POLIQON Military Magazine ADEX-2022 Special Edition

2 www.poliqon.az

“ADEX” Beynəlxalq Müdafiə Sərgisi regionda müdafiə sənayesi və daxili təhlükəsizliyə həsr olunmuş ən nəhəng tədbirdir və iştirakçılara həm Azərbaycanın hərbi rəhbərliyi, həm də qlobal hərbi‑müdafiə ictimaiyyəti ilə görüşlər keçirmək üçün unikal imkan yaradır. O cümlədən, “ADEX” sərgisi dəniz, hava və quru qoşunları üçün nəzərdə tutulmuş məhsulların, eləcə də milli təhlükəsizlik məhsullarının təqdim edilməsi üçün ideal platformadır. Həmçinin “ADEX” sərgisi sektorun iştirakçıları, ziyarətçiləri və ekspertləri arasında təcrübə mübadiləsinə, o cümlədən məhsulların regional müdafiə sənayesi bazarının tələblərinə uyğun olaraq modernləşdirilməsinə də geniş şərait yaradır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “ADEX” sərgisini ənənəvi olaraq ziyrəti dövlət rəhbərliyinin bu sərgiyə göstərdiyi yüksək diqqətin təzahürüdür. Sərgi dünyanın bir sıra qabaqcıl dövlətlərinin nüfuzlu şirkət, təşkilat, qurum və nümayəndə heyətlərini bir araya gətirməklə respublikamızın və xarici ölkələrin güc strukturlarına ən müasir hərbi texnologiyaların, geniş çeşiddə silah və sursatların, o cümlədən bu sahədə bir sıra yeniliklərin təqdim edilməsində mühüm rol oynayır. Bu sərgidə iştirak edən ölkələrin sayının getdikcə artması onun bir çox dövlətin hərbi‐sənaye müəssisələrinin diqqətini cəlb edən tədbir olduğunu təsdiq edir. Xarici ölkələrin dövlət qurumları, biznes dairələri və sənaye strukturları tərəfindən sərgiyə göstərilən böyük maraq bu tədbirin aktuallığının və əhəmiyyətinin bariz nümunəsi olmaqla yanaşı, Azərbaycanın dost və qardaş ölkələr üçün mühüm strateji tərəfdaş kimi yüksək əhəmiyyətini bir daha nümayiş etdirir. Bütü bu kimi amillər isə əlbəttə ki, Azərbaycanın hərbi sənayesinin inkişafına, tərəqqisinə öz töhfələrini verməkdədir. Ən əsası odur ki, “ADEX” kimi bir sərginin Azərbaycanda təşkil olunması müdafiə sənayemizin öz potensialını daha yaxından tanıtmasına şərait yaradır. “ADEX” sərgisində Azərbaycanın Müdafiə Sənayesi Nazirliyi ilə yanaşı iştirak edən yerli şirkətlərin də sayı artıb, yerli hərbi sənayemizin innovasiyaları böyük marağa səbəb olur. Yaxın perspektivdə bu siyahıya yeni istehsalçıların da qoşulacağı şübhəsizdir. Bu gün həm də regional əhəmiyyətli müdafiə sənayesi platforması olan “ADEX” platformasından region ölkələri də yararlana bilər. məsələlərAdministrasiyasınınPrezidentininAzərbaycanPrezidentininRespublikasıköməkçisi−RespublikasıHərbişöbəsininmüdiri

MəhərrəmGeneral‑polkovnikƏliyev Azərbaycan

Next Generation Multi-Intelligence Don't overload decision makers with the vast array of data collected from today's unprecedented range of advanced sensors. Leverage the real time intelligence from radars, IMINT, SIGINT, GEOINT, HUMINT and CYBERINT into effective actionable intelligence with ELTA's highly automated Next Generation Multi-Intelligence Platform (NG MULTI-INT) – the class leading intelligence platform. Illuminate the Path to Mission Success ELTA Systems Ltd. www.iai.co.il • market@elta.co.il Discover More Meet us at ADEX 2022 Booth A2310

MaharramColonel‑GeneralAliyev Assistant to the President of the Republic of Azerbaijan ‑ Head of the Military Affairs Department of the Presidential Administration of the Republic of Azerbaijan

4 www.poliqon.az

The great interest shown to the exhibition by government agencies, business circles and industrial structures of foreign countries is a vivid example of the relevance and importance of this event, and also demonstrates the high importance of Azerbaijan as an important strategic partner for friendly and fraternal countries. Such factors, of course, contribute to the development and progress of the military industry of Azerbaijan.

"ADEX" International Defense Exhibition is the largest event in the region dedicated to the defense industry and internal security, providing participants with a unique opportunity to hold meetings with both the military leadership of Azerbaijan and the global military‑defense community. In particular, the “ADEX” exhibition is an ideal platform for the presentation of products intended for naval, air and ground forces, as well as national security products. Also, "ADEX" exhibition creates great conditions for the exchange of experience among participants, visitors and experts of the sector, as well as modernization of products in accordance with the requirements of the regional defense industry market.

The most important thing is that the organization of such an exhibition as “ADEX” in Azerbaijan contributes to the closer promotion of the potential of our defense industry. Along with the Ministry of Defense Industry of Azerbaijan, the number of local companies participating in the “ADEX” exhibition has also increased, and the innovations of our local military industry are of great interest. There is no doubt that new manufacturers will join this list in the near future. Today, the regional countries can also benefit from the “ADEX” defense industry platform of regional importance.

The traditional visit of the President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev to the “ADEX” exhibition is a manifestation of the high attention of the state leadership to this exhibition. The exhibition brings together influential companies, organizations, institutions and delegations from a number of leading countries and plays an important role in presenting the most modern military technologies, a wide range of weapons and ammunition to the power structures of our republic and foreign countries, as well as a number of innovations in this field. The growing number of countries participating in this exhibition confirms that it is an event that attracts the attention of military‐industrial enterprises of many states.

Artıq ənənəvi xarakter daşıyan ADEX sərgisi müdafiə şirkətləri və sifarişçilər üçün uğurlu görüş nöqtəsinə çevrilmişdir. Tədbir dünyanın tanınmış müdafiə şirkətlərini öz çətiri altına alaraq müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində texnoloji yeniliklərin geniş vüsət aldığı bir dövrdə ən müasir texnologiyalar və know‑how, müasir silah və sursatın geniş çeşidini nümayiş etdirmək baxımından əhəmiyyətli beynəlxalq tədbirlər sırasında öz layiqli yerini tutmuşdur. Ölkəmizin milli dövlətçilik ənənələrinin qurulmasında və inkişafında misilsiz xidmətləri olan dahi rəhbər, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müdrik rəhbərliyi ilə apardığı uğurlu daxili və xarici siyasətinin layiqli davamçısı olan Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, müzəffər Ali Baş komandan cənab İlham Əliyev tərəfindən müvəffəqiyyətlə həyata keçirilən islahatlar nəticəsində Respublikamızda müxtəlif sahələrdə böyük nailiyyətlər əldə edilmişdir. Digər sahələrlə yanaşı ölkənin müdafiə qüdrətinin artırılması məqsədilə yaradılmış olan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin uğurlu inkişafı ölkə rəhbərinin müdafiə sənayesi sahəsində həyata keçirdiyi davamlı siyasətin və diqqətinin nəticəsidir. Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi istiqamətində müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin müdrik rəhbərliyi altında Azərbaycan dövlətçilik tarixinin yeni səhifəsini yazan Qalib Ordumuz tarixi ədalətin və beynəlxalq hüququn bərpası istiqamətində apardığı 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığı Şanlı Qələbəyə Müdafiə Sənayesi Nazirliyi də öz töhfəsini vermişdir. Ordumuz parlaq qələbəsi ilə adını Azərbaycan tarixinin ən şanlı səhifəsinə qızıl hərflərlə əbədi yazdırdı. Bu qələbənin bir parçası olaraq, qürür mənbəyimiz olan

Ordumuzu daha müasir silah və hərbi texnika ilə təchiz etmək, o cümlədən milli müdafiə sənayesinin və hərbi təyinatlı məhsulların yerli istehsalının gücləndirilməsi istiqamətində tərəfimizdən zəruri tədbirlər həyata keçiriləcəkdir.Azərbaycan Prezidentinin dəstəyi və onun müntəzəm olaraq iştirakı ilə artıq dördüncü dəfədir ki, təşkil olunacaq ADEX sərgisi dünyanın dörd bir yanından bu sərgiyə qatılacaq dost və müttəfiq ölkələrin tanınmış hərbi sənaye müəssisələri, nüfuzlu xarici şirkət və təşkilatları üçün işgüzar əlaqələrin qurulması və yeni əməkdaşlıq sahələrinin yaradılması naminə səmərəli platformadır. Builki sərgi də milli müdafiə sənayesinin nailiyyətlərini nümayiş etdirərək, iştirakçılar, ekspertlər və ziyarətçilər üçün yeni məhsullar və texnologiyalarla tanış olmaq məqsədilə son illərdə davamlı inkişafın təzahürünü əks etdirən geniş imkanlar yaradacaq, o cümlədən bilik, təcrübə mübadiləsinin aparılması, müttəfiq və dost ölkələrlə hərbi‐texniki əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində səmərəli işgüzar əlaqələrin qurulması, potensial müştərilərlə və təchizatçılarla qarşılıqlı sərfəli müqavilələrin bağlanması istiqamətində öz ənənəsinə sadiq qalacaqdır. “ADEX‐2022” sərgisində iştirak edəcək yüksək səviyyəli beynəlxalq hərbi nümayəndə heyətləri müdafiə sənayesi sahəsində yeni inkişaf meyllərini və istiqamətlərini nümayiş etdirəcək, eyni zamanda həm Azərbaycanın müdafiə sənayesinin, həm də geniş təcrübəyə malik nüfuzlu şirkətlərin rəqabət və qabiliyyətlərini təsdiq edəcəkdir. Əminəm ki, tədbir təhlükəsizliyin qorunmasında, bütün “ADEX‐2022” iştirakçıları ilə yeni işgüzar əlaqələrin qurulmasında və əməkdaşlıq imkanlarının yaradılmasında öz töhfəsini verəcəkdir. 5 Mədət Quliyev Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi naziri

I am deeply confident that the event will contribute to maintaining security and establishing new business relationships and cooperation opportunities for all “ADEX‐2022” participants.

6 www.poliqon.az

The Ministry of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan also contributed to the glorious triumph of our victorious Army in the 44‐day war to restore historical justice and international law, which opened a new page in the history of Azerbaijani statehood under the wise leadership of the Supreme Commander‐in‐Chief, Ilham Aliyev. Thanks to this brilliant victory, our army has etched its name in gold on the most glorious page of the history of Azerbaijan. As part of this victory, we will take the necessary measures to equip our Army our source of pride with more modern weapons and equipment, as well as to strengthen the national defence industry and to boost the local production of military products.With the support of the Azerbaijani President and his regular attendance, ADEX Exhibition, which will be held for the fourth time, is an effective platform in terms of establishing business relationships and new areas of cooperation for well‐known military‐industrial enterprises of friendly and allied nations, influential foreign companies and organizations that will attend the International Exhibition from all corners of the world.

As a result of successful reforms carried out by the President of the Republic of Azerbaijan Mr. Ilham Aliyev, victorious Supreme Commander‐in‐Chief, Ilham Aliyev, the decent successor of the Nationwide Leader Heydar Aliyev’s internal and foreign policy, who had great merits in the establishment and development of national state traditions, the remarkable achievements have been attained in various fields in our Republic. Along with other areas, the successful development of the Ministry of Defence Industry in enhancing the country's defence capability is the result of the successful policy and attention of the Azerbaijani President.

Madat Guliyev Minister of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan

The “ADEX‐2022” exhibition, being attended by high‐ranking representatives from international military delegations, will be featuring new development trends and directions in the field of defence industry and will affirm competitiveness & capabilities of both Azerbaijan’s defence industry and that of reputable world companies with deep rooted experience in the field.

This year’s exhibition will follow the same trend by showcasing the achievements of the national defence industry, being a vivid reflection of its sustainable development in recent years, while creating ample opportunities for its participants, experts and visitors to get familiar with new products & technologies, conduct face‐to‐face negotiations, share knowledge & experience, establish effective business relations with ally & friendly countries to bolster military‐technical cooperation and inking lucrative contracts with potential customers and suppliers.

The ADEX exhibition has traditionally become a successful meeting point for defence companies and customers. The event while bringing under its umbrella the world known defence companies has taken its rightful place among significant international events, where technological breakthroughs have gained widespread popularity in the sphere of defence & security in showcasing the high‑end technology & know‑ how and a broad range of sophisticated weaponry & munitions.

Müdafiə Sənayesi Kom‐pleksinin yaradılması bu inkişafın əsas təzahürlərindən biridir. Yerli müdafiə sənayesi məhsullarının istər Azərbaycan Ordusu, istərsə də Silahlı Qüvvələrin digər hərbi birləşmələri tərəfindən müvəffəqiyyətlə istifadəsi qürurvericidir.“ADEX‐2022”

4‐cü Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisinin, tədbir çərçivəsində keçiriləcək görüş və müzakirələrin ölkələr arasında hərbi və hərbi‐texniki sahədə əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinə və dərinləşməsinə uğurlu zəmin yaradacağına qətiyyətlə inanır, dünyada sülhün və təhlükəsizliyin qorunmasına öz töhfəsini verəcəyini əminliklə bildirir, faydalı və məhsuldar əməkdaşlıq üçün bütün dost və tərəfdaş dövlətlərə öz ehtiramımı ifadə edirəm. Başda təşkilat komitəsi olmaqla, “ADEX‐2022” 4‐cü Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisinin müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsi istiqamətində əməyi keçmiş hər kəsə səmimi təşəkkürümü ifadə edir, iştirakçısı olduğunuz tədbirin hərbi və hərbi‐texniki əməkdaşlıq məsələlərinin müzakirə olunduğu nüfuzlu məkan qismində müasir təhlükəsizlik çağırışlarına cavab verən yeni yanaşmalara yol açacağına və yeni imkanlar üzə çıxaracağına inanıram.

ZakirGeneral‑polkovnikHəsənov

Azərbaycan Respublikasının müdafiə naziri

7

Qloballaşma prosesinin geniş vüsət aldığı və dinamik surətdə daim dəyişən dünyamızda dövlətlər intensiv şəkildə təhlükəsizlik çağırışları ilə üzləşirlər. Bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər sırasında hərbi və hərbi‑texniki əməkdaşlıq, müasir texno‑ logiyaların və təhlükəsizlik vasitələrin mübadiləsi məsələlərinin aktuallığı durmadan artmaqdadır. Müasir Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra uğurlu, lakin çox keşməkeşli inkişaf yolu keçmişdir. Əsası Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri, dahi şəxsiyyət və Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş, hazırda isə Azərbaycan Respubli‐kasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən səmərəli və uğurla aparılan daxili və xarici siyasətin nəticəsi olaraq, respublikamızda siyasi, hərbi və iqtisadi sahələrdə böyük nailiyyətlər əldə olunmuş, Azərbaycan beynəlxalq aləmdə öz sözünü demək iqtidarını qazanmışdır. Müzəffər Ali Baş Komandan, Azərbaycan Respub‐likasının Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi altında 44 günlük müqəddəs Vətən müharibəsində qazanılan tarixi zəfər bu müdrik siyasətin məntiqi nəticəsi olmuşdur. Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılmış bu şanlı qələbə Azərbaycan xalqının əzmini, birliyini və qətiyyətini nümayiş etdirməklə yanaşı, gələcək nəsillərin qürur mənbəyinə

Dünyadaçevriləcəkdir.vəregionda cərəyan edən hadisələrin və Vətən müharibəsində qazanılan təcrübələrin nəticəsi olaraq, Azərbaycan müdafiə sisteminin möhkəmlən‐dirilməsini, inkişafını və dövlətlər arası əməkdaşlığın inkişaf etdirilərək dərinləşdirilməsini daim öz diqqət mərkəzindəAzərbaycansaxlayır.Respublikası

I would also like to express my sincere gratitude to all those who contributed to the successful implementation of the 4th Azerbaijan International Defence Exhibition ADEX‐2022 and first of all to the organizing committee, and I believe that the event you are participating in being an influential venue where military and military‐technical cooperation issues are discussed, will lead to new approaches and opportunities addressing present security challenges.

The establishment of the Defence Industry Complex of the Republic of Azerbaijan is one of the main demonstrations of this development. It is an honour that products of the domestic defence industry have been successfully used by both the Azerbaijani Army and other military units of the Armed Forces.

ZakirColonel‑GeneralHasanov Minister of Defence of the Republic of Azerbaijan

8 www.poliqon.az

The historic victory in the holy 44‐day war under the leadership of triumphant Supreme Commander‐in‐Chief, President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev was the logical outcome of this wise policy. This glorious victory, written in golden letters in the history of Azerbaijan, will not only demonstrate the determination, unity and vigour of the Azerbaijani people, but will also become a source of pride for future generations.

As a result of the events taking place in the world and in the region, and the experience gained in the Great

Patriotic War, Azerbaijan pays particular attention to strengthening and developing its defence system as well as developing and deepening international cooperation.

I strongly believe that the 4th Azerbaijan International Defence Exhibition ADEX‐2022, meetings and discussions to be held as part of the event will create a successful basis for further expansion and deepening of military and military‐technical cooperation among countries and will contribute to the protection of security and peace and express my respect to all friendly and partner states for efficient and productive cooperation.

In our world of fast globalization and constant change, countries frequently face security challenges. Amongst the measures taken in this direction, the actuality of military and military‑technical coope‑ ration, exchange of modern technologies and security means is constantly increasing. After gaining its independence, the modern Republic of Azerbaijan has passed a successful but quite a challenging path of development. As a result of effective and successful domestic and foreign policy founded by the National Leader of the Azerbaijani people, genius and Great Leader Heydar Aliyev, and which is presently effectively and successfully continued by the President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev, great achievements have been made in the political, military and economic spheres whilst Azerbaijan has gained the ability to have its say in the world.

DIGIA TALTROOPS resmihavelsan VELSANResmihavelsan_HV A resmiHavelsan Havelsan www.havelsan.com oundationces Forurkish Armed FT hment ofLSAN is an establisHAVE

ADEX will take place on the initiative and with the organisational support of the Ministry of Defence Industry of the Republic of Azerbaijan and support of the Ministry of Defense of the Republic of Azerbaijan. We are very proud to be involved in the organisation of this international event.Occupying

three pavilions and outdoor space at Baku Expo Center, ADEX will bring together 208 companies. ADEX demonstrating a 5% increaseinexhibition area. 8 countries will be represented with national stands. It should be noted that many countries have increased the area of their national expositions.

Traditionally, visits of foreign delegations are planned for the exhibition. Thus, 20 countries of the world sent their delegations to “ADEX 2022”, led by representatives of the military departments of these countries. This list includes countries that participate for the first time with official delegations. These are Morocco, Nigeria, Rwanda. The great interest shown in the “ADEX” exhibition by international delegations and companies once again confirms the high role of Azerbaijan as an important strategic partner. We would like to take this opportunity to thank our sponsors: “Jadara Equipment & Defense Systems”, “Turkish Aerospace” and “ASFAT”. Thus, the “ADEX” exhibition will become an excellent platform for the demonstration of the most modern weapons and the conclusion of new contracts in the field of international military-technical cooperation.Weexpress our deep gratitude to the editors of “Poligon” magazine for their support, as well as to all media representatives who covered the exhibition. We will be glad to see every reader of Polygon magazine at the exhibition. We wish all exhibitors and guests of the exhibition successful business relations, beneficial cooperation and interesting meetings. 10 www.poliqon.az

I greet you on behalf of the organisers of the

The exhibition of modern weapons and equipment ADEX will take place after a forced break caused by the pandemic. The special significance of the exhibition is given by the fact that it is held for the first time after the glorious victory of Azerbaijan in the second Karabakh war. The exhibition will demonstrate the strength and power of the country’s military-industrial complex and modern weapons, which played an exceptional role in the victory of the Azerbaijani Army.

