuid. Dat is een naïef idee. Er is momenteel zo veel hectiek en wantrouwen: laten we eerst een beetje tot rust komen. We hebben behoefte aan stabiliteit; daarom kunnen we absoluut geen scheiding creëren in de eurozone. Landen die buiten de regels treden moeten we méér sturen.

Maar waar is de heldere, objectieve regelset die daarbij houvast biedt?

Als je onder curatele komt, moet het betreffende land vooraf weten welk pad wordt gevolgd qua hulp en sanering. Er is helemaal geen curator, bijvoorbeeld.

Niemand weet wanneer deze landen weer een decharge krijgen. Hier laat de politiek echt iets liggen. De euro is uitgetekend en geïntroduceerd, maar

een vangnet ontbreekt. Als er een vast reparatiemodel is, brengt dat veel meer rust voor iedereen.”

“Roemenië is toegetreden tot de Europese Unie. Maar dat land heeft monetair nauwelijks de ervaring en governance die voldoet aan de huidige internationale turbulentie. Dergelijke landen moet je langer de tijd geven om aan te haken bij de eurozone. Laat ze eerst voldoen aan vaste criteria en desnoods een examen afleggen. In Griekenland kunnen we niet controleren of pensioenen niet worden uitgekeerd aan overledenen. Met alle respect, maar landen moeten wel eerst een vorm van rijpheid hebben. Brussel is daar niet altijd mee bezig. Daar is het motto blijkbaar: hoe groter Europa, hoe mooier de wereld. Ik zou zeggen: voorlopig geen groei, eerst meer stabiliteit.”

08-09-11 14:01

interview | Michel Klompmaker & Frank van den Nieuwenhuijzen

Het lijnmanagement staat dan te veraf; daardoor leren veel managers wel omgaan met groei maar niet met krimp. Er is een soort psychologische vrees voor krimp, vandaar dat iedereen zijn toevlucht neemt tot het sociaal plan en andere pleisters op de wonde. Maar dit houdt organisatieontwikkeling tegen en knelt creativiteit af.” Hetzelfde geldt voor de bekende terminologie in dit verband. “Begrippen als ‘boventalligheid’ en ‘collectief ontslag’ hebben historisch gezien een afschrikwekkend effect. Dit werkt verstarrend. Bovendien kan het zomaar zijn dat een bedrijf een half jaar later alweer nieuwe mensen gaat aanstellen. Die oude terminologie heeft een emotionele lading; we moeten af van die doem.”

Moderne alternatieven?

Van der Schoor weet wel waarmee het organisatiemodel van de nabije toekomst kan worden ingekleurd. “Nog even over die negatieve connotaties. Voor een deel kan de terminologie worden gewijzigd. Je moet

denken aan ‘toegang tot medewerkers’, in plaats van het in dienst hebben van mensen.” Harmonica financials, schaalbaarheid en flexibiliteit zijn belangrijke dragers. “We moeten bedrijven organiseren op basis van dynamische rollen, in plaats van statische functies. Met andere woorden: een verschuiving van kennis naar competenties. Dat vraagt ook inzet van de bestaande generatie professionals. Onze relaties vinden het bijvoorbeeld lastig om medewerkers te bewegen eens een andere stiel te beoefenen dan ze gewend zijn: ‘Ik ga toch geen bijzonder beheer doen’. Maar dat is het oude denken. Ga er nu eens vanuit dat zo’n switch juist heel leerzaam kan zijn! In het verlengde hiervan kunnen we toewerken naar een nieuwe generatie van arbeidscontracten: deels vast, deels ondernemerschap. In onze sector nog helemaal niet gangbaar, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de vrije beroepen. Een moderne professional ziet in dat een wisseling van baan en functie gepaard gaat met

vrijheid, en niet met vrees. Zo denkt al veel jong talent, bij wie het na drie, vier jaar alweer kriebelt. Vervolgens is het de taak van bedrijven om hier een organisatiemodel onder te schuiven dat past.”

“Ik zie de vorming van hybride platformen tussen financiële instellingen en leveranciers als Welten. Wij bereiden momenteel zo’n initiatief voor. Een compleet nieuw traineeship dat we ontwikkelen samen met onze klanten.

In dit geval een bank en een verzekeraar.

Voor het deelnemend talent een vrije keus: zij kunnen naar een bank, een verzekeraar, een pensioenfonds óf alsnog weg uit de sector. Die speelruimte spreekt nieuwe talenten aan. We noemen dat de Welten Experience; het is de voorloper van een financiële campus waar we aan werken. We willen graag iets tastbaars doen mét en vóór de sector.

Het belang van nieuwe, creatieve initiatieven moet nog méér doordringen in de financiële sector. We zijn verantwoordelijk voor onze eigen toekomst.”

•

Sep 11 28

Women in Financial Services (WIFS) Vereniging

Doelgroep

Women in Financial Services is een vereniging van Nederlandse oorsprong, opgericht door en voor vrouwen werkzaam in de financiële sector en geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 53174348.

De vereniging is voor vrouwen met (bij voorkeur) een leidinggevende positie en minimaal 10 jaar werkervaring in de financiële sector, alsmede voor vrouwen die beroepsmatig een sterke affiniteit met deze sector hebben.

Bestuur De organisatie van WIFS ligt in handen van een verenigingsbestuur dat wordt ondersteund door een Raad van Advies.

De vereniging organiseert evenementen en bijeenkomsten, trainingsprogramma’s, netwerkborrels, beheert een interactieve website alsook het WIFS-netwerk via social media.

Meer informatie is beschikbaar op https://www.wifs.nl

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 28

08-09-11 14:01

NIBE-SVV NETWERK IS EEN PLATFORM VOOR AMBITIEUZE PROFESSIONALS DIE WERKEN IN DE FINANCIËLE SECTOR. DIE HEBBEN VOOR HUN VAK. VAN WAARDE WILLEN ZIJN VOOR DE KLANT. EN GRENZEN WILLEN VERLEGGEN.

PASSIE

Kennisuitwisseling

Sociale innovatie

Ontwikkeling van het vak

Delen van informatie

Relaties die elkaar iets te bieden hebben

Ga naar www.nibesvv.nl/linkedin en word lid!

NIBESVV netwerk v3 210x270.indd 1 2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 29

27-02-11 14:16 21:31 08-09-11

business intelligence | Michel Klompmaker

De gebruiker zelf aan de knoppen bij het analyseren van bedrijfsinformatie Sturen op actuele informatie. Dat is waar het bij Business Intelligence om draait. Ook in de bancaire wereld. De financiële malaise en de toenemende vraag van de markt naar transparantie heeft de noodzaak voor

dat bedrijven in staat moeten zijn om informatie snel te verwerken. Men is gewend aan de vele toepassingsmogelijkheden van Google en social media en verwacht op de werkvloer ook op die manier met informatie om te kunnen gaan, het zogenoemde consumerization-principe.

Business Intelligence (BI) alleen maar verder aangewakkerd. Dat het vakgebied van BI niet stilstaat bleek tijdens het DisQover Sep 11

2011 event van QlikTech, specialist op het

30

gebied van user-driven (door de gebruiker gestuurde) Business Intelligence, oftewel Business Discovery.

Tijdens het drukbezochte event werd duidelijk dat de gebruiker zelf steeds vaker aan de knoppen staat en wil staan als het gaat om de toegang tot en het analyseren van actuele informatie. En dat die gebruiker daarbij steeds minder afhankelijk zal zijn van de IT-afdeling. Bedrijven uit verschillende branches, waaronder de financiële sector, lieten de voordelen zien van het centraal stellen van de persoonlijke analysebehoefte van hun gebruikers.

Het is een trend dat bedrijven steeds meer data beheren en steeds meer mensen hebben inzicht in die data nodig. De vraag is hoe je ervoor zorgt dat je op de juiste manier met deze grote hoeveelheid data omgaat om optimaal voordeel te behalen. Dat is in de basis waar het bij Business Discovery om draait. Bovendien wil men informatie liever gisteren dan vandaag. Dat betekent

Business Discovery in Banking & Finance Financiële instellingen houden zich continu bezig met vraagstukken als de manier waarop ze hun marges kunnen verhogen, risico’s kunnen verlagen en hun relaties met winstgevende klanten kunnen verstevigen. In tijden van onzekerheid en minder vertrouwen bij de klant, is het zaak dat financiële instellingen transparantie creëren richting de markt. Transparante werkvormen zorgen voor snelle beschikbaarheid en goede

toegankelijkheid van informatie. Afdelingen kunnen hierdoor snel en eenvoudig de juiste beslissingen nemen. Door de gebruikers op de werkvloer zelf controle te geven over de informatie, zijn financiële instellingen in staat om sneller, en vaak ook betere, beslissingen te nemen en kunnen ze concreet en snel bijdragen aan het bedrijfssucces. ‘Het hiërarchische controlesysteem is verleden tijd’, aldus QlikTech. ‘De mensen op de werkvloer zijn de belangrijkste activa van een bedrijf.’

Financiële instellingen kunnen met Business Discovery hun verkoopafdeling de touwtjes in handen geven om nieuwe mogelijkheden op de markt te ontdekken en deze te kapitaliseren. Inzichten in de behoeften per regio en cijfers over het marktaandeel van concurrenten bijvoorbeeld dragen concreet bij aan de verkoopstrategie. Ook zorgt Business

Nieuwe generatie BI software

Business Discovery is een evolutie van traditionele Business Intelligence. In QlikView hoeven geen rigide paden te worden gevolgd en het is evenmin nodig om vragen maanden van tevoren te formuleren. Business Discovery systemen lijken op apps, met sterke industriële software onder de motorkap. Ze verzamelen informatie uit vele brondatabases, spreadsheets en alles wat daar tussen zit en laden deze in het geheugen voor directe analyse. Het is een nieuwe generatie BI-software die de gebruiker de controle biedt over het verkennen en exploiteren van data, zonder tussenkomst van de IT-afdeling. Op elk niveau in de organisatie en op elk gewenst moment, zijn gebruikers in staat om voor hen relevante inzichten te vinden. Business Discovery haalt op optimale wijze toegevoegde waarde uit het kapitaal van een onderneming. Het is een bottom-up benadering van IT die toestaat dat iedereen kan samenwerken om tot nieuwe inzichten te komen. De benadering is in feite een afspiegeling van hoe er beslissingen worden genomen, volledig gebruik makend van de vaardigheden en talenten van Business Analisten.

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 30

08-09-11 14:16

Les Bonney, COO van QlikTech: ‘It’s the end of the end-user with QlikView’

Discovery voor inzicht in transacties en het optimaliseren van verwerkingslevenscycli.

En het kan direct bijdragen aan vermindering van de operationele kosten, het stroomlijnen van processen en compliance garanderen.

Tijdens één van de QlikTalks op DisQover 2011 werd duidelijk dat Business Discovery Zurich Insurance helpt bij het beter beoordelen van risico’s en het potentieel van verzekeringsproducten. QlikView legt daarbij een link tussen verschillende verzekeringssystemen en maakt ze zo beter aanpasbaar en eenvoudiger in gebruik.

De workload van de gebruikers van Zurich Insurance is hierdoor aanzienlijk afgenomen en de beschikbare data is uniform, geldig en betrouwbaar. Deze transparantie zorgt voor vertrouwen en geeft een boost aan de productiviteit.

Mobile BI Ook Mobile BI kwam aan bod. Gebruikers willen niet alleen zelf aan de knoppen staan

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 31

Sep 11 31

als het gaat om het maken van analyses.

Ze willen ook tijd- en plaatsonafhankelijk toegang hebben tot informatie. De toename in het gebruik van mobiele apparaten zorgt ervoor dat deze behoefte alleen maar verder zal toenemen. De voorspelling is dat er aan het eind van 2011 wereldwijd 27 miljoen iPads in gebruik zijn, waarvan 46 procent op de werkvloer.

QlikTech lanceerde recentelijk haar QlikView on Mobile oplossing, die van tablets zoals de iPad Business Discovery apparaten

maakt. Gebruikers krijgen daarmee, net als in de QlikView applicatie voor de desktop, toegang tot actuele data. Eén van de voorbeelden was het verhaal van De Hypotheekshop die in 2009 begon met Business Intelligence om haar gebruikers van actuele managementinformatie te voorzien. Omdat De Hypotheekshop haar franchisenemers vervolgens ook de keuze voor QlikView on Mobile op de iPad bood, zijn omzetgegevens, kosten, benchmarks met andere vestigingen of met de markt, gegevens over het marktaandeel, het type producten en marges, met een ‘touch’ op het scherm inzichtelijk geworden.

De tijd van statische rapportages en BI-systemen die door IT werden ingericht en onderhouden lijkt voorbij. ‘De mobiele gebruiker aan de knoppen’, dat is de belangrijkste verwachting die QlikTech haar bezoekers voorhoudt. Het is nu aan de financiële sector om te bepalen hoe snel ze aan deze verwachting kan voldoen.

•

08-09-11 14:16

rubriek payments | Auteur | Michel Klompmaker

Ogone ontsluit MiddenOosten met gelokaliseerde versie van betaalplatform De winnaar van de eerste Banking & Finance ICT Innovation Awards (1995) voor België, het toen nog onbekende Ogone, heeft een overeenkomst gesloten met cashU, een betaalmethode in het Midden-Oosten.

Het resultaat van de samenwerking is een gelokaliseerde, Arabische versie Sep 11 32

van Ogone’s betaalplatform met de mogelijkheid om betalingen te verwerken in lokale munteenheden en via lokale betaalmethodes.

Betaalplatform Door de introductie van het betaalplatform in het Midden-Oosten is Ogone nu in staat om in vrijwel alle markten ter wereld betalingen te verwerken. Het platform wordt onder de naam CPSP (CashU Payment Service Provider) geïntroduceerd. Het contract is gesloten met een lokale acquirer. Door de samenwerking kunnen bedrijven uit het Midden-Oosten profiteren van Ogone’s en CPSP’s betaalplatform dat volledig aan de PCI-DSSeisen voldoet. Hierdoor is het mogelijk transacties over de hele wereld veilig te verwerken.

Xavier Thiran, Head of Business Development bij Ogone: “Het is voor

Ogone belangrijk om een betaalplatform aan te bieden dat daadwerkelijk wereldwijd gebruikt kan worden. Uitbreiding naar het Midden-Oosten was een logische stap. CashU is hier al meer dan tien jaar actief. Hun lokale kennis en kunde staat aan de basis van deze overeenkomst.”

Martin Waldstrom, CEO of cashU: “We hebben een ervaren customer care-team dat naadloos aansluit bij de techniek van Ogone’s platform. De combinatie zal leiden tot ongekende mogelijkheden voor bedrijven uit de regio om zich op andere markten te begeven, terwijl

multinationals hun transacties nu werkelijk wereldwijd kunnen standaardiseren.”

Beveiligde interfaces Het CPSP platform is sinds 31 mei 2011 ontsloten. Ogone is met de banken verbonden via beveiligde interfaces en kan op die manier internationale betalingsmethodes aanbieden, zoals Visa, MasterCard, American Express of Diners Club, net als lokale betaalmethodes, waaronder iDeal en machtigingen in Nederland, Solo en Maestro UK in Groot-Brittannië, Bancontact/Mister Cash in België, ELV in Duitsland, Carte Bleue in Frankrijk, enz.

•

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 32

08-09-11 14:17

NIB012

KWaLITEIT MaaKT HET vERSCHIL dUs kiEs jE PE van nIBE-Svv

Je bent bewust met je vak bezig, blijft nieuwsgierig naar de laatste ontwikkelingen. En als je toch PE moet doen, doe je het goed. Op het juiste niveau. Maar wel graag op de manier en tijd die jou het beste past. Dus doe je PE bij NIBE-SVV, hét kennisinstituut voor de financiële branche.

Nederlands Instituut voor het Bank-, Verzekerings- en Effectenbedrijf

NIB0123 ADV PE Dame 210x270.indd 1 2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 33

BEL NU VOOR EEN adViEs Op maat dE pE-tELEfOON 020-520 86 32

www.nibesvv.nl/pe 06-07-11 14:17 14:36 08-09-11

corporate governance | Michel Klompmaker

Het karakter van de Corporate Governance Code De vraag wat corporate governance precies is, valt niet zo heel eenvoudig te beantwoorden. Tijdens de voordracht van Prof. Mr. Huub Willems bij het symposium ter gelegenheid van het verschijnen van de derde editie van het Handboek Corporate Governance bij Van Doorne nv, advocaten, notarissen, fiscalisten in Amsterdam, Sep 11

trachtte de professor enige duidelijkheid te

34

verschaffen.

“Een antwoord zou kunnen zijn dat de Nederlandse Corporate Governance Code (hierna: de Code) een ‘alternatief reguleringsmechanisme’ is. Daar is dan tevens mee gezegd dat beginselen en regels van behoorlijk ondernemingsbestuur ook in andere vormen van regelgeving is aan te treffen. Daarbij valt dan te denken aan: de wet, statuten of overeenkomsten, zoals een aandeelhoudersovereenkomst tussen joint venture partners. De jurist zal zich dan meteen de vraag moeten stellen wat de verhouding is tussen deze vormen van regelgeving. Een voor de handliggend antwoord is dat aan de ene kant de Code niet zonder meer bindt, terwijl anderzijds de Code met statuten en overeenkomsten gemeen heeft dat het om private zelfregulering gaat”, aldus Willems.

Samengevat zijn, wanneer het gaat om de Code, er in ieder geval steeds drie vragen aan de orde zijn. In de eerste plaats dient de

vraag te worden beantwoord in hoeverre op het terrein van het ondernemingsbestuur ruimte is voor private zelfregulering in plaats van regelgeving van overheidswege. In de tweede plaats is de vraag aan de orde hoe binnen de gelaten ruimte die regelgeving er dan uit dient te zien. En ten slotte rijst de vraag wat de geldingspotentie, van de in eigen boezem geformuleerde regels, is.

Wat betreft de eerste vraag is ‘overlap’ tussen wetgeving en de Code denkbaar.

Maar het spreekt voor zich, dat als de Code in strijd zou komen met de wet, de wet prevaleert. Wanneer de Code verdergaande voorschriften bevat dan de wet, dan is deze niet in strijd met de wet. In dat geval is het de vraag welke betekenis aan een codebepaling toekomt, indien degene op wie de betreffende verplichting rust, niet daarmee instemt. Het beste voorbeeld is aan te treffen in een eerder voorgestelde

Dankzij de Corporate Governance Code mag de Ondernemingskamer wat de minister van Financiën wel zou willen maar niet mag: een commissaris met bijzondere bevoegdheid benoemen.

‘best practice’ bepaling, dat in de eerste plaats een aandeelhouder het wettelijke agenderingsrecht slechts uitoefent, nadat hij in overleg is getreden met het bestuur.

De conclusie die Willems trekt is, als het om voorstellen en bepalingen gaat die niet op gespannen voet staan met dwingend recht, dat de ruimte voor private zelfregulering er in beginsel alleen maar is, ook als alle betrokken groeperingen die voorstellen en bepalingen kunnen onderschrijven. Als die er niet is, en sprake is van tegengestelde belangen en opvattingen, ligt het niet voor de hand dat bij meerderheid bepalingen kunnen worden geformuleerd die nog steeds op het begrip zelfregulering aanspraak kunnen maken.

Juridische statuur van de Code Wat betreft de geldingspotentie geldt dat de Code voor de verhoudingen in de vennootschap ook in het recht betekenis heeft.

Het staat immers wel vast, al was het maar omdat zij wettelijke grondslag heeft gekregen, doordat in artikel 2:391 lid 4 BW is bepaald dat de voorschriften betreffende de inhoud van het jaarverslag in het bijzonder betrekking kunnen hebben op een in een algemene maatregel van bestuur aan te wijzen gedragscode en de Nederlandse Code als zodanig is aangewezen. Verder is gebleken dat de bepalingen van de Code een rol kunnen spelen bij de beoordeling van het gedrag van de organen van de vennootschap in het kader van een enquêteprocedure. In de zaak van Samlerhuset B.V. oordeelde de Ondernemingskamer dat het laten voortduren van de als tijdelijk bedoelde waarneming

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 34

08-09-11 14:01

Sep 11 35

door de raad van commissarissen van het bestuur niet door de beugel kan. In die zaak had de enige bestuurder ontslag genomen, met als gevolg dat de raad van commissarissen zich ingevolge artikel 11 lid 5 van de statuten van de vennootschap belast wist met de bestuurstaak. Vanwege de verschillen van inzicht slaagde de algemene vergadering van aandeelhouders er niet in een nieuwe bestuurder te benoemen, waarna de raad van commissarissen het besluit nam de tijdelijke bestuurstaak van de raad van commissarissen te delegeren aan de leden van het management van de vennootschap.

De Ondernemingskamer achtte het noodzakelijk dat deze situatie, die als tijdelijk was bedoeld maar reeds langer dan een half jaar bestond: “vanwege de accumulatie van

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 35

bestuurstaken en toezichtstaken en dooreenlopen van verantwoordelijkheden en die uit een oogpunt van corporate governance bepaald onwenselijk is te achten, zeker niet in het belang van de vennootschap is en tot complicaties en onduidelijkheden in de relatie van de vennootschap met derden aanleiding kan geven, wordt doorbroken”.

Inperking van de Corporate Governance Code De vrijblijvendheid van de Code wordt ingeperkt door de invoering van de wettelijke bepaling, dat de vennootschap in het jaarverslag mededeling moet doen over de naleving van de principes en ‘best practice’ bepalingen van de aangewezen gedragscode, die zijn gericht tot het bestuur of de raad van

commissarissen van de vennootschap. Deze inperking brengt met zich mee dat iedereen zich in een juridisch debat met de Code kan gaan bemoeien en de tussenkomst van de rechter kan inroepen. Immers iedere belanghebbende, die van oordeel is dat het hoofdstuk inzake corporate governance in het jaarverslag niet voldoet aan het bij de wet gestelde voorschrift, kan in rechte vorderen dat het jaarverslag zodanig wordt ingericht dat het daaraan wel voldoet. En gelet op de vaste rechtspraak inzake het jaarrekeningrecht betekent dat, dat iedereen die de moeite neemt één aandeeltje te verwerven, zich in de vorm van het entameren van een ingewikkelde en mogelijk kostbare procedure kan gaan bemoeien met de corporate governance van welke vennootschap dan ook.

08-09-11 14:01

corporate governance | Michel Klompmaker

Sep 11 36

Huub Willems brengt in dit verband in herinnering de beschikking van de Hoge Raad in de ABN AMRO-zaak. Daarin is onder meer te lezen dat “de in Nederland heersende algemene rechtsovertuiging (…) onder meer tot uiting komt in de Nederlandse corporate governance code”, en verder dat de Code daarmee - “mede inhoudt geeft aan (i) de eisen van redelijkheid en billijkheid naar welke volgens artikel 2:8 BW degenen die krachtens de wet of de statuten bij de vennootschap zijn betrokken zich jegens elkaar moeten gedragen, en aan (ii) de eisen die voortvloeien uit een behoorlijke taakvervulling waartoe elke bestuurder ingevolge artikel 2:9 gehouden is”. In latere rechtspraak is nog een stap verder gezet. In de zaak Versatel werd de onafhankelijkheid van de commissarissen in relatie tot de voorgenomen driehoek fusie, waardoor de minderheidsaandeelhouders van Versatel uitgekocht konden gaan worden, ter discussie gesteld. Het werd Versatel verboden af te wijken van de Code Tabaksblat en de Hoge Raad is zelfs, met een rechtstreeks beroep op de Corporate Governance Code, zover gegaan dat de Ondernemingskamer bij wijze van onmiddellijke voorziening een commissaris mag aanstellen - “met bijzondere, van bepalingen van dwingend recht afwijkende bevoegdheden, ook als dit betekent dat de algemene vergadering van aandeelhouders en de andere commissarissen daardoor in zoverre tijdelijk buiten spel komen staan”. Dankzij de Code mag de Ondernemingskamer dus wat de minister van Financiën wel zou willen maar niet mag: een commissaris met bijzonder bevoegdheid benoemen. Willems concludeert dan ook dat de Code sinds 2003 op diverse manieren ook in het recht vaste voet aan de grond heeft gekregen en de Code is daarmee het stadium van vrijblijvende private zelfregulering voorbij.

Waartoe is de Code op aarde?

Met de bovenstaande vraag beoogt Willems na te gaan waarom het zelf kunnen formuleren van regels inzake ondernemingsbestuur

nodig of wenselijk is en ook hoe tegen die regels moet worden aangekeken als deze niet in rechte afdwingbaar zijn. Hier is de gedachte dat de juridische regels een minimum standaard is, dat de Code de lat hoger legt en dat ethische of morele uitgangspunten ook een rol behoren te spelen. In de ASMI-zaak heeft de Hoge Raad beslist dat het niet tot de taak van commissarissen behoort te bemiddelen in een conflict tussen bestuur en aandeelhouders. Daarmee staat de rechtsnorm vast. Interessant is te zien hoe op deze uitspraak is gereageerd. Sommigen slaakten een zucht van verlichting. De huidige voorzitter van de Monitoringcommissie, Jos Streppel, hield daarentegen een groot gehoor van commissarissen voor dat een adequaat functionerende commissaris uiteraard moet proberen vanuit zijn verantwoordelijkheid goede verhoudingen te herstellen.

Volgens de best practice bepalingen behoort tot de toezichtstaak van commissarissen ook het houden van toezicht op de verhouding tussen bestuur en Algemene Vergadering van aandeelhouders.

Draagvlak in de toekomst Het draagvlak voor de toekomst heeft vele aspecten. Wat opvalt, is het hoog normatief gehalte van de Code. Het draait om begrippen als transparantie, onafhankelijkheid, tegengaan van tegenstrijdig belang, betrokkenheid, deskundigheid, verantwoordelijkheid en dergelijke meer. Maar ook consensus.

“Maar in dat perspectief is er misschien wel sprake van een weeffout. Want hoezeer

Het draagvlak voor de toekomst heeft vele aspecten. Wat opvalt, is het hoog normatief gehalte van de Code.

intussen mondjesmaat betrokken, ontbreekt toch grotendeels de inbreng van werknemers als belangrijke speler. Het lijkt niet onverstandig als de Monitoringcommissie de werknemers meer bij de discussie betrekt.

Dat voorkomt misschien ook het blijven voortduren van de niet vrolijk stemmende discussies over bezoldiging en bonussen, die - klassiek gezegd - lijken te staan in de tegenstelling tussen kapitaal en arbeid”, aldus de professor.

Ten slotte Ten slotte signaleerde Willems het opmerkelijke verschijnsel dat wereldwijd corporate governance codes worden ontwikkeld en dat daarin grote overeenstemming is tussen de verschillende landen als het gaat om ‘principles’ en ‘best practices.’ Toen hij de Russische corporate governance Code voor het eerst las, dacht hij een exemplaar van het Nieuwe Testament in handen te hebben. Vanwege die universaliteit zou corporate governance wel eens de grondslag kunnen worden van een internationale gezamenlijke visie op behoorlijk ondernemingsbestuur, een nieuwe, wereldwijd geldende Lex Mercatoria, zoals die ook al bestond in de Romeinse tijd, het Middeleeuwse Italië en het 18e- eeuwse Engelse imperium. Want het formuleren van good corporate govenance heeft geen last van nationale soevereiniteit en daarmee samenhangend het niet willen opgeven van de eigen wetgevingsautonomie. Volgens Willems heeft corporate governance alleen maar toekomst als degenen tot wie de normen zich richten, deze uit eigen overtuiging omarmen omdat zij de innerlijke meerwaarde ervan zien, als alle spelers in het krachtenveld van vennootschappen en ondernemingen bij de vormgeving en naleving ervan worden betrokken, en niet alleen degenen die het volgens het vennootschapsrecht toch al voor het zeggen hebben. Er zal dus volgens hem gestreefd moeten worden naar een ‘common frame of reference’ in de globaliserende ondernemingswereld.

•

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 36

08-09-11 14:01

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 37

08-09-11 14:17

Zo blijft Gerrit* op de hoogte *Gerrit Vriezekolk, Senior manager Banking & Insurance business line

Wilt ook u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in de financiële sector? En van trends in producten en markten en de invloed van regelgeving en toezicht? Neem dan net als alle top professionals uit de financiële sector een abonnement op het vakblad ‘Bank- & Effectenbedrijf’ (B&E). De redactieraad staat garant voor de inhoudelijke kwaliteit van B&E. De redactieraad bestaat uit: drs. E. Dieben (NVB), drs. J. van den Akker (Rabobank), drs. S. Boleij (ING), dr. A.C.F.J. Houben (DNB), ir. R.D. Pollmann (AFM), drs. B. Seemann (NIBE-SVV), drs. G.J. Thomas (BNG) en G.L.E. Verberne (Fortis). Kortom: blijf op de hoogte en lees ’m ook!

Blijf bij in je vak met B&E, hét medium voor de financiële sector www.BankenEffectenbedrijf.nl

Het vakblad voor de financiële sector

OOK EEN UITGAVE VAN WWW.NIBESVVUITGEVERS.NL

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 38 NIB0096 ADV 210x270 B&E Gerrit.indd 1

08-09-11 20:41 14:17 02-03-10

Maurice Mallee

Eddy Conjaerts

Mobile BI and Social Networks enter the Financial Sector Mobile Intelligence - From Insight to Action

success of management dashboards on tablet devices such as the iPad. The convergence of business information and analytics with mobile technology is empowering business people in a way that was never possible until now.

True business intelligence delivered through smartphones and tablets has the potential to revolutionize business processes across every industry, in particular the Financial Sector.’’

The use of the internet on smartphones and tablets has changed the way people commuSep 11 39 nicate and consume information, creating an exponential rise in the acceptance, adoption and usage of data and information. With the ability to access information at any time, in any location, on a hand-held device, consumIncreasing the velocity of the decision ers can now make more and more decisions making process quickly and easily. In particular in the huge The convergence of business information ecosystem of the Financial Sector, with its and analytics with mobile technology is countless participants such as banks, finanempowering more and more people to make cial services organizations, employees, sharehands-on, immediate decisions. ‘’Users can holders, and customers / clients, the new sift through enormous volumes of data on mobile technology provided by MicroStrategy Mobile information and applications their handheld devices via advanced visual can lead to extraordinary opportunities to representations that convert this data Mobile intelligence is poised to revolutionize share information across this ecosystem, into actionable insight. In less than a few the way organizations deliver, consume and to create value for its participants through seconds whether in a noisy restaurant, an act on information. Carrying stacks of busiinnovative applications and to offer customer- ness reports to meetings and conferences no airport terminal, an aisle of an office buildIn April,services G4S Cash Solutions (part of the largestlonger security company in theofworld) CashorReport 2011. This report represents oriented never seen before. a conference room, information is hisprovides the depth insightpublished needed the ing, without sittingofdown nding forthe timely, smart decision-making.

Without ‘’Asinconsumers capitalize thetime power tory the making: for theon first ever, all of relevant parties were able to present theiraccessible vision about the future cash and andfimaking a place to plug in a laptop.’’ convenient access to business information, of mobile devices, the same transformation the cash cycle more safe and efficient. In this context, the Cash Report also serves as a discussion document. The compilers of this report actions are postponed until workers return is occurring also in businesses. Business seek to lay that a factual for integral discussion between all stakeholders in relation toInthe most desirable future scenario for our cash today’s fast changing competitive busito their desks, generating organization-wide applications were foundation mildly successful ness8th environment, is necessary provide bottlenecks and delays.ofThese restrictions when used on aThe desktop in an offi ce have transactions. discussion started directly after the inauguration the Cash Report,and on Friday April at the it Amstel Hotel intoAmsterdam. immediate answers to both internal and delays are erased with mobile intelligence suddenly become highly effective and valuexternal customers. With mobile intelliwhich allows heuristic analysis and decisionable when consumed on the go, whenever gence, decision makers now have the power making wherever and whenever a decision is and wherever business is conducted. This is to decide immediately. required. clearly demonstrated by the fast-growing

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 39

08-09-11 14:02

dossier | Alain Deladrière

MicroStrategy applications for Financial Services MicroStrategy has developed a number of application templates that our customers can use to develop their own, specific and unique applications. This range of templates is growing steadily and they are now also available for mobile devices.

Here are a few examples:

Counterparty Risk – Creating a Risk Intelligent Enterprise.

CFO Dashboard - Measuring, Monitoring,

Sep 11 40

MicroStrategy’s CFO Dashboard solution for financial institutions measures financial performance, monitors significant trends, drills down to details for full transparency, and helps optimize business decisions. This dashboard built on iPads helps CFOs gain insight and act on information anytime, anywhere. In contextual snapshots, CFOs are able to understand the performance of various divisions, model profitability at different levels of revenue and expense, and monitor trends at granular levels across multiple dimensions of the business, including the visually intuitive geospatial dimension. The CFO dashboard provides a detailed analysis of financial information critical for banks, including the balance sheet, the loan portfolio of the banking book, and investment positions held in the trading book.

MicroStrategy’s Counterparty Risk solution for financial institutions helps Risk Officers manage risk exposure across the multiple dimensions of market transactions, including counterparties, customers, sectors, and holdings. Risk Officers are able to monitor trends, spot outliers, drill into details for full transparency, and react to rapidly changing market events, all within highly contextual visual media. The solution reduces latency between analysis and action by integrating the full process into one tool. From one solution, Risk Officers can quickly analyze the data, make the right decision, and initiate a transaction directly into the institutions trading and control systems.

