ΑΛΕΦ #87

π πεερριιεεχχοοµµεεννα α

0 03 3 0 04 4

1 16 6

συνταξης σηµειωµα 1 17 7

Βερολινο: αναψε στο προεδρικο µεγαρο η µενορα που φωτογραφηθηκε

το 1931 µε φοντο τη ναζιστικη σηµαια

2 25 5

γλωσσαρι

2 26 6

κοινοτητας διοικηση ΜΑΖΙ , ΒΡΕΦΟΝΗΠ ΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜ ΟΣ: ενας

σταθµος στην ιστορια του Σχολειου

µας - ενας σταθµος στην ιστορια της Κοινοτητας µας!

0 07 7

τι συµβαινει στο Ισραηλ; 0 09 9

Εβραιοι και διαφωνια 1 10 0

µια νεα Μεση Ανατολη: Σαουδικη Αρα-

βια και Ισραηλ, συζητουν υπο νεους

αποφθεγµα φωτογραφια

1 18 8

100 Εβραιοι που επηρεασαν τον κοσµο Γιτσχακ Ραµπιν

2 20 0

οικια Weizmann

2 22 2

ο εξοριστος αρχιραβινος λεει οτι οι Εβραιοι πρεπει να φυγουν απο τη Ρωσια οσο µπορουν

2 28 8

υπογραφηκε στην Αθηνα Κοινη ∆ιακηρυξη ∆ηµαρχων κατα του Αντισηµιτισµου

2 29 9

τεχνης σχολια-βιβλια

3 31 1

ακροστιχιδα

ορους 1 12 2 1 13 3

τιµητικη εκδηλωση για τη διασωση της οικογενειας Χαζαν στο Λιτοχωρο 2 23 3

τιµηθηκε ο ∆ανιηλ Εσδρας

Οἶδα* ὃ,τι εἶδα

2 24 4

Εβραϊκη Ισπανια: ειναι εκει, αν την ψαξεις

απο τον κηπο της Εδεµ, εφυγε πρωτα το καλο

Ι ∆ ∆Ι Ο ΟΚ Κ ΤΗ Η Τ ΤΗ Η Σ Σ: Ισραηλιτική Κοινότης Αθηνών, Μελιδόνη 8, Αθήνα 105 53, τηλ : 2103252898, fax: 210 3220761, e-mail: athjcomm@otenet gr

Ε Κ Κ∆ Ο ΟΤΗ Η Σ Σ: ο Πρόεδρος της Ι Κ Α Αλβέρτος Ταραµπουλούς Υ ΥΠ Π Ε ΕΥ Υ Θ ΘΥΝΝΟ Ο Σ ΕΚ Κ ∆ΟΣΗΗΣ--ΣΥΥΝΤ ΤΑΞΗ Σ: Βίκτωρ Iσαάκ Ελιέζερ fax: 2104820057, e-mail: victorel@otenet gr

ΤΟ Ο Τ ΤΕΥΥΧΧΟΟΣΣ: : Αλίκη Αρούχ-Μορδεχάι, Αλίκη Κοέν-Μωυσή, Βίκτωρ Iσαάκ Ελιέζερ, Άρης Εµµανουήλ, Σαµ Ναµίας, Ρόζα Ρούσσου, Μωρίς Σιακκής, Αλβέρτος Ταραµπουλούς, Μωυσής Ταραµπουλούς, Αννίτα Τσοπανέλλη

Ο Ουυκκρ ρ α αννί ί α Νοµίζαµε ότι το 2021, µε τα εκατοµµύρια θύµατα της πανδηµίας του κορονοϊού θα ήταν η χειρότερη της τελευταίας δεκαετίας Ήρθε το 2022 και µαζί µε την επιστροφή στη λεγόµενη «κανονικότητα » , τον Φεβρουάριο η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία και ο πρώτος πόλεµος, µετά τον ∆εύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο, απειλεί την ειρήνη στην Ευρώπη Πόλεις και χωριά βοµβα ρδίζονται, µ αζικοί τάφοι απλών Ουκρανών πολιτών αποκαλύπτονται, εγκλήµατα πολέµου στη καρδιά της Γηραιάς Ηπείρου Εκατοµµύρια άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και να µετακινηθο ύν σε ασφαλέστερους τόπους για να επ ιβιώσουν. Ο Ε Ελλλληηννι ι κ κόός ς Ε Εββρρααϊ ϊ σ σµµόόςς, , τ το ο Κ Κεεννττρριικ κ ό Ι Ισσρρααη

ανεξαρτήτως

χρώµατος φυλής η θρησκεύµατος.

Ε λ λπ π ί -

ζ ζοουυµµε ε ό όλλοοι ι ό όττι ι θ θα α ε επ π ι ικ κ ρ ρααττήήσσε ε ι τ ε ελλιικ κ ά η σ σύύννε ε σ ση η κ κααι ι η σ ω ω-φ φρρο ο σ σύύννη

και µόνο λέξη: « Π Πρροοσσφφοορράά» » . Στις 16 Οκτωβρίου 2022, εγκαινιάσθηκε ο Β Βρρεεφφοοννηηπ π ι ιαακκόός ς Σ Στ τ α αθ θ µ µόός ς του Σχολείου Lauder, που αποτελεί ταυτόχρονα έναν σταθµό στην ιστορία του Σχολείου και στην ιστορία της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας.

« «ΤΤο ο ζ ζε ε σ σττό ό σ σπ π ί ίτ τ ι ι» » που λειτουργεί στο Κοινοτικό κέντρο, φιλοξενεί δράσεις υγείας και πολιτισµού, προβληµατισµού και ψυχαγωγία ς, δηµιουργεί µια ξεχωριστή ατµόσφαιρα δείχνοντας ότι «όλοι µαζί µπορούµε να περνάµε καλύτερα», απαλύνει την µοναξιά και χαµογελά στη ζωή!

1ης Νοεµβρίου, το Ισραήλ άλλαξε ∆εν είναι πλέον το κράτος στο οποίο η Άκρα ∆εξιά είναι στο περιθώριο του πολιτικού χάρτη αλλά καθίσταται ο τρίτος σε µέγεθος πολιτικός σχηµατισµός και καταλαµβάνει θέσεις υψηλής επιρροής στο νέο κυβερνητικό σχήµα µε επικεφαλής τον Μπενιαµίν Νετανιάου. Η Ισραηλινή Άκρα ∆εξιά, µε τα ρατσιστικά και λαϊκίστικα χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής, επιχειρεί να ανατρέψει τις αρχές της ∆ιακήρυξης Ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ καθώς και τις βασικές κοινωνικές και ηθικές συµφωνίες που είχαν υιοθετηθεί από την Αριστερά του Μπεν Γκουριόν, της Γκόλντα Μέιρ, του Ράµπιν και του Πέρες, µέχρι τη ∆εξιά του Ζαµποντίνσκι, του Μπέγκιν και του Σαµίρ, από τους κοσµικούς φιλελεύθερους µέχρι τους θρήσκους Εβραίους του Μπουργκ και του Χάµερ, για τη δηµιουργία του κράτους: Ένα κράτοςεστία για όλους τους Εβραίους, ένα κράτος δηµοκρατικό που διασφαλίζει τα ίσα δικαιώµατα όλων των πολιτών του

Σχεδόν 1 1000 0 φ φιιάάλλεες ς α αίίµµααττοος ς συγκεντρώθηκαν από τους εθελοντές αιµοδότες της Κοινότητάς µας, υλοποιώντας δύο βασικές αρχές του Εβραϊσµού: Ε ζ ζρ ρ ά άτ τ Α Αζ ζ ο ουυλ λ ά άτ τ (βοήθεια στον συνάνθρωπο) και Α Αττσσααλλάάτ τ Ν Νεεφφαασσόότ τ (διάσωση ζωής)

Ευχόµαστε ότι το 2 200223 3 θα είναι µια καλύτερη χρονιά, µε υγεία, ειρήνη και ευηµερία. Να συνεχίσουµε να προσφέρουµε, να δηµιουργούµε εποικοδοµητικά και να χαµογελάµε στη ζωή

Καλή ανάγνωση

Β Βίίκκττωωρ ρ Ι Ισσααάάκ κ Ε Ελλιιέέζζεερ ρ

µια θυελλώδης χρονιά φεύγει…

κοινοτητας

δράσεων µας:

ακκοού ύ Σ Στ τ α αθ θ µ µοούύ. . Ενός «σταθµού» για την Κοινότητά µας, που παρέχει τη δυνατότητα στο οικογενειακό Σχολείο µας πλέον να φιλοξενεί παιδιά από 6 µηνών έως 2 5 ετών! Η εκπαίδευση ακόµα και των πιο µικρών µας παιδιών αποτελεί προτεραιότητα µας και κατόπιν της πολύ µεγάλης αποδοχής και άριστης λειτουργίας

ήδη στην φάση να επεκτείνουµε την άδεια λειτουργίας του ώστε να µπορούµε να δεχτούµε ακόµα περισσότερα παιδιά αυξάνοντας παράλ ληλα το συ νολικό αριθµό µ αθητών του Σχολείου µας (δείτε αναλυτικό άρθρο στην ύλη του ΑΛΕΦ που κρατάτε στα χέρια σας)

T To o “ Μ Μααζζίί” ” P Prro o j jeecctt. . Μια πρωτοβουλία πρωτοποριακή στην Ελλάδα και στην Ευρώπη που στόχο έχει να ενώσει όλους του Ισραηλινούς και αλλοδαπούς οµοθρήσκους όλων των ηλικιών που διαµένουν και εργάζονται µόνιµα στην Αθήνα εντάσσοντας τους στο κοινοτικό γίγνεσθαι, στο Σχολείο, στη Νεολαία, στο Κοινοτικό µας Κέντρο, σε κοινές δράσεις και εκδηλώσεις για να τους αγκαλιάσουµε

και να µας γνωρίσουν

Πόσο πιο όµορφο, πόσο πιο συµβολικό να εγκαινιάζουµε την αρχή της συνεργασίας µας όχι µόνο στη θεωρία αλλά στην πράξη, συνδιοργανώνοντας το Bazaar

του Χανουκά και όχι µόνο, για µικρούς και µεγάλους, γιορτάζοντας από κοινού για πρώτη φορά, µε δέσµευση ότι αυτό θα κρατήσει, η φλόγα που µας ενώνει θα διαρκέσει όχι όπως το λαδάκι που από θαύµα κράτησε αλλά επειδή το θέλουµε, το προσπαθούµε και το επιδιώκουµε all together, «κουλάµ µπεγιάχαντ», όλοι Μαζί! Τα ανωτέρω αποτελούν αναπόσπαστο πλέον µέρος του πολύπλευρου κοινοτικού µας έργου αλλά και ο προποµπός της διεύρυνσης µας στην κοινωνική αλληλεγγύη, στην εκπαίδευση, στην µεταξύ µας αλληλεπίδραση σε όλα όσα συγκροτούν αυτό που αποκαλούµε και νιώθουµε Κοινότητα Βασικός άξονας µας και για το 2023 συνεχίζει να αποτελεί η επικέντρωση στον άνθρωπο, τα µέλη µας, τα µέλη της ευρύτερης κοινωνίας ώστε να συνεχίσουµε να είµαστε υποστηρικτικοί σε όλους µε κάθε τρόπο Το όραµά µας για µια ζωντανή υπέρ-δραστήρια Κοινότητα, πρότυπο στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό µε παράλληλα προγράµµατα εν εξελίξει και πολλά ακόµα τα οποία θα ξεδιπλώνονται

παρουσία του ο ∆ ∆ήήµµααρρχχοος ς Φ Φιιλλο οθ έ έηηςς--ΨΨυυχχιικ κ ο ούύ, , κ ∆ ∆ηηµµήήτ τ ρ ρη

πρωτοστάτησε

µεγάλο ευχαριστώ, στον

την ευγενική δωρεά του, στη µνήµη της µητέρας του Έστερ, καθώς και σε όλους τους Ανώνυµους ∆ωρητές, χάρη στους οποίους άλλο ένα όνειρο πολλών ετών έγινε

πραγµατικότητα

Ο Π Πρρόόεεδδρροος ς τ τηης ς Κ Κο ο ι ιννόόττηητ τ ά άς ς µ µααςς, , κ . Α Αλλββέέρρττο ο ς Τ Τααρρααµµπ π ο ουυ-λ λο ο ύ ύς ς παρουσίασε διεξοδικ ά τα στάδια υλοποίησ ης του έργου, το οποίο ήρθε να συµπληρώσει τις εκπαιδευτικές

βαθµί δες αλλά και την α νάγκη της οικ ογένειας να βρίσκονται τα παιδιά από την τρυφερή ηλικία των έξι µηνών σε ένα χώρο χαρούµενο και ασφαλή

1ος σταθµός Το ΚΣ της Iσραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών συζητά και εγκρίνει τη δηµιουργία Μονάδας Απασχόλησης

Βρεφών Ένα όνειρο ε τών αρχίζει σταδιακά να γίνεται πραγµατικότητα Ο δρόµος φά νταζε αρχ ικά µακρύς, µε σχέδιο, όµως, από τη θεωρία, γρήγορα και συντεταγµένα στην πράξη

2ος σταθµός Σε εξα ιρετι κό κλίµα, µ αζί µε τον Βίκ τωρ Ασσέρ και τη Φένια Γαβριηλίδη συναντηθήκαµε µε το ∆ήµαρχο Φιλοθέης-Ψυχικού, συζητήσαµε γόνιµα την ιδέα δηµιουργίας Βρεφονηπιακού Σταθµού και ενηµερωθήκαµε σε βάθος για τη διαδικασία αδειοδότησης και τις απαιτούµενες προδιαγραφές Ενστερνίστηκε απόλυτα το όραµά µας και το πιεστικό µας χρονοδιάγραµµα και µοιραστήκαµε τη θέληση να προχωρήσουµε µε ταχύτητα στα επόµενα βή-

µατα έτσι ώστε το µεγαλεπήβολο έργο να εισέρχεται σε τροχιά υλοποίησης

3ος σταθµός Τα έργα ξεκίνησαν. Με πυρετώδεις ρυθµούς και αυστηρό χρονοδιάγραµµα άρχισε να διαµορφώνεται ο χώρος. Μέσα σε σχεδόν 6 µήνες, µε την κατάλληλη καθοδήγηση, µε ζήλο και επιµονή, εργάστηκαν όλοι άοκνα µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία ενός σύγχρονου , κατάλληλα

διαµορφωµένου χώρου µε τον απαραίτητο εξοπλισµό και το ανθρώπινο δυναµικό, ένα φιλόξενο και ευχάριστο οικογενειακό περιβάλλον για τα πιο µικρά µας παιδιά

4ος σταθµός Η ανακοίνωση λειτουργίας του βρεφονηπιακού βρίσκει άµεσα ευρεία αποδοχή από τα µέλη µας Η ηλικία τ ων µ αθητών µας µ ικραίνει, το σχ ολείο µας όµως ολοένα και µεγαλώνει Έτσι, το πρώτο κουδούνι της νέας σχολικής χρονιάς, µας βρήκε έτοιµους να υποδεχόµαστε και τους πολύ µικρούς µας φίλους ανταποκρινόµενοι στις υψηλές προσδοκίες του νέου εγχειρήµατος, µε υπευθυνότητα και επαγγελµατισµό δικαιώνοντας την εµπιστοσύνη όλων

5ος και τελευταίος σταθµός: Βρεφονηπιακός Σταθµός Σήµερα, όλοι µαζί εγκαινιάζουµε τον νέο βρεφονηπιακ ό µας σταθµό Τα εγκαίνια πραγµατοποιού νται συµβολικά στο τέλος της εβδοµάδας της σκηνοπηγίας π ου στο εβραϊκό ηµερολόγιο σ ηµατοδοτεί εκτός των άλ λων το τέλος του γεωργικού κύκλου Για το σχολείο, όµως, ανοίγει και επισήµως ένας νέος κύκλος αφού επεκτείνεται η ηλικία παροχής ποιοτικής ολοκληρωµένης καλλιέργειας, που συµπυκνώνεται στην λέξη «παιδεία». Από 6 µηνών µέχρι και 18 χρονών, οι µαθήτριες και οι µαθητές µας γαλουχούνται µέσα σε µια κοιτίδα ασφάλειας και αλληλεγγύης, µυούνται στις αξίες κοντά σε δασκάλους, δίπλα σε ανθρώπους που τους εµπνέουν, τους µαθαίνουν, τους αγκαλιάζουν µε αγάπη και ζεστασιά Και πιστέψτε µε ως απόφοιτο του σχολείου, ως γονιό και από

ενας σταθµος στην ιστορια του Σχολειου µαςενας σταθµος στην ιστορια της Κοινοτητας µας!

