นาฏศิลป์ ม. 4-6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2

หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 การละครตะวันตก แนวคิด ละครเป็ นการรวบรวมศิลปะหลายแขนงไว้ดว้ ยกัน เช่น วรรณกรรมการละคร การออกแบบเครื่ องแต่ง กาย ฉาก ศิลปะการเคลื่อนไหวและดนตรี และยังสะท้อนสภาพของชีวติ มนุษย์ในยุคต่างๆด้วย สาระการเรี ยนรู้ 1. ประวัติการละครตะวันตก 2. ละครสร้างสรรค์ 3. การเขียนบทละครสั้น กิจกรมฝึ กทักษะทีค่ วรเพิม่ ให้ นักเรียน 1. อธิบายวิวฒั นาการของละครตะวันตกได้ 2. แสดงละครสร้างสรรค์อย่างง่ายได้ 3. เขียนบทละครสั้นได้

ประวัติการละครตะวันตก ละครเป็ นการรวบรวมศิลปะหลายแขนงไว้ดว้ ยกันตั้งแต่วรรณกรรมการละคร อันเป็ นศิลปะในการ ประพันธ์เรื่ องราวที่ใช้แสดง การออกแบบฉาก ออกแบบเครื่ องแต่งกาย การเคลื่อนไหวและดนตรี การแสดงแต่ ละยุคสมัยจะมีความแตกต่างกันและมีการพัฒนาศิลปะต่างๆด้วย ทาให้เห็นถึงวิวฒั นาการทางด้านความคิด สร้างสรรค์ของมนุษย์ต้ งั แต่อดีตถึงปั จจุบนั ละครตะวันตกแบ่งได้เป็ น 4 ยุค คือ ละครยุคแรก ละครสมัยกลาง ละครยุคฟื้ นฟูศิลปะวิทยา และละคร สมันใหม่ ละครยุคแรก ละครยุคแรก ถือเป็ นรากฐานของละครตะวันตก คือ 1. ละครสมัยเริ่ มแรก 2. ละครกรี ก 3. ละครโรมัน 1. ละครสมัยเริ่มแรก ละครสมัยเริ่ มแรกไม่มีหลักฐานปรากฏแน่ชดั ว่าเริ่ มมีมาตั้งแต่สมัยใด เชื่อกันว่าการละครเริ่ มมีมาตั้งแต่ มนุษย์มีการเคลื่อนไหวตามจังหวะเพลง เพื่อสื่ อระหว่ามนุ ษย์กบั อานาจเร้นลับ โดยมีหมอผีหรื อผูน้ าที่ได้รับ การนับถือเป็ นผูส้ อนท่าเต้นและเต้นนาในพิธีที่จดั ขึ้น เพื่อเป็ นการบูชาสิ่ งศักดิ์สิทธิ์ ให้มาช่วยทาให้เกิดความ สมบูรณ์ และช่วยให้คนในเผ่าประสบความสาเร็ จในการล่าสัตว์หรื อในการทาสงคราม นอกจากนี้ยงั มีการเต้นในพิธีต่างๆ ที่เชื่อกันว่าเมื่อทาแล้วจะช่วยขจัดปี ศาจที่ทาให้เกิดโรคร้ายหรื อ บังคับวิญญาณของผูต้ ายให้จากไป ผูแ้ สดงในพิธีเหล่านี้จะใส่ หน้ากาก แต่งกายด้วยหนังสัตว์หรื อเปลือกไม้ แสดงให้เห็นว่าเป็ นวิญญาณที่ถูกเรี ยกมา ต่อมามนุษย์มีความรู ้เกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติมากขึ้น จึงเปลี่ยน จากการบูชาในพิธีต่างๆ มาใช้การแสดงเป็ นการอบรมสั่งสอนให้รู้จกั ขนบธรรมเนียมประเพณี วิวฒั นาการขั้น ต่อมา ซึ่ งถือว่าสาคัญต่อการละครคือ การแสดงเรื่ องของเทพเจ้าหรื อวีรบุรุษของเผ่า เช่น ในอิยปิ ต์มีละคร เกี่ยวกับเทพเจ้าโดซิ ริส ปลายศตวรรษที่ 7 ก่อนคริ สตกาลมีการเต้นในพิธีทางศาสนาที่เชื่อว่าผูเ้ ต้นเป็ นตัวแทน เทพเจ้าหรื อสามารถติดต่อกับเทพเจ้าได้ ปั จจุบนั การเต้นนี้พบในหมู่คนที่ดารงชีวิตแบบเดิมๆ เช่น หมู่ชนบาง ท้องถิ่นของแอฟริ กา ออสเตรเลีย และพวกอินเดียนแดง

2. ละครกรีก กรี กเป็ นชาติที่ได้รับการยกย่องด้านละคร ละครกรี กเป็ นต้นกเนิดและมีอิทธิ พลต่อการละครตะวันตกมาก เนื่องจากได้รับการส่ งเสริ มอย่างกว้างขวางและมีการประกวดบทละครทุกปี ที่กรุ งเอเธนส์ ละครกรี กมี 2 ประเภท คือ ละครโศกนาฏกรรม (Tragedy) ละครสุ ขนาฏกรรม (Comedy) 2.1 ละครโสกนาฏกรรม (Tragedy) มีตน้ กาเนิดมาจากพิธีกรรมในการบูชาเทพเจ้าไดโอไนซุ ส ซึ่ งเป็ น เทพเจ้าแห่งหล้าองุ่น พืชพันธุ์ธญ ั ญาหารและความอุดมสมบูรณ์ ทุกปี ชาวกรี กจะจัดงานรื่ นเริ ง เพื่อบูชาเทพเจ้า ไดโอไนซุ สในปลายเดือนมีนาคมซึ่ งถือว่าเป็ นงานประจาปี เรี ยกว่า งาน “เดอะ เกรต ไดโอไนซุส” (The Freat Dionysis) การขับร้องและการเต้นราเพื่อบูชาเทพเจ้า จะมีชายคนหนึ่ งสวมหน้ากากเป็ นผูน้ ากลุ่มร้องเรี ยกว่า “คอรัส” (Chirus) เป็ นบทสวดเกี่ยวกับชีวติ ของเทพเจ้าไดโอไนซุ ส แต่เดิมไม่มีการแต่งเนื้อร้องไว้ล่วงหน้า ผูน้ า กลุ่มร้องคนเดียว มีสมาชิกอื่นๆร้องตาม ต่อมาผูน้ าขับร้องเป็ นผูแ้ สดงด้วย โดยมีการพูดแทนการขับร้อง มีบท โต้ตอบกัน และมีการแสดงที่ไม่เกี่ยวข้องกับเทพเจ้า รู ปแบบของละครกรี กมีจุดเด่นดึงดูดผูช้ มในด้านแก่นของเรื่ องที่สะท้อนภาพของมนุษย์ที่พยายามจะต่อ สู่ กบั อานาจที่อยูเ่ หนือโลกนี้ สาระสาคัญของละครกรี ก คือ ต้องมีการชาระล้างจิตใจให้บริ สุทธิ์ ทาให้เข้าใจ ชีวิตตัวเอกต้องมีสถานะ ทางสังคมสู ง มีความเด่นในแง่ต่างๆ แต่มีความผิดพลาดซึ่ งจะนาไปสู่ ความหายนะ มีดวงชะตาที่พลิกผัน บท ละครเป็ นร้องกรอง เค้าโครงเรื่ องต้องเป็ นเหตุการณ์ที่เกี่ยวเนื่องกัน จบภายในเวลา 24 ชัว่ โมง และเกิดในสถานที่ เดียว นอกจากสาระของละครโสกนาฏกรรมที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีองค์ประกอบของการแสดงดังนี้ 1) การดาเนิ นเรื่ อง ไม่แบ่งเป็ นองก์ แต่เริ่ มด้วยการแนะนาบนละคร มีบทเพลงนานักร้องเข้ามาบนเวที มี บทสนทนาสลับกับบทขับร้อง บทที่นกั ร้องใช้มกั มีดนตรี ประกอบไปด้วย ตอนสุ ดท้ายเป็ นตอนที่พากลุ่มขับร้อง ออกไปจากเวทีซ่ ึงเป็ นตอนจบ 2) ตัวละครใช้ผชู ้ ายแสดง 3) กลุ่มนักร้อง กาหนดไว้เป็ นมาตรฐานคือ ในโศกนาฏกรรมมี 15 คน ในละครตลกมี 24 คน ในขณะที่ผู ้ แสดงกาลังเจรจาตามบท ลูกคู่จะขับร้องและเคลื่อนไหวในลักษณะของการโต้ตอบเสริ มเรื่ อง โดยบรรยาย เหตุการณ์หรื อแสดงความคิดเห็น

