Μάθημα 1ο ΔΕΟ 43 - Τμήμα

ΔΕΟ 43 Bιομηχανική Οργάνωση Mάθημα 1ο – Ακαδημαϊκό έτος 2016-2017

Κεφάλαιο Πρώτο Tι πραγματεύεται η μικροοικονομική

Τι είναι βιοµηχανική οργάνωση;

Ορισμός Βιομηχανικής Οργάνωσης 

H µελέτη της διαχείρισης και της απόδοσης των ατελώς ανταγωνιστικών αγορών, καθώς επίσης και της συµπεριφοράς των εταιρειών που συµµετέχουν στις αγορές αυτές. Τι είναι οι «ατελώς ανταγωνιστικές μορφές αγοράς»;

Σύμπλεγμα οικονομικών σχέσεων

Συντελεστές παραγωγής

Οικονομικό κύκλωμα

Κλάδοι της οικονομικής επιστήμης Η οικονομική επιστήμη έχει δύο βασικούς κλάδους : 1.

2.

Η μικροοικονομική επικεντρώνεται στην ανάλυση της δράσης οικονομικών μονάδων, όπως οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις, και εξετάζει τον τρόπο λήψης αποφάσεων των μονάδων αυτών. Η μακροοικονομική ασχολείται με το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα και εξετάζει μεταβλητές όπως είναι το συνολικό εισόδη-μα, ο πληθωρισμός , το επιτόκιο, και η συνολική απασχόληση.

Κεφάλαιο Δεύτερο Η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων και το κόστος ευκαιρίας

Το βασικό οικονομικό πρόβλημα



Το οικονομικό πρόβλημα αναφέρεται στη διάσταση μεταξύ αναγκών των ανθρώπων και μέσων για την ικανοποίησή τους.



Το «πρόβλημα» ξεκινά από το ότι οι ανάγκες είναι πολλές (και συνεχώς αυξανόμενες) ενώ τα διαθέσιμα μέσα για την ικανοποίησή τους είναι πεπερασμένα, και μάλλον ανεπαρκή για να ικανοποιηθούν όλες οι ανάγκες.

Το βασικό οικονομικό πρόβλημα Η επίλυση του οικονομικού προβλήματος ισοδυναμεί με την απάντηση σε τρία ερωτήματα: 1.

2.

3.

Τι θα παραχθεί, δηλ. ποιες ανάγκες θα ικανοποιηθούν και ποιες όχι, ή τι αγαθά θα παραχθούν και σε τι ποσότητες . Πώς θα παραχθεί, δηλ. τι είδους εισροές ή συνδυασμός τους θα χρησιμοποιηθεί για κάθε αγαθό ώ -στε η κοινωνία να μπορεί να απολαύσει τη μεγαλύτερη ποσότητα αγαθών με τη μικρότερη απώλεια εισ-ροών. Για ποιον θα παραχθεί, δηλ. με ποιον τρόπο τα παραχθέντα αγαθά θα κατανεμηθούν προς κατανά -λωση στα μέλη της κοινωνίας.

Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - ΚΠΔ

Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων - ΚΠΔ

Το κόστος ευκαιρίας 

Η συζήτηση για την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων μάς εισάγει στην έννοια του κόστους ευκαιρίας (ή οικονομικού κόστους ή εναλλακτικού κόστους).



Αναφέραμε παραπάνω ότι, για να παραχθούν επιπλέον Χ μονάδες από το αγαθό «σιτάρι» θα πρέπει να «θυσιαστούν» Υ μονάδες από το αγαθό «ύφασμα».



Η θυσία που απαιτείται για κάθε μονάδα υφάσματος αποτελεί το κόστος ευκαιρίας του υφάσματος.

Το κόστος ευκαιρίας Άρα 

Κόστος ευκαιρίας = «θυσία» υφάσματος / «όφελος» σε σιτάρι.



Κόστος ευκαιρίας = ποσότητα υφάσματος που πρέπει να θυσιάσει η οικονομία / ποσότητα σιταριού που θα παραχθεί.

Το κόστος ευκαιρίας - Παράδειγμα

Κεφάλαιο Τρίτο Το άτομο ως καταναλωτής (η ζήτηση των αγαθών)

Ποιος είναι ο καταναλωτής 

Ως καταναλωτής θεωρείται η μονάδα που λαμβάνει τις αποφάσεις.



Συνεπώς, ο «καταναλωτής» μπορεί να είναι ένα άτομο που ζει μόνο του, μία οικογένεια, ή ακόμα και δύο οικογένειες όταν έχουν κοινό προϋπολογισμό και εμφανίζονται στην αγορά ως μία μονάδα.



Στα επόμενα χρησιμοποιούνται οι όροι «καταναλωτής» και «νοικοκυριό» ως ταυτόσημοι.

Περιορισμός καταναλωτή 

Ο βασικός περιορισμός του καταναλωτή είναι ότι σε κάθε χρονική περίοδο έχει στη διάθεσή του ορισμένο εισόδημα που μπορεί να διαθέσει για την ικανοποίηση των αναγκών του.



Εισόδημα του καταναλωτή είναι το σύνολο των χρηματικών μονάδων που διαθέτει.



Επιπλέον, ο καταναλωτής έχει ορισμένες επιθυμίες, που ικανοποιούνται με την αγορά αγαθών.