“ADEX 2022” exhibition

The exhibition will represent the following sectors: aircraft and aviation systems; ships, vessels and naval systems; armed combat vehicles; radio-electronic systems, C4ISR; optoelectronic equipment and systems; unmanned vehicles; military uniform clothing and equipment; weapons and ammunition; simulators and training systems; сhemical, biological and radiation (CBR) protection as well as military organisations; export promotion companies and others.

12 www.poliqon.az SERVİS XİDMƏTİNƏ KEÇİD –silahların və hərbi texnikanın döyüş hazirlığı vəziyyətində saxlanmasında yeni strategiya Rahib Rəhimov Hava Hücumundan Müdafiə Silahlarının və HərbiMMC‑ninTexnikalarınınServisXidmətidirektoru Müasir şəraitdə hava hücumundan müda iə (HHM) qüvvə və vasitələri dövlət təhlükəsizliyinin ən mühüm elementlərindən bi‑ ridir. Buna görə də HHM qüvvələrinin silah və hərbi texnikasının (SHT) təyinat üzrə istifadəyə hazır vəziyyətdə saxlanması dövlət təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Servis mərkəzi

Azərbaycan Respublikası HHM qoşunlarının arsenalına daxil olan müasir silah sistemləri və hərbi texnika arasında zenit‐raket kompleksləri, radiolokasiya sistemləri, eləcə də avtomatlaşdırılmış idarəetmə və rabitə sistemləri yer alır. Bütün bu komplekslərin və onların elementlərinin sırasında əhəmiyyətli həcmdə radioelektron aparatura mövcuddur və bunlar mürəkkəb radioelektron sistemlər kateqoriyasına daxildir.Məlum olduğu kimi, silahların intensiv istismarı moto‐resurs sərfinə, ayrı‐ayrı elementlərin sıradan çıxmasına və nəticə etibarilə də silahların həm texniki, həm də döyüş hazırlığı səviyyəsinin aşağı düşməsinə səbəb olur. Bununla yanaşı, silahların mövcud texniki xidmət və təmiri baxımından, SHT‐nın döyüş şəraitində təmiri ilə bağlı konkret çətinliklər mövcuddur. Bu çətinliklər xidmət və təmir zamanı texniki per‐sonaldan yüksək hazırlıq səviyyəsini, eləcə də müvafiq avadanlıq, ehtiyat hissələri, qovşaq və blokların mövcud‐luğunu tələb edən müasir HHM vasi‐tələrinin mürəkkəbliyi ilə şərtlənir. Buna görə də, müasir şəraitdə ən rasional çıxış yolu (bazar iqtisadiyyatı şəraitində bu prosesin sərfəli idarə olunması metodlarından istifadə etməklə) silah sistemləri və hərbi texnikanın ənənəvi texniki xidmət və təmirinin hərbi təşkilindən kompleks servis xidmətinin sənaye sisteminə keçid hesab olunur. “Servis xidməti” dedikdə, dövlət müqavilələrinə uyğun olaraq hərbi və zavod şəraitində təmir müəssisələri, eləcə də servis mərkəzi tərəfindən həyata keçirilən SHT və resurslarının işlək və ya istismara yararlı vəziyyətdə olmasının, habelə istismar ömrünün dəstəklənməsi (bərpası) üzrə tədbirlər silsiləsi nəzərdə tutulur. HHM silah və hərbi texnikasının servis xidməti onların istismarına zəmanət müddətində və zəmanət müddətindən sonrakı dövrdə servis mərkəzinin istehsalat potensialından istifadə etməklə, eləcə də saxlama, daşıma, istifadəyə hazırlıq və təyinat üzrə istifadə zamanı HHM vasitələrinin işlək vəziyyətdə saxlanması üçün zenit raket və radiotexniki qüvvələr üzrə hərbi hissə və bölmələrin mühəndis‐texniki heyətinin iştirakı ilə keyfiyyətli xid‐mətlərin təqdim olunmasını tələb edir. SHT‐nın servis xidmətlərinin təqdim edilməsi ixtisaslaşmış müəssisə ‐ servis mərkəzi tərəfindən həyata keçirilir. Servis mərkəzinin əsas öhdəlikləri: ‐ SHT‐nin texniki vəziyyətinin monitorinqi;‐SHT‐nin planlı texniki xidmətinin həyata keçirilməsi; ‐ SHT‐nin istənilən növ təmirinin həm intensiv istismar yerində, həm də zavod şəraitində operativ şəkildə həyata keçirilməsi;‐İstehsalçı zavodlara öz zəmanət öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üzrə xidmət göstərmək; ‐ SHT obyektlərinin bülletenlər üzrə yenilənməsi, silahların modernləş‐dirilməsi üzrə işlərin həyata keçirilməsi; ‐ Silahların ehtiyat hissələr, alət və ləvazimat nümunələrinin tamamlanması, yeni aqreqatların əldə edilməsi, eləcə də hərbi hissələrdən daxil olmuş istismara yararsız aqreqatların təmiri sayəsində mübadilə fondunun (ehtiyat texnika parkının) yaradılması; ‐ İstismar sənədlərinin tələblərinə uyğun olaraq, SHT‐nın texniki xidmət və (cari təmir çərçivəsində) bərpa işi üzrə nisbətən mürəkkəb tənzimləmə və

uyğun olaraq həyata keçirilir. Texniki xidmətin gedişində nasazlıqları aradan qaldırmaq, eləcə də istismar müddətini tamamlamış qovşaq və aqreqatları dəyişdirmək üçün texniki xidmət və təmir üzrə səyyar 13 Servis mərkəzinin avadanlıqları SHT radioelektron avadanlığının təmiri və texniki xidməti üçün maşının xarici və daxili görünüşü

sazlama əməliyyatının təmir bölməsinin şəxsi heyətinə öyrədilməsi, eləcə də istismar personalı ilə SHT‐nın istismarı üzrə uzaqdan konsultasiyanın keçirilməsi; ‐ HHM silah nümunələrinin texniki vəziyyətinin təhlil edilməsi və onların etibarlığının artırılması, istismar müd‐dətinin uzadılması, texniki istismar xüsusiyyətlərinin və istismar metod‐larının təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflərin hazırlanması.Servismərkəzi öhdəliklərin həyata keçirilməsi üçün qovşaq və aqreqatların montajını / demontajını, onların tən‐zimlənməsini, yağ və texniki mayelərin dəyişdirilməsini, qaynaq işlərinin aparılmasını, boya örtüklərinin bərpasını və s. təmin edən zəruri yükqaldırıcı və xüsusi avadanlıqlarla təchiz olunur. Radio‐aparaturanın təmir və sazlanması işini həyata keçirmək üçün xüsusi stendlər, yüksək texnoloji nəzarət‐ölçü cihazları və digər zəruri avadanlıqlar quraşdırılır. Mühəndis‐texniki personalın texniki sənədlərlə işləməsi, material, alət, istehlak malları, eləcə də təmir fondunu təşkil edən zəruri ehtiyat hissələri, qovşaq və blokların saxlanması üçün yer nəzərdə tutulur. Servis mərkəzinin xarici ərazisində texnikanın saxlanması, təmir‐öncəsi texniki xidmətin həyata keçirilməsi üçün platformalar, eləcə də sazlama və digər işlərin icrası üçün yer hazırlanır. Servis mərkəzinin tərkibində səyyar təmir briqadasının işini, yükləmə‐boşaltma proseslərini və texniki baxış və təmir obyektlərinin daşınması üzrə xidmətləri təmin edən mobil vasitələrin mövcudluğu nəzərdə tutulur. Bunların arasında:‐HHM sistemlərinin döyüş vasi‐tələrindəki radioelektron avadanlıqların, eləcə də avtomobil və tırtıllı texnikanın təmiri və texniki xidmət maşınları; ‐ Ehtiyat hissə, blok və aqreqat komplektlərinin saxlanması və daşınması üçün avtomobil qoşquları; ‐ Ərazi şəraitində texniki xidmət və təmir obyektlərinin elektrik təchizatını təmin edən müstəqil elektrik qidalanma vasitələri;‐Yükləmə‐boşaltma işlərini həyata keçirmək üçün avtomobil kranı; ‐ İstismara yararsız SHT nümu‐nələrinin təxliyəsi və ağır tırtıllı tex‐nikanın təmir yerinə və geriyə daşınması üçün treylerlər; ‐ Səyyar təmir briqadasının texniki xidmət və təmir işlərinin icrası dövründə ərazi şəraitində rahat yaşayışını təmin etmək üçün səyyar modullar; və ‐ Xidməti və nəqliyyat texniki briqadasının intensiv bölgəsinə qarşıya qoyulmuş bütün tapşırıqların yerinə yetirilməsini təmin edir. Bununla yanaşı, tənzimlənən texniki xidmətin həyata keçirilməsi və SHT‐nın bütün təmir işlərinin operativ şəkildə yerinə yetirilməsi tapşırıqları prioritetdir. Silah və hərbi texnikanın planlı texniki xidməti (TX 1, TX 2), eləcə də mövsümi texniki xidmət istismar yerlərində personal tərəfindən, hər SHT nümunəsinin istismar sənədlərinə

istismar

maşınları var. Servis mərkəzi HHM qoşunlarının hərbi birləşmə, hərbi hissə və hərbi bölmələrində istismar olunan bütün HHM nomenklaturasının

xidməti və təmiri üzrə istənilən növ işlərin icrası sahəsində zəruri hazırlıq və təcrübəyə malik olan mütəxəssislərlə təmin edilir. Servis mərkəzi öz avadanlıq və mütəxəssisləri ilə həm stasionar şəraitdə sənaye avadanlıqlarından, həm də səyyar texniki xidmət və təmir vasitələrindən istifadə edərək ixtisaslaşmış təmir

SHT‐nın

ezam edilməsi ilə

tərəfindən SHT‑nın təmiri SHT‑nin uğursuz qurğularının təmiri prosesi

vasitələrdən istifadə etməklə, servis mərkəzinin səyyar təmir briqadasının ixtisaslaşmış mütəxəssisləri cəlb edilir. Məlum olduğu kimi, SHT‐nın istismarı prosesində silah nümunələri və elementlərinin təmiri daha mürəkkəb və çətindir. Bununla yanaşı, SHT‐nın aşağıdakı təmir növləri nəzərdə tutulub: cari, orta və əsaslı təmir. Bir qayda olaraq, SHT‐nın cari təmiri intensiv istismar (daimi dislokasiya) ərazilərində xidməti personal tərəfindən aqreqat metodu ‐ nasaz elementlərin ehtiyat hissələri, eləcə də alət və ləvazimat komplektindən işlək vəziyyətdə olan elementlərlə dəyişdirilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Əgər təmirdən sonra sazlama işinə zərurət yaranarsa və ya SHT‐nın konkret elementlərinin cari təmir prosesi texnoloji baxımdan mürəkkəb olarsa, o zaman belə işlərin icrası üçün servis mərkəzinin səyyar briqadasının mütəxəssisləri cəlb olunurlar. Bununla yanaşı, nasaz element bərpa üçün servis mərkəzinə ötürülür, onun əvəzinə isə SHT‐nın bərpa obyektində servis mərkəzinin ehtiyat hissələri, alət və ləvazimat komplektindən işlək vəziyyətdə olan element quraşdırılır. Orta və əsaslı təmir yalnız servis mərkəzinin mütəxəssisləri tərəfindən mərkəzin sexlərində stasionar təmir diaqnostika avadanlıqlarından istifadə edilməklə həyata keçirilir. SHT obyektinin servis mərkəzində təmir edilməsi mümkün olmadığı təqdirdə, bərpa edilməsi mümkün olmayan bloklar (qovşaqlar, aqreqatlar) istehsalçı zavoda göndərilir.Servis mərkəzinin işində əsas diqqət SHT‐nın öyrədilməsinə, eləcə də SHT‐nın istismarı üzrə uzaqdan konsultasiyanın keçiril‐məsinəGələcəkdəyönəldilməlidir.servismərkəzləri SHT‐nın döyüş imkanlarını artırmaq, istismar xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırmaq və istismar müddətini uzatmaq məqsədi ilə SHT nümunələrinin modernləş‐dirilməsi üzrə işləri icra edə bilər və bu, onlarınBeləliklə,vəzifəsidir.HHM silah sistemlərinin texniki xidmət və təmir sisteminə servis mərkəzlərinin daxil edilməsi SHT‐nın istismar keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırmağa və onun operativ bərpasının artırılmasına imkan verəcək ki, bu da onun texniki və döyüş hazırlığı səviyyəsinin artırılmasını təmin edəcəkdir.SHTservis xidməti strategiyasının tam tətbiqi üçün servis mərkəzlərinin işini tənzimləyən, bütün məsələ və işləri əhatə etməli olan, HHM silah sistemləri və hərbi texnikanın tələb olunan döyüş hazırlığını təmin etmək məqsədini ehtiva edən normativ sənədlərin hazırlanması zəruridir. Bu sənədlərdə texniki təchizatı idarəetmə orqanlarının, eləcə də silahlı qüvvələrin servis mərkəzləri və sənaye müəssisələri ilə zəruri qarşılıqlı fəaliyyəti nəzərdə tutulmalıdır. Servis mər‐kəzlərində işin planlaşdırılması SHT qoşunlarının texniki xidmət və təmir planlarına uyğun həyata keçirilməlidir. Öz növbəsində, servis mərkəzləri təmir texnologiyalarının təkmilləşdirilməsi üzrə işləri icra etməli, SHT‐nın müasir şəraitdə istismarı prosesində zəruri elektron informasiya təminatlarını hazırlamalı və onlardan istifadə etməlidir. PQ www.poliqon.az mərkəzinin mütəxəssisləri

14

Servis

texniki xidmət və (cari təmir çərçivəsində) bərpa işi üzrə nisbətən mürəkkəb tənzimləmə və sazlama əməliyyatının yerinə yetirilməsinin hərbi təmir bölməsinin mütəxəssislərinə

Operatorların vә missiyanı idarә edәn komandirlәrin GPS istifadәsinә mәhdudiyyәt olan mühitlәrdә çevik hәrәkәtә keçmә, eyni zamanda etibarlı vә yüksәk sәviyyәli tәhlükәsizliklә hәrәkәt etmәk imkanları vermәk üçün, VİTTA vә Synapline ADEX-da Süni İntellekt әsaslı Synap OS әmәlliyat sistemini tәqdim edir. Digәr hәllәrdәn fәrqli olaraq, Synap OS sistemi gerçәk zamanda qәrar qәbul etmә imkanını, GPS istifadәsinә mәhdudiyyәt olan mühitlәrdә avtonom vizual naviqasiya vә qabaqcıl çoxsaylı hava platformasının idarәetmә imkanlarını bir araya gәtirir. O, bir vә bir neçә pilotsuz uçuş aparatına tapşırıq verәrәk idarә etmәklә, çoxsaylı әmәk daşlarımızın istifadә etdiyi üçüncü 16 www.poliqon.az ISR missiyaları üçün süni intellekt əsaslı yeni nəsil əməliyyat sistemi və pilotsuz həllər VİTTA Elmi‑Texniki şirkəti, daxilində yaradılmış Synapline Technologies start‑up şirkəti ilə birlikdə, Hökumət və Müda iə sahələrində fəaliyyət göstərən təşkilatların pilotsuz əməliyyatlarını daha səmərəli, təhlükəsiz və etibarlı şəkildə idarə etmək, həmçinin, yerinə yetirməkdə kömək etmək üçün süni intellektlə işləyən pilotsuz və avtonom sistemlər təklif edir.

dәrәcәli sensorlardan (mәsәlәn, ElektroOptik vә ya İnfraqırmızı kameralardan) gәlәn Kәşfiyyat, Müşahidә vә İncәlәmә (ISR) mәlumatları avtomatik tәhlil edir vә onları vahid avtonom әmәliyyat şәklinә inteqrasiya edir. Kompüter Görmә, Maşın Öyrәnmә vә Süni İntellekt kimi texnologiyalardan istifadә edәn Synap OS-in Synap Target modulu Elektro-Optik vә İnfraqırmızı kameralardan istifadә edәrәk axtarılan obyektlәri avtomatik aşkarlamaq, izlәmәk vә ayırd etmәk qabiliyyәtinә malikdir. Synap OS, istifadәçilәrә GPS siqnalının etibarsız olduğu vә ya ümumiyyәtlә mövcud olmadığı әngәlli mühitlәrdә tәhlükәsiz şәkildә hәrәkәt etmәyә imkan verәn qabaqcıl görmә әsaslı naviqasiya proqramı Synap AutoNav ilә tәchiz olunmuşdur. Bundan әlavә, Synap OS istifadәçilәrә istәnilәn vaxt vә istәnilәn yerdә şifrәlәnmiş 4G şәbәkәsindәn istifadә edәrәk öz donanmasını uzaqdan idarә etmәyә imkan verir. Bundan әlavә, VİTTA vә SYNAPLİNE ADEX 2022 sәrgisindә GPS siqnalının mәhdud olduğu mühitlәrdә daha tәhlükәsiz, ağıllı vә avtonom әmәliyyatlar üçün Qısa vә Orta Mәnzilli Süni İntellektlә işlәyәn “STELLAR” Pilotsuz Uçuş Sistemlәrini nümayiş etdirәcәklәr.Tamelektriklә işlәyәn qısa mәnzilli “STELLAR M” Multikopter vә orta mәnzilli “STELLAR V” vә “STELLAR V2” VTOL tipli uçuş aparatlarımız xüsusi konfiqurasiya edilmiş üçüncü dәrәcәli çoxfunksiyalı faydalı yüklәri daşımaqla müvafiq olaraq 1 saatdan 3 saata qәdәr müxtәlif ISR әmәliyyatlarını yerinә yetirmәyә qadirdir. Eyni zamanda platformalarımızda qaranlıq vә buludlu hava şәraitindә aparılan missiyaları uğurla yerinә yetirmәk üçün xüsusi infraqırmızı kameralar istifadә olunur. Bu platformaların hamısı missiya tәhlükәsizliyini, situasiya xәbәrdarlığını kәskin şәkildә artıran, qәrar qәbul etmә sürәtini yaxşılaşdıran vә idrak yükünü azaldan süni intellektlә işlәyәn Synap OS proqram tәminatı ilә tәchiz edilmişdir. 17

Çәtin coğrafi mövqedә yerlәşәn iki qardaş ölkә olan Azәrbaycan vә Türkiyә torpaqlarını daha firavan etmәk mәqsәdi ilә ASELSAN 90-cı illәrin әvvәllәrindәn etibarәn regional tәhlükәsizlik, hәrbi vә mülki әmәkdaşlıq sahәlәrindә fәaliyyәtini davam etdirir. ASELSAN törәmә şirkәti olan “ASELSAN Bakı” şirkәti vasitәsilә Türkiyәdә olduğu kimi Azәrbaycanda da hәrbi vә mülki sahәdә fәaliyyәt göstәrәn müvafiq qurumların hәll ortağı olmaq mәntiqi ilә işlәrini hәyata keçirir. ASELSAN Azәrbaycanın müdafiә sәnayesinin davamlı inkişafını, texnologiya transferi layihәlәri vasitәsilә kritik texnologiyalara çıxışını tәmin etmәyi vә yerli sәnayenin imkanlarını güclәndirmәyi hәdәflәyib. ASELSAN bu il dә regionun әn mühüm müdafiә sәrgisi olan vә qurulduğu gündәn bәri qatıldığı “ADEX-2022”dә әn müasir mәhsulları, sistemlәri vә hәllәri ilә iştirak edir. Xәzәrin mirvarisi vә әn böyük sәrvәti olan Azәrbaycanın işıqlı gәlәcәyә inamla addımladığı bu yolda ASELSAN üzәrinә düşәn mәsuliyyәti dәrk edir. ASELSAN hәm dizayn, hәm dә istehsal edәrәk yorulmadan Azәrbaycanın dәyәrlәrini öz dәyәrlәri kimi qoruyaraq ölkәnin yanında olmağa davam edәcәk. ASELSAN indiyә qәdәr olduğu kimi, bundan sonra da üzәrinә götürdüyü vәzifәlәri çiyin-çiyinә verәrәk iki ölkә cәmiyyәtinin birgә vә sülh içindә yaşaya bilәcәyi torpaqların qurulmasında uğurla yerinә yetirәcәk. ASELSAN : Azərbaycan müdafiə sənayesinin inkişafını gücləndirməyi hədəfləyirik Texnologiya vә müdafiә sәnayesinin qabaqcıl şirkәtlәrindәn biri olaraq ASELSAN şirkәti hәrbi vә mülki sahәdә geniş mәhsul çeşidi ilә tәkcә Türkiyә vәtәndaşlarının deyil, dünyanın hәr yerindәki insanların tәhlükәsizliyinә, hәyat keyfiyyәtinә vә rifahına töhfә verәn qlobal tәşkilati strukturla işlәmәyә davam edir.