4) จานวนผูแ้ สดงในแต่ละฉาก มีครั้งละไม่เกิน 3 คน อาจมีตวั ละครอยูบ่ นเวทีมากกว่า 3 คน แต่หา้ มตัว ละครโต้ตอบกันมากกว่า 3 คน 5) การแบ่งฉาก ใช้กลุ่มนักร้องร่ ายราและขับร้องคลอไปกับเครื่ องดนตรี 6) ไม่มีการตายบนเวที เพราะเป็ นโรงละครกลางแจ้งไม่มีม่านเปิ ด-ปิ ด แต่ใช้พิธีกรบรรยายการตายแทน 2.2 ละครสุ ขนาฏกรรม (Comedy) พัฒนามาจากการขับร้องเพลงที่สนุกสนานของพวกติดตามขบวนแห่ เทพ เจ้าไดโอไนซุ ส บทเพลงมีลกั ษณะหยาบโลน มีการใส่ หน้ากาก แต่งกายเลียนแบบสัตว์ ล้อเลียนสังคม ต่อมามี เนื้อเรื่ องเกี่ยวกับสามัญชน โดยเฉพาะเรื่ องเงินและเรื่ องความรัก มีชาวบ้านมาร่ วมสนุ กและเจรจาโต้ตอบ ล้อเลียนพวกท้ายขบวนที่เรี ยกว่า “โคมุส” เพลงที่ขบั ร้องและมีลกั ษณะตลกเรี ยกว่า “โคมุส โอด” แปลว่า เพลง สนุกสนานเฮฮา สุ ขนาฏกรรม แบ่งเป็ น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1) ละครแบบเก่า เฟื่ องฟูมากในยุคทองของละครกรี ก บทละครมีลกั ษณะเป็ นบทสนทนาที่เปิ ดเผยและ หยาบโลน ฉากแรกจะมีตวั ละครตัวหนึ่งออกมาแนะนาเกี่ยวกับความสุ ข มีการทาตามข้อเสนอหลังการโต้เถียง ตอนที่เหลือยูเ่ ป็ นการแสดงผลจากการทาตามข้อเสนอออกาในรู ปแบบของความสนุกสนาน ส่ วนใหญ่ฉากที่จบ จะจบด้วยฉากการออกไปงานเลี้ยงมีการรื่ นเริ งสนุกสนาน 2) ละครแบบใหม่ เป็ นละครตลกที่เกิดขึ้นราว ค.ศ. 338 มีลกั ษณะเปลี่ยนไปจากเดิม เนื้ อเรื่ องส่ วนใหญ่ เกี่ยวกับการปกปิ ดตัวจริ ง ใช้เรื่ องเหลือเชื่ อมาสร้างความตลกขบขัน ใช้ความรวดเร็ ว มีเสี ยงอึกทึกครึ กโครม เนื่ อ เรื่ องส่ วนใหญ่ยงั มีเค้าโครงเกี่ยวกับเทพไดโอไนซุ สคือ ทุกเรื่ อพูดถึงทหารที่หายสาบสู ญไป จนกระทัง่ มีการ ค้นพบ บทละครแบบนี้ยงั คงใช้นกั ร้องไว้องสลับฉาก โรงละคร เป็ นโรงละครกลางแจ้ง ที่นง่ั ทาเป็ นแถวแบบสเตเดียมรู ปครึ่ งวงกลม มีที่วา่ งระหว่างผูช้ มกับ เวที เรี ยกว่า “ออร์ เคสตรา” เพื่อให้กลุ่มนักร้องยืนและเต้น มีฉากเป็ นภาพวาดมีการใช้เทคนิคต่างๆเข้าช่วย ในยุค ทองของกรี กมีการยกพื้นเวทีเพื่อใช้เป็ นที่มอง เครื่ องแต่ งกาย เนื่ องจากเวทีแสดงเล็ก ผูช้ มอยูห่ ่างมาก ผูแ้ สดงเป็ นผูช้ ายล้วน จึงต้องแสดงท่าทางให้ มากกว่าความเป็ นจริ ง มีการสวมรองเท้าส้นสู ง ใหญ่และหนาเพื่อให้ดูวา่ ตัวสู ง มีเครื่ องประดับศีรษะ เสื้ อไม่มี แขน มีเข็มขัดคาดใต้อก ใช้เสื้ อคลุมแบบยาวขมวดไว้ตรงบ่าขวา มีเสื้ อคลุมสั้นสวมทับทางบ่าซ้ายมีสีฉูดฉาด ใส่ หน้ากากตามลักษณะของตัวละคร เพราะผูช้ มไม่สามารถเห็นอากัปกิริยาบนใบหน้าผูแ้ สดง และยังช่วยให้เกิด เสี ยงพูดที่ดงั กว่าปกติดว้ ย ตัวละครตัวเดียวสามารถเล่นได้ลายบทบาท ส่ วนตัวละครตลกจะใส่ หน้ากากที่มี ลักษณะขบขัน ใส่ เสื้ อแขนสั้น ยาวถึงสะโพก มีลกั ษณะพอง กางเกงรัดรู ปดูแล้วเหมือนเปลือย

