Catalogue 29: Reizen door Nederland by Antiquariaat Arine van der Steur

ANTIQUARIAAT A.G. VAN DER ST E UR Catalogus 29

Reizen door Nederland

E Y S.._

OEK.

~n Crnft,iJe~ndr.fcÁajV1-7en, en -k:_,nznd7

cien

Haarlem, februari 2006 L.S. Met een flinke vertraging – waarvoor wij de intekenaren hierbij onze excuses aanbieden – ligt dan toch thans de Catalogus 29, Reizen door Nederland, voor u. Al in de jaren zestig ben ik begonnen met het verzamelen van teksten van reizigers die in de loop der eeuwen ons land bezochten. Delen van die teksten gebruikte ik in boeken over Warmond en Alkemade en voor een reeks artikelen 'Tijdgenoten over Haarlem' in de Jaarboeken Haerlem. Bevriende relaties gebruikten de teksten ook voor studies over het orgel in de Haarlemse Grote Kerk en over het stadhuis van Haarlem. Voor een groep Engelse toeristen maakte ik eens een overzicht van wat hun landgenoten in vroeger eeuwen beleefden bij bezoeken aan ons land. Reisbeschrijvingen blijken een interessante historische bron te zijn. Afgezien van feitelijke informatie over de bezochte plaatsen is het interessant om te zien hoe de aandachtsgebieden verschuiven, zowel in de loop der tijd als naar gelang het thuisland van de reiziger. Ook blijkt dat op het eerste oog inhoudelijk weinig interessante beschrijvingen toch vrijwel altijd wel iets van belang bevatten, al was het maar in de illustraties. Het is nooit mijn bedoeling geweest om deze collectie, langzamerhand uitgegroeid tot ruim 500 titels, als privécollectie te blijven bewaren. Daarom besloot ik enkele jaren geleden om het geheel in een speciale catalogus van het antiquariaat te beschrijven en aan te bieden. In eerste instantie beschikte ik dus over zo'n 500 echte reisbeschrijvingen uit de zestiende tot late twintigste eeuw. Maar werkend aan de catalogus bleek al gauw dat er allerlei grensgebieden waren. Sommige buitenlandse reizigers of buitenlanders die een tijd in ons land verbleven, maakten boeken over ons land die niet in de vorm van een reis werden geschreven, maar hoofdstukken bevatten over bepaalde plaatsen, gebruiken en dergelijke. Dan zijn er de aardrijkskundige beschrijvingen van (delen van) ons land die eigenlijk dezelfde informatie geven, alleen via een andere invalshoek. Voorts de fantasiereizen, niet altijd te onderscheiden van werkelijk gemaakte reizen (vgl. bijvoorbeeld nr R749 uit deze catalogus), en de arcadia's of reizen in romanvorm. Een catagorie die dicht bij mooi geïllustreerde reisverslagen ligt, zijn de topografische plaatwerken van gebouwen of van stads- en dorpsgezichten in een bepaalde regio. In een aantal gevallen dienden deze als souvenir van een bezoek aan een bepaalde plaats of streek. Omdat het doel een antiquariaatscatalogus was en geen bibliografie, is besloten de grenzen ruim te trekken en deze categorieën ook op te nemen. Nauw verwante publicaties zijn de toeristische gidsen, zoals die vanaf het eind van de negentiende eeuw op grote schaal door plaatselijke voorlopers van VVV's en later door de VVV-kantoren zelf werden gemaakt. Deze zijn ook opgenomen, maar in een aparte afdeling (afdeling B) van deze catalogus. In afdeling C volgen dan nog de toeristische kaarten en atlassen van ons land, en om het geheel te completeren is er nog een afdeling D met een aantal secundaire werken. Indien er bij een beschrijving geen formaat is aangegeven is het boek in 8° formaat. Voor de afdelingen A, B en C volgen hier nog enkele inleidende opmerkingen.

A. Reisbeschrijvingen, reisgidsen, geografische beschrijvingen, topografische plaatwerken, buitenlanders over Nederland, etc. De titels in deze afdeling zijn niet chronologisch geordend, maar op naam van de reiziger. Deze reizigersnaam is in veel gevallen identiek aan die van de auteur, maar in sommige gevallen is dat anders. Dan gaat de auteursnaam vooraf aan de titelbeschrijving, althans in deze catalogus. Op onze website zijn alle boeken geordend op auteursnaam. Gezien mijn oorspronkelijk uitgangspunt bij het verzamelen van de boeken in deze afdeling ligt het voor de hand dat ik bij alle beschreven titels de bezochte plaatsen vermeld. Daarnaast heb ik bij het beschrijven veel aandacht geschonken aan de illustraties, zowel wat de techniek als de voorstelling betreft. Veel van de prenten uit de oudere reisbeschrijvingen en plaatwerken komt men in de handel en in collecties los tegen en met behulp van deze beschrijving is het in sommige gevallen wellicht mogelijk de herkomst (en dus de datering) te bepalen. Het belangrijkste naslagwerk op dit terrein verdient vermelding. Dat is de bibliografie van J.N. Jacobsen Jensen uit 1919 Reizigers te Amsterdam met het in 1936 verschenen Supplement, beide uitgegeven door het Genootschap Amstelodamum. Dit genootschap had in 1909 op initiatief van de kunsthistoricus E.W. Moes – werkzaam als onderbibliothecaris van de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek, later bij het Rijksprentenkabinet, auteur van werken over portretschilderijen, Amsterdamse boekdrukkers, etc. – een prijsvraag uitgeschreven voor een bibliografie van boeken over bezoeken aan Amsterdam. Er kwamen twee inzendingen: een van J.N. Jacobsen Jensen, werkzaam bij de Amsterdamse universiteitsbibliotheek en bibliothecaris van Willet Holthuysen, en een van mej. A.M. van Gelder. Jacobsen Jensen kreeg de prijs en men besloot zijn tekst samen te voegen met die van mej. Van Gelder. Hiermee was men in 1914 gereed en na nog een aantal aanpassingen verscheen het boek dus in 1919. De titel Reizigers te Amsterdam is eigenlijk misleidend, want ook verslagen van reizigers die door Nederland trokken en Amsterdam niet aandeden zijn opgenomen. Voorts werd bij iedere titel vermeld welke andere plaatsen in ons land werden bezocht. Van bezoeken aan Amsterdam werd een opsomming gegeven van de beschreven bezienswaardigheden, bezochte personen, e.d. Er waren wel enkele beperkingen in het opnamebeleid. Er werden alleen gedrukte werken opgenomen, geen reisverslagen in handschrift. Verder alleen zelfgemaakte reizen, dus geen reisgidsen en geen landsbeschrijvingen, zoals het werk van Guicciardini. Ook moest het boek geschreven zijn als reisverslag en niet als een verzameling impressies. Tenslotte werden alleen originele reisverslagen opgenomen en geen vertalingen (tenzij het originele werk niet te vinden was). Het beginjaar lag bij de allereerste beschrijvingen uit de vijftiende eeuw. Het eindjaar was 1850. Inclusief het Supplement uit 1936 beschreef Jacobsen Jensen 385 titels. Deze werden chronologisch op de datum van de reis beschreven (dus niet op het verschijningsjaar van het reisverslag). Behalve dit standaardwerk van Jacobsen Jensen zijn er nog andere bibliografische werken op dit gebied. Voor Duitse reizigers in Nederland zijn er de boeken van Julia Bientjes uit 1967 dat 80 titels uit de periode 1400-1800 beschrijft, en van Anja de Beaulieu uit 1990 dat 90 titels geeft uit de jaren 1648-1795. Franse reizigers in Nederland werden in 1925 beschreven door R. Murris (100 titels uit de zeventiende en achttiende eeuw), door M.M.C. Koumans in 1930 (70 titels uit de negentiende eeuw) en door mevrouw Van Strien in 1992 (betreffende de jaren 1748-1795). Amerikaanse reisverslagen werden beschreven door H.F. Smith in 1999 (ca. 60 titels van vóór 1900) en Herbert Rowen in 1982 (80 titels over de periode 1782-1982).

Engelse reisverslagen werden bewerkt door C.D. van Strien in een aantal publicaties uit de jaren 1993-2001. De complete titels van de hier genoemde secundaire werken vindt men in de lijst van verkort aangehaalde literatuur, achterin deze catalogus of in de titels van afdeling D. Zonder uitputtend te willen zijn, lijkt het nuttig om een aantal bijzondere titels uit afdeling A van deze catalogus er uit te lichten. Zo zijn er bijvoorbeeld het boek over de theorie van het reizen:de Apodemik van F. Posselt (R921), en de woordenboeken voor toeristen door mevrouw De Genlis (R424) en Vanwijn (R1115). Uiterst zeldzaam zijn bijvoorbeeld de Wandelingen door het Gooiland van J.P. van Rossum (R981) en de volksboekjes die een – soms denkbeeldige – reis beschrijven, zoals het Avantuurlyk zomertochtje (R79) en de Vermakelyke Haagsche reize (R1133). Dan zijn er de werken met fraaie illustraties. Hiertoe behoren onder andere de eerste Franse uitgave van Guicciardini uit 1567 (R461) en de eerste Plantijn-uitgave van hetzelfde werk uit 1581 (R462). Maar ook de achttiende-eeuwse werken met prenten, zoals die van Brouërius van Nidek (R173 en R175), Rademaker (R942 en R947), de Nederlandsche tafereelen (R809) en Het verheerlykt Nederland (R1123) horen tot deze categorie. Chronologisch komen hierna de boeken met illustraties in aquatint zoals die van Carr (R207), Hills (R551), Ireland (R591 en R592), De Kruyf (R643) en Numan (R836). Daarop volgen de met staalgravures geïllustreerde werken zoals die van Batty (R111) en Meyer (R767) en die met vroege litho's: De Cloet (R233), Lutgers (R706 en R707), Kroon (R640) en Springer (R1041). Aan het eind van de negentiende eeuw volgen dan boeken die met vroege foto's zijn geïllustreerd (bijvoorbeeld Davies, R288) of met houtsneden zoals de boeken van Nieuwenkamp en Veldheer (R829-830 en R1116-1119). Literair van belang zijn bijvoorbeeld de beschrijvingen van William Beckford, Charles de Coster, James Boswell, de Drie Podagristen uit Drente, Joris-Karl Huysmans en Paul Verlaine. Ook de Physiologieën uit de jaren 1843-1845 zijn niet alleen qua genre maar ook vanwege hun literaire waarde interessant. Ze zijn bij wijze van uitzondering in deze catalogus niet op de – veelal onbekende – auteursnaam geordend, maar op het woord "physiologie" (vgl. R885-899). Een curieus tijdsbeeld geeft het Handboek voor luchttoerisme uit ca 1921 (R495). Het genre van de reisgidsen is nog slecht beschreven. Er bestaan nauwelijks bibliografieën op dit gebied. Het hoogtepunt van de reisgidsen die in deze catalogus zijn beschreven is de zeer zeldzame eerste druk van Ten Hoorns Reis-boek (R579) met de door Jan Luyken gegraveerde titelprent die ook op het omslag van deze catalogus is afgedrukt. Verspreid door de catalogus treft men tal van andere, meestal vroege reisgidsen door ons land aan, zoals die van Witkamp (R1198), Plantenga (R909 en R910), de achttiende-eeuwse Guide's van Amsterdam (R467471), de zeldzame Almanak voor reizigers (R31 en R957) en de buitenlandse gidsen van Murray, Baedeker, Boussignault, Conty, Cook, Grieben, Guide Bleu, Joanne, etc. Een aparte categorie zijn de publicaties van Evert Maaskamp, veelal door hemzelf geschreven (R711 t/m R729). Zijn fonds verdient nadere bestudering. Bijna alle uitgaven zijn zeldzaam en door hun ingewikkelde samenstelling bibliografisch lastig te beschrijven. Veel teksten en illustraties komen in meerdere uitgaven voor. Wel zijn het altijd bijzondere boeken en boekjes, die hij uitgaf in een periode waarin het in Nederland economisch slecht ging. Vandaar waarschijnlijk kleine oplagen en dus de zeldzaamheid.

Er zou nog op veel meer gewezen kunnen worden: de werken van de Fransman Havard over ons land, en van E.V. Lucas. Dan de beroemde wandelverslagen van ds. Craandijk en van Jacob van Lennep. Bijzonder aardig vind ik zelf de reisverhalen van ds. Potter. Maar voor dit alles moge verwezen worden naar de tekst hierachter. B Toeristische gidsen voor steden, dorpen en streken van ons land, ca. 1880-ca. 1940 In de loop van de negentiende eeuw begon er behoefte te bestaan aan toeristische gidsen om bezoekers van elders aan te trekken en om de eigen bevolking informatie te verschaffen. Een enkele maal ook was het doel particulieren of bedrijven aan te trekken om zich in een bepaalde plaats te vestigen. Soms ontstonden deze gidsen uit particulier initiatief, vaker waren het “verfraaiings”-verenigingen – voorlopers van de latere VVV’s – of middenstandsverenigingen die samen met gemeentebesturen deze gidsen produceerden. De eerste Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer werd in 1885 opgericht in het Limburgse Valkenburg. In 1896 ontstond de Nationale Bond voor Vreemdelingenverkeer in Nederland, een overkoepeling van de VVV's in Baarn, Bergen op Zoom, Dordrecht, Groningen, Maastricht, Middelburg, Monnickendam, Nijmegen, Utrecht en Zwolle. Van 1908 dateert het landelijke Vreemdelingenbureau, dat het verspreiden van reclamemateriaal over Nederland in het buitenland ten doel had. In de jaren twintig en dertig ontstonden er ook commerciële uitgeverijen die zich specialiseerden in het uitgeven van toeristische gidsen – Alta te Amsterdam is daarvan een goed voorbeeld – veelal samen met de plaatselijke VVV’s. Opvallend is dat dit soort gidsen in de beginjaren zo'n hoge kwaliteit had: rond 1900-1920 hadden bijna alle steden en ook een aantal dorpen met toeristische bezienswaardigheden een gids van een flink aantal pagina’s met plattegronden en kaarten van de omstreken, foto’s van de belangrijke bezienswaardigheden en veelal een groot aantal advertenties van, meest lokale, bedrijven, waaronder vooral de toeristische bedrijven als hotels, pensions en restaurants. Het belang van dit soort gidsen voor de geschiedenis van het toerisme in ons land behoeft hier niet benadrukt te worden. Opvallend is met hoe weinig zorg de toeristische informatie in de tweede helft van de 20e eeuw werd gebracht. Vergeleken met de informatieve gidsen uit de jaren 1890-1940 zijn de foldertjes en kaartjes uit de jaren 1940-2000 van weinig belang. Het hieronder beschreven aanbod is slechts een klein deel van de ongetwijfeld duizenden toeristische gidsen die tussen ca. 1890 en ca. 1940 zijn verschenen, maar verzamelaars weten dat het nu al, na enige decennia, erg moeilijk wordt een complete set van de folders en brochures van één plaats bij elkaar te krijgen. Zeker ook omdat veel van de gidsen die men in de handel tegenkomt incompleet zijn en de omslagen of de kaarten en plattegronden missen. Er bestaat geen bibliografisch overzicht van dit soort gidsen. Waarschijnlijk zijn er ook nauwelijks verzamelingen van in ons land, afgezien natuurlijk van plaatselijke en regionale archieven die hun eigen regio verzamelen. Maar zelfs een grote verzameling betrekking hebbend op de gehele provincie Zuid-Holland – die van het Instituut Stad- en landschap ZuidHolland – werd enkele decennia geleden geveild. Een probleem bij de beschrijving van dit materiaal vormt het veelal – met opzet – ontbreken van de jaartallen van uitgave. Dit is ongetwijfeld gevolg van het feit dat men de gidsen jarenlang bleef verspreiden en wilde voorkomen dat de kopers bemerkten met gedateerde informatie te worden opgescheept. Soms verraadt de tekst het jaar van verschijnen. Dan is dit tussen [ ] toegevoegd. Indien dit jaar van verschijnen slechts bij benadering kon worden vastgesteld uit de tekst wordt dit jaartal voorafgegaan door "ca". Als deze ca-datering weinig

basis heeft, is ook een vraagteken toegevoegd achter het jaartal. Bekendheid met plaatselijke omstandigheden zal in die gevallen een nadere precisering mogelijk maken. Daar vrijwel alle beschreven gidsen geïllustreerd zijn en ze ook vrijwel allemaal advertenties bevatten is van vermelding daarvan afgezien. Indien een gids een titelpagina heeft is de beschrijving daarvan overgenomen. In andere gevallen is het omslag als titelpagina aangemerkt. Omdat de meeste gidsen zonder auteursnaam verschenen, is de ordening van afdeling B niet op auteur maar op plaatsnaam en binnen de plaats chronologisch. Van enkele steden bestaan toeristische gidsen van vóór ca. 1880. Deze zijn hierboven in de categorie A van deze catalogus beschreven. C. Toeristische kaarten van (delen van) Nederland Evenals bij afdeling A van deze catalogus was het ook bij de kaarten moeilijk om het terrein op een zinvolle manier af te bakenen. Welke atlas of losse kaart werd gebruikt voor een toeristisch doel? Een van de uitgangspunten om onder de noemer van toeristische kaart te worden gerangschikt was het voorkomen op de kaart van landen waterwegen en later uiteraard ook van spoorwegen. Een ander uitgangspunt was het formaat: met grote atlassen reisde men niet. Zakatlasjes waren daarvoor meer geschikt. Ook het materiaal waarop de kaarten gedrukt werden speelt een rol. Kaarten op linnen of zijde en papieren kaarten die op linnen waren geplakt konden gemakkelijker op reis meegenomen worden. Zakatlasjes in deze catalogus uit de zeventiende en achttiende eeuw zijn die van Colom uit ca. 1640-'50 (R1985), Covens en Mortier uit 1739 (R0000) en Nouveau Theatre uit 1747 (R2018). Uit de negentiende eeuw dateren de reiskaarten van Maaskamp uit 1810-1815, op batist gedrukt (R2011—2012), en de op zijde gedrukte provinciekaarten van Mortier Covens uit de late jaren '30 (R2016). Uit de jaren 1860 dateren de beroemde atlassen met gemeentekaartjes van J.Kuyper (R2005 e.v.) en - voor wat betreft Friesland en Groningen van concurrerende uitgevers als Behrns (R1979) en Fehse (R1994). De Topographische en Militaire kaart van het Koningrijk der Nederlanden op schaal 1:50.000, verschenen tussen 1850 en 1864, was een der eerste kaarten waarop men de toen aanwezige wegen duidelijk kon onderscheiden, ook naar kwaliteit van de weg (R2025). Hoewel deze kaart niet in eerste instantie met een toeristisch doel werd vervaardigd , hebben wij de aanwezige bladen wel in afdeling C opgenomen. De Topografische Atlas op schaal 1:200.000 (ongekleurd verschenen in 1868, gekleurd in 1885) zou een belangrijke rol gaan spelen als wegenkaart van Nederland. Zowel de uitgaven in 3 bladen als die in 6 bladen waren voor toeristisch gebruik zeer geschikt en het lag dan ook voor de hand dat de in 1883 opgerichte ANWB deze kaart gebruikte voor haar Bondsatlas die zowel in 3 bladen als in 36 bladen verscheen en vele malen herdrukt werd (vgl. R1977). Pas in de jaren 1916-1923 werden er fietskaarten op een grotere en meer doelmatige schaal gedrukt, namelijk op de schaal 1:100.000. Dat waren mooie toeristenkaarten van de Veluwe, Twenthe en Het Gooi. Pas in 1960 publiceerde de ANWB voor geheel Nederland een toeristenkaart op schaal 1: 100.000. Een concurrent van de ANWB uit de jaren twintig van de twintigste eeuw was de Bussumse uitgeverij Sleeswijk, die zowel provinciekaarten als streekkaarten uitgaf, speciaal bedoeld voor "wandelaars, wielrijders en automobilisten" (R2020).

De toeristische kaart in Nederland vormt bibliografisch ook nog een vrij onontgonnen terrein. Een nuttige verkenning leverde C. Koeman in zijn Langs papieren wegen. Momenten uit de geschiedenis van de wegenkaarten van Nederland , Utrecht 1983. A.G. van der Steur

A. Reisbeschrijvingen, reisgidsen, geografische beschrijvingen, topografische plaatwerken, buitenlanders over Nederland, etc. Nr.: R0001 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden. 13 delen. Gorinchem: J. Noorduyn, 1839-1851. Geb. in 13 zwartlinnen banden Lit: Bodel Nijenhuis 297; Tiele 1 Het uitvoerigste aardrijkskundige woordenboek van Nederland en Oost-Indië, met als trefwoorden plaatsen, wateren, kastelen en landhuizen, polders etc. In het 13de deel een Aanhangsel. Prijs: € 625 Nr.: R0002 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden. Reprint van de editie 1839-1851. 14 delen. Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1976-1980 Geb. in kartonnen banden Goed exemplaar Prijs: € 450 Nr.: R0003 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Geschiedkundige beschrijving van de stad Breda en hare omstreken. Gorinchem: J. Noorduyn, 1845. Geb. in halfleer, 8+310 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 522 Behalve geschiedenis ook een beschrijving van Breda en Terheyden, Prinsenhage, Teteringen, Oosterhout, Gilze Rijen, Dongen, Ginneken, Chaam, Alphen, Baarle Nassau, Rijsbergen, Zundert, Etten-Leur, Sprundel en Rozendaal-Nispen. Prijs: € 400 Nr.: R0004 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Beschrijving van den Krimpenrewaard en den Lopikerwaard. Schoonhoven: S.E. van Nooten, 1847. Ing., (8) + 83 p., ill. Mist voorzijde omslag. Bedoeld als lesmateriaal voor de scholen in de regio. Eerst wordt de historie van de streek behandeld en daarna volgt een wandeling (pp. 62-83) langs Willige Langerak, Jaarsveld, Lopik, Cabauw, Zevender, Zuid- en Noord-Polsbroek, Benschop, IJsselstein, Heeswijk, Blokland, Montfoort, Willeskop, Dijkvelt-en-Rateles, Vliet, Honkoop en terug naar Schoonhoven. Het boekje heeft een uitvouwbaar kaartje. Prijs: € 90 Nr.: R0005 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Nederland. Handboekje voor reizigers door ons vaderland. Amsterdam: J.M.E. Meijer, 1849. 12º: 14+478 p., ill. (met 6 plattegronden), geb. Lit: Van der Meulen, p. 33; Bodel Nijenhuis 317 Van der Aa begon in 1845 voor de uitgever W. de Grebber aan een Nederlandse bewerking van de in dat jaar verschenen tweede druk van Holland. Handbuchlein für Reisende, verschenen bij K. Bödeker te Koblenz. Door “ongelukkige omstandigheden” van De Grebber werd het plan op de lange baan geschoven. In 1847 verscheen P.H. Witkamps Gids voor reizigers door Nederland. Toen Meijer de

kopij van De Grebber overnam, verzocht hij Van der Aa toch het project af te maken, waardoor twee jaar na Witkamp dit boekje verscheen. In de vorm van routes door ons land bespreekt Van der Aa ruim honderd steden en dorpen en verschaft hij informatie over logementen, restaurants, sociëteiten, geschiedenis en bezienswaardigheden. Bij dit laatste worden ook de fabrieken en middelen van bestaan genoemd. De gelithografeerde uitvouwbare plattegronden (van P.W. van de Weyer, Utrecht) betreffen: Amsterdam, Rotterdam, ‘s Gravenhage, Leiden, Utrecht en Arnhem. Prijs: € 350 Nr.: R0006 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Nederland. Handboekje voor reizigers. [...] [Amsterdam: J.M.E. Meijer, 1849]. Geb. in halflinnen, 14+478 p. Exemplaar zonder titelpagina en zonder de zes plattegronden. Prijs: € 45 Nr.: R0007 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Aardrijkskundige beschrijving van de stad Gorinchem, voor de scholen. Gorinchem: Noorduyn, 1851. Ing., 24 p. Betreft de stad en naaste omgeving. Prijs: € 30 Nr.: R0008 Auteur/reiziger: Aa, A.J. van der Auteur: Aa, A.J. van der Ons vaderland en zijne bewoners. Beschrijving van de steden, dorpen en verdere merkwaardige plaatsen in Nederland, en van de zeden en gewoonten, waardoor zich in sommige streken de bewoners onderscheiden, met 42 losse platen en vele afbeeldingen tusschen de tekst. Amsterdam: Loman, 1857. Geb. in halfleer, 16+344 p., ill. Schitterend exemplaar. De litho’s in perfecte staat. Lit: Landwehr, Col. pl., 214; Bodel Nijenhuis 326 (deelt mee dat niet alle 40 afleveringen zijn verschenen). Zeldzaam werk met beschrijvingen per provincie van de belangrijkste steden en dorpen. De illustraties maken het boek zeer gezocht. De 42 litho’s in kleur betreffen ‘s Gravenhage (Lange Voorhout), Delft (stadhuis), Rotterdam (Yacht club; Oude Haagse Poort), Dordrecht (Nieuwe Haven), Gorinchem (kerk), Leiden (Hooglandse kerk), Utrecht (Oude Gracht; stadhuis), Amersfoort (Lieve Vrouwentoren), Amsterdam (Hooge sluis; paleis; Oosterdoksdijk), Alkmaar (Texelsche Barrière), Broek, Nieuwe Diep, Leeuwarden (Kanselarij), Sneek (Waag etc.), Heerenveen (Oranjewoud en Oranjestein), Groningen (Martinikerk), Assen, Zwolle (Grote Markt), Kampen (IJsselkade), Deventer, Zevenaar (station), Arnhem (Grote Markt), Doorwerth (kasteel), Maastricht (Vrijthof), Den Bosch (interieur Janskerk), Breda (haven en waterpoort), Zierikzee (stadhuis) en Middelburg (stadhuis). Voorts 9 kostuumprenten en een titelprent. De houtgravures zijn evenals de litho’s door diverse kunstenaars vervaardigd en vertonen eveneens topografische gezichten en een viertal paginagrote kostuum-/beroepenprenten. Prijs: € 1800 Nr.: R0009 Auteur/reiziger: Aardbol, De Auteur: Aardbol, De De Aardbol. Magazyn van hedendaagsche landen volkenkunde. Derde deel.: De Nederlanden. Amsterdam: J.H. Laarman, 1841. Half linnen, 680 p., ill. Band gesleten.

Het gezochte derde deel van dit periodiek is geheel gewijd aan het Koninkrijk der Nederlanden. Hoofdstukken over Noord-Holland (door P. Best en P.H. Witkamp), Zuid-Holland (D. Buddingh), Utrecht (P. Best en P.H. Witkamp), Groningen (T.P. Tresling), Friesland (W. Eekhoff), Drenthe (P.H. Witkamp), Overijssel (P.H. Witkamp), Gelderland (Robidé van der Aa), Zeeland (H.M.C. van Oosterzee), Noord-Brabant (C.R. Hermans) en Limburg (P.H. Witkamp). Het boek is geïllustreerd met een gegraveerde kaart van Nederland, België en Luxemburg en een groot aantal topografische houtgravures door Tollenaar, C., W. B[al], May, G.K., E. Vermorcken, en anderen. Met name deze houtgravures zorgden ervoor dat het boek veelal gesloopt is en dat complete exemplaren zeldzaam zijn. Het boek telt voorts nog twee paginagrote portretten van koning Willem II en “prinses Albert van Pruissen”. Prijs: € 475 Nr.: R0010 Auteur/reiziger: Abbot, Jacob Auteur: Abbot, Jacob Rollo in Holland. Boston (USA), 1857. Geb., 215 p., ill. Lit: Niet in Smith Het boek maakt deel uit van de reeks “Rollo’s tour in Europe”, waarin in 1857 reeds tien delen waren verschenen. Via België reist men naar Moerdijk, Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Leiden, Delft, Zaandam, Broek, een Noord-Hollands boerendorp, Amsterdam. Het boekje is geïllustreerd met houtgravures van de hand van John Andrew en “T.& A.”, deels naar A. Waud, o.a. van een raderboot, een veerschip in Rotterdam, de eetzaal van Hotel Bellevue in Den Haag, een binnenvaartvrachtschip, Dordrecht, een trekschuit, het Czaar Peter-huisje en Broek in Waterland. Prijs: € 90 Nr.: R0011 Auteur/reiziger: Abbot, Jacob Auteur: Abbot, Jacob Rollo in Holland. New York [1858]. Geb., 215 p., ill. Titeluitgave van het in 1857 verschenen boek. Prijs: € 90 Nr.: R0012 Auteur/reiziger: Abrahamson, S.S. Auteur: Abrahamson, S.S. Holland and our friends the Dutch, by one living amongst them. Amsterdam, 1911 Ing., ca. 220 p., ill. Abrahamson was correspondent van de New York Herald en verbleef van 1905 tot 1910 in Nederland, in welke jaren hij de tekst schreef. Hulp had hij van R.W.P. de Vries Jr., P. Geerke en G. van Hulzen. Afgezien van algemene opmerkingen over het land en de bevolking, gaat hij dieper in op Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Marken en Voldendam, Urk en Zaandam. Aan het begin en eind van het boek advertenties van toeristische bedrijven. Prijs: € 70 Nr.: R0013 Auteur/reiziger: Abrahamson, S.S. Auteur: Abrahamson, S.S. Holland and our friends the Dutch. [...] 1911. Geb. in halflinnen, 211 p., ill. Ex. zonder advertenties. Prijs: € 60 Nr.: R0014 Auteur/reiziger:

[Accarias de Serionne, Jacques]

Auteur: [Accarias de Serionne, Jacques] Die Handlung von Holland oder Abriss von den Holländischen Handlung in den vier Theilen der Welt. Leipzig: E.B. Schwickert, 1771. Geb. in 19de-eeuws halflinnen, (8) + 659 p. Lit: Brunet VI, 4166 (Franse ed.), Murris p. 274 (Franse ed.). Zeldzaam boek over de handel van Nederland, met hoofdstukken over de Oost- en West-Indische Compagnie, walvisvangst, haringvangst, fabrieken in Nederland en Indië (het laatste door Daniel Braem en G.W. van Imhoff), Oostzee-handel, handel met Engeland, Frankrijk, België, Spanje, Portugal, Italië en de Levant; banken en banken van lening, commissiehandel, wetgeving m.b.t. de handel, tarieven van in- en uitvoer, etc. Het boek verscheen oorspronkelijk in het Frans in 1768 te Amsterdam in drie delen: Le commerce de la Hollande. De Duitse vertaling is van de hand van Christ. Friedr. Juenger. De eerste druk van deze Duitse vertaling verscheen te Frankfurt en Leipzig in 1770. Het door ons aangeboden boek is waarschijnlijk een titeluitgave hiervan. Tussen 1780 en 1783 zou ook een Nederlandse vertaling in vier delen verschijnen, bewerkt door mr. Elias Luzac. Prijs: € 725 Nr.: R0015 Auteur/reiziger: Aelmanszoon, Pieter Auteur: Enklaar, D.Th. Zestiende-eeuwsche wandelingen door Nederland, p. 125-172, in: Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 54 (1933). Ing., 276 p. Doel van Aelmanszoons reizen was de grenzen vast te stellen van Gooiland, waartoe hij o.a. via Friesland naar de abdij Selwerd bij Groningen reisde. De meeste reisdoelen lagen echter in Gooi- en Eemland. Prijs: € 35 Nr.: R0016 Auteur/reiziger: Aelmanszoon, Pieter Auteur: Enklaar, D.Th. (inl. en aantek.) Zestiende-eeuwsche wandelingen door Nederland. Zwerftochten van Pieter Aelmanszoon, secretaris van Naarden, 1525-1527. Hilversum 1934. Ing., 64 p. Bijgewerkte en voor een groter publiek bestemde heruitgave van een tekst in de Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 54 (1933), p. 125-172. Prijs: € 45 Nr.: R0017 Auteur/reiziger: Aernsbergen, Frische van Auteur: Aernsbergen, Frische van Hans en Nellie ontdekken kolenland, z.pl. Rijkspostspaarbank [1952]. Mapje met 16 losse katernen van elk 4 p., ill. Uitgave van de Rijspostspaarbank - druk Joh. Enschedé en Zonen - in het kader van de Jeugdspaaractie 1952/53. Verhalen over kolenmijnen aan den hand van een tocht door Limburg van een jongen en een meisje, onder leiding van hun oom. Illustraties van Frans Lammers. Prijs: € 38 Nr.: R0018 Auteur/reiziger: Afstandgids Auteur: Afstandgids Afstandgids 1934. Alles vanaf Amsterdam. Onmisbaar voor automobilisten en wielrijders. [Rotterdam, J. van Slooten, 1934] Ing., 40 p. Enkele pagina’s gerepareerd. Ook opgave van parkeerterreinen in verschillende steden. Prijs: € 8

Nr.: R0019 Auteur/reiziger: Aicard, Jean Auteur: Aicard, Jean Visite en Hollande. Parijs/Amsterdam: Sandoz et Fischbacher/Van Bakkenes, 1879. Ing., 10+142 p., ill. (met portret van de auteur). Lit: Koumans p. 160 (als Hollande-Algérie, Parijs: Flammarion, 1879), Van der Meulen p. 35. De Franse dichter Aicard kwam in 1878 op uitnodiging van de heer Van Hamel naar Rotterdam om uit zijn gedichten voor te lezen. Van zijn verblijf in Nederland maakte hij een verslag in proza. Hij bezocht o.m. Dordrecht, Leiden, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Middelburg; plaatsen waar hij ook zijn soirées gaf. In de tweede helft van zijn boek publiceerde hij een aantal op Nederland geïnspireerde gedichten, opgedragen aan vrienden en kennissen: C.L. Hartogh, Jac. de Kanter, P.L. de Bruyne, A.C. en J.L. Wertheim, Van der Noordaa, E.F. van Vloten, Arnold Ising, Jan ten Brink, O. van Limburg Stirum, L. van den Berch, A.J. van der Heim, J.J. Henny, L.A.C. Gevers, H.L.F. Pisuisse, M. Kleine, A.G.C. van Duyl, Charles Boissevain, Picard, Essenius Greef en B.C.J. Loder. Het boek eindigt met een `brief’ aan Van Hamel, waarin Aicards vertaling van twee gedichten van De Genestet. Prijs: € 30 Nr.: R0020 Auteur/reiziger: Aicard, Jean Auteur: Aicard, Jean Visite en Hollande. Parijs / Amsterdam: Sandoz et Fischbacher / Van Bakkenes, 1879. Geb. in halflinnen. Mooi ex., goudstempeling op rug. Prijs: € 60 Nr.: R0021 Auteur/reiziger: Aicard, Jean Auteur: Aicard, Jean Visite en Hollande. 2de druk 1879. Ing. Prijs: € 35 Nr.: R0022 Auteur/reiziger: Alberts, W. Jappe, en J.M. van Winter Auteur: Alberts, W. Jappe, en J.M. van Winter Nederland vóór honderd jaar, 1859-1959. Gedenkboek uitgegeven ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Nillmij. ‘s Gravenhage 1959. Geb., oblong, 251 p., ill. Het werk geeft een beeld van Nederland omstreeks 1850. Ca. 120 reproducties van prenten en tekeningen met evenzoveel pagina’s met citaten uit berichten van tijdgenoten, betrekking hebbende op de afgebeelde stads- en dorpsgezichten. Prijs: € 15 Nr.: R0023 Auteur/reiziger: Album Auteur: Album Album. Gezichten uit Nederland 1899-1902. Pracht-uitgave van A. Heeroma & Co., Amsterdam. Aangeboden door H.G. Koster Wzn, Amsterdam [1902]. Groot 4º oblong, (50) p., ill. Op Franse titel staat: “Serie I. Uitgave juni 1899”. Pagina 1 t/m 3 bevatten aanbevolen hotels in ons omringende landen. Fraaie foto’s van stads- en dorpsgezichten, maar wellicht nog interessanter door de grote, geïllustreerde advertenties van o.a. Wijnand Fockink te Amsterdam, bootdienst VlissingenLonden, Guy de Coral & Co., Victoria water te Oberlahnstein, Brongebouw Haarlem, Beverwijkse conservenfabriek, Lips Dordrecht, F. Buffa Amsterdam, Alph. M. Huver Amsterdam, Landré en Glinderman Amsterdam, Van Pinxteren & Van Harreveld Amsterdam, Hotel v/h Adrian Amsterdam,

Rijstpellerij De Phenix Zaandam, Oranjeboom Rotterdam, Van den Bergh Rotterdam, Haarlemmerolie, C. Fortman Amsterdam, L. van Leer Amsterdam, Ver. Ned. Sigarenfabrikanten Culemborg, F.W. Hesse Fz Amsterdam. Prijs: € 40 Nr.: R0024 Auteur/reiziger: Alexander, keizer Auteur: Scheltema, J. Alexander, keizer van Rusland, in Holland en te Zaandam in 1814, Amsterdam: H. Gartman, 1814. Origineel karton, 10 + 214 p., ill. Beschrijving van het bezoek aan Nederland en de ontvangsten in de verschillende plaatsen: Wernhout, Zundert, Breda, Oosterhout, Sleeuwijk, Gorinchem, Dordrecht, Rotterdam, ‘s Gravenhage, Katwijk, Haarlem, Amsterdam, Broek in Waterland, Zaandam, Loenen, Utrecht, Zeist, Amerongen, Hemmen, Lent en Nijmegen. Het boek is geïllustreerd met een gravure van het Czaar Peterhuisje door J.E. Marcus en een uitslaande “stamlijst”. Op de titelpagina een portret van de keizer. Prijs: € 95 Nr.: R0025 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Het eiland Marken en zijne bewoners geschetst, Amsterdam: Weijtingh & Van der Haart, 1854. Geb. in half linnen, 24 p., ill. Vroeg 20e-eeuwse lichtdruk van het originele boekje, met tegenover de titelpagina een originele foto, ca. 1890, van Marker klederdracht. Een van de vroegste publicaties van de Markense hoofdonderwijzer Francis Allan (1826 - 1908). Later zouden o.m. boeken en boekjes verschijnen van zijn hand over Texel (1856), Ameland (1857), Schiermonnikoog (1856), Vlieland (1857), Urk (1857), Utrecht (1856), Enkhuizen (1856), Edam (1857), ‘s Gravenhage (1857), Haarlem (1874-1888) en Zandvoort (1881). Prijs: € 50 Nr.: R0026 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Het eiland Wieringen en zijne bewoners, Amsterdam, Weijtingh & Van der Haart, 1856. Ing., 56 p., ill. Geschiedenis en beschrijving van Wieringen en de op dit eiland gelegen dorpen, door de Markense onderwijzer Francis Allan (1826 - 1908). Het boekje bevat een grote (40 x 58 cm) uitvouwbare kaart, gedateerd 1855. Prijs: € 195 Nr.: R0027 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Het eiland Vlieland en zijne bewoners. Amsterdam: Wed. Borleffs & Ten Have, 1857. Ing., 42 p., ill. Het boekje is geïllustreerd met een kaart van het eiland, gedateerd 1856, litho van C.W. Mieling. Prijs: € 175 Nr.: R0028 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Het eiland Ameland en zijne bewoners. Amsterdam: Wed. Borleffs & Ten Have. Geb. (bibliotheekband), 127 p., ill. Uitleenformulier op Franse titelpagina geplakt. Geïllustreerd met een kaart van het eiland, gedateerd 1856, litho van C.W. Mieling. Prijs: € 175

Nr.: R0029 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Geschiedenis en beschrijving van Haarlem, van de vroegste tijden tot op onze dagen, 4 delen, Haaarlem, J.J. van Brederode, 1874-1888. Geb. in originele linnen stempelbanden, 512 + 719 + 744 + 751 pp., ill. Belangrijk boek voor de geschiedenis en topografie van Haarlem. Allan was sedert 1863 leraar aan de kweekschool te Haarlem en kreeg medewerking van de Haarlemse historici C. Ekama, A.J. Enschedé, H. Gerlings Cz en C.J. Gonnet. Een groot deel van het werk bestaat uit een wandeling door stad en omstreken, waarbij de gebouwen die men passeert worden beschreven. Verder is het boek belangrijk omdat het een groot aantal gelithografeerde afbeeldingen bevat, veelal in kleur en vervaardigd door de lithografen Emrik en Binger. Prijs: € 700 Nr.: R0030 Auteur/reiziger: Allan, F. Auteur: Allan, F. Geschiedenis en beschrijving van Haarlem, van de vroegste tijden tot op onze dagen, 4 delen, Haarlem, facsimile-reprint naar de originele uitgave van 1874-1888. Geb. in vier linnen banden, 512+719+744+751 p., ill. Prijs: € 275 Nr.: R0031 Auteur/reiziger: Almanak Auteur: Almanak Almanak voor reizigers in het Koningrijk der Nederlanden. Met platen en plattegronden van steden. Tweede jaargang 1820. Amsterdam: Mortier Covens & Zoon, Ten Brink & De Vries, 1820. Origin. karton, (26)+p. 53-84 + p. 21-48 + (36) p., ill. De paginering sluit aan bij de eerste jaargang (1819). Mist `twee gezigtjes’. De kaart en de 8 stadsplattegronden zijn wel aanwezig. Lit: Bodel Nijenhuis 242; Forum Catalogus 103 (1995) 885 Zeldzaam almanakje, waarvan slechts drie jaargangen verschenen (1819, 1820, 1821). Bevat o.m. de rubriek `Reiswijzer’, met beschrijvingen van Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Purmerend, Monnikendam, Edam en Hoorn, en de rubriek `Reiswegen’, met de routes Amsterdam-HaarlemAlkmaar, Amsterdam-Alkmaar per veerschip, Alkmaar-Den Helder, overtocht naar Texel, overtocht naar Vlieland, overtocht naar Terschelling, Amsterdam-Purmerend-Alkmaar, Amsterdam-PurmerendHoorn, Amsterdam-Monnikendam-Edam-Hoorn, Alkmaar-Hoorn met trekschuit, Alkmaar-Hoorn met rijtuig, Hoorn-Enkhuizen, Hoorn-Medemblik, Medemblik-Enkhuizen, Medemblik-Den Helder. Met informatie over de kleinere plaatsen langs deze routes. De kaart betreft Noord-Holland boven het Y. De plattegronden: Haarlem, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Purmerend, Monnickendam, Edam en Hoorn. Toen de uitgave na drie jaargangen stopte, stelde de uitgever een bandje ter beschikking met titelpagina, luidende ‘Reisboek door het Koningrijk der Nederlanden; Provincien Holland en Utrecht’. De drie almanakken samen bevatten 5 gegraveerde kaartjes, 18 plattegronden en 8 gegraveerde gezichten (Boskoop, Amsterdam, Texel, Rotterdam, Medemblik, Soestdijk, Utrecht en Amersfoort) door D. Veelwaard. Zie ook bij “Reisboek”. Prijs: € 225 Nr.: R0032 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de Nederland en zijne bewoners. Uit het Italiaansch vertaald door D. Lodeesen, met eene voorrede van Dr. Jan ten Brink. Leiden: P. van Santen, 1876. Geb., 336 p. Lit: Van der Meulen p.35

Vertaling door Lodeesen te Emmerik van het in 1875 verschenen Italiaanse boek ‘Olanda’. Edmondo de Amicis (1846-1908) was in zijn jeugd militair en vanaf 1871 letterkundige. In 1873 verscheen een boek over Spanje van zijn hand en in hetzelfde jaar verbleef hij geruime tijd te Amsterdam en Den Haag, waar de basis voor zijn boek over Holland werd gelegd. Het boek heeft hoofdstukken over Zeeland, Rotterdam, Delft, ‘s Gravenhage, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Broek, Zaandam, Alkmaar, Helder, Zuiderzee, Friesland, Groningen en een tocht van Groningen naar Arnhem. Zowel de boeken ‘Spagna’ als ‘Olanda’ werden in Italië een groot succes en vele malen herdrukt. Er kwamen behalve de Nederlandse vertaling ook vertalingen in het Frans, Engels en Portugees en in veel landen (vooral Amerika) gold het boek tot ver in de twintigste eeuw als een van de voornaamste standaardwerken over Nederland. De charme van het boek is de onbevangenheid van de auteur en zijn opmerkingsgave, waardoor hij allerlei zaken beschrijft die in andere boeken over ons land niet aangeroerd werden. Na zijn boek over Holland verschenen van zijn hand nog werken over Marokko (1876), Constantinopel (1877), Londen en Parijs (1879). Jan ten Brink was in Nederland de gastheer van De Amicis. Het is daarom niet verwonderlijk dat diens ‘Oost-Indische dames en heeren’ door De Amicis als een meesterwerk wordt aangeprezen, terwijl bijvoorbeeld de ‘Max Havelaar’ niet genoemd wordt. Prijs: € 40 Nr.: R0033 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de Nederland en zijne bewoners. 2de druk. Leiden: P. van Santen, 1877. Ing., 285 p. Prijs: € 30 Nr.: R0034 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de Nederland en zijn bewoners. Utrecht/Antwerpen: Veen, 1985. Ing., 318 p. Gemoderniseerde vertaling naar die van Lodeesen uit 1876. Met een voorwoord door Roland Fagel. De tekst met ca. 15 procent bekort, voornamelijk door het weglaten van passages betreffende museumbezoek. Prijs: € 20 Nr.: R0035 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de La Hollande. Ouvrage traduit avec l’autorisation de l’auteur par Frédéric Bernard, 2e druk, Parijs, 1878. Geb. in half leer, 413 p., ill. Mooi ex. Tweede druk van de Franse vertaling. De illustraties zijn meest anonieme houtgravures van o.a. Hollands landschap, haven Rotterdam, watermolens, oud Scheveningen, schaatsers, molens te Zaandam, de Montelbaanstoren te Amsterdam, de Munt te Amsterdam, de Oude Gracht te Utrecht en het Czaar Peterhuisje. Prijs: € 45 Nr.: R0036 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de Holland and its people. Translated from the Italian by Caroline Tilton. New York/Londen: G.P. Putnam’s Sons, [1880]. Geb., 484 p., ill. De illustraties betreffen vnl. reproducties van tekeningen, waaronder door Hugh Thomson. Prijs: € 30

Nr.: R0037 Auteur/reiziger: Amicis, Edmondo de Auteur: Amicis, Edmondo de Holland. Translated from the thirteenth edition of the Italian by Helen Zimmern. 2 dln. Philadelphia: Henry Coates, [1894]. Geb., 273+275 p., ill. De fraaie foto-illustraties in deze uitgave zijn in heliogravure naar speciaal voor deze druk gemaakte foto’s door Dr. Charles L. Mitchell uit Philadelphia. Deze opnames zijn vaak vanuit onverwachte hoek genomen en tonen niet zelden achterafbuurtjes en -straatjes. Van de volgende plaatsen zijn foto’s opgenomen: Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Amsterdam, Leiden, Haarlem, Utrecht, Broek, Zaandam, Alkmaar, Den Helder, Kampen, Hoorn, Leeuwarden, Groningen, Zwolle. De uitgever Coates te Philadelphia maakte een omvangrijke serie reisboeken waarin dit deel is opgenomen. Prijs: € 150 Nr.: R0038 Auteur/reiziger: Amusemens Auteur: Amusemens Les Amusemens de la Hollande. Avec des remarques nouvelles et particuliers sur le genie, moeurs et caractères de la nation. Entremeles d’épisodes curieux et interessans. 2 delen in 1 band. Den Haag: P. van Cleef, 1739-1740. Geb. in halfleer, 252 + 257 p., met tabel. Goed ex., kleine beschadiging aan de rug. Lit: Kossmann, Boekhandel te ‘s Gravenhage, p. 69; Murris p. 273, Bodel Nijenhuis 100, niet in Barbier; Sloos, Voor den dienst der armée I p.24-25 en 27. De anoniem verschenen Amusemens was de eerste uitgave van de Haagse boekverkoper Pieter van Cleef. Het boek werd in de ‘s Gravenhaagsche Courant van 14 augustus 1739 aangekondigd. Het beschrijft o.a. de trekvaarten, zeden en gewoonten van de Hollanders, cafébezoek, joden en wat plaatsen betreft vooral Den Haag en Amsterdam, maar ook Scheveningen, Loosduinen, Leiden. Het werk eindigt met een verhandeling over het componeren van muziek en het begeleiden op een clavecimbel. De auteur, klaarblijkelijk geboren in Bordeaux, is onbekend. Prijs: € 450 Nr.: R0039 Auteur/reiziger: Amusemens Auteur: Amusemens Les Amusemens de la Hollande, avec des remarques ... interessans. Den Haag: P. van Cleef, 1739. Geb. in leer, 252 p. Ex. zonder het in 1740 verschenen tweede deel, echter op zich compleet. Het zetsel wijkt ook af van het boven beschreven exemplaar: achter Hollande in de titel een komma en de katernletters en -cijfers staan op een iets andere plaats. Prijs: € 175 Nr.: R0040 Auteur/reiziger: Andersen, Hans Christiaan Auteur: H. Reeser Andersen op reis door Nederland. Zutphen: Walburg Pers, 1976. Ing., 207 p., ill. Gebaseerd op dagboeknotities en passages uit de autobiografie van Hans Christiaan Andersen, die in 1847, 1866 en 1868 bezoeken bracht aan Nederland. Blz. 1 t/m 93 betreft de teksten van Andersen en anderen over zijn bezoeken; blz. 94 t/m 129 de annotaties hierbij van Reeser, blz. 130 t/m 197 bevat een lijst van alle documenten betreffende de betrekkingen tussen Andersen en Nederland, gedurende diens gehele leven. Een voorbeeldige uitgave. Prijs: € 24 Nr.: R0041

Auteur/reiziger: Andreae, A.J., en anderen Auteur: Andreae, A.J., en anderen Friesland en de Friezen. Gids voor reizenden. Leeuwarden: H. Suringar, 1877. Geb., 346 p., ill. De auteurs waren o.a. A.J. Andreae, J.G. van Blom, G. Colmjon, Waling Dijkstra, D. Hansma, H. de Jong, M.E. van der Meulen, S.K. Sipma en Johan Winkler. Hoofdstukken o.a. over Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Heerenveen e.o., Bolsward, Gaasterland, Joure, Sneek, Schiermonnikoog, Kollumerland, Hardegarijp, Dokkum, de Maatschappij van Weldadigheid, etc. De gelithografeerde illustraties zijn gesigneerd P. v. L. Prijs: € 95 Nr.: R0042 Auteur/reiziger: Andreae, A.J. Auteur: Andreae, A.J. Oudheidkundige plaatsbeschrijving van de gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland, 2 “gedeelten”. Kollum: T. Slagter, 1885. Ing., 181+180 p. Slordig exemplaar. Lit.: NNBW I, 129 Arnoldus Johannes Andreae (1845 - 1899) was notaris te Kollum en schreef diverse werken over de geschiedenis van Friesland. In dit werk beschrijft hij de dorpen Kollum, Oudwoude, Westergeest, Kollummerzwaag, Ausbuurt en Burum. Alles in de vorm van een wandeling. Prijs: € 35 Nr.: R0043 Auteur/reiziger: [Andriessen, J.] Auteur: [Andriessen, J.] Morgenwandelingen door en in den omtrek van ‘s Gravenhage, of schoonheden en merkwaardige bijzonderheden betrekkelijk deze residentie. Eene bijdrage tot de nationale lektuur. ‘s Gravenhage: A. Kloots, 1832. Geb., 16 + 431 p., met lithografisch gezicht op titelpagina door Van Langenhuysen naar Last. Lit: Van Doorninck p. 387, NNBW I, p. 140, Catalogus van de Hist. Top. Bibliotheek van het Gemeentearchief ‘s-Gravenhage (1971), p. 52; Saalmink p.74; Bodel Nijenhuis 1083 (op auteursnaam J. Hagen). In het Voorberigt wordt de Haagse hoofdonderwijzer J. Andriessen bedankt voor zijn redactionele arbeid aan het manuscript. Van Doorninck en Zuidema (NNBW) schrijven het boek in z’n geheel aan hem toe. Deze Jacob Andriessen (Haarlem 1786 - ‘s Gravenhage 1859) was hoofd van een bekende Haagse school en schreef behalve veel gebruikte schoolboeken ook o.m. Tafereelen uit het leven van bijzondere personen (1833). Behalve de stad zelf worden ook beschreven: Wassenaar, Valkenburg, Katwijk, Noordwijk, Rijnsburg, Leiden, Scheveningen, Rijswijk, Leidsendam, Voorburg en het Westland. Prijs: € 125 Nr.: R0044 Auteur/reiziger: [Andriessen, J.] Auteur: [Andriessen, J.] Morgenwandelingen door en in den omtrek van ‘s Gravenhage. ‘s Gravenhage 1832. Geb., 16 + 431 p. Mist de titelpagina. Prijs: € 95 Nr.: R0045 Auteur/reiziger: Andriessen, P.J. Auteur: Andriessen, P.J. Iets anders. Bevattende een beschrijving van de provincien Zuid-Holland en Utrecht, Deventer: Van den Sigtenhorst, [1871].

Gebonden in linnen stempelband, [2] + 208 p., ill. Na een aantal historische en letterkundige werkjes kwam de onderwijzer P.J. Andriessen (1815 - 1877) nu met “iets anders”, namelijk een aardrijkskundig boekje over twee Nederlandse provincies. De tekst bevat een reisje van een groepje Haagse jongeren naar Scheveningen, het Westland, Rijswijk, Voorburg, Delft, Rotterdam, Hellevoetsluis, Dordrecht, Gouda, Katwijk, Leiden, Woerden, Utrecht, Breukelen, Amersfoort, Baarn, Zeist, Doorn, Wijk bij Duurstede. Het boekje is geïllustreerd met 4 kleurenlitho’s van De Vink bij Leiden, het monument 1813 in Den Haag, de dierentuin te Rotterdam en de dom te Utrecht. Prijs: € 225 Nr.: R0046 Auteur/reiziger: Andriessen, P.J. Auteur: Andriessen, P.J. Land of water? Een beschriijving van de provincie Noord-Holland, Deventer: Van den Sigtenhorst, [1872]. Gebonden in linnen stempelband, 239 p., ill. Beschrijving van Noord-Holland aan de hand van een reisverslag van enkele jongens: Texel, Den Helder, Schagen, Alkmaar, Heiloo, Uitgeest, Beverwijk, Haarlem, het Y, Marken, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Broek, Monnickendam, Amsterdam, Muiden, ‘t Gooi, Zaandam, Bloemendaal, Velsen, Brederode, Halfweg, Amstelveen. Dit boekje over Noord-Holland is geïllustreerd met 4 gekleurde litho’s van Het Berger Bosch, Hoorn, het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam en de Ruine van Brederode. Prijs: € 225 Nr.: R0047 Auteur/reiziger: Andriessen, W.F. Auteur: Andriessen, W.F. Gids door Nederland. Met spoorwegkaart. Arnhem: J. Voltelen, 1893. Ing. in linnen, (2)+116 p., met kaart. Toeristisch gidsje voor treinreizigers. Per plaats geschiedenis, bezienswaardigheden, logementen, caférestaurants, etc. Prijs: € 30 Nr.: R0048 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Waarom en hoe ik lid werd van “Den Algemeenen Nederlandschen Wielrijders-Bond”, z.pl., 1904. Ing., 28 p., ill. Beschrijving van een fietstocht van Zutphen via Brummen, Dieren, Arnhem en Wageningen naar Utrecht. Onderweg tal van calamiteiten die door de ANWB werden opgeheven. Prijs: € 15 Nr.: R0049 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Grondregelen en Reglement van de Vereeniging A.N.W.B.,14e druk, z.pl., 1909. Ing., 48 p. Prijs: € 9 Nr.: R0050 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Rijwiel-toeristen-rondrit door Nederland 1917, 1918 en 1919. Amsterdam 1917-1919, 3 dln. Geb., ill. De ANWB organiseerde in deze jaren fietstochten door Nederland met controleplaatsen onderweg. Daarbij werden routebeschrijvingen gedrukt die men tijdens de tocht verder kon invullen. Voorts werd

bij het volbrengen van de tocht het routeboek gebonden en voorzien van ingeplakte afbeeldingen van de bezochte plaatsen. R. de Graaf, geb. 4 mei 1861, ANWB-consul te Leek, maakte de tochten in de genoemde drie jaren en ontving de gebonden boeken. De boeken zijn voorzien van pasfoto’s, handgeschreven commentaar van De Graaf bij alle trajecten. De tochten betreffen rondritten door het gehele land; ook de illustraties betreffen het gehele land. Zeldzame set. Prijs: € 225 Nr.: R0051 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB [Metalen plaatje, 8x10 cm., met gaatjes in de hoekjes, blauw-geel, met de tekst: À.N.W.B. Toeristenbond / Wandelwegen door Nederland.] Ca. 1910. In het elders in deze catalogus genoemde boekje Te voet door Zuid-Limburg wordt op p. 16 een dergelijk bordje afgebeeld: `De punt van de blauwe driehoek geeft de wandelweg aan.’ Prijs: € 35 Nr.: R0052 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Reiswijzer van den A.N.W.B., Hoofdstuk I, Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland, herzien en bijgewerkt door H.G. Nieuwenhuijs, 8e druk, Schiedam, [1908]. Ing., 413 p. Wat los in het linnen omslag. Met “spinnewebkaart” behorende bij de 11e druk. De ‘Reiswijzers’ van de ANWB bestonden uit vier delen of “hoofdstukken”: I. de bovengenoemde provincies, II. Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, III. Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe, en IV. Buitenland. Bij ieder deeltje behoorde een zogenaamde “spinnewebkaart”, te gebruiken als een soort bladwijzer. De tekst bestaat uit routebeschrijvingen, deels voor auto’s, deels uitsluitend voor “rijwielen”. Prijs: € 15 Nr.: R0053 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Reiswijzer van den A.N.W.B., Hoofdstuk II, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, herzien en bijgewerkt door H.G. Nieuwenhuijs, 9e druk. Schiedam, [1916]. Ing., ca. 300 p. Met “spinnewebkaart” behorende bij deze 9e druk. Prijs: € 15 Nr.: R0054 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Watertochten in Nederland, deel II en III, Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe. ‘s Gravenhage, ANWB, 1922. Geb., 251 + 22 p. Prijs: € 10 Nr.: R0055 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Reiswijzer voor het watertoerisme, uitg. ANWB, 4e herziene druk, bladen 2, 6, 7 en 27, 1922-1926. Gevouwen bladen. De reiswijzers bevatten routebeschrijvingen en kleine kaartjes. De bladen 2, 6, 7 en 27 betreffen routes vanuit Amsterdam richting Rotterdam, Utrecht en Zuiderzee. Prijs: € 18 samen

Nr.: R0056 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Zestalige woordenlijst voor toeristen, Den Haag, ANWB, 1928. Ing., 96 p. Prijs: € 9 Nr.: R0057 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Rondwandeling in ‘ t Gooi. ANWB en VVV’ s , [1930]. Ing., [16] p., ill. Boekje met wandelroutes door het Gooi. Met plaats voor stempels van politiebureaus langs de route. Het boekje is gestempeld in 1930. MET een verzilverde medaille met een kaartje van het Gooi en de tekst “ Rondwandeling in ‘ t Gooi ANWB en VVV’ s” . Prijs: € 20 Nr.: R0058 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB [Metalen embleem, 11 x 9,5 cm, met gaatjes in de hoeken, blauw/wit met de tekst “ Koninklijke Nederlandsche Toeristenbond ANWB” ], ca. 1930? Waarschijnlijk ter bevestiging op een auto als bewijs van lidmaatschap. Emaillering beschadigd. Prijs: € 10 Nr.: R0059 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Rondwandeling door Utrecht, ANWB, [[1931]. Ing., 16 p., ill. Boekje met wandeltocht Amersfoort, Soest, Baarn, Bilthoven, Soesterberg. Met plaats voor stempels van horeca-gelegenheden langs de route. Het boekje is gestempeld in 1931. MET een koperen medaille met een kaartje van het gebied en de tekst “ANWB. Rondwandeling prov. Utrecht N.O. 1931” . Prijs: € 20 Nr.: R0060 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Reglement op het ANWB-wandelbewijs, Amsterdam: ANWB, [1934]. MET lijst van landgoederen waarvoor het ANWB-wandelbewijs als bewijs van toegang zal gelden, [1934]. Ing., 23 + 4 p. Houders van een ANWB-wandelbewijs hadden onder voorwaarden toegang tot bepaalde landgoederen. Prijs: € 18 Nr.: R0061 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Het verkeer in Europa, Den Haag: ANWB, [1934]. Ing., 16 p., ill. Afbeeldingen van nieuwe verkeersborden, ingevoerd in 1934, verdwijnende verkeersseinen, links of rechts houden in Europa, etc. Prijs: € 9

Nr.: R0062 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Reglement voor den rit met onbekende bestemming voor automobilisten en motorwielrijders. Den Haag: ANWB, 1935. Ing., 26 p. Er kon in verschillende plaatsen gestart worden. Tocht van ca 10 uur. Prijs: € 5 Nr.: R0063 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB [Metalen plaatje, 6 x 6 cm met tekst “ A.N.W.B. Stertocht Moerdijk 1936” .] Prijs: € 5 Nr.: R0064 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Zeshoekige draagmedaille met afbeelding van de Moerdijkbrug en de tekst “Stertocht Moerdijkbrug ANWB 1936”. Verzilverd, stempeltje Begeer, Voorschoten. 3 x 3 cm. Prijs: € 15 Nr.: R0065 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Kerstwandeling 1952, ANWB, 1952. Mapje met zes fotootjes. De foto’ s betreffen het landgoed De Treek bij Leusden en omgeving. Prijs: € 5 Nr.: R0066 Auteur/reiziger: ANWB Auteur: ANWB Zie ook: Te voet ..... ; Pos, G.A.; Feith, Jan Prijs: € Nr.: R0067 Auteur/reiziger: Aperçu Auteur: Aperçu Aperçu du Commerce et de l’Industrie des Pays-Bas, deel 1 t/m 20, [Den Haag] Division du Commerce du Minstère Royal Néerlandais de l’agriculture, de l’ industrie et du commerce, [1910]. Ing. in 20 deeltjes, samen in cassette ca. 1500 p., ill. Complete set. De deeltjes werden geschreven naar aanleiding van de Tentoonstelling van 1910 en betreffen de havens van Amsterdam en Rotterdam, scheepvaartlijnen, cacao-industrie, theeehandel, tabakhandel, koffiehandel, graanhandel, ertshandel, houthandel, papierfabricage, handel in huiden, chemische industrie, olieindustrie, voedingsmiddelen, machine- en scheepsbouw, metaalindustrie, diamantnijverheid, keramische industrie, mijnbouw, textielindustrie. Prijs: € 125 Nr.: R0068 Auteur/reiziger: Auteur: Lit: Zie [Posselt, F.]

Apodemik

Prijs: € Nr.: R0069 Auteur/reiziger: Ardenne, Jean d’ Auteur: Ardenne, Jean d’ De Dunkerque à Dombourg. Guide descriptif illustré de la côte de Flandre et des plages de la Mer du Nord. Brussel: A. Mertens, 1888. Geb. in linnen band, 421+16 p., ill. Band iets sleets. Aardig geïllustreerde gids voor de Noordzeekust; voor wat betreft Nederland: Sint Anna Ter Muiden, Sluis, Cadzand, Breskens, Vlissingen, Middelburg, West Souburg, Veere, Domburg, Westkapelle. De illustraties zijn naar tekeningen van Henry Cassiers. Met een plattegrond van Middelburg. Prijs: € 80 Nr.: R0070 Auteur/reiziger: Arnauld, Antoine Auteur: Jacques, Emile Un voyage d’Antoine Arnauld en Hollande, vu par Ruth d’Ans. Luik 1966. Ing., 38 p. Overdruk van een artikel in het ‘ Bulletin de la Société d’art et d’histoire du diocèse de Liège’ 46 (1966). Het betreft een reis in 1686 naar Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Utrecht, Zwolle, Goor, Almelo, Glaan. Veel contacten met oud-katholieken. Prijs: € 30 Nr.: R0071 Auteur/reiziger: Arndt, E.M. Auteur: Arndt, E.M. Holland en de Hollanders. Naar aanleiding van het Handboek der geschiedenis van het vaderland door Groen van Prinsterer 1e tot 4e aflevering, van de vroegste tijden tot op het jaar 1795. Leeuwarden: Suringar, 1847. Ing., [2] + 83 p. Arndt was hoogleraar te Bonn en besprak in een te Berlijn verschijnend “ algemeen tijdschrift voor geschiedenis” het werk van Groen van Prinsterer “met nadruk op de volksaard der Hollanders” . Dr. H. Riedel te Groningen vertaalde het artikel van Arndt en verzorgde deze uitgave. Prijs: € 35 Nr.: R0072 Auteur/reiziger: Asselin, Henry Auteur: Asselin, Henry La Hollande dans le Monde. L’ame et la vie d’un peuple. Parijs: Perrin, 1921. Ing., 234 p., ill. Lit: Koumans p. 161. De auteur die vanaf 1916 in ons land woonde, baseerde zich voor enkele hoofdstukken op J. Feith, ‘Nederland in het heden’ . Hij geeft een aantal algemene beschouwingen over land en volk. Het boek was een vrij groot succes. Prijs: € 18 Nr.: R0073 Auteur/reiziger: Asselin, Henry Auteur: Asselin, Henry La Hollande dans le Monde. L’ame et la vie d’un peuple. Nouvelle édition. Parijs: Perrin, 1931. Ing., 227 p., ill. Tweede, bijgewerkte druk. Prijs: € 18 Nr.: R0074

Auteur/reiziger: Asselin, Henry Auteur: Asselin, Henry La Hollande. ‘s-Gravenhage [ca. 1925]. Ing., 31 p., ill. Uitgave van het Bureau Officiel de Renseignements. Prijs: € 15 Nr.: R0075 Auteur/reiziger: Asselin, Henry Auteur: Asselin, Henry Psychologie du peuple Hollandais. ‘s-Gravenhage: A.A.M. Stols, 1947. Ing., 31 p. Algemene beschouwing over de Nederlanders. Prijs: € 15 Nr.: R0076 Auteur/reiziger: Aubigny, Nina d’ Auteur: Aubigny, Nina d’ “Niet zo erg Hollands”. Dagboek van een reis naar Nederland (1790-1791), van een inleiding en aantekeningen voorzien door Helen Metzelaar. Hilversum: Verloren, 2001. Ing., 187 p., ill. Deel 21 in de reeks Egodocumenten van uitgeverij Verloren. Het originele dagboek Journal du voyage d’Hollande 1790 is aanwezig in het Gemeentearchief Amsterdam en werd vertaald door E.R. d’Engelbronner. Nina d’Aubigny (1770-1847) bezocht met haar ouders, zusje en broertje familieleden in Amsterdam en Haarlem. Ze beschrijft vele bezienswaardigheden in Amsterdam, Haarlem en Leiden en gaat naar toneelvoorstellingen en concerten. Zelf was zij zangeres, evenals haar zuster. Prijs: € 18 Nr.: R0077 Auteur/reiziger: Aubigny, Nina d’ Auteur: E[eghen], I.H. van Het dagboek van Nina d’Aubigny, p.1-8 in Maandblad Amstelodamum 60 (1973) nr 1.Ing., geïll. Als bijlage de plaatsen en personen die zij bezocht. Prijs: € 6 Nr.: R0078 Auteur/reiziger: Auf Auteur: Auf “Auf, nach Holland”. Handbuch und Reiseführer. Herausgegeben durch das offizielle Verkehrsbüro in Haag. ‘s-Gravenhage [ca. 1927]. Ing., 96 p., ill. Aardig omslag in kleur van bollenvelden. Met advertenties, o.a. voor Olympische Spelen 1928. Prijs: € 18 Nr.: R0079 Auteur/reiziger: Avantuurlyk zomertochtje Auteur: Avantuurlyk zomertochtje Het avantuurlyk zomer-tochtje of Omlands reisje, uit Holland door ‘t Sticht Utrecht, Overyssel, Gelderland, Cleefsland, de Myery van den Bosch, Breda, enz., behelzende eene nauwkeurige beschryvinge van vele aardige gevallen, vermakelyke gesprekken en aangename historien, op die reize gebeurt of gehoort. Opgestelt door iemand welke dat tochtje zelf met gezelschap gedaan heeft. Amsterdam, Jacobus Loveringh 1734. [Gebonden met:] De vermakelyke Haagsche reize of ‘t geselschapje van sessen ... varende met de trekschuiten van Amsteldam over Haarlem en Leiden na den Haag [...]. Nijmegen, Johannes de Reyver, 1751. 12º, gebonden in perkament, [1] (8) + 439 p., [2] 318 p.

Mooi exemplaar. Lit.: [1] Mateboer 79; Buisman 2559; [2] Mateboer 1523; Buisman 1927 De tekst bevat een beschrijving van een tocht van twee vrijgezellen vanuit hun woonplaats Den Haag. Per schuit en met diligences reisde men naar Leiden, Utrecht, lustplaats Hr v Mollem, Huis Heemstede, Zeist, Soestdijk, Amersfoort, Voorthuizen, ‘t Loo, Deventer, Huis te Voorst, lusthuis Dieren, Doesburg, Middachten, Rozendaal, Arnhem, Elterberg, Emmerik, Kleef, Nijmegen, Grave, Hees, Den Bosch, Tilburg, Dongen, Breda, Waalwijk, Gorcum, Vianen, Schoonhoven, en dan weer terug naar Den Haag. Over genoemde plaatsen wordt geschreven over de ontvangst op de buitenplaatsen, de herbergen, etc., maar een belangrijk deel van de tekst bestaat uit verhalen - vaak over lichtmissen en “pikante” avonturen - die men in de wagen en op de trekschuit aan elkaar vertelde. Een voorbeeld van een mengvorm van reisverhaal en populair proza. Voor de bijgebonden ‘Vermakelyke Haagsche reize’ uit 1751 zie in deze catalogus onder Vermakelyke, editie 1731. Prijs: € 1750 Nr.: R0080 Auteur/reiziger: Avaux, J.A. Mesmes, graaf van Auteur: Avaux, J.A. Mesmes, graaf van Négociations de monsieur le comte d’Avaux en Hollande, depuis 1679, jusqu’en [1688]. 6 delen in 2 banden. Parijs, Durand & Pissot, 1752-1753. Geb. in perkament, 394+346+296+367+322+336 p. Mooi exemplaar. Lit.: Brunet VI, 24119. D’Avaux (ca. 1661-1723) was Frans gezant, onder andere in Holland. Deze “Négociations” zijn bezorgd door abbé Mallet en betreffen behalve staatszaken ook de ideeën van d’Avaux over Holland en de Hollanders. Aan het slot van deel I staat het privilege van de Franse koning voor Laurent Durand, d.d. 17 april 1752. Prijs: € 325 Nr.: R0081 Auteur/reiziger: Bachiene, Willem Albert Auteur: Bachiene, Willem Albert Kerkelijke Geographie der Vereenigde Nederlanden: in zich behelzende eene beschrijvinge van den staat der synoden, klassen en gemeenten der Hervormde kerke in ons vaderland [...] benevens daartoe behoorende landkaarten. 4 stukken. Amsterdam: D. Onder de Linden, 1768-1773. Geb. in twee 19de-eeuwse halfleren banden: 8+127+256+(48)+202+(42)+14+226+(72) p., ill. Lit.: Tiele 66, Haitsma Mulier/Van der Lem 23 a. Uitvoerige beschrijving van de kerkelijke indeling van ons land, met veel plaatselijke informatie. Het boek is geïllustreerd met 13 uitslaande handgekleurde kaarten, gegraveerd door J. van Jagen, 17651771. Deze kaarten zijn ook afzonderlijk uitgegeven met als titel ‘Nieuwe kerkelijke geographiesche zaken reis-atlas der Vereen. Nederlanden’. Amsterdam 1780. W.A. Bachiene (1712-1783) was predikant en leraar sterren- en aardrijkskunde aan de Illustere School te Maastricht. Prijs: € 1250 Nr.: R0082 Auteur/reiziger: Bachiene, Willem Albert Auteur: Bachiene, Willem Albert Beschryving der Vereenigde Nederlanden. De welke gevonden wordt in het werk van den heer A.F. Busching, en uitmaakt het vierde deel van dat werk. 5 delen. Amsterdam en Utrecht: Van Esveldt en Van Paddenburg, 1773-1779. Halfleren banden, 1386 + 1210 + (61) p., ill. Mooi exemplaar, exlibris B. Luza. Lit.: Tiele 64; Haitsma Mulier/van der Lem 23b Dezelfde editie wordt ook aangetroffen met het titelblad “Nieuwe geographie, of aardryksbeschryving door den heer Antoni Fredrik Busching”, 2 delen. In 1791 verscheen een herdruk, nu opnieuw in 5 delen, maar met een derde titelvariant: “Vaderlandsche geographie of nieuwe tegenwoordige staat en hedendaagsche historie der Nederlanden”. Deze laatste editie van 1791 is geïllustreerd met gravures.

De hier aangeboden editie van 1773-1779 bevat in deel I een plattegrond van Nijmegen en in deel IV een grote uitvouwbare kaart van “De tien zogenaamde Oostenrijksche Nederlanden”, gravure door J. v. Jagen 1764, waarop ook de generaliteitslanden zijn afgebeeld. Het werk bevat een uitvoerige aardrijkskundige beschrijving van ons land, met veel aandacht voor Brabant, Limburg en ZeeuwsVlaanderen. Prijs: € 600 Nr.: R0083 Auteur/reiziger: Backer, Jan A. Auteur: Backer, Jan A. De jonge reiziger door Nederland. 3 delen. [tweede editie] Amsterdam: D.M. Langeveld, 1797. Origin. karton, 422+450+454 p., ill. Lit.: Tiele 69 (3 delen van de eerste editie, 1789-1790), Mateboer 741, 742 en 743 (3 delen), Buijnsters 512 en 513 (kent één set van 4 delen), Van der Meulen p. 29 (drie delen, 1789-1791); Bodel Nijenhuis 173 (3 delen, 1789-1792) In 1789 en 1790 verschenen bij Langeveld drie delen van De jonge reiziger, door Jan Aukes Backer, koopman in Harlingen, die wegens achteruitgang van zijn zaken als broodschrijver door Nederland trok. In 1791 volgde nog een - thans uiterst zeldzaam - dunner deeltje IV. In deel I tegenover p. 154 een uitslaande prent van het paviljoen Welgelegen in Haarlem, door J.L. van Beek 1789, naar D. Kerkhoff. Dit is de enige illustratie in het werk. Van de delen I-III verscheen in 1797 een tweede editie, die deels een titeluitgave is. Het vierde deeltje werd hier niet bijgevoegd. De drie delen hebben een gegraveerd titelblad, met een portretmedaillon door F.J. Pfeiffer, voorstellende Charlotte die een brief van Ferdinand leest. Backer laat in deze briefroman een ik-figuur, een jonge en rijke academicus, met zijn knecht door West- en midden-Nederland reizen. Behalve over topografie en historie van de bezochte plaatsen schrijft hij ook over logeerpartijen, theaterbezoek en geeft hij allerlei persoonlijke ontboezemingen. “Het boek dat oorspronkelijk in afleveringen verscheen (drie afleveringen per deel), is een curieus mengsel van topografie en briefroman en was volgens het Voorbericht bedoeld voor “de Vaderlandsche jeugd”, maar de optredende figuren blijken de schoolleeftijd al ontgroeid.” (Buijnsters) De reis liep van Velsen, Santpoort, Spaarndam, Halfweg, Amsterdam, Zaandam, Amstelveen, Ouderkerk, Naarden, Muiden, Weesp, Haarlem, Heemstede, Bloemendaal, Leiden, Voorhout, Sassenheim, Warmond, Leidsendam, Oegstgeest, Rijnsburg, Noordwijk, Katwijk, Wassenaar, Den Haag, Scheveningen, Rijswijk, Voorburg, Delft, Loosduinen, Monster, ‘s Gravesande, Naaldwijk, Wateringen, Maassluis, Schiedam, Vlaardingen, Rozenburg, Brielle, Hellevoetsluis, Rockanje, Brielle, Goeree, Overflakkee, Sommelsdijk, Dirksland, Middelharnis, Klundert, Dordrecht, Willemstad, Geertruidenberg, Zwijndrecht, Dubbeldam, Sliedrecht, Gorcum, Woudrichem, Asperen, Heukelom, Leerdam, Vianen, Ysselstein, Ameide, Nieuwpoort, Schoonhoven, Oudewater, Woerden, Bodegraven, Gouda, Zwammerdam, Moordrecht, Rotterdam, Alphen, Buiksloot, Broek, Marken, Monnickendam, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Schermerhorn, Beemster, Purmerend. Over tal van plaatsen worden bijzonderheden meegedeeld, voornamelijk betreffende de situatie in ca. 1790, die men in andere beschrijvingen niet vindt. Prijs: € 1150 Nr.: R0084 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Handbook for travellers. 8ste druk. Leipzig: Baedeker, 1885. Ing., 342 p., ill. Lit: A.W. Hinrichsen, Baedeker-Katalog. Verzeichnis aller Baedeker-Reiseführer von 1832-1987. Holzminden 1988; P.D. Stokvis, `Het “Baedeker”-beeld van Nederland van ca. 1840 tot 1914’, in Maatstaf, december 1979, p. 21-28; Van der Meulen p. 36; Bert Wagendorp, `Met Baedeker op zoek naar de verloren tijd’, in De Volkskrant, 21 juli 2001. De Duitse uitgever Karl Baedeker (1801-1859), telg uit een geslacht van boekhandelaren en drukkers uit Koblenz, begon - na de uitgave van een Rheinreise in 1828 - in 1839 met een reeks `Handbüchlein für Reisende, die sich selbst leicht und schnell zurecht finden wollen’. De rust in Europa was, na de Napoleontische woelingen, teruggekeerd en ook minder rijke Europeanen konden zich een

vakantiereisje gaan veroorloven. De Rheinreise was gebaseerd op een tocht van Keulen naar Mainz van de Pruissische Stoombootmaatschappij, maar in de jaren dertig kwamen de spoorwegen en werd de actieradius voor toeristen groter. Reisgidsen in zakformaat met kaartjes en een sterrensysteem (vanaf 1846) voor de interessantste bezienswaardigheden bleken een gat in de markt. De eerste in 1839 verschenen Baedekers waren Rheinlande, Holland en Belgien. Baedeker beconcurreerde daarmee de Engelsman John Murray (zie hieronder), maar de Baedekers bleken completer en grondiger dan de Engelse gidsen en toen Baedekers zoon - Karl was in 1859 overleden - in 1859 en 1861 ook Frans- en Engelstalige gidsen ging produceren, begon hij al spoedig de Europese markt te beheersen. De periode 1870-1914 wordt daarom in de wereld van de reisgidsen `de eeuw van Baedeker’ genoemd. In 1837 vestigde Karls broer Adolph Baedeker zich in Rotterdam, zodat de firma in Nederland een eigen afzetkanaal had. Over de oplages van de gidsen is weinig bekend, want in de Tweede Wereldoorlog ging het archief van de uitgeverij in Leipzig in vlammen op. Maar van populaire bestemmingen (Zwitserland, Duitse regio’s, Parijs en omgeving) verschenen tientallen herdrukken. Zeldzame delen zijn de enige druk Indien (= India) uit 1914, vroege drukken van de delen over Amerika, Palestina en Syrië en de laatste Baedeker voor het tsaristische Rusland uit 1913. Hoe exotischer de bestemming, hoe minder drukken er van zo’n deel bestaan en hoe hoger de prijs. Over ons land verschenen de volgende gidsen:$Holland. (Duitstalig). 1e druk 1839, 2e druk 1845, 3e druk 1851, 4e druk 1854.$Holland und Belgien, 6e druk 1858.$Belgien und Holland, 7e druk 1861, 8e druk 1863, 9e druk 1865, 10e druk 1868, 11e druk 1871, 12e druk 1873, 13e druk 1875, 14e druk 1878, 15e druk 1880, 16e druk 1884, 17e druk 1885, 18e druk 1888, 19e druk 1891, 20e druk 1894, 21e druk 1897, 22e druk 1900, 23e druk 1904, 24e druk 1910, 25e druk 1914.$Holland, 25e druk (de pagina’s 283-504 uit Belgien und Holland) 1914, 26e druk 1927.$La Hollande, la Belgique, 1e druk 1859.$Belgique, Hollande, 2e druk 1862, 3e druk 1864, 4e druk 1866, 5e druk 1869, 6e druk 1871, 7e druk 1873, 8e druk 1875, 9e druk 1878, 10e druk 1881, 11e druk 1884, 12e druk 1885, 13e druk 1888, 14e druk 1891, 15e druk 1894, 16e druk 1897, 17e druk 1901, 18e druk 1905, 19e druk 1910, 19e druk (herdruk) 1919.$Belgium and Holland, 1e druk 1869, 2e druk 1871, 3e druk 1874, 4e druk 1875, 5e druk 1878, 6e druk 1881, 7e druk 1884, 8e druk 1885, 9e druk 1888, 10e druk 1891, 11e druk 1894, 12e druk 1897, 13e druk 1901, 14e druk 1905, 15e druk 1910, 15e druk met supplement [ca. 1914], 15e druk (herdruk) 1919.$Benelux-Autoreiseführer. 1e druk 1957, 2e druk 1961, 3e druk 1964, 4e druk 1967, 5e druk 1971, 6e druk 1974, 7e druk 1978.$Benelux-Allianz Reiseführer. 1e druk 1980, 2e druk 1981, 3e druk 1988, etc.$Amsterdam, 1e druk 1981, 2e druk 1983, 3e druk 1987, etc. Prijs: € 395 Nr.: R0085 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Elfde druk. Leipzig 1894. Ing., 423 p., ill. Prijs: € 275 Nr.: R0086 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Twaalfde druk. Leipzig 1897. Ing., 418 p., ill. Prijs: € 225 Nr.: R0087 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Dertiende druk. Leipzig 1901. Ing., 442 p., ill. Prijs: € 135 Nr.: R0088 Auteur/reiziger:

Baedeker, Karl

Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Veertiende druk. Leipzig 1905. Ing., 474 p., ill. Prijs: € 80 Nr.: R0089 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgium and Holland. Vijftiende druk. Leipzig 1910. Ing., 489 p., ill. Prijs: € 60 Nr.: R0090 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgien und Holland, Twaalfde druk. Coblenz & Leipzig 1873, facsimilé-reprint, z.p., [ca 1950?]. Geb. in rood kunstleer, 302 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R0091 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgien und Holland. Achttiende druk. Leipzig 1888. Ing., 402 p., ill. Prijs: € 175 Nr.: R0092 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgien und Holland. Vierentwintigste druk, Leipzig 1910. Ing., 496 p., ill. Prijs: € 65 Nr.: R0093 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgien und Holland. Vijfentwintigste druk. Leipzig 1914. Ing., 504 p., ill. Prijs: € 65 Nr.: R0094 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgien und Holland. Facsimile van de twaalfde druk (1873). Z.p., z.j. [ca. 1960?]. Ing., 300 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0095 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgique et Hollande. Zevende druk. Koblenz/Leipzig 1873. Ing., 292 p., ill. Prijs: € 325 Nr.: R0096 Auteur/reiziger: Auteur:

Baedeker, Karl Baedeker, Karl

Belgique et Hollande. Tiende druk. Leipzig 1881. Ing., 359 p., ill. Mist de twee kaarten. Prijs: € 70 Nr.: R0097 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgique et Hollande. Twaalfde druk, Leipzig 1885. Ing., 347 p., ill. Smoezelig exemplaar, mist de overzichtskaart van België. Prijs: € 60 Nr.: R0098 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgique et Hollande. Zestiende druk, Leipzig 1897. Ing., 410 p., ill. Slordig exemplaar. Prijs: € 60 Nr.: R0099 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgique et Hollande. Zeventiende druk, Leipzig 1901. Ing., 450 p., ill. Prijs: € 135 Nr.: R0100 Auteur/reiziger: Baedeker, Karl Auteur: Baedeker, Karl Belgique et Hollande. Achttiende druk, Leipzig 1905. Ing., 480 p., ill. Prijs: € 90 Nr.: R0101 Auteur/reiziger: Baena, Duke de Auteur: Baena, Duke de The Dutch puzzle. 5de druk. Den Haag 1968. Ing., 193 p., ill. Algemene opmerkingen over Holland en de Hollanders van de hand van de Spaanse ambassadeur in ons land. De eerste druk verscheen in 1966. Prijs: € 15 Nr.: R0102 Auteur/reiziger: Bakker, J.D., en F. Deelstra Auteur: Bakker, J.D. en F. Deelstra Op reis door Nederland. Geïllustreerd aardrijkskundig leesboek voor de volksschool. 2 delen in 1 band, resp. 3de en 2de druk. Groningen: Noordhoff, 1900-1901. Geb., 148+156 p., ill. De auteurs waren beiden schoolhoofd te Groningen. Beschreven plaatsen o.a. Amsterdam, Helder, Marken, Haarlem, Walcheren, Breda e.o., Maastricht, Kerkrade, Nijmegen e.o., Apeldoorn, Harderwijk, Drenthe, Groningen, Muiden, Broek, Haarlemmermeer, Ymuiden, Den Haag, Ierseke, Geuldal, Twente, Oost-Friesland en Valkenswaard. De illustraties bestaan voornamelijk uit houtgravures en reproducties van tekeningen, o.a. gesigneerd Hildibrand, Walter, P.A. Schipperus en A.C. Verhees.

Prijs: € 40 Nr.: R0103 Auteur/reiziger: Bakker, J.D., en F. Deelstra Auteur: Bakker, J.D. en F. Deelstra Op reis door Nederland [...], deel 1, 3de druk. Groningen: Noordhoff, 1900. Geb., 148 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R0104 Auteur/reiziger: Bakker, Symon Auteur: Bakker, Symon Reyze gedaan door mij, Symon Bakker, extract uit Toeristen Kampioen 5 (1940) pp.876-878. 3 p., ill. Los. Bakker reisde in 1789 vanuit Broek in Waterland naar Amsterdam, Eembrug, Nijkerk, Harderwijk, Elburg, Kampen (speldenfabriek), Zwolle, het Loo, Voorthuizen, Amersfoort, Soestdijk, Amsterdam, Tolhuis, Broek. Prijs: € 10 Nr.: R0105 Auteur/reiziger: Balbian Verster, J.F.L. de Auteur: Balbian Verster, J.F.L. de Am Holländischen Meeresstrande, z.p.: Holländische Eisenbahn Gesellschaft , [ca. 1910? (op p. 8 is sprake van “seit 1905”)] Geb., [8] + 80 p., ill. Mooi gedrukt en mooi geïllustreerd boekje met beschrijvingen van Alkmaar, Amsterdam, Bergen aan Zee, Delft, Dordrecht, Edam, Egmond aan Zee, Enkhuizen, Den Haag, Haarlem, Hoorn, Katwijk aan Zee, Koog op Texel, Kijkduin, Leiden e.o., Marken, Monnickendam, Noordwijk aan Zee, Rotterdam, Scheveningen, Volendam, Wijk aan Zee, Zaandam en Zandvoort. Voorwoord van dr. K.Th. Wenzelburger. Prijs: € 40 Nr.: R0106 Auteur/reiziger: Balen, C.L. van Auteur: Balen, C.L. van Nederland in beeld en woord. Uitgegeven met medewerking van den Nederlandschen Bond voor Vreemdelingenverkeer. 2 delen. Buiksloot: J.M. Schalekamp, [1901-1904]. Ing., 8+192+24+(24)+8+192+(4) p., ill. `Nieuwe goedkope uitgave’, los in omslag. Het werk betreft een groot aantal steden en streken van ons land, maar is vooral van belang door de illustraties: ca. 100 grote (24x32 cm.) lichtdrukken van topografische gezichten, afgedrukt op dun karton, met boven de afbeelding `Nederland in Beeld en Woord’ en linksonder: `Stoom- lichtdrukkerij J.M. Schalekamp, Buiksloot’ en een regel bijschrift. Voorts bevat het werk ca. 500 andere tekstillustraties. Het `goedkope uitgave’ slaat waarschijnlijk op het feit dat het boek niet gebonden is. Prijs: € 375 Nr.: R0107 Auteur/reiziger: [Barkhausen, Heinrich Ludwig Willibald von] Auteur: [Barkhausen, Heinrich Ludwig Willibald von] Statistische und politische Bemerkungen bey Gelegenheit einer Reise durch die Vereinigten Niederlande, Leipzig: Weygandschen Buchhandlung, 1788. Geb. (in modern half linnen), 4 + 121 p. Lit: Jacobsen Jensen 180 Von Barkhausen (1742 - 1813) was een Duits econoom die in 1779 ons land bezocht. Via Zwolle reisde hij naar Amsterdam, Edam, Monnickendam, Purmerend, Broek, Zaandam, Haarlem, Leiden,

Den Haag, Gouda, Rotterdam, Delft, Woerden, Utrecht, Wijk bij Duurstede en Nijmegen. Veel aandacht voor beroep en bedrijf in de bezochte steden. Prijs: € 295 Nr.: R0108 Auteur/reiziger: Barre de Beaumarchais, mr. de la Auteur: Barre de Beaumarchais, mr. de la Le Hollandois, ou Lettres sur la Hollande ancienne et moderne, 2e druk, Frankfort: F. Varrentrapp, 1738. Geb. in geheel leer, [40] + 376 p. Informatie in briefvorm over geschiedenis, staatkunde, religie, rechtspraak, nijverheid, adel, letterkunde, toneel, de Leidse universiteit, ontspanning etc. Het boekje eindigt met een reisverslag: Delft, Vlaardingen., Schiedam, Delfshaven, Rotterdam, Gouda, Leiden, Scheveningen, Den Haag, Alkmaar, Waterland, Monnickendam, Edam, Beemster en De Rijp. Prijs: € 150 Nr.: R0109 Auteur/reiziger: [Barrow, John of R. Batty?] Auteur: [Barrow, John?] A family tour through South Holland; up the Rhine; and across the Netherlands, to Ostend. Londen: Murray, 1831. Deel 23 in The Family Library. Geb., 295 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen S. 48, Bodel Nijenhuis 276 (op naam Batty); Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p. 426-427 Volgens het pseudoniemenboek van Halkett and Laing (1926) is de auteur John Barrow (1764-1848), een man die veel reisverslagen voor de pers gereedmaakte. Jacobsen Jensen acht deze toeschrijving niet zeker, maar ook Andres geeft de naam Barrow als auteur. Een familiegroep van zes personen, onder wie de graveur lieutenant-colonel Robert Batty, bezocht in de herfst van 1828 de Lage Landen, met name in ons land de plaatsen Rotterdam, Delft, ‘s-Gravenhage, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Amerongen, Rhenen, Arnhem en Nijmegen. Het boek bevat een uitslaande kaart en tien goede prenten door Batty naar eigen tekeningen. In het huidige Nederland zijn dit gezichten te Rotterdam (Laurenskerk vanaf de Leuvehaven), Den Haag (stadhuis), Leiden (Pancraskerk), Amsterdam (Waag, Amstel met Halvemaansbrug). De tekst bevat veel bijzonderheden die elders niet vermeld worden. In 1836 en 1839 zouden herdrukken volgen. Prijs: € 150 Nr.: R0110 Auteur/reiziger: [Barrow, John of R. Batty?] Auteur: [Barrow, John?] A family tour through South Holland. 2de druk. Londen: Murray & Tegg, 1836. Geb., 295 p., ill. Prijs: € 150 Nr.: R0111 Auteur/reiziger: [Barrow, John of R. Batty?] Auteur: [Barrow, John?] A family tour through South Holland. 3de druk. Londen: Murray & Tegg, 1839. Geb., 295 p., ill. Rug los. Prijs: € 125 Nr.: R0112 Auteur/reiziger: Bäte, Ludwig Auteur: Bäte, Ludwig Herz in Holland. Borna/Düsseldorf: Holzwarth, 1936. Orig. karton, 71 p., ill.

De Duitse letterkundige Bäte behandelt in dit wat poëtisch boekje een aantal kunstzinnige onderwerpen die hem bij reizen door Holland opvielen, Rembrandt, landschap, architectuur, letterkunde, muziek, etc. Prijs: € 18 Nr.: R0113 Auteur/reiziger: Batty, captn [Robert] Auteur: Batty, captn [Robert] Scenery of the Rhine, Belgium and Holland, from drawings by Captn Batty, of the Grenadier Guards F.R.S., Londen: R. Jennings, 1826. Groot 4º, groen marokijnen stempelband, frontispiece, 120 platen en 60 bladen tekst. Prachtig “de luxe”-exemplaar met van iedere plaat een proefexemplaar vóór de letter toegevoegd. Lit: Bodel Nijenhuis 256 (titel “Views on the Rhine, in Belgium and Holland” (Londen 1825); Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p. 628-631 Plaatwerk bestaande uit frontispiece (Paleis Brussel), opdracht aan Countess of Pembroke dd Londen 1 mei 1824, inhoud (3 p.), zestig staalgravures, ieder in 2 staten (proefdruk vóór de letter en definitief exemplaar), 60 bladen met tekst (recto Engels, verso Frans) en een slotvignet (passagiersboot bij Catharinapoort te Brugge). Van de 60 platen (elk ca 13 x 21 cm) hebben er 31 betrekking op Duitsland, 15 op België en 14 op Nederland. Deze Nederlandse gezichten: Arnhem (gezicht op de stad vanaf de Rijn), Utrecht (Oude Gracht en Domtoren), Rotterdam (Oude Hooft Poort), Rotterdam (Kolk met Laurenskerk), Delft (Stadhuis), Delft (Oude Kerk), Den Haag (Hofvijver met Binnenhof), Leiden (Stadhuis), Haarlem (Grote Houtpoort), Haarlem (Spaarne met St Bavokerk), Amsterdam (Paleis op de Dam), Amsterdam (Westerkerk), Amsterdam (Haringpakkerstoren), Amsterdam (Montelbaanstoren). Robert Batty (1789 - 1848) was aquarellist, tekenaar en etser. Als militair was hij in Spanje en vocht te Waterloo. Prijs: € 1500 Nr.: R0114 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Barrow, John Prijs: €

Batty, R.

Nr.: R0115 Auteur/reiziger: Baume, Eric Auteur: Baume, Eric Five graves at Nijmegen. Londen: Batsford, 1945. Ing., 32 p. Omslag met houtsnede van John Nash. Impressies van een Engelse militair van zijn verblijf in Nijmegen 1944-1945. Op het omslag een oorlogsscène met de Waalbrug in de verte. Prijs: € 45 Nr.: R0116 Auteur/reiziger: Beatis, Antonio de Auteur: Hale, J.R. (red.) The travel journal of Antonio de Beatis. Germany, Switzerland, The Low Countries, France and Italy 1517-1518, translated from the Italian by J.R. Hale and J.M.A. Lindon. Londen 1979. (= Works Hakluyt Society II, 150.) Geb., 206 p., ill. Lit. Jacobsen Jensen 3 (de Duitse vertaling uit 1905); H.E. van Gelder, Een Italiaansch reiziger over ons land in 1517, Oud-Holland 35 (1917) 12-33. De Beatis was secretaris van kardinaal Luigi of Aragon en beschreef de tocht die hij in diens gezelschap maakte. De Italiaanse tekst van zijn Itinerario was in 1905 reeds in een Duitse vertaling verschenen met een inleiding door prof. L. Pastor, in deel IV van ‘Erläuterungen und Ergänzungen zu Janssens Geschichte des Deutschen Volkes’. In 1913 verscheen de tekst in het Frans en in 1917 wijdde

H.E. van Gelder een artikel aan het reisdagboek. Dit is de eerste Engelse editie. In een uitvoerige inleiding geeft Hale een aantal beschouwingen over het reisdagboek in de Renaissance. In het huidige Nederland bezocht De Beatis o.a. Maastricht, Bergen op Zoom, Veere, Middelburg, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Gouda, Schoonhoven, Gorinchem, Woudrichem (in de tekst “Workum” en op de kaart van de route door Nederland laat men het gezelschap naar Workum in Friesland reizen!), Loon op Zand en Breda. Prijs: € 40 Nr.: R0117 Auteur/reiziger: Beatis, Antonio de Auteur: Beatis, Antonio de Voyage du cardinal d’Aragon en Allemagne, Hollande, Belgique, France et Italie (1517-1518), traduit de l’Italien d’après un manuscrit du seizième siècle, avec une introduction et des notes par Madeleine Havard de la Montagne. Préface de Henry Cochin, Parijs: Perrin, 1913. Gebonden in half perkament, 30 + 327 pp., ill. Mooi exemplaar. Prijs: € 75 Nr.: R0118 Auteur/reiziger: Beckford, William Auteur: Beckford, William Een dromer op reis. Een Grand Tour. Verbeeld en ingeleid door Gerlof Janzen. Amsterdam 1991. Geb., 279 p., ill. Lit.: Lees-Milne, The Powderham Castle Affair, pp.36-50, in H. Bridgeman e.a. (red.), Society Scandals, Newton Abbot 1977 In juni 1780 reisde de beruchte `eccentric’ William Beckford (1760-1844) via de Lage Landen, Duitsland en Oostenrijk naar Italië. In 1783 publiceerde hij zijn ervaringen en romantische dagdromen tijdens deze reis onder de titel ‘Dreams, Waking Thoughts and Incidents’, maar op aandrang van zijn familie vernietigde hij vrijwel de gehele oplage na het drukken. Deze vertaling is gebaseerd op de wetenschappelijke Engelse uitgave van 1971. Beckford bezocht in Nederland o.a. Moerdijk, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Zeist, Den Bosch en Maastricht. In een fraai artikel over Beckford karakteriseerde James Lees-Milne hem als “one of the liveliest and wittiest travel writers in our language”. Prijs: € 28 Nr.: R0119 Auteur/reiziger: [Beckmann, Johann] Auteur: Kernkamp, W. ‘Johann Beckmann’s dagboek van zijne reis door Nederland in 1762’, in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 33 (1912), p. 311-473. Ing., 162 p. Lit: Bientjes p. 272, Jacobsen Jensen 146. De Duitse geleerde Beckmann (1739-1811) bracht in de laatste maanden van 1762 een bezoek aan Nederland om kennis te maken met beroemde geleerden en om kabinetten van naturalia te bezoeken. Leiden en de Leidse hoogleraren zijn het belangrijkste onderwerp van zijn dagboek, maar hij beschreef ook min of meer uitvoerig Amsterdam, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Gouda, Utrecht, Lemmer en Groningen. Prijs: € 20 Nr.: R0120 Auteur/reiziger: Beelaerts, Matthijs Auteur: Beelaerts van Blokland, F. ‘Met gecommitteerden uit den Raad van State op reis in 1691’, in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 55 (1934), p. 176-232. Ing., 369 p.

De 21-jarige jurist Matthijs Beelaerts schreef een tweetal journalen van de reis die hij met zijn vader mr. Pieter Beelaerts en mr. Martinus Scheltinga, leden van de Raad van State, maakte naar NoordBrabant en Staats-Vlaanderen en, later in het jaar, naar Westerwolde. Beide journalen berusten in het familiearchief Beelaerts. Prijs: € 35 Nr.: R0121 Auteur/reiziger: Bekker, Balthasar Auteur: Bekker, Balthasar Beschrijving van de reis door de Verenigde Nederlanden, Engeland en Frankrijk in het jaar 1683, naar het handschrift uitgegeven en toegelicht door Jacob van Sluis. Leeuwarden 1998. Ing., 136 p., ill. Het manuscript van Bekkers reisverslag bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek. In Nederland bezocht het gezelschap Gouda, Geertruidenberg, Den Hout (N.-Br.), Breda, Princenhage, Roosendaal, Wouw, Bergen op Zoom, Ossendrecht, Ginneken, Gorinchem, Vianen en Utrecht. Prijs: € 18 Nr.: R0122 Auteur/reiziger: Bell, Robert Auteur: Bell, Robert Wayside pictures through France, Holland, Belgium and up the Rhine. New edition. Londen: Routledge, 1862. Geb., halfleer, 422 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 326 (eerste druk), Van der Meulen p. 34 (ed. 1858). Robert Bell (1800-1867) was een Engelse journalist, tekenaar en vruchtbaar schrijver. In 1849 verscheen de eerste druk onder de titel ‘Wayside pictures through France, Belgium and Holland’. Holland vormt slechts een klein deel van de tekst (p. 325-335) en de auteur maakt alleen algemene opmerkingen. Van de illustraties in houtsnede hebben er twee betrekking op ons land: schaatsen op het Haarlemmermeer en kermis te Amsterdam, beide door George Measom. Prijs: € 40 Nr.: R0123 Auteur/reiziger: Bennett, Arnold Auteur: Bennett, Arnold From the log of the Velsa. New York: The Century Co., 1914. Geb., 307 p., ill. Het eerste deel van het boek beschrijft een tocht met een platbodem door Nederland: Terneuzen, Middelburg, Veere, Zierikzee, Het Zijpe, Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Sneek, Monnickendam, Marken, Hoorn, Enkhuizen, Kampen, Elburg, Haarlem, Den Haag, Amsterdam. Bennett was kunstschilder; een van zijn schilderijen is tegenover de titel in kleur afgebeeld. Het boek is verder geïllustreerd met tekeningen van E.A. Rickards. Prijs: € 60 Nr.: R0124 Auteur/reiziger: Berkenmeyer, P.L. Auteur: Berkenmeyer, P.L. Le curieux antiquaire ou recueil geographique et historique des choses les plus remarquables qu’on trouve dans les quartre parties de l’univers, tirées des voyages de divers hommes célèbres, 3 delen, Leiden: P. van der Aa, 1729. Gebonden in 3 perkamenten banden, [22] + 1062 p., ill. Zeldzaam werk, passend in de traditie van uitgever Van der Aa. De drie delen zijn geïllustreerd met resp. 11, 2 en 12 uitvouwbare prenten, waaronder een wereldkaart, een kaart van Europa en een plattegrond van Rome. De delen 1 en 2 behandelen Europa, deel 3 Azië, Afrika en Amerika. De pagina’s 157-215 betreffen de Nederlanden. Informatie o.a. over Breda, Maastricht, Amsterdam, Haarlem, Enkhuizen, Dordrecht, Brielle, Delft, Den Haag, Loosduinen, Leiden, Middelburg, Vlissingen en Utrecht.

Prijs: € 750 Nr.: R0125 Auteur/reiziger: Bernard, F., C.H.B. Boot, L. Bresson, E. Durand Gréville e.a. Auteur: Bernard, F., C.H.B. Boot, L. Bresson, E. Durand Gréville e.a. La Hollande. Géographique, ethnologique, politique et administrative, religieuse, economique, littéraire, artistique, scientifique, historique, coloniale, etc. Parijs: Larousse, [ca. 1900]. Geb., halflinnen, 461 p., ill. Omvangrijk boek over ons land, geïllustreerd met aardige foto’s en tekeningen. Het recentste jaartal in het boek is 1899, vandaar de datering. Prijs: € 35 Nr.: R0126 Auteur/reiziger: Berthoud, S. Henry Auteur: Berthoud, S. Henry Histoire anecdotique du dix-neuvième siècle, à cent lieues de Paris, Rotterdam: wed. Locke & Zoon, 1843. 12º, ing., 49 p. Beschrijving van Rotterdam en de Rotterdamse kermis van 1842, eerder verschenen in het periodiek ‘La Presse’. Prijs: € 60 Nr.: R0127 Auteur/reiziger: Beschrijvinge Auteur: Beschrijvinge Beschrijvinge van ‘t stadhuis van Amsterdam, met een verklaringe van de zinnebeeldige figuren, schilderwerken en beelden, enz. die zo wel binnen als buiten dit heerlijk gebouw gevonden worden, Amsterdam, Pieter Mortier, 1770. Ing., 104 p., ill. Lit: Van Eeghen IV p.57-58 Gids voor het Amsterdamse stadhuis “ten dienste der liefhebbers en reisigers te samen gesteld” (Privilege). Van Eeghen schrijft dat reeds in 1732 of eerder de Erven J. Ratelband en Comp. van de weduwe Nic. ten Hoorn en van Jeanne la Feuille het kopijrecht van de ‘Beschrijvinge’ hadden gekocht. De overlieden van het boekverkopersgilde adviseerden in 1736 gunstig op een verzoek van Ratelband om een privilege voor het boekje in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. Deze toestemming geschiedde nadat Ratelband verklaard had bepaalde uitgaven zoals de ‘Travels through Flanders’, 6e ed. 1733 van Jacob ter Beek “with a description of the stadt-house of Amsterdam” niet te zullen verhinderen. Ratelband publiceerde in 1741 een Hollandse editie van het boekje, in 1745 een Engelse en in 1749 een Duitse. In 1751 kreeg Jan de Rijke, die het kopijrecht van de weduwe Gerrevink-Ratelband had gekocht, een privilege voor 15 jaar voor deze uitgave. Vanaf 1751 verschenen uitgaven in verschillende talen bij De Rijke. In 1766 nam Pieter Mortier van de erven van Jan de Rijke het kopijrecht en de gehele voorraad over en omdat het privilege van De Rijke op 18-81766 afliep, kreeg hij van de Staten van Holland een nieuw privilege voor 15 jaar. Dit privilege,dd 3 september 1766, is voorin het hier aangeboden boekje afgedrukt. Het boekje heeft vier uitslaande gravures met onderschriften in de vier genoemde talen. Prijs: € 225 Nr.: R0128 Auteur/reiziger: Beschrijvinge Auteur: Beschrijvinge Beschrijvinge van ‘t stadhuis van Amsterdam, met een verklaringe van de zinnebeeldige figuren, schilderwerken en beelden, enz. die zowel binnen als buiten dit heerlijk gebouw gevonden worden. Amsterdam, Pieter Mortier, 1782. Ing., 105 p., ill. Latere druk van Mortier, met dezelfde vier uitslaande gravures. Prijs: € 195

Nr.: R0129 Auteur/reiziger: Bestoezjev, Nikolaj Auteur: Bestoezjev, Nikolaj Over Holland in 1815. Vertaling J. van het Reve-Israël. Leiden: Stichting De Lantaarn, 1984. Ing., 64 p., ill. Cahiers van De Lantaarn, nr. 30; oplage 309 ex. Lit: Jacobsen Jensen, S. 39 (ed. 1821). Nikolaj Bestoezjev (1781-1855) verbleef als officier in het kader van een Russisch vlootbezoek in 1815 enige tijd in Holland. Hij werd ingekwartierd in Hellevoetsluis en bracht bezoeken aan Rotterdam, Delft, Den Haag, Amsterdam, Zaandam en Haarlem. In 1821 verscheen te St. Petersburg zijn verslag in het Russisch. Het had zoveel succes dat het in 1860, 1933 en 1983 werd herdrukt. Prijs: € 15 Nr.: R0130 Auteur/reiziger: Bestoezjev, Nikolaj Auteur: Bestoezjev, Nikolaj Over Holland in 1815. Tweede druk. Leiden 1985. Ing., 64 p., ill. Cahiers van De Lantaarn, nr. 30; oplage 320 ex. Prijs: € 15 Nr.: R0131 Auteur/reiziger: Bestoezjev, Nikolaj Auteur: Bestoezjev, Nikolaj Over Holland in 1815. Derde, bijgewerkte druk. Leiden: De Slavische Stichting, 1989. Ing., 64 p., ill. Reeks Slavische Prospekten, deel 3. Prijs: € 15 Nr.: R0132 Auteur/reiziger: Bhawani Singh Auteur: Bhawani Singh Travel pictures. The record of a European tour, London etc.: Longmans, Green & Co, 1912. 4º, geb. in half perkament, 14 + 287 p., ill. Gedrukt in een oplage van 50 genummerde exemplaren. Dit is nr 21. Op het schutblad een opdracht van de auteur dd 20-6-1913 aan Charles baron Hardinge of Penshurst, viceroy and gouvernor general of India “by his friend and admirer ... on the occasion of his excellencys first birthday after the longlooked-for recovery”. Voorts enkele knipsels betreffende het overlijden van de auteur in 1929. Sir Bhawani Singh Bakadur, K.C.S.I., maharaj-rana of the Rajput State of Jhalawar (1874 - 1929) bezocht Europa voor het eerst in 1904. Dit bezoek was de basis voor zijn in 1912 verschenen ‘Travel pictures’. Hij was een cultureel geïnteresseerde man met een indrukwekkend voorkomen, afgebeeld op een handgekleurde foto tegenover de titelpagina. Het bezoek aan Holland in 1904 begon in Hoek van Holland. Per trein reisde hij naar Amsterdam. Daar werden o.a. het Rijksmuseum, het Merwedekanaal, het Aquarium, het panorama van Jerusalem, de Joodse wijk, een diamantslijperij, de Portugese synagoge, het paleis op de Dam, een hondenkar, restaurant Schinkelhanen en het Paleis voor Volksvlijt bezocht. De avonden bracht hij door op en rond het Rembrandtplein en de nachten in het Amstelhotel. Prijs: € 275 Nr.: R0133 Auteur/reiziger: Billets Auteur: Billets Billets in the Low Countries, 1814-1817. In a series of letters, embellished with coloured plates. Londen: J.J. Stockdale, 1818. Geb., 228 p., ill.

Mooi exemplaar, laat-19de-eeuws, half marokijn met goudstempeling (boekbinder: Potter & Sons, York). Lit: Jacobsen Jensen 243. Het zeer zeldzame boekje bevat vier vroege, handgekleurde prenten van Cruikshank (1792-1878): Dutch peasant, Flying bridge, Shrimp catcher en A pulpit in the Netherlands. De anonieme auteur bezocht Hellevoetsluis, Willemstad, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Loosduinen, Rijswijk, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Broek, Zaandam, Gouda, Delft, Rijsbergen, Breda, Nijmegen, Grave, Hees en ‘s-Hertogenbosch. Prijs: € 695 Nr.: R0134 Auteur/reiziger: Bird, Frederick Spencer Auteur: Bird, Frederick Spencer A sketch of Holland and the Dutch. Rotterdam: M. Wyt, 1874. Ing., 89 p. De auteur bezoekt Rotterdam en Amsterdam. De tekst gaat echter voornamelijk over leven en werken in Holland, waarbij de auteur een open oog heeft voor alles wat afwijkt van de Engelse gewoonten en gebruiken. Prijs: € 75 Nr.: R0135 Auteur/reiziger: Bird, Frederick Spencer Auteur: Bird, Frederick Spencer The land of dykes and windmills; or life in Holland, with anecdotes of noted persons and historical incidents in connexion with England. Londen: Sampson Low etc., 1882 Geb., 320 p. Linnen stempelband met afbeelding van molen. Verdere uitwerking van zijn boekje A sketch of Holland and the Dutch uit 1874. In het voorwoord dankt hij Dr. Jan ten Brink voor diens hulp. Prijs: € 60 Nr.: R0136 Auteur/reiziger: Björnstähl, Jacob Jonas Auteur: Björnstähl, Jacob Jonas J.J. Björnstähls reize door Europa en het Oosten. 5 delen. Utrecht-Amsterdam: G. van den Brink, Wed. Van Esveldt en Holtrop, 1778-1783. (Mist 6de deel en wellicht een stuk van het 4de deel.) Geb. in halfleer; 410+370+404+338+552 p. Mooie set, met rugschildjes in rood en groen, doch niet compleet. Lit: Jacobsen Jensen 168, Tiele 120, Bodel Nijenhuis 132 (alleen deel V). Björnstähl (1731-1779) was een Zweedse reiziger, die optrad als begeleider van de jonge Zweedse edelman baron Karel Fred. Riedbach (Rudbeck). Later reisde hij op kosten van de Zweedse regering. Hij werd benoemd tot hoogleraar te Lund, maar vervulde deze betrekking niet omdat hij op een van zijn reizen stierf. Zijn reisverslag verscheen in het Zweeds. Een Duitse vertaling verscheen tussen 1777 en 1783. De Nederlandse vertaling is van de hand van Mr. Meinard Tijdeman. In deel 5 wordt de reis door Nederland beschreven, gemaakt tussen augustus 1774 en maart 1775: Nijmegen, Tiel, Rotterdam, Delft, ‘s-Gravenhage, Rijswijk, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Broek in Waterland, Utrecht, Zeist, Ameliswaard en Gouda. Björnstähl bezocht in deze plaatsen veel kabinetten en bibliotheken van verzamelaars. Zo in Nijmegen bijvoorbeeld dat van Lotichius. In Den Haag: Lyonnet, de stadhouder, Van Hoey, Hemsterhuis, Pinto, Barkey, griffier Fagel, collectie Meerman, Berg, La Fite, Jacob Visser, Royer en Vosmaer. Te Leiden: het universiteitskabinet, Ruhnkenius, universiteitsboekerij, Van Doeveren, Gronovius, Tak, Van Alphen, Kunst Wordt door Arbeid Verkregen en Le Francq van Berkhey. Te Haarlem: Enschedé, Maatschappij van Wetenschappen en Stadsboekerij. Te Amsterdam: Stadsbibliotheek, Remonstrantse Bibliotheek, Burman, Buurt, De Chaufepied, Clockner, Cras, Bolongaro Crevenna, Du Peirou, Van Damme, Fontein, Goll van Frankenstein, Grill, Hope, Houttuyn, Kramer, Van der Meersch, Rendorp, P. Schenk, Schultens, Sepp, Verheyk, Wyttenbach. Te Utrecht: Stadsboekerij, Boddaert, De Saint Simon en Van Goens. Te Zeist:

de Herrnhutters. Te Delft: boekerij van het gymnasium. Te Rotterdam: Hofstede en Smith. Er bestaat nog een tweede editie (waarschijnlijk een titeluitgave): Amsterdam 1792, 6 delen. Prijs: € 750 Nr.: R0137 Auteur/reiziger: Björnstähl, Jacob Jonas Auteur: Björnstähl, Jacob Jonas J.J. Björnstähls reize door Europa en het Oosten, deel I en II, Utrecht-Amsterdam: G. van den Brink, wed. Van Esveldt en Holtrop, 1778-1779. [alleen het eerste en tweede deel] Geb. in half leer, 410 + 370 p. Deel I betreft Frankrijk en Neder-Italien en deel II Midden- en Opper-Italien. Prijs: € 95 Nr.: R0138 Auteur/reiziger: Black, C.B. Auteur: Black, C.B. Holland, its rail, tram and waterways. Tweede druk. Londen: Black, 1904. (Op omslag: Holland and its picture galleries.) Geb., p. 29-36 en 225-374, ill. A. en C. Black publiceerden een reeks Guide books to tourists. De opzet van de boekjes in deze reeks is vergelijkbaar met die van Baedeker. Het boekje heeft 4 kaarten, 9 plattegronden en 8 platen naar schilderijen van Nico Jungman, die bij dezelfde uitgever zijn boek ‘Holland’ publiceerde. Het zwaartepunt van de gids ligt bij de provincies Noord- en Zuid-Holland: `the remainder of the country has far less claim upon the traveller’s time’. Zeer veel ruimte is ingeruimd voor de musea te Amsterdam, Den Haag en Haarlem. Ondanks de vreemde paginering is het boek compleet. Het is waarschijnlijk een titeluitgave van een boek over België en Holland. Prijs: € 75 Nr.: R0139 Auteur/reiziger: Black, C.B. Auteur: Black, C.B. Holland [...]. Derde druk. Londen: Black, 1908. (Op omslag: Holland and its picture galleries.) Geb., 126 p., ill. Deze derde druk werd bijgewerkt door Joseph E. Morris. Het werk heeft nu 4 kaarten, 13 plattegronden en 8 platen naar Jungman. Prijs: € 75 Nr.: R0140 Auteur/reiziger: Blink, H. Auteur: Blink, H. Van Eems tot Schelde. Wandelingen door Oud en Nieuw Nederland. 4 delen. Amsterdam: Van Holkema & Warendorf, [1903-1906]. Geb. in 4 rode kunstlederen banden; 404+384+399+404 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Biografisch Woordenboek van Nederland III, p. 53. De geograaf Hendrik Blink (1852-1931) is vooral bekend als vernieuwer van het aardrijkskundig onderwijs in ons land. Hij heeft zeer veel publicaties op zijn naam staan, die in de woorden van J.C. Ramaer `vlug en vluchtig’ zijn geschreven. In Van Eems tot Schelde beschreef hij een groot aantal wandelingen door ons land, geïllustreerd met foto’s, tekeningen en prenten. In deel I: ‘s-Gravenhage e.o., Leiden e.o., Haarlem e.o, Kennemerlands duinstreek, Amsterdam; in deel II: Delft e.o., Westland, Hollandse Yssel, Gouda, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Schoonhoven, Gorinchem, Dordrecht, Zuid-Hollandse eilanden, Zeeland, Noord-Brabant; in deel III: Limburg, Meijerij Den Bosch, Gelderland, Utrecht; deel IV: Zaanstreek, West-Friesland, Gooi, Amersfoort, Overijssel, Drenthe, Friesland en Groningen. Prijs: € 125

Nr.: R0141 Auteur/reiziger: Blink, H. Auteur: Blink, H. Ons heerlijk vaderland. Wandelingen door Oud en Nieuw Nederland. 4 delen. Amsterdam: Van Holkema & Warendorf, 1908. Geb. in vier linnen stempelbanden; 404+384+399+404 p., ill. Mooi exemplaar. Titeluitgave van Van Eems tot Schelde (1903-1906). Prijs: € 125 Nr.: R0142 Auteur/reiziger: Boer, M.G. de Auteur: Boer, M.G. de Een wandeling door een oud-Nederlandsche stad (Amsterdam). Amsterdam: Meulenhoff, 1915. Ing., 112 p., ill. Rondgang door het 16de-eeuwse Amsterdam, geïllustreerd met ingeplakte afbeeldingen. Prijs: € 9 Nr.: R0143 Auteur/reiziger: [Bohse, Augustus] Auteur: [Bohse, Augustus] Curieuse und historische Reisen durch Europa, darinnen aller dieses Welt-theil bewohnenden Völcker Uhrsprung, Religion, Sitten und Gebräuche, nebst der Regiments-art und ihren Stärcke oder Kriegesmacht begriffen, sonderlich aber was ganz Frankreich, Spanien, Portugall, Italien, Engeland, Schottund Ierland, Holland, und die Vereinigten Provintzen, wie auch das Römisch-Teutsche Reich merckwürdiges in sich hält. Aus der Frantzöischen Sprache in unsere Hochteutsche übersetzet ... von Talandern [Leipzig]: J.L. Gleditsch, 1699. Geb. in modern half linnen, [30] + 1056 + [48] p., met gegraveerd frontispice. Iets watervlekkig en met wormgaatjes. In 1698 voor het eerst verschenen werk van de in Jena wonende A. Bohse, die onder pseudoniem Talander(n) een aantal populaire werken schreef. In het Jena 25-9-1697 gedateerde voorwoord deelt Bohse mee uitgegaan te zijn van een Frans werk in zes deeltjes en dat vertaald en bewerkt te hebben. De originele Franse auteur wordt niet genoemd. Ook de Duitse vertaling is verdeeld in zes delen: I. Frankrijk, II. Spanje, Portugal, III. Italië, IV. Engeland, Schotland, Ierland, V. Holland en de Verenigde Provinciën, VI. het Rooms-Duitse rijk. Deel V beslaat de pagina’s 695-852 en behandelt behalve de noordelijke Nederlanden in het algemeen ook: Amsterdam (zeer uitgebreid), Den Haag, Rotterdam, Leiden, Delft, Haarlem, Gouda en Dordrecht. Prijs: € 575 Nr.: R0144 Auteur/reiziger: Bolt, Albert Nicolaas en Magda Auteur: Bolt, Albert Nicolaas en Magda Reize naar Holland. Van Groningen naar Leiden in 1807 en 1997. Zutphen 1998. Ing., 80 p., geïll. In 1807 maakte de 11-jarige Albert Nicolaas Bolt een reis van Leens naar Delft, via Onderdendam, Groningen, Norg, Gorredijk, Lemmer, Amsterdam, Haarlem en Leiden. Hij maakte hiervan een reisverslag dat in de familie bewaard bleef. In 1997 maakte zijn achter-achter-kleindochter Magda Bolt dezelfde tocht, met een cameraploeg in haar kielzog. Zij probeerde steeds hetzelfde vervoermiddel te gebruiken en ook zij hield een dagboek van de reis bij. Beide verhalen worden in dit boekje gepubliceerd. Prijs: € 15 Nr.: R0145 Auteur/reiziger: Auteur:

Boom, H. Boom, H.

Mijne reisportefeuille of omzwervingen door Overijssel in het najaar van 1846. Ernstig en luimig verteld door H. Boom, neef van den Drentschen Assessor. Derde druk. Zwolle: Erven J.J. Tijl, 1954. Geb. in linnen met stofomslag, 16+159 p., ill. De journalist en schoolopziener Harm Boom (1810-1885) publiceerde in 1845-1853 met A.G. Lesturgeon ‘Een Drentsch gemeente-assessor met zijn twee neven op reis naar Amsterdam’. In 1843 verscheen ‘Drie dagen op reis, of Bentheim en Steinfurt door een Drentschen bril bekeken’ , in 1846 ‘Wandelingen in en om Zwolle’ en ‘Wat een Utrechtenaar zag... ‘ Uit 1847 dateert het bekende ‘Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst door “Drie podagristen”’. Als laatste van deze reisverslagen verschenen in 1847 twee afleveringen van ‘Mijne reisportefeuille...’ Financiële moeilijkheden tussen Boom en Tijl waren de reden van het onvoltooid blijven van dit boek, dat nu midden in een zin eindigt. In 1932 werd het boek bij de Erven Tijl herdrukt en in 1954 volgde de derde druk. Boom beschrijft een reis van Zwolle via Heino, Raalte, Hellendoorn, Wierden, Almelo, Vriezenveen, Tubbergen, Ootmarsum, Weerselo, Oldenzaal, Denekamp, Losser en Lonneker naar Enschede. Prijs: € 30 Nr.: R0146 Auteur/reiziger: Boom, H. Auteur: Boom, H. Berend Veltink oet ‘t Emmer Kerspel op reize noa Grönningen um ‘t peerdespul van Carré te zeen en wat hum daorbij overkwam, hen en weerum, Assen: Prov. Drentsche en Asser Courant, 1911. Er aan vooraf gaat: Alb. Steenbergen, Nevelhekse. 4º, ing., 54 p. Rug geplakt, gebruind Lit: Niet in Brinkman; niet in Drents Repertorium (1967-1974) Twee Drentse verhalen, waaronder de reis van Veltink in 1877 naar het beestenspel van Carré te Groningen. Prijs: € 12 Nr.: R0147 Auteur/reiziger: [Boom, H. en A.L. Lesturgeon] Auteur: [Boom, H. en A.L. Lesturgeon] Een Drentsch gemeente-assessor met zijn twee neven op reis naar Amsterdam, in ‘t voorjaar van 1843, 2 delen. Groningen: Van Bolhuis Hoitsema, 1845-1853. Half linnen, 272 + 402 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Nijkeuter, De “pen gewijd aan Drenthe’s dierbren grond”. Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap 1816-1956 (2001); C. v. Dijk, Duizend-en-één Drenten 1800-1900 (2004) Aardig verhaal over een reis van Coevorden, via Gramsbergen, Hardenberg, Heemse, Ommen, Eerde, Regteren, Dalfsen, Boschwijk, Zwolle, Hattem, Kampen, Hasselt, Zwartsluis, Genemuiden, Schokland, Urk en Durgerdam naar Amsterdam. Voorts bezoekt men vanuit Amsterdam: Haarlem, Haarlemmermeer, Buiksloot, Broek en Zaandam. “Boom is een van de interessantste persoonlijkheden uit het 19de-eeuwse Drenthe en een biografie waard” (C. v. Dijk). Prijs: € 425 Nr.: R0148 Auteur/reiziger: [Booth, Cornelis] Auteur: [Booth, Cornelis] [Beschrijvinge der stadt Utrecht], [Utrecht: A. van Vianen, 1651/52] folio, orig. karton, 12 + 3 + [1] p., ill. (met plattegrond van Utrecht) Exemplaar met de kaart gevouwen en in 3 stukken. Wit doorschoten met aantekeningen in 17e-eeuws handschrift. Lit: Hollstein (A.v.Vianen) 1; Ter Molen (Van Vianen) 603; Donkersloot-de Vrij, ‘Kaarten van Utrecht’ (1989) nr 8; Nijhoff /van Hattum 39 noot. Uiterst zeldzaam geschrift, bestaande uit: a. een herdruk van de plattegrond van Utrecht gegraveerd in 1598 door Adam Willemsz van Vianen, 38,5 x 51 cm; b. de tekst van Cornelis Booth over Utrecht,

gebruikt in 1648 als onderschrift van de grote kaart van Saftleven 12 p.; c. de tekst van de ‘land-brief van Utrecht de Ao MCCCLXXV’, 3 p.; d. “Extract uyt de resolutien van de Ed. Vroedschap der Stadt Utrecht ... den 22 Decemb. 1651”, 1 p. In dit extract krijgt Adam van Vianen toestemming om “soo veel caerten als hem goet dunckt” te drukken van de koperplaat met plattegrond van Utrecht die zijn grootvader heeft “gesneden”, welke plaat op de secretarie van Utrecht berust. Hij mag de tekst van Booth daarbij afdrukken. Volgens Donkersloot-de Vrij zijn geen afdrukken bewaard van de originele druk van de kaart uit 1598 en evenmin van een herdruk uit 1621. Van deze druk uit 1651/52 door de kleinzoon Adam Christiaansz van Vianen is slechts één ander exemplaar bekend in het Geografisch Instituut te Utrecht, ook samengebonden met de tekst van Cornelis Booth. De andere bekende herdrukken van deze kaart uit 1598 zijn 19e-eeuws. De koperplaat berust nu in het Centraal Museum. De kaart heeft boven en onder het kaartgedeelte een panoramagezicht op de stad Utrecht, boven vanuit het oosten, onder vanuit het westen. Rechts onderin het kaartgedeelte: “A.D. Viana F 1598” . De tekst van Booth over Utrecht verscheen voor het eerst in 1648, daarna dus in 1651/52 en zou herdrukt worden in 1685, 1715 en 1745 (cf. Nijhoff / van Hattum nrs 37-39). In dit exemplaar zijn 12 foliobladen bijgebonden met in 17e-eeuws handschrift een aantal naamlijsten van Staten van Utrecht, burgemeesteren van Utrecht, bisschoppen, dijkgraven en heemraden en andere aantekeningen alles betreffende de 16e en 17e eeuw. De gegevens voor deze lijsten kwamen volgens aantekeningen uit het Huis te Linschoten. Prijs: € 1500 Nr.: R0149 Auteur/reiziger: Bos, L. van [den] Auteur: Bos, L. van [den] Dordrechtsche Arkadia. Bevattende oude en nieuwe, soo binnen- als buyten-lantsche geschiedenissen, verschiet van verhandelingen, staet en wijs-kunde, minnery en poësy, vermaeck en nut, etc. Amsterdam: A. van den Heuvel, 1663. 12º, perkament, 599 p., ill. Frontispiece ontbreekt. Lit: Nijhoff/van Hattum 44; Buisman 267; Muller 92; De Vries 22; Scheepers II 80-81; Waller 316; NNBW IV 231; Schotel, Arcadia’s Lambert van den Bos (ca 1620/25 - 1698?), ook bekend onder de schuilnaam Sylvius, was een veelschrijver. Deze arcadia is ondanks de titel “zonder eenig belang voor de topographie”, aldus Nijhoff/van Hattum. De eerste druk verscheen te Dordrecht in 1662 (Buisman 266). Er zijn ook nog latere uitgaven (o.a. 1701 en ca 1710). Het boekje is geïllustreerd met acht ongesigneerde gravures. In de opdracht aan Anna C. de Castilleios - dd Dordrecht 1 mei 1662 - schrijft Van den Bos dat het boekje in de traditie van Johannes van Heemskerck is geschreven. Prijs: € 175 Nr.: R0150 Auteur/reiziger: Boswell, James Auteur: F.A. Pottle (red.) Boswell in Holland 1763-1764, including his correspondence with Belle de Zuylen (Zélide). Melbourne, Londen, Toronto: Heinemann, 1952. Geb., 20+428 p., ill. Handelsuitgave van een onderdeel van de beroemde ‘Boswell-papers’: een combinatie van Boswells dagboeken en van zijn brieven aan vrienden. Boswell bezocht o.a. de volgende plaatsen: Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Leidschendam, Delft, Rotterdam, Hellevoetsluis, Dordrecht, Gouda, Bodegraven, Montfoort, Westbroek, Zuilen, Utrecht, Den Bosch, Tilburg, Nijmegen, Kleef en Franeker. Veel over de Nederlanders in het algemeen en over Mme. Geelvinck en Belle van Zuylen in het bijzonder. Prijs: € 30 Nr.: R0151 Auteur/reiziger: Boswell, James Auteur: Sterre, J.P. van der Boswell en Holland. Amsterdam/Antwerpen: Atlas, 2000.

Geb., 456 p., ill. Eerste Nederlandse vertaling. Met inleiding en veel annotatie, waarbij gebruik is gemaakt van materiaal dat sedert 1952 is uitgegeven door het Editorial Committee of the Yale Boswell Editions in New Haven en door de Edinburgh University Press. Prijs: € 20 Nr.: R0152 Auteur/reiziger: Bosworth, Rev. J. Auteur: Bosworth, Rev. J. The origin of the Dutch: with a sketch of their language and literature and short examples, tracing the progress of the language. Londen: Longman etc., 1836. Geb. in rood marokijn, 8+32 p. Zeer fraai exemplaar. Band met goudstempeling. De auteur was Engels predikant te Rotterdam en o.a. lid van de Nederlandse Maatschappij voor Letterkunde. Hij droeg het boekje op aan baron Van Doorn en baron Collot dÉscury. De tekst was bedoeld als deel van de inleiding van de ‘Dictionary of the Anglo-Saxon Language’ en verscheen in beperkte oplage. Hij behandelt het Nederlands in het algemeen, een aantal voorbeelden uit de Nederlandse letterkunde en dialecten, zoals het Vlaams, Gelders en Overijssels. Prijs: € 90 Nr.: R0153 Auteur/reiziger: Boughton, George H. Auteur: Boughton, George H. Sketching rambles in Holland, with illustrations by the author and Edwin A. Abbey. Londen: Macmillan, 1885. Geb. in linnen stempelband, 16+342 p., ill. Kleine beschadiging aan bovenzijde rug, verder goed ex. De beide Engelse tekenaars Boughton en Abbey reisden in 1884 door Nederland en bezochten onder meer Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Marken, Monnickendam, Friesland met Leeuwarden, Zwolle, Alkmaar, Hoorn, Edam, Scheveningen, Veere, Middelburg, Domburg, Goes, Katwijk, Oudewater, Gouda, Muiden, Zandvoort, Utrecht, Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Maastricht. De illustraties betreffen bovenstaande plaatsen en ook Dordrecht, Schellingwoude, kasteel Westhoeven, Westkapelle. Prijs: € 95 Nr.: R0154 Auteur/reiziger: Boughton, George H. Auteur: Boughton, George H. Sketching rambles in Holland [...]. New York: Harper, 1885. Geb. in linnen stempelband, 16+342 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Smith B 110. Prijs: € 125 Nr.: R0155 Auteur/reiziger: Boulger, Demetrius C. Auteur: Boulger, Demetrius C. Holland of the Dutch. Londen: Pitman, 1913. Geb. in linnen stempelband, 10+268 p., ill. Deel in serie met titels als ‘Italy of the Italians’, etc. Boulger verzorgde ook het deel ‘Belgium of the Belgians’. In het aan Nederland gewijde deel geeft hij veel algemene informatie en wijdt hij aparte hoofdstukken aan Limburg, Amsterdam en de Zuiderzee. Als illustraties o.a. aardige foto’s van Dordrecht, Delft, Utrecht, Kampen, Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Delden, Lichtervoorde, Venlo, Maastricht en Nijmegen. Prijs: € 45 Nr.: R0156

Auteur/reiziger: Boussingault, [Adam] Auteur: Boussingault, [Adam] La guide universelle de tous les Pays-Bas, ou Les dix-sept provinces. Ou il est traitté de tout ce qu’il y a de plus beau, de plus rare, & de curieux, des fortifications, moeurs & coûtumes, avec une description de la ville de Paris, par le reverend Pere Boussingault, souprieur & chanoine régulier de Saint Augustin, de l’ordre de Sainte Croix. Derde vermeerderde druk. Parijs: François Clouzier, 1672. Geb. in perkament, (48)+12+379+8 p. Gebruikt exemplaar, mist blad FF1. Lit: Bodel Nijenhuis 60, Murris p. 265. De auteur kreeg in december 1664 privilege voor dit boek. De eerste druk zal dus uit 1665 dateren. Bodel Nijenhuis en Van der Meulen noemen drukken uit 1665, 1672, 1673, 1676 en 1677. De VU heeft een druk uit 1668. Het boek opent met een opdracht aan F.M. Le Tellier en beschouwingen over de beste tijd van het jaar om Nederland te bezoeken, hoe men zich als bezoeker moet gedragen, dat wijn drinken duur is, dat de beheersing van een paar woorden Nederlands nuttig is, en dat men het beste over water kan reizen. Dan volgt een groot aantal afstandstabellen vanaf Parijs en tussen bezochte plaatsen. Per plaats worden vervolgens de belangrijkste bezienswaardigheden beschreven evenals reismogelijkheden naar omliggende plaatsen en enkele historische bijzonderheden. De volgende Noord-Nederlandse plaatsen worden beschreven: Maastricht, Roermond, Venlo, Grave, Den Bosch, Ravestein, Zaltbommel, Nijmegen, Doesburg, Tiel, Arnhem, Groenlo, Zutphen, Deventer, Zwolle, Kampen, Rhenen, Amersfoort, Coevorden, Oldenzaal, Steenwijk, Groningen, Dokkum, Leeuwarden, Franeker, Bolsward, Sneek, Vollenhove, Harlingen, Amsterdam, Hoorn, Alkmaar, Egmond, Edam, Texel, Enkhuizen, Medemblik, Haarlem, Leiden, Gouda, Woerden, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Brielle, Dordrecht, Gorinchem, Geertruidenberg, Breda, Bergen op Zoom, Lillo, Hulst, Sluis, Vlissingen, Middelburg, Veere, Arnemuiden. Aan het slot een register op de beschreven plaatsen. Prijs: € 295 Nr.: R0157 Auteur/reiziger: Boussingault, [Adam] Auteur: Boussingault, [Adam] La guide universelle de tous les Pays-Bas, ou les dix-sept provinces ... 4e druk. Parijs: J. Cochart, 1673. Geb. in geheel leer, (28)+446+(28) p. Lit: Bodel Nijenhuis 60. Prijs: € 695 Nr.: R0158 Auteur/reiziger: Boussingault, [Adam] Auteur: Boussingault, [Adam] La guide universelle de tous les Pays-Bas ou les dix-sept provinces... 4de druk. Parijs: veuve F. Clousier, 1682. Geb. in perkamenten band met reliefstempeling, (28)+456+(16) p. Licht gevlekt; op voor- en achterplat in zwart een ovaal stempel met een achtpuntige gekroonde ster, waarboven de letters WACDS. Lit: Bodel Nijenhuis 60 (als 1677). Weer een vierde druk, doch geheel opnieuw gezet en bij een andere uitgever. Het jaartal 1682 op de titelpagina heeft waarschijnlijk eerst 1677 geluid, want over de zevende letter van het Romeinse jaartal is een X geplakt. Kennelijk een vroeg voorbeeld van de pogingen van een uitgever om een reisgids ‘up to date’ te houden! Prijs: € 695 Nr.: R0159 Auteur/reiziger: Auteur:

Bouvette, Alb. d’Otreppe de Bouvette, Alb. d’Otreppe de

Fragments de voyages en Hollande (1816, 1818, 1824). Préparations nécessaires et conditions exigées pour voir avec intéret, choisir avec gout, juger avec sureté, classer et retenir avec bonheur. Deel I. Luik: Thier, 1860. MET: Fragments d’un voyage en Hollande, deel II, Luik: Carmanne, 1860. Ing., 105+96 p. Bouvette was een Belgisch jurist. Het eerste deeltje bevat algemene opmerkingen over land en volk. In deel twee behandelt hij o.a. Breda, Gorinchem, Utrecht, Amsterdam, Broek, Haarlem, Leiden, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Dordrecht. Prijs: € 175 Nr.: R0160 Auteur/reiziger: Bovio, Guido (?) de Auteur: Brom, G. Een Italiaansche reisbeschrijving der Nederlanden (1677-1678), in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 36 (1915), p. 81-230. Ing. Lit: Jacobsen Jensen 76, G. Brom, Archivalia in Italië... III, p. 507. De gebroeders De Bovio uit Bologna bezochten: Schenkenschans, Nijmegen, Tiel, Zaltbommel, Gorinchem, Dordrecht, Papendrecht, Willemstad, Bergen op Zoom, Hellevoetsluis, Brielle, Maassluis, Honselaarsdijk, Amsterdam, Haarlem, Leiden, ‘s-Gravenhage, Delft, Rotterdam, Bodegraven, Woerden, Utrecht, Doorn, Rhenen, Wageningen, Wagenings-Hatte, Arnhem. Prijs: € 35 Nr.: R0161 Auteur/reiziger: Bowdler, Thomas Auteur: Bowdler, Thomas Letters written in Holland in the months of September and October 1787, to which is added a collection of letters and other papers relating to the journey of the Princess of Orange on the 28th of June 1787. Londen: Robson e.a., 1788. Geb. in halfleer, (2)+192+100 p., ill. Zeer fraai exemplaar, goudstempeling op rug en platten, gebonden door de boekbinder E. Pover te Chester. Wapen-exlibris van `Hugh, duke of Westminster, Eaton, 1884’. Lit: Jacobsen Jensen 202; Cox I p.157 Het boek is geïllustreerd met twee gegraveerde kaarten: een met de marsen van het Pruissische leger in september 1787 door ons land en de ander betreffende de acties ten zuiden van Amsterdam, op 1 oktober 1787. De auteur, Thomas Bowdler (1754-1825) is voornamelijk bekend van zijn gekuiste Shakespeare-uitgave en van Gibbon’s ‘History’. Hij maakte met het Pruissische leger onder de hertog van Brunswijk de veldtocht mee en bezoekt en beschrijft: Breda, Gorinchem, Meerkerk, Tienhoven, Utrecht, Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Delft, ‘s-Gravenhage, Leiden, Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Leimuiden, Muiden, Naarden, Diemen en Ouderkerk. Prijs: € 275 Nr.: R0162 Auteur/reiziger: Bowdler, Thomas Auteur: Bowdler, Thomas Letters written in Holland [...]. Londen: Robson e.a., 1788. Geb. in half leer, (2) + 192 + 100 p., ill. Prijs: € 225 Nr.: R0163 Auteur/reiziger: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] Auteur: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] The Netherlands display’d, or the delights of the Low Countries. Londen/New York: Lane/Dodd, 1926. Geb. in linnen stempelband, 15+500 p., ill. Marjorie Bowen was een Engelse schrijfster van historische romans, die ons land goed kende en veel van haar romans ook in Holland situeerde. Titels o.a.: ‘Black Magic’ (14e eeuw), ‘The golden roof’

(15e eeuw, hertog van Gelre en Maximiliaan van Habsburg), ‘Prince and Heretic’ (Willem I), ‘William by the grace of God’ (Willem I), ‘I will maintain’ (Willem III), ‘Defender of the faith’ (idem) en ‘God and the king’ (idem). In ‘The Netherlands display’d’ bespreekt zij een groot aantal steden en dorpen en vermengt de toeristische bijzonderheden met historie. Prijs: € 40 Nr.: R0164 Auteur/reiziger: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] Auteur: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] De Nederlanden (gezien door de oogen eener Engelsche). Causerieën over de elf provinciën. 2 dln. ‘s Gravenhage: Daamen, [1927]. Geb. in 2 linnen stempelbanden, 7+204+240 p., ill. Nederlandse vertaling van ‘The Netherlands display’d’. Prijs: € 35 Nr.: R0165 Auteur/reiziger: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] Auteur: Bowen, Marjorie [= Gabrielle Margaret Vere Long] Holland, being a general survey of the Netherlands commonly called Holland, London etc.: Harrap, 1928. Geb. in linnen stempelband, 269 p., ill Verschenen in de reeks “The kitbag travel books”. Alle provincies worden behandeld. Beknopte uitgave van ‘The Netherlands display’d’ uit 1926. Prijs: € 15 Nr.: R0166 Auteur/reiziger: Bowring, John Auteur: Bowring, John Brieven [...] geschreven op eene reize door Holland, Friesland en Groningen, voorafgegaan door Iets over de Friesche letterkunde, en gevolgd door Iets over de Hollandsche taal- en letterkunde. Uit het Engelsch. Leeuwarden: G.T.N. Suringar, [1829]-1830. Geb. in halfleer, 12+8+271+98 p., met gelithografeerd portretje van de auteur op de titelpagina geplakt. Het `Iets over de Hollandsche taal- en letterkunde’ heeft een aparte titelpagina (Leeuwarden: Suringar, 1829) en een eigen paginering. Gebonden met: B.H. Lulofs, Eenige toelichtingen en bedenkingen op des geleerden Dr. John Bowring’s uit het Engelsch in onze moederspraak vertaalde aanmerkingen over sommige onzer oudere en nieuwere Nederlandsche dichters, redenaren en andere schrijvers. Groningen: J. Oomkens, 1829; 4+142 p. Lit: Van der Meulen p. 32, Saalmink p. 283. Bowring (1792-1872) was een Engels taal- en letterkundige met een grote productie. De hier vertaalde brieven waren verschenen in de ‘Morning Herald’ van 1827 en 1828. Bowring schrijft over gebruiken en taal te Waaxens, Grouw, Dokkum, ‘s Gravenhage, Voorburg, Arensburg, Leiden, Haarlem, Zaandam, Groningen, Leeuwarden, Amsterdam, enz. ‘De Gids’ (1837), 1ste deel, p. 49, beoordeelt het hier voorliggende werk niet enthousiast en schrijft over hem: ‘Bowring, die meer vroeg dan hij onderzocht omdat hij meer omhaalde dan hij verstond of bevatten kon, wist het beter dan Bilderdijk, Jo. de Vries, Van Kampen, Schrant en zoo vele anderen, om niet te spreken van de lofredenaars onder zijne groote tijden kunstgenooten. Zijn vertrouwen op Witsen Geysbeek heeft veel tot zijn dwalingen medegewerkt, omdat deze, als gids in de letterkunde, zelf zoo vaak het spoor bijster was, en in het blinde rondschermde.’ Ook in het ‘Aan den lezer’ in dit boek schrijft de vertaler, A. Telting, over aanvallen op Bowring in het `Mengelwerk’ van de ‘Vaderlandsche Letteroefeningen’ van 1829. Prijs: € 195 Nr.: R0167 Auteur/reiziger: Bowring, John Auteur: Bowring, John Brieven [...]. Leeuwarden, 1830.

Geb. in halfleer, 12+8+271+98 p., met gelithografeerd portretje van de auteur op de titelpagina geplakt. Het `Iets over de Hollandsch taal- en letterkunde’ heeft aparte titel en eigen paginering. Niet gebonden met Lulofs. Prijs: € 175 Nr.: R0168 Auteur/reiziger: Boyce, Edmund Auteur: Boyce, Edmund The Belgian traveller, being a complete guide through Belgium and Holland or Kingdom of the United Netherlands, containing a full description of every town; its objects of curiosity, manufactures, commerce, and inns; the mode of conveyance from place to place and a complete itinerary of the surrounding country [...]. 4de vermeerderde druk. Londen: Samuel Leigh, 1823. Geb. in geheel leer, 12+392 p., ill. Exemplaar met wapen-ex libris van George Drummond. Reisgids met uitvouwbare, gegraveerde kaart van de Nederlanden, uitvouwbare plattegrond van Brussel en de volgende topografische gravures: de Binnen-Amstel te Amsterdam, kostuumplaat, standbeeld en Erasmushuis te Rotterdam, het Huis Ten Bosch, het Paleis op de Dam, het Czaar Peterhuisje, de kerk te Antwerpen, het stadhuis te Maastricht en het stadhuis te Gent. De eerste druk dateert van 1815 en verscheen onder de titel ‘The Belgian traveller, or a complete guide through the United Netherlands [...]’. Boyce was ook de auteur of vertaler van een aantal werken over de Slag bij Waterloo. Prijs: € 425 Nr.: R0169 Auteur/reiziger: Boyce, Edmund Auteur: Boyce, Edmund The Belgian traveller [...]. 5de vermeerderde druk. Londen: Samuel Leigh, 1827. Geb. in geheel leer, 12+410 p., ill. Gerestaureerde band. Voor deze druk werden nieuwe plattegronden toegevoegd van Amsterdam, Den Haag en Brussel en de beschrijvingen van Den Haag, Haarlem, Amsterdam, Antwerpen, Brussel, Aken, Spa, Luik en Gent werden uitvoerig gereviseerd en uitgebreid. De grote kaart is gebleven, evenals de negen topografische gravures. Prijs: € 325 Nr.: R0170 Auteur/reiziger: Boyce, Edmund Auteur: Boyce, Edmund The Belgian and Dutch traveller, being a complete guide through Belgium and Holland [...]. 6de vermeerderde druk. Londen: Leigh & Son, 1835. Geb., 12+420 p., ill. Slecht exemplaar, rug ontbreekt en platten los. Voorts ontbreekt de grote kaart. Lit: Koumans p. 158, Van der Meulen p. 33 (editie `ca. 1840’). Deze druk is bijgewerkt met de nieuwe, in 1830 ontstane situatie. Vandaar ook een verandering in de titel. De drie plattegronden en de negen topografische gravures zijn nog aanwezig. De British Library kent zes drukken van dit werk onder deze titel; dit zal de laatste geweest zijn. Koumans noemt Boyce en Richard, ‘Manuel du voyageur en Belgique. Guide du voyageur en Belgique et en Hollande’. Parijs: Maison, 1844. Prijs: € 95 Nr.: R0171 Auteur/reiziger: Brill, H.J. Auteur: Brill, H.J. Karel en Willem op reis door Nederland. De Noordelijke provinciën. Voor jongelieden van den beschaafden stand. Tiel: Wed. D.R. van Wermeskerken, 1861.

Geb. in linnen stempelband; 2+160 p., ill. Iets los in de band, mist het eerste (blanco) schutblad. De Tielse uitgeefster van dit boekje had het copyright verkregen van het boekje ‘Reizen en lotgevallen van Karel de Man in Nederland’, door A.E. van Noothoorn, verschenen voor 1850 bij Van Bommel van Vloten te Amersfoort. Zij vroeg Brill dit te bewerken voor een herdruk. Deze maakte er echter een geheel ander boekje van en beperkte zich tot de noordelijke provinciën. De volgende routes worden beschreven: Baambrugge-Amsterdam; door Amsterdam; Amsterdam-Haarlem; Bloemendaal-VelsenBeverwijk; Zaandam-Alkmaar-Hoorn; Zuiderzee en Friesland; Groningen; Drenthe; Overijssel. Het boekje is geïllustreerd met drie ongekleurde houtgravures door Tollenaar en ‘C’: de Oosterdoksluis te Amsterdam, kaasbereiding in Noord-Holland en het stadhuis van Groningen. In 1863 zou nog een nieuwe uitgave verschijnen met kleurenlitho’s geïllustreerd. Een deeltje over de zuidelijke provincies is nooit verschenen. Prijs: € 295 Nr.: R0172 Auteur/reiziger: Britannica Auteur: Britannica Britannica in Holland, Den Haag: ANVV, [ca.1946]. Ing., 40 p., ill. Betreft de Engelse connecties met Nederland, uitgave van The Netherlands National Tourist Office. Prijs: € 5 Nr.: R0173 Auteur/reiziger: Brouërius van Nidek, M. en I. le Long Auteur: Brouërius van Nidek, M. en I. le Long Kabinet van Nederlandsche en Kleefsche Oudheden, oorspronglijk beschreven door Mattheus Brouërius van Nidek, R.G. en Isaac le Long. Verrijkt met 301 koperen platen door Abraham Rademaker, thans [...] vermeerderd, met vele koperen platen van voorname meesters vermenigvuldigd en met aantekeningen uit latere en geloofwaardige geschiedschrijvers verrijkt door J.H. Reisig [en, deel 7 en 8, door A.B. Strabbe]. acht delen. Amsterdam: J.A. Crajenschot, 1792-1803. Half leer, ca 3000 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Bodel Nijenhuis 95, Haitsma Mulier/Van der Lem 86 en 309. De eerste druk van dit werk verscheen in 1725 bij W. Barents te Amsterdam, als ‘Kabinet van Nederlandsche Outheden en gezichten’, in 2 delen, met 300 gravures van A. Rademaker (1676/77 1735). Het was een van de eerste prentwerken met topografische gezichten van (grote delen van) ons land. Het boek had geen tekst, slechts korte bijschriften onder de prentjes. Herdrukken, eveneens zonder tekst en in twee banden, verschenen in 1731 bij A. Schoonenberg te Amsterdam en ca. 1750 bij Is. Tirion. Inmiddels was bij dezelfde uitgever als die der eerste editie, W. Barents, een uitgebreidere versie in zes delen verschenen, tussen 1727 en 1733, met tekst door M. Brouërius van Nidek en Is. le Long. De prenten hadden in deze uitgave en in de bovengenoemde andere uitgaven een blanco achterkant. Een herdruk van de zesdelige uitgave verscheen in 1770-1771 bij Blussé te Dordrecht, nu met opgegraveerde prenten die in de tekst werden geplaatst, dus met bedrukte achterzijde. Die tekst wil aan de voorzijde nog wel eens zichtbaar zijn. Tussen 1792 en 1803 verzorgde J.H. Reisig de laatste qua tekst bijgewerkte druk, nu in acht delen en weer met blanco achterkant der prentjes en met een iets veranderde titel, waarin ook over Kleefse oudheden wordt gesproken. Matthaeus Brouërius van Nidek (1677-1742) studeerde rechten, maar was als liefhebber werkzaam in de geschiedenis. Hij was verzamelaar en uitgever van plaatwerken. Ook verleende hij medewerking aan de uitgave van (historische) woordenboeken. De tekst van Brouërius van Nidek van het ‘Kabinet [...]’ loopt tot deel 2, p. 145. Daarna nam de uitgever en vertaler Isaac le Long (1683-1762) het werk over. De prenten in dit werk, elk ca 7 x 10 cm, zijn middenboven genummerd van 1 t/m 300 en hebben linksonder de naam “A. Rademaker fecit”. Rechtsonder treft men veelal een jaartal aan uit de 17de eeuw, betrekking hebbend op de prent of tekening waarnaar Rademaker zijn gravure vervaardigde. Prijs: € 4000 Nr.: R0174

Auteur/reiziger: Brouërius van Nidek, M. en I. le Long Auteur: Brouërius van Nidek, M. en I. le Long Kabinet van Nederlandsche en Kleefsche Oudheden [...], deel II. Amsterdam, J.A. Crajenschot, 1792. Orig. karton, 8+382+(16) p., ill. Goed exemplaar, alleen deel 2 van de 8 delen. Lit: Bodel Nijenhuis 95, Haitsma Mulier/Van der Lem 86 en 309. Beschrijvingen van Castricum, Huis te Kleef, Spaarnwoude, Berkenrode, Haarlem, Hillegom, Lisse, Noordwijkerhout, Noordwijk, abdijen Leeuwenhorst en Rijnsburg, Warmond, Huis Lokhorst en Oegstgeest. Het werk is geïllustreerd met 38 gravures op 19 platen betreffende deze dorpen en steden, gegraveerd door Abraham Rademaker. Prijs: € 975 Nr.: R0175 Auteur/reiziger: Brouërius van Nidek, Mattheus Auteur: Brouërius van Nidek, Mattheus Het zegenpralent Kennemerlant, vertoont in veele heerelyke gezichten van deszelfs voornaemste lustplaetzen, adelyke huizen, dorpen stede-gebouwen ... naer ‘t leven getekent en in ‘t koper gebragt door Hendrik de Leth en kortelyk beschreven door Matheus Brouërius van Nidek R.G. 2 delen in 1 band. Amsterdam: A. en H. de Leth, [1732-1733]. Folio, half linnen (19de-eeuws), (6) + 24 + 18 p. + 50 bladen met elk 2 gravures, 2 gegraveerde titelpagina’s en een uitvouwbare kaart. Goed exemplaar. Lit: Tiele 51; Ekama 555 (editie 1768); Van der Steur, Harlemia Illustrata p.22-24; over De Leth: Caart-Thresoor 18 (1999) 2 p.29-35; over Van Nidek: NNBW VI, 213 Eerste editie van dit fraaie werk met afbeeldingen van landhuizen, kerken, openbare gebouwen, parken en tuinen in het kustgebied van Kennemerland tussen Haarlem en Castricum. De graveur is Hendrik de Leth (1703-1766) die het boek samen met zijn vader Andries publiceerde. Andries de Leth (1662 1731) was oorspronkelijk werkzaam bij Nicolaas Visscher II te Amsterdam. Na Visschers dood nam hij de zaak waar voor de weduwe en in 1726 na haar dood nam hij het bedrijf over. De jonge Hendrik de Leth maakte de tekeningen voor de gravures in 1728 (inleiding p.3) en de eerste editie verscheen in 1732 of 1733 (niet in 1731 zoals vaak wordt geschreven). In de inleiding van deel 2 is namelijk sprake van “dit jaar 1732”. Brouërius van Nidek (1677 - ca 1743) verzorgde de tekst, maar het boek is vooral van belang voor de fraaie prenten. Er volgden diverse herdrukken in de 18de eeuw en in 1806 werden de prenten nog eens gebruikt voor een verzamelwerk van een aantal van dit soort boeken onder de titel ‘Hollandsche Arcadia’. Prijs: € 1850 Nr.: R0176 Auteur/reiziger: Brouërius van Nidek, Mattheus Auteur: Brouërius van Nidek, Mattheus Het zegenpralent Kennemerlant [...], [2 delen in 1 band]. Amsterdam: A. en H. de Leth, [1732-1733]. Facsimilé-reprint Den Haag: Kruseman, 1966. Folio, kunstleren band in kartonnen huls, (6) + 24 + 18 p. en 50 bladen met elk 2 afbeeldingen, 2 titelpagina’s en een uitvouwbare kaart. Prijs: € 75 Nr.: R0177 Auteur/reiziger: Brouërius van Nidek, Mattheus Auteur: Brouërius van Nidek, Mattheus Het zegenpralent Kennemerlant [...], [2 delen in 1 band]. Amsterdam: A. en H. de Leth, [1732-1733]. Facsimilé-reprint Den Haag: Kruseman, 1973. 4º oblong, kunstleren band, (6) + 48 + 36 + 100 p. Prijs: € 40 Nr.: R0178 Auteur/reiziger:

Brougham, Reginald

Auteur: Brougham, Reginald A Cruise on Friesland `broads’. Londen: Ward en Downey, 1891. Geb. in linnen stempelband, 12+207 p., ill. De auteur beschrijft een zeiltocht van Stavoren over de Friese meren en daarna via Groningen, Assen, Meppel en de kop van Overijssel weer terug naar Stavoren. Daarvandaan voer men naar Enkhuizen en bezocht Hoorn, Edam, Purmerend, Marken en Monnickendam. Met uitvouwbare routekaart en eigengemaakte foto’s. Prijs: € 80 Nr.: R0179 Auteur/reiziger: Brouwer, Johan Auteur: Brouwer, Johan Kronieken van Spaansche soldaten uit het begin van den tachtigjaren oorlog, Zutphen: Thieme, 1933. Geb., 7 + 442 p., ill. Het leven van Spaanse soldaten in de Nederlanden en hun visie op land en bewoners. In 1980 verscheen een fotografische herdruk. Prijs: € 35 Nr.: R0180 Auteur/reiziger: Brouwer, Fop I. (red.) Auteur: Brouwer, Fop I. (red.) Zwerven door Drenthe, het land der hunnebedden. Assen: Van Gorcum, 1939. Ing., 80+8 p., ill. Uitgave in samenwerking met A.N.W.B. en N.J.H.C. Diverse auteurs. Prijs: € 15 Nr.: R0181 Auteur/reiziger: Brown, Edward Auteur: Brown, Edward Naauwkeurige en gedenkwaardige reysen van Edward Brown M.Dr. [...] door Nederland, Duytsland, Hongarijen, Servien, Bulgarien, Macedonien, Thessalien, Oostenr., Stierm., Carinthien, Carniole en Friuli, enz. [...] Uyt het Engels vertaalt door den heer Jacob Leeuwe Dirkx. Amsterdam: Jan ten Hoorn, 1696. Geb., 19de-eeuws halflinnen, (6)+296+40+(16) p., ill. Lit: Tiele 200; Jacobsen Jensen 65. Tweede Nederlandse druk (eerste: 1682) van het beroemde reisboek van de Engelse medicus Brown (1642-1708), die in de jaren 1668-1673 door Europa reisde. De oorspronkelijke Engelse uitgave was van 1673 en 1677. Brown arriveerde in 1668 in Rotterdam en bezocht daarna in ons land (p. 2-46): Delft, ‘s Gravenhage, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Vianen, Gorinchem, Loevestein, ‘sHertogenbosch, Breda, Geertruidenberg, Dordrecht, Veere, Middelburg en Vlissingen. Via Brussel komt hij dan te Maastricht en Wijk en reist dan verder naar Duitsland. Later op de reis komt hij nogmaals te Maastricht (p. 289-290), waar hij uitvoerig de St.-Pietersberg beschrijft. Het boek heeft behalve een titelprent nog 16, grotendeels uitvouwbare gravures, veelal van de hand van Jan Luyken. Een van deze prenten betreft ons land: het interieur van de St.-Pietersberg. Hier en daar blijkt uit de tekst zijn medische belangstelling. Zo deelt hij bij de beschrijving van Amsterdam een en ander mee over de techniek van het besnijden van joodse jongens: `De goede vrienden en bekenden singen onderwijlen, waardoor men het krijten en schreeuwen van ‘t kind te minder hoord.’ Prijs: € 1200 Nr.: R0182 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Nederlanden, De Prijs: € Nr.: R0183

Brown, Henry Brown, Henry

Auteur/reiziger: Brugsma, B. Auteur: Brugsma, B. Aardrijkskundige beschrijving van de provincie Groningen. Eene handleiding voor het eerste aardrijkskundig onderwijs. 4de druk. Groningen: A.L. Scholtens, 1867. Ing., 8+47 p. Het tweede hoofdstuk is geschreven als een reis door de provincie Groningen. Andere hoofdstukken betreffen de stad Groningen, de lucht- en bodemgesteldheid, de wateren in de provincie en de inwoners. Prijs: € 75 Nr.: R0184 Auteur/reiziger: Bruin, Claas Auteur: Bruin, Claas Kleefsche en Zuid-Hollandsche arkadia, of dagverhaal van twee reizen in en omtrent die gewesten gedaan, in dicht-maat uitgebreid, verrijkt met aanteekeningen van den heere L. Smids M.Dr. Amsterdam: J. Oosterwijk en H. van de Gaete, 1716. Geb. in geheel perkament; (22)+160 p., ill. (titelplaat met gezicht op Kleef). Mooi exemplaar. Gebonden met: E. Kraeyvanger, Dichtlievende Lente. Amsterdam: H. van de Gaete, 1717. 10+104 p. Lit: Nijhoff/Van Hattum 49; Schotel, Arcadia’s Eerste druk van dit gedicht van Claas Bruin (1671-1732), boekhouder te Amsterdam. In 1730 zou een - meer bekende - geïllustreerde tweede druk volgen. Het boek is opgedragen aan Bruins reisgenoten: Andries Schoemaker, H. Kisjes, A. en P. Buissand, J. Boursse, H. Hoofd, P. Heems en Dirk Blaauw, en beschrijft twee tochten uit 1713 en 1714. De eerste reis ging van Amsterdam via Ouderhoek, Kronenburg, Zeist, Wijk bij Duurstede, Amerongen en Nijmegen naar Kleef. Voorts terug via Elten, Montferland, Doetinchem, Zutphen, Voorst, Deventer, Het Loo, Roozendaal, Klarenbeek, Arnhem, Wageningen, Rhenen, Tiel, Bommel, Utrecht, Heemstede, Woerden, Bodegraven, Alphen, Leiden, Voorschoten, Voorburg, Den Haag, Wassenaar, Katwijk, Valkenburg, Rijnsburg, Oegstgeest, Lisse, Sassenheim, Hillegom naar Haarlem. De tweede reis begon weer te Amsterdam. Men reisde via Ouderkerk, Abcoude, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Rhenen, Arnhem, Dieren, Buren, Leerdam, Vianen, Asperen, Heukelom, Montfoort, Ysselstein, Gorinchem, Woudrichem, Dordrecht, Ysselmonde, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Delft, Maassluis, Brielle, Honselaarsdijk, Loosduinen, Clingendaal, Heemstede, naar Haarlem. Prijs: € 295 Nr.: R0185 Auteur/reiziger: Bruin, Claas Auteur: Bruin, Claas Kleefsche en Zuid-Hollandsche arkadia, of dagverhaal van twee reizen, in en omtrent die gewesten gedaan, in dicht-maat uitgebreid, verrijkt met aantekeningen van den heere L. Smids M.Dr. 2de druk. Amsterdam: E. Visscher, 1730. Geb. in geheel leer, 22+208 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Nijhoff/Van Hattum 50. De tekst is gelijk aan de eerste druk. Het boek is nu echter voorzien van een titelprent met een (ander) gezicht op Kleef, door A. Zeeman. Van dezelfde kunstenaar zijn er 34 etsen - op 17 bladen toegevoegd van: Wijk bij Duurstede (2x), Nijmegen (2x), Goch, Kleef (3x), Emmerik, Elten, ‘s Heerenberg, kasteel Roosendaal, Klarenbeek (2x), Wageningen, Rhenen, Wassenaar, Valkenburg, Rijnsburg, Hillegom, De Amstel (2x), Buren (2x), Leerdam, Vianen, Asperen, Gorinchem, Woudrichem, Schiedam, Vlaardingen, Maaslandsluis, Brielle en Loosduinen. Voorts een grotere, uitslaande prent door A. van Halen van het graf van Maurits van Nassau bij Kleef. Prijs: € 795 Nr.: R0186 Auteur/reiziger: Auteur:

Bruin, Claas Bruin, Claas

Kleefsche en Zuid-Hollandsche arkadia [...]. 2de druk. Amsterdam: E. Visscher, 1730. Geb. in geheel leer, 22+208 p., met titelprent. Exemplaar zonder de platen, watervlekkig. Prijs: € 75 Nr.: R0187 Auteur/reiziger: Bruin, Claas Auteur: Bruin, Claas Noordhollandsche Arkadia; verrijkt met aantekeningen van den heere Gerrit Schoemaker, en verçiert met printverbeeldingen. Amsterdam: E. Visscher, 1732. Geb. in geheel leer; (18)+502+(8) p., ill. Goed exemplaar. Lit: Nijhoff/Van Hattum 53; Waller 343; Schotel, Arcadia’s Na de verschijning in 1730 van de Zuid-Hollandse tocht, maakt Bruin (1671-1732) een soortgelijk gedicht over Noord-Holland. Hij draagt het op aan Andries en Gerrit Schoemaker. In de voorrede deelt hij mee dat het plan hiervoor enkele jaren geleden was ontstaan en dat hij en Andries Schoemaker het zouden samenstellen. Bruin heeft het uiteindelijk `voltooid’ en heeft er geen doorlopend gedicht van gemaakt - zoals het Zuid-Hollandse deel - maar een `samenspreeking’ tussen vier `godvruchtige persoonen’. De tocht begint weer te Amsterdam. Achtereenvolgens worden bezocht: Nieuwendam, Ransdorp, Schellingwoude, Durgerdam, Buiksloot, Waterland, Landsmeer, Zunderdorp, Uitdam, Holisloot, Ilpendam, Zuiderwoude, Broek, Monnickendam, Marken, Edam, Purmer(end), De Rijp, Graft(dijk), Knollendam, Jisp, Wormer(veer), Zaandijk, Koog aan de Zaan, Oostzaan, Zaandam, Westzaan, Assendelft, Krommenie, Akersloot, Schermer, Beemster, Kwadijk, Middelie, Oosthuizen, Warder, Beets, Schardam, Grosthuizen, Scharwou, Avenhorn, Mysen, Berkhout, Opdam, Hensbroek, Ursem, Spanbroek, Woggenum, Hoorn, Westerblokker, Oosterblokker, Zwaag, Schellinkhout, Leek, Westwoud, Hem, Hoogkarspel, Venhuizen, Lutjebroek, Grotebroek, Bovenkarspel, Enkhuizen, Andijk, Wervershoof, Zwaagdijk, Hauwert, Benningbroek, Nibbixwoude,Midwoude, Oostwoud, Medemblik, Opperdoes, Twisk, Abbekerk, Lambertschaag, Opmeer,Sybekarspel, Hoogwoud, Winkel, Haringhuizen, Barsingerhorn, Wieringerwaard, Wieringen, Zijpe, Huisduinen, Helder, Texel, Callantsoog, Valkoog, Dirkshoorn, Haringkarspel, Warmerhuizen, Oudkarspel, Scharwou, Broekoplangedijk, Sint Pancras, Vroonen, Alkmaar, Ouddorp, Schermerhorn, Huigerwaard, Oterleek, Schagen, St. Maarten, Enigenborg, Krabbendam, Groet, Petten, Schoorl, Bergen, Egmond, Heilo, Limmen, Bakkum, Castricum, Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Santpoort, Bloemendaal, Zandvoort, Haarlem, Spaarnwoude, Spaarndam, Halfweg, Sloterdijk, Sloten, Amstelveen, Nieuwerkerk, Rijk, Aalsmeer. De illustraties zijn van A. Zeeman en betreffen een titelprent met o.a. het kasteel van Medemblik, een prent van de ‘Pinxter Blom tot Schermerhorn’ en 48 gezichten op 24 platen van: Ransdorp, Landsmeer, Zunderdorp, Ilpendam, Zuiderwoude, Broek, De Rijp, Graft, Wormer, Oostzaan, Westzaan, Assendelft, Akersloot, Kwadijk, Oosthuizen, Beets, Avenhorn, Hensbroek, Watwey, Westerblokker, Wijdenes, Westwoud, Hem, Grootebroek, Bovenkarspel, Hauwert, Nibbixwoude, Twisk, Abbekerk, Hoogwoud, Winkel, Haringhuizen, Warmenhuizen, Broek op Langedijk, St. Pancras, Schermerhorn, Schagen, St. Maarten, Groet, Schoorl, Bergen, Egmond op den Hoef, Heilo, Limmen, Castricum, Heemskerk, Beverwijk, Spaarndam. Prijs: € 800 Nr.: R0188 Auteur/reiziger: Bruin, Claas Auteur: Bruin, Claas Noordhollandsche Arkadia... Amsterdam: E. Visscher, 1732. Geb. in perkament, (18)+502+(8) p., ill. Iets los in band, mist 2 platen. Mist de platen met de gezichten op: Oosthuizen, Beets, Avenhorn en Hensbroek. Prijs: € 675 Nr.: R0189 Auteur/reiziger: Auteur:

Bruin, Claas Bruin, Claas

Noordhollandsche Arcadia; verrijkt met aantekeningen van den heer Gerrit Schoemaker en verçiert met printverbeeldingen, Amsterdam: E. Visscher, 1732, facsimilé-reprint Den Haag: Kruseman, [ca. 1980?]. Geb. in kunstleer, [18] + 502 + [8] p., ill. Prijs: € 65 Nr.: R0190 Auteur/reiziger: Bruining, G. Auteur: Bruining, G. Déscription succinte, mais complète, de l’état actuel de La Haye et de ses environs. Rotterdam: J. Immerzeel Jr., 1816. Orig. karton, 318 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 1077 Gerbrand Bruining (1764-1833) was een patriots predikant en later bibliothecaris van de Bibliotheca Thysiana te Leiden. Hij was een ‘veelschrijver’ die behalve dit boekje over Den Haag ook topografische werkjes over Rotterdam en België publiceerde. Behalve een uitvoerige beschrijving van Den Haag behandelt de auteur in dit boekje Delft en de dorpen om Den Haag. Het werk is geïllustreerd met een grote plattegrond (d.d. 1816, gegraveerd door H. Roosing), uitvouwbare prenten van het monument voor de Vrede van Rijswijk (Marcus naar Andriessen), de Ridderzaal en de zaal van de Tweede Kamer (door dezelfden). Op de titelpagina en aan het slot zijn twee etsjes afgedrukt van Bagelaar, met gezichten in de omtrek van Den Haag. Deze geven het boekje een extra charme. Prijs: € 425 Nr.: R0191 Auteur/reiziger: Bruining, G. Auteur: Bruining, G. Tableau topographique et statistique de Rotterdam; où cette ville est décrite sous tous les rapports remarquables; suivi de quelques détails historiques et antiquares, tendant à répondre un nouveau jour sur l’ancienne histoire de cette ville, et sur celle de son emplacement et de ses environs. Amsterdam: J. Immerzeel Jr., 1815 Orig. karton, 378+8 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 1186 Meer een gids voor Rotterdam en omstreken dan de titel doet vermoeden. Geïllustreerd met een grote plattegrond, gegraveerd door Hendrik Roosing. De overige illustraties waren, volgens een noot op p. [379], nog niet gereed. De laatste 8 p. bevatten een naamlijst van functionarissen in 1815. Prijs: € 475 Nr.: R0192 Auteur/reiziger: B[ruinvis], C.W. Auteur: B[ruinvis], C.W. Wandelingen door Alkmaar, Heiloo, Egmond, Bergen en Schoorl. Alkmaar [1905]. Ing., 76 p., ill. Aardige wandelgids met losse ‘wandelkaart’ van Alkmaar, advertenties, lijst van marktschuiten, diverse dienstregelingen, etc. Prijs: € 60 Nr.: R0193 Auteur/reiziger: Brusse, M.J. Auteur: Brusse, M.J. The country wrested from the waves. A chat about Holland. Rotterdam: W.L. & J. Brusse, [1908]. Ing., 63 p., ill. Lit: S. van Faassen e.a., W.L. & J. Brusse’s Uitgeversmaatschappij, 106. Uitgave van de Hollandsche Yzeren Spoorweg Maatschappij. Aardig (door J.B. Heukelom met pentekeningen) geïllustreerd boekje over Nederland, dat verscheen in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. Prijs: € 18

Nr.: R0194 Auteur/reiziger: Brusse, M.J. Auteur: Brusse, M.J. Un pays conquis sur la mer. Causerie sur La Hollande. Rotterdam [1908]. Ing., 63 p., ill. Franse editie. Prijs: € 18 Nr.: R0195 Auteur/reiziger: Buchanan, J.J. Auteur: Buchanan, J.J. Take your own car abroad and find your own Europe, Pitsburgh (USA), 1930. Geb. met stofomslag, 384 p., ill. In 1923 startte de French Line, een transportsysteem voor auto’s vanuit Amerika, waarbij de auto’s zonder krat in en uit een vrachtschip gehesen konden worden. Sedert dat jaar begonnen ook andere scheepvaartmaatschappijen met een dergelijke service. In 1929 maakte het echtpaar Buchanan met hun chauffeur een tocht van New York naar Napels, waarna men in 124 dagen Zwitserland, Frankrijk,België, Nederland en Engeland bereisde. In Nederland voerde de tocht via Bergen op Zoom naar Tholen, Middelburg, Veere, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Edam, Volendam, Monnickendam, Marken en terug naar België. De illustraties zijn naar pentekeningen van Yolande J. Riefer. Prijs: € 60 Nr.: R0196 Auteur/reiziger: Buddingh, D. Auteur: Buddingh, D. Wandelingen door De Betuwe, ter opsporing van Germaansch-Bataafsche en Romeinsche oudheden (1854-1860). Tiel: Wed. D.R. van Wermeskerken, 1861. Orig. karton, 112 p. Rugje beschadigd. Lit: Bodel Nijenhuis 742* Derk Buddingh (1800-1874) maakte in de jaren 1854-1860 jaarlijks in zijn vakantie een wandeling door het gebied waar zijn voorouders hadden gewoond: Betuwe en Veluwezoom. Prijs: € 45 Nr.: R0197 Auteur/reiziger: Buddingh, D. Auteur: Buddingh, D. Wandelingen door De Betuwe ... Tiel: Wed. D.R. van Wermeskerken, 1861. Orig. karton, 112 p., ill. Gebonden met: D. Buddingh, Onderzoekingen in De Betuwe, vervolg op de wandelingen tot opsporing van Germaansch-Bataafsche en Romeinsche oudheden 1863 en 1864. Tiel: Wed. D.R. van Wermeskerken, 1865, 8+102 p.; en met: D. Buddingh, Breedere aanteekeningen. Nog een woord over mijne wandelingen in de Betuwe, gepagineerd a t/m z en aa t/m ff; en met: D. Buddingh, Elst en de Overbetuwsche lees-instelling, gevestigd te Elst (in de Overbetuwe). Eerste algemeen verslag in 1858. Delft: F. Trenité, 1858, 28 p.; en met: D. Buddingh, Elst onder het patronaat van St. Marten en Tweede algemeen verslag der Overbetuwsche lees-instelling in 1860. Arnhem: P.A. de Jong, 1860, 36 p. Rug los. Geïllustreerd met frontispice ‘Monument te Dodewert’ en met in het tweede werk een uitvouwbare ‘kaart van Bath-Aue of de Insula Batavorum’. Prijs: € 195 Nr.: R0198 Auteur/reiziger: Auteur:

Burger, W. (= E.J. Théophile Thoré) Burger, W. (= E.J. Théophile Thoré)

Musées de La Hollande, deel II: Musée van der Hoop à Amsterdam et Musée de Rotterdam. Parijs: Renouard, 1860. Ing., 15+367 p. Lit: Koumans, p. 159. Vervolg op het deel I (1858), waarin de musea te Amsterdam en Den Haag werden beschreven. Uitvoerige beschrijvingen van alle belangrijke doeken in het woonhuis van Van der Hoop aan de Keizersgracht te Amsterdam en van de collectie van F.J.O. Boymans te Rotterdam. Beroemd boek. Vele decennia na publicatie gold Thoré (1807 - 1869) nog steeds als dé autoriteit voor de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw. Prijs: € 30 Nr.: R0199 Auteur/reiziger: [Burmania, Eduard Marius van] Auteur: [Burmania, Eduard Marius van] Geographisch woordenboek, behelsende een uytvoerige beschrijving van de Friesche dorpen, buurten, edele en eygenerfde staten onder deselve resorterende, benevens derzelver successive bewoonders, midsgaders van beroemde mannen aldaar geboren [...]. Leeuwarden: A. Ferwerda, 1749. Modern halfleren band, (6) + 141 + (3) p. Enkele bibliotheekstempeltjes Lit: NNBW VII p.236; Bodel Nijenhuis 2591 Aardrijkskundig woordenboek met Friese topografische namen, naar men aanneemt samengesteld door de Friese oudheidkundige Van Burmania (1700 - 1789), die ook de auteur zou zijn van de bundel lijkdichten ‘Frisia nobilis’ uit 1755. Achterin het boekje een fondslijst van Ferwerda van 3 pp. Prijs: € 225 Nr.: R0200 Auteur/reiziger: Butkens, Christophorus Auteur: Butkens, Christophorus Trophées tant sacrés que profanes du Duché de Brabant, contenant l’origine succession & descendence des ducs & princes de cette maison ... les généalogies ... la description des villes, franchises & baronies de Brabant, 2 delen + 2 delen supplement. Den Haag: Chr. van Lom, 1724-1726. Folio, geb. in 4 halfleren banden, 672 + 235 + 572 + 444 + 33 + 508 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Van Hulthem 27257; Cat. Nijhoff, Bibl. Hist. Geogr. Neerl. III, 4862 Butkens (Antwerpen 1591 - ‘s Gravenhage 1650) was prior van het St. Salvatorklooster in Antwerpen en beoefenaar van geschiedenis en genealogie. De ‘Trophées ...’ verscheen te Antwerpen in 1641 en een tweede editie aldaar in 1652. Het hier aangeboden werk is de derde, laatste en beste uitgave, vermeerderd met een supplement van twee delen. Het werk bevat een groot aantal bijzonderheden over de Brabantse geschiedenis en genealogie en is voorzien van een groot aantal genealogische, heraldische, iconografische en topografische illustraties, alles betreffende zowel het Nederlandse als het Belgische Brabant. Prijs: € verkocht Nr.: R0201 Auteur/reiziger: Bijl Mz, A. Auteur: Bijl Mz, A. Historische wandelingen in en om Vlaardingen. Vlaardingen 1963. Ing., 38 p., ill. Prijs: € 8 Nr.: R0202 Auteur/reiziger: Camp, Maxime du Auteur: Camp, Maxime du En Hollande. Lettres à un ami, suivies des catalogues des musées de Rotterdam, La Haye et Amsterdam. Parijs: Poulet-Malassis et De Broise, 1859. Ing., 383 p.

Lit: Koumans p. 158; Van der Meulen p. 34 De Franse letterkundige Du Camp bezocht ons land in 1857: Moerdijk, Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Broek, Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Groningen, Assen, Meppel, Ommerschans, Zwolle, Hasselt, Utrecht en Zeist. Bij deze beschrijvingen veel aandacht voor de 17de-eeuwse schilders. Daarna volgen uitvoerige beschrijvingen van de schilderijen in de drie grote musea te Rotterdam, Den Haag en Amsterdam: titels, beschrijvingen, maten, personalia van de schilders, etc. Van der Meulen noemt ook de eerste publicatie van dit boek in de ‘Revue de Paris’ (1857) en een herdruk uit 1868. Voorts een bespreking met “aantekeningen” in De Tijdspiegel (1859), II, p. 52, 153 en 220. Prijs: € 75 Nr.: R0203 Auteur/reiziger: Campen, W.J. van Auteur: Campen, W.J. van Beschrijving van de steden en dorpen gelegen aan den spoorweg Roosendaal-Vlissingen; met eene kaart van evengenoemden spoorweg en van eenige afbeeldingen van de voornaamste gebouwen staande in Bergen-op-Zoom, Goes, Middelburg & Vlissingen, met gezigten van de reede op de stad Vlissingen en op de haven- en spoorwegwerken, Vlissingen: de Veij Mestdagh, 1873. Gebonden in 19e-eeuwse kartonnen band, [6] + 82 p., ill. Boekje naar aanleiding van het gereedkomen van de “Zeeuwschen spoorweg”, met informatie over Roosendaal, Wouw, Bergen op Zoom, het Nieuwe-dorp, Borgvliet, Woensdrecht, Hoogerheiden, Rilland, Krabbendijke, Kruiningen, Vlake en Schore, Hansweert, Wemeldinge, Biezelinge, Kapelle, Kloetinge, Wilhelminadorp, Goes, ‘s Heer-Hendriks Kinderen, ‘s Heer Arendskerke, Heinkenszand, Arnemuiden, Nieuw- en St. Joosland, Middelburg, Zandijk, Kleverskerke, Veere, Oost- en WestSouburg, Koudekerke, Ritthem en Vlissingen. De in de titel genoemde kaart en illustraties zijn in de vorm van een gelithografeerde leporello, 72 x 19 cm, door J.A. van Nieuwenhoven en J.H. van Giessen, gedrukt bij Smulders in Den Haag. Prijs: € 275 Nr.: R0204 Auteur/reiziger: Capek, Karel Auteur: Capek, Karel Letters from Holland, translated from the Czech by Paul Selver. New York: Putnam, 1933. Geb., 104 p., ill. Korte impressies van de Tsjech Capek, opgeschreven na terugkeer uit Nederland: ‘Obrázky z Holandska’. Geïllustreerd met eigen tekeningen. Prijs: € 15 Nr.: R0205 Auteur/reiziger: Capek, Karel Auteur: Capek, Karel Letters from Holland, translated from the Czech by Paul Selver, 4e druk, London: Faber, 1942. Geb., 104 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0206 Auteur/reiziger: Capek, Karel Auteur: Capek, Karel Over Holland, 2e druk, met illustraties van de schrijver, Amsterdam: Van Holkema & Warendorf, 1934. Gebonden in linnen stempelband, 110 p., ill. Tweede druk van de Nederlandse vertaling door Eva Raedt-de Canter. De eerste druk was verschenen in 1933. Prijs: € 18 Nr.: R0207

Auteur/reiziger: Carr, John Auteur: Carr, John A tour through Holland, along the right and left banks of the Rhine, to the south of Germany, in the summer and autumn of 1806. London: R. Phillips, 1807. 4º, geb. in halfleer, 16+468 p., ill. (kaart en 20 gezichten in aquatint) Een van de scharnieren wat zwak, maar verder een perfect exemplaar. Lit: Jacobsen Jensen 232; Abbey 216; Landwehr, col. pl. nr. 252; Van der Meulen p. 30 Carr (1772-1832) was een Engelse reiziger en schrijver van diverse ‘tours’. Hij maakte deze tocht in de zomer van 1806 en bezocht in ons land Brielle, Maassluis, Rotterdam, Overschie, Delft, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Leidschendam, Leiden, Rijnsburg, Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Broek, Zaandam, Naarden, Soestdijk, Austerlitz, Zeist, Utrecht en Arnhem. De grote (13x20 cm) platen in aquatint (naar tekeningen van Carr zelf) betreffen voor ons land: de hofvijver in Den Haag, Rotterdam vanaf de Maas, de stadswallen en poort te Delft, Scheveningen, Leiden met de Hooglandse Kerk, gezicht op Haarlem vanuit het oosten, de Dam te Amsterdam met paleis, Amsterdam vanaf de Amstel, de piramide bij Zeist, gezicht in Utrecht bij de Oude Gracht. Voorts: Düsseldorf, Keulen, Bonn, Andernach, Koblenz, Boppart, Biberich, Mainz, Frankfurt en Darmstadt. De kaart toont de Rijn tussen Düsseldorf en Mainz. De graveur van de prenten in aquatint wordt niet genoemd, maar in de Franse vertaling staat te lezen (deel I, p. [8]) dat dit Williams Daniell jeune is, neefje van Thomas Daniell. Prijs: € 975 Nr.: R0208 Auteur/reiziger: [Carr, John] Auteur: [Carr, John] Analyses of new works of voyages and travels, lately published in London: A tour through Holland ... London: Phillips, [1808]. (Modern) geb., 168+2 p., ill. (6 gezichten in aquatint) Extract (katernen B t/m Y) van een seriewerk over reisverhalen met een herdruk van de tekst van Carr. Voorzien van 6 platen in aquatint uit het boek van Carr: Rotterdam, Den Haag, Amsterdam (Amstel), Amsterdam (Dam), Utrecht en Koblenz. Uitgegeven door dezelfde uitgever als het oorspronkelijke boek van Carr. Behalve enkele inleidende alinea’s is de inhoud van het boek dezelfde. Het is hier echter veel compacter gedrukt en in een kleinere letter. Prijs: € 325 Nr.: R0209 Auteur/reiziger: Carr, John Auteur: Carr, John Voyage en Hollande et dans le midi de l’Allemagne, sur les deux rives du Rhin, dans l’été de 1806 [...] traduit de l’Anglais par Madame Keralio-Robert. 2 dln. Parijs: L. Collin, 1809. Geb. in geheel leer, (10)+68+332+458 p., ill. (12 stippelgravures) Ruggen beschadigd. Lit: Landwehr, col. pl. nr. 252; Bodel Nijenhuis 216 Franse vertaling van A tour through Holland uit 1807. Het boek is voorzien van een ‘Discours préliminaire’ van 58 p. van de hand van de vertaalster, met een overzicht van de geschiedenis van Nederland. De prenten zijn gekopieerd naar die uit de Engelse uitgave, hebben Franse onderschriften, maar zijn grover uitgevoerd en niet in aquatint maar in stippelgravure. Om toch op aquatint te lijken zijn ze van een geel laagje voorzien (waarschijnlijk met de hand aangebracht). Ook het aantal platen, 12 in plaats van 20, is minder dan in de oorspronkelijke uitgave: Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Amsterdam, Utrecht, Düsseldorf, Keulen, Koblenz, Mainz, Franfurt en Darmstadt. De kaart ontbreekt eveneens in deze vertaling. Van deze Franse uitgave bestaat overigens ook een ongeïllustreerde editie. Prijs: € 650 Nr.: R0210 Auteur/reiziger: Auteur:

Casanova (de Seingalt), Giovanni Jacopo Hoek, D.

Casanova in Holland. Magie baart er hem goud. Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1977. Geb., 144 p., ill. Casanova, Italiaans avonturier (1725-1798) werd geboren te Venetië uit een familie van toneelspelers, beschreef zijn leven in de ‘Mémoires écrits par lui-même’ (12 delen, 1826-1838). Hij bezocht tweemaal ons land: in 1758 en 1759. Hij verbleef tijdens zijn eerste bezoek in Den Haag en Amsterdam. In de laatste stad maakte hij Hester Hooft, dochter van de beroemde burgemeester Hendrik Hooft Danielszoon, het hof. Prijs: € 20 Nr.: R0211 Auteur/reiziger: Casanova (de Seingalt), Giovanni Jacopo Auteur: Casanova (de Seingalt), Giovanni Jacopo Mijn avontuur in Holland, Maastricht: Stols, [1937]. Geb., 23 + 201 p., ill. Vertaald uit de ‘Mémoires’ door H.C. van Houten en F.C. van Houten-van der Looy v.d. Leeuw. Met inleiding en noten van J.F. Otten. Prijs: € 30 Nr.: R0212 Auteur/reiziger: Cassiers, H. Auteur: Cassiers, H. Dutch sketches, Goes, Middelburg-Axel, Scheveningen, Katwijk, Volendam-harbour, Volendam-bell. Utrecht: Lentz & De Haan, [1898]. Portefeuille met gedecoreerd omslag en titelblad. De 6 gravures ontbreken. Prijs: € 15 Nr.: R0213 Auteur/reiziger: Chabot, Adrien Auteur: Chabot, Adrien Promenade en Hollande. De Rouen au Helder. Parijs: Quartin, 1890. Ing., 195 p., ill. Men reist met een groot motorschip met twee masten, de Eider, van Rouen via Le Havre en Antwerpen naar Terneuzen, Dordrecht, Rotterdam, Gouda, Amsterdam, Alkmaar en Den Helder. Vanuit Amsterdam bezoekt men per trein Haarlem, Den Haag en Scheveningen. Prijs: € 75 Nr.: R0214 Auteur/reiziger: Chaffiol-Debillemont, F. Auteur: Chaffiol-Debillemont, F. Au pays des eaux mortes (Flandre-Hollande). Parijs: Librairie des lettres, 1919. Geb., 8+383 p., ill. Gedrukt in een oplage van 1315 exemplaren, waarvan dit nr. 561 is. Om de linnen band is een batik omslag bevestigd, dat op de rug is doorgesleten. De Franse dichter Chaffiol beschrijft in dit boek een reis door Vlaanderen en Holland, gemaakt in 1910. Door de Eerste Wereldoorlog is de publicatie vertraagd. Behalve gedichten en algemene gegevens over Holland, worden beschreven: Amsterdam, Edam, Katwijk, Haarlem, Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Delft, Dordrecht en Middelburg. De beschrijvingen zijn vrij poëtisch en gaan meer over schilders en schilderkunst dan over toeristische bezienswaardigheden. Het boek is geïllustreerd met kleine houtsneden - o.a. van bezochte plaatsen - van de hand van André Deslignières. Prijs: € 35 Nr.: R0215 Auteur/reiziger: Chambers, William Auteur: Chambers, William A tour in Holland, the countries on the Rhine and Belgium. In the autumn of 1838. Edinburgh: Chambers, 1839.

Geb. in halfleer, 88 p. (per pagina 2 kolommen). Lit: Van der Meulen p. 32, Jacobsen Jensen 311 De auteur, William Chambers (1800-1883), was journalist en een der redacteuren van Chambers’ ‘Edinburgh Journal’ en bracht eind 1838 enkele weken door in Holland c.a. Hij was met name geïnteresseerd in de schoolsystemen in Nederland. Bezocht werden: Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Broek, Utrecht, Gouda, Dordrecht, Nijmegen. In verschillende steden bezocht hij scholen en onderwijzers en deelt feiten mee die men niet elders vindt! Prijs: € 175 Nr.: R0216 Auteur/reiziger: Changeur, Amselme Auteur: Changeur, Amselme Visions de Hollande. Edam, Volendamn, Marken, Parijs: Vanier, 1909. Ing., 71 p. los Uitvoerige beschrijvingen van Edam, Volendam en Marken. Zeldzaam boek. De auteur komt waarschijnlijk ook voor als Anselme Champgeur. Prijs: € 45 Nr.: R0217 Auteur/reiziger: Charmes, Bets; Karl Zingre, Fritz Wartenweiler, Rösli & Edi Noser-Jenny, Werner Morf, A. und L. Bratschi, Leni Meier, Martha Müller Auteur: Charmes, Bets; Karl Zingre, Fritz Wartenweiler, Rösli & Edi Noser-Jenny, Werner Morf, A. und L. Bratschi, Leni Meier, Martha Müller Logboek / An Bord des Schulschiffs ‘Prinses Juliana’ [2 t/m 8 juni 1936]. Kartonnen omslag, 40+28 p., oblong, gestencild. Verslag van een reis met het schoolschip Prinses Juliana van IJmuiden naar Dordrecht, Zierikzee, Wemeldinge, Terneuzen, Vlissingen, Middelburg, Rotterdam, Moordrecht, Gouda, Boskoop, Haarlem, Amsterdam en Wieringen. Iedere dag door een andere leerling of leraar geschreven. Erachter: P. Dieleman, ‘Zeeland’, 28 p. Prijs: € 35 Nr.: R0218 Auteur/reiziger: Chaumont, [Madame F.?] de Auteur: Chaumont, [Madame F.?] de Voyage en Hollande et en Belgique, correspondances parisiennes, descriptions, points historiques, scènes de moeurs, etc. Limoges: Barbou frères, [ca. 1857]. Geb. in originele stempelband, versierd met enkele kleuren, 166 p., ill. Op het schutblad het jaartal 1858 in pen. De brieven werden geschreven in september-oktober 1855, zodat het boek na 1855 en voor of in 1858 verschenen moet zijn. Madame de Chaumont publiceerde rond 1855 enkele boeken over Rijn-reizen. In dit boek beschrijft zij een reis die door de volgende Nederlandse plaatsen gaat: Arnhem, Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Zaandam, Broek, Haarlem, Bloemendaal, Leiden, Voorburg, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam en Dordrecht. De brieven, gericht aan `chère Agathe’, of `Madame’, zijn ondertekend door F.D. (Madame F. Dechaumont?), door Emile D. (haar zoon Emile Dechaumont?) en door een E.D. (E. Dory, de gouverneur van Emile). De illustraties bestaan uit vier getinte litho’s: ‘Poussin et Cie, rue St. Maur 134’, van huizen langs een gracht in Amsterdam, Antwerpen vanaf de Schelde, het stadhuis te Brugge en een strandgezicht te Oostende. Prijs: € 350 Nr.: R0219 Auteur/reiziger: Chaumont, [Madame F.?] de Auteur: Chaumont, [Madame F.?] de Excursions sur les bords du Rhin en Hollande et en Belgique. Descriptions et curiosités du PaysRhénan, du Palatinat, des Duchés de Bade, de Hesse-Darmstadt, de Nassau, de la Prusse occidentale et

des Pays-Bas [...], Limoge: Barbou Frères, [ca. 1857]. Op Franse titel: “Excursions sur les bords du Rhin, récits de 1855”. Gebonden in originele stempelband, versierd met enkele kleuren, 314 p., ill. Boekblok los in de band. Uitgebreidere versie van de ‘Voyage en Hollande et en Belgique’. De pagina’s 155 t/m 314 zijn identiek aan de pagina’s 7 t/m 166 van de ‘Voyage...’. Slechts de katernaanduidingen zijn veranderd, het zetsel is gelijk. De ‘Excursions...’ bevatten vier getinte litho’s van Poussin: Coblentz, Bacharach, het stadhuis te Brugge en een strandgezicht te Ostende. Prijs: € 350 Nr.: R0220 Auteur/reiziger: [Christ, Johannes Franciscus] Auteur: [Christ, Johannes Franciscus] Wandelingen van een landschapschilder langs de Ruhr en een gedeelte van den Rijn, met platen, Gorinchem: W. van der Wal, 1835. Half linnen, [2] + 104 p., ill. Watervlekkig. Lit: Niet bij Van Doorninck. De twee litho’s die het boek illustreren zijn van Mourot te ‘s Hertogenbosch naar tekeningen van I.F.C. Dit moet de kunstschilder J.F. Christ zijn (Nijmegen 1790 - Nijmegen 1845). Zijn reis uit 1835 wordt door Scheen vermeld. Hij vertrok per stoomboot vanuit Nijmegen en beschrijft de Beeksche bergen, de Duivelsberg, Lobith, Elten en Emmerik en dan verder een aantal plaatsen aan Rijn en Roer. Prijs: € Verkocht Nr.: R0221 Auteur/reiziger: Christemeijer, J.B. Auteur: Christemeijer, J.B. Landelijk schoon in het Sticht van Utrecht en in deszelfs omstreken. Utrecht: J.G. van Terveen, 1836. Orig. karton, 6+147 p., ill. Rug ontbreekt. Lit: Bodel Nijenhuis 2474 Jan Bastijaan Christemeijer (1794-1872) was militair en later ambtenaar bij het provinciaal bestuur in Utrecht. Hij schreef een aantal literaire werken, populaire boeken over de geschiedenis van het strafrecht (men zou ze vroege detectiveverhalen kunnen noemen) en enkele topografische werkjes over Utrecht en omstreken. In dit boekje geeft hij in twee brieven een vriend adviezen voor een reisje door het Gooi en Utrecht: De Bilt, Soestdijk, Vuursche, Baarn, Eemnes, Blaricum, Huizen, Muiderberg, Muiden, Laren, Maartensdijk, Blauwkapel, Groenekan, Hilversum, Loosdrecht, ‘s Graveland en Vreeland. Het boekje is geïllustreerd met een litho van paleis Soestdijk door H.J. Backer. Prijs: € 75 Nr.: R0222 Auteur/reiziger: Christemeijer, J.B. Auteur: Christemeijer, J.B. Landelijk schoon in het Sticht van Utrecht. (Utrecht 1836), facsimilé-herdruk Alphen aan den Rijn 1986. Karton, 8+6+147+10 p., ill. Goede facsimilé-herdruk met inleiding door A.J.A.M. Lisman, en een register. Prijs: € 15 Nr.: R0223 Auteur/reiziger: Christemeijer, J.B. Auteur: Christemeijer, J.B. Het lustoord tusschen Amstel en Grebbe, en elders in het Sticht van Utrecht. 2 delen. Schoonhoven: S.E. van Nooten, 1837. Orig. karton, 18+141+202 p., ill.