GIDS UNVEILS PAKISTAN’S ANTI‑SHIP CRUISE

MISSILE, MULTI LAUNCH ROCKET SYSTEM & ARMED UAV AT ADEX‑2022

Pakistan’s elite & largest state‑owned defence conglomerate, GIDS represents the hub of Pakistan’s core R&D activities in the defence domain also offering a broad array of systems for military applica‑ tions (already in‑service with Pakistan’s Armed Forces). GIDS pro‑ duct portfolio comprises of an extensive range of systems & services in the domains of Air, Land, Sea. NBC Defence & Security.

Pakistan has covered a long way to have strong foothold of attaining stronger & superior defence capability in multifaceted realms including highend systems and UAVs. GIDS is Pakistan’s only state-owned & largest manufacturer of a wide-range of UAVs (from short-range small systems to MALE class tactical & armed UAVs).

In ADEX-2022, GIDS displays its Anti-Ship Cruise Missile – Harbah, Multi Launch Rocket System - Fatah-I and Armed UAV Shahapr II with Air to Ground Missile Burq, symbolizing Pakistan’s stature in the pursuit of selfreliance and capabilities to counter all kinds of Harbahchallenges.isaNavy Ship Launched Subsonic Cruise Missile system able to target Enemy Ships and Land based targets within an accuracy of ≥10m radius. It employs cutting edge navigation technologies such as Inertial Navigation System (INS) with GPS/GLONASS making it an exceptionally accurate weapon system to precisely engage the desired targets. It is capable of engaging land-based installations as well as both small and large ships. Harbah has a modular design, allowing a wide variety of warhead, guidance, and range capabilities. Harbah is all weather capable and flies at lower altitude which makes it impossible for countermeasures to come into play, making it one of the deadliest systems. The Multi Launch Rocket System –FATAH I is an advanced guided rocket system characterized by fast reaction, long range, high accuracy and firepower of high density. Its mission is to precisely attack and destroy enemy’s group and area targets, such as military bases, massive armored troops, missile launch-

ing sites, large airports, harbors and other important facilities. Shahpar-II is a medium altitude, long endurance unmanned aircraft with armed capability. It has a modular airframe structural design comprising of advanced composite and metallic hybrid structure with improved aerodynamic design. Some of the notable features includes its autonomous take-off & landing system, a robust autopilot scheme, user friendly and a comprehensive mission planning & management software suite, reliable data links and the capability of integrating various types of EO payloads. In armed configuration, Shahpar-II UAV is equipped with 2 x AGMs / weapon under each wing station. Shahpar-II Armed UAV has endurance of 07 hours with the ceiling of 18000 ft and max speed of 120 knots.Burq is a Semi Active Laser Guided Air to Ground Missile (AGM) having the capability to precisely attack the enemy personnel, light and armored vehicles, bunkers and buildings with high integration level, superior fire accuracy and better reliability. The semi-active laser seeker and cutting-edge navigation technologies makes it exceptionally accurate and distinguished weapon system to precisely engage moving and static targets.

GIDS spearheads the mandate of government in “industry-to-industry Defence collaborations” and technology initiatives and welcomes any collaborative ventures with Azerbaijan to take the friendship to the next level. We anticipate that participation in ADEX-2022 will open new avenues and will surely turn out to be a success story alongside strengthening the mutual ties between Pakistan & Azerbaijan in the defence domain. PQ 21

22 www.poliqon.az Link‑M is an Indigenous Tactical Data Link System which enables tactical information sharing amongst land/naval/air platforms using HF/V/UHF Radios. SATCOM and other IP Channels. Main Features • Employs a multi‐network system, a total of 8 networks, with each Link M Unit participating up to 4 networks including SATCOM/Fast/Landline IP network channels. • C2 and NonC2 capable • Uses a demand‐based smart Time Division Multiple Access (TDMA) system. • Uses super network management techniques, such as (re)initialization/recon iguration, monitoring, late network entry, relay and routing management etc. • Allows national crypto, by using standard synchronous serial cryptos. • Uses 256 bit AES software encryption. • Provides a Link independent standard interface for any C2 systems • HF and V/UHF radios existing on the platforms can be utilized. • User friendly Integrated Link Console HMI. • Data forwarding capability to/from NATO Tactical Data Links. Bene its • Provides an indigenous tactical data link solution for all nations. • Due to national crypto availability, provides a "National" tactical link solution. • Compatible with Data Forwarding to/from NATO •Links.May use COTS modems. • Portable: Independent from platform, operating system and hardware. • Open to Modi ications/lmprovements: Developed in compliance with OACE standards so it can be easily modi ied or improved with a little effort • Suitable for Different Integration Models: • Deployable, running standalone • It can work as a part of Mission Computer • It can be integrated with current Combat Management Systems through an adapter unit • It can be work together with Mil‐CMS (MilSOFT Combat Management System) without using an adapter. Local and National Tactical Data Link Systems from MILSOFT

The M‐346 is the backbone of The International Flight Training School (IFTS), the result of a strategic collab‐oration between the Italian Air Force and Leonardo aimed to create an ad‐vanced flight training centre based in Italy. It is a virtuous example of col‐laboration and public‐private syn‐ergy, capable of satisfying the growing demand of partner countries for the training of their pilots at high‐est standards. The partnership be‐tween Italian Air Force and Leonardo combined the Air Force’s established know‐how and Leonardo’s excellence in military pilot integrated training systems maximizing cost‐effective‐ness for Italian Air Force, whilst strengthening the international role played by Leonardo as a Training ServiceTheProvider.firstinternational customers of IFTS has been Qatar Emiri Air Force, German Air Force, Japan Air Self Defence Force and Republic of Singapore Air Force. On Monday 4 July already began on the Decimomannu Air Base the first phase IV course for military pi‐lots, of the Italian Air Force and of for‐24 www.poliqon.az

ITALY'S TheAIRCRAFTM‑346PROGRAMAermacchiM‑346FA(FighterAttack)isthelatest

Aeronautica Macchi produced ef‐fective combat aircraft, among which the Macchi C.202 and C.205 used dur‐ing World War II. At the end of the Six‐ties the company developed the highly praised Aermacchi MB.326K, a dedicated single seat attack variant derived from the widely used MB.326 jet trainer. A further evolution of MB‐326, led to the MB‐339 jet trainer and its highly effective, combat proven, at‐tack variant. FIAT’s Aviation Division, absorbed by Aeritalia in 1969, then Leonardo, also produced combat proven aircraft such as the G‐91R. The AMX, currently in service with Fuerza Aérea Brasilera and with Italian Air Force for air‐to‐ground and recon‐naissance tasks, originally produced by Aeronautica Macchi, Aeritalia and Embraer, is another example of Leonardo’s combat aircraft legacy. In the current operational scenar‐ios, especially those with a low‐medium threat level, the trend of modern Air Forces is to reduce the number and types of aircraft in their inventories for logistic and economic reasons. As a consequence, modern and expensive 20/30 tons class fighter‐bombers are employed in the CAS/COIN role, taking‐off with just 2 tons of weapons, thus rapidly eroding their fatigue life. The new M‐346FA version is the answer: it is the evolu‐tion of the M‐346 Advanced Jet Trainer (AJT) to meet, with a high performance platform, an increased wide range of customer operational needs.The M‐346AJT is a twin‐engine, tandem‐seat, latest generation Ad‐vanced Jet Trainer (AJT), key element of an Integrated Training System (ITS) designed to enable student pi‐lots to develop the knowledge, skills and practices required for maximum exploitation of modern combat air‐craft. The M‐346AJT is purpose‐de‐signed for a wide range of training missions, long‐term reliability and cost effective operations. These char‐acteristics – along with its Integrated Training System solution comprised of simulators and Ground Based di‐dactic devices, including an opera‐tional Live, Virtual, Constructive environment – make the M‐346AJT the best solution to train the new gen‐eration of fighter pilots and is already in service with the air forces of Italy, Singapore, Israel, Poland and Qatar, with more than 100,000 flight hours achieved by the whole fleet world‐wide. The Greek MoD has also signed a contract with Israeli MoD, to pro‐vide, through Elbit Systems, pilot training to the country’s air force, in‐cluding the acquisition of 10 M‐346s.

Leonardo’s Aircraft Division product based on its long‑term experience in the development of combat aircraft, dating back to the early 20th century.

eign partners, including Qatar and Singapore.Inthemeantime two pilots from the Luftwaffe, the German Air Force, awarded the first Phase IV (Ad‐vanced/Lead‐In to Fighter Training) diploma and the first six students from the Qatar Emiri Air Force (QEAF) have concluded phase IV of the Advanced/Lead‐In to Fighter Training programme at the Interna‐tional Flight Training School (IFTS). The M‐346FA (Fighter Attack) is a ‘light combat’ version of the suc‐cessful M‐346 advanced trainer with multi‐role capabilities including close air support missions, even in urban areas, battlespace air interdiction for national defence and tactical recon‐naissance.It’saradar equipped multirole light fighter and represents a highly cost‐effective, tactical solution for the modern battlefield. At the same time it keeps all the attributes of the M‐346AJT, including the Embedded Tac‐tical Training Simulation (ETTS) suite. This enables the M‐346FA to still be used as an Advanced Jet Trainer, Lead‐In Fighter Trainer (LIFT), to offer the whole spectrum of simulated training functions in flight and to be integrated in the fully vali‐dated M‐346 Integrated Training Sys‐tem (ITS) with Live, Virtual, Constructive (LVC) capabilities. Ag‐gressor and Companion Training roles can also be carried out effec‐tively. This ensures maximum effi‐ciency, effectiveness, commonality, operational flexibility and combat training capabilities to the Air Forces. The aircraft is equipped with a multi‐mode radar Grifo‐M346 by Leonardo Electronics, specifically op‐timized for the M‐346FA with IFF in‐terrogator, supporting Air‐to‐Air and Air‐to‐Ground missions; Long range detection and tracking in all scenarios (look‐up and look‐down, any altitude, any aspect); High resolution imaging (sub‐metric SAR and ISAR); Wide scan sector and multiple target track‐ing; HOTAS and HMD designation. The tandem‐seat configuration is well suited for complex air‐to‐ground mis‐sions (back‐seater acting as Weapons System Operator or Forward Air Con‐troller – Airborne, FAC‐A), with excel‐lent visibility from both seats, and the High‐end, net‐centric communication suite provides Secure Comms and Tactical Data Link (TDL) both NATO and non‐NATO. The M‐346FA also has seven external hard‐points for an extensivevariety of weapons and ex‐ternal stores including: General‐Purpose, laser and GPS guided, weapons, Air‐to‐surface and air‐to‐air missiles, Gun Pod, Recce and Target Designator Pod, ECM Pod. Other key features are the Air‐to‐Air refueling capability for long range/ endurance and Time on Sta‐tion and the Embedded Tactical Training System (ETTS) activated as a training alternative to real sensors and weapons.

Jumping into the cockpit we have the latest generation Human‐Machine Interface (HMI) with: ‐ Six liquid crys‐tal Multi‐Function Displays (MFD), Two Head‐Up Displays (HUD), Up‐Front Control Panel (UFCP), Digital moving map, Hands On Throttle And Stick (HOTAS) controls, Integrated Helmet Mounted Display (HMD) sys‐tem, Night Vision Goggles (NVG) fully compatible, Get Home Display (GHD) for backup flight data.

The Autonomous navigation is based on Embedded GPS/ INS Radar‐altimeter (EGIR) while the Radio‐aided navigation on TACAN and VOR/ ILS/MB. Pilot can also count on two independent V/UHF transceivers.

The M‐346FA is designed to have different operational capabilities, with a wide range of guided and un‐guided munitions and other external stores, thanks to: five underwing py‐lons and two rail launchers at the wingtip for air‐to‐air missiles; Exter‐nal stores interface in accordance with MILSTD‐1760; MIL‐STD‐1553B armament Bus Control; Store man‐agement system enabling to carry a full range of weaponry, including the latest smart weapons. This aircraft is able to perform Air‐to‐Air missions, such as Air polic‐ing/homeland defence or Slow mover intercept. Air‐to‐Ground missions: Close Air Support (CAS), Counter IN‐surgency (COIN), Forward Air Con‐troller ‐ Airborne (FAC‐A), Combat Search And Rescue (CSAR), Interdic‐tion, Battlefield Air Interdiction (BAI), Tactical Air Support for Mar‐itime Operations (TASMO) and also Reconnaissance (RECCE) missions. With three external fuel tanks and one In‐Flight Refueling, the en‐durance can reach seven hours for maximum mission persistance and extended loiter time. Medium Range Air‐to‐Air Missiles for Beyond Visual Range (BVR) intercepts can be inte‐grated.The maintenance concept is also a cutting‐edge one, based on On‐Con‐dition and Condition Monitoring maintenance for equipment and sys‐tems, with two level maintenance concept (Organizational and Interme‐diate) for aircraft, equipment and sys‐tems. Structural depot level maintenance is not required, because Health & Usage Monitoring System (HUMS) and Structural‐Health (S‐HUMS) enable monitoring and data collection of on‐board equipment and airframe structure. The Ground Sup‐port System (GSS) allows a rapid as‐sessment of the aircraft systems status, reducing troubleshooting, scheduled and unscheduled mainte‐nanceStructuralactivities.Integrated Logistics Support (ILS) techniques and analy‐ses have been extensively used to guarantee a support system that op‐timizes materials and equipment, making the operational support eas‐ier, and has built the lowest life cycle cost for this category of aircraft de‐creasing the logistics footprint. Sup‐port solutions can be tailored on different customer’s requirement and different missions profiles. PQ 26 www.poliqon.az

For survivability and self‐protec‐tion, the aircraft has a twin engine configuration, hydraulic and electric redundancy and robust digital four channel Fly‐ByWire Flight Control System with carefree handling ensur‐ing that pilots can focus on mission success; high Angle of Attack (AoA) and energy for unmatched maneuver‐ability, high rate of climb and penetra‐tion speed even at low altitude with external stores; good performance also with One Engine Inoperative (OEI) for effective Threats Escape/ Return to Base; Defensive Aids Sub‐System (DASS) including: ‐ Radar Warning Receiver (RWR) ‐ Missile Ap‐proach Warning System (MAWS) ‐Chaff & Flare Dispenser (CFD), and Radar Cross Section reduction kit available for low detectability.

The cabin is equipped with two Martin Baker Mk.IT16D “zero‐zero” ejection seats, On‐Board Oxygen Gen‐erator System (OBOGS), Environmen‐tal Control System (ECS). The engines are two interchange‐able modular Honeywell F124‐GA‐200 dry turbofan with FADEC. The APU provides autonomous engine starting and the aircraft can carry up to 2,500 l internal fuel and three ex‐ternal fuel tanks (630 l each) with a single point pressure refueling system.

AtAtttheForeefrontoofDefennseRtforLAFAEL–theForeeadingFoSmartTecefrontorceschnologieofDefenes w ww.ra f ae l B.c ooth No. A2214 2022XADE See us at o.i l

simultaneously, across the entire field of regard.The Scorpius family also incorporates the latest Gallium Nitrate (GaN) technology, which provides much higher power density and efficiency than previous generation Gallium Arsenide (GaAs) transistors, maximizing power and reducing energy consumption.Leveraging AESA’s exceptional sensitivity, the Scorpius family is able to detect and track advanced threats such as low probability-of-intercept (LPI) radars and long-range targets. Furthermore, with its superior ERP, Scorpius disrupts and degrades enemy radars with unparalleled effect. Scorpius 28 www.poliqon.az

Scorpius

The stakes are high – the loss of highly trained personnel and costly, difficult to replace platforms and equipment may result in failure or even defeat – so it is imperative that forces be equipped with the tools needed to survive and successfully complete their objectives. To this end, Israel Aerospace Industries’ (IAI) Group and Subsidiary, ELTA Systems Ltd., has leveraged its five-decade rich technological heritage as the country’s radar and electronic warfare house, and its culture of innovation, to field the Scorpius family of cutting-edge Electronic Warfare (EW) systems. Offering unmatched protection on land, at sea, and in the air, the Scorpius family redefines the state of the art in EW and Electronic Attack system performance.

‑ A Quantum Leap in Electronic Warfare Capabilities and Performance

As technology advances incessantly, so too do the deadly threats appearing on the multidimensional electronic battlefield. The challenges to forces on the ground, at sea, and in the air are daunting. Examples include sea skimming missiles, powerful imaging radars deployed from aircraft, and long-range air surveillance and defense radars. The list is virtually endless, and to make matters worse, some of these systems are finding their way into the hands of dangerous, rogue nations and non-state actors.

The Scorpius product range is based on ELTA’s Active Electronic Scanning Array (AESA) technology. AESA, built with a staring array of wide-band solid state transceivers, provides a dramatic increase both in receiver sensitivity and in Effective Radiated Power (ERP) – far exceeding legacy EW solutions. Furthermore, AESA technology allows narrow multibeam operation for reception and transmission, enabling the system to detect and target multiple threats

AESA and GaN – Game Changing Technologies

effectively protects assets against modern airborne, shipborne and landbased threats, including fire-control radars, search radars, active missile seekers, and imaging radars.

Scorpius-N employs ELTA’s “Intelligent ESM” technology to generate an automatic Electronic Order of Battle (EOB), including emitter classification, and deliver a comprehensive situational awareness picture of the electromagnetic environment. It also supports radio-silent operation by providing an Emission Control (EMCON) mode, whereby the ship enters a fully passive mode for situationalScorpiusawareness.technology allows for exceptionally high EW performance in a small form factor – advantages that enabled the development of the Scorpius-EJ (ELL-8251SB) and Scorpius-SP (ELL-8222SB) systems. Designed for deployment from fighter and transport aircraft, these systems deliver unprecedented capabilities relative to their respective size and weight class thanks to AESA and GaN technologies.

