10
www.egemen.kz
1 қаңтар 2013 жыл
CӨЗ СОЙЫЛ
н а л ы Ж жылы
ƏЗІЛ - ОСПАЌ, СЫН - СЫЌАЌ
н а м а з р ы Аќ л ы ќ а
немесе 1905, 1917, 1929, 1941, 1953, 1989... Адамның айтқаны бола ма əлде Алланың дегені бола ма?! Құдайға шүкір, ақырзаман болмады, заманақыр келген жоқ. Міне, Жылан жылы да сусып кіріп келді. Ал жұлдызнамашылар не дейді? Астрологиялық болжамдардың түрі көп, бірақ, олардың ішінде үш мың жылдан астам тарихы бар Шығыс күнтізбесі ең дəл саналатындықтан,солардың сəуегейлігіне сүйеніп көрейік. Əу дегеннен, əрқайсысы сөйлейтін жоғарыдағы жылдарды тізбектеп жұртты шошытудан аулақпыз. Жыланның да жыланы бар. Есіктен енген жыл Қара Су Жыланы екенін ескерсек, онда Су Жыланы жылында екінші Дүниежүзілік соғыстың нүктесі қойылды емес пе?! Ал əлемді Судан бөлек билеп тұрған тағы төрт стихия – Жер, От, Ауа, Металл бар. Сонау 1905 жəне 1917 жылдардағы төңкерістер, 1929 жылғы əлемдік экономикалық дағдарыс, 1941 жылы Ұлы Отан соғысының басталуы, 1989 жылы КСРО күйреуі, Еуропада Берлин қабырғасының құлауы немесе сол жылғы Қытайдағы қанды оқиға, болмаса 2011 жылғы АҚШ-та егіз үйлердің құлауы темір, яки отты жыландардың еншісінде. Ал мұның алдындағы Су жыланы 1953 жылға дəп келіп, талай жақсылықтардың бастауы болған. Су Жыланы, əсіресе, өнер, шығармашылық адамдары үшін өте қолайлы саналады. Мысалы, сол 1953 жылы Джеймс Бонд, Мерилин Монро сияқты мегажұлдыздардың дəуірі жүргенін айтпағанның өзінде, бұл түрлітүсті теледидар пайда болған, алғашқы Оскар сыйлығы берілген, «Плейбой» журналының бірінші нөмірі жарық көрген жыл. Қазіргі заманғы фэн-шуй ілімінің білгірінің бірі, іргелі зерттеулер жүргізіп, астрологиялық болжамдар жасайтын Рэймонд Лоның лекциялары да назар аударуға тұрарлық. Ол Қытай күнтізбесі жаратылысымыздағы бес элементтің бір бірімен өзара əрекетіне құрылатындығын айта отырып, 2013 жыл – от пен судың егесінен тұратындығын нақты түсіндіреді. Рэймонд Ло мырзаның зерттеулерін қысқаша дəйектегенде былай, жаңа басталған жыл экономика саласына қайта серпін бермек, Өйткені, 2008 жылғы дағдарыстан кейін От стихиясы – Жылан бірінші рет оралып тұр. Алайда, ол Су Жыланы екендігін, ал от пен су шиеленісте болатындығын естен шығармағанымыз жөн. Демек, жылы ауа ағысы салдарынан болған 1953 жылғы Оңтүстік Шығыс Азиядағы мың адам өмірін қиып кеткен алапат құйынды, осы жылы мамыр айында болған Мексикадағы жəне маусым айындағы Мичигандағы торнадоны еске алуға тура келеді. Жұлдызнамашылардың арасында от пен су үйлеспейтін жұп болғандықтан, 2013 жыл мазасыздау табиғи қауіп-қатерлі болуы мүмкін деушілер де бар. Олар саяхатқа шыққанда, жол жүргенде, əсіресе, əуеде жəне су көліктерінде барынша абай болуға шақырады. От пен судың текетіресі