Rugjes ontbreken. Lit: Bodel Nijenhuis 2475 Deze twee deeltjes zijn als vervolg te beschouwen op ‘Landelijk schoon...’ uit 1836, maar zijn ook `een afzonderlijk geheel’. In deze deeltjes voert de tocht naar Ouderkerk, Abcoude, Baambrugge, Loenersloot, Vreeland, Nederhorst den Berg, Nieuwersluis, Breukelen, Maarssen, Zuilen, Utrecht, Amelisweerd, De Meern, Harmelen, Vleuten, De Haar, Vollenhoven, Zeist, Driebergen, Doorn, Langbroek, Leersum, Amerongen, Rhenen, De Grebbe, Renswoude, Woudenberg, Leusden, Amersfoort. De boekjes zijn geïllustreerd met twee litho’s door H.J. Backer: de openbare wandelplaats te Vreeland en gezicht van de Heijmenberg richting Betuwe. Prijs: € 95 Nr.: R0224 Auteur/reiziger: Christemeijer, J.B. Auteur: Christemeijer, J.B. Het lustoord tusschen Amstel en Grebbe... 2 delen. Nieuwe uitgave. Leiden: Noothoven van Goor, [na 1850]. Karton, 18+141+202 p., ill. Titeluitgave van de druk van 1837. Slechts de titelpagina’s zijn vervangen, evenals de lijst van intekenaren en de voorrede. De litho’s zijn dezelfde gebleven. Het jaar waarin deze titeluitgave verscheen, is niet bekend. Noothoven van Goor begon zijn activiteiten in 1850. Brinkman noemt deze uitgave niet. Prijs: € 95 Nr.: R0225 Auteur/reiziger: [Christijn, Jean Baptiste] Auteur: [Christijn, Jean Baptiste] Les délices des Pays-Bas ou description géographique et historique des 17 provinces Belgiques. 7de druk, 5 delen. Parijs/Antwerpen: Spanoghe, 1786. 12º, geb. in 5 halflederen banden, 20+280+372+320+346+324 p., ill. Goed exemplaar. Lit: De Buck 583; Bodel Nijenhuis 76; Goethals, Hist. lettres en Belg. III, 185 e.v.; J. Augusteijn, ‘Les délices des Pays-Bas’, in: Caert-thresoor 21 (2002) 97-104 Beroemd en vele malen herdrukt topografisch werk over de zeventien Nederlandse provincies. De eerste uitgave verscheen te Brussel in 1697, van de hand van de reeds in 1690 overleden rechtsgeleerde en historicus Jean Baptiste Christijn. Het werd door J.F. Foppens in 1700 vermeerderd. Het werk is diverse malen herdrukt en uitgebreid (in 1793 verscheen te Brussel het eerste deel van de 8ste editie, welke uitgave toen niet werd afgemaakt). In 1785 verscheen bij Spanoghe te Antwerpen een Nederlandse vertaling in 5 delen onder de titel ‘Het schouwburg der Nederlanden’. Het hier aangeboden exemplaar van de 7de druk bevat 5 gegraveerde frontispices, 51 gegraveerde stadsplattegronden en 6 andere prenten. Vrijwel alle prenten zijn zonder naam van graveur en uitslaand. Prijs: € 795 Nr.: R0226 Auteur/reiziger: [Christijn, Jean Baptiste] Auteur: [Christijn, Jean Baptiste] Les délices des Pais-Bas [op gegraveerde titel]. Histoire generale des Pais Bas [...], deel IV, Brussel: F. Foppens, 1720. Geb., leer, [8] + 392 p. Alleen deel IV, de prenten ontbreken. In dit deel: Hollland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Overijssel en Groningen. Prijs: € 24 Nr.: R0227 Auteur/reiziger: Auteur:

Clark, Sydney Clark, Sydney

All the best in Holland. With illustrations and maps. New York: Dodd, Mead & Comp. 1950. Geb. in linnen band, 9+266 p., ill. Veel algemene informatie over Nederland. Topografische aandacht voor: Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Leiden, Delft, Rotterdam, Gouda, Dordrecht, Utrecht, Texel, Friesland (Leeuwarden, Franeker, etc.), Groningen, Heiligerlee, Ter Apel, Drenthe, Urk, Giethoorn, Staphorst, Kampen, Zwolle, Boekelo, Apeldoorn, Hoge Veluwe, Arnhem, Nijmegen, Tegelen, Valkenburg, Maastricht, Noord-Brabant, Yerseke, Goes, Walcheren. Sydney Clark schreef een aantal reisboeken onder de titel ‘All the best in...’ Prijs: € 30 Nr.: R0228 Auteur/reiziger: Clark, Sydney Auteur: Clark, Sydney All the best in Holland. [...] 2de druk. New York: Dodd etc, 1955. Geb. in linnen band, 38+266 p., ill. Het boek begint met een supplement met aanvullingen en verbeteringen op de erachter volgende tekst van de eerste druk uit 1950. Prijs: € 30 Nr.: R0229 Auteur/reiziger: Clemens, C.H. Auteur: Clemens, C.H. Herinneringen en ontmoetingen. Nieuwe schetsen uit Noord-Brabant, Limburg en België. Nijmegen: J.F. Thieme, 1840. Geb. in halflinnen, (4)+237 p., ill. Exlibris: P. den Hollander. Lit: Scheepers II, 97 Bundel reisverhalen: Nijmegen, Grave, Den Bosch, Boxtel, Eindhoven, Valkenswaard, Maastricht (uitvoerig), Valkenburg, St. Pietersberg. Verder betreffende België. Het boek heeft vier litho’s, waaronder een aardige van een koets met twee paarden. Interessant zijn de beschrijvingen van de koffiehuizen en het ganswerpen in Maastricht. Christiaan Hendrik Clemens (Utrecht 1808 - Nijmegen 1841) was opgeleid als onderwijzer te Luik en Haarlem, doceerde in Den Haag, Luik, Boxtel en Gemonde en was vanaf 1832 onderwijzer aan de Nutsschool te Nijmegen. Hij publiceerde een vrij groot aantal boekjes van historische en literaire aard, meestal te Nijmegen uitgegeven. Prijs: € 245 Nr.: R0230 Auteur/reiziger: Clercq, W. de Auteur: Clercq, W.A. de (red.) Graan en reizen. Willem de Clercq in 1814, Amsterdam 1995. Geb., 152 p., ill. Bibliotheek-exemplaar. Willem de Clercq (1795 - 1844), Réveil-voorman, commissionair in granen, letterkundige en directeur-secretaris van de Nederlandsche Handel-Maatschappij, hield vanaf 1810 tot zijn dood een dagboek bij. In het hier aangeboden boek heeft zijn nazaat de reis in augustus/september 1814 naar Oost-Friesland, Oldenburg en Bremen uit het dagboek van zijn betovergrootvader bewerkt. De reis liep van Amsterdam via Utrecht, Amersfoort, Zwolle, Assen, Groningen, Winschoten en Nieuweschans naar Duitsland en de terugreis liep via Bentheim, Delden, Almelo, Deventer, Amersfoort en Utrecht. Eerder in het jaar bezocht De Clercq reeds Naarden, Leiden, Den Haag, Delft en Rotterdam. Prijs: € 9 Nr.: R0231 Auteur/reiziger: Auteur:

Clercq, W. de Clercq, W. de

Per karos naar St.-Petersburg. Reisdagboek van de Amsterdamse graanhandelaar Willem de Clercq uit het jaar 1816. Ingeleid en toegelicht door zijn achterkleindochter dr. M. Elisabeth Kluit. Lochem: Tijdstroom, [1962]. Geb., 259 p. De reis liep van Amsterdam via Naarden, Amersfoort (Randenbroek), Deventer, Delden naar Bentheim en verder door Duitsland. Prijs: € 20 Nr.: R0232 Auteur/reiziger: Clercq, W. de; Ainsworth, Wienbarg Auteur: Salomonson, H. Het jaar 1832 en daaromstreeks. Thomas Ainsworth en Ludolf Wienbarg, Almelo 1914. Overdruk uit: Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 14, 17, 18, 20, 21 en 23 maart 1914. Ing., 51 p., ill. Betreft de reizen van Willem de Clercq en Ainsworth naar Twente en passages uit Wienbargs ‘Holland in den Jahren 1831 und 1832’. Prijs: € 40 Nr.: R0233 Auteur/reiziger: Cloet, J.J. de Auteur: Cloet, J.J. de Voyage pittoresque dans le royaume des Pays Bas, 2 delen, Brussel: J.B.A. Jobard, 1825. MET: Chateaux et monumens des Pays-Bas, faisant suite au Voyage pittoresque, 2 delen, Brussel: Jobard frères, z.j. [1825-1830]. 4º oblong, gebonden in vier identieke halfleren banden met roodmarokijnen rugschildjes en perkamenten hoekjes, 2 gegraveerde titelpagina’s, portret van de prinses van Oranje, resp. 130 + 112 + 94 + 94 ongenummerde tekstpagina’s, resp. 102, 101, 89 en 116 litho’s en een uitvouwbare, gelithografeerde, gekleurde kaart. Mooie complete set; stempels op titelpagina’s, enkele prenten met bruine vochtvlekken. Lit: N. Walch, J.-B. Madou, lithograaf (tentoonstellingscatalogus K.B. Albert I) Brussel 1977 p.6-17; Oud-Nederland (catalogus F. Muller 1906) nr 1017: “zeer zeldzaam”. De ‘Voyage pittoresque’ verscheen tussen 1822 en 1825 in 31 afleveringen van 6 à 7 platen met tekst. De tekst is van J.J. de Cloet, de 203 litho’s meestal van J.B. Madou. Het vervolg, de ‘Chateaux et monumens...’, verscheen tussen 1825 en 1830 in 34 afleveringen. Van de 205 litho’s zijn er nu nog nog slechts 7 van Madou. In 1835 zou een tweede, gekleurde uitgave verschijnen waarin 204 litho’s uit de twee bovengenoemde werken werden herdrukt, echter zonder de vermelding van tekenaar, lithograaf en uitgever onder de prenten. In 1842 zou nog een derde, gekleurde uitgave verschijnen van 70 gezichten uit het werk.$In het eerste deel en het begin van het tweede deel zijn ca. 100 litho’s voorzien van een geel-bruinige eroverheen gedrukte toon. De overige ruim 300 litho’s zijn in zwartwit gedrukt. Litho’s betreffende het huidige Nederland in de vier delen:$I. Den Haag (Vijverberg), Den Haag (Binnenhof), Delft (poort en molen), Dordrecht (gezicht op stad en ruine Merwede), Scheveningen, tussen Delft en Den Haag, Drakestein, Delft (grafmonument W. v. Oranje), Delft (trap in Prinsenhof), Den Haag (Huis ten Bosch), Leiden (omstreken), Amsterdam (Scheepvaartmuseum), Vlissingen (scheepswerf), Maastricht (gezicht op stad met kasteel Lichtenberg), Loevestein, Moerdijk (veerpont), Wormerveer (ijsgezicht), Den Haag (Haagse Bos), Den Haag (kanaal), Rotterdam (gezicht op Maas), Maastricht (Slavande en Lichtenberg), Den Haag (Mauritspoort), Holland (veestal).$II. Nijmegen (schipbrug), Maastricht (Vrijthof), Den Haag (grafmonument v. Wassenaer Obdam), Maartensdijk (kasteel), Groningen (Grote Markt), Eisden (kasteel), Holland (vissers op strand), Den Haag (gezicht vanaf de Vliet), Den Haag (weg naar Scheveningen), Kessel (kasteel), Alkmaar (Ter Coulster), Zaandam (interieur met familie).$III. Haarlem (paviljoen Welgelegen), Den Haag (Paleis Noordeinde), Amerongen (Broekhuizen), Zuilen (kasteel), Amersfoort (kasteel Heiligenberg), Keppel (kasteel), Limbricht (kasteel), Velp (kasteel Roosendaal), Arnhem (gezicht op), Develstein (kasteel), Rotterdam (Laurenskerk), Maastricht (kasteel Caster), Stevensweert (kasteel Walburg), Ruurlo (kasteel), Beverweerd (kasteel), Maastricht (gezicht op), Soestdijk (kasteel), Ysselmonde (kasteel), Warmond (kasteel), Rotterdam (schepen op Maas), Rotterdam (Oude Hooft Poort), Roermond (Autel

Druidique), Zaandam (Czaar-Peterhuisje), Rotterdam (standbeeld Erasmus), Amsterdam (Paleis op de Dam), Haarlem (Grote Houtpoort).$IV. Apeldoorn (Het Loo), Oranjewoud (landhuis), Hemmen (kasteel), Rotterdam (scheepswerf), Kessenich (kasteel Borghitter), Roermond (kasteel Hillenraedt), Born (kasteel), Voordt (kasteel), Rotterdam (Hofpoort), Lochem (Wildenborch), Enghuizen (kasteel), Twickel (kasteel), Ulenpas (kasteel), Rotterdam (Huize Ellebrecht), Muiderslot, Den Haag (Binnenhof), Gouda (stadhuis), Willemsdorp (overtocht Moerdijk bij ijsgang), Scheveningen (paviljoen Von Wied), Rotterdam (beurs), Delft (stadhuis), Delft (Oude Kerk), Hackfort (kasteel), Den Bosch (St. Janskerk), Halfweg (sluizen), Nijevelt (kasteel bij Utrecht), Leiden (stadhuis), Nijenbeek (kasteel), Den Bosch (Het Hof), Utrecht (Spanjaardsgat), Utrecht (stadhuis en Dom), De Poll (kasteel), Haarlem (standbeeld Coster en Vleeshal), Leiden (fontein en marché au blé), Den Haag (pavillon de la societé dans le bois), Gouda (vismarkt en Janskerk), Breda (K.M.A.), Leiden (Hooglandse kerk). Prijs: € 3500 Nr.: R0234 Auteur/reiziger: Clune, Frank Auteur: Clune, Frank Flying Dutchmen. Narrative of an expedition of discovery from Australia to the Netherlands with the ‘Flying Dutchmen’. Illustrations by Bert Zimmerman. Sydney/London: Angus and Robertson, 1953. Geb. in linnen, 16+272 p., ill. Verslag van een vakantiereis in 1952 van een Australisch echtpaar naar Nederland per KLM. Topografische aandacht voor: Den Haag, Scheveningen, Delft, Leiden, Amsterdam, Volendam, Marken, Hoorn, Medemblik, Laren, Hilversum, Aalsmeer, Leerdam, Utrecht, Drenthe, Groningen, Haarlem, Eindhoven, Arnhem, Nijmegen, Alkmaar, Rotterdam, Walcheren. Prijs: € 30 Nr.: R0235 Auteur/reiziger: Coenders van Helpen, F. Auteur: Feith, H.O., en J.A. Feith ‘Reisjournaal van Jr. Frederik Coenders van Helpen’, in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 14 (1893), p. 114-226. Extract, 112 p. Beknopte aantekeningen betreffende reizen uit de jaren 1557-1594. Prijs: € 24 Nr.: R0236 Auteur/reiziger: Coenen Torchiana, H.A. van Auteur: Coenen Torchiana, H.A. van Holland, the birthplace of American political, civic and religious liberty. An historical essay. San Francisco: Elder, 1915. Geb. in halflinnen, 18+89 p., ill. Fraaie uitgave, met ingeplakte reproducties van foto’s Coenen was Nederlands consul te San Francisco en betrokken bij de Panama-Pacific International Exposition van 1915, waarvoor dit boek werd geschreven. Prijs: € 35 Nr.: R0237 Auteur/reiziger: Colet, Louise Auteur: Colet, Louise Promenade en Hollande, Parijs: Hachette, 1859. Ing., 274 p. Deeltje in de reeks ‘ Bibliothèque des chemins de fer’ , rug los. Bezoeken aan o.a. Rotterdam, Den Haag, Huis ten Bosch, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Marken, Alkmaar en Utrecht. Prijs: € 60 Nr.: R0238

Auteur/reiziger: Colet, Louise Auteur: Colet, Louise Promenade en Hollande, Parijs: Hachette, 1859. Geb., 274 p. Gebonden met: J.J. Weiss, Au Pays du Rhin, Parijs: Hachette, 1886, 14 + 335 p. Prijs: € 80 Nr.: R0239 Auteur/reiziger: Colijn, H. e.a. Auteur: Colijn, H. e.a. De Zuiderzee. Een herinneringswerk. Amsterdam: Scheltema & Holtema, 1932. Gebonden in linnen stempelband, 8 + 214 p., ill. Gepubliceerd in dezelfde band als de 17 delen van A. Loosjes ‘Nederland in beeld’ (1922-1932) en bedoeld als een soort achttiende deel over de nieuwe “twaalfde provincie” van ons land. Tekst van H. Colijn, H.C.A. van Kampen, G.G. Kloeke, H. Polak, J.C. Ramaer, H.C. Redeke, C.W. Ritter, J.L. v. Soest, R. Tolman, H.N. ter Veen, D.J. van der Ven, G. Vissering, P.J. van Winter en H. Wortman. Voorts met 190 afbeeldingen voornamelijk van plaatsen rond de voormalige Zuiderzee. Prijs: € 225 Nr.: R0240 Auteur/reiziger: Come Auteur: Come Come to Holland. The official tourist office. The Hague. 3e druk, Den Haag, [ca. 1925]. Ing., 110 p., ill Het meest recente jaartal in de tekst is 1924. Prijs: € 18 Nr.: R0241 Auteur/reiziger: Comment Auteur: Comment Comment visiter La Hollande, publié par l’office national du tourisme en Hollande. La Haye, diverse edities. Ing., ca. 48 p., ill. Aanwezig: 4de ed., 1921; 5de ed., ca. 1922; 7de ed., ca. 1936; 8ste ed., ca. 1937. Goed verzorgde uitgaven met omslagontwerpen van J.G. Veldheer, H. Borrebach en Briedé. Prijs: € 15 p.st. Nr.: R0242 Auteur/reiziger: Conrad, Frederik Willem Auteur: Conrad, Frederik Willem Reis door Noord-Holland in 1800, gedaan door de gebroeders H. en J.P. Gildemeester met hunnen vriend F.W. Conrad. Ingeleid en geannoteerd door P. van Schaik, A.E.L. van Yzendoorn , W.M. Zappey. [Edam], [2000], uitgave van de Vrienden van de Hondsbossche. Ing., 38 p., ill. Uitgave van een manuscript in het Algemeen Rijksarchief. Vrijwel de gehele provincie Noord-Holland werd bezocht. Prijs: € 15 Nr.: R0243 Auteur/reiziger: [Conty, H.A. de] Auteur: [Conty, H.A. de] La Hollande circulaire. Guide pratique. 2de druk. Parijs: Office des guides Conty, [1874]. Geb., 212+72+72+4 p., ill. Deze Franse reisgids voor Nederland en België bestaat uit vier onderdelen: p. 7-33: algemene informatie; p. 34-212: de gids zelf: een treinreis van Parijs via Brussel naar Rotterdam, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Broek, Utrecht, Keulen, Aken, Spa, Luik en dan weer terug

naar Parijs; p. 1-72: informatie over hotels en restaurants; p. 1-72: advertenties. Het boekje is geïllustreerd met houtgravures, kaartjes in de tekst en drie uitslaande plattegronden van Rotterdam en Amsterdam en een grote, uitvouwbare kaart van beide landen. De eerste druk is niet vindbaar in bibliotheken. Wel een derde (ca. 1880) en vierde (1897) druk. Prijs: € 150 Nr.: R0244 Auteur/reiziger: [Conty, H.A. de] Auteur: [Conty, H.A. de] La Hollande circulaire. Guide pratique. 2de druk. Parijs: Office des guides Conty, [1877]. Geb., 212 + 72 + 72 + 4 p., ill. Hoewel deze gids op de titelpagina ook “deuxième édition” vermeldt, dateert deze van drie jaar later dan bovengenoemde 2e druk. De pagina’s 7 t/m 212 zijn identiek, maar het hotel- en restaurantgedeelte is gedateerd 1877 in plaats van 1874, evenals de advertenties. In het hotelgedeelte is nu een uitvouwbare plattegrond van Oostende opgenomen en de uitvouwbare kaart van Nederland en België is twee maal zo groot als die uit de editie 1874 en in een hoesje van het achterplat geborgen. Prijs: € 150 Nr.: R0245 Auteur/reiziger: [Conty, H.A. de] Auteur: [Conty, H.A. de] La Hollande. Routes pour automobiles. 9de druk. Parijs: Guides Conty, [1914/1915]. Geb. in linnen, 332+152+72+12 p., ill. Mist de losse kaart. De gids heeft 41 kaartjes en plattegronden. Prijs: € 35 Nr.: R0246 Auteur/reiziger: [Cook] Auteur: [Cook] Cook’s tourist’s handbook for Holland, Belgium and the Rhine. London: Cook etc., 1874. Orig. karton, 8+179 p., ill. Deze eerste druk van de beroemde reisgidsen van Cook beschrijft een tocht per trein door Nederland van Rotterdam naar Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam en Utrecht en dan verder, òf naar België, òf naar Duitsland. De illustraties bestaan uit een spoorwegkaart voor het hele gebied en een kaart van de Rijn van Keulen tot Mainz. Prijs: € 80 Nr.: R0247 Auteur/reiziger: [Cook] Auteur: [Cook] Cook’s tourist handbook for Holland, Belgium, the Rhine and Black Forest, with maps and plans. London: Cook etc., 1901. Orig. karton, 8+460+50 p., ill. Zeer veel uitgebreide uitgave van Cook’s reisgids voor een reis per trein door genoemde landen. Binnen Nederland zijn enkele excursies toegevoegd, zodat er nu informatie is over Brielle, Vlaardingen, Schiedam, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Zandvoort, Ymuiden, Schellingwoude, Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Den Helder, Stavoren, Leeuwarden, Groningen, Middelburg, Maastricht, Gouda, Utrecht en Arnhem. Van ons land zijn er kaarten van het hele gebied en plattegronden van Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en van het Rijksmuseum. Prijs: € 80 Nr.: R0248 Auteur/reiziger: Auteur:

[Cook] [Cook]

Cook’s tourist handbook for Holland, with map and plans. London: Cook etc., 1906. Linnen, 141+80 p., ill. Kort na 1901 heeft Cook zijn ‘Handbook’ opgesplitst, zodat er een aparte gids voor Holland ontstond. Dit is daarvan een bijgewerkte uitgave. Opnieuw beschrijft de gids een reis per trein met bijzonderheden over de volgende plaatsen: Middelburg, Vlaardingen, Schiedam, Rotterdam, Gouda, Utrecht, Arnhem, Nijmegen, Dordrecht, Breda, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Zandvoort, Amsterdam, Ymuiden, Schellingwoude, Zaandam, Alkmaar, Den Helder, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren, Leeuwarden, Groningen, Amersfoort, Zwolle, Assen. Een groot deel van de tekst bestaat uit advertenties en lijsten van hotels. De illustraties bestaan uit een spoorwegkaart van Nederland en België, en plattegronden van Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en van het Rijksmuseum. Prijs: € 75 Nr.: R0249 Auteur/reiziger: [Cook] Auteur: [Cook] The traveller’s handbook to Holland, by Roy Elston, with maps ans plans. London: Simpkin etc./Cook, 1926. Linnen, 8+264 p., ill. Voor het eerst in 1926 staat een auteursnaam op de titelpagina. Op het omslag staat nog ‘Cook’s traveller’s handbook Holland’. Het boek is geheel herzien. Het - algemene - voorwerk is sterk uitgebreid. De route door Nederland is nog steeds per trein, maar de beschrijvingen zijn sterk verbeterd. Bezocht werden: Vlissingen, Middelburg, Veere, Goes, Breda, Den Bosch, Dordrecht, Gorinchem, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Noordwijk, Haarlem, Amsterdam, Naarden, Gooi, Volendam, Monnickendam, Marken, Broek, Edam, Zaandam, Alkmaar, Den Helder, Hoorn, Medemblik, Enkhuizen, Urk, Stavoren, Workum, Sneek, Bolsward, Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Utrecht, Amersfoort, Gouda, Zwolle, Kampen, Groningen, Deventer, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Venlo, Maastricht. De kaart is nog steeds van Nederland en België. De plattegronden zijn van Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht en van het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Prijs: € 75 Nr.: R0250 Auteur/reiziger: [Cook] Auteur: [Cook] Cook’s traveller’s handbook to Holland, by Roy Elston. 2de druk. London: Simpkin etc., 1932. Linnen, 8+240 p., ill. Bijgewerkte uitgave van die uit 1926, doch qua opzet onveranderd. De kaart (nu van Nederland, zonder België) en de plattegronden zijn nu van Bartholomew. Prijs: € 35 Nr.: R0251 Auteur/reiziger: Costa, Arnold da Auteur: Costa, Arnold da Abraham Pinedo, docteur d’ Amsterdam. Contes Hollandais, Parijs: Canel, 1833. Ing., [4] + 112 + 252 p. los Zeldzaam boek, o..a. over Amsterdam en Naarden en over de heer Torchiana, hotelier in L‘Etoile in de Nes. De verschillende “contes” gaan over de arts Abraham Salomon Pinedo de Smyrne, Henriette Cramer, Maria Kuyper, Elisabeth de Berghes, Rosa Koster, Sara Benoni en Margaretha Muys. Prijs: € 495 Nr.: R0252 Auteur/reiziger: [Coster, Charles de] Auteur: [Coster, Charles de] Schetsen uit Zeeland, in De aarde en haar volken 1875, Haarlem: Kruseman & Tjeenk Willink, 1875.

Geb., ca. 86 p. in 4 gedeelten, ill. Uitvoerige beschrijving van Zeeland in de jaargang 1875 van ‘De Aarde en haar Volken’, in de vorm van een wandeling. Royaal geïllustreerd met houtgravures. Vertaling en bewerking van ‘La Zélande’, Parijs 1874 (verschenen in het blad ‘ Le Tour du Monde’ 1874, 2e semestre p.129-208), geschreven door de Belgische letterkundige Charles de Coster (1827 - 1879), vooral bekend geworden door zijn bewerking van ‘Tijl Uilenspiegel’. De Coster beschreef een bezoek aan Zeeland in 1873, samen met de kunstschilder Adolf Dillens. Ook een eerder bezoek uit 1872 aan het letterkundig congres te Middelburg verwerkte hij in de tekst. Prijs: € 125 Nr.: R0253 Auteur/reiziger: [Coster, Charles de] Auteur: [Coster, Charles de] La Zelanda (Neerlandia) per Carlo de Coster, con 50 disegni di Adolfo Dillens, 1 carta geografica e 1 pianta, Milaan: Treves, 1875. Gebonden in half leer, 208 p., ill. Goed exemplaar. Anonieme Italiaanse vertaling naar de Franse tekst uit 1874, met dezelfde illustraties. Deze zijn van goede kwaliteit en verbeelden voornamelijk Zeeuwse stads- en dorpsgezichten in houtgravure. Voorts bevat het boek een uitslaande kaart van Zeeland en een uitslaande kaart van de kust bij Westkapelle. Prijs: € 175 Nr.: R0254 Auteur/reiziger: Coster, Charles de Auteur: Coster, Charles de Zeeland door de bril van 1873. Tweede druk. Amsterdam/Antwerpen: Wereldbibliotheek, [1966]. Telstarpocket. Ing., 111 p., ill. De eerste druk van dit boekje dateert uit 1965, ook als Telstar-pocket van de Wereldbiliotheek. De vertaling en inleiding is van K.J.A. Janson. De illustraties zijn meestal naar prenten die naar tekeningen van Adolf Dillens waren gemaakt. Volgens het Ten Geleide verscheen de tekst niet eerder in het Nederlands. Kennelijk was de publicatie in ‘De Aarde en haar Volken’ niet bekend aan Janson. De kwaliteit van de illustraties is beduidend minder dan die in ‘De Aarde en haar Volken’ . Prijs: € 16 Nr.: R0255 Auteur/reiziger: Coster, Charles de Auteur: Coster, Charles de Schetsen uit Zeeland. Middelburg: Merlijn, 1979. Ing.., 86 p., ill. Onveranderde herdruk van het artikel in ‘ De Aarde en haar Volken’ van 1875. Prijs: € 16 Nr.: R0256 Auteur/reiziger: Coster, Charles de Auteur: Coster, Charles de Zijne vrouw zet bloedzuigers. De zeer persoonlijke indrukken van een reis, in 1877, ondernomen naar Amsterdam, Zaandam, Broek in Waterland, Monnikendam, Volendam, Hoorn, Scheveningen, Marken en Urk. Amsterdam/Antwerpen: Wereldbibliotheek, 1964. Karton, 95 p., ill. In 1877 maakte De Coster opnieuw een reis door Nederland, nu in gezelschap van de tekenaar A. Hubert en met het doel de lezers van het tijdschrift ‘Le Tour du Monde’ iets over Holland te vertellen. Hij overleed echter in mei 1879, voordat hij zijn aantekeningen voor de druk gereed kon maken. Deze zijn daarom in 1878-1880, dus gedeeltelijk postuum, gepubliceerd in de vorm waarin zij in zijn papieren werden gevonden in ‘Le Tour du Monde’ (1878, 2e semestre p.241-288 en 1880, 1e semestre p.113-144). Er bestaat geen Franse uitgave van in boekvorm. K.J.A. Janson verzorgde de Nederlandse

vertaling. Het boekje bevat aardige schetsen uit het Amsterdamse volksleven en geeft een aantal heel persoonlijke indrukken van de bezochte plaatsen. Prijs: € 15 Nr.: R0257 Auteur/reiziger: Coster, Charles de Auteur: Coster, Charles de Zijne vrouw zet bloedzuigers... 2de druk. Amsterdam/Antwerpen: Wereldbibliotheek, z.j. Karton, 95 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0258 Auteur/reiziger: Coster, Charles de Auteur: Coster, Charles de Zijn vrouw zet bloedzuigers. De zeer persoonlijke indrukken van een reis, in 1877 ondernomen naar Amsterdam, Zaandam, Broek in Waterland, Monnikendam, Volendam, Hoorn, Scheveningen, Marken en Urk. 3de druk. Amsterdam: Wereldbibliotheek, 1998. Ing., 133 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0259 Auteur/reiziger: Coup Auteur: Coup Coup d’oeil sur la Hollande ou tableau de ce royaume en 1806. 2 dln. in 1 band. Parijs: Leopold Collin, 1807. Geb. in halfleer, 266+204 p. Beschrijving van ons land om de Fransen bekend te maken met hun nieuwe gebied. Het eerste deel bevat paragrafen over gewoonten, voeding, visvangst, nijverheid, geld, religie, wetenschap, kunsten, etc. Het tweede deel bevat beschrijvingen per provincie van de belangrijkste steden en dorpen. Prijs: € 225 Nr.: R0260 Auteur/reiziger: Cour Auteur: Cour La cour de Hollande sous le règne de Louis Bonaparte, par un auditeur. Parijs/Amsterdam: Persan/Dufour, 1823. Gebonden in half leer, 23 + 432 p. Mooi exemplaar. Beschrijft de jaren 1806-1810 met als centraal thema leven en werk van Lodewijk Napoleon. O.a. Huis ten Bosch, Amsterdam, Zaandam, Broek, Leiden (ramp 1807), Utrecht, Soestdijk, Loo, Haarlem (Welgelegen), Walcheren. Prijs: € 125 Nr.: R0261 Auteur/reiziger: Coyer, abbé Gabriel François Auteur: Coyer, abbé Gabriel François Voyages d’Italie et de Hollande. 2 dln. in 1 bd. Parijs: Veuve Duchesne, 1775. Geb. in geheel leer, 328+320 p. Mooi exemplaar. Oude eigendomsmerken: Ex libris Merlu (Merlin?) en F.D. Vandaele Med. Lit: Jacobsen Jensen 155; Murris p. 275; Van Strien-Chardonneau p. 11. Deel I en p. 1-218 van deel II beschrijven een reis door Italië in 1763 en 1764. Vanaf p. 219 volgt dan ‘Voyage de Hollande en 1769’, met topografische aandacht voor: Moerdijk, Rotterdam, Amsterdam, Purmerend, Broek, Hoorn, Enkhuizen, Alkmaar, Zaandam, Haarlem, Den Haag, Scheveningen, Loosduinen, Rijswijk, Delft, Leiden, Utrecht, Den Bosch, Maaseik, Thorn en Maastricht. De Franse letterkundige Coyer (1707-1782) is meer bekend door zijn ‘Bagatelles morales’, zijn werk over de ‘Noblesse Commerçante’ en zijn reformatorische ideeën. Hij werd verdedigd door Voltaire. Hij verliet

de orde der jezuïeten en was o.a. goeverneur van de prins van Turenne. Dit boek over zijn reis door Italië en Holland is zeldzaam. Prijs: € 750 Nr.: R0262 Auteur/reiziger: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Auteur: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Wandelingen door Nederland met pen en potlood. 7 dln. Haarlem: Kruseman & Tjeenk Willink, 18751884; Atlas behoorende bij Wandelingen door Nederland, Haarlem, 1884; Nieuwe wandelingen door Nederland met pen en potlood, Haarlem: Tjeenk Willink, 1888. Geb. in zeven bruin linnen stempelbanden, per deel ca. 380 p., ill.; de atlas in identieke band met 22 kaarten; de Nieuwe wandelingen ing., 375 p., ill. Lit: Landwehr, col. pl. nr. 264; Van der Meulen p. 35; Tiele 278 Eerste en beste uitgave van dit uitvoerigste reisboek door ons land. Jacobus Craandijk (1834-1912) was doopsgezind predikant te Rotterdam (1862-1884) en Haarlem (1884-1900) en had een hobby voor geschiedenis. Samen met zijn vriend, de Rotterdamse kunstschilder P.A. Schipperus (1840-1929) maakte hij de zwerftochten die hij in deze delen beschreef en waarbij Schipperus de tekeningen maakte die voor de boeken gelithografeerd werden. De inhoud van de boeken is als volgt:$I. 1875: Beverwijk, Assumburg, Marquette; Voorst e.o.; Woerden, Montfoort, IJsselstein; Van Heerenveen naar Olterterp; Dragten e.o.; Heilo, de Egmonden, Bergen; Gouda; Amersfoort e.o.; Diepenheim. Het deel heeft 17 litho’s van Tresling & Co en Emrik en Binger.$II. 1876: Twenthe; oude Romaanse dorpskernen in Friesland; de Graafschap; ‘t Overmaasche; langs de Vecht; In en bij Valkenburg (L). Het deel heeft 15 litho’s van Tresling & Co, Emrik en Binger en Lankhout & Co.$III. 1878: Brederode, Bloemendaal, Overveen; Over de bergen (in ‘t Limbursche: Sibbe, Rooth, Keer en Cadier, Gronsveld): Rijckholt, Meersen; ruïne huis Ter Haer; Nieuwe spoorwegwerken te Rotterdam; Rotterdam; Overflakkee en Goeree; Overveen, Bennebroek, Heemstede; Oud huis Brugstraat Maastricht. Het deel heeft 11 litho’s van Emrik & Binger en Lankhout & Co.$IV. z.j.: Amsterdamse waterwegen naar zee; kastelen Helmond en Croy; In en bij Roermond; Omstreken Arnhem: Mariëndaal, Lichterbeek, Warnsborn, Bakenberg; Baarn en Soestdijk; Gooi; Eemnes en huis Groeneveld; Groningerland; Apeldoorn en het Loo; de Kannenburg bij Vaassen. Het deel heeft 14 litho’s van Lankhout & Co. en Tresling & Co.$V. 1880: Kasteel Kessel (L); Kasteel Oud-Wassenaar; Drenthe; Walcheren; Wageningen en Rhenen; Breda e.o.; Achterhoek; Huis De Pauw; Doorwerth. Het deel heeft 14 litho’s van Lankhout & Co.$VI. 1882: Limburg; Van Utrecht naar Doorn; Te Vught en naar Boxtel; Nijmegen e.o.; Bij Leiden; Van Wijhe naar Diepenveen; Friesland. Het deel heeft 20 litho’s van Lankhout & Co.$VII. 1884: Rozendaal - Biljoen - Middachten; Langbroekse Wetering Wijk bij Duurstede - Amerongen; Betuwe - Twee oude graafschappen; Oisterwijk; Mettray Bathmen; Winterswijk; Van Winterswijk naar ‘s Heerenberg; Voorne; Brabant en ZeeuwsVlaanderen; Langs de Maas van Hedel tot Woudrichem. Het deel heeft 21 litho’s door Lankhout & Co.$1884: Atlas met 22 kaartjes.$1888: ‘Nieuwe wandelingen’: De Vuursche, Barneveld, Twello e.o.; Crailo-Valkeveen; Twee dagen op de Veluwe; Bij Rijswijk en Voorburg; Sandpoort - Velzen; In de omtrek van Breda; Nog eens in Graafschap (bij Vorden); Tusschen Arnhem en De Steeg (Klarenbeek en Rhederoord), Laag-Soeren; Eerbeek - Loenen. Het deel heeft 16 litho’s door Lankhout & Co. Prijs: € 1800 Nr.: R0263 Auteur/reiziger: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Auteur: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Wandelingen door Nederland met pen en potlood. 7 dln. Haarlem: Kruseman & Tjeenk Willink, 18751884. Geb. in zeven bruin linnen stempelbanden, per deel ca. 380 p., ill. Set zonder de atlas en zonder de ‘Nieuwe wandelingen’. Prijs: € 1200 Nr.: R0264 Auteur/reiziger: Auteur:

Craandijk, J. en P.A. Schipperus Craandijk, J. en P.A. Schipperus

Wandelingen door Nederland met pen en potlood. Losse delen van de eerste en beste uitgave (Haarlem 1875-1884). Geb. in bruin linnen stempelbanden of in halflinnen banden, per deel ca. 380 p., ill. Aanwezig: deel I met 17 litho’s; deel II met 15 litho’s; deel III met 11 litho’s; deel IV met 14 litho’s; deel VII met 21 litho’s. Prijs: € 200 p/d Nr.: R0265 Auteur/reiziger: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Auteur: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Wandelingen door Nederland, 3e druk, 8 delen, Haarlem: Tjeenk Willink, 1887-1888. Geb. in linnen stempelbanden,ca. 300 p. per deel, ill. Complete set van de derde druk, waarin in 7 delen de wandelingen per provincie zijn gerangschikt, met één deel supplement. Het formaat van de boeken is kleiner dan dat van de eerste druk. De litho’s uit de eerste druk zijn vervangen door gedrukte illustraties. Prijs: € 250 Nr.: R0266 Auteur/reiziger: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Auteur: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Wandelingen door Nederland, 2e, 3e of 4e druk. Haarlem: Tjeenk Willink, [ca. 1890]. Geb. of ing., ca. 300 p., ill. In deze tweede, derde en vierde drukken zijn de ‘Wandelingen’ per provincie gerangschikt. De litho’s zijn vervangen door gedrukte reproducties (druk: Joh. Enschedé & Zoon) en de 2e, 3e en 4e drukken zijn identiek. Aanwezig: deel Utrecht; deel Friesland-Groningen-Drenthe; deel Limburg; deel Gelderland I; deel Gelderland II; deel Zeeland-Noord-Brabant. Prijs: € 35 p. deel Nr.: R0267 Auteur/reiziger: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Auteur: Craandijk, J. en P.A. Schipperus Wandelingen door Nederland, Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, facsimilé reprint, Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1968. Geb., 10 + 363 p., ill. Facsimilé herdruk van enkele gedeelten van de derde druk, nu in één band. Prijs: € 30 Nr.: R0268 Auteur/reiziger: Craandijk, J. Auteur: Craandijk, J. Wandelingen over Goeree en Overflakkee in grootvaders tijd, ‘s Gravenhage: Kruseman, 1971. Facsimilé van het hoofdstuk uit de in 1878 verschenen derde bundel ‘Wandelingen door Nederland’. Ing., 64 p., ill. Prijs: € 9 Nr.: R0269 Auteur/reiziger: Craandijk, J. Auteur: Craandijk, J. Wandelgids door de schoonste streken van Nederland. Met 16 wandelkaartjes, spoor- en tramwegkaart van Nederland en alphabetisch register der plaatsnamen, Haarlem: Tjeenk Willink, [1892]. Ing., in orig. roodlinnen omslag, 8 + 287 p., ill. Mooi exemplaar. In het “woord vooraf” deelt de auteur mee dat hij na de ‘Wandelingen door Nederland’ vraag kreeg naar een beknopt boekje met uitstapjes in Nederland. In het boek worden 19 streken beschreven, ieder met tochten van één à zeven dagen. Prijs: € 48

Nr.: R0270 Auteur/reiziger: Cramer, Anton Auteur: Cramer, Anton De pelgrim der Nederlanden, schetsende de zeden en gebruiken in onderscheidene steden en dorpen, benevens merkwaardige aanteekeningen en bijzonderheden, Amsterdam: Anton Cramer & Comp., 1827. Karton, (2)+188 p., met titelgravure. Band gesleten. Lit: Saalmink p. 431. Eerste deel van een seriewerk onder deze titel dat zes delen zou gaan tellen. Deze deeltjes bevatten diverse korte bijdragen van de boekhandelaar en broodschrijver Antonij Cramer (1785-1833), waaronder een aantal ‘wandelingen’. In dit deel: ‘Een lentedag of de wandeling op Zondag’ (Amsterdam), ‘Een uitstapje naar Zandvoort’ (Halfweg, Haarlem, Zandvoort), en ‘Een pelgrims-reisje door onderscheidene Zuid-Hollandsche steden, naar Brussel’ (‘s Gravenhage, Delft, Rotterdam). Cramer blijkt een leuke man, die tal van onverwachte opmerkingen maakt. Prijs: € 175 Nr.: R0271 Auteur/reiziger: Cramer, Anton Auteur: Cramer, Anton Het reisje naar Dinant, gevolgd eener schets van het solemneele eeuwfeest van de heilige maagd Maria, gevierd t.g.v. het 350ste jaar na de instelling der kapel, enz., binnen Antwerpen, in 1828, Amsterdam: A. Cramer & Co., 1828. Geb. in half marocco, 235 p., ill. Scharnier zwak. Cramer reisde per diligence vanuit Amsterdam via Haarlem, Haagse schouw, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Willemsdorp, Moerdijk en Breda naar Antwerpen. Prijs: € 175 Nr.: R0272 Auteur/reiziger: Cramer, Anton Auteur: Cramer, Anton Nationale nijverheid,of een uitstapje naar Brussel ter beschouwing der talrijke voortbrengselen van nijverheid en den tentoonstelling van schilderijen, benevens de bijwoning der veelvuldige festiviteiten welke plaats vonden in de maanden Juli en Augustus [...]. Amsterdam, Anton Cramer & Comp., 1830 Origineel karton, 148 p., ill. Via Haarlem, Den Haag, Delft, Rotterdam, Dordrecht en Breda ging de reis naar Brussel. Het boek bevat een uitvouwbare litho van het “Paleis van tentoonstelling” door P. Lauters. Prijs: € Nr.: R0273 Auteur/reiziger: Cremer, A.F. en Jan Ligthart Auteur: Cremer, A.F. en Jan Ligthart Op de fiets door Nederland. Aradrijkskundig leesboek vor de lagere school. Tweede stukje, eerste gedeelte, 3e druk. Groningen: Wolters, 1905. Orig. karton, 112 p., ill. Los. In dit deeltje: Haarlem, Bloemendaal, Katwijk, Gouda, Rotterdam. Prijs: € 8 Nr.: R0274 Auteur/reiziger: Cremer, A.F., Jan Ligthart en R. Noordhoff Auteur: Cremer, A.F., Jan Ligthart en R. Noordhoff Samen op reis. Aardrijkskunde van Nederland voor de lagere school. Herzien door J.L. Hooftman. 3 delen in 1 band; resp. 5de, 5de en 4de druk. Groningen-Den Haag: Wolters, 1917, 1919, 1913. Geb., 60+100+96 p., ill.

Los in band. Bandontwerp C. Jetses. De eerste druk van dit succesvolle schoolboek was uit 1907. In de vorm van reizen per spoor en per boot wordt ons land beschreven. Het boek heeft 6 kaarten van ons land en veel afbeeldingen naar foto’s. Voorts sluit de tekst aan op de bekende schoolplaten van Bos, Schuiling en De Feyter, Van Lummel e.a. Prijs: € 30 Nr.: R0275 Auteur/reiziger: Crone, G.H. Auteur: Crone, G.H. Reisbeschrijving van den heer Gottfried Henrich Crone uit het jaar 1829. Afgedrukt ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan van H.G.Th. Crone op 2 juni 1965. [Amsterdam 1965]. Ing., 26 p., ill. Verslag van een reis naar Parijs van de 17-jarige zoon van koopman H.G.Th. Crone. Hij reist met de diligence van Amsterdam via Halfweg en Haarlem naar Rotterdam. Van daar per stoomboot naar Antwerpen en verder naar het zuiden. Prijs: € 20 Nr.: R0276 Auteur/reiziger: Cronheim, Paul; Franz Dülberg, Marcellus Emants, Maximiliaan von Hagen, C. Hofstede de Groot, N. Japikse, Karl Destreich Auteur: Cronheim, Paul; Franz Dülberg, Marcellus Emants, Maximiliaan von Hagen, C. Hofstede de Groot, N. Japikse, Karl Destreich Holland. Leipzig/Amsterdam: Seemann/Meulenhoff, 1919. Geb., 159 p., ill. Op de Franse titel: Die Nachbarn. Bücher offenherziger Aussprache, herausgegeben von Franz Dülberg. Band I: Holland. Bundel met acht artikelen over de betrekkingen tussen Duitsland en Nederland. Prijs: € 30 Nr.: R0277 Auteur/reiziger: Crouwel, W.F. Auteur: Crouwel, W.F. Uitstapjes door Nederland per spoor, tram, boot, auto of rijwiel. Utrecht: W.F. Crouwel, 8ste jaargang, 1925. Uitgave in samenwerking met de Algemeene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer (A.N.V.V.) te ‘s Gravenhage. Ing., 236 p., ill. Beschrijving van toeristische plaatsen in geheel Nederland met wandelingen, advertenties voor hotels en restaurants, etc. De 8ste jaargang werd o.a. uitgebreid met beschrijvingen van Rijss en Lage Vuursche. Prijs: € 20 Nr.: R0278 Auteur/reiziger: Cruise Auteur: Cruise Cruise or three months on the continent. Zie: [Stewart, J.] Prijs: € Nr.: R0279 Auteur/reiziger: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) An Irishman’s difficulties with the Dutch language. 3de druk. Rotterdam: J.M. Bredée, [1910]. Geb., 99 p. Met voorwoord van C. Heyman te Haarlem, d.d. maart 1908. Het boekje was een groot succes en zou vele malen worden herdrukt.

Prijs: € 20 Nr.: R0280 Auteur/reiziger: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) An Irishman’s difficulties with the Dutch language, 5de druk, Rotterdam: J.M. Bredée, [1915]. Geb., 107 p. Achterin “Eenige persbeoordelingen”, vooral betreffende Browns voordrachten in het land. Prijs: € 20 Nr.: R0281 Auteur/reiziger: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) The further adventuresof O’Neill in Holland. Rotterdam: J.M. Bredée, 1910. Geb., 120 p. De linnen uitgeversband is ontworpen door C. Eberle en toont O’Neill tussen een aantal Hollanders. Vervolg op ‘An Irishman’s difficulties with the Dutch language’. Prijs: € 18 Nr.: R0282 Auteur/reiziger: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-gael (= Rev. J. Irwin Brown) The further adventures of O’Neill in Holland. 2de druk. Rotterdam: J.M. Bredée, 1914. Geb., 132 p. Bibliotheekband. Prijs: € 12 Nr.: R0283 Auteur/reiziger: Cuey-na-Gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-Gael (= Rev. J. Irwin Brown) The further adventures of O’Neill in Holland. 3de druk. Rotterdam: J.M. Bredée, [1923] Ing., 132 p. Mist achterkaft. Prijs: € 12 Nr.: R0284 Auteur/reiziger: Cuey-na-Gael (= Rev. J. Irwin Brown) Auteur: Cuey-na-Gael (= Rev. J. Irwin Brown) Jack O’Neill’s Further adventures, 4e druk. Bussum/Amsterdam: Voorhoeve en Keesing, z.j. Karton, 84 p. Prijs: € 15 Nr.: R0285 Auteur/reiziger: Custer, Gustav Auteur: Custer, Gustav Hygiënisch-philanthropische Reiseeindrücke aus Holland. Zürich: Th. Schröter, 1885. Geb. in half linnen, 59p. Bewerking van een serie artikelen uit het Zwitserse periodiek ‘Philanthrop’ uit de zomer van 1884, toen de auteur deelnam aan het 5e Internationale Congres voor Gezondheidszorg in Den Haag. Lof voor de Hollandse reinheid. Opmerkingen over Den Haag, Scheveningen, Delft (fabriek van Van Marken), drankgebruik, Broek, Zwolle, koloniën van weldadigheid, etc. Prijs: € 50 Nr.: R0286 Auteur/reiziger: Auteur:

Cuyck, Pieter van Cuyck, Pieter van

Brieven over Texel en de nabij-gelegen eilanden, uit de aantekeningen van wijlen den heere Pieter van Cuyck, in leven kunst-schilder in ‘s Graavenhaage, te saamengesteld door J.G. van Oldenbarnevelt genaamt Tullingh, oud-fiscaal van de generaliteit. Delft: M. Roelofswaert, 1789. Geb. (orign. karton), 8+125 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 1718, Nijhoff/Van Hattum 72; Van der Vlis, Texel, 1949. De kunstschilder Van Cuyck (1720-1787) schreef twee boekjes over Texel, het eiland waar hij ‘s zomers regelmatig bij een vriend logeerde: in 1780 de ‘Beschrijving van eenige oudheden... ‘ en dit werkje, dat bij zijn dood nog niet gereed was en daarom door zijn vriend Oldenbarnevelt werd geredigeerd. De tekst begint met een reis van Den Haag naar Texel via Haarlem, Beverwijk, Alkmaar, Egmond, Schagen, Koegras en Den Helder. Op Texel bezocht hij o.a. Den Burg, Den Westen, Den Hoorn, De Koog, Eyerland, De Waal, Oosterend en Nieuwe Schild. Vervolgens beschrijft hij ook de eilanden Wieringen, Vlieland en Terschelling. Het boekje heeft drie platen: op Texel gevonden Romeinse penningen, een ijzeren sleutel gevonden op de hofstede Valkenbosch bij ‘s Gravenhage en een profiel van de zeewering bij Den Helder. Prijs: € 325 Nr.: R0287 Auteur/reiziger: Cuyck, Pieter van Auteur: Cuyck, Pieter van Brieven over Texel en de nabij-gelegen eilanden... Delft: M. Roelofswaert, 1789. Facsimilé-reprint ‘s Gravenhage: Kruseman, 1969. Geb., 8+125+28+(5) p., ill. Gebonden met een reprint van Van Cuycks ‘Beschrijving van eenige oudheden..‘ Amsterdam: Yntema en Tieboel, 1780, en met een modern “naschrift”. Prijs: € 35 Nr.: R0288 Auteur/reiziger: Davies, G. Christopher Auteur: Davies, G. Christopher On Dutch waterways. The cruise of the S.S. Atalanta on the rivers & canals of Holland & the North of Belgium. Londen: Jarrold, [ca. 1886]. Geb. in linnen stempelband, 10+379 p., ill. Matig exemplaar, enkele pagina’s los. Lit: Steven F. Joseph, ‘ The persistence of vision’, Bulletin Rijksmuseum 50 (2002) p. 60 en afb.5 De tocht ging van IJmuiden naar Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Urk, Schokland, Kampen, Zwolle, Stavoren, Hindelopen, Medemblik, Twisk, Nieuwediep, Alkmaar, Purmerend, Haarlem, Gouwsluis, Boskoop, Gouda, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Dordrecht, Wemeldinge, Terneuzen, Souburg, Middelburg, Veere, Zierikzee, Vlissingen. Behalve enige tientallen fotografische illustraties heeft het boek twaalf helio-gravures (of photo-gravures) op zwaar papier: schitterende topografische afbeeldingen gegraveerd door Annan & Swan te Londen. Deze zijn van: de haven van Urk (2x), die van Hoorn (2x), die van Medemblik, een villa aan het water te Twisk, de haven van Purmerend, de sluis te Spaarndam, de Amsterdamse Poort te Haarlem, een gracht te Dordrecht, een gezicht op de Schelde en het stadhuis van Zierikzee. James Craig Annan, die de heliogravures voor het boek vervaardigde, raakte waarschijnlijk zo geboeid door de Nederlandse foto’s dat hij in 1892 naar Nederland kwam met zijn vriend, de kunstschilder David Young Cameron, van welk bezoek een reeks foto’s resulteerde (vgl. M. Boom, Bulletin Rijksmuseum 49 (2001), p. 221). Ca. 2000 verscheen een moderne uitgave bij Scepter te Amsterdam onder de titel ‘De ontdekking van Nederland’. Prijs: € 275 Nr.: R0289 Auteur/reiziger: Davies, G. Christopher Auteur: Davies, G. Christopher Cruising in the Netherlands. A handbook to certain of the rivers and canals of Holland, Friesland, and the north of Belgium, London: Jarrold, [ca. 1890]. Geb., 208 p., ill. Mooi exemplaar, met afbeelding van de “ water tower” te Hoorn op het omslag.

Na de tocht met de Atalanta maakte Davies nog twee tochten over de Nederlandse wateren en schreef over deze drie reizen dit nieuwe boek. De reizen in Nederland betreffen o.a. IJmuiden, Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Urk, Schokland, Kampen, Zwolle, Stavoren,Hindelopen, Friesland, Medemblik, Twisk, Nieuwe Diep, Alkmaar, Purmerend, Haarlem, Gouda, Rotterdam, Dordrecht, Wemeldinge, Terneuzen, Vlissingen, Souburg, Middelburg, Veere en Zierikzee. Prijs: € 68 Nr.: R0290 Auteur/reiziger: Day Auteur: Day A Day with a Dutch family, Den Haag, 1952. Ing., 16 p., ill. Brochure van het ‘Public Relations Department of the Ministry of Economic Affairs and the Netherlands Government Information Service’ . Beschrijft een dag in het gezin Jansen, met als bijlagen enkele voorbeelden van prijzen en recepten van Hollandse gerechten. Prijs: € 10 Nr.: R0291 Auteur/reiziger: Decker, Matthew Auteur: Decker, Matthew Het dagboek van Sir Matthew Decker, een Nederlandse Engelsman over Nederland in 1748 en de buitens in de 18de eeuw. Van commentaar voorzien en bewerkt door Dr. A. Doedens, L. Mulder en A.C. Bijsmans. Baarn: Bosch & Keuning, 1987. Ing., 88 p., ill. Vertaald naar het manuscript “The diary of Sir Matthew Decker of a voyage made to Holland begun the 13th of May and ended the 30th of August 1748”, aanwezig in het Gemeentearchief Amsterdam. De van oorsprong Nederlandse Decker maakte de reis deels om politieke, deels om sentimentele redenen. Hij bezocht de volgende plaatsen, waar hij voornamelijk personen op buitenplaatsen bezocht: Alphen aan den Rijn, Amsterdam, Beverwijk, Bloemendaal, Breukelen, Diemermeer, Dordrecht, Gouda, ‘s-Graveland, ‘s-Gravenzande, Den Haag, Haarlem, Heemstede, Hellevoetsluis, Hillegom, Leiden, Loenen, Loosdrecht, Maarssen, Overveen, Rotterdam, Santpoort, Scheveningen, Utrecht, Velsen, Warmond, Watergraafsmeer, Weesp, Zaandam. Prijs: € 15 Nr.: R0292 Auteur/reiziger: Deenik MLz., A.A. Auteur: Deenik MLz., A.A. Na den storm. Herinneringen aan eene Texelsche reis. Dokkum: Schaafsma, 1864. Ing., 44 p. Deenik was predikant in het Friese dorp Ternaard, die op 20 december (1863?) een preekbeurt moest vervullen in Den Burg op Texel. Met de trekschuit voer hij op 13 december van Dokkum naar Leeuwarden, met de trein naar Harlingen, per boot naar Amsterdam, per trein naar Den Helder en dan per boot naar Texel. Op Texel preekte hij en reisde enkele dagen rond met zijn gastheer (beschrijving van de dorpen op het eiland). Wegens een storm voer er geen boot meer terug, zodat hij logeerde in de herberg van Kees Smit in Oudeschild. De volgende dag huurde hij een boot om hem naar Harlingen te brengen, maar onderweg redden zij twee overlevenden van een schipbreuk en brachten deze terug in Oudeschild. De volgende dag vertrok hij per stoomboot naar Nieuwediep met de bedoeling om daar de Engelse veerboot van Engeland naar Harlingen te nemen. Deze kwam echter niet, zodat hij een vissersboot afhuurde, die hem Kerstavond laat in Harlingen aan wal zette. Op het omslag een afbeelding van een stoomraderboot, op de titelpagina van een vissersschip. Prijs: € 150 Nr.: R0293 Auteur/reiziger: Auteur:

Dekker, G. Dekker, G.

G. Dekker als journalistiek tekenaar op zoek naar romantiek en schoonheid in ons land, met een voorwoord van oud-hoofdredacteur Dagblad “De Telegraaf” , de heer J.J.F. Stokvis. Amsterdam: Teleboek, 1975. Geb., (110) p., ill. 53 Reproducties van de karakteristieke topografische tekeningen van Gerrit Dekker, vervaardigd tussen 1972 en 1975. Prijs: € 10 Nr.: R0294 Auteur/reiziger: Dekker, Remmert Auteur: Dekker, Remmert Landhuizen in Kennemerland. 12 Etsen van Remmert Dekker met bijschrift van D. Kouwenaar. Haarlem: Enschedé, 1908. Groot 4º, origineel omslag, (12) p. tekst en 12 losse etsen. Enkele watervlekjes in de etsen, nr 16 van de beperkte oplage. Remmert Dekker (1860-1911) was onderwijzer en etser in Haarlem, Velsen en later in Amsterdam. De twaalf etsen zijn in de plaat gesigneerd, een enkele maal met het jaartal “07”. Het betreft: Sparenberg, Duin en Kruidberg, Beeckesteyn, Waterland, Meervliet, Schoonenberg, Velserbeek, Rooswijk, Scheybeek, Westerhout, Marquette en Assumburg, landhuizen gelegen in Velsen, Beverwijk en Heemskerk. Prijs: € 325 Nr.: R0295 Auteur/reiziger: Dekking, Henri Auteur: Dekking, Henri Van de Rotte tot de Schelde. Dwaaltochten over de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche eilanden, geïllustreeerd door J.B. Heukelom, Rotterdam: Brusse, [1909]. Ing., 138 p., ill. Mooi exemplaar Lit: S. v. Faassen e.a., W.L. & J. Brusse’ s Uitgeversmaatschappij 1903-1965, nr 137. Deel 3 in de reeks Brusse’ s Reisgidsen (deel 1 betrof Berlijn en deel 2 de Hartz). De gids betreft: het eiland IJsselmonde, de Hoeksche Waard, Voorne-Putten, Goeree Overflakkee en SchouwenDuiveland. De paginagrote illustraties betreffen aardige pentekeningen van onder andere: Rhoon, Poortugaal, Dordrecht, Puttershoek, Oud-Beijerland, Numansdorp, Spijkenisse, Heenvliet, Zwartewaal, Brielle (2x), Oostvoorne (2x), Rockanje, Middelharnis, Sommelsdijk, Goeree, Nieuwe Tonge, Oude Tonge, Ooltgensplaat, Dreischor, Zierikzee (3x), Schuddebeurs en Brouwershaven (2x). Prijs: € 125 Nr.: R0296 Auteur/reiziger: Delices de la Hollande Auteur: Delices de la Hollande Zie: Parival, J.[N.] de Prijs: € Nr.: R0297 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: [Christijn, J.B.] Prijs: €

Delices des Pays-Bas Delices des Pays-Bas

Nr.: R0298 Auteur/reiziger: Delices Auteur: Delices Les delices de Leide, une des célébres villes de l’Europe. Leiden: Van der Aa, 1712. Geb. in leer, (10)+224+(52) p., ill. Mist de meeste gravures.

Lit: Nijhoff/Van Hattum 76, Hoftijzer, Pieter van der Aa (1659-1733), Leids drukker en boekverkoper. Hilversum 1999, p. 44. Volgens de voorrede zou uitgever P. van der Aa de samensteller zijn van deze gids voor Leiden. De illustraties (die in dit exemplaar voor het grootste deel ontbreken) zijn overgenomen uit de werken van Orlers en Van Leeuwen. Op verschillende plaatsen wordt de stad al wandelend beschreven. Het boek was vooral gericht op een publiek van studenten en toeristen. Een afzonderlijk platendeel, ‘Les délices de Leide en tailles-douces’ (z.j.) is thans zeer zeldzaam geworden. Achterin het boekje een zeer uitvoerige fondslijst van Van der Aa. Prijs: € 75 Nr.: R0299 Auteur/reiziger: Depelchin, P. Auteur: Depelchin, P. La Hollande à vol d’oiseau. Tours: Mame, 1880. Geb. in linnen stempelband, 215 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Koumans p. 160. Hoofdstukken over: Zeeland, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, de omstreken van Den Haag, Leiden, Katwijk, Haarlem, Amsterdam, de omstreken van Amsterdam, Utrecht, Noord-Holland en Friesland. Met goede, pagina-grote houtgravures van: Rotterdam (spoorbrug, St.-Laurenskerk), Den Haag (molen aan stadsrand, standbeeld Willem de Zwijger), Scheveningen, Leiden, Haarlem (Paviljoen Welgelegen, Spaarne, Amsterdamse Poort), Amsterdam (jachthaven, Amstelhotel, brug over Amstel, Beurs, Kerk H. Hart aan Vondelstraat, Mozes en Aronkerk), Utrecht (Oude Gracht, Domkerk, Hospice St.-André), Arnhem (Grote Markt, moderne Eusebiuskerk aan straat), Leeuwarden. Prijs: € 95 Nr.: R0300 Auteur/reiziger: Depelchin, P. Auteur: Depelchin, P. La Hollande à vol d’oiseau. 3de druk. Tours: Mame, 1881. Geb., 215 p., ill. Mooi exemplaar met gerestaureerde rug. Prijs: € 75 Nr.: R0301 Auteur/reiziger: Depelchin, P. Auteur: Depelchin, P. La Hollande à vol d’oiseau. 4de druk. Tours: Mame, 1884. Geb., 215 p., ill. Rug beschadigd. Prijs: € 75 Nr.: R0302 Auteur/reiziger: Description abregée Auteur: Description abregée Description abregée géographique et historique de Brabant hollandois et de la Flandre hollandoise, contenant un détail précis de la distribution de ces pays, de leur situation, climat, gouvernement, forces, nombre & moeurs des habitans, etc., tirée du hollandois, avec des plans exacts des places fortes. Parijs: Bauche/d’Houry, 1748. Geb. geheel leer, 10+314+(6)+8 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Brabantica 1954, p. 47, Bodel Nijenhuis 372. Eerste druk van deze beschrijving van de Generaliteitslanden. Het privilege - afgedrukt aan het slot van het boek - is gedateerd december 1747. Vrij gedetailleerde beschrijvingen van de steden en dorpen in Noord-Brabant, Limburg en Zeeuws-Vlaanderen, waarschijnlijk gebaseerd op het in 1740 verschenen deel van de Tegenwoordige Staat. Het boek heeft 7 uitslaande gegraveerde plattegronden

van Den Bosch, Crevecoeur, Bergen op Zoom, Breda, Grave, Maastricht en Sluis. Volgens een aantekening op het schutblad zijn de kaartjes gegraveerd door Sellius. In 1788 zou een tweede druk verschijnen. Prijs: € 695 Nr.: R0303 Auteur/reiziger: Description Auteur: Description A Description of Holland: or, the present state of the Unites Provinces. Wherein is contained, a particular account of The Hague, and all the principal cities and towns of the Republick, with their buildings, curiosities, etc., of the manner and customs of the Dutch ... to which are added directions for making the tour of the provinces. Londen: Knapton, 1743. Geb. in geheel leer, 24+412 p. Band slecht, inhoud goed. Lit: Moll, Catalogus Hist. Top. Bibl. Gemeentearchief ‘s Gravenhage, deel I (1921), p. 58. De anonieme auteur deelt in de inleiding mee dat hij vanaf zijn jeugd in Den Haag e.o. woonde en het gemis van een boek over Den Haag voelde. De pp. 1-221 handelen voornamelijk over deze stad. Verder bevat het boek veel informatie over buitenlandse ambassadeurs in Den Haag, de regering van Holland, het kunstleven in Nederland en de universiteiten in Nederland, waarna een aantal plaatsen wordt bezocht: Scheveningen, Huis Ten Bosch, Voorburg, Rijswijk, Loosduinen, Honselaarsdijk, Delft, Rotterdam, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Noord-Holland, Utrecht, Deventer, Zutphen, Arnhem en Nijmegen. Een tweede druk, onder de titel ‘The present state of Holland...’ verscheen te Londen en Leiden in 1745. Een derde druk is gedateerd Den Haag 1749 en een vierde Leiden 1765. Prijs: € 450 Nr.: R0304 Auteur/reiziger: Dethmar, Friedrich Wilhelm Auteur: Dethmar, Friedrich Wilhelm Freundliche Erinnerung an Holland und seine Bewohner. Zugleich ein Wegweiser für Reisende, 4 delen, Essen/Rotterdam: Bädeker, 1838-1841. Deel I en II ing., [10] + 150 p. en [8] + 288 p.; deel III en IV gebonden in één linnen band, 6 + 384 + 12 + 261 p. Niet-uniforme set, doch wel compleet. Lit: Jacobsen Jensen 305; Van der Meulen p. 32; Bodel Nijenhuis 291; A.G. van der Steur, ‘Tijdgenoten over Haarlem, VI F.W. Dethmar 1835-1837’, Jaarboek Haarlem 1975 p.231-249; Algemeene Konst- en Letterbode 1838 deel I p.371-375 en 386-388 Dethmar (Kleef 1773 - ?) was predikant te Hueth en Anholt. In Reckenburg had hij een kostschool voor meisjes die door talrijke Hollandse leerlingen werd bezocht. Daardoor had hij in veel plaatsen in Nederland vrienden en bekenden, die hij op zijn reis ontmoette. Volgens de ‘Algemeene Konst- en Letterbode’ had hij “een paar goede oogen en eenen opmerkzamen geest”. In dit boek probeerde Dethmar het negatieve beeld van Nederland in de Duitse landen bij te stellen. Daarnaast zijn de beschrijvingen van het dagelijks leven interessant. Zo logeerde Dethmar in Rotterdam bij een koopmansfamilie en beschreef hij het doen en laten van deze familie zeer gedetailleerd. In het eerste deel (van vier) geeft hij algemene informatie over Nederland en beschrijft vervolgens: Nijmegen, Beek, Tiel, Loevestein, Woudrichem, Gorinchem, Dordrecht, Rotterdam, Vlaardingen en Delft. In deel II bezoekt Dethmar Den Haag, Leiden, Haarlem, Alkmaar, Willemsoord, Texel, Monnickendam, Zaandam en Amsterdam. Deel III geeft informatie over Amsterdam, Lemmer, Hindelopen, Stavoren, Bolsward, Harlingen, Sneek, Leeuwarden, Franeker, Heerenveen, Groningen, Winschoten, Assen, Veenhuizen, Meppel, Smilde, Zwolle, Kampen en Deventer. En deel IV tenslotte: Arnhem, Rhenen, Amersfoort, Zeist, Utrecht, Dordrecht, Zierikzee, Goes, Middelburg, Domburg, Westkapelle, Vlissingen, Terneuzen, Axel, Hulst, Antwerpen, Bergen op Zoom, Breda, Vugt, Den Bosch, Eindhoven en Maastricht. Prijs: € 275 Nr.: R0305 Auteur/reiziger:

Dethmar, Friedrich Wilhelm

Auteur: Dethmar, Friedrich Wilhelm Freundliche Erinnerung an Holland und seine Bewohner. Zugleich ein Wegweiser für Reisende, deel I, Essen/Rotterdam: Bädeker, 1838. Ing., [10] + 150 p. Prijs: € 45 Nr.: R0306 Auteur/reiziger: Dethmar, F.W. Auteur: Dethmar, F.W. Freundliche Erinnerung an Holland und seine Bewohner. Zugleich ein Wegweiser für Reisende. Deel II. Essen/Rotterdam: Bädeker, 1839. Ing., (8)+288 p. Prijs: € 45 Nr.: R0307 Auteur/reiziger: Dethmar, F.W. Auteur: Dethmar, F.W. Freundliche Erinnerung an Holland und seine Bewohner. Zugleich ein Wegweiser für Reisende. Deel III. Essen/Rotterdam: Bädeker, 1840. Ing., (6)+384 p. Prijs: € 45 Nr.: R0308 Auteur/reiziger: Dethmar, F.W. Auteur: Dethmar, F.W. Aangename herinneringen van Holland en zijne bewoners, uit het Hoogduitsch vertaald, 2 delen, Doesburg: de Bruijn, 1848. Origineel karton, 16 + 244 + 12 + 268 p. Nederlandse vertaling van de vier delen ‘Freundliche Erinnerung an Holland...’, compleet in 2 delen. Prijs: € 275 Nr.: R0309 Auteur/reiziger: [Dethmar, F.W. en F.K. von Strombeck] Auteur: [Dethmar, F.W. en F.K. von Strombeck] Reisen durch Belgien, Holland und Grossbritannien, nach F.W. Dethmar, I. Kuranda, L. von Ploennies und Roscoe, Kohl, Kniewel, Carus [...], Leipzig: A. Weichardt, 1848 [Band 3 van Die Weltkunde in einer planmässig geordneten Rundschau [...] auf Grund des Reisewerkes von Dr Wilhelm Harnisch dargestellt und herausgegeben von Friedrich Heinzelmann] Geb., 10 + 561 p., ill. Bewerking door F. Heinzelmann van F.W. Dethmar, Freundliche Erinnerung an Holland ..., 4 delen, 1838-1841 en van Friedrich Karl von Strombeck, Darstellungen aus einer Reise durch Deutschland und Holland im Jahre 1837, Braunschweig, F. Vieweg, 1838. Dit Nederlandse gedeelte beslaat de pp. 1 t/m 140 van deze band. Dan volgt “Durchflug durch Belgien” naar Ignaz Kuranda, Luise von Ploennies en Roscoe (pp. 141 - 183) en “Reisebilder und Skizzen aus Grossbritannien und Irland” naar J.G. Kohl e.a. (pp. 185-561). Het werk is geïllustreerd met een uitvouwbare kaart van Engeland, Nederland en Londen en twee staalgravures met gezichten in Londen. Prijs: € 125 Nr.: R0310 Auteur/reiziger: Deventer, W.P.F. van; W.P. Hubert van Blijenburgh Auteur: Deventer, W.P.F. van; W.P. Hubert van Blijenburgh Toeristisch handboek voor Nederland. 2de druk. Amsterdam: A.J.G. Strengholt, [1933]. Geb., 240 p., ill. Verscheen onder auspiciën van de Algemeene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingen Verkeer. Prijs: € 30

Nr.: R0311 Auteur/reiziger: Dibbetz Westerwout, J. Auteur: Dibbetz Westerwout, J. Beknopte beschrijving der zeventien Nederlandsche provincien, waar in den oorsprong en opkomst deezer landen aangetoondt word; mitsgaders de geaardheid, zeden, godsdienst [...] de ligging, grootte en grenzen der Nederlanden [...] als ook het merkwaardigste van ieder provincie, met de voornaamste steden en dorpen [...] wijders een korte schets van ‘t landschap Drenthe en van de buitenlandsche coloniën [...] ten dienste der Nederlandsche leergierige jeugd. Nijmegen: Isaac van Campen, 1781. Ing., (26)+500+(8) p. Band en rug gebruikt. Lit: Niet in Buijnsters; Van der Aa, Biogr. Wdbk. XX, p. 149; Bodel Nijenhuis 144. De opdracht aan Mr. C.A.H. de la Lane de Duthay, drossaart van Gendringen, is getekend Gendringen 1781 en vermeldt dat de auteur aldaar lang met zijn gezin gewoond heeft. In de voorrede deelt de auteur mee dat het boek ook bedoeld is om op reis mee te nemen. Volgens Bodel Nijenhuis is het een titeluitgave met nieuw voorwerk van een boek dat circa een halve eeuw ouder was. Van dit oudere boek ontbreekt echter elk spoor in de NCC en literatuur. De inhoud van het boek wordt vrij aardig omschreven in de titel. Aan het slot een lijst van uitgaven van Is. van Campen, d.d. 1781. Prijs: € 350 Nr.: R0312 Auteur/reiziger: Dicke, W.H.J. Auteur: Dicke, W.H.J. Dutch artistic views. Pen- and ink-sketches. Haarlem: W.H.J. Dicke, [ca. 1915]. 4º oblong, ing., 20 p., ill. (9 platen) Lit: Niet in Brinkman. Dicke was in de jaren rond de Eerste Wereldoorlog redacteur van het blad ‘Vreemdelingenverkeer, officieel orgaan van den Nationalen Bond voor Vreemdelingenverkeer in Nederland’. In dat kader past ook dit platenatlasje met gezichten in ons land: Delft, Amsterdam, Volendam, Urk, Edam, Zeeland, etc. Prijs: € 15 Nr.: R0313 Auteur/reiziger: Diderot, Denis Auteur: Diderot, Denis Over Holland, een journalistieke reis 1773-1774. Inleiding en notenapparaat verzorgd door Yves Benot, vertaald door Eef Gratama. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1994. Ing., 173 p. Lit: Murris p. 276 (uitgave in de ‘Oeuvres complètes’, 5 delen, 1819); Van Strien-Chardonneau, p. 12 (uitgave 1821-1823). Verslag van het bezoek aan Holland door de Franse filosoof Denis Diderot (1713-1784), de auteur van de ‘Encyclopédie’. Veel algemene informatie over zaken die hem opvielen. Bezoeken o.m. aan Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Delft, Utrecht, Zaandam en Rotterdam. Vertaald naar het oorspronkelijke reisverslag, ‘Voyage en Hollande’, aangeboden in 1780-1782 aan de lezers van het periodiek ‘La Correspondance Littéraire, Philosophique et Critique’, door Melchior Grimm en diens secretaris Meister. Prijs: € 18 Nr.: R0314 Auteur/reiziger: Dingelstedt, Franz Auteur: Dingelstedt, Franz Jusqu’à la mer. Erinnerungen an Holland. Leipzig: Weber, 1847. Geb., 278 p. 20ste-eeuwse halflinnen band. Mooi exemplaar. Lit: Van der Meulen p. 33, Jacobsen Jensen 322.

Dingelstedt (1814-1881) was een Duits dichter, journalist en theaterdirecteur. Hij beschrijft een tocht vanuit Mainz naar Keulen, Arnhem, Nijmegen, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Haarlem, Amsterdam, Den Haag en Scheveningen, met veel bijzonderheden over deze laatste twee plaatsen. Voorts uitvoerige informatie over de literatoren in Nederland en over Nederland in het algemeen. Aan het slot een aantal op Nederland geïnspireerde gedichten. Prijs: € 90 Nr.: R0315 Auteur/reiziger: Dingelstedt, Franz Auteur: Dingelstedt, Franz Jusqu’à la mer. Erinnerungen an Holland. Leipzig: Weber, 1847. Ing., 278 p. Slordig exemplaar. Prijs: € 60 Nr.: R0316 Auteur/reiziger: Dockum, H.C. van Auteur: Dockum, H.C. van Vacantie-notities uit Friesland, 3e druk. Assen: Torenlaan, 1943. Ing., 96 p., ill. Gebaseerd op een zeilvakantie van de auteur en zijn familie in de zomer van 1940, oorspronkelijk verschenen in de Provinciale Drentsche Courant van 9 t/m 24 december 1940. Prijs: € 15 Nr.: R0317 Auteur/reiziger: Dodge, Mary Mapes Auteur: Dodge, Mary Mapes Hans Brinker, or the silver skates. A story of life in Holland, Londen etc.: Nelson, 1892 Geb. in linnen stempelband, 310 p., ill. Kleine beschadiging op rug, maar verder een mooi exemplaar. Lit: Martin Jansen, ‘Holland vanaf de schaats, een Amerikaans kinderboek uit de vorige eeuw over Holland’, in: Volkscultuur 9 (1992) nr 3 p.28-52 Roman voor jeugdigen, van de hand van de Amerikaanse schrijfster M.M. Dodge (1830 - 1905), voor het eerst uitgekomen in 1865. De eerste Nederlandse vertaling - door P.J. Andriessen - verscheen in 1867: ‘De zilveren schaatsen. Een schets uit het Noord-Hollandsche volksleven’. Er zouden nog vele drukken volgen. Het verhaal speelt zich af in Noord- en Zuid-Holland (Broek in Waterland, Haarlem e.o., Amsterdam, Leiden, Huis ten Bosch, Den Haag) en beschrijft scenes uit het volksleven. Schaatsen, sinterklaasviering, ijszeilen, windmolens, etc. Beroemd werd het verhaal over het jongetje dat door zijn vinger in een gaatje in een polderdijk te steken, het land voor een watersnood behoedde. Een bronzen beeld van dit jongetje, gemaakt door de beeldhouwster Grada Rueb, staat sinds 1950 in Spaarndam. Het is een van de boeken die de beeldvorming over Nederland in het buitenland sterk bepaald hebben. Het werd vertaald in het Italiaans, Frans, Duits, Noors, Japans, Russisch, Indiaas en Zuid-Afrikaans. Deze Engelse uitgave is aardig geïllustreerd met afbeeldingen uit het NoordHollandse volksleven, o.a. door Louis Rhead. Prijs: € 75 Nr.: R0318 Auteur/reiziger: Dodge, Mary Mapes Auteur: Dodge, Mary Mapes Hans Brinker, or the silver skates. A story of life in Holland, Chicago/New York: Rand, [ca. 1930?] Geb. in linnen stempelband, 375 p. Een van de latere Amerikaanse drukken, zonder illustraties. Prijs: € 35 Nr.: R0319 Auteur/reiziger:

Dodge, Mary Mapes

Auteur: Dodge, Mary Mapes De zilveren schaatsen. Een schets uit het Noord-Hollandsche volksleven, naverteld door P.J. Andriessen, geïllustreerd door Joh. Braakensiek, 6e druk, Leiden: Sijthoff, [1895]. Geb. in linnen stempelband, [6] + 210 p., ill. Tussen 1867 en 1923 verschenen er van de “navertelling” van P.J. Andriessen tien drukken, eerst bij D.B. Centen, sedert 1892 bij Sijthoff. P.J. Andriessen (1815 - 1877) was een schrijvend onderwijzer die een groot aantal kinderboeken met stichtelijke teneur en een historische inslag op zijn naam heeft staan. Prijs: € 48 Nr.: R0320 Auteur/reiziger: Dodge, Mary Mapes Auteur: Dodge, Mary Mapes De zilveren schaatsen. Een schets uit het Noord-Hollandsche volksleven, naverteld door P.J. Andriessen, 8e druk, Leiden: Sijthoff, [1910]. 4º: Geb. in linnen stempelband (met schaatsende jongen), [6] + 183 p., ill. Druk met illustraties van Braakensiek en J. Sluijters. Prijs: € 40 Nr.: R0321 Auteur/reiziger: Dodge, Mary Mapes Auteur: Dodge, Mary Mapes Hans Brinker of De zilveren schaatsen. Volledige vertaling van Anita van der Ven, met alle illustraties van Louis Rhead, met een voorwoord van Joop Voorn, Amsterdam: Loeb, [1983]. 4º: Gebonden, 255 p., ill. Lit: A. Broere, ‘Hans Brinker of De zilveren schaatsen’, in: Boekenpost 1997 p.10-13 De eerste integrale Nederlandse vertaling, georganiseerd door Joop Voorn uit Alkmaar, de stichter van het Hans Brinker Museum (eerst in Schermerhorn, later in Alkmaar). Loeb verzorgde twee drukken. De rechten werden daarna overgenomen door Voorn, die het boek vervolgens in eigen beheer uitgaf. Prijs: € 30 Nr.: R0322 Auteur/reiziger: Does, Jacob van der Auteur: Does, Jacob van der ‘s Graven-Hage, met de voornaemste plaetsen en vermaeklykheden. 2de druk. ‘s Gravenhage: Abraham Troyel, 1700. Ing., (16)+143 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Bodel Nijenhuis 1067, Hollstein (Elandts) 28, NNBW VI, 424. In 1668 publiceerde de “rechtsgeleerde” (aldus het titelblad) Jacob van der Does (1641-1680) zijn gedicht op de hofstad. Het werd uitgegeven bij Herm. Gael te ‘s-Gravenhage en was geïllustreerd, o.a. met de kaart van C. Elandts (en, aldus Bodel Nijenhuis, M. Berkenbosch). Een tweede editie verscheen in hetzelfde jaar bij Jac. Tongerloo. Het hier aangeboden exemplaar is opnieuw een “tweede druk” (waarschijnlijk een titeluitgave) en heeft een grote (ca. 40x40 cm.) uitvouwbare plattegrond (1667, met de hand gesigneerd door C. Elandt) en vijf etsen van Elandt: Voorhout, Hofvijver, Huis te Rijswijk, de Nieuwe Kerk en Scheveningen. Het gedicht beschrijft Den Haag en enkele omliggende plaatsen. Het heeft een opdracht aan de regering van Den Haag en drempelverzen van Huygens, J. Westerbaen, J. Vollenhove, Jan Vos, L.B. en Joh. Rammazeyn. Vanaf 1672 was Van der Does thesaurier van Den Haag, maar hij was voornamelijk dichter. Zijn ‘‘s Graven-Hage’ is zijn bekendste werk en wordt zowel als gedicht als vanwege de topografie geprezen. Prijs: € 900 Nr.: R0323 Auteur/reiziger: Dokkum, J.D.C. van Auteur: Dokkum, J.D.C. van Het Gooi, Amsterdam: Meulenhoff, 1921 [reeks Ons mooie Nederland, o.l.v. D.J. van der Ven]

Geb., 256 p., ill. Het boekje bevat 57 paginagrote afbeeldingen en teksten over o.a. Crailo, Laren, Blaricum, Huizen, Hilversum, Bussum, ‘s Graveland, Naarden, Muiden, Muiderberg, Valkeveen, Bosch van Bredius, Naardermeer, Loosdrecht, Weesp, Ankeveen, Nederhorst den Berg en Nigtevecht. Prijs: € 20 Nr.: R0324 Auteur/reiziger: Dongen, [Kees] van Auteur: Dongen, [Kees] van Raconte ici la vie de Rembrandt et parle, à ce propos, de la Hollande, des femmes et de l’art. Parijs: Flammarion, 1927. [Op Franse titel: Histoire décousue.] Ing., (4)+161 p. Opmerkingen over Nederland en Nederlandse kunst van de in Parijs wonende schilder Kees van Dongen (1877-1968). Prijs: € 30 Nr.: R0325 Auteur/reiziger: Doughty, Henry Montagu Auteur: Doughty, Henry Montagu Friesland meres and through the Netherlands. The voyage of a family in a Norfolk wherry. Londen: Sampson Low etc., 1889. Geb. in geheel linnen, 12+360 p., ill. Wat slijtage aan rug en binnen iets vlekkig, maar redelijk exemplaar. De reis ging vanuit Norfolk naar Nieuwe Diep, Stavoren, IJlst, Sneek, Oudeschouw, Grouw, Warrega, Leeuwarden, Rijperkerk, Rinsumageest, Dokkum, Nes, Akkrum, Joure, Bolsward, Workum, Heeg, Woudsend, Sloten, Lemmer, Ossenzijl, Giethoorn, Hasselt, Kampen, Zwolle, Deventer, Zutphen, Doesburg, Arnhem, Wijk bij Duurstede, Rhenen, Culemborg, Vreeswijk, Utrecht, Ysselstein, Monfoort, Oudewater, Gouda, Leiden, Delft, Den Haag, Haarlem, Spaarndam, Zaandam, Alkmaar, Purmerend, Edam, Volendam, Hoorn en Enkhuizen. Het boek is geïllustreerd met twee kaarten en aardige pentekeningen door drie leden van het gezelschap: G.M. D[oughty], K.J.D[oughty] en J.H.D[oughty]. Prijs: € 75 Nr.: R0326 Auteur/reiziger: Doughty, Henry Montagu Auteur: Doughty, Henry Montagu Friesland meres, 2nd edition. Londen: Sampson Low, etc., 1890. Geb. in half linnen , 12 + 360 p., ill. Mooi exemplaar. Inhoudelijk gelijk aan de eerste druk. Prijs: € 75 Nr.: R0327 Auteur/reiziger: Doughty, Henry Montagu Auteur: Doughty, Henry Montagu Friesland meres ... 3rd revised and enlarged edition. Londen: Sampson Low etc. 1890. Geb. in halflinnen, 16+457+32 p., ill. Mooi exemplaar. Uitgebreide derde druk, opnieuw met de twee kaarten en pentekeningen geïllustreerd. Prijs: € 75 Nr.: R0328 Auteur/reiziger: Doughty, Henry Montagu Auteur: Doughty, Henry Montagu Friesland meres ... 4th revised edition. Londen: Jarrold etc., z.j. Geb. in geheel linnen, 298 p., ill.

Goed exemplaar. Herdruk met dezelfde illustraties, behalve de kaarten die niet opnieuw werden opgenomen. Prijs: € 75 Nr.: R0329 Auteur/reiziger: Dresselhuis, J. ab Utrecht Auteur: Dresselhuis, J. ab Utrecht Wandelingen door Zuid- en Noordbeveland. Een geschieden oudheidkundig school en volksleesboek. 3 stukken in 1 band. Goes: F. Kleeuwens, 1833-[1837]. (Op gegraveerde titel: 1832.) Geb. in half leer, 2+250+4 p., ill. (2 gelithografeerde uitslaande kaarten en lithografische gezichten) Band gerestaureerd. Lit: Niet bij Huiskamp; Nagtglas I, p. 167; Collectie Poleij (Catalogus 66 van Bouma’s Boekhuis, 1952), nrs. 1591 en 1592; Bodel Nijenhuis 2060. Johannes ab Utrecht Dresselhuis (1789-1861) was predikant te Hoofdplaat en Wolfaartsdijk, tevens schoolopziener. Het overlijden van zijn enige zoon in 1853 “brak D. het hart en sedert dien slag ging de geleerde en ijverige man langzamerhand voor de maatschappij verloren” (Nagtglas). ‘De Wandelingen... ‘ waren bedoeld voor de hoogste schoolklasse (ca. veertienjarigen) en voor volwassenen. De uitslaande kaarten tonen Noord- én Zuid-Beveland in de middeleeuwen en anno 1832. De gezichten: het slot Maalstede, het Huis te Werf en het slot Ellewoutsdijk. Op de titel: het slot Ostende. Een tweede druk verscheen in 1924. Prijs: € 295 Nr.: R0330 Auteur/reiziger: Dresselhuis, J. ab Utrecht Auteur: Dresselhuis, J. ab Utrecht Wandelingen door Zuid- en Noordbeveland. Een geschieden oudheidkundig school en volksleesboek. 3 stukken in 1 band. Goes: F. Kleeuwens, 1833-[1837]. (Op gegraveerde titel: 1832.) Geb. in orig. linnen, 2+250+4 p., ill. Exemplaar zonder de kaart van de Bevelanden in de middeleeuwen. De andere kaart, de drie gezichten en de gelithografeerde titel zijn wel aanwezig. Prijs: € 195 Nr.: R0331 Auteur/reiziger: Dresselhuis, J. ab Utrecht Auteur: Dresselhuis, J. ab Utrecht Wandelingen door Zuid- en Noordbeveland. Een geschieden oudheidkundig school en volksleesboek. [Goes: F. Kleeuwens, 1833-[1837], facsimilé-reprint Utrecht: Hes, 1973 Gebonden, 2+250+4 p., ill. Prijs: € 35 Nr.: R0332 Auteur/reiziger: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Auteur: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst. Met platen, 2 delen in één band. Coevorden: D.H. van der Scheer, 1843[-1847]. Geb. in halflinnen band, (12) + 266 + 180 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Encyclopedie van Drenthe (Assen 2003) p.732 In 1842 en 1843 verschenen de vier afleveringen van het eerste deel. De laatste van de drie afleveringen van het tweede deel verscheen in 1847. Podagristen zijn lijders aan voetjicht die in Bad Bentheim genezing zochten. Lesturgeon en Boom zijn de belangrijkste auteurs. Van der Scheer had een coördinerende rol en was de uitgever van dit boek dat aan de wieg staat van de bestudering van de Drentse volkscultuur en van een eigen Drentse literatuur. Het boek bevat een reisbeschrijving van de terugreis van Bentheim naar Drenthe, waarbij de volgende plaatsen bezocht worden: Coevorden, Schoonebeek, Dalen, Oosterhesselen, Zweeloo, Westerbork, Sleen, Erm, De Hool, Emmen, Odoorn,

Roswinkel, Exloo, Hunsow, Ees, Buinen, Borger, Drouwen, Westdorp, Gasselte en Assen. Het boek bevat 2 litho’s door H.J. Backer: “IJzerkoeken oproer te Koevorden” en “Kermis te Zweeloo”. Prijs: € 225 Nr.: R0333 Auteur/reiziger: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Auteur: Mulder, R.D. De Podagristen-herdenking 1843-1943, Assen: van Gorcum, [ca. 1944] Ing., 14 p., ill. Overdruk uit de toen nog te verschijnen Nieuwe Drentsche Volksalmanak 1944. Tussen 1843 en 1858 verschenen van deze schrijvers o.a. ‘Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst’, ‘Drie dagen op reis of Bentheim en Steinfurt door een’ Drentschen bril bekeken’ en ‘Een Drentsch gemeente-assessor met zijn twee neven op reis naar Amsterdam’. Deze werken behoren tot de vroegste publicaties over Drentse cultuur. Prijs: € 12 Nr.: R0334 Auteur/reiziger: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Auteur: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Het boek der podagristen. Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst. Bloemlezing uitgegeven voor de Drentsche studiekring “D.H. van der Scheer”, Assen: van Gorcum, 1947 Geb., 135 p., ill. Bundeling van een aantal artikelen n.a.v. “De Podagristen herdenking 1843-1943”. Bijdragen van H.J. Prakke (over de kring rond Van der Scheer), J. Naarding (over het drietal), P.W.J. van den Berg (de volkskunde der Podagristen) en A.E. van Giffen (het Hunsow-vraagstuk). Voorts een bloemlezing uit ‘Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst’. Prijs: € 30 Nr.: R0335 Auteur/reiziger: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Auteur: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Het boek der podagristen. Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst. Bloemlezing uitgegeven voor de Drentsche studiekring “D.H. van der Scheer”, Assen: van Gorcum, 1947 Geb., 135 p., ill. Exemplaar van de luxe editie van 70 stuks, gedrukt op Oud-Hollands papier, halfleren band, genummerd. Met gedrukte lijst van intekenaren. Prijs: € 40 Nr.: R0336 Auteur/reiziger: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Auteur: Drie podagristen [D.H. van der Scheer, H. Boom en A.L. Lesturgeon] Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst door drie podagristen: Van der Scheer, Boom en Lesturgeon. Fotografische herdruk, ingeleid door prof.dr. H.J. Prakke. Leeuwarden: Van Seijen, 1974. Geb., (16)+(8)+264+(2)+180+(2) p., ill. Reprint met in de inleiding nadere bijzonderheden over Van der Scheer, Boom en Lesturgeon. Prijs: € 25 Nr.: R0337 Auteur/reiziger: Droysen, Johann Friedrich Auteur: Droysen, Johann Friedrich Bemerkungen gesammelt auf einer Reise durch Holland und einen Theil Frankreichs im Sommer 1801. Göttingen: H. Dieterich, 1802. Orign. karton, 448 p. Lit: Jacobsen Jensen 224, Van der Meulen p. 29, Bodel Nijenhuis 193. Droysen (1770-1814) was hoogleraar in de natuur- en wiskunde te Greifswald. Hij bezocht Maastricht, Eindhoven, Den Bosch, Zaltbommel, Geldermalsen, Utrecht, Nieuwersluis, Amsterdam, Broek,

Zaandam, Halfweg, Haarlem, Leiden, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Schiedam, Willemstad, Rozendaal en Astert. Veel aandacht voor de wis- en natuurkunde in de Nederlandse steden die hij bezocht. Zeldzaam boek. Prijs: € 375 Nr.: R0338 Auteur/reiziger: Dubois, A. Auteur: Dubois, A. Les pêcheurs de l’ile de Marken et la Hollande pittoresque. Limoges: Ardant, [1894?]. Geb., 240 p., ill. Goed exemplaar. Lit: O.H. Lorenz, Catalogue général de la librairie française. Parijs 1908-1909, deel 18/19. De auteur noemt zich op de titelpagina “inspecteur primaire en retraite, officier d’Académie” en hij draagt het boek op aan zijn schoonvader J.C. Chadeau, “instituteur en retraite”. In het eerste hoofdstuk ontmoet de schrijver in het Hollandse paviljoen van de wereldtentoonstelling in Parijs de heer Allan, onderwijzer op Marken (NNBW II, p. 17: F. Allan werd in 1850 hoofdonderwijzer op Marken). Zij besluiten samen naar Nederland terug te reizen en Dubois beschrijft dan: Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Amsterdam en uiteraard Marken. Daarna bezoekt hij nog Broek, Edam, opnieuw Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Bergen, Nieuwediep, Den Helder, Texel en Utrecht. Het boek is geïllustreerd met 26 houtgravures, voor een deel kostuumprenten maar ook de volgende topografische gezichten: Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam (Anthoniepoort) en Utrecht. Voorts is het boek van belang voor de biografie van F. Allan. Er waren wereldtentoonstellingen in Parijs in 1855, 1867, 1878 en 1889. Het boek lijkt qua tekst en illustraties ouder dan 1894, het jaartal dat Lorenz opgeeft. Prijs: € 120 Nr.: R0339 Auteur/reiziger: Dülberg, Franz Auteur: Dülberg, Franz Holland. Ein Land das lohnt. Herausgegeben von der Verkehrszentrale für die Niederlande im Haag, 3e druk, Den Haag, [ca 1930?] Ing., 151 p., ill. Goed exemplaar. Toeristische informatie over een groot aantal steden en dorpen. Prijs: € 18 Nr.: R0340 Auteur/reiziger: [Dumas, A.] Auteur: [Dumas, A.] Hoe Alexandre Dumas naar Holland kwam. Extract uit De Tijd (1849), p. 312-322 en 345-357 14 p., ill. Passages in Nederlandse vertaling van Alexandre Dumas, ‘Les mille et un fantômes’, voor zover betrekking hebbende op zijn reis naar Nederland in 1849 om de kroning van Willem III bij te wonen. De reis liep via Brussel, Dordrecht, Rotterdam, Den Haag (bezoek aan een wafelwinkel, met plattegrond), naar Amsterdam (logies bij familie Wittering). Vandaar nog een tocht naar Monnickendam om de zeemeermin op te zoeken (!). Geïllustreerd met een portretlitho van Dumas. Prijs: € 35 Nr.: R0341 Auteur/reiziger: Dumont-Wilden, L. Auteur: Dumont-Wilden, L. Amsterdam & Harlem, ouvrage illustré de 125 gravures. Parijs: Renouard, 1913. Deel in de serie “Les villes d’art célèbres”. Geb., 156 p., ill.

Uitvoerige beschrijvingen van Amsterdam en Haarlem, met veel nadruk op de schilderkunst en monumentale gebouwen. Ook aandacht voor Waterland, Zaandam, Monnickendam, Edam, Volendam, Marken, Purmerend, ruïne Brederode, e.d. Prijs: € 35 Nr.: R0342 Auteur/reiziger: Durand, Hippolythe Auteur: Durand, Hippolythe Hollande et Hollandais d’après nature. Parijs: Jouvet, 1893. Geb. in stempelband, 312 p., ill. Mooi exemplaar, goud op snee. Met in pen opdracht van de auteur d.d. 1909. Lit: Koumans, p. 160. Bezochte plaatsen: Rotterdam, Dordrecht, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, IJmuiden, Zaandam, Zandvoort, Broek, Marken, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren, Sneek, Harlingen, Leeuwarden, Groningen, Arnhem, Nijmegen en Gorinchem. De 130 illustraties zijn deels naar foto’s, deels naar houtgravures. Prijs: € 175 Nr.: R0343 Auteur/reiziger: Durand, Hippolythe Auteur: Durand, Hippolythe Hollande et Hollandois [...]. (1893). Geb. in gerestaureerde halflinnen band, 312 p., ill. Licht watervlekkig. Prijs: € 125 Nr.: R0344 Auteur/reiziger: Durandy, Dominique Auteur: Durandy, Dominique A travers la Hollande. Carnet d’un automobiliste. Illustrations de G.J. Veldheer. Parijs/Brussel: Van Oest, 1914. Ing., (2)+99+(2) p., ill. Oplage 575 genummerde exemplaren. Mooi verzorgd boek. O.a. impressies van Amsterdam, Volendam, Marken, Alkmaar (kaasmarkt), Haarlem (bloembollen), Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Middelburg en Walcheren. Aardige reproducties naar pentekeningen van J.G. Veldheer, die op de titelpagina abusievelijk G.J. Veldheer wordt genoemd. Prijs: € 75 Nr.: R0345 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Albrecht Dürer, Diary of his journey to the Netherlands, 1520-1521, accompanied by the silverpoint sketchbook and paintings and drawings made during his journey, with an introduction by J.A. Goris and G. Marlier. Londen: Lund Humphries, 1971. Geb., 186 p., ill. Mooi exemplaar, in hoes. Dag- en kasboek van Dürers reis in 1520-1521 vanuit Neurenberg naar de Nederlanden. In ons land bezocht hij: Bergen op Zoom, Goes, Arnemuiden, Middelburg, Veere, Nijmegen, Heerewaarden, Den Bosch, Oisterwijk, Tilburg, Baarle. Prijs: € 35 Nr.: R0346 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Albert Dürer’s dagverhaal zijner Nederlandsche reize in de jaren 1520 en 1521; met belangrijke aanteekeningen opgehelderd. ‘s Gravenhage: A.D. Schinkel, 1840.

Ing., 14+62 p. De inleiding en aantekeningen zijn van de hand van de Haagse drukker en oudheidkundige A.D. Schinkel (1784-1844). Prijs: € 30 Nr.: R0347 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Albrecht Dürer in de Nederlanden. Uitgegeven door Frederic Verachter, stads-archivarius. Antwerpen: De Lacroix, 1840. Geb. in half moiré, 86 p. Bevat ook een “levensverhaal” van Dürer en “Eigene familie-berichten van Albrecht Dürer”. Het boek is doorschoten met blanco bladen papier, waarop 19 potloodtekeningen van de bekende laat-19deeeuwse illustrator Ernest Sigismund Witkamp (1854 - 1897), van 1894 tot 1897 ook conservator van Museum Fodor. Sommige van deze tekeningen zijn schetsen, andere zijn uitgewerkt. Het boek heeft een exlibnris van de kunsthandelaar F.H. Smit te Haarlem. Prijs: € 395 Nr.: R0348 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Niederländisches Reiseskizzenbuch 1520-1521, herausgegeben von Edmund Schilling, Geleitwort von Heinrich Wölfflin. Frankfurt am Main: Prestel, 1928. Geb., oblong, (56) p., ill. Bibliotheekexemplaar, nr. 885 van de 1200. Facsimilé-uitgave van het reisschetsboekje met toelichtende tekst. Prijs: € 15 Nr.: R0349 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Journal de voyage dans les Pays-Bas, traduit et commenté par J.A. Goris ... et Georges Marlier. Brussen: Ed. de la Connaissance, 1937. Ing., 44+55 p., ill. Goed exemplaar, nr. 378 van de 500. Prijs: € 25 Nr.: R0350 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Tagebuch der Reise in die Niederlande, mit acht handzeichnungen, Leipzig: Insel, [ca. 1940] (InselBücherei nr 150) Geb., 104 p., ill. Ingeleid door Fritz Bergemann. Prijs: € 12 Nr.: R0351 Auteur/reiziger: Dürer, A. Auteur: Dürer, A. Albrecht Dürer, Zijn dagboek van de reis door de Nederlanden in 1520-1521, door P.T.A. Swillens. Maastricht: Leiter-Nypels, [1942]. Geb., 12+301 p., ill. Deel III in de Erasmus-librye. Prijs: € 15 Nr.: R0352

Auteur/reiziger: Dijk Mz, J. van Auteur: Dijk Mz, J. van Album der Christelijke Philantropische inrichtingen te Doetinchem en Utrecht. Tot aandenken uit dankbare herinnering aan de mede stichters en stichteressen. Doetinchem, [1881]. 4º, karton omslag met 10 kleurenlitho’s in leporellovorm en een tekstdeeltje “Beschrijving van onze tien inrichtingen naar aanleiding der hierbijgaande teekeningen”, Doetinchem, Ver. Doetinchemsch Weekblad, [1881]. Goed exemplaar. De tien litho’s zijn van Emrik & Binger te Haarlem en tonen: School voor lager onderwijs en kostschool te Doetinchem; Ruimzicht te Doetinchem; gymnasium te Doetinchem; Groot-Zande onder Laag Keppel; 1e studentenhuis te Utrecht achter St. Pieter; school en onderwijzerswoning te Zelhem; school bij de Witte Brink; Groen van Prinsterer-normaalschool te Doetinchem; evangelisatielokaal, school en onderwijzerswoning te Halle; 2e studentenhuis te Utrecht, Kromme Nieuwe Gracht. Prijs: € 225 Nr.: R0353 Auteur/reiziger: Edwards, George Wharton Auteur: Edwards, George Wharton Holland of to-day. New York: Moffat, Yard & Co, 1909. Geb. in linnen stempelband, 11+217 p., ill. Goed exemplaar. De Amerikaanse kunstschilder Edwards bezocht in 1908 ons land. Zijn beschrijving is geïllustreerd met een groot aantal reproducties naar eigengemaakte tekeningen, aquarellen en schilderijen. Hij bezocht o.a.: Walcheren, Dordrecht, Utrecht, Amsterdam, Marken, Broek, Zaandam, Alkmaar, Hoorn, Betuwe, ‘t Gooi, Haarlem, Scheveningen, Den Haag, Stavoren, Hindelopen, Ylst, Workum, Bolsward, Leeuwarden, Dokkum, Wierum, Nes. Het laatste hoofdstuk handelt over het oude Nederlandse zilver. Prijs: € 135 Nr.: R0354 Auteur/reiziger: Edwards, George Wharton Auteur: Edwards, George Wharton Holland of to-day. 2de druk. Philadelphia: The Penn Publishing Comp., 1919. Geb. in linnen stempelband, 293 p., ill. Goed exemplaar. Gereviseerde tweede editie, uitgebracht op groter formaat, met extra kleurenreproducties van schilderijen die Edwards sedert 1909 bij een nieuw bezoek aan ons land had gemaakt. Prijs: € 185 Nr.: R0355 Auteur/reiziger: Eeden, F.W. van Auteur: Eeden, F.W. van Onkruid. Botanische wandelingen. Eerste deel: Kennemerland. Tweede deel: De Noordzee-eilanden, Gelderland, Overijssel. 2 delen in één band. Haarlem: H.D. Tjeenk Willink, 1886. Gebonden in half linnen, 8 + 214 + 240 p. Frederik Willem van Eeden (1829 - 1901) was o.a. oprichter en directeur van het Koloniaal Museum te Haarlem, maar hij was een veelzijdig man, groot bewonderaar van de natuur en een begenadigd schrijver. In het ‘Album der Natuur’ en het ‘Jaarboekje der Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen’ beschreef hij een aantal wandeltochten die in de twee delen ‘Onkruid’werden herdrukt. Het eerste deel is onderverdeeld in: De flora der Hollandsche duinen, De bosschen van Kennemerland, De Aardenhout, De bosschen van Brederode, Op de binnenduinen en De omstreeken van Alkmaar. Het tweede deel bevat: Tessel, De Lochemsche berg en zijne omgeving, Herinneringen aan de Veluwe, Salland en Terschelling. In 1891 verscheen een “Nieuwe uitgave”. Prijs: € 95 Nr.: R0356 Auteur/reiziger:

Eeden, F.W. van

Auteur: Eeden, F.W. van Onkruid. Botanische wandelingen. Eerste deel: Kennemerland. Tweede deel: De Noordzee-eilanden, Gelderland, Overijssel, 2 delen in één band, Haarlem: Schuyt & Co, 1974 Gebonden in half leer, 24 + 441 p., ill. Herdruk door Schuyt & Co, aangevuld met een Ten Geleide van dr. ir. E.C.M. Roderkerk, Herinneringen aan Van Eeden door Jan P. Strijbos en een Naamlijst der planten door P. van Zalinge. Voorts met enkele illustraties. Prijs: € 60 Nr.: R0357 Auteur/reiziger: Eeden, F.W. van Auteur: Eeden, F.W. van Onkruid. Botanische wandelingen. Eerste deel:: Kennemerland. Tweede deel: De Noordzee-eilanden, Gelderland, Overijssel, 2 delen in één band, Haarlem: Schuyt & Co, 1986 Ing., 441 p. Fotografische herdruk van de uitgave uit 1974, zonder het voorwerk en de illustraties. Prijs: € 30 Nr.: R0358 Auteur/reiziger: Eeden, F.W. van Auteur: Eeden, F.W. van De bosschen van Kennemerland, pp. 148-160 en 182-219 in Album der Natuur, 1867 Gebonden, 384 + 96 p., ill. Eerste publicatie van het beroemde artikel van Van Eeden over de streek waar hij woonde. In 1886 opgenomen in deel I van ‘Onkruid...’. Prijs: € 18 Nr.: R0359 Auteur/reiziger: Eekhoff, Wopke Auteur: Eekhoff, Wopke Friesland. Handboekje voor reizenden door de steden en voornaamste oorden van de provincie Friesland, met eene kaart. Leeuwarden: Suringar, 1840. Ing., 12+159 p. Lit: Bodel Nijenhuis 2606. De archivaris van Leeuwarden, Wopke Eekhoff (1809-1880), behandelt eerst de provincie als geheel, dan Leeuwarden, waarna een aantal tochten per rijtuig en per schip volgt. Via een register zijn de plaatsen gemakkelijk op te zoeken. De grote gelithografeerde, handgekleurde kaart van Friesland is van F.Z. Keikes, gedrukt bij Suringar en gedateerd 1840. Ideologisch is het boekje interessant o.m. vanwege Eekhoffs ideeën over wandelen en over buitenplaatsen: hij is bijvoorbeeld vooral enthousiast over de nieuw gebouwde buitens. Prijs: € 275 Nr.: R0360 Auteur/reiziger: Eekhoff, Wopke Auteur: Eekhoff, Wopke Op reis door Friesland in de vorige eeuw, Leeuwarden: van Seijen, [1978] Ing., [6] + 12 + 159 p. Facsimilé reprint van het boek uit 1840, met inleiding door S.J. van der Molen. Prijs: € 20 Nr.: R0361 Auteur/reiziger: Een en twintig Auteur: Een en twintig Een en twintig gezichten in de provintie Utrecht, bevattende afbeeldingen van de voornaamste gebouwen, steden, markten, sloten etc., naar ‘t leven getekend door de konstrijke C. Pronk en J. de Beyer. Z.p., 1779.

