AURA İstanbul - Architectural Research Project "Compression of Multiplicity"

Sonsuz Dünya(!)

Yansımalarında Çokluğun Sıkışımı Compression of Multiplicity Among the Infinite World Reflections Ayşenur Tuğçe Öztürk Danışman: İrem Uslu, Emre Demirtaş AURA-İSTANBUL | BAHAR 2019

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

Compression of Multiplicity Among the Infinite World Reflections

Ayşenur Tuğçe Öztürk

Ayşenur Tuğçe Öztürk Küresel kentler, çokluğun mekanı olarak tanımlanır. Çokluğun kenti, aynı anda ve aynı yerde pek çok kenttir (Tanju,2008). Ve kent yaşamı ‘’ kendini ifade edebilmek, üretebilmek ve paylaşabilmek’’ ile özdeş tutulmalıdır (Şentürer,2008). Özellikle küreselleşmiş ve ya küreselleşmekte olan kentler, bize kendimizi yansıtma, barındırdığı pek çok seçeneğin arasında kendimize uygun olanı görebilme böylece kendi kimliğimizi olanaklar doğrultusunda bulabilme, farklılıkları görebilme, ayırt edebilme gibi pek çok imkan sunar.Bu durum, kentin ‘kendiliği’nden bireye olan yansımasıdır. Kent; çoktur. Çokluğun çokluğu. Her ne bulunmak istenirse pek çok türevinin bulunabildiği yerdir. Kentte benliğini yansıtan, farklı düşünen, farklı yaşayan pek çok birey vardır. Kent; çoktur. Kentin barındırdığı doku, kentleşmenin doğrultusunda biçim kazanması üzerine sıkı ve yoğundur. Bu yoğunluk kentin her ölçeğine işlemiş örüntüler halinde iç içe geçmiş şekilde can bulur. Yapılanma, ilişkiler ağı, mekanların türevleri iç içe geçmiş, yoğunlaşmış ve deliksiz haldedir. Çoklu katmanda çoklu yaşamlar barındırır kent.

Global cities are defined as the place of multiplicity. The city of the multitude is many cities at the same time and in the same place.

(Tanju,2008). And urban life must be identified as ’’to be able to express, produce and share’’ (Şentürer,2008). Cities, especially globalized or globalizing cities, provide us with many opportunities such as reflecting ourselves, being able to see the one that suits us among the many options it contains, thus finding our own identity in line with the possibilities, seeing the differences and distinguishing. This is the reflection of the city from the ‘self’ to the individual.City is many.multiplicity of many. This is the place that whatever is desired can be found as in many derivatives. There are many individuals in the city that reflect their self, think differently and live differently. City; It is very. The texture of the city is tight and dense upon the formation of urbanization. This density comes to life in patterns intertwined with every scale of the city.

Structuring, network of relations, derivatives of spaces are intertwined, concentrated and without holes. The city contains multiple lives in multiple layers.

Peki gerçekten öyle midir? Kentin / kentlileşmenin doğurduğu bu ‘’sonsuz’’ dünya yansımalarında çokluk kendine gerçekten yer bulur mu? İçinde yaşanılan, girip çıkılan, etkinliklere ya da yaşam fonksiyonlarına cevap veren yapılar ‘standartlaşmış yaşam’ beklentisi üzerine kurulmuş alanlar değil midir? Belirlenmiş/sınırlı, dinamikleşme potansiyeli olmayan mekanlar değil midir? Kentlileşmenin getirdiği, az alana çok yaşam sığdırma olgusuyla şekillenen bir bir ‘kentsel yaşam (?)’ nasıl çokluğun ‘çok’ olmasına imkan verir? Akıllarda şekillenen özgürlüğün dış dünyada bir yansıması görülmekte midir?

Yoksa yalnızca bir illüzyon olarak –mış gibi mi vardır? Bu sınırlılığı ve mutlaklığı mesken edinmiş

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

Is that so? In this ‘’infinite’’ world reflections which is given birth by urban / urbanization, does the multiplicity can really have a place? Aren’t buildings that answer to events or life functions; that lived in, got in and out, built on expectation of ‘’standardized life’’? Aren’t they defined / limited spaces with no dynamic potential? How does ‘urban life’ shaped by fitting more life in less space that brought by urbanization, allowed to multiplicity being multiple? Is there a reflection of freedom shaped in the minds in the outside world? Or is it just as an illusion? It is really thought in minds that the self-complementing

1

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

örüntünün içinde gerçekten kendini bütünleyen düşünceler üretiliyor mu akıllarda? Yoksa ona da mı sınır geliyor her adımda?

thought is produced within this pattern of limitation and absoluteness? Or is there a limit to thoughts at every step?

‘’Küresel kentlerde mutlak mekanlar yaratma gayesi, üretim yöntemlerinin ve sonuç ürünlerinin giderek benzeşmesi, kimlik kavramının öneminin artmasına neden olur. Kimlik tartışmaları modern dünyanın kapatma mekanizmasının saldığı korkunun ürünü olarak ortaya çıkar. Katı bir tekillik arayışı ‘çokluk’ları kimlikler altında toplar ve ‘öteki’yi dışlamayı alışkanlık haline getirir.’’(Uluengin, 2011) Kentin barındırdığı çoklukların her biri ayrı kendi çemberinin içinde dönerek yaşamlarına devam eder. Çokluk, kendini ifade edebildiği ve yansıtabildiğini düşündüğü belirli mekan tipleri üzerlerinde belirli ‘kalite’de çemberlerini çizerler. Kendilerine kentteki sonsuz mekanların içinden çekerek kurdukları ‘x-gen’ in içinde yaşamlarına sunulanı benimseyip, kendini onunla özdeşleştirerek kendi çoklu kimliğini sınırlar içinde kurmaya devam eder. Kente bakıldığında gündelik hayatta yapılabilecek pek çok aktivite var gibi görünmesine rağmen bir mekana/ortama ‘’mensup’’ olarak yapılabilen aktiviteler vardır aslında. Bir kafeteryaya mensup olarak çay, kahve içilebilir, bir sinema salonuna gidilip film izlenebilir, tiyatrolara gidilebilir, mağazadan alışveriş yapılabilir. Tüm bu sayılan aktiviteler kentlinin gündelik yaşamını oluşturan mensup ilişkiler üzerinde şekillenir. Bu şekilde üretilen mekanlarla çevrelenen kentler, bireylerin tüketim üzerinden sosyalleşmesine ve bağ kurmasına neden olur. Gündelik üretimden çok, tüketimi merkezine alan kent, eksenine mekânsal kurguları katarak kendini topyekun tüketim mekanına dönüştürür.

‘’The aim of creating absolute spaces in global cities, the increasingly similarity of production methods and end products, increases the importance of the concept of identity. Debates of identity emerge as the product of the fear of the closure mechanism of the modern world. A strict search for singularity gathers ‘multitudes under identities and makes it a habit to exclude the‘ other ’. (Uluengin, 2011) Each of the multitudes that the city holds in its own circle revolves and lives on. The multitude draws circles of a certain ‘quality’ on certain types of space that they think can express and reflect on themselves. They continue to establish their own multiple identity within the limits by adopting what is presented to their lives in the ‘x-gon’ which they have established by attracting them from endless spaces in the city. Although it seems that there are many activities that can be done in daily life when you look at the city, actually those activities can be done as a ’’ member’’ of a place / environment. As a member of a cafeteria, you can drink tea, coffee, go to a movie theater, watch movies, go to theaters and shopping. All these activities are shaped on the member relations that make up the daily life of the citizen. Thus, cities cause individuals to socialize and connect over consumption. The city, which focuses on daily consumption rather than production, transforms itself into a total consumption space by adding spatial fictions to its axis.

Multiplicity is in compression. With the illusion of freedom, the urban man produces daytime work, but he continues to live in fact not involved in urban production, and he accepts it without finding anything in the structures.