τη θέση α υτή, βλέποντα ς τα παιδιά να µεγαλώνουν και να προοδεύουν αποδεικνύεται ότι το έργο που επιτελείται είναι κρίσιµο και µετρήσιµο, οι προσπάθειες όλων αποδίδουν καρπούς…

ευχαριστήσω θερµά όλους τους συντελεστές χάρη στους οποίους το έργο του βρεφονηπιακού σταθµού έγινε πραγµατικότητα

Πρωτίστως, τον ∆ήµαρχο Φιλοθέης - Ψυχικού κ κ. . ∆ ∆ηηµµήήττρρη η Γ Γαα-λ λά ά ν νη η και τον Αντιδήµα ρχο Θεµάτων Κοινωνικής Π ολιτικής, Πολιτισµού και Αθλητισµού κ κ. . Χ Χααρράάλλααµµπ π ο Μ Μπ π ο οννάάτ τ σ σο ο Τον Πρόεδρο της Σχολικής µας Επιτροπής κ Γ Γιιόόσση η Ε Ερρρρέέρραα, τον ∆ιευθυντή του Σχολείου µας κ Γ Γιιώ ώ ρ ργγο ο Κ Κααννέέλλλλο ο και µέσω αυτών όλες και όλους όσους συνέβαλαν από το διδακτικό και διοικητικό µας προσωπικό στην υλοποίηση του έργου και τη λειτουργία του µε περισσή αγάπη και φροντίδα

Την Τεχνική µας Σύµβουλο και Αρχιτέκτονα κ Φ Φέέννιια α Γ Γααββρριιηη-λ λί ί δ δοου υ που συνέβαλε καταλυτικά στα προαπαιτούµενα έργα διαµόρφωσης του χώρου Κλείνοντας, θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε την

τ τηης ς Έ Έσσττεερ ρ Μ Μιιγγιιοοννή ή για τη σηµαντική συµβολή στη δηµιουργία του χώρου που θα στεγάσει τον Βρεφονηπιακό µας σταθµό, στη µνήµη της και την αγάπη της για τα παιδιά

Η Έ Έσσττεερ ρ Μ Μααΐΐςς--ΜΜιιγγι ι ο οννήή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1932. Κόρη του Μάριου και της Ραχήλ Μαΐς, γαλουχήθηκε σε µία οικογένεια πιστή στις εβραϊκές παραδόσεις και τον σεβασµό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια Το 1952 παντρεύτηκε τον Λάζαρο Μιγιονή και απέκτησαν ένα γιό τον Νισσήµ (Μάκη) Μιγιονή Φύση ευγενική, η Έστερ ασχολήθηκε επισταµένα µε αγαθοεργίες για τα παιδιά Έφυγε νωρίς, µόλις 32 ετών, το 1964 από χρόνια καρδιακή πάθηση, χωρίς να προλάβει να δει τον µόλις δέκα χρονών γιό της να µεγαλώνει και να χαρεί τα δύο της εγγόνια, τον Βίκτωρα και την Έστερ που ήρθαν πολύ αργότερα Θα θυµόµαστε την Έστερ Μιγιονή µε αγάπη και είµαστε βέβ αιοι πως θ α αι σθανόταν υπε ρήφανη και θα χαιρόταν µαζί µας εάν ήταν κοντά µας. Η γενναιόδωρη προσφορά της οικογένειάς της µας τιµάει καθώς και η άµεση υποστήριξη όλων των οµοθρήσκων µεµονωµένων δωρητών µας και των εβραϊκών οργανισµών που συνέβαλαν και συµβάλλουν στη χρηµατοδότηση της ίδρυσης και λειτουργίας του νέου Βρεφονηπιακού µας Σταθµού, γιατί µόνο όλοι µαζί ενωµένοι µπορούµε να κάνουµε πάντα το αδύνατο εφικτό

Πηγή: f fb b Ι Κ Α Αθθηηννώών ν

ετά την 1η Νοεµβρίου, το Ισραήλ άλλαξε. ∆εν είναι πλέον το κράτος στο οποίο η Άκρα ∆εξιά είναι στο περιθώριο του πολιτικού χάρτη Η Ισραηλινή Άκρα ∆εξιά, µε τα ρατσιστικά και λαϊκίστικα χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής, κατέλαβε την τρίτη θέση στο Ισραηλινό κοινοβού λιο, αν ατρέπον τας βασ ικές κοινωνικές και ηθικές συµφωνίες που είχαν υιοθετηθεί για τη δηµιουργία του κράτους: Ένα κράτος - εστία για όλους τους Εβραίους, ένα κράτος δηµοκρατικό που δι ασφαλίζει τα ίσα δικαιώµ ατα όλων των πολιτών του ανεξαρτήτως χρώµατος, φυλής ή θρησκεύµατος

Τα εκλογικά αποτελέσµατα

Το µπλοκ της «∆εξιάς» ψηφίσθηκε από 2 304 000 ψηφοφόρους και έλαβε το 48,36% των ψήφων Το µπλοκ της «Αλλαγής» ψηφίσθηκε από 1.876.572 ψηφοφόρους, ποσοστό 38,19% Τα αραβικά κόµµατα ψηφίστηκαν από 510 670 ψηφοφόρους, 10,72% Συνοπτικά, ο συνασπισµός της ∆εξιάς υπό τον Βενιαµίν Νετανιάου ψηφίστηκε από το 48,36% και κέρδισε 64 έδρες ενώ ο συνασπισµός των αντιπολιτευοµένων κοµµάτων ψηφίστηκε από το 48,91% καταλαµβάνοντας όµως µόνο 56 έδρες στην Κνέσετ των 120 εδρών.

Πως εξηγείται

όµως χωριστά δεν συγκέντρωσε το όριο του 3,25% για να εκλέξει βουλευτές Στο µπλοκ τ ης «Αλλαγής» συνέβη το ακριβώς αν τίθετο απ ό

στο Ισραηλ;

αυτό που συνέβη στο µπλοκ της «∆εξιάς». ∆ηλαδή τα µικρά κόµµατα της Άκρας ∆εξιάς ενώθηκαν ενώ τα κόµµατα της Αριστεράς παρέµειναν όµηροι των κοµµατικών τους µηχανισµών και των προσωπικών φιλοδοξιώ ν µε αποτέλεσ µα ιστορικά κόµµατα όπως το αριστερό σιωνιστικό Μέρετς και το αραβικό Μπαλάντ να παραµείνουν εκτός Βουλής και το µπλοκ της ∆εξιάς, της ακροδεξιάς και των θρησκευτικών κοµµάτων να κατακτά µια πρωτόγνωρη νίκη

Τ Το ο µ µππλλοοκ κ τ η ης ς « ∆ ∆εεξξιιάάς ς » έχει κορµό το Λικούντ του Νετανιάου, που κέρδισε 32 έδρες, είναι ένα κόµµα εξουσίας µε ιστορικό του ηγέτη τον Μεναχέµ Μπέγκιν ο οποίος υπέγραψε τη συµφωνία ειρήνης µε την Αίγυπτο το 1978 Εν συνεχεία το Θρησκευτικό Σιωνιστικό κόµµα, µε επικεφαλής τους Σµούτριτς και Μπεν Γκβιρ, το οποίο είναι πλέον το τρίτο σε δύναµη κόµµα µε 14 έδρες. Και τέλος, στο ίδιο µπλοκ εντάσσονται τα δυο παραδοσιακά θρησκευτικά κόµµατα, που ψηφίστηκαν από το 14,12% των ψηφοφόρων, το ΣΑΣ µε 11 έδρες και το Γιααντούτ Ατορά µε 7 έδρες, τα οποία περιφρουρούν τα συµφέροντα και τα δικαιώµατα των παραδοσιακών θρήσκων Εβραίων πολιτών, αγνοώντας ή πολλές φορές παραβιάζοντας τα δικαιώµατα της πλειοψηφίας των Ισραηλινών πολιτών

Σ Στ τ η ην ν Α ν ντ τ ι ιπ π ο λ λί ί τ ε ευυσ σ η η, στο διασπασµένο µπλοκ της «Αλλαγής», η ήττα προκαλεί άλλωστε πολλές γκρίνιες, περιλαµβάνονται τα κόµµατα του κέντρ ου Γες Ατιντ του απερχοµένου Πρωθυπουργού Γιαΐρ Λαπίντ µε 24 έδρες και το κόµµα του απερχοµένου υπουργού άµυνας Μπένι Γκαντς µε 12 έδρες, το δεξιό κόµµα του Λίµπερµαν µε 6 έδρες, το οποίο είναι ασυµβίβαστος αντίπαλος των θρησκευτικών κοµµάτων και το ιστορικό Εργατικό κόµµα που από κόµµα εξουσίας που έκτισε το κράτος του Ισραήλ, κατέληξε στη τελευταία θέση του κοινοβουλευτικού χάρτη µε 4 έδρες Τον τρίτο πόλο των κοινοβουλευτικών δυνάµεων συνθέτουν τα δύο αραβικά κόµµατα Ράαµ και Χαντάς τα οποία έχουν από 5 έδρες το κάθε ένα.

Τα πρώτα συµπεράσµατα

Ο Ισραηλινός πρόεδρος Ιτσχάκ Χέρτσογκ ανέθεσε την εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης στον Μπενιαµίν Νετανιάου Πρόκειται για την πλέον ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του κράτους του Ισραήλ, και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος ανησυχίας που είναι διάχυτη στην ίδια την ισραηλινή κοινωνία. Θα έλεγα ότι και ο ίδιος ο Νετανιάου είναι ανήσυχος µε την ενδυνάµωση της ακροδεξιάς, που βέβαια είναι δηµιούργηµα του ιδίου, προκειµένου να διασφαλίσει την επάνοδό του στην εξουσία.

Πρέπει όµως να δούµε µε προσοχή τι έδειξαν τα αποτελέσµατα αυτών των εκλογών Τ Το ο π πρρώώττο ο σ συυµµπ π έ έρραασσµµα α είναι ότι οι Ισραηλινοί δεν θέλουν για πρωθυπουργό τον ηγέτη ενός κόµµατος που είχε κερδίσει έξι µόνο έδρες, τον Ναφταλί Μπένετ, πρώτο πρωθυπουργό του µπλοκ της Αλλαγής και ούτε τον ηγέτη του δεύτερο κ όµµατος, τον Γιαΐρ Λ απίντ που διαδέχθηκε τον Μπένετ, µετά τις εκλογές του 2020 Πρωθυπουργό θέλουν τον αρχηγό του πρώτου κόµµατος.

κραυγές της Ισραη-

Τ

Το ο δ ε εύύτ τ ε ρ ρο ο σ υ υµµπ π έ έρ ρ α ασσµ µ α είναι ότι οι κατηγορίες για διαφθορά δεν αρκούν για την ανατροπή ενός ηγέτη που έχει οδηγήσει τη χώρα σε πρωτόγνωρη οικονοµική ανάπτυξη και στην υπογραφ ή συµ φωνιών ειρήνης µε 4 αρα βικά κράτη, τις συµφωνίες του Αβραάµ Και τ το ο τ τρρί ί τ το ο σ συυµµπ π έ έρραα-σ σµµα α είναι η µετακίνηση ενός τµήµατος των Ισραηλινών ψηφοφόρων προς την Άκρα ∆εξιά η οποία ψηφίστηκε από το 10,83% των ψηφοφόρων, καθορίζοντάς τη ρυθµιστή της κυβερνητικής σταθερότητας στο Ισραήλ. Η Ισραηλινή Άκρα ∆εξιά, µε τα ρατσιστικά και λαϊκίστικα χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής, κατέλαβε την τρίτη θέση στο Ισραηλινό κοινοβού λιο, ανα τρέποντα ς βα σικές κ οινωνικές και η θικές αρχές που είχαν συµφωνηθεί από τη δηµιουργία του κράτους, από την Αριστερά του Μπεν Γκουριόν, της Γκόλντα Μέιρ, του Ράµπιν και του Πέρες, µέχρι τη ∆εξιά του Ζαµποντίνσκι και του Μπέγκιν, από τους κοσµικούς µέχρι τους θρήσκους Εβραίους του Μπούργκ και του Χάµ ερ Ένα κόµµα της Άκρας ∆εξιάς µε ρατσιστικά χαρακτηριστικά, τόσο εναντίον των Αράβων Ισραηλινών υπηκόων όσο και εναντίον της Κοινότητα ς ΛΟΑΤΚΙ και των αριστερών Ισραηλινών τους οποίους θεωρεί προδότες που θα πρέπει να τους στερηθεί η υπηκοότητα

Ο Μπίµπι και η ∆ηµοκρατία Αντικειµενικά αποδεικνύεται ότι ο Νετανιάου, ο «Μπίµπι» για τους Ισραηλινούς, αποδεικνύεται πολιτικά επτάψυχος

και αναδεικνύεται ως η δεσπόζουσα πολιτική φυσιογνωµία

του Ισραήλ τα τελευταία 20 χρόνια Αποτελεί η νίκη του αυτή, «αθώωση δια της λαϊκής ψήφου» απέναντι στις κατηγορίες διαφθοράς που τον βαρύνουν; Η λ λααϊ ϊ κ κή ή ε ετ τ υ υµµηη-γ γο ο ρ ρί ί α δ δε ε ν σ συ υ ν νιισ σ τ ά α αθ θ ώ ω σ ση η ε π ε ι δ δή ή κ έ ρ ρδ δ ι σ σε ε τ τι ι ς ε κ κλ λ ο ογγέ έ ς , α ακκρρι ι β βώ ώ ς ό όπ π ω ως ς η ε εννδδεεχχόόµµεεννη η ή ήτττ τ α δ δεεν ν θ θα α σ συυννι ι σ σττο ο ύ ύσ σ ε τ η ην ν ε εννοοχχή ή τ ο ου υ Αυτό ακριβώς το στοιχείο, η α αννεεξξααρρτ τ η ησσί ί α τ η ης ς ∆ ∆ι ι κ κααι ι ο οσσύύννηης ς σ σττο ο Ι Ισσρρααήήλλ, , ε ί ίννααι ι ο θ θε ε µ µέέλλιιο ο ς λ λίίθ θ ο ος ς τ ο ου υ δ η ηµµο οκ ρ ραατ τ ι ικ κ ο ού ύ π ο ολλι ι τ τεεύύµµααττο ο ς ς. Η διαδικασία της ∆ίκης θα συνεχιστεί κανονικά Η βούληση της ακροδεξιάς καθώς και στελεχών του Λικούντ, να πλήξουν αυτόν τον θεσµό µε ειδικό νόµο που θα δίνει τη δυνατότητα, η νοµιµότητα µιας απόφασης του Ανώτατου ∆ικαστηρίου να κρίνεται από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, συνιστά κίνδυνο για τα θεµέλια του δηµοκρατικού χαρακτήρα του κράτους του Ισραήλ. Και το επιδιώκουν αυτό για να κλείσουν το δρόµο στο Ανώτατο ∆ικαστήριο του Ισραήλ να κηρύσσει παράνοµους οικισµούς Ισραηλινών εποίκων στη ∆υτική Όχθη.

ήθελα να επισηµάνω το εξής: Το Σιωνιστικό κίνηµα από τη δηµιουργία του, οι ηγέτες του από την αριστερά µέχρι τη δεξιά, κοσµικοί και θρήσκοι, είχαν συµφωνήσει στη δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ όπου θα διασφαλίζονταν ο εβραϊκός του χαρακτήρας και οι αρχές της δηµοκρατίας. Η άκρα δεξιά, του Στρούµσιτς και του Μπεν Γκβίρ, επιχειρεί την αναθεώρηση αυτών των αρχών διότι µια ενδεχόµ ενη προσάρτηση της ∆υτικ ής όχθης του Ιορδάνη, θα καταργούσε και τον εβραϊκό και τον δηµοκρατικό χαρακτήρα του κράτους του Ισραήλ Γιατί; Μα γιατί τρία εκατοµµύρια Παλαιστίνιοι πολύ γρήγορα θα γίνονταν πλειοψηφία στο Ισραήλ και κατά συνέπει α θα έπαυε να είναι εβραϊκό κράτος Και εάν διανοηθεί κάποιος να τους στερήσει τα ίσα δικαιώµατα, θα καταστήσει το Ισραήλ ένα κράτος ρατσιστικό και ολοκληρωτικό, και αυτό αναιρεί όχι µόνο τον δηµοκρατικό χαρακτήρα του κράτους αλλά και κάθε ηθική αρχή στην οποία στηρίζεται ο Εβραϊσµός. Πέραν αυτών όµως, ο Νετανιάου γνωρίζει πολύ καλά ότι η ενδεχόµενη προσάρτηση δεν θα λύσει το πρόβληµα, θα το επιτείνει προκαλώντας περισσότερη αιµατοχυσία και προφανώς τη διεθνή αποµόνωση του Ισραήλ, ακόµη κα ι από τις ΗΠΑ, όποιος και αν είναι πρόεδρος Γνωρίζει επίσης ότι και η Εβραϊκή διασπορά είναι αντίθετη σε ένα τέτοιο ενδεχόµενο, όπως µε µεγάλη σαφήνεια τη διατύπωσε πρόσφατα σε άρθρο του στην Washington Post ο Πρόεδρος του Παγκοσµίου Εβραϊκού Συνεδρίου Ρόναλντ

ΕΒΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ∆ΙΑΦΩΝΙΑ

Ο ιουδαϊσµός είναι εξαιρετικά δεκτικός στην αντιπαλότητα Οι αντιπαραθέσεις ήταν απολύτως αποδεκτές και καταγράφονταν µε υπερηφάνεια. Ίσως επειδή στο τέλος τής κάθε αντιπαράθεσης οι σοφοί µπορούσαν να επιστρέψουν σπίτι στη σύζυγο, στα παιδιά και σ’ ένα ζεστό γεύµα. Μπορεί να επρόκειτο για ένα αρρενωπό σύµπαν, ποτέ όµως εργένικο ή σπαρτιάτικο.