Groot folio, orig. karton, titelpagina + 21 ill. Rug los, mooie frisse afdrukken op groot papier. De gezichten zijn van Utrecht, Amersfoort, Rhenen, Wijk bij Duurstede, Montfoort, Zeist en Abcoude. De graveurs: J.C. Philips, C. Philips Jacobsz en H. Spilman. Prijs: € 1300 Nr.: R0362 Auteur/reiziger: Egeraat, L. van Auteur: Egeraat, L. van Het onbekende Nederland, deel I, Noord-Brabant, Limburg. Zoetermeer: Nutricia, [ca. 1950?] Ing., 124 p., ill. “Een willekeurige greep uit de schoonheden en bezienswaardigheden van het eigen land”. Niet in de handel. Uitgave van N.V. Nutricia. In totaal verschenen vier deeltjes. Prijs: € 8 Nr.: R0363 Auteur/reiziger: Elberts, W.A. Auteur: Elberts, W.A. Beknopte plaatselijke en geschiedkundige beschrijving der stad Deventer, Deventer: van den Sigtenhorst, [1847] Modern half linnen, 74 p. Titelpagina gebruikt als schutblad en vastgeplakt. Lit: Brinkman 1833-1849, p.186 Volgens het voorberigt vooral bedoeld voor jonge inwoners van de stad. Prijs: € 35 Nr.: R0364 Auteur/reiziger: Elberts, W.A. Auteur: Elberts, W.A. Historische wandelingen in en om Zwolle. Premie-uitgave voor de geabonneerden der Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant. [Zwolle], 1890. Ing., 295 p. Los. Geschiedenis van Zwolle, in de vorm van een tocht door de stad. Prijs: € 30 Nr.: R0365 Auteur/reiziger: Elberts, W.A. Auteur: Elberts, W.A. Historische wandelingen in en om Zwolle. 2de druk. Bewerkt door C.W. van der Pot Bz. Premieuitgave voor de geabonneerden van de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant. [Zwolle], 1910. Ing., 390 p. Bijgewerkte en uitgebreide druk. Prijs: € 30 Nr.: R0366 Auteur/reiziger: Elbin, Günther Auteur: Elbin, Günther In Holland, Munchen: Prestel, 1971 Geb., 362 p., ill. Goed exemplaar. Algemeen boek over Nederland, met speciale aandacht voor de volgende plaatsen: Delft, Amsterdam, Zaandam, Broek, Volendam, Edam, Hoorn, Haarlem, Alkmaar, Bergen, Medemblik, Enkhuizen, Den Helder, Harlingen, Vlieland, Vechtstreek, Muiden, Kromme Rijn, Oudewater, Gouda, Dordrecht,

Rotterdam, Den Haag, Leiden, Willemstad, Gorinchem, Naarden, Breda, Vlissingen, Westkapelle, Middelburg, Veere. Prijs: € 28 Nr.: R0367 Auteur/reiziger: Elliott, Charles Boileau Auteur: Elliott, Charles Boileau Letters from the north of Europe; or a journal of travels in Holland, Denmark, Norway, Sweden, Finland, Russia, Prussia and Saxony. Londen: Colburn & Bentley, 1832. Geb. in linnen stempelband, 23+475 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen. De auteur reisde in 1830 via Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Zaandam, Broek, naar Amsterdam, waar hij de boot nam naar Hamburg. De p. 1-30 betreffen Nederland. Het boek heeft een fraaie litho van het Paleis te Sint-Petersburg. Prijs: € 225 Nr.: R0368 Auteur/reiziger: Elwes, Alfred Auteur: Elwes, Alfred Luke Ashleigh or school-life in Holland. Londen: Griffith and Farran, 1864. Geb. in linnen stempelband, 8 + 375 p., ill. Het boek werd geschreven voor jongeren en is gebaseerd op de herinneringen van de auteur die in zijn jeugd in Nederland in een kostschool verbleef. Hij noemt deze in het boek “Zuidveld” en de school ligt tussern Den Haag en Leiden. (Elwes komt niet voor in de lijst leerlingen van Noorthey.) Besproken plaatsen: Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Katwijk, Amsterdam, Zaandam en Broek. Prijs: € Nr.: R0369 Auteur/reiziger: En voyage Auteur: En voyage En voyage aux Pays-Bas. [Op omslag: Hollande 1913: 30 expositions d’industrie, d’art, de navigation et d’agriculture.] ‘s Gravenhage [1912]. Ing., 100 p., ill. Gids voor Nederland, voorafgegaan door een lijst van tentoonstellingen in 1913. Op omslag een historiserende afbeelding van het Vredespaleis. De auteur van het reisverhaal was waarschijnlijk Pierre Long. Vgl. ook A.G. Hartmann, ‘Das paradiesische Holland’, in deze catalogus. Prijs: € 15 Nr.: R0370 Auteur/reiziger: Engelen, mr. Adriaan Walraven Auteur: Engelen, mr. Adriaan Walraven Wandelingen door Gelderland en aangrenzende Noord-Brabantsche, Limburgsche en Pruisische gewesten, Groningen: W. van Boekeren, 1847 Geb. in originele linnen band, [4] + 331 p., ill. Hoekje uit eerste schutblad. Met ingeplakte overlijdensadvertentie van de auteur. Mr. A.W. Engelen (Arnhem 1804 - Velp 1890) was gedurende 35 jaar kantonrechter in Tiel en van 1848-1853 lid van de Tweede Kamer. Behalve reisbeschrijvingen publiceerde hij gedichten, romans en geschiedkundige leerboeken. De ‘Wandelingen door Gelderland ...’ behoren tot zijn bekendste werken. Hij beschrijft hierin vooral de “minderbezochte” delen van deze provincie. In een index op plaatsnamen worden bijna 150 dorpen en steden opgenoemd. Het boek heeft op de titel een afbeelding in steendruk van de Doornenburg en een paginagrote litho van de ruïne te Batenburg, beide door Mieling naar Christ. Prijs: € 225 Nr.: R0371

Auteur/reiziger: Engelhardt-Kyffhäuser, Otto Auteur: Engelhardt-Kyffhäuser, Otto Up weddersehen! Malerfahrt durch Flandern und die Niederlande. Berlijn: Grenze und Ausland, 1942. 4º, geb. in halflinnen, 139 p., ill. Goed exemplaar. Engelhardt was Duits kunstschilder, die in 1941 het “Germanische Westraum” bezocht. Thema: “Dank Adolf Hitler [...] ist nun der Weg frei zu einer grossen germanischen Eigenentwicklung.” Hij bezocht in ons land o.a. de schilder Jan van Herwijnen te Schoorl, Jef Hinderdael, Rintje P. Sybesma, dierenarts te Friesland, A.J. Spelt, NSB-boerenleider in Drenthe, A. Vrieske Hannema, boer D.A. Kiestra te Eagmeryp, beeldhouwer Johan Polet, Bezirksleiter C.J. Dieter(s) in Drenthe, Mussert, J.C. Nachenius, prof.dr. J.G. Sleeswijk, boer F. van der Biezen te Nuland, en maakte van hen portretten die in het boek zijn afgebeeld. In de tekst bespreekt hij zijn reizen door ons land. Prijs: € 140 Nr.: R0372 Auteur/reiziger: Erskin(e), Carl Gustav Auteur: Biema, Eduard van Het dagboek van een Pommersch officier in Staatschen dienst, 1667-1678. Oud-Holland 35 (1917) 99117, 169-180, 226-238 Gebonden jaargang, linnen. Carl Gustav Erskin (1655-1690) bereisde grote delen van ons land, o.a. Den Haag, Rotterdam, Delft, Heusden, Dordrecht, Woerden. Het manuscript dagboek is getiteld ‘Reyse Journal oder Beschreybung meiner gantzen Reyse, worin angezeichnet sind die Nahme aller Städte u. vornehmster Orter, worauf ich zu kommen u. wasz ich sonst merkwürdiges auf meinen Reise gesehen’ beslaat 61 bladen en is aanwezig in de Koninklijke Bibliotheek te ‘s Gravenhage (nr 78 F 39). Van Biema geeft een vertaling en toelichting in drie artikelen in deze jaargang van ‘Oud-Holland’. Prijs: € 70 Nr.: R0373 Auteur/reiziger: Esquiros, Alphonse Auteur: Esquiros, Alphonse La Néerlande et la vie hollandaise, 2 delen, Parijs: Lévy, 1859 Gebonden in half leer, 361 + 357 p. Mooi exemplaar. De tekst verscheen eerst in de ‘Revue des deux mondes’. Hoofdstukken over overstromingen, droogmaking Haarlemmermeer, zeden in Holland, visserij aan de kust, turf, pauperisme, wetenschap, de hogescholen van Leiden, Utrecht en Groningen, walvisvaart, joden in Nederland, de geschiedschrijving over ons land, etc. Prijs: € 60 Nr.: R0374 Auteur/reiziger: Esquiros, Alphonse Auteur: Esquiros, Alphonse Nederland en het leven in Nederland geschetst, naar het Fransch door N.S. Calisch. Amsterdam: Gebr. Binger, 1858. Geb., 6+495 p. Lit: Van der Meulen, p. 33; Bodel Nijenhuis 327. Nederlandse vertaling van ‘La Néerlande et la vie hollandaise’ met ook tekstuele inbreng van vertaler N.S. Calisch (o.a. gaf hij een aanvulling over de joden in Nederland). Het boek werd ook vertaald in het Engels: ‘The Dutch at home’ (1863). Prijs: € 45 Nr.: R0375 Auteur/reiziger: Essen, Jac. van Auteur: Essen, Jac. van Mein Holland, Amsterdam: Volk und Reich Verlag, 1944

Gebonden, 168 p., ill. Ruggerepareerd. Volgens het voorwoord “einer der erste Versuche von holländischen Seite die holländische Lebenshaltung vor einem gesamtdeutschen Hintergrund darzustellen [...] der Nationalsozialismus Adolf Hitlers vermochte es, das fast überall verlorengegangene Gefühl für eine grössere Zusammengehörigkeit wieder zu erwecken”. Hoofdstukken over een aantal aspecten van Nederl;and, gezien vanuit een sterk pro-Duits gezichtspunt. Prijs: € 75 Nr.: R0376 Auteur/reiziger: Essex, James Auteur: Essex, James Journal of a tour through part of Flanders and France in August 1773, by James Essex F.S.A., edited by W.M. Fawcett, Cambridge: Deighton e.a., 1888. Ing., 36+71 p., ill Prijs: € 35 Nr.: R0377 Auteur/reiziger: Eudel, Paul Auteur: Eudel, Paul La Hollande et les Hollandais. Impressions de voyage, Moeurs et coutumes, histoire et anecdotes, villes et rues, musées et monuments. Parijs: Le Soudier, 1906. Geb., 456 p. Eudel schreef een groot aantal boeken over reizen, kunst, literatuur, taal, geschiedenis en theater. In dit boek over ons land belicht hij vrijwel alle aspecten en beschrijft hij de volgende steden en dorpen: Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Delft, Amsterdam, Leiden, Marken, Monnickendam, Haarlem, Utrecht, Alkmaar, Den Helder, Zaandam, Broek, Hoorn, Zwolle, Kampen, Leeuwarden, Hindelopen. Vooral over Den Haag is hij zeer uitvoerig. Prijs: € 60 Nr.: R0378 Auteur/reiziger: Eversmann, Friedrich August Alexander [von] Auteur: Eversmann, Friedrich August Alexander [von] Technologische Bemerkungen auf einer Reise durch Holland, mit 10 Kupfern. Freyberg und Annaberg: Crazischen Buchhandlung, 1792. Geb., 236 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 190; Van der Meulen, p. 29; niet in Bodel Nijenhuis. Zeer zeldzaam boek van de hand van de “Königl. Preuss-Bergrath und Fabrikencommissarius der Graffschaft Mark” Eversmann, die geroemd wordt als iemand die in zijn loopbaan grote technische verbeteringen aanbracht. Zo voerde hij in 1788 in Pruissen de eerste stoommachine in en verbeterde de techniek van het linnen weven. Uit dit reisverhaal is te bemerken dat hij steeds probeert achter fabrieksgeheimen te komen. Hij bezoekt in 1783 Arnhem, Amersfoort, Naarden, Amsterdam, Zaandam, Weesp, Halfweg, Haarlem, Leiden, Gouda, Oudshoorn, Alphen aan den Rijn, ‘s Gravenhage, Delft, Rotterdam, Vlaardingen, Maassluis, Brielle en Hellevoetsluis. Hij deelt vele interessante, technische details mee over door hem bezochte fabrieken. Het boek heeft tien uitslaande, gegraveerde platen met technische afbeeldingen van: I. vermiljoenfabricage; II. diamantslijperij, kanongieterij, pijpenfabriek te Gouda; III. zoutpan te Leiden, kalkoven te Oudshoorn, dakpanbakkerij te Alphen; IV. muurtegelbakkerij; V. dakpanbakkerij te Alphen; VI en VII. kanongieterij te Den Haag; VIII. molens, blekerijen bij Haarlem; IX. brandewijnstokerij te Weesp, garenblekerij te Haarlem, papiermolen; X. blekerij te Bloemendaal. Prijs: € 1450 Nr.: R0379 Auteur/reiziger: Excursion Auteur: Excursion Excursion en Hollande, septembre 1883, Société des Ingénieurs civils, z.p., 1883

4º: ing., 16 p., ill. Programmaboekje, als handschrift gedrukt, van een excursie naar de Tentoonstelling te Amsterdam 1883, geïllustreerd met kaartjes en tekeningen van bezienswaardige civiele werken in ons land. Route: Roosendaal, Moerdijk, Dordrecht, Rotterdam (viaduct, goederenstation Feyenoord, spoorwegbrug over de Maas), pieren Hoek van Holland, sluizen Katwijk, Haarlemmermeerpolder (Cruquius), Noordzeekanaal, IJmuiden, Schellingwoude, Amsterdam (Handelskade), bruggen bij Culemborg, Zaltbommel, Hedel. Secretaris: J.W. Post. Prijs: € 60 Nr.: R0380 Auteur/reiziger: Fabrès, O. Auteur: Fabrès, O. Croquis de Hollande. Parijs 1930. Ing., 36 p., ill. Exemplaar met op p. 2 gedrukt in vier talen dat het boek is aangeboden door de directie van Hotel Schiller te Amsterdam bij de jaarwisseling 1930-1931. Ook op p. 3 een afbeelding en tekst betreffende Hotel Schiller. De teksten zijn viertalige onderschriften bij de humoristische tekeningen van O. Fabrès en betreffen een bezoek van Fabrès en “Pieter Jan” aan Holland: Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Alkmaar, Zuiderzeewerken, Aalsmeer, Volendam en de juweliers Asscher. Bijgevoegd: een door Fabrès geïllustreerde aankondiging betreffende zijn voorgenomen huwelijk met Alice Overduin te Amsterdam, in juli 1931. Prijs: € 75 Nr.: R0381 Auteur/reiziger: Fabrès, O. Auteur: Fabrès, O. Croquis de Hollande. Parijs 1930. Ing., 36 p., ill. Een zelfde exemplaar, echter zonder de huwelijksaankondiging. Prijs: € 60 Nr.: R0382 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Barrow Prijs: €

Family Tour

Nr.: R0383 Auteur/reiziger: Farrington, John Auteur: Hoftijzer, P.G. en C.D. van Strien An account of a journey through Holland, Frizeland, etc. in severall letters to a friend. To Mr. N.H. Selected, annotated & edited by P.G. Hoftijzer & students of the Department of English of the University of Leiden, with an introduction by C.D. van Strien. Leiden: Academic Press, 1994. Ing., 25+115 p., ill. Verschenen in een beperkte oplage van 225 stuks. Lit: Van Strien p. 396. Voorbeeldige uitgave van een aantal brieven aan N.H. uit 1710, aanwezig in de British Library. Farrington reisde via Nederland naar Duitsland. Slechts de Nederlandse brieven zijn uitgegeven. Daarin worden de volgende steden bezocht: Hellevoetsluis, Brielle, Rotterdam, Leiden, Den Haag, Scheveningen, Rijswijk, Haarlem, Amsterdam, Purmerend, Oudendijk, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren, Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Dokkum, Kollum, Groningen, Winschoten, Nieuwe Schans, Nijmegen, Arnhem, Zutphen, Deventer, Het Loo, Amersfoort, Utrecht, Abcoude, Loosduinen, Honselaarsdijk, Delft. Farrington geeft veel informatie over de herbergen, reismiddelen en uitzonderlijke gebeurtenissen, zoals een poppenkastvoorstelling te Leeuwarden. Prijs: € 45

Nr.: R0384 Auteur/reiziger: Farrington, John Auteur: Strien, C.D. van en Ph.H. Breuker Friesland in de reisverslagen van Britse reizigers omstreeks 1700 [met de tekst betr. Friesland, in het Engels, van de Friese passages in het dagboek van John Farrington], pp. 194-216 in It Beaken 52 (1990). Ing. Prijs: € 12 Nr.: R0385 Auteur/reiziger: [Fassmann, David] Auteur: [Fassmann, David] Der, auf Ordre und Kosten seines Kaysers, reisende Chineser, was er von dem Zustand und Begebnüssen der Welt, insonderheit aber derer Europäischen Lande, dem Beherrscher des chinesischen Reichs, vor Bericht erstattet... Ersten Theils. Leipzig: Deer, 1727 Geb., geheel leer, 1284+(12) p. Mist de gravures. De 28 stukken van het eerste deel verschenen tussen 1720 en 1723 te Leipzig bij de Erven Cörnerisch. Het titelblad vermeldt echter: “wieder afgelegt 1727” en de naam Wolfgang Deer. De p. 69-71 betreffen Holland. Prijs: € 195 Nr.: R0386 Auteur/reiziger: Feith, Jan, Frans Netscher, Henri Meijer, G.F. Haspels en Felix Rutten Auteur: Feith, Jan, Frans Netscher, Henri Meijer, G.F. Haspels en Felix Rutten Ons eigen land. 4 delen. Z.p.: A.N.W.B., 1908-1911. Oblong, geb. in 4 linnen stempelbanden, 63+67+66+66 p., ill. Verschenen ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de A.N.W.B. De uitgave was een groot succes. Van het in 1908 verschenen deel I was reeds in 1909 een nieuwe druk noodzakelijk. De delen 2 t/m 4 werden in vergrote oplage gedrukt. Journalistieke beschrijving van reizen door ons land. De beschreven plaatsen zijn in een register achterin deel 4 gemakkelijk te vinden. Het belangrijkste van de uitgave zijn de fraaie foto’s waarmee het werk geïllustreerd is, die een goed beeld geven van ons land aan het begin van de 20ste eeuw. Prijs: € 80 Nr.: R0387 Auteur/reiziger: [Feith, Jan e.a.] Auteur: Ons eigen land, bewerkt door G.J. Nijland. Z.p.: A.N.W.B., 1926. Oblong, geb. in linnen stempelband, 71 p., ill. Samenvatting, herzien en bijgewerkt door G.J. Nijland, van het beste uit de 4 delen uit 1908-1911. Prijs: € 35 Nr.: R0388 Auteur/reiziger: [Feith, Jan e.a.] Auteur: [Feith, Jan e.a.] Ons eigen land rond de eeuwwisseling. Den Haag: J.N. Voorhoeve, 1978. Geb. in plastic band, 288 p., ill. Heruitgave van de foto’s uit de editie 1908-1911. Prijs: € 15 Nr.: R0389 Auteur/reiziger: Feith, Jan (inl.) Auteur: Feith, Jan (inl.) Het genot van ‘t buitenleven. [Amsterdam]: H. van Dam Azn. & Zonen, makelaars, [1917]. Oblong, ing., 48 p., ill.

Reclame-uitgave van makelaarskantoor Van Dam. De teksten - merendeels geschreven door J. van Hengel - betreffen tochtjes naar en rond bouwterreinen van deze firma: Heemstede (tussen Van Merlenlaan en Groenendaal), Oosterbeek (naast Kievitsdel), Doorwerth (Helweg), ‘t Gooi (Het Hoogt van ‘t Kruis) en “Amstelrust”. Prijs: € 35 Nr.: R0390 Auteur/reiziger: Fell, R. Auteur: Fell, R. A tour through the Batavian Republic during the latter part of the year 1800, containing an account of the revolution and recent events in that country. Londen: R. Phillips, 1801. Half leer, 12 + 396 p. Een der scharnieren van de band los. Lit: Jacobsen Jansen 223 Fell bezocht in oktober en november 1800 ons land en beschrijft: Brielle, Maassluis, Delft, Rotterdam, Overschie, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Broek in Waterland, Zaandam, Utrecht en Nijmegen. In De Navorscher van 1904 (p. 147 e.v.) is een deel van zijn reisverhaal in vertaling overgenomen, overigens zonder de naam van de auteur. Prijs: € 275 Nr.: R0391 Auteur/reiziger: Ferrier [de Fourettes], A. Auteur: Ferrier [de Fourettes], A. Description historique et topographique d’Amsterdam et de ses environs; avec une notice particulière sur les villes de Harlem et Utrecht. Brussel: Hauman, Cattoir & Cie., 1837. Geb. in half linnen, 111 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 1500 Gids voor Belgische reizigers naar Amsterdam met hoofdstukken over het paleis, de kerken, instituten en het museum (pp. 35-71). De schilderkunst heeft duidelijk zijn grote belangstelling. De pp. 72-109 betreffen de omstreken: Broek, Zaandam, Noordhollands kanaal, Haarlem en Utrecht. Het boekje is geïllustreerd met een uitvouwbare plattegrond van Amsterdam. Prijs: € 85 Nr.: R0392 Auteur/reiziger: Ferrier [de Fourettes], A. Auteur: Ferrier [de Fourettes], A. Description historique et topographique de La Haye. Avec des notices particulières sur les villes de Delft, de Rotterdam, de Dordrecht et de Breda. Brussel: Hauman, Cattoir & Cie., 1838. Geb. in modern linnen bandje, 175 p., ill. Het oorspronkelijke papieren omslag is op het bandje geplakt. Mooi exemplaar. Tussen p. 64 en 65 zit opnieuw een titelpagina gebonden, nu Brussel: Hauman et Cie., 1841, tevens een Franse titel en een titelprent. Lit: Bodel Nijenhuis 1084. Beschrijvingen van: Breda, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Haagse Bos, Scheveningen, Rijswijk, Loosduinen en Voorburg. Binnen de beschrijving van Den Haag o.a. aparte hoofdstukjes over de geschutgieterij van Maritz, de Koninklijke Bibliotheek, het Museum het Mauritshuis (p. 97149!) en het Cabinet Royal de Curiosités (p. 151-161). De titelprent toont een houtgravure van de Hofvijver. In 1837 was een dergelijk boekje over Amsterdam verschenen, van dezelfde auteur, en in 1840 publiceerde hij nog een gids voor geheel Holland. Prijs: € 85 Nr.: R0393 Auteur/reiziger: Ferrner, Bengt Auteur: Kernkamp, G.W. “Bengt Ferrner’s dagboek van zijn reis door Nederland in 1759”, uit Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 31 (1910), p. 314-509.

Ing. Bengt Ferrner (1724-1802) was een Zweeds sterren- en zeevaartkundige; zijn dagboek berust in de Koninklijke Bibliotheek van Stockholm. Van 1758 tot 1763 reisde hij met de zoon van een Zweedse industrieel en bankier Lefebure door Europa. Vijf maanden verbleef hij in ons land, in welke tijd hij een groot aantal mathematici en astronomen ontmoette. Ook technische bezienswaardigheden beschrijft hij uitgebreid, zoals bijvoorbeeld de zijdemolen aan de Vecht. Het grootste deel handelt over Amsterdam (Jacob de Clercq, fam. Grill, Arent Bruyn, Clifford, Hope, De Smeth, Van de Wal, Klaas de Vries, Jacob Cramer, Braamcamp, Joh. Burman). Voorts reist hij naar Haarlem, Beverwijk, Alkmaar, Hoorn, Edam, Monnickendam, Broek, De Hartenkamp, Leiden, Den Haag, Utrecht, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Hellevoetsluis. Deze publicatie wordt besloten met een uitvoerig register. Prijs: € 35 Nr.: R0394 Auteur/reiziger: Fisk, Wilbur Auteur: Fisk, Wilbur Travels in Europe; viz. in England, Ireland, Scotland, France, Italy, Switzerland, Germany and the Netherlands. 5de druk. New York: Harper, 1839. Geb. in leer, 16+688 p., ill. Band gerestaureerd. Lit: Jacobsen Jensen 300; Smith nr. F 32 (3de druk). De Amerikaanse schrijver Wilbur Fisk (1792-1839), president van de Wesleyan University, bezocht Europa in 1836. In Nederland beschrijft hij: Nijmegen, Loevestein, Dordrecht, Rotterdam, ‘s Gravenhage en Leiden. Het boek verscheen in 1838 en werd snel enkele malen herdrukt: deze vijfde editie reeds negen maanden na de eerste! Inmiddels was Fisk, na een verblijf in Italië, op 22 februari 1839 overleden: “his exhausted frame yielded to its severity”, aldus de uitgever in deze vijfde druk. Het boek is geïllustreerd met 8 (fraaie) gravures van: Isola Bella in het Lago Maggiore, Napels, St. Pieter in Rome, San Marco in Venetië, brug te Freiburg in Zwitserland, de tunnel onder de Thames, King’s College Chapel in Cambridge en vogelvlucht op Edinburgh. Prijs: € 450 Nr.: R0395 Auteur/reiziger: Fockens, Th. Auteur: Fockens, Th. Wegwijzer door Groningen, bevattende eene alphabetische opgave der gemeenten, steden, vlekken, dorpen [...] nering [...] der ingezetenen [...] zielental in 1878 [...] enkele geschiedkundige bijzonderheden en bezienswaardigheden [...]. Delfzijl: Jan Haan, 1879. Ing., 132 p. Fockens was onderwijzer te Surhuisterveen. In 1878 had hij al de tweede - zeer vermeerderde druk verzorgd van de ‘Wegwijzer door Friesland’, anoniem verschenen in 1866. Prijs: € 40 Nr.: R0396 Auteur/reiziger: Fokkens, Melchior Auteur: Fokkens, Melchior Beschrijvinge der wijdt-vermaarde koop-stadt Amstelredam, van hare eerste beginselen, oude voorrechten, en verscheyde vergrootingen; haar oude en nieuwe gebouwen [...] aanwyzende hare bezienswaardige en wonderlyke zeltzaamheden ten dienste van de inwoonders en alle liefhebbers die genegen zyn den stadt met kennis te besichtigen. Amsterdam: Markus Willemsz Doornik, 1662. 12º, perkament, (24) + 344 + (16) p., ill. Band gesleten, boekblok gedeeltelijk los. Lit: Haitsma Mulier/van der Lem 167; Van der Aa VI 140; NNBW VIII 553; I.H. van Eeghen in ‘Jrb Amstelodamum’ 66 (1974) 96-116; J. vd Zande in ‘Holland’ 17 (1985) 218-230; Nijhoff/van Hattum 95; deze druk niet in STCN Over Fokkens is weinig bekend, waarschijnlijk kwam hij uit Groningen en woonde te Amsterdam, waar hij o.a. blijspeldichter was. Van Eeghen noemt hem “een van die ongrijpbare figuren uit de 17de

eeuw”. Het hier aangeboden boekje is de - zeldzame - eerste druk. In hetzelfde jaar 1662 volgden een woordelijke nadruk bij A. en J. de Wees en een tweede druk bij Doornik. Ook die tweede druk werd door A. en J. de Wees in 1663 nagedrukt. Een derde, geheel gewijzigde druk volgde bij Doornik in 1664, maar nu is de tekst gevolgd van Van Domselaar en Commelyn (vgl Nijhoff/van Hattum 97). Het boekje is geïllustreerd met een frontispiece, een plattegrond en 10 gravures: gezicht op de stad vanaf het IJ, Trippenhuis, stadhuis, beurs, Admiraliteitshuis, ‘s Lands Magazijn, grafmonument J. van Heemskerck, grafmonument J. v. Galen, Diakonie weeshuis en Rasphuis. De afbeelding van het Trippenhuis zou in de tweede druk niet meer voorkomen, evenmin als de opdracht aan Louys en Hendrik Trip uit de eerste druk. Prijs: € 125 Nr.: R0397 Auteur/reiziger: Fokkens, Melchior Auteur: Fokkens, Melchior Beschrijvinge der wijdt-vermaarde koop-stadt Amstelredam, van hare eerste beginselen, oude voorrechten, en verscheyde vergrootingen; haar oude en nieuwe gebouwen, heerlyken aanwas, in 400 jaren, en, haar tegenwoordigen staat. 2e druk. Amsterdam: Abraham en Jan de Wees, 1663. 12º, perkament, (16) + 368 p., ill. Afgesneden waardoor één prent is beschadigd. Lit: Nadruk van A. en J. de Wees van de in 1662 bij Doornik verschenen tweede druk van dit boekje. Geïllustreerd met frontispiece en 10 prenten: gezicht op de stad vanaf het IJ (beschadigd door afsnijden), Trippenhuis, Admiraliteitshuis, ‘s Lands Magazijn, grafmonument J. van Heemskerck, grafmonument J. van Galen, Diakonie weeshuis, Nieuwe Kerk, Noorderkerk en Westerkerk. Prijs: € 125 Nr.: R0398 Auteur/reiziger: Forster, [Johann] Georg [Adam] Auteur: Forster, [Johann] Georg [Adam] Ansichten vom Niederrhein, von Brabant, Flandern, Holland, England und Frankreich, im April, Mai und Junius 1790. Leipzig und Wien: Bibliographisches Institut, [z.j.]. 12º, geb. in 19de-eeuwse halflinnen band, 582 p. Verschenen in de reeks “Meyers Volksbücher”. Lit: Jacobsen Jensen 206 (andere editie, vergl. ook S. 26); Bientjes, p. 288 (andere editie); Van der Meulen, p. 29 (de Nederlandse editie); Bodel Nijenhuis 169 (editie Berlijn 1791); Cox III p.104 (editie Berlijn 1791-94). Johann Georg Adam Forster (1754-1794) woonde in zijn jeugd een tijd in Parijs en Holland en doceerde daarna natuurlijke historie te Kassel en Wilna. Daarna was hij bibliothecaris te Mainz. De laatste jaren van zijn leven verbleef hij weer te Parijs. De ‘Ansichten vom Niederrhein’ verscheen in drie delen te Berlijn in 1791-1794 en werd geschreven naar aanleiding van Forsters reis in 1790 met de toen 21-jarige Alexander von Humboldt. Zij bezochten in ons land: Vaals, Zevenbergen, Haringsdijk, Katendrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Maassluis, Brielle en Hellevoetsluis. Forster was een der vroegste reizigers met gevoel voor schoonheid van het landschap. Ook literair is zijn geschrift waardevol. Het laatste gedeelte werd door L.F. Huber samengesteld uit de nagelaten papieren van Forster. Een Nederlandse vertaling verscheen te Haarlem bij C. Plaat in 1792: ‘Reisen (voornamelijk in de Nederlanden) in den jare 1790’, 4 delen. Prijs: € 125 Nr.: R0399 Auteur/reiziger: Forster, [Johann] Georg [Adam] Auteur: Forster, [Johann] Georg [Adam] Voyage philosophique et pittoresque sur les rives du Rhin, à Liège, dans la Flandre, le Brabant, la Hollande, etc., fait en 1790. Par George Forster, l’un des compagnons de Cook, traduit de l’Allemand, avec des notes critiques sur la physique, la politique et les arts, par Charles Pougens, 2 delen, Parijs: Buisson, An 3 (=1794-’95) Gebonden in 2 halfleren banden, 16 + 408 + 446 p.

Met exlibris van: Exupère DeFrancquen, Charles Vandeputte en Chateau de Marchienne. Franse vertaling van de ‘Ansichten vom Nederrhein ...’. In deel I een levensbericht van Forster. Prijs: € 325 Nr.: R0400 Auteur/reiziger: Forster, [Johann] Georg [Adam] Auteur: Forster, [Johann] Georg [Adam] Reisbriefe aus den Niederlanden 1790. Ausgewählt und herausgegeben von Leo Just. Brussel: Verlag De Lage Landen, 1943. Geb. in halflinnen, 75 p., ill. Passages uit ‘Ansichten vom Niederrhein’, voorzover betrekking hebbend op Nederland en België. Prijs: € 24 Nr.: R0401 Auteur/reiziger: Fouchier, L. en Ch. de Auteur: Fouchier, L. en Ch. de Au pays Hollandais. Ouvrage illustré de 60 gravures, tirées hors-texte et d’une carte en noir. Parijs: Hachette, 1913. Geb. in origineel karton, 228 p., ill. Lit: Koumans, p. 161. Deel in de reeks Collection des voyages illustrés. De volgende steden worden beschreven: Rozendaal, Middelburg, Veere, Domburg, Vlissingen, Zierikzee, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Brasemermeer, Kagerplassen, Boskoop, Hillegom, Haarlem, Ymuiden, Amsterdam, Marken, Broek, Monnickendam, Volendam, Zaandam, Alkmaar, Den Helder, Texel, Hoorn, Enkhuizen, Sneek, Bolsward, Franeker, Harlingen, Leeuwarden, Groningen, Drenthe, Zwolle, Kampen, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Maastricht, Utrecht, Den Bosch. De illustraties bestaan uit reproducties van foto’s, aangeleverd door de spoorwegmaatschappijen en de VVV’s. Prijs: € 60 Nr.: R0402 Auteur/reiziger: Fouchier, L. en Ch. de Auteur: Fouchier, L. en Ch. de Door “Holland”. Naar het Fransch van L. en Ch. de Fouchier, in De Aarde en haar volken (Haarlem: Tjeenk Willink & Zn.), jrg. 1916, p. 89-152. Gebonden jaargang, halflinnen. Vertaling van ‘Au pays Hollandais’ uit 1913, geïllustreerd met dezelfde foto’s als het boek. Prijs: € 60 Nr.: R0403 Auteur/reiziger: Francq van Berkhey, Johannes Le Auteur: Francq van Berkhey, Johannes Le Natuurlyke historie van Holland. 9 delen. Amsterdam: Yntema en Tieboel, 1769-1811. [Deel 4.2-9 verschenen als Natuurlijke historie van het rundvee in Holland. Leiden: P.H. Trap, 1805-1811.] Geb. in halfleer, ill. Mooie set. Lit: Arpots, Vrank en Vrij, 147; Tiele, 96. Groot project van de Leidse lector Le Francq van Berkhey (1729-1812), betreffende de verschillende aspecten van de natuurlijke geschiedenis van Holland. Deel I en II betreffen de natuurkundige gesteldheid en geologie van het gewest Holland. In deel III volgt o.m. de etnologie. Voor volkskundige gebruiken en voor de geschiedenis van de veeteelt in Holland is het boek een van de belangrijkste bronnen, maar ook voor de beschrijving van de verschillende regio’s en plaatsen in Holland is het boek belangrijk. Het heeft veel, soms gevouwen en soms handgekleurde gravures door D. Veelwaard, J.E. van Varelen, N. van der Meer, R. Vinkeles en S. Fokke, vaak naar ontwerpen van Berkhey zelf. Beroemd zijn bijvoorbeeld de grote prenten van het ijszeilen op de Zaan en van een paardenrace bij de Haagsche Schouw bij Leiden, beide van S. Fokke. Prijs: € 3900

Nr.: R0404 Auteur/reiziger: Franquinet, G.D. en L.J. Suringar Auteur: Franquinet, G.D. en L.J. Suringar Maastricht. Geschiedenis, merkwaardigheden en omstreken, Maastricht: H. Bogaerts, 1875 Ing., 69 p. Gids voor Maastricht en omstreken, samengesteld voor de deelnemers aan het 14e Ned. Taal- en Letterkundig Congres dat in 1875 te Maastricht werd gehouden. De auteurs waren organisatoren van het congres. Prijs: € 175 Nr.: R0405 Auteur/reiziger: [Friesche doek] Auteur: [Friesche doek] [Friesche doek: katoenen doek, met daarop afgedrukt gelithografeerde stadsgezichten van Leeuwarden en Friese klederdrachten. Een en ander naar tekeningen van J.H. Matijssen en gedrukt in de Leeuwarder Katoenfabriek van A.J. Bruinsma in 1836. 77x 84 cm In goede conditie. Vroeg souvenir-artikel en een stukje Friesland-promotie. De stadsgezichten zijn: een groot profielgezicht op Leeuwarden, de Tuinsterpoort, de Vrouwenpoort, het stadhuis, de Hoeksterpoort en de Wirdumerpoort. Verder een afbeelding van een “Friesche maaltyd 1420” en klederdrachten uit de jaren 1200, 1550, 1790, 1835 en 1836. In 1837 sloot de fabriek van Bruinsma, waardoor de plannen voor een “Hollandsche doek” niet uitgevoerd werden. Van de lithosteen met het Haarlemse stadsgezicht dat voor deze doek bestemd was, werden enkele afdrukken op papier gemaakt, waarvan er één door Eekhoff aan het Haarlemse archief werd geschonken (A.V.K., nr 1689). Prijs: € 795 Nr.: R0406 Auteur/reiziger: Friesland Auteur: Friesland Friesland, in De aarde en haar volken, 1883, Haarlem: Tjeenk Willink 1883 Geb., ca. 60 p. in 5 gedeelten, ill. Watervlekkig. Uitvoerige beschrijving van Friesland in de jaargang 1883 van ‘De Aarde en haar Volken’ in de vorm van een wandeling. Royaal geïllustreerd met houtgravures en een gelithografeerde provinciekaart. Prijs: € 90 Nr.: R0407 Auteur/reiziger: Fromentin, Eugène Auteur: Fromentin, Eugène Les maîtres d’autrefois. Belgique-Hollande. Basel: Editions Holbein, 1947. Ing., 396 p., ill. Klassiek boek voor de geschiedenis van de kunst in de Lage Landen. Gebaseerd op de reizen van de Franse kunstschilder Fromentin (1820-1876). Voor het eerst verschenen in afleveringen in 1876 in de ‘Revue des deux Mondes’ en in hetzelfde jaar te Parijs in boekvorm gepubliceerd. Vele herdrukken en vertalingen volgden. Afgezien van hoofdstukken over Rembrandt, Potter, Ruysdael, Cuyp en andere schilders, ook hoofdstukken over Den Haag en Scheveningen, Haarlem en Amsterdam (o.a. de collecties Six en Van Loon). Prijs: € 25 Nr.: R0408 Auteur/reiziger: Führer Auteur: Führer Der Führer am Rhein von seinen Quelle bis zur Mündung. Ein Handbuch für Freunde der schönen Natur, der Kunst und des Alterthums, mit ausgewählten Balladen und Liedern. 2de vermeerderde druk. Bonn 1851.

Ing., 332 p. Mist de kaart. Pp. 316-322 betreft Elten, Nijmegen, Rotterdam. Prijs: € 15 Nr.: R0409 Auteur/reiziger: Garampi, Giuseppe Auteur: Weech, Fr. von Monsignore Garampi in Holland im Jahre 1764; in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 20 (1899), p. 193-238. Ing., Lit: Jacobsen Jensen, 148; D. Vanysacker, ‘Impressies en bekommernissen van een Italiaans prelaat op doorreis in de Nederlanden (1762)’, in: ‘De Achttiende Eeuw’ 35 (2003) 57-64 (met lit. opgave!) Graaf Giuseppe Garampi (1725-1792) was prefect van het Vaticaans archief. Hij bezocht Nederland in juli 1764: Nijmegen, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Utrecht, Zeist, Amsterdam, Zaandam, Broek, Haarlem, Moerdijk. Zijn eerdere reis in ons land in 1761-1763 is gepubliceerd in 1889 (Jacobsen Jensen, 145). Prijs: € 35 Nr.: R0410 Auteur/reiziger: Gardilanne, Gratiane de; Elizabeth Whitney Moffatt Auteur: Gardilanne, Gratiane de; Elizabeth Whitney Moffatt The national costumes of Holland, fifty studies reproduced by lithography in full colours from the originals, with an introduction and explanatory letterpress by Alma Oakes. Londen: Harrap, 1932. Geb. in marokijn, 115 p., ill. Gedrukt in een oplage van 520 exemplaren. Lit: Niet in Lipperheide. Het boek bevat 50 kostuumplaten, kleurenlitho’s, van personen, ten voeten uit, afgebeeld voor een wand van blauwe tegeltjes. Per plaat ca. 2 p. verklarende tekst. Beschreven worden: Hindelopen, Makkum, Friesland, Groningen, Staphorst, Hoorn, West-Friesland, Bergen, Urk, Marken, Volendam, Nunspeet en Hierden, Doornspijk, Huizen, Spakenburg en Bunschoten, Scheveningen, SchouwenDuiveland, Zuid-Beveland, Middelburg, Walcheren, Arnemuiden en Westkapelle, ZeeuwsVlaanderen, Axel, Den Bosch, Meijerij van Den Bosch en Limburg. De gezichtsuitdrukkingen van de afgebeelde personen zijn een nadere studie waard! Dezelfde auteurs publiceerden in 1929 ‘Les costumes régionaux de France’ (Lipperheide Fe 25). Prijs: € 695 Nr.: R0411 Auteur/reiziger: Gargon, Mattheus Auteur: Gargon, Mattheus Walchersche Arkadia, waar in op een zoetvoerigen trant, onder zedige Lief-kozeryen en stichtelijke Bespiegelingen, Oorspronk, Heerlijkheden, Ambachten, Vliedbergen, Dijken, Stroomen, Zeeden, Rechten, Aanwassen, Grondbraken, Lusthoven, Oudheden, en Hedendaagse Vermaaklijkheden van Walcheren, inzonderheid de beroemde Nehalennia van Domburg, en Herkules Maguzanus van Westkapelle, en andere Zeldzaamheden van dit Eiland, en de Buurvolkeren nagespoort en opgeheldert worden. 2 delen in 1 band, 2de druk. Leiden: S. Luchtmans, 1715-1717. Geb. in perkament, (16)+318+(14)+(16)+367+(27) p., ill. Goed exemplaar, met ex libris Jhr. Henri de Brauw. Lit: Nijhoff/Van Hattum 101, 102. Mattheus Gargon (1661-1728) was predikant en rector van de Latijnse school te Vlissingen. In 1715 verscheen de eerste druk van het eerste deel van zijn ‘Walchersche Arkadia’, dat in één deel compleet was. Het boek was echter zo’n succes dat nog in hetzelfde jaar een tweede druk verscheen en twee jaar later een tweede deel. Het hier aangeboden exemplaar bestaat uit een tweede druk van het eerste deel en een eerste druk van het tweede deel. In 1746 zou nog een derde druk van het eerste deel en een tweede druk van het tweede deel verschijnen, waarvan in 1755 nog een titeluitgave verscheen. De tekst is in proza en beschrijft een tocht over het eiland met veel bijzonderheden over

bezienswaardigheden. De prenten zijn van F. Bleyswijk en betreffen in deel I: een titelplaat, een kaart van Zeeland in 600, een kaart van Zeeland in 1540, 8 prenten betreffende de Nehalennia-dienst, 1 plaat van Hercules Magusanus, 1 plaat van een zich geselende man, 3 vogelvluchtkaartjes van Middelburg, Vlissingen en Veere en een kaartje van de Zeeuwse grenzen naar Ortelius. Het tweede deel heeft dezelfde titelplaat, 1 plaat van Nehalennia, 4 portretten van de hertogen van Bourgondië, 2 uitslaande prenten van het droogdok te Vlissingen en een afbeelding van “Onze Lieve Vrouw van den Polder”. Prijs: € 450 Nr.: R0412 Auteur/reiziger: Garthoff, Bert Auteur: Garthoff, Bert Zomaar wat zwerven, 2e druk, Amsterdam 1962 Geb., 255 p., ill. (tekeningen door Peter van Straaten). Sympathiek boek, o.a. over Bronkhorst, Veere, Thorn. Prijs: € 8 Nr.: R0413 Auteur/reiziger: Gassendi, Pierre Auteur: Sassen, Ferd. De reis van Pierre Gassendi in de Nederlanden (1628-1629). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1960. Ing., 47 p. In de Noordelijke Nederlanden was Gassendi o.a. in Middelburg, Den Haag, Delft, Leiden, Amsterdam, Utrecht en Dordrecht. Aldaar veel contacten met geleerden. Prijs: € 20 Nr.: R0414 Auteur/reiziger: Gauchez, Maurice Auteur: Gauchez, Maurice Images de Hollande. Le Louange de la Terre (deuxième cahier). Poèmes. Parijs: Librairie générale des sciences, arts et lettres, [ca. 1920?]. Ing., 97 p., ill. Gedichten over o.a. Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Haarlem en Haarlemmerhout, Veere, Amsterdam, Monnickendam, Zaandam, Arnhem en Delft. Met reproducties naar tekeningen van A. van Beurden, van gezichten te Veere, Amsterdam, Zierikzee? en ? Het eerste cahier van Le Louange de la Terre was getiteld ‘Simples Croquis’ en had geen betrekking op Nederland. Prijs: € 20 Nr.: R0415 Auteur/reiziger: Gauchez, Maurice Auteur: Gauchez, Maurice Le charme de la Hollande. Illustrations en couleurs de Henri Cassiers, Parijs: l’Edition d’Art H. Piazza, [1932]. Ing., 142 p., ill. Mooi exemplaar. Een van de 650 exemplaren op “Japon impérial” uit een totale oplage van 1000. Beschrijvingen en fraaie gekleurde illustraties van Cassiers, van onder meer de volgende plaatsen: Rotterdam, Hoorn, Volendam, Amsterdam, Veere, Gouda, Axel, Enkhuizen, Zierikzee, Dordrecht, Edam en Marken. De illustraties lijken bedriegelijk veel op aquarellen en zijn uitgevoerd in z.g. “pochoir”-druk. Prijs: € 125 Nr.: R0416 Auteur/reiziger: Gauthier-Stirum, P.J. Auteur: Gauthier-Stirum, P.J. Voyage pittoresque dans la Frise, une des sept provinces-unies. Parijs: Belin-le-Prieur, 1837. 12º, half leer, 315 + (3) p., ill.

Boekblok los in de band, maar verder goed exemplaar. Titelschildje met gouden letters op versierde leren rug. Op laatste blz een halve blanco pagina uitgesneden. Lit: Niet in Bodel Nijenhuis (cf 2605); niet in Lipperheide, niet in Colas; G. Aders e.a., Die Grafen Van Limburg Stirum, Teil I, Band I, Assen 1976, p.231-232 Eerste druk van een zeldzaam boekje over Friesland door P.J. Gauthier. Pierre Joseph Gauthier (1784 1851) was een Fransman die van 1810 tot 1813 te Sneek werkzaam was voor de Franse registratiewetgeving. In 1813 ging hij terug naar Frankrijk om zijn loopbaan te eindigen als “maire” van Seurre. Hij was gehuwd met Charlotte Johanna van Limburg Stirum (1790 - 1828) en noemde zich “Gauthier-Stirum”. Het boekje is voor een groot deel gebaseerd op zijn herinneringen uit de jaren 1810-13, maar geeft ook recentere informatie, zoals over de watersnood van 1825. Er bestaan drie edities: in 1839 verscheen een tweede druk (titeluitgave) in Auxonne, met slechts één afbeelding en uit 1863 dateert een derde editie. De eerste druk is geïllustreerd met zes litho’s van Jobard uit Dyon van: een “Beurtman” (een beurtvaarder voor de kust van Friesland), “Frisonne en chapeau de cérémonie”, “Paysan et paysanne Frison”, “Garde de nuit” (nachtwacht met ratel), “Batelier et paysan des environs de Heerenveen” (schipper met kazen), “Femme et fille de Hindelopen” (meisje op beschilderde slee en vrouw met schaats). De tekst geeft veel bijzonderheden over leven en werken in Friesland en wijdt aparte hoofdstukjes aan Leeuwarden, Harlingen, Franeker, Sneek, Heerenveen, Wijkel, Dokkum, Bolsward, Staveren, Hindelopen, Slooten, Workum, IJlst en Lemmer. Het boekje is opgedragen door Gauthier aan zijn overleden vrouw, geboren te Leeuwarden, en aan zijn schoonzuster, Catharina Wilhelmina douairière Driessen geb. gravin Van Limburg Stirum, “directorin” van het weeshuis in Leeuwarden. De opdracht is gedateerd Seurre, 29-11-1835. Prijs: € 750 Nr.: R0417 Auteur/reiziger: Gautier, J. Auteur: Gautier, J. Le voyageur dans le royaume des Pays-Bas, contenant une description géographique, historique et statistique du royaume des Pays-Bas, suivi d’un itinéraire général des postes. Brussel: C.J. de Mat fils en H. Remy, 1827. Geb. in half leer, 10+426+30 p., geïll. met uitvouwbare kaart. Onderzijde rug los. Op de rug eigendomsmerk: D.B. Lit: Van der Meulen, p 32; Bodel Nijenhuis 269. Reisgids voor het koninkrijk dat in 1827 uit Nederland én België bestond. Per provincie worden de belangrijkste plaatsen beschreven met bezienswaardigheden en belangrijke gebeurtenissen (de laatste tot kort voor 1827). De bijlage (30 p.) geeft de routes en tarieven voor het reizen per postkoets door het koninkrijk. De grote, gegraveerde kaart is geredigeerd en gegraveerd door Ambroise Tardieu en bevat de belangrijkste steden en dorpen, de wegen daartussen en bij veel plaatsen de jaartallen van belangrijke gebeurtenissen. De auteur was “avocat à la cour supérieur de justice à Bruxelles”. Prijs: € 350 Nr.: R0418 Auteur/reiziger: Geard, Chas. Auteur: Geard, Chas. Portable lodgings in Dutch waterways; a holiday cruise in a steam yacht, with illustrations from photographs by the author. Londen: Mason & Payne, [ca. 1887]. Geb., 8º, oblong, 53 p., ill. In een exemplaar staat een opdracht van de auteur gedateerd Oct. 88. Het boekje moet dus in of vóór 1888 zijn verschenen en na ca. 1886 i.v.m. het vermelden van het boek van Davies. De “portable lodgings” was het stoomjacht Phoenix. De auteur vertelt in zijn voorwoord dat de inspiratie voor het boek kwam van C. Davies’ boek ‘On Dutch waterways’ (ca. 1886). Via Ostende, Brugge en Gent voer men door Nederland: Sas van Gent, Terneuzen, Wemeldinge, Goes, Dordrecht, Rotterdam, Gouda, Boskoop, Ouderkerk a.d. Amstel, Amsterdam, Monnickendam, Marken, Spaarndam (“the only dirty town in Holland”), Haarlem, De Cruquius, Leiden, Alphen aan den Rijn. De illustraties bestaan onder meer uit gravures via het systeem Krakow van foto’s van de auteur van: Sas van Gent, Wemeldinge, Boskoop, Amsterdam (Zuiderkerk), Haarlem en Leiden.

Prijs: € 75 Nr.: R0419 Auteur/reiziger: Gebouwen Auteur: Gebouwen Gebouwen, gezichten en oudheden der stad Amsterdam. Haarlem: J. Marshoorn, 1741. Half linnen, 410 + (6) p., ill. Slordig exemplaar, mist de titelplaat. Lit: Nijhoff/van Hattum 106 Tweede uitgave van een in 1736 voor het eerst verschenen boekje met 22 gravures door J. Lamsvelt, A. van der Laan en J. Folkema, waarop 108 afbeeldingen van Amsterdamse huizen. Deze gravures waren in 1723 voor het eerst verschenen in R. van Leuves ‘’s Werelds koopslot’, een uitgave van J. Verheyden. Marshoorn schrijft in een woord vooraf dat hij deze prenten “door inkoop machtig is geworden” en door een “oudheidkundige liefhebber” de tekst heeft laten verzorgen. Van het boekje van Van Leuve verschenen twee uitgaven, van dat van Marshoorn vier. Achterin dit exemplaar een fonfslijst van Marshoorn van 4 pp. Prijs: € 60 Nr.: R0420 Auteur/reiziger: Geheijm Auteur: Geheijm Geheijm-schrijver van Staat- en Kerke der Vereenigde Nederlanden, beginnende met die van de provincie Utrecht. Openbarende veele lang verswegen [...] zaken, rakende de grensscheydinge, groote en gelegenheid der [...] steden, dorpen en gehugten [...] de gesteldheid van orgels en klokkenspellen. Eerste deel, eerste [t/m zevende] stukje. Utrecht/Amsterdam: J.C. ten Bosch en W. Eleveldt, 17591760. 4º, geb., (8)+390 p. Alles wat verscheen. Lit: Bodel Nijenhuis 2294. Zeldzaam boek door onbekende auteur. Uitvoerige beschrijvingen van provincie en stad Utrecht, Montfoort, Vreeswijk, Jutphaas, Bilt, Maarssen, Breukelen, Ter Aa, Loenen, Loenersloot, Abcoude en Baambrugge, Mijdrecht, Thamen, Kudelstaart, Wilnis, Vleuten, De Meern, Kockengen, De Haar, Tienhoven, Zegveld, Kamerik, Harmelen, Langerak, Willige Langerak, Lopik, Zevenhoven, Linschoten, Amersfoort, Zeist, Zuilen, Westbroek, Maartensdijk, Vreeland, Nigtevecht, Ankeveen, Kortenhoef en Nederhorst den Berg. Van deze plaatsen een beschrijving, wereldlijke en kerkelijke gebouwen, predikantenlijsten, scholen, nijverheid, herbergen, transportmogelijkheden, etc., etc., met veel aandacht voor orgels en luidklokken. Ook de bierbrouwerijen in de provincie krijgen royaal aandacht. Prijs: € 495 Nr.: R0421 Auteur/reiziger: Gelder, J.J. de Auteur: Gelder, J.J. de A journey through old Holland, written by J.J. de Gelder litt. dots published for the Holland-America line, Rotterdam: Brusse, 1913 Ing., [64] p., ill Lit.: S. v. Faassen? Propagandaboekje van de H.A.L., boekontwerp S.H. de Roos. Prijs: € 15 Nr.: R0422 Auteur/reiziger: Geldersche arkadia Auteur: Geldersche arkadia Zie [Nijhoff, Isaak Anne] Prijs: €

Nr.: R0423 Auteur/reiziger: General view Auteur: General view A general view of the Netherlands, IX. P.G. van Tienhoven, Fisheries in the Netherlands. [Den Haag 1915]. Ing., 58 p. Deeltje uit een reeks van 25 brochures over ons land, gepubliceerd voor de Panama-Pacific International Exposition, uitgave van The Commercial Department of the Netherlands Ministry of Agriculture, Industry and Commerce. Prijs: € 24 Nr.: R0424 Auteur/reiziger: Genlis, mevrouw [C.S.F. de DuCrest de Saint-Aubin, comtesse] de Auteur: Genlis, mevrouw [C.S.F. de DuCrest de Saint-Aubin, comtesse] de Handboek voor reizenden, tot redewisseling op weg, te water en te land, en in steden en plaatsen waar men zich ophoudt [...] in vier talen: Nederduitsch, Fransch, Engelsch en Hoogduitsch. Manuel du voyageur [...], The traveller’s compagnion [...], Handbuch für Reisende [...], Amsterdam: Mortier, Covens & Zoon, Ten Brink & De Vries, 1819 Geb., 460 p. Band gerepareerd. Lit: Saalmink p. 682 (geen verblijfplaats gevonden!) De Franse schrijfster Madame de Genlis (1746-1830) was onder andere gouvernante van de latere Franse koning Louis-Philippe. Wegens intriges was zij genoodzaakt naar Amerika te emigreren, maar later verbleef zij weer in Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Dit verblijf in vele landen zal de achtergrond zijn van dit handboek. Een editie Frans-Zweeds-Engels-Duits was in 1807/1809 in Parijs verschenen. Enkele citaten: Ik wil een buitenplaats kopen; Uw voeten staan binnenwaarts, zet die buitenwaarts; Ik wenschte een gegraveerd en gekleurd kruidboek te kopen, etc. Prijs: € 495 Nr.: R0425 Auteur/reiziger: Gens, Eugène Auteur: Gens, Eugène Les monuments de Maestricht, Maastricht: Bury-Lefebvre, 1843 Geb., 140 p. Gebonden met: Eugène Gens, Histoire et description de l’église de St. Servais à Maestricht, Maastricht: Bury-Lefebvre, 1843, 71 p. En met: Victor Joly, Siège de Maestricht sous Alexandre Farnèse, duc de Parme, en 1579, Maastricht: Bury-Lefebvre, 1840, 118 p. Gidsje voor Maastricht. De pp. 1-71 behandelen de Eglise de St. Servais (geheel dezelfde tekst als het bijgebonden boekje). Dan volgen de Eglise de Notre Dame, de Eglises de St. Jean en St. Mathieu en St. Martin te Wijck. Vervolgens de Maasbrug en de vestingwerken. Prijs: € 175 Nr.: R0426 Auteur/reiziger: Geöffnete Raritäten Auteur: Geöffnete Raritäten Die Geöffnete Raritäten und Naturalien-Kammer, worinnen der galanten Jugend, andern Curieusen und Reisenden gewiesen wird, wie sie Galerien, Kunst- und Raritätenkammern mit Nutzen besehen und davon raisonieren sollen, wobey eine Anleitung wie ein vollständiges Raritätenhaus anzuordnen und einzurichten sey. Hamburg: B. Schillern, 1707. 12º, ing., 168 + (10) p., ill. Modern papieren omslag, grote lichtbruine watervlek door het gehele boekje. Lit: Catalogus ‘De wereld binnen handbereik’ (Amsterdam 1992) nr 19 (met afb. van titelp.); idem begeleidend boek afb. 180; Catalogus antiquariaat P. Jammes, ‘Cabinets de curiosités’ (Parijs z.j.) nr 186; Dünnhaupt 2648, 21, 2; Kress, suppl. 2287 In de eerste jaren van de 18de eeuw verscheen bij Schillern te Hamburg onder de verzameltitel ‘Der geöffnete Ritter-platz’ een serie informatieve inleidingen op verschillende vaardigheden en vakken

voor lieden van stand. Dit deeltje over het aanleggen van rariteitenverzamelingen schetst hoe zo’n verzameling er hoort uit te zien, geïllustreerd met 12 gravures (waarvan één uitslaand), waarop o.a. het meubilair en de verzamelgebieden worden afgebeeld. Het boekje is enkele malen herdrukt. Jammes noemt een druk uit 1704. De titelpagina van het in de catalogus ‘De wereld binnen handbereik’ afgedrukte exemplaar, ook met het jaartal 1707, is niet identiek aan het hier aangeboden exemplaar.$Op de pp. 137-168 vindt men een lijst van rariteitenkabinetten in Europa “welche man auff den gewöhnlichen Reisen zu besehen findet”. In Nederland beschrijft de onbekende auteur (die schrijft de meeste kabinetten zelf bezocht te hebben): Amsterdam (kabinet Ruysch, Johann Völcker e.a.), Leiden (Hortus, anatomiekamer), Rotterdam, Delft (Van Leeuwenhoek). Het boek wordt veelal zonder auteursnaam vermeld, doch men vindt ook P.J. Marperger als auteur. Prijs: € 475 Nr.: R0427 Auteur/reiziger: Geographisch woordenboek [...] Friesche dorpen Auteur: Geographisch woordenboek [...] Friesche dorpen Zie: [Burmania, E.M. van] Prijs: € Nr.: R0428 Auteur/reiziger: Gérard, Léon Auteur: Gérard, Léon A travers la Hollande. Parijs: P. Roger & Cie., 1911. Ing., 204 p., ill. Lit: Koumans, p. 161. Behalve algemene informatie over ons land (tabak, spiritualiën, kaas, tulpen, koloniën) beschrijft Gérard: Zeeland, Rotterdam, Dordrecht, Gorinchem, Delft, Leiden, Utrecht, Den Haag, Amsterdam, Marken, Volendam, Gouda, Haarlem, Alkmaar, Hoorn, Drenthe, Leeuwarden, Arnhem en Nijmegen. De 51 tekeningen van J.B. Heukelom geven gezichten in bovengenoemde steden en ook in Volendam, Middelburg, Monnickendam, Vlaardingen, Moerdijkbrug, Enkhuizen en Den Bosch. Prijs: € 35 Nr.: R0429 Auteur/reiziger: Gerdes, E. Auteur: Gerdes, E. Christelijke philantropie in Nederland. Reisherinneringen. Nijmegen: P.J. Milborn, 1880. Geb. in linnen stempelband, 490 p., ill. Goed exemplaar. Eduard Gerdes (1821-1898) was evangelist en volksschrijver. In dit boek beschrijft hij reizen naar een aantal inrichtingen op het gebied der inwendige zending: de weesinrichting te Neerbosch, Ermelo, Hoenderlo, huis van barmhartigheid te Den Haag, Koning-Willemshuis te Amsterdam, Heldringgestichten te Zetten, Diaconessenhuis Utrecht, Diaconessenhuis Den Haag, Bewaarhuis voor halve wezen Den Haag, Tehuis voor militairen Den Haag, Schooneberg bij Rotterdam, Bethanië te Zeist, werkinrichting voor blinden te Rotterdam en de Christelijke Philantropische instellingen te Doetinchem. Het boek heeft gekleurde litho’s van Neerbosch (2x), Ermelo, Koning-Willemshuis, Zetten (2x), Diaconessenhuis te Utrecht (2x), Schooneberg, Diaconessenhuis Den Haag en Ruimzicht te Doetinchem. Prijs: € 195 Nr.: R0430 Auteur/reiziger: [Gerlach, J.W.E., e.a.] Auteur: [Gerlach, J.W.E., e.a.] Gids en reisboek voor de stad en de provincie Utrecht. Utrecht: L.E. Bosch & Zoon, [1884]. Ing., 8+163 p. Van het originele papieren omslag ontbreekt de achterzijde.

Zeer uitvoerig overzicht van stad en provincie in 1884 (het jaartal blijkt hier en daar uit de tekst). Van alle gemeenten: historie, bronnen van bestaan, ligging, middelen van verkeer, hotels, herbergen, sociëteiten, merkwaardige gebouwen en wandelingen en rijtoeren. Prijs: € 75 Nr.: R0431 Auteur/reiziger: Gezichten Auteur: Gezichten Gezichten uit Gelderland, z.p., z.j. [ca 1910?]. Rood linnen map, oblong (36 x 44 cm) met deze tekst en 9 fotobladen. Met 9 platen compleet? Omslag vlekkig. Lit: Niet in Gouda Quint De foto’s hebben gedrukte onderschriften: Het Elyzeesche dal, De Meerwijk, Beeksche vaart, De Voerweg, Hunerpark, De Waal bij Nijmegen, Het Groenewoud, Lent, Sluis aan den weg naar Beek. Rechtsonder iedere foto in kleine letter: “Mij voor Photo-lith. & zincogr. Singel 514, Amst.” Prijs: € 90 Nr.: R0432 Auteur/reiziger: Gids Auteur: Gids Gids door Nederland. Bewerkt door de Nederlandsche Vereeniging voor Economische Geographie en uitgegeven in samenwerking met de “Centrale Commissie voor Plan 1913”. Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1913. Ing., 83+(18) p., ill. Ter gelegenheid van de vele vreemdelingen die Nederland in 1913 zouden bezoeken - opening Vredespaleis en diverse tentoonstellingen - besloot het bestuur van de in 1909 opgerichte Ned. Ver. voor Economische Geographie deze gids het licht te doen zien. Voorzitter van het dagelijks bestuur was Dr. H. Blink. Prijs: € 35 Nr.: R0433 Auteur/reiziger: Gids Auteur: Gids Gids voor de zomerverblijfplaatsen van Nederland, 1917. ‘s Gravenhage: Algemeene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingen verkeer, [1917]. Ing., 175 p., ill. Eerste (en enige?) uitgave. Beschreven worden de Noordzeebadplaatsen en toeristische plaatsen als Ginneken, Oisterwijk, Geuldal, Haamstede, Renesse, Alphen aan den Rijn, Rockanje, Warmond, Aalsmeer, Haarlem, Heemstede, Hilversum, Laren, Schoorl, Amerongen, Loosdrecht, Vechtstreek, Apeldoorn, Bennekom, Epe, Denekamp, Hellendoorn, Ootmarsum, Sneek, etc. Prijs: € 30 Nr.: R0434 Auteur/reiziger: Gids Auteur: Gids Gids voor Nederland (geïllustreerd). Uitgave 1918. Amsterdam: Hollandsche Uitgeversmaatschappij “Amsterdam”, 1917. Ing., ca. 400 p., ill. Mist rug. Voorwoord door B. Nierstrasz. Bedoeld als eerste jaargang van een reeks. Beschrijft de toeristische bezienswaardigheden van Nederland met afbeeldingen, kaarten en plattegronden. Voorts veel advertenties. Prijs: € 45 Nr.: R0435 Auteur/reiziger:

Giovane, Julie, herzogin von, geb. von Mauersbach

Auteur: Giovane, Julie, herzogin von, geb. von Mauersbach Plan pour faire servir les voyages à la culture des jeunes gens qui se vouent au service de l’état dans la carrière politique, accompagné d’un précis historique de l’usage de voyager et d’une table pour faciliter les observations statistiques et politiques ..., Wenen: Wed. Alberti, 1797 4º: ing, [6] + 108 p., ill. Wat gesleten aan de rug. Julie hertogin van Giovane, geb. Von Mauersbach (1766-1805) was een Duitse schrijfster, die in dit boek algemene aanwijzingen geeft voor de “grand tour” van jonge lieden: voorbereidingen, waarop te letten tijdens de reis, gedrag tijdens en na de reis, etc. Het boek bevat een stippelgravure met het portret van de auteur (John naar Kinninger) en twee uitslaande “tables”. Een derde “table” is in dit exemplaar niet aanwezig. Prijs: € 150 Nr.: R0436 Auteur/reiziger: Giovanelli, Andrea en Benedetto Auteur: Giovanelli, Andrea en Benedetto Lettere di viaggi. Venetië: Acura del principe Alb. Giovanelli, 1907. Ing., 6+462 p., ill. Gedrukt in een oplage van 200 genummerde exemplaren op zwaar papier en met perkamenten omslag. Van dit exemplaar is de omslag beschadigd. Reisbeschrijving in brieven van gebroeders Giovanelli, gemaakt in de jaren 1745 tot 1750. Ons land bezochten zij in 1749: Breda, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Vlissingen. De illustraties bestaan uit reproducties van hoge kwaliteit van schilderijen en prenten. Prijs: € 225 Nr.: R0437 Auteur/reiziger: Gittée, Aug. Auteur: Gittée, Aug. Bij onze noorderbroeders. Reisindrukken uit Holland. Gent: J. Vuylsteke, 1893. 14+183 p., ill. Exemplaar met stempel bibliotheken Antwerpen en Ostende. De auteur, leraar aan het Koninklijk Athenaeum te Luik, beschrijft reizen door en naar: Walcheren, Moerdijkbrug, Biesbosch, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Broek, Marken, Utrecht en Arnhem. Als illustraties zijn 12 platen door J. Malvaux naar A. Heins opgenomen (Moerdijkbrug, Dordrecht, Rotterdam (een binnengracht, Coolsingel), Den Haag (Hofvijver), Leiden (stadhuis), Amsterdam (paleis, Herengracht, Rijksmuseum, Paleis v. Volksvlijt), Utrecht, Arnhem) en een uitvouwbare kaart. Het boek is door Gittée opgedragen “aan de herleving van den Nationalen Volksgeest in Vlaanderen”. De auteur uit zich herhaaldelijk pro-Nederland, dat door de “domheid” van 1830 van Vlaanderen is gescheiden. Prijs: € 95 Nr.: R0438 Auteur/reiziger: Gobert, Aug. Auteur: Gobert, Aug. Guide du voyageur en Belgique, sur le parcours du chemin de fer de l’état, avec la description de tout ce qu’offrent de curieux les villes qu’il relie, l’indication des lieux par ou il passe, et des principaux ouvrages d’art exécutés sur les différentes sections. Brussel: Société nat. pour la propagation des bons livres, 1838. Linnen bandje, 8 + 229 p., ill. De auteur was employé van de spoorwegen en de tekst gaat uit van de toen aanwezige lijnen: noordzuid de lijn Antwerpen-Brussel en west-oost de lijn Ostende-Mechelen-Luik-Verviers. Het boekje bevat een kaartje van deze spoorwegen en tegenover de titelpagina een ingeplakte gravure van het stadhuis van Brussel. Prijs: € 75 Nr.: R0439

Auteur/reiziger: Godoy, Adèle J. Auteur: Godoy, Adèle J. Cartas de Holanda, publicadas en “Las Novedades” Nueva York, Segunda serie, Rotterdam: W.J. van Hengel, 1912 Ing., 221 p. Inliggend een briefkaart dd 1911 van Adèle aan mevr. Van Oordt-de Jong te Rotterdam. In 1907 was het eerste deel van de ‘Cartas de Holanda’ verschenen bij Meindert Boogaerdt te Rotterdam. Adèle J. Godoy was letterkundige en toneelspeelster, die haar jeugd in Amerika doorbracht en in 1880 naar Nederland kwam. Tevens was zij vertaalster Nederlands-Spaans en lerares Spaans aan de Handelsschool te Rotterdam. In de vorm van brieven aan de directie van ‘Las Novedades’ schrijft zij over haar belevenissen in Nederland. De brieven in deze tweede bundel zijn gedateerd tussen 1907 en 1911. Prijs: € 35 Nr.: R0440 Auteur/reiziger: Gölnitz, Abraham Auteur: Gölnitz, Abraham Ulysses Belgico-Gallicus, fides tibi dux et Achates, per Belgium Hispan., regnum Galliae; Ducat. Sabaudiae, Turinum usq. pedemonti metropolin. Leiden: officina Elzeviriani, 1631. 12º, geb. in perkament, (8)+671+(21) p., met gegraveerde titel (door C.C. Dusend). Modern gebonden met gebruik van oud perkament. Met pen op schutblad: “P. Schagen Hooglandt 1677” en ex libris van J.A. van Praag. Lit: Willems 349, Tiele 390. Eerste druk. Een tweede druk zou in 1655 verschijnen. Reisgids voor de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk c.a. Gölnitz kwam van Danzig maar woonde te Leiden. Prijs: € 195 Nr.: R0441 Auteur/reiziger: Gordon, Pryse Lockhart Auteur: Gordon, Pryse Lockhart Belgium and Holland; with a sketch of the revolution in the year 1830. 2 dln. Londen: Smith, Elder & Co., 1834. Geb. in 2 halfleren bandjes: 12+6+271+4+275 p., ill. Mooi exemplaar met titelschildjes op de ruggen. Met ingeplakt wapen-ex libris van de Earl of Kintore. Lit: Jacobsen Jensen 335. Gordon (1762-1834) was een Engelse schrijver. Hij droeg het boek op, d.d. Londen 1 oktober 1834, aan Lord Panmure. In 1828 had hij al ‘A Companion for the visitor at Brussels’ gepubliceerd en sedertdien had hij, gedurende een lang verblijf in België en Nederland, aan dit boek gewerkt. Vandaar ook hoofdstukken als: “Hints to English families settling in Brussels” en “Advice to settlers”. In deel II behandelt hij Nederland: Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Katwijk, Leiden, Haarlem, Utrecht, Zeist, Amsterdam, Het Loo, kasteel Brederode, Beverwijk, Alkmaar, Den Helder, Zaandam, Broek, Leeuwarden (gevangenis) en Schiedam. De p. 106-275 van het tweede deel beschrijven de revolutie van 1830. Het werk is geïllustreerd met litho’s van het stadhuis te Leuven, een “female trader of Hainaut”, de kathedraal van Antwerpen en de gevechten in Brussel (Jambe de Bois) van 23 september 1830. Prijs: € 175 Nr.: R0442 Auteur/reiziger: Goris, G. Auteur: Goris, G. Les delices de la campagne a l’entour de la ville de Leide, qui contiennent un abregé historique des anciens Bataves, de leurs moeurs, coûtumes & guerres, depuis Claude Civil jusques à nos terms, avec une description curieuse & exacte de la Rhinlande, des anciens bourgs ou boulevards, des chateaux & des maisons de caompagne d’aujourd’hui. Leiden: Th. Haak, 1712. Geheel leer, (16) + 275 + (29) p., ill. Goed exemplaar.

Lit: Nijhoff/van Hattum 111, Haitsma Mulier/van der Lem 185 Gerard Goris (1657 - 1729) was medisch doctor van Rijnland en woonde te Leiden. Het boekje is door hem opgedragen aan het bestuur van het Hoogheemraadschap Rijnland en behandelt de geschiedenis van Leiden en omstreken. Een belangrijk onderdeel vormen de twaalf uitslaande gravures door Jan Lamsvelt van de kastelen Noordwijk, Zwieten, Duivenvoorde, Zuidwijk, Lockhorst-Teilingen, Abspoel, Cronestein, Warmond, (Oud)-Alkemade, Ter Does, Endegeest en Arentstein. In 1743 zou een titeluitgave verschijnen met dezelfde prenten. Prijs: € 800 Nr.: R0443 Auteur/reiziger: Grabner, J. Auteur: Grabner, J. Ueber die vereinigten Niederlande. Briefe von J. Grabner, lieut. in Ver. Niederländ. Diensten. Gotha: C.W. Ettinger, 1792. Geb., halfleer, 22+490 p., ill. Lit: Bientjes, p. 290-291; Van der Meulen, p. 29; Bodel Nijenhuis, 171; vgl. Tiele 407 (spreekt ten onrechte over 2 platen). Grabner (1760-1799) was een Duitse legerofficier in Nederlandse dienst. Als zodanig was hij regelmatig in andere plaatsen ingekwartierd en leerde het land goed kennen. In dit aan Prins Friedrich von Sachsen-Gotha - eveneens officier in het Nederlandse leger - opgedragen boek beschrijft hij het Nederlandse volk: reizen in Nederland, klimaat, sterfte en langlevendheid, de ongezondheid van Alkmaar, de schoonheid der Nederlandse vrouwen, kloppertjes in Haarlem en Enkhuizen, de Schagense meisjesmarkt, begrafenisgebruiken, kwispedoren, keizer Jozef in Broek in Waterland, wijn en jenever, klederdrachten, theater, buitenhuizen, de boekhandel, Van Marum in Haarlem, etc. etc. Grabner bewonderde ons land zeer, maar oefent ook kritiek. Hij kende het land echter goed en zijn boek is daarom een belangrijke bron voor ons land in de 18de eeuw. Het boek is geïllustreerd met vier gravures: op de titelpagina een trekschuit tussen Delft en Den Haag, een gekleurde gravure van vrouwenkleding uit Zaandam, Friesland en Zuid-Beveland; een Noord-Hollandse harddraverij en schaatsen en ijszeilen bij Amsterdam. De prenten zijn van C.C. Schmidt, Spangenberg e.a. Grabner sneuvelde in 1799 bij Den Helder. Prijs: € 450 Nr.: R0444 Auteur/reiziger: Grabner, J. Auteur: Grabner, J. Ueber die vereinigten Niederlande. Briefe von J. Grabner, lieut. in Ver. Niederländ. Diensten. Gotha: C.W. Ettinger, 1792. Geb., orig. karton, 22+490 p., ill. Rug beschadigd. Prijs: € 395 Nr.: R0445 Auteur/reiziger: Grabner, J. Auteur: Grabner, J. Brieven over de Vereenigde Nederlanden, uit het Hoogduitsch vertaald. 2 stukken. Haarlem: A. Loosjes Pz., 1792-1793 Orig. karton, 12+505 + 19 p., ill. Onopengesneden exemplaar op groot papier. Het in 1793 verschenen “Bijvoegsel” van 19 pagina’s is meestal niet aanwezig, doch wel in dit exemplaar. Lit: Landwehr, Col. plates, nr. 286; niet in Lipperheide en Colas; Bodel Nijenhuis 171 en p. 305; Tiele 407. Nederlandse vertaling van ‘Ueber die vereinigten Niederlande’, verschenen in hetzelfde jaar te Gotha. In zijn voorwoord merkt de anonieme vertaler op dat Grabner zich zijns inziens wat te veel beperkt tot het gewest Holland en wel erg vriendelijk is over ons land, maar hij acht het boek toch belangrijk voor de kennis van ons land. De prenten zijn in deze Nederlandse editie anders dan in de Duitse. Nu betreft het vier ongesigneerde handgekleurde gravures van Hindeloper, Friese, Zuid-Bevelandse en Zaanse

dames in streekkostuum.$Het Bijvoegsel betreft een brief van de auteur aan Loosjes, gedateerd Steenbergen 2 april 1793, waarin hij meedeelt tevreden te zijn over de vertaling, maar dat hij toch een aantal opmerkingen heeft, o.a. over de Haarlemmermeer, het dragen van borstlappen en turf als brandstof. Eigenlijk blijkt dat hij zich geërgerd heeft aan eigenwijsheid van de vertaler. Voorts deelt hij in een noot wat cijfers mee over de mortaliteit te Steenbergen. Prijs: € 450 Nr.: R0446 Auteur/reiziger: Grabner, J. Auteur: Grabner, J. Brieven over de Vereenigde Nederlanden [...]. 1792-1793. Geb. in modern halfleer, 12+505+19 p., ill. Exemplaar met het Bijvoegsel uit 1793. Prijs: € 450 Nr.: R0447 Auteur/reiziger: Grabner, J. Auteur: Grabner, J. Brieven over de Vereenigde Nederlanden [...]. 1792. Origineel karton, 12 + 505 p., ill. Exemplaar zonder de vier prenten en zonder het Bijvoegsel uit 1793. Prijs: € 75 Nr.: R0448 Auteur/reiziger: Grew, Edwin & Marion Sharpe Auteur: Grew, Edwin & Marion Sharpe Rambles in Holland. Londen: Mills & Boon, [1912 of 1913]. Geb., 12 + 339 p., ill. Met hulp van F.W. baron van Tuyll en J.J. Knoote van het Bureau voor Toerisme in Den Haag beschrijven de auteurs een tocht door Nederland: Den Haag, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Aalsmeer, Boskoop, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Alkmaar, Enkhuizen, Hoorn, Volendam, Marken, Muiderslot, Amersfoort, Kampen, Utrecht, Meppel, Giethoorn, Staphorst, Leeuwarden, Harlingen, Bolsward, Sneek, Grouw, Groningen, Deventer, Zutphen, Nijmegen, Arnhem, Maastricht, Middelburg en Walcheren, Vlissingen, Zeeuws-Vlaanderen. Aan het einde van het boek wordt informatie gegeven over de toen komende honderdjarige herdenking van 1813; het boek zal dus in 1912 of begin 1913 zijn verschenen. De auteurs hadden eerder het boek ‘The Court of William III’ gepubliceerd. Het boek is geïllustreerd met 32 foto’s, voor het grootste deel van de hand van J.J. Knoote. Prijs: € 35 Nr.: R0449 Auteur/reiziger: Greyson, Emile Auteur: Greyson, Emile En Hollande. La Maison Ouwewaeter & Huysman. Le commandant Aerson. Brussel: C. Muquardt, 1877. Geb. in halfleer, 292 p. Dit aan de Amsterdamse schilder Auguste Allebé en Camille Lemonnier opgedragen boek bevat twee novellen die in Amsterdam spelen. Prijs: € 24 Nr.: R0450 Auteur/reiziger: Greyson, Emile Auteur: Greyson, Emile En Hollande. Juffer Daadje & juffer Doortje. Faas Schonck. Brussel: C. Muquardt, [ca. 1870-1880]. Geb. in halflinnen, 275 p. Opnieuw twee in Nederland spelende novellen, nu in ‘s Gravenhage. Prijs: € 24

Nr.: R0451 Auteur/reiziger: Greeven, Hendrik Auteur: Greeven, Hendrik Collection des costumes des provinces septentrionales du Royaume des Pays-Bas / Verzameling der kleederdragten in de Nordelijke (sic) Provincien van het Koningrijk der Nederlanden, naar ‘t leven geteekend door H. Greeven en op steen gebragt door Vallon de Villeneuve. Amsterdam: Buffa, Parijs: Engelmann, 1828 (= 1829). 4º, linnen band, 46 p. tekst en 20 platen. Lit: Lippperheide Gb 48; :Landwehr, Col. plates 289 De gegraverde titel toont het jaartal 1828, maar het voorwoord is gedateerd 1 juli 1829. Greeven (1787 - 1854) was (lithografisch) tekenaar en was werkzaam te Amsterdam en in de Zaanstreek. Dit kostuumboek is geïnspireerd op dat van Maaskamp (1803 - 1807) maar de platen van Greeven zijn verfijnder en tonen achtergronden die de streek of de plaats aangeven van de betreffende klederdracht. De platen zijn in steendruk en met de hand ingekleurd. De onderschriften zijn in het Frans en Nederlands. De tekst is in het Frans en Engels. De platen tonen steeds twee of drie personen en betreffen de volgende regio’s: Walcheren, Friesland/Groningen, omgeving Leeuwarden, Amsterdam (3x), Assendelft, Hindelopen, Schokland, Zeist, Marken, Alkmaar/Zaandam, Schouwen, Nijmegen, Scheveningen, Zuid-Beveland, Purmerend, omgeving Den Bosch, omgeving Leiden, en weeskinderen. Prijs: € 1450 Nr.: R0452 Auteur/reiziger: Grieben Auteur: Grieben Griebens Reiseführer. Band 98. Holland, 15. Auflage.Berlijn: Grieben Verlag, 1925. Gebonden in origineel linnen band, 223 + 4 p., ill. Bekende Duitse reisgids. Na inleidende opmerkingen over ons land volgen een aantal routes vanuit Duitsland. Het boek bevat een reiskaart door het gehele land, plattegronden van Utrecht, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Den Haag met Scheveningen en Rotterdam, een kaart van het Noordzeekanaal en plattegronden van het Rijksmuseum. Prijs: € 15 Nr.: R0453 Auteur/reiziger: Griffis, William Elliot Auteur: Griffis, William Elliot Brave little Holland, and what she taught us. Boston/New York 1894. Geb., 14 + 252 p., ill. Lit: Niet in Smith Griffis was predikant in Amerika, o.a. bij de Dutch Reformed Church. Hij bezocht Holland enkele malen, in 1869, 1891 en 1892. Hij beschrijft in dit boek o.a. zijn verblijf in Rotterdam, maar behandelt vooral de Nederlandse geschiedenis en de contacten tussen Nederland en Amerika. De illustraties bestaan uit acht reproducties van houtgravures, waaronder: kanaal bij Delft, het huis In Duizend Vreezen te Rotterdam, gezicht op de Maas, een straat te Groningen, het stadhuis te Leiden en het West-Indisch Huis te Amsterdam. Prijs: € 60 Nr.: R0454 Auteur/reiziger: Griffis, William Elliot Auteur: Griffis, William Elliot Brave little Holland, and what she taught us. Revised edition, Boston/New York 1897 Geb., 14 + 252 p., ill. Bibliotheekstempels en plakkers op schutbladen. Goed exemplaar. Prijs: € 40 Nr.: R0455 Auteur/reiziger: Auteur:

Griffis, William Elliot Griffis, William Elliot

The American in Holland. Sentimental rambles in the eleven provinces of the Netherlands. Boston/New York: Houghton, Mifflin and Comp., 1899. Geb., 10 + 403 p., ill. Lit: Smith nr. G 61. Na het schrijven van ‘ Brave Little Holland’ bezocht Griffis opnieuw ons land in 1895 en 1898. In 1896 werd hij lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden en zijn bezoek in 1898 was op uitnodiging van de Nederlandsche Journalisten Kring, om de kroning van Wilhelmina bij te wonen. In dit nieuwe werk geeft hij topografische beschrijvingen van Amsterdam, Haarlem, Bloemendaal, Beverwijk, Alkmaar, Egmond, Zaandijk, Leeuwarden, Hindelopen, Harlingen, Franeker, Sneek, Dokkum, Groningen, Drenthe, Assen, Hoogeveen, Coevorden, Steenwijk, Kampen, Zwolle, Deventer, Arnhem, Harderwijk, Apeldoorn (Het Loo), Utrecht, Breukelen, Nieuwersluis, Amersfoort, Bergen op Zoom, Venlo, Maastricht, Roermond, Middelburg, Vlissingen, Goes, Rotterdam, Gouda, Oudewater, Woerden, Delft, Den Haag en Leiden. De laatste hoofdstukken beschrijven de inhuldiging van 1898. Het boek is geïllustreerd met een 16-tal foto’s. Prijs: € 75 Nr.: R0456 Auteur/reiziger: Griffis, William Elliot Auteur: Griffis, William Elliot The American in Holland. Sentimental rambles in the eleven provinces of the Netherlands, London: Gay and Bird, 1899 Geb., 10 + 403 p., ill. De Engelse editie van het in hetzelfde jaar in Amerika verschenen boek. Prijs: € 75 Nr.: R0457 Auteur/reiziger: Griffis, William Elliot Auteur: Griffis, William Elliot The American in Holland [...]. Boston/New York: Houghton, Mifflin & Comp., 1907. Geb., 10 + 403 p., ill. Titeluitgave van het boek uit 1899, nu verschenen als deel II in The Atlantic Monthly Library of Travel. Prijs: € 75 Nr.: R0458 Auteur/reiziger: Groot, Hugo de, e.a. Auteur: Groot, Hugo de, e.a. Respublica Hollandiae et urbes. Leiden: J. Maire, 1630. Geb. in perkament, 526 p. Mooi exemplaar in 18de-eeuws (?) bandje met goudstempeling op de rug en etiketjes met titel en `Maire’. Lit: Ter Meulen/Diermanse 696; Rahir 1843; Rogge 151; Bibliotheca Belgica G. 344; Haitsma Mulier/Van der Lem 192a; Tiele 914. In 1630 verschenen bij Maire in Leiden drie edities van dit boek(Ter Meulen/Diermanse 694-696). De inhoud van de drie boekjes is gelijk, de volgorde van de drukken onbekend. Pagina 3-138 bevat Grotius’ De antiquitate reipublicae Batavicae; p. 139-162: P. Merula, De statu reip. Batavicae diatriba; p. 163-189: Decretum ordinum Hollandiae et West-Frisiae, de antiquo jure reipublicae Batavicae; p. 191-417: Lud. Guicciardini, Hollandiae Selandiaeque descriptio; p. 419-506: Hollandiae Selandiaeque principes, desumpti ex Batavia Illustrata P. Scriveri; p. 506-509: 2 gedichten van A. Hofferus; p. 510526: Index. Het frontispice annex titelpagina toont de leeuw in de Hollandse tuin. Prijs: € 225 Nr.: R0459 Auteur/reiziger: Auteur:

G[rouwergea], G[abe] v[an] G[rouwergea], G[abe] v[an]

Friesland van den waterkant bekeken door een Fries. [Heerenveen: Hepkema, 1892.] Ing., 72 p. “Overgedrukt uit Hepk[ema’s] Courant”. Beschrijving van een tocht te water door Friesland. Aan het slot “G.v.G.” en “Overgedrukt uit Hepk. Courant”. Als pendant verscheen in 1893 ‘Friesland van den waterkant bekeken door vreemdelingen’, door H.M. Doughty, 128 p. Prijs: € 28 Nr.: R0460 Auteur/reiziger: Gruys-Kruseman, S. Auteur: Gruys-Kruseman, S. Het Noordzee-eiland (Vlieland), een verhaal voor oud en jong. Gouda: Van Goor, [1917]. Geb., 142 p., ill. Band en illustraties van J.J. Midderigh en B. Midderingh-Bokhorst. Reis per trein vanuit Brabant naar Leeuwarden en Harlingen, dan per boot via Terschelling naar Vlieland. Aardige illustraties. Prijs: € 35 Nr.: R0461 Auteur/reiziger: Guicciardini, Lodovico Auteur: Guicciardini, Lodovico Description de tout le Païs-Bas, autrement dict la Germanie inferieure ou Basse-allemaigne. Antwerpen: Silvius, 1567. Folio, gebonden in een 17de-eeuwse geheel leren band; (23)+389 (beter: 405)+(25) p., ill. Op de titelpagina de - waarschijnlijk 17de-eeuwse - handtekening van “Jo. du Moulin a Belloeil”. Op het schutblad de handtekening van G.J. de Servais (1735-1807) met diens heraldische ex-libris (variant van De Jonghe d’Ardoye 867). Lit: Boele van Hensbroek II; Fruin, Verspr. Geschr. VII, 193-203; Fontaine Verwey, Uit de wereld van het boek II, 9-32; Touwaide 1973, 17-32; Touwaide 1974, 2; Brunet II, 1806; Tiele 421; Guicciardini Illustratos (2001) nr 2. Eerste Franse editie van de beroemde beschrijving van de Lage Landen door de Italiaanse, in Antwerpen verblijvende zakenman en schrijver Guicciardini (Florence 1521 - Antwerpen 1589). Deze eerste Franse editie verscheen in hetzelfde jaar als de Italiaanse editio princeps, beide verschenen bij G. Silvius. De Franse vertaling is van Francois Flory. Guicciardini voegde in deze Franse vertaling een opdracht toe aan Margaretha van Parma, gedateerd 16 augustus 1567, waarin hij aandrong op gematigdheid en verzoening, een daad van moed, want zij was bezig haar biezen te pakken en Alva zou een week later zijn intocht in Brussel houden! De tekst, die volgens Fruin “een ereplaats toekomt onder de beschrijvingen van ons land wegens haar volledigheid en nauwkeurigheid”, behandelt eerst de Lage Landen in het algemeen en geeft daarna hoofdstukken over de verschillende steden en gewesten in Noord- en Zuid-Nederland. Antwerpen krijgt de meeste aandacht (p. 85 t/m 168). Het werk van Guicciardini heeft lange tijd gefunctioneerd als een standaardbeschrijving van de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden en werd door menig reiziger als reisgids gebruikt. De Italiaanse en Franse edities uit 1567 (en de Franse titeluitgave gedateerd 1568) zijn voornamelijk geïllustreerd met houtsneden: een portret en het wapen van Philips II, een kaart van de Nederlanden, gegraveerd door Cornelis de Hooghe, 14 andere kaarten, stadsplattegronden en vogelvluchten in houtsnede naar Jacob van Deventer e.a. (Brabant, Leuven, Brussel, Antwerpen, Den Bosch, Mechelen, Holland, Amsterdam, Vlaanderen, Gent, Brugge, Yperen, Henegouwen en Luik) en afbeeldingen van de kerk en het stadhuis van Antwerpen. Deze afbeelding van het stadhuis, gedateerd 1565, is evenals genoemde kaart van De Hooghe, een gravure. Deze is bijzonder, in de eerste plaats vanwege de hoge kwaliteit en daarnaast vanwege de zeldzaamheid: de Italiaanse uitgave van 1567 had een kleinere gravure en niet zo fraai; in de Franse uitgaven van 1567 en 1568 ontbreekt de gravure van het stadhuis vaak. Tenslotte is de afbeelding zelf bijzonder omdat zij het stadhuis weergeeft zoals het moest worden en niet zoals het voltooid is. De Franse edities van 1567 en 1568 zijn zeldzamer dan de Italiaanse editie uit 1567 en missen zoals gezegd vaak de gravure van het Antwerpse stadhuis, die in het aangeboden exemplaar aanwezig is.

Prijs: € 5500 Nr.: R0462 Auteur/reiziger: Guicciardini, Ludovico Auteur: Guicciardini, Ludovico Descrittione di tutti i Paesi Bassi, altrimenti detti Germania Inferiore. Antwerpen: Plantijn, 1581. Folio, geb. in half perkament, (20)+558+(18) p., ill. De band is modern, met gebruikmaking van oud, beschreven, perkament. Het werk telt 68 platen en prenten in plaats van de gebruikelijke 55. Op de Franse titel in oud handschrift: “Del conti Inpolito Mario Vossi de St. Secondo et suoi credi” (?). Lit: Voet 1277, Boele van Hensbroek VI; Tiele 422; Touwaide 1973, 35-60; Touwaide 1974, 5; Guicciardini Illustratos (2001) nr 5 Eerste uitgave van het werk van Guicciardini door Plantijn. Na de drie (eigenlijk twee) uitgaven van Silvius uit 1567 (en de titeluitgave uit 1568) verscheen in 1580 een in Basel gedrukte editie in het Duits, maar veel belangrijker was de editie uit 1581 van Plantijn. Fontaine Verwey zegt over dit boek: “reeds bij de eerste oogopslag blijkt dat het een geheel ander boek geworden is. Plantin’s typografie is uitgesproken superieur aan die van Silvius: de lay-out, het zetwerk, de illustraties, alles is even voortreffelijk en getuigt van vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en goede smaak. Ook valt het op dat in de vijftien jaar sinds de eerste druk verscheen de typografische stijl veranderd was: de houtsnede werd vervangen door de kopergravure, de sobere versieringen en de “drukkersbloemen” door weelderige composities met mythologische, zinnebeeldige en emblematische figuren - kortom de Barok had de Renaissance verdrongen! Dank zij de ijver van de auteur is de inhoud belangrijk uitgebreid, al berust de mededeling op de titel dat de tekst met de helft vermeerderd is, op beminnelijke grootspraak. De illustratie echter is meer dan verdrievoudigd: in plaats van de zeventien in de eerste druk zijn er nu 55 kaarten, plattegronden en afbeeldingen, alle van uitstekende kwaliteit.” In ons exemplaar is de soms ontbrekende titelprent (Belgia met haar attributen, gegraveerd door A. de Bruyn naar Crispijn van den Broeck) aanwezig. Na de titel zijn het wapen en het portret van Philips II ingeplakt, omdat Plantijn tot het laatste moment niet wist wie bij verschijning van het boek de landsheer zou zijn! Behalve de 55 gravures die in het boek behoren te zijn opgenomen - beschreven door Voet en Boele van Hensbroek heeft ons exemplaar 13 extra plattegronden: Tienen, Doornik, St. Omer, Kamerijk, Landreci, Avesnes, Cimai, Mariebourg, Philippeville, Beaumont, Charlemont en Walcourt. Hierdoor zijn o.a. de vier blanco bladzijden in het boek waarop Plantijn meedeelde dat hij door oorlogsomstandigheden geen kaarten van Doornik en Kamerijk kon opnemen, gevuld. De in het boek behorende plattegrond van Maastricht en de kaart van Gelderland en Zutphen zijn over een andere kaart geplakt: kennelijk verbeteringen aangebracht door Plantijn tijdens het drukken. Van de boekdruktitel van deze editie bestaan twee varianten (vgl. Guicciardini Illustratos 5). Dit exemplaar heeft variant B. Prijs: € 11500 Nr.: R0463 Auteur/reiziger: Guicciardini, Lodovico Auteur: Guicciardini, Lodovico Beschrijvinghe van alle de Nederlanden [...] overgheset in de Nederduytsche spraecke, door Cornelium Kilianum. Amsterdam: Willem Jansz. [Blaeu], 1612. Facsimilé-herdruk z.p., z.j. [ca. 1970?]. Geb. in blauw linnen band, 396 p., ill. Lit: Guicciardini Illustratos (2001) p.54-56 Facsimilé-herdruk van de eerste Nederlandse editie. Prijs: € 125 Nr.: R0464 Auteur/reiziger: Guicciardini, Lodovico Auteur: Guicciardini, Lodovico Belgicae sive inferioris Germaniae descriptio. 3 delen. Amsterdam: J. Jansonius Jr., 1652. 12°, geb. in perkament, : (8)+521+295 p., ill., met een kaart en 43 plattegronden. Lit: Boele van Hensbroek XXII; Tiele 429.

Latijnse vertaling (door Regnier Vitellius) van de ‘ Descrittione di tutti i Paesi Bassi’ uit 1567. Deze uitgave in duodecimo bevat een voorwoord van Jansonius d.d. 1652. Deel I (p. 1-86) bevat een algemene beschrijving; deel II (p. 87-521) bevat een beschrijving van de steden in Noord-Brabant, Limburg en het huidige België. Deel III (p. 1-295) behandelt de steden in de Noordelijke Nederlanden. Het werk bevat een uitslaande kaart van de Nederlanden en uitslaande plattegronden van: Leuven, Brussel, Antwerpen, ‘s-Hertogenbosch, Bergen op Zoom, Breda, Maastricht, Limburg, Mechelen, Lutzenburg, Gent, Brugge, Ostende, Duinkerken, Lille, Douai, Doornik, Valenciennes, Atrecht, Namen, Nijmegen, Zutphen, Arnhem, Dordrecht, Haarlem, Delft, Leiden, Amsterdam, Gouda, Enkhuizen, Hoorn, Alkmaar, Rotterdam, ‘s Gravenhage, Middelburg, Vlissingen, Utrecht, Deventer, Zwolle, Kampen, Leeuwarden, Franeker en Groningen. Prijs: € 1250 Nr.: R0465 Auteur/reiziger: Guicciardini, Lodovico Auteur: Guicciardini, Lodovico Belgica foederata. Deel III. Amsterdam: J. van Meurs, 1660. 12º, geb. in perkament, 298 p., met gegraveerde titelpagina en een prent tegenover de typografische titelpagina. De topografische prenten ontbreken. Dit derde en laatste deel bevat de beschrijving van de Noordelijke Nederlanden: Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, Overijssel, Friesland en Groningen. Deze druk van 1660 is een der laatste uitgaven van het boek. Prijs: € 45 Nr.: R0466 Auteur/reiziger: Guicciardini, Lodovico Auteur: Brulez, W. De economische kaart van de Nederlanden in de 16e eeuw volgens Guicciardini, p.352-357 in ‘Tijdschrift voor Geschiedenis’ 83 (1970). Ing., met losse, uitvouwbare kaart. De economische bedrijvigheid per plaats en streek in tekst en in kaartbeeld. Prijs: € 10 Nr.: R0467 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Le guide d’Amsterdam, enseignant aux voyageurs et aux negocians sa splendeur, son commerce, & la description de ses edifices: la connaissance de poids, des mesures, des aunages & du change des principales villes de l’Europe, du reglement de la banque & du lombard: & la maniere de tenir les livres de compte: le tarif des droits d’entrée et de sortie des marchandises [...] le partement des postes, des chariots, des barques & la route des principales villes de l’Europe. Amsterdam: Daniel de la Feuille, 1701. Geheel leer, (4) + 208 [paginering 162-207 komt twee maal voor] + (2) p., ill. Met exlibris van B. Luza. Lit: Niet bij Nijhoff/Van Hattum (cf. 114 en 115) Zeer zeldzaam. Nijhoff/Van Hattum noemen wel deze eerste druk, maar met een andere collatie: het boek “eindigt op blz 160 in het midden van een volzin en is nooit verder voortgezet”. In ons exemplaar wordt de volzin op p. 161 voortgezet. De tekst is geschreven in de vorm van samenspraken en in “trois journées” verdeeld. Tussen de toeristische informatie veel zaken die op de handel betrekking hebben, zoals een zeer uitgebreide tabel van in- en uitvoerrechten. Het boek is geïllustreerd met 17 uitvouwbare prenten met Amsterdamse stadsgezichten en 8 bladen met afbeeldingen van vlaggen (Nijhoff/Van Hattum noemen 4 vlaggenkaarten). Het werk is door De la Feuille opgedragen aan Jean van Riedt, waaraan hij eerder ook zijn ‘L’Art du blason’ had opgedragen. Prijs: € 600 Nr.: R0468

Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Le guide ou nouvelle description d’ Amsterdam enseignant aux voyageurs et aux negoçians sa splendeur, son commerce & la description de ses edifices, rues, ports, canaux, ponts, ecluses, etc etc [...], nouvelle edition, Amsterdam: Paul de la Feuille, 1722 Ing., [4] + 198 p., ill. Lit: Nijhoff / Van Hattum 118 Sedert 1701 waren er bij Daniel en later bij Paul de la Feuille een aantal drukken verschenen van deze Franstalige gids voor Amsterdam. Eerst in samenspraken, de latere drukken niet meer. De gids beschrijft een groot aantal gebouwen in de stad, een stratenlijst, informatie betreffende handel op het buitenland, maten en gewichten, etc. Het boekje heeft 21 ongesigneerde, uitvouwbare gravures met stadsgezichten. Prijs: € 395 Nr.: R0469 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Le guide ou nouvelle description d’ Amsterdam; enseignant aux voyageurs et aux negoçians son origine, ses agrandissemens & son etat actuel; sa splendeur, son commerce, & la description de ses edifices, rues, ports, canaux, ponts, ecluses, etc . Le départ des postes, des chariots, des barques, etc. Avec une description de sa belle maison de ville ... nouvelle edition ... Amsterdam: Covens & Mortier, 1753. Ing., 359 + [8] p., ill. Lit: Nijhoff / Van Hattum 120, vgl. 321 Gids voor Amsterdam met vele bijzonderheden over gebouwen etc. en met 29 ongesigneerde, meest uitslaande gravures van: gezicht op de stad vanaf het IJ, de Oude Kerk, de Nieuwe Kerk, de Olofskapel, de Nieuwezijds kapel, de Zuiderkerk, de Westerkerk, de Lutherse kerk aan het Spui, de nieuwe Lutherse kerk, de Portugees-joodse synagoge, binnenplaats Burgerweeshuis, het Diaconieweeshuis, vier stadspoorten op één blad, de Waag op de Dam, binnenplaats Beurs, het Admiraliteitshof of Prinsenhof, het arsenaal van de admiraliteit op Kattenburg, het Oost-Indisch arsenaal op Oostenburg, loskranen in de haven, 8 platen met ieder 6 of 2 vlaggen, de brug over de Amstel en de lijnbanen van de V.O.C. (op één plaat) en het stadhuis op de Dam. Het betreft hier een titeluitgave van ‘Le guide, ou nouvelle description...’ uit 1734, met een kleine variatie in de prenten. Deze ‘guide’ uit 1734 was een vertaling van de 2e druk van de ‘Wegwyzer door Amsterdam ...’ uit 1726. Nijhoff spreekt over 4 vlaggenkaarten. Ons exemplaar heeft er 8 (genummerd 1 t/m 8). Prijs: € 495 Nr.: R0470 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Le guide ou nouvelle description d’ Amsterdam; enseignant aux voyageurs et aux negoçians son origine, ses agrandissemens & son etat actuel; sa splendeur, son commerce, & la description de ses edifices, rues, ports, canaux, ponts, ecluses, etc . Le départ des postes, des chariots, des barques, etc. Avec une description de sa belle maison de ville ... nouvelle edition ... Amsterdam: Covens & Mortier & Covens Junior, 1772 Gebonden in half leer, 8 + 332 + [19] p., ill. Rug beschadigd en los. Lit: Nijhoff / Van Hattum 121 Deze uitgave bevat ongeveer dezelfde tekst als die van 1753, maar is geheel anders geïllustreerd. De 22 prenten zijn groter van formaat, ca 17 x 20 cm en gesigneerd door o.a. H. Stopendaal, P. van Call, I. Smit en B. de Bakker. Ze stellen voor: een plattegrond, de Oude Kerk, de Nieuwe Kerk, “de groote capel van buyten in de Calverstraat”, de Zuiderkerk, de Westerkerk, de Lutherse kerk aan het Spui, de nieuwe Lutherse kerk, de “Portugeese Joode kerk”, het Diakonieweeshuis, het “besjeshuys aan den Binnen Amstel”, de Haarlemmerpoort, de Leidse poort, de Utrechtse poort, de Muiderpoort, de beurs,

‘s lands zeemagazijn, het Oost-Indisch huis, de kraan in het IJ bij de Kraansluis, gezicht van de Amstelsluis naar buiten, het stadhuis en de grote zaal in het stadhuis. Prijs: € 795 Nr.: R0471 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Le guide d’Amsterdam, avec la description de tout ce qu’il y a de plus intéressant. Edition considerablement changé, accompagnée d’une carte topographique & d’un grand nombre de planches en taille douce. Amsterdam: J. Covens & Fils, 1793. Half leer, 339 + (34) p., ill. Goed exemplaar, exlibris U. P[roost]. Lit: Nijhoff/Van Hattum 122 De tekst van deze gids is geheel verschillend van de vorige edities. Het boek is geïllustreerd met een uitvouwbare plattegrond en 14 platen waarop 28 gravures met stadsgezichten door D. Veelwaard. Prijs: € 695 Nr.: R0472 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Guide des voyageurs dans les Pays-Bas et Grand-Duché du Rhin, contenant 1° un aperçu statistique et géographique de ce royaume; 2° observations météorologiques et géographiques à l’usage des voyageurs; 3° mesures de distances, odomètre, pédomètre; 4° distance vraie de quelques villes d’Europe en ligne directe et en miles d’Allemagne; 5° des instructions sur la manière de voyager [...]; 6° l’itinéraire [...]. 11de druk. Brussel: Lecharlier, 1820. Ing., 217 p., ill. Omslag van (modern) sierpapier. Lit: Bodel Nijenhuis 250. Reisgids voor Nederland en België. De inhoud van het deel Itinéraire (p. 88-204) bestaat uit routebeschrijvingen met en-passant de te bezoeken plaatsen. Via een alfabetische index vindt men de informatie per plaats: geschiedenis, bezienswaardigheden, aantal inwoners, herbergen, reisroutes en afstanden. Het boekje is geïllustreerd met een uitvouwbare kaart van Holland, België en Luxemburg, gedateerd 1819, uitgave van Ferra te Brussel, gegraveerd door Thierry te Parijs, met handgekleurde grenzen. Bodel Nijenhuis noemt een 9de druk uit 1817 (herzien door H. Brué) en een 12de druk uit 1823, samengesteld door Reichard. Prijs: € 325 Nr.: R0473 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Guide en Hollande, contenant la description des villes le long des chemins de fer néerlandais, orné d’un plan des villes d’Amsterdam, de Rotterdam et de la Haye, d’une carte des chemins de fer néerlandais, et précédé d’un aperçu historique, geographique et statistique, d’un tableau comparatif des monnaies étrangères et de plusieurs indiacations utiles, 2e editie, Den Haag (Couvée) / Brussel (Kiessling), 1859 Ing., 20 + 183 p., ill. Voor- en achterplat los, verder een goed exemplaar. Op het omslag staat “troisième édition”, op de titelpagina “deuxième édition”. Lit: Niet bij Bodel Nijenhuis De beschreven plaatsen: Roosendaal, Breda, Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Broek, Zaandam, Vecht, Utrecht, Zeist, Veenendaal, Arnhem, Woerden, Oudewater, Gouda, Maastricht. De in de titel genoemde kaartjes zijn uitvouwbaar en gelithografeerd door A.A. Nunnink. Op de achterzijde van het omslag een advertentie van M.M. Couvée waaruit blijkt dat hij behalve deze gids ook gidsen van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag uitgaf.

Prijs: € 325 Nr.: R0474 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Guide zoologique. Communications diverses sur les Pays-Bas, publiées à l’occasion du 3ième Congrès International de Zoologie, Leyde, Septembre 1895, Helder: De Boer, 1895 Geb., 8 + 170 p., ill. Bundeltje, onder redactie van dr. P.P.C. Hoek, over de zoologie in ons land: Leiden, Utrecht, Groningen, Amsterdam, Wageningen, met behalve vakinformatie ook veel toeristische informatie. Met foto’s en plattegronden van de musea en dierentuinen en een kaart van Leiden. Prijs: € 40 Nr.: R0475 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Guide des voyageurs dans la ville de Gand [...] précédé d’une histoire de Gand par A.Voisin, nouvelle edition. Gent: C. Annoot-Braeckman, 1837. Half leer, 356 + (7) p., ill. Goed exemplaar, onderaan op de leren rug “J. Forgeur”. Mooi stadsgidsje voor Gent met uitvouwbare plattegrond (dd 1830) en met een aantal, deels uitvouwbare gravures met stadsgezichten. Prijs: € 90 Nr.: R0476 Auteur/reiziger: Guide Auteur: Guide Guide illustré du voyageur en Belgique, présentant les vues des localités les plus intéressantes, une carte, un itinéraire des chemins de fer exécutés et un aperçu des chemins de fer en projet. Brussel: Société Belge de libraire Hauman et Cie, [1845]. Linnen, 270 p., ill. Scharnieren gesleten. Deeltje uit de reeks “Bibliothèque du voyageur”. Geïllustreerd met een groot aantal houtgravures in de tekst, een kaartje van België (met spoorwegen), de omgeving van Brussel en stadsplattegronden van Brussel, Antwerpen, Gent en Luik. Prijs: € 40 Nr.: R0477 Auteur/reiziger: Guide bleu Auteur: Guide bleu Les Guides bleus illustrés. Hollande, Parijs: Hachette, 1926 Gebonden, 111 + 314 p., ill (met losse, uitvouwbare kaart). Eerste uitgave van de Guide bleu van Nederland. Met een bijdrage van W.P.F. van Deventer. Prijs: € 60 Nr.: R0478 Auteur/reiziger: Guillot de Marcilly Auteur: Guillot de Marcilly Relation historique et theologique d’un voyage en Hollande et autres provinces des Pays-Bas, dans laquelle on verra le détail des conversations de l’auteur avec M. le marquis de Langallerie, sur les principaux points de la religion, enrichie de notes critiques, historiques & chronologiques. Parijs: J. Estienne, 1719. Geheel leer, (16)+448+(11) p. Goed exemplaar. Lit: Jacobsen Jensen 108

De Franse auteur bezocht ons land in 1714/1715: Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Schagen, Alkmaar, Beverwijk, Zaandam, Egmond, Haarlem, Noordwijk, Leiden, ‘s Gravenhage, Rijswijk, Delft, Rotterdam, IJsselmonde, Brielle, Dordrecht, Gouda, Vianen, Schoonhoven, Zaltbommel, Gorinchem, Woudrichem, Heusden, ‘s Hertogenbosch, Grave, Nijmegen, Utrecht, Ouderkerk, Naarden, Muiden en Weesp. Veel opmerkingen over rooms-katholicisme en tegen de “religion protestante prétendue réformé”. Maar ook tal van bijzonderheden over de bezochte plaatsen. In de tekst veel brieven van en aan Philippe de Gentils markies de Langallery (1656-1717), een Franse avonturier die o.a. in Den Haag verbleef. Prijs: € 425 Nr.: R0479 Auteur/reiziger: Gurney, Elizabeth Auteur: Gurney, Elizabeth Elizabeth Fry’s journeys on the Continent 1840-1841, from a diary kept by her niece Elizabeth Gurney, edited with an introduction by R. Brimley Johnson and a foreword by the right hon. sir Maurice de Bunsen, Bart, G.C.M.G. Londen: Lane, 1931. Geb., 32 + 208 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen S 55 (vgl. ook nr. 315). Elizabeth Fry (1780-1845) was een bekend Engels voorvechtster voor de verbetering van gevangenistoestanden. Haar nicht, Elizabeth Gurney, later mevrouw De Bunsen (1817-1903) vertelt in prettig gestelde brieven aan haar moeder en in vlot geschreven dagboekbladen over haar reizen met haar tante. Het betreft twee reizen. De eerste, in 1840, ging van Breda, via Dordrecht, Rotterdam, Gouda, ‘s Gravenhage, Amsterdam, Utrecht, Zeist en Harderwijk naar Zwolle. Bij de tweede reis, in 1841, werden Rotterdam, Delft, ‘s Gravenhage, Leiden, Amsterdam en Zaandam bezocht. Gids en tolk was J.E. Mollet, lid van het hoofdbestuur van het Genootschap tot zedelijke verbetering van gevangenen. Zij bezochten en spraken met tal van bekende Nederlanders, onder wie Da Costa, Van Eeghen, A. van der Hoop, Willem de Clercq, W.H. Suringar, mevr. van Iddekinge, mevr. BoissevainMollet en Willem Vrolik. Prijs: € 125 Nr.: R0480 Auteur/reiziger: Gutzkow, Karl Auteur: Gutzkow, Karl Uriel Acosta, der Sadduzaer von Amsterdam, Munchen: v. Weber, 1922 Gebonden, 79 p., ill, in cassette. Mooi exemplaar, gedrukt in een oplage van 650 stuks. Novelle van Karl Gutzkow (1811 - 1878), Duits journalist, dramatisch dichter en verteller, geïllustreerd door Franz Kolbrand. Prijs: € 40 Nr.: R0481 Auteur/reiziger: Haakman, G.C. Auteur: Haakman, G.C. Rhenen en omstreken, Amersfoort: W.J. van Bommel van Vloten, 1847 Geb., 8 + 301 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Frederiks & van den Branden p.306 Beschrijving van Rhenen en omstreken in de vorm van wandelingen. Geïllustreerd met een grote uitslaande kleurenlitho met gezicht op de stad door P.W. van de Weyer naar G.C. Haakman en een facsimilé van een aflaat uit 1451. Haakman (Amsterdam 1782 - Rhenen 1866) handelde te Amsterdam in drogerijen. Later deed hij zijn zaak aan de kant, vestigde zich te Rhenen en besloot zijn woonplaats te beschrijven. Prijs: € 475 Nr.: R0482 Auteur/reiziger:

Haas, Georges

Auteur: Haas, Georges A bord du “Col-vert”. Une petite croisière dans les grandes eaux de la Zélande. Mon journal 1907. Z.p. 1907. Ing., 45 p., ill. In handschrift een opdracht van de auteur aan het echtpaar Olivier Francq, d.d. 23 september 1907. Verslag van een tocht met een zeilende platbodem (foto op omslag) door de Zeeuwse wateren. Geïllustreerd met aardige - wat amateuristisch aandoende - kiekjes van Zeeuwse plaatsen en personen. Prijs: € 75 Nr.: R0483 Auteur/reiziger: Habert, Henri [red.] Auteur: Habert, Henri [red.] En Hollande pendant la guerre. Enquête publiée par Henri Habert dans De Telegraaf d’Amsterdam. Se vend au profit des soldats mutilés en France, [Amsterdam, ca. 1916] Ing., 112 p., ill. Omslagontwerp P. van der Hem. Antwoorden van een groot aantal Belgische letterkundigen en anderen op vragen van Hubert over Nederland. Voorwoord van Hector Treub. Bijdragen van onder anderen H. Asselin, C. Huysmans, Le Fauconnier, A. Schmuller, L. v.d. Swaelmen, André de Ridder, Is. Opsomer, J. Gevers, Jean van Nijlen etc. Prijs: € 95 Nr.: R0484 Auteur/reiziger: Hageman Jr., H.H., e.a. Auteur: Hageman Jr., H.H., e.a. Nederlanders door Nederlanders geschetst. Amsterdam: J.H. Laarman, 1842. Gebonden in moderne halfleren band (met behoud van het originele kartonnen omslag); 8+184 p., ill. Concurrerende uitgave voor ‘De Nederlanden, karakterschetsen ...’ (1841). Een soortgelijke opzet, en soortgelijke illustraties en opmaak. Soms ook over dezelfde beroepen, maar dan met andere tekst en andere illustraties. De illustraties in dit werk bestaan uit litho’s (H.J. Backer, naar J. Hilverdinck) en houtgravures (door Kaiser) en zijn interessant: o.a. een fraai gezicht op de Amsterdamse kermis en twee taferelen in de gevangenissen van Rotterdam en Gouda. De teksten zijn van Hageman (die ook de inleiding schreef), N. Gerson, W.H. Warnsinck, C.H. Clemens, F. Snoep, J.J.L. ten Kate, R. v.d. Berg, A. Dubourcq, J.C. Kreukniet e.a. Prijs: € 325 Nr.: R0485 Auteur/reiziger: Hagemans, Gustave Auteur: Hagemans, Gustave Relations inédites d’ambassadeurs venitiens dans les Pays Bas sous Philippe II et Albert et Isabelle. Brussel 1865. Ing., 87 p. Extract Annales de l’Académie d’archéologie de Belgique 21, 2e série, tome 1. Oplage 100 exx. Voornamelijk betreffende Vlaanderen in 1578, 1586, 1605, 1611 en 1612. Prijs: € 24 Nr.: R0486 Auteur/reiziger: Hagen, Jacobus Auteur: Hagen, J. Avondwandelingen in den omtrek der stad Leijden of Lotgevallen van den heer Rynald, Leiden: C.C. van der Hoek, 1829 Geb., 8 + 263 p., ill. Lit: Saalmink p.771 Romantisch verhaal in de vorm van een discussie tussen vader en zoon over de levensloop van vader textielfabrikant te Leiden - en over de Hollandse en vooral Leidse geschiedenis. Weinig of niets over de omstreken van Leiden. Jacobus Hagen publiceerde kort voor 1830 enkele populaire, christelijke

verhalen, voornamelijk bij de Amsterdamse uitgever Moolenijzer. Op de titelpagina van dit boekje een groot gegraveerd vignet van Daniel Veelwaard naar L. Springer met een gezicht op de stad Leiden. Prijs: € 125 Nr.: R0487 Auteur/reiziger: Haggard, H. Rider Auteur: Haggard, H. Rider Lysbeth, a tale of the Dutch. London: Longmans, 1901. Geb., 14 + 496 p., ill. Historische roman over Willem de Zwijger door Sir Henry Rider Haggard (1856-1925), auteur van succesvolle populaire lectuur. De eerste druk verscheen in 1900. In zijn voorwoord schrijft Haggard dat reizigers door Holland zich minder zouden hoeven te verbazen over dit land (o.a. de witkalk in de kerken) als zij de historie kenden. Prijs: € 30 Nr.: R0488 Auteur/reiziger: Haghe, Johan van de Auteur: Haghe, Johan van de Door Hollands watertuin en heuvelland, een schets van ons land, Zwolle: La Rivière & Voorhoeve, [1912] Gebonden, 204 p., ill. Aardig geïllustreerde gids door ons land. Prijs: € 15 Nr.: R0489 Auteur/reiziger: Hall, mrs Herman J. Auteur: Hall, mrs Herman J. Two travellers in Europe. A unique story told by one of them. What they saw and how they lived while traveling among the half-civilised people of Morocco, the peasants of Italy and France, as well as the educated classes of Spain, Greece and other countries, Springfield, Mass: Hampden, 1898 Geb. in linnen stempelband, 528 p., ill. Op de pagina’s 373-387 beschrijft zij een tocht door ons land: Scheveningen, Den Haag, Amsterdam, Delft en Rotterdam. Zij ontmoette in Den Haag de schilder Mesdag in zijn huis en in zijn panoramagebouw en bezocht het Rijksmuseum te Amsterdam. Prijs: € 30 Nr.: R0490 Auteur/reiziger: Hall, May Emery Auteur: Hall, May Emery Dutch Days. New York: Moffat, Yard and Company, 1914. Geb., (8) + 185 p., ill. Geromantiseerd reisverhaal door Nederland, geschreven vanuit het gezichtspunt van twee Amerikaanse kinderen die met hun ouders door ons land reisden: Den Haag (o.a. Gevangenpoort, Vredespaleis, Huis ten Bosch), Scheveningen, Leiden, Haarlem, Delft, Rotterdam, Gouda, Amsterdam, Alkmaar, Zaandam, Hoorn, Volendam, Leeuwarden en Middelburg. Het boek is geïllustreerd met foto’s van de beschreven plaatsen. Prijs: € 60 Nr.: R0491 Auteur/reiziger: Haller, Albrecht von Auteur: Hirzel, Ludwig Albrecht Hallers Tagebücher seiner Reisen nach Deutschland, Holland und England 1723-1727, Leipzig: Hirzel, 1883 Gebonden in half linnen, 146 p. Lit: Bientjes, p.265-266

Von Haller (1708-1777) was een medisch student uit Zwitserland, die in Leiden zijn studie afrondde en daar in mei 1727 promoveerde. Zijn dagboek loopt over de jaren 1723-1727 en was uitsluitend voor eigen gebruik bestemd, zodat hij zich vrijmoedig kon uiten over figuren en toestanden om hem heen. In de hier aangeboden uitgave door Hirzel werd het dagboek voor het eerst gepubliceerd. In 1948 verscheen een tweede - privé - uitgave. In Nederland bezocht Von Haller: Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Leiden, Den Haag, Katwijk, Leiderdorp, Haarlem, Woerden, Bodegraven, Alphen, Nijmegen, Kleef, Nieuwe Schans, Groningen, Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Spaarndam, Zaandam, Delft, Maassluis, Brielle en Hellevoetsluis. De nadruk in dit dagboek ligt in de universitaire wereld, vooral de Leidse. Prijs: € 125 Nr.: R0492 Auteur/reiziger: Haller, Albrecht von Auteur: Haller, Albrecht von Haller in Holland. Het dagboek van Albrecht von Haller van zijn verblijf in Holland (1725-1727), ingeleid en geannoteerd door Dr. G.A. Lindeboom. Delft: Kon. Ned. Gist- en Spiritusfabriek NV, 1958. Ing., 106 p., ill. Gedrukt op Oud-Hollands papier. Lit: Bientjes, p. 265-266. Herdruk, in het Duits, van de op Nederland betrekking hebbende gedeelten van het dagboek. Prijs: € 15 Nr.: R0493 Auteur/reiziger: Haller, Albrecht von Auteur: Haller, Albrecht von Albrecht von Haller 1708-1777, Ausstellung im Hallersaal der Burgbibliothek Bern, Bern, 1977 Ing., 64 p., ill. Catalogus van een tentoonstelling over leven en werk van Von Haller. Prijs: € 15 Nr.: R0494 Auteur/reiziger: Halma, François, en M. Brouërius van Nidek Auteur: Halma, François, en M. Brouërius van Nidek Tooneel der Vereenigde Nederlanden en onderhorige landschappen, geopent in een algemeen historisch, genealogisch, geographisch en staatkundig woordenboek. 2 delen. Leeuwarden: H. Halma, 1725. Folio, geheel perkament, (14)+470+(2)+408 p., ill De prenten zijn hier en daar wat watervlekkig, maar verder een heel redelijk exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 202b, Tiele 447, Maandblad Oud-Utrecht 38 (1965), p. 85-90, Bodel Nijenhuis 94. François Halma (1653-1722) was boekhandelaar en academiedrukker, eerst te Utrecht, later te Amsterdam en vanaf 1710 te Leeuwarden. Het ‘Tooneel’ is een soort encyclopedie op plaatsnamen en persoonsnamen. Bij zijn overlijden was Halma bijna gereed met de tekst. Brouërius van Nidek nam toen de letters W, Y en Z voor zijn rekening en voegde een levensbeschrijving van Halma toe. Het boek is geïllustreerd met met 26 kaarten en 38 portretten en platen. De kaarten zijn voor het merendeel hetzelfde als die in M. Altings ‘Descriptio agri Batavi et Frisii’. De portretten betreffen voornamelijk de graven van Holland; de platen een afbeelding van het Huis te Britten en het standbeeld van Alva. Prijs: € 1500 Nr.: R0495 Auteur/reiziger: Handboek Auteur: Handboek Handboek voor luchttoerisme. Amsterdam: Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart [ca. 1921]. Ing., 134 + 23 p., ill.

Bedoeld voor “luchttoeristen”. Het boekje bevat gegevens over de Nederlandse vliegvelden, luchtvaartroutes, etc.: Soesterberg, Schiphol, Gilze-Rijen, Oldebroek, De Kooy, Souburg, Rotterdam, Ede, Hengelo, Deventer, Maaldrift, Heumen, Groningen. Voorts wordt een aantal tochten beschreven. Geïllustreerd met luchtfoto’s van vliegvelden en bezienswaardigheden. Prijs: € 45 Nr.: R0496 Auteur/reiziger: [Hanewinkel, Stephanus] Auteur: [Hanewinkel, Stephanus] Reize door de majorij van ‘s Hertogenbosch in den jaare 1798 (in brieven). Amsterdam: A.B. Saakes, 1799. Papier, 8 + 146 p., ill. Zonder band. Lit: Van Doorninck, p. 483; Bodel Nijenhuis 420; NNBW I, p. 1022. Hanewinkel (1766-1856) was predikant in Brabant en publiceerde over de meijerij van Den Bosch. Na het hier aangeboden werk verschenen in 1800 een (tweede) ‘Reize door de meierij van ‘s Hertogenbosch in den jaar 1799’ en in 1803 ‘Geschied- en aardrijkskundige beschrijving der stad en meierij van ‘s Hertogenbosch’. De beide reizen, aldus Aug. Sassen in het NNBW, “ademen een zeer anti-katholieken geest, zijn om deze reden van kath. zijde ernstig aangevallen, geven evenwel blijk van eene grondige kennis van land en volk, dikwijls van groote opmerkingsgave en zijn, naar latere toestanden beoordeeld, een weliswaar gekleurd maar overigens trouw beeld van hetgeen de schrijver heeft willen aantoonen.” Het boek heeft een handgekleurde uitvouwbare kaart van de majorij, gedateerd 1799, een afbeelding van het klooster Ten Hage op de titelpagina en vier platen met ieder twee gravures: Den Bosch, Vught, Boxtel, Eindhoven, Helmond, Gemert, Oisterwijk en Tilburg. Prijs: € 1500 Nr.: R0497 Auteur/reiziger: [Hanewinkel, Stephanus] Auteur: [Hanewinkel, Stephanus] Reize door de majorij van ‘s Hertogenbosch in den jaare 1798-1799 (in brieven), [Amsterdam: A.B.Saakes, 1800], facsimilé-reprint Den Bosch: Merlijn etc., 1973 Gebonden, 8 + 146 + 16 + 240 + 4 + 80 p., ill. Lit: Van Doorninck p. 483; het derde werk niet bij Van Doorninck of De Kempenaer Deze reprint-uitgave bevat drie boeken (en niet vier, zoals de flaptekst vermeldt!): de ‘Reize [...] in den jaare 1798’, de ‘Reize [...] in den jaare 1799’, Amsterdam, Saakes 1800, en ‘Gedachten over de meierij van ‘s Hertogenbosch en derzelver inwoners, bij het begin der negentiende eeuw, door een meiërijenaar’, Amsterdam, Saakes, 1801. De auteur van de ‘Gedachten...’ is niet bekend. Prijs: € 40 Nr.: R0498 Auteur/reiziger: Hanewinkel, Stephanus Auteur: Hanewinkel, Stephanus Geschied- en aardrijkskundige beschrijving der stad en meierij van ‘s Hertogenbosch, beginnende met de vroegste tijden en eindigende met den jare 1802 (met een nieuwe kaart), Nijmegen: J.C. Vieweg, 1803 Origineel karton, 12 + 539 p. De kaart ontbreekt. In de voorrede schrijft Hanewinkel dat hij vrijwel in alle plaatsen van de meijerij zelf geweest is. In alfabetische volgorde beschrijft hij de verschillende dorpen, beekjes, gehuchten etc. per gewest: Peelland, Kempenland, Oosterwijk en Maasland. Prijs: € 175 Nr.: R0499 Auteur/reiziger: Auteur:

Hannekemaaijer, Hans Hannekemaaijer, Hans

Hans Hannekemaaijer’s kluchtige lotgevallen en ontmoetingen op zijne reis naar en door Holland, 4e druk. Groningen: R.S. Schaank, [ca. 1875]. Orig. papieren omslag, 48 p. Lit: Niet in Brinkman Humoristische gedichten over de belevenissen van een Hollandgänger uit Westfalen: Westerwolde, Lemmer, Amsterdam, Edam, Leeuwarden, Stroobos, Buitenpost, Hoogkerk, Groningen, Zuidbroek. Deels in platduits en plat Nederlands. Prijs: € 75 Nr.: R0500 Auteur/reiziger: Hansjacob, Heinrich Auteur: Hansjacob, Heinrich In den Niederlanden. Reise-Erinnerungen. 2de druk, 2de deel: Holland. Heidelberg: G. Weiss, 1901. Ing., p. 345 t/m 554. Het eerste deel betrof België. Lit: Van der Meulen, p. 35 (editie 1881). Beschreven worden: Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam e.o. en Utrecht. De eerste druk dateert van 1881. Prijs: € 35 Nr.: R0501 Auteur/reiziger: Hare, Augustus J.C. Auteur: Hare, Augustus J.C. Sketches in Holland and Scandinavia. Londen: Allen, [1885]. (Ook: Londen: Smith, Elder & Co, 1885.) Geb., 134 p., ill. Het boek verscheen in identieke uitvoering zowel bij Allen als bij Smith, Elder & Co. Hare was een schrijver van reisverhalen en behandelt op p. 1-57 zijn reis per trein door Nederland: Breda, Bergen op Zoom, Middelburg, Dordrecht, Rotterdam, Gouda, Den Haag, Scheveningen, Delft, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Broek, Marken, Den Helder, Alkmaar, Hoorn, Zaandam, Utrecht, Kampen, Zwolle, Leeuwarden, Groningen, Arnhem. Het boek is geïllustreerd met reproducties van pentekeningen van de meeste hierboven genoemde plaatsen. Prijs: € 85 Nr.: R0502 Auteur/reiziger: Harkenroht, Jakobus Isebrandus Auteur: Harkenroht, Jakobus Isebrandus Oostfriesche oorsprongkelykheden, van alle steden, vlekken, dorpen, rivieren enz. in ende buiten Oostfriesland en Harrellingeland, uit oude boeken, verzegelingen, gedenkteekenen, opschriften en aanteekeningen volgens onze oudste landtaale. 2de druk. 2 delen in 1 band. Groningen: Jurjen Spandaw, 1731. Geb. in halfleer, (46)+914+(94) p., ill. Het buiten de tekst afgedrukte kaartje van de Dollard ontbreekt. De ca. tien tekstillustraties zijn wel aanwezig. Harkenroht (Emden 1676 - Appingedam 1736) was predikant te Appingedam en oudheidkundige. In 1712 verscheen te Emden de eerste druk van zijn ‘Oostfriesse oorprongkelykheden’. Hoewel voornamelijk betreffende Oost-Friesland geeft het boek toch veel bijzonderheden over (het oostelijk deel) van de provincie Groningen. Prijs: € 425 Nr.: R0503 Auteur/reiziger: Harper, Charles G. Auteur: Harper, Charles G. On the road in Holland. Notes and impressions in the quaint country of dykes and canals. Londen: Cecil Palmer, 1922. Geb. in linnen stempelband, 266 p., ill.

De journalist Harper had al een kleine twintig boeken over reizen binnen Engeland op zijn naam staan, toen hij aan een boek over ons land begon. Op humoristische wijze behandelt hij een tocht van Vlissingen, via Middelburg, Veere, Arnemuiden, Bergen op Zoom, Breda, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Monnickendam, Volendam, Marken, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Wieringen (ex-kroonprins Willie), Stavoren, Hindelopen, Workum, Bolsward, Sneek, Grouw, Leeuwarden, Franeker, Groningen, Drenthe, Kampen, Deventer, Zutphen, naar Arnhem. Het boek is geïllustreerd met reproducties naar tekeningen van de auteur,die ook voor het bandontwerp tekende. Prijs: € 75 Nr.: R0504 Auteur/reiziger: Harting, P. Auteur: Harting, P. Het eiland Urk, zijn bodem, voortbrengselen en bewoners, Utrecht: Van Paddenburg & Comp., 1853 Orig. karton, 75 p., ill. Pieter Harting (1813-1885) was hoogleraar dierkunde c.a., in Franeker en later te Utrecht. Ook de bodem van ons land had zijn interesse en hij deed onder andere onderzoek te Urk en bij Gorinchem. In dit boekje bracht hij verslag uit van een van zijn onderzoeken, Behalve de bodem behandelt hij de schedels van de Urkers, de demografie van het eiland, de kleding, de bouwwerken, de dieren in zee rond het eiland etc. Het boekje is geïllustreerd met een gegraveerde, uitvouwbare kaart (1852), een gezicht op het eiland vanuit het zuidoosten en enkele doorsneden. Prijs: € 195 Nr.: R0505 Auteur/reiziger: Hartmann, Alfred Georg Auteur: Hartmann, Alfred Georg Das paradiesische Holland. Reise indrücke. [‘s Gravenhage: VerkehrsBureau, 1912] Ing., 103 p., ill. Gids voor Nederland, voorafgegaan door een lijst van tentoonstellingen in 1913. Op de omslag een historiserende afbeelding van het Vredespaleis. Vgl. ook ‘En voyage’ in deze catalogus. Prijs: € 20 Nr.: R0506 Auteur/reiziger: Haspels, G.F. Auteur: Haspels, G.F. Vreugden van Holland. 2de druk. Amsterdam: P.N. van Kampen & Zn., [1904]. Geb., 224 p. Bundel historiserende verhalen, o.a. spelend op Texel en Urk. Bandontwerp met afbeelding van de haven van Urk. De eerste druk verscheen in 1900. Prijs: € 18 Nr.: R0507 Auteur/reiziger: Hassel, Georg Auteur: Hassel, Georg Geographisch-statistischer Abriss des Königreichs Holland. Weimar: Landes-Industrie-Comptoir, 1809. Geb., halfleer, 237 p., ill. Lit: Landwehr, Col.plates, nr. 306 (exemplaar uitgegeven te Praag in 1809); niet in Bodel Nijenhuis. Hassel was een Duits geograaf die aan het begin van de 19de eeuw diverse werken publiceerde over de geografie. De eerste afdeling van dit werk over Nederland geeft een algemene beschrijving van ons land in 1809, met veel nadruk op handel, nijverheid en landbouw. De tweede afdeling betreft de topografie van het land, beschreven naar de toenmalige departementen, ook hier met vrij veel aandacht voor de economische bezigheden. Hierbij ook aandacht voor Oost-Friesland. Het boek eindigt met een uitvoerige literatuuropgave en een register op de beschreven steden en dorpen. Waardevol is een grote, uitvouwbare, handgekleurde kaart van Nederland en Oost-Friesland, vervaardigd door Fr.W. Streit in 1808 naar gegevens van A. Stieler en uitgegeven te Weimar in 1808.

Voorts een gegraveerde plattegrond van Amsterdam en gravures met Nederlandse klederdrachten, het wapen van het koninkrijk, het Paleis op de Dam, een interieur van de Beurs, voor- en achteraanzichten van het gebouw Felix Meritis en afbeeldingen van het Tsaar Peter-huisje en de piramide van Austerlitz. Prijs: € 600 Nr.: R0508 Auteur/reiziger: Hasselt, André van Auteur: Hasselt, André van Belgique et Hollande. Parijs: Fermin Didot frères, 1844. Geb., 3 + 551 + 58 p., ill. Lit: Bodel Nijenhuis 309; Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p.432434 Uitgave in de serie ‘L’Univers. Histoire et description de tous les peuples’. Het grootste deel van de tekst behandelt de geschiedenis van beide landen. Het belang van het werk ligt vooral in de 58 afbeeldingen: staalgravures, gesigneerd “Lemaitre direxit”, wat Holland betreft o.a. met gezichten in Maastricht, Delft, Utrecht, Den Haag, Amsterdam en Leiden. Voorts bevat het boek een kaartje “Hollande Belgique 1843”. Het voorwoord is gedateerd: Brussel janvier 1844. In 1863 verscheen een 2e editie. In 1844 en 1850 verschenen twee Spaanstalige edities. Prijs: € 225 Nr.: R0509 Auteur/reiziger: Hasselt, A. van Auteur: Hasselt, A. van Belgique et Hollande. Parijs: Fermin Didot frères, 1844. Geb., 3 + 551 + 58 p., ill. Exemplaar zonder het kaartje. Prijs: € 175 Nr.: R0510 Auteur/reiziger: Haussez, [Ch. Lemercher de Longpré], baron d’ Auteur: Haussez, [Ch. Lemercher de Longpré], baron d’ Voyage d’un exilé de Londres a Naples et en Sicile, en passant par la Hollande, la Confédération germanique, Le Tyrol et l’Italie, deel I, Den Haag: G. Vervloet, 1835 Geb., 346 p. Alleen deel I. Lit: Jacobsen Jensen 287 Ch. Lemercher de Longpré d’Haussez (1778 - 1854) was laatst minister van Marine van Karel X. Het werk verscheen in 1835 in twee delen, zowel te Parijs als te Den Haag. D’Haussez maakt op de pagina’s 5 t/m 36 onder andere opmerkingen over Rotterdam, Haarlem, Dordrecht, Leiden, Den Haag, Amsterdam en Utrecht. Prijs: € 40 Nr.: R0511 Auteur/reiziger: [Haussez, Ch. Lemercher de Longpré, baron d’] Auteur: [Haussez, Ch. Lemercher de Longpré, baron d’] “De baron D’Haussez in Holland”, in Het Leeskabinet ... voor 1835, derde deel (Amsterdam: H. Frijlink, 1835), p. 1-12. Geb., 274 p. Bekorte vertaling van de passages over ons land uit ‘Voyage d’un exilé, de Londres à Naples et en Sicile’ (Parijs 1835). Prijs: € 18 Nr.: R0512 Auteur/reiziger: Auteur:

Havard, Henry Havard, Henry

La Hollande pittoresque. Voyage aux villes mortes du Zuiderzée. Parijs: E. Plon & Cie., 1874. Ing., 403 p., ill. Lit: Koumans p.159; van der Meulen p.35 Henry Havard was een Fransman met veel interesse voor de Nederlandse cultuur en kunsten. Hij schreef in eerste instantie drie deeltjes in de reeks reisboeken van uitgever Plon onder de verzameltitel ‘La Hollande pittoresque’. In het eerste deel beschrijft hij een tocht per boot vanuit Amsterdam naar Marken, Monnickendam, Volendam, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Opperdoes, Nieuwediep, Den Helder, Texel, Harlingen, Leeuwarden, Franeker, Hindelopen, Stavoren, Molkwerum, Urk, Schokland, Kampen, Zwolle, Harderwijk en Amersfoort. De afbeeldingen bestaan uit houtgravures, deels naar Van Heemskerck van Beest en deels naar tekeningen van de auteur, van Marken, Volendam, Hoorn, Nieuwediep, Hindelopen, Urk, Kampen en Zwolle. De reis begon in juni 1873 en werd gemaakt met een tjalk van 60 ton. Havard werd vergezeld door de zeeschilder Van Heemskerck van Beest en de schipper van de tjalk Sluring. Later zou ook J. Deketh, ambtenaar bij de Koninklijke Bibliotheek, zich bij het gezelschap voegen. In het voorjaar van 1874 werd het reisverhaal gepubliceerd in de ‘Revue Britannique’, maar al snel maakte Plon er een boek van. De boeken van Havard waren succesvol en werden diverse malen herdrukt. In 1875 verscheen een Nederlandse vertaling. Prijs: € 45 Nr.: R0513 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande pittoresque. Voyage aux villes mortes du Zuiderzée. 2de druk. Parijs/Den Haag: Plon/Thieme, 1875. Geb., 8+403 p., ill. Prijs: € 80 Nr.: R0514 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry Verleden en heden. Een togt langs de kusten van de Zuiderzee, uit het Fransch door mej. S.M. Campbell, met een woord vooraf van dr. Jan ten Brink en een naschrift van Mrd Cohen Stuart, Haarlem: Schalekamp, [1875] Geb. in half linnen, 411 + 7 p., ill. (10 lithografieën). Blanco schutbladen vernieuwd. Lit: Brinkman 1850-1882, p.495 Nederlandse vertaling. Ten Brink vergelijkt het boek in het voorwoord met een in 1874 verschenen boek met impertinentiën over ons land door “de beruchte Figaro-held” Albert Millaud en noemt Havards werk een driedubbele revanche. De tien litho’s in deze Nederlandse vertaling tonen: Nieuwe Diep, Marken, Marker klederdracht, een Volendams interieur, de haveningang te Hoorn, de Oosterpoort te Hoorn, Hindeloper klederdracht, bewoners van Urk, de Cellebroederspoort te Kampen en de Sassenpoort te Zwolle. Prijs: € 125 Nr.: R0515 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry The dead cities of the Zuyder Zee. A voyage to the pittoresque side of Holland, from the French of Henry Havard by Annie Wood. London: R. Bentley & Son, 1875. Geb., 14 + 363 p., ill. Engelse vertaling. De illustraties zijn afdrukken van dezelfde houtblokken als die in de Franse uitgaven. Prijs: € 95 Nr.: R0516 Auteur/reiziger:

Havard, Henry

Auteur: Havard, Henry La Hollande pittoresque. Les frontières menacées. Voyage dans les provinces de Frise, Groningue, Drenthe, Overyssel, Gueldre et Limbourg. Parijs: E. Plon & Cie., 1876. Geb., 9 + 480 p., ill. Lit: Koumans, p. 159; Van der Meulen, p. 35. Tweede deel in de reeks ‘La Hollande pittoresque’. Hierin o.a. de volgende plaatsen: Sneek. Bolsward, Joure, Heerenveen, Leeuwarden, Dokkum, Schiermonnikoog, Zoutkamp, Grijpskerk, Groningen, Midwolde, Delfzijl, Appingedam, Winschoten, Heiligerlee, Beerta, Zuidlaren, Assen, Steenwijk, Meppel, Veenhuizen, Rolde, Eext, Gieten, Borger, Exloo, Zweeloo, Koevorden, Deventer, Apeldoorn, Zutphen, Mettray, Hengelo, Enschede, Almelo, Oldenzaal, Doesburg, Doetinchem, Bronbeek, Rosendaal, Sonsbeek, Arnhem, Nijmegen, Grave, Mookerheide, Venlo, Roermond, Maastricht. De illustraties zijn opnieuw houtgravures en wel van: Sneek, Bolsward, Leeuwarden, Groningen, Tijnaarloo, Koevorden, Deventer, Zutphen, Nijmegen en Maastricht. Voorts een kaart met de route. Deze eerste druk heeft een voorwoord van E. Levasseur. Het boek werd diverse malen herdrukt en in hetzelfde jaar 1876 verscheen ook een Nederlandse vertaling. Prijs: € 125 Nr.: R0517 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry De bedreigde grenzen. Een tocht door de provinciën Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Limburg. Met een voorrede van E. Levasseur. Uit het Fransch door mej. S.M. Campbell. Haarlem: J.M. Schalekamp, [1876]. Geb. in half linnen, 464 p., ill. (10 lithografieën + kaart). Wat roestvlekjes. Lit: Brinkman 1850-1882, p.495 Nederlandse vertaling. Met getinte litho’s van Sneek, Bolsward, Groningen, Leeuwarden, Tijnaarloo, Coevorden, Deventer, Zutphen, Nijmegen en Maastricht. Prijs: € 125 Nr.: R0518 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande pittoresque. Les frontières menacées. Voyage dans les provinces de Frise, Groningue, Drenthe, Overijssel, Gueldre et Limbourg. 3de druk. Parijs: E. Plon et Cie., 1877. Geb., 16 + 480 p., ill. Prijs: € 115 Nr.: R0519 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande pittoresque. Les frontières menacées. Voyage dans les provinces de Frise, Groningue, Drenthe, Overijssel, Gueldre et Limbourg. 4de druk. Parijs: E. Plon et Cie., 1877. Ing., 16 + 480 p., ill. Op het omslag staat: 2de druk, 1876! Prijs: € 45 Nr.: R0520 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande pittoresque. Le Coeur du pays. Voyage dans la Hollande méridionale, la Zélande et le Brabant. Parijs/Amsterdam: Plon/Caarelsen, 1878. Ing., (4) + 434 p., ill. Lit: Koumans p. 160, Van der Meulen p. 35. Derde en laatste deel in de reeks ‘La Hollande pittoresque’. Hierin o.a. de volgende plaatsen: Dordrecht, ‘s Gravendeel, Puttershoek, Zierikzee, Schouwen, Tholen, Bergen op Zoom, Wemeldinge,

Goes, Zandkreek, Kats, Kortgene, Veere, Noord-Beveland, Westhoven, Duinbeek, Overduyn, Domburg, Westkapelle, Middelburg, Arnemuiden, Souburg, Vlissingen, Breskens, Groede, Axel, Hulst, Rosendaal, Breda, Tilburg, Den Bosch. De illustraties zijn opnieuw uitgevoerd als houtgravures en betreffen gezichten in Veere, ‘s Gravendeel, Zierikzee, Bergen op Zoom, Middelburg en Vlissingen. Voorts een portret van dijkgraaf Van Leeuwen en een kaartje. Ook van dit deel verschenen diverse herdrukken. Prijs: € 45 Nr.: R0521 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry Amsterdam et Venise. Ouvrage enrichi de 7 eaux-fortes, par M.M. Léopold Flameng et Gaucherel et de 124 gravures sur bois. Parijs: E. Plon et Cie, 1876 Gebonden in linnen stempelband. Boekblok iets los in de band, goud op snee. Vergelijking tussen deze twee steden op allerlei terreinen van leven en kunst. Zeer royaal geïllustreerd. Van de zeven etsen betreffen 4 Amsterdam: Zuiderkerk met Groenburgwal, Spiegelgracht, de Amstel bij de Hoge Brug en de Mozes en Aaronkerk, alle door L. Flameng. Prijs: € 350 Nr.: R0522 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande à vol d’oiseau. Parijs: G. Decaux & A. Quantin, 1881. Geb., half marokijn; (8)+400 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Koumans p. 160, Van der Meulen p. 35. Na het succes van de serie La Hollande pittoresque besloot men tot een luxe-uitgave, geïllustreerd met prenten van de kunstenaar Maxime Lalanne. Daartoe bezocht Havard in 1880 opnieuw een aantal plaatsen in Nederland, met als resultaat dit boek. Het werk is geïllustreerd met 24 heliogravures van: Amsterdam (3), Maastricht, Roermond, Den Bosch, Nijmegen, Utrecht (2), Zutphen, Kampen, Groningen, Leeuwarden, Hoorn, Zaan, Haarlem (2), Den Haag (2), Delft, Rotterdam (2), Dordrecht en Middelburg. Daarnaast heeft het boek 146 houtgravures in de tekst, ongesigneerd, maar ook van Lalanne, met gezichten in een groot aantal steden en dorpen. De tekst heeft hoofdstukken over: Maastricht, Roermond, Venlo, Mokerheide, Grave, Den Bosch, Nijmegen, Arnhem, Utrecht, Zeist, Amersfoort, Zutphen, Deventer, Zwolle, Kampen, Meppel, Steenwijk, Assen, Drenthe, Groningen, Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Sneek, Bolsward, Harlingen, Friesland, Hindelopen, Stavoren, Zuiderzee, Nieuwediep, Medemblik, Enkhuizen, Hoorn, Alkmaar, Zaanstreek, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Gouda, Delft, Rotterdam, Schiedam, Dordrecht, Breda, Bergen op Zoom, Goes, Middelburg, Walcheren, Veere, Zierikzee en Vlissingen. In het voorwoord verklaart de uitgever dat de nieuwe tekst in niets op de vorige lijkt: dit nieuwe werk is minder wetenschappelijk en meer “pittoresque”! Prijs: € 595 Nr.: R0523 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry La Hollande à vol d’oiseau. Parijs: G. Decaux & A. Quantin, 1881 Geb. in linnen stempelband, (8) + 400 p., ill. Gerepareerde rug en scharnieren. Prijs: € 495 Nr.: R0524 Auteur/reiziger: Havard, Henry Auteur: Havard, Henry De Hollandsche schilderkunst, uit het Fransch vertaald door Pieter Geiregat, Gent: Vuysteke, 1887.

Geb. in geheel leer, 6 + 232 p., ill. Goed exemplaar. Het originele papieren omslag meegebonden. Vertaling van Havards ‘Histoire de la peinture hollandaise’ uit ca. 1881. De schilderkunst was wel de belangrijkste reden dat Havard zich zo intensief met ons land bezig hield. Prijs: € 28 Nr.: R0525 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Ritchie, Leitch Prijs: €

Heath Charles Heath Charles

Nr.: R0526 Auteur/reiziger: Hedendaagsche Auteur: Hedendaagsche Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat van alle volkeren ... deel X, behelzende eene beschrijving van den tegenwoordigen staat der Oostenrijksche, Fransche en Pruissische Nederlanden. Amsterdam: Isaak Tirion, 1738. Geb. in halfleer, (16)+548+(12) p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 507a; Tiele 1033. Tussen 1739 en 1804 verscheen bij de Amsterdamse uitgever Isaak Tirion een serie van 23 delen ‘Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden’, een verzamelwerk voor een groot deel van de hand van Jan Wagenaar. Deze 23 delen waren een onderdeel van een veel groter werk, de ‘Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat van alle volkeren’, waarvan het eerste deel in 1729 was verschenen. Beide series hebben een eigen nummering: de delen 1 t/m 23 van de serie over de Vereenigde Nederlanden zijn genummerd 11 t/m 33 van de Tegenwoordige staat van alle volkeren. De indeling is als volgt: X Zuidelijke Nederlanden, 1738; XI (= 1) Noordelijke Nederlanden, inleiding, 1739; XII (= 2) Generaliteitslanden, 1740; XIII (= 3) Gelderland, 1740; XIVXVIII (= 4 t/m 8) Holland, 1742-1750; XIX-XX (= 9-10) Zeeland, 1751; XXI-XXII (= 11-12) Utrecht, 1758-1772; XXIII-XXVI (= 13-16) Friesland, 1785-1789; XXVII-XXX (= 17-20) Overijssel, 1781-1803 (deel I-IV,1); XXXI-XXXII (= 21-22) Stad en Lande, 1793-1794; XXXIII (= 23) Drenthe, 1792-1795. Het deel X over de Zuidelijke Nederlanden is anoniem verschenen, maar van de hand van Jan Wagenaar. Wat de Noordelijke Nederlanden betreft, behandelt het deel ook Limburg en OpperGelderland met Roermond. Het boek bevat van onze streken een kaart van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden en een kaart van Limburg en Opper-Gelderland. Prijs: € 450 Nr.: R0527 Auteur/reiziger: Hedendaagsche Auteur: Hedendaagsche Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, deel 14: Friesland. Amsterdam etc.: P. Schouten etc., 1785-1786. Geb. in halfleer, (4) + 732 p., ill. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 460d. Tweede deel van de vier delen over Friesland. Anoniem verschenen, doch van de hand van Simon Stijl (1731-1804), in samenwerking met A.J. Conradi en N. Ypey. Het deel behandelt Oostergo, Leeuwarden, Dokkum, Ameland, Schiermonnikoog, Westergo, Franeker en Harlingen. Het deel heeft twee kaarten: Oostergo en Westergo, en 3 gravures van de kanselarij en de Oude Hof te Leeuwarden en een gezicht op Franeker. Prijs: € 295 Nr.: R0528 Auteur/reiziger: Auteur:

Hedendaagsche Hedendaagsche

Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, deel 21 en 22, Stad en Lande. Amsterdam etc.: J. de Groot etc., 1793-1794. Geb. in twee halfleren banden, 538+446 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 442b; Formsma, De schrijver(s) van de Tegenwoordige staat van Stad en Lande, in Groningse Volksalmanak (1947), p. 190-195. Anoniem verschenen, maar van de hand van A.J. de Sitter (1748-1814) in samenwerking met T. Modderman en L. van Bolhuis. De delen zijn geïllustreerd met een kaart en gravures van de Botteringe-boog, stadhuis, Vismarkt, provinciehuis, Grote Markt, en Noorderkerk te Groningen en van Appingedam. Prijs: € 450 Nr.: R0529 Auteur/reiziger: Hedendaagsche Auteur: Hedendaagsche Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, deel 23 [...] Drenthe. Amsterdam etc.: J. de Groot etc., 1792-1795. Geb., 10 + 436 p., ill. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 469a. Anoniem verschenen, maar van de hand van Johannes Tonckens (1750-1790) en na diens dood voltooid door J. de Rhoer en J.H.P. van Lier. Geïllustreerd met een kaart van Drenthe en twee gravures: ‘t Oude Landshuis te Assen en de kerk te Meppel. Prijs: € 375 Nr.: R0530 Auteur/reiziger: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Auteur: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Batavische arcadia, waer in, onder ‘t loof-werck van liefkooserye, gehandelt werdt, van den oorspronck van ‘t oudt Batavien, vryheydt der voorige en volgende Bataviers, vrye zee, zee-vonden, vinders van verborgen schatten, verbeurten van goederen, uytperssen der waerheydt door pijnigen, onheyl van lanckwijligheydt der rechtspleegingen, met de oorsaecken van dien, en de behulpmiddelen daer tegen; mitsgaders van andere diergelijcke ernstige saeken meer. 5de vermeerderde en verbeterde druk. Amsterdam: Jan Bouman, 1678. Geb. in leren band met goudstempeling op de rug, (14) + 682 + (24) p. , met gegraveerde titelpagina. Laatste 3 pp. beschadigd en laatste ca 50 p. met vochtvlekken. Lit: Van Doorninck II 44; Frederiks & Van den Branden 330; Haitsma Mulier / Van der Lem 26b; H. Groot, `Achttiende-eeuwse arcadia’s’, in Holland 17 (1985), p. 241-252; D.H. Smit, Johan van Heemskerck (1933), p. 130-161; Schotel, Arcadia’s De jurist Van Heemskerck (1597-1656) was advocaat te ‘s-Gravenhage en Amsterdam, schepen van Amsterdam en uiteindelijk lid van de Hoge Raad van Holland. Hij schreef een aantal gedichten en treurspelen. In deze arcadia (eerste druk 1637) behandelt hij in de beschrijving van een speelreisje van Den Haag naar Katwijk een groot deel van de vaderlandse geschiedenis. Het boek was zeer populair. De tweede druk (1647) werd bewerkt en voorzien van aantekeningen door Caspar van Baerle en in deze vorm werd het boek nog ca. tien keer herdrukt, tot ver in de 19de eeuw. De gegraveerde titelpagina van deze vijfde druk is anders dan die van de derde druk en bevat onder meer twee gezichten van een gezelschap, rijdend in een koets in een landschap. In het voorwerk is een privilege opgenomen van de Staten van Holland voor Joh. van Ravensteyn, gedateerd 26 september 1662 en de overdracht door hem aan Jan Bouman d.d. 17 maart 1676. Voorts een 1647 gedateerde `Na-reden van den tweeden uyt-geever’ en een 1678 gedateerd `Bericht van den vijfden drucker’, waarin deze meedeelt dat de auteur deze druk voor zijn overlijden met meer dan een derde heeft vermeerderd. Aan het einde van het boek is een lijstje met uitgaven van Jan Bouman afgedrukt. Behalve herdrukken verschenen er ook navolgingen, waarbij de Haags-Katwijkse couleur locale vervangen werd door die van andere plekken in ons land. Een “arcadia” werd synoniem voor een reisverhaal dat doorspekt kon worden met allerlei vertellingen en historische en toeristische uitweidingen. Te denken valt aan de arcadia’s van Soeteboom, Lambert van den Bos(ch), Claas Bruin en anderen.

Prijs: € 125 Nr.: R0531 Auteur/reiziger: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Auteur: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Batavische arcadia, waar in, onder liefkoozerye gehandeld werd [...], 6de druk. Amsterdam: Philip Verbeek, 1708 (op frontispiece 1707). Perkamenten band, (16 + 622 + (22) p., met gegraveerde titelpagina en 8 prenten. Het perkament van de band beschadigd aan de achterzijde. Lit: Zie boven De illustraties in deze zesde druk zijn van J. Lamsvelt en tonen o.a. het oproer te Haarlem (p.254), het interieur van een rechtbank (p.554) en het papagaai schieten (p.573). In het voorwerk wordt opnieuw de geschiedenis van het boek verteld, aangevuld met de mededeling van uitgever Verbeek dat hij de tekst nog eens liet nazien door “een geleerde pen” en prenten liet maken. Prijs: € 195 Nr.: R0532 Auteur/reiziger: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Auteur: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Batavische arcadia, waer in, onder ‘t loof-werck van liefkooserye gehandelt werdt [...], leste druk. Amsterdam: Adr. Wor en Erve G. onder de Linden, 1729. Perkament, (24) + 679 + (81) p., ill. Zevende druk, geïllustreerd met 4 ongesigneerde uitslaande platen en een uitslaande plattegrond van Batavia tijdens de belegering van 1629. De Latijnse aantekeningen zijn nu vertaald en de prenten hebben nu betrekking op het verhaal: de wagen met het reisgezelschap voor Huis te Deyl te Wassenaar, het gezelschap op het strand te Katwijk, een interieur met toverheks en een herderin. Prijs: € 195 Nr.: R0533 Auteur/reiziger: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Auteur: Heemskerck, Johan van / C. van Baerle Batavische arcadia [...] Laatste druk, ‘s Gravenhage: O. van Thol, 1756 Geb. in perkament, [14] + 656 + [48] p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Zie boven Achttiende-eeuwse druk, geïllustreerd met frontispice door A. van der Laan naar T. Onkruyt (en met adres A. en A. Schoonenburg, Amsterdam) en 5 uitslaande anonieme gravures: de wagen met het gezelschap voor Huis te Deyl; het gezelschap op het strand te Katwijk; een interieur waarin een toverheks; een profielgezicht op de stad en het fort Batavia op Java; en een herderin. In “De drukkers aan den lezer” wijzen deze met trots op de gravure van Batavia. Prijs: € 295 Nr.: R0534 Auteur/reiziger: Hegenitius, Gotfr. Auteur: Hegenitius, Gotfr. Itinerarium Frisio-Hollandicum, et, Abr. Ortelii, Itinerarium Gallo-Brabanticum. Leiden: Elsevier, 1630. 16º, geb. in perkament, 343+(13) p. Mooi exemplaar met exlibrissen van Georges Montandon en F.W.T. Hunger. Lit: Willems 330, Jacobsen Jensen 35, Beckmann II, p. 483-488; Van der Meulen p. 27; Bodel Nijenhuis 38; Tiele 461 en 829; Klaus Schmidt-Ort, ‘The itinerarium per nonnullas Galliae Belgicae partes by Abr. Ortelius and Johannes Vivianus’, in: ‘Abraham Ortelius and the first atlas. Essays commemorating the quadricentennial of his death (1598-1998)’ p.363-397 Deeltje uit de beroemde serie Républiques van Elsevier. Tweede editie van een van de vroege beschrijvingen van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, waarvan de eerste editie uit 1628 dateert. Herdrukt in 1647, 1661 en 1667. Gotfridus Hegenitius (Görlitz 1596/8 - na 1646) is vooral

bekend door dit boekje. In 1626-1627 maakte hij vanuit Hamburg een reis door ons land waarbij hij o.a. Delfzijl, Groningen, Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Harlingen, Workum, Hindelopen, Stavoren, Enkhuizen, Hoorn, Purmerend, Amsterdam, Alkmaar, Haarlem, Leiden, ‘s-Gravenhage, Rijswijk, Scheveningen, Loosduinen, Voorburg, Delft, Rotterdam en Dordrecht bezocht. De beschrijving van deze reis gelijkt meer op een verzameling grafen opschriften dan op een reisverhaal, maar is typerend voor de tijd. In 1627 begon hij met een rechtenstudie te Leiden, die hij in 1628 weer afbrak om terug te keren naar Duitsland. In 1646 woonde hij te Amsterdam. Het tweede deel van het boek bevat bijzonderheden over de Zuidelijke Nederlanden, van de hand van Abraham Ortelius (en Joh. Viviani). Dit is een herdruk van de uitgave van Plantijn uit 1584. Prijs: € 495 Nr.: R0535 Auteur/reiziger: Heins, M. en A. Heins Auteur: Heins, M. en A. Heins De-ci de-là en Hollande. Notes et croquis. Brussel: J. Lebègue et Cie., [ca. 1908]. Ing., 2 + 276 p., ill. Aardig, door A.H. (= A. Heins) geïllustreerd boek over ons land: Aardenburg, Breskens, Sluis, Sas van Gent, Sluiskil, Hulst, Axel, Terneuzen, Vlissingen, Middelburg, Domburg, Veere, Arnemuiden, Goes, Bergen op Zoom, Zierikzee, Moerdijk, Biesbos, Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Gouda, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Zandvoort, Bloemendaal, Santpoort, Amsterdam, Zaandam, Assendelft, Alkmaar, Edam, Hoorn, Marken, Urk, Enkhuizen, Stavoren, Leeuwarden, Groningen, Zwolle, Kampen, Utrecht, Arnhem en Nijmegen. De tekst is vrij oppervlakkig. De ca. 100 tekeningen zijn aardig. In het boekje ligt een prijsformulier d.d. 1910, het boek moet dus vóór dat jaar zijn verschenen. Dezelfde auteurs verzorgden dergelijke `croquis’ over de Ardennen en de Belgische Noordzeekust. Prijs: € 45 Nr.: R0536 Auteur/reiziger: Heisterbach, C. van Auteur: Moolenbroek, J.J. van Caesarius van Heisterbach op reis in Friesland en Groningen. De Dialogus Miraculorum (1219-1223) als historische bron, in Tijdschrift voor Geschiedenis 98 (1985), p. 513-539. Ing., 27 p. Van Heisterbach (ca. 1180-ca. 1240) was een monnik uit het Rijnland en auteur van stichtelijke werken. Hij maakte enkele reizen, o.a. naar Friesland en Groningen. In zijn ‘Dialogus Miraculorum’ (uitgegeven door Joseph Strange in 1851, reprint 1966), schrijft hij erover: Klaarkamp, Jesse, stad Groningen en enkele andere plaatsen. Prijs: € 15 Nr.: R0537 Auteur/reiziger: Heitling, Willy H. Auteur: Heitling, Willy H. De Achterhoek, langs Berkel en Slinge, Lochem: De Tijdstroom, [1959] Gebonden, 311 p., ill. Journalistiek boek over de Achterhoek. Prijs: € 10 Nr.: R0538 Auteur/reiziger: Heldring, Otto Gerhard Auteur: Heldring, Otto Gerhard Wandelingen ter opsporing van Bataafsche en Romeinsche oudheden, legenden, enz., eerste [en tweede] stukje. Amsterdam: G.J.A. Beijerinck, 1838-1839, twee deeltjes. Papieren omslagen, (6)+212 p. Rugjes ietwat gerepareerd. Lit: Bodel Nijenhuis 693; NNBW IV 721

Heldring (1804-1876) was predikant te Hemmen in de Over-Betuwe, “een groot wandelaar”, oudheidkundige en een bekend filantroop. In dit aan W.J.E. baron van Lynden tot Hemmen opgedragen boek beschrijft hij een aantal wandelingen in de Over- en Neder-Betuwe: Randwijk, Elst, Huissen, Bemmel, Oosterholt, Driel, Millingen, Hemmen, Heteren, Kesteren, etc. Prijs: € 125 Nr.: R0539 Auteur/reiziger: Heldring, O.G., en R.H. Graadt Jonckers Auteur: Heldring, O.G., en R.H. Graadt Jonckers De Veluwe. Eene wandeling. Arnhem: Thieme, 1841. Reprint: Arnhem: Gysbers & Van Loon, 1969. Ing., 4 + 255 p. Lit: Bodel Nijenhuis 743 (de editie uit 1841). In dit boekje beschrijft Heldring een aantal tochten over de Veluwe, onder meer met het doel prehistorische plaatsen te vinden, oude sagen te horen en het Uddelermeer en Engelander holt te bezoeken. Maar ook tal van recentere bijzonderheden komen aan de orde in dit aardige boekje. Prijs: € 30 Nr.: R0540 Auteur/reiziger: Hellwald, Friedrich von; Richard Oberländer Auteur: Hellwald, Friedrich von; Richard Oberländer Nordland-Fahrten. Vierte Abteilung. Malerische Wanderungen durch Holland und Dänemark. Land und Leute, mit besonderer Berücksichtigung von Sage und Geschichte, Literatur und Kunst. Leipzig: F. Hirt & Sohn, [ca. 1882]. Groot 4º, geb. in linnen stempelband; 4+228 p., ill. Tussen 1880 en 1883 verschenen vier delen in de serie ‘Nordland-Fahrten’, door verschillende auteurs geschreven. Het deel over Holland in dit vierde deel (p. 1-156) is van de hand van Friedrich von Hellwald. Hij beschrijft: Amsterdam, Broek, Monnickendam, Marken, Schokland, Urk, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Nieuwediep, Texel, Anna Paulownapolder, Wieringerwaard, Alkmaar, Zaandam, Haarlem, Leiden, Katwijk, Den Haag, Scheveningen, Delft, Vlaardingen, Rotterdam, Dordrecht, Zierikzee, Vlissingen, Middelburg, Veere, Zuid-Beveland, Zeeuws-Vlaanderen, Gouda, Utrecht, Arnhem, Zwolle, Drenthe, Friesland, Leeuwarden, Franeker, Hindelopen, Groningen. De illustraties zijn in houtgravure en betreffen (voorzover topografisch): Amsterdam, Marken, Waterland, Hoorn, De Zaan, Haarlem, Leiden, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Wissekerke, Middelburg, Veere, Utrecht en Arnhem. Romantisch reisboek in romantische band. Prijs: € 225 Nr.: R0541 Auteur/reiziger: Helmich, Splinter Auteur: Fruin, R. (ed.) Journaal van Splinter Helmich, soldaat en later hopman in dienst van den lande, van 1572 tot 1589. z.p., z.j. Geb. , half leer, 123 p. Overdruk met nieuwe paginering uit Kroniek van het Historisch Genootschap 31 (1875) 159-281 Helmich, vooraanstaand inwoner van Utrecht, bereist als militair een groot deel van ons land in deze beginjaren van de tachtigjarige oorlog. Prijs: € 45 Nr.: R0542 Auteur/reiziger: Hemkes Kzn., H. Auteur: Hemkes Kzn., H. Het koningrijk der Nederlanden en zijne overzeesche bezittingen, beschreven op een reistogtje en voor de jeugd bewerkt. Opgehelderd door 16 kaartjes. Gouda: G.B. van Goor, [1852]. Geb. in linnen stempelband, 189 p., ill. Ingeplakt een prijsformulier, d.d. Leiden 1806, voor J. van Hees, leerling van de openbare school voor minvermogenden en getekend door de hoofdonderwijzer A. van der Harst. Lit: Brinkman 1850-1882, p. 508.

In de inleiding wordt gewezen op het reisje dat de elfjarige kroonprins Willem met zijn goeverneur De Casembroodt in 1851 door ons land maakte. De reis in dit boekje betreft geheel Nederland en Luxemburg. Daarna volgen Oost- en West-Indië en de kust van Guinea. De kaartjes van de provincies, Luxemburg, Guinea, Suriname en Oost-Indië zijn houtgravures van W. Bal. Prijs: € 295 Nr.: R0543 Auteur/reiziger: Herdies, Eugène Auteur: Herdies, Eugène Images de Zélande. Illustrations de J.M. Canneel. [Parijs]: Librairie d’art, [ca. 1920?]. Ing., 32 p., ill. Poëtische beschrijving van Walcheren: Vlissingen, Souburg, Groote Abeele, Middelburg, Veere, Vrouwenpolder etc. De illustraties zijn deels in de tekst gedrukt, deels ingeplakt. Canneel (1781-1853) was een Belgisch kunstenaar. Het boekje is zeer zeldzaam en was niet in de handel. Prijs: € 60 Nr.: R0544 Auteur/reiziger: Herrmann, Johann Christian Auteur: Herrmann, Johann Christian Allgemeiner Contorist, welcher von allen und jeden Gegenständen der Handlung aller in und ausser Europa belegenen Handelsplätze die neuesten und zuverlässigsten Nachrichten ertheilet [...]. 4 dln. Leipzig: Schwickert, 1788-1792. 4º, geb. in 4 halfleren banden, (12)+580+590+578+598 p. Goed exemplaar. Zeer zeldzaam werk met uitvoerige informatie over de handel in een aantal steden en landen. Wat ons land betreft: Amsterdam (I, p. 46-252), Batavia (I, p. 334-335), Rotterdam (IV, p. 198-210). Van Amsterdam en Rotterdam opgaven van de soorten handel, banken, in- en uitvoerrechten, geld, maten en gewichten, lokale handelsvoorschriften, expeditiemogelijkheden naar andere plaatsen, buitenlandse handel vanuit deze steden (vooral met Indië). Van Amsterdam is er een zeer uitvoerige lijst opgenomen van alle handelshuizen in 1787, met hun specialiteiten en een aparte lijst van joodse handelshuizen. Prijs: € 1500 Nr.: R0545 Auteur/reiziger: Hermans, C.R. Auteur: Hermans, C.R. Geschied- en aardrijkskundige beschrijving der provincie Noord-Brabant. ‘s-Hertogenbosch: J.J. Arkesteyn en Zoon, 1845. Ing., (2) + 174 + 2 p., ill. Los Lit: Bodel Nijenhuis 391 Bedoeld voor de Brabantse schooljeugd. Geïllustreerd met een handgekleurde, gelithografeerde plattegrond van de provincie. Per plaats uitvoerige informatie met o.a. aantallen inwoners, gesplitst naar religie, aantal scholen en aantal schoolkinderen. Prijs: € 195 Nr.: R0546 Auteur/reiziger: Hettema, M., en R.R. Posthumus Auteur: Hettema, M., en R.R. Posthumus Onze reis naar Sagelterland, benevens deszelfs geschiedenis, eene beschrijving van den aard, de zeden, de gewoonten enz. van deszelfs bewoners en eene korte schets en woordenlijst van hunne taal. Franeker: G. Ypma, 1836. Geb. in halfleer; 6 + 415 p., ill. Goed exemplaar. Lit: Tiele 482, niet in Colas, niet in Lipperheide, Landwehr, Col. plates, nr. 310.

Verslag van een reis in de zomer van 1832 vanuit Leeuwarden via Groningen, Winschoten en Nieuwe Schans naar het Sagelterland: de streek in Oost-Friesland tussen Oldenburg en Leer. Geïllustreerd met een gegraveerd kaartje van het bezochte gebied door W. van Peyma en twee handgekleurde litho’s van de kleding van Sagelterlander vrouwen. Enige druk van dit aardige boek. Prijs: € 325 Nr.: R0547 Auteur/reiziger: Hettema, M. de Haan Auteur: Hettema, M. de Haan Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie. Leeuwarden: H.C. Schetsberg, 1840. Origineel karton; 8 + 119 p. Lit: Bodel Nijenhuis 2609. Een soort aardrijkskundig woordenboek van Friesland, met een aantal pagina’s nawerk met naamsverklaringen. Prijs: € 150 Nr.: R0548 Auteur/reiziger: Heukelom, J.B. [en Henri Dekking] Auteur: Heukelom, J.B. [en Henri Dekking] Van de Rotte tot de Schelde. Met tram en boot naar de oude en schilderachtige dorpen der Zuid Hollandsche en Zeeuwsche eilanden. In beeld gebracht door J.B. Heukelom. Uitgegeven door de Rotterdamsche Tramweg Mij. Rotterdam: W.L. en J. Brusse, [1909]. Ing., 32 p., ill. Lit: Sj. van Faassen e.a., W.L. & J. Brusse’s Uitgeversmaatschappij 1903-1965, nr. 138. J.B. Heukelom (1875-1975) werkte als ontwerper van boekbanden en illustrator voor de uitgevers Brusse, Van Looy en Querido. In 1909 illustreerde hij voor Brusse de reisgids door Henri Dekking, ‘Van de Rotte tot de Schelde. Dwaaltochten over de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche eilanden’, 138 p., waarvan dit boekje de “off-spin” was. Het werd in ruim 36000 exemplaren gedrukt, maar is thans zeldzaam! Het boekje heeft enkele pagina’s tekst, enkele kaartjes en 24 karakteristieke Jugendstilillustraties van Heukelom van: Dordrecht, Puttershoek, Oud-Beyerland, Numansdorp, Zierikzee (2x), Schuddebeurs, Brouwershaven (2x), Dreischor, Rhoon, Heenvliet, Spijkenisse, Zwartewaal, Poortugaal, Oostvoorne, Brielle (2x), Middelharnis, Sommelsdijk, Goeree, Oude Tonge, Ooltgensplaat en Rotterdam. Prijs: € 45 Nr.: R0549 Auteur/reiziger: Heyn Jr., Jan Auteur: Heyn Jr., Jan Holland hails you. Facts and figures about people, things and country for the use of the allied soldiers serving overhere at the time. [Wormerveer]: The flower garden press [= Meyer‘s Boek- en Handelsdrukkerij], 1945. Ing., 64 p., ill. Lit: De Jong, Het vrije boek in onvrije tijd, 386. Volgens het colofon in het geheim geschreven en gedrukt in april-mei 1945. Bedoeld voor de geallieerde soldaten die toen bij de Grebbe lagen. Illustraties van Dick Repko en omslagontwerp van B. Mohr. Prijs: € 45 Nr.: R0550 Auteur/reiziger: Hildebrand, A.D. Auteur: Hildebrand, A.D. De kilometer-kampioen: ‘n spannend verhaal met alles er in, wat je niet wist van de Nederlandsche Spoorwegen. Barendrecht-Groningen-Leeuwarden: Hooimeyer, Polak, Van Slooten, [1954]. 4º: geb. in halflinnen, 111 p., ill.

Plaatjes-album uitgegeven door drie voedingsmiddelenfabrieken. Compleet met 120 ingeplakte plaatjes. Tekst over het reizen per trein door Nederland. Prijs: € 35 Nr.: R0551 Auteur/reiziger: Hills, Robert Auteur: Hills, Robert Sketches in Flanders and Holland, with some account of a tour through parts of those countries, shortly after the battle of Waterloo, in a series of letters to a friend, Londen: Haines & Turner, 1816 4º: geb. in laat 19e-eeuwse halfleren band, op groot papier, 6 + 215 p., ill. (36 handgekleurde aquatinten) Met handtekening van een vorige eigenaar: Richard Krippis (1812-1882), van 1842 tot 1881 bibliothecaris van de Linnaen Society. Lit: Jacobsen Jensen 247; Landwehr 311; Atlas van Stolk 5893; Abbey 187 Robert Hills (1769-1844) was een Engels aquarellist. Hij bezocht in juli-augustus 1815 in ons land Breda, Dordrecht, Gouda, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Rijswijk, Delft, Rotterdam, Charlois en Maassluis. In de normale uitgave waren slechts 5 van de 36 aquatinten handgekleurd. In deze luxe uitgave zijn alle aquatinten zeer fraai met de hand ingekleurd. Deze aquatinten waren door Hills in omtrek geëtst en door de volgende aquatintgraveurs verder afgewerkt: J. Hill, J.C. Stadler, D. Havell en J. Bailey. Van het huidige Nederland zijn 14 aquatinten opgenomen: 23. Amsterdam, Rembrandthuis met brug en gracht, door Stadler; 24. Haarlem, de oostelijke oever van het Spaarne bij de Korte brug, door Stadler; 25. Drie gezichten langs de Vliet, tussen Leiden en Den Haag, door Stadler; 26. Gezicht op Den Haag vanuit de kant van Delft en gezicht op de duinen en het bos waarin het Huis ten Bosch is gelegen, door Stadler; 27. Den Haag, Huis ten Bosch, door Havell; 28. Drie gezichten langs de vaart tussen Den Haag en Delft, door Stadler; 29. Rijswijk, door Hill; 30. Delft, de Oude kerk met de Oude Delf op de voorgrond, door Havell; 31. Drie gezichten langs de Schie tussen Delft en Rotterdam, door Hill; 32. Rotterdam, de St. Laurenskerk met de Kolk met schepen op de voorgrond, door Havell; 33. IJsselmonde, het veerhuis aan de Maas, door Hill; 34. Charlois, de kerk en omgeving, door Hill; 35. Schetsen van Hollandse klederdracht, door Hill; 36. Hollandse wagens, koetsen, sleden etc., door Hill. Prijs: € 4000 Nr.: R0552 Auteur/reiziger: Hinton, John Howard Auteur: Hinton, John Howard A tour in Holland and North Germany. Londen: Houlston and Stoneman, [1851/1852]. Geb., 12 +242 p., ill. Lit: Niet in Bodel Nijenhuis, niet in Van der Meulen. Hinton was secretaris van de Engelse Baptist Union en werd aangewezen voor deelname aan de “Conference of Baptist Churches of Germany and Denmark”, te houden in Hamburg. Met een gezelschapje maakte hij er een tocht van zes weken van, in juli en augustus 1851. De reis ging onder andere van Hellevoetsluis naar Dordrecht, Rotterdam, Den Haag (dr. Capadose), Scheveningen, Amsterdam (mr. De Liefde), Zaandam, Broek, Haarlem, Heemstede (Nicolaas Beets), Arnhem en verder naar Duitsland. Het is een aardig reisverslag met veel bijzonderheden over geloofszaken. De illustraties bestaan uit zeven staalgravures, alle van plaatsen in Duitsland. Prijs: € 195 Nr.: R0553 Auteur/reiziger: Auteur: Zie [Loveringh?] Prijs: € Nr.: R0554 Auteur/reiziger: Auteur:

Historische lentereis Historische lentereis

Hobirk, F. Hobirk, F.

Rundreise durch Holland und Belgien, 2e druk, Detmold: Meyer, [ca. 1855?] Geb., half leer, [4] + 170 p., ill. Bibliotheekband, stempels, deel “V, Niederlande” van een seriewerk. Beschrijving van Zeeland, Rotterdam, Vlaardingen, Delft, Den Haag, Leiden, Katwijk, Haarlemmermeer, Alkmaar, Texel, Zuiderzee, Zaandam, Broek, Amsterdam (onder andere Admiraliteitswerf), Utrecht, Gelderland, Drenthe (de koloniën), Friesland, Waddeneilanden (onder andere eendenkooien aldaar). Geïllustreerd met houtgravures van Hollands landschap, interieur vissershuisje, en de Dom van Antwerpen. Prijs: € 80 Nr.: R0555 Auteur/reiziger: Hoet Jz., C. ten Auteur: Hoet Jz., C. ten Het Geldersch lustoord, of beschrijving van de stad Nijmegen en derzelver omstreken, met geschieden oudheidkundige bijzonderheden. Nijmegen: wed. J.C. Vieweg en Zoon, [1825]. Origineel karton, 16 + 158 p., ill. Lit: Saalmink, p. 857; Bodel Nijenhuis 654. Ten Hoet (1794-1831) maakte een Nijmeegse navolging van het boekje over Arnhem van I.A. Nijhoff. Behalve de stad Nijmegen beschrijft hij diverse wandelingen in de omgeving: Ubbergen, Beek, Berg en Dal, Hatert, etc. Op de titelpagina een gravure van Velijn naar Wiertz van het Valkhof. Prijs: € 150 Nr.: R0556 Auteur/reiziger: Hoet Jz., C. ten Auteur: Hoet Jz., C. ten Het Geldersch lustoord, of beschrijving van de stad Nijmegen en derzelver omstreken, met geschieden oudheidkundige bijzonderheden. 2de vermeerderde druk. Gorinchem: A.G. Winkler Vieweg, [1826]. Origineel karton, 16 + 172 p., ill. Lit: Saalmink, p. 857. In de tweede druk werden enkele fouten verbeterd en er werd een “Bijvoegsel” toegevoegd met de veranderingen uit 1825-1826. Hierin onder meer een uitvoerig verhaal over de opnieuw uitgevonden glasschilderkunst door de Nijmegenaar Peter Francis Peters. Prijs: € 150 Nr.: R0557 Auteur/reiziger: Hof, J.J. Auteur: Hof, J.J. Uitstapjes door Nederland. I. Gelderland. Velsen: J.P. Nauta, [1909]. Geb., 102 p., ill., met een losse kaart. Lit: Niet in Brinkman. Gids voor een aantal fietstochten door Gelderland. Geïllustreerd met fotografische afbeeldingen die ook gebruikt werden voor de “prachtkalender” ‘Nederland in beeld’, van dezelfde uitgever. Hof was redacteur van het tijdschrift ‘Natuurleven’. Prijs: € 35 Nr.: R0558 Auteur/reiziger: Hoffman, Willem en A. Scheygrond Auteur: Hoffman, Willem en A. Scheygrond Wij trekken door Zuid-Holland, Arnhem: Ten Brink, 1935 Ing., 116 p., ill. Deeltje in de reeks “Wij trekken ...”, een serie boekjes “die de weg wijst door Nederland en de groote schoonheid van ons kleine land aan ieder wil leeren kennen”. Prijs: € 12 Nr.: R0559

Auteur/reiziger: Hogg, Garry Auteur: Hogg, Garry Dutch treat. Londen: R. Hale Ltd., 1957. Ing., 182 p., met kaart. Waarschijnlijk een drukproef: blanco omslag en geen illustraties (op de kaart na). Verslag van een reis door vrijwel geheel Nederland, door de auteur en Elizabeth. Prijs: € 15 Nr.: R0560 Auteur/reiziger: Holberg, Ludvig Auteur: Holberg, Ludvig Leevensbeschryving van den heere baron Lodewijk Holberg [...] in eenige brieven. Behelzende, naast zyne gedaane reize door Engeland, Holland, Vrankryk, Italie en Duitschland, veele weetenswaardige dingen [...] door hem zelve in ‘t Latyn geschreeven en in eenen vryen styl vertaald en met eenige aanmerkingen verrykt door A.A. v[an] d[er] M[eersch] M.D.D., Amsterdam: Steven van Esveldt, 1765 Gebonden in half perkament, 10 + 386 + [2] p., ill (portret van Holberg). Lit: Waller 816; Buisman 912; De Vries 334; Scheepers II 402 De Noors-Deense (toneel)schrijver, dichter en historicus Holberg (1684-1754) bezocht ons land in 1704/05, 1714, 1716 en 1725/26. In een aantal in het Latijn geschreven ‘Brieven aan een voornaam heer’ beschreef hij zijn eigen leven in de trant van Plinius. Daaruit maakte de remonstrantse theoloog Van der Meersch (1720-1792) de hier aangeboden keuze. De notities over ons land zijn redelijk kritisch en zeer lezenswaardig. Holberg beperkt zich tot algemene karaktertrekken van de Hollanders en gaat niet in op bezochte steden en dorpen. Prijs: € 350 Nr.: R0561 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland, z.p., z.j., [ca 1920?]. 4º: oblong, 20 bruingetinte fotografische afbeeldingen. Stadsgezichten in Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Groningen, Arnhem, Nijmegen. Prijs: € 12 Nr.: R0562 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland. The beautiful country of art and scenery. Published by the Netherlands Railways, [ca 1920?]. 4º: oblong, (48) p., ill. Fotoboek met gezichten in ons land. Een aantal illustraties in kleur (ingeplakt). Prijs: € 20 Nr.: R0563 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland für und von Journalisten. Den ausländischen Kollegen anlässlich der Olympischen Spiele 1928 vom Amsterdammer Presse Verein angeboten. [Amsterdam 1928]. Ing., 100 p. Zeventien artikelen over ons land door Nederlandse journalisten geschreven, op initiatief van de vereniging “De Amsterdamsche Pers”, ter gelegenheid van het ontvangen van buitenlandse collega’s. Prijs: € 35 Nr.: R0564 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland. Uitgave Felix P. Abrahamson. Amsterdam [ca 1930?].

Ing., oblong, 12 foto’s in omslag. Handgekleurde foto’s van Amsterdam, Rotterdam, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Haarlem, Utrecht en Dordrecht. Prijs: € 9 Nr.: R0565 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland, Marken, Volendam. Uitg. Felix P. Abrahamson. Amsterdam [ca 1930?]. Ing., oblong, 18 bladen met foto’s in omslag. Bruin getinte afdrukken van beelden van Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Dordrecht, Haarlem, Marken en Volendam. Prijs: € 9 Nr.: R0566 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland. z.p., z.j. [ca 1930?]. Ing., oblong, 14 foto’s in omslag. Bruin getinte afdrukken van beelden van Amsterdam, Haarlem, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Middelburg, Alkmaar en Dordrecht. Druk: F.B. de Boer, Middelburg. Prijs: € 9 Nr.: R0567 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland uit de lucht - Holland from aloft: Torens en kerken; langs de Hollandse wateren, Schiphol: KLM Aerophoto, [ca. 1950?] 2 mapjes met elk 9 of 10 luchtfoto’s Prijs: € 20 Nr.: R0568 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland shows Britain. Extract uit The Economist 6-3-1965, pp. 1001-1015 Los, ill. Interessant en uitvoerig overzichtsartikel. Prijs: € 5 Nr.: R0569 Auteur/reiziger: Holland Auteur: Holland Holland 1967. The Grolier Club, z.pl., [1967] Ing., 75 p. Druk: Joh. Enschedé en Zonen, Haarlem. Mooi boekje, samengesteld ter gelegenheid van een bezoek aan Nederland van 65 leden van de Grolier Club. Voorin een lijst van deelnemers aan deze excursie, voornamelijk Amerikaanse bibliofielen. Daarna teksten in het Engels over Amsterdam (Rijksprentenkabinet), Zutphen (Librije), Haarlem (firma Enschedé) en Leiden (universiteitsbibliotheek). Prijs: € 20 Nr.: R0570 Auteur/reiziger: Hollande Auteur: Hollande La Hollande et les Hollandais. Revue pittoresque. Parijs: Picard fils ainé, 1847. Gebonden in half leer, 324 p., ill.