Prime Broker – Managing Customers and Investments in Dynamic Market Conditions.

MicroStrategy’s Prime Broker solution for financial institutions helps manage a portfolio of customers and their investments. Prime Brokers can rapidly monitor consolidated positions and exposures while visualizing key profitability and risk metrics. The solution enables users to compare customer performance, spot trends, manipulate data to simulate results, and highlight topics that require deeper analysis.

Bank Performance - Analyzing and Reviewing the Banking Industry Anytime, Anywhere.

MicroStrategy’s Bank Performance Application is a robust solution to gain insight into the components of banking performance. The application provides business performance data of 7,000+ FDIC insured financial institutions in the US every quarter, with data going back to 2007. The top 100 banks are sorted by key metrics to identify top 10 and bottom 10 performers. Visually intuitive graphical interfaces identify Leaders and Laggards based on analysis of key metrics. The solution provides aggregated and granular level details of income statement and balance sheets with key metrics compared to national averages, which helps to quickly assess the performance of a bank against its peers.

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 40

08-09-11 14:02

MicroStrategy is a leader in BI Solutions for the Financial Services Industry Founded in 1989, MicroStrategy Inc. (NASDAQ: MSTR), is a leading, independent business intelligence software vendor with over 1 million business users in 3.000 organizations across the world. Many of them belong to the Financial Sector. ‘’We work with 12 of the Top 20 Global Financial Institutions and have worked with over 100s of Financial Institutions worldwide. Recently in Europe, companies such as Société Générale, Crédit Agricole, BBVA, ABN Amro, Swedbank, Clearstream and AXA Bank Europe have started to use MicroStrategy within some of their major and strategic projects” We have experience working across all financial services segments: Retail, Commercial, Capital Markets, Asset Management, Enterprise and Shared Services; and across the entire banking value chain, including: Sales, Distribution & Marketing, Operations, Risk, Treasury and Shared Services (Finance, IT, HR).

MicroStrategy is different MicroStrategy’s BI platform is most suited to solve some of the unique business problems within the Financial Services industry.

Technology change is creating opportunities for transformation in the Financial Services Industry along many fronts. Unlike our large IT stack competitors who try to do everything for everyone, MicroStrategy is a highly focused company that builds the best in class BI product to help customers solve specific business problems.

Financial Services Industry Trends More than ever before Financial Institutions are being challenged to – • Get a Single View of the Customer and enhance Customer Experience such as within the wealth management and retail business segments within the bank • Improve Operational Efficiency (and Effectiveness) by delivering competitive products and services such as within payment services of the bank.

• Gain insight into Risk Management & Capital Adequacy so that return on risk adjusted capital (Economic Capital) can be optimized at granular levels across various dimensions of risk (Credit Risk, Market Risk and Operational Risk) while complying with Regulations.

Financial Institutions need to effectively manage their business along all these multiple dimensions to stay competitive, gain transparency and trust and drive profitability.

Technology Trends Meanwhile, in parallel, some of the technology trends such as – • Big Data – Information has been exploding with the volume, variety and velocity of information growing at a pace that is making it hard for business users to make optimal decisions; • Mobile Computing – As mentioned earlier, proliferation of mobile devices (such as tablets and smartphones) has led to information being demanded and consumed by people anytime, anywhere; • Social Media – Increased participation in social networks is changing the way people interact and share information; and • Cloud Computing – Rising IT costs and business user demand for information / analytical self-service is driving information beyond IT and corporate firewalls into the Cloud; making it faster, cheaper, safer, and effective to access information for contextual decision making;

Sep 11 41

are reshaping the way Financial Institutions and their customers are interacting with information to make decisions and sometimes blurring the lines of distinction between banking, telecommunications and retailing.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 41

08-09-11 14:02

dossier | Alain Deladrière

Social Intelligence for your Company Turning Social Networks into Gold MicroStrategy announced the Gateway for Facebook, a new cloud-based service that can interconnect enterprise IT environments and enterprise applications with the Facebook social graph.

Gateway for Facebook converts the Facebook social graph data structure into a relational data structure, making it instantly suitable for enterprise applications like CRM, marketing, service, sales, loyalty, and mobile applications. Gateway offers bidirectional data flow so that social intelligence from Facebook can be added to enterprise applications, and enterprise applications can interact back with the social network.

Better Facebook Applications Sep 11 42

level impossible for an individual company to achieve. MicroStrategy engineers can be counted upon to know the latest details of Facebook technology, upcoming API changes, algorithms governing data access, and performance characteristics.

Dashboard Success Story Strengthening Customer Relationships, Managing Risk, & Driving Profitability Integrating this enterprise data with Facebook data allows Facebook applications to have a 360-degree view of the Facebook users.

MicroStrategy Gateway for Facebook provides the relational foundation for this integration.

Deep Personalization The most effective business-to-consumer applications are those that deliver truly relevant content and services to users.

Relevance comes from deep knowledge of each individual user that is provided by MicroStrategy Gateway’s extensive database of demographics, interests, and “Likes”; all of which is made readily available to applications to the full depth and fast response of SQL data query.

Rich Analytics By aggregating the extraordinary range of Facebook data into an optimized, and indexed relational database, applications can apply complex and sophisticated analytics to that data to derive unique insight about each and every Facebook application user. This allows next-generation Facebook applications to go way beyond basic data display, to include realtime recommendations and affinities.

Enterprise Data Integration Enterprises maintain a wealth of information about each of their customers that is locked away in enterprise relational databases.

MicroStrategy Invests in Facebook Expertise The real beauty of the cloud-based MicroStrategy Gateway for Facebook is that MicroStrategy makes the investment in engineers to develop expertise and close technical relationships with Facebook on behalf of all MicroStrategy Gateway customers at a

Want to get started with Mobile BI? MicroStrategy Mobile QuickStrike is the answer.

For those companies who want to get started with a Mobile BI application - in order to test the concepts, technology and business feasibility MicroStrategy is offering a “Mobile QuickStrike”.

A MicroStrategy Mobile BI team of experts, including one onsite Mobile BI Champion, will be assigned to your organization to deliver your Mobile Application within 10 business days and for a fixed-price services budget. The software is for free.

From the initial Mobile Strategy Session through to Graphics Design and finally Integration and UseTesting, your organization will be fully supported at each step of the Application development process. The resulting Mobile BI App will be based on your current business processes. The App will include a customized homepage and a combina-

Société Générale, a major European financial services company, has deployed five MicroStrategy-based BI applications across its 2,300 retail banking branches in France that are currently used by more than 16,000 employees to better understand customer needs, strengthen customer relationships, track trends, identify profitable areas, and prevent fraud. The sales force relies on MicroStrategy dashboards to track sales and product performance, promote cross sell and up sell activity, and monitor employee performance.

MicroStrategy is also used for risk management and profitability management.

•

tion of dashboards, data visualizations, grids, and graphs, in a guided workflow.

Want to learn more ?

A wealth of brochures, white papers, demos, videos and information about our local events is available.

Please visit our web site: www.microstrategy.com Or contact us locally: Belgium-Luxembourg, Eddy Conjaerts econjaerts@microstrategy.com Sales Director Financial Services Tel.: +32 474 716470 The Netherlands, Maurice Mallee Sales Director Financial Services mmallee@microstrategy.com Tel.: +31 650 875277

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 42

08-09-11 15:26

vrijdag 2 december 2011 le vendredi 2 décembre 2011

ICT INNOVATIONS AWARDS

2011 Belgium / Luxembourg The Netherlands Germany United Kingdom France

Sluitingsdatum:

30 September 2011 Informatie:

Marijke van Hooren E-mail: m.hooren@chello.nl

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 43

Date de clôture

Le 30 september 2011 Closing date

September 30th 2011 08-09-11 14:17

guest column rubriek | auteur | Steen Jakobsen

Bernanke is playing poker.

And well. For now…

26 August 2011

It seems Mr. Bernanke read my piece on the Jackson Hole Conference on the 26th of August. I wrote “Less QE and more radio silence please Mr. Bernanke”... I wish.

This piece was published on TradingFloor.com & BankingFinance.eu.

In the spirit of full disclosure, I was in the camp that thought Ben Bernanke would move to full QE right away. But the facts are just such so this my take on them.

Sep 11

From a tactical point of view (as in relative to what he may need to do later) this is good news. He is stating his concern. He is not in panic (at least publicly), and he talks about having more tools if needed. This means ‘I will do something if the market drops’. I think his level is 1050/1000 on the S&P 500, then he will be back in force stimulating.

44

Steen Jakobsen is Saxo Bank’s Chief Economist

He gains some credibility by focusing on the US debt level and that it’s solution is fiscal plans. He is using classic economic theory that when in a liquidity/ debt trap the only real way to gain growth is through fiscal stimulus such as tax breaks, job incentives and other forms of reallocation of investments.

He also directly moves “the ball” over to the US Congress and their need to react to the debt situation. This is good for markets and probably the best news of this speech. It plays to the political theory that the best growth conditions are created through the inability of the political establishment to conduct any form of policy. Think about President Clinton. He came in with major political program but ended up doing... Nothing. Then as a byproduct came growth, a fiscal SURPLUS and earnings. This is the good news.

Problem solved? No… The “negative news” is that most people had looked for specific targeted help to the mortgage sector through the Fed buying more mortgage bonds. This would have helped the banks that are under pressure, such as Bank of America, by taking risk off their books. This is now delayed, at least temporarily.

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 44

08-09-11 14:17

1.400 Local high in January 2009

1.350 1.300 1.250 1.200 1.150 1.100

Local low in November 2008

1.050 1.000

950 01/2011

Cyclical low in March 2009 02/2011 03/2011 05/2011 06/2011 07/2011 08/2011 09/2011 10/2011 11/2011 S&P 500 Index

Projection: 4th and 5th waves

S&P 500 Index Source: Bloomberg LLP and Saxo Bank

Bernanke’s position is no different from the ECB, which also feels European fiscal policy needs to play a greater role if the debt crisis is to be resolved. This is a small step for mankind, as we did not get more. ‘Extend-and-pretend’ for now.

Sep 11 45

From an equity market perspective, I stick to my theory of a small up-move in risk before final 5th leg down. Being long here, of course, is a risk. I have with the help of Mr. Mads Koefoed, our macro strategist, constructed a “likely” scenario for the S&P over the next three months in order to be totally rudderless.

The chart uses the recent low in the market in early August and then projects the future moves in S&P by using a 2008 analogy. This leads to the chart indicating we will move up into late September and then we will start towards a new low in the end of December/Early January.

This is of course not a precise science, but only a reference tool.

Outlook Q4 2011 Finally, we are presently working on Q4 forecasts and I expect to have two major changes: • We will adjust our GDP forecast for the US higher relative to consensus based on our leading indicators, which show massive improvement in consumer spending (some of it due to much lower gasoline prices). This also plays to my number one rule of economic projections, namely mean reversion. We were negative on US growth all year and were right. Now we are moving to the opposite, being more positive than the consensus, which is (extremely) low.

• We will start focusing on how the US Dollar may stand up in front of a major strength period which will be based on the US’s increase in competitiveness.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 45

08-09-11 14:17

security | Theo Loth

Nieuwe beveiligings­concepten online banking noodzakelijk De financiële sector ligt vol onder vuur van de cybercrime community. Er moet echt wat gebeuren aan de beveiliging van het internet bankieren.

Sep 11 46

Het is augustus 2009. Leden van het Amerikaanse Financial Services Information Sharing and Analysis Center (FS-ISAC) krijgen van de FBI en NACHA, de electronic payment association, een dringende e-mail: “In de afgelopen zes maanden hebben financiële instellingen, security bedrijven, media en wetshandhavers allemaal een sterke stijging gerapporteerd van frauduleuze geldoverboekingen op basis van geldige inlog gegevens van bedrijven.”

De e-mail doet in Amerika de nodige stof opwaaien. Bijna twee jaar later is de situatie alleen maar verslechterd. In de Verenigde Staten is de schade voor bankklanten ten gevolge van frauduleuze overboekingen met behulp van geavanceerde malware op bedrijfscomputers vastgesteld op bedragen van $10.000 tot meer dan $1.000.000 per incident. Veel van dit geld is met succes overgeboekt naar buitenlandse bankrekeningen en is nooit meer teruggekregen. “Het is vijf voor twaalf voor de financiële sector, ten gevolge van de RSA-hack en de het compromitteren van security certificaten van onder meer Comodo. Trojans die het gemunt hebben op het kapen van bankrekeningen nemen een enorme vlucht. We moeten toe naar nieuwe beveiligingsconcepten om de bankklanten beter te beschermen,” zegt Raymond Hartemink, directeur van VeiligeUSB.nl, specialist in veilige mobiele communicatie.

“Volgens onze stellige overtuiging bieden beveiligde USB-sticks momenteel de beste end-point security als het om online bankieren gaat.”

NACHA heeft al in 2009 een aantal aanbevelingen gedaan om bancaire fraude via het internet te voorkomen. De richtlijnen van NACHA schrijven banken en zakelijke bankklanten onder meer voor: • Verricht online bankieren uitsluitend vanaf een standalone, goed beveiligde en afgegrendelde computer zonder mogelijkheden voor e-mail en web-browsing.

• Voer multifactor authenticatie in voor zakelijke rekeningen die geautoriseerd zijn om geldoverboekingen te doen, bijvoorbeeld via: - Iets wat iemand weet (gebruikersID, PINcode, wachtwoord).

- Iets wat iemand heeft (wachtwoord­ genererend token, USB token).

• Waarborg dat alle antivirus en security software en mechanismen op alle computers en laptops die voor online banking en betalingen worden gebruikt robuust en up-to-date zijn.

Hartemink: “In feite zijn twee van de drie verdedigingslinies al gevallen. Gebruikers zijn inmiddels wel zo wijs geworden dat ze goede antivirus maatregelen hebben genomen.

Alleen helpt het niet voldoende. En multifactor authenticatie is gemeengoed geworden.

En ook daar is malware voor ontwikkeld. Er blijft maar één linie over en die is afgrendeling van het systeem dat gebruikt wordt voor online bankieren.”

Doelwit De computer van de eindgebruiker vormt een grote kwetsbaarheid bij het beveiligen van online banking, omdat deze een gemakkelijk doelwit vormt voor het kapen van de online rekening. Algemeen gebruikte antivirus oplossingen blijken onvoldoende in staat te zijn om de computers van gebruikers gevrijwaard te houden van malware. De antivirus

leveranciers kunnen de ontwikkelingen gewoonweg niet bijhouden. Er zijn nu 75.000 bekende malware-families met vele tientallen of honderden varianten per familie. En er komen dagelijks honderden bij.

Online banking malware omvat een aantal nieuwe families van kwaadaardige trojans zoals URLzone, Zeus, Zbot, SilentBanker en Clampi. Deze trojans mikken op gebruikers die inloggen op hun online bankrekening.

Sommige malware is het te doen om bedrijfsinloggegevens te stelen, andere malware wacht tot het slachtoffer met succes heeft ingelogd om vervolgens de live sessie te kapen. Deze zogeheten “man-in-thebrowser” trojans overschrijven bovendien de webpagina’s die de gebruiker ziet en vragen dan om extra informatie, zoals antwoorden op geheime vragen die later gebruikt worden om de inloggegevens van het slachtoffer te veranderen. Door frauduleuze handelingen uit te voeren vanaf de computer van het slachtoffer, daarbij gebruikmakend van live en geauthenticeerde sessies, kunnen deze nieuwste trojans de bancaire beveiligingsmaatregelen om de tuin leiden. Die maatregelen zijn bijvoorbeeld het vaststellen van de ID van het system van de klant, het bepalen van zijn geografische locatie en eenvoudige multifactor authenticatie. “Dit betekent dat de meest gebruikte authenticatie maatregelen niet meer effectief zijn. We zien nu dat de nieuwste generatie corporate banking malware sterke authenticatie de baas is. We hebben nieuwe, veiligere oplossingen nodig,” zegt Hartemink.

Afgegrendeld In feite is de oplossing voor de beveiliging van het systeem van de gebruiker, het end-point, tamelijk eenvoudig: zorg ervoor dat de bankklant voor internet bankieren gebruik maakt

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 46

08-09-11 14:17

van een compleet gecontroleerde en veilige omgeving. Hartemink: “Door gebruik te maken van een afgegrendeld, gevirtualiseerd besturingssysteem en browser op een USBstick die alleen kan worden gelezen en waar niets op kan worden weggeschreven, wordt de software geïsoleerd van de computer.

Eventuele malware op de computer krijgt daardoor geen vat op de communicatie. Die verloopt immers via de virtuele computer op de USB-stick. En daar kan niemand bijkomen.”