3. ละครโรมัน เมื่อกองทัพซีซาร์จากกรุ งโรมบุกเข้าประเทศกรี ก ชาวโรมันซึ่งมีความสนใจศิลปะ วรรณคดี และละคร จึงจัดตั้งโรงละครของตนขึ้นแต่ก็ยงั ลอกเลียนแบบมาจากกรี กโบราณทั้งสิ้ น โรม ได้กลายเป็ นศูนย์กลางของการละคร แต่เพราะชาวโรมันชั้นสู งดูถูกการละคร ผูเ้ ข้าชมจึงมีแต่ชน ชั้นต่า ต้องงการแต่ความเพลิดเพลิน ไม่สนใจในด้านสุ นทรี ยะ และการสร้างเสริ มสติปัญญา การเลียนแบบตัว ละครกรี กไม่ได้มีการพัฒนาให้ดีกว่าเดิม ละครแนโศกนาฏกรรมจึงเสื่ อมลง แต่การละครของโรมันก็มี ความสาคัญและมีอิทธิ พลต่อนักเขียนบทละครในสมัยหลังๆ โดยเฉพาะยุคฟื้ นฟูศิลปะวิทยา อันเป็ นยุคที่ นักเขียนบทละครรู ้จกั ละครกรี กผ่านทางละครของโรมัน ละครโรมันมี 2 ประเภท คือ ละครโศกนาฏกรรมโรมัน และละครตลกขบขันโรมัน 3.1 ละครโศกนาฏกรรมโรมัน ผูน้ าละครแนวโศกนาฏกรรมมาเผยแพร่ ในโรม คือ ลิวอิ ุส แอนโดร นิคสั (Livius Andronicus) และ ลูเซียส แอนน์เซียส เซเนกา (Luxius Annseus Seneca) ซึ่งมีผลงานตกทอดมาถึง ปั จจุบนั ซึ่ งเป็ นบทละครที่ได้มาจากกรี กและเฟื่ องฟูมากในยุคฟื้ นฟูศิลปวิทยา ปั จจุบนั ไม่เป็ นที่นิยมแล้ว เพราะ บทละครของเซเนกาเหมาะจะเป็ นละครสาหรับอ่านากกว่าจะนามาแสดง เพราะมีรายละเอียดปลีกย่อยมากมาย ดังนี้ 1) มี 5 องก์ 2) กลุ่มนักร้องทาหน้าที่วจิ ารณ์เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมากกว่าเข้าร่ วมแสดงในละคร 3) ฉากสยดสยอง ใช้วธิ ี การให้ผสู ้ ื่ อสารข่าวมารายงาน แทนที่จะแสดงบนเวที 4) มีแก่นของเรื่ องแบบเร้าความรู ้สึก มักมีการล้างแค้น 5) ไม่มีการวาดภาพตัวละครให้เด่นชัด ให้พูดคนเดียว 3.2 ละครตลกขบขันโรมัน (Comedy) นักเขียนบทละครประเภทนี้ดดั แปลงเนื้อหามาจากละคร ตลกแบบใหม่ของกรี ก และประสบความสาเร็ จมากกว่าละครแนวโศกนาฏกรรมโครงเรื่ องมักมีเรื่ องเกี่ยวกับการ ผิดฝาผิดตัว ลูกชายใช้จ่ายฟุ่ มเฟื อยและหลอกลวงพ่อ ทาสฉลาดที่หลอกลวงนายด้วยวิธีที่น่าขันต่างๆ ละครประเภทนี้ไม่ใช้กลุ่มนักร้อง ผูแ้ ต่งละครเพิ่มเพลงและเครื่ องดนตรี เข้าไปในเนื้อเรื่ องดนตรี เข้าไป ในเนื้อเรื่ อง แม้จะเลียนแบบมาจากกรี กแต่ก็ยงั มีแบบโรมันเอง มีลกั ษณะคล้ายละครประเภทคอมมีเดีย เดลลาร์เต การละครของโรมันได้เสื่ อมลงทีละน้อย มีการแสดงย่อยๆ เข้ามาเฟื่ องฟูแทนซึ่ งการแสดงเหล่านี้เร้า อารมณ์ ไม่สุภาพและขัดหลักศาสนา จึงมีการขับไล่นกั แสดงออกจากวงการศาสนา การแสดงละครของโรมัน สิ้ นสุ ดลงเมื่อศาสนาเข้ามามีอานาจและมีการบุกรุ กของพวกต่างชาติ