Χρησιμότητα 

Σύμφωνα με τη θεωρία της ζήτησης, ο καταναλωτής θα συμπεριφερθεί έτσι, ώστε να επιτύχει τη μεγαλύτερη δυνατή ικανοποίηση των αναγκών του .



Η ικανοποίηση των αναγκών συνοδεύεται από μια ορισμένη απόλαυση ή χρησιμότητα, όπως λένε οι οικονομολόγοι.



Συνεπώς, μπορούμε να πούμε ότι η συμπεριφορά του καταναλωτή είναι τέτοια, που να του δίδει τη μεγαλύτερη δυνατή χρησιμότητα από την κατανάλωση των αγαθών που αγοράζει.

Νόμος της Ζήτησης

Όταν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, οι ζητούμενες ποσότητες από τους καταναλωτές μειώνονται, και όταν η τιμή του μειώνεται, οι ζητούμενες ποσότητες αυξάνονται. Μεγάλη προσοχή: Ζήτηση ≠ Ζητούμενη ποσότητα

Ατομική καμπύλη ζήτησης

Ατομική καμπύλη ζήτησης

Ατομική καμπύλη ζήτησης Παράγοντες που αυξάνουν ή μειώνουν την ατομική καμπύλη ζήτησης

Ceteris Paribus 1.

2.

Το εισόδημα του καταναλωτή. Οι προτιμήσεις του καταναλωτή

Η ζήτηση του καταναλωτή για παγωτό είναι ίδια το χειμώνα και το καλοκαίρι;

Αγοραία καμπύλη ζήτησης Για να εξάγουμε τη συνολική ή αγοραία καμπύλη, που θα δείχνει τη συνολική ζητούμενη ποσότητα σε κάθε τιμή, αρκεί να προσθέσουμε, κατά τρόπο οριζόντιο, τις ατομικές καμπύλες των καταναλωτών.

Συμπληρωματικά και υποκατάστατα αγαθά Τα αγαθά που καταναλώνονται μαζί

Συμπληρωματικά και υποκατάστατα αγαθά Τα αγαθά που καταναλώνονται το ένα αντί του άλλου

Ελαστικότητα ζήτησης 

Έχει μεγάλη χρησιμότητα να γνωρίζουμε το μέγεθος της μεταβολής της ποσότητας σε μια μεταβολή της τιμής. Π.χ., είναι χρήσιμο για την άσκηση οικονομικής πολιτικής, να γνωρίζουμε πόσο θα μειωθεί η ζήτηση βενζίνης, εάν η τιμή αυξηθεί κατά 5%.



Την πληροφορία αυτή μάς δίδει η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή.

Ελαστικότητα ζήτησης 

Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή ορίζεται ως ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής.

Ελαστικότητα ζήτησης



Η ελαστικότητα της ζήτησης είναι αρνητική, επειδή η σχέση ανάμεσα στις μεταβολές τιμών και στις ποσότητες είναι αρνητική, δηλ. το κλάσμα ΔQ/ΔΡ έχει αρνητικό πρόσημο.

Ελαστικότητα ζήτησης - Άσκηση Η τιμή της βενζίνης είναι Ρ = 1,5€ ανά λίτρο, η κατανάλωση βενζίνης είναι Q = 15 εκατ. λίτρα την εβδομάδα, και η ελαστικότητα ζήτησης είναι e = – 2/3. Ποια πρέπει να είναι η τιμή της βενζίνης για να μειωθεί η κατανάλωση στα 10 εκατ. λίτρα;

Ελαστικότητα ζήτησης 

Κατά συνήθεια, όταν η ελαστικότητα είναι μεγαλύτερη από τη μονάδα (πάντα σε απόλυτες τιμές), λέμε ότι η ζήτηση είναι ελαστική, και όταν είναι μικρότερη, λέμε ότι η ζήτηση είναι ανελαστική.

Ελαστικότητα ζήτησης

Ελαστικότητα ζήτησης 

Ένας απλός και χρήσιμος τρόπος διατύπωσης του νόμου της ζήτησης, δηλ. της σχέσης τιμής και ζητουμένων ποσοτήτων ενός αγαθού, είναι η εξίσωση πρώτου βαθμού : Q= α+βΡ



α είναι η παράμετρος που προσδιορίζει τη θέση της ευθείας, και β είναι η παράμετρος που προσδιορίζει την κλίση της ευθείας.



Ελαστικότητα ζήτησης

Ελαστικότητα ζήτησης – Άσκηση 1 

1.

2.  

Μια αγορά έχει δύο καταναλωτές με συναρτήσεις ζήτησης: Q = 10 +20 P Q = 20 +30 P Τι ποσότητα ζητούν για τιμή Ρ= 2 ευρώ; Για τιμές Ρ = 2 και Ρ=5 βρείτε την αγοραία καμπύλη ζήτησης αλγεβρικά και διαγραμματικά.

Ελαστικότητα ζήτησης – Άσκηση 1

Ελαστικότητα ζήτησης – Άσκηση 2 

Ένας καταναλωτής εμφανίζει ατομική ζήτηση:



Q = 1000 -10 P



Η τιμή πώλησης του προϊόντος μπορεί να είναι Ρ= 10 και Ρ= 20 ευρώ.



Υπολογίστε την ελαστικότητα ζήτησης.

Ελαστικότητα ζήτησης – Άσκηση 2

Ελαστικότητα ζήτησης – Άσκηση 2