The Scorpius family comprises the land-based Scorpius-G EW System and Scorpius-T Threat Emulator for EW training; the naval EW System, Scorpius-N; and two airborne systems –Scorpius SP for self-protection, and Scorpius EJ for escort jamming. Scorpius-G (ELL-8256SB) is a powerful ground-based system designed for long-distance RF Electronic Countermeasures (ECM). Mounted on a rotating pedestal and deployable from a single rugged all-terrain vehicle, Scorpius-G performs accurate, multibeam, multi-technique electronic attack against advanced fire control radars, search radars, AEW sensors and SAR over a wide geographic sector. Capable of simultaneously jamming numerous emitters over its entire frequency range, Scorpius-G protects ground forces from both airborne threats as well as groundbased threats within its line of sight. In addition, the system provides high performance Electronic Support Measures (ESM), continuously intercepting and tracking hostile electronic emissions, and building a detailed Electronic Order of BattleMounted(EOB).on a small truck or service vehicle, Scorpius-T (ELL-8257SB) is a multi-threat EW emulator designed to provide a realistic signal-dense, multithreat training environment for aircrews and EW operators, and to support system testing and evaluation. ScorpiusT’s capabilities are unprecedented, with diverse training scenarios to challenge fourth- and fifth generation fighter aircraft. With its multi-beam capability based on the Scorpius ESA technology, the system can simultaneously engage multiple trainee aircraft with an array of threat patterns, emulating the threat’s full operational sequence: from search, acquisition and track, to launch. Scorpius-N (ELL-8256SB) is ELTA’s powerful shipborne EW suite combining advanced Electronic Countermeasures (ECM) and Electronic Support Measures (ESM) capabilities. It comprises four conformal antenna array panels, each housing transceiver arrays that cover a wide frequency range, a control unit for processing and managing operations, and an operator console that includes maintenance and training functions. Scorpius-N provides naval forces with the tools needed to contend with current and future threats. Highly developed multi-beam, multi-technique power management capabilities enable Scorpius-N to efficiently jam multiple emitters, including all types of radars and RF missile seekers. The system detects and then tracks, engages and jams multiple threats over a wide geographic sector to create a protective hemisphere around naval forces. It will disrupt the operation of long-range, sea anti-ship skimming missiles before they close range and lock on to the vessel. Moreover, the system will effectively attack the newest generation low probability-of-intercept radar systems used to provide weapons with target data. Finally, Scorpius-N is fully compatible with leading hard-kill systems. In fact, its advanced capabilities significantly reduce the burden on hard-kill systems, preserving their capabilities for further engagement.

Meet the Family

Scorpius Escort Jammer (EJ), the larger of the two, is designed to suppress all types of air surveillance and fire control radars, creating a safe corridor along a mission flight path. This flexible system can be installed as a pod on the centerline station of a fighter aircraft. Transport and support aircraft can accommodate the pod on an external mount and a version configured for internal installation is also available. The pod configuration employs a RAM air turbine to generate additional internalScorpius-EJpower. covers a wide frequency range. Its transceivers provide 360° coverage, while AESA based multi-beam electronic steering is used for independent directional transmissions, enabling simultaneous jamming of multiple threats. With its exceptionally high RF sensitivity, high effective radiated power (ERP), and time/frequency selectivity, Scorpius-EJ provides unmatched detection and suppression capabilities even in dense emitter environments. The user-friendly system is easily programmed from the flight line for mission adaptability. Moreover, threat libraries and jamming techniques are readily updateable to keep up with the latest developments. The little brother of the EJ, Scorpius-SP is designed to provide advanced protection to individual aircraft. This cutting-edge Electronic Countermeasures (ECM) pod, like all members of the Scorpius family, exploits the advantages of AESA technology to achieve high sensitivity target detection and the transmission of accurate narrowly focused high-power directional beams. Mounted within ELTA’s proven, compact, lightweight, low drag pod configuration, which is similar in contour to an air-to-air missile, the system can be installed on all wing stations. Scorpius-SP provides the most effective target jamming capability available today in selfprotection pods. ELTA together with its parent company, IAI, offer an extensive portfolio of high-performance and fieldproven payloads and a wide range of platforms; from strategic ISR satellites, multi-mission aircraft and UAVs, to tactical drones and ground systems. System solutions cover integrated EW (ESM/ECM), Radar, EO/IR, IMINT, Launch Detection Systems (LDS), SAR/GMTI, SIGINT, and cyber. This ability to deliver game changing solutions such as the Scorpius EW family, at the strategic and tactical levels to customers worldwide, is a key factor in ELTA’s ability to maintain its position as a trailblazer in advanced defense electronics.

Critical decision makers understand the value of actionable intelligence in achieving operational goals and saving lives. Whatever the scenario - combat teams entering a hostile area, fighter aircraft approaching their targets in contested airspace, or first responders urgently looking for survivors after a natural disaster – having the right information, in the correct context, and on time, is universally recognized as a fundamental precondition for success.

32 www.poliqon.az Paradoxically, the proliferation of highly effective sensor systems over the past two decades – from satellites to hand-launched drones – has inundated today’s platoon leader, tank commander, pilot, naval weapons system officer, and emergency coordinator with such large volumes of radar, SIGINT, electro-optical and cyber intelligence data that quick and effective decision making has, in fact, become more difficult. Whereas in the past the acquisition of a specific highquality intelligence data item was an exceptional event, today a multitude of advanced sensors and systems provide an endless flow of raw intelligence material. Unless this data is quickly and effectively processed, key information may be obscured by the concurrent clutter and noise. At the same time, the battlefield has become more complex, hybrid and dynamicpopulated with more ambiguous, less easily defined targets. So the utilization of every bit of relevant information from every available source to create a clear and accurate intelligence picture is of fundamental importance in meeting these challenges. “As the commander of an Air Force Intelligence unit, I remember myself time and time again struggling to make sense of the tremendous amounts of data arriving in real time from various sources, and providing my commanders with the critical information required for their decisionmaking process in real time” said Col. (ret.) Shay Abraham, the Intelligence & C4ISR Directorate manager at Israel Aerospace Industries’ group and subsidiary, ELTA Systems Ltd (ELTA).Recognizing the need to capitalize on the vast amounts of available multi-domain sensor data, ELTA, its with five-decade heritage in C4ISR technology development, focused its efforts on technologies that facilitate its transformation into useable information. ELTA’s Intelligence & C4ISR Directorate, a center of excellence tasked with the mission of developing and fielding smart, next generation Multi-INT applications and tools has released the Next Generation MultiIntelligence Analysis Platform (NG MULTI-INT).

Abraham explains that this system is “designed to integrate the wide range of incoming information into a coherent and holistic picture, providing the commander with the relevant information in the relevant context”. Incorporating the latest Artificial Intelligence and Machine Learning techniques, this highly automated platform transforms the plethora of incoming sensor information into useful knowledge rather than drowning decision makers in a sea of data. He explains: “AI tools enable us to tailor our solution according to mission-specific preferences, times, and resolution. We call this concept Actionable Intelligence in Context. The information extracted by the system is displayed for users as augmented reality (AR) according to their specific requirements, while automatically highlighting targets, threats and insights according to the end user’s mission and preferences” NG MULTI-INT leverages an incredibly wide range of inputs: space

MULTI‑INT INFORMATION SUPERIORITY: Seeing Through The Fog Of War

borne, airborne, naval and ground sensors covering RADARINT, IMINT, COMINT, GEOINT and HUMINT, including Full Motion Video (FMV), launch detection systems (LDS), Wide Area Motion Imagery (WAMI), and even cyber intelligence. The system features an open-source cloud-based architecture that facilitates interoperability with third-party ISR sensors. In particular, NG MULTI-INT supports all data sources that are built to NATO’s standard for interoperability – extended ISR tracking standard STANAG 4676. The system structures and processes vast amount of real-time multi-disciplinary data. Using modern a micro-services architecture, the system provides a suite of smart operational applications for data exploration, augmented exploitation, and automated data-association. Operational applications include ISR Optimizations, Situational Awareness, Target Generations, Big Data Analytics, Video Analytics and Automated Alerts. Moreover, in the spirit of a true open solution, NG MULTI-INT enables users to interact with the operational application layer and define their own sets of intelligence logic and thresholds for different types of targets, activities and missions. The system delivers concrete advantages in all domains: air, land and sea. An excellent example can be found in the context of Air-Superiority missions, where NG MULTI-INT combines, overlays, and automatically associates SIGINT, SAR, GMTI and Video sources to detect, fix, identify, alert and track adversary surface-to-air missiles in a way that delivers a complete operational kill chain, from target detection and acquisition to bomb damage assessment. Each sensor type contributes its observations of the arena, situation, and activity; and the integration of the various sensor data creates a situational picture that is far more complete and revealing than that provided by each individual sensor. Looking to the future, Abraham foresees a “shift of technological focus in many intelligence organizations from data collection to data analysis”. Regarding ELTA’s readiness to answer future requirements, he maintains that ELTA’s “deep know-how in developing and fielding high-end sensors and communications enables us to focus this knowledge into smart and effective intelligence software that empowers the specific advantage of every sensor type into an effective and adaptive intelligence eco-system tailored to the specific mission, within the appropriate context. AI and Machine Learning technologies are already here and are going to dominate and define intelligence analyses processes in the coming future. NG MULTI-INT incorporates AI and ML tools that enable users to tailor a customized solution according to mission-specific preferences, times and resolution”. He summarizes: “ELTA’s C4ISR Directorate, with NG MULTIINT, is ready with the right concept, experience, sensors and technology to take a leading position in this revolution”. PQ

Quru-Hava-Dәniz Platformaları üçün Tәlim Sistemlәri Müasir döyüş meydanlarının mürәkkәbliyini vә texnoloji müxtәlifliyini nәzәrә alaraq HAVELSAN Tәhlükәsizlik Qüvvәlәrinin bunlara üst sәviyyәdә hazırlana bilmәsi üçün CN235, F4, “Gökbey”, PUA uçuş, zirehli maşın, tank әleyhinә raket, takitiki qayıq simulyatorları kimi bir çox sistem dizayn vә istehsal edir. Elektron Müharibә Sınaq vә Tәlim Sahәsi (EHTES) HAVELSAN EHTES inteqrasiya olunmuş, tam alәtli vә real tәhlükә mühitindә hәm pilotlar, hәm dә tәy yarәlәr üçün elektron müharibә tәlimi verir. EHTES-dә yerinә yetirilәn tapşırıqlardan toplanan mәlumatlar real vaxt rejimindә üçölçülü monitorinq ekranlarında görüntülәnәrkәn qeyd, tәkrar vә analiz proqram tәminatı sayәsindә istifadәçiyә

HAVELSAN şirkәt Silahlı Qüvvәlәrә, dövlәt qurumlarına, tәşkilatlara, özәl sektora vә beynәlxalq müştәrilәrә simulyasiya, avtonom, platforma idarәetmә texnologiyaları, komanda idarәetmә, müdafiә, informasiya, kommunikasiya texnologiyaları, milli vә kibertәhlükәsizlik sahәlәrindә hәllәr tәklifŞirkәtedir. texnologiya keyfiyyәtini dünyanın fәrqli yerlәrindә istifadә olunan mәhsul vә hәllәri ilә sübut edir. HAVELSAN, tәhlükәsiz gәlәcәk üçün vahid müdafiә sistemlәri tәklif edәn transformasiya şirkәtidir. TәlimSOPT Mәrkәzlәri HAVELSAN pilotların bacarıqlarını artırmaqla onları müxtәlif ssenarilәrә hazırlamaq üçün real vә etibarlı tәlim sistemlәri hazırlayır. İstifadәçi tәlәblәrinә uyğun olaraq, müştәrilәrinә stasionar vә fırlanan qanadlı tәlim mәrkәzlәri tәklif edir. Sabit qanadlı simulyatorlarında F-16, T38M, KT-1T, C-130, fırlanan qanadlı simulyatorlarında isә S70A D/DSAR “Blackhawk”, S70B “Seahawk”, AS 532 “Cougar”, AW 139, T129 ATAK referans alınan platformalar sırasındadır.

әmәliyyatdan 34 www.poliqon.az HAVELSAN TƏQDİMHƏLLƏRİNİÖZEDİR Türkiyə müda iə sənayesinin ən əhəmiyyətli oyunçularından olan HAVESAN şirkəti özünəməxsus həlləri inkişaf etdirməklə, istehsal müxtəli liyi ilə fərqlərini ortaya qoyur. Təcrübəsi və dinamizmi ilə dünyanın ən güclü 100 müda iə sənayesi şirkəti arasında yer alan HAVELSAN şirkəri təcrübəsi, mütəxəssis işçiləri, yüksək texnolo‑ giyaya əsaslanan proqram təminatlı həlləri və məhsulları ilə qlobal bazarda lider markadır. EHTES

sonra tәhlil imkanları tәmin edilir. Yüksәk dәqiqlikli raket vә sursat simulyasiyaları ilә pilotlar döyüş şәraitinә әn yaxşı şәkildә hazırlanırlar. Yaşayış Ərazilәrindә Döyüş Tә lim Simulyasiya vә Sınaq Mәrkәzi Yaşayış Ərazilәrindә Terrorçularla Mübarizә Əsas Tәlim Sahәsi asimmetrik müharibә şәraitindә müxtәlif tәhlükә komponentlәrinә qarşı hüquqmühafizә orqanları әmәkdaşlarının real yaşayış mәntәqәlәrindә vә münaqişә simulyasiyaları ilә tәlim aldığı inteqrasiya olunmuş tәlim mәrkәzidir. Mәrkәz sayәsindә binalara girmәk, tәmizlәmәk yaxud möhkәmlәndirmәk, şәhәr patrul xidmәti, IED (Improvised explosive devices- Əldәqayırma partlayıcı qurğu (ƏPQ)) mәlumatlılığı, hücum әmәliy yatı vә ya şәhәr әrazisindә blok müharibәsi kimi çox ssenarilәr hәyata keçirilә bilәr. Robot vә Avtonom Sistemlәr HAVELSAN-nın avtonom pilotsuz quru nәqliyat vasitәsi sistemi olan BARKAN, bu sahәdә bütün hüquqmühafizә orqanlarının müxtәlif missiyalarını dәstәklәmәk üçün hazırlanıb vә istehsal edilib. BARKAN üstün avtonom xüsusiyyәtlәri vә müxtәlif faydalı yüklәrin birlәşdirilә bilәcәyi modul dizaynı sayәsindә çoxmәqsәdli missiyalarda istifadә edilә bilәr. BAHA, tam avtonom missiya qabiliyyәti, şaquli enmә vә qalxma xüsusiyyәtlәrinә sahib olan, fәrqli faydalı yüklәrin inteqrasiyasına imkan verәn modul arxitekturası vә daha bir çox üstün xüsusiyyәtlәri ilә bütün pilotsuz sistemlәrlә birgә әmәliyyatlar hәyata keçirә bilәn buludaltı avtonom aviasiya vasitәsidir. KKSTADVENTSSBSYS ADVENT, Hәrbi Dәniz Qüvvәlәri, Araşdırma Mәrkәzi Komandanlığı (ARMERKOM) vә HAVELSAN-ın birgә hazırladığıyeni nәsil Döyüş İdarәetmә Sistemidir. ADVENT SYS-in әsas mәqsәdi güc yönümlü şәbәkә dәstәkli әmәliyyatların ehtiyaclarını ödәmәkdir. ADVENT SYS-in Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin bütün platformalarına vә quru bölmәlәrinin istifadәsi üçün hәdәflәnib. HvBS MYS HvBS Döyüş İdarәetmә Sistemi (MYS) vasitәsilә Hәrbi Hava Qüvvәlәrinin әsas әmәliyyat mәrkәzindәn bütün bölmәlәrin komanda vә idarәetmә fәaliyyәtlәrini planlaşdırma, icra, monitorinq vә tәhlillәri hәyata keçirilir. Sistem paylanmış arxitekturada nәzәrdә tutulub ki, әsas әmәliyyat bölmәlәri, xüsusәn dә mәlumat kommunikasiya 35 Avtonom sistemlər Araşdırma Mərkəzi

әn

EYEMINERBİT (Süni İntellektә әsaslanan Video Analiz Sistemi) EYEMINER, görüntülәmә sistemlәrindәn alınan mәlumatlar üçün dizayn 36 www.poliqon.az SGRS Sahil Müşahidə Radar Sistemi HARBİYE‑ Taktik Döyüş İdarəetmə Sistemi

HARBİYE mәhsul ailәsi - Birgә Komanda vә Kontrol Mәlumat

mәlumat mübadilәsi tәmin edәrәk dәniz sәrhәdinin pozulması, qaçaqmalçılıq, qeyri-qanuni miqrasiya, balıq mәhsullarının qanunsuz ovlanması, dәnizin çirklәnmәsinin qarşısının alınması kimi hәr cür qeyri-qanuni fәaliyyәtlә müba rizәnin sәmәrәliliyinә töhfә verir. Sahil Müşahidә Stansiyalarındakı (SGİ) radarlardan gәlәn mәlumatları elektrooptik sensorlar vә sistemә inteqrasiya olunmuş dövlәt qurumlarından alınan digәr informasiyalar ilә dәstәklәyәrәk Müәyyәnlәşmiş Dәniz Rәsminin formalaşdırılması hәdәflәnib. Bundan әlavә, SGRS, dәnizdә axtarış vә xilasetmә kimi vacib mәsәlәlәrdә dә mәlumatlılığı artıran sistemdir. VTS Gәmi Tıxac Xidmәtlәri HAVELSAN VTS, dәniz nәqliyyat vasitәlәrinin әn qısa müddәtdә tәhlükәsiz vә sәmәrәli üzmәsi

xәtlәri qeyri-aktiv olduqda, tәk әmәliyyatları yerinә yetirә bilsin. Belәliklә, bölmәdә işlәyәn avadanlıqlar kimi әsas әmәliyyat bölmәlәri dә bir-birini әvәzlәyә bilir. MYS-dә әmәliyyatlar, kәşfiyyat vә uçuş tәlimi fәaliyyәtlәrinin bütün proseslәri bir-biriylә vә HvBS Resursların İdarәetmә Sistemi (KYS) ilә inteqrasiya olunmuş 63 proqram modulu sayәsindә hәyata keçirilir. SGRS Sahil Müşahidә Radar Sistemi SGRS, qabaqcıl xüsusiyyәtlәr vә müvafiq dövlәt qurumları ilә qarşılıqlı üçün hazırlanan sistemdir. Veb әsaslı texnologiyalardan istifadә edәrәk әmәliyyatın istәnilәn yerdәn fasilәsiz aparılmasına imkan verәn HAVELSAN VTS, tamamilә istifadәçi yönümlüdür vә qabaqcıl texnologiyalarla işlәnib hazırlanıb.

SistemiHARBİYE-Qәrargah: Strateji vә Operativ Sәviyyәli Komanda vә Kontrol Mәlumat Sistemi bütün komanda sәviyyәlәrindә ümumi fon yaratmaqla situasiya mәlumatlılığını artırır. Əmә liyyat planlaşdırması, qәrara dәstәk funksiyaları, әmәliyyatın icrası, qiymәtlәndirilmәsi kimi bütün komanda kontrol mәrhәlәlәrini dәstәklәyir. HARBİYE- Taktik Döyüş İdarәetmә Sistemi: Taktiki sәviyyәli koman dirlәr üçün xüsusi olaraq hazırlanmış avtomobildaxili sistemdir. Sistem böl mәlәrin effektiv idarә edilmәsinә vә qorunmasına, ani әlaqәyә, taktiki istifa dәçilәrә hәm öz әmәliyyat planlarını yaratmalarına, hәm dә idarәetmәlәrinә şәrait yaradır. Bundan әlavә sistem istifadәçiyә maşının edir. Qrup mesajlaşması, fayl, audio, video vә foto paylaşmağa, canlı video ötürmәyә imkan verir. Seçilmiş yol nöqtәsinә qısa marşrutu hesablamaq vә sağlamlıq mәlumatlarını paylaşmaq bacarığına malikdir. HAVELSAN Taktiki Data Link İdarәetmә Mәrkәzi (TDLYM) Taktik Data Link İdarәetmә Mәrkәzi silah platformaları ilә komanda kontrol mәrkәzlәrindә istifadә olunan TDL (Link-11, 16, 22, JREAP, VMF) imkanlarının bir mәrkәzdәn planlaşdırılmasına vә idarә olunmasına imkan verir. Bir-birini yedәklәyәn vә bir-birinin әvәz edәn vәzifәlәri yerinә yetirә bilәn mәrkәzlәrin yaradılmasına, mәrkәzlәrin bir-biri ilә әlaqәlәndirilmәsinә vә taktiki mәlumatların uzaq nöqtәlәrә ötürülmәsinә imkan verir. Sistem bir TDL fәaliyyәtinin icrasını tәmin etmәk üçün tәlәb olunan dizayn, tәk/çox link planlama, dinamik idarәetmә, qeydiyyat vә tapşırıqların sonunda tәhlil proseslәrindәn ibarәt TDL idarәetmә dövrünün işlәdilmәsinә imkan verәn alәtlәri tәmin edir. Hәmçinin uzaq bölgә TDL fәaliyyәtlәrinin icrası üçün mobil TDLYM qabiliyyәti verir.