โรงละคร โรงละครโรมันนั้นดัดแปลงมาจากโรงละครของกรี ก แต่สภาสู งของโรมันไม่สนับสนุนการ ละคร โรงละครโรมันในยุคแรกจึงมีเพียงการยกพื้นเพื่อให้มองเห็นได้ทวั่ ถึง ต่อมาจึงมีการสร้างโรงประชุมใหญ่ ขึ้น สร้างรู ปวีนสั ขึ้นบนยอดตัวอาคารและถือว่าเป็ นสิ่ งศักดิ์สิทธิ์ สาหรับสักการบูชา ระดับเวทีสูงราว 5 ฟุต ด้าน ในสุ ดของเวทีทาเป็ นรู ปส่ วนหน้าของตึก มีประตู 3 บาน โรมันเป็ นพวกแรกที่ใช้ม่านด้านในเวที มีพวกรับจ้างมาคอยปรบมือส่ งเสี ยงเชียร์ ผูแ้ สดงไม่ค่อยใช้กลุ่ม นักร้องในละครโรมัน จึงจัดบางส่ วนของวงออร์ เคสตราให้ผชู ้ มฟัง ใช้แสดงทั้งละครโศกนาฏกรรมและละคร ตลกขบขัน แต่เพราะโรงละครโรมันใหญ่มากจึงแสดงแบบ “แพทโทไมม์” ซึ่ งชาวโรมันคิดขึ้นเอง เป็ นละคร ตลกสั้นๆ เกี่ยวกับตุการณ์ร่วมสมัยที่น่าสนใจมีการเลี่ยนหน้ากากกลุ่มขับร้องและนักดนตรี ทาท่าทาง ประกอบการแสดงด้วย ละครสมัยกลาง ยุคกลางเริ่ มต้นเมื่อกรุ งโรมแตก ถือว่าเป็ นยุคมืด เพราะเป็ นยุคที่ความเจริ ญทางวัฒนธรรมน้อยมาก มีคน รู ้หนังสื อน้อยและไม่มีการแลกเปลี่ยนความรู ้กนั ไม่มีการละคร มีแต่ละครใบ้แบบตลกที่แสดงภาพชีวติ ระจาวัน มีนกั แสดงเร่ ที่มีความสามารถในการร้องบทกลอนและเล่าเรื่ อง นับว่าเป็ นการท้าทายกฎหมาย เพราะถูกเพ่งเล็ง ว่าเป็ นคนบาป โกหกหลอกลวง แสดงเป็ นบุคคลต่างๆที่ตนเองมิได้เป็ นจริ งๆ ศาสนจักได้พยายามต่อต้านการ ละครแต่กลับเป็ นผูฟ้ ้ื นฟูข้ ึนเอง ละครสมัยกลางเฟื่ องฟูต้ งั แต่ ค.ศ. 900 – 1500 ต่อมาถูกยับยั้งอีกในการต่อสู ้ทาง ศาสนาในยุคปฏิรูป ในศตวรรษที่ 16 จึงเริ่ มปรากฏนามนักเขียนบทละครพร้อมกับรู ปแบบใหม่ๆของละคร ละครที่แพร่ หลายคือ ละครเริ งรมย์ ประเภทของละคร 1. ละครแนวมหัศจรรย์ เป็ นส่ วนหนึ่งของการบูชาในโบสถ์ มีกาเนิดจากพิธีสวดแมสของศาสนจักร เรี ยกว่า ลิเทอร์ จิคลั ดรามา (Liturgical Drama) เป็ นละครสั้นใช้ภาษาละติน เริ่ มจากการฟื้ นคืนชีพของพระเยซู ต่อมาแยกมาจากบทสวดแมส มีการเพิ่มฉาก ตัวละครและเนื้อหา และพัฒนาเป็ นไซเคิล ดรามา (Cycle Drama) ซึ่ งเป็ นละครที่รวมโครงเรื่ องหรื อเรื่ องทานองเพ้อฝันที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเหตุการณ์หรื อบุคคลสาคัญ เป็ นการ แสดงกลางแจ้งในเทศกาลแห่ พระศพพระเยซู ต่อมามีกลุ่มที่ไม่ได้ทางานเกี่ยวกับศาสนาเข้ามาทาการแสดง มี การใช้ภาษาถิ่นแทนภาษาละติน แสดงเรื่ องสั้นๆตลอดปี ต่อมาได้ยา้ ยไปแสดงบนเวทีเคลื่อนที่ ซึ่ งสามารถย้าย ไปแสดงในที่ต่างๆได้ มีเนื้ อเรื่ องเกี่ยวกับคัมภีร์ไบเบิลและศาสนา ไม่สนใจความจริ งของตัวละคร ใช้ฉากน้อย มี ฉากตลกมาก

ลักษณะสาคัญของการละครประเภทนี้ คือ 1) เป็ นละครที่มีเนื้อหามาจากคัมภีร์เก่า 2) มีเนื้อหาเกี่ยวกันการกาเนินของพระคริ สต์ 3) มีเนื้อหาเกี่ยวกับการตายและฟื้ นคืนชีพของพระเยซู 2. ละครแพสชั่น เป็ นการแสดงเกี่ยวกับพระเยซู ที่ถูกตรึ งด้วยไม้กางเขน โดยเฉพาะเรื่ องวันสุ ดท้ายที่ พระองค์ถูกพิพากษา 3. ละครแนวอภินิหาร เป็ นเหตุการณ์ที่เขียนไว้ในคัมภีร์ไบเบิลเกี่ยวกับนักบุญหรื อสิ่ งมหัศจรรย์ที่นกั บุญ ได้ทาไว้หรื อเป็ นเรื่ องเกี่ยวกับสิ่ งศักดิ์สิทธิ์ 4. ละครสอนศีลธรรม เนื้ อหาของละครประเภทนี้ได้มาจากคาสอนของพระเยซู เป็ นเรื่ องเชิงเปรี ยบเทียบ แสดงถึงความตกต่าของตัวแทนมนุษย์ มีการแสดงความโง่ ความบาป และการไถ่บาป ผูแ้ สดงเป็ นนักแสดงมือ อาชีพและนักแสดงละครเร่ ต่อมาละครประเภทนี้ปรับสภาพการเล่นแบบสมจริ งมีลกั ษณะตลกมากขึ้น ทาให้เกิด เป็ นละครตลกขบขันแบบอังกฤษ และมีส่วนไปเสริ มละครเริ งรมย์ 5. ละครเริงรมย์ เป็ นละครที่มีการพัฒนากันในอังกฤษ ทาให้ละครออกมาจากวัดสามารถพัฒนาเป็ นละคร แนวสุ ขนาฏกรรมแบบสมจริ ง มุ่งในเรื่ องเฉพาะบุคคลมากกว่า ฉากละคร ในโรงละครมีการตกแต่งฉากอย่างพิสดารและละเอียดถี่ถว้ น มีเกวียนจัดไว้สาหรับเป็ นเวที แสดง ส่ วนล่างของเกวียนมีม่านปิ ดไว้สาหรับเป็ นที่เปลี่ยนเสื้ อผ้า ผูช้ มนัง่ ดูอยูก่ บั ที่ มีการนาเกวียนเข้ามาแสดงที ละฉาก โรงละคร อิทธิ พลต่อลักษณะของโรงละครสมัยกลางคือสิ่ งก่อสร้างของวิหารสมัยกลาง มีการยกพื้น สาหรับแสดงในโบสถ์และแยกเป็ นส่ วนๆ ใช้หลายฉากโดยให้ตวั ละครเคลื่อนที่ไปตามฉากต่างๆไปตามเนื้ อ เรื่ อง

ละครยุคฟื้ นฟูศิลปวิทยา ละครที่เด่นในสมัยนี้ คือ ละครในอิตาลี และละครในสเปน 1. ละครในอิตาลี ศูนย์กลางของการละครสมัยนี้คือ ราชสานักหรื อบัณฑิตยสภา มีการเขียนบทละครเลียนแบบละคร คลาสสิ ก ผูแ้ สดงส่ วนใหญ่เป็ นราชสานัก แสดงในโรงละครส่ วนตัวของพวกขุนนาง โรงละครแตกต่างจากสมัย กลาง ใช้ฉากแบบว่าให้แลดูมีความลึกลับเหมือนของจริ ง ใช้เวทีทรงกรอบรู ป มีการใช้เทียนหรื อตะเกียงเพื่อให้ แสงสว่าง ละครในอิตาลีมี 3 ประเภท คือ 1) ละครโศกนาฏกรรม 2) ละครตลก 3) ละครพาสตาราล ละครอิตาลีในยุคนี้ไม่ค่อยมีคุณค่าทางศิลปะแต่มีความสาคัญในทางประวิติศาสตร์ การละคร เพราะ เปลี่ยนจากละครสมัยกลางที่ไม่มีรูปแบบที่แน่นอนมาเป็ นละครที่มีโครงเรื่ องมีรูปแบบ ละครชนิดใหม่ที่เกิดขึ้นในอิตาลี ในตอนปลายยุคนี้คือ คอมมีเดีย เดลลาร์เต (Commedia dell’arte) ซึ่ง เป็ นละครแบบสุ ขนาฏกรรมแบบที่ตวั ละครคิดบทสนทนาขึ้นมาแสดงตามแนวโครงเรื่ องที่มีให้ ตัวละครส่ วน ใหญ่สวมหน้ากาก ละครแบบนนี้มีววิ ฒั นาการมาจากละครใบ้ เนื้ อเรื่ องเป็ นเรื่ องตลกเยวกับความรัก นิยมสู งสุ ด ในอิตาลีใน ค.ศ. 1557 และแพร่ หลายไปทัว่ ยุโรป 2. ละครในสเปน ได้รับอิทธิพลมาจาก คอมมีเดีย เดลลาร์เต (Commedia dell’arte) นักแสดงเป็ นชายล้วนใน ค.ศ. 1587 เริ่ มมีนกั แสดงหญิงเข้ามาแสดงด้วย ละครสเปนในยุคนี้มี 2 ประเภท คือ ละครเกี่ยวกับศาสนา และละครทางโลก 2.1 ละครเกี่ยวกับศาสนา มีลกั ษณะผสมผสานระหว่างไซเคิลเพลย์และละครสอนศีลธรรม มีตวั ละครที่เป็ นมนุษย์ และสิ่ งเหนือธรรมชาติผสมผสานกับสิ่ งที่เป็ นสัญลักษณ์จดั แสดงบนเกวียน ผูแ้ สดงเป็ น นักแสดงอาชีพจะแทรกเรื่ องตลกสั้นๆ เป็ นการสลับฉากในรู ปของการเต้น ต่อมาจึงมีเรื่ องที่เกี่ยวกับศาสนาเพิ่ม มากขึ้น ค.ศ. 1765 ทางฝ่ ายศาสนาสั่งให้เลิกการแสดงละครประเภทนี้ เพราะเนื้ อหามีแต่การรื่ นเริ ง และเรื่ องตลก 2.2 ละครทางโลก มีการสร้างโรงละครแบบถาวรในกรุ งมาดริ ด ต่อมาสร้างโรงละครแบบปิ ดขึ้น มี เฉี ยงที่สร้างขึ้นทางด้านข้างเพื่อให้ขนุ นางนัง่

ละครสมัยใหม่ เฮนริ ก อิบเซน (Henrik Ibsen) ได้รับสมญานามว่าเป็ นบิดาแห่งการเขียนบทละครตามแนวสัจนิยม เป็ น ผูว้ างรากฐานการละครสมัยใหม่เป็ นผูเ้ ขียนบทละครคนแรกที่เขียนเกี่ยวกับความสมจริ ง ด้านปั ญหาสังคม ละคร สมัยใหม่ที่นิยมเล่น คือ 1. ละครแนวสั จนิยมและแนวธรรมชาตินิยม เป็ นการนาเสนอความจริ งของชีวิตโดยไม่บิดเบือน ปลายศตวรรษที่ 19 การละครมีศูนย์กลางอยูท่ ี่สามัญ ชนผูอ้ ยูใ่ นสิ่ งแวดล้อมธรรมดา นาบางส่ วนของชี วติ จริ งมาเสนอเรี ยกว่า แนวธรรมชาตินิยม ไปจนถึงแนวสัจ นิยมที่แสดงความสมจริ งแบบกว้างๆ 2. ละครแนวต่ อต้ านสั จนิยมและธรรมชาติ มีดงั นี้ 2.1 ละครแบบสัญลักษณ์นิยม ใช้สัญลักษณ์ในการเสนอความจริ ง เพื่อให้คนต้องคิดทาให้เกิดการ ตีความได้หลายแนวจากการใช้สิ่งที่เห็นหรื อสัมผัสได้มาเป็ นสื่ อแนะความจริ งที่ไม่อาจจับต้องได้ เป็ นการโยงเรื่ องของชีวติ หรื อธรรมชาติไปสู่ ความคิด จิตใจ อารมณ์ โดยอาศัยการสื่ อสารทางด้าน ศิลปะ 2.2 ละครร้อยกรอง คือ ละครที่เขียนแบบร้อยกรอง 1) ละครแนวบรรยายพรรณนา เป็ นแนวคิดทางวรรณกรรมที่เริ่ มจากภาพเขียน ก่อนนาเสนอความ จริ งที่อยูใ่ ต้จิตสานึกหริ จินตนาการของตัวละคร มีการแสดงออกที่บิดเบือนและเกินความเป็ นจริ ง 2) ละครแนวทีแอตทริ คลั ลิสม์ คือ ลักษณะละครที่คงสภาพแบบละครโดยไม่พยายาม ลอกเลียนแบบสภาพชีวติ ที่เห็นในชีวติ ประจาวัน 3) ละครแนวมหากาพย์ เป็ นละครที่มีบทสนทนาสลับกับการบรรยายให้ผเู ้ ล่นคนเดียวเป็ นตัว นาเสนอเรื่ อง 4) ละครแนวเอิบเชิ ร์ด เป็ นละครที่สะท้อนความคิดว่าชีวติ เป็ นเรื่ องไร้สาระมีววิ ฒั นาการมาจาก แนวทางหลายแบบที่ต่างกัน แต่มีความสอดคล้องกันในแง่ที่วา่ โลกสับสนวุน่ วาย ชีวติ ไม่มีจุดมุ่งหมาย ไร้ ประโยชน์

ละครสร้ างสรรค์ ละครสร้างสรรค์ คือ ละครนอกรู ปแบบที่ไม่ตอ้ งการเวที มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาความสามารถด้านการ แสดงออกและการทางานที่ร่วมกับผูอ้ ื่นได้เป็ นอย่างดี พร้อมทั้งสร้างความเชื่ อมัน่ ขณะเดียวกันก็เรี ยนรู ้ถึง ความรู ้สึกของผูอ้ ื่นด้วย ละครสร้างสรรค์ มีการฝึ ก 6 ประการดังนี้ 1. การฝึ กการเคลื่อนไหวให้สอดคล้องกับการกระทา 2. การฝึ กประสาททั้ง 5 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เพื่อให้เกิดความเข้าใจและสามารถนามาใช้ในการแสดง ละครได้เป็ นอย่างดี เช่น 2.1 การมอง ให้นกั แสดงมองภาพที่เป็ นสัตว์ สิ่ งของรวมกัน แล้วสามารถแยกได้วา่ เป็ นภาพอะไร 2.2 การฟัง ให้นกั แสดงฟังเสี ยงต่างๆ โดยไม่เห็นภาพ แล้วบอกว่าเป็ นเสี ยงอะไร 2.3 การดมกลิน่ ให้นกั แสดงหลับตาดมกลิ่นแล้วทายว่าสิ่ งของนั้นคืออะไร 2.4 การชิมรส ให้นกั แสดงหลับตาชิมอาหารแล้วทายว่าเป็ นอะไร 3.

4.

5.

6.

2.5 การสั มผัส ให้นกั แสดงหลับตาคลาสิ่ งของต่างๆ แล้วทายว่าเป็ นอะไร การฝึ กละครใบ้ เป็ นการแสดงด้วยท่าทาง ผูแ้ สดงจะใช้จินตนาการโดยใช้ร่างกายเป็ นเครื่ องมือในการ สื่ อความหมายแทนคาพูด การฝึ กละครสด เป็ นการแสดงที่ผแู ้ สดงใช้คาพูดในการสื่ อสารและมีปฏิภาณในการพูดโต้ตอบ การฝึ กละครที่เป็ นเรื่ องเป็ นราว เป็ นการแสดงที่นกั แสดงนาสิ่ งต่างๆที่เคยพบเห็นมาจินตนาการสร้าง เป็ นละครขึ้น สรุ ปการเล่นละครสร้างสรรค์ เป็ นการสรุ ปทบทวนหลังจากแสดงละครเรี ยบร้อยแล้ว เพื่อนามาชมเชย และปรับปรุ งให้การแสดงดีข้ ึน

ละครกับการพัฒนาในด้ านการศึกษา ละครเป็ นส่ วนหนึ่งที่จะช่วยพัฒนาด้านการศึกษาได้ เนื่องจากละครเป็ นศูนย์รวมของศาสตร์และศิลป์ หลายด้าน ซึ่ งละครสามารถนาไปพัฒนาการศึกษาในด้านต่อไปนี้ 1. พัฒนาทางด้านบุคคล โดยเฉพาะในด้านความคิดสร้างสรรค์ ได้พูดและได้แสดงออกทางความคิด การ ใช้ภาษาท่าทาง การฝึ กแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ในสถานการณ์ที่สมมุติข้ ึน ทาให้มีสมาธิ รู ้จกั ความสามารถของ ตนเอง และมีเหตุผลรับฟังความคิดของผูอ้ ื่น 2. พัฒนาทางศิลปะ ทาให้ได้ทดลองทางานด้วยศิลปะ เช่น สร้างหุ่น สร้างฉากและอุปกรณ์ประกอบ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ นาวัฒนธรรมไทยและดนตรี พ้ืนบ้านมาประกอบในการแสดง ทั้งยังได้ฝึกการเขียน บท การออกแบบ และทักษะการทางานในหน้าที่ต่างๆ เป็ นการปฏิบตั ิจริ ง ทาให้มีความรับผิดชอบและรู ้จกั หน้าที่ของตนเอง 3. พัฒนาทางด้านสังคม ทาให้รู้จกั การปรับตัวที่จะทางานร่ วมกับผูอ้ ื่น รู ้จกั การยอมรับผูอ้ ื่น มีเหตุผลและ เสี ยสละ พร้อมที่จะช่วยกันแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น 4. พัฒนาทางด้านการเรี ยนรู ้ โดยการนาเอาเทคนิคการละครไปใช้ในห้องเรี ยน ช่วยทาให้มีจิตใน ละเอียดอ่อน มีความเป็ นมนุ ษย์ที่สมบูรณ์ ทั้งยังช่วยพัฒนาทางด้านการใช้ภาษาและวรรณคดี การอยูร่ ่ วมกันใน สังคม ทาให้ผเู ้ รี ยนได้เรี ยนรู ้ มีการแสดงออก เกิดความเข้าใจและช่วยกันหาวิธีแก้ไขปั ญหาต่างๆ เพื่อพัฒนา ตนเองและผูอ้ ื่น มีทศั นคติที่ดีในการดาเนินชีวิต ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีข้ ึนต่อการดารงชีวติ ในภายหน้า รู ปแบบการสร้ างบทละคร การสร้างบทละครต้องคานึงถึงวุฒิภาวะของผูช้ ม ผูเ้ ขียนบทจะต้องทาความเข้าใจความพร้อมของผูช้ ม ก่อนจะสร้างบทละคร ดังนั้นรู ปแบบในการสร้างบทละครจึงมีรูปแบบที่หลากหลาย ดังนี้ 1. ละครที่เป็ นต้นฉบับ เป็ นละครที่สมบูรณ์แบบ มีองค์ประกอบครบถ้วน ใช้แสดงในโรงละคร บทละคร มักมาจากวรรณกรรม มีการกาหนดโครงเรื่ องเป็ นมาตรฐานเกี่ยวกับการต่อสู ้กบั อุปสรรคจนกระทัง่ ประสบ ความสาเร็ จของตัวเอก 2. ละครที่ไม่เป็ นแบบฉบับ เป็ นการแสดงที่มีเครื่ องประกอบฉากไม่มากนัก ใช้ผแู ้ สดงประมาณ 5 – 6 คน วิธีนาเสนอเป็ นแบบเล่าเรื่ องและผลัดกันสวมบทบาท ใช้จินตนาการของผูช้ มเป็ นตัวช่วยในการดาเนินเรื่ องราว การเสนอละครแนวนี้เรื่ องราวแต่ละเรื่ องมีขอ้ คิดเห็นที่ชดั เจน