Mooi exemplaar. Titelpagina in vierkleurendruk. Het boek bevat een aantal algemene opmerkingen over ons land en meer specifiek over Den Haag, Leiden, Friesland, armenkolonies, Den Helder, Nieuwediep, het koningshuis, Nederlandse literatuur, ontdekkingsreizen en Oost-Indië. De illustraties betreffen twee staalgravures van een fantasie Hollands dorp en van “Saugor”. Prijs: € Nr.: R0571 Auteur/reiziger: Hollande Auteur: Hollande La Hollande commerciale, division du commerce et de l’industrie du ministère du Travail, du Commerce et de l’Industrie. ‘s Gravenhage 1930. Ing., 113 p., geïll. Met grote, uitvouwbare “Carte commerciale des Pays-Bas” (litho J. Smulders). Overzicht van handel en nijverheid in Nederland aan het eind van de jaren twintig. Omslagontwerp (schepen in haven) door J.v.d.B. Prijs: € 45 Nr.: R0572 Auteur/reiziger: Hollande Auteur: Hollande La Hollande illustrée. 340 Reproductions photographiques, 35 cartes et plans en noir, 15 planches hors texte en noir, 4 cartes en couleurs, 2 planches hors texte en couleurs. Paris: Larousse, [ca. 1906]. Groot 4º: geb. in linnen stempelband, 194 p., ill. Mooi exemplaar. Teksten van diverse auteurs over ons land in het algemeen, de elf provincies en Oost- en West-Indië. Fraai geïllustreerd. Prijs: € 90 Nr.: R0573 Auteur/reiziger: Auteur: Zie L’Honoré Prijs: €

Hollande, La Hollande, La

Nr.: R0574 Auteur/reiziger: Holmström, C.T. Auteur: Holmström, C.T. Resa till Holland. Stockholm: Norstedt, 1915. Geb., 8 + 152 p., ill. Beschrijving van een tocht van Zweden naar Nederland in de zomer van 1914: Groningen, Ymuiden, Haarlem, Hillegom (Veldhuyzen van Zanten), Katwijk, Den Helder, Amsterdam, Texel en Callantsoog. Prijs: € 60 Nr.: R0575 Auteur/reiziger: Holnstein, Theodor Gr. von Auteur: Holnstein, Theodor Gr. von Reise nach Holland, unternommen im Jahre 1822, fotokopie van manuscript Ringband, 272 p. De verblijfplaats van het manuscript wordt niet genoemd. Het heeft de signatuur Geo 684. Het betreft een voetreis van circa 20 personen van München via Aken naar Amsterdam en terug. Het totale aantal gelopen uren bedroeg ruim 400. In Nederland voerde de reis van Antwerpen naar Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Doorn, Rhenen, Arnhem, Zevenaar, Emmerik etc. Overnacht werd in ons land in Rotterdam (Hotel d’Angleterre), Den Haag (Au Maréchal de Turenne), Leiden (Lion), Haarlem (Lion d’Or), Amsterdam (Aux Armes d’Amsterdam), Utrecht en Arnhem. Prijs: € 40

Nr.: R0576 Auteur/reiziger: [l’Honoré, Samuel François] Auteur: [l’Honoré, Samuel François] La Hollande au dixhuitieme siècle. Ou nouvelles lettres contenant des remarques et des observations sur les principales villes, la religion, le gouvernement, le commerce, la navigation, les arts, les sciences, les coutumes, les usages et les moeurs des habitans de cette province. Den Haag: Detune, 1779. 12º, geb. in geheel leer, 12+343+(3) p. Scharnieren gesleten, ingeplakt exlibris van Charles William Packe. Lit: Barbier II p.847 Barbier meldt dat het boek geschreven is door Samuel François l’Honoré, advocaat in Den Haag, zoon van een predikant van de Franse kerk aldaar. Qua topografie beschrijft hij Dordrecht, Rotterdam, Delfshaven, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Delft, Rijswijk, Den Haag, Leiden, Rijnsburg, Katwijk, Haarlem, Amsterdam, Gouda, Gorinchem, Schoonhoven, Brielle, Zaandam, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnickendam, Broek, Medemblik, Purmerend. Wat Nederlandse letterkunde betreft geeft l’Honoré een uitvoerig verhaal over de Gijsbrecht van Amstel van Vondel. Prijs: € Nr.: R0577 Auteur/reiziger: Hood, Thomas Auteur: Hood, Thomas Luimige reis langs den Rijn. Uit het Engelsch. Amsterdam: G.J.A. Beijerinck, 1840. Halflinnen, 6 + 337 p., ill. De platen gebruind (gevolg van het gebruikte papier). Lit: Brinkman 1833-1849, p. 306. De reis liep van Londen naar Rotterdam en verder per stoomboot via Dordrecht, Nijmegen, Lobith, Emmerik naar Keulen en dan verder stroomopwaarts. Het boek is geïllustreerd met 12 houtsneden (buiten de tekst) door Beneworth V.A. naar M.M. Prijs: € 135 Nr.: R0578 Auteur/reiziger: [Hoogvliet, Frans Cornelis] Auteur: Kluiver, J.H. Een reis door Zeeland in 1774. Archief Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1980, p. 134-156. Ing. Door Kluiver geannoteerd reisverslag dat als manuscript in de Universiteitsbibliotheek Utrecht aanwezig is. Het verhaal is na 1779 geschreven ter herinnering aan een reis van Frans Cornelis Hoogvliet in 1774. De reis ging door Zuid-Beveland, Schouwen en Walcheren. Prijs: € 15 Nr.: R0579 Auteur/reiziger: [Hoorn, Jan ten] Auteur: [Hoorn, Jan ten] Reis-boek door de Vereenigde Nederlandsche provincien en der zelver aangrenzende landschappen en koningrijken, behelzende, benevens een nauwkeurige beschrijving der steden, een aanwijzing van de schuiten wagenvaarten. Mitsgaders de bekwaame herbergen daar de reizigers in ieder stad konnen logeeren [...] met groote moeite te samen gebracht, Amsterdam: J. ten Hoorn, 1689 Gebonden in perkament, [14] + 550 + [2] p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Van Eeghen/Van der Kellen nr. 171; Van Doorninck 3118 (met afwijkende titel); Placcius 1955; Waller 837 (editie 1700); Klaversma/Hannema 1235 Eerste - zeer zeldzame - druk van een der vroegste reisgidsen voor ons land. In 1697 zou een tweede druk verschijnen en in 1700 een derde en waarschijnlijk laatste druk. Het frontispice, niet gesigneerd maar gegraveerd door Jan Luyken, toont in het midden de verschillende manieren van reizen: twee

ruiters die afscheid nemen, drie voetgangers, een karos en een wagen. Bovenin de prent een trekschuit en twee schepen op zee. Onderin de prent een jonge reiziger die van zijn vader de laatste raadgevingen ontvangt, een wenende moeder met klein kind, bij de deur de dienstmaagd met reismantel en buiten de deur twee paarden en een dienaar. In het “Aan den leezer” schrijft de auteur dat dit onderwerp “nog nooit door iemant verhandeld is geweest” en dat men aanvullingen of verbeteringen graag inwacht, met name van herbergiers die hun adres opgenomen willen zien. Dan volgt een index op plaatsnamen. De hoofdtekst bestaat uit een aantal onderdelen: p. 1-17 Gebeden voor reizigers; p. 17-20 Morgen- en avond-zang voor reizigers; p. 21-27 Reis-lessen in dichtvorm; p. 28-287 Beschrijving der zeven Verenigde Provincien, met aparte hoofdstukken over: Holland, Dordrecht, Haarlem, Delft, Leiden, Amsterdam, Gouda, ‘s Gravenhage, Rotterdam, Gorinchem, Schiedam, Schoonhoven, Brielle, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnickendam, Medemblik, Purmerend, IJsselstein, Woerden, Oudewater, Heusden, Geertruidenberg, Woudrichem, Naarden, Weesp, Muiden, Vianen, Leerdam, Asperen, Heukelom, ‘s Gravesande, Vlaardingen, Delfshaven, Goeree, Schagen, Beverwijk, Klundert, Willemstad, Zeeland, Walcheren, Middelburg, Vlissingen, Veere, Arnemuiden, Rammekens, Schouwen, Zierikzee, Brouwershaven, Zuid-Beveland, Reimerswaal, Goes, Tholen, St. Maartensdijk, Duiveland, Noord-Beveland, Wolfertsdijk, Utrecht, Amersfoort, Wijk bij Duurstede, Rhenen, Montfoort, Gelderland, Nijmegen, Tiel, Zaltbommel, Schenkenschans, Buren, Culemborg, Roermond, Venlo, Gelder, Stralen, Wachtendonk, Zutphen, Doesburg, Doetinchem, Lochem, Groenlo, Arnhem, Harderwijk, Wageningen, Hattem, Elburg, Friesland, Leeuwarden, Bolsward, Franeker, Sneek, Dokkum, Harlingen, Stavoren, Sloten, Workum, IJlst, Hindelopen, Molkwerum, Overijssel, Deventer, Kampen, Zwolle, Hasselt, Vollenhoven, Steenwijk, Oldenzaal, Ootmarsum, Coevorden, Groningen,Delfzijl, ‘s Hertogenbosch, Bergen op Zoom, Breda, Maastricht, Grave, Sluis, Aardenburg, Sas van Gent en Hulst. Bij al deze steden en regio’s worden historische bijzonderheden meegedeeld, bezienswaardigheden, logementen, scheeps- en wagenveren naar omliggende steden met vertrektijden. p. 288-345 Idem voor Zuid-Nederland; p. 346-381 Idem voor Frankrijk; p. 382-389 Idem voor Engeland; p.390-416 Idem voor Duitsland, Oostenrijk, Skandinavië; p. 417-427 Idem voor Italië en Spanje; p. 427-433 De voornaamste jaarmarkten en leermarkten in Hollandse steden; p.434 Zonsopen ondergangen; p.435 Watergetijden; p.436-440 Muntspecieboek; p.441-442 Gewichten in de verschillende steden; p.442-443 (met uitvouwbare tabel) Eeuwigdurende kalender; p.444-446 (met houtsnede in tekst) Het gebruik van de menselijke hand als zonnewijzer; p.446-451 Reismedicijnboek; p.452-459 Waarschuwingen voor reizigers tegen spelers, rovers, dieven, hoeren etc.; p. 460-521 Wegwijzer (routes) door Duitsland, Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië met afstanden in mijlen; p. 522-528 “Reis of weg na het Spaa en de manier van leven aldaar. Mitsgaders van de kragt van de wateren en hoe men die gebruiken moet”; p.529-550 “Naukeurige reys of wegwyzer den Rijn op en af aan beyde zijden”, van Amsterdam naar Bazel met de aantall;en uren varen en rijden; p. [551552] Fondslijstje van Jan ten Hoorn. Prijs: € 3500 Nr.: R0580 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Wegwyzer Prijs: €

Hoorn, Nicolaas ten Hoorn, Nicolaas ten

Nr.: R0581 Auteur/reiziger: Hope, John Auteur: Hope, John Hopetoun Research Group Studies. Paper No. 1. The diaries & travels of Lord John Hope, 1722-1727. Edinburgh University, [1987]. Folio, ing.; 16 + 26 +10 + 3 p., ill. In 1722 begon John Hope, toen 18 jaar oud, aan een dagboek van zijn reis door Holland, Vlaanderen, Frankrijk en Italië, een reis die vijf jaren zou duren. In Nederland bezocht hij: Leiden, Utrecht, Amsterdam, Naarden, Alkmaar, Hoorn, Vlissingen, Bergen op Zoom, Breda, Den Bosch, ‘t Loo, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Kleef en Maastricht. Het langst verbleef hij in Utrecht, waar hij aan de

universiteit studeerde. In dit “Paper” wordt een uittreksel gegeven uit het manuscript-dagboek uit het archief van Hopetoun House. Prijs: € 20 Nr.: R0582 Auteur/reiziger: Hough, P.M. Auteur: Hough, P.M. Dutch life in town and country. Londen: Newnes, 1901. Gebonden in linnen stempelband, 10+260 p., ill. Deel in de serie ‘Our Neighbours’, van uitgever George Newnes. Het boek bevat algemene beschouwingen over Nederland: gewoonten, ontspanning, opvoeding, religie, recht, de positie van de vrouw, etc., etc. De 32 illustraties zijn naar foto’s. Prijs: € 25 Nr.: R0583 Auteur/reiziger: How Auteur: How How to see Holland. The official information office for tourists, The Hague. 9de en 10de druk. ‘sGravenhage [ca. 1924-1926]. Twee deeltjes, ing., 79+79 p., ill. Aardige omslagen in kleur: ophaalbrug en trapgevels, getekend door J. van Hoboken, en Volendammer meisje met bloemen, door Willy Sluiter. Met advertenties. Recentste jaartallen in tekst resp. 1924 en 1926. Prijs: € 40 (samen) Nr.: R0584 Auteur/reiziger: How Auteur: How How to drink in Holland, Schiedam: Centraal Gedistilleerd Bureau, [ca. 1950?] Ing., 8 p., ill. Prijs: € 5 Nr.: R0585 Auteur/reiziger: Howie, H.M. en M.F. Auteur: Howie, H.M. en M.F. Doings on the Zuider Zee. Londen: T. Fisher Unwin, [begin 20ste eeuw]. Geb., [114] p., ill. Kinderboek met aardige illustraties - zwart/wit in de tekst en kleurenplaten buiten de tekst betreffende kinderen rond de Zuiderzee in klederdracht. Er is sprake van de jonge koningin Wilhelmina, zodat het boek na 1898 gedrukt moet zijn. Prijs: € 60 Nr.: R0586 Auteur/reiziger: Huygen, D. Auteur: Huygen, D. Holland zooals wij het zagen. Teekeningen van Paul Bodifée, beschrijvenden tekst van D. Huygen. Amersfoort: Wascholinefabriek, [1931]. Groot 4º: geb., 100 p., ill. Rug beschadigd. Album met ca. 200 ingeplakte plaatjes, uitgegeven als reclame voor de Amersfoortse Wascholinefabriek. Bijna alle steden in Nederland worden beschreven en afgebeeld. De tekeningen van Bodifée zijn heel aardig. Het bandontwerp is van André Vlaanderen. Prijs: € 35 Nr.: R0587 Auteur/reiziger:

Huysmans, Joris-Karl

Auteur: Huysmans, Joris-Karl In Holland. Vertaald door Rosalien van Witsen. Amsterdam: Polak & Van Gennep, 2001. Ing., 58 p. De beroemde Franse schrijver J.-K. Huysmans (1848-1907), auteur van ‘A Rebours’ en ‘Là-Bas’, was van Nederlandse afkomst en reisde in zijn jeugd regelmatig naar zijn Nederlandse familie. In 1876 bezocht hij een oom in Tilburg en schreef over dit bezoek in ‘Le Musée des deux Mondes’ van 7 februari 1877. In ‘La Revue Ilustrée’ van 15 december 1886 en 15 januari 1887 schreef hij opnieuw over ons land, deels gebaseerd op het artikel uit 1877. “Enkele jaren geleden”, aldus de flaptekst, “werden beide teksten in boekvorm uitgebracht”, onder de titel ‘En Hollande’. Dit boekje uit 2001 is dus de eerste Nederlandse vertaling. Huysmans beschrijft in zijn beide teksten de volgende plaatsen: Den Haag, Delft, Amsterdam (Trippenhuis en Museum Van der Hoop), Haarlem (Museum op Stadhuis), Rotterdam, Breda, Utrecht en Zaandam. Prijs: € 8 Nr.: R0588 Auteur/reiziger: Huijsmans, Constant Auteur: Ad. C. Willemen Constant Huijsmans’ laatste reis. Schier ultieme exercities in voyeurisme, Tilburg: Thomas Leeuwenberg, 1989 Ing., 80 p., ill. Goed exemplaar Constantinus Cornelis Huijsmans (1810-1886), oom van de beroemde Joris-Karl Huysmans, was een Brabantse kunstschilder, eerst te Breda, vanaf 1866 te Tilburg en na zijn pensionering als tekenleraar aldaar, te Den Haag. In 1883 maakte hij een reis door Noord-Brabant waarvan het manuscript verslag in het Bredase archief bewaard wordt en door Willemen werd gepubliceerd. Huijsmans reisde van Den Haag naar Breda, Teteringen, Tilburg, Turnhout en kwam via Rotterdam weer terug in Den Haag. Veel familiebezoeken in de genoemde plaatsen. Prijs: € 15 Nr.: R0589 Auteur/reiziger: Imme, Willem Auteur: Imme, Willem De reis naar Utrecht, eene Nederlandsche geschiedenis. Niet vertaald. Amsterdam, P.J. Uylenbroek, 1798. Gebonden in orig. karton, 168 p. Lit: Buisman 942; Mateboer 1265 Humoristisch verhaal over de belevenissen van een Amsterdamse koopman die voor het eerst van zijn leven met zijn gezin de stad verlaat, met af en toe aardige bijzonderheden over het leven van alledag aan het eind van de 18de eeuw. Imme (1762-1823) was pastoor te Loosduinen. Hij schreef enkele romans en toneelstukken. Prijs: € 125 Nr.: R0590 Auteur/reiziger: Ipsen, Alfred Auteur: Ipsen, Alfred Holland. Rejseindtryk og studier. Kopenhagen: Gyldendalske Boghardels Forlag, 1891. Gebonden in halfleer, 308+3+2 p., ill. Beschrijvingen van: Amsterdam, Zaandam, Hoorn, Enkhuizen, Bussum, Naarden, Haarlem, Leiden, Den Haag, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Dordrecht. Het boek is geïllustreerd met foto’s, waaronder portretten van bekende Nederlanders uit die tijd. Het werd opgedragen aan de Nederlandse vrienden van de schrijver: prof. H. van der Hoeven te Leiden, dr. A. Bredius te Den Haag en Frederik van Eeden te Bussum. Prijs: € 75 Nr.: R0591 Auteur/reiziger:

Ireland, Samuel

Auteur: Ireland, Samuel A picturesque tour through Holland, Brabant and part of France; made in the autumn of 1789, 2 delen, Londen: T. & I. Egerton, 1790 4º: geb. in 2 halfkunstleren banden, 16 + 213 + 6 + 209 p., ill. (op de 2 titelpagina’s vignetten in aquatint, 2 etsen en 43 aquatinten). Goed exemplaar Lit: Jacobsen Jensen 205; Landwehr Col plates 321; Abbey 184; Cox p. 159; Lipperheide Gb 35; Brunet III 457; Graesse III 428 Eerste druk van een beroemd boek. Samuel Ireland (overleden 1800) was een Engelse handelaar in prenten en tekeningen en was zelf ook tekenaar en graveur. Hij bezocht ons land in 1789 en beschrijft in zijn reisverslag: Hellevoetsluis, Brielle, Vlaardingen, Schiedam, Delfshaven, Pijnacker, Rotterdam, Dordrecht, Delft, Rijswijk, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Buiksloot, Broek, Zaandam, Nieuwersluis, Loenen, Maarssen, Utrecht, Zeist, Vianen, Gorinchem, Breda en Bergen op Zoom. De tekst is geschreven in de vorm van een serie brieven aan de Engelse oudheidkundige Francis Grose (ca. 1730 - 1791). Ireland heeft veel aandacht voor kunst, architectuur en verzamelingen. De fraaie aquatinten zijn naar tekeningen van Ireland zelf en zijn voor het grootste deel gegraveerd door Cornelis Apostool, de latere custos van het Trippenhuis. De prenten zijn alle voorzien van een onderschrift en hebben alle de datum van publicatie: 1 mei 1790. Van het huidige Nederland bevat het boek de volgende aquatinten: Hellevoetsluis, Brielle, Rotterdam 2x (Maas en standbeeld + huis Erasmus), Dordrecht, Delft, Rijswijk, Den Haag 2x (gezicht op stad, Huis ten Bosch), Scheveningen, Leiden 2x (“Entrance to Leyden” (= waarschijnlijk Leidschendam) en Oude Rijn), halfweg Leiden-Haarlem, Haarlem 3x (gezicht op stad, Paviljoen Welgelegen, huis Wouwerman), Amsterdam 2x (Amstelgezicht en Herengracht), Broek, Noord-Hollandse klederdracht, Zaandam, Utrecht, Vianen (veerhuis), Gorinchem 2x (“zwaan ferry” en veerboot), Breda en Bergen op Zoom. Prijs: € 1500 Nr.: R0592 Auteur/reiziger: Ireland, Samuel Auteur: Ireland, Samuel A picturesque tour through Holland, Brabant and part of France; made in the autumn of 1789, [2nd edition], 2 delen, Londen: T. & I. Egerton, 1796 (op gegraveerde titels 1795) groot 4º: geb. in één halfleren band, 20 + 217 + 4 + 211 p., ill. (op de 2 titelpagina’s vignetten in aquatint, 2 etsen, 1 gravure en 45 aquatinten). Mooi exemplaar, op groot papier, naam van vorige eigenaar uit eerste titelblad gesneden. Lit: Landwehr Col. plates 322; Abbey 185; Cox p.159; Lipperheide Gb 35; Brunet III 457; Graesse III 428 Tweede en laatste druk van dit boek, waarin twee aquatinten en één gravure meer zijn opgenomen dan in de eerste druk. Dit betreft een aquatint van Delft: “Entrance to Delft from Rotterdam” en “Capucin’s funeral” te Eu in Normandië. De toegevoegde gravure toont een “arbor vitae” van de vroedvrouw A.C. Nadich: “Vang my, ik zal zoet zijn”. In de boom groeien kinderen die naar beneden vallen en opgevangen worden door vrouw Nadich. Ireland zag dit “reclamebord” aan de kant van de weg bij het dorp Rosendaal. De aquatinten zijn voor de tweede druk zwaar bijgewerkt: ze zijn wat sterker van druk (en daardoor mooier, maar minder contrastrijk). De wolkenluchten zijn geheel anders en tonen meer diepte. De datering is op iedere prent veranderd van 1790 in 1795. Prijs: € 2400 Nr.: R0593 Auteur/reiziger: Irving, Laurence Auteur: Irving, Laurence Windmills and waterways. The log of a summer cruise through Holland. Londen: Heinemann, 1927. Gebonden in linnen stempelband; 8+291 p., ill. Verslag van een tocht met de “Pamela Mary” over de Hollandse wateren: Middelburg, Vlissingen, Veere, Arnemuiden, Goes, Zierikzee, Dordrecht, Gouderak, Gouda, Boskoop, Gouwsluis, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Hoorn, Marken, Urk, Schokland, Zwartsluis, Giethoorn, Meppel, Assen,

Groningen, Grouw, Terhorne, Sneek, Heeg, Stavoren en Enkhuizen. Vooral van belang voor de beschrijving van Nederland vanaf het water. Prijs: € 35 Nr.: R0594 Auteur/reiziger: Jacobs, Herm. J. Auteur: Jacobs, Herm. J. Reizen en pleisteren. Een serie aardrijkskundige leesboeken voor het lager onderwijs, Ia In Nederland, Zutphen: Thieme, 1933 Ing., 108 p., ill. Behandelt: ‘s Gravenhage, Scheveningen, Westland, Waalhaven en Rotterdam, bollenvelden, Zaanstreek, Marken en Volendam, Wieringermeerpolder, Zuiderzee, Texel, Aalsmeer, Amersfoort en omstreken. Prijs: € 10 Nr.: R0595 Auteur/reiziger: [Jagt, G. van der] Auteur: [Jagt, G. van der] Nederland in ‘t miniatuur. [Op omslag: “in tien brieven, zakboekje voor reizigers”.] Haarlem: A. Loosjes Pz., [1805]. 12º, origineel karton, 120 p. Lit: Saalmink p.1335; Frederiks/van den Branden p.390 Reis door geheel Nederland in telegramstijl, verlucht met veel citaten uit historieschrijvers en literatuur. Volgens het voorwoord “niet bedoeld om uitgegeven te worden, men onderneemt echter ze U aan te bieden”. Van der Jagt was in 1805 notaris in Zaandijk en bevriend met Betje Wolff. Prijs: € 195 Nr.: R0596 Auteur/reiziger: Janiçon, François Michel Auteur: Janiçon, François Michel Etat présent de la république des Provinces-Unies, et des païs qui en dependent. 2 dln. Den Haag: J. van Duren, 1729-1730. Geb. in twee geheel leren banden met goudstempeling op de rug; 48+504+38+536 p., met twee (identieke) frontispices. Banden licht gerestaureerd. Goed exemplaar. Alles wat verschenen is. Lit: Bodel Nijenhuis 96; Schutte 1983 p. 238; Van der Aa IX, 92; Murris, p. 270. Janiçon was van 1722 tot 1730 agent te Den Haag van Charles, landgraaf van Hessen-Kassel, aan wie hij het boek ook opdroeg. Het eerste deel behandelt de staatkundige situatie in de Nederlanden, Oosten West-Indië, en de buitenlandse handel. Deel II begint met een beschrijving van de Nederlanden: Noord-Brabant, Limburg en Zeeuws-Vlaanderen. Het derde deel zou Gelderland en een deel van Holland gaan behandelen, maar is door het overlijden van de auteur in 1730 nooit verschenen. Van de drie genoemde provincies geeft het boek echter zeer veel informatie. Volgens Bodel Nijenhuis verscheen de eerste druk in 1727-1729 en werd er in 1731 een vertaling uitgebracht. In beide talen werd het boek diverse malen herdrukt. Janiçon was in 1674 te Parijs geboren en kreeg zijn opleiding in Maastricht en Utrecht. In 1697 was hij student te Dublin, daarna o.a. huisleraar bij de familie van Randwijck in Gelderland. Hij bewoonde het landgoed Overhagen onder Velp. Later was hij verbonden aan het bureau van de courantier Du Breuil te Amsterdam en uitgever van een Franse krant te Rotterdam en Utrecht. Prijs: € 450 Nr.: R0597 Auteur/reiziger: Janiçon, François Michel Auteur: Janiçon, François Michel De Republiek der Vereenigde Nederlanden. 2de druk, 4 dln. ‘s Gravenhage: F. Moselagen en D. Langeweg, 1736 (deel I t/m III) en ‘s Gravenhage: Joh. van Duren, 1732 (deel IV, in eerste druk). Papier, 32+392+16+376+24+443+52+347 p., met frontispice.

Bandjes slordig. Nederlandse vertaling van de twee delen ‘Etat present de la republique des Provinces-Unies’, nu in 4 bandjes. De delen I t/m III in tweede druk, het vierde bandje in eerste druk. In deel IV een levensbericht van de auteur. Zowel de Franse als de Nederlandse uitgave is zeldzaam. Prijs: € 695 Nr.: R0598 Auteur/reiziger: Jefferson, Thomas Auteur: Green Shackelford, G. Thomas Jefferson’s travels in Europe, 1784-1789, Baltimore en Londen: J. Hopkins University press, 1995 Ing., 219 p., ill. In de jaren 1784-1789 verbleef de latere Amerikaanse president Jefferson in Frankrijk, als minister aan het hof van Lodewijk XVI en bereisde in die tijd delen van Europa. In ons land bezocht hij in maart 1788 Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Nijmegen en Kleef. Hij ontmoette er John Adams, ambassadeur van de Verenigde Staten in de Republiek, en maakte er onder andere een tekening van Paviljoen Welgelegen in Haarlem dat toen in aanbouw was. Prijs: € 35 Nr.: R0599 Auteur/reiziger: Auteur: Zie Pays, A.J. du Prijs: €

Joanne, Guide Joanne, Guide

Nr.: R0600 Auteur/reiziger: Joanne, P. Auteur: Joanne, P. Hollande et Bords du Rhin, Collection des Guides-Joanne; Guides-Diamant, par P. Joanne. Edition de 1887, avec des renseignements mis au couran en 1891, Parijs: Hachette, [1891] Geb.. groen. linnen, 28 + 66 + 360 +120 p., ill. Mooi compact reisgidsje met losse uitvouwbare kaart en stadsplattegronden van Amsterdam, Den Haag, Den Haag e.o., Haarlem, Rotterdam, Leeuwarden, Groningen, Keulen, de Rijn van KoblenzDusseldorf, Koblenz, Trier, de Rijn van Mainz-Koblenz, Mainz, Heidelberg. Voorts veel advertenties. Prijs: € 70 Nr.: R0601 Auteur/reiziger: Johannes [J.H. van der Beek] Auteur: Johannes [J.H. van der Beek] Wandelingen in de tuinen van het Koninklijk Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra, te Amsterdam. Versierd en opgehelderd met ruim 200 afbeeldingen van de voornaamste diersoorten, Amsterdam: Allart & Van der Made, 1855. 4º, gebonden in half linnen, 16 + 388 p., ill. Goed exemplaar. Vroege beschrijving van Artis en van de daar aanwezige dieren. Behalve de 200 afbeeldingen van dieren die in de titel worden genoemd, bevat het boek ook twee uitvouwbare litho’s, een van het hoofdgebouw en een van de ingangspartij aan de Fransche Laan, resp. door P.W.M. Trap en N.C. Krone. Prijs: € 295 Nr.: R0602 Auteur/reiziger: Auteur: Zie [Kist, Willem] Prijs: €

Johnson, G. Johnson, G.

Nr.: R0603 Auteur/reiziger: Jolle, Pierre Le Auteur: Jolle, Pierre Le Description de la ville d’Amsterdam en vers burlesques, selon la visite de six jours d’une semaine. Amsterdam: Jacques Le Curieux, 1666. 12º: Gebonden in perkament, (14)+317 p. Mist het frontispiece. Lit: Nijhoff/Van Hattum 189; Willems 1756; De Navorscher 16 (1866), 45; Rahir 2279/2280; Murris, p. 269; Bodel Nijenhuis 1461 Enige druk van een burlesque beschrijving van Amsterdam in dichtvorm. Le Jolle was geboren te Dieppe in 1630, maar vestigde zich later - door geloofsvervolgingen - in Amsterdam, waar hij in 1658 in het huwelijk trad. Het boekje is opgedragen aan de “tres-vilains, tres-sales, tres-lourds, tres-malpropres, & tres-ignorants messieurs les boueurs et cureurs des canaux d’Amsterdam”. De tekst bestaat uit een gedicht waarin, in zeven dagen, de bezienswaardigheden van Amsterdam worden bezocht, waaronder de bibliotheek van het Athenaeum Illustre, waarbij een groot aantal auteurs wordt aangehaald. Willems citeert een zegsman die opmerkte dat deze opsomming veel lijkt op die van Clément in zijn ‘Voyage à Brême’, zodat deze laatste waarschijnlijk Le Jolle plagieerde. De drukker Jacques le Curieux is een pseudoniem. Volgens Rahir het pseudoniem van P. Warnaer te Amsterdam. Volgens Berghman was het het pseudoniem van A. Wolfgang, eveneens te Amsterdam. Prijs: € 175 Nr.: R0604 Auteur/reiziger: Jolles, J.A. Auteur: Jolles, J.A. Wandelingen door Nederland III (Overijssel), Arnhem: De Trekvogels, 1928 Ing., 92 p., ill. Uitvoerige beschrijving van een wandeltocht van Enschede via Oldenzaal, Borne, Delden, Enter, Rijssen, Ommen, Dalfsen, Zwolle, Hasselt, Zwartsluis, Genemuiden naar Vollenhoven. Prijs: € 15 Nr.: R0605 Auteur/reiziger: Jones, Sydney R. Auteur: Jones, Sydney R. Old houses in Holland. Text and illustrations by Sydney R. Jones. With some additional plates in colour after other artists, edited by Charles Holme. Londen-Parijs-New York: The Studio Ltd., 1913. Groot 4º: ing., 8 + 152 p., ill. Op het omslag: “Special Spring number of `The Studio’ 1913”. Het boek bevat enige honderden tekeningen van Jones, gedateerd 1912 en 1913, zowel van bouwkundige details en interieurs van gebouwen, als van stadsgezichten en gevelwanden. De laatste categorie o.a. van: Breda, Monnickendam, Veere, Nijmegen, Dordrecht, Leiden, Haarlem, Brigdamme, Gorinchem, Middelburg, Spaarnwoude, St. Laurens, Hoorn, Zutphen, Delft, Alkmaar, Franeker, Workum, Arnhem, Amsterdam, Zwolle, Kampen, Groningen, Den Bosch, Velsen, Spaarndam, Gennep, Beek, Bloemendaal, Broek en Woudrichem. Prijs: € 40 Nr.: R0606 Auteur/reiziger: Jonghe, Bernard de Auteur: Jonghe, Bernard de Desolata Batavia Dominicana, seu descriptio brevis omnium conventuum et monasteriorum sacri ordinis praedicatorum ... Gent: A. Graet, 1717. Geb., half leer, (6)+203+(6) p., ill. Overzicht van (verdwenen) Dominicaner kloosters in Nederland: Utrecht, Leeuwarden, Haarlem, Zierikzee, Winsum, Zutphen, Den Bosch, Nijmegen, Groningen, Den Haag, Rotterdam, Zwolle, Norden, Wijk bij Duurstede, Tiel, Leiden, Asperen, Worcum, Bergen op Zoom, etc. Geïllustreerd met enkele paginagrote bisschopswapens en uitslaande gravures van a. de 17 Nederlandse provinciën

(gravure door A. Schut), b. de kerk te Leeuwarden in 1717 (gravure door Harrewijn) en c. de kerk te ‘s Gravenhage in 1714 (gravure door Harrewijn). Prijs: € 600 Nr.: R0607 Auteur/reiziger: Joseph II, keizer van Oostenrijk Auteur: N.N. Verhaal der reize van Z.M. den keizer Joseph II in Holland. Behelzende bijzonderheden, die niet bekend zijn, en gewigtige trekken van deezen monarch, zorgvuldig by een verzameld. Benevens een aanhangsel van gebeurtenissen, getrokken uit de reize van Z.M. in de Oostenrijksche Nederlanden. Amsterdam: J.F. Rosart & Comp., [1781]. Ing., 71 p., ill. (= portretgravure op de titelpagina) Lit: Knuttel 19497 (Franse ed.); deze editie niet bij Knuttel; Van Abcoude p. 527; niet bij Jacobsen Jensen. In 1781 maakte keizer Joseph II (1741-1790), koning van Pruissen en keizer van het Heilige Roomse Rijk als “de graaf van Falkenstein” een tocht door de Nederlanden. Zowel in het Frans als in het Nederlands verscheen een verslag van deze tocht. De Franse titel luidt ‘Precis du voyage de l’empereur Joseph II en Hollande [...]’, Amsterdam: J.F. Rosart, 1781, 4 + 62 p. (Knuttel 19497). De keizer bezocht: Rotterdam (hr. Osy), Hellevoetsluis, Delft, Den Haag (Van Brunswijk, Vosmaer, Oranjes), Huis ten Bosch, Scheveningen, Leiden (Pestel, Allamand, Rhunkenius, Sandifort, Le Francq van Berkhey, wed. Jan Tak, wed. Schuurmans Stekhoven), Haarlem (Wiedman, Radeker), Den Helder, Broek (waar de keizer niet welkom was!), Zaandam, Amsterdam (Berg, Goll, Rendorp, Tercy, Reischach, Rijk, W. van Brienen, Hope, Tibaut), Utrecht, Den Bosch. Op de titelpagina is een gegraveerd portret van de keizer afgedrukt, door en naar B. de Bakker, gedateerd 1781. Dit jaartal wordt ook vermeld als jaar van verschijnen door Knuttel en Arrenberg. De anonieme auteur heeft gevoel voor anecdotiek. Prijs: € 275 Nr.: R0608 Auteur/reiziger: Joseph II, keizer van Oostenrijk Auteur: N.N. Le voyageur bienfaisant, ou Anecdotes du voyage de Joseph II, dans les Pays-Bas, la Hollande etc., en 1781, jusqu’à son retour à Vienne, le 14 Août, Parijs-Luik: Lemarié, 1781 Geb. in 19e-eeuws half leer, 143 p. De tekst heeft vooral betrekking op de Zuidelijke Nederlanden. Veel gedichten op Joseph II. Prijs: € 75 Nr.: R0609 Auteur/reiziger: Joseph II, keizer van Oostenrijk Auteur: Reinquin, A.M. e.a. De reis van Jozef II door de Oostenrijkse Nederlanden in 1781. Cataloog van de tentoonstelling, Brussel (Algemeen Rijksarchief), 1987 Ing., 171 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R0610 Auteur/reiziger: Journal Auteur: Journal Journal of a horticultural tour through some parts of Flanders, Holland and the North of France in the autumn of 1817 by a deputation of the Caledonian Horticultural Society. Edinburgh-Londen: BellLongman, 1823. Geb., 16 + 574 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Jacobsen Jensen S.41. Het gezelschap bezocht in ons land Bergen op Zoom, Willemstad, Rotterdam (Van Schenen, Schuurman), Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden (Hortus), Haarlem (Van Eeden, Kreps, Eldering,

Voorhelm, Schneevoogt), Overveen, Amsterdam (Hortus), Ouderkerk, Abcoude, Nieuwersluis, Maarssen, Utrecht (Hortus, Seterveldt), Zeist, Vianen, Lekkerkerk, Breda (Keperken). Het boek is geïllustreerd met 7 gravures, waaronder een gravure van een palmboom van Clusius in Leiden. Het gezelschap bestond uit John Hay, James MacDonald en Pat Neill (1776-1851). De laatste schreef het verslag. Belangrijk voor de toestand van de Nederlandse landen tuinbouw in die tijd. Een zeldzaam boek. Prijs: € Verkocht Nr.: R0611 Auteur/reiziger: Jungman, Nico en Beatrix Auteur: Jungman, Nico en Beatrix Holland, by Nico Jungman, text by Beatrix Jungman. Londen: A. & C. Black, 1904. Gebonden in linnen band, 9+212 p., ill. De schilder-tekenaar Nico Jungman (1872-1935) maakte voor dit boek 75 aquarellen, die in kleur zijn gereproduceerd. Zijn vrouw Beatrix beschreef de reizen die zij met haar man door ons land maakte. Zij schrijft niet alleen over de dorpen en steden, maar ook hoe Nico daar werkte. Voorts heeft ze veel belangstelling voor interieurs en klederdracht. De platen hebben o.a. betrekking op de volgende plaatsen: Volendam, Axel, Goes, Veere, Middelburg, Hulst, Breda, Delft, Scheveningen, Den Haag, Leiden, Elspeet, Kampen, Groningen, Zandvoort, Zaandam, Monnickendam, Haarlem, Marken. Prijs: € 135 Nr.: R0612 Auteur/reiziger: Jungman, Beatrix en Nico Auteur: Jungman, Beatrix en Nico Peeps at many lands. Holland, by Beatrix Jungman, with 12 full-page illustrations in colour by Nico Jungman. Londen: A. & C. Black, 1907. Gebonden in linnen stempelband, 8+82 p., ill. Wat meer algemene opmerkingen over ons land dan in de uitgave uit 1904. De illustraties betreffen o.a. Haarlem, Marken en Den Haag. In 1910 zou in de serie ‘Peeps of many lands‘ nog een boek met illustraties van Nico Jungman uitkomen, onder de titel ‘The people of Holland’, ditmaal zonder tekst van Beatrix Jungman, maar met een inleiding van Gordon Home. Prijs: € 50 Nr.: R0613 Auteur/reiziger: Jungman, Beatrix en Nico Auteur: Jungman, Beatrix en Nico Peeps at many lands. Holland, by Beatrix Jungman, with 12 full-page illustrations in colour by Nico Jungman. 2e druk. Londen: A. & C. Black, 1908. Gebonden in linnen stempelband, 8+82 p., ill. Herdruk uit 1908, met dezelfde illustraties. Prijs: € 40 Nr.: R0614 Auteur/reiziger: Jungman, Beatrix en Nico Auteur: Jungman, Beatrix en Nico Peeps at many lands. Holland, by Beatrix Jungman, with 8 full-page illustrations in colour by Nico Jungman. Londen: A. & C. Black, 1920. Gebonden in linnen stempelband, 8+82 p., ill. Het boek uit 1907 werd herdrukt in 1908, 1909, 1913 en 1920 en wellicht ook nog daarna. Het aantal illustraties was in 1920 tot acht gedaald. Prijs: € 25 Nr.: R0615 Auteur/reiziger: Kamerling, G. Auteur: Kamerling, G. Een bezoek aan Friesland. Leeuwarden: Jongbloed, [1916].

Gebonden in linnen stempelband, 124+(24) p., ill. Propaganda-uitgave voor toerisme in Friesland, geschreven in verband met de toename van het binnenlands toerisme in de Eerste Wereldoorlog. Hoofdstukken over Leeuwarden, tochten in de omtrek van Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Dokkum, Sneek, Bolsward, Gaasterland, Heerenveen, Hindelopen, Ameland en Schiermonnikoog. Voorts vele advertenties. Prijs: € 35 Nr.: R0616 Auteur/reiziger: Kamerling, G. Auteur: Kamerling, G. Een bezoek aan Friesland. Leeuwarden: Jongbloed, [1916]. Ing., 124 + (24) p., ill. Prijs: € 30 Nr.: R0617 Auteur/reiziger: Kampen, N.G. van Auteur: Kampen, N.G. van Staat- en aardrijkskundige beschrijving van het Koningrijk der Nederlanden, of der XVII Nederlandsche provincien, benevens het groot-hertogdom Luxemburg. 2de vermeerderde druk, met eene geheel nieuwe kaart. Haarlem: F. Bohn, 1827. Origineel karton, 16 + 478 p. Kaart ontbreekt (deze diende apart besteld te woden). Lit: Saalmink p.967; Tiele 579; Bodel Nijenhuis 229. De eerste druk verscheen in 1816. Per provincie geeft de auteur uitvoerige beschrijvingen van alle belangrijke plaatsen, toegankelijk d.m.v. een register. Prijs: € 135 Nr.: R0618 Auteur/reiziger: Kampen, N.G. van Auteur: Kampen, N.G. van Gezigten in Holland en België, naar teekeningen op de plaats zelve vervaardigd, door W.H. Bartlett. Met historische en plaatselijke beschrijving van N.G. van Kampen. Amsterdam: G.J.A. Beijerinck, [1838]. 232 p. Exemplaar zonder band en zonder de staalgravures. Lit: Van der Meulen, p. 38; Bodel Nijenhuis 286; I.H. van E[eghen], Engelse en Duitse staalgravures in Nederlandse uitgaven (N.G. van Kampen 1836-1839 en J.L. Terwen 1858-1862), p.56-62 in ‘Maandblad Amstelodamum’ 68 (1981) Het boek werd, op initiatief van Beijerinck, geschreven door Van Kampen en was bedoeld voor de buitenlandse markt. Er verscheen dan ook kort erop, in 1840, een Duitse, een Engelse en een Franse editie. De 61 staalgravures zijn veelal van H.A. Payne, naar tekeningen van W.H. Bartlett. Ze betreffen Nederland en België. De tekst geeft een vrij uitvoerige beschrijving van beide landen, toegankelijk d.m.v. een register op plaatsnamen. Prijs: € 30 Nr.: R0619 Auteur/reiziger: Kampen, N.G. van Auteur: Kampen, N.G. van Vues de la Hollande et de la Belgique, dessinées par W.H. Bartlett Esq, avec une description historique et topographique par le professeur K. (sic) G. van Kampen, of Amsterdam, traduit par I. de Cazes. Londen: G. Virtue; Parijs: Ferrier, [1837]. Marokijn, 4 + 204 p., ill. Rug iets geschaafd, maar goed exemplaar Lit: Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p.427-431; Brinkman p.39 Franse vertaling van de ‘The history and topography of Holland and Belgium’ uit 1837, met de 61 staalgravures naar tekeningen van W.H. Bartlett en een uitvouwbare kaart van beide landen. De

Nederlandse gravures betreffen: Den Haag (2), Brederode, Amsterdam (4), Leiden, Delft, Rotterdam (4), Utrecht (3), ‘t Loo, Arnhem, Reederoord, Oosterbeek, Nijmegen en Beek. Andres beschrijft vier edities: de Engelse, Londen: Virtue [1837], de Franse, Londen: Virtue [1837], de Nederlandse, Amsterdam: Beijerinck [1837] en de Duitse, Londen: Verlag der Brittischen Societät zur Beförderung der schönen Künste [1839], alle vier met dezelfde 61 staalgravures. Brinkman dateert de Nederlandse editie op 1838. Prijs: € 495 Nr.: R0620 Auteur/reiziger: Kampen, N.G. van Auteur: Kampen, N.G. van Gezichten in Holland en België... [1840]. Facsimile-editie Amsterdam 1980. Geb., 232 p., ill. Prijs: € 38 Nr.: R0621 Auteur/reiziger: Karel V Auteur: Boom, G. de De reizen van Karel V, Haarlem: Tjeenk Willink, 1960 Gebonden, [4] + 191 p., ill. In de noordelijke Nederlanden bezocht Karel V: Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht, Vlissingen, Utrecht, Den Bosch, Venlo en Roermond. Prijs: € 20 Nr.: R0622 Auteur/reiziger: Kermis-reisje Auteur: Kermis-reisje Kermis-reisje van een Rhijnlandsch dorp naar Amsterdam, waarop men over allerlei uitvindingen zamenspreekt. (Niet vertaald.) Leiden en Zutphen: D. du Mortier en Zoon en H.C.A. Thieme, 1805. Karton, 8 + 186 p. Lit: Niet bij Huiskamp; Short title catalogue van Nederlandstalig populair proza 1670-1830. Amsterdam 1981, p. 173 (ex. P.B. Leeuwarden); Saalmink, p. 987. Uit het Voorberigt blijkt dat de auteur, Paidophilus, dit kermisgeschenk voor de Bataafse jeugd schreef als een vervolg op zijn twee eerdere werkjes: ‘Technologische wandelingen of gesprekken ... over ... uitvindingen’, en: ‘Nuttig en vermakelijk zakboekje voor de jeugd, behelzende verhalen van allerlei uitvindingen’. De uitvindingen zijn ook in dit kermis-reisje belangrijker dan de reis zelf. Wel wordt de Amsterdamse kermis beschreven. Voorts zaken als schepen, rijtuigen, straatwegen, het berijden van paarden, straatlantaarns, vervenen, etc. Prijs: € 200 Nr.: R0623 Auteur/reiziger: Kilsdonk, A.A. Auteur: Kilsdonk, A.A. Naar den “Ouden Rijn”, Leiden: Kooyker, 1902 Ing., [4] + 56 p. Mist voorzijde omslag. Gidsje van de Stoomboot-Maatschappij ‘Carsjens’. Tocht vanuit Leiden over de Oude Rijn en Kagerplassen: Spanjaardsbrug, Zoeterwoude, Leiderdorp, Hazerswoude, Koudekerk, Alphen, Zwammerdam, Woerden, Bodegraven, Aarlanderveen, Oudshoorn, Alkemade, De Kaag, Braassemermeer en Boskoop. Prijs: € 30 Nr.: R0624 Auteur/reiziger: Kinder, J.J. de Auteur: Kinder, J.J. de The garden of Zeeland. Middelburg: Gebr. Van Straaten, 1914.

Gebonden in linnen stempelband, (4)+300 p., ill. Mooi exemplaar, een van de 25 gebonden exemplaren. De Amerikaanse auteur kwam in de zomer van 1914 naar Zeeland om bij te komen van zijn oorlogservaringen en verbleef er bij de familie Van Straaten aan de Heerengracht te Middelburg. Daar schreef hij dit boek over tochten door Zeeland met zijn gastheer en over de geschiedenis van de provincie. De foto’s werden gemaakt door Van Straaten en zijn qua opname en qua druk bijzonder fraai. Met de buurman van Van Straaten, van Wijckhuizen, opzichter der domeinen, maakte hij een tocht per ‘Zeemeeuw’ naar de dijken van Zuid-Beveland. Op de laatste, ingeplakte bladzijde, toegevoegd na het drukken, deelt de auteur mee dat op 25 augustus 1914 in Antwerpen vijf mensen werden vermoord en negen mismaakt door een vijandige Zeppelin. De veertien slachtoffers worden met naam en adres genoemd. Een curieus boek met prachtige foto’s van Zeeland! Prijs: € 200 Nr.: R0625 Auteur/reiziger: [Kist, Willem] Auteur: [Kist, Willem] Karakterschetsen, zeden en gewoonten van Nederlandsche mannen en vrouwen, in het jaar 1816, bijeenverzameld op eene reize door het koningrijk der Nederlanden door een Engelschen reiziger G. Johnson, en den schrijver van den Ring van Gyges wedergevonden. Met kaarten en platen. Eerste deel. Noord-Holland. Amsterdam: E. Maaskamp, [1816]. Origineel karton, 16 + 376 p., ill. Lit: Saalmink, p. 949; Tiele 551; Van der Aa, Biog. Wrdbk IX, p. 201; Landwehr, Col. plates nr. 323 Niet verder verschenen. “Het boek komt zelden voor” (Tiele). Willem Kist (1758-1841) was rector van de Latijnse School te Middelburg en later onder meer directeur van de ‘Nederlandsche StaatsCourant’. Daarnaast schreef hij diverse romans, zoals het in 1805 verschenen ‘Ring van Gyges wedergevonden’. De auteur reist door Noord-Holland in gezelschap van George Johnson uit Londen, waarschijnlijk een gefingeerd persoon. De reis gaat van Rotterdam naar Gouda, Bodegraven, Utrecht, Driebergen, Amsterdam, Buiksloot, Purmerend, Beemster, De Rijp, Schermerhorn, Alkmaar, Schagen, Den Helder, Huisduinen, Kijkduin, Texel, Wieringen, Medemblik, Enkhuizen, Bovenkarspel, Grootebroek, Lutjebroek, Hoogkarspel, Westwoude, Westerblokker, Hoorn, Edam, Monnickendam, Broek, Zaandam, Assendelft, Krommenie, Fabriek Kool. De tien illustraties bestaan uit een kaartje van Noord-Holland met de reisroute, door C.H. Koning naar E. Maaskamp, vijf kostuumprentjes (Purmerend, Alkmaar, 2x Zaanstreek en Assendelft), een tentjachtje aan de Zaan, het Tsaar Peterhuisje, een speelwagentje aan de Zaan en een Zaandamse woning. Alle handgekleurde stippelgravures van W. van Senus naar H. Greeven. Prijs: € 1500 Nr.: R0626 Auteur/reiziger: [Kist, Willem] Auteur: [Kist, Willem] Karakterschetsen, zeden en gewoonten van Nederlandsche ... Amsterdam: E. Maaskamp [1816], facsimile-reprint Haarlem: Erato, 2000. Gebonden in kunstleren band, 16+376 p., ill. De reprint bevat geen informatie over de auteur, evenmin over het feit dat er geen verdere delen zijn verschenen! Prijs: € 65 Nr.: R0627 Auteur/reiziger: [Kist, Willem] Auteur: [Kist, Willem] Zonderlinge lotgevallen van Barend van Poederen, weleer geheimschrijver van den landjonker van Blankenheim tot den Stronk, op eene reize door Holland, Zeeland, Brabant en Vlaanderen, door den schrijver van Den Ring van Gyges wedergevonden. 2 delen. Haarlem: F. Bohn, 1813-1814. Half leer, (2)+4+340+4+370 p., ill. Uit het voorwoord van de uitgever in deel I blijkt dat beide delen in 1814 verschenen wegens gebrek aan goedkeuring van “Parijs” in 1813. Het boek is geschreven in romanvorm, maar de hoofdpersoon

bezoekt met zijn vrienden uitvoerig Amsterdam en voorts Purmerend, Alkmaar, Haarlem, Velsen, Beverwijk, Den Haag, Scheveningen, Zierikzee, Brouwershaven, Goes, Middelburg, Westkapelle, Domburg, Veere, Vlissingen, Sas van Gent. Daarna trok men door Vlaanderen en Belgisch Brabant om via Bergen op Zoom, Willemstad en Amsterdam weer naar hun eigen -ongenoemde - dorp terug te reizen. Veel verhalen betreffen hun contacten met jonge dames. Het boek is geïllustreerd met gravures van R. Vinkeles, waaronder het interieur van de zaal in het badhuis in de Amsterdamse Plantage met “bevallige vrouwen” en een circustent met een koorddanseres. Prijs: € 325 Nr.: R0628 Auteur/reiziger: Kleefstra, J. Auteur: Kleefstra, J. Een vacantie op de Friesche wateren. 2de druk. Amsterdam: Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, [1911]. Gebonden in bibliotheekband, 232 p., ill. Enkele bibliotheekstempels. Verslag van een tocht in juli-augustus 1909 met een motorbootje vanuit Zwolle naar Hasselt, Zwartsluis, Belterwijde, Giethoorn, Blokzijl, Ossenzijl, Heerenveen, Akkrum, Terhorne, Irnsum, Grouw, Leeuwarden, Drachten, Sneek, Langweer, IJlst, Heeg, Woudsend, Galamadammen, Stavoren, Slooten, Tjeukemeer. Geïllustreerd met reproducties van zelfgemaakte foto’s. Prijs: € 38 Nr.: R0629 Auteur/reiziger: Kluitman, M.H. Auteur: Kluitman, M.H. Beknopte beschrijving der stad Gouda, met twee kaartjes, Gouda: Van Goor, 1841 Geb. in half linnen, 111 p. Mist een gedeelte van de uitvouwbare plattegrond van Gouda. De kaart van de omstreken is wel compleet aanwezig. Bedoeld voor het onderwijs in de aardrijkskunde aan de Goudse scholen. Prijs: € 48 Nr.: R0630 Auteur/reiziger: Knorr von Rosenroth, Christian Auteur: Knorr von Rosenroth, Christian Aus dem “Itinerarium” des Christian Knorr von Rosenroth. Von Prof.Dr. Fuchs, Wiesbaden. Met eene inleiding en eene Hollandsche vertaling van den Latijnschen tekst door dr. Joh.C. Breen. In: Jaarboek Amstelodamum 14 (1916), p. 201-256. Ing. Lit: Bientjes, p. 251-252; Jacobsen Jensen 56. Knorr (1636-1689) was een Duits geleerde die in 1663 een reis vanuit Leipzig naar Holland, België, Frankrijk en Engeland maakte. Fuchs verzorgde een uittreksel van de tekst over Amsterdam, met name over een aantal kunstkabinetten en verzamelingen van zeldzaamheden. In het ‘Jaarverslag 1916-1917’ van de Vereeniging Haerlem verschenen passages over Haarlem en Elswout, uit hetzelfde itinerarium, waarvan het manuscript zich in de bibliotheek te Wolfenbüttel bevindt. Prijs: € 18 Nr.: R0631 Auteur/reiziger: Knuth, J.E. baron Von Auteur: Jacobsen Jensen, J.N. Met een Duitsch staatsambtenaar in 1780 op reis door ons land; in: Het Huis Oud & Nieuw 12 (1914), p. 349-356, 361-379. Extract, ill. Lit: Jacobsen Jensen 181; Bientjes, p. 281. Het reisverhaal was - anoniem - verschenen in het 7de en 8ste deel van ‘Sammlung kurzer Reisebeschreibungen und anderer zur Erweiterung der Länder- und Menschenkenntniss dienender

Nachrichten’, onder de titel: ‘Tagebuch von einer in October 1780 nach Holland gethanen Reise’. Jacobsen Jensen toont aan dat J.E. baron Von Knuth, uit Wolfenbüttel in Brunswijk de auteur is. Deze bezocht in 1780 Nijmegen, Arnhem, Hattem, Zwolle, Kampen, Harderwijk, Nijkerk, Amersfoort, Soestdijk, Naarden, Amsterdam, Haarlem, Leiden, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Utrecht, Zeist, Amerongen, Rhenen, de Grebbe, Wageningen, Zutphen, Doesburg en Terborch. Prijs: € 18 Nr.: R0632 Auteur/reiziger: Koch-Wawra, Friedrich Auteur: Koch-Wawra, Friedrich Holländer, Berlijn: Dürr & Weber, 1925 Geb. in half linnen, 93 p. Deeltje 84 van de ‘Zellenbücherei’. Humoristische schetsen over Nederland en Nederlanders. Prijs: € 18 Nr.: R0633 Auteur/reiziger: Koetsveld, C.E. van Auteur: Koetsveld, C.E. van Een voetreis 100 jaar geleden, gedaan en beschreven door wijlen Ds. C.E. van Koetsveld, met teekeningen van Menno. ‘s-Gravenhage: ANWB, 1928. 4º oblong: ing., 70 p., ill. Verslag van een wandeltocht in 1828 van Cornelis Eliza van Koetsveld (1807-1893) van Rotterdam naar de Ardennen en daarna via Brussel en Antwerpen weer terug naar Rotterdam. Vanuit het originele manuscript gepubliceerd in ‘De Kampioen’, het orgaan van de ANWB en daarna als boekje verschenen. Reisgenoten waren de student P.W. van Rossem uit Utrecht en de broer van de auteur, L. van Koetsveld. Beschreven plaatsen in Nederland: Gorinchem, Den Bosch, Helmond, Weert, Maastricht en Valkenburg. De illustraties zijn van Menno van Meeteren Brouwer. Prijs: € 18 Nr.: R0634 Auteur/reiziger: Kohl, J.G. Auteur: Kohl, J.G. Reisen in den Niederlanden. 2 dln. Leipzig: Arnoldische Buchhandlung, 1850. Gebonden in halfleer; 20+319+17+338 p. Lit: Jacobsen Jensen 327; Van der Meulen, p. 33. Johann Georg Kohl (1808-1878) was een Duits aardrijkskundige en schrijver van historische werken. Zijn boek is, aldus Jacobsen Jensen, een der eerste antropo-geografische werken over ons land. Hij bezocht in 1849 in ons land (deel II): Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Delft, ‘s-Gravenhage, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Rijnsburg, Katwijk aan Zee, Broek, Amsterdam, Utrecht en Wijk bij Duurstede. In 1851 verscheen bij Kemink in Utrecht een Nederlandse vertaling in 2 delen onder de titel: ‘Reis in de Nederlanden’. Prijs: € 150 Nr.: R0635 Auteur/reiziger: Komieke [...] boeren-reis Auteur: Komieke [...] boeren-reis Zie [Themmen, Ph.H.] Prijs: € Nr.: R0636 Auteur/reiziger: Korte Auteur: Korte Korte en zaakelijke beschrijving der Vereenigde Nederlanden en derzelven onderhoorige landschappen. Amsterdam: Dirk Swart, 1766. (4) + 384 p. Met geëtste titelprent (door C. van Noorde 1766).

Slecht exemplaar: mist band en watervlekkig. Lit: Bodel Nijenhuis 121; niet in Van Doorninck en De Kempenaer. Beschrijving van Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Overijssel, Groningen, Drenthe en de Generaliteitslanden, gevolgd door die van de VOC, WIC, Sociëteit van Suriname, Levantse handel, haringvangst, walvisvangst, Oostzeehandel en de handel op Frankrijk c.a. De samensteller is niet bekend (Dirk Swart?). Bodel Nijenhuis vraagt zich af of het boek uit 1746 dateert, maar dat is onjuist. Op p. 322 wordt bijvoorbeeld gesproken over gebeurtenissen in 1750 en 1766. Prijs: € 75 Nr.: R0637 Auteur/reiziger: Koster, A.L.; Johan Gram Auteur: Koster, A.L.; Johan Gram De Trekvaart tusschen Den Haag en Delft [op het omslag aangevuld met: “voor de vaartverbreding”]. Twaalf etsen naar schilderachtige plekjes aan en om de Vliet, door A.L. Koster, met bijschriften van Johan Gram. ‘s Gravenhage: Mouton, 1892. Folio, portefeuille met 23 p. tekst en 12 etsen, gedrukt op Chinees papier, geplakt op dun karton. Gedrukt in een oplage van 160 exemplaren. Mooie etsen van : De Delftsche Vaart, de Geestbrug, de Tolbrug, de Hoornbrug, het scheepstimmerwerfje, bij Cromvliet, bij Den Haag, Jaagpad (2x), bij Delft (2x), het molentje. Prijs: € 895 Nr.: R0638 Auteur/reiziger: Krauss, Ernst Auteur: Krauss, Ernst Holland. 3de druk. Amsterdam-Leipzig: J.M. Meulenhoff, 1926. Gebonden in karton, 68 p. Bundel gedichten met als tussenkopjes: “Zwischen zwei Meeren”, “Amsterdam”, “Gooiland”, “Meer und Duinen”, Enkele titels van gedichten: Vondelpark, ‘s Gravelandsche weg. Prijs: € 15 Nr.: R0639 Auteur/reiziger: Krediet, P. Auteur: Krediet, P. Reis door Friesland. Druk en uitgave van Krediet & Zoon te Heerenveen (1880), thans verkrijgbaar bij D. Nieuwenhuis, Oude en Nieuwe boekhandel, Sacramentstraat 18, Leeuwarden, 1929 (druk: W.A. Eisma, Leeuwarden) Groot blad plano, 47 x 60 cm., ill. Gevouwen Ganzenbord-achtig spel met topografische gezichten in de provincie Friesland. De reis loopt van Heerenveen naar Leeuwarden. Onder het spel een lijst van belangrijke Friese jaartallen. Prijs: € 38 Nr.: R0640 Auteur/reiziger: Kroon, Anthonie Willem Auteur: Kroon, Anthonie Willem Tegenwoordige staat van Zuid-Holland. Beschrijving en afbeelding der steden, dorpen, heerlijkheden en verdere wetenswaardige plaatsen in die provincie. Amsterdam: J.H. van der Beek, [1863]. Gebonden in blauw linnen stempelband; (2)+232 p., ill. Band iets gevlekt, maar zeer goed exemplaar. Lit: Nijhoff, Catalogus 1934, nr 1466; Landwehr, Col. plates, nr. 338; Tiele 615. Beschrijving - soms in de vorm van wandelingen - van de voornaamste steden en dorpen in ZuidHolland, met bezienswaardigheden en dergelijke. De illustraties vormen het meest interessante deel van het werk en bestaan in de eerste plaats uit 22 fraaie kleurenlitho’s van C.W. Mieling naar J. Weissenbruch, van: Den Haag (Vijverberg), Scheveningen, Rijswijk, Voorburg, Leidschendam, Delft (Groote Kerk), Leiden (Aalmarkt), Voorschoten, Alphen, Oudewater, Schoonhoven, Vlaardingen, Schiedam, Delfshaven, Rotterdam (Oude Hoofdpoort, Boompjes), Dordrecht, Gorinchem, Leerdam,

Vianen, Brielle en Hellevoetsluis. Daarnaast uit zeven houtgravures door Popko van Groningen e.a. Er bestaan ook exemplaren van dit boek met de naam van uitgever J.C. Loman Jr. op de titelpagina. Kroon was ook de auteur van een beschrijving van Den Haag (1852) en enkele andere werken over ons land. De tekst van het boek is in 1862 geschreven: op p. 222 is sprake van “dit jaar” 1862. Prijs: € 3500 Nr.: R0641 Auteur/reiziger: Kroon, Anthonie Willem Auteur: Kroon, Anthonie Willem Tegenwoordige staat van Zuid-Holland [...]. Amsterdam: J.H. van der Beek, [1863]. Origineel karton, (2) + 232 p. Los, mist de litho’s. Prijs: € 95 Nr.: R0642 Auteur/reiziger: Krummacher, Friedrich Wilhelm Auteur: Admirant, M. den Nederland omstreeks 1830, in de ogen van een Duits predikant, pp. 91-93 in “De Hoeksteen” 23 (1994) Passages uit Krummachers ‘Selbstbiographie’ uit 1869. Krummacher (1796-1868) was predikant te Barmen-Gemarke en beschrijft vooral het kerkelijk leven in Nederland. Prijs: € 9 Nr.: R0643 Auteur/reiziger: Kruyf, Cornelis de Auteur: Kruyf, Cornelis de Vues choisies d’Amsterdam et ses environs. Dessinées d’apres nature par C. de Kruyf et autres artistes. Amsterdam: F. Buffa & Zn, [1824-1825]. 4º, half marokijn, 47 bladen, ill. Rug gesleten en scharnier beschadigd. Lit: Landwehr, col. plates 339 Cornelis de Kruyf (1774-1828) was tekenaar, etser, lithograaf en schilder te Amsterdam. Dit plaatwerk bevat 45 handgekleurde aquatinten met onderschriften in het Nederlands en Frans. Negenendertig met gezichten in Amsterdam, de overige zes van huis Zwanenburg te Halfweg, het Paviljoen te Haarlem, het paleis Soestdijk, het Huis ten Bosch, het Loo en het huis Broekhuizen. De aquatinten zijn vervaardigd door A. Lutz en W.H. Hoogkamer, naar tekeningen van De Kruyf en enkele andere kunstenaars (A. Toselli, J. Jelgershuis, De Fonteneau, H.G. ten Cate en H. Greeven). De kleuring van dit exemplaar is zeer fraai, de prenten hebben brede marges en zijn gedrukt op zwaar papier. Prijs: € 4000 Nr.: R0644 Auteur/reiziger: Laan, K. ter Auteur: Laan, K. ter Van Goor’s aardrijkskundig woordenboek van Nederland. Diverse drukken. ‘s-Gravenhage: G.B. van Goor, 1942 e.v. Gebonden, ca. 500 p. Handig boek met basisinformatie op een groot aantal toponiemen. Prijs: € 18 Nr.: R0645 Auteur/reiziger: [Laet, Johannes de] Auteur: [Laet, Johannes de] Belgii confoederati respublica: seu Gelriae, Holland, Zeland, Traject, Fris, Transisal, Groning, Chorographica politicaque descriptio. Leiden: Officina Elzeviriana, 1630. 24º: Gebonden in perkament met overlappende voor- en achterplatten, 8+359+7 p., met gegraveerd frontispice.

Mooi exemplaar. Lit: Willems 326; Haitsma Mulier/Van der Lem 283; B.P.M. Dongelmans e.a. (red.), Boekverkopers van Europa. (Zutphen 2000), p. 90; Tiele 633. Beroemd boekje over de Nederlanden in de serie “Republieken” van de Elseviers. Willems beschrijft drie edities, alledrie gedateerd 1630, waarvan dit de eerste is. Behandeld worden: Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Overijssel, Groningen, Brabant en Vlaanderen. Voorts bevat het boekje nog twee bijlagen met aanvullingen op Gelderland en Holland. Een index op plaatsnamen maakt de tekst toegankelijk. De twee andere edities bevatten ook Limburg, waarvan delen pas in 1632 bij de Nederlanden kwamen, en dateren dus van na dat jaar. Een Nederlandse vertaling verscheen in 1652 bij Gerrit van Goedesberg. Johannes de Laet (1582-1649) was op vele terreinen van historie, geografie en theologie actief en was onder andere als bestuurder betrokken bij de Nederlandse kolonie aan de Hudson in Noord-Amerika. Voor de Elseviers stelde hij een aantal deeltjes samen in de reeks “Republieken”. Prijs: € 295 Nr.: R0646 Auteur/reiziger: [Laet, Johannes de] Auteur: [Laet, Johannes de] Belgii confoederati [...]. 1630. 24º: Gebonden in perkament, 8+359+7 p., met gegraveerd fontispice. Gebonden met: P. Scriverius, Respublica Romanae [...]. Leiden: Officina Elzeviriana, 1629, 576 p., met gegraveerd frontispice (Willems 321). Beide deeltjes in één perkamenten band met op voorplat: “P.G.W. 1659”. Het werkje van Scriverius heeft als “catch word” op p. 30 (B7) Latinae (vgl. STCN). Prijs: € 395 Nr.: R0647 Auteur/reiziger: [La Fayette, Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, comtesse de ?] Auteur: [La Fayette, Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, comtesse de ?] Mémoires de Hollande. Histoire particulière en forme de roman par Mme la comtesse de la Fayette. 4e édition revue sur l’édition originale par J.P.A. Parison et publiée avec des notes par A.T. Barbier. Parijs: J. Techener, 1856. Gebonden in half marokijn met goudstempeling op de rug (o.m. met het gekroonde monogram van A. de Mouchy); 20, 350, 4 p., ill. Zeer fraai exemplaar, met heraldisch exlibris van A. de Mouchy. Gebonden met: Ap. Briquet, Nouveaux éclaircissements sur les Mémoires de Hollande. Parijs: J. Techener, 1857, 4 + 40 p. Lit: Bijdragen voor vaderl. geschiedenis en oudheidkunde, 3de reeks, X, p. 156; Vicaire IV-867; Barbier III-195; Tchemerzine III, p. 846. Roman die hoogstwaarschijnlijk niet van de hand van de bekende Franse romanschrijfster Madame de La Fayette (1634-1693) is. De vroegste drukken van ‘Mémoires de Hollande’ verschenen anoniem, de eerste druk in 1678. De ‘Bijdragen voor vaderlandse geschiedenis en oudheidkunde’ noemen Du Buisson en P.D. Huet als schrijvers. Vicaire noemt ook Du Buisson. Barbier noemt Sandras de Courtilz als schrijver en Tchemerzine zegt over Mme La Fayette: “Ce roman [...] n’est sans doute pas d’elle. Il est cependant curieux.” De “roman” speelt in het derde kwart van de 17de eeuw. De pp. 309322 bevatten “Lettres inédites de Madame de La Fayette” en pp. 323-336: “Eclaircissements historiques et bibliographiques”. Dit nawerk van het boek, maar ook het voorwerk en het bijgebonden geschrift van Briquet handelen vrijwel geheel over de vraag of Mme La Fayette deze roman nu wel of niet heeft geschreven. Het boek is geïllustreerd met de portretgravures van Mme La Fayette en Mme de Sévigné, beide door A. Riffaut, twee bladen facsimilé van handschrift en een blad muziekschrift. Prijs: € 275 Nr.: R0648 Auteur/reiziger: Lancel, J.P. Auteur: Lancel, J.P. De kleine reiziger door ons vaderland, en onzer buitenlandsche bezittingen. Leiden: Noothoven van Goor, [ca. 1870].

Gebonden in linnen stempelbandje, ongepagineerd (ca. 170 p.), ill. Lit: Brinkman 1833-1849, p. 579; idem 1850-1882, p. 1024; ons exemplaar niet in Brinkman. Zeldzaam geworden boekje, dat eerst een beschrijving geeft van de elf Nederlandse provincies, daarna van Oost-Indië, de Goudkust in Afrika en West-Indië. Het boek is geïllustreerd met 20 handgekleurde litho’s met ieder een zevental topografische gezichten en met twee uitslaande kaarten, gedrukt in kleurenlitho, van Nederland en Oost-Indië. De handgekleurde litho’s zijn geschikt om los in de prenthandel verkocht te worden, vandaar de zeldzaamheid van het boek. Lancel was hoofdonderwijzer te Leiden en bewerkte in 1865 een boekje van G. van Sandwijk uit 1846, getiteld: ‘De kleine reiziger door ons vaderland en onze buitenlandsche bezittingen, in zamenspraken en in brieven van Willem en zijn vriendjes’, verschenen in Purmerend bij J. Schuitemaker. Hiervan verscheen een tweede druk in 1848. Noothoven van Goor zorgde in 1865 voor de nieuwe, gekleurde illustraties. Het hier aangeboden boek zal na 1865 zijn verschenen, want de naam van de oorspronkelijke auteur is nu geheel verdwenen. Prijs: € 850 Nr.: R0649 Auteur/reiziger: Landheer, Bartholomew (red.) Auteur: Landheer, Bartholomew (red.) The Netherlands. Chapters by Johan Willem Albarda, Adriaan Jacob Barnouw [...], Berkeley and Los Angeles, Univ. of California Press, 1943 Gebonden, 22 + 464 p., ill. Deel in The United Nations Series, een serie “dedicated to the taste of mutual understanding among the Allies”. Zevenentwintig hoofdstukken over allerlei aspecten van ons land. Prijs: € 15 Nr.: R0650 Auteur/reiziger: Lane, Mrs. John Auteur: Lane, Mrs. John Kitwyk. Londen-New York: John Lane, 1903. Gebonden in geborduurde linnen band (met titel, afbeelding molen en afbeelding dorpspomp); 12+319 p., ill. De auteur verklaart in een “To the reader” dat Kitwyk staat voor een Nederlands dorp en dat zij optekende wat zij bij de dorpspomp en in de herberg “William the Silent” vernam. Prijs: € 75 Nr.: R0651 Auteur/reiziger: Laurillard, E. Auteur: Laurillard, E. Op uw’ stoel door uw land. Bijzonderheden van vaderlandsche plaatsen en plaatsnamen. Amsterdam: D.B. Centen, 1891. Geb.; 8 + 224 + 6 p., ill. Iets los in de band. Een soort aardrijkskundig woordenboek met veel aandacht voor naamsverklaring en gemeentewapens. Aan het slot 6 platen met 103 gemeentewapens en 40 kerkzegels. Prijs: € 30 Nr.: R0652 Auteur/reiziger: Lecot, Marmier, Fournel Auteur: Lecot, Marmier, Fournel Op Hollandschen bodem. Eigene, boeiende, en leerrijke herinneringen van Z.E. kardinaal Lecot, Xavier Marmier en Victor Fournel, uit het Fransch vertaald door E.A.B. Geeraarsbergen (België): Sint-Caroluswerk, [ca. 1910]. Gebonden in halflinnen, 112 p., ill Kardinaal Lecot schreef zijn jeugdherinneringen van een reis door Holland in 1858. Ze werden nu “bijeen verzameld voor jeugdige scholieren en christenhuisgezinnen”. Hij bezocht onder andere Utrecht, Zeist en Amsterdam. Marmiers passages zijn geput uit zijn ‘Brieven over Holland’ (Parijs

1842). Hij bezocht onder andere Amsterdam, Haarlem en Zaandam. De passages van Fournel zijn overgenomen uit zijn ‘Tocht van een toerist’, verschenen bij Baltenweck te Parijs. Hij beschrijft onder andere Rotterdam, Katwijk en Leiden. De illustraties bestaan uit houtgravures. Prijs: € 80 Nr.: R0653 Auteur/reiziger: Lecot, Marmier, Fournel Auteur: Lecot, Marmier, Fournel Sous le ciel de la Hollande. Souvenirs personnels, intéressants et instructifs de S.E. le Cardinal Lecot, Xavier Marmier et Victor Fournel. Lille Grammont: Maison Saint-Joseph/Oeuvre de Saint Charles, [ca. 1910]. Ing., 110 p., ill. Franse editie van ‘Op Hollandschen bodem’. Prijs: € 60 Nr.: R0654 Auteur/reiziger: Lectures Auteur: Lectures Lectures on Holland. Delivered in the University of Leyden during the first Netherlands week for American students, July 7-12, 1924. Leiden: Sijthoff, 1924. Geb., (4)+118 p., ill. Bijdragen van J. Huizinga, W.J.M. van Eysinga, H.T. Colenbrander, A. Eekhof, P.J. Blok, W. Martin en C. van Vollenhoven, onder andere over geschiedenis, politiek, kunst van ons land en over Motley, de Pilgrim Fathers, Grotius en Nederlands-Indië. Prijs: € 24 Nr.: R0655 Auteur/reiziger: Leeuw, Adèle de Auteur: Leeuw, Adèle de The Flavor of Holland. New York-Londen: The Century Co., 1928. Gebonden in linnen stempelband, 12+344 p., ill. Hoofdstukken over Rotterdam, Haarlem, Amsterdam, Volendam, Leeuwarden, Zwolle, Arnhem, Utrecht, Den Haag en Middelburg. De illustraties - naar foto’s - betreffen behalve bovengenoemde steden ook Dordrecht, Middenbeemster, Hoorn, Muiden, Purmerend, Alkmaar, Enkhuizen,Giethoorn, Nijmegen, Doorwerth, Doorn, Delft en Gouda. Prijs: € 40 Nr.: R0656 Auteur/reiziger: Leeuw, Hendrik de Auteur: Leeuw, Hendrik de Crossroads of the Zuider Zee. Philadelphia-New York-Londen-Toronto: Lippincott, 1938. Geb., 377 p., ill. Deel in de “Crossroads”-reisboekenserie van Hendrik de Leeuw. Na een algemene inleiding beschrijft De Leeuw delen van zijn geboorteland: Amsterdam, Leiden, Utrecht, Gouda, Den Haag, Delft, Rotterdam, Drenthe, Zaandam, Alkmaar, Friesland en Leeuwarden, Groningen, Gelderland en Arnhem, Nijmegen, Brabant en Limburg. Prijs: € 24 Nr.: R0657 Auteur/reiziger: Leeuw, Hendrik de Auteur: Leeuw, Hendrik de Crossroads of the Zuider Zee. Londen/New York: Arco, 1957. Geb., 377 p., ill. Latere druk. Prijs: € 15

Nr.: R0658 Auteur/reiziger: Leeuwen, Simon van Auteur: Leeuwen, Simon van Batavia Illustrata ofte verhandelinge van den oorspronk, voortgank, zeden, eere, staat en godsdienst van Oud Batavien, mitsgaders van den adel en regeringe van Hollandt [...]. [Deel I, verdeeld in 2 stukken.] ‘s Gravenhage: Veely, Tongerloo en Doll, 1685. Gebonden in leren band, (28)+1520 p. Matig exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 291 e; Bodel Nijenhuis 71. Postuum uitgegeven werk van de Haagse/Leidse jurist Simon van Leeuwen (1625-1682). Niet verder verschenen. De archieven van de Hoge Raad leverden het merendeel van het materiaal. De hoofdstukken I t/m XI, samen het Eerste Stuk vormend, behandelen de geschiedenis van Holland. Hoofdstuk XII en XIII vormen het Tweede Stuk. Hoofdstuk XII (p. 665-1336) betreft de adel en bevat een lijst van edelen die tussen 1522 en 1680 ter dagvaart van Holland zijn gecompareerd; genealogieën van oude Hollandse geslachten en - de reden voor opname in deze catalogus - een lijst van kastelen en adellijke huizen in Holland, met bijzonderheden. Hoofdstuk XIII behandelt de regering van Holland. Vooral vanwege hoofdstuk XII wordt het boek nog steeds beschouwd als een belangrijke historische bron. Prijs: € 350 Nr.: R0659 Auteur/reiziger: Leeuwen, W.L.M.E. van (red.) Auteur: Leeuwen, W.L.M.E. van (red.) De liefde tot zijn land is ieder aangeboren. Land en volk van Nederland in kunst en letteren. 2e herziene druk, Utrecht: De Haan, 1955 Geb., 247 p., ill. Verzameling proza en poëzie over ons land, royaal geïllustreerd. Prijs: € 10 Nr.: R0660 Auteur/reiziger: Lefebvre, Mme Auteur: Lefebvre, Mme Excursions scientifiques [...] organisées par l’extension de l’Université Libre de Bruxelles [...]. Relation faite par Mme Lefebvre. IV. En Hollande. Brussel: Lamertin, 1912. Ing., 132 p., ill. De excursie had plaats in juni 1912 en stond onder leiding van de heer E. Heimans, schoolhoofd te Amsterdam. Bezocht werden de hortus te Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Bergen, het Naardermeer, Bussum, Hilversum, de Veluwe, Drenthe (Rolde, Eext, Gasselte), Stadskanaal en Urk. Overal veel aandacht voor de natuur. Prijs: € 35 Nr.: R0661 Auteur/reiziger: [Lehman, Peter Ambrosius] Auteur: [Lehman, Peter Ambrosius] Die vornehmsten Europaeischen Reisen , wie solche durch Teutschland, Frankreich, Italien, Holl- und Engeland, Dännemarck und Schweden, vermittelst der dazu verfertigten Reisecarten, nach den bequemsten Postwegen anzustellen und was auff solchen curieuses zu bemercken [...], 4e Ausfertigung, Hamburg: B. Schillern, 1709 12º: Gebonden in perkament, 33 + [25] + 432 + [32] + 370 p., ill. Goed exemplaar Uiterst zeldzame reisgids voor Europa met 4 uitvouwbare “post und reise” kaarten van delen van Europa (1. Duitsland, Nederlanden, Zwitserland, Oostenrijk, met gezicht op Hamburg; 2. Frankrijk; 3. Italië; 4. Denemarken, Zuid-Zweden en deel Rusland) en 2 gegraveerde frontispices. Nederlandse plaatsen die worden besproken: Maastricht, Breda, Den Bosch, Dordrecht, Rotterdam, Delft, ‘s Gravenhage, Loosduinen, Huis ten Bosch, St. Annenland, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Groningen, Dokkum, Leeuwarden, Franeker, Harlingen. Almelo, Deventer, ‘t Loo,

Harderwijk, Enkhuizen, Zwolle en Amersfoort. Het boek is opgedeeld in routes door Europa. Veel informatie over dienstregelingen van postwagens en dergelijke. Bij de meeste steden wordt ook een hotel aanbevolen. Vroege drukken zoals deze 4e druk zijn zeldzaam. In Nederlandse bibliotheken zijn exemplaren aanwezig van de 5e druk uit 1713 en van drukken uit 1755 en 1783/5. Prijs: € 1500 Nr.: R0662 Auteur/reiziger: Leidsman Auteur: Leidsman De leidsman der vreemdelingen door ‘s Gravenhage en de omleggende dorpen, geevende een beknopte beschrijving van de kerken, publieke en bijzondere gebouwen, straaten, pleinen en al hetgeene in deeze vorstelijke plaats en de omleggende dorpen merkwaardig is, vercierd met fraaye kopere plaaten, zijnde twaalf onderscheidene gezichten van den Haag, ‘s Gravenhage: Pieter van Os, 1763 Ing., 176 p., ill. (12 etsen door J.B.) Iets watervlekkig Lit: Nijhoff/Van Hattem 188 Behalve een aardige beschrijving van de stad, ook: Loosduinen en Scheveningen. De twaalf etsen zijn fraai en hebben opschriften in het Frans en Nederlands. Eén (p.114) is getekend J.B., hoogstwaarschijnlijk Jan Besoet. Ze stellen voor: Prinsengracht (2x), Hofje van Nieuwkoop (2x), stadhuis en vleeshal, Voorhout, Vijver, Gevangepoort, stadhouderlijk kwartier, Binnenhof, schaatsen buiten de stad en de Brouwersmolen. Ze zijn in 1785 nog eens gebruikt ter illustratie van een deel van de oplage van de ‘Guide ou nouvelle description de la Haye et de ses environs’. Prijs: € 895 Nr.: R0663 Auteur/reiziger: Lemaitre, Charles Auteur: Lemaitre, Charles Relation de mon voiage de Flandre, de Hollande et de Zélande, fait en mil six cent quatre vint et un. Texte établi et annoté par Gilbert van de Louw, préface de René Taveneaux, introduction sur l’histoire de la Civilisation des Pays-Bas par Gilbert van de Louw. Parijs: Les Belles Lettres, 1978. Ing., 403 p. De jansenistische priester Charles Lemaitre (?-1688) maakte in 1681 een reis vanuit Frankrijk naar de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden. In de laatste bezocht hij Vlissingen, Middelburg, Moerdijk, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam en Utrecht. In 1888 en 1889 waren delen van het manuscript reisverslag gepubliceerd in de ‘Revue de Géographie’, maar dit is de eerste volledige uitgave. Prijs: € 75 Nr.: R0664 Auteur/reiziger: Lennep, Jacob van Auteur: Lennep, Jacob van Nederland in den goeden ouden tijd, zijnde het dagboek van hunne reis te voet, per trekschuit en per diligence van Jacob van Lennep en zijn vriend Dirk van Hogendorp door de Noord-Nederlandsche provintiën in den jare 1823. Volgens het nagelaten manuscript van Mr. Jacob van Lennep bezorgd door M. Elisabeth Kluit. Utrecht: W. de Haan, 1942. Geb., 247 p., ill. Beroemd reisverslag, waarvan het manuscript berust in het Réveil-archief in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. De reis duurde van 28 mei tot 2 september 1823 en de jongens bezochten een groot aantal plaatsen in ons land, zoals: Amsterdam, Zaandam, Purmerend, Broek, Marken, Monnickendam, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Urk, Lemmer, Sloten, Balk, Rijs, Workum, Sneek, Arum, Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Dokkum, Kollum, Groningen, Warffum, Usquert, Appingedam, Delfzijl, Winschoten, Veendam, Hoogezand, Assen, Borger, Hoogeveen, Meppel, Frederiksoord, Vledder, Joure, Blokzijl, Vollenhove, Kampen, Zwolle, Hattem, Ommerschans, Ootmarsum, Oldenzaal, Bentheim, Enschede, Hengelo, Almelo, Deventer, Het Loo, Lochem, Groenlo, Bredevoort, Doetinchem, Doesburg, Zutphen, Brummen, Dieren, Arnhem, Velp, Wageningen, Rhenen, Amerongen, Tiel, Nijmegen, Utrecht, Noord-Brabant, Zeeland.

Prijs: € 18 Nr.: R0665 Auteur/reiziger: Lennep, Jacob van Auteur: Lennep, Jacob van Nederland in den goeden ouden tijd [...] Haarlem: Fibula-Van Dishoeck, 1980. Geb., 247 p., ill. Reprint van de editie Utrecht 1942. Prijs: € 10 Nr.: R0666 Auteur/reiziger: Lennep, Jacob van Auteur: Lennep, Jacob van De zomer van 1823. Lopen met Van Lennep. Dagboek van zijn voetreis door Nederland. Bezorgd door Geert Mak en Marita Mathijsen. Zwolle: Waanders, 2000. Ing., 288 p., ill. “Hertaalde” uitgave van het oorspronkelijke dagboek. Verschenen bij de succesvolle t.v.-serie van de RVU, uitgezonden in 2000-2001. Prijs: € 22 Nr.: R0667 Auteur/reiziger: [Lepeintre, P.M.M.] Auteur: [Lepeintre, P.M.M.] Quatre mois dans les Pays-Bas, voyage épisodique et critique dans la Belgique et la Hollande, par M. de ... 2 delen. Parijs: Delaunay, 1829. Gebonden in halfleer, 7+414+415 p., ill. Mooi exemplaar, slechts scharnieren zwak. Lit: Deze eerste druk niet bij Jacobsen Jensen, etc. In het voorwoord spreekt de anonieme auteur over “mon compagnon et moi”. In het eerste deel beschrijft hij een reis in 1828 gemaakt vanuit Frankrijk met zijn vriend “Saint-Pierre” door het huidige België. Het tweede deel vervolgt o.a. met bezoeken aan Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Broek, Purmerend, Beemster, Hoorn, Alkmaar, Willemsoord, Den Helder, Texel en Leiden. Uit het voorwoord blijkt dat hij op het moment dat hij dit schreef nog in Utrecht verbleef. Deel I is geïllustreerd met een litho van De Langlamé naar A. Noël van “Brouk, village de millionaires”, met een gezicht op de kerk en enkele huizen in Broek in Waterland. Pierre Marie Michel Lepeintre, geb. 1785, was een Frans schrijver en onder meer uitgever van de werken der beide Chéniers, daarvoor was hij ambtenaar van administratie. Later noemde hij zich LepeintreDesroches. Prijs: € 195 Nr.: R0668 Auteur/reiziger: [Lepeintre, P.M.M.] Auteur: [Lepeintre, P.M.M.] Quatre mois dans les Pays-Bas, voyage épisodique et critique dans la Belgique et la Hollande, par M. de ...., 3 delen, Parijs: Delauney/Leroux, 1829-1830 Gebonden in half leer, 7 + 414 + 415 + 459 p., ill. Mooi exemplaar, op de platten eigendomsstempel in goud: C.v.A. Bij deze set zijn de twee delen uit 1829 (eindigend in deel 2 met “Fin du tome second et dernier”) aangevuld met een derde deel uit 1830 met als ondertitel “Voyage épisodique et critique de deux littérateurs dans la Belgique et la Hollande, publié par M. Lepeintre, tome troisième, Le Midi des Pays-Bas”. Dit derde deel verscheen bij een andere uitgever: Leroux. In het nu toegevoegde derde deel bezoekt de auteur Zeist (de Moraven), Utrecht, Breda, Maastricht, de grotten in de St. Pietersberg en verder een aantal steden in het huidige België. Prijs: € 275 Nr.: R0669

Auteur/reiziger: Lepeintre, P.[M.M.] Auteur: Lepeintre, P.[M.M.] Quatre mois dans les Pays-Bas. Voyage épisodique et critique de deux littérateurs dans la Belgique et la Hollande, publié par M. Lepeintre. 2de druk, 3 delen. Parijs: R. Leroux, 1830. Gebonden in 3 halfleren banden; 4+414+415+459 p., ill. Van deel 1 ontbreekt de rug. Lit: Jacobsen Jensen 278; Koumans, p. 157; Van der Meulen, p. 32; Bodel Nijenhuis 274. Volgens het voorwoord van deze tweede editie is de auteur een intieme vriend van P.M.M. Lepeintre, doch deze vriend wilde onbekend blijven. Ook deelt Lepeintre mee dat de eerste uitgave te weinig aandacht had getrokken, vandaar deze tweede druk. Vergelijking van de twee eerste delen van deze tweede druk met de druk uit 1829 (zie boven), toont aan dat het hier gaat om een titeluitgave, aangevuld met het derde deel en de toevoeging van de naam Lepeintre op de titelpagina. Aan het slot van deel 2 bleef zelfs staan: “Fin du tome second et dernier”. De twee eerste delen hebben als subtitel “Le Nord des Pays-Bas”, het derde deel “Le Midi des Pays-Bas”. Prijs: € 225 Nr.: R0670 Auteur/reiziger: Lepeintre, P.[M.M.] Auteur: Lepeintre, P.[M.M.] Quatre mois dans les Pays-Bas [...]. 2de druk, 2 delen. Parijs: Leroux, 1830. Ing., 4 + 414 + 415 p., ill. Deel 3 niet aanwezig. Prijs: € 95 Nr.: R0671 Auteur/reiziger: Le Roy, Jacob Auteur: Le Roy, Jacob Groot werreldlijk tooneel des hertogdoms van Braband. ‘s Gravenhage 1730. Reprint Amsterdam: Van Hoeve, 1980. Groot folio, geb. in kunstleer; (14)+94 p., ill. Lit: Tiele 653 (de originele uitgave uiteraard); Bodel Nijenhuis 351 (idem). Plaatwerk met afbeeldingen van Belgisch en Nederlands Brabant. Er bestaan verschillende uitgaven uit de 17e en 18e eeuw van deze prenten (vgl. o.a. Tiele). Een pendant is: ‘Groot kerkelijk tooneel des hertogs van Braband [...]’. ‘s Gravenhage 1727. Prijs: € 135 Nr.: R0672 Auteur/reiziger: Les Pays-Bas Auteur: Les Pays-Bas Les Pays-Bas. Publié à l’occasion du Vième congrès de la Chambre de commerce internationale. Amsterdam 1929. Origineel linnen, 186 p., ill. Beschrijving van ons land in tal van aspecten met hoofdstukken over taal en literatuur (door J.J. Salverda de Grave) en het toerisme (door W.P.F. van Deventer). Voorts hoofdstukken over Oost- en West-Indië. Prijs: € 20 Nr.: R0673 Auteur/reiziger: Les Pays-Bas Auteur: Les Pays-Bas Les Pays-Bas, De Bruxelles et de Paris à Amsterdam, par Gouda ou Bois-le-Duc, Chemins de fer de l’état Néerlandais, [ca 1890??] Ing., [8] p., ill. Mooi gedrukte folder met fraai omslag (sign. René Léan) en afbeeldingen in rood van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Gouda, Utrecht, Nijmegen en Middelburg. Prijs: € 15

Nr.: R0674 Auteur/reiziger: Ley, E. van der Auteur: Ley, E. van der Gids in de Zuiderzee en de Noordelijke zeegaten, met inbegrip van de haven van Amsterdam. (Tevens derde druk van Van Keulen’s Beschrijving van de Zuiderzee [...]). Amsterdam: H.G. Bom, 1891. Ing., 4 + 234 p. Gids van water, kusten en havens. Prijs: € 45 Nr.: R0675 Auteur/reiziger: Lichtenberg, G.C. Auteur: Gumbert, Hans Ludwig Lichtenberg und Holland. Auf Grund zum Teil unveröffentlichter Aufzeichnungen und Briefe. Utrecht: Haentjens Dekker & Gumbert, [1973]. Ing., 112 + 16 p., ill. (met “Beilage”). Gedrukt in een oplage van 850 genummerde exemplaren, waarvan 400 voor de handel. Dit is nr. 302. Verschenen ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de auteur. Uitgave van de brieven en reisdagboeken uit ca. 1770 van G.C. Lichtenberg (1742-1799), voor zover ze betrekking hebben op Holland, o.a. Hellevoetsluis, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Utrecht, Rhenen, Wageningen, Arnhem en Doesburg. Prijs: € 45 Nr.: R0676 Auteur/reiziger: Liebermann, Max Auteur: Liebermann, Max Max Liebermann, Holländisches Skizzenbuch. Text von Oscar Bie, mit 83 Zeichnungen und einer Originallithographie. Berlijn: Julius Bard, 1911. Folio oblong, geb. in origineel linnen, 72 p., ill. Gedrukt in een oplage van 500 genummerde exemplaren. Dit is nr. 121. Mooi exemplaar met sluitlinten. Fraai vormgegeven album met een algemene tekst, door Bie, over Nederland, bij de gelithografeerde tekeningen van Liebermann. De originele litho is een zelfportret van de kunstenaar, schetsend. Prijs: € 295 Nr.: R0677 Auteur/reiziger: [Liefde, J. de] Auteur: [Liefde, J. de] A Dutchman’s difficulties with the English language. Londen: Strahan, 1865. Ing., 30 p., met ill. op omslag. Lit: Frederiks-Van den Branden p. 469. Geestig boekje, ontstaan in de Londense jaren (1864-1868) van de predikant-schrijver Jan de Liefde (1814-1869). In 1870 verscheen een door Servaas de Bruin bewerkte editie bij Thieme te Zutphen die diverse herdrukken beleefde. Prijs: € 30 Nr.: R0678 Auteur/reiziger: Ligthart, Jan Auteur: Ligthart, Jan Een zomervacantie bij de grenzen. Groningen: Wolters, 1903. Gebonden in linnen band (ontw. C. Jetses), 6+198 p., ill. Jeugdboek, deel I uit de reeks “Geïllustreerde Bibliotheek voor Jongens en Meisjes van 11-14 jaar”, geïllustreerd naar tekeningen van W.K. de Bruin. Reisverhaal vanuit Amsterdam naar de Achterhoek: Gendringen, Anholt, Emmerik, kasteel Swaanenburg, Dinxperloo, etc. Prijs: € 45 Nr.: R0679

Auteur/reiziger: Lindley, Percey (ed.) Auteur: Lindley, Percey (ed.) Walks in Holland, cycling, boating, by rail, and on foot. Londen: [Great Eastern Railway Company], [1889]. 8º oblong: Geb., 64 p., ill. Gidsje voor bezoekers aan Nederland, met tekst door Thomas Purnell, Lindley en anderen. Illustraties in houtsnede door diverse kunstenaars, onder andere van Rotterdam, Overschie, Oudewater, Utrecht, Den Haag, Haarlem en Hindelopen. Voorts een grote uitvouwbare kaart met onder meer het toenmalige spoorwegnet in Nederland. Prijs: € 60 Nr.: R0680 Auteur/reiziger: Lohmann, Bernhard Auteur: Lohmann, Bernhard Van Scheveningen naar het Harzgebergte, uit het Hoogduitsch van Bernhard Lohman, door J.P.G. Westhoff. Amsterdam: Höveker & Zoon, [1882]. Ing., 12 + 198 p., met lithografieën op voor- en achteromslag van Scheveningen en “Rosztrappe”. Omslag beschadigd. Uit de opdracht van J.P.G. Westhoff aan J.G. Sillem te Amsterdam blijkt dat Lohmann, in 1882 “Consistorialrath” te Hannover, in 1879 een bezoek aan Nederland bracht en de indrukken daarvan in een in Duitsland verschenen boekje opschreef. Veel algemene opmerkingen over Nederland, met aandacht voor “inwendige zending”. Lohmann beschrijft voorts het strand te Scheveningen, de Duitse kapel op de duinen bij Scheveningen, de Sophia-Stichting aldaar, Delft en Arnhem (Nijverheidstentoonstelling). Prijs: € 85 Nr.: R0681 Auteur/reiziger: Lombard de Langres, [Vincent] Auteur: Lombard de Langres, [Vincent] Mémoires anecdotiques pour servir à l’histoire de la Révolution Française. 2 delen. Parijs: Ladvocat, 1823. Gebonden in half marokijn; 347+336 p. Zeer fraai exemplaar. Goud op snee, met wapenstempel op rug en ingeplakt exlibris van “Bibliothèque du Mrs. Des Roys”, met een wapen met drie sterren en het devies: “Monstrant regibus astra viam”, de spreuk van de door de Franse koning Jean II in 1351 ingestelde orde van de Ster (Heraldicus, Lijf- en wapenspreuken, 194). Wapen en naam Des Roys niet in Olivier en De Jonghe d’Ardois. Lit: Biographie Universelle XXV, 51; Schutte 1983, p. 41; Jacobsen Jensen 221; Murris, p. 279. Vincent Lombard (ca. 1765-1830) was geboren te Langres, ca. 1765. Hij was president van de Société populaire te Villeneuve-sur-Yonne, rechter in de rechtbank van Cassatie te Parijs en toneelschrijver. In oktober 1798 werd hij benoemd tot extraordinaris envoyé naar de Bataafse Republiek, waar hij 5 oktober aankwam. In juli 1799 werd hij gerappelleerd en hij vertrok 4 juli 1799. Hij overleed in Parijs. In zijn ‘Mémoires’ schrijft hij (p. 256-320) over zijn verblijf in Holland. De genoemde plaatsen zijn slechts Den Haag en Amsterdam, maar hij geeft een goede indruk van de Hollanders in de bijzondere jaren dat hij in ons land was. De zeden en gewoonten uit de tijd van de Republiek, de politieke situatie van kort na de revolutie! Ook de schrijfstijl van deze letterkundige is bijzonder. Prijs: € 275 Nr.: R0682 Auteur/reiziger: Loon, Hendrik Willem van Auteur: Loon, Hendrik Willem van Report to Saint Peter, upon the kind of world in which Hendrik Willem van Loon spent the first years of his life, [tweede druk], Londen etc.: Harrap, 1949 Gebonden, 222 p., ill. Hendrik Willem van Loon (1882-1944) woonde tot zijn twaalfde jaar in Nederland. Daarna reisde hij veel totdat hij op twintigjarige leeftijd naar Amerika emigreerde. Hij schreef - en illustreerde - een aantal succesvolle boeken, zoals ‘The story of mankind’. Aan het eind van zijn leven besloot hij tot

een autobiografie onder de titel ‘Report to Saint Peter’. Bij zijn dood in 1944 was hiervan slechts een deel gereed. Dit deel werd in 1948 gepubliceerd. Het nu aangeboden boek is de tweede druk. Hij beschrijft hierin onder andere zijn jeugd in zijn geboortestad Rotterdam. Prijs: € 18 Nr.: R0683 Auteur/reiziger: Loosjes Pzn., A. Auteur: Loosjes Pzn., A. Het Hout of boschgedachten in zes bespiegelingen. Haarlem: [A. Loosjes Pzn.], 1793. Ing., 228 p., ill. Lit: De Haan, Loosjes, p. 248. Een van de topografische werken van de Haarlemse doopsgezinde letterkundige en boekhandelaar Loosjes (1761-1818). In de vorm van een “eenzame wandeling” door de Haarlemmerhout beschrijft hij dit toen onder Heemstede gelegen bos met veel religieuze beschouwingen, ongeveer in dezelfde trant als een eeuw eerder Jan van Westerhoven had gedaan. De zeven gravures tonen een plattegrond van de Haarlemmerhout (handgekleurd) en zes gezichten in verschillende delen van het bos. Prijs: € 450 Nr.: R0684 Auteur/reiziger: Loosjes Pzn., A. Auteur: Loosjes Pzn., A. Hollands arkadia of wandelingen in de omstreken van Haarlem. Haarlem: A. Loosjes Pzn, 1804[1805] Gebonden in half leer, 6+605 p., ill. Lit: De Haan, Loosjes, p. 245; Landwehr, Col. plates, nrs. 352 en 353; Buisman 1477/1478. Eerste druk van dit beroemde werk van Loosjes, verschenen in 1804 en 1805, in drie stukken. De tekst bestaat uit een wandeling van een gefantaseerd gezelschap door de omstreken van Haarlem: Heemstede, Aerdenhout, Bentveld, Zandvoort, Overveen, Bennebroek, Hillegom, Schoten, Santpoort, Bloemendaal, Velsen, Schalkwijk, Nieuwerkerk, Penningsveer, Haarlemmerliede, Spaarnwoude, Spaarndam, Beverwijk. Het boek wordt besloten met - veelal ontbrekende - “Bijvoegsels”, waaronder een lijst van buitenplaatsen rond Haarlem met de namen van de bewoners in 1805 en lijsten van “bloemisten” en blekerijen uit dat jaar. Een belangrijk deel van de (ook financiële) waarde van het boek wordt gevormd door de grote kaart die in het boek is gevouwen: “Kaart van de omstreeken der stad Haarlem van de Beverwijk tot Hillegom”, door C. van Baarsel naar G. van der Paauw uit 1805 en door de vier prenten van F.A. Milatz van de Brouwerskolk, het slot van Heemstede, Duin en Daal en Beverwijk. Voorts heeft het boek een titelvignet met het “graf van Rousseau” en een aantal pagina’s muziekschrift gecomponeerd door J.L.P.L. Freubel. De platen en de kaart in dit exemplaar zijn - zoals meestal - handgekleurd. $Over herdrukken bestaat enige vaagheid: Landwehr noemt een herdruk uit 1807. De Haan spreekt van een tweede druk uit 1814 en een herdruk zonder jaartal uit [1830]. Buisman noemt een titeluitgave zonder jaartal uit [1812?] De NCC kent alleen de druk uit 1804. Prijs: € 1300 Nr.: R0685 Auteur/reiziger: Loosjes Pzn., A. Auteur: Loosjes Pzn., A. Hollands arkadia of wandelingen in de omstreken van Haarlem. Haarlem: A. Loosjes Pzn, 1804[1805] Karton, 6+605 p., ill. Compleet exemplaar met “bijvoegsels”, kaart en prenten, handgekleurd. Prijs: € 950 Nr.: R0686 Auteur/reiziger: Loosjes Pzn., A. Auteur: Loosjes Pzn., A. Hollands arkadia of wandelingen in de omstreken van Haarlem. Haarlem: A. Loosjes Pzn, 1804[1805].

Origineel karton, 6 + 605 p., ill. Wat slijtage op de scharnieren, de prenten niet gekleurd. Met pen op eerste schutblad: “Pieter Loosjes”. Compleet exemplaar met kaart en prenten en met de “Bijvoegsels”. De prenten niet gekleurd. Prijs: € 850 Nr.: R0687 Auteur/reiziger: Loosjes Pzn., A. Auteur: Loosjes Pzn., A. Katwijks zomertogtje. Haarlem: A. Loosjes Pzn, 1805. Orig. papier, 10 + 175 p., ill Lit: Bodel Nijenhuis 1047 In het “voorberigt” schrijft Loosjes dat het boek een soort vervolg is op zijn ‘Hollands Arcadia’, maar nu voor Zuid-Holland, maar ook dat hij nu het element reisbeschrijving meer heeft benadrukt dan de gesprekken. Onderwerpen in dit boek: de burcht te Leiden, Voorschoten, Voorburg, Haagse bos, Valkenburg, Rijnsburg, Oegstgeest, Katwijk, Noordwijk, Voorhout en Warmond. Het boek is geïllustreerd met een grote uitvouwbare “Kaart van het Katwijksche kanaal” door D. Veelwaard, een handgekleurde afbeelding van een tuiltje inlandse bloemen en een grote uitslaande handgekleurde plaat van het leggen van de eerste stenen voor de binnensluis van het Katwijkse kanaal op 22 juli 1805 (door F.A. Milatz). Op de titelpagina is een handgekleurde roos afgedrukt. Prijs: € 650 Nr.: R0688 Auteur/reiziger: Loosjes, A. Auteur: Loosjes, A. Nederland in beeld. 17 delen. Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1922-1932 4º: Gebonden in rood linnen stempelbanden. “Prachtwerk” met ca. 8000 goede fotografische afbeeldingen die vóór die tijd reeds voor het grootste deel waren gebruikt in het tijdschrift ‘Buiten’. De tekst is van mr. A. Loosjes. Tussen 1922 en 1926 verschenen onder de titel ‘Sprokkelingen in Nederland’ de volgende delen: $Afd. Steden, reeks A, 1ste en 2de serie, Stadspoorten en muurtorens, 1922. $Afd. Steden, reeks A, 3de serie, Wereldlijke openbare gebouwen Noord-Holland, 1923. $Afd. Steden, reeks A, 4de serie, Wereldlijke openbare gebouwen Amsterdam, 1923. $Afd. Steden, reeks A, 5de serie, Wereldlijke openbare gebouwen ZuidHolland, 1923. $Afd. Steden, reeks A, 6de serie, Wereldlijke openbare gebouwen ‘s-Gravenhage, 1923. $Afd. Steden, reeks A, 7de serie, Wereldlijke openbare gebouwen Zeeland, N.-Brabant, Limburg, 1923. $Afd. Steden, reeks A, 8ste serie, Wereldlijke openbare gebouwen Gelderland, Utrecht, Overijssel, Friesland en Groningen, 1923. $Afd. Steden, reeks B, 1ste serie, Stadsgezichten en woonhuizen in Hoorn, Enkhuizen, Medemblik en Alkmaar, 1924. $Afd. Steden, reeks B, 2de serie, Stadsgezichten en woonhuizen in Purmerend, Edam, Monnickendam, Naarden, Muiden, Weesp en Haarlem, 1924. $Afd. Steden, reeks B, 3de en 4de serie, Stadsgezichten en woonhuizen in Amsterdam, 1925. $Afd. Steden, reeks B, 5de en 6de serie, Stadsgezichten en woonhuizen in ZuidHolland, 1926. $Afd. Steden, reeks B, 7de-10de serie, Stadsgezichten en woonhuizen in Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Utrecht, Overijssel, Drenthe, Friesland en Groningen, 1926. $Afd. Steden, reeks C, 1ste serie, Kerken en godshuizen Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Purmerend, Edam, Monnikendam, Naarden, Weesp en Haarlem, 1925. $Afd. Steden, reeks C, 2de serie, Kerken en godshuizen Amsterdam, 1925. Afd. Steden, reeks C, 3de en 4de serie, Kerken en godshuizen Leiden, Delft, Rotterdam, Schiedam, Maassluis, Brielle, Gouda, Oudewater, Vianen, Schoonhoven, Asperen, Leerdam, Gorinchem, Dordrecht, ‘s-Gravenhage, 1926. $Afd. Steden, reeks C, 5de en 6de serie, Kerken en godshuizen Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, 1926. $Afd. Steden, reeks C, 7de en 8ste serie, Kerken en godshuizen Gelderland, Utrecht, Overijssel, Drenthe, Friesland en Groningen, 1926. $Vanaf 1926 verschenen de delen opnieuw, nu onder de titel: ‘Nederland in Beeld’, wederom uitgegeven door Scheltema & Holkema te Amsterdam. Deze reeks bestaat uit 17 delen: $Afd. Steden, Gelderland en Utrecht in beeld, 1927. $Afd. Steden, ‘s-Gravenhage in beeld, 1926 (2de druk 1936). $Afd. Steden, Noord-Brabant en Limburg in beeld, 1927. $Afd. Steden, NoordHolland in beeld, 1926. $Afd. Steden, Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe in beeld, 1927.

$Afd. Steden, Zeeland in beeld, 1927. $Afd. Steden, Zuid-Holland in beeld, 1926. $Afd. Steden, Amsterdam in beeld, ca. 1930 (5 drukken). $Afd. Landelijk Nederland, I. Noord-Holland in beeld, 1930. $Afd. Landelijk Nederland, II. Utrecht in beeld, 1930. $Afd. Landelijk Nederland, III. ZuidHolland in beeld, 1930. $Afd. Landelijk Nederland, IV. Friesland en Groningen in beeld, 1932. $Afd. Landelijk Nederland, V. Gelderland in beeld, 1932. $Afd. Landelijk Nederland, VI. Limburg in beeld, 1931. $Afd. Landelijk Nederland, VII. Noord-Brabant in beeld, 1931. $Afd. Landelijk Nederland, VIII. Overijssel en Drenthe in beeld, 1932. $Afd. Landelijk Nederland, IX. Zeeland in beeld, 1931. $In 1932 zou, in dezelfde band, nog een deel buiten de reeks verschijnen: H. Colijn e.a., De Zuiderzee, een herinneringswerk. Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1932. Zie in deze catalogus bij Colijn. Prijs: € 650, prijs losse delen op aanvraag Nr.: R0689 Auteur/reiziger: Loosjes, A. Auteur: Loosjes, A. Sprokkelingen in Nederland, Steden, reeks B, 10 series, Stadsgezichten en woonhuizen, 1021 afbeeldingen, Amsterdam: Scheltema & Holkema, [1924-1926] Gebonden in één bruin linnen stempelband. Prijs: € 125 Nr.: R0690 Auteur/reiziger: Loosjes, A. Auteur: Loosjes, A. Sprokkelingen in Nederland, Steden, reeks C, 8 series, Kerken en godshuizen, 909 afbeeldingen, Amsterdam: Scheltema & Holkema, [1925-1926] Gebonden in één bruin linnen stempelband. Prijs: € 125 Nr.: R0691 Auteur/reiziger: Los Paises Bajos Auteur: Los Paises Bajos Los Paises Bajos. Edición de la Sociedad para la propaganda Holandesca. Z.p., z.j. [ca. 1917]. Druk: Geuze, Dordrecht. Ing., 39 p., ill. Mooi geïllustreerd boekje over Nederland en koloniën in het Spaans. Het meest recente jaartal in de tekst is 1916. Prijs: € 18 Nr.: R0692 Auteur/reiziger: Lotthé, Ernest Auteur: Lotthé, Ernest Charme et lumière des Pays-Bas. Parijs: Desclée de Brouwer, 1935. Ing., 138 p., ill. Reisverhaal van een reis vanuit Lille via België naar Breda, Moerdijk, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Volendam, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Zaandam, Hilversum, Utrecht, Doorn, Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Tilburg, Oosterhout. Geïllustreerd naar tekeningen van Paul Pruvost. Prijs: € 20 Nr.: R0693 Auteur/reiziger: [Loveringh, J.?] Auteur: [Loveringh, J.?] Historische en natuur-kundige lente-reis door Zuid- en Noord-Holland, en een gedeelte van het Sticht van Utrecht; gedaan door een viertal vrienden, en nu, bij wijze van brieven, medegedeeld. Opgehelderd met oudheid-kundige aantekeningen. 2 delen in 1 band. Amsterdam: J. Loveringh, 1768. Gebonden in (half)leer met rugstempeling en rugschildje; 4+520 p. (door een pagineringsfout eindigt het boek op p. 420).

Fraai exemplaar. Lit: Van Doorninck, p. 340; Tiele 650; Van der Meulen, p. 28; Bodel Nijenhuis, 962 en 977a. Reisverhaal van een reis per speelwagentje dat op naam staat van de Amsterdamse boekverkoper Jacobus Loveringh (1708/1709-1773). Men vertrok vanuit ‘s-Gravenhage en bezocht Wassenaar, Katwijk, Noordwijk, Rijnsburg, Oegstgeest, Leiden, Warmond, Sassenheim, Lisse, Hillegom, Heemstede, Haarlem, Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Castricum, Limmen, Alkmaar, Egmond, Bergen, Hoorn, Purmerend, Monnickendam, Broek, Amsterdam, Muiden, Weesp, Nigtevecht, Vreeland, Loenen, Breukelen, Maarssen, Zuilen, Utrecht, Zeist, Soestdijk, Gooi, Montfoort, Oudewater, Gouda, Rotterdam, Dordrecht, Brielle, Delfshaven, Delft, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, ‘s Gravesande en Naaldwijk. Ieder traject wordt twee maal beschreven, eerst zakelijk en daarna met veel arkadische en literaire uitweidingen. Volgens van Doorninck, Bodel Nijenhuis en Van der Meulen zou dit een herdruk zijn van een eerdere editie uit 1733. In dat jaar verscheen te Amsterdam bij J. Loveringh ‘De wandelaars of Vermakelyke reyze door gantsch Noord- en ZuidHolland’, doch dit boek heeft een andere inhoud. Het hier aangeboden boek is dus geen herdruk. Prijs: € 695 Nr.: R0694 Auteur/reiziger: [Loveringh, J.?] Auteur: [Loveringh, J.?] Historische en natuurkundige lente-reis. 2 delen in 1 band. Amsterdam: J. Loveringh, 1768. Origineel karton, 4 + 520 p. Prijs: € 475 Nr.: R0695 Auteur/reiziger: Lovett, Richard Auteur: Lovett, Richard Pictures from Holland, drawn with pen and pencil. Londen: The Religious Tract Society, 1887. Gebonden in linnen stempelband, 224 p., ill. Deel in de “pen and pencil”-serie, waarin aan een aantal landen delen werden gewijd. Dit deel over Nederland telt ruim 130 illustraties, deels naar houtgravures van diverse kunstenaars (A. Barbere, A. Caby, A.C. Verhees, Butterworth & Heath, Whymper, Taylor, Hildibrand, Adolf Dillen, etc.), deels naar tekeningen van Lovett zelf. De tekst behandelt o.a. Amsterdam, Marken, Edam, Volendam, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Zaandam, Haarlem, Den Haag, Leiden, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Gouda, Zeeland met Middelburg en Veere, Utrecht, Den Bosch, Arnhem, Bergen op Zoom, Nijmegen, Kampen, Amersfoort, Zutphen en Leeuwarden. De auteur dankt in het voorwoord de Engelse consul te Amsterdam, W.C. Robinson. Aan het slot 8 pagina’s met advertenties van de uitgever. Prijs: € 150 Nr.: R0696 Auteur/reiziger: Lucas, E.V. Auteur: Lucas, E.V. A wanderer in Holland, Londen: Methuen, 1905 Gebonden in groen marokijn, 309 p., ill. Op de rug titel, auteur en “1905” in gouden letters. Mooi exemplaar. Eerste druk van een der bekendste reisbeschrijvingen door ons land, door de “beroepswandelaar” E.V. Lucas. Het boek is gebaseerd op vier bezoeken aan ons land. In het voorwoord wordt dank gebracht aan de heer en mevrouw Emil Luden. Lucas bezocht Rotterdam, Dordrecht, Utrecht, Delft, Den Haag, Scheveningen, Katwijk, Leiden, Haarlem, Amsterdam en omstreken, Alkmaar, Hoorn, Den Helder, Enkhuizen, Stavoren, Leeuwarden en omstreken, Groningen, Zutphen, Arnhem, Bergen op Zoom, Middelburg, Vlissingen, etc. De illustraties bestaan onder andere uit gekleurde reproducties naar aquarellen van Herbert Marshall van gezichten in ons land. Voor de 18e editie uit 1923 bracht Lucas opnieuw een bezoek aan ons land en werd de tekst bijgewerkt. Ook de 20e editie uit 1929 werd gereviseerd. De overige drukken zijn gelijk. Prijs: € 45 Nr.: R0697

Auteur/reiziger: Lucas, E.V. Auteur: Lucas, E.V. A wanderer in Holland. 13de editie. Londen: Methuen, 1911. Gebonden in linnen stempelband, 309 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0698 Auteur/reiziger: Lucas, E.V. Auteur: Lucas, E.V. A wanderer in Holland. 15de editie. Londen: Methuen, 1913. Geb., 313 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0699 Auteur/reiziger: Lucas, E.V. Auteur: Lucas, E.V. A wanderer in Holland. 20ste editie. Londen: Methuen, 1929. Geb., 313 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0700 Auteur/reiziger: Ludovic, C. Auteur: Ludovic, C. Flüchtige Bemerkungen auf flüchtiger Reise durch einem Theil von Belgien, Holland und England. Dresden und Leipzig: Arnoldische Buchhandlung, 1846. Geb., 10 + 373 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 323. De auteur reist, samen met professor K., vanuit Duitsland via Nijmegen, Dordrecht, Gorinchem, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Haarlem, Amsterdam naar België en Engeland. Het boekje is geïllustreerd met litho’s van Dover en Westminster Abbey door F.A. Renner. De pagina’s 5-20 geven algemene informatie over ons land. In Leiden bezoeken zij de Japanse verzameling van H. von Siebold. In Amsterdam worden zij rondgeleid door de koopman E. Böhm en bezoeken zij o.a. het museum in het Trippenhuis (informatie over de schilderijen) en het bordeel “De oude fontein”. Ook in Rotterdam worden bordelen bezocht en beschreven: “Het oude paard in de wieck”, “Zum heiteren Matrosen”, “Zur glucklicher Fahrt”. Zeldzaam boekje. Jacobsen Jensen vraagt zich in een noot af of Ludovic een pseudoniem kan zijn voor C. Kaskel. Prijs: € 295 Nr.: R0701 Auteur/reiziger: Luger, Johan, Jo Spier Auteur: Luger, Johan, Jo Spier Zonderlinge reizen, zwart op wit, 2e druk, Amsterdam: A. Blitz, [1931]. Geb., 166 p., ill. met stofomslag. Illustraties door Jo Spier. Teksten van Johan Luger o.a. over Muiderslot, Soestdijk, Apeldoorn, Urk en Kampen, maar vooral over het eiland Schokland. Prijs: € 18 Nr.: R0702 Auteur/reiziger: Luger, Johan, Aad van Leeuwen [en P.G. Adrian] Auteur: Luger, Johan, Aad van Leeuwen [en P.G. Adrian] This is Holland. Amsterdam: W.L.Salm & Co., 1948. Geb., 154 p., ill. Bedoeld voor Amerikanen en Canadezen als een “token of friendship, a guide during their short stay and a keepsake for later on” bij hun (herhaald) bezoek aan Nederland, vlak na de Tweede

Wereldoorlog. Geïllustreerd met ingeplakte reproducties van geaquarelleerde stadsgezichten door B. Ohm. Prijs: € 20 Nr.: R0703 Auteur/reiziger: Lugt, Frits Auteur: Lugt, Frits Wandelingen met Rembrandt in en om Amsterdam. Amsterdam: Van Kampen, 1915. Gebonden in linnen stempelband, 168 p., ill. Mooi exemplaar. Wandelingen in en om Amsterdam aan de hand van Rembrandts tekeningen en etsen. Klassiek boek. Prijs: € 65 Nr.: R0704 Auteur/reiziger: [Lugt, Frits] Auteur: Bakker, B. e.a. Het landschap van Rembrandt. Wandelingen in en om Amsterdam. Bussum: Thoth, 1998. Geb., 392 p., ill. De “nieuwe Lugt”: een nieuwe editie van Lugts ‘Wandelingen met Rembrandt in en om Amsterdam’ uit 1915, met de etsen van de omstreken van Amsterdam voorbeeldig afgebeeld en beschreven. Het boek is gebaseerd op het werk uit 1915, maar toch geheel anders en veel uitgebreider. Prijs: € 24 Nr.: R0705 Auteur/reiziger: Lummel, H.B. van Auteur: Lummel, H.B. van Nederland voor Gerstäckers jonge vrienden. Utrecht: Kemink en Zoon, [1869]. 8+155p., ill. Van Lummel had het boek ‘Europa’ van de Duitse auteur Gerstäcker vertaald en probeerde nu in zijn trant en in verband met zijn “wereld in ‘t klein” iets over Nederland te leveren. Het werd een boekje met een imaginaire reis door Nederland voor kinderen, met beschrijvingen van onder andere zendingsscholen, de grotten in de St.-Pietersberg, Kampen, Zwolle, etc. De twee kleurenlitho’s betreffen een plaat van Nederlandse streekkostuums en een interieur van de St.-Pietersberg (door Emrik & Binger). Prijs: € 80 Nr.: R0706 Auteur/reiziger: Lutgers, P.J. Auteur: Lutgers, P.J. Gezigten aan de rivier de Vecht, naar de natuur geteekend en op steen overgebragt door P.J. Lutgers. z.p., 1836. Groot 4º, 36 p. tekst (meeste bladen éénzijdig bedrukt) en 86 litho’s. Half leer met goudopdruk en rugschildje. In kartonnen schuifhoes. Mooi exemplaar. Lit: Van der Meulen p.173 De tekenmeester, schilder en lithograaf Petrus Johannes Lutgers (1808-1874), wonende te Loenen aan de Vecht, publiceerde in 1836 zijn eerste serie topografische litho’s: de buitenplaatsen en dorpen langs de Vecht. De prenten, elk ca 19x25 cm, zijn linksonder gesigneerd: “Get. door P.J. Lutgers” en rechtsonder: “Steend. Desguerrois en Co.”. Midden onder “Gedeponeerd” en de titel van de prent. De afdrukken zijn op “chine appliquée”, d.w.z. op zeer dun chinees papier dat op zwaardere bladen is geplakt. De kwaliteit van de litho’s is daardoor zeer hoog. De regio die in dit werk behandeld wordt loopt van Nederhorst den Berg tot Zuilen. Prijs: € 3800 Nr.: R0707 Auteur/reiziger: Auteur:

Lutgers, P.J. Lutgers, P.J.

Gezigten in de omstreken van Haarlem, naar de natuur geteekend en op steen gebragt door P.J. Lutgers. z.p., 1837-1844. Groot 4º, 20 p. tekst en 90 litho’s. Half groen marokijn met goudopdruk. Mooi exemplaar. Lit: Van der Meulen p.148 (noemt Buffa & Zonen Amsterdam en Wed. Loosjes Haarlem als uitgevers) Na de serie litho’s van de Vechtstreek (1836) publiceerde Lutgers tussen 1837 en 1844 opnieuw een dergelijke serie afbeeldingen van voornamelijk landhuizen en buitenplaatsen, nu uit de regio Haarlem. In 1855 zouden de omstreken van ‘s Gravenhage en Leiden volgen en in 1869 de omstreken van Utrecht. De Haarlemse prenten, elk ca 19x25 cm, zijn linksonder gesigneerd “P.J. Lutgens” en rechtsonder “Steendr. van H.J. Backer” of “Steend. v. Desguerrois en Co.”. Middenonder de titel van de prent. De afdrukken zijn op “chine appliquée”, d.w.z. op zeer dun chinees papier dat op zwaardere bladen is geplakt. De kwaliteit van de prenten is daardoor zeer hoog. Behalve Haarlemse buitenplaatsen werden ook die in Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Bloemendaal, Heemstede, Zandvoort, Vogelenzang, Bennebroek en Hillegom afgebeeld. Prijs: € 3500 Nr.: R0708 Auteur/reiziger: Lutgers, P.J. Auteur: Lutgers, P.J. Gezigten in de omstreken van Haarlem, naar de natuur geteekend en op steen gebragt door P.J. Lutgers. z.p., 1837-1844, facsimilé-reprint Alphen a.d. Rijn, Canaletto, 1979. 4º oblong, kunstleren band, (36) p. tekst en 90 p. met afbeeldingen. Prijs: € 75 Nr.: R0709 Auteur/reiziger: Maartens, Maarten [= J.M.W. van der Poorten Schwartz] Auteur: Maartens, Maarten [= J.M.W. van der Poorten Schwartz] The sin of Joost Avelingh. A Dutch story. 2 delen. Londen: Remington & Co., 1889. Gebonden in twee linnen stempelbanden, 253+248 p. Band met waterschade. Mr. Josua Marius Willem Schwartz - bij Koninklijk Besluit van 9 april 1889 Van der Poorten Schwartz - werd geboren te Amsterdam in 1858 als zoon van een predikant van de Schotse zendingskerk, die als jood in Meseritz (Posen) was geboren. J.M.W. van der Poorten Schwartz was letterkundige en schreef romans in de Engelse taal onder het pseudoniem Maarten Maartens. Hij overleed te Doorn op huize Zonneheuvel in 1915. Zijn romans waren in Engeland en Amerika succesvol en hadden vrijwel steeds een Nederlandse thematiek. Prijs: € 20 Nr.: R0710 Auteur/reiziger: Maartens, Maarten Auteur: Maartens, Maarten The sin of Joost Avelingh [...]. 4de druk. Londen: Bentley & Son, 1892. Gebonden in linnen stempelband; 316+(4)+32 p. Prijs: € 20 Nr.: R0711 Auteur/reiziger: Maaskamp, Evert Auteur: Maaskamp, Evert Nieuwe reiziger door het koningrijk Holland. Amsterdam: E. Maaskamp, [1809]. Origineel karton; 40 + pp. 33 t/m 71 + 4 p. Incompleet exemplaar. Mist de titelpagina, de illustraties en pp. 1-32. Lit: Saalmink, p. 1208; Van der Meulen, p. 30; Bodel Nijenhuis 212. Zie voor een beschrijving de ‘Description succinte [...]’ hieronder. Prijs: € 20

Nr.: R0712 Auteur/reiziger: Maaskamp, Evert Auteur: Maaskamp, Evert Déscription succinte du royaume de Hollande, propre à servir d’itinéraire; contenant ce qu’il-y-a de remarquable dans chaque ville et ses environs, avec l’indication des grandes routes, qui y conduisent. [...] Traduit du Hollandais. Amsterdam: E. Maaskamp, [1809]. Origineel karton, 120+4 p., ill. Lit: Saalmink, p. 1207; Bodel Nijenhuis 214. Vertaling van ‘Nieuwe reiziger door het koningrijk Holland’, ook een uitgave van Maaskamp uit 1809. De p. 1-40 bevatten de “description succinte du royaume de Hollande”, p. 41 t/m 120: “Liste alphabétique et raisonnée des villes et bourgs du royaume de Hollande” (Alkmaar t/m Zwolle), p. 1 t/m 4: Fondslijst van Maaskamp. Het boekje is geïllustreerd met: a. een portret van Lodewijk Napoleon in stippelgravure door L. Portman; b. een grote plattegrond van Amsterdam; c. een grote handgekleurde kaart van het gehele koninkrijk, gegraveerd door W.C. van Baarsel; d. een afstandstabel. Complete exemplaren zijn zeldzaam. Prijs: € 575 Nr.: R0713 Auteur/reiziger: Maaskamp, Evert Auteur: Maaskamp, Evert Déscription succinte du Royaume de Hollande [...]. Amsterdam: E. Maaskamp, [1809]. Gebonden in halfleer, 120+4+15 p., ill. Mist de kaart van het koninkrijk. Lit: Saalmink, p. 1207. In dit exemplaar aan het einde (p. 1-15): “Décret touchant l’établissement de la poste aux-chevaux (1809)”, een bijlage die niet in alle exemplaren werd opgenomen. Prijs: € 225 Nr.: R0714 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Voyage dans l’intérieur de la Hollande, fait dans les années 1807-1812, avec figures. 3 dln. Amsterdam: E. Maaskamp, [ca. 1812]. Gebonden in halfleer; 216+299+399 p., ill. Perfecte set, op de titelpagina oud eigendomsmerk: Bibliotheque du Roi, Neuilly en exlibris R.G. Posthumus. Lit: Vgl. Landwehr, Col. plates, nrs. 411, 412, 414, 466, 467, 468; Tiele 707, 708; Saalmink p.1208 Het werk staat in de meeste catalogi met E. Maaskamp als auteur. Ook Van Doorninck zegt: “waarschijnlijk door Maaskamp”. Aan het slot van de drie delen neemt de auteur echter afscheid met “Q.N.” of “Q.B.N.” De Duitse vertaler, zie hieronder, concludeert uit de vele fouten in de Franse tekst - waaruit hij vertaalde - “der Verfasser scheint Teutscher zu sein”. Tussen 1807 en 1819 verschenen verschillende edities van dit boek, in het Frans, in het Nederlands en in het Duits. Deel I behandelt: Amsterdam, Diemen, Zaandam, Alkmaar, Broek, Ouderkerk, Loenen, Nieuwersluis, Breukelen, Zuilen, Utrecht, Zeist, ‘s-Graveland en Hilversum. Deel II behandelt de provincie Utrecht, ‘t Gooi, een deel van Gelderland, Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland. Deel III behandelt Zuid- en NoordHolland, Overijssel, Friesland, Groningen, Drenthe en de rest van Gelderland. De drie delen bevatten 20 handgekleurde kostuumprentjes en 37 topografische prenten in aquatint en afgedrukt in bruin. Soms naar tekeningen van G.J. Michaelis en veelal door Portman. Het betreft de volgende topografische gezichten: In deel I: Paleis op de Dam, Amsterdam vanaf het IJ, Felix Meritis, de schouwburg, graf van De Ruyter, Czaar Peterhuisje te Zaandam, Broek in Waterland, binnenplaats Amsterdamse Beurs, Rupelmonde aan de Vecht, Utrecht vanaf Zuilen, piramide bij Zeist en Trompenburg bij ‘s-Graveland. In deel II: ruïne Wijk bij Duurstede, Nijmegen vanaf de overzijde van de rivier, Vlissingen, Dordrecht, Rotterdam, beeld Erasmus, grafmonument Hugo de Groot te Delft, Rapenburg te Leiden vóór en na de ramp van 1807, monument Boerhaave, Paviljoen Welgelegen te Haarlem, standbeeld Coster te Haarlem. In deel III: de sluizen te Katwijk, een trekschuit, Elswoud

onder Bloemendaal, ruïne van de abdij van Egmond, begrafenisstoet, Hollandse veeboerderij, turfsteken, ruïne Toutenburg bij Vollenhove, harddraverij te Leeuwarden, schaatswedstrijden te Leeuwarden, stadhuis Groningen, hunnebedden bij Emmen, dijkdoorbraak te Kedichem in 1809. De tekst geeft veel interessante bijzonderheden. Prijs: € 2500 Nr.: R0715 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Voyage dans l’intérieur de la Hollande, fait dans les années 1807-1812. Deel I. Amsterdam: E. Maaskamp, [ca. 1812]. Gebonden in halfleer, 8+216 p. Alleen deel I, mist de illustraties. Prijs: € 35 Nr.: R0716 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Reis door Holland in de jaren 1807-1812, in 3 deelen. Amsterdam: E. Maaskamp, [1807-ca 1812]. Drie banden in half leer, 6+(2)+250+8+(2)+316+20+416 p., ill. Het leer van de ruggen en hoeken wat geschaafd, maar een heel redelijk exemplaar. Lit: Landwehr, Col. plates, nr 411; Tiele 707; Saalmink p.1208 Nederlandse vertaling van de ‘Voyage dans l’intérieur de la Hollande’, met dezelfde topografische prenten in aquatint en handgekleurde kostuumprenten. De gegraveerde titelpagina van deel II luidt “Reis door Holland in het jaar 1806 en 1807 naar het Fransch, met afbeeldingen, II. deel”, terwijl deel I en deel III de hierboven genoemde jaren 1807-1812 vermelden. Van het eerste deel bestaan ook exemplaren met op de titelpagina de woorden “Reis door Holland in het jaar 1806” (zie hieronder). Kennelijk paste de uitgever in de loop der jaren de titels van de boeken aan om ze meer “up to date” te houden. Prijs: € 1500 Nr.: R0717 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Reis door Holland in het jaar 1806 (naar het Fransch). Met afbeeldingen. Deel I. Amsterdam: E. Maaskamp, [1807]. Origineel karton, 6+(2)+250 p., ill. Lit: Landwehr, Col. plates, nr. 411; Tiele 707; Saalmink p.1208 Eerste deel van de Nederlandse uitgave van de ‘Voyage dans l‘interieur...’(deel 2 verscheen met de titel ‘Reis door Holland in het jaar 1806 en 1807’). Dit deel heeft wel de 12 topografische gezichten (zie hierboven), maar mist de 8 kostuumprentjes. Zo te zien is het boekje oorspronkelijk zonder deze kostuumprentjes verschenen. Prijs: € 350 Nr.: R0718 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Reis door Holland in de jaren 1807-1812, deel III, Amsterdam: E. Maaskamp, [ca. 1812] Gebonden in half leer, 20 + 416 p. Deel III, compleet met alle illustraties: 7 kostuumprenten en 13 gezichten. Lit: Landwehr, Col. plates, nr 411; Tiele 707; Saalmink p. 1208 Derde deel van de Nederlandse uitgave van ‘Voyage dans l’interieur de la Hollande...’ Dit deel betreft Noord- en Zuid-Holland, Overijssel, Friesland, Groningen, Drenthe en een deel van Gelderland. Prijs: € 575 Nr.: R0719

Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Reise in Holland im Jahre 1806. Aus dem französischen übersetzt. Deel I. Leipzig: G. Fleischer Jr., 1808. (Alles wat verscheen.) Gebonden in origineel karton; 8+222 p., ill. Lit: Deze Duitse vertaling niet bij Tiele en niet in NCC; Landwehr, Col. plates, nr. 414; Van der Meulen, p. 30. Vertaald door Dr. J.A. Bergk uit het Franse werk ‘Voyage par la Hollande, fait dans l’année 1806’, avec figures. Tome I. Amsterdam: E. Maaskamp, 1807, 216 p. De vertaler merkt in de “voorrede” op dat de auteur van het Franse origineel waarschijnlijk een Duitser was. Beschreven worden Amsterdam, Diemen, Zaandam, Alkmaar, Broek, Ouderkerk, Loenen,Nieuwersluis, Breukelen, Zuilen, Utrecht, Zeist, ‘s-Graveland en Hilversum. De gravures betreffen: een portret van Lodewijk Napoleon, enkele (handgekleurde) kostuumprenten en dezelfde topografische gezichten als het hierboven beschreven eerste deel van de Franse uitgave, echter gekopieerd door Hüllmann. Prijs: € 695 Nr.: R0720 Auteur/reiziger: [Maaskamp, Evert] Auteur: [Maaskamp, Evert] Representations of dresses, morals and customs in the Kingdom of Holland, at the beginning of the nineteenth century. Amsterdam: E. Maaskamp, 1808. Groot 4º, moderne kunstleren band, (48) p., frontispiece en 20 platen. Mooi exemplaar. Lit: Landwehr, Col. plates 360; Hiler 557; Saalmink p.1649; cf Colas 1680 ev; cf Lipperheide Gb 39; cf Saalmink p.37; cf Tiele 706; cf Tooley 312; W.J.A. Arntz, Maaskamp’s book of costume-prints, Quaerendo 1 (1971) 9-12; 5 (1975) 263-264 Engelse vertaling van het tussen 1803 en 1807 verschenen werk ‘Afbeeldingen van de kleeding, zeden en gewoonten in de Bataafsche Republiek...’ De prenten zijn in stippelgravure door L. Portman naar J. Kuijper en zijn handgekleurd. Ze hebben onderschriften in het Nederlands en Frans en hebben twee adressen: Maaskamp te Amsterdam en Colnaghi te Londen. De twintig kostuumprenten in dit exemplaar zijn alle gedateerd 1811, zodat het boek niet in 1808 verschenen kan zijn! Slechts de frontispiece “De teken-kunst / La muse du dessin” is gedateerd 1805. Maaskamp verzorgde diverse uitgaven van dit boek (cf Landwehr 358 t/m 364), Het is het eerste werk in ons land dat de kleding behandelt in de verschillende provincies. Voorts zijn er steeds twee personen op een plaat afgebeeld, in een bepaalde situatie, wat de levendigheid ten goede komt. Prijs: € 1200 Nr.: R0721 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.] Auteur: [Maaskamp, E.] Guide des voyageurs, contenant les routes et stations de la France et de l’Allemagne, la distance des villes principales et tout ce qu’elles offrent d’intéressant et de curieux. Pour servir d’intelligence d’une nouvelle carte itinéraire très-exacte. Amsterdam: E. Maaskamp, [1811]. Geb., 148 + 25 + 13 p., ill. Lit: Saalmink, p. 1207. Na een “notice historique sur la Hollande”, eindigend met de inlijving bij Frankrijk in 1810, volgt informatie over geld, maten en gewichten. Dan uitvoerig de reismogelijkheden van, naar en door het huidige Nederland, vanuit Frankrijk en Duitsland, beschreven aan de hand van routes. De volgende steden in ons land worden nader beschreven: Amsterdam, Utrecht, Gorinchem, Haarlem, Den Haag, Rotterdam, Gouda, Dordrecht, Amersfoort, Zwolle, Groningen, Deventer, Arnhem, Tiel, Beverwijk, Alkmaar, Leiden, Zutphen, Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Breda, Doesburg, Nijmegen, Maastricht, Vlissingen, Middelburg, Zierikzee, Hellevoetsluis en Rotterdam. Aan het slot volgen afstandstabellen en routes en tarieven van de postdiensten, met tabellen om de prijs te kunnen berekenen, de kosten van het huren van voetknechten, privé-rijtuigen, etc. Het boekje heeft een uitvouwbare kaart, “Nouvelle carte itinéraire”, gegraveerd door W.C. van Baarsel, van de

Nederlanden, Noord-Frankrijk en Duitsland. Op de titelpagina een gravure van het Paleis op de Dam. Op p. 46-48 (5 pagina’s) een fondslijst van Maaskamp. Prijs: € 450 Nr.: R0722 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.] Auteur: [Maaskamp, E.] The travellers guide, containing the roads and stations through France and Germany, the distances of the principal cities from each other, and all the interesting and curious objects contained in any of them. Being an explanation of a new and very accurate itinerary map. Amsterdam: Maaskamp, [1815]. Geb., 157 p. Lit: Saalmink, p. 1208. Bewerking en vertaling van de Guide des voyageurs uit 1811. In deze gids behoort geen kaart, deze was los verkrijgbaar bij Maaskamp. Op pp. 22 t/m 26 een fondslijst van Maaskamp. Prijs: € 295 Nr.: R0723 Auteur/reiziger: [Maaskamp, Evert] Auteur: [Maaskamp, Evert] Le voyageur dans les Pays Bas Unis. Ouvrage indispensable pour chacun qui voyage dans ces paijs. Orné de 28 cartes, plans, vues, etc. Amsterdam: E. Maaskamp, 1815. Half leer, 380+22+(10) p., ill. Rug wat geschaafd op de scharnieren. Lit: Saalmink p.2089 Deze zeldzame gids opent met een afstandstabel tussen Nederlandse steden. Dan volgen een aantal routes door Nederland en vanuit Nederland naar Parijs. Op pp.32-41 gegevens over reizen in het algemeen, oppp. 41-161 algemene informatie over ons land, waaronder ook de middelen van bestaan. Op pp. 162-232 volgt informatie over religie, taal, onderwijs, letterkunde, wetenschappen, kunst, gewoonten en gebruiken, voeding, kleding, etc. Vanaf p. 233 volgt tenslotte toeristische informatie over een groot aantal Nederlandse steden. Het boekje is geïllustreerd met gravures van het Amsterdamse pand van Maaskamp en van ‘t Loo. Voorts kaartjes van de belangrijkste wegen door ons land, de routes vanuit Parijs en Londen naar ons land, een kaart van Nederland, een plattegrond van Amsterdam, een kaart van de omgeving van Amsterdam, een kaart van het Haarlemmermeer e.o., idem van Haarlem en omstreken, van ‘t Gooi e.o., een plattegrond van Den Haag, een kaart van Den Haag-Delft, een kaart van Delft-Rotterdam, een plattegrond van Rotterdam, een kaart van Leiden-’s Gravenhage, een kaart van Rotterdam-Willemstad, idem van Den Haag-Hellevoetsluis, idem van Willemstad-Antwerpen, idem van de omstreken van Utrecht, idem van Antwerpen-Breda, idem van Dordrecht naar Breda en Gorinchem. Tenslotte nog een plattegrond van het paleis op de Dam. Aan het slot een fondslijst van 35 uitgaven van Maaskamp op 10 pagina’s. In 1818 zou nog een tweede - en laatste - editie verschijnen. Prijs: € 950 Nr.: R0724 Auteur/reiziger: Maaskamp, [E.] Auteur: Maaskamp, [E.] Merkwaardige gezigten, gebouwen, monumenten en standbeelden in de Noordelijke Provintien van het Koningrijk der Nederlanden. Vues remarquables [...]. Amsterdam: E. Maaskamp, 1816. 8º oblong: gebonden in laat-19de-eeuws groen marokijn, niet gepagineerd, ill. Mooi exemplaar, exlibris H. Barrett Lennard. Lit: Niet bij Saalmink; Landwehr, Col. plates, nr. 369 (beschrijft een exemplaar met Franse en Nederlandse onderschriften op de prenten). Zevenendertig in bruin gedrukte aquatint-gezichten van Amsterdam, Zaandam, Broek, Rupelmonde, Zuilen, Zeist, Trompenburg, Wijk bij Duurstede, Nijmegen, Vlissingen, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Leiden, Haarlem, Katwijk, Elswout, Egmond, Vollenhoven, Leeuwarden, Groningen, Emmen en Kedichem, voorzien van ca. 2 pagina’s tekst per prent (1 pagina in het Nederlands en 1 in het Frans).

Ook de inhoudsopgave is in het Frans en in het Nederlands. De prenten zijn door Portman e.a. naar tekeningen van G.J. Michaelis, P.A. Milatz, Wicart, Overman, e.a. en hebben Franse onderschriften. Prijs: € 1250 Nr.: R0725 Auteur/reiziger: [Maaskamp, E.?] Auteur: [Maaskamp, E.?] Het Geldersch reisje, van Amsterdam en elders, over Utrecht, Zeist en de Greb, op Arnhem, Nijmegen en Zutphen, benevens derzelver omstreken; ter bezigtiging der voornaamste merkwaardigheden en bekoorlijkste wandelwegen, natuurtafereelen en rustplaatsen, met de terugreis over het Loo, Soestdijk, enz. Nieuwe uitgave met eene speciale kaart. Amsterdam: Ten Brink en De Vries, 1836. Origineel karton, 6+128 p. Mist de kaart. Lit: Gouda Quint, p. 69; Van Doorninck, p. 483. Tweede uitgave van een ca. 1820-1830 anoniem verschenen reisverslag onder dezelfde titel. Deze eerste uitgave onder andere aanwezig in UB Amsterdam en UB Leiden, doch niet opgenomen in Saalmink. Deze tweede uitgave staat in de NCC met als auteur E. Maaskamp. In 1848 zou nog een derde, “nieuwe en veranderde” uitgave verschijnen. Deze laatste druk wordt door Van Doorninck aan P. Nijhoff toegeschreven. Was deze in 1848 de bewerker van het boekje van Maaskamp? Prijs: € 95 Nr.: R0726 Auteur/reiziger: [Maaskamp, Evert] Auteur: [Maaskamp, Evert] Tableau statistique historique d’Amsterdam ou Guide du voyageur en cette ville, nouvelle edition, Amsterdam, E. Maaskamp, 1821 Geb., 9 + 300 p., ill. Rug op scharnieren beschadigd. Lit: Saalmink p. 1877 Hoewel er op de titelpagina “nouvelle édition” staat, kent Saalmink geen oudere druk dan deze uit 1821. Wèl een andere “nouvelle édition” uit 1827. Het zeldzame boekje bevat een aquatint, 18 x 19 cm. van de Kloveniersburgwal met Trippenhuis en Waag en een zeer interessant “Panorama de la ville d’Amsterdam avec son port et ses environs, inventé et composé par E. Maaskamp” , een gravure van 35 x 35 cm. Voorts beschrijvingen van belangrijke gebouwen, theaters, musea, hotels, (particuliere) collecties, “caffés qui sont ouvert la nuit”, “tables d’hote” en de vertrektijden der trekschuiten. Aan het slot een lijst van 35 publicaties van Maaskamp op 7 pagina’s. Prijs: € verkocht Nr.: R0727 Auteur/reiziger: Maaskamp, Evert Auteur: Maaskamp, Evert Panorama de la ville d’Amsterdam avec son port et ses environs, inventé et composé par E. Maaskamp, [Amsterdam, E. Maaskamp, 1821] 1 blad, gravure, 35 x 35 cm. In passepartout. Lit: Vgl. Saalmink p. 1877 Panorama-prent, opgenomen onder andere in ‘Tableau statistique historique d’Amsterdam’, Amsterdam 1821. Ronde gravure verbeeldende de stad Amsterdam gezien vanaf een denkbeeldige hoge standplaats ter plekke van het huidige Centraal Station. Prijs: € 95 Nr.: R0728 Auteur/reiziger: Maaskamp, Evert Auteur: Maaskamp, Evert Atlas portatif pour les voyageurs en Hollande, ou recueil de vingt cartes itinéraires, avec les plans des villes d’Amsterdam, d’Anvers, de Rotterdam et de La Haye, et des cartes spéciales de leurs environs,

des routes, des rivières et des canaux de la Hollande septentrionale et méridionale, et des provinces d’Utrecht, de Zélande et de Belgique; le tout précécé de la Carte des routes entre Amsterdam, Paris et Londres, avec indication de leur distance respective en lieues de poste. Amsterdam: E. Maaskamp, 1822. Gebonden in (nieuw) halfleer, 4 p.+20 gevouwen kaartjes (het boekje meet 13,5 x 9,5 cm, de kaartjes ca. 17 x 12 cm. Lit: Niet in Saalmink, niet in NCC. Uiterst zeldzaam atlasje voor reizigers door Nederland. Op p. 3-4 een inhoudsopgave van de 20 kaartjes: I. Routes Parijs, Londen, Amsterdam; II. Plattegrond Amsterdam; III. Omgeving Amsterdam; IV. Noord-Holland; V. Omgeving Haarlem; VI. Routes Amsterdam, Haarlem, Leiden; VII. Amsterdam, Gooi, Utrecht; VIII. Omgeving Utrecht; IX. Plattegrond Den Haag; X. Omgeving Den Haag; XI. Routes Leiden, Den Haag; XII. Routes Delft, Rotterdam; XIII. Routes Den Haag, Hellevoetsluis; XIV. Plattegrond Rotterdam; XV. Routes Willemstad, Zierikzee, Antwerpen; XVI. Routes Rotterdam, Willemstad, Dordrecht; XVII. Routes Dordrecht, Breda, Gorinchem; XVIII. Routes Antwerpen, Breda; XIX. Omgeving Antwerpen; XX. Geheel Nederland met postroutes. De kaartjes, die alle aanwezig zijn, hebben voor het grootste deel een andere nummering en zullen dus elders gebruikt zijn. Saalmink (p. 1208) noemt een ‘Nieuwe zak-atlas voor het Koninkrijk der Nederlanden’, uitgave van Maaskamp uit [1821]. Deze bevat 16 kaarten “van het Rijk en een generale kaart” en zal dus niet identiek zijn aan onze Atlas portatif. De Universiteitsbibliotheek Amsterdam heeft wel een exemplaar van de Atlas portatif, maar dan met het jaartal 1823. Prijs: € 1400 Nr.: R0729 Auteur/reiziger: [Maaskamp, Evert] Auteur: [Maaskamp, Evert] Itinéraire du Royaume des Pays-Bas. Ouvrage indispensable pour les voyageurs et orné de cartes, deel I, les provinces septentrionales, Amsterdam, Maaskamp, 1828, MET: deel II, les provences meridionales, Amsterdam, 1827 Geb. in één band (met opschrift “Guide des voyageurs du Royaume des Pays-Bas”), 8 + 349 + 8 +201 p. Rug verdwenen. Lit: Saalmink p.931 Saalmink kent slechts één uitgave van deze gids, namelijk deze uit 1828. Het eerste deel beschrijft een reis vanuit Engeland naar Hellevoetsluis en dan via Rotterdam door de rest van Nederland, eindigend in Zeeland. Het tweede deel behandelt het huidige België en Zeeuws-Vlaanderen. Behalve een uitvouwbare kaart van de Noordelijke Nederlanden met de dijkdoorbraken van 1825 en een uitvouwbare kaart van de Zuidelijke Nederlanden met de postroutes, d.d. 1824, bevat de gids een “ algemeene postkaart” van de Noordelijke Nederlanden, gedateerd 1821, en een afstandstabel. Prijs: € verkocht Nr.: R0730 Auteur/reiziger: Maecker, Eugen Johannes Auteur: Maecker, Eugen Johannes Hollandische Sitten und Gebräuche, krantenknipsel uit “Verschen (?) Anz.” dd. 11-6-1911, p.3-4 Volksgebruiken in Nederland. Prijs: € 6 Nr.: R0731 Auteur/reiziger: Maho, H. Auteur: Maho, H. D’Amsterdam à l’ile de Marken. Souvenirs & impressions. Brussel: Bieleveld, 1911. Ing., 214 + 4 p., ill. Het originele omslag is vervangen door een van sierpapier. Maho geeft een uitvoerige beschrijving van de stad Amsterdam en vervolgt met een tocht naar Buiksloot, Zunderdorp, Ransdorp, Broek (o.a. kaasmakerij Van Wiltenburg), Monnickendam, Marken,

Volendam en Edam. Het boek is royaal geïllustreerd met foto’s en heeft een voorwoord van Louis Wilmet. Prijs: € 60 Nr.: R0732 Auteur/reiziger: Mais, S.P.B., en Gillian Auteur: Mais, S.P.B., en Gillian Dutch holliday. Londen: Alvin Redman, 1961. Gebonden, 144 p., ill. Reisverslag van het echtpaar Mais, succesvolle auteurs van reisboeken. Zij logeerden bij dochter en schoonzoon Kees en Vivien van Dam-Mais te Rotterdam en bezochten behalve deze stad ook: Amsterdam, Delft, Den Haag, Alkmaar, Edam, Haarlem, Keukenhof, Volendam, Monnickendam, Utrecht, Wageningen, Oosterbeek, Arnhem, Amersfoort, Gorinchem en Breda. Prijs: € 20 Nr.: R0733 Auteur/reiziger: Mak, Geert Auteur: Mak, Geert Het ontsnapte land, 2e druk. Amsterdam/Antwerpen: Atlas, 2001. Karton, 106 p., ill. Verslag van een tocht die Mak in 1997 per boot maakte van Schiedam naar Zaandam, in het spoor van zijn vader die dezelfde tocht in 1912 maakte met diens oom. De eerste druk van dit boekje verscheen in 1998. Prijs: € 8 Nr.: R0734 Auteur/reiziger: Manders, Henk Auteur: Manders, Henk Het land tussen Maas en Waal, Nijmegen: De Koepel, [1953] Gebonden, 200 p., ill. Onder andere over Wijchen, Niftrik, Hernen, Bergharen, Beuningen, Leeuwen, Ewijk, Druten, Alphen, Wamel, Dreumel, Batenburg, Maasbommel, Altforst, Appeltern, Overasselt. Prijs: € 10 Nr.: R0735 Auteur/reiziger: Markus, A. Auteur: Markus, A. Arnhem omstreeks het midden der vorige eeuw, met geschiedkundige aanteekeningen. Arnhem: Nw. Arnh. Courant, 1907. Geb., 504 p., ill. Goed exemplaar. Markus was leraar aan de HBS te Arnhem. Het boek is een bewerking van een serie artikelen in het weekblad ‘Arnhemsche omtrekken’ onder de titel ”Wandelingen door Arnhem in het midden der vorige eeuw”. Het opent met een “wandeling om de stad” en beschrijft daarna o.a. de verschillende gebouwen in de stad rond 1850. Het boek is royal geïllustreerd en bevat vele advertenties van Arnhemse bedrijven. Prijs: € 38 Nr.: R0736 Auteur/reiziger: Marmier, X. Auteur: Marmier, X. Lettres sur la Hollande. Parijs: Delloye, 1841. Geb., 15 + 324 p. Mooi exemplaar. Lit: Koumans, p. 158; Van der Meulen, p. 33 (editie Parijs 1842), Bodel Nijenhuis 303.

Marmier was een Franse letterkundige die in dit boek, gebaseerd op een bezoek in 1840, een en ander meedeelt over ons land, en over steden als Den Haag, Leiden, koloniën van weldadigheid, Alkmaar, Nieuwediep en Den Helder. Voorts zijn twee van de zeven hoofdstukken gewijd aan de Nederlandse literatuur, één hoofdstuk aan de ontdekkingsreizen van de Nederlanders en één hoofdstuk aan Nederlands-Indië. Met name Den Helder speelt een grote rol in dit boek. Prijs: € 175 Nr.: R0737 Auteur/reiziger: Marquam, H. Auteur: Marquam, H. Promenade en Europe, ou scènes instructives et pittoresques propres a faire connaitre aux enfants les moeurs, les coutumes, les monuments et les beautés naturelles de cette partie du monde, Parijs: P.C. Lehuby, 1842 12º : ing., 2 + 210 p., ill. Voorin geplakt een prijsformulier dd Amsterdam 1844 van de “ institutrice” M.L. van Herpe Frèse en op naam van Madlle W.G. de Roever. Watervlekkig. De pagina’s 180-186 betreffen ons land: staatkunde, kleding, het schaatsen, de trekschuit. Het boekje is geïllustreeerd met kleine anonieme gravures. Prijs: € 60 Nr.: R0738 Auteur/reiziger: Marshall, Joseph [= John Hill] Auteur: Marshall, Joseph [= John Hill] Travels through Holland, Flanders, Germany, Denmark, Sweden, Lapland, Russia, the Ukraine and Poland, in the years 1768, 1769 and 1770. In which is particularly minuted the present state of those countries, respecting their agriculture, population, manufactures, commerce, the arts and useful undertakings. 3 dln. Londen: J. Almon, 1772. Gebonden in geheel leer, 4+373+4+379+4+352 p. Scharnieren wat zwak en enkele rugschildjes ontbreken, doch verder goed exemplaar. Lit: Jacobsen Jensen 153, J.J. Volkmann, Neueste Reisen durch die Vereinigte Niederlande, p. 32 en 125; Cox I p.90 John Hill (overleden 1775) was een vruchtbaar Engels schrijver en journalist die publiceerde onder het pseudoniem Joseph Marshall. Veel van de door hem beschreven reizen zijn nooit door hem gemaakt. Deel I van dit werk is geheel gevuld met zijn reis door Nederland in 1768, waarbij hij o.a. de volgende plaatsen beschrijft: Hellevoetsluis, Brielle, Rotterdam, Delft, ‘s-Gravenhage, Scheveningen, Rijswijk, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Edam, Purmerend, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Schagen, Burg op Texel, Harlingen, Groningen, Winschoten, Meppel, Coevorden, Ommen, Zwolle, Deventer, Zutphen, Arnhem, Het Loo, Utrecht, Vianen, Den Bosch, Tilburg, Breda, Bergen op Zoom, Goes en Middelburg. Prijs: € 595 Nr.: R0739 Auteur/reiziger: Marshall, Thomas Auteur: Marshall, Thomas The history and description of Rotterdam and its environs, embracing its origin and progress, municipal government, commerce, navigation and manufactures, also notices of its religious, literary, scientific and philanthropic institutions, illustrated with maps and views, Rotterdam: T. Marshall, 1846 Geb. in orig. karton, 12 + 264 + 12 p., ill. Marshall was leraar Engels, Nederlands en literatuur te Rotterdam en schreef dit boek voor Engelse reizigers en Engelse inwoners van Rotterdam, aldus het juni 1846 gedateerde voorwoord. Een groot aantal Rotterdamse gebouwen wordt beschreven. Tevens de omstreken: Brielle, Hellevoetsluis, Vlaardingen, Schiedam, Delfshaven, Dordrecht, Overmaas, Gouda, Hillegersberg, Overschie, Delft, Den Haag, Leiden, Katwijk, Haarlem, Haarlemmermeer en Amsterdam. De afbeeldingen buiten de tekst zijn gelithografeerd door Ph.R. Stadlmair naar J. van der Kaa en stellen voor: Grote kerk, slot Bulgerstein, het standbeeld van Erasmus, een plattegrond van de stad dd. 1844 en een kaart van ZuidHolland.

Prijs: € 350 Nr.: R0740 Auteur/reiziger: Martinet, J.F. Auteur: Martinet, J.F. Les Pays-Bas unis, abrégés, à l’usage des écoles. Amsterdam: Allart, 1790. Gebonden in vroeg-20ste-eeuwse perkamenten band; 8+212 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Niet in Buijnsters. Vertaling van Martinets ‘ Het Vereenigd Nederland, verkort, ten gebruike der scholen’ . Amsterdam: Allart, 1790 (Buijnsters 1139), dat weer was gebaseerd op Martinets succesvolle werk ‘Het Vereenigd Nederland’ uit 1788. De tekst geeft in de vorm van samenspraken een beknopte geschiedenis van ons land. De illustraties - 2 kaarten en 9 gegraveerde platen - betreffen historische gebeurtenissen. Het boekje is opgedragen aan Charlotte Frederique de Westerhold en Jacqueline Caroline van der Haer. Prijs: € 450 Nr.: R0741 Auteur/reiziger: [Martinet, Johannes Florentius] Auteur: [Martinet, Johannes Florentius] Nieuw geschenk voor de jeugd. Deel V. Amsterdam: Joh. Allart, 1794. Origineel karton, (8) + 165 p., ill. Lit: Buijnsters 1702 (met jaartal 1796). Op p. 1-94: “Geografie van Veluwe”, een reisje over de Veluwe voor kinderen verteld in vragen en antwoorden: Grebbe, Wageningen, Renkum, Doorwerth, Arnhem, Rozendaal, Rheden, Brummen, Ede, Scherpenzeel, Barneveld, Hoevelaken, Nijkerk, Putten, Ermelo, Harderwijk, Doornspijk, Elbrug, Oudebroek, Hattem, Heerde, Epe, Niebroek, Voorst, Apeldoorn. Geïllustreerd met een in omtrek gekleurde kaart van de Veluwe en gravures van de waterval te Beekhuizen en het grafmonument voor Jan van Schaffelaar te Barneveld. Prijs: € 195 Nr.: R0742 Auteur/reiziger: Martinet, Johannes Florentius Auteur: Martinet, Johannes Florentius Het Vaderland en het Vereenigd Nederland [...] thans bevattende eene volledige aardrijks- en geschiedkundige beschrijving der zeventien Nederlandsche provincien en van het groot-hertogdom Luxemburg, 3e zeer veel vermeerderde en geheel opnieuw bearbeide druk, 6 delen, Gouda: G.B. van Goor, resp. 1845, 1830, 1845, 1845, 1832, 1845 20e-eeuws karton, ca 1500 p., ill. Lit: Haitsma Muler / Van der Lem 325 c; Saalmink p.1228; Tiele 721; Bodel Nijenhuis 275 ‘Het Vereenigd Nederland’ van de Zutphense predikant J.F. Martinet (1729-1795) verscheen voor het eerst in 1788, ‘Het Vaderland’ in 1791. Van ‘Het Vereenigd Nederland’ was in 1790 een tweede druk verschenen. Tussen 1830 en 1833 verscheen bij Noman te Zaltbommel een uitgave in zes delen van beide werken te zamen, die “derde druk” genoemd werd. Van Goor heeft in 1845 nog een uitgave op de markt gebracht van deze zes delen, deels in de oude druk van Noman. De eerste vier delen bevatten een aardrijkskundige beschrijving van de 17 provinciën (deel I: Holland en Noord-Holland, deel II: Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, deel III: Utrecht, Zuid-Holland, Zeeland en deel IV: Zeeuws-Vlaanderen, Noord-Brabant, Limburg en het huidige België en Luxemburg. De delen V en VI betreffen de geschiedenis, in de vorm van een samenspraak. Het werk is geïllustreerd met een grote (50 x 40 cm), uitvouwbare, handgekleurde kaart van de Nederlanden dd. 1830 en een aantal andere prenten, waaronder een gezicht op Willemstad en twee kaarten. Prijs: € 475 Nr.: R0743 Auteur/reiziger: Auteur:

Matheson, Greville E. Matheson, Greville E.

About Holland. A practical guide for visitors. Londen: Simpkin, Marshall, Hamilton, Kent & Co., 1893. Geb., 188+14 p., ill. Goed exemplaar. Aardige gids, verschenen in samenwerking met de Zeeland Steamship Company te Vlissingen. Behalve hoofdstukken over de verschillende delen van ons land zijn er ook die gewijd zijn aan “boating in Holland” (met een uitvoerig logboek van een tocht met de “Ladybird”) en aan “Cycling and skating in Holland”. Deze laatste hoofdstukken waren gebaseerd op informatie van C.A.A. Dudok de Wit. Geïllustreerd met een kaart, foto’s en tekeningen. Prijs: € 75 Nr.: R0744 Auteur/reiziger: Matthes, Paul Auteur: Matthes, Paul La Hollande. 12 Eaux-fortes par Paul Matthes. Villes principales. Utrecht: W. de Haan, [begin 20e eeuw]. Leporello van 12 originele etsen, elk ca 12x8 cm, in bedrukt linnen omslag. Goed exemplaar. Bruin getinte etsen van: Amsterdam (Beurs van Berlage), Rotterdam (Kolk en West Nieuwland), Den Haag (Vijverberg), Utrecht (Donkere Gaard), Arnhem (Rijngezicht), Haarlem (Grote Kerk), Leiden (Vischbrug), Alkmaar (gracht en Waag), Dordrecht (Grote Kerk), Delft (grachtje achter Nieuwe Kerk), Nijmegen (markt met stadhuis) en Middelburg (stadhuis). Prijs: € 175 Nr.: R0745 Auteur/reiziger: Mauclair, Camille Auteur: Mauclair, Camille La Hollande. Grenoble: B. Arthaud, [1940]. Ing., 199 p., ill. Rug beschadigd. Deel in de reeks “Collection les Beaux Pays”. Bezienswaardigheden uit het gehele land, geïllustreerd met 158 heliogravures, meest naar foto’s uit de jaren dertig. Omslagontwerp van Anton Pieck. Prijs: € 30 Nr.: R0746 Auteur/reiziger: [Mauvillon, Friedrich Wilhelm von?] Auteur: [Mauvillon, Friedrich Wilhelm von?] Nederland, zoo als het was, is en worden zal of kan. Uit het Hoogduitsch met ophelderingen en teregtwijzende aanteekeningen van F.W. von Mauvillon, voorheen kolonel in Hollandsche dienst en van den vertaler, Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1845 Geb. in modern linnen, 8 + 174 + [2] p. Lit: Brinkman, 1833-1849, p.474 en 431 Von Mauvillon (Kassel 1774 - Kleef 1851) schrijft in zijn “Cleve 1844” gedateerd voorwoord dat hij voor Van Kesteren de correctie van de tweede Nederlandse druk van dit uit het Duits vertaalde boek op zich nam, omdat de auteur “zoo mijne gissing mij niet bedriegt te verre van de plaats der drukkerij verwijderd woont, om die taak zelf te vervullen”. Zelf had Von Mauvillon tussen 1836 en 1843 al enkele vertalingen van Nederlandse gedichten gepubliceerd; ook was hij een bekend schaker. Zowel de bewerker als de vertaler hebben de oorspronkelijke tekst van de anonieme auteur voorzien van uitvoerige noten. Ook het “Naschrift” van Von Mauvillon wordt door de vertaler geannoteerd! Uit een noot op p.48 blijkt dat de eerste Nederlande druk van het boek uit 1843 dateert. De eerste Duitse druk was van 1842 en de tweede Duitse druk, “nachgesehen und mit Erl. und berichtigenden Anmerkungen versehen von F.W. von Mauvillon”, verscheen te Wesel in 1844. De auteur gaat uitvoerig in op de politieke en staatkundige situatie in ons land in de eerste decennia van de 19e eeuw en uit zich daarbij vrij kritisch. Von Mauvillon publiceerde in hetzelfde jaar 1845 nog ‘Wenken, betreffende de herziening der grondwet, eene bijdrage tot de Nederl. vertaling van Nederland zoo als het was, is en worden zal of kan’, Amsterdam, Otto, 1845. Over het auteurschap bestaat onzekerheid, Uit het

voorwoord en titelpagina zou op te maken zijn dat Von Mauvillon slechts bewerker is. Toch wordt het boek meestal op zijn naam gezet. Misschien heeft Von Mauvillon enige afstand willen bewaren tussen zijn persoon en de kritische teksten over Nederland? Prijs: € 150 Nr.: R0747 Auteur/reiziger: Medici, Cosimo de’ Auteur: Hoogewerff, G.J. De twee reizen van Cosimo de’ Medici, prins van Toscane, door de Nederlanden (1667-1669). Journalen en documenten, uitgegeven door Dr. G.J. Hoogewerff. Amsterdam: J. Müller, 1919. Ing., 71 + 448 p. Lit: Jacobsen Jensen S8 Werken Hist. Genootschap, derde serie, 41. Italiaanse tekst met korte samenvattingen in het Nederlands. Cosimo de’ Medici (1642-1723) maakte in drie jaar tijds twee grote reizen naar NoordEuropa, met name ons land. Hij trad met tal van bekende en beroemde personen in contact, zodat dit werk tot de belangrijkste reisbeschrijvingen door ons land behoort. De reis van 1667-1668 liep van Florence via Keulen naar Emmerich, Schenkenschans, Arnhem, Renkum, Wijk bij Duurstede, Utrecht, Nieuwersluis, Amsterdam (drukkerij Blaeu, O. Marcellis, Tromp, Heinsius, volière Jan Roeters, De Ruyter, diverse kabinetten, atlas Van der Hem), Zaandam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Bergen op Zoom, Lilloo, Antwerpen, Brussel, Middelburg, Vlissingen, Hellevoetsluis, Lisse, Hoorn, Andijk, Edam, Monnickendam, Muiden, Naarden, Amersfoort, Barneveld, Apeldoorn, Deventer, Goor, Delden, Bentheim. De tweede reis in 1669 liep van Harwich naar Brielle, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Honselaarsdijk, Wassenaar, Leiden, Haarlem, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren, Molkwerum, Purmerend, Amsterdam, Utrecht, Amerongen, Nijmegen, Venlo. Voorbeeldige uitgave met goede registers. Prijs: € 30 Nr.: R0748 Auteur/reiziger: Medici, Cosimo de’ Auteur: Veen, H.Th. van Cosimo de’ Medici’s reis naar de Republiek in een nieuw perspectief; in Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 102 (1987), afl. 1, p. 44-52. Ing., 9 p. Artikel over het journaal van de reis die Cosimo de’ Medici in 1668 naar de Republiek maakte. Prijs: € 9 Nr.: R0749 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Reis door het Koningrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg, voor jonge lieden. 5 delen. Amsterdam: Schalekamp en Van de Grampel, 1823-1829. Gebonden in 5 halfleren banden, met goudstempeling en titelschildjes op de rug; 8+8+379+16+385+8+310+16+273+16+339 p. Mooie uniform gebonden set. Het eerste deel in 2de druk (1829 i.p.v. 1822). Lit: Tiele 735, Huiskamp M 101-106, Van der Meulen, p. 31; Bodel Nijenhuis 246, Saalmink, p. 1239 In 1822 verscheen het eerste deel van deze ‘Reis’, waarvan tot 1829 nog vier delen zouden volgen. Het geheel is opgezet als een reis die verschillende mensen samen door Noord- en Zuid-Nederland en Luxemburg maken. Zij houden samenspraken en schrijven brieven naar huis, alles in bewoordingen alsof de schrijfster het zelf zou hebben gezien, wat echter niet het geval was. In het voorwoord schrijft zij dat zij in elke provincie een correspondent had die correcties en aanvullingen zou hebben gegeven, maar ook zegt ze dat ze terwille van de leesbaarheid wel eens het een en ander had toegevoegd. Anna Barbara van Meerten-Schilperoort (Voorburg 1778 -Gouda 1853) leidde een meisjesschool te Gouda, was redactrice van het damesblad ‘Penélopé’ en was auteur van diverse boeken en boekjes voor kinderen. Haar man was predikant te Gouda. In deel I, II en V worden de Noordelijke Nederlanden beschreven. In deel IV komt Zeeland aan bod. Alleen van het eerste deel verscheen een tweede druk.

Op de titelpagina van deel I een afbeelding in aquatint (W.H. Hoogkamer naar C. Borsteegh) van de kolonie Veenhuizen in Drenthe. Prijs: € 450 Nr.: R0750 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Reis door het Koningrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg, voor jonge lieden. 5 delen. Amsterdam: Schalekamp en Van de Grampel, 1823-1829. Origineel karton, paginering als boven. Ook van deze set is het eerste deel in tweede druk. Prijs: € 400 Nr.: R0751 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Reisje door het Koningrijk der Nederlanden en het Groot-Hertogdom Luxemburg, voor kinderen. 2 dln. Amsterdam: Schalekamp & Van de Grampel, 1826-1827. Gebonden in één band; 16+256+16+249 p., ill. Moderne, kunstleren band met titelopdruk op rug. Lit: Huiskamp M 107 en 109, Forum Cat. 100, nr. 2836, Waller 1181, Van der Meulen, p. 31; Bodel Nijenhuis 247, Saalmink, p. 1239 Bekorte versie van de ‘Reis’ uit 1822-1829, maar met een geheel andere indeling en ook per plaats andere beschrijvingen. Dit ‘Reisje’ is in tegenstelling tot de ‘Reis’ geïllustreerd. Deel I heeft twee prenten in aquatint door W.H. Hoogkamer naar H.P. Oosterhuis van een groep personen in het Zeisterbosch en van Moulans aan het riviertje de Berwinne, even ten zuiden van Maastricht. Deel II heeft twee aquatinten door Hoogkamer naar C. Bomsteegh van een bootje bij Tholen en van een gezicht op de stad Gouda met de rivier op de voorgrond. Prijs: € 295 Nr.: R0752 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Reisje door het Koningrijk der Nederlanden [...]. 2 delen. Amsterdam 1826-1827. Gebonden in één halfleren contemporaine band; 16+256+16+249 p., ill. Band met beschadigingen op de rug. Prijs: € 295 Nr.: R0753 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Reisje door het Koningrijk der Nederlanden [...]. Deel II. Amsterdam 1827. Origineel karton; 16+249 p., ill. Alleen deel II, met afbeeldingen van Gouda en Tholen. Prijs: € 75 Nr.: R0754 Auteur/reiziger: Meerten-Schilperoort, A.B. van Auteur: Meerten-Schilperoort, A.B. van Het Noorden van ons vaderland, of vlugtige schetsen en aangename herinnering van een reistogtje over Utrecht, door Vriesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. 2de druk. Groningen: G. Fockens Gz., 1845. Gebonden (in later halflinnen); 12+281 p., ill. Lit: Brinkman, 1833-1849, p. 434; Van der Meulen, p. 33 (editie 1841), Bodel Nijenhuis 299 (met jaartal 1840).

De eerste druk van dit boek verscheen bij T.J. van Tricht te Assen in 1841. De uitgave van Fockens uit 1845 is hoogstwaarschijnlijk een titeluitgave. Het boek is geïllustreerd met een litho van H.J. Backer naar J. van Ravenswaaij, “sedert eenige jaren in Drenthe met der woon gevestigd”, voorstellende Assen vanuit het zuiden met het Oude Landshuis of Statenkamer. De reis ging van Gouda naar Haastrecht, Oudewater, Montfoort, De Meern, Utrecht (coll. Beeldsnijder), De Bilt (Soetens), Zeist, Amersfoort, Nijkerk, Harderwijk, Elburg, Zwolle, Staphorst, Wolvega, Oranjewoud, Heerenveen, Akkrum, Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Berlicum, Noord- en Zuidhorn, Aduard, Groningen, Slochteren, Appingedam, Delfzijl, Hoogezand, Sappemeer, Zuidbroek, Heiligerlee, Winschoten, Pekela, Veendam, Assen, Rolde, Gieten, Hoogeveen, Veenhuizen, Smilde, Meppel, Hattem, Wijhe, Deventer en Apeldoorn. Prijs: € 450 Nr.: R0755 Auteur/reiziger: Meldrum, David Storrar Auteur: Meldrum, David Storrar Holland and the Hollanders. Edinburgh-Londen: W. Blackwood, 1899. Gebonden in linnen stempelband; 12+405 p., ill. Lit: Smith, nr. M65 (de Amerikaanse editie van 1898). In 1898 in Amerika verschenen boek over ons land, hier in de eerste Engelse editie. Zowel een algemene tekst over ons land als beschrijvingen van de verschillende delen van het land. Illustraties naar schilderijen en tekeningen van Nederlandse kunstenaars. Prijs: € 40 Nr.: R0756 Auteur/reiziger: Meldrum, David Storrar Auteur: Meldrum, David Storrar Holland and the Hollanders, 2e druk, Edinburgh-Londen: W. Blackwood, 1899. Gebonden in linnen stempelband; 12+408 p., ill. Tweede Engelse druk, uitgebreid met een index. Prijs: € 40 Nr.: R0757 Auteur/reiziger: Meldrum, David S. Auteur: Meldrum, David S. Holland and the Hollanders. New York: Dodd, Mead & Co., 1904. Gebonden in linnen stempelband (gesigneerd G.W.E.), 14+405 p., ill. Amerikaanse editie van dit boek, voor het eerst verschenen in 1898. Prijs: € 40 Nr.: R0758 Auteur/reiziger: Meldrum, D.S. Auteur: Meldrum, D.S. Home Life in Holland. 2de editie. Londen: Methuen, 1912. Gebonden in linnen stempelband, 10+370+31 p., ill. De eerste editie verscheen in 1911 in de reeks ‘Home life in...’. Het boek geeft algemene informatie over Nederland, onderverdeeld in 29 hoofdstukken en voorzien van een zaak- en plaatsregister. Geïllustreerd met foto’s, deels naar schilderijen en tekeningen van Nederlandse kunstenaars. Prijs: € 30 Nr.: R0759 Auteur/reiziger: Melling, Antoine-Ignace Auteur: Boschma, C. en J. Perot, Antoine-Ignace Melling (1763-1831), reizend kunstenaar. Abcoude: Uniepers, 1991. Folio, geb., 240 p., ill. Prachtig boek over leven en werken van de tekenaar Melling, naar aanleiding van de in 1983 teruggevonden schetsen met panoramische landschapstekeningen van zijn hand. Boschma beschrijft

de tekeningen die hij in Nederland maakte: Huis te Zande (Zeeuws Vlaanderen), Vlissingen, Middelburg, Dordrecht, Rotterdam, Hellevoetsluis, Brielle, Den Haag, ruïne van Brederode, Amsterdam, Broek, Egmond, Utrecht, Arnhem, het Loo, Zwolle, Kampen, Leeuwarden, Hindelopen, Groningen, Midlaren en Delfzijl. Prijs: € 60 Nr.: R0760 Auteur/reiziger: Melling, Antoine-Ignace Auteur: Melling, Antoine-Ignace Lettres de Hollande et des villes anséatiques. La correspondance d’une artiste-voyageur avec sa famille à Paris en 1812, présentée et annotée par C. Boschma. Brieven uit Holland en de Hanzesteden. De briefwisseling van een reizende kunstenaar met zijn familie in Parijs in 1812. Met inleiding en aantekeningen van C. Boschma. Parijs-Zwolle: Fondation Custodia/Waanders, 1997. Gebonden in linnen band met stofomslag; 512 p., ill. Mooi exemplaar. Tweetalig boek, gebaseerd op een briefwisseling die door de Fondation Custodia verworven kon worden, na publicatie van het boek van Boschma en Perot in 1991. De reis liep van Hulst (Huis te Zande) naar Goes, Middelburg, Vlissingen, Rotterdam, Hellevoetsluis, Brielle, Rockanje, Delft, Den Haag, Rijswijk, Scheveningen, Haarlem, Brederode, Amsterdam, Zaandam, Broek, Alkmaar, Utrecht, Arnhem, het Loo, Zwolle, Kampen, Leeuwarden, Hindelopen, Groningen, Delfzijl, Emden en dan verder naar Duitse hanzesteden. Prijs: € 60 Nr.: R0761 Auteur/reiziger: Mendel, P.J., en H. Reding Auteur: Mendel, P.J., en H. Reding Album voor de aardrijkskunde [serie Noord-Nederland] / Atlas van het koningrijk der Nederlanden en de Overzeesche bezittingen. ‘s Gravenhage: Van Langenhuijsen, 1841. 4º oblong: half leer, (4)+238+(2) p. 14 kaarten en 13 platen. Rug beschadigd, hier en daar (vooral de 13 platen) bruin gevlekt. De kaarten in goede staat. Lit: Tiele 1253; Koeman, Atlantes Neerlandici, Mnl 1. Mendel was de auteur van het ‘Album voor de aardrijkskunde’, dat het tekstdeel van het boek uitmaakt. Hij heeft hier een “natuurkundige -, geschiedkundige -, en plaatselijke beschrijving van Noord-Nederland en de Overzeesche bezittingen” gegeven, “volgens de nieuwste statistieke opgaven en de nauwkeurigste berigten”. Reding was de tekenaar van de 14 kaarten: Nederland, de 11 provincies, Luxemburg en Oost- en West-Indië. De 13 platen bevatten 52 gelithografeerde afbeeldingen van steden en dorpen. De hoofdstukken over Drenthe en Gelderland zijn uitvoerig en bevatten tal van interessante bijzonderheden (onder andere ook over de Drentse taal). In 1843 zou een soortgelijk werk over België verschijnen. Doordat de kaarten en topografische afbeeldingen veelal los verkocht worden, is een compleet exemplaar van dit boek zeldzaam. Prijs: € 995 Nr.: R0762 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Zeiller, M. Prijs: €

Merian, Caspar Merian, Caspar

Nr.: R0763 Auteur/reiziger: Mersel, Jac. J. Auteur: Mersel, Jac. J. Een reisje naar Dordrecht. Komische coupletten met accompagnement voor piano. Woorden van Jac. J. Mersel. Muziek van N.N. Gezongen in het lokaal Kunstmin te Dordrecht door Jacques van Dordt, Holl. Kar. Komiek, Dordrecht, 1888 4º: 4 p., waarvan 2 p. muziekschrift. Gerestaureerd aan de randen.

Acht coupletten van elk 8 regels betreffende een driedaags tochtje per stoomboot van Rotterdam naar Dordrecht. Prijs: € 28 Nr.: R0764 Auteur/reiziger: Mersenne, M. Auteur: Sassen, Ferd. De reis van Marin Mersenne in de Nederlanden (1630). Brussel: Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten, 1964. (= Mededelingen, Klasse der Letteren, jrg. 26, nr. 4.) Ing., 51 p. De Franse filosoof Marin Mersenne (1588-1648) maakte zijn reis in de zomer van 1630: Middelburg, Den Haag, Leiden, Dordrecht. Sassen bespreekt de reis op basis van de brieven van Mersenne, in de jaren 1932-1962 in 7 delen gepubliceerd. Prijs: € 24 Nr.: R0765 Auteur/reiziger: Met het maanmannetje Auteur: Met het maanmannetje Met het maanmannetje in één nacht naar de schoonste plekjes van Nederland. Een reisverhaal voor kinderen, tevens photografie-album. Wormerveer: De Jong’s cacao en chocolaad. Koninklijke Fabrieken, [ca 1920?]. 4º, origineel karton, 22 p., met 10 bladen voor 160 in te plakken plaatjes. Niet compleet, slechts 84 van de 160 plaatjes aanwezig. Verder goed exemplaar. Reis door Nederland in de vorm van een sprookje. De volgende streken worden beschreven en afgebeeld: Drenthe, Westerwolde, Groninger veenkoloniën, Friese wouden, Friese merengebied, Giethoorn e.o., Arnhem e.o., Rhenen-Utrecht, Vechtstreek, Waterland, Gooi, Kennemerland, Haarlem, Leiden, Walcheren, Breda e.o., Geuldal. Prijs: € 20 Nr.: R0766 Auteur/reiziger: [Meurs, W.A. van] Auteur: [Meurs, W.A. van] Verhaal eener reis door een gedeelte van Duitschland langs den Rijn, met aanwijzing, om in korten tijd voor weinig geld veel te zien. Kampen: K. van Hulst, 1857. Origineel karton; 8 + 128 p., ill. Uitgegeven ten voordele der Ev. Christ. Vrouwen-Vereeniging te Kampen en Alkmaar. De auteur, W.A. van Meurs, die het voorwoord te Kampen in april 1857 ondertekent, maakte de reis samen met (onder anderen) mevr. Stucki-de Vooght in de zomer van 1856. Men voer vanuit Kampen met de “Drusus” langs Deventer, Zutphen, Doesburg, Westervoort, Arnhem en dan verder de Rijn op. Op de terugweg bezocht men opnieuw Arnhem. Het boekje is versierd met twee prenten: het Rollandshotel met Zevengebergte, geëtst door Gaal en een litho van de Griekse kapel bij Wiesbaden door R.L. van Hoogstraten te Zwolle. Willem Antonie van Meurs (1805-1874) was predikant te Kampen en publiceerde op letterkundig en theologisch gebied. Prijs: € 150 Nr.: R0767 Auteur/reiziger: Meyer, J. Auteur: Meyer, J. Meyer’s Universum of afbeelding van het zienswaardigste en merkwaardigste van natuur en kunst op den ganschen aardbodem,met eene beschrijving van J. Meyer, uit het Hoogduitsch vertaald, Delen I t/m X. Amsterdam: Bibliographisch Instituut, 1834-1846. 4º oblong, half leer, ca 150 p. per deel, ill. Mooie set met goudopdruk op de ruggen, enkele delen licht vlekkig (zoals altijd). Lit: Niet in Brinkman; Ernst Andres, Bibliography illustrierter Stahlstichwerke (2002) I p.145-172 en 208-209

Verzameling van 471 staalgravures met topografische gezichten uit de gehele wereld, met per gravure enkele pagina’s tekst. De oorspronkelijke Duitse serie verscheen te Hilburghausen tussen 1833 en 1860 in 21 delen, met 999 staalgravures. Van de Nederlandse uitgave verschenen slechts de hier aangeboden tien delen. In deze set hebben de volgende vier afbeeldingen betrekking op ons land: 27. Paleis op de Dam, Amsterdam; 28. Lutherse kerk aan het Singel, Amsterdam; 65. “Haag”: gezicht op ‘s Gravenhage; 448. “Rotterdam”: stadspoort en schepen op de Maas, naar C. Reiss. Overigens zijn dit ook de enjge vier Nederlandse gezichten in de Duitse uitgave in 21 delen. Joseph Meyer (1796-1856) is ook de samensteller van Meyers Konversations-lexicon. Prijs: € 1500 Nr.: R0768 Auteur/reiziger: Miniatuur Auteur: Miniatuur Miniatuur album voor dames. Rotterdam: J. Vurtheim, [ca. 1870?] 8 x 4,5 cm., titelblad + 8 afb. Lit: Niet in Brinkman, niet in N.C.C. Uiterst zeldzaam setje afbeeldingen in steendruk van Rotterdam, gedrukt op hoogglans papier, type “porselein kaartjes”. In een ornamentaal randje gezichten op en in de stad, onder andere vanaf de Maas, de Maasbrug, het “Rotterdamsch Leeskabinet Anno 1863” (tekst op gevel), dierentuin (?), concertzaal (?), etc. Op de serie met 8 afbeeldingen + titel compleet is, konden wij niet nagaan. J. Vürtheim was werkzaam als Rotterdams uitgever vanaf 1843 (Dongelmans, ‘Van Alkmaar tot Zwijndrecht’, p. 184). Prijs: € 150 Nr.: R0769 Auteur/reiziger: Mitchell, James Auteur: Mitchell, James A tour through Belgium, Holland, along the Rhine, and through the north of France in the summer of 1816, in which is given an account of the civil and ecclesiastical polity and of the system of education of the kingdom of the Netherlands; with remarks on the fine arts, commerce and manufactures. 2de druk. Londen: T. en J. Allman, 1819. Gebonden in later halflinnen; 12+390 p. Lit: Jacobsen Jensen 249, Van der Meulen, p. 30 (ed. 1816); Bodel Nijenhuis 229a (ed. 1816). Mitchell (1786-1844) was een Schotse geleerde die werken schreef over scheikunde, mineralogie, wijsbegeerte, e.d. De eerste druk van dit reisboek verscheen in 1816 en had een kaart als frontispice. De auteur bezocht in ons land: Bergen op Zoom, Steenbergen, Rotterdam, Schiedam, Delft, ‘sGravenhage, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Nieuwersluis, Utrecht en Nijmegen. Prijs: € 245 Nr.: R0770 Auteur/reiziger: Möhner, R. Auteur: Brunner, P.L. Reise des P. Reginbald Möhner, Benedictiners von St. Ulrich in Augsburg, als Feldcaplans bei den für Spanien geworbenen und unter den Commando des Markgrafen Leopold Wilhelm von Baden geführten deutschen Regimentern in die Niederlande im Jahre 1651. Nebst Auszügen aus der Beschreibung früherer Reisen desselben. Herausgegeben von Dr. P.L. Brunner. Augsburg: Butsch, 1872. Ing., 118 p. Mist voorzijde van het omslag. Overdruk uit het 35e Jahresbericht des historischen Vereins von Schwaben und Neuburg. Lit: Jacobsen Jensen 47. Uitgave van een handschrift in de bibliotheek van Augsburg. Möhner reisde voornamelijk in de Zuidelijke Nederlanden, maar deed ook Bergen op Zoom en Maastricht aan. Prijs: € 80 Nr.: R0771

Auteur/reiziger: Mok, M. (red.) Auteur: Mok, M. (red.) Dichters over Holland, bloemlezing, Naarden: In den Toren, [1945] Geb., 62 p., ill. Bundeltje topografische gedichten, geïllustreerd door Jan Poortenaar. Prijs: € 6 Nr.: R0772 Auteur/reiziger: Moll, A. Auteur: Moll, A. Gemeenzame brieven over het Scheveninger-zeebad, ten nutte van lijders, half-lijders en niet-lijders, uitgegeven door Dr. A. Moll, Arnhem: D.K. Muller & Comp., 1824 Origineel karton, 8 + 215 p., ill. Lit: Saalmink p. 1284 Anthony Moll (Maassluis 1786 - Arnhem 1843) was stadsgeneesheer te Nijmegen en later te Arnhem. Hij behoorde tot de eerste hygiënisten in Nederland die de geneeskrachtige werking van het zeeklimaat hebben verdedigd. Het boek over Scheveningen bevat een uitgebreide beschrijving van het badhuis van de “badhouder” J. Pronk. De 5 uitslaande platen door B.W. Dietz naar C. van Cuylenburgh zijn in steendruk en behoren tot de zogenaamde incunabelen der lithografie (vgl. S. Moulijn, ‘De eerste jaren...’, nrs 34-38). Ze tonen respectievelijk het badhuis van buiten, een “badkamertje” van binnen, een badkoets in zee, badkarretjes op Nörderhey en de bouwtekening voor een nieuw badhuis, getekend door architect J.F. van de Velde. Dit laatste naar een plan van Moll, daar deze het door J.E. ter Winkel ontworpen badhuis (n.a.v. een prijsvraag der Mij van Bouwkunst te Amsterdam) te duur vond. Het boek eindigt met een reisverslag. Dit betreft een tocht van Den Haag naar Leiden, Haarlem, Amsterdam en Driebergen. Prijs: € 595 Nr.: R0773 Auteur/reiziger: Monet Auteur: Monet Monet in Holland, Zwolle: Waanders, 1986 4º, ing., 184 p., ill. Tentoonstellingscatalogus Van Goghmuseum met bijdragen van Boudewijn Bakker, A.H. Huussen jr, Ernst van de Wetering, Joop M. Joosten en Ronald Pickvance. Monet bezocht onder andere Amsterdam, de Zaanstreek en de bollenstreek (Sassenheim, Oegstgeest en Rijnsburg). Prijs: € 30 Nr.: R0774 Auteur/reiziger: Monetarius (= Hieronymus Münzer) Auteur: Ciselet, P. en M. Delcourt Monetarius Voyage aux Pas-Bas (1495), traduit pour la première fois. Introduit et annoté par Paule Ciselet et Marie Delcourt. Brussel: Office de Publicité, 1942. Ing., 70 p., ill. Deeltje in de reeks “Collection nationale”. Hieronymus Münzer was arts te Neurenberg, wiens manuscript ‘Itinerarium ...’ in een kopie door Hartmann Schedel in de bibliotheek te München wordt bewaard. Het werd in 1939 door E.P. Goldschmidt gepubliceerd in deel 6 van ‘Humanisme et Renaissance’. Dit is de eerste, Franse, vertaling. Hij bereisde in 1494-1495 voornamelijk de Zuidelijke Nederlanden, maar bezocht ook Sluis, Cadzand en Maastricht. Prijs: € 30 Nr.: R0775 Auteur/reiziger: M[ontagu]e, Lady M[ar]y W[ortle]y Auteur: M[ontagu]e, Lady M[ar]y W[ortle]y Letters of the right honourable Lady M..y W...y M......e: written during her travels in Europe, Asia and Africa to persons of distinction, men of letters, &c. in different parts of Europe, which contain, among

other curious relations, accounts of the policy and manners of the Turks. 2de druk. 3 dln. Londen: T. Becket and P.A. de Hondt, 1763. Geb., 16 + 165 + 167 + 134 p. Gebonden in bibliotheekbanden. Lit: Jacobsen Jensen 110 (Engelstalige editie, Parijs 1800). Lady Montagu(e) (1689-1762) is in de Engelse literatuur vooral bekend door deze 52 brieven vanuit Turkije, waar haar echtgenoot Edward Wortley Montagu van 1716 tot 1718 ambassadeur was. Deze brieven werden eerst in 1763, een jaar na haar dood, gepubliceerd en nog in hetzelfde jaar verscheen de hier aangeboden tweede druk. De brieven zijn gedateerd 1716-1718 en geschreven in diverse plaatsen op de heen- en terugweg van Engeland naar Turkije, maar vooral vanuit het laatste land. In een voorwoord, gedateerd 18 december 1724 en getekend M.A., wordt de loftrompet gestoken over de vrouw die reisverhalen schrijft. Een tweede voorwoord van de “editor” vertelt dat hij de schrijfster leerde kennen gedurende zijn verblijf in Venetië en dat zij de selectie uit haar brieven aldaar voor hem maakte. In de vanuit Nederland geschreven brieven vertelt zij over haar overtocht naar Hellevoetsluis en bezoeken aan Brielle, Rotterdam, Den Haag (het Voorhout) en Nijmegen (Julius Caesars toren, Belvedere, brug, Franse kerk). Er bestaan vertalingen in het Frans en ook in het Nederlands (verschenen in 1765 bij Meijer te Amsterdam). Verder is de schrijfster bekend als feministe, dichter en essayist. Ze was bevriend met Alexander Pope en John Gay. Vanuit Turkije bracht zij het inenten tegen pokken mee terug naar Engeland, waar dit nog onbekend was. Prijs: € 350 Nr.: R0776 Auteur/reiziger: Montégut, Emile Auteur: Montégut, Emile Les Pays-Bas. Impressions de voyage et d’art. 2de druk. Parijs: Hachette, 1884. Ing., 4+392 p., ill. Lit: Koumans, p. 159; Van der Meulen, p. 34. De auteur (1825-1895) heeft meerdere reisboeken op zijn naam staan, die steeds een mengeling van kunsthistorie en toerisme zijn. Ook in dit boek, verdeeld in twee delen: “Belgique” en “Hollande”, ligt de nadruk zwaar op de Nederlandse kunst en musea. De volgende plaatsen worden bezocht: Moerdijk, Dordrecht, Rotterdam (Hoogstraat), Den Haag, Haarlem, Den Helder, Leiden, Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Nijmegen. De illustraties zijn voornamelijk naar schilderijen. De tekst werd geschreven in 1868 en in dat jaar gepubliceerd in afleveringen in de ‘Revue des Deux Mondes’. De eerste boekuitgave dateert van 1869. Prijs: € 95 Nr.: R0777 Auteur/reiziger: Montenberg, D.G. Auteur: Montenberg, D.G. Album van Nijmegen en omstreken. Beschrijving, platen, plattegrond en wandelkaart.Nijmegen en Arnhem. Gebr. E. en M. Cohen, [1898]. Groot 4º, map met: 1. tekstdeel “Nijmegen en omstreken in wandelingen geschetst” (74) p.; 2. 16 platen; 3. plattegrond der gemeente Nijmegen (uitvouwbaar); 4. wandelkaart van de omstreken der stad Nijmegen (uitvouwbaar); 5. wandelkaart van het Rijkswald (uitvouwbaar). Goed exemplaar, vouwen hier en daar iets beplakt. D.G. Montenberg was “adjunct-plantagemeester” van het kroondomein te Groesbeek en woonde aldaar. De map werd opgedragen door de uitgever aan het bestuur van de VVV “Nijmegen vooruit”. De wandelingen die Montenberg beschrijft gingen van Nijmegen naar Groesbeek, Berg-en-Dal, De Ooij, Duivelsberg, Holdeurn, Meerwijk, Plasmolen, Sint-Jansberg, Rijswald, Beek, Hees, Neerbosch en in de stad zelf. Tussen de tekst een groot aantal advertenties. Prijs: € 325 Nr.: R0778 Auteur/reiziger: Auteur:

Mooy, Henriette Mooy, Henriette

Acht dagen. Fietstocht. Met een voorwoord van L. van Deyssel, 2e druk, Bussum: Van Dishoeck, 1926 Ing., 8 + 204 p. Beschrijft een fietstocht door Twente en de Veluwe: “één aanhoudend zwemmen door de levensheerlijkheid”, aldus Van Deyssel. De eerste druk verscheen in 1921 onder de titel ‘Acht dagen wieltocht’. Prijs: € 30 Nr.: R0779 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: J. Andriessen Prijs: €

Morgenwandelingen Morgenwandelingen

Nr.: R0780 Auteur/reiziger: Moryson, Fynes Auteur: Jacobsen Jensen, J.N. Moryson’s reis door en zijn karakteristiek van de Nederlanden, in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 39 (1918), p. 214-305. Ing., 412 p. Lit: Jacobsen Jensen 15, Onze Eeuw (1917), deel I, p. 118 e.v., Jaarboek Amstelodamum (1915), p. 45. Fynes Moryson (1566-1630) was een Engelse reiziger die in 1593 als student te Leiden werd ingeschreven. In 1617 verschenen de delen I t/m III van zijn ‘Itinerary’, in 1903 werd deel IV gepubliceerd. Jacobsen Jensen publiceerde in 1918 de passages betreffende ons land uit alle vier de delen, betrekking hebbende op de jaren 1592-1593: Anjum, Dokkum, Leeuwarden, Franeker, Harlingen, Enkhuizen, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Delft, Maassluis, Brielle, Rotterdam, Delfshaven, Dordrecht, Geertruidenberg, Bergen op Zoom, Middelburg, Vlissingen, ‘s-Gravenhage, Loosduinen, Alphen aan den Rijn, Gouda, Utrecht, Vlieland, Rottum, Arnemuiden, Hoorn, Stavoren, Workum, Bolsward, Groningen en Delfzijl. Prijs: € 35 Nr.: R0781 Auteur/reiziger: Motley, J.L. Auteur: Curtis, G.W. (red.) The correspondence of John Lothrop Motley, D.C.L., author of “The history of the Rise of the Dutch Republic”, “The history of the United Netherlands”, etc. 2 dln. Londen: Murray, 1889. Gebonden in twee halfleren banden met goudstempeling op de ruggen; 10+395+9+424 p., ill. Fraai exemplaar. J.L. Motley (1814-1877) was geboren in Amerika, studeerde onder andere in Duitsland en was ambassadeur voor Amerika in Wenen en Londen. Veel van zijn brieven bevatten verslagen van zijn verblijf in Europa en in Nederland: Den Haag, Amsterdam, Haarlem, ruïne van Brederode, Leeuwarden, Groningen. De brieven over Nederland dateren uit de jaren 1853-1872. Geïllustreerd met een gelithografeerd portret van Motley. Prijs: € 225 Nr.: R0782 Auteur/reiziger: Mouilleron, A. Auteur: Mouilleron, A. Souvenirs de Hollande. Dessins et croquis tirés des collections du comte André Mniszech à Paris et de D. Franken Dz. au Vésinet et offerts par eux aux amis de leur ami Mouilleron, 1897. Portefeuille in halflinnen, 47x33 cm., met 6 p. tekst en 48 bladen karton met daarop reproducties van tekeningen. De gereproduceerde tekeningen van Mouilleron betreffen stads- en dorpsgezichten in ons land en portretten van Nederlanders. De inleidende tekst, ‘Le petit bourgmestre’, is een vertaling van een artikel over Mouilleron door P.M.G. van Hees, eerder verschenen in de Almanak 1864 van ‘t Nut.

Prijs: € 195 Nr.: R0783 Auteur/reiziger: Mountague, William Auteur: Mountague, William The delights of Holland: or, a three months travel about that and other provinces. With observations and reflections on their trade, wealth, strength, beauty, policy, etc. Together with a catalogue of the rarities in the anatomical school at Leyden. Londen: John Sturton en A. Bosvile, 1696. Gebonden in modern halflinnen, 8+239 p. Wat bruin en vlekkig. Lit: Jacobsen Jensen 94, Van Strien, p. 393. De auteur, een Engelse advocaat, geboren in 1645, bezocht van augustus tot november 1695 met twee reisgenoten Hellevoetsluis, Brielle, Maassluis, Vlaardingen, Delfshaven, Rotterdam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Honselaarsdijk, Rijswijk, Wetering, Voorburg, Voorschoten, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Naarden, Weesp, Ouderkerk, Abcoude, Nieuwersluis, Breukelen, Loenen, Maarssen, Zuilen, Utrecht, Soestdijk, Buiksloot, Purmerend, Beemster, Schermerhorn, Alkmaar, Egmond a.d. Hoef, Egmond aan Zee, Egmond Binnen, Dordrecht, Middelburg, Vlissingen, Veere. De Leidse “rariteiten” zagen zij in de “Anatomical Gallery” van de universiteit. De beschrijving hiervan beslaat 24 pagina’s! Prijs: € 450 Nr.: R0784 Auteur/reiziger: Mozart Auteur: Lievense, W. De familie Mozart op bezoek in Nederland,. Een reisverslag, Hilversum: Frits A.M. Knuf, 1965 Ing., 48 + [38] p., ill. Mooi gedrukt boekje, goed exemplaar. Gepubliceerd naar aanleiding van de 200ste verjaring van het bezoek van Wolfgang Amadeus Mozart en zijn familie aan Nederland. Het bezoek vond plaats van september 1765 tot april 1766. Dit boekje is gebaseerd op brieven en aantekeningen van vader Leopold Mozart en beschrijft onder andere de concerten die zij in Den Haag, Amsterdam en Utrecht gaven, de personen met wie zij in contact kwamen en hun indrukken van ons land. Ook bezochten zij Haarlem waar de Nederlandse editie van Leopold Mozarts ‘Violinschule’ werd gedrukt bij Enschedé. Prijs: € 25 Nr.: R0785 Auteur/reiziger: Mozart Auteur: Scheurleer, D.F. Mozart’s verblijf in Nederland en het muziekleven aldaar in de laatste helft der achttiende eeuw, ‘s Gravenhage: M. Nijhoff, [1909] Ing., 157 p., ill. Prijs: € 50 Nr.: R0786 Auteur/reiziger: Mozart Auteur: Hartmann, Carolus Mozarts Reise nach Haarlem, Haarlem: Joh. Enschedé, [1944] Ing., 24 p., ill. Prijs: € 40 Nr.: R0787 Auteur/reiziger: Mozart Auteur: [Moolenijzer, J.H.] Mozart in Haerlem. Gedrukt ter gelegenheid van der Mozartherdenking in de maand Februari van het jaar 1956, [Haarlem] 1956 Ing., [36] p., ill

Prijs: € 15 Nr.: R0788 Auteur/reiziger: Mozart Auteur: Mozart Mozart ontmoet Oranje. De familie Mozart in Holland op uitnodiging van prinses Carolina van Oranje Nassau. [‘s-Gravenhage 1989]. 4º: ing., 12 p. Met: [Programma] muzikale presentatie, 28 april 1989, 20 p. Catalogus van een tentoonstelling betreffende de reis van de familie Mozart in ons land, waarbij zij Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Haarlem en Utrecht bezochten. Prijs: € 20 Nr.: R0789 Auteur/reiziger: [Murray, John III] Auteur: [Murray, John III] A Hand-book for travellers on the continent: being a guide through Holland, Belgium, Prussia and Northern Germany and along the Rhine, from Holland to Switzerland. [Op omslag: Murray’s Handbook Northern Germany], 7de druk. Londen: John Murray, 1850. Gebonden in linnen band, 44+580 p., ill. Slijtage op de hoeken, maar heel redelijk exemplaar. Lit: W.B.C. Lister, A bibliography of Murray’s handbooks for travellers. Dereham 1993. Het voorwoord is gedateerd 1836, zodat de eerste druk uit dat jaar zal zijn. De pagina’s 1-93 betreffen Holland en bevatten algemene informatie en de routes Londen - Rotterdam per boot; Rotterdam - Den Haag - Leiden - Haarlem - Amsterdam per trein; Haarlem - Alkmaar - Den Helder per boot; Amsterdam - Utrecht - Arnhem - Nijmegen per trein; Amsterdam - Amersfoort - Arnhem; Amsterdam - Groningen - Leeuwarden - Harlingen - Emden - Frederiksoord; Rotterdam - Gouda - Utrecht; Den Haag - Utrecht; Rotterdam - Nijmegen per boot; Arnhem - Zutphen - Deventer - Kampen per boot en Rotterdam - Breda - Antwerpen. Met informatie over de genoemde en tussenliggende plaatsen. Het deel over Holland heeft een gegraveerde stadsplattegrond van Amsterdam. Het hele gebied wordt bestreken door een op linnen gedrukte kaart van Noord-Europa. Verder bevat het boek nog plattegronden van Frankfurth a/M, Dresden, Berlijn, Hamburg, Keulen, Brussel en Antwerpen. De reisgidsen van John III Murray waren een begrip. Na dit deel over Noord-Europa verscheen in 1837 een deel over Zuid-Duitsland, in 1838 over Zwitserland, in 1839 over Scandinavië en Rusland, in 1840 over Griekenland en Turkije en in 1842 over Italië. Ze waren grotendeels gebaseerd op Murray’s eigen reisherinneringen en op de door hem gevolgde reisroutes. Murray was ook de eerste die in zijn “red books” (de gidsen hadden rode omslagen) een sterrensysteem hanteerde om het belang van bezienswaardigheden aan te geven. Prijs: € 160 Nr.: R0790 Auteur/reiziger: Mylius, F.H. Auteur: Mylius, F.H. Acht Tage in Holland. Reisenotizen über das Land und seine Kunstschätze. 2de druk. Milaan: Hoepli, 1878. Ing., 159 p., ill. Het voorwoord van de eerste druk is gedateerd december 1876. De Italiaanse auteur verklaart daarin dat hij vooral de lezers voor de Hollandse kunst wilde interesseren. De tweede druk is uitgebreid, onder meer met een aantal illustraties naar tekeningen van eigen hand. Mylius was als student in 1858 al eens in Holland geweest, maar in 1876 bezocht hij het land opnieuw, nu met het doel de kunstschatten te bekijken. Hij schrijft echter ook over een aantal steden: Rotterdam, Delft, Den Haag, Amsterdam (uitvoerig over een bezoek aan het Trippenhuis), Haarlem, Utrecht en Arnhem. Prijs: € 75 Nr.: R0791 Auteur/reiziger:

Mijn land

Auteur: Zie: Nijland, G.J. Prijs: €

Mijn land

Nr.: R0792 Auteur/reiziger: Naar Auteur: Naar Naar buiten! Gids voor wandelingen en reisjes, 4e druk, Amsterdam: Bond van Nederlandsche onderwijzers, [1908] Ing., 44 p., ill Voor het eerst verschenen in 1906. Samengesteld door W.H. Hoekwater, W.B. Noteboom, W. Ploeger, S. de Vries Sz, P. Hoogland en W. Post. Ideeën voor schoolreisjes vanuit Amsterdam. Prijs: € 15 Nr.: R0793 Auteur/reiziger: Naar Auteur: Naar Naar Drenthe! “Neêrland’s Pompeji”, toeristenland en vacantie-oord bij uitstek. Assen: Van Gorcum, 1928. Ing., 48 p., ill. Prijs: € 10 Nr.: R0794 Auteur/reiziger: Nairac, C.A. Auteur: Nairac, C.A Nog een oud hoekje der Veluwe, door een plattelands burgemeester. Barneveld: G.W. Boonstra, 1882. Ing., 8 + 110 p. Vervolg op een eerder ‘Oud hoekje’. In dit deel o.a. Voorthuizen, Brielaer, Glijnde, Laer, Horst, Zwartebroek, Lankeren, Boeschoten, Leusden, Soest, Garderen en Millingen, beschreven in de vorm van een wandeling. Prijs: € 45 Nr.: R0795 Auteur/reiziger: Nairac, C.A. Auteur: Nairac, C.A. Een historisch hoekje der Veluwe. Vier werken door C.A. Nairac (burgemeester van Barneveld) m.m.v. H. Bouwheer (gemeentebode van Barneveld). Opnieuw uitgegeven en van een inleiding voorzien door Mieke van Doorn en Bert Paasman, Barneveld, 1974 Gebonden, 30 + 64 + 8 + 48 + 8 + 91 + 8 + 110 + [14] p., ill. Bevat: ‘Barneveld onder de regering der ampts-jonkers 1648-1795’; ‘Geschiedenis van de kerk te Barneveld’; ‘Een oud hoekje der Veluwe’; ‘Nog een oud hoekje der Veluwe’ en een naamregister. Prijs: € 24 Nr.: R0796 Auteur/reiziger: Napoleon Auteur: Gijsberti Hodenpijl, C.F. Napoleon in Nederland. Haarlem: Bohn, 1904. Gebonden in half leer, 314 p., ill. De band is versierd met een medaillon-buste van Napoleon op de voorzijde. Mooi exemplaar. Verslag van de reis van Napoleon en Marie Louise door ons land in 1811. De auteur geeft een uitvoerig overzicht van de ontvangsten in de verschillende steden. In de bijlagen wordt een groot aantal stukken in extenso meegedeeld. Prijs: € 60 Nr.: R0797 Auteur/reiziger:

Napoleon

Auteur: Gijsberti Hodenpijl, C.F. Napoleon in Nederland. Haarlem: Bohn, 1904. Gebonden in half linnen, 314 p., ill. Exemplaar met aantekeningen in pen en onderstrepingen in potlood. Bij verschijnen kon men kiezen uit drie uitvoeringen: geheel leer (f 10), half leer (f 4,90) en half linnen (f 3,90). Prijs: € 45 Nr.: R0798 Auteur/reiziger: Nauwkeurige Auteur: Nauwkeurige Nauwkeurige beschryving van de aankomst en het verblyf van ... Willem den V ... en deszelfs gemalinne Frederica Sophia Wilhelmina van Pruissen in Amsterdam, den 30 van Bloeimaand 1768, benevens de beschryving van de prachtige sieraden, illuminatien enz. van het stadhuis en andere openbaare en byzondere gebouwen dezer stad, Amsterdam: Dirk Swart, [1768] 12º: ing., 72 p. Lit: Niet in Landwehr, Splendid Ceremonies Het boekje werd volgens het “Voorbericht” samengesteld uit berichten van ooggetuigen en nieuwsschrijvers. Het kon tevens dienen als een vervolg op het periodiek ‘Europise staats-secretaris’ en wel van de aflevering over mei 1768. Op p. 20-29 een beschrijving van de tocht van Den Haag naar Amsterdam: via Wassenaar, Noordwijk, Overveen (Elswout, blekerij van Isak Malefijt), Velsen (Beekestein, buiten van Blaauw, Kruidberg, de Hooge Duin-Trappen), Alkmaar (Grote Kerk), Heiloo, Den Helder, Texel, Egmond a.d. Hoef (slot, abdij) en Sloterdijk. Prijs: € 150 Nr.: R0799 Auteur/reiziger: Nederland in ‘t miniatuur Auteur: Nederland in ‘t miniatuur Zie: [Jagt, G. van der] Prijs: € Nr.: R0800 Auteur/reiziger: Nederland Auteur: Nederland Nederland. Uitgegeven door de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, 1915. 4º oblong: ing., 64 p., ill. Foto’s van Nederlandse dorpen, steden en landschappen, waaronder een aantal ingeplakte kleurenfoto’s. Prijs: € 20 Nr.: R0801 Auteur/reiziger: Nederland Auteur: Nederland ‘Nederland in woord en beeld’, bewerkt door dr. Felix Rutten, B. von Brucken Fock, A.L. Vogelaar, Jac. van der Klei, Vincint Cleerdin, E.F.W. Brinkman, G.J. Roebersen, Amsterdam: Holl. Uitg. My, [ca. 1920] Ing., 11 deeltjes in één band, ca. 400 p., ill. In deze band: Groningen door E.F.W. Brinkman, Friesland door Jac. van der Klei, Drenthe door Jac. van der Klei, Overijssel door G.J. Roebersen, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland door B. von Brucken Fock; Noord-Brabant door Vincint Cleerdin; Limburg door Felix Rutten. Prijs: € 25 Nr.: R0802 Auteur/reiziger: Auteur:

Nederland in beeld Nederland in beeld

Album behorende bij den prachtkalender Nederland in Beeld, Velsen: Nauta, [ca. 1910] Twee oblong alba met enige honderden losse plaatjes. In de eerste jaren van de twintigste eeuw verscheen de kalender ‘Nederland in beeld’ met een groot aantal afscheurbare blaadjes met Nederlandse stads- en dorpsgezichten. Men kon deze gezichten, elk ca. 8 x 12 cm (later 7,5 x 9,5 cm), uitknippen en in een album bewaren. Deze oblong alba hadden evenals prentbriefkaarten -alba ingestanste gleufjes waarin de plaatjes gestoken konden worden. Prijs: € 24 Nr.: R0803 Auteur/reiziger: Nederlanden, De Auteur: Nederlanden, De De Nederlanden. Karakterschetsen, kleederdragten, houding en voorkomen van verschillende standen. Tekst van de meest geachte schrijvers, met gravuren van den heer Henry Brown, naar teekeningen van de voornaamste Nederlandsche kunstenaren. ‘s Gravenhage: Nederlandsche Maatschappij van Schoone Kunsten, 1841. Origineel karton, 168 p., ill. Slordig exemplaar. Lit: Lipperheide Gb 53, Tiele 790; H.L.Prenen, ‘Houtgravures van den heer Henry Brown’, ‘s Gravenhage 1956 Teksten door Jacob van Lennep, Nicolaas Beets, J.P. Heije, J.J.L. ten Kate e.a. over Hollandse beroepen en typen. Het boek past in het genre van de “physiologieën”, die in deze jaren verschenen. Geïllustreerd met 42 paginagrote houtgravures buiten de tekst en 126 tekstillustraties van Henry Brown naar Ten Kate, V.d. Laar, R. Crayvanger, W.H. Schmidt e.a. Brown (1816-1870) was leider van de graveerschool van de Maatschappij van Schoone Kunsten te ‘s Gravenhage. Hij was geboren in York, maar vestigde zich al jong in ons land als houtgraveur. In 1841 werd hij benoemd tot docent in de xylografie te Antwerpen. Prijs: € 225 Nr.: R0804 Auteur/reiziger: Nederlanden, De Auteur: Nederlanden, De De Nederlanden. Karakterschetsen, [...]. ‘s Gravenhage 1841, facsimilé-reprint, Den Haag: Kruseman, [ca. 1980]. Geb., 168 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R0805 Auteur/reiziger: Nederlanden, De Auteur: Nederlanden, De De Nederlanden, door Folk. van Holland. Amsterdam: De Rechtvaerdige Trou [= F. Hoes], 1943. Gebonden in half perkament, 196 p., ill. Gedrukt in een oplage van 250 genummerde exemplaren op de persen van Ketelaar en De Leempt te Utrecht. Lit: De Jong, Het vrije boek..., 396. Nadruk van het boek uit 1841 met 32 van de oorspronkelijke 42 karakterschetsen. In deze nadruk werden gravures uit de oorspronkelijke uitgave herdrukt. Opgedragen aan koningin Wilhelmina, “tijdelijk te Londen”. Prijs: € 90 Nr.: R0806 Auteur/reiziger: Nederlanden, De Auteur: Nederlanden, De De Nederlanden, Karakterschetsen [...]. ‘s Gravenhage 1841 reprint in Kramers Pocketreeks, Den Haag, 1963 Ing., 196 p. De teksten werden “herzien” door Johan van Nieuwenhuizen.