Η λέξη χουτσπά1, παρεµπιπτόντως, προέρχεται από την ταλµουδική ιδέα ενός «αναιδούς λαϊκού δικαστηρίου». Το χουτσπά µπορεί να είναι ενοχλητικό, αλλά είναι αδύνατο να το ξεφορτωθούµε.

Το Ταλµούδ επιδεικνύει σπάνια οµορφιά όταν περιγράφει µια µεγάλη διαφωνία µε αξιοπρέπεια. Στη γοητευτική ιστορία

του Φούρνου του Αχνάι,2 ο Θεός ο ίδιος προσπαθεί να παρέµβει σε µια ραβινική διαµάχη και καταλήγει ηττηµένος Το γεγονός ότι ο Θεός αποφάσισε να παρέµβει, σκορπώντας θαύµατα προς υποστήριξη του ραβίνου Ελιέζερ, υιού του Ερκανά, είναι πράγµατι εκπληκτικό Όµως το γεγονός ότι µια ολόκληρη οµάδα ραβίνων θεώρησε τα θαύµατα ασυναφή µε την ίδια τη διαφωνία είναι τελικά ο πυρήνας του ζητήµατος Προκειµένου να πείσει τους ραβίνους που διαφωνούσαν µε τον ραβίνο Ελιέζερ, ο Θεός ανέστρεψε τη ροή του ποταµού, έκανε να γείρουν οι τοίχοι του σχολείου και στο τέλος ύψωσε την Επουράνια Φωνή Του λέγοντας: «Γιατί συνεχίζετε να διαφωνείτε µε τον ραβίνο Ελιέζερ, ενώ βλέπετε ότι η Αλαχά3 συµφωνεί µαζί του; Αλλά ο ραβίνος Γεοσούα αρχικά επέπληξε τους τοίχους λέγοντας: «Με ποιο δικαίωµα ανακατεύεστε σε µια αλαχική διαµάχη µεταξύ λογίων;» Και στη συνέχεια, µετά τη θεϊκή φωνητική παρέµβαση, στάθηκε όρθιος και αναφώνησε: «Η εντολή δεν είναι στους Ουρανούς!»4 Αυτό το χωρίο συνιστά µια αποφασιστική στιγµή της εβραϊκής διανοητικής ιστορίας. Ο ραβίνος Γεοσούα είναι εδώ ο Προµηθέας µας. Το ίδιο το Ταλµούδ κάνει µια παύση και διερωτάται:

Τι εννοούσε µε αυτό; Εννοούσε είπε ο ραβίνος Ιερεµίας ότι η Τορά παραδόθηκε ήδη στο όρος Σινά ∆εν δίνουµε σηµασία στην Επουράνια Φωνή γιατί Εσύ προ πολλού έγραψες [παραθέτοντας την Έξοδο], «θα συνταυτισθής µε την πλειοψηφίαν»

Η Τορά είναι πλέον ανθρώπινη ιδιοκτησία Η κρίση της πλειοψηφίας υπερνικά τον Μεγαλοδύναµο σε µια θεωρητική διαφωνία Πολύ περισσότερο δε σε µια θεωρητική διαφωνία Αν αναρωτιέστε για την άποψη του Θεού πάνω σε όλα αυτά, οι ραβίνοι έθεσαν ευθύς το ερώτηµα και το απάντησαν στο αµέσως επόµενο κεφάλαιο: Ο ραβίνος Νατάν συνάντησε τον προφήτη Ηλία και τον ρώτησε: Τι έκανε ο Πανάγαθος, ας Είναι Ευλογηµένος, µετά από όλα αυτά; Γέλασε καλοκάγαθα ο Ηλίας και είπε: «Οι γιοί µου µε κατατρόπωσαν, οι ίδιοι µου οι γιοί µε κατατρόπωσαν».

Για την ιστορία, οι δύσµοιροι τοίχοι παρέµειναν κυρτοί. «Κι έτσι δεν έπεσαν, προς τιµήν του ραβίνου Γεοσούα, ούτε όµως επέστρεψαν στην αρχική τους θέση, προς τιµήν του ραβίνου Ελιέζερ Στέκουν ακόµη κεκλιµένοι στην ίδια θέση» Μας αρέσει αυτό το περιστατικό γιατί ξεκαθαρίζει δυο σηµαντικά ζητήµατα: πρώτον, την ουσία του ταλµουδικού σεβασµού, και, δεύτερον, την ουσία της ταλµουδικής αρχιτεκτονικής Αν πρόκειται να διαβάσει κανείς έστω και µια σελίδα του Ταλµούδ στη ζωή του, ας είναι η 59β του Μπάβα Μετζία

Άµος Οζ & Φάνια Οζ- Ζάλτσµπεργκερ Ο Οι ι Ε Εββρρααίίοοι ι κ κααι ι ο οι ι λ λέέξξεειις ς µετάφραση Νίκος Γεωργαντίδης, εκδ Καστανιώτη

Ενώ στα εβραϊκά ο όρος είναι απαρέγκλιτα αρνητικός, στις σύγχρονες χρήσεις του στα αγγλικά τείνει να χρησιµοποιείται κυρίως µε τη θετική έννοια της υπέρµετρης και απαρέγκλιτης τόλµης 2 Η ιστορία του Φούρνου του Αχνάι, γνωστή και ως «Όχι στους Ουρανούς», βρίσκεται στο Ταλµούδ της Βαβυλώνας, Μπάβα Μετζία 59β Αφηγείται µια ραβινική διαφωνία που αναδεικνύει διαφορετικές οπτικές για τη φύση του νόµου και της εξουσίας 3 Η Αλαχά είναι το σώµα των εβραϊκών θρησκευτικών νόµων όπως προκύπτουν από τη γραπτή και την προφορική Τορά Πρόκειται για συλλογή κανόνων, νοµοθετηµάτων και διατάξεων που ρυθµίζουν τον εβραϊκό τρόπο ζωής 4 Πρόκειται για τον στίχο 30:12 του ∆ευτερονοµίου: «Η εντολή που εγώ σας δίνω σήµερα, δεν βρίσκεται στον ουρανό, ώστε να πείτε, “ποιος θ’ ανεβεί για µας στον ουρανό, να πάει να µας τη φέρει για να την ακούσουµε και να την εφαρµόσουµε;”» Κατά το Ταλµούδ ο στίχος αυτός σηµαίνει ότι οι θεϊκές εντολές, και άρα η θεία βούληση, δεν αποκαλύπτονται από θαύµατα, προφητείες ή τη δράση του ίδιου του Θεού, αλλά από τις πράξεις, τις αποφάσεις και τις ερµηνείες των ανθρώπων

1 Η λέξη αυτή σηµαίνει

µια νεα Μεση Ανατολη:

Σαουδικη Αραβια

Ισραηλ, συζητουν υπο νεους ορους

Αραβικός κόσµος µοιάζει να αλλάζει ριζικά και απότοµα όσον αφορά τη σχέση του µε το µοναδικό µη µουσουλµανικό κράτος της περιοχής, το Ισραήλ Η εποχή που διανύουµε χαρακτηρίζεται από µια αναπάντεχη αναθέρµανση σχέσεων που φαίνεται να πραγµατώνει τους στόχους για την ειρήνη που τέθηκαν 20 χρόνια πριν στο πλαίσιο της «Αραβικής Πρωτοβουλίας για την Ειρήνη» αλλά

ποτέ δεν εφαρµόστηκαν στην πράξη Κύρια και αδιάλειπτη

πηγή διαφωνί ας και διατήρησης ψυχραµένων σχέσεων

αποτελούσε η µη επίλυση του Παλαιστινιακού ζητήµατος

Ο συνασπισµός του Αρα βικού κόσµου πίσω από τον παρουσιαζόµενο ως καταπιεσµένο και στερηµένο του δικαιώµατος αυτοπροσδι ορισµού Παλαιστινιακού λαού τροφοδοτούσε – και εξακολουθεί εν πολλοίς να τροφοδοτεί – µια διπλωµατική θέση µόνιµης αντιπαράθεσης και µη συνεργασία ς µε τον παρουσιαζόµενο σιωνιστ ή αποικιοκράτη Α Αυυττή ή ή ήτ τ α αν ν ι ισστ τ ο ορριικ κ ά η θ θέέσ σ η κ α αι ι τ η ης ς Σ Σααοουυδδιικ κ ή ής ς Α Αρραα-β βί ί α ας ς : η ε π ί λ λυυσ σ η τ ο ου υ Π Πα α λ λααι ι σ στ τ ι ν νι ι α ακ κ ο ού ύ µ µε ε τ η ην ν ε γ γκκα α θ θί ί δ ρ ρυυσ σ η ε ν νόός ς α αυυτ τ ό ν νο ο µ µοου υ κ ρ ά άτ τ ο ουυς ς γ γι ι α τ ο ου υ ς Π α αλλα α ι ισ

κράτη (Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, Μπαχρέιν, Μαρόκο και Σουδάν). Ταυτόχρονα, το ενδεχόµενο ειρήνης µε τη Σαουδική Αραβία προσφέρει πλείστες νέες ευκαιρίες και συνιστά µια πραγµατικά ιστορική στροφή

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δύο κράτη ποτέ δεν έχουν έρθει σε ευθεία σύγκρουση Σ ε α ανντ τ ί ίθ θ ε σ ση η µ µε ε τ α γ γεει ι τ ο οννιικ κ ά κ κρράάτ τ η τ τοου υ Ι Ισσρ

νηησση η γ γι ι α τ α δ δεεδδο ο µ µέέννα α τ τηης ς π πεερρι ι ο οχχήής ς Ταυτόχρονα, κρίσιµο είναι ότι η Σαουδική Αραβία διατηρεί τα τελευταία χρόνια πολύ καλές διπλωµατικές σχέσεις µε τις ΗΠΑ Τα τρία αυτά στοιχεία δηµιουργούν τις συνθήκες γι α να νοηθεί , κατ’ αρχάς, εποικοδοµητική επικοινωνία προς το σκοπό της κανονικοποίησης σχέσεων µε το Ισραήλ

σχέση όµως των εν λόγω κρατών

αδιαµφισβήτητα

διανύει µια νέα εποχή συνεχούς βελτίωσης Ισραηλινά αεροπλάνα υπερί πτανται στο ν εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας, ενώ Ισραηλινοί πολίτες µπορούν πλέον να ταξιδεύσουν στη χώρα µε το Ισραηλινό τους διαβατήριο. Φτάνει µάλιστα η συζ ήτηση ακόµα και στ ο ενδεχόµενο κανονικοποίησης των σχέσεων Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας Μια τέτοια συνθήκη ειρήνης παρουσιάζει ορισµένες ιδιαιτερότητες συγκριτικά µε τις πρωτοποριακές Συµφωνίες του Αβραάµ που συνήφθησαν το καλοκαίρι και φθινόπωρο του 2020 ανάµεσα στο Ισραήλ και τέσσερα Αραβικά

Αυτό που φέρνει όµως τη συζήτηση για ειρήνη στο προσκήνιο σήµερα είναι η αντίληψη από µεριάς Σαουδικής Αραβίας για τα οφέλη που µπορεί να αντλήσ ει από µια πραγµατικότητα συνεργασίας Αναγνωρίζεται πλέον αδιαµφησβήτητα η πορεία τεχνολογικής ανάπτυξης στο Ισραήλ σε τοµείς όπως η γεωργία, η τεχνολογία τροφίµων και η ανάπτυξη πλείστων ειδών λογισµικού. Η Σαουδική Αραβία επενδύει στις νέες τεχνολογίες και πλέον βρίσκει έναν άξιο συνεργάτη στην ευρύτερη γειτονιά Μάλιστα, οι επενδύσεις άνευ προηγουµένου στη λεγόµενη πόλη του µέλλοντος, στο Νέοµ που βρίσκεται στο Βορειοδυτικό τµήµα της χώρας, απαιτεί τελευταία τεχνολογία που µπορεί να προσφέρει ο ιδιωτικός τοµέας του Ισραήλ

του ΣΑΜ ΝΑΜΙΑ*

Οἶδα* ὃ,τι εἶδα

«Για να είστε ευτυχισµένοι, να αποφεύγετε αναπολήσεις του παρελθόντος», «Μην αφήνετε το χθες να ξοδεύει χρόνο από το σήµερα και το αύριο», «Να κοιτάτε µόνο µπροστά!».

Πόσες φορές έχουµε (ήδη) ακούσει στα παράθυρα της τηλεόρασης αντίστοιχες προτροπές, αν όχι επιταγές; Πόσες φορές έχουµε διαβάσει σε περιοδικά και βιβλία αντίστοιχες «χρήσιµες συµβουλές» για να µάθουµε «πώς να βλέπουµε τον κόσµο;», για να διδαχθούµε «πώς να ζούµε σωστά»;

Ξεφεύγοντας από τη ρηχότητα και την επιπολαιότητα περί ύπαρξης ενός κοινού «τσελεµ εντέ» ζωής µε «µοναδικές συνταγές ευτυχίας», θα εστιάσω περισσότερο στην κοινή συνιστάµενη των περιγραφών του µέλλοντος σε αντιδιαστολή µε το παρε λθόν ως α υτό π ου βλέπουµ ε µπ ροστά µας, αυτό που νοηµατοδοτούµε ως επιδιωκόµενο και αισιόδοξο, αυτό που έπεται και η άγνοια, η ελπίδα, η προσδοκία µάς οδηγεί να το προσηµοποιούµε θετικά Πρόκειται για µια αναπαράσταση του µέλλοντος ως µια σανίδα σωτηρίας, ίσως γιατί το παρελθόν βαραίνει, κουράζει, πληγώνει, ίσως γιατί το παρόν δεν ικανοποιεί, καθώς µπορεί να βοά από δυσκολίες και αδυναµίες, ίσως γιατί το µέλλον φαντάζει ξέγνοιαστο δίχως λογοδοσία. Όλα αυτά που συσσωρεύονται και γεννούν διατυπώσεις και ευχολόγια του τύπου «να ξηµερώσει µια καλύτερη ηµέρα» µέχρι «µακάρι τα παιδιά µας να ζήσουν καλύτερα».

Το ερώτηµα, λοιπόν, του «πώς» παραµ ένει, πώς, όταν η επόµενη στιγµή, το επόµενο δευτερόλεπτο - το «µέλλον» χαρακτηρίζεται από τυχαιότητα, αβεβαιότητα ή έστω περιορισµένη προβλεψιµότητα, το επικαλούµαστε ως βασικό σηµείο αναφοράς. Πώς έχει τη δύναµη να µας γεµίζει είτε τόση αισιοδοξία που εναποθέτουµε διαρκ ώς τις ελπ ίδες µας στο «αύριο», που αρεσκόµαστε νοερά να το «σχεδιάζουµε» είτε από την άλλη πλευρά µας προκαλεί φόβο και απελπισία ότι «τίποτα δε θα αλλάξει » , ότι «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Πρόκειται για διαµετρικά αντίθετες θέσεις, ανάµεσα στις οποίες απλώνονται µετριοπαθέστερες προσεγγίσεις οι οποίες έχουν ως αφετηρία ότι ο άνθρωπος αντικρίζει το µέλλον µε πλάτη στο παρελθόν.

Άραγε για-τί (δεν αλλάζουµε) οπτική; Ακολουθώντας ένα διαφορετικό σκεπτικό, κοιτώντας µπροστά, αντικρίζουµε µε τα µάτια του µυαλού και της καρδιάς το δικό µας ιστορικό – παρελθ ούσες εµπει ρίες, προγενέσ τερες σκέψεις, βιωµένα συναισθήµατα, όλα αυτά που ζήσαµε, αντιληφθή-

καµε, αισθανθήκαµε και νιώσαµε, όλα όσα µας καθόρισαν και µας καθορίζουν, τα πολλά µικρά θραύσµατα που µας συναποτελούν και µας θέτουν δυναµικές ολότητες. Συνειδητοποιώντας, λοιπόν, σε ενδοατοµικό επίπεδο, ότι «κοιτώντας µπροστά» βλέπουµε– συνειδητά ή ασυνείδητά- το παρελθόν µας, όχι από µοιρολατρία ή απαισιοδοξία, ελλείψει οράµατος και διάθεσης για ζωή αλλά εστιάζοντας σε αυτές αντί να «εθελοτυφλούµε» (προ) βλέποντας το µέλλον

Φυσικά, δεν επιδιώκω να σταθώ σε µια οργουελική προσέγγιση σύµφωνα µε την οποία ο έλεγχος του παρελθόντος σχετίζεται µε του παρόντος και κατ’επέκετα ση του µέλλοντος. Αντίθετα, η συνειδητοποίηση της αλλαγής του σχήµατος του παρελθόντος ως µια οπτική χαµένου χρόνου «αφού πέρασε», αναδεικν ύει σε µα κροσκοπικ ό επίπεδο ανάλυσης τη σηµασία της µνήµης και της ιστορίας. Όχι για να εγκλωβιζόµαστε στη σφαίρα του παρελθόντος και να «αυτοµαστιγωνόµαστε» για τις καµπές της ιστορίας και του ανθρώπινου πολιτισµού, όχι για να εκθειάζουµε σπουδαίες κατακτήσεις στα όρια της προγονολατρείας, ούτε και αποκλειστικά ως προγνωστικό δείκτη στηριζόµενοι στην παραδοχή της επαναληψιµότητας της ιστορίας.

Παρά ταύτα, το παρελθόν – το πιο κοντινό µέχρι το πιο µακρινό –ιδιαίτερα πλέον και µε τις νέες τεχνολογίες, παρουσιάζεται εν ώπιόν µας µ έσα από κείµενα και µαρτυρίες, µέσα από κάθε µορφή τέχνης Το διακύβευµα, λοιπόν, είναι να επιλέξουµε «να ανοίξουµε τα µάτια µας», να επιλέξουµε να εστιάσουµε στη µνήµη, σε γεγονό τα, µάχες, εξορ ισµούς, αγώνες και κατακτήσεις, να κοιτάξουµε πίσω από τις περιγραφές αναζητώντας τόσο τις βαθύτερες αιτίες όσο και τις συνέπειες στην αλληλουχία των γεγονότων, ψηλαφίζοντας την ιστορική µας γραµµή, ιχνηλατώντας και αντικρίζοντας το παρελθόν µας Eίναι κρίσιµο, δηλαδή, να (ανά)γνωρίζουµε το παρελθόν, να επικεντρωνόµασ τε σε ορθές κρίσεις και αδυναµίες, να λαµβάνουµε και να εµπιστευόµαστε τα άφθονα διδάγµατα που µας προσφέρει, να το αντιµετωπίζουµε εν ολίγοις όχι ως λιµάνι για να αγκυροβολήσουµε από στασιµότητα, νοσταλγία ή νωχελικότητα αλλά ως φάρο που µας προσανατολίζει µε δύναµη και ορατότητα προς τα εµπρός

*οἶδα: γνωρίζω καλά στα αρχαία ελληνικά

*Ο Μωυσής Ταραµπουλούς είναι φοιτητής Ψυχολογίας

Εβραϊκη Ισπανια: εκει, αν την

ια κάποιον που του αρέσουν τα ταξίδια, είναι τουλάχιστον παράδοξο το ότι έπρεπε να φτάσω τα 40

για να επισκεφθώ τη 2η χώρα στον κόσµο σε τουρισµό Από τότε µέχρι σήµερα, επισκέφθηκα την Ισπανία άλλες πέντε φορές Και στις τελευταίες µου δύο επισκέψεις, αναζήτησα και σηµεία εβραϊκού ενδιαφέροντος: τα οποία είναι λίγα, σίγουρα , σε σχέση µε την ιστορική παρουσία των Εβραίων στη χώρα (πεντέµιση

αιώνες απουσί ας είναι αυτοί) αλλά αρκετά για να την υποδηλώ σουν. Και είναι θετικό ότι υπάρχουν , συντηρούνται και εµφανίζονται στους τουριστικούς χάρτες, µε µια άτυπη τουριστική βιοµηχανία να έχει παράλληλα δηµιουργηθεί γύρω από τρεις γεωγραφικούς άξονες: Βαρκελώνη - Χιρόνα, Μαδρίτη - Τολέδο και Ανδαλουσία (Γρανάδα, Κόρντοµπα, Σεβίλλη)

Στην πρώτη µου επίσκεψη στη Β Βααρρκ κ ε ελ λ ώ ώννη η συνειδητοποίησα ότι το Montjuic (το οποίο ήξερα από αγώνες αυτοκινήτου) δεν ήταν πίστα, αλλά σιρκουί πόλης, σε στυλ Μονακό και, ακόµα σηµαντικότερο, ότι η ονοµασία σηµ α ί ν ε ι « ε β ρ α ϊ κ ό ς λ ό φ ο ς » κ α θ ώ ς φ ι λ ο ξ ε ν ε ί ε ρ ε ί π ι α εβραϊκού νεκροταφείου Στην πόλη, δεν έχει διασωθεί εβραϊκό µνηµείο Στα αποµεινάρια της παλιάς εβραϊκής συνοικίας (El Call) έχει εντοπιστεί το σηµείο όπου βρισκόταν µία συναγωγή και το κρεοπωλείο κασέρ , ενώ µπορεί να δει κανείς εβραϊκές επιγραφές τόσο εκεί, όσο και σε άλλα σηµεία της πόλης Αντίθετα, 85 χλµ ανατολικά (και µόλις 60 χλµ από τα γαλλικά σύνορα) το αντίστοιχο El Call της Χ ι ρ ρόόν ν α είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση Η κοινότητα της πόλης είχε παρουσία από τον 9ο αιώνα, µε τους πρώτους Εβραίους να έρχονται από τη γειτονική Μπεσαλού και αναπτύχθηκε ιδιαίτερα µεταξύ 12ου και 15ου αιώνα. Περπατώντας στα µικρά, πέτρινα σοκάκια της πόλης, µεταφέρθηκα αιώνες πίσω στο χρόνο, πριν επισκεφθώ ένα πολιτιστικό κέντρο στο οποίο αναπαριστάται η εβραϊκή της ιστορία Το Centre Bonastruc ca Porta βρίσκεται στο σηµείο όπου ήταν η τελευταία συναγωγή της πόλης και στεγάζει το µουσείο Museu d‘Història dels Jueus il‘Institut d‘Estudis Nahmànides

Για γεωγραφικό και διοικητικό κέντρο της χώρας, η Μ Μαα-δ ρ ρί ί τ η δεν εντυπωσιά ζει σε εβραϊ κό χαρακτή ρα. Στο Calle Balmes είναι η συναγωγή της µαζί µε ένα µικρό

µουσείο, ενώ οι εβραϊκές συνοικίες εντοπίζονται κοντά στο Teatro Real (η πρώτη χρονολογικά) και στην Plaza de la Armeria (η δεύτερη, µετά την πανώλη) Αντίθετα, τα µνηµεία στο Τ Τοολλέέδδο ο δικαιώνουν το όνοµά του ως Ιερουσαλήµ της ∆ύσης Με εβραϊκή παρουσία από τον 4ο αιώνα, είχε 10 συναγωγές πριν από το διωγµό από τις οποίες διασώζονται οι δύο, έστω και µεταποιηµένες σε καθολικές εκκλησίες Η πρώτη είναι η Samuel Halevi Abulafia (14ος αιώνας), η οποία στεγάζει και σεφαραδίτικο µουσείο και η δεύτερη είναι η µεγάλη συναγωγή, γνωστή ως Santa Maria La Blanca, η οποία κατασκευάστηκε από Άραβες το 12ο αιώνα και γι αυτό ακριβώς θυµίζει τζαµί. Έχουν διασωθεί επίσης ερείπια από παλιά σπίτια και λουτρά,

... καταλήγετε µεταξύ άλλων στο Μουσείο Εβραϊκής Ιστορίας

έχουν εντοπιστεί οι τοποθεσί ες άλλων συναγωγών , ενώ προς βοήθεια των «ναυτιλλοµέν ων» υπάρχει σηµατοδό -

τηση µε µικρές Μενορότ στους δρόµους

Η Γ Γρρααννάάδδα α είναι γνωστή για το περίφηµο σύµπλεγµα παλατιών της Αλάµπρα, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα από τους Σουλτάνους του Χαλιφάτου, όπως και για το βασιλικό του παρεκκλήσι, όπου είναι θαµµένοι οι Βασιλείς Φερδινάνδος

και Ισαβέλλα Η κατάκτηση της πόλης από αυτούς το 1492 είχε ως άµεσο αποτέλεσµα την κατάργηση της συνθήκης προστασίας της θρησκευτικής ελευθερίας που είχαν συνάψει ένα µόλις χρόνο πριν µε τον Άραβα κυβερνήτη της Στην παλιά εβραϊκή συνοικία (Realejo ή Juderia) οι περισσότερες κατασκευές δεν έχουν διασωθεί, υπάρχει όµως ένα ιδιωτικό Σεφαρ αδίτικο µουσείο. H πρωτεύ ουσα της αραβικής Ανδαλουσίας ήταν η Κ ό όρρνντ τ ο οµµπ π α α, , η οποία διατηρεί σε µεγάλ ο βαθµό το µεσαιωνικό της χαρακτή ρα και προσφέρε ται για περπάτηµα πέρα από τα µνηµεία, εβραϊκά και µη (όπως το θρυλι κό παλάτι Mezquita ). Η παλιά συναγωγή της πόλης (1314) είναι η µοναδική στην Ισπανία που δε µετατράπηκε σε εκκλησία Υπάρχει η Πύλη των Εβραίων ή Πύλη Αλµοδόβαρ, υπάρχει µνηµείο και πλατεία αφιερωµένα στο Μαϊµονίδη και βέβαια υπάρχει και η Casa Sefarad, πολιτιστικός οργανισµός µε πλούσια συλλογή και δραστηριότητες γύρω από την εβραιο-ισπανική ιστορία και παράδοση Τέλος, η Σ Σεεββίίλλλλη η είχε Εβραίους από την εποχή των Βησιγότθων (6ος – 8ος αιώνας), ήταν η δεύτερη ισπανική πόλη σε εβραϊκό πληθυσµό και η πρώτη στην οποία δηµιουργήθηκε ξανά εβραϊκή κοινότητα µετά το διωγµό, το 19ο αιώνα. Η παλιά εβραϊκή συνοικία ήταν στις γειτονιές Santa Cruz, Santa Maria La Blanca και San Bartolomé στις οποίες διασώζονται (ως εκκλησίες) παλιές συναγωγές , ενώ όλο και κάπου θα συναντή σει κανείς εβραϊκές επιγραφές και σύµβολα

Η θεώρηση της ιστορίας δεν είναι στατική Τα γεγονότα είναι αυτά που είναι, αλλά η ερµηνεία και η ανάδειξή τους δεν είναι ούτε δεδοµένη, ούτε µόνιµη ούτε άκαµπτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια, η αναθεώρηση της στάσης της ισπανικής πολιτείας απέναντι σε ένα από τα µελανά σηµεία της ιστορίας της χώρας σε συνδυασµό µε το τουριστικό marketing, αναδεικνύουν ή ακόµα και δηµιουργούν εβραϊκά αξιοθέατα: στην Κόρντοµπα, υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια µε εβραϊκό “branding”, ενώ στη Μ Μάάλλααγγαα, , γνωστό θέρετρο λόγω τοποθεσίας και κλίµατος, αλλά χωρίς εβραϊκά µνηµεία, έχει ανακοινωθεί η δηµιουργία σεφαραδίτικου µουσείου, στα πλαίσια µιας ευρύτερης προσπάθειας περαιτέρω ανάπτυξης του τουρισµ ού της πόλης

*Ο Μωρίς Σιακκής είναι ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας

ΚΟΡΝΤΟΜΠΑ

Το µνηµείο και η πλατεία Μαϊµονίδη

Η «άθικτη» συναγωγή

Ξενοδοχείο

«Το κλειδί της Οβριούπολης»

«Προσεχώς σεφαραδίτικο πολιτιστικό κέντρο» ΜΑΛΑΓΑ, 2022

συνοικία

Sinagoga del Transito

ΤΟΛΕ∆Ο Εβραϊκή

Οδός Samuel Levi

Sinagoga de Santa Maria La Blanca

ΣΕΒΙΛΛΗ η παλιά εβραϊκή συνοικία

Η σύζυγος ενός ραβίνου, η Ραχήλ Πόσνερ, τράβηξε τη φωτογραφία της µενορά, του εβραϊκού κηροπήγιου µε τους εννέα κλάδους, τοποθετηµένη στο περβάζι του παραθύρου της στο Κίελο Απέναντι από το διαµέρισµα της οικογένειας βρίσκονταν τα τοπικά γραφεία του ναζιστικού κόµµατος και µια τεράστια σηµαία µε τον αγκυλωτό σταυρό κυριαρχεί στο

φόντο Πίσω από την ασπρόµαυρη φωτογραφία, η Ραχήλ έγραψε: «Η σηµαία λέει “θάνατος στον ιουδαϊσµό”, το φως λέει “ο ιουδαϊσµός θα ζει για πάντα”»

Η φωτογραφία µε τα δύο σύµβολα έγινε και η ίδια σύµβολο των δεινών της Εβραίων, αφού έξι εκατοµµύρια άνθρωποι χάθηκαν στο Ολοκαύτωµα

Α Απ π ό τ η Γ Γε ε ρ ρµµααννίία α σ στ τ η ην ν Π Πααλλααιισστ τ ί ίννη η κ α αι ι π πάάλλι ι π ί ίσσω ω Η ίδια µενορά φώτισε απόψε την κατοικία του προέδρου της Γερµανίας, µε την ευκαιρία του Χανουκά, της εβραϊκής Γιορτής των Φώτων.

Η µενορά είναι ένα από τα ελάχιστα αντικείµενα που πήραν µαζί τους ο ραββίνος Ακίβα Πόσνερ, η σύζυγός του και τα τρία παιδιά τους όταν διέφυγαν από τη Γερµανία το 1933 τη χρονιά που ανέβηκε στην εξουσία ο Χίτλερ µε προορισµό την Παλαιστίνη Το µπρούτζινο κηροπήγιο φυλάσσεται µε προσοχή από τους απογόνους της οικογένειας, ορισµένοι εκ των οποίων πήγαν στο Βερολίνο για αυτήν την τελετή «Αυτό το φως είναι ένα ισχυρό σύµβολο κατά του µίσους» είπε ο Γερµανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνµάιερ, χαρακτηρίζοντας «θαύµα» την αναγέννηση, µετά το Ολοκαύτωµα, της εβραϊκής κοινότητας στη Γερµανία, όπου µενορά φωτίζουν σήµερα «δεκάδες χιλιάδες παράθυρα»

Ο Γιεχούντα Μάνσµπαχ, εγγονός του ζεύγους Πόσνερ, δεν συγκράτησε τα δάκρυά του όταν άναψαν τα κεριά «Είναι παράξενο» που βρισκόµαστε στη Γερµανία, παραδέχτηκε η 68χρονη Νάβα Γκίλο, εγγονή του ζεύγους, προσθέτοντας: «Ήρθαµε επειδή για εµάς είναι µια εκπαιδευτική αποστολή» Η εβραϊκή κοινότητα της Γερµανίας, η τρίτη σε µέγεθος στην Ευρώπη σύµφωνα µε τη γερµανική κυβέρνηση, αριθµεί περίπου 200.000 µέλη. Το 2021 στη Γερµανία καταγράφηκε αύξηση των αντισηµιτικών ενεργειών κατά 29%: συνολικά έφτασαν τις 3.027, οι περισσότερες εκ των οποίων (2.552) αποδίδονται σε ακροδεξιά κινήµατα.

i ieeffiimmeer r i idda a g grr,

Βερολινο: αναψε στο µεγαρο η µενορα που φωτογραφηθηκε το

µε φοντο τη ναζιστικη

Χανουκιά (εννιάφωτη λυχνία)

Ο αριθµός οκτώ συµβολίζει το θαύµα

που δεν υπακούει στους νόµους της φύσης

και του χρόνου (το ένατο κερί είναι βοηθητικό)

υποδηλώνοντας το θαύµα της κυριαρχίας

του φωτός επί του σκότους.

Γι’ αυτό το Χανουκά ονοµάζεται και Γιορτή των Φώτων.

Η χανουκιά συνηθίζεται να τοποθετείται κοντά

σε παράθυρο για να φαίνεται το φως της παντού.

Γιτσχακ

Να τραγουδάει δεν του άρεσε, όµως σε µια µεγάλη συγκέντρωση για την Ειρήνη, που ήταν ο κεντρικός οµιλητής, πήρε στα χέρι α το υ τα λό για ενό ς τρ αγουδιού για την ειρήνη και ευχαριστηµένος σιγοτραγουδούσε δίπλα στην τραγουδίστρια Λίγα λεπτά αργότερα, µετά τη λήξη της συγκέντρωσης, στη µεγάλη πλατεία του

Τελ Αβίβ, στη πλατεία των Βασιλέων του Ισραήλ, δύο σφαίρες έκοψαν το νήµα της ζωής του. Γιγκάλ Αµίρ το όνοµα του εκτελεστή, ενός θρήσκου ακροδεξιού εξτρεµ ιστή.

