Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr Κεφάλαιο 3: Η επιστημονική σκέψη από τον Γαλιλαίο ως τον Νεύτωνα. Η επιστημολογική στροφή στη φιλοσοφία: εμπειρισμός και ορθολογισμός 3.1. Προεισαγωγικά: Η επιστήμη ως κοινωνική δύναμη και η επιστημολογική στροφή στη φιλοσοφία 84) Ποιες ήταν οι πνευματικές και κοινωνικές συνέπειες της επικράτησης του νέου κοσμοειδώλου; (σελ. 63) Ορόσημο της νεωτερικότητας αποτελεί αναμφίβολα η σύγκρουση του Γαλιλαίου με την Ιερά Εξέταση. Και τούτο, επειδή η σύγκρουση αυτή σηματοδοτεί τη χειραφέτηση της επιστημονικής σκέψης και γνώσης από κάθε παραδεδομένη αυθεντία και την αναζήτηση ενός νέου συνεκτικού εξηγητικού σχήματος για τα φυσικά και τα κοινωνικά φαινόμενα από μηδενικό σημείο, στη βάση των εμπειρικών δεδομένων και της ορθολογικής επεξεργασίας τους. Η πρόοδος των φυσικών επιστημών από τον 17ο αιώνα διαμόρφωσε ένα συνολικότερο κριτικό πνεύμα και συνέβαλε στη μεταμόρφωση των νεωτερικών κοινωνιών. Πρόκειται στην ουσία για μια συνολική αλλαγή νοοτροπίας που διαπότισε σταδιακά όλους τους τομείς του κοινωνικού βίου, με αποτέλεσμα τον εξορθολογισμό των κοινωνικών θεσμών και των ανθρώπινων σχέσεων. Κριτήριό της στάθηκε η επιστημονική εκμετάλλευση της φύσης για την εξυπηρέτηση των βασικών ανθρώπινων αναγκών. Απώτερη συνέπεια ήταν η άνοδος του υλικού πλούτου των δυτικών κοινωνιών, ο οποίος συνέβαλε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου ακόμη και των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, παρότι εξακολουθούσε να κατανέμεται άνισα. Η τεχνολογική πρόοδος, με τις εκτεταμένες τεχνολογικές εφαρμογές στην οικονομία, συνέβαλε σημαντικά σε αυτήν την εξέλιξη παρά τις δομικές ανισορροπίες της, καθώς προσέφερε νέες δυνατότητες για την επίτευξη της ανθρώπινης ευτυχίας «εδώ και τώρα». Έτσι, φάνηκε εφικτή η δημιουργία ενός επίγειου «παραδείσου», τον οποίο η θρησκεία είχε μεταθέσει σε ένα μακρινό μεταφυσικό μέλλον. Όλα τα ιδεολογικά ρεύματα της νεωτερικότητας συμμερίζονταν το όραμα για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής μέσω της επιστήμης, είτε ταυτίζονταν με τις καταστατικές αρχές του Διαφωτισμού (όπως ο φιλελευθερισμός) είτε επιδίωκαν τον περαιτέρω εξορθολογισμό
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr