Opnieuw nadenken over kinderopvang en onderwijs aan de hand van een denkmodel Als we vandaag met een schone lei mochten beginnen, hoe zouden we kinderopvang en onderwijs dan organiseren? Om deze even uitdagende als complexe vraag te beantwoorden heeft de denktank gebruik gemaakt van een model dat het denkproces structureert. Dit model is niets bijzonders (en is in vele variaties bekend), maar dwingt tot het zorgvuldig doordenken van alle onder delen van een nieuwe organisatie en hun onderlinge samenhang. Dit wordt hieronder op hoofdlijnen toegelicht. Strategie, organisatie, cultuur vormen de hoekpunten van een driehoek, en de mensen het onderlinge verband. Het startpunt is nadenken over strategie. De kernvraag hierbij is: wat wil het kind centrum bereiken? Om deze vraag te beantwoorden is informatie nodig. We beginnen met de wereld om ons heen. Met welke trends moet rekening worden gehouden bij het uitdenken van een nieuw kindcentrum? Hieruit ontstaat een idee over de vraagstukken die spelen en de problemen die moeten worden opgelost. Ten tweede: vanuit welke visie wil De Sterrenschool met deze trends omgaan? Op basis hiervan kan dan de vraag worden beantwoord wat De Sterrenschool wil bereiken. De visie van De Sterrenschool wordt in één zin samengevat in de missie. Tot op dit punt is de strategie iets abstracts. De volgende stap dwingt tot concretiseren. Het gaat hierbij om drie, samenhangende vragen. Ten eerste: welke diensten of producten gaat De Sterrenschool aanbieden? Ten tweede: aan wie? Ten derde: hoe? Dit zijn vragen die achtereenvolgens leiden tot het vast-
stellen van het dienstenaanbod, het bepalen van de markt voor deze diensten, en het vaststellen van de formule (het ‘hoe’) waarmee het kindcentrum deze diensten aanbiedt. Met deze dienst/markt/ formule-combinaties wordt de strategie concreet. Is eenmaal vastgesteld welke dienst/markt/formule-combinaties het kindcentrum wil aanbieden, dan kan de stap naar organisatie worden gemaakt. Welke organisatorische principes hanteert De Sterrenschool? Hoe ziet de tijds indeling van De Sterrenschool eruit? De organisatie staat in dienst van het uitvoeren van de gekozen strategie. Anders geformuleerd: een andere strategie waarmee je iets anders wil bereiken, leidt tot een andere organisatie. Het denkmodel dwingt op deze manier consistentie af tussen het ‘wat’ (strategie) en het ‘hoe’ (organisatie). Deze eis van consistentie geldt voor de verhouding tussen de eerste twee hoekpunten (strategie en organisatie) en
het derde: cultuur. De organisatiecultuur moet passen, sterker nog, bijdragen aan het verwezenlijken van de doelen van de organisatie en het soepel laten verlopen van de werkprocessen. De mensen, medewerkers van de organisatie, vullen de ruimte tussen de drie hoeken. Hiermee wordt aangegeven dat zij de dragers zijn van de strategie, de organisatie en de cultuur. Als de mensen de strategie niet kennen, niet snappen of niet onderschrijven, is de missie van het kindcentrum gedoemd te mislukken. Hetzelfde geldt voor organisatie en cultuur. Het doorlopen van deze denkstappen leidt tot een consistent verhaal over hoe opvang en onderwijs eruit zouden kunnen zien als we vandaag met een nieuw kindcentrum mogen beginnen. Dit verhaal is pas compleet als er zicht is op de financiën. Daarom is, naast de hoofdstukken strategie, organisatie, cultuur en mensen, ook een hoofdstuk financiën met een voorbeeldbegroting opgenomen.
Denkmodel
strategie
mensen
organisatie
cultuur
11