Aan zo’n USB stick moeten dan zeer zware eisen worden gesteld. “Wij hebben een uitvoerige studie gemaakt van de beschikbare concepten, en we zijn tot de conclusie gekomen dat IronKey wat dat betreft met kop en schouders boven de markt uitsteekt. Het complete online banking proces wordt van begin tot einde afgeschermd.”

Deze oplossing voor online bankieren heeft een aantal kenmerken die tegemoet komen aan de zwaarste eisen aan security, inclusief die van NACHA: • Multifunctioneel security device die draait op een gevirtualiseerd operating system met Web browser dat beschermd is tegen malware op de host PC. • Two-factor authenticatie op basis van RSA SecurID. • Afgegrendelde Webbrowser die zo kan worden geconfigureerd dat alleen de websites van de financiële instelling kunnen worden bezocht.

• Antimalware scan van de computer van de gebruiker, voordat de veilige omgeving wordt gestart.

• Online service voor het beheren van de devices en om security updates te verrichten.

Mobiele medewerkers isoleren van malware en crimeware

Er is nog maar één verdedigingslinie over: afgrendeling van het systeem dat gebruikt wordt voor online bankieren • Geen additionele software nodig op de meeste computers.

• Optionele security services, inclusief transparante PKI authenticatie en antipharming via trusted DNS. • Optie om vanaf de IronKey device op de host computer een operating systeem te starten om op geïnfecteerde host computers 100% protectie te waarborgen, zelfs tegen rootkits.

Calamiteiten De multifunctionele security device van IronKey heeft de look & feel van een gewone USB-stick en is net zo gemakkelijk in het gebruik. Momenteel zijn er al meer dan een half miljoen gebruikers wereldwijd. Zakelijke online banking gebruikers stoppen hun device eenvoudigweg in een vrije USB-poort in hun Windows-computer, geven hun wachtwoord in en zien het welkomstscherm verschijnen.

Zodra het device met succes is geactiveerd, wordt automatisch het gevirtualiseerde besturingssysteem van de device gestart; de veilige webbrowser gaat rechtstreeks naar de website van de bank. Gebruik van het systeem is daardoor gemakkelijk. De bank krijgt dankzij de beveiligde sticks voor het eerst volledige controle over het internet bankieren

van de klant. Bij het op grote schaal inzetten van dergelijke toepassingen wordt het beheer cruciaal. Mensen raken hun devices kwijt, ze vergeten hun wachtwoorden, de devices moeten worden geüpdated. Hoe gaat dat in zijn werk?

Hartemink: “IronKey kent een uitvoerige managementservice met een krachtige gebruikersinterface en ondersteuning van compliance. De bank kan op afstand devices blokkeren. Ook de gebruiker kan na verlies zijn eigen stick op afstand uitschakelen via zijn portal bij IronKey. De bank kan centraal nieuwe wachtwoorden verschaffen en software of antimalware updates worden automatisch naar de devices verstuurd en geïnstalleerd.”

De functionaliteit is uitgebreid, maar er is ook een kostenaspect. Wordt het niet veel te kostbaar om alle zakelijke rekeninghouders te voorzien van een beveiligde USB-stick? “Het is net als met verzekeringen. Als je nooit hebt hoeven claimen vind je een verzekeringspremie onnodig, maar je bent maar wat blij wanneer je bij calamiteiten goed verzekerd blijkt. Hoe dan ook, we zien de markt die kant opgaan. Grote banken in de VS en Zwitserland zijn hun zakelijke klanten met IronKeys aan het uitrusten. Kennelijk wegen de kosten op tegen de schade door diefstal en reputatieverlies. Vorig jaar werd in Nederland alleen al voor bijna 10 miljoen euro gefraudeerd met online bankieren. Dat bedrag zal alleen maar groter worden,” zegt Hartemink.

47

•

Ga voor meer informatie naar: www.veiligeUSB.nl of naar http://IronKey.com/Trusted

VeiligeUSB.nl is een gespeciali-

computers met kwaadaardige

sterk te authenticeren bij VPN’s,

software voor cybercrime. De

corporate networks en banken, en

seerde leverancier van security

multifunctionele apparatuur laat

mobiele medewerkers te isoleren

producten die noodzakelijk zijn

IronKey levert essentiële bevei-

zich eenvoudig aansluiten op de

van malware en crimeware. De

om veilig mobiel te kunnen

ligingsproducten voor mobiele

USB-poort van een computer en

klanten van IronKey zijn onder

werken. VeiligeUSB.nl richt

communicatie. De oplossingen

is gemakkelijk te beheren met de

meer te vinden onder Fortune500

zich nadrukkelijk op kwalitatief

beschermen bankklanten tegen

bijbehorende managementservice.

bedrijven, gezondheidszorgaan-

hoogwaardige producten, voor

de gevaren van het verliezen

Hierdoor zijn gebruikers in staat

bieders, financiële instituten en

mobiele professionals, instellin-

van data, het kapen van wacht-

gevoelige bedrijfsinformatie veilig

overheidsinstellingen in de hele

gen en _ondernemingen.

woorden en de besmetting van

met zich mee te nemen, zich

wereld.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 47

Sep 11

08-09-11 14:17

human resources | Michel Klompmaker

“Relatie bankieren moet zijn naam weer eer aandoen”

relatie aangaat met klanten en tegelijkertijd de klant mee helpt ontwikkelen. “Relatie bankieren – het woord zegt het al – veronderstelt een echte verbinding met de klant”, stelt IJzerman. Om daar in één adem aan toe te voegen: “Het is nu tijd dat banken mogelijkheden zoeken om de klanten weer centraal te zetten, maar dat past niet bij de huidige ontwikkelrichting.”

Zijn ideaal schuurt direct weer aan tegen de harde realiteit – overigens een algemeen gevoel – dat banken er wel van alles aan doen om klanten voor zich te winnen, maar dat het hen niet goed lukt. Dat was ook de pijnlijke conclusie van de commissie Burgmans eind 2010, dat veel banken geen idee hebben hoe ze de klant centraal moeten stellen.

Sep 11 48

Opgesloten Wouter IJzerman

Relatie bankieren staat de laatste tijd zwaar onder druk. Banken willen de afstand tot hun klanten graag verkleinen, maar dat blijkt een stuk lastiger dan gedacht.

Het ideaal van Wout IJzerman, is om een nieuwe invulling te geven aan relatie bankieren, zodat de klant daarin weer écht centraal komt te staan.

Hij wil dat bereiken door de huidige problemen die relatie bankieren ondervindt te erkennen, en concrete tools aan te reiken om die obstakels te ruimen en het ideaal dichterbij te brengen. In het speciaal voor de bancaire sector ontwikkelde programma van Twynstra Gudde krijgen bankmedewerkers een cruciale rol toegewezen om de vicieuze cirkel te doorbreken. Om met zijn uiteindelijke doel te beginnen: IJzerman staat een bank voor ogen die weer een hechte

IJzerman deelt de zorgen, maar is tegelijkertijd ook niet verbaasd over het onvermogen van banken richting hun klanten. “De kern van het verhaal is dat relatie bankieren opgesloten zit in een zich steeds verdere juridificatie, een wereld vol regels en afspraken, protocollen en codes en noem maar op. Dit verschijnsel is opgekomen in de jaren negentig als een manier om elke vorm van aansprakelijkheid te vermijden.

Het zorgt voor een vlucht naar steeds meer regels, want – zo is de gedachte – met regels voorkom je problemen.

Banken proberen dus weer ‘in control’ te komen, door alle risico’s waterdicht af te

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 48

08-09-11 14:03

timmeren. De maatschappij verwacht dat ook van hen. Het is misschien een begrijpelijke schrikreactie op de achterliggende periode, maar de hele operatie schiet zijn doel – de klant centraal – voorbij. De bedoeling is duidelijk om zaken veilig te stellen en de bank te boosten, maar het speelt zich allemaal ver van de klanten af. De afgelopen tien jaar zijn banken bezig geweest om het wassende water van de alsmaar uitdijende regelgeving op de juiste wijze door hun organisatie te duwen. Ze hebben hun mensen alleen maar beïnvloed met regels. Daarmee is een overheersende cultuur geschapen waarin relaties met klanten volledig in het teken staan van regels. Daar moeten we vanaf.”

Leuke dingen doen!

Waar algemeen de opinie gedeeld wordt dat het banken niet lukt de klant centraal te zetten, verschillen de meningen over de oplossing van dat probleem. Je kunt een klantenfunctionaris aanstellen, een Chief Customer Officer (CCO), die naast de Chief Executive Officer, de Chief Financial Officer en de Chief Risk Officer de belangen van klanten behartigt. “Er zijn ook banken die met hun klanten gaan golfen, varen of racen”, weet IJzerman. “Waarbij ik me afvraag wat dat met bankieren te maken heeft. Het is natuurlijk wel zo veilig om op die manier met je klanten om te gaan; veel veiliger dan ze een advies te geven, want dan loop je allerlei risico’s. Als je gaat golfen, of andere leuke dingen voor je klanten organiseert, vermijd je nog altijd de kern van het probleem. Maar je ziet voor het moment wel alleen maar tevreden mensen om je heen.

Datzelfde geldt voor systeemtoegankelijkheid. Het zijn ‘hygiënecomponenten’ waaraan voldaan moet worden, maar het maakt niet het onderscheid.”

daarmee tegelijk ook richting een oplossing.

“Als je praat over ‘relatie’ impliceert dat ‘dichtbij’. Maar door het systeem waarin we zitten worden we gedwongen om afstand te creëren. En iedereen is heel erg bezig om die afstand op een kunstmatige manier te verkleinen. Zo verschijnen er heel grote advertenties van banken met als strekking dat ze zo dichtbij zijn, dat ze zo innig met klanten bezig zijn. Dat doen ze wellicht ook, maar klanten ervaren dat niet zo. Die ervaren afstand en vervreemding, met als ultiem risico dat ze afhaken. Soms hoor ik dat mensen ook zeggen ‘Met mijn bank heb ik geen relatie’. En meteen daar achteraan: ‘En die heb ik ook eigenlijk niet nodig’. Het is het risico dat je als bank de verbinding met hele generaties kwijtraakt. Je ziet in de wereld van het relatie bankieren nu al allerlei bypasses ontstaan die het van banken gaan overnemen. Nog niet zo zeer aan de consumentenkant, maar aan de bedrijvenkant.

Denk maar aan de toenemende invloed op de kapitaalmarkt van ‘private equity’ huizen en andere durfkapitalisten.”

Anders werken met de regels De vicieuze cirkel dat ondanks alle inspanningen de afstand bank-klant niet kleiner wordt maar eerder groter, kan volgens IJzerman alleen maar doorbroken worden doordat de bank haar eigen ‘human capital’ inzet, haar eigen medewerkers. Het gedrag van banken is immers het resultaat van acties en beslissingen van individuen. En dat individuele gedrag sluit aan bij de cultuur van de organisatie.

“Veel banken zoeken het in relatiemarketing. Dat is logisch, maar uiteindelijk niet onderscheidend genoeg”, vindt IJzerman.

“En je kunt nog zulk hoogopgeleid personeel hebben, het zit ‘m niet in cognities, maar in houding en gedrag van de bankmedewerkers in alle geledingen. Daar gaat het om!”

“Waarom? Om ervoor te zorgen dat ze hun klanten wél goed kunnen horen, dat ze in hun klantcontacten op een verstandige manier, dus niet naar de letter, maar naar de geest, kunnen omgaan met het enorme woud aan regelgeving. Dat betekent dus: mensen ontwikkelen in dezelfde mate als de regelgeving zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Die ontwikkeling van medewerkers is echt de enige mogelijkheid om te zorgen dat je weer verbinding kunt maken met klanten en tegelijkertijd de klant mee kunt ontwikkelen. Met het achterblijven van de menskant en het optuigen van de systeemkant is de afstand naar de klant toegenomen. We zullen die klant letterlijk weer naar ons toe moeten halen.”

•

Sep 11 49

Biografie

Wout IJzerman Wout IJzerman is als adviseur verbonden aan de bancaire advies- en managementpraktijk van Twynstra Gudde en heeft jarenlange ervaring binnen de bankwereld, onder meer als algemeen directeur en directievoorzitter binnen diverse onderdelen van de Rabobank organisatie.

Banken in een squeeze Sleutelbegrippen, in de visie van IJzerman, zijn nabijheid en afstand, intimiteit en vervreemding. Met deze begrippen legt hij een vinger op de zere plek, maar hij wijst

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 49

Ontwikkeling eigen ‘human capital’ Wat banken moeten doen, zegt IJzerman, is hun bemensing, hun eigen human capital opnieuw in ontwikkeling brengen.

08-09-11 14:03

rubriek | Auteur rondetafelgesprek | Michel Klompmaker

Total Cost of Ownership Wondermiddel of gewoon boerenverstand?

TCO of Total Cost of Ownernship is een begrip dat, sinds zijn definitie door de Gartner Group, ruim twintig jaar geleden, een standaard is geworden. Overal waar een investering moet worden verantwoord, verdedigd of verworpen, duikt het begrip op en moet soms zelfs het onverklaarbare verklaren. Maar kan TCO Sep 11

dat ook?

50

Een vraag die een debat ten gronde verdient, zo bleek uit een korte rondvraag van ICT-leverancier ACA IT-Solutions bij 45 leden van CIONet België, het netwerk van Belgische ICT-beslissingnemers van het hoogste niveau. Want zowel het onderzoek als het rondetafelgesprek brachten enkele opmerkelijke vaststellingen aan het licht.

Tijd voor enkele Belgische CIOs om het begrip in al zijn aspecten uit te spitten in Mechelen, alwaar Banking & Finance aanwezig was.

• Slechts één op vier van de ondervraagde CIOs is tevreden over de prijs/kwaliteitverhouding van zijn ICT-projecten.

Voor de helft vallen ze duurder uit dan voorzien en is de kwaliteit onvoldoende.

Eén op vier vindt de kwaliteit wel in orde, maar heeft problemen met het te hoge budget.

• De behoeften casu quo wensenpakket van de “business”-afdelingen in de bedrijven zijn onvoldoende stabiel en veranderen voortdurend. Dat heeft voor

Carl Tilkin Franssens, ex-CIO van KBC Bank, aan het woord.

meer dan driekwart van de ondervraagde CIOs een impact op de TCO. • Dat de behoeften van de “business” fluctueren, laat volgens meer dan de helft van de ondervraagde IT-verantwoordelijken duidelijk sporen na op de kwaliteit van de IT-projecten. Andere elementen die dat ook doen, zijn een gebrek aan kennis van processen en aan “project management skills”.

• De doorslaggevende factor in het beslissingproces blijkt het “proven track record”. Op de tweede en derde plaats komen technologische know-how en methodologie.

• Bij de vraag naar het argument dat CIOs ertoe aanzet “groen licht” te geven voor een project scoren vooral “ROI” (Return on Investment) (bij tweederde

van de ondervraagden) en “TCO” (bijna een kwart).

Vanuit deze vaststellingen vond op een rondetafelgesprek over “TCO” plaats, en Banking & Finance was erbij. We zaten aan tafel met CIOs en topmanagers van respectievelijk • Fedict (Yves Vander Auwera), Record Bank (Louis Mahy), GSK Biologicals (Daniel Lebeau) en Belgacom/Telindus (Laurent Claus).

• de onafhankelijke consultant Carl Tilkin-Franssens (voormalig CIO van KBC Bank).

• en vertegenwoordigers van drie ICTleveranciers, meer bepaald IBM (Joris Van Dyck), VMware (Luc Costers) en ACA IT-Solutions (Stijn Van den Enden).

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 50

08-09-11 14:17

Stijn Van den Enden tussen Daniël Lebeau en Luc Costers.

Sep 11 51

Wat is eigenlijk TCO? Het debat stond onder de leiding van Michel Heuvelmans (Netpower Solutions), die van wal stak met de definitie van het begrip TCO. Een eerste commentaar kwam van Daniel Lebeau (GSK Biologicals): “Bij ons wordt TCO vanuit ‘procurement’ benaderd. Zij kijken vooral naar de kosten en daarin zijn het de diensten die doorwegen want ze staan vaak voor 70 à 80 % van de kosten.” Een vaststelling waaraan Carl Tilkin-Franssens meteen ‘transparantie’ vastknoopte, want hij ziet TCO meer als een begrip dat te maken heeft met beslissingen. “Hoe begrijp je waar je kosten driver zit? Die beïnvloedt je beslissing,” aldus de voormalige CIO van KBC Bank. “TCO heeft veel veranderd in de manier waarop je transparantie creëert, naar de klant toe maar ook binnen je eigen organisatie.”

Total or not, that is the question “TCO moet je in twee grote families opsplitsen,” aldus Laurent Claus van Belgacom. “Je hebt TCO vanuit een project en

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 51

die verschilt behoorlijk van de TCO van het geheel. Het is niet omdat de TCO van een project in orde is dat ze dat in een totaalkader ook is.”

Ook Luc Costers van VMware maakte de definitie van TCO afhankelijk van het aspect ‘totaal’. “Vaak wordt TCO bekeken vanuit een business standpunt, soms vanuit een technologische hoek. De vraag is echter: worden alle elementen mee erin opgenomen, dus ook verborgen kosten?”

“Ga je die vraag echt stellen?” betwijfelde Carl Tilkin-Franssens. “Als IT-verantwoordelijke ben ik minder bekommerd om het budget van facilities. Zo gaat dat nu eenmaal, toch?” “Precies,” beaamde Luc Costers “en het is dus onze uitdaging om alle kosten in kaart te brengen. Dat kan gaan tot de elektriciteit, de eindgebruiker die zaken aan het installeren is, met al zijn problemen die erbij horen. Maar wie wil en kan dat mee rekening houden?”

Meteen kwam de rol van de topmanagers uit andere afdelingen ter sprake, waarbij die van de Finance niet de minste bleek te

zijn. Want, aldus Laurent Claus, “TCO is een zaak van alles. Als we niet alles erbij inrekenen hebben we geen TOTAL Cost of Ownership en Finance heeft daar duidelijk een rol in. Om maar één voorbeeld te noemen: training hoort ook inbegrepen te zijn bij TCO!”

Kwaliteit, skills en vereenvoudiging: prioriteit, benchmark of basisredenering?

Voor Yves Vander Auwera gaat het bij TCO om prioriteiten. “We moeten ons doel in de waagschaal durven te leggen. Iedereen gaat uiteraard zijn belangen verdedigen.

De IT-leveranciers spiegelen je benefits voor die je misschien niet gaat bereiken.

Maar we moeten kiezen. Gaan we voor ‘build’ of ‘buy’? Als we met slechte kwaliteit zitten, moeten we corrigeren, aanpassen, veranderen.”

Voor Stijn Van den Enden van ACA ITSolutions bleek kwaliteit alvast de prioriteit bij uitstek. “Je moet TCO zo omvattend mogelijk gespecificeerd krijgen,” was zijn

08-09-11 14:17

rondetafelgesprek | Michel Klompmaker

Links Louis Mahy, rechts Laurent Claus.

Sep 11 52

Vam links naar rechts: Laurent Claus, Yves Vander Auwera en Joris Van Dyck.

vaststelling. “De kosten worden vaak bekeken zonder kwaliteit voorop te stellen. Wij pleiten ervoor dat kwaliteit een criterium is al van bij de selectie van je leverancier. Zo krijg je procurement op basis van waarde en niet enkel van kosten.”

Toch zit je ook vanuit die instelling nog met de nood aan een extra criterium om het kaf van het koren te kunnen scheiden, vond Laurent Claus: “Als je kwaliteit van meet af aan in het lastenboek opneemt, zodat enkel zij die eraan voldoen meespelen, gaat TCO sowieso het onderscheid maken.”

“Je moet in ieder geval een verschil maken tussen een applicatie (spreek: het onderhoud ervan) en een project,” opperde Daniel Lebeau. “Als het om onderhoud gaat is mijn aandacht gericht op de kosten. Als het over projecten gaat kijk ik eerder naar de ROI. Benchmarken heeft zeker zin. Je moet een methodologie volgen en je hebt geen keuze. Kosten, kwaliteit, skills... Het maakt niet uit wat je precies in “TCO” ondergebracht hebt. Het enige wat telt is dat je het eens bent over het resultaat”.

Een stelling die door Laurent Claus gerelativeerd werd want, aldus de man van Belgacom: “Benchmarks hebben limieten.

Voor PC’s werken ze prima maar voor complexe IT-landschappen, met applicaties die processen aansturen, is nog geen ideale benchmark gevonden.”

“Dat komt omdat de fout in de basisredenering zit,” merkte Carl Tilkin-Franssens op. “Niemand zal ons zeggen dat we naar onze processen moeten kijken. Nochtans zijn de redeneringen en het model waarvan we uitgaan belangrijker dan het

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 52

08-09-11 14:17

gelopen is, waarvan de kwaliteit ondermaats was... dat blijf je je eeuwig herinneren.”

Over kwaliteit, userfriendliness, tijd en duur

Een thema waar Louis Mahy duidelijk al over nagedacht had. “Je kunt gebruikers hebben die tevreden zijn over een geweldige toepassing, maar je mag niet vergeten dat het doel daarvan nog steeds winst maken is. Het automatisch gelijkstellen van kwaliteit met userfriendliness houdt gevaren in. Kan je mij een bank noemen die TCO of ROI uit social networking-applicaties haalt?”

“Jongeren gaan in elk geval verder dan het analytische en halen er ook het creatieve bij,” aldus Stijn Van den Enden. “Bedrijven moeten dat uitvergroten en slim gebruiken. Tijd is daarin belangrijk. Kwaliteit verlaagt de kost en verhoogt de snelheid.

Dat is time to market, door je focus op kwaliteit.”

Een stelling die Daniel Lebau tot verder nadenken aanspoorde over het verband tussen tijd en kwaliteit. “In onze sector,” aldus de farma-man, “is kwaliteit een topvereiste en snelheid inderdaad erg belangrijk. Ik wil in dat kader trouwens ook wijzen op het verband tussen kwaliteit en duur. Soms lopen projecten die 3 maanden gingen duren uit tot 3 jaren. Maakt dat uit? Wie denkt er nu nog aan een project uit 2005 dat vertraging opgelopen heeft?

Maar een project uit datzelfde jaar dat fout

“We moeten ons ook afvragen wat kwaliteit vandaag betekent!” De vraag kwam van Laurent Claus. “Sinds de opkomst van mobile en I-phone-applicaties is het toch een en al ‘userfriendliness’ wat de klok slaat? Is dat niet stilaan bij onze maatstaf voor kwaliteit?” Daniel Lebeau ging zelfs nog een stapje verder. De CIO van GSK Biologicals onderlijnde de vraag of toepassingen niet alleen ‘userfriendly’ moeten zijn maar ook zonder training te gebruiken moeten zijn “Dat ga je dan in je requirements inbouwen. Je moet het gewoon vooraf beslissen, dat kan perfect.”

Voor Yves Vander Auwera bleek userfriendliness alles behalve een objectief criterium.

“Een applicatie of een server zijn dat wel”, aldus de IT-verantwoordelijke van Fedict.

“De manier waarop onze gebruikers de dienst die we hen leveren inschatten is echter subjectief. Ze moeten tevreden zijn.”

Van links naar rechts: Michel Klompmaker, JM Damry en Ronny Ruyters.

eindresultaat. Mensen staren zich blind op cijfers maar stellen bijvoorbeeld de opbrengsten niet in vraag. Of wat dacht je van software die tot 35 jaar meegaat?

Onderhoud zal dan inderdaad de grootste kostenpost zijn en de kwaliteit behoorlijk beïnvloeden.”

Een aspect van de discussie waar moderator Michel Heuvelmans opnieuw de cijfers van CIOnet bijhaalde: “Voor het leeuwenaandeel van onze CIOs swingen de kosten de pan uit, terwijl de kwaliteit er niet is.

Dat heeft blijkbaar te maken met een gebrek aan project management skills. We zitten met een vrij hoge kosten per mandag, je mag dus veel verwachten van de service en toch zijn dit cijfers waar we niet fier op kunnen zijn!”

De verklaring daarvoor is voor Louis Mahy te vinden in een gebrek aan vereenvoudiging, veeleer dan aan skills. “Maintenance is duur. Je moet mensen hebben die in staat zijn zaken te vereenvoudigen en te ‘packagen’. Artiesten die schitterende zaken ontwikkelen hebben we genoeg, ook in het kader van outsourcing. Maar mensen die de eenvoud bereiken… ?.”

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 53

Leiden alle wegen leiden naar TCO – via standaardisatie, legacy en kortere trajecten?

Luc Costers kwam tot de bijna ontnuchterende vaststelling dat niets in IT vandaag anders is dan vroeger. Daar knoopte hij meteen de vraag aan vast over het doel van TCO. “Uiteraard wil je budgetten die vrijkomen herinvesteren in projecten die waarde opleveren,” was het commentaar van Joris Van Dyck en het “hoe” daarvan bracht hem meteen bij standaardisatie. Want, aldus de man van IBM: “Standaardisatie laat je hoe dan ook toe de benefits te realiseren die de klant verlangt. In outsourcing pakken we de zaken vaak aan vanuit een grondige standaardisatie. Zo gaan we bijvoorbeeld de IT die we overnemen transformeren naar standaardcomponenten.”

De manier waarop je naar TCO toewerkt heeft volgens moderator Michel Heuvelmans echter vooral te maken met de context. “Soms zit je met jaren legacy en heel wat bedrijven kunnen niet zo maar alles overboord gooien en herbeginnen”. Her-

Sep 11 53

08-09-11 14:17

rondetafelgesprek | Michel Klompmaker

Sep 11 54

kenbaar, ook voor Joris Van Dyck, die dagelijks te maken krijgt met de combinatie van legacy en nieuwe technologie. “Als je legacy gaat outsourcen worden de mensen die ermee gewerkt hebben vanzelf, in de nieuwe omgeving, vertrouwd met nieuwe technologie en toekomstige evoluties.”

Ook Louis Mahy gaf zijn visie op legacy, vanuit de integratie van oud en nieuw. Net als Yves Vander Auwera onderlijnde hij dat het backend in staat moet zijn nieuwe zaken te integreren. “Een hype, zoals cloud, is niet richtinggevend is maar wordt wel interessant als er TCO mee te halen is. De meerwaarde ervan is belangrijk, niet het hype-gehalte”.

“Infrastructuur is geen bottleneck meer”, vatte Stijn Van den Enden de vraag over legacy samen en kaartte meteen een andere uitdaging aan. “Die zijn er wel in cycli die meerdere jaren duren. Als je daarin een nieuwe feature wil, moet je door rigoureuze processen heen. Je kunt de zaken dus beter splitsen, in kleinere projecten.”

Een aanpak die Laurent Claus van Belgacom ook wel bleek te zien zitten. Daarmee kwam het gesprek terecht op methodologieën zoals agile, dat door ACA IT-Solutions hoog in het vaandel gedragen wordt. Carl Tilkin-Franssens bleek sceptisch, want, aldus de voormalige CIO van KBC Bank: “Maak je een groot systeem in agile?” Hij gaf wel graag toe dat die vraag niet met de methodologie op zich te maken heeft,maar wel met de prioriteit van de projecten. “Als je het grote project in kleine stukjes hakt, moet je ook de rangorde ervan bepalen,” aldus Tilkin-Franssens. “Die moet in orde zijn. Zoniet dan maakt het niets uit of je de zaak in stukjes hakt.”

“De moeilijkheid ligt hem in het bepalen van het belang van de bouwstenen,” voegde Yves Vander Auwera toe. “We moeten niet zoeken naar mensen met specifieke skills, maar naar mensen die ons kunnen helpen te bepalen welke bouwstenen we echt nodig hebben. We moeten dus ook openstaan voor nieuwe mogelijkheden en kansen weten te identificeren.”

“Iets waar overigens te weinig lastenboeken op inspelen”, merkte Luc Costers op. Want voor de Country Manager van VMware mogen lastenboeken een bonus voorzien voor het vernieuwende meedenken van de toekomstige leverancier. Dat bleek trouwens bij Fedict al een gangbaar gebruik te zijn, want, aldus Yves Vander Auwera, “wij werken met een clausule die bepaalt dat onze provider ons moet ondersteunen in onze nieuwe initiatieven.”

Via lastenboeken, processen en procurement naar een conclusie Geen TCO-debat zonder lastenboeken, contracten en processen inclusief het spanningsveld tussen vendors en klanten.

Michel Heuvelmans haalde het voorbeeld aan van verwachtingen van klanten die niet stroken met wat vendors kunnen bieden en CIO’s die dan weer niet vinden wat ze zoeken. Bovendien, aldus de moderator van het debat “staat in veel bedrijven procurement los van IT.” Daar bleek voor Carl Tilkin-Franssens niets fout mee te zijn. “De enige vraag is: gaat procurement rekening houden met de twee aspecten, gaan ze zowel naar kwaliteit als prijs kijken? Je mag dat niet zomaar aan procurement overlaten, geef hen niet alle macht.”

Daniel Lebeau voegde toe: “Hardware vormt geen enkel probleem, dat IS de wereld van procurement. Maar van zodra je het over software hebt ga je praten over korte of lange termijn, over maintenance en de duur van het project. Als het over diensten gaat ben ik het niet eens met procurement. Zij gaan voor fixed cots, ik voor times and means.”

Is gemakkelijk op te lossen, volgens Laurent Claus. Bij Belgacom werken IT en procurement nauw samen en, aldus Claus, kan de ene zijn fiat niet geven zonder het fiat van de andere.

“De rol van zowel procurement als IT is in elk geval essentieel,” bemerkte Stijn Van den Enden. “Soms zie je dat procurement geoutsourced is. Dan praat je enkel over uurtarieven, niet over track records. Laat

staan over teamwerk. Terwijl het succes van een project afhankelijk is van je teamwerk, veeleer dan van individuele competenties. Nog iets waar vaak niet bij stilgestaan wordt.”

Op de vraag of TCO thuis hoort in OPEX of CAPEX bleken de meningen verdeeld, waarbij vooral het naar eigen zeggen harde standpunt van Carl Tilkin-Franssens opviel: “De vraag is irrelevant en hoort niet thuis in IT. Als je ROI kan halen en de investering de moeite loont heb je toch het antwoord?”

ROI Een ander hoog woord was eruit. Dat werd meteen aan “naberekenen”gekoppeld want, zo opende Stijn Van den Enden: “Hoeveel bedrijven voorzien een nacalculatie en is die mogelijk, at al’?”

“Er zit een foutenmarge op ROI,” bevestigde Laurent Claus, “maar je moet een keuze maken. Wij hebben altijd meer ideeën dan er budget is. Als ROI helpt keuzes te maken heeft het begrip op zich al zin en is er niet echt een probleem. Nacalculeren gebeurt bij ons sowieso enkel op grote projecten.”

Ook voor Yves Vander Auwera heeft nacalculeren geen zin: “Je hebt de beslissing toch genomen? Je zou je veeleer moeten afvragen: zijn we goed bezig of moeten we stoppen?” Na deze korte gedachtewisseling over ROI werd het debat afgesloten met de unanieme vaststelling dat een ‘miraculeus recept’ van een juiste TCO voorlopig niet voorhanden is, maar dat het bewustzijn rond de omgang met TCO en ROI wel gerijpt is. Voor Luc Costers van VMware moeten IT en bedrijf één blok worden en de rol van een creatieve CFO bleek daarin volgens hem cruciaal. “De geldstromen moeten geoptimaliseerd worden, zodat je een stapje hoger kan en de IT belangrijker kan maken, in het bedrijf.

Er moet een evenwicht komen tussen wat goed is voor de business en wat IT met het oog daarop moet kunnen.”

•

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 54

08-09-11 14:17

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 55

08-09-11 15:22

corporate governance | Mike Small

What Can the News of the World teach us about privacy and information governance?

On Sunday july 10th, 2011 the News of the World published it last edition. This paper had been publishing for 168 years and was the top selling Sunday newspaper in the UK. The closure came following revelations of how the newspaper had allegedly obtained personal information using illegal methods such as phone hacking. What does this teach us about privacy and information Sep 11 56

governance?

The News of the World had a long history of exposing corruption in business and politics as well as the personal scandals of celebrities. It had been very effective at finding and revealing many stories of wrongdoing and corruption with a genuine public interest.

However the events leading up to the closure began in 2005 when the News of the World published details of Prince Williams’s health.

These details could only have originated from mobile ‘phone messages having been intercepted and this led to a police investigation. Two years later, a reporter working for the newspaper and a private investigator were sent to prison for phone hacking. It was reported that the pair were considered to have been acting alone, and the investigation ended.

Over a period of time it emerged that the ‘phones of further prominent people had been hacked. Then there were allegations that the lists of ‘phone numbers included those of victims of crime and including victims of the 7/7 London bombing. Gordon

Brown, the former prime minister, has accused the News International, owners of the News of the World, the Sun and the Sunday Times, of using known criminals to find stories. In 2006 the Sun published a story about the medical condition of Mr Brown’s son Fraser. Mr Brown says that only his family and medical staff had access to this information1.

WHAT IS PRIVACY? What is privacy and why does it matter?

Privacy is the capability for people to prevent information about themselves from being made available to other people. There is no universal agreement on what information is considered private. However privacy is a balance of the rights of an individual against the good of society. For example it should not be possible for people to keep criminal activities secret using the right to privacy as an excuse.