üzәrindә olan sensorlar, sistemlәr, müxtәlif radiolar vә C4I-lәr ilә asan inteqrasiya imkanı verir. HARBİYE-Mobil: Tәk Personal Sәviyyәsindә Taktiki Sәviyyәli Komanda Kontrol Sistemi, personala situasiya mәlumatlılığı tәmin

olunan, sahәdәn gәlәn görüntülәrin eyni vaxtda tәhlil edildiyi vә platformaya bağlı olmayan Süni İntellektә әsaslanan Video Analiz Sistemi sistemdir. V-ORB (İnteqrә Görüntülәmә vә Qeyd Sistemi) V-ORB, sahәdәki görüntülәmә vә qeyd sistemlәrinin istifadәçi sәlahiyyәtlәri daxilindә vahid vә inteqrasiya olunmuş şәkildә işlәmәsini tәmin edәn müstәqil Video İdarәetmә Sistemidir. HARMONİ (Çevik, Asan, Ağıllı vә Tәhlükәsiz IOT Platforması) HARMONİ, sahәdәki cihazlardan toplanmış mәlumatların ölçülmәsinә, izlәnmәsinә, vizuallaşdırılmasına vә analiz edilmәsinә imkan verәn inteqrasiya olunmuş IOT platformasıdır. Kritik Obyekt Tәhlükәsizlik Hәllәri Kritik Obyekt Tәhlükәsizlik Hәllәri neft vә tәbii qaz obyektlәrinin tәhlükәsizliyini tәmin etmәk mәqsәdi ilә sistemә, obyektә qanunsuz girişlәrin qarşısının alınması, qorxutma, tәs bit/diaqnostikası, gecikdirilmәsi vә cavab tәdbirlәri ilә hәllin istismarını tәmin edir. Bu sistem sabit vә hәrәkәtli kameralar, әtrafın tәhlükәsizlik, fiber optik aşkarlama, nömrә nişanı tanıma sistemi elektro-optik qәbuledici alt sistemlәrindәn ibarәtdir. Şәhәr Tәhlükәsizliyi vә Ağıllı Şәhәr Hәllәri Şәhәr Tәhlükәsizliyi vә Ağıllı Şәhәr Hәllәri ictimai asayişin vә tәhlükәsizliyin tәmin edilmәsi, insanların vә әmlakın tәhlükәsizliyinin qorunması, cinayәtlәrin qarşısının alınması, pozuntuların aşkarlanması vә şübhәlilәrin tutulması mәqsәdi ilә meydanlar, magistral yollar, prospektlәr, küçәlәr vә parklar kimi ictimai yerlәrdә quraşdırılan görüntülәmә sistemlәrini әhatә edir. Taktiki Data Link İdarəetmə MərkəziHAVELSAN(TDLYM)SEDA

Hazırda “Roketsan” tәrәfindәn ÇAKIR raketinin dizayn işlәri davam etdirilir. 2022-ci il әrzindә ÇAKIR raketinin “Akıncı” pilotsuz uçuş aparatından ilk test atışı icra edilәcәk. Platforma inteqrasiyası prosesinin isә 2023-cü hәyata planlaşdırılıb.

ildә

38 www.poliqon.az “Roketsan”dan quru, hava və dənizdə əməliyyat çevikliyi təmin edən yeni qanadlı raket: ÇAKIR “Roketsan”ın yerüstü, dəniz və hava platformalarından atılabilən ÇAKIR qanadlı raketi son texnoloji xüsusiyyətləri və effektiv döyüş başlığı ilə silahlı qüvvələr üçün yeni güc çarpanı olacaq.

“Roketsan” inkişaf etdirdiyi yeni texnologiyalarla döyüş meydanında yeni konsepsiyalar yaratmağa davam edir. Tәyyarә vә helikopterlәrdәn, pilotsuz uçuş aparatlarından, o cümlәdәn taktiki tәkәrli yerüstü nәqliyyat vasitәlәri vә suüstü platformalardan atıla bilәn ÇAKIR raketi istifadәçiyә quru vә dәniz hәdәflәrinә qarşı әmәliyyat baxımından geniş alternativlәr tәklif edir. 150 kilometrdәn artıq atış uzaqlığına malik ÇAKIR qanadlı raketinin әsasәn suüstü hәdәflәrә, sahilә yaxın quru vә suüstü hәdәflәrә, habelә strateji quru hәdәflәrinә, sahә hәdәflәrinә vә mağaralara qarşı tәtbiq edilmәsi nәzәrdә tutulub. Türkiyәnin “Kale Arge” şirkәti tәrәfindәn hazırlanan yerli vә milli KTJ1750 turboreaktiv mühәrrikә sahib ÇAKIR raketi dizaynının verdiyi çevikliyi sayәsindә, missiya planlama әsnasında müәyyәn edilmiş üçölçülü dönüş nöqtәlәri ilә bağlı tapşırıqları asanlıqla yerinә yetirә bilir. ÇAKIR hәdәf üzәrindә vuruş nöqtәsi seçimi vә unikal döyüş başlığı ilә hәdәflәri yüksәk dәqiqliklә mәhv etmәk qabiliyyәtinә malikdir. İnkişaf etdirilmiş ara mәrhәlә vә terminal yönlәndirmә sistemlәri ilә ÇAKIR hәdәflәrini bütün hava şәraitindә yüksәk dәqiqliklә vura bilir. Şәbәkәyә әsaslanan mәlumat bağlantısı sayәsindә raket hәdәfә doğru irәlilәyәrkәn istifadәçi seçiminә bağlı olaraq, hәdәfi dәyişә vә tapşırığı lәğv edә dә bilir. ÇAKIR-ın әn diqqәtçәkәn xüsusiyyәtlәrindәn biri dә platformada çoxlu daşınmalara imkan verәn dizaynı vә sürü konsepsiyasında tapşırıqları yerinә yetirmәk qabiliyyәtidir. ÇAKIR raketi çoxlu sayda döyüş sursatı ilә koordinasiyalı hücuma imkan verәn sürü konsepsiyası ilә düşmәnin müdafiә sistemlәrinin öhdәsindәn asanlıqla gәlә, eyni zamanda bir vә ya bir neçә hәdәf üçün yüksәk effektivlik tәmin edә bilir.

Radaruducu xüsusiyyәtli unikal dizayn quruluşu sayәsindә ÇAKIR yüksәk davamlılıq qabiliyyәtinә malikdir. ÇAKIR raketinin dәniz üzәrindә su sәthinә çox yaxın mәsafәdәn uçuş imkanı, quruda isә masqalanma qabiliyyәti ilә yanaşı, radaruducu gövdә quruluşu, düşmәnin hava hücumundan mü dafiә sistemlәri tәrәfindәn aşkarlanması tәhlükәsini minimuma endirir. Yeni raket qarışdırmaya davamlı GNSS vә altimetr dәstәkli inersial naviqasiya sistemi ilә güclü elektron qarışdırmanın olduğu hallarda da öz kursunu davam etdirә bilir.

keçirilmәsi

SAR56

STM-nin baş direktoru Özgür Güleryüz ADEX-2022 sәrgisi әrәfәsindә POLİQON juralına açıqlamasında bildirib ki, rәhbәrlik etdiyi şirkәt dost vә qardaş ölkә olan Azәrbaycanın Silahlı Qüvvәlәrinin ehtiyaclarını milli texnologiyaları ilә qarşılamağa hәr zaman hazırdır. “Türkiyәnin son illәrdә böyük irәlilәyiş әldә etdiyi müdafiә sәnayesi hәmlәsindә mühüm rol oynayan STM şirkәti yeni vә milli sistemlәrini xarici sәrgilәrdә nümayiş etdirmәyә davam edir. Türkiyәnin Müdafiә Sәnayesi Başqanlığının (SSB) rәhbәrliyi altında fәaliyyәtini davam etdirәn STM şirkәti Cәnubi Qafqaz vә Mәrkәzi Asiya regionunun vacib müdafiә sәrgilәrindәn olan ADEX-2022 Azәrbaycan Beynәlxalq Müdafiә Sәrgisindә milli texnologiyalarını nümayiş etdirir”,deyә Özgür Güleryüz vurğulayıb. STM MPAC hücum kateri vә KARGU PUA Bakıda Özgür Güleryüz bildirib ki, STM bu il dördüncü dәfә keçirilәn ADEX sәrgisindә, Tükiyәnin ilk milli freqatı olan “İstif” sinifinә aid MİLGEM gәmisini, STM500 kiçik ölçülü milli sualtı qayığını vә STM-MPAC hücum katerini sәrgilәyәcәk: “Taktik mini PUA sahәsindә dünyada rәqabәtә davamlı mәhsullar hazırlayan STM fırlanan qanadlı KARGU hücum PUA, ALPAGU sabit qanadlı hücum PUA vә ISR missiyaları üçün nәzәrdә tutulan TOGAN PUA-larını işitakçılara tәqdim edәcәk.STM baş direktoru Özgür Güleryüz hәyata keçirdiklәri mühәndislik, texnologiya vә mәslәhәtçilik fәaliyyәtlәri ilә hәrbi dәniz platformalarından taktiki mini PUA sistemlәrinә, kibertәhlükәsizlikdәn peyk vә kosmik texnologiyalara qәdәr geniş miqyasda hәm innovativ, hәm dә milli hәllәr hazırladıqlarını bildirib: “Bu gün bu hәllәrimiz, әsas podratçısı olduğumuz Özgür Güleryüz: “Azərbaycan Ordusunun ehtiyaclarını qarşılamağa hazırıq” Azərbaycan müda iəsinin gücünə güc qatmaq istəyirik Türkiyə müda iə sənayesinin qabaqcıl şirkətlərin olan STM Azərbaycanın paytaxtı Bakıda keçirilən ADEX sərgisində hərbi dəniz platformalarını və taktiki mini pilotsuz uçuş aparatı (PUA) sistemlərini nümayiş etdirəcək. “İstif” sinif freqat

“Dostdaşıyırıq”.vәqardaş

Türkiyәnin ilk milli freqatı TCG İSTANBUL (F-515) kimi hәrbi dәniz platformalarından tutmuş, әmәliyyat sahәsindә әsgәrimizin uğurla istifadә etdiyi KARGU kimi taktiki mini PUA sistemlәrinә qәdәr müxtәlif sahәlәrdә formalaşıb”.ÖzgürGülәrüz

Dünya Ordularından KARGU-ya böyük maraq STM-nin öz mühәndisliyi vә texnologiyası ilә inkişaf etdirdiyi hәm zәrbә, hәm dә kәşfiyyat tipli PUA-lar Türkiyә Silahlı Qüvvәlәri (TSK) tәrәfindәn ölkә xaricindәki әmәliyyatların icrasında, habelә sәrhәd tәhlükәsizliyinin tәminindә effektiv şәkildә istifadә olunur. Özgür Gülәrüz sәrgidә nümayiş etdirdiklәri PUA sistemlәri haqqında da

STM500 ALPAGU STM-MPAC

STM-in Cәnubi Amerikadan Uzaq Şәrqә qәdәr 20-dәn çox ölkәdә әmәkdaşlıq, texnologiya transferi vә biznes inkişaf etdirmә fәaliyyәtlәri hәyata keçirdiyini bildirib: “Dünyanın әn fәal donanmalarından birinә sahib olan NATO üzvü Türkiyә üçün suüstü vә sualtı platformalar istehsal edirik. Dost vә qardaş ölkәlәrin donanmalarının daha effektiv әmәliyyatlar yerinә yetirmәsi üçün dizayn, inşa vә modernlәşdirmә fәaliyyәtlәri çәrçivәsindә ehtiyaca uyğun unikal vә çevik mühәndislik hәllәri hazırlayırıq. NATO standartlarında hazırladığımız vә Türkiyә donanması tәrәfindәn әmәliyyat әrazisindә uğurla istifadә etdiyi sistemlәri keyfiyyәtli, uzunmüddәtli xidmәt dәstәyi, sәrfәli vә müasir texnologiyalı mühәndislik hәllәri ilә xaricә ölkә Azәrbaycan başda olmaqla bütün dost ölkәlәrin ehtiyaclarını milli texnologiyalarımız ilә qarşılamaq üçün hәr zaman hazırıq. Azәrbaycan Ordusu hәm dәniz layihәlәri, hәm dә taktiki PUA sistemlәri sahәsindә STM-nin effektivliyini әn yaxşı bilәn ölkәlәrdәn biridir. Azәrbaycan Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin vә Azәrbaycan Silahlı Qüvvәlәrinin ehtiyacları ilә yaxından maraqlanır vә danışıqlar aparırıq. Bir millәt, iki dövlәt anlayışı ilә Azәrbaycanda müdafiә sahәsindә yeni әmәkdaşlıqlara imza atmaq vә Azәrbaycanın müdafiәsinin gücünә-güc qatmaq istәyirik”, - deyә Özgür Güleryüz qeyd edib.

STM 500 ilk dәfә Azәrbaycanda sәrgilәnәcәk ADEX Sәrgisindә nümayiş etdirdiklәri hәrbi gәmi layihәlәrinә toxunan Gülәrüz sözlәrinә belә davam edib: “STM-nin hazırladığı yeni hücumbotu STM-MPAC, suüstü vә hava hücumundan müdafiә, kәşfiyyat, patrul tapşırıqlarını yüksәk sürәtlәrdә yerinә yetirә bilәcәk şәkildә dizayn olunub. Maksimum sürәti 40 knot-dan çox olan STM-MPAC, son dәrәcә müasir vә güclü silah sistemlәri ilә tәchiz edilәcәk. Xüsusilә Xәzәr kimi dәnizlәrdә effektiv şәkildә fәaliyyәt göstәrә billәcәk platformadır. STM olaraq sualtı gәmilәrin modernlәşdirilmәsi vә inşaat layihәlәrindә Türkiyәnin qabaqcıl şirkәtlәrindәn biriyik. Tamamilә mühәndislәrimiz tәrәfindәn dizayn edilmiş kiçik ölçülü “STM500” sualtı qayığımızı ilk dәfә olaraq Azәrbaycanda sәrgilәyirik. STM500 hәm dayaz sularda, hәm dә açıq dәniz şәraitindә fәaliyyәt göstәrә bilәcәk әn son texnoloji inkişafları, habelә kәşfiyyat, xüsusi tәyinatlı qüvvәlәrin әmәliyyatları, sualtı müharibә kimi qlobal taktiki ehtiyaclara cavab verәcәk avadanlıqları özündә birlәşdirәn son texnologiya mәhsuludur. Kompakt sualtıgәmi olan STM500 bütövlükdә STM mühәndislәri tәrәfindәn şirkәtin özünün mәnbәlәri hesabından faydalanaraq hazırlanıb. Xarici tәlәblәr üçün dә hazırda danışıqlar aparılan layihә müәyyәn mәrhәlәlәrdәn ibarәtdir. Ötәn aylarda STM500-ün dayanıqlı qayıq sınaq istehsalına başladıq. Burada yenidәn sәrgilәdiyimiz Türkiyәnin ilk milli freqatı olan TCG İSTANBUL (F515) gәmisinin әsas podratçısı olaraq gәmini әn az 75 faiz nisbәtindә yerlilik miqdarı ilә 2023-cü ildә tәhvil vermәk üçün fәaliyyәtlәrimizә davam edirik”.

STM - Pakistandan Ukraynaya qәdәr donanmaların seçimi Özgür Gülәrüz STM-nın dәnizçilik sahәsindә dә uğurlu ixracatları barәsindә mәlumat verib: “Texnologiya transferini dә әhatә edәn әmәkdaşlıq çәrçivәsindә Ukrayna Hәrbi Dәniz Qüvvәlәri üçün korvetin inşa edimәsinә 2021-ci ildә başladıq. Layihә qrafikә uyğun olaraq problemsiz şәkildә davam edir. Pakistan Donanması üçün dizayn etdiyimiz vә Türkiyәnin әn böyük hәrbi gәmi inşa layihәsi olan Pakistan Dәnizdә Tәchizat Gәmisi PNS MOAWIN-i “Karaçi”dә inşa edәrәk 2018-ci ildә tәhvil verdik. Pakistanın “Agosta 90B Khalid” sinifi sualtı gәmilәrinin modernlәşdirilmәsindә әsas podratçı olaraq ilk sualtı gәmini tәhvil verdik vә digәr iki sualtı qayıqla da bağlı fәaliyyәtlәrimiz davam edir. Bu uğurlu layihәlәrlә Pakistan Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin etibarını qazandıq. Buna görә dә Türkiyәnin Pakistan üçün istehsal edәcәyi 4 әdәd “Ada Sinif Korvet Layihәsi”ndә әsas hәrәkәt sisteminin tәdarükü vә inteqrasiyası üçün mühәndislik qabiliyyәti ilә yer alırıq”. TOGAN

KARGU

mәlumat verib: “STM-nin bu sahәdәki mәhsul çeşidini: sabit qanadlı hücum PUA-sı olan ALPAGU; fırlanan qanadlı hücum PUA-sı olan KARGU; fırlanan qanadlı kәşfiyyat PUA-sı olan TOGAN vә sursat buraxan PUA olan BOYGA әhatә edir. 2018-ci ildәn bәri TSK-nin inventarında yer alan Türkiyәnin ilk mini hücum PUA-sı KARGU, birinci ixrac uğurunu 2021-ci ildә әldә etdi. Müxtәlif döyüş meydanlarında özünü uğurla sübut edәn KARGU-nu indiyәdәk Asiya vә Cәnubi Amerikanın iki ölkәsinә ixrac etmişik. KARGU ilә maraqlanan müxtәlif ölkәlәrlә danışıqlar apararkәn, hәmçinin platformaya RF “Arayıcı Başlıq” vә zirehli deşici sursatların inteqrasiyası üzәrindә dә işlәyirik. Kәşfiyyat PUA-mız TOGAN isә ISR (Intelligence, surveillance and reconnaissance) fәaliyyәtlәrindә isti fadә edilmәsi mәqsәdi ilә hazırlandı vә 2022-ci ildә Türkiyә Tәhlükәsizlik Qüvvәlәrinin inventarına qazandırdıq. Sursat buraxan PUA-mız BOYGA da qәbul sınaqlarını uğurla tamamladı vә tәhlükәsizlik qüvvәlәrinә tәhvil verildi. Sursatla sınaq atışlarını tamamlayan sabit qanadlı PUA ALPAGU-nun isә cari il әrzindә TSK-yә tәhvil verilmәsi planlanır”.

ASFAT mühüm vəzifələr üstələndi ASFAT şirkәti meşә yanğınları ilә mübarizәdә öhdәsinә böyük rol götürüb. Türkiyәnin Kәnd Tәsәrrüfatı vә Meşә Nazirliyinin Meşә Tәsәrrüfatı Baş İdarәsi ilә ASFAT arasında meşә yanğınlarına qarşı ehtiyac duyulan lәvazimat, avadanlıq vә tәlimlәrin tәmin edilmәsi ilә bağlı cari ilin mart vә aprel aylarında ayrılıqda iki müqavilә imzalanıb.