3. ละครที่ผชู ้ มร่ วมแสดง ละครประเภทนี้ เหมับผูช้ มจานวนไม่มากนัก ให้ความสาคัญของการมีส่วนร่ วม ของผูช้ ม เนื้อเรื่ องไม่ซบั ซ้อน มีความยาวไม่มาก มีการเว้นช่วงให้ผชู ้ มได้ร่วมสนุกกับกิจกรรม 4. ละครเพลง เป็ นละครที่มีบทขับร้องอยูใ่ นละคร ใช้เพลงดาเนินเรื่ องหรื อมีการร้องเพลงแทรกอยู่ เพื่อ สร้างบรรยากาศให้ผชู ้ มเกิดความรู ้สึกร่ วมไปกับเหตุการณ์ 5. ละครหุ่น เป็ นการแสดงเรื่ องสั้นๆ ตัวหุ่นมีลกั ษณะคล้ายตุก๊ ตาหรื ออาจแสดงร่ วมกับคนก็ได้ 6. ละครประเด็นศึกษา (TIE) เป็ นละครที่มีลกั ษณะเฉพาะ มีเนื้อหาเกี่ยวกับปั ญหาที่เด็กเผชิญอยู่ กระตุน้ ผูช้ มให้ช่วยกันคิดวิเคราะห์ปัญหาต่างๆ อาจแสดงเป็ นเรื่ องหรื อเป็ นฉากแล้วสรุ ปปั ญหาในตอนท้าย องค์ ประกอบของละคร ในการนาเสนอละครนั้นต้องมีองค์ประกอบ 3 ประการ คือ 1. เรื่ อง หรื อ บทละคร 2. การแสดง 3. ผูช้ ม เรื่ องหรื อบทละครที่ดีตอ้ งมีองค์ประกอบ ดังนี้ 1. โครงเรื่ อง คือ การจัดลาดับเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นอย่างสมเหตุสมผลตั้งแต่ตน้ จนจบ มีการนาเสนอที่ น่าติดตาม ทาให้ผชู ้ มเข้าใจว่า ใคร ทาอะไร ที่ไหน อย่างไร มีอุปสรรคและแก้ปัญหาอย่างไร 2. ตัวละคร คือ ผูก้ ระทาและเป็ นผูไ้ ด้รับผลการกระทานั้น ตัวละครแต่ละตัวต้องมีความแตกต่างอย่าง ชัดเจน มีชีวติ จิตใจเหมือนคนจริ งๆ ในละครแต่ละเรื่ องมีตวั ละครหลักดังนี้ 2.1. ตัวเอก เป็ นตัวละครที่เป็ นศูนย์กลางของเรื่ อง 2.2. ตัวรอง เป็ นตัวละครที่ช่วยเหลือ แก้ไขสถานการณ์ต่างๆ 2.3. ตัวร้ าย เป็ นตัวละครที่เป็ นฝ่ ายตรงข้ามกับตัวเอก เป็ นผูร้ ้ายและก่อความวุน่ วายในเรื่ อง 3. แก่นเรื่ อง คือ ความคิดสาคัญที่ผเู ้ ขียนต้องการสื่ อสารกับผูช้ ม 4. การใช้ ภาษา ควรเป็ นภาษาที่เข้าใจง่าย ใช้คาอย่างมีศิลปะ การที่จะทาให้ตวั ละครมีชีวิตที่น่าสนใจนั้น จะต้องมีความแตกต่างในการใช้ภาษาและบทพูด 5. เพลง ต้องมีความสอดคล้องกับการดาเนิ นเรื่ อง ทาให้เรื่ องน่าสนใจ และช่วยให้เกิดความต่อเนื่อง 6. ภาพ คือ สิ่ งที่ผชู ้ มเห็นได้จากเวที ไม่วา่ จะเป็ นฉาก เครื่ องแต่งกาย การใช้แสงและสี สันของไฟที่เกิดขึ้น ตามการดาเนินเรื่ อง ถ้านาเสนออย่างงดงามแล้วจะเป็ นพื้นฐานทางศิลปะที่ถ่ายทอดแก่ผชู ้ มได้

การเขียนบทละครสั้ น การแต่งบทละครนั้นจะมีการดาเนินเรื่ องตั้งแต่ตน้ จนจบ ซึ่ งเราเรี ยกว่า โครงสร้างบทละคร แบ่งเป็ น 7 ส่ วน ดังนี้ 1. การเริ่ มเรื่ อง เป็ นการบอกถึงความเป็ นมาของเรื่ องที่จะแสดง หรื อแนะนาตัวละครสาคัญบางตัว จะใช้ เวลามากหรื อน้อยขึ้นอยูก่ บั คนดูวา่ มีความคุน้ เคยกับเรื่ องราวและตัวละครเพียงใด บางครั้งการเริ่ มเรื่ องอาจจะ เป็ นไปในทิศทางตรงข้ามกับการเล่นเรื่ องข้างต้น อาจเปลี่ยนเป็ นการสร้างความฉงนสนเทห์ให้ผชู ้ มได้ติดตาม เรื่ องที่สงสัยก็ได้ 2. ความขัดแย้ง แบ่งตัวละครเป็ น 2 ฝ่ าย คือ ฝ่ ายดีและฝ่ ายร้าย แต่ในบางเรื่ องอาจแบ่งไม่ชดั เจน เพราะอาจ มีขอ้ ดีและข้อเสี ยปะปนกันไปต้องแสดงปั ญหาและการแก้ไขปั ญหาทาให้ความขัดแย้งหมดไป 3. การพัฒนาเรื่ องที่ซบั ซ้อน เป็ นการสร้างความขัดแย้งให้รุนแรงสลับซับซ้อนมากขึ้น มีตวั ละครมาเป็ น พวกทั้ง 2 ฝ่ ายเพิ่มขึ้น ทาให้ฝ่ายใดฝ่ ายหนึ่งเป็ นต่อจนถึงจุดหักเหของเรื่ อง 4. การหักเหของเรื่ อง หมายถึง การมีบางสิ่ งบางอย่างเป็ นเหตุปัจจัยให้เรื่ องพลิกผัน ทาให้ฝ่ายที่เสี ยเปรี ยบ มองเห็นลู่ทางที่จะเอาชนะคู่ต่อสู ้ของตนเอง 5. การคลี่คลายเรื่ อง เป็ นการกระชับเรื่ องที่ฝ่ายธรรมะใกล้บรรลุเป้าหมาย สถานการณ์ คลี่คลายไปในทางที่ ดีข้ ึน 6. วิกฤตการณ์ เป็ นช่วงที่ปะทะกันอย่างสุ ดกาลังเพื่อรอดพ้นจากสถานการณ์อนั เลวร้าย และศัตรู ก็จะถูก ทาลายลงในช่วงนี้ 7. การสรุ ปเรื่ อง เป็ นการสร้างความประทับใจแก่ผชู ้ ม ซึ่ งมีหลายแบบ อาจจบแบบยิง่ ใหญ่ ตระการตา พลัดพราก แบบมีความสุ ขหรื อแสดงให้เห็นถึงอนาคต

