ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Τάσος Λειβαδίτης, Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου (αποσπάσματα)
Νίκος Εγγονόπουλος, Στην Κοιλάδα με τους Ροδώνες (αποσπάσματα)
Γιάννης Ρίτσος, Τερατώδες Αριστούργημα (αποσπάσματα)
ΠΕΡΙ ΤΡΕΛΑΣ από τις εκδόσεις κοβάλτιο (αποσπάσματα)
ΑΝΤΟΝΕΝ ΑΡΤΩ, γράμμα προς τον Δρα Γκαστόν Φερντιέρ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ, γράμμα προς την Έθελ Σμάιθ
ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ, γράμμα προς τον Τζωρτζ Έβελεθ
o μτφρσ.:
o ΑΡΤΩ – ΓΟΥΛΦ η Λαμπριάνα Οικονόμου,
o ΠΟΕ ο Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ, Οι Θεοί διψούν (απόσπασμα)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙΡΟΦΥΛΑΣ, Η ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα
Εξάρχεια (απόσπασμα)
Τάσος Λειβαδίτης – συλλογή: Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου
Απρίλιος
Οι μέρες τρελαίνουν τα πουλιά, οι νύχτες αναποδογυρίζουν τα κορίτσια
ώσπου ανεβαίνει η σελήνη κατακόκκινη σαν την ανάμνηση μιας ηλικίας που δε θα ξανάρθει.
***
ΕΝΑΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΗΝ ΠΑΤΜΟ
«Δεν μπορώ να κρεμαστώ, έλεγε με παράπονο – η μεγάλη πυρκαγιά του δειλινού μού καίει το σκοινί.» ***
ΑΝΘΡΩΠΟΙ…
Άνθρωποι που έζησαν τόσο μυστικά που όταν πέθαναν ο θάνατος δε βρήκε τίποτα να τους πάρει.
Κι όπως και χτες βγήκε κι απόψε ανυποψίαστο το φεγγάρι. ***
ΠΟΙΗΤΕΣ
Φτωχοί λαθρεπιβάτες πάνω στις φτερούγες των πουλιών την ώρα που πέφτουν χτυπημένα.
Νίκος Εγγονόπουλος – συλλογή: Στην Κοιλάδα με τους Ροδώνες
ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΕΣ 12
μεσάνυχτα
ποιος να βαράη
την πόρτα
τέτοιαν
ώρα;
νάναι
η Μούσα;
τα λούσα;
η ρούσα;
ανοίγω
κι’ όμως
τίποτε
κανείς!
στρέφω
η δεσποινίς Μαρίκα
η κόρη ντε του καλλίφωνου ψάλτου της ενορίας –
μου εκμυστηρεύεται:
«να
είταν η θάλασσα
είταν τ’ αγέρι
είταν ο έρωτας του τραμβαγιέρη
που μου ετάραζαν
τα σωθικά»
είναι των αδυνάτων αδύνατο
να νικηθή ο χρόνος
η αγάπη προϋποθέτει αγνότητα
κι’ αυτή η φλογισμένη αγάπη
που δείξαμε
– που επροσφέραμε –
εξελήφθη γι’ αδυναμία κι’ άλλα
τώρα: τα χρώματα
το γαλάζιο τ’ ουρανού
το πράσινο των δέντρων
το μουντό των βουνών
να στοιχεία συνθέσεως
για τον γοητευτικό
τον εξαίσιο
πίνακα της ζωής
Γιάννης Ρίτσος – Τερατώδες Αριστούργημα
[…]
ωστόσο οι νύχτες είταν δύσκολες γεμάτες σήραγγες και κούφια πη-
γάδια
τα χαράματα ακόμη πιο δύσκολα διάτρητα απ’ το άγνωστο