Μετά από αυτή τη δολοφονία, πολλοί Ισραηλινοί αµφισβήτησαν τον σκοπό ύπαρξης του Ισραήλ και το µέλλον του εβραϊκού λαού Ένας Εβραίος σκότωσε έναν Εβραίο, µια απαγορευµένη πράξη, και αυτόµατα γκρεµίστηκε η ψευδαίσθηση της Ειρήνης εντός του Οίκου του Ισραήλ Η δολοφονία του Ράµπιν θεωρήθηκε ως ένα θεµελιώδ ες γεγονός και όχι απλά ως πράξη ενός φανατικού Η δολοφονία αυτή αποκάλυψε ότι στο σύγχρονο Ισραήλ εµπεριέχονται πολλές από τις ίδιες διαιρέσεις και διχασµούς µε την Αρχαία Ιουδαία, την εποχή των Ρωµαϊκών πολέµων Οι ιστορικοί επισήµαναν ότι η πτώση της Ιερουσαλήµ το 70 µ.Χ. οφειλόταν τόσο στα βαθιά σχίσµατα στην ιουδαϊκή κοινωνία όσο και στη συντριπτική υπεροχή των δυνάµεων των λεγεώνων του Τίτου. Οι Φαρισαίοι πολεµούσαν τους Ζηλωτές που δολοφονούσαν τους Σαδδουκαίους Παρόµοιες εντάσεις παρατηρούνται στο σύγχρονο Ισραήλ: οι δεξιές θρησκευτικές οµάδες επιθυµούν να επιστρέψουν στα εδάφη που ήταν τα αρχαία βασίλεια της Ιουδαίας και της Σαµάρειας, σε µία µεσσιανική Θεοκρατία σε βίαιη αντίθεση µε πιο κοσµικές και σύγχρονες ιδέες

Αυτοί οι ιστορικοί παραλληλισµοί διατυπώθηκαν όταν ο κόσµος ήταν σε σοκ χωρίς να εκτιµήσουν ποιος ήταν ο Ράµπιν ∆εν ήταν πολιτικός σαν τους ιδρυτές του Ισραήλ όπως ο Μπεν Γκουριόν, ο Βάιτσµαν, ο Εσκόλ, η Μέιρ ή ο Έµπαν

που είχαν γεννηθε ί σε δυτικά κράτη και µετανάσ τευσαν στην Παλαιστίνη, µε όραµα τη δηµιουργία του Κράτους του Ισραήλ. Ο Ράµπιν γεννήθηκε στο Ισραήλ, ήταν ο πρώτος σάµπρα* πρωθυπουργός του Κράτους. Ήταν αυστηρός στις θέσεις του και λιτός στον λόγο του, όπως ένας «τυπικός Ισραηλινός» αλλά ήταν και σαν τους κοσµικούς ανθρώπους της Μέσης Ανατολής, λάτρης του καπνού και του ουίσκι Ήταν φειδωλός στα µεγάλα λόγια, ήταν προσεκτικός και συγκρατηµένος, ήταν θαρραλέος στρατιώτης και πολιτικός άνδρας, ήταν γεννηµένος ηγέτης Από πολλές απόψεις ο Ράµπιν ήταν το Ισραήλ Γεννήθηκε στην Ιερουσαλήµ το 1922, φοίτησε σε γεωργική σχολή στη Γαλιλαία Σε ηλικία 19 ετών, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκο σµίου Πολέµου, ο Ράµπιν εντάχθη κε στην Παλµάχ, την επίλεκτη δύναµη κρούσης της Χαγκανά, που ήταν ο πρόδροµος του Ισραηλινού Αµυντικ ού Στρατού (IDF, Israel Defence Force). Το 1945 ηγήθηκε µιας επιδροµής για την απελευθέρωση διακοσίων Εβραίων µεταναστών

που κρατούσαν οι βρετανικές δυνάµεις σε ένα καταυλισµό νότια της Χάϊφα Στα µέσα του 1946, συνελήφθη από τους Βρετανούς και φυλακίστηκε στη Γάζα για έξι µήνες, αφέθηκε ελεύθερος στις αρχές του 1947, εγκαίρως για να βοηθήσει στην άµυνα της Ιερουσαλήµ κατά τη δι άρκεια του Πολέµου της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ ∆ιορισµένος αναπληρωτής διοικητής της Παλµάχ, ο Ράµπιν ηγήθηκε της ταξιαρχίας Χαρ Ελ κατά τον πόλεµο της Ανεξαρ τησίας. Η µονάδα του δεν πέτυχε την απελευθέρωση της Ιερουσαλήµ αλλά κράτησε ανοιχτό τον δρόµο ανεφοδιασµού και επικοινωνίας µεταξύ της πρωτεύουσας και της ακτής Ο πόλεµος της Ανεξαρτησίας τον έκανε διάσηµο, ο λαός αναγνώρισε την αξία του και τότε γνώρισε την σύζυγο του, Λέα Σλόσµπεργκ, που υπηρετούσε στο τάγµα του κατά την διάρκεια των µαχών Η Λέα, µητέρα των παιδιών του, στάθηκε στο πλευρό του στις επιτυχίες και στις δυσκολίες ως και στην τελική τραγωδία

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο British Staff College στο Camberley της Αγγλίας, ο Ράµπιν ανήλθε προοδευτικά στον ισραηλινό στρατό ως τη θέση τού Αρχηγού του Επιτελείου, το 1964. Αναγνωρίστηκε ευρέως, το 1967, ως ο αρχιτέκτονας µαζί µε τον Μωσέ Νταγιάν, της νίκης επί της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας κατά τον Πόλεµο των Έξι Ηµερών καθώς και της απελευθέρωσης της Παλαιάς Πόλης της Ιερουσαλήµ Ο Ράµπιν αποσύρθηκε από τον Στρατό και το 1968, διορίστηκε πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ Το 1973 επέστρεψε στο Ισραήλ, και ξεκίνησε την πολιτική καριέρα του διορισµένος από την πρωθυπουργό Γκόλντα Μέιρ, ως υπουργός Ερ γασίας Μετά την παραίτηση της Μέιρ, η οποία κατηγορήθηκε για έλλειψη ετοιµότητας των αµυντικών δυνάµεων κατά τον πόλεµο του Γιόµ Κιπούρ το 1973, ο Ράµπιν έγινε πρ ωθυπουργός τον Μάϊο του 1974. ∆ιαπραγµατεύ τηκε και υπέγραψε την ενδιάµεση συµφωνία του Σινά µεταξύ Αιγύπτου-Ισραήλ το 1975. To 1976, µε υπουργό Αµύνης τον Σιµόν Πέρεζ, (συχνά αντίπαλοι), µε διαταγή του Ράµπιν, οι Ένοπλες ∆υνάµεις του Ισραήλ, πραγµατοποίησαν τολµηρή επιδροµή στο αεροδρόµιο του Έντεµπ ε, στην Ουγκάντα της Αφρικής, στο οποίο κρατούνταν ως όµηροι επιβάτες του αεροπλάνου που είχε καταληφθεί από ένοπλα στελέχη του Λαϊκού Μετώπου για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης και των γερµανικών Επαναστατικών Πυρήνων Το επόµενο έτος µια σειρά από σκάνδαλα καθώς και η κατηγορία ότι η σύζυγος του είχε παραβιάσει τους νόµους του Ισραήλ περί συναλλάγµατος, τον ανάγκασαν να παραιτηθ εί Ο Πέρεζ έγινε πρωθυπουργός και φαινόταν ότι η λαµπρή καριέρα του Ράµπιν, είχε τελειώσει. Ωστόσο, η χώρα τον χρειαζόταν, διορίστηκε υπουργός Άµυνας στην κυβέρνηση συνασπισµού µεταξύ Εργατικών και Λικούντ. Ο Ράµπιν διέταξε την απόσυρση των στρατευµάτων από τον Λίβανο και υιοθέτησε σκληρά µέτρα για την

καταστολή των τροµοκρατικών επιθέσεων των Παλαιστινίων γνωστές ως Ιντιφάντα Το 1992, ο Ράµπιν εκλέχτηκε αρχηγός του κόµµατος των Εργατικών. Στις επερχόµενες εκλογές, το Εργατικό κόµµα υπερίσχυσε του Λικούντ και

ο Ράµπιν έγιν ε πρω θυπουργός. Το 1993, µετά από ένα χρόνο µυστικών διαπραγµατεύσεων στη Σουηδία (κυρίως από τον Πέρεζ), ο Ράµπιν απρόθυµα έσφιξε το χέρι του Γιάσερ Αραφάτ και υπέγραψε τη συµφωνία αυτοδιοίκησης µε την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), στον κήπο του Λευκού Οίκου ενώπιον του προέδρου Μπιλ Κλίντον και ενώπιον ενός δύσπιστου ακροατηρίου Παίρνοντας ως παράδειγµα την ειρήνη που επιτεύχθηκε µεταξύ του πρωθυπουργού Μ πέγκιν και της Αιγύπτου και παρά τους ενδοιασµούς του, έδωσε στην ειρήνη µια ευκαιρία υπογράφοντας συµφωνία µε τους Παλαιστινίους. Στρατιώ της ο ίδιος και έχοντας ζήσει την απώλεια συµ πολεµιστών, συµπατριωτών σ τις µάχες µε τους Άραβες θεωρούσε ότι η Ειρήνη ήταν η µοναδική επιλογή. Η απόφασή του αυτή επηρέασε όχι µόνο τη Μέση Ανατολή αλλά και όλο τον κόσµο, όπλισε όµως και το χέρι ενός Εβραίο υ θρήσκου α κροδεξι ού π ου ενα ντιωνόταν στην υποσχόµενη ειρήνη Στην κρατική κηδεία του µεγάλου πεσόντα ηγέτη, ο πρωθυπουργός Πέρεζ διάβασε τα λόγια του τραγουδιού που τραγουδούσε ο Ράµπιν λίγα µόλις λεπτά πριν τον θάνατό

του Τα λόγια αυτού του τραγουδιού έχουν ένα µήνυµα

που αξίζει να το επαναλαµβάνουµε και να µην το ξεχνάµε

τόσο σε περιόδους ειρήνης όσο και τρόµου

Ας ανατείλει ο ήλιος, ας λάµψει η µέρα

Η πιο δυνατή προσευχή δεν µας γυρίζει πίσω

Ποιος είναι αυτός που το φώς έχασε

Και στη γη θάφτηκε;

Τα δάκρυα τα πικρά δεν θα τον ξυπνήσουν, πίσω δεν θα τον φέρουν

Άσµατα δοξαστικά και νίκες δεν ωφελούν

Για αυτό τραγουδήστε της ειρήνης µοναχά το τραγούδι, Μην ψιθυρίστε προσευχή

∆υνατά τραγουδήστε το τραγούδι της Ειρήνης

*Σάµπρα ή τσάµπαρ (φραγκόσυκο) Λέξη της αργκό γι’ αυτόν που έχει γεννηθεί στη Γη του Ισραήλ, περιγράφοντας τον νέο τύπο Εβραίου που αναδυόταν µαζί µε τη γέννηση του κράτους Ο όρος αναφέρεται στα χαρακτηριστικά αυτού του κάκτου που αποτελεί σύµβολο ανθεκτικότητας και καρτερίας καθώς και του καρπού του που απέξω είναι σκληρός και µε αγκάθια, ενώ από µέσα µαλακός και γλυκός Το φραγκόσυκο παροµοιάζεται µε τους γηγενείς που εξωτερικά είναι σκληροτράχηλοι αλλά εσωτερικά ευαίσθητοι και τρυφεροί

Από το οµότιτλο βιβλίο του

MICHAEL SAPIRO

µετάφραση-επιµέλεια Α Αλλί ί κ κη η Α Αρροού

οικια Weizmann

Το Νοέµβριο του 2022 συµπληρώθηκαν 7 0 χρόνια

από τον θάνατο του Chaim Weizmann, πρώτου Προέδρου του Κράτους του Ισραήλ

Ο Weizmann -γεννηµένος στη Λευκορωσία, µε σπουδές χηµείας σε Γερµανία και Ελβετία και επαγγελµατική δράση και καταξίωση στην Αγγλία- ένθερµος σιωνιστής (υπήρξε Πρόεδρος του Παγκόσµιου Σιωνιστικού Οργανισµού) αποφάσισε να εγκατασταθεί

στο Ισραήλ (τότε Παλαιστίνη) Άνθρωπος µε όραµα, ανέθεσε τον σχεδιασµό του σπιτιού του στον γερµανοεβραίο αρχιτέκτονα Erich Mendelsohn , που θα µπορούσε να ερµηνεύσει αυτό το όραµα και να το κάνει δικό του Ο Mendelsohn, ένα ς γίγαντας της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, είχε υιοθετήσει τις αρχές του Μοντερνισµού, η γλώσσα του οποίου (προτεραιότητα στον λειτου ργικό σχεδιασµό και στην απλ ότητα) βρήκε σύµφωνο το Σιωνιστικό Κίνηµα

Ο Chaim Weizmann και η σύζυγός του Vera, επιστήµονες και οι δύο, επέλεξαν να χτίσουν το σπίτι τους δίπλα στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Daniel Sieff στο Rehovot, το οποίο τώρα είναι γνωστό ως Weizmann Institute of Science. Η θέση που επέλεξαν ήτα ν η

κορυφή ενός λόφου, µε θέα την παράκτια πεδιάδα

στα δυτικά και τα βουνά της Ιουδαίας στα ανατολικά

Κατά τον Mendelsohn ήταν “ένα σπίτι πρότυπο για έναν άνθρωπο, που στέκεται στη σκηνή της Ιστορίας”, µε ιδιαίτερη προσπάθεια προσαρµογής σ το φυσικό του περιβάλλον, την κουλτούρα της χώρας

και το κλίµα

Μετά από µακροχρόνιες διαπραγµα τεύσεις (19341935), κυρίως για το κόστος, οι δύο πλευρές συµφώνησαν και το σπίτι ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο

του 1937 µε τον Weizmann να θεωρεί ότι υπάρχουν

ατέλειες και την σύζυγό του Vera να δηλώνει: “Έχετε

φτιάξει ένα µοντέρνο σπίτι. Είναι πολύ αξιαγάπητο

και βιώσιµο, αλλά δεν µπορώ να ζήσω µε την εσωτε-

ρική σας διακόσµηση!“

Το όραµα του Mendelsohn ήταν να χτίσει ένα σπίτι

που θα θύµιζε πλοίο στη θάλασσα, µε τους κήπους

που το περιβάλλουν να µοιάζουν µε κύµατα

Η µορφή της κατασκευής είναι απλή, συνδυασµός

καθαρών σχηµάτων Η κατασκευή είναι οργανωµένη

γύρω από ένα κυλινδρικό κλιµα-

κοστάσιο, µισό στραµµένο προς

την αυλή του σπιτιού και µισό σε

γειτνίαση µε µια πισίνα, όχι στην

τυπική πίσω θέση, όπως θα περί-

µενε κανείς, αλλά στο µπροστινό

µέρος Τρία ορθογώνια αποτε -

λούν τη βάση του κυλίνδρου, όλα

µε εισόδους στην κεντρική αυλή

Η πρόσοψη του σπιτιού θολώνει

τα όρια µεταξύ του εσωτερικού

του σπιτιού και του φυσικού πε-

ριβάλλοντος, λόγω ενός µεγάλου

ανοίγµατος προς το τοπ ίο όσο

και ενός αίθριου (µέσω της ανοικτής οροφής του)

Ο Ισραηλινός αρχιτέκτονας Tal Eyal, η εταιρεία του οποίου ανέλαβε την ανακαίνιση του κτηρίου, σηµειώνει:

“Οι κήποι του σπιτιού σχεδιάστηκαν µε µια µοναδική τοπογραφία

από επίπεδα, που θυµίζουν κύµατα Το θέµα του νερού κάνει αισθητή την παρουσία του µε τη ν

πισίνα, που µοιάζει µε καθρέφτη

και αντανακλά τον κεντρικό πύργο”.