Streets, squares and avenues, together with the dense structures, include the ‘social’ spaces that have turned into air corridors and create a congestion of life. The function of each space is defined. Office space, living space, entertainment

Çokluk sıkışım içindedir. Özgürlük yanılsamasıyla kentli, gündüz iş üretir ama aslında kentsel üretime katılmamış halde yaşamına devam eder.

Gökten inme yapılarda kendine bir şey bulamadan kabullenir. Sokaklar, meydanlar ve caddeler, yoğun yapılanmalar ile birlikte, hava koridorlarına dönmüş ‘sosyal’ mekanları da içine katarak bir

2

space, food and beverage space, designated public space…. All these spaces can be entered through a border thus various enclave spaces are formed. Despite being intertwined with each other, the city consists of spaces that are separated by strict borders, untouched and have no right to speak. There is an invisible control created by the ‘wall’ or the perception of invisible border, however it passes on to the individual, whether it is realized or not.

There are very few areas in the city where the multitude can appropriate/touch. The city has already been established. It tries to calm or control the chaos it contains in its closed structures.

But this involves situations that compress the multiplicity. However, the multitude should be able to breathe and be reflected to the outside.

Environments that each explosion will be overflowed and relation will be made, must be created Instead of having minds exploding in serene bodies. These solid, supervisory enclave spaces that make up the city are the bounded structures that dominate the individual and clothe the individual. Although our ability to ’appropriation’ around the city consists of a memory phenomenon based on having a good time in a place, there are no areas where real self-realization can occur. There is a big distinction between inside and outside in today’s urban life. A matter of exclusion goes on the streets.

yaşam sıkışımı oluşturur.Her mekanın fonksiyonu bellidir. Ofis mekanı, yaşam mekanı, eğlence mekanı, yeme-içme mekanı, belirlenmiş kamusal alan…. Tüm bu mekanların içine bir sınırdan geçerek girilebilir çeşitli kapanım mekanları oluşur böylece. Birbiriyle iç içe olmasına karşın katı sınırlarla ayrılmış dokunulmayan, söz hakkı bulunamayan mekanlardan oluşur kent. ‘Duvar’ın ya da algının yarattığı görünmeyen bir denetim vardır fark etmese de bireye geçer bu durum. Çokluğun kendileyebileceği, dokunabileceği pek az alan vardır kentte. Kurulmuştur kent, çoktan.

Kendi içinde barındırdığı kaosu kapalı yapılarla dinginleştirmeye ya da denetlemeye çalışır.

Fakat bu, çokluğu sıkıştıran durumlar barındırır.

Oysa çokluk, nefes almalı dışa yansıyabilmelidir.

Dingin vücutlarda patlayan akıllar barındırmak yerine her patlamanın taşacağı; ilişki kuracağı ortamlar yaratılmalıdır. Kenti oluşturan bu katı, denetimsel kapanım mekanları bireye hükmeden, beden giydiren sınırlı yapılardır. Kent çevresinde ‘’kendileme’’ yapma imkanımız, bir mekanda güzel vakit geçirme üzerine kurulu hafızasal bir olgudan ibaret olmakla birlikte, gerçek kendilemenin oluşabileceği alanlar sağlanmamaktadır. İçle dış arası büyük bir ayrım vardır günümüz kent yaşamında. Bir dahil olamama durumu sürer gider sokaklarda.

Kitapçıkta sorgulamalar;

Interrogations in the booklet; 1. Kentlinin Özel Yaşam Alanı : konut 2. Kentlinin Patlama, Dışavurum, Birleşme Alanları : Kamusal Alanlar / Kamu Mekanları 3. Kentlinin Doyumu: ‘’Boş Zaman’’ Geçindirmesi Tüket-im 4. Kentte sıkışım kırılması: öneri söylemler

1. Citizen’s Private Living Space: dwelling 2. Explosion, Expression, Gethering Areas of the Citizen: Public Spaces / Public Domain 3. Satisfaction of the Citizen: ’’Leisure’’ Diversion; Consumption 4. Breaking Compression in the City: Suggested Discourses

kesitleri halinde serilmiş fakat tüm yansımalar bir bütün halinde, herhangi bir hiyerarşi olmadan iç içe geçerek can bulmuştur. Sorgulamalar çember halinde akılda yer almalıdır.

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

were laid out in these sections, but all the reflections came to life as a whole, intertwined without any hierarchy. Interrogations should be kept in mind in a circle.

3

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Yönteme dair:

About method:

Süreç boyunca kentin tamamı bir filtre takılarak gözlemlenmiş, yapılan çıkarımlarla ‘olağan’ ın ardındakine ışık tutmak istenmiş, –yersiz; yere bütünüyle dair- bir söylem üretilmiştir.

Throughout the process, the whole city was observed by installing a filter, and the inferences made wanted to shed light on the ‘’usual’’; a discourse about the placeless/whole place has been produced.

Üretilen söylem, soyut grafikler ile yansıtılmıştır.

Arka metin olarak pek çok makale ve kitap incelenmiş, üretilen imajları okuyucunun kendi penceresinden görebilmesi için ise ana rolleri üstlenen çeşitli kavramsal yaklaşımlar direkt olarak aktarılmıştır. Bunun yanında, İstanbul İmar Yönetmeliği’nden ve çeşitli kentsel örüntü yasalarından alıntılar yapılmıştır.

The generated discourse is reflected through abstract graphics. Many article and books have been examined as background text and various conceptual approaches that play the main roles are directly conveyed so that the reader can see the produced images from their own window.

In addition, some quotes have been taken from the Istanbul Zoning Regulation and various urban pattern laws.

Kent yaşamında sıkışıma neden olan bazı noktalar; imaj, yasa, gerçek hayattan kesit olarak üçlü halinde karşılaştırılmalı olarak sunulmuş olup, okuyucunun kendi filtresi ile durumu değerlendirmesi hedeflenmiştir.

Some points causing congestion in urban life; image, law, real life cross-section is presented in a comparative triple, and the reader’s own filter is aimed to evaluate the situation.

kentsel yaşam

kronotrop

kent hakkı

mekansallık değişkenlik çok mekan

eşik çokluk mekanı

ara mekan

sitüasyonalizm mekanizma

labirent

kapalı mekan

küresel kent

disiplin&denetim toplumu

sınır/duvar

organizma pramit

iş gücü?

kapanım mekanı

eşik

kendileme

güç ekseni ara zaman

kamusal mekan

çokluk mekanı

kartezyen mekan

kimlik yeri

özel mekan yer kimliği özel-ara mekan

tüketim mekanı

tüketim&gösteri toplumu

4

Kavramsal Harita Conceptual Map

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

5

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

6

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

7

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Sorgulamak üzere, araştırmanın temelini oluşturan bazı kavramlar:

Some of the concepts that form the basis of the research for questioning:

Çokluk: Çokluk, toplumun her bir bireyinin indirgenemez tikelliğe sahip olduğuna işaret etmek üzere toplum yerine kullanılan kavram; çokluk farklı pratiklerin bütünselleştirme stratejilerinin vektörel sonucu olarak belirli bir toplum, halk, millet vb. olarak ‘‘görünür’’.1

Multiplicity: The multitude is the concept used instead of society to indicate that each individual of the society has irreducible particulars; the multitude is ‘seem’ as a vector result of the integration strategies of different practices as a particular society, people, nation and so on.

Sınır/duvar: Küreselleşen dünya bir ağ sistemi olsa da sınırlar hala vardır. Bu sınırlar, görünür ya da görünmez duvarlardır. Bu duvarlar, mimari, kentsel, toplumsal duvarlar olarak karşımıza çıkar. İktidar duvarla, beden, kent, mekan, zaman üzerinden sınırlar çizer.

Siyasi güç, etnik kimlik, din, toplum yapılaşması sınır çizilmesine neden olur.Sınırlar kayboldukça nesnenin özneyle olan konumu da değişecektir.

Konumundaki bu değişim nesneyle kurulan ilişkiyi de değiştirir. Duvar, mülkiyet, bellek, iç-dış ilişkisi, savunma, korunma, yaşam şekli, yönetim şekli, güç, iktidar, norm, toplum yapılaşması, yönetim, engel, yasak, ötekileştirme, ayrıştırma, birleştirme, özgürlük, gibi kavramlarla ilişki kuran hem mimari hem kentsel, toplumsal, siyasal, sanal anlamlarıyla değer kazanan güçlü bir elemandır. Mekanla ilgili ne varsa, her ölçekte duvarla kurduğu ilişki üzerinden bir form tanımlar. 2

Border/Wall: Although the globalizing world is a network system, there are still boundary. These borders are visible or invisible walls. These walls appear as architectural, urban and social walls. Political power delimit through the wall, on body, city, space and time. Political power, ethnic identity, religion and social structuring lead to the demarcation of borders. As the boundaries disappear, the position of the object will vary with the subject. This change in position changes the relationship with the object. Wall is a powerful element which gains value with its social, political and virtual meanings; property, memory, internal-external relationship, defense, protection, lifestyle, form of government, power, political power, norm, social structure, government, obstacle, prohibition, otherization, separation, integration, freedom...What is related to space defines a form based on its relation to the wall at all scales.

Organizma/Mekanizma: mekan, tam anlamıyla ancak 20.yy başlarında ortaya çıkacak Kübizm ile birlikte bölünemez bir organizma olarak değil, parçaları başka parçalarla ikame edilebilir, taşıyıcı bir sisteme eklemlenebilir ve yine o sistemden sökülebilir bir oluşum olarak,mekanizma metaforuyla kavranacaktır. 3

Organism/Mechanism: The space will be completely understood by the metaphor of the mechanism, not as an indivisible organism together with Cubism that will emerge at the beginning of the 20th century, but as a formation which can be replaced with other parts, articulated to a carrier system and dismantled from that system.

1. Tanju, B. İmkanMekan Sürümü 2. Alkaya, T. (2015). Sınır ve Eşik Olarak Duvar 3. Ceylan, E. (2019). Zaman-Mekan ve Bedensellikler

8

1.Kentlinin Özel Yaşam Alanı: Konut/Özel Mekanlar

1. Citizen’s private living space: Dwelling/ Private Places

Çokluğun kendini ürettiği, bireyselleştirdiği birincil yaşam alanıdır mesken. Mesken, kentte sınırlandırılmış çizgilerle çizilmiştir. Deliksiz yaşamlar, gökten inme sınırlar tüm kenti kavramış; ölü yaşamlar doğurmuştur.

Dwelling is the primary living space in which the multitude produces and individualizes itself. The dwelling was drawn with strict lines in the urban life. Imperforated lifestyles, the descent from the sky grasp the whole city; gave birth to dead lives.

Çok katlı apartmanlar, bitişik nizam sokaklar, birbirinin aynısı cephelerkent merkezinden beslenen, kent yaşamıyla arasına sınır çeken siteler ve kentin üzerine gölge gibi yansıyan çok fonksiyonlu yüksek yapılar, çokluğun özel alan sıkışımını yaratır.

Multi-storey apartment buildings, adjoining streets, identical facades, housing estates that draw the boundaries of city life fed by the city center, and multi-functional high-rise buildings collapsing over the city create special space compression of multiplicity.

Mekanı Sorgulamak; Yapısal Kırılmada Ulaşılmak İstenilene Doğru Questioning the Space; Structural Breakage for Desired Pattern

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

9

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Çok Katlı Yapı Boğumlanması Multi-Storey Structure Strangulation

10

Konut / Kamusal Alan Tartışması; Yoksa / Varsa / Olasılıklar: Housing / Public Space Discussion; If not / If there is / the Possibilities:

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

11

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

2.04.31. Blok Nizam: imar planında cephe uzunluğu, derinliği ve yüksekliği belirlenmiş tek yapı kitlesinin bir veya birden fazla parsel üzerine oturduğu bahçeli yapı nizamıdır.

Sitelerde; bloklardan bağmsız müstakil bir bina olarak düzenlenmek, tabii zemin üstünde kalan kısmı taban alanına dâhil edilmek üzere bodrum ve zemin kattan ibaret, toplamda katlar alanının (%10)'unu ve (3000) m2 yi geçmemek, bağımsız bölüm oluşturmamak, ticari amaçla kullanılmamak kaydıyla siteye ait sauna, spor salonu, kitap okuma salonu, doktor odası, toplantı odası, vb. sosyal tesisler, katlar Alanına (KA) katılmazlar.

12

Dışarıdan Beslenen Hayat; Toplu konutlar / Siteler Externally Fed Life; Housing Estates

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

13

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

14

Kentsel Örüntü Urban Pattern

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

15

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Yüksek Yapılar: Kentsel Algı Kırılmasının İzdüşümü High Rise Buildings: Projection of Urban Perception Fracture

16

YÜKSEK YAPILAR TANIMLAR MADDE 19.01 YÜKSEK YAPILARDA YANGIN ÖNLEMLERİ MADDE 19.02 YÜKSEK YAPILARDA ASANSÖRLER MADDE 19.03 STATİK VE BETONARMEYE İLİŞKİN ESASLAR MADDE 19.04 MEKANİK TESİSATA İLİŞKİN ÖNLEMLER MADDE 19.05 ELEKTRİK TESİSATINA İLİŞKİN ÖNLEMLER MADDE 19.06 ARANILACAK BELGELER MADDE 19.07

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

17

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

''KapalÄą'' Sitelerde Can Bulamayan Hayatlar Lives That Cannot Find Lives in ''Closed'' Housing Estates

18

Yüksek Yapıların Yaşamla Diyalogu Dialogue of High Rise Structures with Life

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

19

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Parselizasyon / Parselizasyon Kırılması ve Meydana getirdiği Olasılıklar Parselization / Breakage of Parselization and It's Possibilities

20

Askıda Yaşamlar; Parselizasyon ve İmar Kanunu Üzerine Suspended Lives; About Parselization and Urban Zoning Law

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

21

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Katılaşan Birey Solidified Individual

22

Arada kalan, Sıkışan, Birbirine Değmeyen Yaşamlar Intermittent, Compressed, Non-touching Lives

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

23

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

24

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

25

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

2.Kentlinin Patlama, Dışavurum, Birleşme Noktaları: Kamusal Alanlar / Kamu Mekanları

2. Explosion Expression Gethering Areas of the Citizen: Public Spaces / Public Domain

Kentlinin asıl özgürlüğünü yaşayacağı yer kamusal alanlar olması gerektiği halde, asıl sıkışım buradan kaynaklanır. Kenti oluşturan tüm dokunun dışavurumsal isteklerin can bulma çabası duvarlarla karşılaşır kamusal alan ve mekanlarda.

Bu durum özellikle bu isteğin en yoğun şekilde karşılık bulmasının beklendiği kent merkezlerinde yüzünü gösterir.

Although the place where the citizens live their real freedom should be public spaces, the real compression arises from there. The expressionist desires of all tissue that make up the city face the walls in public spaces and spaces. This is especially the case in urban centers where this request is expected to be met most intensively.

There is flow. There is no answer. Some are aware. Some don’t. Town-dweller, tries to breathe in fenced lives in these ‘’expression areas’’.

Akış vardır. Cevap yoktur. Bazısı farkında. Kimisi hiç yok. Kentli, bu dışavurum alanlarında çitlerle çevrili yaşamlarda nefes almaya çalışır.

Kamusal alan: Kamusal alanlar, birey ve topluluk arasındaki ilişkilerin irdelenebileceği mekanlardır. Kamusal alan, kişinin “öteki” ile karşılaştığı, bir arada olduğu ve bu surette kişisel özgürlüğün anlam kazandığı yerdir ve kamusal alanın kendini ortaya koyuş tarzı, bireysel özgürlüklerle toplumsal birlikteliğin ilişkilerini tarif eden temel göstergedir. (Uluoğlu, 2007) 1

Public space: Public spaces are places where the relations between the individuals and the community can be examined. The public sphere is where one encounters the ”other’’ , coexists, and where personal freedom gains meaning, and the way in which the public sphere manifests itself is the main indicator that describes the relationship between individual freedoms and social cohesion.