The European Convention on Human Rights2 guarantees a right to privacy and this convention forms the basis for privacy legislation in the EU. This Convention emerged from the aftermath of the Second World War and was intended to prevent oppressive actions by states, bugging and late night knocks on the door by secret police. In particular Article 8 of this convention guarantees a right to privacy is extracted here: 1. Everyone has the right for his private and family life, his home and his correspondence.

2. There shall be no interference by a public authority with the exercise of this right except such as is in accordance with the 1 http://www.bbc.co.uk/news/uk-14116786 2 Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, Rome; 4th November, 1950.

law and is necessary in a democratic society in the interests of national security, public safety or the economic well-being of the country, for the prevention of disorder or crime, for the protection of health or morals, or for the protection of the rights and freedoms of others.

During the 1990’s it was recognized that cross border trade required free movement of information and this was vital to create strong EU. This led to the EU directives on privacy which were intended to enable free interchange of personal information around Europe while protecting the privacy of individuals. There are two principal EU directives which cover privacy: 95/46/EC on personal data processing, and 2002/58/EC on privacy of electronic communications. While these directives provide a common approach, laws vary in detail from country to country.

What is the Problem?

Firstly - it is difficult to understand how obtaining the information described above can be explained as being in the public interest.

Secondly the fact that reporters and investigators were able to get hold of some of the information raises the question of how well the information was being cared for. So the problem is one of information governance.

When an organization in the UK obtains personal information about individuals it should do this with the consent of the individual and for a clearly defined purpose. If the information is held on a computer it should register the fact with the Information Commissioner.

It should allow individuals to have copies of the information that it holds on them and it

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 56

08-09-11 14:17

about the author this may be difficult to believe by anyone who has attempted to negotiate the questions posed by call centres in the name of data protection).

Information Governance

Mike Small London Chapter ISACA Security Advisory Group and senior analyst with KuppingerCole is running a work shop on “Securing the Cloud at ISACA’s Information Security and Risk Management Conference 2011, held in Barcelona 12-16 November 2011 www.isaca.org/isrm

should correct errors. It should use appropriate techniques and technology to secure the information from misuse.

If an organization obtains or holds information about individuals but does not know that this is happening – there is a clear failure of information governance. Equally if an organization holds information about individuals and discloses this information to unauthorized people then that is also a failure of information governance.

Now it may be argued that the news media are a special case; and there is some merit in this argument. If the objective of an organization is to penetrate criminal gangs and corrupt enterprises in order to reveal the wrongdoing – it can hardly be expected to act like a retail marketing organization. However we will have to await the results of the new police investigation to find out whether or not the law has been broken.

The ease with which it was able to obtain some of the information raises the question of how well this information was being managed by the individuals and organizations holding it. It is alleged that that mobile ‘phones did not have voicemail security codes set, and that reporters were able to “blag” information by calling organizations holding information and pretending to have a legitimate right to the information. (Even though

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 57

So what is the solution to this problem? Balancing the rights of individual privacy against the need for a free press is not easy and we will have to wait to see what emerges from these events. However organizations need to take care of the information they hold and ensure that they comply with laws and best practice. The best approach for organizations is one of information governance. Information governance sets the policies, procedures, practices and organizational structures that ensure that information is properly managed.

Good governance ensures that there is a consistent approach to risks and compliance across different lines of business and multiple laws and regulations. It can reduce costs by avoiding multiple, ad hoc, approaches to compliance and risk management.

Organizations with good information governance will know what information they hold and will have a process for training staff on how to keep this information secure. This training should include securing voicemail and how to detect and resist attempts to “blag” the information. Most “blagging” is based on the exploitation of human rather than technology weaknesses. For example the blagger will pretend to be someone in authority or will ask for help. The strongest defence against blagging is to ensure that you have registered an agreed point of contact with the individual (for example a phone number). Then if there is any suspicion to insist that will only provide the information via that point.

Privacy is a balance between individual rights and public interest. Organisations that collect information on individuals, even the news media, need to make sure that they comply with privacy legislation. Organizations that hold information on individuals need to take care that this information is handled properly and that staff are trained to detect and resist unauthorized attempts to get hold of this information. Basically it is down to good information governance.

•

Leasing auteur: mr. G.M.H. van Lokven

Het boek biedt een praktisch overzicht van:

• • • •

recente ontwikkelingen in de Nederlandse equipment lease-industrie de relevante wet- en regelgeving omtrent het leaseproduct de (internationale) accountancystandaard de problematiek rondom insolventie van de cliënt, het bodemrecht van de fiscus en het Leasebesluit

Sep 11 57

voor maar

€ 25

95

Te bestellen via: NIBE-SVV uitgevers T 020-520 85 34 E uitgeverij@nibesvv.nl www.nibesvvuitgevers.nl 08-09-11 14:17

security | Richard Fine

Are you using live customer data outside of your production database?

Sep 11 58

Say that you want to develop a new payment gateway for your online store. A team of developers are hired, the improvements you want are designed, and the new system is created. Finally, you need to test it all, to ensure that the improvements will work the way you intend them to, and also to ensure that all the old payment information still works correctly.

According to a recent report by the Ponemon Institute, 80% of companies use a copy of their ‘live’ production data. By ‘production data’ I mean they take real customer records and real credit card details, and give them to the developers. The developers run all the tests they want, send tests offshore and, once the system is working to an acceptable standard, deploy it and sign off. The test data is usually erased. It seems obvious, but given that 80% of companies are doing it, maybe it isn’t. Given the amount of money most organizations spend to secure their live environments from external threats, it is puzzling that the same companies will take direct copies of these systems and allow them to be used in non-secure environments. Imagine yours and my personal banking information being shared amongst numerous people in test and development teams. Scary.

You’d hope that all of your developers are competent, friendly, moral people, but you can’t guarantee that. A disgruntled developer could use the data to severely damage

Using live data in non-production is either illegal or expensive. For the companies using it illegally, it’s only a matter of time before somebody slips up and the practice is discovered.

your company’s reputation and public image. Maybe that’s not very likely – you look after your developers, of course, and ensure that they don’t end up so antagonistic – but what is likely is that somebody makes a mistake. Maybe somebody accidentally places a real charge on the credit cards, rather than just a virtual charge. Maybe somebody takes a copy of the data onto their laptop to work with it while commuting, and their laptop is stolen. No matter how good your developers are, occasionally, everybody has a bad day.

The law is not willing to let you However, while you might be willing to take the risk, the law is not willing to let you.

There are a number of regulations governing the way that personal information is handled. Payment card information, for example, is governed by the PCI DSS standard. It dictates the security measures and policies that must be in place, such as encrypting all card data on public networks, and having firewalls and up-to-date antivirus software installed. Other standards include the USA’s GLBA for financial data, HIPAA for healthcare information, the UK’s data protection act, the European Data Protection Directive, and many others. A common theme across all data protection acts is the principle that data should be kept on a ‘need-to-know’ basis.

Still, maybe you think you can justify that the developers ‘need-to-know’ the data, because the systems need to be tested.

Even if you successfully argue that, you’ve then got another problem: now you need to take measures to protect the data on the developer machines, just as you have to for your production database servers. Just because it’s ‘non-production’ doesn’t mean it’s exempt from the regulations.

What does that mean in practice? If you’re complying with HIPAA regulations, you have to keep the development offices physically secure, with full sign-in and sign-out logs for developers (HIPAA §164.310), and

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 58

08-09-11 14:17

B&F

about the author

website

richard Fine He is Technical Writer at Grid-Tools and exhibited at InfoSecurity last April in London. For further information please visit www. infosec.co.uk

provide and maintain a full training program to ensure developers are using the data appropriately (HIPAA §164.308 (5)(i)). The PCI DSS will require that your developers be fully audited (PCI DSS v2 10.2), and that the software they’re developing is perpetually secure (PCI DSS v2 6.3), even while it’s still in development. The UK Data Protection Act actually states that data may only be used for the specific purposes for which it was collected (DPA98 Sch1 I.2), so unless at the time of collection you tell the user that you’ll use their data for testing purposes, then using it at all is a DPA violation.

In short: unless you’re taking lengthy and expensive measures to ensure that your development and testing environment is just as secure as your production environment, then it’s not legal to use production data in development and testing.

What can be done about this? You’ve got to test with some kind of data.

The most popular approach is data masking. Data masking takes a copy of your live production data, and then de-identifies the sensitive content. The masked data no longer contains sensitive information, and so is not covered by any regulations, and can be freely shared with developers.

Data masking is quick and fairly easy to understand, which is why it’s a popular method. However, it’s not without a fair number of problems, foremost of which is that successfully masking data to the point that sensitive information can’t be inferred or deduced is often extremely hard. Likewise, once highly sensitive data is masked to the

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 59

vernieuwd

There are a number of regulations governing the way that personal information is handled.

Payment card information, Sep 11

for example, is governed

59

by the PCI DSS standard. level where it can never be traced back to individuals or re-engineered, it is pretty much useless. For this reason, there is an alternative called test data creation, which is the automated creation of completely synthetic data; it can mimic your production data, but is not directly derived from it, making it free from regulation.

In conclusion Using live data in non-production is either illegal or expensive. For the companies using it illegally, it’s only a matter of time before somebody slips up and the practice is discovered. For the companies paying extra to keep their developers compliant, they’ll find themselves resistant to new development and undercut by companies who’ve used their data in a strategic way.

In the long run, the tiny benefit is just not worth the risk.

•

Op de B&F website kunt u terecht voor: Informatie over geplande activiteiten zoals het: Grand Gala 2011 Informatie over adverteren in B&F Het gratis downloaden van de verschenen redactionele artikelen

Ga naar

www.bankingfinance.eu 08-09-11 14:17

security | Gregory Webb

Will the truly secure website please stand up?

A company’s brand is among its most valuable assets. A strong brand – one

Protecting your reputation

known for providing quality solutions that

and brand online : digital

add value–is essential for organizational

certificates are an essential

success. Companies with the world’s most valuable and well-recognized brands will

asset in the fight to protect

take on imposters and rivals in high-profile,

a company’s brand and

expensive legal battles to protect their

their customers’ personal

brands from illegal or improper use.

information.

Sep 11 60

Yet, and I find this very ironic, these same brand stewards do relatively little to ensure against brand damage that comes when their public site goes down or when their customer or partner data is breached.

The need for better oversight is not hypothetical. Major corporations like Lockheed Martin, L3, Epsilon, EMC, and others have recently been the subject of significant, mainstream press coverage regarding unauthorized access and data breaches.

You can’t fully understand why companies are doing so little to protect the integrity of their public sites, data and brands unless you understand that many believe that they are protecting them already, simply by deploying digital certificates and encryption keys.

Keys and certificates protect the public site’s identity Consumers recognize a T-Mobile phone by the T-Mobile logo, but how does a user logging in to their cell phone account

recognize the T-Mobile website as truly belonging to that company?

In fact, the user’s web browser can and does recognize the website’s identity.

Here’s reality: whenever a user connects to a secure website, the website submits a digital certificate, which identifies the site and the organization that owns it. Of course, anyone can claim to be whoever they want. A digital certificate is signed by a Certificate Authority (CA), and browsers check that signature to discover whether the site truly belongs to the organization to which it claims to belong–or to an imposter organization, and one likely with malicious intent.

A company’s customers can access the company’s online services day after day and year after year without realizing the background processes securing their activities–until these processes break down.

Encryption failures damage the brand The breakdown can occur in two equally critical ways:

• The certificate can expire, causing users to believe that a legitimate site belongs to an imposter.

• The certificate can be compromised, causing users to believe that an imposter’s site is legitimate.

In the first case of an expired certificate, users see the problem immediately in a message that warns them against accessing the site. Some users will simply abandon the site out of fear that it is not authentic, causing the company to lose business.

Some users might also assume that the company’s security has been breached, which damages the company’s reputation almost as much as if it were actually breached.

The second case, a compromised certificate, poses an even greater risk to a company’s brand because the problem might remain invisible until the damage is already done.

With a compromised or rogue certificate, hackers can launch man-in-the-middle and phishing attacks, luring customers to the imposter site and trick them into revealing valuable information such as credit card numbers, official government IDs, passwords, etc.

This type of security breach should make brand stewards wake up in a cold sweat– not only can the company be fined for regulatory violations, but the scandal can ripple through the company’s image for years.

In short, to protect its public site, and the brand for which the public site in the online avatar, the company must protect its digital certificates.

What protects online communications and authenticates users and systems?

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 60

08-09-11 14:17

about the author At first glance, protecting the online data and systems seems a simple proposition: keep encryption keys and certificates up-to-date, accounted for, and properly protected. But the simple list of tasks conceals the complexities of implementing them, which is probably why so many companies are not protecting their online presence adequately–both online data as it traverses externally across the internet, but also the data that flows around between people, applications and systems inside the firewall.

Problem 1: Proliferation of digital certificates Most companies have certificates from multiple CAs and no simple method for managing authentication mechanisms across them. Companies often end up with siloes of certificates without any overarching management scheme–let alone one that can scale to tens of thousands of certificates obtained from several CAs. These companies cannot effectively manage their certificate assets with the piecemeal solutions offered by individual CAs nor with their own makeshift measures; they require a CA-neutral Enterprise Key and Certificate Management (EKCM) process.

Problem 2: Underestimation of the problem Uninformed security professionals can also stand in the way of an adequately protected website. Many security professionals think that their job starts and ends with purchasing and deploying a digital certificate to authenticate a website or to secure communications between systems and servers inside the firewall. What the uninformed security guru does not realize is that these certificates expire, opening the company to the host of problems and hacker exploits about which you just read.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 61

As I mentioned in a previous blog, “A Managed Digital Certificate is Worth Two in a Spreadsheet: Get Ahead and Stay Ahead”, even after the company becomes aware that a certificate or CA has an issue, IT staff often find it nearly impossible to locate and replace the compromised certificate.

Problem 3: Technology outpacing management Even if security professionals understand what they must do to protect a company’s website–and do their best to do so–they can still fail. Technology is simply outpacing management.

Almost every company has a website that leverages the Internet’s unique ability to host services, deliver content, furnish demographic research, and provide a sales channel. As a result, more sensitive data than ever before is floating around in cyberspace. Hackers have seized the opportunity to hijack inadequately secured data, and the complexity of their exploits is rapidly outpacing advances in security.

As you read, a compromised certificate opens to door to phishing and man-inthe-middle exploits that steal customers’ data–and land a company on the front page.

The bottom line is that information security teams that use outdated technologies to combat sophisticated exploits are essentially taking knives to a gunfight.

Effective encryption key and digital certificate management gives these teams a bullet-proof-vest–a powerful tool for ensuring that the many certificates and keys securing their assets are truly secure.

In addition, effective management and controls free up the security teams’ time to implement other necessary defenses.

Certificate management protects company’s certificates, websites, and brands

Gregory Webb He has worked in the high tech and enterprise software industry for nearly a decade and oversees marketing at Venafi. Webb joined the company in 2008. Prior to Venafi, Webb worked at Novell where he promoted the company’s Identity and Workgroup solutions and oversaw the launch of several products.

Mr. Webb holds a masters degree from Brigham Young University and a doctorate from the University of California, Los Angeles.

Sep 11 61

Digital certificates, or SSL keys, are an essential asset in the fight to protect a company’s brand and their customers’ personal information. When a company protects these keys to the kingdom, visitors to its site will never have to ask, “Will the real website please stand up?”

•

08-09-11 14:17

CONGRESSES 2011 With the participation of:

RISK@360DEGREES CORPORATE GOVERNANCE & RISK MANAGEMENT ANNO 2015 Voor het eerst zal in het kader van de serie Banking & Finance Congressen onder het label risk@360degrees het Congres in Nederland plaatsvinden. We kijken niet terug, de lessen zijn geleerd, naar we mogen aannemen. We kijken vooruit met alle spelers op C-level uit de financiĂŤle sector naar 2015.

Onze Content Directors, Edwin Weller en Michael van Woerden hebben een uitstekend programma samengesteld. Simone Heidema zal als Question Time Moderator optreden.

Voor meer informatie, gedetailleerd programma en inschrijving gaat u naar

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 62

08-09-11 15:24

S

Breukelen, donderdag 3 November 2011 PROGRAMMA WORKSHOPS 08.30

Registration - Coffee and tea

09.15

Opening Remarks Mr. Michael van Woerden (WellervanWoerden)

09.30

Financial industry regulatory landscape 2015 Prof. Dr. Paul Hilbers (Directeur Toezicht, De Nederlandsche Bank)

12.30

Networking Lunch

13.45

Leadership & Risk Leading executives and their Heads of Risk Management / Compliance Drs. Ronald Latenstein & Drs. Ingrid Kromheer (SNS Reaal), Drs. Jan Nooitgedagt RA & Dr. Mirjam Bakker (Aegon), Moderator: Drs. Simone Heidema RA

15

14.30 10.00

e

u

(CPI Governance)

Corporate Governance & Financial Risk Control 2015 Prof. Dr. Leen Paape RA (Nyenrode Business Universiteit)

10.30

Coffee break

11.00

Financial Sector Industry Governance Codes: value or pitfall?

15.00

Tea break

15.30

Workshop I or II

16.15

Expert Panel Discussion Jan Kuipers (Franklin Covey Benelux), Prof. Dr. S. Eijffinger (Universiteit van Tilburg), Drs. Eugénie Krijnsen RA (PWC), Berry Debrauwer (VBA), [+Corporate Executive] [+Thought Leader] Moderator: Mr. drs. Edwin Weller (WellervanWoerden)

Prof. Dr. Sylvester Eijffinger (Universiteit van Tilburg) 11.30

The Future of Banking Drs. Eugénie Krijnsen RA (Partner PWC)

12.00

Enterprise Risk Management – a holistic view Drs. Jan Nooitgedagt RA (CFO, Managing Board Aegon)

Position of Compliance among other Risk Management functions Mr. Nico Zwikker, ABN AMRO Bank

16.45

I

15.30 Next generation stress testing for financial institutions Thibaut De Vylder (CEO DeploymentsFactory)

II

15.30 Workshop by Ernst & Young

III

Workshop by Autonomy

Thibaut De Vylder

Closing Remarks Mr. drs. Edwin Weller (WellervanWoerden)

17.00

Networking coctail

2 november, 19.00 hrs Pre Conference Dinner Key note speaker Prof. dr. Jaap Koelewijn.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 63

08-09-11 14:18

| Frans Laarman rubriek | auteur

De renteversneller Voortaan geen Nonsense meer….

Helaas, helaas, het is gedaan met de rubriek Nonsense in Banking & Finance.

De inspiratie bij de auteur om telkens een mooi, origineel verhaal te produceren is er niet meer. Het laatste verhaal in de serie Nonsense gaat over de renteversneller.

Jammer, jammer, dat het gedaan is, maar we hebben wel genoten van pareltjes schrijfwerk van Frans Laarmans. Bij de eerste besprekingen tussen ondergetekende en ‘Frans Laarmans’, pseudoniem van de echte schrijver, bedong hij dat er bij elk verhaal een unieke tekening geplaatst moest worden, en hij kende wel iemand. Dat was Farida Laan uit Amsterdam en zij heeft met haar fraaie tekeningen de tekst in harmonie gebracht. Dank daarvoor Farida!

Sep 11 64

Wie is dan toch die mysterieuze schrijver die schuilgaat achter het pseudoniem Frans Laarmans? Zoals bekend was Frans Laarmans de hoofdpersoon uit enkele literaire meesterwerken van de Vlaamse

Wiebe Brouwer

Toen hij hoorde dat de ‘Trust’ bij ons op bezoek zou komen was Ton niet meer te houden. Ton was onze directeur en hij had er zijn hele leven naar verlangd om de Trust als klant te hebben. Hij stormde van kamer naar kamer om iedereen het grote nieuws te melden. De Trust, legde hij uit terwijl hij met zijn armen zwaaide, was niet zo maar een beleggingsmaatschappij, het was één van de grootste van Europa. Als de Trust ooit onze klant mocht worden en voor de administratie van haar beleggingen op ‘Effect’

schrijver Willem Elsschot (pseudoniem van Alfons De Ridder), die Frans Laarmans als hoofdfiguur liet opdraven in de harde zakenwereld van het vooroorlogse Antwerpen. Is het toeval dat de auteur Frans Laarmans als pseudoniem koos? Wij denken van niet: de ware naam van de schrijver van de rubriek Nonsense is namelijk Wiebe Brouwer, werkzaam bij software leverancier Syntel, inmiddels eigendom van BinckBank. Wiebe Brouwer was ook de samensteller van de MiFID test, die we ter gelegenheid van één onzer Congressen in Brussel een aantal jaren geleden lanceerde. Welaan Wiebe, nogmaals dank voor de trouwe levering van deze ‘meesterwerkjes’ gedurende de afgelopen jaren, die we altijd achterin Banking & Finance geplaatst hebben, als luchtige tegenhanger van de serieuze content van ons vaktijdschrift Banking & Finance.

Wiebe, we spreken elkaar weer binnenkort ‘à vive voix’.

Michel Klompmaker Publisher

zou overschakelen, betekende dat werk voor jaren.

“Denk je eens in,” juichte Ton, “wat het zou betekenen voor onze marketing bij Fortis, abn Amro en de ing.”

Net als alle anderen knikte ik vol eerbied.

“Die zagen ons tot voor kort niet staan, maar met de Trust als klant…”

Hij zweeg. Over zijn gezicht trok een verzaligde glimlach. Die glimlach kenden wij.

Als hij zo lachte wist iedereen waar hij aan dacht, dan dacht hij aan zijn beursnotering.

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 64

08-09-11 14:03

Daarover had hij ons al vaak verteld. Het was zijn droom om onze ‘his’, de ‘Holland Investment Software’, ooit op de beurs genoteerd te krijgen. Die droom was hij de laatste tijd al haast vergeten. Dat kwam doordat de his sinds lang niet meer was gegroeid. Ze was zelfs gekrompen. Afgelopen februari had Ton nog eigenhandig tien programmeurs op straat gezet. Dat moest. Het tij had niemand meegezeten. Maar als de Trust nu tot ons kwam…

Ja, de Trust. Ik huiverde een beetje. Er was afgesproken dat ik Effect aan de eerstvolgende gegadigde zou mogen demonstreren.

Effect was ons enige product en tevens het Waterloo van menig ambitieus verkoper.

Volgens onze vorige man, Sander, was Effect zelfs helemaal geen computerprogramma.

Volgens hem was het een diavoorstelling die op verzoek werd vertoond door een horde onzichtbare, kleine mannetjes. In de begindagen van de ict waren dat keurige knaapjes geweest, maar nu – na de opmars van het Internet – interesseerden ze zich nog uitsluitend voor imitatiehorloges, penisvergroters en dubieuze hypotheken.

Onzin natuurlijk. Meer dan vijftien jaar hadden pakweg vijftig medewerkers onafgebroken aan Effect geknutseld. Ik was één van hen geweest. De koppeling met het grootboek van Exact en de rapportage aan de Nederlandse fiscus waren allebei door mij ontworpen. Toch kon ik Sander wel begrijpen. Effect was ontwikkeld voor slechts een handje klanten. De instellingen werden bij oplevering meestal door de ontwikkelaars zelf ingevuld en als de naam van een bestand dan in een adreshokje werd gekwakt, was er geen hond die daar van wakker lag. Maar

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 65

o wee wanneer je zo’n onderdeel later nog eens demonstreren moest.

Nu was er geen weg meer terug. De laatste zes jaar had ik bij de his gewerkt als functioneel ontwerper en dat wilde ik geen seconde langer. Zo’n baantje als ontwerper klonk weliswaar goed bij schoonouders en kredietverstrekkers, ik was het gepuzzel zat. Al drie keer had ik Maarten, ons hoofd marketing, aan zijn kop gezeurd dat ik iets anders wilde en Sander´s aftocht was mijn grote kans geweest. Amper een week later lag daar ineens die vragenlijst. Een ‘request for information’, afkomstig van de Trust. Als opvolger van Sander was mij de eer te beurt gevallen om alle vragen in te vullen.

“Doe je best”, verklaarde Ton. “Je mag eerlijk schrijven wat onze software doet.

Maar mocht je twijfelen, wees dan niet te kinderachtig. Ik heb nooit meegemaakt dat later op zo’n antwoord nog werd terug gekomen.”

Ondanks mijn twijfels hadden zes jaren his toch hun sporen nagelaten en zo kwam het dat ik de meeste kwesties uit de rfi betrekkelijk eenvoudig vond. Alleen midden op het tweede blad werd het even lastig. Daar stond een groot rechthoekig hok met zes gedetailleerde vragen over een zogenaamde ‘renteversneller’. Ik had geen idee wat of dat was. Ook mijn collega’s niet. Die renteversneller, stond er, was de belangrijkste financiële vernieuwing van het afgelopen decennium. Dat was niet mis. Ik begreep wel dat we zonder die renteversneller naar onze opdracht konden fluiten. Welnu, in dat geval was antwoorden gemakkelijk genoeg.

Welgemoed schreef ik zes keer ‘ja’.

“Prima,” sprak Ton verrast toen hij mijn werkstuk las, “je doet het beter dan ik had

gedacht.”

“Maar is het verstandig?” vroeg Maarten nog. “Moeten we ze toch niet even bellen?”

“Geen gebel!” riep Ton. “Deze lijst gaat vanmiddag op de post.”

En zo geschiedde.

Niemand had verwacht dat de Trust werkelijk bij ons langs zou komen. Grote klanten gingen immers altijd aan onze neus voorbij.

Een heel enkele keer kregen we een rfi, maar daarbij bleef het dan. We waren gewoon te klein. Dat we dit maal wel door de mannen van de Trust werden uitverkoren, was dus welbeschouwd een wonder. Het verbaasde me dan ook niet dat Ton in mijn kamer uitgelaten met zijn armen stond te flapperen.

“Anderhalf miljoen!” brulde hij, zo hard dat je het zelfs in de showroom van de belendende keukenprins moest kunnen horen.

“Ik doe ze een aanbod dat iedereen versteld doet staan.”

Hij legde het mij uit. Wij konden moeiteloos verlangen dat elke klanttransactie de Trust precies één euro vijftig zou gaan kosten. Voor de mannen van de Trust was dat spotgoedkoop. Hun huidige kostprijs bedroeg misschien wel het achtvoudige. Maar vergis je niet, de Trust had honderdduizend klanten en je kon gerust aannemen dat die in een jaar gemiddeld tien transacties deden.

“Maar alles staat of valt met onze software voor de renteversneller.”

Die zin kwam van Maarten.

“Hoezo?”

“Straks willen ze de afhandeling van die renteversneller zien.”

Maarten keek me doordringend aan.

“Wat had je dan gedacht? Ze hebben dertigduizend klanten die er in beleggen.”

Sep 11 65

08-09-11 14:03

| Frans Laarman

Sep 11 66

Tekening: Farida Laan

Dat klonk logisch, maar goed nieuws was het niet. In mijn maag voelde ik een steek.

Omdat Ton toevallig volgende week weer eens met vakantie ging, kwamen de mannen al overmorgen. Als ik de software dan al

demonstreren moest, zat ik lelijk klem.

Nauwelijks was ik terug in mijn kamer of ik klikte op mijn pc de Internet Explorer open.

Meteen ging ik naar de site van de Trust. Nu moest ik toch echt weten wat die renteversneller van hen deed. Zenuwachtig vloog ik langs tientallen in zacht roze uitgevoerde pagina’s. En waarachtig, daar vond ik het: een keurig tekstje, netjes uitgelijnd naast het hoofd van ene Gerrit Jan Bavelaar. Gerrit Jan was de bijbehorende fondsmanager en hij keek mij parmantig aan. De renteversneller, verklaarde hij, was een toverproduct. Hij heette zo omdat hij de waardeontwikkeling van de portefeuille flink kon versnellen.

Daarom was het ding ook de ultieme droom van elke huisvader. Beleggers kregen hun inzet altijd terug, terwijl de uitgekeerde

rente gelijk opliep met Gerrit Jan’s beleggingsresultaat. En dat kon flink aantikken, aldus Gerrit Jan. Toegegeven, het afgelopen jaar had hij weliswaar een enkele keer helemaal niets uitgekeerd, maar ja… dat kwam alleen doordat het op de beurs soms even tegen zat. Gelukkig waren de vooruitzichten op dit moment bijzonder goed en daarom konden wij geheel en al op zijn talent vertrouwen. Ik knikte. Vertrouwen, daar was ik goed in. Trouwens alles aan Gerrit Jan droeg bij aan dat vertrouwen: zijn stropdas, zijn streepjesoverhemd. Nee, ik hoefde niet te twijfelen. Gerrit was een duivelskunstenaar.

Ik klikte de Explorer weer weg. De renteversneller was dus een soort deposito.

Een deposito met een variabele rente. Dat was dan een tweede tegenvaller. Effect ondersteunde alleen de handel in effecten.

Ooit had een kleine bank een paar simpele voorzieningen voor deposito’s besteld, maar dat was lang geleden.

Ik opende Effect nu zelf. Tot mijn opluchting bleken de betreffende onderdelen nog niet uit het menu verwijderd. Ik vond nog steeds de aparte regels voor deposito’s ‘o/g’ en ‘u/g’. Die letters stonden voor ‘opgenomen gelden’ en ‘uitgezette gelden’. Zoveel wist ik, maar dat was dan meteen het einde van mijn kennis. Wie was het, die iets opnam of uitzette? Was dat de klant of juist de bank? Natuurlijk kon ik alles uitproberen, maar het leek me verstandiger als ik eerst wat documentatie zocht. Nu ik er zo over nadacht meende ik zelfs ooit een werkstuk over deposito’s te hebben gezien. Ik begon als een razende met mijn muis te klikken.

Dat moest wel. Iedereen plaatste zijn documenten ergens anders. Weer vervloekte ik de zuinigheid van onze Ton. Vier jaar geleden was er een manager kwaliteitsbewaking

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 66

08-09-11 14:03

aangenomen. Toen wisten we precies waar we onze documenten moesten zetten, maar een jaar later had Ton de jongen er weer uit gegooid. Te duur. Sindsdien leefden we als vrolijk wroetende varkentjes en stalde iedereen zijn spullen in zijn eigen hok.

Vijf uitzichtloze zoekopdrachten en drie kwartier later had ik eindelijk het gezochte.

Ja warempel, dit was het werkstuk dat mij voor ogen stond. Ik begon meteen te bladeren. Helaas, er stond niks in. Alleen een automatisch gegenereerde inhoudsopgave en een verklaring van de afkortingen ‘o/g’ en ‘u/g’, maar dan wel precies zonder de extra uitleg die ik zo node miste.

“Lukt het?”

Het was Maarten. Hij was mijn kamer ingeslopen.

“Ik red me wel.”

“Zo zie je er anders niet uit.” Maarten ging op de stoel zitten, die in een hoek van mijn kamer stond. “Jouw wangen zijn rood en je hebt spleetoogjes. Volgens mij maak jij je zorgen.”

“Ik zoek naar de afhandeling van de deposito’s.”

“Voor de renteversneller? Ja, daar heb ik ook aan gedacht. Maar wat doe je als zo’n deposito afloopt? Waarschijnlijk is de tekst op de nota dan verkeerd.”

Verschrikt keek ik op. Wat hij zei klonk erg plausibel.

“Kan het niet met een spaarrekening?”

Ik schudde mijn hoofd. Nee, spaarrekeningen zouden ons niet helpen. Beleggingen in renteversnellers waren tijdelijk. De klanten moesten elke maand inschrijven voor een nieuwe tranche. Maarten knikte. Peinzend staarde hij uit het raam. Toen liep hij naar het scherm en bestudeerde de foto van onze potentiële opdrachtgever.

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 67

“Ken jij Gerrit Jan?” “Nee. Hoezo?”

“Probeer het eens op Google.”

Ik begon te typen. De naam ‘Gerrit Jan Bavelaar’ was ongetwijfeld specifiek genoeg om op te zoeken. Dat bleek ook. Er waren maar vierentwintig verwijzingen. Bovenaan stond de site van de Trust, maar vlak daaronder prijkte een tweede site die blijkbaar ook heel veel bezocht werd. Die behoorde toe aan de ‘Labrador Vereniging West Friesland’.

Drie muisklikken en we keken in het blozende gezicht van Gerrit Jan. Dezelfde grijns, dezelfde bolle toet. Zelfs het overhemd herkende ik. Alleen zijn stropdas ontbrak. Naast hem stond een witte labrador.

“Een hondenman!”

“Nou en?”

“Ton heeft ook een labrador.”

Ik keek Maarten aan. Daar had ik nog niet aan gedacht. Net als alle andere ontwerpers had ik tot dusverre nooit veel met Maarten opgehad, maar nu kon ik ineens begrijpen waaraan hij zijn positie te danken had. Ton had inderdaad een labrador. Het was een zware, oude hond. Ton had hem wel eens meegenomen. Al die keren had hij de hele dag op een dekentje naast Ton’s bureau tevreden liggen slapen.

“Is Gerrit Jan er deze vrijdag bij?”

“Zeker. Hij wil het allemaal zelf zien.”

Maarten stond op. “Misschien dat die hond ons helpt. Maar doe in elk geval je best met de deposito’s.”

Natuurlijk deed ik mijn best, alleen werkte Effect niet mee. Deposito’s, ontdekte ik, konden uitsluitend met de hand geopend en gesloten worden. Bovendien werd bij de opening aan elk deposito een contractnummer toegekend, waaraan bij het sluiten

moest worden gerefereerd. Dat was op zichzelf natuurlijk geen bezwaar, alleen was het hinderlijk dat de bijbehorende lijst met contractnummers zelfs voor de meest welwillende gebruiker onzichtbaar bleef.