ο τρελλός έτρεχε πίσω από τα θάμνα
οι άλλοι τον πρόφτασαν τον έπιασαν
του φόρεσαν στο κεφάλι ένα στεφάνι αγκινάρες
ο τρελλός κάθησε χάμου
τραβούσε μια μια τις αγκινάρες τις ξεφλούδιζε τις έτρωγε
το αίμα κυλούσε ήσυχα στα μάγουλά του
οι αγκινάρες είταν λυπημένες
ύστερα γίναν κορινθιακά κιονόκρανα
[…] *** […]
γιατί πρέπει να ξέρεις πώς η γέννηση είναι ένα πράμα περίεργο που ποτέ δεν το ξέρεις ώς το τέλος
ή το ξεχνάς στη μέση και ξαναρχίζεις σα να μη συνέβη τίποτα
κ’ η ανάσα της γης σού χτυπάει και πάλι τα ρουθούνια κατακαλόκαιρο
και μετανιώνεις όλους τους θανάτους
[…] *** […]
αυτός ο άνθρωπος είπαν είναι ένα τέρας αντοχής εργατικότητας
πειθαρχίας
έχει μια τεράστια υγεία φιλτραρισμένη μές απ’ όλες τις αρρώστιες
έχει μια τεράστια ζωή φιλτραρισμένη μές απ’ όλους τους θανάτους
ένα μακρύ σιδεροπρίονο στο ανεξάντλητο δάσος
κρι κρι και κρι μαζί με τα τριζόνια τ’ άστρα τα κλαδιά τα τσακά-
λια
κόβει κρι κρι και κόβει τη μεγάλη ξυλεία για σκαλωσιές καράβια
λίκνα για θέρμανση του ισχυρότερου αιώνα […]
ΠΕΡΙ ΤΡΕΛΑΣ εκδ. κοβάλτιο (αποσπάσματα) ***
Υ. Γ.: Θα χρειαζόταν τεράστιος ανθρώπινος Πόνος, κ.
Φερντιέρ, για να καταφέρει η Ψυχή κάθε ανθρώπου να
κατανοήσει την Αλήθεια· σε αυτή την περίπτωση, πολύς
πόνος θα σταματούσε μερικώς, προκαλώντας Πανωλε-
θρία στον πυρήνα των πραγμάτων. Μα οι επιφοιτήσεις
που προσφέρει αυτός ο Πόνος μπορούν να εκλιπαρούν
κάθε στιγμή για μια απλή χειρονομία Ελέους.
ΑΝΤΟΝΕΝ ΑΡΤΩ, γράμμα προς τον Δρα Γκαστόν Φερντιέρ
Ω Θεέ μου, ήμουν ψυχικά ράκος – δεν σου έγραψα καν ευχαριστήρια κάρτα για τα λευκά λουλούδια. Θα πρέπει
να μάδησες τον κήπο σου· και έπειτα βρήκες δύο τερά-
στια κιβώτια· και ύστερα τα μετέφερες από το Ουόκινγκ
με ποδήλατο· και μετά μέχρι εδώ με ταξί – και τα έλαβα
με ένα νεύμα του κεφαλιού – τι μπελάς. Και μαράθηκαν μόλις την Παρασκευή. Έθαβα, όμως, τη μύτη μου [για
ποιον λόγο σού αρέσει αυτή η μακριά προβοσκίδα;] δέκα φορές τη μέρα στο απολαυστικό άρωμά τους. Και έτσι άντεξα, ένας Θεός ξέρει τι πλήξη. Ναι· τώρα, λοιπόν, σου λέω ευχαριστώ.
Ως εμπειρία, η τρέλα είναι φανταστική, σε διαβεβαιώνω, και δεν το λέω αφ’ υψηλού· και στη λάβα της ανακαλύπτω ακόμη πολλά από τα πράγματα
για τα οποία γράφω. Εμφανίζεται ξαφνικά μέσα από
κάθε τι στέρεα σχηματισμένο, οριστικό, όχι σε ασήμαντες δόσεις, όπως η ψυχική υγεία.
ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ, γράμμα προς την Έθελ Σμάιθ
Έζησα την ίδια ακριβώς σκηνή.