Kamusal alanın dönüşümü: Sennet ve Arendt , kamusal alanın dönüşümünden birbirine benzer yaklaşımlarla bahsederler. Kamusal alanda, insanların ancak bilinmeyenle karşı karşıya kalarak olgunlaşabileceklerini, kamusal alandaki dönüşümle birlikte, farklılıkların paylaşılamamasının, yaşamın kurulu düzenini sorgulama yetisinin kaybını getireceğinden bahsederler.

Transformation of public space: Sennet and Arendt mention about the transformation of public space with similar approaches. They say that in the public sphere, people can mature only by confronting the unknown, and that with the transformation in the public sphere, differences cannot be shared; leading to the loss of the ability to question the established order of life.

Sennett’in de belirttiği gibi, farklı toplumsal kesimlerden insanların bir araya gelip tanıştıkları, birbirlerini yakından görüp gözlemleyebildikleri bu kamusal alan dokusu çözülmüş ve yerini katı duvarlarla ayrılan yaşam alanlarına bırakmış, kent merkezleri, artık, birbirine yabancılaşmış, yalnızlaşan kalabalıkların geçip gittiği bir mekan halini almıştır. 2

As Sennett points out, the texture of this public space, where people from different social groups came together and observed each other was dissolved, and the city centers which left their places to life spaces separated by solid walls became a place where crowds that had become alienated and passed by.

1. Uluoğlu, B., 2007. Kişisel Görüşme 2. Dedeoğlu, E. (2008). Çağdaş Metropolde Görünmeyen Sınırlar Ve Kamusal Alanın Yitimi

26

Kamusal Alan / Özel Alan Sennett, modern çağları, kamusal yaşam ile özel yaşam arasındaki dengenin değişmesi bağlamında ele alır. Ona göre kamusallığın dönüşümü, kişi dışılık durumundan bir mahremiyet ideolojisine kayıştır. Kamusal alanın dönüşümünü hazırlayan temel faktörse, kapitalizmin yarattığı sarsıntıdır ve insanlar bu sarsıntıdan korunmak için bir mahrem alan refleksi geliştirerek, kişi dışı-cemaat dışı sosyalleşme şanslarını yitirmişlerdir. Bu anlamda kamusal insan çökmektedir.3

Public / Private Space: Sennett deals with the modern ages in the context of the change in the balance between public and private life. According to him, the transformation of publicity has shifted from the state of impersonality to an ideology of privacy. The main factor that prepares the transformation of the public sphere is the jolt created by capitalism, and people have lost their chances of socializing, out-of-community socializing, by developing an intimate ( creating privite space) reflex to prevent it. In this sense, public people are collapsing.

3. Dedeoğlu, E. (2008). Çağdaş Metropolde Görünmeyen Sınırlar Ve Kamusal Alanın Yitimi

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

27

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Kent Merkezi Yeşil Alanları: Görünmez Kapalılık ve Kırınım Senaryosu City Center Green Areas: Invisible Closure and Diffraction Scenario

28

2.02.4. Yeşil Alanlar: 2.02.4.1 Aktif Yeşil Alanlar: Toplumun dinlenme, gezinti, piknik, eğlence amacıyla yararlanması için sosyal altyapı olarak ayrılan oyun bahçesi, çocuk bahçesi, Metropol ölçekteki fuar, botanik ve hayvanat bahçeleri ile bölgesel parklar bu alanlar kapsamındadır.

2.02.4.2 Pasif Yeşil Alanlar: Orman alanları, ağaçlandırılacak alanlar, milli parklar, mezarlıklar, kıyılar, doğal karakteri korunacak vb. alanlardır.

2.02.4.3 Yeşil Bant: Tampon olarak belirli bölgeleri veya gürültü, görüntü ve çevre kirliliği oluşturan kullanımları ayıran, ağaçların yoğun olarak bulunduğu ve yayalaştırılmış, yer yer gezinti ve dinlenme olanakları veren yeşil alanlardır.

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

29

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

BOĞAZİÇİ KANUNU(1) h) Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesinde turizm ve rekreasyon amacı ile ayrılan alanlara toplumun yararlanmasına ayrılan yapı yapılır ve bu husus tapu sicillerine işlenir.

Toplumun yararlanmasına ayrılan bu yapılar amaç dışı kullanılamaz. i) Boğaziçi Alanında kıyılar ancak kamu yararına kullanılır. j) Boğaziçi sahil şeridinde ancak toplumun yararlanacağı dinlenme, gezinti ve turizm tesisleri imar planlarına uygun olmak şartı ile yapılabilir.

30

Kıyı-Meydan İlişkisi: Sınır-Duvar / Sınır Kırılımı; Dinamikliğin İçkinleşmesi Coast-Square Relationship: Boundary-Wall / Boundary Breakdown; Inclusion of Dynamics

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

31

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Kent Meydanları ve Yapı Adası Orta Alanı Sıkışımı / Sıkışım Kırılması Urban Squares and Building Island Central Area Compression / Compression Breakage

32

Umumi Hizmet Alanları: Meydan, park, yeşil alan, çocuk bahçesi, yol, açık otopark, açık pazaryeri, açık oyun ve açık spor alanları gibi kullanımlar için ayrılan kamunun ve toplumun ortak kullanımına yönelik tescile tabi olmayan alanlardır. İlçe veya Büyükşehir Belediyesi önerileri doğrultusunda şehrin estetiğine uygun olmak, yaya ve araç trafiğine engel olmamak şartı ile trafiğe açık yollara mahreçli parsellerin bahçe mesafelerinde, trafiğe kapalı yol ve meydanlara mahreçli parsellerin ise hem bahçe mesafeleri içinde hem de parsel dışında yaya trafiğini engellemeyecek şekilde, belediyesinin uygun göreceği yere kadar; çiçekçi, lokanta, kafeterya, pastane, k raathane, çayhane vb. hizmete yönelik dükkânlara sökülüp-takılabilir hafif malzemeden bitişik veya ayrık ilave mekânlar yapılabilir.

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

33

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

2.02.5. Sosyal ve Teknik Altyapı Alanları: ÖZELLIK ARZEDEN BİNALA SİNEMA VE TİYATROLAR MADDE 18.04 TSE'nin normlarına uyulacaktır. Sinema ve tiyatrolar, gişe, giriş holü, bekleme salonu, fuayeler, salon ve balkonlar, perde, sahne, soyunma, duş yerleri, idare odaları, giriş, çıkış, koridor merdivenleri, wc, lavabo mahalleri vb gerekli kısımlardan ibarettir. Salon ve Balkonlar A. Hacim ve Yükseklik Tertipleri: Salon ve balkonlarda sahne hacmi hariç, kiıi baıına en az 5,00 m2 hacim isabet etmesi şarttır. Sahneden en uzak seyirci sırasında dahi en az temiz yükseklik 2,40 m.nin altına düsemez.

Kültür Merkezleri / Tiyatro ve Sinemalar / Etkinlik Alanları: Kapalılık, Kente İçkinleşememe Durumu Cultural Centers / Theaters and Cinemas / Event Spaces: Closure and Inability to Urbanize

34

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

35

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

36

2.04.10. Yapı Yaklaşma Sınırı: İmar planında ve yönetmelikte belirtilmiş olan yapının imar istikametine, yola ve komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği sınırdır.

2.04.11. Cephe Hattı: 3194 sayılı imar Kanunu'nun 12. maddesinde 'imar planlarında gösterilen cephe hattından önde bina yapılamaz.' kuralı ile ifade olunan imar planlarında belirlenen imar istikametleridir.

BAHÇE DUVARLARI VE BAHÇE DÜZENLEMESİ 8.16 Ön Bahçe Duvarları: Bahçe duvarlarının yol üstüne isabet eden kısımlarının yaya kaldırımından itibaren yükseklikleri, harpuşta dâhil (1.00) m.'yi geçemez. Bu duvarların üzerinde ayrıca görüşü kapamayacak şekilde (1.00) m. yükseklikte parmaklık yapılabilir. Meyilli yerlerde yüksekliği yaya kaldırımından (1.00) m'yi aşmamak üzere kademelendirilebilir.