Bu yaxınlarda Türkiyәnin Milli Müdafiә Nazirliyi (MSB) qlobal iqlim dәyişikliyi ilә әlaqәdar genişmiqyaslı meşә yanğınlarında ölkәnin ehtiyatlarından maksimum dәrәcәdә yararlanmaq üçün hәrbi tәyyarәlәrin dә istifadә olunmasına başlandığını açıqlamışdı. Milli Müdafiә Nazirliyinә mәxsus 2 әdәd C-130 tәyyarәsi vә 18 әdәd müxtәlif tipli helikopterlәrin ehtiyat qüvvә kimi istifadәsi üçün Milli Müdafiә Nazirliyi ilә Kәnd Tәsәrrüfatı vә Meşә Nazirliyi arasında imzalanan “Milli Müdafiә Nazirliyi İnventarında olan Hava Nәqliyyatı Vasitәlәrinin Böyük Meşı Yanğınlarında Ehtiyat Qüvvә kimi İstifadәsi üzrә Əmәkdaşlıq Protokolu”na görә, Türkiyә Silahlı Qüvvәlәrinin inventarında olan tәyyarәlәrdәn iri meşә yanğınlarında da istifadә edilәrkәn, yanğınların söndürülmәsindә Türkiyәnin sürәti vә sәmәrәliliyi artırılıb. Yanğınla mübarizәdә Türkiyәnin yerli vә milli istehsalı Tәrәflәr arasında imzalanan müqavilә ilә ASFAT şirkәti Meşә Tәsәrrüfatı Baş İdarәsi üçün böyük bir hissәsi Türkiyәnin Hәrbi Zavodlarında olmaqla 30 әdәd 2.5 tonluq vә 7 әdәd 7.5 tonluq yanğın qovaları ilә birgә 7 әdәd MI17 qarmaq dәsti istehsal edilib. Bundan әlavә, sözügedәn müqavilә әsasında C-130 tәyyarәlәrindәn atılan yanğınsöndürmә konteynerlәri tәdürük edilib vә pilotlara bu sistemin istifadәsi üçün yanğınsöndürmә tәlimlәri keçirilib. Yaxın vaxtlarda yanğınsöndürmә konteynerlәrinin Türkiyәdә kütlәvi istehsalına başlanması planlaşdırılır. Meşə yanğınları ilə mübarizədə

Due to the changing scenarios and therefore operational needs, the naval forces are undergoing a transformation, including digital, in the name of the multi-domain to which Leonardo is able to respond, thanks to the development of innovative technologies, such as Artificial Intelligence, automation, data processing and information storage/management. The company therefore confirms itself as a natural partner of the Military Navies, being the protagonist of the multi-domain evolution in every single area: sea, air, land, cyber and space, and is able to offer that operational advantage essential to achieve success in increasingly complex challenges imposed by the new scenarios. Leonardo’s complete solutions for naval domain included naval Command & Control systems, weapon systems, sensors, underwater systems, optronic, maritime communication systems, aircraft, helicopters, unmanned systems and space communication. With its technologies Leonardo is able to satisfy all the mission requirements for any type of ship, class and tonnage. Combat management systems, command support systems, strategic support solutions and advanced C4I support (including land-based naval C4I) are all key to integrate and dis46 www.poliqon.az

Leonardo Naval Systems: complete solutions to responde new challenges

For over 50 years Leonardo has been a strategic partner of the Italian Navy and a reference for many naval forces around the world, who have chosen the company’s naval defence systems to equip over 1.000 vessels, including the new generation ones. Result of continuous investments in Research, Development and Innovation, Leonardo value proposition is charaterized from integrated, modular and scalable architecture.

ATHENA MK2 covers all battle management functions, maximizing the integration of sensors and effectors within a multi-layered application, to comply with the most demanding requirements for Anti-Air Warfare, AntiSurface Warfare & Naval Firing Support, Littoral Warfare, Anti-Submarine Warfare and Mining Warfare missions and scenarios. With a complete range of data processing functions accessible from the system’s multifunction consoles, ATHENA MK2 manages operations even in non- combat scenarios. These include law enforcement, maritime security operations, search and rescue missions, disaster relief operations, maritime pollution control, the surveillance and control of sea lanes and navigation routes and government escort ATHENAduties. MK2 can gather, process and provide visualization for all types of sensor data, including that from radar, optronic sensors and video (from Interceptor Organic Boats and/or UAVs).

The system has advanced tactical and planning decision support features and can be easily integrated with maritime C4I systems. The newest natural interaction allows to grant the easiest and most effective CMS training, both onboard and ashore, and the quickest information access system, with the best performance respect with all the other Combat Management Systems on the market. The most comprehensive radar portfolio The company has one of the most comprehensive radar portfolio covering ka-band, X-band, C-band, and L-band. This wide range means providing the customer with the possibility to find a perfect fit for a given application, be it navigation, air and surface surveillance and defence, ballistic Missile Defence, tracking or over-the-horizon detection. With multifunction capabilities on offer, radars can meet even the most demanding requirements.Amongthemost successful products for surveillance, the KRONOS NAVAL HP (High Power), offering Active Electronically Scanned Array (AESA) technology in the C-band, is the only multi-function radar on the market with an antenna group that weighs less than 1.000 kilograms.

Combat Management System “ATHENA” MK2 The state of the art Combat Management System ATHENA (Architecture & Technologies Handling Electronic Naval Applications) MK2 provides officers and operators with the complete situational awareness of the battlespace at sea, above and under the water, in order to plan and quickly execute the reaction. ATHENA MK2 is modular and scalable, designed by the company to perform a full range of missions according to military standards.

tribute information throughout Armed Forces’ networks. The capability to process and convey secure information to each specific level of the command chain, according with the operational doctrines, is a tactical and strategic need to meet the requirements of modern armed and security forces, and not just limited to the joint operations. The company is able to support customer’s naval information requirements at both tactical and strategic levels, ensuring the effective management of intelligence across the fleet.

KRONOS NAVAL HP is able to provide increased performance in range detection. Also part of the KRONOS family, 47 Combat Management System

The company is a leader in ElectroOptical technologies and systems, providing high-performance products like MEDUSA MK4/B, Janus and the new DSS-IRST (Distributed Static Staring IRST) for the most demanding customers’ requirements worldwide.

The PAR720 is one of the most used Precision Approaching Radar, installed on board of Italian and export AircraftAmongCarriers.theWeapon Control Systems, the NA-30S MK2 is Leonardo new generation System designed to control up to three modern guns against conventional and asymmetric air/surface threats with a reduced reaction time. NA-30S MK2 is based on a dual-band (X and Ka) naval tracking radar with a stealth antenna design which combines high tracking accuracy with improved range performance.

Optronics Systems

the KRONOS GRAND NAVAL is a multi-function AESA radar that acts as main asset of the Principal Anti-Air Missile System for heavy surface combatant vessels. Applications of the KRONOS GRAND NAVAL include extended self-defence and area protection, air and sea surveillance, multi-target tracking, volumetric search and guidance for multiple active missiles. For early warning, the L-Band multifunctional fully digital AESA radar KRONOS POWERSHIELD performing an instrumental range up to 1500km. It can provide surface combat vessels with enhanced anti-tactical ballistic missile (ATBM) capabilities up to TBM600 and TBM1300 early warning. The last and more powerful multimission multifunctional radar produced by Leonardo is the KRONOS DBR (Dual Band Radar). It is a fixed faces C-band and X-band solution at the top of the performance, ables to grant not only standard AESA 3D Air and Surface surveillance and tracking, but also ATBM functionality against TBM600 targets, missile guidance, up link and Fire Control System capability. The SIR-M family of radars range from simpler compact variants to sophisticated architectures that can integrate both rotating or fixed-face / conformal antennas is the IFF most comprehensive solution on the market, coupled with Leonardo IFF transponder and interrogators up to Mode 5 and S.

This position is based on the company’s research and manufacturing experience in the core elements of an EO system including its infrared detector, stabilized EO director and image processing algorithms. The company has a great deal of integration expertise installing EO products on naval vessels, land vehicles and avionic platforms.

Communications Systems Leonardo is uniquely placed to lead the delivery of Network Enabled Capability. We have proven, in service, modular, scalable, secure systems, designed to function at the heart of modern military operations, enabling interoperability with allies, joint forces and civil authorities for effective exploitation of information. The company is a founder member of EURO MIDS and also provide Information Assurance services, including digital forensics, vulnerability testing and ICT security consultancy.

48 www.poliqon.az KRONOS GRAND NAVAL MEDUSA MK4/B CommunicationsDSS‑IRSTSystems

Radio Subsystems The SWave Naval Radio subsystem provides HF, VHF and UHF new-generation radio equipment designed to bring all devices of Swave family deliver IP over Air (IPoA) voice/data/ video on SCA Software-Defined-Radio core architecture. SWave Radios are designed around a highly modular concept, adopted both at system and module levels. It fully embodies the Common Core Radio (CCR) as the basic building block. The CCR is a new generation, multi-band, multirole, multi-function HF/VHF/UHF singlechannel low-power transceiver specifically designed to extend capabilities of SDR Swave family to Naval Communications Domain. SWave HF carriers satisfy short, medium and long range ship-to-ship and ship-to-shore plain/secure voice/data communications. Gun systems and Ammunitions A key part of any naval combat system is the gunfire support capability against air/surface threats. Our family of Gun Fire Control Systems (GFCS) integrate any vessel’s navigation suite to provide a basic, but already effective, combat system architecture for small combatant vessels. The 76/62 mm Gun is the state-ofart of medium calibre naval guns, with the highest performance on the field. From our long experience in naval combat system activities the world class 76mm gun is now available in different configurations for better fit with vessel and operational requirements and constraint: Compact, Super Rapid, Multi Feeding, Above Deck and Stralesversion which use the guided DART ammunition for superior Close Inner Defense capability.Leonardo is the market leader in guided ammunition design and production. DART is the brand new 76mm ammo for inner layer defence against sea skimmer missiles. It grants an high manoeuvrability and a range > 8 km, which, combined with an hitting probability up to 98% allows to grant Close Inner Defence using only a three ammo salvo and simultaneous salvo against up to two incoming threats. The 127/64 LW gun is the top of class large calibre naval gun provided by Leonardo. It is fully developed for granting the usage of the state of art guided ammunition. Using Vulcano guided ammunition, it allows an extended range up to 70 Km, for landing target firing, Naval Support Fire activities and Naval Gun Support operations, using also a dedicated processor unit for integrated and stand alone solutions.

Vulcano ammunitions, both for 76 and 127 calibres, allow to provide state of art Leonardo Guns with and extended range using a gps guided solution. Thanks to this two ammunitions, completely integrated in the Leonardo multifeeding solution, our guns can cover up to 45 Km and 70 km of effective range at maximum hitting probability, increasing the defence and offence areas and granting a surface naval dominance and a complete and effectiveness air defence. Small calibre weapons The LionFish is a modern, fully stabilized, electrically operated and remotely controlled naval weapon system Marlin 30

OTO 127/64 LW VULCANO

49

be launched both from submarines and surface vessels, contrasting any kind of underwater threat.

Sonar Leonardo’s sonar grants a complete defence against moored and submerged mines, divers and diver delivered objects. The company portfolio is also able to grant high navigation performance in both deep and shallow waters. that can be fitted with a range of single (12,7mm, 7,62mm , 5,56mm or 40mm Automatic Granade Launcher) or multi barrels cannons (12,7mm, 7,62mm or 5,56 mm). ODLS20 is a Multiple Decoy Launcing System able to defense the vessel against torpedoes, missiles, and asymetric threats. The Marlin 40 is an advanced system developed to meet the meeting requirements of modern naval warfare at best level of effectiveness and suitable either as main armament for small size vessels or as secondary armament for larger ship, with no deck penetration and simple installation. Marlin 40 Medium Caliber Gun plays a leading role as a 40 mm naval system, thanks to the extremely reduced mass, the small dimension, the easy installation (no deck penetration required) and its modern and completely digital technology. Countermeasures and Torpedoes Leonardo is the market leader for lightweight torpedoes, with a complete catalogue composed by MU90 project, A244/S mod.3, Black Scorpion and the new Black Arrow. With its complete catalogue Leonardo can propose different solution against conventional and nuclear submarines, as well as ships. Using its long expertise in producing torpedoes, Leonardo has developed highly efficient torpedo countermeasures, such as MJTE, self manoeuvring underwater decoy effective against any kind of torpedo, able to simulate different targets’ acoustic echoes in a perfect way. Black Shark is the last generation of heavyweight torpedoes, designed to be multipurpose, with the possibility to 50 www.poliqon.az Black Shark Torpedo Sonar system

ATAS

DƏNİZLƏRDƏ HÖKMRANLIQ Visit us at ADEX 2022

– Mr. Salimov, first of all, we would like you to inform our readers about the potential and capabilities of “Kazakhstan Paramount Engineering” (KPE) company. How can you characterize the position of the company in Kazakhstan and Central Asia? – Kazakhstan Paramount Engineering LLP is the first company in Kazakhstan that has made a full transfer of technology in the defense sector. Founded in 2015, in 2016 the company produced its first product - the Arlan armored wheeled vehicle, for the needs of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan.Long-term trials of our Barys 8x8 vehicle have now been completed, and we are waiting for it to be put into service with the Kazakh Army. We presented our first Barys 8x8 model and a completely new development of our design bureau Alan2 armored vehicle to the ADEX 2022 exhibition. The design and development of the Alan-2 was carried out entirely by our engineers, which are today the best not only in Kazakhstan, but also in Central Asia. The KPE plant is the only enterprise in Central Asia that has the technology for designing and building armored vehicles, including MRAP (mine resistant ambush protected) technology.Theproductive capacity of KPE is 300 vehicles per year with the potential to quickly and significantly increase it in a short time, if necessary. Localization of production has reached 70% with guarantees of the quality and reliability of our products. The company employs more than 200 of the best professionals in Central Asia ready to fulfill any technical request from our customers. The modern system of our business processes, our own design office and flexible pricing policy give us the main advantages among manufacturers in the market of military equipment and weapons.

Yerbol Salimov: Our main priority is the reliability of products that provide the best protection and quality for our customers

The enterprise is fully prepared to provide the armed forces of the 4th generation with protected vehicles with its own automatic fire control system developed by the company’s engineers.

The plant is ready to cooperate not only with its neighbors in the region, but also with other countries that are ready for mutually beneficial cooperation. Our main priority is the reliability of products that provide the best protection and quality for our customers.

– I have already managed to touch on some aspects of the question asked, I will tell you in more details about those projects and models that the enterprise is already producing.

– What can you say about the projects and production possibilities implemented by the KPE company?

In the interview with Yerbol Salimov, General Director of Kazakhstan Paramount Engineering (KPE), one of the largest companies producing armored vehicles in Central Asia, we tried to get detailed information about the current and prospective projects, export potential and future plans of the company he is leading.

“Alan” - The vehicle is well known in Azerbaijan as SandCat, a participant in the Patriotic War in Karabakh. We produce this car for the special services of Kazakhstan. 52 www.poliqon.az

– At the ADEX-2022 exhibition, you will demonstrate the new “Alan 2” machine of KPE for the first time.

Lightweight composite materials are used as part of the armor, which provides additional protection. This does not affect the weight and performance characteristics of the armored vehicle. The armored vehicle can be produced in several configurations: reconnaissance vehicle, command and control vehicle, and special response vehicle with various types of weapons. We carry out their service and all the necessary improvements at the request of our customers.

Having a 4x4 wheel configuration, the car weighs 9 tons and protects the crew with Stanag 4569 level 3 ballistic protection, while mine protection is 53

“Alan 2” machine differs from its analogues according to its capabilities, what were its advantages? – “Alan-2” is the result of bolstering our skills and technologies, along with close cooperation with the armed forces and special services of Kazakhstan. The vehicle is fully developed and built by our Design Bureau and has a number of important advantages over its analogues. With better protection and driving performance, Alan-2 is much more spacious for an equipped crew of 8 and has the best price in this market segment, than its direct competitors.

Arlan and Alan armored vehicles

“Arlan” - has a high anti-mine protection STANAG lv 3 A and 3 Bholds 8 kilograms of TNT under each wheel and the same amount under the hull, 50 kg of TNT at a distance of 5 m. The vehicle can withstand blasts from any small arms with armorpiercing cartridges of 7.62 mm caliber, Dragunov sniper rifle and 12.7 mm NATOThisstandard.vehicle that has become legendary not only in Kazakhstan, but also in Azerbaijan, after the Karabakh war, which ended with the victory of your country. Known globally as the Marauder, the mine-resistant and ballistic-resistant vehicle was named “Iron Angel” for your Army by this magazine. Despite the fact that they were under severe attack, fired upon and subjected to blasts and explosions not a single Azerbaijani soldier died in them. During the crisis in January 2022 in Kazakhstan, Arlan vehicles also proved to be worthy protecting personnel from sniper fire and armed ambushes. Also this model is highly trusted by the armed forces in the aftermath of explosions in the arms depots that took place in “BarysKazakhstan.6x6”-designed to provide better protection against mines, improvised explosive devices, and side blasts. The hull reduces the silhouette to 2.4 meters, which provides significant advantages in combat by reducing the profile of the vehicle and hiding more effectively from enemy forces, along with increasing the degree of protection against attacks by improvised explosive devices, kinetic and mine attacks. The 6x6 wheel arrangement provides the AWV with excellent off-road capability. This is a favorite among the special services of Kazakhstan, as the model is fully adapted to their requirements by our design bureau. Customers took an active interest in the improvements, together with our engineers, and as a result we developed an outstanding, functional and reliable vehicle that our customers are keen to operate. We believe that such close collaboration with the customer is beneficial to both sides of the process and we will build on this positive experience in subsequent development and construction. “Barys 8x8” is our flagship and soon, it is our believe that it will become a full member of the defense system of Kazakhstan. The vehicle was designed to meet the growing requirements in the region for versatility, high mobility and the need to install anti-mine platforms. With the highest protection of STANAG 4B of our products with a range of 500 km and with a payload of 6.5 tons it reaches speed of up to 100 km/h. Over the course of four years, the vehicle passed all stages of the relevant military trials in the Republic of Kazakhstan with a very positive assessment and was recommended for commissioning into the Army of Kazakhstan.

– We would like you to provide some detailed information about the 6x6 and 8x8 “Barys” armored vehicles. At what stage are these projects currently?

– The “Arlan 4x4” was supplied in various configurations: with a mechanically controlled turret and remote controlled weapon station with a system of protection against nuclear, chemical and biological attacks, with special filter-ventilation installations, with various radio stations tailored to the customer’s needs and other features.

Currently we have interest from several potential customers from the Middle East, African and Asian regions, which we can not announce yet, due to non-disclosure agreements we have signed with Hopefullythem.we will be able to inform you soon about outcomes of the demonstration trials and positive decisions regarding purchase of our vehicles by these customers.

– We would like to know your thoughts on the production of “Nomad” Barys 6x6

12.7 mm "Sunkar" automatic combat module

– I answered this question above. I will only add that the ourstanding potential of these vehicles and their super-efficiency would be experienced by everyone who will operate them.

There is for example a version of the Antiterror model with a ram-bumper which is designed to clear obstacles. The presence of our own Design Bureau allows us to optimally adapt each order to the individual characteristics of the client.

– Bearing in mind that KPE was established only 6 years ago with a priority to manufacture modern MRAPs to re-equip old fleet of armored wheeled vehicles in the Armed Forces of Kazakhstan, we were focused on local customers first. But as soon as we gained successful experience of manufacturing and delivering robust, reliable, world class proven vehicles to our Ministry of Defense, different special forces and law enforcement agencies, we decided to start explore export opportunities.

– In what configurations is the company’s “4x4 Arlan” armored vehicle produced, what were the main demands of customers?

– KPE is one of the largest manufacturers of advanced armored wheeled vehicles in Central Asia, including the Arlan 4×4 mine-protected armored vehicle and the Barys 8×8 armored personnel carrier. What can you say about KPE’s export geography and goals?