Και πάλι, ύστερα από έναν χρόνο περίπου. Έπειτα, πάλι
πάλι – πάλι και ακόμη μία φορά, με ασταθή μεσοδιαστήματα. Κάθε φορά ένιωθα όλες τις αγωνίες του θανάτου
της
και σε κάθε έξαρση της ασθένειας την αγαπούσα
όλο και πιο στοργικά και γαντζωνόμουν από τη ζωή
της με ακόμη πιο απελπισμένο πείσμα. Είμαι, όμως, ευ-
αίσθητος από την κρίση μου – νευρικός σε εξαιρετικά
ασυνήθιστο βαθμό. Ήμουν τρελός, ανάμεσα σε μεγάλα
διαλείμματα φριχτής λογικής. Κατά τη διάρκεια αυτών
των κρίσεων πλήρους ασυνειδητότητας, έπινα, ένας Θεός
ξέρει πόσο συχνά ή πόσο πολύ. Ως εκ τούτου, οι εχθροί
μου απέδωσαν την τρέλα στο ποτό και όχι το ποτό στην τρέλα. Πραγματικά, είχα σχεδόν εγκαταλείψει κάθε ελπίδα μόνιμης γιατρειάς, όταν τη βρήκα στον <i>θάνατο</i>
της συζύγου μου. Αυτόν μπορώ να τον υπομείνω, και
τον υπομένω όσο είναι εφικτό για έναν άνθρωπο – ήταν
τη φριχτή, ατέρμονη ταλάντωση μεταξύ ελπίδας και απόγνωσης που ήταν αδύνατον να αντέξω περισσότερο, δίχως να χάσω τελείως τα λογικά μου. Με τον θάνατο αυτής που υπήρξε η ζωή μου, μου επιβάλλεται επομένως ένας νέος σκοπός – Θεέ μου! Τι μελαγχολία η ύπαρξη.
ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ, γράμμα προς τον Τζωρτζ Έβελεθ
μτφρσ.: ΑΡΤΩ – ΓΟΥΛΦ η Λαμπριάνα Οικονόμου, ΠΟΕ ο Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ, Οι Θεοί διψούν (απόσπασμα)
Ο πολίτης Μπλαιζ, άριστος καβαλάρης, έκανε το δρόμο έφιππος και πήγαινε πάντα μπροστά, για ν’ απόφεύγει τη σκόνη της μπερλίνας.
Καθώς οι ρόδες κυλούσανε πάνω στο καλντερίμι του προάστιου, οι ταξιδιώτες ξεχνούσαν τις έγνιες τους· κι όταν ξεπρόβαλε μπροστά τους το θέαμα των κάμπων, των δέντρων, του ουρανού, οι στοχασμοί τους έγιναν πιο προσχαροι κ’ ευχάριστοι. Η Ελοντί συλλογιζόταν πώς είταν γεννημένη να θρέφει όρνιθες, ζώντας μαζί με τον Εβαρίστ, ειρηνοδίκη σ’ ένα χωριό, πλάι στην όχθη κάποιου ποταμού, κοντά στο δάσος. Οι φτελιές του δρόμου φεύγανε στο πέρασμά τους. Όταν μπαίνανε σε κανένα χωριό, τα μαντρόσκυλα χυμούσαν απ’ τα πλάγια ενάντια στην άμαξα και γαυγίζανε μπροστά στα πόδια των αλόγων, ενώ κάποιο μεγαλόσωμο σκυλί ισπανικής ράτσας, ξαπλωμένο στη μέση του δρόμου, σηκωνόταν με δυσφορία απ’ τη θέση του. Οι κότες φτερουγίζανε αλαφιασμένες και για να γλυτώσουν διασχίζανε το δρόμο μπροστά τους· οι χήνες, σε πυκνό κοπάδι, απομακρύνονταν αργοκίνητα. Τα παιδιά, με λερωμένα ρούχα και μουτζουρωμένα πρόσωπα, κοιτάζανε γεμάτα περιέργεια τ’
αμάξι να περνάει. Το πρωινό είτανε ζεστό, ο ουρανός καθαρός. Η γη, σκασμένη απ’ το λιοπύρι, περίμενε τη βροχή. Σταμάτησαν κοντά στο Βιλεζουίφ και κατέβηκαν
