Εκπαιδευτική Οικογένεια Ι arnos.gr Τόμος Β΄: Η Επιστημονική Επανάσταση και η φιλοσοφική θεωρία της επιστήμης. Ακμή και υπέρβαση του θετικισμού Κεφάλαιο 1. Επιστήμη και θεολογική αυθεντία. Η κοπερνίκεια ανατροπή και η μαρτυρία του Γαλιλαίου 1.1. Η επιστήμη στην κλασική Αρχαιότητα και η μέθοδος του «σώζειν τα φαινόμενα» 66) Σε τι συνίσταται η «σωτηρία των φαινομένων» στην αρχαιοελληνική επιστημονική σκέψη; (σελ. 23) Ως γενική έρευνα και αναζήτηση της λειτουργίας της φύσης και του κόσμου η επιστήμη είναι επινόηση της αρχαιοελληνικής σκέψης. Όμως ως σώμα συγκροτημένων μεθόδων για τη μελέτη αυτή, με τη σύγχρονη έννοια, αποτελεί προϊόν μόλις του 17ου αιώνα. Ενώ οι αρχαίοι Έλληνες υπήρξαν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν συστηματικά με τη νομοτέλεια η οποία διέπει τον φυσικό κόσμο, οι συναφείς θεωρίες τους πήγαζαν πιο πολύ από την ατομική διεισδυτικότητα και οξυδέρκεια της σκέψης του εκάστοτε ερευνητή παρά από τη μεθοδική επεξεργασία των παρατηρησιακών δεδομένων. Βασικοί λόγοι για αυτό ήταν η έλλειψη των κατάλληλων τεχνικών μέσων και ο θεωρητικός, λογοκεντρικός προσανατολισμός της σκέψης τους. Όπως παρατηρεί ο Gillispie, η αρχαία ελληνική επιστήμη δεν μεταχειριζόταν το πείραμα. Περιοριζόταν σε μια προβολή υποκειμενικών, ψυχικών καταστάσεων, όπως σκοπός, ψυχή, ζωή ή οργανισμός, στον φυσικό κόσμο προκειμένου να ερμηνεύσει με όρους της αυτογνωσίας τα φυσικά φαινόμενα. Έτσι, η επιτυχία μιας εξήγησης εξαρτιόταν από την οικουμενικότητα της εφαρμογής της και από την ικανότητά της να φαίνεται επαρκής στη λογική σκέψη. Η κατάσταση αυτή δεν μεταβλήθηκε ούτε και μετά από τις επιτυχίες της φυσικής πειραματικής της Ελληνιστικής περιόδου (Αρχιμήδης, Ήρων). Την πρωτοκαθεδρία διατήρησε η μεταφυσική, ουσιαστικά η θεολογία, την οποία ο Αριστοτέλης αποκαλούσε «πρώτη φιλοσοφία» και στην οποία κυριαρχούσαν τα τελικά αίτια (σκοποί).
H Γνώση με τρόπο απλό και κατανοητό! Σολωμού 29 Αθήνα I τηλ: 210 38 22 157 I info@arnos.gr Ι www.arnos.gr