Yan ve Arka Bahçe Duvarları: Bu duvarların tabii veya tesviye edilmiş zeminden yüksekliği (1.50) m.'yi geçemez. Ayrıca bunların üzerine görüşe engel olmayacak şekilde (1.00) m. yüksekliğinde parmaklık yapılabilir.

Sokaklar: Yapı, Bahçe ve Çokluğa Kalan Yer; Kaldırım Streets: Building, Garden and Space for Multiplicity; Sidewalk

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

37

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

7122 Genel Esaslar Madde 5. Kıyılar ile ilgili genel esaslar aşağıda belirtilmiştir: Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır, Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir.

Kıyı kenar çizgisinin tespit edilmediği bölgelerde talep vukuunda, talep tarihini takip eden üç ay içinde kıyı kenar çizgisinin tespiti zorunludur.

Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeritlerinde yapılacak yapılar kıyı kenar çizgisine en fazla 50 metre yaklaşabilir.

Ek : (1/7/1992 - 3830/2 md.) Yaklaşma mesafesi ve kıyı kenar çizgisi arasında kalan alanlar, ancak yaya yolu, gezinti, dinlenme, seyir ve rekreaktif amaçla kullanılmak üzere düzenlenebilir.

Kıyı-Kent İlişkisi: Yok Yer Eşiği Coastal-Urban Texture Relationship: Non-Place Thershold

38

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

39

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Hayatın Akışkanlığı / Sınırlı Yapılar / Sosyal Yaşam Fluidity of Life / Restricted structures / Social Life

40

Yeşil Alanla Geçiş Sağlanan Kıyı ve Kent İlişkisi Coastal and Urban Relation; Green Areas as Threshold

Sosyal Alanların Kentsel Örüntüdeki Düşey Konumu Vertical Position of Social Spaces in Urban Pattern

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

41

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

3.Kentlinin Doyumu: ‘’Boş Zaman’’ Geçindirmesi: Tüket-im

3. Satisfaction of the Citizen: ’’ Leisure ’’ Diversion; Consumption

Kent, bir ilüzyon olarak çoklu seçenekler sunar. İstediğince tercih yapabildiğini düşünen çokluk, seçeneklerin sınırlılığı ile büyük bir sıkışım içindedir. Bu kısıtlı işlev ve akabinde mekan örüntüleri, zamanla bireyin kendini keşfini bırakmasına, çevresine ve çevresindeki bireylere çerçevelerle bakmasına yol açar. Yeme-içme, gösteri, alış veriş, hoş vakit üzerine kurulu olan bu tüketim kenti; çokluğu tektipleştiren bir hortum gibidir. Çokluk kapanır. Binalarla giydirilen beden, tüketim koşullu yaşam ile zihinlere de sınır giydirir.

The city offers multiple options as an illusion.

The multitude who thinks that they can make choices as much as they want is in a great pressure with the limited options. This limited function and subsequent space patterns lead to the discontinuation of self-discovery and to look at the surroundings and the individuals around them with frames. This consumption city, which is based on eating-drinking, spectacle, shopping and pleasant time; it is like a tornado that standardization the plurality. Multiplicity closes. The second body, which is dressed to individuals by buildings and consumption conditional life puts limits on minds.

Kapitalizm, kitlesel üretim ve tüketim, homojenleştirme, işlevselleştirme, kültürel ve politik anlamda içeriksizleştirme özellikleri gösterir. (Uluoğlu, 2003) Mekan, bu bağlamda, anlamını kaybederek araçsallaşmakta, soyut bir görüngü olma niteliği göstermektedir. Toplumsal, kültürel, coğrafi değerlerin göz ardı edildiği, tüketimin nesnesi olmaktan öteye gidemeyen bir mekan anlayışı toplumsal pratikleri yönlendirmekte ve bu pratiklere cevap verecek şekilde yeniden örgütlenen kent, bu anlamda kamusal alanı da beraberinde dönüştürmektedir. Sonuç olarak, kapitalizm sadece üretim ve tüketim alanının bir meselesi olarak kalmamış, tüm yaşam pratiklerinin türünü değiştirerek kentin biçimlenişini yeniden tanımlamıştır.1

Capitalism, mass production and consumption, homogenization, functionalization, shows the features of contentlessness in cultural and political context. In this context, space becomes instrumentalized by losing its meaning and shows the quality of being an abstract phenomenon. Social, cultural and geographical values are ignored, the concept of a space that can not go beyond the object of consumption which is guide to social practices, and in order to respond to these practices, the city is reorganized to transform public space. As a result, capitalism was not only a matter of production and consumption, but redefined the shaping of the city by changing the type of all life practices.

Tüm yaşamı bir tüketim deneyimi olarak gören birey, satın aldığı ürünler ve hizmetlerin yanı sıra içinde yaşadığı kapalı konut siteleri, alışveriş yaptığı ve boş zamanını geçirdiği alışveriş merkezleri, kültürel etkinliklere dahil olduğu müzeler ve hatta açık, yarı açık ve kapalı tüm kamusal mekânlarda da belirgin bir farklılık arayışına girmekte ve bu yolla kentlerin başlı başına birer tüketim alanına dönüşmesine katkıda bulunmaktadır. 2

In addition to the products and services are bought, the individual considers the whole life as a consumption experience, as well as indoor housing estates, shopping malls where they spends his free time, museums where they participates in cultural activities, and even public, semi-open and indoor public spaces. in this way, it contributes to the transformation of cities into consumption areas.

1. Dedeoğlu, E. (2008). Çağdaş Metropolde Görünmeyen Sınırlar Ve Kamusal Alanın Yitimi 2. Özerk, G., Yüksekli, A. (2011). ‘’Küresel Kent, Kentsel Markalaşma ve Yok-Mekân İlişkileri ’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

42

Yok mekan: Anlam, içerik ve bağlamdan yoksunluk, yok-mekânın özellikleridir. Küreselleşme sürecinde markalaşma çabası içerisine giren kentlerde özellikle doğrudan doğruya tüketime odaklanmış yapı tiplerinin her biri kendi içerisinde birer yok-mekân oluştururken bu yapılar kenti de bir yok-mekâna dönüştürmektedir. Markalaşmış kentte bireyin mekânla kurduğu, kimliksel, ilişkisel ve tarihsel bağ, mekânsal deneyimin yazılı metinlerle kurulan ilişkiye dönüşmesi, bir amaç doğrultusunda inşa edilmesi ve denetim altına alınması sonucu zedelenmektedir. 3

Non-place: Lack of meaning, content and context are the characteristics of non-place. In the cities that are in the process of globalization which are in the effort of branding, each of the types of buildings focused specifically on direct consumption constitutes a non-place within itself, and these structures turn the city into a non-place. Identity, relational and historical bond established by the branded city is damaged as a result of the transformation of spatial experience into the relationship established with written texts, constructed and controlled for a purpose.

Tüketim toplumu: Küresel ekonominin ürünü olan tüketim ve pazarlama olgularını yönlendiren ekonomik otorite, çağdaş kent biçiminin de temel belirleyicisidir. Küreselleşme sürecine eklemlenmek isteyen çağdaş kent, tüketim toplumunun başlıca mekânı haline gelmiştir. Kentlerdeki kamusal alanlar, tüketim toplumunun gereksinimleri çerçevesinde yeniden örgütlenmekte, bu durum gündelik hayatta sosyal ve mekânsal pratiklerin de dönüşümüne yol açmaktadır. 4

Consumer society: The economic authority that directs the consumption and marketing phenomena, the product of the global economy, is also the main determinant of the contemporary urban form. The contemporary city, which wants to be integrated into the globalization process, has become the main place of consumption society. Public spaces in cities are reorganized within the framework of the needs of the consumption society, and this leads to the transformation of social and spatial practices in daily life.