Μια δεξαµενή νερού κρυµµένη

κάτω από το ανατολικό αίθριο, µόνωση από φελλό µέσα στους τοίχους και ένα σύστηµα αποστράγγισης κρυµµένο στις κολώνες της πισίνας – αυτά είναι µόνο µερικά από τα µοναδικά χαρακτηριστικά που αποκαλύφθηκαν καθώς η Οικία Weizmann υποβάλλονταν σε εκτεταµένη διαδικασία αποκατάστασης

της αρχικής της µορφής

Ο Eyal επισηµαίνει τη µοναδική αντιπαράθεση µεταξύ της µοντέρνας αρχιτεκτονικής, που άνθισε στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο και της τοπικής µεσογειακής αρχιτεκτονικής, που επηρέασε το έργο του Mendelsohn Περιγράφει την Οικία σαν “ένα πλοίο στα κύµατα, αποµονωµένο σε έναν λόφο στο Rehovot” Ο Mendelsohn το ονόµασε ένα “ανατολίτικο σπίτι” αλλά στο οποίο µπορεί να ζήσει ένας “δυτικός άνθρωπος”. ∆όθηκε έµφαση στη φυσική ροή του αέρα, µέσω των µεγάλων ανοιγµάτων που βλέπουν στην πισίνα, τοποθετήθηκαν µικρά στρογγυλά παράθυρα στον επάνω όροφο που βλέπουν νότια, κατασκευάστηκε ένας χοντρός µονωτικός τοίχος µεταξύ των δωµατίων και της αυλής, χρησιµοποιήθηκε µόνωση από φελλό αλλά και διπλά τζάµια για να περιορίζουν την ακτινοβολία στο ελάχιστο. “Αυτές είναι µερικές από τις ιδιαίτερες λεπτοµέρειες –πολλές από αυτές µπροστά από την εποχή τους– που κάνουν αυτό το σπίτι ένα µοναδικό χαρακτηριστικό του ισραηλινού τοπίου”, λέει ο Eyal Η Οικία Weizmann είναι το πρώτο κτήριο στο Ισραήλ που χαρακτηρίζεται “Iconic House”, το πρώτο που εντάσσεται σ’ αυτό το δίκτυο, που περιλαµβάνει σύγχρονα αρχιτεκτονικά θαύµατα όπως το Fallingwater, σχεδιασµένο από τον Frank Lloyd Wright Vila Tugentdat του Ludwig Mies van der Rohe; και άλλα 150 σπίτια σε όλο τον κόσµο Από το 1978 η Οικία Weizmann λειτουργεί σαν µουσείο πηγή φωτογραφιών: https://ofhouses com/post/136513071615/263-erich-mendelsohn-villa-weizmann

*Η Αννίτα Τσοπανέλλη είναι αρχιτέκτων

Τις οικογένειες των Καπετάν Βασίλη και Φωτεινής Σισκοπούλου, Νικολάου και Πελαγίας Γκιάτα, και Καπετάν Γεωργίου και Αναστασίας Πιτσιάβα από το Λιτόχωρο, τίµησαν τα εγγόνια των Εµµάνουελ και Έµµας Χαζάν, Αλίκη ΚοένΜωυσή, Φίκος Σαλτιέλ και Νταβίντ Χαζάν, για τη διάσωση των παππούδων και των γονέων τους, Έττης, Ρασέλ και Μόσε κατά τη διάρκεια της Γερµανικής Κατοχής Η εκδήλωση πραγµατοποιήθηκε στην κατάµεστη αίθουσα συνεδριάσεων του ∆ηµοτικού Συµβουλίου ∆ίου-Ολύµπου την Κυριακή 18 ∆εκεµβρίου 2022 Την εκδήλωση άνοιξε η Αλίκη Κοέν-Μωυσή, η οποία έκανε µία σύντοµη αναδροµή στα γεγονότα που στιγµάτισαν την ιστορία της οικογένειάς της Μόλις κηρύχθηκε ο πόλεµος τον Οκτώβριο του 1940 ο Καπετάν Γιώργος Σισκόπουλος, που διέµενε µαζί µε την οικογένειά του κοντά µε την οικογένεια του Εµµάνουελ Χαζάν στη Θεσσαλονίκη, του πρότεινε να τους µεταφέρει στο Λιτόχωρο µε το καΐκι του (τον Άγιο Σπυρίδωνα) που µετέφερε κάρβουνο. Ο Καπετάνιος ήταν Λιτοχωρίτης και επειδή και εκείνος είχε παιδιά στην ίδια ηλικία µε την οικογένεια Χαζάν σκέφτηκε ότι εκεί θα υπήρχε µεγαλύτερη ασφάλεια στην περίοδο του πολέµου Έτσι, η πενταµελής εβραϊκή οικογένεια µεταφέρθηκε στο Λιτόχωρο, όπου παρέµεινε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής, κρυµµένη στα σπίτια των άλλων οικογενειών που τιµήθηκαν στην εκδήλωση Στον χαιρετισµό του, ο ∆ήµαρχος ∆ίου-Ολύµπου κ Βαγγέλης Γερολιόλιος υπογράµµισε πως η εκδήλωση χαρακτηρίζεται από τις πανανθρώπινες αξίες της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης και της βοήθειας προς τον συνάνθρωπο. Η διά-

σωση της εβραϊκής οικογένειας εκείνη την περίοδο από τις Λιτοχωρίτικες οικογένειες, ανέφερε ο ∆ήµαρχος, αποδεικνύει την οικουµενικότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει και σήµερα τη σκέψη µας, δείχνοντας εµφατικά ότι όλοι έχουµε ευθύνη να µην επιτρέψουµε να επαναληφθούν ξανά παρόµοια γεγονότα.

Εν συνεχεία πήρε το λόγο ο καθηγητής και πρώην Λυκειάρχης Νίκος Ντάβανος, ο οποίος γνώρισε την οικογένεια του Εµµάνουελ και της Έµµας Χαζάν µε τα τρία τους παιδιά. Κατά τη βιωµατική του αφήγηση, ταξίδεψε το ακροατήριο στη δεκαετία του 1940, στην εποχή που, σε πολύ νεαρή ηλικία ο ίδιος, έζησε από κοντά την προσπάθεια όλης της τοπικής κοινωνίας να προστατέψει την οικογένεια εβραϊκής καταγωγής και να διατηρήσει κρυφή την ταυτότητά της Ο εγγονός του Καπετάν Βασίλη Σισκόπουλου µίλησε για τη σπουδαιότητα τέτοιων εκδηλώσεων, και για την επίδραση που είχε αυτή η πρωτοβουλία στους απογόνους του Βασίλη Σισκόπουλου, στους οποίους λειτούργησε ως έναυσµα για να λάβουν καλύτερη γνώση της ιστορίας της δικής του οικογένειας, αλλά και συνολικά στους κατοίκους του Λιτοχώρου που γνώρισαν άγνωστες πτυχές της ιστορίας του τόπου τους.

Τις δικές του ευχαριστίες εξέφρασε ο Νταβίντ Χαζάν προς την οικογένεια του Καπετάν Βασίλη Σισκόπουλου και τους κατοίκους του Λιτοχώρου, µεταφέροντας τον χαιρετισµό και τις ευχαριστίες του πατέρα του Μόσε, που δεν µπόρεσε να παρευρεθεί στην εκδήλωση Η Αλίκη Κοέν-Μωυσή εξήγησε πως η µέρα αυτή για την τιµητική εκδήλωση στο Λιτόχωρο συµπίπτει µε την έναρξη της γιορτής του Χανουκά «Μια συγκυρία που µας επιτρέπει να παραλληλίσουµε τις ηρωικές πράξεις εκείνων που έσωσαν τις ζωές εβραίων κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής µε το θάρρος και την αποφασιστικότητα των Μακκαβαίων. Όπως οι Μακκαβαίοι στάθηκαν απέναντι στους καταπιεστές τους για να εξασφαλίσουν την ελευθερία στην άσκηση της θρησκείας τους, έτσι και εκείνοι που τιµώνται σήµερα, στάθηκαν απέναντι στους Ναζί και διακινδύνευσαν τα πάντα για να προστατεύσουν το δικαίωµα των εβραίων συνανθρώπων

της ΑΛΙΚΗΣ ΚΟΕΝ-ΜΩΥΣΗ

τιµητικη για τη διασωση της οικογενειας Χαζαν στο

ο ∆ανιηλ

Καταπολέµηση της Εµπορίας Ανθρώπων, η οποία είχε συσταθεί από το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης, µε στόχο την πρότασηνοµοθετικών τροποποιήσεων για τη βελτίωση της βοήθειας που παρέχεταιστα θύµατα trafficking

Στις 30 Νοεµβρίου, ο υπουργός Μεταναστευτικής πολιτικής Νότης Μυταράκης απένειµε το παράσηµο - διαµνηµόνευση Μεταναστευτικής αρωγής Β' Τάξης στον ∆ανιήλ Εσδρά, Ειδικό Απεσταλµένο / Περιφερειακό Σύµβουλο για τη Μεσόγειο στον ∆ιεθνή Οργανισµό Μετανάστευσης (∆ΟΜ) του ΟΗΕ, για τη συµβολή του στη διαχείριση του µεταναστευτικού στην Ελλάδα Ο ∆ανιήλ Εσδράς, ο Ντάνη, για τους φίλους του και την Εβραϊκή Κοινότητα, γεννήθηκε στην Αθήνα όπου τελείωσε το σχολείο και υπηρέτησε στην Πολεµική Αεροπορία. Είναι απόφοιτος των Πανεπιστηµίων του Sussex, LaSalle, και Ohio State µε τίτλους σπουδών στις ∆ιεθνείς, στις ∆ηµόσιες Σχέσεις και στη ∆ιοίκηση Επιχειρήσεων. Ενεργό στέλεχος στη Εβραϊκή Νεολαία Ελλάδος και µέλος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συµβουλίου, ο Ντάνη Εσδράς διέθετε πολιτικό ένστικτο και κοινωνική ευαισθησία Για 35 χρόνια εργάστηκε στον χώρο της Μετανάστευσης και ειδικότερα στον ∆ΟΜ Η σταδιοδροµία του ∆ανιήλ Εσδρά στον Οργανισµό ξεκίνησε το 1987, ενώ διετέλεσε Επικεφαλής του ∆ΟΜ Ελλάδας από το 1998 έως και το Νοέµβριο του 2017 Ειδικότερα, από το 1987 έως και το έως και το 1998, οπότε και διετέλεσε Υπεύθυνος Προγραµµάτων στο Ελληνικό Γραφείο του ∆ΟΜ. Από το 2007 ήταν Τακτικό µέλος της Ειδικής Προπαρασκευαστικής Επιτροπής για την

Από το 2001 και για ένα χρόνο διετέλεσε τακτικό µέλος της Ειδικής Οµάδας για την Καταπολέµηση της Εµπορίας Ανθρώπων (ΟΚΕΑ), η οποία είχε συσταθεί από το τότε Υπουργείο ∆ηµοσίας Τάξης. Η ΟΚΕΑ ήταν το πρώτο νοµικό εργαλείο στην Ελλάδα για την καταπολέµηση της εµπορίας προσώπων. Η κρίση του 2015 µε τις ροές χιλιάδων ανθρώπων στα νησιά του Αιγαίου, ήταν για τον ∆ανιήλ Εσδρά «µια σκληρή δοκιµασία διαχείρισης στο “µάτι του κυκλώνα”» Πέρα όµως από την Ελλάδα, ο Ντάνη απέκτησε στη σταδιοδροµία του και διεθνή εµπειρία Από το 1996 έως το 1999, υπηρέτησε στην τότε Οµοσπονδιακή ∆ηµοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (1996) και της τότε ΠΓ∆Μ (1999) ως Υπεύθυνος Προγραµµάτων της ελληνικής αποστολής Επιπλέον, ήταν υπεύθυνος για τον ∆ΟΜ για τις εκλογές στη Βοσνία και το Κόσοβο στο πλαίσιο του προγράµµατος «Out of country voting» σε συνεργασία µε τον Οργανισµό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Το 1995 υπηρέτησε ως Γενικός Συντονιστής των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων στον Βόρειο Καύκασο κατά τη διάρκεια του πολέµου στην Τσετσενία.

Έχοντας δεκαετή εµπειρία στο εξωτερικό έχει εξειδικευτεί στη διαχείριση κρίσεων, καθώς και στα προγράµµατα καταπολέµησης trafficking

Είναι ο δηµιουργός των προγραµµάτων Εθελοντικών Επιστροφών στην Ελλάδα καθώς και ο δηµιουργός και υπεύθυνος του πρώτου προγράµµατος Μετεγκατάστασης στην Ευρώπη

Τον Νοέµβριο του 2017 αναλαµβάνει Ειδικός Απεσταλµένος

του Γενικού ∆ιευθυντή του ∆ΟΜ στην Ελληνική Κυβέρνηση και Σύµβουλος του Περιφερειακού ∆ιευθυντή για τη Μεσόγειο, έως το καλοκαίρι του 2019.

τους όχι στην άσκηση της θρησκείας τους αλλά σε κάτι ιερότερο, στη διατήρηση της ζωής τους», τόνισε η Αλίκη ΚοένΜωυσή στην οµιλία της Η τιµητική εκδήλωση έκλεισε µε την απονοµή από τα τρία εγγόνια της οικογένειας Χαζάν προς τους εκπροσώπους των τριών Λιτοχωρίτικων οικογενειών και προς τον ∆ήµαρχο Βαγγέλη Γερολιόλιο, στο όνοµα των κατοίκων του Λιτοχώρου,

ενός ευχαριστήριου αναµνηστικού µε κεντρικό χαρακτηριστικό ένα καράβι, όπως εκείνο που έσωσε τους παππούδες τους και τους γονείς τους κατά τη Γερµανική Κατοχή Η τιµητική εκδήλωση πραγµατοποιήθηκε σε συνεργασία µε το Ναυτικό Μουσείο Λιτοχώρου και την υποστήριξη του ∆ήµου ∆ίου-Ολύµπου Πηγή: k kiis s g gr r

τιµηθηκε

απο τον κηπο της πρωτα το καλο

εγαλώνοντας συνειδητοποιώ πως το µόνο που µπορώ να πετύχω σε οποιονδήποτε τοµέα δεν είναι να αλλάξω τον κόσµο, αλλά να µην του µοιάσω σε οτιδήποτε θεωρώ άδικο και κακό. Παρατηρώντας την εποχή µου µε τις εικόνες του πολέµου, της παγκόσµιας κλιµατικής αλλαγής, της βίας, της αποψίλωσης των δασών, της ανεξέλεγκτης εκµετάλλευσης των πάντων, τον θάνατο των ανθρώπων από λιµό τον 21ο αιώνα, αναρωτιέµαι γιατί η ανθρώπινη φύση µοιάζει να επιστρέφει στην κτηνώδη της µορφή «Το καλό θα κερδίσει» µοιάζει πια σαν φράση βγαλµένη από παραµύθι που όλοι µας την λέµε γνω ρίζοντας κατ ά βάθος π ως δεν ισχύει Περισσότερο ακουµπάµε σε αυτήν σαν να θέλουµ ε να διατη ρήσουµε µια ελπίδα και όχι µια αληθινή πίστη Ολοκληρώνοντας το µεταπτυχιακό µου στην Ηθική για τα

Ζώα (τα άλλα ζώα, γιατί και οι άνθρωποι ζώα είµαστε) ήρθα µπροστά σε ερωτήµατα και επιλογές που αφορούν την δική µου ζωή και θρησκεία Στο κεφάλαιο που ανέπτυξα για τις θρησκείες και τα άλλα ζώα δεν βρήκα πουθενά κανέναν θεό της σφαγής, κανέναν θεό που να µας ορίζει ανώτερους ως προς το δικαίωµα στην ζωή, κανέναν θεό τιµωρό παρά µόνο αγάπη και Συµπόνια για τον πόνο των ζώων, στην αρχή του tsa’ar ba’alei chayyim. Στην πατρίδα µου η απαγόρευση θρησκευτικής σφαγής αντιµετωπίστηκε µε πολιτικές κορώνες βασιζόµενες στον σεβασµό τήρησης της θρησκευτικής παράδοσης αλλά και στα ψηφαλάκια, αφού το 2023 είναι η εκλογική µας χρονιά Γιατί αν το µοσχαράκι γάλακτος αφού αρπαχτεί µε βία από την µάνα του και δεν χτυπηθεί απελπισµένο µέσα στην µηχανή ακινητοποίησης για να νιώσει περήφανο που θα σφα-

χτεί για τον άνθρωπο, τότε εγώ δεν θ α θεωρούµ αι καλ ός εβραίος, χριστιανός ή µουσουλµάνος

Χωρίς να είµαι ο άνθρωπος που έχω αποκλείσει κάθε ζωικό παράγωγο στην ζωή µου, ξεκίνησα µια έρευνα για το τί συµβαίνει στο Ισραήλ, την θρησκευτική µου πατρίδα Τι σκέφτονται οι Ραβίνοι, οι πολίτες, τί πιστεύουν πως είναι θρησκευτικά σωστό; Πόσο αίµα αντέχει η κάθε θρησκεία; Είναι αυτό το αίµα αυτό που θέλει ο δικός µου θεός; Αφού είναι σαφές ότι η Τορά εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά µε την θανάτωση ζώων, ακόµη και εκείνων που επέτρεπε να τρώγονται (Λευιτικό 17, 18).

Για ακόµα µια φορά ανακάλυψα µια ιδιαίτερα φιλοσοφηµένη και ανεπτυγµένη θεωρία και πραγµατικότητα. Χωρίς να ακυρώνεται καµία παράδοση και καµία πίστη, οι ισραηλινοί προχωρούν σταδιακά και συνειδητά στην διατροφή που αποκαλείται το «νέο κασερούτ», δηλαδή την διατροφή που απαγορεύει οτιδήποτε παραβιάζει τις εβραϊκές διδασκαλίες, όπως υποστηρίζει ο Ραβίνος Ντέιβιντ Ρόζεν πρόεδρος της ∆ιεθνούς Εβραϊκής Χορτοφαγικής Οικολογικής Εταιρείας και ∆ιευθυντής της ∆ιεθνούς Επιτροπής ∆ια θρησκευτικών Υποθέσεων της American Jewish Committee (AJC)

Αν και δεν υπάρχει ανθρώπινος τρόπος σφαγής, για να αποκλειστεί όσο το δυνατόν ο πόνος και να µην παρεκκλίνουν από τις αρχές της Τορά, µετά την µυστική έρευνα των φιλοζωικών οργανώσεων που αποκάλυψαν τι πραγµατικά συνέβαινε µέσα στα σφαγεία, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και οι Ραβινικές αρχές του Ισραήλ έχουν απαγορεύσει από το 2008 συγκεκριµένες µεθόδους κόσερ σφαγής Ο τέως Πρόεδρος του Ισραήλ Reuven (Ruby) Rivlin υπογράφει

στην εισαγωγή τού βιβλίου τού Ισραηλινού θρησκευτικού µελετητή Asa Keisar ‘Before the blind”, ως οπαδός της χορτοφαγικής επιλογής γιατί θέλει να είναι συνεπής στην διδασκαλία της θρησκείας του νιώθοντας αυτή την επιλογή του όχι µόνο ως ηθική αλλά ως εβραϊκή επιταγή Μπορεί να κατηγορηθεί ο Πρόεδρος του Ισραήλ για απουσία θρησκευτικής συνείδησης; Ή µήπως θα πρέπ ει να αναζη τήσουµε ξανά τον θεό µέσα µας, εκείνον της συµπόνοιας και της αγάπης. ∆εν είναι µια εύκολη διαδικασία, ίσως όµως µας οδηγήσει ξανά στον κήπο της Εδέµ.