απ’ τ’ αμάξι καθώς διασχίζανε την κωμόπολη, ο Ντεμαΐ μπήκε στο μαγαζί μιας μανάβισσας ν’ αγοράσει κεράσια, θέλοντας να δροσίσει τις πολίτισσες. Η μανάβισσα είταν όμορφη κι ο Ντεμαΐ άργησε να ξαναφανεί. Ο Φιλίπ Ντυμπουά τον φώναξε με το παρατσούκλι που μ’ αυτό συνήθιζαν να τον φωνάζουν οι φίλοι του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙΡΟΦΥΛΑΣ, Η ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα Εξάρχεια
Με το πέρασμα του χρόνου η ονομασία Νεάπολις περιορίσθηκε μόνο στο βόρειο τμήμα. Το δυτικό πήρε το όνομα Μεταξουργείο από το πρώτο Μεταξουργείο, που ανηγέρθη στην περιοχή της σημερινής πλατείας Μεταξουργείου. Η Νεάπολις περιορίστηκε λοιπόν στις περιοχές που περικλείονταν από την οδό Βουλεβαρίου (Ακαδημίας)
μέχρι τη σημερινή λεωφόρο Αλεξάνδρας, περιλαμβάνοντας και τις τοποθεσίες Τσακαγιάννη και Πινακωτά, που βρίσκονταν μεταξύ Λυκαβηττού και Στρέφη. Η περιοχή Τσακαγιάννη ήταν στο τέρμα της οδού Ζωοδόχου Πηγής
και την οδό Ζωναρά και είχε πάρει το όνομα στα τέλη του 19ου αιώνα από το κατσικάδικο κάποιου Τσακαγιάννη, που υπήρχε εκεί και μάλιστα το εντοπίζουν παλιές περιγραφές στη μεσημβρινή όχθη του Κυκλοβόρου.
Ο Κυκλοβόρος χείμαρρος κατέβαινε από τα Τουρκοβούνια και έφτανε μέχρι τη σημερινή οδό Μάρνη. Ήταν το γνωστό και στους νεότερους κατοίκους της Αθήνας ρέμα της λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου επί πολλά χρόνια είχε στις όχθες του πολλά μαρμαράδικα Τηνιακών μαστόρων, που είχαν εγκατασταθεί στην Αθήνα και δούλευαν στα σπουδαία κτήρια, όπως είναι η τριλογία Πανεπιστήμιο, Ακαδημία, Εθνική Βιβλιοθήκη και άλλα μέγαρα, τα οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα.
Εκείνα τα χρόνια ανοίχτηκε η οδός Πινακωτών, που το 1898 μετονομάστηκε σε Χαριλάου Τρικούπη, η Ζωοδόχου Πηγής και η Προαστίου, που άρχιζε από την οδό Σταδίου και Αιόλου και έφτανε μέχρι το λόφο του Στρέφη, ενώ μετονομάστηκε σε Εμμ. Μπενάκη το 1928.
τι είναι το ροΐ;
το ροΐ είναι δοχείο σε σχήμα κώνου ή κυλινδρικό με μακρύ στόμιο στο πλάι ή εμπρός
και χρησιμεύει για να ρίχνουμε λάδι στο φαγητό
στα παιδικά μου χρόνια το άκουγα σαν ρογί κι έτσι καταχωρήθηκε στη μνήμη
εδώ, το ροΐ έρχεται να παίξει το θέμα, ή τίτλο, ενός δελταρίου λογοτεχνικών κειμένων
που η ίδια έχω κατά καιρούς, ή και στο μέλλον θα…, πληκτρίσει από βιβλία στο facebook χάριν ενός τύπου επικοινωνίας που μπορεί και να είναι απεύθυνση στον έναν, εκείνον που στέκεται ενίοτε η αιτία σκέψεων, συναισθημάτων, η ανάγκη να μιλήσω
χαλαρά και… σταγόνα τη σταγόνα… όπως το ρογί (ασημίνα λαμπράκου, 2022)
ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ και ΚΕΙΜΕΝΑ
ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ FACEBOOK ΤΗΣ ΑΣΗΜΙΝΑΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΑΠΡΙΛΗ ΤΟΥ 2022 ακολουθήθηκε η μορφοποίηση των συλλογών και περιοδικών από όπου αντιγράφηκαν
ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 2022