Gösteri toplumu: Gösteri ve fiilî toplumsal etkinlik soyut bir şekilde karşı karşıya getirilemez; bu ikiye bölünme kendi içinde de ikiye bölünmüştür. Gerçek olanı tersine çeviren gösteri, fiilî olarak üretilmiştir. Aynı zamanda, yaşanmış gerçeklik de gösterinin seyri tarafından maddî olarak istila edilmiştir ve gösteriyi benimseyerek gösteri düzenini kendine katar.

Nesnel gerçeklik heriki tarafta da mevcuttur. Bu şekilde sabitleştirilen her kavramın, aksi tarafa geçmekten başka bir temeli yoktur: Gerçeklik gösteri içinde birdenbire belirir; gösteri gerçektir.

Bu karşılıklı yabancılaşma, var olan toplumun özü ve dayanağıdır. 5

Society of the spectacle: Spectacle and actual social activity cannot be confronted in an abstract way; this division is divided into two in itself. The spectacle, which reverses the real, is actually produced. At the same time, lived reality is materially invaded by the course of the show and embraces the show itself by adopting the show. Objective reality is present on both sides.

Not every concept fixed in this way has a basis other than the opposite: reality appears suddenly in the spectacle; The show is real. This mutual alienation is the essence and foundation of the existing society.

3. Özerk, G., Yüksekli, A. (2011). ‘’Küresel Kent, Kentsel Markalaşma ve Yok-Mekân İlişkileri ’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3 4. Özerk, G., Yüksekli, A. (2011). ‘’Küresel Kent, Kentsel Markalaşma ve Yok-Mekân İlişkileri ’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3 5. Debord, G. (1967). Gösteri Toplumu

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

43

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

MADDE 6 : Reklam, Alan ve Tanıtım Elemanlarının Uygulandığı Alanlar : 1. İstanbul ili idari sınırları içerisinde, Büyükşehir Belediyesinin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlarda ihale yoluyla veya özel projelerle ticari amaçla sabit reklam asma elemanlarının konacağı yer ve alanlar, 2. Bina cepheleri, çatıları ile bahçe ve bahçe duvarları, 3. Arsalar; inşaat alanı, açık depo, açı ık alanlı imalathane ve benzeri biçimde kullanılan veya tümüyle boş tutulan alanlardır.

4. Ortak Kamu Kullanım Alanları: Yollar, meydanlar, yeşil alanlar, yaya kaldırımları, yaya-taşıt alt ve üst geçitleri, her türlü havalandırma bacaları, pazar yerleri, açık otoparklar, hava ve deniz ortamlarında yapılacak her türlü reklam, ilan ve tanıtım elemanlarının kullanıldığı alanlardır, 5. Araçlara ve Duraklara Konulan Reklamlar: şehir içi yolcu taşımacılığı yapan otobüs, tren, tramvay, metro, vapur v.b toplu taşıma araçları ile durakları ve özel araçlar, 6. Yukarıda Belirtilenlerin Dışındaki Alanlar: istasyon, gar, stadyum, hipodrom, spor sahaları, iskele, hal, eğlence yerleri v.b.

8. Elektrik Direkleri.

44

Reklam Panolarında Tüketime Maruz Kalan Kent The city which is Exposure to Consumption in Billboards

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

45

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Çokluğun Tinsel Sıkışımı: Markalaşmış Kentte Önceden Belirlenmiş Tüketimsel-Mekansal Pratiklikler Spiritual Compression of Multiplicity: Predefined Consumption-Spatial Practices in a Branded City

46

Gündüz Üretenler Daytime Producers

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

47

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Kentin Sınırlandırılmış Mekan Örüntüsü ve Rutinleşmiş Yaşam Pratiklerinin Getirdiği Sıkışıklık Hissi ile Yaşamakta Olan Bireyler Individuals Living with the Feeling of Congestion Brought About by the Restricted Spaces and Routine Life Practices of The Urban Pattern

48

Tüm Yaşamı Bir Tüketim Deneyimi Olarak Gören;Yok-Yerler ile Kendini Besleyen(!) Birey The Individual Who Sees All Life as a Consumption Experience and Nourished Himself with Non-Places

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

49

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Sosyal Sınıflar Yerine Hayat Tarzlarına Göre Kimlik Kazanan Bireyler ve Kendi Çizdikleri Pencelerelerden Kendi Oluşturdukları ''X-gen''leri Individuals Gaining Identity According to Their Lifestyles Instead of Social Classes and Creating Their Own ''X-gon''s from the Windows They Draw

50

Ardında Kalan Birey Individuals That Falls Behind

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

51

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

4.Kentte Sıkışım Kırılması: Öneri Söylemler

4.Kentte Sıkışım Kırılması: Öneri Söylemler

Peki, bu katılığı aşma durumu nasıl olabilir? Nasıl bir yapılanmayla çözülebilir? Değişip dönüşen yapı hayatın dinamiğine kulak verebilirken bunu bireylerin kendilerinin ya da kollektif bir şekilde yapmasının kendilemeyi gerçekleştireceği ve kendilerinin yaparken de mekansallıkla; yani bedenle kavrayışla mekanla aralarında birliktelik üreteceği bir örüntü kurgulanmalıdır. Güç ekseninin sunduğu olasılıklar zinciri ile sonuç değil süreçteki pek çok belirsizlikle bezenmiş durumlar ön plana çıkmalı bu örüntülerde. Böylece, çokluk kentin içinde katı çizilmiş sınırları yeniden sorgulayıp, tüketime heba edilmemiş mekânsal kurguda, mekanların kimliğini kendine katmak yerine; kendine mekan yaratıp bunu içselleştirebilir ve çevreye katılan bu dinamiklik ile, kendine yeni bir kimlik katacak ya da içinde var olan baskılanmışlığı dışarı akırabilir. Öteki ile etkileşim kurabilmeli, yer kimliğinden, kimlik yerine doğru bir yolculuğa çıkabilmelidir.

So, how can that strictness be overcome? How can it be solved by structuring? While the changing structure can listen to the dynamics of life, it is possible that individuals do it themselves or collectively in a way that realizes self-identity; in other words, among understanding through body and environment a pattern should be fictionalized.In these patterns, the situations that are embellished with many uncertainties in the process should come to the fore with the chain of possibilities offered by the power axis.Thus, in a spacial fiction that has not been wasted by consumption, multicity can requestion the strictly drawn borders within the city instead of including the identities of the places to themselves, they can create a place and internalize the place and they can create a new identity with the dynamic that is inculuded surrounding area or it can drain their suppressed feelings. They should be able to interact with the other, and be able to travel from place identity to identiy place.

Katı mekanların çizdiği ‘‘bir mekan’’dan tanımsız mekanlar ile ‘’yok mekan’’ karşıtı olan ‘‘çok mekan’’ yaratarak; oluşan bu çok mekanların hayata dair ara mekan oluşturarak (ilişkisel, mekânsal, zamansal aralık) güç ekseninin hayata geçmesine olanak sağlanmalı, kamusallığın ‘alan’dan çıkıp kentsel yaşama evrilmesine olanak sağlayan örüntüler yaratılmalıdır.

With creating a multiple places which is opposite of a non-place through undefined spaces which are ‘ a space’ of drawned solid place; the multiple places that creating intermadiate places ( relational, spatial, temporal interval) opportunity of power axis should be realized, patterns that give the opportunity to developt to an ‘’urban lifestyle’’ detached ‘’a space’’ from ‘’public space’’ should be created.

Tanımlı ve tanımsız fonksiyonların mekanı haline gelen, toplumun gerçek ihtiyaç mekanını kendisinin keşfetmesine olanak sağlayacak mekan örüntüsü oluşturulmalıdır.

The pattern, which has become the space of defined and undefined functions, must enable the society to discover the real need space itself.

Toplumun kent içinde tüketim ve ‘’üretken olma’’ durumu sınırlandırılmış sosyalleşme olmuşken, bir ‘ara-kimliksiz mekan’ üretimiyle karşılaşmaları ve ‘birlikte yapma’nın yeniden gün yüzüne çıkmasıyla kollektif olarak; toplumun ayrılma senaryolarını zıttına döndürecek mekânsal denemeler üzerine kafa yorulmalıdır.