Stanag 4569 level 1. The car has a speed of up to 130 km/h with a cruising range of 500Wekm.have high hopes for this model and we think that it will serve with distcinction and meet all the requirements of our customers. We are delighted that ADEX has given us the opportunity to present this vehicle by the global defense.

– A few months ago, President Tokayev visited the Kazakhstan Paramount Engineering enterprise, where he was closely interested in the production of armored vehicles. What can you say about KPE’s prospects? – Today we are witnessing tectonic shifts in the regional security system due to many international developments. We are experiencing an icrease in modern warfare of 4th generation armed forces. This is what our company offers to its customers. We are distinguished not only by modern technologies, such as MRAP and automatic fire control systems, but also by the ability to work directly with the customer, achieving the requirements they needs in the models that we offer. You can agree that, not many manufacturers can boast of such flexibility and openness to customers. We reduce our costs due to a greater share of the localization of many industries, which results in very competitive pricing, which is of interest to many countries. Our models are tested by the extreme heat, extreme cold, highlands, sand and swamps of our diverse Kazakhstan. Being in the center of Eurasia, we have the ability to quickly deliver our products to anywhere in the world. We have overcome a long and challenging path, which has made us much stronger, more innovative and customer-focused. We looking to the future with optimism! We thank Mr. Yerbol Salimov for taking the time to answer the questions of POLIQON magazine! Barys 8x8

vehicles intended for law enforcement agencies. – “Nomad” is a vehicle designed for police and law enforcement forces intended to be used in riot control, public order and special operations. A key design function is to provide superior levels of situational awareness, which is achieved through armored glass windows, security cameras and other sensors that provide continuous real-time updates. As well as providing maximum protection to personnel from attacks by intruders, while maintaining long-term mobility after attacks from grenades and small arms. The company can add necessary additional changes to the design at the request of the customer and produce them in the right quantity. We believe that this model can become an effective tool in the hands of law enforcement agencies in many countries. – If possible, we would talk a little about the combat modules that are installed on your armored vehicles. What are the main criteria when choosing combat modules? – To begin with, I would like to note that we are ready to install any combat modules on our vehicles at the request of the customer. Our production and engineering base allows us to do this. However, due to many developments and the pandemic crisis, we were forced to think about our own production of combat modules. We developed our own platform “Shugyla” which allows production of automated fire control systems. The results of the work of our engineers exceeded all expectations and our weapon systems provided the precision and accuracy of destruction and other characteristics that exceeding the historical capabilities of Soviet systems. This prompted us to open a subsidiary specialized enterprise for the construction of combat modules. So, we produce automatic combat module “Sunkar” 12.7mm. Armament: NSVT 12.7 mm and PKT 7.62 mm, Vertical elevation from - 12 º to + 88 º, Horizontal Guidance 360 º which has the ability to control both automatic and manualOurmodes.“Ansar” automatic weapon station with a 30 mm 2A72 automatic cannon equipped with a stabilizing barrel support and PKT(M) 7.62 mm, Vertical elevation from - 7º to + 72º, Horizontal Guidance 360 º, has more power, which causes it to be installed on “Barys” class cars. Combat modules for maritime applications are being developed and we are seriously working on the design of combat robots based on our Shugyla platform. I am sure that in the near future we will be able to present them to our potential customers. We are optimistic about the development of this area of our activity and are confident that we can offer highquality developments that differ in their design and benefit for the customer.

QURUDA, HAVADA VƏ DƏNİZDƏ “SARSILMAZ” TƏMİNATI “Sarsılmaz” tapança, avtomat və pulemyotların həm dizayn, həm də istehsalında əldə etdiyi böyük uğurlarla silah sənayesində adından söz etdirib. Yüksək texnologiyası və güclü “Ar­Ge” (araşdırma­inkişaf) fəaliyyətləri ilə məhsul çeşidini davamlı olaraq artıran “Sarsılmaz”, Türkiyənin 12,7 mm Pulemyot Dizayn Məlumat Paketi layihəsini həyata keçirərkən silahın istehsalını da öz üzərinə götürüb.

“Ar-Ge” fәaliyyәtlәri ilә yeni mәhsullar istehsal edәn “Sarsılmaz”, SSB layihәsi olan vә bütün quru platformalarında istifadә olunacaq 12,7x99 mm pulemyotunu, hәmçinin qabaqcıl mühәndislik vә optimal laşdırma üsulları ilә çәkisini azaldaraq yüksәk sürәtlә atәş açacaq şәkildә yenidәn dizayn etdiyi hava vә dәniz pulemyotunu xidmәtә verir. SAR 127 MT-nin texnoloji hava versiyası TUSAŞ tәrәfindәn istehsal edilәn HÜRKUŞ-C tәyyarәlәrinin qanadının altında vә helikopterlәrdә pod içәrisindә yerlәşdirilәrәk istifadә olunacaq. Üstün korroziyaya davamlı dәniz variantı isә qısa zamanda dәniz platformalarında istifadәyә verilәcәk.

Latif Aral Aliş : “Tәxminәn 150 ildir ki, texnoloji inkişaflarda aparıcı rol oynayırıq” “Sarsılmaz” şirkәtinin İdarә Heyәtinin sәdri Latif Aral Aliş rәhbәrlik etdiyi şirkәtin tәkcә Türkiyәdә deyil, beynәlxalq arenada da uğurları ilә diqqәt çәkdiyini ifadә edib: “Türkiyә müdafiә sәnayesi bir irәlilәyiş içindәdir vә bu yüksәliş tendensiyası artan xәtt üzrә davam edir. “Sarsılmaz” olaraq bu yolda әlimizdәn gәlәni etmәyә çalışırıq. “Sarsılmaz” 150 ilә yaxın tarixi, tәc rübәsi, innovativ quruluşu vә texnoloji inkişaflara yol açan dinamizmi ilә silah sәnayesindә saysız-hesabsız uğurlara imza atmış vә hәr zaman aparıcı olan markadır. İdman silahlarından tapançalara, avtomatlardan pulemyot ilә ağır pulemyotlara vә top istehsalına qәdәr geniş çeşiddә mәhsullarımız mövcuddur. Hәmçinin “Sarsılmaz” TUSAŞ ilә birlikә qurduğu “TR Mekatronik” şirkәtinin dizaynını vә istehsalını sahiblәndiyi hәm ATAK helikopterlәrinә inteqrasiya olunacaq 20 mm-lik fırlanan mexanizmli topları, hәm taktiki tәkәrli zirehli maşınlara quraşdırılacaq zәncir mexanizmli 25 mm-lik topları, hәm dә HÜRKUŞ-C yaxın hava dәstәyi tәyyarәsinә inteqrasiyası hәdәflәnәn “127 MT Air” ilә pod sistemini inkişaf etdirir”.Latif Aral Aliş Düzcәdәki 100 min kvadratmetrlik “Sarsılmaz” müәssisәlәrindә bir hәrbi birlәşmәnin bütün ehtiyaclarını qarşılayacaq hәr cür silahı istehsal etmәk imkanında olduqlarını bildirib: “80-dәn çox ölkәyә ixracat vә 23 dövlәtin Silahlı Qüvvәlәri, habelә hüquqmühafizә orqanları tәrәfindәn istifadә edilәn mәhsullarımızla dünyanın aparıcı istehsalçıları arasındayıq. Biz 10 faizi mühәndis olmaqla 2000-dәn çox insanı işlә tәmin edirik. Mәhsul çeşidini davamlı olaraq inkişaf etdirәn şirkәtimiz 42 ticarәt nişanı qeydiyyatı, 12 unikal dizayn, 13 patent vә 9 faydalı model ilә bütün dünyada izlәnilәn markadır. Sәnaye vә Texnologiya Nazirliyi tәrәfindәn tәsdiq edilmiş öz sahәsindә ilk vә tәk olan “Ar-Ge” mәrkәzimiz var. Düzcә Universiteti vә digәr universitetlәrlә iş birliyimiz nәticәsindә inkişaf etdirdiyimiz layihәlәrlә sektora yeni istedadlar gәtirmәk üçün çalışırıq. “Sarsılmaz Silah Sәnayesi” olaraq 100 milyon dolları keçәn ixrac potensialını 2022-ci ildә daha da artırmağı hәdәflәyirik”.

Silahlı qüvvәlәr vә tәhlükәsizlik qüvvәlәri “Sarsılmaz” ilә güvәndә Tapançalarla bәrabәr yüksәk texnologiya ilә hazırlayıb istehsal etdiyi avtomat vә pulemyotlarla da beynәlxalq arenada ciddi tәlәbat qazanan “Sarsılmaz”, reallaşdırdığı “Ar-Ge” investisiyalarınında bәhrәsini toplayır. Avropanın әn böyük inteqrasiya olunmuş silah istehsalı müәssisәlәrinә malik “Sarsılmaz”, Türkiyәnin Sәnaye vә Texnologiya Nazirliyi tәrәfindәn tәs diqlәnmiş ilk vә tәk “Ar-Ge” mәrkәzinә sahibdir. İdman silahlarından tapançaya, avtomatlardan pulemyot vә ağır pulemyotlara qәdәr geniş mәhsul çeşidinә sahib olan “Sarsılmaz”ın türk mühәndislәri tәrәfindәn hazırlanmış, tamamilә yerli vә milli imkanlarla istehsal etdiyi 300-dәn çox modeli var. SAR 9 xaricdә mükafatlar alır Latif Aral Aliş beynәlxalq arenada qazanılan uğurlarının әn yaxşı nümunәlәrindәn ikisinin ABŞ-dan gәldiyini bildirib: “SSB tәrәfindәn hәyata keçirilәn layihә çәrçivәsindә istehsal qәdәr baş tutuan bütün sınaqlarda birinci olub vә Türkiyәnin “Orijinal vә Yerli Tapança”sı seçilib. ABŞ-da iki mükafat alan SAR 9 polimer tapança ailәmizә SAR 9 C (Compact) vә “Sar 9 SC” (Sub Compact) әlavә edildi. Ailәnin sonuncu üzvü olan “Sar 9 SC” Türkiyәdә olduğu kimi dünyanın bir çox ölkәsindә dә böyük tәlәbatla qarşılanır vә rәqiblәri arasında hәm 12 tutumu, hәm dә kiçik ölçülәri ilә seçilir. 57

MHP sәdri Devlet Bahçeli RizәArtvin hava limanının açılış mәra simindә iştirak etmәk üçün Türkiyәyә gәlәn Azәrbaycan Prezidenti İlham Əliyevә qızıl ilә örtülmüş SAR 9 model tapança hәdiyyә edib. Xüsusi naxışlı tapançanın üzәrindә Türkiyә vә Azәrbaycanın bayraqları, o cümlәdәn “Qarabağ Fatehi” vә “2 Dövlәt, Bir Millәt” şüarları yar alıb. SAR 762 MT tәdarükü davam edir “Sarsılmaz” 7,62x51 mm-lik SAR 762 MT pulemyotlarının tәdarükünә başlayıb vә ilk tәdarükü Jandarma Baş Komandanlığına edilib. SAR 762 MTsistemlәrindә istifadә edilә bilәr. Piyadaların istifadәsi üçün hazırlanmış SAR 762 MT-B modeli isә hәm haçadan, hәm dә ştativdәn dәstәk almaqla atәş açmaq imkanını verir. SAR 762 MT-C pulemyotunun ALTAY әsas döyüş tankında istifadә edilmәsi hәdәflәnir. SAR 762 MT-B ilә oxşar xüsusiyyәtlәrә malik olan SAR 762 MT-D, 3 mövqeli qaz klapanı sayәsindә dәqiqә әrzinәdәki atış sürәti dәyişdirilә bilir. Pulemyotun әrazi hәdәflәri üçün effektiv atış mәsafәsi 1100 metr, maksimum atış mәsafәsi isә 3725 metrdir. Silahın müxtәlif modellәrinin orta çәkisi dә 12 kiloqramdır.

lәr 4x4 taktiki tәkәrli zirehli avtomobildә uzaqdan idarә olunan silah sisteminә inteqrasiya edilib. SAR 762 MT-nin A, B, C vә D olamaqla dörd fәrqli versiyası var. Bunlardan SAR 762 MT-A uzaqdan idarә olunan silah

“Sarsılmaz” silahın ilk

yaxın günlәrdә reallaşdırılmasını planlayır. Yeni nәsil “Gen2” “Sarsılmaz” 9 ailәsinin yeni vә әlavә xüsusiyyәtlәri ilә tәkmillәşdirilәn variantlarıyla ön plana çıxır. Bu versiyaların adlarında “Gen2” ifadәsi yer alır. “Sarsılmaz” yarı avtomatik tapança dizaynı sahәsindәki tәcrübәsini SAR 9 “Gen2” modeli ilә bir addım irәliyә daşıyır. SAR 9 ailәsinin bu yeni üzvü

Quruda, dәnizdә vә havada SAR 127 MT “Sarsılmaz” istehsalı olan 12,7x99 mm-lik SAR 127 MT ağır pulemyotu hәm tam avtomatik, hәm dә tәk-tәk atәş aça bilir. SAR 762 MT-A kimi, uzaqdan idarә olunan döyüş modullarına da inteqrasiya edilә bilәn SAR 127 MT istifadәçiyә hәm dә quru, dәniz vә hava nәqliyyat vasitәlәrinә quraşdırılmaq imkanı verir. Tәxminәn 38 kiloqram ağırlığında olan silah, ştativlә istifadә edildikdә bölgә hәdәflәri üçün 1830 metr effektiv mәnzilә malikdir. partiyasının özündә yüngüllәşdirilmiş tәtik, “red-dot” tipli nişangahların istifadәsinә imkan verәn lülә qutusunun üzәrindәki yuva vә çıxarıla bilәn yuva örtüyü kimi yeniliklәri ehtiva edir. İstifadәçiyә müxtәlif seçimlәr tәklif edәn bu xüsusiyyәtlәr optik nişangahlarla bәrabәr klassik gәz vә arpacıq dәstiylәdә atәş açmağa imkan verir. Erqonomik vә estetik dizayna malik olan SAR 9 “Gen2” aviasiyada da istifadә olunan yüksәk dayanıqlığa malik 7075 T6 seriyalı alüminiumdan istehsal edilib. Dәqiq atış tәmin edәn tapançanın tәtiyi düz konstruksiyada vә istifadәçi tәlәblәrinә uyğun olaraq 3 fәrqli rәng variantında hazırlanıb. SAR 9-un “Gen2” versiyasında darağın tutumu da 19 patrona qәdәr artırılıb. Xüsusi missiyalar üçün SAR 9 SP SAR 9 SP xüsusi әmәliyyat qüvvәlәrinin istifadәsi üçün bir çox vacib funksiyalara malikdir. Bunlardan birincisi, silahın lülәsindә yerlәşәn sәsboğucu bağlantısıdır. Bundan әlavә atıcılar, silahın tәkmillәşdirilmiş fiber optik tritium gәz vә arpacığı sayәsindә silaha sәsboğucu ilә reddot quraşdırılsa belә asanlıqla nişan ala bilirlәr. Hәmçinin gәz vә arpacıqda olan tritium qaranlıq mühitlәrdә belә dәqiq nişan almağa kömәk edir. SAR 9 SP-nin qapağındakı soyutma kanalları, xüsusilә sürәtli atәşdәn sonra lülәnin daha tez soyumasını tәmin edir. Eyni zamanda tәtiyin üzәrindәki iynә lövhәsi gös tәricisi atıcıya tәtiyin atәş açmağa hazır 58 www.poliqon.az Bahçeli İlham Əliyevә SAR 9 tapançası hәdiyyә edib

olub-olmadığını bildirir. SAR 9 SP-nin üzәrindәki “Cerakote” markalı xüsusi keramika örtüyü tapançanı istidәn, rütubәtdәn vә günәş şüalarından qoruyur. Mәxfilik ön planda: SAR 9 SC “Sarsılmaz”ın SAR 9 SC modeli tәhlükәsizlik qüvvәlәrinin gizli tapşırıqları yerinә yetirmәsi üçün hazırlanıb. Ölçülәrinә görә tapança sub-kompakt sinifinә aiddir. Bu sayәdә ehtiyat silah kimi daşımağa uyğun vә saxlanması asan bir model olaraq önә çıxır. Bu baxımdan tapançanın ABŞ kimi mülki şәxslәrin tapançadan geniş istifadә etdiyi qlobal bazarlarda da әhәmiyyәtli uğur qazanacağı gözlәnilir. Sub-kompakt sinifdә dizayn edilmiş SAR 9 ailәsinin әn kiçik üzvü olan SAR 9 SC 12 patron tutumu vә 650 qram çәkisi ilә müştәrilәrә hәm peşәkar, hәm dә praktiki istifadә imkanı verir. Minimum tәpmә vә sürәtli atış üçün hazırlanan SAR 9 SC tәkcә 85 mm-lik lülә uzunluğu ilә gizli istifadә üçün qlobal standartları yenidәn müәyyәnlәşdirir. Gecә atışlarına da imkan verәn üç nöqtәli “tritium-fiber” nişangahına malik olan tapança, SAR 9 ailәsindәki digәr bütün silahlar kimi tәhlükәsizliyә üstünlük verir. İynә tәhlükәsiz quruluşu ilә seçilәn SAR 9 SC hәm dә tәtik tәhlükәsizliyinә sahibdir. Ön cәbhәnin әlçәkilmәzi: SAR 56 5,56x45 mm çaplı SAR 56 avtomatı “Sarsılmaz”ın son zamanlar cәbhә xәttindә döyüşәnlәr üçün hazırladığı silahlardandır. “Sarsılmaz” bu silahı avtomatlar sektorundakı bütün tәcrübәsini istifadәçi mütәxәssislәrdәn alınan rәylәrlә birlәşdirәrәk hazırlayıb. Belәliklә silah ortaya istifadәçi dostu vә erqonomik olaraq çıxdı. Qaz porşenli hәrәkәt sisteminә sahib SAR 56-nın erqonomikası ilә yanaşı digәr әhәmiyyәtli xüsusiyyәti dә, fәrqli lülә uzunluğu seçimlәrinә sahib olmasıdır. 7.5, 11 vә 14.5 düymlük 3 fәrqli lülә uzunluğu variantı tәklif edәn SAR 56, yaxın mәsafәdәn uzaq mәsafәyә qәdәr müx tәlif şәraitlәrdә baş verә bilәcәk bütün missiyalar üçün uyğun hәll olaması ilә ön plana çıxır. “Sarsılmaz” hәmçinin SAR 56-nın kütlәvi istehsalına vә müxtәlif sifarişçilәrә çatdırılmasına başlayıb. Yaxın döyüşün funksional gücü: SAR 109T Yaxın döyüş mühitlәrinin taktiki ehtiyaclarını ödәmәk üçün xüsusi olaraq hazırlanan SAR 109T modul gövdә quruluşu ilә geniş çeşidli aksesuarların asanlıqla taxılmasına vә istifadәsinә imkan verir. NATO standartlarına uyğun dizayn edilmiş aksesuar relslәri olan gövdәyә standart montaj tәrtibatlarına sahib hәr cür cihazlar quraşdırıla bilәr. Funksional prinsip kimi geri tәpmә sistemi ilә işlәyәn SAR 109T 9x19 mm çaplı standart NATO sursatlarınından istifadә edir. SAR 109T avtomatı dәqiqәdә tәxminәn 900 atış etmәk bacarığına malikdir. 220 mm uzunluğunda lülәsi olan SAR 109T-nin, 30 patron tutumlu tam dolu daraqla bir yerdә çәkisi 3,032 qramdır. SAR 109T tutmağı asanlaşdıran polimer rels örtüklәri vә müasir kompakt taktiki ehtiyat qundaq kimi tәkmillәşdirmәlәrlә son dövrdә yeni görünüş qazanıb. Silah Türkiyә Silahlı Qüvvәlәri, Jandarma Baş Komandanlığı vә Əmniyyәt Baş İdarәsi tәrәfindәn әmәliyyatlarda fәal şәkildә istifadә olunur. SAR 109T-nin standart variantı ilә yanaşı, mülki istifadә üçün hazırlanmış versiyası vә üzәrindә daşıma tutacağı olan variantı da mövcuddur. Türkiyәnin gücü - milli avtomat: MPT-76 SH “Sarsılmaz” “Milli Piyada Tüfәngi” layihәsi çәrçivәsindә az saydakı şirkәtlә birlikdә istehsalını öhdәsinә götürdüyü MPT-76-nı özünün mühәndis vә texniki işçilәri sayәsindә 470 qram yüngüllәşdirәrәk MPT-76 SH modelini hazırlayıb. 7.62x51 mm-lik NATO sursatından istifadә edәrәk MPT-76 SH darağı 20 әdәd patron tutumuna sahibdir. Dәqiqәdә 700 atış edә, 800 metr lülә çıxış sürәtinә çata bilәn vә effektiv mәnzili 600 metr olan MPT-76 SH modul quruluşundakı relsli әl qundağının kömәkliyi ilә istifadәçiyә silaha hәr cür cihazı taxmağa icazә verir. “Sarsılmaz”ın istehsal etdiyi MPT-76 SH avtomatları Türkiyә Silahlı Qüvvәlәri ilә Əmniyyәt Baş İdarәsinin inventarında yer alır vә tәhlükәsiz şәkildә istifadә olunur. PQ 59