су тасқынын, боран, құйын, жер сілкінісін тудырып отыруы тіпті ғажап емес. Дегенмен, жоғарыда атап өткендей 2008 жылғы дағдарыстан кейін оралып тұрған От стихиясы экономиканың жандануына септеспек. Сондықтан да экономикалық өрлеулер енді басталады. Екі жыл қатарына тұратын бұл стихияның қуатын құлшынып еңбек еткендер жəне өз күшіне сүйенгендер сөзсіз сезінеді дейді сəуегейлер. Қалай десек те, Су Отқа үстемдік құратындықтан, судағы индустрия жақсы қарқын алатыны айтылады. Оған қоса тоқыма, қоршаған ортаны қорғау, масс-медиа саласы өзін жақсы сезінетін көрінеді. Электроника, ақпараттық технологиялар саласы соны жаңалықтары үшін сүйінші сұрап жатса таңдануға болмайтын сияқты. Шығыс жорамалы бойынша Жылан – данышпандықтың, ерікжігер, көрегендіктің нышаны. Түбегейлі реформаларға арналған, кез келген мəселені бейбіт жолмен шешуге арналған Жаңа жылда саяси көсемдік пен көшбасшылар бұрынғыдан да көбірек керектігі байқалмақ. Ал Шығыс күнтізбесі бойынша Қара Су Жыланы 2013 жылдың 10 ақпанында кіреді де, 2014 жылдың 31 қаңтарына дейін тұрады. Жұлдызжорамалшылар осы аралықта қиылған некелердің ғұмырын ұзақ болатындығын алға тарта отырып, сезім мəселесінде барынша салмақты болуға, айтылған сөзді, берілген уəденің бəрін безбенге салып, ұшқары қадамдардан аулақ болуға шақырады. Мансап мəселесі мазалайтындарға келсек, биыл ғылыммен айналысатындар мен зерттеушілер үшін сəтті жыл болмақ. Сол сияқты, артистер, жазушылар, музыканттар мен суретшілер, тіпті, осы салалардың есігін енді ашқандар да айлары оңынан туып тұрғанын сезінетін көрінеді. Бірақ, жылан табысқа жету жолында белден басуды тіпті жақтырмайтын болғандықтан, адамның басты қаруы жұмсақ дипломатия, көрегендік пен аздаған ақыл-айла болуы қажет. Қысқасы, ирелеңдеген жылан жылында кез келген жағдайға икемделгіш жандардың жолы болмақ. Жұздызнамашылар саясатта, əлеуметтік мəселелерді шешуде болсын билік басындағыларға икемді болып, тіл табысушылыққа бейім болуға кеңес береді. Ақшаны оңды-солды желге шауды жақтырмайтын, несие мен қарыздан аулақ жүретін «Жылан» маңдайтермен келген табысты ғана еселемек. Тағы бір гороскоп 2013 жылдың жазы – аптап, қысы – аязды болатындығын дəйектепті. Астрологтардың келесі тобы биыл жүрек-қан тамырлары, бүйрек ауруларынан абай болуға жəне көз ауруларынан барынша сақ болуға шақырады. Ең бастысы мазасыз жылда барынша сабырлы, жеті рет «өлшеп» барып, бір рет қана «кесетін» парасаттан айырылмаған лəзім. Дайындаған Айнаш ЕСАЛИ, «Егемен Қазақстан».
АЛМАТЫ.
Меншік иесі:
“Егемен Қазақстан” республикалық газеті” акционерлік қоғамы Президент Сауытбек АБДРАХМАНОВ Вице-президент – бас редактор Жанболат АУПБАЕВ Вице-президент Еркін ҚЫДЫР
Савелий ЦЫПИН.
