Les en roman sammen

I mange romaner er fortellingen bygd opp sånn at vi ikke får vite så mye i begynnelsen, men etter hvert som vi leser videre, kommer det flere og flere opplysninger. Det er nesten som et puslespill, eller et veldig uklart fotografi som blir klarere og klarere mens vi leser. Romanen Ser du dette? av Sigrid Agnethe Hansen er akkurat sånn. Boka er på 140 sider, har korte kapitler og forteller oss hva jeg-personen opplever, tenker og drømmer. Vi får altså se alt som skjer, gjennom hennes øyne. Slik starter romanen:

PUNKTER TIL SAMTALE OM ROMANER

Noe dere likte ekstra godt

Noe dere la spesielt merke til

Noe dere ikke likte så godt

Noe dere ikke forsto

Andre tekster dere har lest, som minner dere om den dere leser nå

NO

Bilen luktar av bensinstasjonpølse og varme bollar. Vi har køyrt i tre timar, og veslesøstera mi held på å bli lei, ho sit i bilstolen ved sida av meg og sparkar. – Anna, prøv å underhalde søstera di, er du grei, seier mamma frå framsetet. Eg finn ei bok med bilde av dyr i og gir ho til søstera mi. Sparkinga sluttar, ho begynner å sjå i boka medan ho plukkar ein rosinbolle frå kvarandre. Eg kikkar fort på mobilen. Det står at det er ein time og ni minutt igjen til det nye huset. Google Maps seier at det er 303 kilometer frå den gamle inngangsdøra til den nye. Ein ville bruke femti timar på å gå, men kven går femti timar i strekk? Ein kan også ta båt, det tar berre tre timar. Vi pleidde å gjere det før, dra med båten hit og besøke bestemor, men denne gongen køyrer vi bil, for no skal vi ikkje på besøk, no skal vi bu her. – Snart er vi framme, seier pappa frå førarsetet. Eg veit ikkje om han seier det for å trøyste eller for å åtvare. Eit rykte reiser fortare enn ein bil kan køyre. Eit rykte treng ikkje feste setebeltet. Eit rykte stig ikkje på ein hurtigbåt, et ei pølse og ser ut Vurderingseksemplar vindauget, ser reklamane på skjermane som heng ned frå taket. Eit rykte veit at det gjeld å kome seg fort fram, og har ikkje tid til ein lang båttur.

Ryktet ventar ikkje til båten har lagt til kai, ryktet ser ikkje på klokka, ryktet står ikkje i ro og mak og tenker på om nokon ventar på land. Det er ikkje sånn eit rykte jobbar. Ryktet bryr seg ikkje om kilometer eller om fart eller om reiserute, det vil berre fort fram, og det vil nå så mange som mogleg. Har ryktet reist framfor meg? Er det kome fram allereie? Det er alltid nokon som kjenner nokon andre, som veit noko ingen andre veit. 303 kilometer er ingenting. Eg tenker på ryktet og lukkar auga. Eg ser for meg fjesa til alle i den gamle klassen min. Jentene, gutane, langt hår, kort hår, panneluggar,

STOPP OG TENK

Hva har skjedd med hovedpersonen? Hvorfor skal hun flytte?

2 a Skriv logg fra det første kapitlet i boka dere leser. Hva får vi vite om personene og miljøet? Skriv ned tre spørsmål du har til det som skal skje videre. Fortsett med logg etter hvert lesestopp. Spar på loggtekstene! b Du kan også lage en tegning etter hvert lesestopp mens du tenker over hva du nettopp har hørt. Spar på tegningene! 3 Diskuter med en medelev. Bruk punktene over. 4 Skriv et brev fra Anna til en av personene du har hørt om i dagens høytlesingsøkt. 5 Gå sammen med en eller flere andre og lag

ett eller flere frys-bilder fra det dere har lyttet til i dagens høytlesingsøkt, eller har lest selv. 6 Fyll ut skjemaet «Min leseopplevelse» (kapittel 1, side 15) etter at dere har lest eller lyttet til hele romanen. 7 Romanen er bygd opp av korte kapitler, der noen har overskriften «NO» eller «FØR», og andre har ikke noen overskrift. Kapitlene som inneholder Annas drømmer, er skrevet i kursiv. Hvorfor tror du forfatteren har valgt å ordne kapitlene på denne måten? Hva synes du om metoden forfatteren har valgt?

sideskil, hestehalar, håret ned, mellomrom mellom tenner, regulering. Eg ser det raude i kinna deira, blodet som blir vekke frå fjeset, eg ser fjes som har noko å fortelje vidare. Pappa stansar framfor eit gult hus. – No er vi framme, seier han, og veslesøstera mi tar til å sparke igjen. Ho vil ut, mamma kan ikkje få løyst ho fort nok frå bilsetet. «Du er no ved målet ditt», står det på skjermen. Eg slår av Google Maps-appen, tar eit djupt pust med magen og går ut av bilen.

Sigrid Agnethe Hansen, fra Ser du dette?, 2020

O P P G AV E R

Starten skal skape nysgjerrighet hos oss. Hva har skjedd?

Meningen er nok at vi skal få lyst til å lese videre. Denne teknikken gjør også at vi må følge ekstra godt med. Underveis i lesingen er det fint å stoppe opp noen steder for å kontrollere at vi har fått med oss alt. Da er det fint å skrive logg, snakke med en medelev eller diskutere i grupper. Dere kan for eksempel diskutere spørsmålene i rammen på side 268. Fortsett med å lytte til eller lese romanen. Stopp opp av og til for å sjekke at du henger med, enten med å skrive logg eller å diskutere.Vurderingseksemplar