Π Πηηγ γ έ ές ς :

Here’s Why Israel Is the Vegan Capital of the World, by Zachary Toliver for the PETA Blog, 2018, Saving Earth, Encyclopedia Britannica https://www britannica com/explore/savingearth/heres-why-israel-isthe-vegan-capital-of-the-world Ιστολόγιο Ραβίνου Ντέιβιντ Ρόζεν, https://www rabbidavidrosen net/ Israel instructs kosher slaughterhouses to stop ‘shackle, hoist’ practice, Sharon Udasin, The Jerusalem Post, 2017, https://www jpost com/Israel-News/Israel-instructs-kosher-slaughterhouses-to-stop-shackle-hoist-practice-492021 Ιστολόγιο Aisa Keisar, https://asakeisar com/en/ δωρεάν αποστολή σε pdf του βιβλίου “Before the blind”

του ΑΡΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

γλωσσαρι

εβραϊκων ορων

Κ ο οέ έ ν Γ κ κα α ν ντ τ ό όλλ: Αρχιερέας Πρώτος υ πήρξε ο Ααρών, ο αδελφός του Μωυσή Ο αρχιερέας ήταν ο µόνος ο οποίος είχε δικαίωµα να µπει µια φορά τον χρόνο στα Άγια των Αγίων στη σκηνή του Μαρτυρίου αρχικά και στον Ναό του Σολοµώντα στη συνέχεια.

Κ Κooλ λ ή Κ α αλ λ Ν ι ιννττρρέ έ (=όλοι οι όρκοι): Η πρώτη προσευχή της λειτουργίας την παραµονή του Κιπούρ που διαβάζεται τρεις φορές και επαναλαµβάνεται από το πλήθος και αφορά την τυπική αποδέσµευση των πιστών από τι ς υποσ χέσεις που έδωσαν και δεν κράτησαν τη χρονιά που πέρασε Η προσευχή αφορά µόνο τις υποσχέσεις προς τον Θεό και όχι εκείνες που έχουν αναληφθεί απέναντι στους ανθρώπους. Η προσευχή έχει τέτοια βαρύτητα που η παραµονή του Κ ιπούρ καλείται «εσπέρα του Κολ Νιντρέι». Η προσευχή είναι στα αραµαϊκά και τόσο ο συγγραφέας όσο και η σύνθεσή της παραµένουν άγνωστα.

Κ Κοολλέέλ λ (=συνάθροιση, πληθ κολελίµ): Ίδρυµα πλήρους φοίτησης πάνω σε θρησκευτικ ά θέµατα Πρόκειται για ανώτατες σπουδές πάνω στο Ταλµούντ και τη ραβινική φιλολογία Όπως και στη γεσιβά, τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι τα σιουρίµ (θρησκευτικές διαλέξεις από ραβίνους) και το σύστηµα µελέτης χεβρούτα που βασίζεται στη διαλεκτική ανάµεσα στους σπουδαστές µε την καθοδήγηση του δασκάλου τους. Αντίθετα από τη γ ε σ ι β ά , ο ι σ π ο υ δ α σ τ έ ς ε ν ό ς κ ο λ έ λ ε ί ν α ι ά ν τ ρ ε ς µεγαλύτερης ηλικίας και παντρεµένοι. Τα κολελίµ καταβάλουν στους σπουδαστές τους µηνιαίο επίδοµα φοίτησης

Κ ο οννββέ έ ρ ρσ σ ο (=προσήλυτος, πληθ κονβέρσος): Ισπανικός όρος που αναφέρεται στους αλλαξοπιστήσαντες Εβραίους που µε τη βία ή τη θέλ ησή τους ασπάστηκαν τον χριστιανισµό εγκαταλείποντας τον Ιουδαϊσµό

Κ Κοονντταασσίίµ µ (=ιερά θέµατα): Η πέµπτη από τις έξι κύριες θεµατικές κατηγορίες του Ταλµούντ και η τρίτη µεγαλύτερη που πραγµατεύεται το τυπικό του Ναού και τις θυσίες τις αφιερωµένες στον Θεό Περιλαµβάνει έντεκα πραγµατείες

ο εξοριστος λεει

οτι οι Εβραιοι πρεπει

να φυγουν απο τη Ρωσια οσο

Ο P i n c h a s G o l d s c h m i d t π ρ ο ε ι δ ο π ο ι ε ί ό τ ι ο εβραϊκός πληθυσµός θα γίνει αποδιοποµπαίος τράγος για τις κακουχίες που προκαλούνται από τον πόλεµο

Ο εξόριστος αρχιραβίνος της Μόσχας λέει ότι οι Εβραίοι πρέπει να εγκαταλείψουν τη Ρωσία όσο µπορούν, προτού γίνουν αποδιοποµπαίοι τράγοι για τις κακουχίες που προκάλεσε ο πόλεµος στην Ουκρανία «Όταν κοιτάµε πίσω στη ρωσική ιστορία, όποτε το πολιτικό σύστηµα κινδύνευε, έβλεπες την κυβέρνηση να προσπαθεί

να ανακατευθύνει την οργή και τη δυσαρέσκεια των µαζών προς την εβραϊκή κοινότητα», είπε ο Pinchas Goldschmidt

στον Guardian. «Το είδαµε αυτό στην τσαρική εποχή και στο τέλος του σταλινικού καθεστώτος»

«Βλέπουµε αυξανόµενο αντισηµιτισµό ενώ η Ρωσία επιστρέφε ι σε ένα νέο είδος Σοβιετικής Ένωσης και βήµα

προς βήµα το σιδηρούν παραπέτασµα κατεβαίνει ξανά Γι‘

αυτό πιστεύω ότι η καλύτερη επιλογή για τους Ρώσους

Εβραίους είναι να φύγουν», πρόσθεσε

Ο Goldschmidt παραιτήθηκε από τη θέση του και έφυγε

από τη Ρωσία τον Ιούλιο, αφού αρνήθηκε να υποστηρίξει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

«Ασκήθηκε πίεση στους ηγέτες της κοινότητας να υποστηρίξουν τον πόλεµο και αρνήθηκα να το κάνω. Παραιτήθηκα γιατί το να συνεχίσω ως αρχιραβίνος της Μόσχας θα ήταν πρόβληµα για την κοινότητα λόγω των κατασταλτικών µέτρων που ελήφθησαν κατά των αντιφρονούντων», είπε Οι Εβραίοι της Ρωσίας έχουν µεταναστεύσει κατά δεκάδες

χιλιάδες τα τελευταία 100 χρόνια, πρώτα στην Ευρώπη και την Αµερική και πιο πρόσφατα στο Ισραήλ Σύµφωνα µε την απογραφή του 1926 υπήρχαν 2 672 000 Εβραίοι στην τότε Σοβιετική Ένωση, το 59% από αυτούς στην Ουκρανία Σήµερα µόνο περίπου 165.000 Εβραίοι παραµένουν στη Ρωσική Οµοσπονδία σε έναν συνολι κό πληθυσµό 145 εκατοµµυρίων.

Ο Goldschmidt είπε ότι πίστευε ότι από τότε που ξεκίνησε ο πόλεµος, το 25% µε 30% όσων παρέµειναν είχαν φύγει ή σχεδίαζαν να το πράξουν, αν και τώρα υπήρχαν λίγες πτήσεις από τη Μόσχα και η τιµή µιας πτήσης προς Τελ Αβίβ είχε τετραπλασιαστεί σε περίπου 2 000 $ (1 625 ) Τον Ιούλιο, η κυβέρνηση της Ρωσίας έκλεισε το ρωσικό παράρτηµα του Εβραϊκού Πρακτορείου, ενός µη κερδοσκοπικού οργανισµού που προωθεί τη µετανάστευση στο Ισραήλ Συνολικά, πιστεύεται ότι περίπου 200 000 Ρώσοι έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία, µια έξοδος που επιταχύνθηκε όταν καθιερώθηκε η επιστράτευση τον Σεπτέµβριο. «Υπάρχει ένα τµήµα της Ρωσικής κοινωνίας που ονοµάζεται creacle, η δηµιουργική τάξη των επιχειρήσεων και των πολιτιστικών ηγετών, των διανοουµένων και των καλλιτεχνών», είπε ο Goldschmidt, «και νοµίζω ότι είναι ασφαλές να πούµε ότι ένα µεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων έχει φύγει

από τη Ρωσία. Θα είναι πολύ επιζήµιο για τη Ρωσική κοινωνία». Είπε επίσης ότι ένα µεγάλο µέρος της Εβραϊκής κοινότητας στην Ουκρανία έχει επίσης φύγει και είναι τώρα πρόσφυγες στη Γερµανία, την Αυστρία και τη Ρουµανία Η Ουκρανία έχει µακρά ιστορία αντισηµιτισµού από τα πογκρόµ στα τέλη του 19ου αιώνα έως τη διευκόλυνση των ναζιστικών σφαγών κατά τον δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο Το πιο διαβόητο από αυτά ήταν η δολοφονία 33 000 Εβραίων στο Μπάµπι Γιαρ στο Κίεβο το 1941

∆εδοµένης αυτής της ιστορίας, ο Goldschmidt είπε ότι ήταν αξιοσηµεί ωτο το γεγονός ότι ο Volodymyr Zelenskiy , ο οποίος δεν έκρυβε την εβραϊκότητά του, εξελέγη πρόεδρος της Ουκρανίας µε περισσότερο από το 70% των ψήφων.

Αυτό το γεγονός έκανε ανοησία τον ισχυρισµό του Βλαντιµίρ Πούτιν ότι η Ουκρανία κυβερνάται από νεοναζί, είπε ο ραβίνος. «∆είξε

µου µια άλλη χώρα που βρίσκεται στα χέρια των Ναζί, όπου η εβραϊκή κοινότητα ευδοκιµεί.

«Ωστόσο, δεν ξέρω πόσο Εβραίος νιώθει ο πρόεδρος [Zelenskiy]

Παίζει το εβραϊκό χαρτί για να ζητήσει βοήθεια από το Ισραήλ»

Ο Goldschmidt σηµείωσε επίσης ότι ενώ οι Εβραίοι της Ρωσίας αντιµετώπιζαν ένα αβέβαιο µέλλον, ο αντισηµιτισµός βρισκόταν σε

άνοδο σε αυτό που από καιρό θεωρούντ αν εβραϊκό καταφύγιο, στις ΗΠΑ

Το 2018, ένας ένοπλος σκότωσε έντεκα πιστούς σε µια συναγωγή του Πίτσµπο υργκ Πέρυσι η Anti-Defamation League κατέγ ραψε ρεκόρ 2 717 αντισηµιτικών περιστατικών στις ΗΠΑ, που κυµαίνονταν από επίθεση και παρενόχληση έως βανδαλισµό.

«Για πολλά χρόνια, οι Εβραίοι στις ΗΠΑ πίστευαν ότι ήταν µια εξαίρεση, ότι ό,τι συνέβαινε στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες δεν θα µπορούσε ποτέ να συµβεί εκεί», είπε ο Goldschmidt. «Αλλά τα τελευταία τρία χρόνια υπήρξαν περισσότερες επιθέσεις σε Εβραίους

εκεί παρά στην Ευρώπη

«Αυτό που αλλάζει είναι ότι το πολιτικό σύστηµα είναι πολύ πιο πολωµένο, αλλά και ο λόγος έχει µεταβληθεί στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης Η πόλωση που βλέπουµε έχει κάνει τον αντισηµιτισµό πολύ πιο αποδεκτό»

∆ήµαρχοι 53 πόλεων από 23 χώρες συναντήθηκαν στην Αθήνα νωρίτερα αυτό το µήνα για να συζητήσουν πώς να καταπολεµηθεί η παγκόσµια άνοδος του αντισηµιτισµού «Πρέπει να σταµατήσουµε αυτές τις δυνάµεις που προσπαθούν να καταστρέψουν την Ευρώπη από µέσα», είπε ο ραβίνος. «Στην αρχή, όταν υπήρξαν επιθέσεις σε εβραϊκά σχολεία όπως αυτή στην Τουλούζη, οι άνθρωποι πίστευαν ότι ήταν ένα εβραϊκό πρόβληµα. Αλλά µετά το Charlie Hebdo, την επίθεση στη Νίκαια και στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου, η Ευρώπη κατάλαβε ότι ήταν ένα ευρωπαϊκό πρόβληµα, όχι ένα εβραϊκό πρόβληµα Αυτό πρέπει να καταλάβουν αυτοί οι δήµαρχοι»

https://www theguardian com/world/2022/dec/30/exiled-chief-rabbi-jewsshould-leave-russia-while-they-can-pinchas-goldschmidt-warukraine?CMP=share btn fb

συνέχεια από τη σελίδα 11

αιωνιζόταν, καµία ελπίδα για εξέλιξη στις σχέσεις µε τον υπόλοιπο Αραβικό κόσµο δεν ήταν νοητή Βρισκόµαστε όµως σε µια στροφή στην ιστορία Η προηγηθείσα ανάλυση επιχείρησε να αναδείξει τη στροφή αυτή µέσα από µια εξέλιξη που νωρίτερα η αργότερα θα πραγµατωθεί Τ Το ο π α αρρά

εί ί τ α αι ι . Κοινωνία και πολιτικοί εκπρόσωποι από τις δύο πλευρές, Ι σραήλ και µετριοπαθείς Παλαιστινιακές φωνές, έχουν πλέον την ευκαιρία να συνοµιλήσουν, να έρθουν πιο κοντά και να συµβάλουν στην εγκαθίδρυση ενός νέου αφηγήµατος που καθιστά την ειρήνη περισσότερο χειροπιαστή Οι εκπρόσωποι των Παλαιστινίων συµµετέχουν σε συζητήσεις όπου αναγκάζονται να αναγνωρ ίσουν, τουλάχιστον, τους οµολόγους τους Ισραηλινούς Και αυτό συµβαίνει διότι το Ισραήλ έχει παρεισφρήσει διπλωµατικά στον Αραβικό κόσµο. Μπορεί να µην φαντάζει αρκετό και πράγµατι δεν είναι. Ωστόσ ο αυτή η µεταστροφή είναι επαναστατική διότι αλλάζει το αφήγηµα στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης.

Είναι ένα ακόµη µικρό βήµα προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης του Ισραήλ ως κυρίαρχου κράτους στη Μέση Ανατολή από τους γείτονές του

* Ο Σαµ Ναµίας εργάζεται για τον οργανισµό UN Watch, ένας Μη Κυβερνητικός Οργανισµός µε έδρα τη Γενεύη που παρακολουθεί και ελέγχει τις αποφάσεις του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών επί τη βάσει του καταστατικού του χάρτη

Η 2η Σύνοδος Κορυφής ∆ηµάρχων κατά του αντισηµιτισµού που διεξήχθη στην Αθήνα και ξεκίνησε στις 30.11, ολοκληρώθηκε την 1η ∆εκεµβρίου

Κ ΚΟΟΙΙΝΝΗ Η ∆ ∆ΙΙΑΑΚΚΗΗΡΡΥΥΞΞΗ Η της 2ης Συνόδου Κορυφής ∆ηµάρχων κατά του Αντισηµιτισµού Αθήνα, 1η ∆εκεµβρίου 2022

Αυτή η ιστορική συγκέντρωση αποτελεί σύµβολο ελπίδας

και υπόσχεση για ένα κα λύτερο και πιο πολυ συλλεκ τικό µέλλον εν µέσω ενός ανησυχητικού κύµατος αντισηµιτικού φανατισµού που σαρώνει τον κόσµο Λυπούµαστε για τη σηµερινή αναζωπύρωση αυτής της πανάρχαιας κοινωνικής µάστιγας Σε πάρα πολλές πόλεις ανά τον κόσµο, ο αντισηµιτισµός είναι διαδεδοµένος σε όλη τη δηµόσια ζωή, µε τις µορφές της σωµατικής βίας, της λεκτικής παρενόχλησης, του πολιτικού εξτρεµισµού και του στοχευµένου βανδαλισµού Ως δηµοτικοί ηγέτες, έχουµε τη µοναδική δυνατότητα να αντιµετωπίσουµε τον αντισηµιτισµό σε τοπικό επίπεδο, επί τόπου, όπου η επίδρ ασή του γίνεται πιο έντονα αισ θητή στους Εβραίους δηµότες µ ας, και πρέπ ει να είµ αστε σε επαγρύπνηση έναντι όλων των σύγχρονων και κλασικών εκφράσεων του µίσους κατά των Εβραίων.