Ірі мекемесі тоқырауға ұшыраған ұжым басшысы жылдың алғашқы күні ақылдаспақ болып үзеңгі досына хабарласып отыр. – Валентин Павлович, ақылыңыз керек болып тұр. – Нарық заманы, ақыл да ақылы... Сендей ұзеңгі досқа тегін... – Ұжымға көңілім толмайды! – Не, бүлік шығарды ма? – Құдай сақтасын! Тыптипыл, тып-тыныш. – Онда не? – Тып-типыл болмай қайтсін, істерге іс жоқ! Өніміміз өтпей қара басты емес пе! – Менен не ақыл? – Ел-жұрттан, ұжымды айтамын, қалай құтылуға болады? – Жылуды өшіріп көрдің бе? – Қыс басталғанда-ақ қолға алғанмын. Сырт киімдерімен қыстап шықты. – Жарықты сөндіріп көрсең? – Оны да істеп көрдім. – Су атаулыны бекітіп тастау керек. – Сырттан тасып жатыр. – Кірер есікті тас бекітіп көрдің бе?
– Қоршауды тесіп, есік-терезенің əйнегін алып тастап тапжылмай орындарында отырады. – Ойпыр-ай-ə, не айтарымды білмей отырғаным... Айтпақшы, бөлме атаулыны дəрілетіп көрдің бе? – Шақыртып, бұрқыратып, «булап та» көрдім... тарақан, шыбын-шіркей тырыпай асса да, адамдарым тұмсықтарын тұмшалап, оған да шыдап бақты. – Еңбек ақыларын татырмай қою керек! – Өнім өтпесе, қайдағы еңбек ақы, оны алмағандарына жылдан асты. – Онда былай ет: қызмет орнына кіруді ақылы ет... жұмыс орнына келіп отырамын десе, ақысын төлеп, кіріп отырсын омалып. Төлемесе кете барсын! – Əп бəрекелді! Міне, ақыл! Басыңыз бас-ақ қой Валентин Павлович! Тығырықтан жол тауып бергеніңізге құлдық! ... Маша, тездетіп маған бас есепші мен кадр бөлімінің бастығын шақыр. Ұжымның тізімін жасап, бұйрық шығарамыз!..
Сол
Аударған Бақтыбай ЖҰМАДІЛДИН.
Бїк-шік бизнес «Жаман сырын айтамын деп, шынын айтады» демекші, менде қазіргі өзіміздің күн көріп отырған бизнессымағымыздың жайжапсарын жайып салайын деп отырмын. Мардымсыз тірлік кешіп жүргенімде, жығылғанға жұдырық, бір созылмалы кеселге ұшырап ауруханада айлап жатуға тура келді. Алғашқыда көңіл сұрап келген ағайындардың əкелгендеріне көңіл бөлмейтінмін. Бірде олар əкелген алма атаулыны жиыстырып əйеліме беріп жібергенмін. Ертесінде əйел: «Кешегі алмаларың он бес килограмнан асып жығылды...» дейді. Түсінбеген маған: «Сатып, дəрі-дəрмек əкелдім. Үйдің де пəтерақысын төлеуге жетті» деді де: «Əкелгендердің қолын қақпа, не əкелсе де жиыстыра бер» деп қытайдың нəн екі-үш қабын тастап кетті. Қарға тамырлы қазақ емеспіз бе, айналайын ағайын-туыс, жекжат-жұрағат бар, ойпыр-ай, түске дейін үш-төртеу, түстен кейін бес-алтау келіп... ал сенбі, жексенбі бірі кетіп, келесісі келіп, күні бойы тыным көрмеймін... Келген атаулы құрқол келмейді. «Ауруына алма сеп» деп əйел айтқан болуы