TUSAŞ qlobal aviasiya bazarındakı hədəflərini artırır Türkiynin aviasiya sәnayesinә yerli, milli vә özünәmәxsus hәllәr qazandıran TUSAŞ şirkәti yarım әsrlik tәcrübәyә sahibdir. Şirkәt bu tәcrübә ilә tәkcә öz mәhsullarını deyil, hәm dә dünyanın digәr böyük aviasiya şirkәtlәrinә lazım olan detalları, komponentlәri, hissәlәri istehsal vә ixrac edir. Şirkәt kosmik sahәdә başda “Göktürk” peyki olmaqla yeni nәsil xәbәrlәşmә peyklәrinin, Türkiyәnin hәrbi aviasiyası üçün vacib olan MMU (Milli Muharip Uçak) layihәsinin icraçısı kimi fәaliyyәt göstәrir. HÜRKUŞ

Asiya, Yaxın Şәrq, Avropa vә Amerikada ofislәri, elәcә dә Türkiyәnin aviasiya sәnayesindә lider “Ar-Ge” qurumu olan TUSAŞ, 365 gün yeni nәsil tәyyarә texnologiyaları üçün “ArGe” araşdırmaları hәyata keçirir. Dövriyyәsinin tәxminәn 35-40%-ni “Ar-Ge” sәrmayәlәrinә ayıran şirkәt, Universitet-Sәnaye әmәkdaşlığını prioritetlәşdirәn işlәr dә yerinә yetirir. Bundan әlavә, TUSAŞ Türkiyәdә kömәkçi sәnayenin dә inkişafına töhfә verәrәk hәr il 3000-dәn çox tәlәbәyә tәcrübә keçmәk imkanı tәmin edir.

TUSAŞ, Hәrbi Hava Qüvvәlәrinә müxtәlif döyüş tapşırıqlarını yerinә yetirә bilәcәk pilotların hazıranması üçün yeni nәsil HÜRKUŞ vә HÜRJET tәlim tәyyarәlәrini tәklif edir. Eyni zamanda şirkәt HÜRKUŞ-un HYEU hava yer inteqrasiya tәyyarәsi tәmin edәcәk versiyası üzәrindә dә sınaq vә sertifikatlaşdırma fәaliyyәtlәrini davam etdirir. TUSAŞ-ın hazırladığı ilk vә yeni nәsil tәlim tәyyarәsi olan platforma EASA sertifikatı ilә dünyanın әn etibarlı tәlim tәyyarәlәri arasındadır.

HÜRKUŞ-un HYEU olaraq hazırlanmış versiyası aşağı istifadә dәyәri vә qabaqcıl avionik sistemlәri ilә yanaşı, Elektro-Optik / İnfraqırmızı (EO/İQ) kamerası, lazerlә idarә olunan vә olunmayan tәlim sursatları, habelә avto pilot inteqrasiyası sayәsindә alternativ ssenarilәr üzrә tәlim tapşırıqlarını icra edә Hәmçininbilir. şirkәt ilk uçuşunu 18 mart 2023-cü ildә etmәsi gözlәnilәn ATAK 2 layihәsi ilә bağlı işlәri sürәtlә aparır vә ilk uçuşunu 18 mart 2023-cü ildә reallaşdıracaq HÜRJET-in birinci prototipinin montaj işlәrini sona çatdırmaq üzrәdir. Dünyanın 5-ci nәsil döyüş tәyyarәlәri arasında yer alacaq MMU layihәsi üçün hissәlәrin istehsalı işlәrini davam etdirәn TUSAŞ, 18 mart 2023-cü ildә tәyyarәnin mühәrrikini işә salaraq anqardan çıxatmağı vә ölkәni müdafiә sәnayesi sektorunda daha üst sәviyәyә daşımağı hәdәflәyir.

Türkiyәnin helikopter sahәsindә ilk ixracatını ATAK ilә hәyata keçirәn şirkәt, ötәn ay 75-ci ATAK helikopterini Silahlı Qüvvәlәrә tәhvil verib. T129 ATAK Helikopteri döyüş meydanında özünü doğrultmuş platformadır. Faza-II versiyasında helikopterә elektron döyüş sistemlәri inteqrasiya edilib ki, bu da onu xaricdәn gәlәn tәhlükәlәrә qarşı daha effektiv hala gәtirib. ATAK yüksәk manevr qabiliyyәti, isti havalarda vә yüksәk hündürlükdә gecә-gündüz işlәyә bilmәsi ilә rәqiblәrindәn fәrqlәnir. TUSAŞ şirkәti GÖKBEY-in seriyalı iskatlaşdırma işlәrinidә davam etdirir. Şirkәt pilotsuz uçuş aparatları (PU A) sektorunda ANKA vә AKSUNGUR PUA-ların istehsalı vә çatdırılması da vam etdirir. Platforma sahib olduğu baza stansiyası, mina aşkarlaya bilәn SAR radarı, fasilәsiz rabitә әlaqәsi relesi, SATCOM peyk dәstәyi ilә әhәmiyyәtli kәşfiyyat, müşahidә vә aşkarlama missiyalarını yerinә yetirir. Silahlı versiyası ilә müxtәlif sursatları daşıya bilәn ANKA vә AKSUNGUR taktiki әmәliyyatları da uğurla icra edir. Hava platformalarını inkişaf etdirәrkәn, test mәlumatlarını ölkә daxilindә saxlamaq vә analiz imkanlarını daha da artırmaq üçün TUSAŞ yeni vә böyük sınaq tәsislәri yaradıb. Şirkәt Türkiyәnin birinci, Avropanın isә ikinci әn dan keçirmәk olsa da, digәr mәqsәdi mәşğulluğa töhfә vermәk vә insan resurslarını yetişdirmәkdir. Peyk sahәsindә istehsalla yanaşı qa baqcıl sınaq imkanları ilә dә milli kosmos proqramına maksimum töhfә verәn TUSAŞ, “Kosmik Sistemlәri İnteqrasiya vә Test Mәrkәzi”-ndә Türkiyәnin milli peyklәrini yerli imkanlarla sınaqdan keçirmәyә davam edir. Eyni zamanda, “Kosmik Sistemlәr Mühәndisliyi Mәrkәzi”ndә yeni nәsil peyk texnologiyaları ilә bağlı araşdırmalar aparan TUSAŞ, Argentinanın INVAP şirkәti ilә ortaq şәkildә qurduğu GSATCOM şirkәti vasitәsilә Türkiyәnin ilk peyk ixracına imza atmağa hazırlaşır.Struktur sahәsindә bir çox qlobal aviasiya şirkәtlәri ilә sıx әmәkdaşlıq edәn TUSAŞ, yarım әsrlik tәcrübәsi sayәsindә yeni nәsil tәyyarәlәrin dizaynından tutmuş hazırlanması vә kritik hissәlәrinin çatdırılmasına qәdәr bütün mәrhәlәlәrdә qüsursuz istehsal prinsiplәri ilә fәaliyyәt göstәrir. Bu sәbәbdәn dәfәlәrlә mükafata layiq görülәn TUSAŞ, “Airbus” vә “Boeing” kimi şirkәtlәrlә imzalanan yeni iş paketlәri vә mövcud biznes paketlәrinin istehsalının genişlәndirilmәsi kimi konkret fәaliyyәtlәri davam etdirir. Belәliklә, 13 minә yaxın işçisi ilә Türkiyәnin aviasiya vә kosmos sahәsindә müstәqil müdafiә sәnayesinin gәlә cәyini güclәndirir. 61 HÜRKUŞ 2 ATAK 2

PNS “Babur” 2023-cü ildә, PNS “Badr” isә 2024-cü ildә istifadәyә verilәcәk Pakistan MİLGEM layihәsinin ikinci gәmisi “Badr” 20 may 2022-ci ildә Karaçi Tәrsanәsindә keçirilәn mәrasimlә suya endirilib. Mәrasimdә Türkiyәnin Milli Müdafiә naziri Hulusi Akar vә Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şәrif dә iştirak edib. Mәrasimә Pakistanın Müdafiә İstehsalı naziri Mәhәmmәd İsrar Tareen vә Hәrbi Dәniz Qüvvәlәri komandanı admiral Amjad Xan Niyazi dә qatılıb.Hulusi Akar mәrasimdәki çıxışında Pakistan MİLGEM layihәsi çәrçivәsindә inşa edilәn gәmilәrin Pakistanın müdafiәsindә mühüm rol oynayacağı, Pakistan Silahlı Qüvvәlәrinә faydalı olacağı, hәm regionda, hәm dә dünyada sülh vә sabitliyә töhfә verәcәyi barәdә fikirlәrini bölüşüb. Türkiyәnin Milli Müdafiә naziri MİLGEM sinifi korvetlәrin Pakistan Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin texnoloji cәhәtdәn әn inkişaf etmiş suüstü platformalarından biri olacağını bildirib: “Yer-yer vә yerhava tipli raketlәr, sualtı qayıqlara qarşı silahlar, inkişaf etdirilmiş komanda idarәetmә sistemi dә daxil olmaqla müasir texnoloji silahlar vә yeni nәsil sensorlarla tәchiz edilәn bu gәmilәr Pakistan HDQ-yә böyük fayda verәcәk”. Pakistan HDQ üçün inşa edilәn vә sinfinin ilk gәmisi olan PNS “Babur”un 15 avqust 2021-ci ildә İstanbul Tәrsanәsi Komandanlığında Türkiyәnin Prezidenti Rәcәb Tayyib Ərdoğan vә Pakistan Prezidenti Arif Alvinin qatıldığı mәrasimlә suya endirildiyini xatırladan Hulusi Akar PNS “Babur”un 2023-cü ildә, sinfinin ikinci gәmisi olan PNS “Badr”ın isә 2024-cü ildә istifadәyә verilәmәsinin planlaşdırıldığını bildirib. Hulusi Akar bu il İstanbulda suya buraxılacaq PNS “Khaibar” gәmisinin 2024-cü ildә, “Karaçi”dә inşa edilәcәk dördüncü gәminin isә 2025-ci ildә Pakistan HDQ-nin istifadәsinә verilәcәyiniMillivurğulayıb.Müdafiәnaziri bu layihәlәrin hәyata keçirilmәsindә zamanın әhәmiyyәtinә diqqәt çәkәrәk qeyd edib: “Qlobal koronavirus epidemiyasının mәnfi tәsirlәrinә baxmayaraq, belә böyük bir layihәnin vaxtında “әn aşağı xәrc”, “әn yüksәk keyfiyyәt” vә “әn qısa müddәt” prinsiplәri әsasında reallaşdırılması bizim birgә layihә idarәetmә qabiliyyәtimizi, işgüzar intizamımızı vә qәtiyyәtimizi göstәrmәk baxımından da vacibdir. Hamımız yaxşı bilirik ki, texnoloji müstәqilliyin әhәmiyyәti günügündәn artır. Bu müstәqillik sayәsindә 62 www.poliqon.az Pakistan‑Türkiyə tərəfdaşlığı – Pakistan MİLGEM layihəsi Türkiyәnin Milli Müdafiә Nazirliyinә bağlı ASFAT şirkәtinin baş podratçılığı ilә Pakistan Hәrbi Dәniz Qüvvәlәri (HDQ) üçün inşa edilәn 4 әdәd MİLGEM korvetinin ixrac prosesi plana uyğun olaraq davam edir. Türkiyә müdafiә sәnayesinin әn böyük ixracı olan layihә çәrçivәsindә 4 MİLGEM korvetindәn ikisi İstanbul Tәrsanәsi Komandanlığında, digәr ikisi isә eyni anda Karaçi Tәrsanәsindә inşa olunur. Layihәnin ilk gәmisi PNS “Babur” 15 avqust 2021-ci ildә İstanbul Gәmiqayırma Zavodunda Prezident Rәcәb Tayyib Ərdoğan vә Pakistan Prezidenti Arif Alvinin qatıldığı mәrasimlә suya buraxılıb.

AN ‹STB UL l / Tubnats, ‹ecemkeçküyüB N AONVENTIOR CAIP FTÜYAAY yekru ENTERS CONGRESD CN

milli müdafiә vә tәhlükәsizlik ehtiyaclarımızı hәqiqәtәn ödәyә, beynәlxalq öh dәliklәrimizi yerinә yetirә bilirik. Türkiyә müdafiә sәnayesindә mühüm addımlar atıb. Yerli istehsalın payı hazırda 80 faizi ötmüş vәziyyәtdәdir. Yerli vә milli imkanlarla istehsal olunan silah vә texnikanın әksәriyyәti döyüş şәraitindә özünü doğruldub. Türkiyәnin müdafiә sәnayesi şirkәtlәri hazırda әn böyük beynәlxalq müdafiә şirkәtlәri sırasındadır. Müdafiә sәnayesindә hazırda lider olduğumuz vә istehsal etdiyimiz sәviyyәnin dә üstünә qalxmalıyıq. Bu kontekstdә MİLGEM layihәlәri sürәtlә inkişaf edir vә bütün bunlar texnoloji müstәqilliyin әlamәtidir”. Bu layihәdәki gәmilәrin hәm inşasının, hәm dә montajının yerli qurum, tәşkilat vә şirkәtlәrin iştirakı ilә hәyata keçirildiyini bildirәn Hulusi Akar hәr iki ölkәnin hәm tәhlükәsizliyi, hәm dә texnoloji cәhәtdәn xarici asılıqdan azad olması üçün bu cür kritik layihәlәrin sayının artırılacağına inandığını qeyd edib. Hulusi Akar Pakistanın türk xalqının qәlbindә hәr zaman xüsusi yeri olduğunu vurğulayıb: “Pakistan bizim ikinci vәtәnimizdir. Ölkәlәrimiz arasındakı qardaşlıq bağlarından aldığımız güclә әlaqәlәrimizi daha yüksәk sәviyyәlәrә çıxarmaq üçün sәylәrimizi davam etdirәcәyik. Türkiyә ilә Pakistan arasındakı münasibәtlәr digәr ölkәlәr arasında normal münasibәtlәrdәn fәrqli olaraq özünәmәxsus bir quruluşa malikdir. Türkiyә ilә Pakistan arasında mövcud olan tarixi, köklü dostluq vә qardaşlıq sayәsindә hәr sahәdә sıx әmәkdaşlıq içindә fәaliyyәt göstәrmәyә davam edirik. Milli Mübarizәmizdә Pakistanlı qardaşlarımızın verdiyi dәstәyi heç vaxt unutmayacağıq. Kәdәrli vaxtlarda olduğu kimi, sevincdә dә hәmişә bir yerdә olacağıq”.Regionun çәtin dövrdәn keçdiyini vә birdәn çox böhran bölgәsi ilә әhatә olunduğunu bildirәn Hulusi Akar belә bir hәssas dövrdә Türkiyә-Pakistan tarixinin, sivilizasiyasının çiyinlәrinә yüklәdiyi böyük mәsuliyyәtin olduğunu vurğulayıb. O, hәyata keçirdiyi әmәliyyatlar baxımından tarixinin әn gәrgin dövrünü yaşayan Türkiyәnin mümkün olduğu qәdәr dost vә müttәfiqlәrinin yanında olmağa davam etdiyini bildirib. “Bu gün şahidi olduğumuz hәr şey göstәrir ki, ölkәlәrimiz güclü müdafiә sәnayesinә, effektiv vә çәkindirici silahlı qüvvәlәrә sahib olmalıdır. Bu ruhla vә Prezidentimiz Rәcәb Tayyib Ərdoğanın rәhbәrliyi ilә Türkiyә demәk olar ki, hәr sahәdә, xüsusilә müdafiә sәnayesindә mühüm addımlar atıb. Biz öz tәcrü bәmizi vә müdafiә sәnayesi mәhsulla rımızı dostlarımız vә tәrәfdaşlarımızla bölüşmәyә hazırıq”, - deyә Hulusi Akar qeydMilliedib. Müdafiә naziri Pakistan Müdafiә İstehsalat Nazirliyinin vә ASFAT-ın bütün üzvlәrini, Karaçi Tәrsanәsinin işçilәrini vә layihәnin hәyata keçirilmәsindә әmәyi olan hәr kәsi tәbrik edib. Bildirib ki, İnşallah, bu gәmilәr hәr iki ölkә arasındakı dostluq vә qardaşlıq әlaqәlәrini daha da güclәndirәcәk. Sonda Milli Müdafiә naziri sözlәrini “Türkiyә-Pakistan qardaşlığı çox yaşa” vә “Qәbi bir döyünәn dövlәt” ilә yekunlaşdırıb. duanın ardından

mәrasim Pakistan MİLGEM Layihәsinin ikinci gәmisi olan “Badr”in suya buraxılması ilә başa çatıb. PQ XÜSUSİBURAXILIŞ 2022Təsisçi “POLIQON JURNALI” MMC Baş redaktor Zaur Babaşov Tel: (+994 77) 311‐81‐18 E‑mail:azeridefence@gmail.compoliqonjurnal@gmail.com Web: www.poliqon.az Ünvan: Bakı şəhəri, Oskar Əfəndiyev küç. 110 Ariana Business Park 401 Türkiyə təmsilçiliyi Mehmet Tel:AnkaraÇankaya,Demirkol06540–TÜRKİYƏ+90(552)43732 azeridefence‐tr@etkilesimltd.com67 RusiyatəmsilçiliyiFederasiyası Arkadi Komarov World Business Media o is: +7 (495)987 38 00 mob.: +7 (985)769 57 32 komarov@worldbusinessmedia.ruE‐poçt: Pakistan təmsilçiliyi Ehtesham Bari mob.: +92 (331) 239 96 95 Ehtesham.bari@gmail.comE‐poçt: Qazaxıstan təmsilçiliyi mob.:YerasilSAVDANBaizhuman+7(707)33315 03 E‐poçt: h015617@gmail.com Jurnal Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alınıb. № İqtisadiyyatAzərbaycan3632RespublikasıNazirliyiyanındaDövlətVergiXidmətitərəindən21iyun2012‐ciildədövlətqeydiyyatınaalınıb. “POLIQON JURNALI” MMC Qeydiyyat nömrəsi (VÖEN): 1702953031 Reklam materiallarına görə POLİQON jurnalının redaksiyası məsuliyyət daşımır. Materiallardan istifadə zamanı istinad zəruridir. “Milli Print” MMC‑nin mətbəəsində çap olunmuşdur. Çapa imzalanmışdır 01.09.2022 Format 60x901/8

64 www.poliqon.az

tәk millәt, iki

şüarı

Oxunan