Ήρθαµε από πολύ µακριά αυτή την εβδοµάδα στην Αθήνα, στην Ελλάδα, για να µοιραστούµε καινοτόµες ιδέες και βέλτιστες πρακτικές για την επιδίωξη ενός κοινού στόχου την τελική εξάλειψη του θρησκευτικού µίσους και των προκαταλήψεων από τις κοινότητές µας

Ως εκ τούτου, καθώς η σύνοδος κορυφής φτάνει στο τέλος

της, εµείς, ως εταίροι σε αυτό το κρίσιµο εγχείρηµα, δεσµευόµαστε να καταπολεµή σουµε τον αντιση µιτισµό σε όλες τις εκφάνσεις του µε µια προσέγγιση προσανατολισµένη στις πόλεις µέσω της συνεργασίας στους ακόλουθους τοµείς:

ΣΤΗΝ ΠΑΙ∆ΕΙΑ του κοινού, ιδιαίτερα των µελλοντικών γενεών, γύρω από την προέλευση και τις επιπτώσεις του αντισηµιτισµού, του Ολοκαυτώµατος κα ι της εβρ αϊκής κληρονοµιάς. Η προκατά ληψη τροφοδοτείται από την άγνοια και η γνώση και η εξοικείωση είναι τα κλειδιά για την οικοδόµηση πιο ανεκτικών κοινωνιών

ΣΤΗΝ Ε ΝΗΜΕΡΩΣΗ τω ν τοπικ ών αρ χών επιβολής του νόµου για τις προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι µειονοτικοί εβραϊκοί πληθυσµοί και στην παροχή των πόρων που απαιτούνται ώστε οι υπηρεσίες αυτές να προστατεύσουν αποτελεσµατικά τη ζωή και την περιουσία των Εβραίων

ΣΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ του αντισηµιτισµού όπου κι αν εµφανίζεται, ανεξάρτητα από το κίνητρο ή την ιδεολογία του δράστη του.

Για τον σκοπό αυτό, υποστη ρίζουµε τη χρήση του λειτουργικού Ορισµού του Αντισηµιτισµού της ∆ιεθνούς Συµµαχίας για τη Μνήµη του Ολοκαυτώµατος (IHRA) και των 11 συνοδευτικών παραδειγµάτων συγκεκριµένων συµπεριφορών διακρίσεων που στοχεύ ουν τον εβ ραϊκό λα ό ως οδηγό και εκπαιδευτικό εργαλείο για την οριοθέτηση του σύγχρονου αντισηµιτισµού

ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ των διαθρησκειακών σχέσεων υ ιοθετώντας τον ουσιαστικό διάλογο και τις ανταλλαγές απόψεων µεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων στις πόλει ς µας, για την καλλιέργεια κλίµατος διαθρησκευτικής αλληλεγγύης και αρµονίας.

Πηγή: k kiiss..g g r

Η ΤΡΙΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ά Άµµοοζ ζ Ο Οζ ζ

µτφρ Μάγκυ Κοέν εκδ Καστανιώτη

Το βιβλίο «Η τρίτη κατάσταση»

του Άµος Οζ κ υκλοφόρη σε εκ

νέου από τις Εκδόσει ς Καστανιώτη. Αυτή τη φορά η µετάφραση απευθείας από τα εβραϊκά είναι της Μάγκυ Κοέν καθώς και το επίµετρο που συνοδεύει το µυθιστόρηµα.

Ο Φίµα είναι πενήντα τεσσάρων ετών, διαζευγµένος δύο φορές και εργάζεται ως υπάλληλος υποδοχής σε µια γυναικολογική κλινική Είναι επίσης γιος ενός αυτοδηµιούργητου εργοστασιάρχη καλλυντικών αλλά, παρά τις λαµπρές πανεπιστηµιακές του σπουδές, εξακολουθεί να τον στηρίζει οικονοµικά ο ηλικιωµένος πατέρας του Ο Φίµα ζει στην Ιερουσαλήµ, νιώθει ωστόσο ότι θα έπρεπε να βρίσκεται αλλού Έχει στο ενεργητικό του διάφορους µυστήριους ερωτικούς δεσµούς, άπειρες φαεινές ιδέες και µια πολλά υποσχόµενη ποιητική συλλογή. Αναρωτιέται ποιος είναι ο σκοπός του κόσµου και γιατί η χώρα του έχει πάρει τον λάθος δρόµο. Τον διακατέχει η ακόρεστη λαχτάρα για κάτι το άπιαστο και η µόνιµη επιθυµία να γυρίσει σελίδα. Να όµως που τώρα, στη διάρκεια ενός µουντού χειµωνιάτικου πρωινού, τον βλέπουµε σε ένα καταθλιπτικό διαµέρισµα να επιδίδεται σε µια ταπεινωτική µάχη, πασχίζοντας να ξεσκαλώσει το πουκάµισό του από το φερµουάρ του παντελονιού του Με τρόπο συναρπαστικό και στιβαρό, ο Άµος Οζ π λάθει έναν µοναχικό κ αι απρόβλ επτο αντιήρωα, έναν συνδυασµό προφήτη και κλόουν σε διαρκή αναζήτηση, πανέτοιµο ανά πάσα στιγµή για τη συντροφιά µιας γυναίκας, κάποια αποκάλυψη ή την ίδια τη σωτηρία

«Α πό του ς πλέον αλησµόνη του ς ήρωες που δη µιούργη σε ποτέ ο Άµος Οζ. Ο πρωταγωνιστής, ο Φίµα, αποτελεί µια λογοτεχνική διασταύρωση του “Θείου Βάνια” του Αντόν Τσέχοφ µε τον Λέοπολντ Μπλουµ [στον “Οδυσσέα”] του Τζέιµς Τζόις».

T Thhe e W Waasshhiinnggttoon n P Po o s st t «Ένα εκπληκτικό µυθιστόρηµα Έχει µια ηλεκτρισµένη ατµόσφαιρα και αναδίδει κάτι µεθυστικό»

T Thhe e N Neew w Y Yoor r k keer r

«Η “Τρίτη κατάσταση” κυκλοφόρησε στο Ισραήλ το 1991, είκοσι τρία χρόνια πριν από τον “Ιούδα”, το κύκνειο άσµα του Άµος Οζ, και το ενδιαφέρον είναι ότι έχει πολλά κοινά σηµεία

Μάγκυ Κοέν

ΚΑΝΤΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΑΜΗ ΓΑΒΡΙΗΛΙ∆Η

Θ Θεεοοδδόόσσηης ς Β Βοολλκκώώφ φ Εκδόσεις ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

Το «Καντίς για τον Σάµη Γαβριηλίδη» είναι ένα αρθρωτό ελεγεί ο σε δεκατέσσερα µέρη Ο τίτλος του παραπέµπει ευ θέως στην περίφηµη εβραϊκή «Προσευχή των πενθούντων» καθώς και στην πολιτιστική κληρονοµιά του εκλιπόντος. Γράφτηκε εν θερµώ τον Φεβρουάριο του 2020, λίγες µόλις ηµέρες µετά την εκδηµία του αξέχαστου εκδότη και φίλου, και αποτελεί ελάχιστο

φόρο τιµής στη µνήµη του

Ενέσκηψε ο µέγας χαλαστής

αυτός που όλη την κτίση υποβλέπει

∆εν είναι τώρα µέρος να πιαστείς

δεν είναι ασπίδα και δεν είναι σκέπη

για τους πενθούντες Άδειος ουρανός

Τα πάντα µοιάζουν τώρα να σιωπούν

καθώς ο θάνατός σου ρητορεύει

και αποσβολωµένα τον ακούν.

Ανάµεσά µας ποιος δεν τον πιστεύει;

Σάµη, προς τούτο µίλησα λοιπόν

Ν’ απαντήσω του θανάτου θέλησα

Προς τούτο έγραψα και το παρόν

Προς τούτο και το όνοµά σου ψέλλισα

Η ώρα σήµανε κι ο Κύριος σε καλεί

Σύρε λοιπόν γοργά στην αγκαλιά Του

Στους κόλπους του Αβραάµ κοιµού πουλί

που επέστρεψε επιτέλους στη φωλιά του.

Κι ας εγγραφεί στο Βιβλίο της Ζωής

σαν έρθει η ∆ευτέρα Παρουσία

ο δουλευτής ο άξιος ποιητής

που έφτιαχνε και φρόντιζε βιβλία

τεχνης σχολια-βιβλια

ΖΩΗ ΓΕΜΑΤΗ ΝΟΗΜΑ, ΝΑΙ, ΓΕΜΑΤΗ

ΝΟΗΜΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ 1941-1943

E Etttty y H Hiilllleessuum m Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Στα πιο σκοτεινά χρόνια της ναζιστικής κατοχής και γενοκτονίας, η Ολλανδή Έττυ Χίλλεσουµ εξύµνησε τη ζωή και, µέσα από την οξυδέρκεια, τη συµπόνια και τη γενναιότητά της, ανέπτυξε µια µορφή εσωτερικής αντίστασης ενάντια στη φρίκη του πολέµου Η Χίλλεσουµ, πο υ θ υµίζε ι την Άννα Φρανκ, επιστρατεύ ει την η θική συνείδηση και την ευσπλαχνία, για την υπεράσπιση της ανθρωπιάς υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες Πέθανε στο Άουσβιτς το 1943, σε ηλικία είκοσι εννέα ετών (Από την έκδοση) «Οκτώ τετράδια, πυκνογραµµένα, µε δυσανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα: Από τότε που τα διάβασα, η ζωή της Έττυ Χίλλεσουµ, µιας εικοσιεπτάχρονης γυναίκας από το Άµστερνταµ, αιχµαλώτισε το ενδιαφέρον µου Τα τετράδια καλύπτουν τα χρόνια 1941-1942, χρόνια πολέµου και καταπίεσης για την Ολλανδία αλλά, για την Έττυ, χρόνια προσωπικής ανάπτυξης και, κατά πολύ παράδοξο τρόπο, προσωπικής λύτρωσης. Ακριβώς αυτά τα χρόνια εφαρµοζότ αν το σχέδιο εξόντωσης των Εβραίων ανά την Ευρώπη. Η Έττυ Χίλλεσουµ, Εβραία η ίδια, αντιτάσσει σε αυτό, µέσα από τις σηµειώσεις της, το δικό της σχέδιο» (Από την εισαγωγή του J.G Gaarlandt) «Καθένας που συναντήθηκε µε τη ζωή και το έργο της Χίλλεσουµ θα δώσει τη δική του απάντησ η για το π εριεχόµενο αυτού του πολύτιµου βιβλίου, νοµίζω πάντως ότι οι περισσότεροι θα συµφωνούσαµε πως είναι τούτο το απλό: η ζωή είναι ωραία, έχει νόηµα, αξίζει τον κόπο Και η ίδια αυτό πιστεύει για την αποστολή της, ότι είναι “µάρτυρας της οµορφιάς και του νοήµατος αυτής της ζωής”» (Από το επίµετρο του Σταύρου Ζουµπουλάκη)

«Ένα ασυνήθιστο βιβλίο, γραµµένο από ένα τόσο τρυφερό κι ευαίσθητο πλάσµα, το οποίο διάβασα µε αµείωτο και ασυνήθιστο ενδιαφέρον». (Primo Levi)

«Ένα καταπληκτικό βιβλίο, ύµνος στο ηθικό σθένος και στη χαρά της ζωής» (Francois Mitterand)

«Μια σπάνια ιστορία πνευµατικής ανάπτυξης, µε τη βαθιά εσωτερικότητ α και την πλούσι α υφή των µυθιστορηµάτων του Χένρυ Τζέιµς Ένα υπέροχο δώρο» (Terrence Des Pres, The New York Times Book Review)

«Εξαιρετικό Η ‘Εττυ έβρισκε νόηµα στη ζωή, µέσα από τον

συνδυασµό των ερωτικών, πνευµατικών και διανοητικών παθών της, αυτόν τον σπάνιο συνδυασµό που συνιστούσε τη “στοχαστική καρδιά” της Ένα πραγµατικά σπουδαίο βιβλίο» (The Washington Post Book World)

«Ένα εκπληκτικό επίτευγµα του ανθρώπινου πνεύµατος» (San Francisco Chronicle)

«Το ηµερολόγιο της Έττυ Χίλλεσουµ εκφράζει την ουσία του ανθρώπινου πνεύµατος, την ακατάβλητη δύναµη της ελπίδας». (The Philadelphia Inquirer)

Η ΤΑΡΑΓΜΕΝΗ ∆ΕΚΑΕΤΙΑ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΒΡΑΪΣΜΟ

ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ 1980-1990

Ζ Ζααν ν Κ Κο ο έ έν ν Εκδόσεις ΦΛΑΟΥΝΑΣ

Τα τελευταία 40 χρόνια ο δηµοσιογράφος Ζαν Κοέν ασχολείται µε τη Μέση Ανατολή και ειδικότερα µε το Ισραήλ και µε τον Ελληνικό αντισηµιτισµό

Στο τελευταίο του βιβλίο «Η ταραγµένη δεκαετία για τον Εβραϊσµό της Ελλάδας 1980-1990» ο συγγραφέας αποτυπώνει µε ακρίβεια και τεκµηριωµένα την δεκαετία του ΠΑΣΟΚ επί Ανδρέα Παπανδρέου, τον διάχυτο αντισηµιτισµό στην Ελλάδα, το προ-αραβικό και αντιΙσραηλινό κλ ίµα όπω ς αυ τό εκφραζόταν απ ό τη Βουλή, την κυβέρνηση, τους βουλευτές, τα κόµµατα, τα ΜΜΕ και τους καλλιτέχνες της εποχής.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουµέντο για

την εποχή που έφερε πολλές αλλαγές στην Ελλάδα

σε πολλούς τοµείς και που φυσικά δεν θα µπορούσε

να µην επηρεάσει τους Έλληνες Εβραίους

Το ΑΛΕΦ... σε ακροστιχίδα

το ΑΛΕΦ πλέον αποκτά τη δική του ακροστιχιδα. Σκεφτείτε, αναζητείστε, δοκιµάστε

τις γνώσεις και τη µνήµη σας σε ερωτήσεις διαβαθµισµένης δυσκολίας

Για όσους/ες σας παιδεύουν ξεφυλλίστε ξανα τα τεύχη 64-68 όπου θα βρείτε όλες τις απαντήσεις.

η ησύλ ςητ ςαδίχιτσορκα ητσ αδίλεσ 8

O Oρριιζ ζ ο οννττί ί ω ως ς

2 Πόλη καταγωγής του γιατρού Νισήµ Λεβή

4 Πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ

6 Ποσοστό τις εκατό που αποτελούσαν οι Εβραίοι της Ουγγαρίας

το 1941

7 Όνοµα τρίτου βιβλίου της Πεντατεύχου που φέρει τον τίτλο από την πρώτη λέξη του κειµένου του

9 Η Σάρα αποτελεί την πρώτη παγκοσµίως καταγεγραµµένη περίπτωση αυτής της διαδικασίας µητρότητας

12 Το επώνυµο οµήρου των στρατοπέδων συγκέντρωσης Άουσβιτς - Μπίρκεναου µε αριθµό βραχίονα 115365

13 Πνευµατικό κίνηµα του 18ου -19ου αιώνα µεταξύ των Εβραίων της Ευρώπης που σκοπό είχε να αφοµοιώσει τις αξίες του ∆ιαφωτισµού και ονοµάστηκε Εβραϊκός ∆ιαφωτισµός

14 ∆ηµοτικό Σχολείο της Λάρισας που λειτουργούσε µέχρι το 2017

ως το µοναδικό εβραϊκό δηµόσιο σχολείο στην Ελλάδα

16 Έλληνας στην εβραϊκή γλώσσα

17 Μέρος της Κρήτης που απεβίωσε το 2017 ο Νίκος Σταυρουλάκης ο οποίος υπήρξε, εκτός των άλλων, θεµελιωτής του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδας και του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης

Κ Κααθθέέτ τ ω ως ς

1. Ο Βίκτωρ Φρανκλ υποστήριζε ότι εκείνη τη στιγµή ξεκινάει µια νέα αρχή.

3. 10ος που υπηρέτησε σε αυτό το αξίωµα στο κράτος του Ισραήλ

5 Σύµφωνα µε τον Μπρεχτ, υπήρξε η πρώτη απώλεια που υπέστη η γερµανική λογοτεχνία, εξαιτίας του Χίτλερ

8 Επιστήµη που θεµελίωσε στην Αµερική ο γερµανο-αµερικανός Φραντς Μπόας

10 Βιβλίο τού Λέων Κοέν µε τίτλο "Από την Ελλάδα στο " (στρατόπεδο συγκέντρωσης)

11 Το όνοµα του εθνικού ύµνου του Ισραήλ ή αλλιώς η «ελπίδα» στα εβραϊκά

12 Όνοµα κρατικού Ινστιτούτου που θεωρείται ένα από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα παγκοσµίως

15 Η γλώσσα των Ασκεναζίµ