While the consumption and the ’ being productive’ situation of the society within the city has became limited socialization, chewing over place experiments that turn societies seperation to opposite should be done in collectivity of encountering of a inter-non-identitycal place production and arising of “doing together”.

52

Güç ekseni: Bedenin mekânsal deneyimi bağlamında odaklanılması gereken alan, zaman ve mekân eksenleri üstünde temellenen iki modern homojenleştirici ve hiyerarşik zihinsel kurgunun dışında duran, modern insan tarafından bilinçli bir biçimde belirlenmiş olmaktan çok, dünyaya ve hayata içkin dinamiklerin akışkanlıklarından beslenen üçüncü modern üretim sahası olan güç eksenidir. Bu eksen, diğer iki eksenin dikey hiyerarşik şemalarının tersine, üstünde çok sayıda ve çeşitli olayın gerçekleşmesine olanak sağlayan sınırsız, merkezsiz bir yatay düzlem, düğüm noktaları arasında sürekli gerçekleşen sonsuz sayıda etkileşimsel bağıntıdan (güçler) oluşan bir ağ örgüsü olarak düşünülmektedir. Sonuçların kesinliklerine değil, cereyan etmekte olan olayların süreçlerindeki belirsizliklere odaklanan bu üçüncü eksen, aynı zamanda hayatın dinamiklerinden soyutlanmak yoluyla matematikselleştirilmiş modern mekândan (analitik geometri) eksensel üretimlere başkaldırarak, neredeyse biyolojik özellikler edinmek suretiyle canlı olana ve onun bedenselliğine doğru bir takım kaçış çizgilerinin çıkmasını anlamada kilit noktadadır. 1

Power axis: In the context of the spatial experience of the body, the area to be focused on is the power axis, which is the third modern production site fed by the fluidity of the dynamics inherent in the world and life rather than being deliberately determined by the modern human being, standing outside the two modern homogenizing and hierarchical mental constructs based on the axes of time and space. This axis, unlike the vertical hierarchical diagrams of the other two axes, is considered to be an infinite, decentralized horizontal plane that allows multiple and various events to take place, a network consisting of an infinite number of interactive relations (forces) that occur continuously between the nodes. This third axis, which focuses on the uncertainties in the processes of the events that are taking place, not on the certainties of the results, is also key to understanding the emergence of a set of escape lines from the mathematical modern space (analytic geometry) through abstraction from the dynamics of life, to the living being and its bodiness, almost by acquiring biological characteristics.

1. Ceylan, E. (2019). Zaman-Mekan ve Bedensellikler

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

53

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Eşik: Toplum ve eşik ilişkisi gündelik yaşantının üzerine, basmakalıp kabullerin üzerindeki aşmayla yeni bir oluşuma geçişte kurulur.Geçiş mekanıdır. başka bir yaşam tanımlar. bir potansiyel çarpışması gerçekleşir. iletişim noktası. 1

Threshold: The relationship between society and threshold is established in the transition to a new formation with the step above the stereotypical assumptions on daily life. It defines another life. A potential collision occurs; communication point.

Mekansallık: Mekânı, öznenin bedensel deneyiminin bir parçası olarak kavrayan, hareket halindeki beden ve mimari biçimler arasındaki bağıntı içinde deneyimlenen bir sanat olarak ele alan yaklaşım.

Spatiality: An approach that grasps space as part of the bodily experience of the subject and treats it as an art experienced in the relationship between the body and architectural forms in motion.

Kavramlar aracılığıyla aşkınlaşarak mutlaklaşma (piramitleşme) tehlikesiyle karşı karşıya olan mimarlığın, dünyaya ve hayata içkinleşme (labirentleşme) olanaklarının mekânsallık (bedenin mekânsal deneyimi) aracılığıyla sürekli olarak hayata geçirilmesidir. 2

It is the continuous realization of the possibilities of imbalance (labyrinthization) to the world and to life by means of spatiality (the spatial experience of the body), which is in danger of becoming transcendent (pyramidization) through transcendence through concepts.

Piramit - Labirent: Bir özü ortaya koyan, ancak onun hiçbir şekilde deneyimlenmesine olanak tanımayan kavramsal olan, saflık ve kesinliğe işaret ettiği için mekânsal olarak piramit ile, herhangi bir özsel anlam taşımayan, özdeşliğin dışladığı her şeyi içeren algısal olan ise, sağladığı dolaşım olanağı aracılığıyla mekânın deneyimlenmesine izin veren, karmaşıklık ve belirsizliği barındıran labirent ile temsil edilir.

Ve mimarlık doğası gereği eşzamanlı olarak hem piramit, hem de labirenttir.

Pyramid- Labyrinth: It is a conceptual one that reveals an essence, but does not allow it to be experienced in any way, allowing the experience of space through the pyramid spatially for pointing to purity and certainty, and the perceptual one that contains all the exclusions of identity, and the possibility of circulation through its provision, it is represented by the labyrinth of complexity and uncertainty.

And architecture is inherently both a pyramid and a labyrinth.

Oysa, modernizmin ürünün mükemmel biçimde tamamlanmışlığına odaklanması mimari nesnenin bir ‘kapalı yapıt’, veya piramit olarak ele alınmasına neden olmuştur. Halbuki, olması gereken, mimarlığın bu paradoksal doğasının mümkün olduğu kadar şiddetlendirilerek görünür kılınması; piramit üstünde temellenen söylem ve üretimlerin mimarlığa egemen kılmak istedikleri kavramsal saflığın algısal, bedensel, maddesel, bağlamsal karmaşık lıklar, çelişkiler ve katışıklıklar

However, the focus of modernism on the perfect completion of the product has led to the architectural object being considered as a ‘closed product’ or a pyramid. However, what should be done is to make this paradoxical nature of architecture visible and intensified as much as possible; The conceptual purity that the discourses and productions based on the pyramid want to dominate the architecture is disrupted by perceptual, bodily, material, contextual complexities, contradictions and impurities.

1. Alkaya, T. (2015). Sınır ve Eşik Olarak Duvar 2. Ceylan, E. (2019). Zaman-Mekan ve Bedensellikler

54

tarafından bozulmasıdır. 3

intermediate space: the threshold describes the tension remaining from the absence of a physical wall. With the disappearance of the wall interface, the meeting of the different layers and the overlap of the interfaces emerge with their physical qualities in space and time.Systematic, chaotic, contradictory, conflicting, under tension, with unique potentials, differences can turn into living spaces of experience.

Ara mekan: fiziksel bir duvarın yokluğundan geriye kalan gerilimi tarif eder. Duvar ara yüzünün ortadan kalkmasıyla farklı katmanların buluşması, ara yüzlerin üst üste binmeleri mekanda ve zamanda fiziksel nitelikleriyle karşımıza çıkar.Sistemsiz, kaotik, çelişkili, çatışmalı, gerilimli biricik potansiyallere sahip, farklılıkları canlılığa dönüştürebilen deneyim mekanlarıdır. 4

Place identity/ Identity place: Man builds a living space beyond being in one place and covering an area in a particular piece of space. The style of taking place in space is an active style and this style is mainly based on making space itself and seeing it for itself. For every human being, the definition of Self, self image, and identity necessarily encompasses the dimensions of space and space, and all of these dimensions form the ‘‘place identity’’ (Proshansky, Fabian and Kaminoff, 1983).

Yer kimliği / Kimlik yeri: İnsan, belirli bir mekân parçasında, sadece bir yerde bulunma ve bir alan kaplamanın ötesinde, bir yaşam alanı inşa eder. Mekânda yer alış tarzı, aktif bir tarzdır ve bu tarz esas olarak mekânı kendisinin kılmaya, kendisi için görmeye dayanır. Her insan için, Ben’in, benlik imgesinin ve kimliğin tanımı, zorunlu olarak yer ve mekân boyutlarını da kapsar ve bu boyutların bütünü ‘yer kimliği’ni oluşturur (Proshansky, Fabian ve Kaminoff, 1983).