керек, жатқан төсегімнің асты алмаға толды. Əйел де ылдым-жылдым, кештетіп келіп, теңдеп тиеп, тайып отырады. Əйелдің деуімен болуы керек, алмадан бөлек алмұрт, қауын сияқты жеміс-жидектерде келе бастады. Басында ыңғайсызданушы едім, келіншектің кешегілер пəлен қаражат болды, оны өйттімбүйттім дегенін естіп... кейінгі кезде көз қиығым бірден келгендердің дорбасына түсетін болып алды... Ауыл пойыз жол торабында болғандықтан, əйел сатар затын ары-бері өткендерге ілезде-ақ үлестіріп үлгереді. Не керек, ауруым созылмалы болғандықтан, алты ай жатсам
да зерікпедім... Əйелдің арқасында шағын жеке бөлме бұйырып, тоңазытқыш пен теледидар да кіргізіп берді. Бірде көңіл сұрап келіп отырған құда: «Құдағи айтқан он қап кəртөшкені қаптап дайындап қойдық» дегенінде үндей алмай, кеткен соң əйелге: «Кəртөшкің не?!» десем: «Саған ескертуді ұмытыппын ғой, бар-ау деген ағайындарға «Ауруы қиын, шетелден маман келіп қарайды екен. Оның қарағанына, дəрі-дəрмегіне көп қаражат керек екен дегенмін. Құдаң болып, басқалар бар – құдай қаласа бір елу мөшектей кəртөшкі бұйырып, оны бір пойызбен келісіп тиеп, алдағы аптада қалаға апарып сатып келейін деп тұрмын. Онымен бірге, бұйырған төрт-бес ірі қара, жиырма шамасындағы уақ малдың да етін апармақпын» дейді. Не керек, өстіп ойламаған жерден бүк-шік бизнес пайда болғаны... Бірде келіншек алақайлап көңілді келді де: «Ендігі жерде елжұртың не əкелсе де ала бер. Стансадан киоск аштым, енді бəр-бəрін сата беруге болады!» дейді. Қайтейін, қолдан келер басқа тірлік жоқ, бұйырған бизнеске бел шешіп кірістім де кеттім. Сөйтіп, жатқаныма жылға жуықтағанда əйел: «Енді сенің орныңа Жаңа жылдан бастап, мен жатамын. Ел-жұртқа өзім сауыққан болдым, ауруым əйеліме жұғыпты дейсің. Киоскіде сатушы бар, сен екі ортада жүріп тұрсаң болды. Маған не керегін өзім айтамын, тек оны айналайын ағайындарға көз жасыңды сығымдай отырып айтып жеткізсең болды» дейді. Уақытша болса да қапас қамаудан құтылғаныма құлдық ұрып, əйелге: «Лəппай тақсыр!» деп іске кірістім де кеттім... Ерсұлтан МАҒЖАН. АЛМАТЫ.
Кемеде өте бай шонжар мен аса білімді ғалым келе жатыпты. Шонжар өзімен бірге бар байлығын тиеп келе жатады да, ғалым құр қол болса керек. Аяқасты дауыл тұрып кеме аударылып, жаңағы екеуі бір ағашқа жармаса жағаға жетіп, аман қалыпты. Сонда үнжырғасы түсіп отырған ғалымға шонжар: – Сенің түңілетін ретің жоқ, басың аман – бəрі орнында. Мен бейбақты айтсаңшы, жиғантергенімнен айырылған!.. – деген екен. Яғни, осы тосты қандай қауіп-қатер болса да өзіңмен бірге қалатын ақыл-білім үшін алып қойсақ.