Die dag en de daarop volgende donderdag bleef ik modderen. Ik opende schermen om ze daarna zonder resultaat te sluiten en liet rapporten printen waarop niks stond afgedrukt. Bij elke tegenslag begon ik opnieuw en tegen beter weten in te zoeken naar weggemoffelde kattenbelletjes in de hoop op een laatste, reddende krabbel.

Als student had ik eens tentamen moeten doen over een piepklein, maar hopeloos lastig boekje. Ook al telde het maar veertig bladzijden, ik begreep er niets van. Tot ik in de kantlijn een klein met potlood geschreven zinnetje had zien staan. Die twintig woordjes, opgetekend in een aandoenlijk meisjeshandschrift, hadden het hele betoog voor mij ontsloten. Waarom werkten er bij Ton geen slimme meisjes? Zulke meisjes, meende ik, moesten overal verplicht in dienst worden genomen. Strenge, wellicht bejaarde, controleurs konden daar op toe zien.

De volgende morgen versliep ik me. De mannen van Trust werden om half elf verwacht, maar toen ik eindelijk in ons vergaderzaaltje stond was het al kwart over tien.

Nu moest ik toch echt opschieten, want van mij werd verwacht dat ik alle apparaten startte. Gelukkig kon dat allemaal met behulp van één klein kastje. Dat bevatte een klein beeldscherm waarop twee knoppen waren afgebeeld. ‘Begin presentatie’ stond er bij de bovenste. Goed dan, niets lukte, maar dit was gemakkelijk genoeg. Ik drukte op de knop. Direct weerklonk geraas. De gordijnen gingen dicht. De lampen doofden.

Sep 11 67

08-09-11 14:03

| Frans Laarman

Sep 11 68

De beamer lichtte op.

Prima, alleen was het vandaag een mooie dag. Die gordijnen moesten dus weer open.

Daarvoor diende ongetwijfeld die tweede knop. Ik drukte er op, hoorde een klik en de gordijnen schoven inderdaad opzij. Een straal zonlicht zette onze vergadertafel in een huiselijke gloed. Even gunde ik mij het genot van mijn triomf. Langer niet, want tegelijk met het openschuiven der gordijnen bleek de beamer te zijn uitgeschakeld. Dat was natuurlijk niet de bedoeling. Die beamer moest weer aan. Maar hoe? Opnieuw keek ik naar het kastje. Voor de beamer was er geen speciale knop. Op een vervolgscherm stonden knoppen voor de lampen en voor de gordijnen, maar voor de beamer was er niks.

Hoe laat was het nu? Drie voor half elf.

Met een beetje geluk stonden de mannen van de Trust nog te vloeken in de file en had ik nog een klein kwartier. Waarom had ik mij eigenlijk verslapen? Als ik een uur eerder was verschenen, was er tijd genoeg geweest. Schuldbewust keek ik uit het raam. Precies op dat moment arriveerde de terreinwagen van onze Ton. Het portier klapte direct open. Maar waar bleef de almachtige zelf? Zocht hij soms iets?

Ik wachtte. Het was een prachtige dag.

Misschien, peinsde ik, kwamen de mannen van de Trust straks wel helemaal niet.

Misschien belden ze af om lekker met elkaar op de plassen te gaan zeilen. Plotseling verscheen onze meester alsnog. Even stond hij stil, verblind door het felle licht.

Ik wilde niet dat hij me zag en deed een stap naar achteren, weg van het raam. Ton had nergens last van en draaide zich weer om. Blijkbaar moest hij nog iets pakken. En

inderdaad, drie tellen later kon ik zien wat hij had gezocht: het was een hondenmand.

Een hondenmand. Maarten had het weer geritseld. Het was, besefte ik ineens, een kwestie van verbeeldingskracht. Het ene moment waren wij nog een klein, onbeduidend bedrijfje op een industrieterrein en het volgende ogenblik hing er aan de gevel plots een kolossale lichtreclame met als tekst ‘his, banking software for winners’. Op het bestelautootje van onze conciërge verscheen

“Toegegeven, vanaf zekere afstand had hij nog hetzelfde uiterlijk, maar onder invloed van de hooggeëerde gasten was zijn verschijning plotseling gaan glanzen.” de beeltenis van een lachend meisje en vanaf die dag deden we weer mee. Zo bezien was het logisch dat de Trust zich dit keer wel bij ons had aangemeld. Na zoveel bluf zijn successen onafwendbaar.

Nu alleen nog mijn eigen bijdrage. Ik pakte het kastje en drukte nogmaals op de toets voor het begin van een presentatie. Dat had ik net zo goed kunnen laten, want wat ik verwachtte gebeurde: de gordijnen gingen weer dicht, de lampen uit, de beamer aan.

“Staat alles klaar?”

Het was Maarten. Voor de gelegenheid had hij een elegant, grijs kostuum aangetrokken en een roze, zijden overhemd.

“Ik krijg de gordijnen niet open.”

“Waarom heb je mij dat niet gevraagd?”

Geërgerd pakte Maarten het kastje uit mijn hand en drukte heel licht op het tweede knopje. Dat deed het hem. De gordijnen schoven open, terwijl de beamer bleef branden.

“Is het gelukt met de deposito’s?”

Ik aarzelde. Die aarzeling was op zichzelf al veelzeggend, maar voor Maarten was het niet genoeg.

“Nauwelijks.”

“Hoezo, nauwelijks?”

“Ik kan alleen een deposito openen.”

“Verder niks?”

Ik schudde het hoofd. Maarten ging op de rand van de tafel zitten.

“Je had het eerder moeten zeggen.”

Ik knikte. Hij had gelijk. Erg indrukwekkend was mijn optreden niet. Ik probeerde aan iets anders te denken, aan iets dat paste bij dit warme weer, aan Italiaans ijs bijvoorbeeld.

Dat was een goed idee. Jammer dat zelfs dat denken nu mislukte. Maarten liep naar het raam.

“Kijk, daar heb je ze.”

Ik keek naar buiten. Het was zo. Op het parkeerterrein, vlak naast de terreinwagen van Ton, kwam een donkergrijze Volvo aangereden. Het was een stationcar, ongetwijfeld met zo’n hekje achterin en ruimte voor twee flinke honden.

“Kom, ik ga ze halen.”

En weg was Maarten. Ik bleef bij het raam achter. Kon ik het helpen dat mij niets was gelukt? Waarschijnlijk bevatte Effect op dit moment helemaal geen werkende

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 68

08-09-11 14:03

voorzieningen voor deposito’s. Zo bezien was het geen wonder dat ik niks kon demonstreren. Ik was alleen te lang doorgegaan met zoeken. Ineens moest ik aan mijn collega Marco denken. Marco zou zo’n fout nooit maken. Marco was een flegmatieke jongen van eind dertig. Ik was er eens bij geweest toen hij door verontruste gebruikers werd bestormd. Eén voor één waren ze onze kamer binnen gestierd, opgefokt en verongelijkt. Marco had hen stuk voor stuk lang aangekeken. Daarna had hij kalm het woord genomen en op hetzelfde ogenblik waren al hun twijfels weg gevloeid. Pas toen iedereen weer was vertrokken, had ik verbaasd ontdekt dat hij geen enkele vraag beantwoord had.

Een paar tellen later stapte Maarten weer naar binnen. Nu hij in gezelschap van zijn bezoekers verkeerde leek hij veranderd in een ander mens. Toegegeven, vanaf zekere afstand had hij nog hetzelfde uiterlijk, maar onder invloed van de hooggeëerde gasten was zijn verschijning plotseling gaan glanzen. Het leek net alsof hij door een toverfee met vernis was ingesprayd. Zo beminnelijk als hij daar nu stond was hij werkelijk onweerstaanbaar. Ik kreeg de behoefte om mij tegen hem aan te schurken en hem allerlei vertrouwelijks in te fluisteren.

Achter Maarten ontwaarde ik de bolle toet van Gerrit Jan, gevolgd door het ringbaardje van een Zuid-Afrikaan die iets deed met private banking. Onze Ton kwam daar als laatste achteraan geglunderd. Zodra iedereen zijn plek bereikt had gunde Maarten ons zijn beminnelijkste glimlach en nam hij welgemoed het woord. Om te beginnen wilde hij het bezoek van ganser harte welkom heten.

Daarnaast hoopte hij dat het voor iedereen

2011 NIBESVVBF 03 NL-BEIDE v4_Dik.indd 69

een leerzame en inspirerende dag zou worden. Natuurlijk konden wij nu meteen van start gaan met een demonstratie van Effect, het pakket dat inmiddels toonaangevend was, maar hij stelde voor om daar toch nog even mee te wachten. Beter was het wanneer hij eerst de medewerkers van de his bij zijn bezoek bekend zou maken. Wisten onze gasten wel om wat voor mensen het hier ging?

Er viel een stilte. Gerrit Jan en de ZuidAfrikaan keken elkaar aan. Nee, dat wisten zij niet. Goed, dan wilde Maarten hen wel helpen. Die personeelsleden van de his, dat waren zieners, zoekers. Het waren filosofen, technici en wetenschappers, die – en nu keek hij eventjes naar mij – dag en nacht beschikbaar waren. Was dat echt zo? Tegenspraak werd niet verwacht, dus hield ik mijn mond.

Inmiddels babbelde Maarten al weer vrolijk verder. Hij keek ons aan en wiegde zachtjes met zijn bovenlijf. Woorden als uitdaging, betrokkenheid en resultaatgarantie dansten voorbij. Een weldadige rust streek over mij neer. Ik had mij voor niets ongerust gemaakt begreep ik nu. Het maakte niet uit wat Effect wel of niet kon ondersteunen. Alles kon gebouwd en alles wat gebouwd werd was naar wens. Ja, wat dat betreft leek onze his de Hof van Eeden. En terwijl Maarten al weer de volgende Power Point sheet tevoorschijn toverde zag ik hoe onze Zuid-Afrikaan tevreden zat te dommelen en droomde hoe de leeuw sliep met het lam.

Even schrokken we nog wakker toen Maarten alsnog over de renteversneller begon en opperde dat het interessant kon zijn om in Effect naar de deposito’s te kijken.

Zeker was het dat, reageerde Gerrit Jan. Daarvoor was hij juist gekomen. Ik stond op

en demonstreerde zo achteloos als ik maar kon hoe je een deposito moest openen. Maar nauwelijks had ik het laatste invoerscherm weggeklikt of Maarten nam opnieuw het woord. Vanzelfsprekend, verklaarde hij, was het niet de bedoeling om alle administratieve taken hier tot in detail te demonstreren. Deze presentatie was slechts bedoeld als kennismaking. Misschien dat ik van nu af kon volstaan met het aanwijzen van de menuonderdelen? Ja, dat was een goed idee. Beide heren knikten. Trouwens, voegde Maarten daar aan toe, misschien was die renteversneller wel geen deposito. Misschien moest je hem wel gewoon zien als een beleggingsinstrument dat tegen elke koers gekocht kon worden. Inderdaad, beaamde Gerrit Jan, zo zag hij het soms ook. Het was een interessante kwestie.

Nauwelijks was het pauze of onze Ton sloop de kamer uit.

“Naar het raam”, fluisterde Maarten.

“Waarom?”

Maar Maarten antwoordde niet. Hij pakte me beet en trok me zachtjes met zich mee.

Even later stonden niet alleen wij tweeën, maar ook Gerrit Jan en de Zuid-Afrikaan gebroederlijk naar het parkeerterrein voor ons gebouw te kijken. En precies op dat moment gebeurde het. Uit de voordeur beneden onder ons verscheen een zwarte, oude labrador, een paar seconden later gevolgd door Ton. De hond hobbelde tevreden naar de grasstrook aan de rand van het terrein. Ton kuierde er achteraan.

Ik keek naar Gerrit Jan. Die glimlachte vertederd.

“Het is gek,” vertelde hij me later. “Ik had nog niets gezien, maar toen wist ik al dat alles goed zat.”

Sep 11 69

•

08-09-11 14:03

BANKING & FINANCE 3 2011 Tweeëntwintigste jaargang - vingt-deuxième année september 2011 / septembre 2011 verschijnt driemaandelijks / trimestriel uitgeverij redactie administratie édition rédaction administration NIBE SVV Uitgevers bv Herengracht 205 NL-1016 BE Amsterdam tel + 31 (0) 20 520 86 57 fax + 31 (0) 20 520 86 03 redactie contact Nederland: Sandra Korthoff e-mail: s.korthoff@nibesvv.nl redactie contact Belux : Alain Deladrière e-mail : alain.deladriere@yahoo.fr Banking & Finance in België / en Belgique International Financial Publishers nv sa Koloniënstraat 11 rue des Colonies B-1000 Brussels tel. + 32 (0) 2 517 71 38 fax + 32 (0) 2 517 65 00 e-mail info@bankingfinance.eu publisher: Michel Klompmaker telefoon / téléphone + 32 (0) 475 92 87 45 Banking & Finance au Luxembourg Maison Blanche 43, route d’Arlon L-8009 Strassen

De publicitaire aankondigingen vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. De artikelen vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur(s).

Les annonces publicitaires n’engagent pas la responsabilité de l’éditeur. Les articles rédactionnels n’engagent que l’(es) auteur(s). oplage van dit nuMmer tirage de ce numéro 13.000 ex. advertising agent BrusSels Alain Mathieu tel. + 32 (0) 475 78 34 06 e-mail alain@bankingfinance.eu redactie rédaction Olivia Arend Alain Deladrière Michel Klompmaker (editor in chief) Sandra Korthoff Eric Malherbe Melvyn Morrison Bert Popelier Joseph Trompette Jeroen van den Oever Frank van der Nieuwenhuijzen Marijke van Hooren photos Léopold Oosterlynck Pol Leemans Sander Foederer

Lay-out Dimitry de Bruin Dik Visser

aan dit numMer werkten mee ont colaboré à ce numéro Sylvester Eijffinger Richard Fine Karine Imach Steen Jakobsen Theo Loth Mike Small Harry Smorenberg Gregory Webb ABONNEMENTEN ABONNEMENTS Benelux 48 euro (excl btw / hors tva) overige EU landen / autres pays de l’UE 60 euros adreswijzigingen / changements d’adresse info@bankingfinance.eu prepress prepress@bankingfinance.eu verantwoordelijke uitgever éditeur responsable Mr. Christiaan van Bueren Www.bankingfinance.eu © 2011 De oplage van Banking & Finance wordt elk jaar gecontroleerd. Zie www.hoi-online.nl.

Le tirage de Banking & Finance est contrôlé chaque année par l’Institut HOI (Media Auditing Institute) aux Pays-Bas. Voir www.hoi-online.nl

Sep 11 70

In ons volgend nummer Dans notre prochain numéro • Verslag Congres risk@360degrees: Corporate Governance & Risk Management anno 2015, dd 3 november 2011 te Breukelen op Nyenrode Business Universiteit •

Cloud computing

•

Special: vrouwen in de Financial Services Industry

•

Dossier BinckBank

Het volgende nummer van Banking & Finance verschijnt op 7 december 2011 Le prochain numéro de Banking & Finance paraîtra le 7 décembre 2011

www.bankingfinance.eu

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 70

08-09-11 14:18

NIBE-S

preSenteert préSenTe

vrijdag 2 december 2011 le vendredi 2 décembre 2011

Banker of the Year Awards 2011 *NEW* *** B&F ICT Innovation Awards

Lustrum

Grand Gala 2011

Venue: theatre Le plaza, Brussels

De presentatatie van het Grand Gala 2011 is in handen van Marlène de Wouters Grand Gala 2011 wordt voorafgegaan door academische sessie, thema ‘Impact Solvency II & Basel III’ Le Grand Gala 2011 sera précédé par la session académique qui aura comme thème ‘Impact Solvency II & Basel III’

NIBE-SVV_B&F gala 1 2011 NIBESVVBF 03 270x210 v1.indd v2.indd 71

27-08-11 14:18 21:50 08-09-11

Control your risks

Succes en adequate risicobeheersing voor financiële ondernemingen en pensioenfondsen, vraagt in deze uitdagende tijd om meer dan alleen gedegen kennis en ervaring. Om conventies te durven doorbreken. Met respect voor de regels, echter zonder hierdoor `verlamd´ te raken. Met integriteit én creativiteit. Daar dragen wij graag aan bij. Met gespecialiseerde professionals die in een hecht internationaal team samenwerken. Anders dan anderen, met een frisse blik.

Neem contact op met Kees Harteveld van Mazars Financial Services voor een kennismaking via 010-277 15 76. Of kijk op www.mazars.nl. Ga verder met Mazars.

2011 NIBESVVBF 03 v1.indd 72

08-09-11 14:18