Mülkiyeti kendine ait olmasa da bir yeri sembolik planda işaretlemek, inşa etmek ve böylece anlamlandırmak, o yere hakim olmanın, kendi iradesine tabi kılmanın, kendi kimliğini vermenin göstergesidir. Nitekim bu yer, ‘benim yerim’ olarak adlandırıldığı andan itibaren, bireyin ‘benlik’inin vücut bulduğu, imajının yansıdığı bir yer, daha da önemlisi kendi imgesini gördüğü, kimliğinin dışsallaştığı bir yer haline gelmiş demektir. Bu sürecin sonunda yer kimliği, kimlik yeri haline gelir.5

Marking, constructing and making sense of a place in a symbolic plan, even if the property is not its own, is an indication of dominating the place, subordinating it to its will and giving its own identity.

As a matter of fact, from the moment it is called ‘’my place’’, this place has become a place where the individual’s “self-identity” embodies, its image is reflected, more importantly, it becomes a place where he sees his own image and his identity becomes external. At the end of this process, the place identity becomes the place of identity.

3. Yuvacan, A. (2017). ‘’Mimaride Biçimlenme Sorunsalı’’, Tasarım + Kuram Sayı: 23 4. Alkaya, T. (2015). Sınır ve Eşik Olarak Duvar 5. Bilgin, N. (2011). ‘’Sosyal Düşüncede Kent Kimliği’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

55

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Kırınımlardan Meydana Gelebilecek Devinimler Occurrence Movements from Diffraction

56

İç-Dış Dinamik Patlaması: Yapısal Tektoniklerin İçkinleşmesi Inner-Outer Dynamic Eruption; İnternalization of Structural Tectonic

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

57

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Kendileme: İnsan açısından genel olarak çevreyi ve özel olarak da yaşadığı kenti kendileme/kendinin kılma (appropriation) olgusu, isteklerine, özlemlerine ve tasarılarına göre hareket etmek, dinlenmek, sahip olmak, duymak, düş görmek, yaratmak olanaklarını gerektirir. Çevreyi kendileme, bir yandan nesnel ve imgesel çevreyi ayarlayabilmeyi, düzeltebilmeyi içerir ve bu durum, bilişsel bir yakınlık izlenimi doğurur. Öte yandan, çevrede bulunan şeylerin kullanım isteğini ve imkânını içerir ve bu da, duygusal yakınlık izlenimi yaratır.

Appropriation: The phenomenon of appropriation for the environment in general and the city in which it lives in particular requires the possibilities of acting, resting, having, hearing, dreaming and creating according to its desires, aspirations and designs. On the one hand, it involves being able to adjust and correct the objective and imaginary environment, and this creates the impression of a cognitive proximity. On the other hand, it involves the willingness and possibility of using things in the environment, which creates the impression of emotional closeness.

58

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

59

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

İç Dış Sınırlılığına Mekansal Kırınımla Yaklaşmak Questioning Internal and External Boundaries with Spatial Diffraction

60

Kent Yaşamının Akışkanlığının Aşkınlaşması Transcendence of the Fluidity of Urban Life

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

61

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Mekansal Arayışlar / Söylemler (1) Spatial Searches / Discourses (1)

62

Mekansal Arayışlar / Söylemler (2) Spatial Searches / Discourses (2)

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

63

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Mekansal Arayışlar / Söylemler (3) Spatial Searches / Discourses (3)

64

Dinamikliği Sorgulamak Querying Dynamics

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

65

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

66

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

67

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

68

Süreç Boyunca Kavramsal Arayışlar Conceptual Searches Throughout Process

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

69

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

70

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

71

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Sonuç ürün: kitaptan görseller Final product: images from booklet

Final product: As a result of the process, a booklet consisting of all images, concepts and texts was designed. In the booklet, by changing the axes of some pages, it is aimed to create a basis for requestioning the ‘‘reading a booklet’’.

Sonuç ürün: Çalışmanın sonuç ürünü olarak tüm imajlar, kavramlar ve metinlerden oluşan bir kitap tasarlanmıştır. Bu kitapta, yer yer sayfanın eksenleri yer değiştirmiş, ‘bir kitabı okuma’ halinin de sorgulanmasına zemin yaratılmıştır.

72

Kaynakça:

References:

Alkaya, T. (2015). Sınır ve Eşik Olarak Duvar

Alkaya, T. (2015). Wall: as Border and Threshold

Baudrillard, J. (1970). Tüketim Toplumu

Baudrillard, J. (1998). The Consumer Society

Bilgin, N. (2011). ‘’Sosyal Düşüncede Kent Kimliği’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Bilgin, N. (2011). ‘’City Identity in Social Thought Space and Identity, İdealkent Vol.3

Ceylan, E. (2019). Zaman-Mekan ve Bedensellikler

Ceylan, E. (2019). Time-Space and Physical Qualities

Debord, G. (1967). Gösteri Toplumu

Debord, G. (1967). Society of the Spectacle

Dedeoğlu, E. (2008). Çağdaş Metropolde Görünmeyen Sınırlar Ve Kamusal Alanın Yitimi

Dedeoğlu, E. (2008). Invisible Boundries In Modern Metropolis And Diminishing Public Area

Geniş, Ş. (2011). ‘’Küreselleşme, Kent ve Kültür’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Geniş, Ş. (2011). ‘’Globalization, City and Culture’’, Space and Identity, İdealkent Vol.3

Koolhaas, R. (2002). ‘’Junkspace’’, October, Sayı 100

Koolhaas, R. (2002). ‘’Junkspace’’, October, Issue:100

Lefebvre, H. (1967). Şehir Hakkı

Lefebvre, H. (1967). Right to the City

Oktay, D. (2011). ‘’Kent Kimliğine Bütüncül Bir Bakış’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Oktay, D. (2011). ‘’A Holistic Framework for Urban Identity’’, Space and Identity, İdealkent Vol.3

Özerk, G., Yüksekli, A. (2011). ‘’Küresel Kent, Kentsel Markalaşma ve Yok-Mekân İlişkileri ’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Özerk, G., Yüksekli, A. (2011). ‘’Global City, City Branding and Non-Place Relationships’’, Space and Identity, İdealkent Vol.3

Uluengin, Ö. (2011). ‘’Tüm ‘Öteki’lerin Kenti’’, Mekan ve Kimlik, İdealkent Sayı:3

Uluengin, Ö. (2011). ‘’City of All ‘Other’s’’, Space and Identity, İdealkent Vol.3

Yuvacan, A. (2017). ‘’Mimaride Biçimlenme Sorunsalı’’, Tasarım + Kuram Sayı: 23

Yuvacan, A. (2017). ‘’Mimaride Biçimlenme Sorunsalı’’, Tasarım + Kuram Vol.23

İnternet Kaynakları:

Internet Source:

https://www.e-skop.com/skopdergi/modernitenin-iki-yuzu-arasinda-mimarlik-%E2%80%9Cmesken-tutmak%E2%80%9Dtan-gocebelige/584

https://www.e-skop.com/skopdergi/modernitenin-iki-yuzu-arasinda-mimarlik-%E2%80%9Cmesken-tutmak%E2%80%9Dtan-gocebelige/584

http://www.korotonomedya.net/kor/index. php?id=6,24,0,0,1,0

http://www.korotonomedya.net/kor/index. php?id=6,24,0,0,1,0

http://www.yonafriedman.nl/

http://www.yonafriedman.nl/

https://www.e-skop.com/skopbulten/tezler-situasyonist-hareket-ve-modern-toplumlara-olan-etkisi/2720

https://www.e-skop.com/skopbulten/tezler-situasyonist-hareket-ve-modern-toplumlara-olan-etkisi/2720

Sonsuz Dünya(!) Yansımalarında Çokluğun Sıkışması

73

Compression of Multiplicity Among the Ethernal World of Reflections

Sonsuz Dünya(!)

Yansımalarında Çokluğun Sıkışımı Compression of Multiplicity Among the Infinite World Reflections Ayşenur Tuğçe Öztürk