Мəселеден мəселе таралып жатыр, Жылдың алғашқы күн тəртібінде – «Көлденең табыс – көрге тығады, Көрге жете алмаса – көлге тығады, Ұйымдасқан қылмыс орға жығады, Одан өтіп кетсең, торға тығады» деген ащы мəселе қаралып жатыр. – Қымқыруды, жымқыруды, Ұрлық істеп, жер бауырлап,
Мəселеден мəселе таралады, Көбектің үйіндегі түн тəртібінде Мына мəселе қаралады: Баласына да, «қожасына» да, «Қожасының» сіңлісін алған Бас қаситын бажасына да, Алдында құрдай жорғалайтын Қайын ағасына да Белдеріне бір-бір қап байлайды да, Жан-жаққа қарай айдайды. – Күндіз үндемеу керек, Ал түнді түн демеу керек. Күндіз біреу сын айтса, Оны өзіңе мін демеу керек. «Мынауың кім?» демеу керек. Тек күндізгімен өмір сүрсең, Ғұмыр бойы жолың болмайды, Жолың болмаған соң, Түсінікті ғой – сорың қайнайды. Білсеңдер, табыстың бəрі түнде келеді. Үйде үндемей жатсаң, Ондай байлық кімге келеді? Сондықтан жатпаңдар! «Жемейтін адам жердің астында» *** Жорыққа аттан, бар! Міне, Көбектің үйінде Біз жердің үстіндеміз, Тəртіптің осындай түр-түрі Əпетит барда жеп қалайық, Кəне, жолға аттанайық! бар. Күндіз мінбеде Күмілжіп, желкені қасу керек. Толымбек ƏЛІМБЕК, Түнде үйге тасу керек! Соның бəрін біліп ал! АЛМАТЫ.
*** Бір пенденің қызметі өте жоғарылап, оны құттықтауға досы келгенде шенеунік көзін сығырайта қарап: – Кімсің-ей?! Сені танымадым, – дейді. Сонда досы сəл мүдіріп барып: – Танымадың ба?!. Сенің көзіңе шел қаптап, көруден мүлде қалған деп естіп едім... сол рас екен-ақ! – дейді. Осы тосты, достарымыздың қызметі өскенде суқараңғы көрсоқыр болып қалмауы үшін алайық!
а ш р ы Ш ы є а д н жаны иыс жым Бір бала Жаңа жыл қарсаңында қыстық киімдерім жоқ деп Аяз атаға хат жазып, онысын пошта жəшігіне салып кетеді. Ертеңіне пошта бастығы көп хаттардың ішінен əлгі баланың хатын оқиды да, баланың көңілін қалдырмайын деп, қалағанын алып, Аяз атаның атынан беріп жібереді. Бірер күннен кейін əлгі баладан поштаға тағы хат келеді. Онда: «Құрметті Аяз ата, сіз беріп жіберген тонды, құлақшынды, мойынорағыш пен етіктерді алдым, рахмет. Бірақ поштадағы оңбағандар қолғапты алып қалыпты...» – деп жазылған екен. *** Екі жігіттің əңгімесінен: – Осы Жаңа жыл мерекесін кім ойлап тапқан? – Білмеймін, кім ойлап тапса да ішкіш болған сияқты...
Мың құлап, мың тұруды, Өң түгілі, түсімізден де, Сыртымыздан, ішімізден де Көрмеуіміз, Оған жол бермеуіміз, Ұры-қарыға ермеуіміз, Оны көрсек, Ұяттан терлеуіміз, Ұрлық істегендерді Тірідей жерлеуіміз, Соларға қарсы қылышымызды Оңды-солды сермеуіміз Керек! – деп сілтеді Көбек.
Тїн тəртібінде
.. . н і їш
Əзіліѕ
жарасса...
Суретті салған Айдарбек ҒАЗИЗҰЛЫ.
Жаѕа жылдаєы
ќайдаєы мен жайдаєы
– Өзім жігерлі жаспын, күш-қуатым тасыған шақ, жоғары оқу орнының екіүшеуін тауыстым дейсіз! Осы қабілетіңізді бизнес саласында сынап көрмек болсаңыз, өзіңізақ жұмыс тауып, біздің басымызды қатырып хабарласа беруді доғарсаңыз деймін! (Телефондағы əңгіме).
*** – Санта Клаус пен Аяз атаның айырмашылығы неде? – Санта ішпейді жəне үнемі жалғыз жүреді, ал Аяз ата қызара бөртіп алып, қасына қыз ертіп жүреді.