ขั้นตอนการเขียนบทละคร ขั้นตอนการเขียนบทละครมี 5 ขั้นตอนหลัก คือ 1. การกาหนดเนื้อหาและรู ปแบบ ผูเ้ ขียนต้องกาหนดเนื้ อหาสาคัญของเรื่ อง มีสาระหลักที่ตอ้ งการถ่ายทอด ให้ดูได้รับรู ้ 2. การสร้างเรื่ องและตัวละคร ผูเ้ ขียนต้องรู ้จกั ภูมิหลังของตัวละครเช่นเดียวกับการสร้างเรื่ องจึงจะทาให้ สามารถสร้างตัวละครให้เหมาะสมกับเรื่ อง 3. การสร้างโครงเรื่ อง โดยการแบ่งออกเป็ นองก์หรื อฉากต่อเนื่องกันไป มีการดาเนิ นเรื่ องเป็ นขั้นตอน ตั้งแต่ตน้ จนจบ 4. การกาหนดกิจกรรมในแต่ละฉาก ผูเ้ ขียนบทต้องกาหนดสิ่ งที่เกิดขึ้นในแต่ละฉากว่ามีตวั ละครใด ทา อะไร และพูดอะไร 5. การเขียนบทพูด บทบรรยายและคาอธิบายบท การเขียนบทพูดให้ตวั ละครแต่ละตัวผูเ้ ขียนบทจะต้อง คานึงถึงภูมิหลังในด้านต่างๆ ของตัวละครนั้นๆ ซึ่ งเป็ นตัวกาหนดว่าตัวละครคิด พูดและทาอะไร ทาให้ผชู ้ มรับรู ้ ถึงความคิดและจิตใจของตัวละคร ส่ วนบทบรรยายและคาอธิ บายบททาให้ผชู ้ มรู ้ถึงพฤติกรรมต่างๆ ของตัว ละครชัดเจนขึ้น 6. ขั้นตอนการสร้ างละครสาหรับเยาวชน ขั้นตอนการสร้างละครสาหรับเยาวชน มีดงั นี้ 1. ช่วงเตรี ยมงาน ฝ่ ายอานวยการจะเป็ นผูน้ าข้อมูลไปจัดการเรื่ องรายละเอียดต่างๆ เช่น การใช้งบประมาณ การประชาสัมพันธ์ การใช้ผรู ้ ่ วมงานฝ่ ายต่างๆ หาสถานที่ ผูก้ ากับต้องวางแผนล่วงหน้าเกี่ยวกับวันและเวลาที่ เหมาะสม หาคณะผูร้ ่ วมงานอันประกอบด้วย ผูอ้ อกแบบฝ่ ายต่างๆ ผูก้ ากับฝ่ ายศิลป์ ผูก้ ากับฝ่ ายดนตรี ลีลา เวที ซึ่ งสามารถทางานและเข้าใจภาพที่ผกู ้ ากับคิดไว้ 2. ช่วงค้นคว้าและพัฒนางาน นอกจากผูก้ ากับจะต้องศึกษาบทละคร ค้นคว้าเพิ่มเติมเกี่ยวกับแนวคิดที่จะ นาเสนอแล้วยังต้องทางานร่ วมกับคณะผูร้ ่ วมงานส่ วนต่างๆ เพื่อให้สามารถสร้างงานจากข้อมูลนามาพิจารณา ร่ วมกันและสรุ ปเป็ นภาพรวมที่ดีต่อกัน 3. คัดเลือกนักแสดง ผูก้ ากับควรมองหานักแสดงที่มีบุคลิกเหมาะสมกับบทบาท มีฝีมือการแสดงสู ง มี ทักษะทางด้านร้องเพลงและมีลีลาท่าทาง มีการรับและส่ งบทกับนักแสดงอื่นๆและสื่ อวารกับผูช้ มได้ดี

4. การฝึ กซ้อม เริ่ มจากการอ่านบท สร้างการเครื่ องไหว การกาหนดตาแหน่งการแสดง ผูก้ ากับต้อง ประสานกับผูก้ ากับเวที ฝ่ ายศิลป์ ฝ่ ายดนตรี ผูก้ ากับต้องมีความเป็ นผูน้ า สามารถอธิ บายขั้นตอน อารมณ์ ความรู ้สึก และสามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ 5. การพัฒนางานละครในงบประมาณและกาหนดเวลา การพัฒนางานละครในงบประมาณและ กาหนดเวลาในขณะที่ฝึกซ้อมการแสดงอยู่ ฝ่ ายต่างๆ ต้องประชุมงานเพื่อให้สาเร็ จในงบประมาณและเวลาที่ กาหนด 6. การซ้อมเทคนิคและการซ้อมใหญ่ก่อนการแสดง เป็ นขั้นตอนที่สาคัญมาก มักใช้เวลาประมาณ 2 – 3 วัน ต่อการแสดงแต่ละเรื่ อง ในการซ้อมเทคนิคอาจมีการตัดหรื อเพิ่มเติม เพื่อให้ได้ภาพที่ตอ้ งการ ส่ วนการซ้อมใหญ่ ควรซ้อมอย่างน้อย 2 ครั้ง หลังจากซ้อมเทคนิคแล้ว ผูก้ ากับจะลดบทบาทลงและจะเป็ นหน้าที่ของผูก้ ากับเวทีที่ จะให้คาวิจารณ์ต่อไป

แบบทดสอบท้ ายหน่ วยการเรี ยนรู้ ที่ 2 คาชี้แจง ให้นกั เรี ยนเลือกคาตอบที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว 1. ลักษณะเด่นของละครโศกนาศกรรมกรี กคือข้อใด ก. ใช้ผชู ้ ายแสดง ข. ใช้ผหู ้ ญิงแสดง ค. มีการตายบนเวที ง. เป็ นการแสดงเป็ นองก์ 2. ละครตลกขบขันของกรี กจะมีเพลงขับร้องและมีลกั ษณะตลกเรี ยกว่าอะไร ก. คอรัส ข. โคมุส ค. โคมุสโอด ง. ไดโอไนซุส 3. ข้อใดไม่ใช่ลกั ษณะของละครโศกนาศกรรมโรมัน ก. มี 5 องก์ ข. มีฉากสยดสยอง ค. ให้ผสู ้ ื่ อข่าวรายงานแทนฉากสยดสยอง ง. ไม่มีการวาดภาพตัวละครเด่นชัด 4. ละครที่นิยมในสมัยกลางคือละครประเภทใด ก. ละครเริ งรมย์ ข. ละครแพสชัน่ ค. ละครแนวอภินิหาร ง. ละครแนวมหัศจรรย์

5. ละครที่มีการใช้ลกั ษณะในการนาเสนอความจริ งโดยอาศัยการสื่ อสารทางศิลปะเป็ นละครประเภทใด ก. ละครแนวสัจนิยม ข. ละครแนวมหากาพย์ ค. ละครแนวธรรมชาตินิยม ง. ละครแบบสัญลักษณ์นิยม 6. การใช้ร่างกายแสดงท่าทางตามจินตนาการเพื่อการสื่ อสารเป็ นการฝึ กแสดงละครสร้างสรรค์แบบใด ก. การฝึ กละครสด ข. การฝึ กละครใบ้ ค. การฝึ กละครที่เป็ นเรื่ องราว ง. การฝึ กประสาททั้ง 5 7. การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ฝึกการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเป็ นการพัฒนาในด้านใด ก. ทางศิลปะ ข. ทางด้านสังคม ค. ทางด้านบุคคล ง. ทางด้านการเรี ยนรู ้ 8. การแสดงที่นาเสนอแบบเล่าเรื่ องและผลัดกันสวมบทบาทใช้จินตนาการของผูช้ มเป็ นตัวดาเนิ นเรื่ องราว เป็ นการสร้างละครแบบใด ก. ละครหุ่น ข. ละครเพลง ค. ละครที่เป็ นแบบฉบับ ง. ละครที่ไม่เป็ นแบบฉบับ 9. ในการเรี ยนบทละคร ส่ วนใดสาคัญที่สุด ก. การเริ่ มเรื่ อง ข. ความขัดแย้ง ค. วิกฤตการณ์ ง. การสรุ ปเรื่ อง

10. ผูก้ ากับละครจะลดบทบาทลงในตอนใดของการแสดงละคร ก. การเตรี ยมงาน ข. การฝึ กซ้อม ค. คัดเลือกนักแสดง ง. หลังจากการซ้อมเทคนิค