*** «Бассейнге ақшадан басқа зат атаулыны тастап ластамауларыңызды өтінеміз, əрі талап етеміз». (Хабарландырудан)
*** Бір бала Аяз атаға: «Маған бөпе сыйлаңызшы» деп хат жазып жіберсе керек. Сонда Аяз ата: «Онда маған анаңды жібер» деген жауап жіберіпті.
*** «Əйелімді кір жуып, үйді тазарту үшін үш күнге үйге жіберуіңізді сұраймын». (Бас дəрігер атына жазылған өтініш).
*** Кеңседегі жаңалық «Біздің бастықтың шаңырағында үлкен қуаныш, үш бала дүниеге келді. Босанған үш келіншектің де денсаулықтары өте жақсы». *** Құлақтандыру «Ар-ұят тауып алдым. Жоғалтқан адам мұны менен тезірек алып кетсе екен! Əйтпесе, мазамды алып, түн баласы ұйқы берер түрі жоқ...»
Мїйісті жїргізетін Берік САДЫР
МЕКЕН-ЖАЙЫМЫЗ: 010008 АСТАНА, “Егемен Қазақстан” газеті көшесі, 5/13. 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58 А. АНЫҚТАМА ҮШІН: Астанада: АТС 37-65-27, Алматыда: 273-73-80.
БАЙЛАНЫС: Астанада: факс (7172) – 37-19-87, электронды пошта: egemenkz@maіl.onlіne.kz egemenkz@maіl.ru , egemenkz@maіl.kz Алматыда: факс (727) – 273-73-80, электронды пошта – egemalm@host.kz
МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Астана – (717-2) 37-61-21; Ақтау – 8 (701) 593-64-78; Ақтөбе – (713-2) 56-01-75; Талдықорған – 8 (728) 27-05-70; Атырау – (712-2) 32-94-07; ЖАРНАМА-АҚПАРАТ БӨЛІМІ:
Кїн тəртібінде
Көкшетау – (716-2) 25-76-91; Павлодар – (718-2) 57-18-09; Қарағанды – (721-2) 43-94-72; Семей – (722-2) 52-26-86; Қостанай – (714-2) 39-12-15; Тараз – (726-2) 43-37-33; Қызылорда – (724-2) 27-00-85 Шымкент – 8 (701) 404-36-29; Орал – (711-2) 28-80-35; Петропавл – (715-2) 50-72-50. Өскемен – (723-2) 25-28-41; Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, факс – 37-64-48, egemen_adv@mail.ru Алматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-73-97, gulnurekkz@mail.ru
А материалдың жариялану ақысы төленген. “Егемен Қазақстанда” жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.
Газет мына қалалардағы: 010008, Астана қ., Жұбанов к-сі, 24/1, «Издательство БМ» ЖШС, 050000, Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС, 100008, Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Арко» ЖШС, 110007, Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС, 120014, Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС, 130000, Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС, 030010, Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-полиграфия» ЖШС, 060005, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Мистоль» ЖШС, 160000, Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС, 140000, Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС, 150000, Петропавл қ., Қазақстан Конституциясы к-сі, 11, «Полиграфия» АҚ, 080000, Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС, 090000, Орал қ., Мұхит к-сі, 57/1, «Жайық Пресс» ЖШС, 040000, Талдықорған қ., Қабанбай батыр к-сі, 32, «Офсет» баспаханасы, 070002, Өскемен қ., Космическая к-сі, 6/3, «Шығыс ақпарат» КМК баспаханаларында басылып шықты.
Газетті есепке қою туралы №01-Г куəлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республикасының Мəдениет жəне ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сəйкес сертификатталған.
Таралымы 200 601 дана. Нөмірдің кезекші редакторы
Əбдірахман ҚЫДЫРБЕК.
Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. “Егемен Қазақстан” республикалық газеті” АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 5 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. Тапсырыс 8921 Газет Астана қ., Жұбанов к-сі, 24/1, «Издательство БМ» ЖШС-те басылды, тел. 93-98-25. Тапсырыс №141 ek