Prijs: € 5 Nr.: R0807 Auteur/reiziger: Nederlanders door Nederlanders geschetst Auteur: Nederlanders door Nederlanders geschetst Zie: Hageman Jr, H.H. e.a. Prijs: € Nr.: R0808 Auteur/reiziger: Nederlandsch A B Boek Auteur: Nederlandsch A B Boek Het Nederlandsch A B-Boek; behelzende in het kort voor de jeugd alle de voornaamste merkwaardigheden onzes vaderlands, van deszelfs opkomst af tot heden toe. Met platen en een kaartje van het Koningrijk der Nederlanden, ‘s Gravenhage: Wed. J. Allart & Comp., 1823 12º: geb. in half linnen, 36 + 311 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Saalmink p. 1336; Waller 11; Huiskamp N18; Forum Cat 100-3012; Atlas van Stolk 28; Scheepers II 996; Muller 1073 Schoolboek betreffende de geschiedenis en aardrijkskunde van het nieuwe koninkrijk, in de trant van het ‘Vaderlandsch A B Boek’ van Swildens en het ‘Stadhouderlyk A B Boek’ van de orangisten. Alfabetisch worden een groot aantal onderwerpen behandeld. Zo zijn er hoofdstukjes over de verschillende provincies en over ‘s Gravenhage, Rotterdam en Amsterdam. Het boek is fraai geïllustreerd met titelvignet door P. Velijn, 6 platen met ieder 4 gravures en een handgekleurde uitslaande kaart van het koninkrijk in 1823. De 24 gravures op de 6 platen tonen onder andere Brielle, een boekdrukkerij, de Zaan, de Hofvijver in Den Haag, de Kweekschool voor Zeevaart in Amsterdam, een vergadering van ‘t Nut, turfgraven, walvisvaart en Frederiksoord. Prijs: € 475 Nr.: R0809 Auteur/reiziger: Nederlandsche Auteur: Nederlandsche Nederlandsche tafereelen of eene keurige verzameling van 900 fraaije gezigten van steden, dorpen, sloten, oudheden, adellijke huizen, hofsteden, kerken, torens, poorten, gestichten en veele andere aanzienlijke stads- en landsgebouwen in en omtrent de zeven vereenigde Nederlandsche Provintien. 9 dln. in 3 bdn. Amsterdam etc.: J. de Groot en G. Warnars etc., 1792 Gebonden in drie halfleren banden, 24 p. en 904 gravures. Goed exemplaar. Lit: Van der Meulen, p. 37 (de uitgave 1745-1774), Tiele 1035. Tweede uitgave onder een iets andere titel van het tussen 1745 en 1774 in negen delen verschenen ‘Het verheerlijkt Nederland of kabinet van hedendaagsche gezigten [...] dienende tot opheldering der beschrijvinge van de Tegenwoordigen Staat der Vereenigde Nederlanden’. De 904 gravures zijn van H. Spilman (1721-1784), naar tekeningen van Cornelis Pronk (1691-1759), Abraham de Haen (17071748) en Jan de Beyer (1703-ca. 1785). De prenten zijn meestal 7x10 cm., en zijn midden boven genummerd. Sommige zijn groter en uitvouwbaar. Prijs: € 9000 Nr.: R0810 Auteur/reiziger: Nederlandsche schippers-almanak Auteur: Nederlandsche schippers-almanak Nederlandsche schippers-almanak. Koninklijke Nederlandsche Motorbootclub, 1934. Geb., 352 p., ill. Informatie voor watertoeristen over Nederlandse dorpen en steden aan het water gelegen. Met uitslaande gekleurde kaart van Krammer en Volkerak; Delfland-Schieland-Krimpenerwaard; Vlaardingen; Schiedam. Prijs: € 45

Nr.: R0811 Auteur/reiziger: Nederlandsche schippers-almanak Auteur: Nederlandsche schippers-almanak Nederlandsche schippers-almanak. Koninklijke Nederlandsche Motorbootclub, 1936. Geb., 352 p., ill. De uitslaande, gekleurde kaart betreft: Hollands Noorderkwartier - Waddenzee - Ysselmeer; Hollands Diep; Den Helder. Prijs: € 45 Nr.: R0812 Auteur/reiziger: Neem Auteur: Neem Neem en lees! Een gesprek op den spoortrein van Arnhem naar Deventer over de trappisten, Tilburg: drukkerij R.K. jongens-weeshuis, 1884 Ing., 13 p. Betreft voornamelijk het gesprek tussen een koopman uit Amsterdam en een trappist. De tekst is ondertekend: “Abdij te Achel, fr. Bernardus-Maria, abt”. Prijs: € 15 Nr.: R0813 Auteur/reiziger: Nemnich, Philipp Andreas Auteur: Nemnich, Philipp Andreas Tagebuch einer der Kultur und Industrie gewidmeten Reise, delen I en II, Tübingen: J.G. Gotta’schen Buchhandlung, 1809. Gebonden in één band, 6+517 p. Lit: Jacobsen Jensen 235 (deel III en IV) Nemnich (1764-1822), Duits schrijver en samensteller van lexica op het gebied van handel en nijverheid, bezocht tussen mei en november 1808 voornamelijk steden in het tegenwoordige Duitsland, maar ook Maastricht, Sint-Pietersberg en Vaals. In de tekst betreffende Maastricht onder andere een beschrijving van aldaar vervaardigde lantaarns onder de naam Photoperiphores catadioptriques. De industrie vormt de hoofdzaak in Nemnichs dagboek. Jacobsen Jensen noemt deel III en IV van het Tagebuch, eveneens verschenen te Tübingen in 1809, met veel meer informatie over Nederland. Prijs: € 125 Nr.: R0814 Auteur/reiziger: [Neny, le Comte P.M. de] Auteur: [Neny, le Comte P.M. de] Mémoires historiques et politiques des Pays-Bas Autrichiens, dédiés à l’Empéreur [Joseph II]. Met: Supplement, Neuchatel: Fauche, Favre & Co., 1784. Gebonden in half leer, 8 + 429 + 37 p. Exemplaar met de naam Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard te Gent. Lit: Barbier III, p. 227. Geschiedenis en état présent van de Zuidelijke Nederlanden, met aandacht voor grensgebieden in Brabant en Limburg. Deze eerste druk verscheen anoniem. In hetzelfde jaar werd een tweede druk gepubliceerd, in twee banden, met de naam van de auteur. Prijs: € 80 Nr.: R0815 Auteur/reiziger: Nerval, Gérard de Auteur: Nerval, Gérard de Les fêtes de Hollande. Haarlem: Enschedé, 1955. Gebonden in met marmerpapier beplakt karton, 48 p. Mooi exemplaar. De Franse letterkundige Gérard de Nerval (pseudoniem voor Gérard Labrunie, 1808-1855), onder meer auteur van de beroemde ‘Voyage en Orient’, bezocht minstens tweemaal ons land, namelijk in

1844, samen met zijn vriend Arsène Houssaye en in 1852. Verslagen van deze reizen werden gepubliceerd in Franse periodieken als ‘Le diable à Paris’ en ‘Revue des Deux Mondes’. In dit fraaie boekje, met een nawoord van H. de la Fontaine Verwey een aantal passages van De Nerval over Nederland: Rotterdam, Den Haag (kermis), Amsterdam (Rembrandt-feest), Zaandam en Broek. Prijs: € 35 Nr.: R0816 Auteur/reiziger: Netherlands Auteur: Netherlands Netherlands. October 1944. Naval Intelligence Division. [Londen], 1944. Gebonden in linnen, 16+756 p., ill. Deel uit de ‘Geographical Handbook Series’, een uitgave van het Engelse leger. “For official use only”, dus in een beperkte oplage verschenen. De hoofdauteurs waren S.T. Bindorff, G.R. Crone en F.W. Morgan. Het boek behandelt alle aspecten van Nederland, met nadruk op militair interessante zaken als havens en wegen. Het boek heeft meer dan 100 kaarten en tabellen. Prijs: € 75 Nr.: R0817 Auteur/reiziger: Netscher, Frans Auteur: Netscher, Frans Langs Holland’s stroomen. Tekst van Frans Netscher. Illustraties van K. Sluyterman. ‘s-Gravenhage: M. Nijhoff, 1900. 4º: Gebonden in moderne halfleren band (met behoud van de oorspronkelijke schutbladen), 12 + 55 p., ill. Reclame-uitgave van de rederij Fop Smit, met beschrijving van de Merwede, Noord, Nieuwe Maas, Waterweg, Kralingse veer, Dordrecht, Biesbosch, Bergsche veld. Met dienstregeling 1900 voor de route Rotterdam-Dordrecht-Gorinchem v.v. Prijs: € 90 Nr.: R0818 Auteur/reiziger: Neueste Auteur: Neueste Neueste Länder- und Völkerkunde. Ein geographisches Lesebuch für alle Stände. Sechster Band: Holland und Westphalen, mit Charten und Kupfern, Praag: Diesbach, 1809 Gebonden in half leer, 232 p., ill (12 gravures) Lit: Niet in Lipperheide Het anoniem verschenen boek bevat twee afdelingen. In de eerste algemene informatie over ons land met veel aandacht voor handel en industrie, wetenschap, zeden e.d. In de tweede afdeling komt de topografie van ons land aan de orde. Het boek is fraai geïllustreeerd. In de eerste plaats met een grote gegraveerde kaart van ons land met Oost-Friesland, ontworpen door Fr. W. Streit naar A. Stieler, gedateerd Praag 1809, 50 x 60 cm, met handgekleurde provinciegrenzen. Voorts een plattegrond van Amsterdam, een plaat met zes afbeeldingen van klederdrachten, een handgekleurde plaat met afbeeldingen van een jager, een grenadier, een cavallerist en een infanterist, het koninkrijkswapen, gezicht op Amsterdam vanaf het IJ, het paleis op de Dam, Felix Meritis, het interieur van de beurs, het Czaar Peterhuisje, gezicht op Utrecht en de Pyramide bij Zeist. Prijs: € 495 Nr.: R0819 Auteur/reiziger: [Neuman, Jan Christoffel] Auteur: [Neuman, Jan Christoffel] ‘s Gravenhage, een leesboek voor de vaderlandsche jeugd; ten dienste van de hoogste klasse der lagere school, ‘s Gravenhage: J.M. van ‘t Haaff, 1858 Ing., [4] + 108 p. Lit: Frederiks & Van den Branden p.545; NNBW IX, 713 J.Ch. Neuman (1805 - 1891) was hoofdonderwijzer in ‘s Gravenhage en schreef behalve dit boekje een aantal historische romans onder het pseudoniem A. van den Amstel. Het boekje over Den Haag bevat

onder andere een wandeling door de stad en door de omstreken: Huis ten Bosch, Voorburg, Hoekenburg, Arendsburg, Hofwijk, Leidsendam, Rijswijk, Nieuwburg en Scheveningen. Prijs: € 125 Nr.: R0820 Auteur/reiziger: N[euyes], J[an] Auteur: N[euyes], J[an] Beschrijvingh van Batavien, haer gedeelte aen dees zijde des Rhijns genaemt Zuid en Noord-Hollandt, Amsterdam: W. v. Beaumont, 1666 Geb. in perkamenten stempelbandje uit de tijd, [8] + 77 p. Titelpagina en laatste pagina gerestaureerd, kort afgesneden. Lit: Van Doorninck 293; Frederiks & Van den Branden 545; Van der Aa, Biogr. Wdbk XIII 160 Neuyes is een vrij onbekende dichter uit het midden van de 17e eeuw die in 1666 deze berijmde topografie van Holland publiceerde. In 1729 en 1739 zouden nog een tweede en een derde vermeerderde en geïllustreerde druk verschijnen, nu onder zijn volle naam. Van zijn hand verschenen ook enkele toneelstukken: ‘Eneas of Vader des Vaderlands’ (1664) en ‘De gewroken Lucretia’ (1669). De ‘Beschrijvingh van Batavien’ heeft een drempelvers door J. Koenerding. De berijmde beschrijving behandelt onder andere Katwijk (Huis te Britten), ‘t Gooi, Dordrecht, Haarlem, Delft, Leiden, Amsterdam, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Schiedam, Schoonhoven, Brielle, Naarden, Muiden, Den Haag, ‘t IJ. In een tweede gedeelte volgen Enkhuizen, Hoorn, Alkmaar, Edam, Monnickendam, Purmerend, Medemblik en enkele dorpen. Tot slot worden de graven van Holland bezongen. Prijs: € 375 Nr.: R0821 Auteur/reiziger: “Nicolas, Alfred” Auteur: [Grandgagnage, François Charles Joseph] Voyages et aventures de M. Alfred Nicolas au Royaume de Belgique, par Justin ***, 2 delen, Brussel: Leroux, 1835. Half groen marokijn, 286 + 288 p. Mooi exemplaar De Luikenaar François Charles Joseph Grandgagnage (1797-1877) publiceerde in 1835 onder het pseudoniem Justin *** een parodie op de toenmalige Franse “romantiques frénétiques”, zoals Nodier en Sue, in een taal die hij zelf “gallo-waals” noemde. De “reizen” van Alfred Nicolas spelen zich af in België, o.a. in Brussel, Waterloo, kasteel Mielmont, Namen, Dinant, Han en Luik. Onder hetzelfde pseudoniem publiceerde hij tussen 1858 en 1872 in 5 deeltjes een vervolg ‘Le Congrès de Spa. Nouveaux voyages et aventures de M. Alfred Nicolas au Royaume de Belgique’. Prijs: € 175 Nr.: R0822 Auteur/reiziger: Niemeyer, A.H. Auteur: Niemeyer, A.H. Waarnemingen op reizen in en buiten Duitschland, met herinneringen van merkwaardige levensgevallen en tijdgenooten in de laatste vijftig jaren. Uit het Hoogduitsch, 5 delen, Haarlem: Wed. A. Loosjes Pz., 1821-1827 Geb. in 5 halflinnen banden, 24 + 381 + 16 + 468 + 20 + 375 + 16 + 432 + 16 + 548 p., ill. Van één der banden scharnier los, verder mooie set. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen; Saalmink p. 1347 Complete set van de Nederlandse vertaling van ‘Beobachtungen auf Reisen in und ausser Deutschland’ vertaald door B. Rusburg te Hengelo. De vijf delen behandelen drie reizen: deel I en II Reis naar Engeland in het jaar 1819, deel III: Reis door een gedeelte van Westfalen en Holland in het jaar 1806, deel IV en V Reis mijner wegvoering naar Frankrijk in den jare 1807. Deze drie reizen zijn op zichzelf in één of twee delen compleet. August Hermann Niemeyer (1754-1828) was godgeleerde, beroemd pedagoog en hoogleraar te Halle. Zijn reisverhalen zijn doorspekt met notities over opvoeding en onderwijs. $Deel I en II, Haarlem 1821-1822: Reis naar Engeland in het jaar 1819. De reis ging vanuit Halle en beschrijft op de pp. 64-80 ons land: Dollard, Delfzijl, Groningen, Gorredijk, Lemmer, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Rotterdam, Nieuwesluis en Hellevoetsluis. Diverse

opmerkingen over onderwijs en godsdienst. De twee delen zijn geïllustreerd met twee titelgravures en 3 platen, waaronder één handgekleurd, alle met Engelse gezichten. $Deel III, Haarlem 1824: Reis door een gedeelte van Westfalen en Holland, in het jaar 1806. In de zomer en het najaar van 1806 bezocht Niemeyer in ons land: Zevenaar, Arnhem, Zeist, Utrecht, Maarssen, ‘s Graveland, Amsterdam, Buiksloot, Broek, Zaandam, Haarlem, Leiden, ‘s Gravenhage, Delft, Rotterdam, Oudewater, Tiel, Nijmegen en Venlo. Het boek is geïllustreerd met een gravure van Felix Meritis op de titel en twee platen: het grafmonument voor Willem I te Delft en het standbeeld voor L.J. Koster. $Deel IV en V, Haarlem 1825-1827: Reis mijner wegvoering naar Frankrijk, in den jare 1807. Veel over Parijs. Geen bezoeken aan ons land. Deze delen zijn geïllustreerd met twee titelgravures en drie platen met Franse gezichten en een plattegrond van de Tuillerieën. Prijs: € 550 Nr.: R0823 Auteur/reiziger: Niemeijer, A.H. Auteur: Niemeijer, A.H. Waarnemingen op reizen in en buiten Duitschland, met herinneringen van merkwaardige levensgevallen en tijdgenooten in de laatste vijftig jaren, uit het Hoogduitsch, deel I en II: Reis naar Engeland in het jaar 1819, Haarlem: Wed. A. Loosjes Pz., 1821-1822 Ing., 24+381+16+448 p., ill. Omslagen beschadigd, hier en daar watervlekken. Naam eerste eigenaar op schutblad: Jan Hannema (die de twee delen kocht voor f 3.14.--). Lit: Niet bij Jacobsen Jensen; Saalmink p. 1347. Deel I en II van de vijfdelige ‘Waarnemingen op reizen in en buiten Duitschland’, doch hierbinnen een zelfstandig geheel vormend. Prijs: € 225 Nr.: R0824 Auteur/reiziger: Niemeyer, August Hermann Auteur: Niemeyer, August Hermann Beobachtungen auf einer Reise durch einen Theil von Westphalen und Holland, nebst Erinnerungen an denkwürdige Lebenserfahrungen und Zeitgenossen in den letzten fünfzig Jahren. Halle: Buchhandlung des Waisenhauses, 1823. Half leer, 12 + 378 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 233, Van der Meulen p. 29. Derde deel van de serie ‘Beobachtungen auf Reisen in und ausser Deutschland’. Dit deel is op zichzelf compleet. Het boek heeft op het titelblad een vignet met het Amsterdamse stadhuis. Een tekstillustratie op p. 127 toont Felix Meritis. Voorts zijn er drie platen buiten de tekst: de standbeelden van L.J. Coster en Erasmus en een plaat met de portretten van Erasmus en Grotius. Aan het slot van het boek een prospectus (2 p.) van het Konigliches Paedagogium van Niemeyer, te Halle, d.d. 1823. Prijs: € 275 Nr.: R0825 Auteur/reiziger: Niemeyer, August Hermann Auteur: Niemeyer, August Hermann Beobachtungen auf einer Reise durch einen Theil von Westphalen und Holland, nebst Erinnerungen an denkwürdige Lebenserfahrungen und Zeitgenossen in den letzten fünfzig Jahren. 2e druk. Halle: Buchhandlung des Waisenhauses, 1824. Gebonden in origineel karton, 12 + 378 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 233, Van der Meulen p. 29. Ongewijzigde herdruk, met dezelfde illustraties en met hetzelfde prospectus, dd 1823. Prijs: € 225 Nr.: R0826 Auteur/reiziger: Auteur:

Niemeyer, A.H. Niemeyer, A.H.

Waarnemingen op eene reize door een gedeelte van Westfalen en Holland in 1806, met herinneringen van merkwaardige levensgevallen en tijdgenooten in de laatste vijftig jaren, uit het Hoogduitsch. Haarlem: Wed. A. Loosjes Pz., 1824. Gebonden in halflinnen, 20+375 p. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen; Saalmink, p. 1347; Bodel Nijenhuis 266 (met jaartal 1827, het jaar waarin het 5de deel verscheen). Derde deel van de ‘Waarnemingen op reizen in en buiten Duitschland’. Op zichzelf compleet. Prijs: € 225 Nr.: R0827 Auteur/reiziger: Niemeyer, A.H. Auteur: Niemeyer, A.H. Travels on the continent and in England, translated from the German. Londen: R. Phillips, 1823. Ing., 8+104 p. Mist omslag. Deel uit ‘Voyages and Travels’ No. 49, Vol. 9. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen. Engelse vertaling van de reis naar Engeland uit 1819. Prijs: € 65 Nr.: R0828 Auteur/reiziger: Nieuwe Auteur: Nieuwe De nieuwe tarieven der Spoorwegen, zooals die 1 Januari 1911 met afschaffing van de retourbiljetten zullen worden ingevoerd, benevens volledige afstandswijzer in kilometers tusschen ruim 500 stations der S.S., H.IJ.S.M., N.C.S. en N.B.D.S. onderling, Den Haag, [1910] Ing., 84 p. Vele regelingen met betrekking tot het reizen per trein. Prijs: € 20 Nr.: R0829 Auteur/reiziger: Nieuwenkamp, W.O.J., en J.G. Veldheer Auteur: Nieuwenkamp, W.O.J., en J.G. Veldheer Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee. Haarlem: Erven F. Bohn, 1897. Groot 4º, ing., orig. omslag van perkamentpapier; (4)+49 p., ill. Lit: Braches 971109*. Omslag, titelpagina, randversieringen en kapitalen zijn gedrukt van houtblokjes, gesneden door Veldheer. De topografische gezichten zijn gedrukt van zincografieën naar de tekeningen door Nieuwenkamp en Veldheer. W.J. Tuyn verzorgde de tekst bij Edam en Monnickendam. De paginagrote afbeeldingen zijn van Monnickendam (4x), Edam (4x), Hoorn (4x), Enkhuizen (6x) en Medemblik (2x). In 1900 werd een vervolg gepubliceerd: ‘Oude Hollandsche dorpen aan de Zuiderzee’, zie in deze catalogus onder Veldheer. Beide delen samen kwamen in 1901 in Engelse vertaling ( zie hieronder) en in 1902 in Duitse vertaling (zie bij Veldheer en Tuyn, hieronder). Prijs: € 135 Nr.: R0830 Auteur/reiziger: Nieuwenkamp, W.O.J., J.G. Veldheer, W.J. Tuyn Auteur: Nieuwenkamp, W.O.J., J.G. Veldheer, W.J. Tuyn Old Dutch towns and villages of the Zuiderzee. Londen-Philadelphia: Fisher Unwin/Lippincott, 1901. Groot 4º, gebonden in linnen stempelband; 16+160 p., ill. Vertaling van ‘Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee’ en ‘Oude Hollandsche dorpen aan de Zuiderzee’, uit resp. 1897 en 1900. Met alle platen van Nieuwenkamp en Veldheer. Deze Engelse editie is voorzien van een nieuwe “introduction” door W.D., waarin de Zuiderzee in een internationaal kader wordt geplaatst. Prijs: € 175 Nr.: R0831

Auteur/reiziger: [Nisard, Desiré] Auteur: [Nisard, Desiré] Promenades d’un artiste. Bords du Rhin, Hollande, Belgique, avec 26 gravures d’après Stanfield et Turner, Parijs: Renouard, [1835/1836] Gebonden in half marokijn, [6] + 408 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Barbier III p.1082 (met een iets andere titel); Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) I p.372-373 De pagina’s 280-334 betreffen Nederland: Kleef, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Den Haag, Rijswijk, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam. Het boek bevat 26 paginagrote staalgravures buiten de tekst; voor wat betreft ons land: Rotterdam, Moulin près la Haye en Scheveningen. Jean Marie Napoléon Desiré Nisard (1806-1888) was een Frans literair criticus, hoogleraar aan de Sorbonne en inspecteur-generaal van het onderwijs. De ‘Promenades...’ worden veelal aan hem toegeschreven. Er zou nog een vervolgdeel verschijnen: ‘Tyrol, Suisse, Nord de l’Italie’ (1836). De prenten uit het “Hollandse” deel werden in 1833 gebruikt in het boek van Leitch Ritchie, zie hierachter. Prijs: € 250 Nr.: R0832 Auteur/reiziger: Nono [= J.B. Uges] Auteur: Nono [= J.B. Uges] Per Gazelle door ons land. Dieren: Gazelle Rijwielfabriek, [1931]. Ing., (28) p., ill. Mooi gedrukte propaganda-uitgave van de fietsenfabriek Gazelle, met een reisverhaal door Nederland in de vorm van een komisch gedicht. Illustraties en versiering door André Vlaanderen. Achterin een prijslijst van fietsen en banden, gedateerd 1931. Uges publiceerde onder pseudoniem Nono in de jaren 1927-1950 onder meer voor de Gazelle-fabrieken. Prijs: € 30 Nr.: R0833 Auteur/reiziger: Noothoorn, A.E. van Auteur: Noothoorn, A.E. van Reizen en lotgevallen van Karel de Man in Nederland. Amersfoort: W.J. van Bommel van Vloten, [1846]. Geb., 14+160 p., ill. Mooi exemplaar. De auteur schreef ook andere boeken in “eene soort van bibliotheek der aardrijkskunde voor jonge lieden uit den meer gegoeden stand”, onder andere over Oost-Indië, West-Indië en Rusland. In verhalende vorm worden in dit aan Nederland gewijde deeltje besproken: Amsterdam, Halfweg, Haarlem, Zaandam, Alkmaar, Beemster, Hoorn, Stavoren, Harlingen, Leeuwarden, Groningen, Drenthe, Assen, Coevorden, Zwolle, Kampen, Deventer, Zutphen, Roozendaal, Arnhem, Elst, Nijmegen, Grave, Den Bosch, Maastricht, Luxemburg, Breda, Vlissingen, Hellevoetsluis, Geervliet, Vlaardingen, Schiedam, Rotterdam, Delft, Den Haag, Gouda, Utrecht. Het boek is geïllustreerd met negen, deels uitvouwbare houtgravures: Delft, Alkmaar, Stavoren, hunnebed in Drenthe, Zwolle, Den Bosch, Maastricht, St.-Pietersberg en Rotterdam. Prijs: € 295 Nr.: R0834 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: Hellwald, F. von Prijs: € Nr.: R0835 Auteur/reiziger: Auteur:

Nordland-Fahrten Nordland-Fahrten

Nouveau Nouveau

Nouveau guide des voyageurs du Rhin de Rotterdam à Bale, Brussel, “office de chemins de fer”, [ca. 1840] Origineel karton, 48 p., ill. (uitvouwbare kaart, 110 x 16 cm) Gegraveerd panorama van de Rijn van Rotterdam tot Bazel (door H. Gérard te Brussel), met de wegen en spoorwegen aan beide oevers. Voorts met gegraveerde gezichten van het “Siebengebirg” en de kathedraal van Straatsburg. In de tekst bijzonderheden over de verschillende steden langs de route. Ten noorden van Dusseldorf waren nog geen spoorwegen. Prijs: € 225 Nr.: R0836 Auteur/reiziger: Numan, Hermanus Auteur: Numan, Hermanus Vierentwintig printtekeningen met couleuren, verbeeldende Hollantsche buitenplaatzen, met derzelver beschrijvingen, na het leven getekent en in plaat gebracht door H. Numan, Amsterdam: 1797 / Vingtquatre vues des maisons ..., Amsterdam 1797. 4º oblong, geb. in marokijn, 24 platen en 13 (van 14) bladen tekst. Prachtig exemplaar. Lit: Nijhoff/Van Hattum 217; Landwehr, Col. 381 Zeer zeldzaam plaatwerk van de kunstenaar Hermanus Numan (Ezinge 1744 - Amsterdam 1820), bestaande uit: 24 handgekleurde gravures in aquatint van de volgende buitens: Elswoud (Overveen, 1 plaat), Karssenhof (Ouderkerk, 1 plaat), Velzerbeek (Velsen, 2 platen), Overholland (Vecht, 2 platen), Hofwerk (Breukelen, 1 plaat), Rupelmonde (Nieuwersluis, 1 plaat), Oosterduin (Overveen, 2 platen), Het Klooster (Heemstede, 2 platen), Schaffelaar (Barneveld, 2 platen), Boekenrode (Aerdenhout, 2 platen), Voorland (Watergraafsmeer, 2 platen), Trompenburg (‘s Graveland, 2 platen), Waterland (Velsen, 2 platen), Oud-Berkenrode (Heemstede, 2 platen). $Bij elk van de 14 buitens behoort een dubbel tekstblad met beschrijving, aan één zijde in het Frans en aan de andere zijde in het Nederlands. Van deze tekstbladen mist het blad van De Schaffelaar (toegevoegd in fotokopie). Ons exemplaar is uitgebreid met een originele aquarel, van de hand van Numan, van het “Gotisch gebouw en brug, op Velser-beek”. Voorts is bijgebonden het “zeer zeldzame” (Nijhoff/Van Hattum) prospectus voor het werk. $De prenten zijn gesigneerd “H. Numan ad. viv. del. et fec.”, sommige hebben jaartallen (1793, 1794, 1796 en 1797) en het adres “Amsterdam by den auteur en de konsthandelaars I. Iver en I.W. Smit te bekoomen”. Het is het eerste Nederlandse topografische werk met gekleurde platen in aquatint. Prijs: € 12.500 Nr.: R0837 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Geldersch arkadia, of Wandeling over Biljoen en Beekhuizen, Arnhem: P. Nijhoff, 1820 Ing., 48 p. Lit: Saalmink p. 1382 Eerste druk (2e 1821, 3e 1825) van Nijhoffs boekje over Biljoen en Beekhuizen. In een “Aanhangsel” vermeldt de auteur een groot aantal citaten uit letterkundige werken die door de eigenaar van Biljoen, J.F.W. baron van Spaen, geschikt bevonden waren om wandelaars in de stemming te brengen van de plek waar men zich op het landgoed bevond. Van Spaen had de spreuken en dichtregels op bordjes ter plekke aangebracht, maar ze werden steeds “vernield en afgerukt”. Daarna bood hij ze aan in een boek dat de wandelaars op hun tocht konden meenemen, maar ook dit was mislukt door de “aanstootelijke en onbetamelijke aanteekeningen welke men dikwijls in hetzelve verspreid vond”. Daarom nu dit gidsje. Prijs: € 90 Nr.: R0838 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Geldersch arkadia, of Wandeling over Biljoen en Beekhuizen. Et in Arcadia ego. 3e druk. Arnhem: P. Nijhoff, 1825 Ing., 52 p., ill.

Lit: Saalmink p.1382 Derde druk, nog met de letterkundige citaten. Op de titelpagina een gravure van het kasteel Biljoen bij maanlicht door B.W. Dietz naar A. Godefroy, met op een bankje baron Van Spaan, genietend van zijn uitzicht, met boven de afbeelding zijn spreuk “Et in Arcadia ego”, de slagzin van de nieuwe natuurbeleving. Prijs: € 125 Nr.: R0839 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Wandelingen in een gedeelte van Gelderland, of geschiedkundige en plaatsbeschrijvende beschouwing van de omstreken der stad Arnhem. Arnhem: Paulus Nijhoff, 1820. Gebonden in later halfleer; 8+151 p. Rug ontbreekt. Lit: Bodel Nijenhuis 766, Saalmink p. 1382. Eerste druk van een succesvol gidsje voor de omstreken van Arnhem. In 1814 kreeg I.A. Nijhoff (1795-1863) van de gouverneur van Gelderland consent voor het vervaardigen van een topografische kaart van de streek rond Arnhem. Deze, aldus het juni 1820 gedateerde voorbericht van het boekje, zou in 1820 het licht zien, getekend door G.J. Dibbets en gegraveerd door Van Baarsel. De kaart was aanleiding tot het schrijven van dit boekje, zodat men met kaart en boekje de “meest aanlokkende wandelingen” zou kunnen maken. Prijs: € 135 Nr.: R0840 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Wandelingen in een gedeelte van Gelderland [...]. 3de verbeterde en vermeerderde druk. Arnhem: Paulus Nijhoff, 1824. Gebonden in modern kunstleer; 8+164 p., ill. De eerste pagina’s en de plaat gerestaureerd. Lit: Saalmink p. 1382. Nadat in 1821 een door C.A.A. Buddingh vermeerderde tweede druk, met illustratie, was verschenen, kwam in 1824 de derde druk van de persen. Het boekje is geïllustreerd met een gravure door J.C. Bendorp naar A. Schelfhout, “Gezigt op den Rijn van de hoogten buiten de Rijnpoort te Arnhem”. In het Voorberigt schrijft Nijhoff dat de eerste druk “binnen weinige maanden” was uitgeput en dat hij voor deze derde oplage de tekst aanzienlijk verbeterde en omwerkte. De kaart die in de eerste druk beloofd was, “voldoet ten volle aan de algemeene verwachting ten opzigte harer juistheid en sierlijke uitvoering en doet zich bestendig, nevens dit boekje, aan een aantal wandelaars, als eenen uitmuntenden leidsman door deze streken, kennen.” Prijs: € 95 Nr.: R0841 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Wandelingen in een gedeelte van Gelderland [...]. 4de verbeterde en vermeerderde druk. Arnhem: Paulus Nijhoff, 1828. Origineel karton; 8+167 p., ill. De prent met “foxing”. Lit: Saalmink, p. 1383. Opnieuw herziene druk, vooral in verband met het verleggen van wegen, het uitbreiden van sommige plaatsen en andere veranderingen. Prijs: € 95 Nr.: R0842 Auteur/reiziger: Auteur:

[Nijhoff, Isaac Anne] [Nijhoff, Isaac Anne]

Wandelingen in een gedeelte van Gelderland [...]. 5de verbeterde druk. Arnhem: Is. An. Nijhoff, 1836. Origineel karton; 6+158 p., ill. Prijs: € 95 Nr.: R0843 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Arnhem en zijne omstreken. Arnhem: Is. An. Nijhoff en Zoon, [1854]. Ing., 2+94 p., ill. Omslag en rug wat gebruikt. Lit: Brinkman, 1850-1882, p.854 Na de vijfde druk in 1836 van de ‘Wandelingen in een gedeelte van Gelderland [...]’ besloot de auteur dat de regio te veel veranderd was voor een zesde druk van het oude boekje. Hij schreef daarom een nieuwe gids met andere wandelingen en minder uitweidingen over de historie van de bezochte plaatsen. In plaats van het Rijngezicht is nu als illustratie een plattegrond van de stad Arnhem opgenomen (litho P.W. van de Weijer). Prijs: € 95 Nr.: R0844 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne, cf.] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne, cf.] Arnhem in 1855, naar waarheid geschetst door Een katholiek Nederlander, Nijmegen: Langendam & Comp., [1855] Ing., 16 p. Rugje geplakt. Lit: Niet in Van Doorninck en De Kempenaer. Kritiek van rooms-katholieke zijde op Nijhoffs ‘Arnhem en zijne omstreken’ uit 1854: “Indien Utrecht op den naam van onverdraagzaamste stad van Nederland aanspraak maken kan, zal voorzeker aan Arnhem den tweeden rang behooren toegekend te worden”. Prijs: € 48 Nr.: R0845 Auteur/reiziger: [Nijhoff, Isaac Anne] Auteur: [Nijhoff, Isaac Anne] Statistieke beschrijving van Gelderland, uitgegeven door de commissie van landbouw in dat gewest. Arnhem: Paulus Nijhoff, 1826. Gebonden in halfleer; 8+555 p., ill. Lit: Tiele 810, Bodel Nijenhuis 594. De auteur wordt in de voorrede genoemd. Zeldzaam werk waarin een uitvoerige aardrijkskundige beschrijving van de provincie. Van de vierde afdeling, “Toestand van den landbouw en der landhuishoudkunde” is een facsimile-reprint gemaakt. De overige afdelingen handelen over: ligging, natuurlijke gesteldheid, bevolking, nijverheid en koophandel, godsdienstige gezindheden, school- en armwezen en zeden. Het boek heeft twee uitvouwbare platen, B.W. Dietz scup., met aanzichten en plattegronden van Gelderse boerderijen. Prijs: € 275 Nr.: R0846 Auteur/reiziger: Nijhoff, Hendrina Hermina Auteur: N[ijhoff], W[outer] (red.) Met tante Mina op reis, 13-20 Junij 1852, met portret en afbeeldingen naar prenten uit dien tijd, voor familie en vrienden gedrukt. [Den Haag] 1929. Gebonden, 67 p., ill. Geschreven door de 19-jarige Hendrina Hermina Nijhoff (1833-1927), dochter van Mr. Isaac Anne Nijhoff, boekhandelaar te Arnhem. Samen met haar vader en oudere zuster Keetje bezocht zij Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem en Amsterdam. Prijs: € 45

Nr.: R0847 Auteur/reiziger: Nijland, G.J. Auteur: Nijland, G.J. Mijn land [reeks plaatjesalbums], Deventer: Bussink, 1928-1937 Gebonden, per deel 64 p., ill. In deze reeks plaatjesalbums van Jb Bussink te Deventer verschenen: I Overijssel 1928; II Gelderland 1929; III Zuid-Holland 1929; IV Friesland 1930; V Limburg 1931; VI Groningen 1932; VII NoordHolland 1933; VIII Drenthe 1934; IX Zeeland 1935; X Utrecht 1935 en XI Noord-Brabant 1937. Prijs: € 40 per deel Nr.: R0848 Auteur/reiziger: Ogier, Charles Auteur: Jacobsen Jensen, J.N. Hoe een Franschman ons land in 1636 zag, overdruk uit Onze Eeuw 1912 deel IV, pp. 97-115 Ing., 19 p. Lit: Jacobsen Jensen 39; Beckmann II 669-672 Charles Ogier (1595-1654) was secretaris van Claude de Mesmes, comte d’Avaux tijdens diens gezantschapsreis naar Polen en Skandinavië in 1634-1636. In het ‘Zeitschrift des westpreusischen Geschichtvereins’ 52 (1910) 199-273, werden zijn ‘Reiseeindrücke aus Danzig, Lübeck, Hamburg und Holland 1636. Nach dem neuentdeckten II. Teil von Charles Ogiers Gesandschaftstagebuch’ gepubliceerd, en door Jacobsen Jensen in 1912 naverteld. Ogier bezocht in ons land Harlingen, Leeuwarden, Buitenpost, Surhuizum, Grijpskerk, Groningen, Assen, Meppel, Zwartsluis, Genemuiden, Amsterdam, Leiden, Delft, Rotterdam, ‘s Gravenhage, Dordrecht, ‘s Gravendeel, Veere, Middelburg en Vlissingen. Hij bezocht in Amsterdam Bartolotti, de boekwinkel van Hendrik Laurentsz en Willem Blaeu en maakte kennis met Menasseh Ben Israel, J. Wicquefort en Gerard Vossius. Prijs: € 15 Nr.: R0849 Auteur/reiziger: Olivier, W.J. Auteur: Olivier, W.J. Nouveau tableau statistique, historique d’Amsterdam; ou conducteur général de l’étranger dans cette ville. Nouvelle edition, corrigée et completée jusqu’au l’etat actuel de la ville. Amsterdam: J. Guijkens, [1837]. Origineel linnen, (8) + 167 p., ill. Scharnieren iets gesleten, mist de losse kaart. Exlibris Barend de Ridder. Lit: Bodel Nijenhuis 1502 Olivier was “professeur de langues et de littérature modernes, de mathématiques, etc.” te Amsterdam. In het voorwoord bericht Guijkens dat hij de titel heeft overgenomen uit het fonds van de overleden E. Maaskamp, maar dat Maaskamps boekje uit 1817 zo verouderd was dat hij nu een geheel nieuwe gids publiceert. Het boekje heeft geen jaartal, maar moet qua tekst tussen 1835 en 1839 gedateerd worden en Brinkman geeft het jaartal 1837 dat dus correct zal zijn. In 1838 publiceerde Olivier een ‘Manuel des étrangers à Amsterdam’ (Bodel Nijenhuis 1501; Brinkman p.487). Het hier aangeboden gidsje van Amsterdam bevat 6 gravures door J. Plugger van de Oranje-Nassaukazerne; het stadhuis aan de Fluwelen Burgwal (Prinsenhof); de ronde Lutherse kerk; de kerk Geloof Hoop en Liefde aan het Singel; het Park; en de Willemssluis voor het Noord-Hollands kanaal. Deze zes gravures zijn aardig qua uitvoering en tonen weinig voorkomende stadsgezichten. Prijs: € 175 Nr.: R0850 Auteur/reiziger: Olivier, W.J. Auteur: Olivier, W.J. Manuel du voyageur en Hollande. Description physique, historique, politique et statistique des provinces et des villes, et endroits remarquables du royaume des Pays-Bas. Amsterdam: Frères Diederichs, [1841-1842].

Ing., 20+312 p., ill. Stempeltje op titelpagina “Carl Gustav”. Lit: Bodel Nijenhuis 304, niet in Brinkman; Landwehr, Col. plates, nr. 383. Het hier aangeboden boek geeft toeristische informatie over een groot aantal steden en dorpen, compleet met logementen etc. De charme ligt echter vooral in de illustraties: een door D. Veelwaard gegraveerde kaart van de Nederlanden, de provinciegrenzen met kleur afgezet, 9 aquatintgravures door Van der Meulen naar E. Maaskamp en door A. Lutz naar B.J. van Hove van het interieur van de Nieuwe Kerk te Delft, van Het Loo, van Paleis Soestdijk, van het grafmonument van Willem van Oranje te Delft, van het Mauritshuis in Den Haag, het badhuis te Scheveningen, het paviljoen van de koningin te Scheveningen, Paleis Noordeinde, het Paviljoen te Haarlem en voorts 5 handgekleurde stippelgravures van W. van Senus naar H. Greeven van meisjes te Alkmaar, West-Friesland, Purmerend en tweemaal uit Noord-Holland. De datering onder het voorwoord luidt: “Amsterdam, Mai 1841”. Bodel Nijenhuis dateerde het boek op 1842. Prijs: € 750 Nr.: R0851 Auteur/reiziger: [Ollefen, Lieve van] Auteur: [Ollefen, Lieve van] Vermaaklijk reisje van een gezelschap heeren en juffrouwen door Zuid-Holland, met XII kopere plaatjes. Amsterdam: J.B. Elwe, 1789. Gebonden in half perkament, 252 p., ill. Lit: Nijhoff/Van Hattem 261 (“zeer zeldzaam”); Jongenelen, Boekverboden, 206; Bossche Courant 1789, nr. 39; Buisman 1922; Knuttel, Verboden boeken, 343; Waller 1420; Mateboer 1502; M. Everard, ‘Lieve van Ollefen ...’, in: Achter slot en grendel p.207-221 Zeer zeldzaam, te Amsterdam, Den Haag en Haarlem verboden boekje van de broodschrijver Lieve van Ollefen (1749-1816). Voor het ‘Vermaaklyk reisje’ kreeg hij opdracht van Elwe om bij de door deze verworven plaatjes een verhaal te schrijven. Daartoe lardeerde hij toeristische informatie met maatschappijkritische gesprekken en verhalen. Zijn reizigers, twee dames en vier heren, betoonden zich zo wars van de conventionele moraal, dat het boek verboden werd wegens de daarin verkondigde “god onterende” stellingen (Jongenelen). Van Ollefen werd te Amsterdam wel verhoord, maar is verder ongemoeid gelaten. De twaalf fraaie prentjes zijn geëtst door K.F. Bendorp, zijn tussen de tekst afgedrukt en stellen voor: een schip bij de lantaarn van Edam, het veer te Sliedrecht, gezicht op Ysselstein, de Waterpoort in Ysselstein, het kasteel Heukelum, gezicht op Gorinchem, gezicht op Grave, schepen voor Willemstad, schepen bij Dordrecht, de trasmolen bij Dordrecht, de Dam en molen te Papendrecht en de glasblazerij te Dordrecht. Prijs: € 1100 Nr.: R0852 Auteur/reiziger: Ollefen, L. van Auteur: Ollefen, L. van De Nederlandsche Stad- en Dorp-beschrijver. Deel IV (Kennemerland). Amsterdam: H.A. Banse, 1796. Gebonden in halfleer, 14 p. inleiding en apart gepagineerde katerns, ill. Mooi exemplaar. Lit: Bodel Nijenhuis 178, Tiele 818. Tussen 1793 en 1801 verschenen acht delen van ‘De Nederlandsche Stad- en Dorp-beschrijver’, van de hand van L. van Ollefen en (vanaf deel 5) R. Bakker. Ieder deel bevat beschrijvingen (meestal een katern van 16 p.) van steden, dorpen en gehuchten, buiten de tekst geïllustreerd met ovale prentjes, ca. 7,5x9,5 cm., van de hand van Anna C. Brouwer en J.G. Visser, met eronder een kort gedichtje op de betreffende plaats. De delen hebben ook enkele kaarten. Het lag in de bedoeling om de gehele Republiek te behandelen, maar de verschenen acht delen betreffen alleen Noord- en Zuid-Holland en dan nog met uitzondering van West-Friesland en het Noorderkwartier. Lieve van Ollefen (1749-1816) was broodschrijver die over zeer veel onderwerpen publiceerde: kinderboeken, poëzie, politiek, toneel, etc. Volgens Nijhoff (220) overleed hij in het werkhuis. De beschrijvingen van de steden en dorpen in Holland zijn uiteraard voor een groot deel gebaseerd op vroegere schrijvers, maar geven voor tal van

plaatsen een aardig overzicht van de situatie rond 1800. Verder heeft Van Ollefen duidelijk een patriotse voorkeur, zodat de patriotse heldendaden van de beschreven dorpen en steden uitvoerig worden gememoreerd. Kostbaar zijn de delen van dit seriewerk vanwege de gravures, die veelal los verhandeld worden en waardoor complete delen zeldzaam zijn geworden. Het deel Kennemerland, dat hier wordt aangeboden, heeft 19 gravures van de volgende plaatsen: Haarlem, Akersloot, Uitgeest, Marken Binnen, Limmen, Heiloo, Heemskerk, Castricum, Groet, Wormer, Jisp, Oostzaan, Oostzaandam, Aalsmeer, Spaarndam, Heemstede, Bennebroek, Sloten en Sloterdijk; voorts een handgekleurde, uitslaande gegraveerde kaart van Kennemerland (van Schoorl tot en met Bennebroek). Prijs: € 1350 Nr.: R0853 Auteur/reiziger: Ollefen, L. van, en R. Bakker Auteur: Ollefen, L. van, en R. Bakker De Nederlandsche Stad- en Dorp-beschrijver. Extracten uit de 8 delen. Amsterdam: H.A. Banse, 17931801. Ca. 16 p. Zonder omslagen, zonder illustraties. Aanwezig: $Aalsmeer$Aarlanderveen / Beerendregt / Pulmot / Vrijenhoeve / Schoot$Abbenbroek$Akersloot$Alkemade / Oude Wetering / Kaag / Nieuwe Wetering / Rijpwetering/ Roelofarendsveen$Alphen / Rietveld$Ammerstol / Klein Ammers$Amstelland$Amstelveen / buurten onder Amstelveen / brand Amstelveen$Amsterdam$St. Anthonis-polder$Barendrecht / Carnisse$Bennebroek$Benthuizen / ‘t Hoogeveen$Bergambacht / ‘s Heer-aartsberg$Bergschenhoek / Terbruggen / Schiebroek / Cool$Berkel en Rodenrijs / De Tempel$Berkenrode$Berkenwoude / Achterbroek$Blaricum$Bleiswijk$Boekhorst / Hooge / Vrije en Laage$Bommel / Stad aan het Haringvliet$Boskoop / Zuidwijk$Bussum$Calslagen / Bilderdam$Capelle a.d. Yssel$Castricum$Charlois / Katendrecht$Cillaarshoek$Delfland$Delfshaven / Schoonderlo / Broek$Delft$Diemen$Diemer of Watergraafsmeer$Dordrecht$Dubbeldam$Esselikerwoude / Jacobswoude / Woubrugge$Gaasp / het Gein / Overvecht$Geervliet$Goedereede / OudenOostdyk$Gouda$Gouderak$Goudswaard$‘s Graveland$‘s Gravendeel / Leerambacht$’s Gravenhage$‘s Gravezande / Zandambacht / Hoenderland$Groet$Grijsoord / Oude en Nieuwe Tonge$Haarlem$Haastrecht / Vlist / Bonrepas$Heemskerk$Heemstede$‘s Heeraartsberg$Heerjansdam / Kijfhoek$Heer-Oudelandsambacht$Heiloo / Oesdom$Heinenoord / Godschalksoord$Herkingen$Hendrik Ido Ambacht / Oostendam$Hillegersberg / Bergschenhoek$Hoogmade$Hoogvliet$Huizen$Jisp$Katwijk / ‘t Zand$Kethel / Abtsrecht / Spaland / Babberspolder / Vlaardingerambacht$Klaaswaal$Koudekerk$Kralingen$Krimpen a.d. Lek$Krimpen a.d. Yssel$Kudelstaart / Proosdij St. Jan$Langeraar / Korteraar$Laren$Leiden$Leiderdorp$Leimuiden / Vriesekoop$De Lier$Limmen$De Lind / Grote en Kleine$Loosduinen / Eikenduinen$Maasdam$Maasland / Zouteveen$Maassluis$Marken Binnen / Dorregeest / Assum$Merwede$Middelburg (bij Boskoop)$Moerkapelle / Wilde Veenen$Monster / Poeldijk / Terheide$Moordrecht$Muiden$Muiderberg$De Mijl$Mijnsheerenland$Naaldwijk / Honselaarsdijk$Naarden$Nieuw Beyerland$Nieuwerkerk a.d. Yssel$Nieuwe Tonge$Nieuw Helvoet / Hellevoetsluis$Nieuwkoop / Noorden$Nieuwveen / Uiterbuurt / Woubrugge$Noordwijkerhout$Nootdorp / Nieuweveen / Hoogeveen$Numansdorp$Oegstgeest$Oostzaan$Oostzaandam$Oud Beyerland$Oudorp / Oude Nieuwland / West Nieuwland$Oudenhoorn$Ouderkerk a.d. Amstel$Ouderkerk a.d. Yssel$Oude Tonge$Oudshoorn / Gnephoek$Overschie$Pendrecht / Albrandswaard / Kyvelanden$Pernis$Piershil$Puttershoek$Pijnacker$Reewijk$Rhoon / Pendrecht$Ridderkerk$Rockanje / Schapengors / Quack$Rotterdam$Rozenburg$Rijnland$Rijnsaterswoude$Rijnsburg$Rijsoord / Strevelshoek$Rijswijk$Sassenheim$Scheveningen$Schiedam$Schieland$Schipluiden / Hodenpijl / St. Maartensrecht / Dorp$Schootervlieland / Schooterbosch / Hoogerwoerd / Zaanen$Sloten / Osdorp$Sloterdijk$Sluipwijk$Spaarndam$Stolwijk$Stormpolder$Strijen$Tedingerbroek$Uitgeest$Va lkenburg$Vlaardingen$Voorburg$Voorhout$Voorne en Putten$Voorschoten / Veur$Waddingsveen$Warmond$Wassenaar / Zuidwijk$Wateringen$Weesp$Weesperkarspel / Bijlmermeer$Westmaas$Westzaan$Wieldrecht$Wilsveen$Wormer / Oostknollendam$‘t Woud /

Groeneveld / Vrijeban / Hof van Delft$IJsselmonde$Zevenhoven / Noorden / Achttienhoven$Zevenhuizen$Zoetermeer / Zegwaard$Zoeterwoude$Zuid-Beyerland$Zuidland / Velgersdijk$Zwammerdam / Voshol $Zwijndrecht / Meerdervoort. Prijs: € 18 per stuk Nr.: R0854 Auteur/reiziger: Ollefen, L. van, en R. Bakker Auteur: Ollefen, L. van, en R. Bakker De Nederlandsche Stad- en Dorp-beschrijver, deel VII (Rhijnland) en deel VIII (Rhijnland), Amsterdam, H.A. Banse, 1799-1801, 2 delen, facsimilé-reprint, Zaltbommel: Europese Bibliotheekl, 1976 Geb. in 2 linnen banden, ill. Prijs: € 45 Nr.: R0855 Auteur/reiziger: Ollefen, L. van, en R. Bakker Auteur: Ollefen, L. van, en R. Bakker De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver. Een heruitgave van de prenten. Zaltbommel: Europese Bibliotheek, [ca. 1980?]. Gebonden, ongepagineerd, ill. Facsimiléherdruk van alléén de prenten uit de acht delen. Prijs: € 16 Nr.: R0856 Auteur/reiziger: Ollefen, L. van, en R. Bakker Auteur: Ollefen, L. van, en R. Bakker De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver in 204 gravures en 7 kaarten, facsimilé-reprint, z.pl., z.j. [ca. 1980?] Gebonden, ongepagineerd, ill. Facsimiléherdruk van alléén de prenten uit de acht delen. Prijs: € 20 Nr.: R0857 Auteur/reiziger: Ons Auteur: Ons Ons Nederland. Officieel orgaan en uitgave van de Algemene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, jrg. 1 (1917-18), 2 (1918-19), 3 (1919-20) en 5 (1921-22) 4º: Gebonden in 4 halfleren banden, 224 + 204 + 196 + 192 p., ill. Mooie exemplaren. Artikelen over toerisme in binnen- en buitenland, verenigingsnieuws, verslagen van vergaderingen, berichten van de plaatselijke VVV’s, mooi geïllustreerd en gedrukt op goed papier. Prijs: € 150 Nr.: R0858 Auteur/reiziger: Ons Auteur: Ons Ons eigen land. Maandblad voor het toerisme in Noord- en Oost-Nederland, zesde jaargang (1960), Assen: De Torenlaan, 1960 Gebonden, ca. 600 p., ill. Artikelen betreffende toerisme in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. Prijs: € 20 Nr.: R0859 Auteur/reiziger: Auteur:

Oostkamp, J.A. Oostkamp, J.A.

Aardrijkskundig schoolboek van de provincie Overijssel, in leeslesjes voor de jeugd, met een landkaartje. Zwolle: Clement, de Vri en Van Stegeren, 1816. 12º: Origineel papieren omslag, 96 p., ill. Lit: Saalmink, p. 1434, Huiskamp O62 Aardig boekje over de topografie van Overijssel, geïllustreerd met een handgekleurde, uitvouwbare kaart van de provincie in houtsnede. Een tweede druk zou in 1817 verschijnen en een soortgelijk werkje over Drenthe in 1822. Jan Antonie Oostkamp (1778-1845) was godsdienstonderwijzer te Zwolle en publiceerde een dertigtal boeken, voornamelijk voor de jeugd. Prijs: € 150 Nr.: R0860 Auteur/reiziger: Ortigao, Ramalho Auteur: Ortigao, Ramalho Holland 1883, uit het Portugees door Dr. M. de Jong. Amsterdam: Jacob van Campen, [1948]. Geb., 274 p., ill. De Portugese journalist en criticus José Duarte Ramalho Ortigao (1836-1915) bracht in 1883 als correspondent van zijn Braziliaanse krant een bezoek aan de Amsterdamse wereldtentoonstelling en aan ons land. Zijn reisindrukken verschenen eerst in het Braziliaanse dagblad ‘Gazeta de Noticias’ en in 1885 in boekvorm te Lissabon, onder de titel ‘A Holanda’. Op tal van manieren vergelijkt hij Holland met Portugal. Meestal beschouwingen over het land in het algemeen, maar ook passages over Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Arnhem, Bronbeek, Alkmaar, Haarlem, Utrecht, Leiden, Zeist, Delft, Zaandam, Monnickendam, Marken, Broek, Den Helder, etc. Prijs: € 15 Nr.: R0861 Auteur/reiziger: Ortigao, Ramalho Auteur: Ortigao, Ramalho Holland 1883. 2de druk. Utrecht-Antwerpen: Het Spectrum, 1964. Ing., 192 p. Herdruk van de vertaling van M. de Jong uit 1948, als deel 930 in de Prisma-reeks. Prijs: € 8 Nr.: R0862 Auteur/reiziger: Ortigao, Ramalho Auteur: Ortigao, Ramalho A Hollanda, oitava ediçao. Lissabon: Pereira, 1935. Gebonden in halfleer, 366 p., ill. Het boek heeft een voorwoord uit de derde druk, gedateerd 1894. Voorts een portret van de auteur en illustraties naar oudere tekeningen. Prijs: € 60 Nr.: R0863 Auteur/reiziger: Ortigao, Ramalho Auteur: Ortigao, Ramalho A Holanda. Porto: Lellox Irmao, 1981. Ing., 447 p. Deel 23 in de reeks ‘Biblioteca Iniciaçao Literária’. Eveneens met het voorwoord van de derde editie uit 1894. Prijs: € 15 Nr.: R0864 Auteur/reiziger: Oud Holland Auteur: Oud Holland Oud Holland, Amsterdam: J.M. Schalekamp, [ca 1900?]. 4º, kartonnen omslag met 12 losse bladen met lichtdrukken naar foto’s.

Fraaie stadsgezichten te Amsterdam, Utrecht, Haarlem, Leiden, Dordrecht, Middelburg, Veere, Nijmegen, Kampen, Alkmaar, Hoorn en Enkhuizen. Meestal zijn de stadhuizen afgebeeld. Prijs: € 35 Nr.: R0865 Auteur/reiziger: Paassen, Pierre van Auteur: Paassen, Pierre van Earth could be fair, a chronicle. New York: Dial Press, 1946. Gebonden in linnen band met stofomslag, 509 p. Pierre van Paassen werd in 1895 geboren in een Gorinchemse predikantenfamilie. Hij bezocht het gymnasium te Rotterdam, maar emigreerde kort daarop met zijn ouders naar Canada. Hij werd een bekend journalist in New York en reisde veel in Europa. In dit boek beschrijft hij in romanvorm het leven in Gorinchem gedurende zijn jeugd. Volgens de flaptekst is het “the human biography of a city [...], the eternal story of mankind as reflected in a Dutch town against the turbulent history of the twentieth century”. Prijs: € 35 Nr.: R0866 Auteur/reiziger: Pagi Nassir Bek Auteur: Pagi Nassir Bek L’Espion de Thamas Kouli-Kan, dans les cours de l’Europe. Ou lettres et memoires de Pagi-NassirBek. Contenant diverses anecdotes politiques pour servir à l’histoire du tems présent. Traduit du Persan par l’abbé de Rochebrune. Keulen: Erasmus Kinkius [= Holland], 1746. Gebonden in geheel leer; (10)+391 p., ill. Goudstempeling op de rug. Mooi exemplaar. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen; Estreicher XXIV, 21, Weller II 118 (zonder verdere toeschrijving van drukplaats) Pagi Nassir Bek was een fictieve spion van de Perzische koning Nadir-Shah. De hier gepubliceerde memoires en brieven zijn gedateerd 1736-1744 en werden geschreven te Astrakan, Ispahan, St.Petersburg, Warschau, Wenen, Amsterdam en Tauris. De pagina’s 279-362 betreffen de Nederlanden in 1742. Hij beschrijft de recente historie, het staatsbestel en de volgende plaatsen: Amsterdam, Zaandam, Den Bosch, Grave, Maastricht, Hulst, Sas van Gent en een aantal Zuid-Nederlandse steden. Het frontispice toont een allegorische afbeelding van spionage: de list bedekt de spion, de politiek en het gevaar begeleiden hem. Het is gegraveerd door P. Tanjé. Het boek is een poging de geheime politiek van de Europese hoven op een kryptische manier te beschrijven. In de noten tal van verwijzingen naar mohammedaanse zeden en gebruiken. In het voorwoord wordt een -niet verschenen - tweede deel aangekondigd over Mahomet e.a. Prijs: € 595 Nr.: R0867 Auteur/reiziger: Pakenius s.j., Joann. Auteur: Pakenius s.j., Joann. Hercules prodicius seu Carolus Juliae Cliviae ac Montium princeps in Joanne Wilhelmo comte Palatino Rheni nepote, post saeculum redivivus, Keulen: P. Alstorff, 1679 4º: half leer, [16] + 609 p. Mooi exemplaar, goud op snee. Met groot heralidsch exlibris van de stad Aken: “Urbs aquensis urbs regallis regni sedes principalis prima regum curia”, stempel van “Conv. S. Josephi Uraemundae” en in handschrift “P.J. Schmits presbyter 1779” Lit: Jacobsen Jensen S11 (latere druk, 1695) Het boek betreft de grand tour van de 18-jarige Johann Wilhelm, later keurvorst van de Paltz (16581716) die onder leiding van de jezuiet Joh. Pakenius stond. Eind 1676 bezochten zij ons land: Schenkenschans, Arnhem, Utrecht, Amsterdam, Haarlem, Leiden, ‘s Gravenhage, Rotterdam en Dordrecht. In Amsterdam bezochten zij onder andere Louis Trip. Prijs: € 475 Nr.: R0868

Auteur/reiziger: Pallavicino, Lazaro O. Auteur: Brom, G. De Keulsche nuntius Pallavicino in en over Holland ten jaren 1676, in: Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap 32 (1911), p. 63-99. Ing. Lit: Jacobsen Jensen 74. Lazaro Opizio Pallavicino (1632-1700) was pauselijk nuntius te Keulen, later kardinaal. Hij bezocht in 1676: Schenkenschans, Nijmegen, Tiel, Gorinchem, Dordrecht, Rotterdam, ‘s-Gravenhage, Leiden, Amsterdam, Nieuwersluis en Utrecht. Prijs: € 30 Nr.: R0869 Auteur/reiziger: Pape, Carel Willem Auteur: Pape, Carel Willem De stad en het land van Heusden, een leesboek voor de jeugd, eerste stukje + tweede stukje, ´s Hertogenbosch: Palier, 1824-1825 Geb., 138 + 14 + 146 + 10 p. Lit: Saalmink p. 1479; Huiskamp P9 Stadsbeschrijving in de vorm van gesprekken, bedoeld voor kinderen van 11 tot 13 jaar. Prijs: € 175 Nr.: R0870 Auteur/reiziger: Parival, J.[N.] de Auteur: Parival, J.[N.] de Les delices de la Hollande. Avec un traité du gouvernement, et un abregé de ce qui s’est passé de plus memorable jusques à l’an de grace 1660. Ouvrage revue, corrigé, changé & fort augmanté par J. de Parival, Leiden: Charles Gerstecoren, 1660. 12º, perkament, (8) + 424 p. Mooi exemplaar. Lit: Willems 866; Rahir 864; Copinger 3489; Tiele 843; NNBW VII 937 Onder de titel ‘Les delices’ verschenen in de 17e eeuw diverse beschrijvingen van landen en steden die tevens konden dienen als reisgids. De Franse spraakmeester Jean de Parival publiceerde in 1651 bij Pierre Leffen te Leiden de eerste editie van ‘Les delices de la Hollande’. Het bevatte zowel een beschrijving van de staatsvorm van de Republiek als een kroniek tot het jaar 1650. Het werd in aangepaste vorm regelmatig herdrukt. In 1660 verscheen de derde editie, gedrukt bij Jan Elzevier en bijgewerkt tot 1660. Latere drukken verschenen ook zonder de naam van De Parival, en geïllustreerd met gravures. $Jean Nicolas de Parival (1605-1669) was een Fransman die zich in 1624 te Leiden vestigde. Hij was wijnkoper en gaf Franse conversatielessen, De ‘Delices de la Hollande’ is zijn bekendste werk. Een Nederlandse vertaling verscheen in 1661 onder de titel ‘De vermaeckelyckheden van Holland’. Prijs: € 350 Nr.: R0871 Auteur/reiziger: Paulus [M.J. de Zoete] Auteur: Paulus [M.J. de Zoete] Een gezellig reisje naar Amsterdam. Populaire marsch door Paulus [M.J. de Zoete], voorgedragen door het duo Paulus. Holl. Fransche transformatie duettisten. Middelburg: F.B. den Boer, 1899. Groot 4º, gelithografeerd omslag, 6 p. Kort afgesneden, enkele scheurtjes. Muziekstuk met tekst. Aardig gelithografeerd omslag door “Gebr. Braakensiek”. Het lied beschrijft een dagreisje per trein naar Amsterdam. Prijs: € 35 Nr.: R0872 Auteur/reiziger: Auteur:

Pays, A.J. du Pays, A.J. du

Itinéraire descriptif, historique et artistique de la Hollande. Parijs: Hachette, 1862. Gebonden in half marokijn, bestempeld op voorplat met een gouden kroon; 144+362 p., ill. Goed exemplaar. Oud eigendomsstempel British Museum. Lit: Van der Meulen, p. 34 (met jaartal 1861). Deel in de reeks “Guides-Joanne”. Goed voorbeeld van een Franse reisgids voor ons land, zeer uitvoerig qua tekst, met gegraveerde stadsplattegronden van Rotterdam, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam en Utrecht, een kaart van de spoorwegen tussen Parijs en Antwerpen en een grote, uitvouwbare (75x56 cm.) op linnen geplakte kaart van de Waddeneilanden tot Parijs: “Nouvelle carte physique et routière de Belgique et Hollande, indiquant les canaux, les rivières navigables, les routes de poste avec leurs distances et les chemins de fer, etc., dressée d’après les documents les plus récents par A.H. Dufour et gravée par Ch. Dyonnet, Paris (Hachette)”, [ca. 1860]. Prijs: € 295 Nr.: R0873 Auteur/reiziger: Pears, Charles Auteur: Pears, Charles From the Thames to the Netherlands. A voyage in the waterways of Zealand & down the Belgian coast. Londen: Chatto & Windus, 1914. Gebonden in linnen; 16+208 p., ill. Pears, die in 1910 al een boek had geschreven, ‘From the Thames to the Seine’, reisde nu, vier jaar later, met zijn nog jonge zoon Thomas, met de “Rose”, een kotter van 25 voet lengte, opnieuw naar het vasteland van Europa. In Nederland bezochten zij Vlissingen, Middelburg, Veere, Zierikzee, Moerdijk, Dordrecht, Willemstad en Hansweert. Voorts uitvoerige beschrijving van de Zeeuwse stromen. De illustraties, zowel in kleur als in zwart-wit, zijn alle naar tekeningen en aquarellen van Pears zelf, waarvan de originelen ook te koop waren. Voorts drie, deels uitslaande, kaarten, eveneens getekend door Pears. Prijs: € 65 Nr.: R0874 Auteur/reiziger: [Peckham, Harry] Auteur: [Peckham, Harry] The tour of Holland, Dutch Brabant, the Austrian Netherlands, and part of France; in which is included a description of Paris and its environs. Londen: Kearsly, 1772. 12º: gebonden in leren band, 256 p. Scharnier platten zwak of gebroken. Lit: Jacobsen Jensen 158, Van der Meulen, p. 28 en 29 (1ste druk en 5de druk, Londen 1793), Bodel Nijenhuis 126 en 177a (Londen 1793). Beschrijving in de vorm van brieven van een tocht van de auteur, twee vrienden en een bediende in de zomer van 1771 vanuit Londen, Harwich, Hellevoetsluis, Brielle, Maassluis, Delft, Rotterdam, Delfshaven, Rijswijk, Den Haag (zomerhuis griffier Fagel, kabinet van de prins, paleis van de stadhouder met schilderijen, Huis ten Bosch), Scheveningen, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Buiksloot, Broek, Utrecht, Gorinchem, Breda, Bergen op Zoom, en dan verder naar België en Parijs. Achterin het boek gegevens over Nederlandse, Vlaamse en Franse munten, afstanden en kosten voor het reizen per postwagen. Eerste druk. In een latere druk wordt de naam van de auteur vermeld, met bijvoeging “counsil and recorder of Chichester”. Prijs: € 395 Nr.: R0875 Auteur/reiziger: Peeters, Jef Auteur: Peeters, Jef Mijne vlucht naar Holland. Oorlogsherinneringen van een spion, Hasselt: J. Ceysens, 1923 Ing., 85 p., ill. Peeters was “bureeloverste” bij het provinciaal bestuur van Belgisch Limburg en woonde te Neerpelt. In 1917 vertrok hij als spion naar Nederland: Roermond, Valkenswaard, Boxtel, Eindhoven, Borkel en Schaft, Maarheeze, Dordrecht, Rotterdam, Tilburg, Breda, Moerdijkburg. Het boekje is geïllustreerd met paginagrote foto’s (deels ingeplakt) met topografische gezichten in genoemde steden en dorpen.

Prijs: € 75 Nr.: R0876 Auteur/reiziger: Penfield, Edward Auteur: Penfield, Edward Holland. Londen: Hodder & Stoughton, 1907. Geb., 8+139 p., ill. De tekst geeft de indrukken weer van een Engelse kunstschilder over Volendam (Spaander), Marken, Amsterdam en een tocht over de Zuiderzee naar Friesland (“L. van der Zwaan, morgen wekker” te Leeuwarden). De kleurenillustraties zijn reproducties naar aquarellen van Penfield en zijn ingeplakt in het boek op groen karton. Prijs: € 80 Nr.: R0877 Auteur/reiziger: Penfield, Edward Auteur: Penfield, Edward Holland sketches. New York: Scribner’s, 1907. Geb., 8+147 p., ill. Exemplaar met op de Franse titel een originele aquarel van Penfield, voorstellende een rijtuig met paard, gesigneerd en gedateerd 1907. Band beschadigd. Exemplaar van de Amerikaanse uitgave, verschenen in hetzelfde jaar onder een iets afwijkende titel, maar met dezelfde tekst en dezelfde ingeplakte illustraties. Prijs: € 195 Nr.: R0878 Auteur/reiziger: Penn, William Auteur: Penn, William William Penn’s Journal of his travels in Holland and Germany in 1677, in the service of the gospel, containing several letters and addresses written while there to persons of eminence and quality. Fourth edition, revised by the author’s own copy, Londen: Darton and Harvey, 1835 Geb., 15 + 302 p. Lit: Jacobsen Jensen 75 (editie 1694); Van der Meulen p.27 (andere edities) Deel I in John Barclay (ed), “A select series biographical, narrative, epistolary and miscellaneous, chiefly the productions of early members of the Society of Friends”. William Penn (1644 - 1718) was quaker en de stichter van Pennsylvania. Zijn dagboek van zijn reis in 1677 verscheen voor het eerst in 1694. De reis door Nederland ging via Brielle, Rotterdam naar Leiden, Haarlem, Amsterdam, Naarden, en verder naar Duitsland. Later reisde hij via Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Harlingen, Leeuwarden, Wiewerd, Lippenhuizen. Groningen en Delfzijl naar Emden en omstreken en kwam via Kleef, Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Leiden, Noordwijk, Den Haag, Delft, Rotterdam, Wouderwick en Brielle terug. Hij bracht onder andere bezoeken aan vergaderingen van quakers en ontmoette Galenus Abrahamsz de Haan. Samen met John Claus bezocht hij Anna Maria van Schurman en de familie Somerdijk in Wiewerd. Prijs: € 125 Nr.: R0879 Auteur/reiziger: Peper, C. Auteur: Peper, C. Een wandeling langs de buitenplaatsen van Heemstede in de voorzomer van het jaar 1847, Heemstede: Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek, 1975 4º oblong: ing., 52 p., ill. Gefingeerde wandeling aan de hand van de litho’s van Lutgers en enkele andere prenten. Prijs: € 15 Nr.: R0880 Auteur/reiziger: Auteur:

Per Per

Per staatsspoor door Nederland. [Verzameling van 9 brochures.] [‘s-Gravenhage, ca. 1900?] Gebonden in halfleer, ca. 250 p., ill. Zeldzame serie. Bevat: 1. Den Haag-Scheveningen; 2. Utrecht-Amsterdam en omstreken; 3. Rotterdam-Gouda-Dordrecht; 4. Zeist, Driebergen, Doorn, Ede-Wageningen; 5. Zutphen-Lochem; 6. Arnhem-Nijmegen; 7. De Bilt-Soest-Soesterberg-Baarn; 8. Friesland en Groningen; zonder nummer: het Geuldal. Met kaarten en plattegronden. Prijs: € 125 Nr.: R0881 Auteur/reiziger: Per Auteur: Per Per rijwiel en te voet door de duinstreken, ‘s Gravenhage: ANWB, 1925 Geb., 54 p., ill. en met 4 losse kaartjes. Mist één van de losse kaartjes. Beschrijvingen van de kust tussen Hoek van Holland naar Bergen aan Zee. De aanwezige kaartjes: Staatsbossen bij Noordwijk aan Zee, Rijks- Schoorlsche duinen en Wandelbosch Groenendaal bij Heemstede. Prijs: € 15 Nr.: R0882 Auteur/reiziger: Pestel, F.W. Auteur: Pestel, F.W. Commentarii de Republica Batava. Leiden: Luzac en Van Damme, 1782. Perkament, 10 + 8 + 502 p. Mooi exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/van der Lem 381a Friedrich Wilhelm Pestel (Rinteln 1724- Leiden 1805) was sedert 1763 hoogleraar rechten te Leiden. In 1782 verscheen de eerste druk van zijn ‘Commentarii ...’, te beschouwen als de eerste uitvoerige historische beschrijving van de staatsinstellingen van de Republiek. Na een algemeen deel worden de organisatie en administratie van de verschillende provincien behandeld. Het was het belangrijkste werk van deze beroemde auteur. In 1784 verscheen een Duitse vertaling en in 1795 een herdruk van de Latijnse uitgave. Bilderdijk, Van Hogendorp en Valckenaer behoorden o.a. tot zijn leerlingen. Prijs: € 275 Nr.: R0883 Auteur/reiziger: Peter, Tsaar Auteur: Scheltema, J. Peter de Groote, keizer van Rusland, in Holland en te Zaandam in 1697 en 1717, 2 delen, Amsterdam: H. Gartman, 1814 Origineel kartonnen banden, 26 + 339 + 31 + 328 p., ill. Ruggen gerepareerd. Lit: Saalmink p. 1721 Het boek beschrijft onder meer de reis van 1697: Emmerik, Amsterdam, Zaandam, Utrecht, Texel, ‘s Gravenhage, Delft, Leiden en die van 1717: Amsterdam, Zaandam, Utrecht, Den Haag, Hoorn, Texel. Voorts vele bijzonderheden rond het verblijf van tsaar Peter in ons land. Het boek heeft twee gegraveerde tritelpagina’s met portret van tsaar Peter “als Pieterbaas” door J.E. Marcus en twee gravures door dezelfde: Peter op de werf van de O.I. Maatschappij te Amsterdam en Peter in het kabinet van Nicolaas Witsen. Prijs: € 325 Nr.: R0884 Auteur/reiziger: Petit Auteur: Petit Petit guide de la Haye et de ses environs, contenant la description sommaire des monumens, des musees, des promenades, des palais et des etablissements divers de cette ville, ainsi qu’un grand nombre de renseignements utiles, Den Haag: J.W. ten Hagen, 1855

Ing., 8 + 79 + 47 p. Omslag in gouddruk op hoogglans karton (procedé porceleinkaartjes). Lit: Brinkman 1850-1882, p.457 Toeristische gids, annex adresboek voor Haagse bedrijven. De laatste 47 pagina’s bevatten geïllustreerde advertenties van Haagse bedrijven. Op de achterzijde de mededeling dat dergelijke gidsen voor Amsterdam, Haarlem, Leiden, Rotterdam, Utrecht en Arnhem ter perse waren. Volgens Brinkman zijn de ‘Petits guides’ voor Amsterdam en Rotterdam inderdaad verschenen, niet bij Ten Hagen, maar bij M.M. Couvée in Den Haag (beide in 1859). Dezelfde Couvée publiceerde in 1859 ook een ‘Petit guide de la Haye’, met een iets afwijkende titel, wellicht een tweede editie van de gids uit 1855. Prijs: € 135 Nr.: R0885 Auteur/reiziger: Physiologie Den Haag Auteur: Physiologie Den Haag Physiologie van Den Haag, door een Hagenaar, geïllustreerd door H.F.C. ten Kate, ‘s Gravenhage: K. Fuhri, 1843 [gebonden met:] Een achttiende hoofdstuk voor de physiologie van Den Haag, door een’ Hagenaar, ‘s Gravenhage: J.M. van ‘t Haaff, 1843 [en met:] Laatste hoofdstuk voor de ‘Physiologie van den Haag’ door een’ Hagenaar, ‘s Gravenhage: P. Mingelen, 1843 [en met:] De physiologie van Den Haag bekeken door een’ buitenman, Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1844 [en met:] De monsterhekelaar, vredelievend (?) antwoord aan den edelen verdediger der vertrapte onschuld: Siegfried de Buitenman. Door den schrijver van het Laatste Hoofdstuk voor de “physiologie van Den Haag”, ‘s Gravenhage: P. Mingelen, 1844 12º: Gebonden in half leer, 164 + 40 + 38 + 80 + 32 p., ill. Lit: Scheepers II, 1009; Waller 1341, 1342; De Kempenaer p.190; Van Doorninck p. 80; P.L. van Eck jr, Physiologie van den Haag, Jaarb. Die Haghe 1925/1927, p.201-232; M.J.F. Killaars, De Physiologie van Den Haag, scriptie Nijmegen 1982; H.R. van Biesbrock, Die literarische Mode der Physiologien in Frankreich (1840-1842), Frankfurt 1978; E. Jongejan, De humor-”cultus” der Romantiek in Nederland, Zutphen 1933, p.435-440 Vijf anonieme publicaties in één band. De ‘Physiologie van Den Haag’ staat op naam van dr. W.J.A. Jonckbloet (1817 - 1885), letterkundige in Den Haag, later hoogleraar te Deventer en te Groningen. Vanaf 1840 waren er te Parijs een groot aantal kleine boekjes gepubliceerd, die men “Physiologies” noemde: boekjes van ca. 150 pagina’s, waarin allerlei beroepen, typen en zaken uit het dagelijks leven - meestal in Parijs - hekelend en ironisch werden beschreven. Kennelijk besloot de in 1841met een eredoctoraat vereerde Jonckbloet om ook voor Den Haag een soortgelijk boekje te maken. Het bevat een humoristische en kritische beschrijving van stad en inwoners, waarin onder andere de loterijzaal, het Mauritshuis, de Akademie voor Beeldende Kunsten, sociëteiten en koffiehuizen, het theater, het Haagse Bos en Scheveningen aan de orde komen. In het hoofdstukje “Letterkundige (?) genootschappen” maakte hij ook zijn “eigen” Oefening kweekt kennis - waar hij erelid van was belachelijk, tot grote woede van zijn medeleden. Het kwam net niet tot een royement. Het boekje maakte veel opgang en reeds in hetzelfde jaar verscheen er een tweede druk. Het ‘Achttiende hoofdstuk’ staat op naam van mr. H.P. Timmers Verhoeven of W.F.G.L. François en bevat kritiek op het werk van Jonckbloet. Het ‘Laatste hoofdstuk’ bevat felle kritiek op de ‘Physiologie’ van Jonckbloet en zou geschreven kunnen zijn door J.J.L. ten Kate, Van der Grijp, Beynen, S.J. van den Bergh of W.J. van Zeggelen. De ‘Buitenman’ zou E.W. van Dam van Isselt zijn, lid van de Tweede Kamer. Deze uit zich weer pro de ‘Physiologie’. De ‘Monsterhekelaar’ tenslotte is weer contra. De auteur hiervan zou weer de auteur van het ‘Laatste hoofdstuk’ zijn. Samen een bundeling van zeldzame geschriftjes, met name zeldzaam omdat Jonckbloet - na de ontvangen kritiek - geprobeerd zou hebben de nog onverkochte exemplaren op te kopen en te vernietigen. Prijs: € 495 Nr.: R0886 Auteur/reiziger: Auteur:

Physiologie Den Haag Physiologie Den Haag

Physiologie van Den Haag, door een’ Hagenaar, geïllustreerd door H.F.C. ten Kate, ‘s Gravenhage: K. Fuhri, 1843 12º: ing., 164 p., ill. Prijs: € 95 Nr.: R0887 Auteur/reiziger: Physiologie Den Haag Auteur: Physiologie Den Haag Een achttiende hoofdstuk voor de “Physiologie van den Haag” door een Hagenaar, ‘s Gravenhage: J.M. van ‘t Haaff, 1843 12º: ing., 40 p. Prijs: € 40 Nr.: R0888 Auteur/reiziger: Physiologie Den Haag Auteur: Physiologie Den Haag Laatste hoofdstuk voor de “Physiologie van den Haag” door een’ Hagenaar, ‘s Gravenhage: P. Mingelen, 1843 12º: ing., 38 p., ill. Prijs: € 50 Nr.: R0889 Auteur/reiziger: Physiologie Den Haag Auteur: Physiologie Den Haag Laatste hoofdstuk voor de “Physiologie van den Haag” door een’ Hagenaar, 2e druk, ‘s Gravenhage: P. Mingelen, 1843 12º: ing., 38 p., ill. Deze “tweede druk” uit hetzelfde jaar 1843 is afgezien van de titelpagina geheel identiek aan de eerste druk en is niet opnieuw gezet. Prijs: € 50 Nr.: R0890 Auteur/reiziger: Physiologie Den Haag Auteur: Physiologie Den Haag De Physiologie van den Haag bekeken door een’ buitenman, Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1844 12º: 80 p. Prijs: € 50 Nr.: R0891 Auteur/reiziger: Physiologie Amsterdam Auteur: Physiologie Amsterdam Physiologie van Amsterdam door een’ Amsterdammer, geïllustreerd door F.C. Fuchs, Amsterdam: Leepel & Brat, 1844 12º: orig. papieren omslag, 155 p., ill. Lit: Waller 1803; P.L. van Eck jr, ‘Physiologie van Amsterdam’. Jaarboek Amstelodanum 1929 p.221240; H.F. Wijnman, ‘P.J.W. de Vos en zijn “waarachtige physiologie van Amsterdam”, Jaarboek Amstelodanum 1937 p.235-254; M.J.F. Killaars, ‘De physiologie van Den Haag’, scriptie Nijmegen 1982 p.143-147 Humoristische beschrijving van Amsterdam, als pendant van de in 1843 gepubliceerde ‘Physiologie van Den Haag’. Onderwerpen onder andere: Willemspoort, Kalverstraat, paleis, beurs, schouwburgen, Café de l’étoile, Salon de variétés, Arti et Amicitia, ‘t Nut, Hooge Sluis. Oorspronkelijk dacht men aan de romanschrijver Jan (David) de Vries (1819 - 1855) als auteur, maar Wijnman schreef in 1937 dat de stijl van De Vries anders was en ook in een eigentijds pamflet over het literaire werk van De Vries wordt deze publicatie niet genoemd. Een suggestie voor een andere auteur heeft Wijnman niet. Killaars blijft bij de toeschrijving aan Jan de Vries, die in hetzelfde jaar de ‘Verborgenheden van Amsterdam’ publiceerde en later de bladen ‘Hydra’ en ‘Asmodée’. In hetzelfde jaar 1844 zou bij H.

Moolenijzer Sr te Amsterdam een geschriftje van 16 p. verschijnen onder de titel ‘Physiologie van den echten Amsterdammer over de physiologie van Amsterdam door een’ Amsterdammer’ met kritiek in de vorm van een brief aan de schrijver Prijs: € 225 Nr.: R0892 Auteur/reiziger: Physiologie Amsterdam Auteur: Physiologie Amsterdam Physiologie van Amsterdam door een’ Amsterdammer, geïllustreerd door F.C. Fuchs. Amsterdam: Ceepel & Brat, 1844, herdruk Zandvoort: Minerva, [ca 1970]. Geplastificeerd karton, 131 p., ill. Herdruk met een voorwoord van 2 p., zonder nieuwe informatie. Prijs: € 6 Nr.: R0893 Auteur/reiziger: Physiologie Kalverstraat Auteur: Physiologie Kalverstraat Physiologie van de Kalverstraat, door een humorist. Geïllustreerd. Amsterdam: S.W, Spree, 1844 12º: gebonden in half leer, 168 p., ill. Exemplaar met handtekening “M. Buisman 1933”. Lit: Scheepers II 1013; P.L. van Eck jr, ‘Physiologie van Amsterdam’. Jaarboek Amstelodanum 1929 p.221-240; H.F. Wijnman, ‘P.J.W. de Vos en zijn “Waarachtige physiologie van Amsterdam”, Jaarboek Amstelodanum 1937 p.240; Sautijn Kluit, ‘De Hydra en Asmodée’, Nederlandsche Spectator 1886; M.J.F. Killaars, ‘De physiologie van Den Haag’, scriptie Nijmegen 1982 p.152-153 Van Eck suggereert A.D. van Buren Schele als auteur en Sautijn Kluit suggereert Jan de Vries. Volgens Wijnman zijn beide toeschrijvingen onjuist. Van Eck deelt mee dat het boekje over de Kalverstraat na Jonckbloet “zeker ‘t beste geschrift van dat genre” is. Uitgebreid komen de verschillende winkels en gebouwen aan de orde. In hetzelfde jaar zou een tweede druk verschijnen. Prijs: € 225 Nr.: R0894 Auteur/reiziger: Physiologie Rotterdam Auteur: Physiologie Rotterdam Physiologie van Rotterdam door Twee Rotterdammers, ‘s Gravenhage: P. Mingelen, 1844 12º: gebonden in half leer, 151 p. Mooi exemplaar Lit: De Kempenaer p. 408; Scheepers II 1010; W. van Ravesteyn, ‘Rotterdamsche cultuur vóór honderd jaar’, Leiden 1942; M.J.F. Killaars, ‘De physiologie van Den Haag’, scriptie Nijmegen 1982 p.153-158 De Kempenaer suggereert G.W. van der Voo en Jos Th. Dutillieux als auteurs. Rotterdam mocht na Den Haag en Amsterdam niet achterblijven, aldus de auteurs in het voorwoord. Het boekje is vrij zeldzaam en wordt ook niet genoemd in de publicaties over de Haagse en Amsterdamse physiologieën. Ook in Brinkmans ´Naamlijst´ komt het boekje niet voor. Er zijn hoofdstukjes over de Maas, de havens, de straten, de beurs, het stadhuis, liefdadige gestichten, het garnizoen, letterkundige genootschappen, dichters, vrouwen etc., etc. Half november 1844 verscheen nog ´Tweede en laatste stuk der Physiologie van Rotterdam door een´ Rotterdammer´ bij dezelfde uitgever, een boekje dat de hoofdstukken 19 t/m 23 bevat plus een nawoord. Dit ´Tweede ... stuk´ is van de hand van een derde, onbekende auteur. Killaars geeft interessante informatie over een ruzie tussen de uitgevers Mingelen en Wijnhoven Hendriksen over de uitgave van het boekje. Prijs: € 395 Nr.: R0895 Auteur/reiziger: Physiologie Amsterdam Auteur: Physiologie Amsterdam Waarachtige physiologie van Amsterdam, en van de meest bekende van Amstels ingezetenen. Eerste jaar, stuk 1-32, Amsterdam: P.J.W. de Vos, 1844

32 losse afleveringen (= 534 p.) In schuifdoos, met de oorspronkelijke omslagen. Twee daarvan beschadigd en gerestaureerd. Afl. 1 en 2 in 3e druk, afl. 3 in 2e druk. Bijgevoegd: derde deel, blad 23 en 25 en vierde deel, blad 3 Lit: H.F. Wijnman, P.J.W. de Vos en zijn “ Waarachtige physiologie van Amsterdam” , Jaarboek Amstelodanum 1937 p.235-254; Waller 1343; Scheepers II 1008; M.J.F. Killaars, ‘De physiologie van Den Haag’, scriptie Nijmegen 1982 p.148-151 Eerste complete reeks (5-2-1844 t/m 9-9-1844) van dit Lilliputter-weekblaadje: “een schendblaadje van gering allooi, dat allerlei schandalen van menschen uit verschillende standen publiceerde” . De redacteur, tevens uitgever van het blaadje, Petrus J. W. de Vos (Amsterdam 1805 - ?) was kunstschilder, romanschrijver, vertaler en uitgever. Eind 1844 werd hij veroordeeld wegens laster en in december 1844 week hij uit naar Duitsland. Van maart 1845 tot januari 1847 werd het tijdschriftje voortgezet door andere uitgevers. De Vos leverde hierin nog steeds bijdragen, maar deze waren anders van strekking: “vurige pleidooien voor lotsverbetering van Amsterdamse arbeiders”. Veel meer dan de naam heeft het blaadje niet te maken met bovengenoemde physiologieën, maar compleetheidshalve wordt het toch hier opgenomen. Prijs: € 495 Nr.: R0896 Auteur/reiziger: Physiologie Amsterdam Auteur: Physiologie Amsterdam Waarachtige physiologie van Amsterdam, en van de meest bekende van Amstels ingezetenen. Eerste jaar (1844), stuk 6, 7, 8, 9, 11 en 23; derde deel (1846) blad 23, 25 Losse afleveringen à 16 p. Prijs: € 8 per afl. Nr.: R0897 Auteur/reiziger: Physiologie Amsterdam Auteur: Physiologie Amsterdam Memorie van defensie, uitgesproken door den heer P.W.J. de Vos, in de teregtzitting van de Arrondissements Regtbank den 19den November 1844, te Amsterdam, Wed. A. ter Linde, 1845 Ing. 24 p. Lit: H.F. Wijnman, P.J.W. de Vos en zijn “Waarachtige physiologie van Amsterdam” , Jaarboek Amstelodanum 34 (1937) p.240-242 Zeven slachtoffers van De Vos stelden een vervolging wegens laster tegen hem in. Dit waren dr. J.F. Muysken (beschuldigd van overspel met mevr. Van Eyk Voorthuizen), de vrouw van smid J.F. Reichardt (hoerig gedrag en onzedelijk gedrag van haar dochter), de kolonel der schutterij Joan Hodshon (zette schutters gevangen om vrij spel bij hun vrouwen te hebben), winkelier Arend Gastman (schelmachtig gedrag als winkelier in galanterieën), makelaar Jak. van Dokkum (oplichter), apotheker J.E. Stolberg (hield het met de dochter van de bakker in de Barndesteeg), en J. Kruyt Jzn (assuradeur die gelden verduisterde). Op 19 november 1844 kwam de zaak voor. In deze ‘ Memorie ...’ - een uiterst zeldzaam geschrift - verdedigde De Vos zich met het argument dat deze personen niet met name genoemd werden in zijn ‘Waarachtige physiologie’. De rechtbank veroordeelde hem echter toch op 4 december tot 6 maanden gevangenis en f. 1000 boete. Naar aanleiding hiervan week De Vos uit naar Hoog Elten, net over de grens. Prijs: € 275 Nr.: R0898 Auteur/reiziger: Physiologie Auteur: Physiologie Anti phisiologie. Een woord voor schrijvers, maar bovenal voor uitgevers, en ook voor lezers van zoogenoemde physiologische geschriften, Amsterdam: R. Reim, 1844 Ing., 39 p. Lit: Niet in Van Doorninck en De Kempenaer; niet in Brinkman; M.J.F. Killaars, ‘De physiologie van Den Haag’, scriptie Nijmegen 1982 p.151 De anonieme auteur ondertekent het voorberigt met G... P...t. In een brief aan een vriend bekritiseert hij de Haagse en Amsterdamse physiologieën en beschuldigt met name P.J.W. de Vos van chantage.

Prijs: € 60 Nr.: R0899 Auteur/reiziger: Physiologie Auteur: Physiologie De volksmenner. Proeve van physiologisch humoristische soortbeschrijving. Met houtsnee-vignetten, Amsterdam: G.J.A. Beijerinck, 1844 Gebonden (modern) met behoud van origineel kartonnen omslag, 8 + 106 + (6) p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Van Doorninck II 616; Scheepers II 198 In “Een woord aan den lezer” zet de anonieme auteur zich af tegen het feit dat de Nederlandse physiologieën meer op laster en chronique scandaleuse gaan lijken. ‘De volksmenner’ behoort weer tot de originele Franse physiologieën: een ironische beschrijving van allerlei typen en beroepen. Volgens Van Doorninck was Abraham van Lee (1805 - 1869) de auteur. Deze was journalist te Amsterdam en secretaris van de Stadsschouwburg. Prijs: € 90 Nr.: R0900 Auteur/reiziger: Philippona, C.H.M. Auteur: Philippona, C.H.M. Watertochtjes in Nederland. 2de druk. Den Haag: Algemene Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, [1923]. Ing., 162 p., ill. Geïllustreerd met foto’s en een uitvouwbare kaart: “Stoombootgids voor Nederland”. De tochten zijn bedoeld om met openbare bootdiensten te worden gevaren. Prijs: € 45 Nr.: R0901 Auteur/reiziger: [Pictet, Jul.] Auteur: [Pictet, Jul.] Notes sur la Nord-Hollande (Juin 1822) par un voyageur Suisse, au profit des malades des Provinces du Nord, Brussel: A. Weissenbruch, 1827 Ing., 2 + 12 + 107 p., ill. Iets gebruind. Lit: Jacobsen Jensen 265, niet in Lipperheide, niet in Colas, Repertorium boeken NH (1984) nr 292; Nodel Nijenhuis 1364 en p.315 Pictet bereisde Noord-Holland en beschrijft Velsen, Beverwijk, Marquette, Castricum, Alkmaar, Het Zand, Koegras, Den Helder, Schagen, Rustenburg, Zaandam, Purmerend, Broek in Waterland en Buiksloot. De 3 illustraties bestaan uit litho’s van een Alkmaars meisje, een meisje uit Zaandam (beide door Burggraaff te Brussel) en een plattegrond van de sluis aan de Nieuwe-diep naar ontwerp van Blanken. Het boekje werd uitgegeven ten voordele van de slachtoffers van de watersnood van 1825. De eerste 14 pagina’s beschrijven deze ramp. Bodel Nijenhuis noemt ook een editie, Rotterdam 1827, waarschijnlijk een titeluitgave. Prijs: € 175 Nr.: R0902 Auteur/reiziger: [Pictet, Jul.] Auteur: [Pictet, Jul.] Notes sur la Nord-Hollande. 2de druk. Genève: Barbezat et Delarue, 1828. Gebonden in linnen; 2 + 12+107 p., ill. Deze tweede, Zwitserse druk heeft dezelfde illustraties als de eerste uit 1827. Prijs: € 175 Nr.: R0903 Auteur/reiziger: Auteur:

Pictures Pictures

Pictures and stories from Holland, Londen: Stead’s Publishing House, [1912] Ing., 46 p., ill. Kinderboekje met aardige illustraties. Prijs: € 10 Nr.: R0904 Auteur/reiziger: Piérard, Louis Auteur: Piérard, Louis Gross-Deutschland, la Belgique et la Hollande. Brussel-Parijs: Van Oest, 1918. Geb., 221 p. Mooi exemplaar. Boek over het pangermanisme en de neutraliteit van Nederland in de Eerste Wereldoorlog. Opgedragen aan prof. Salverda de Grave, Piet Valkhoff en Philip Zilcken. Interviews met Loudon, Colijn, Vliegen, Knobel, F. van Eeden, Ph. Zilcken en H. Treub. Prijs: € 45 Nr.: R0905 Auteur/reiziger: [Pilati de Tassulo, Ch.A.] Auteur: [Pilati de Tassulo, Ch.A.] Lettres sur la Hollande. 2 delen. Den Haag: J.H. Munnikhuizen & C. Plaat, 1780. Gebonden in twee moderne kartonnen banden; 14+276+12+319 p. Vlekkig. Lit: Barbier II, p. 1295; Jacobsen Jensen 178. Charles Antonio Pilati (1733-1802) was een Italiaans rechtsgeleerde en publicist. Reeds op jeugdige leeftijd was hij hoogleraar in de rechtswetenschap te Göttingen, later te Trente. Hij bezocht ons land in 1778: Almelo, Amsterdam, Broek, Burg op Texel, Delft, Deventer, ‘s-Gravenhage, Den Bosch, Kampen, Het Loo, Maastricht, Middelburg, Rotterdam, Rozendaal (G.), Scheveningen, Utrecht, Voorburg, Zaandam, Zwolle. Aandacht voor kunst en wetenschap; zo bezoekt hij de muntverzameling van Pieter van Damme en noemt Cornelis Ploos van Amstel als uitvinder van een procédé om tekeningen te reproduceren. Prijs: € 450 Nr.: R0906 Auteur/reiziger: Pilkington, Roger Auteur: Pilkington, Roger Small boat through Holland, 2e druk, Londen: MacMillan, 1959 Geb., 6 + 217 p., ill. Beschrijving van een tocht met zijn motorboot “Commodore” vanuit België naar Nederland. Beschrijvingen onder andere van Veere, Willemstad, Dordrecht, Zutphen, Arnhem, Rotterdam, Delft, De Kaag, Warmond, Haarlemmermeer, Keukenhof, Aalsmeer, Amsterdam, Haarlem, Marken, Edam, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Staveren, Lemmer, Friesland. Het boek is aardig geïllustreerd met pentekeningen van David Knight. De eerste druk verscheen in 1958. Prijs: € 20 Nr.: R0907 Auteur/reiziger: Pitra, [J.B.] Auteur: Pitra, [J.B.] La Hollande Catholique. Parijs: Bibliothèque Nouvelle, 1850. Gebonden in rood marokijn met goudstempeling, zijden schutbladen, goud-op-snee; 350 p. Luxe exemplaar, met opdracht in handschrift van de auteur aan Luciano Bonaparte (geb. Rome 1828). Het boek verscheen in de reeks “Bibliothèque Nouvelle”. Pitra was een Benedictijner monnik in de abdij van Solesme. In dit boek, in de vorm van brieven, beschrijft hij Utrecht, de missie in Nederland, het jansenisme, de kerkgeschiedenis, etc. Hij verbleef in ons land in 1847 en de brieven werden geschreven vanuit De Lutte (Oldenzaal), Leeuwarden, Dokkum, Tilburg, Nijmegen, Utrecht, Culemborg, Amsterdam en Warmond. Op pagina’s 64-85 geeft

hij informatie over de veiling van de collectie van Cornelis van Alkemade en Pieter van der Schelling. Op p. 256-286 beschrijft hij het leven en werk van Lodewijk Napoleon. Prijs: € 195 Nr.: R0908 Auteur/reiziger: Plages Auteur: Plages Plages hollandaises / Chemin de fer hollandais. Z.p., z.j. [ca. 1910]. Ing., 80 p., ill. Uitgave van ‘Chemin de fer hollandais’, met beschrijvingen van Alkmaar, Amsterdam, Bergen, Delft, Dordrecht, Egmond, Leiden en omstreken, Enkhuizen, Den Haag, Haarlem, Hoorn, Katwijk, Kijkduin, Marken, Noordwijk, Rotterdam, Scheveningen, Volendam, Wijk aan Zee en Zandvoort. Het meest recente jaartal in de tekst is 1908. De illustraties zijn gedrukt in blauw en bruin. Het geheel is versierd in art-nouveau-stijl. Prijs: € 40 Nr.: R0909 Auteur/reiziger: Plantenga Bz, P. Auteur: Plantenga Bz, P. Nederland. Handboek voor reizigers. Met reiskaart, plattegronden enz. Naar eigen aanschouwing en naar de beste bronnen bewerkt, 3e druk, Zutphen: P. Plantinga Bz, 1873 Gebonden in linnen stempelband, 252 p., ill. Lit: Brinkman, 1850-1882, p. 928 Plantenga’s reisboek ‘Nederland’ verscheen voor het eerst in 1862. Brinkman noemt latere drukken uit 1868 en 1874. Plantenga was samensteller van een groot aantal gidsen voor reizen in en buiten Nederland. Zo dateert uit 1860 de eerste druk van ‘Plantenga’s officieele reisgids voor Nederland en aangrenzende landen’, een beknoptere variant van het reisboek ‘Nederland’. Ook publiceerde hij vele gidsen voor België, Nederlands Indië, Amsterdam, delen van Duitsland, Londen, Parijs, Wenen, Zwitserland en dergelijke. In zekere zin kan Plantenga beschouwd worden als de Nederlandse Baedeker. Prijs: € 175 Nr.: R0910 Auteur/reiziger: Plantenga, [P.B.] Auteur: Plantenga, [P.B.] Plantenga’s Nederland. Handboek voor reizigers, met reiskaart, plattegronden enz. 5de herziene druk. Zutphen: Thieme, 1883. Gebonden in linnen stempelband; 15+329 p., ill. Band gerepareerd. De “Reiskaart” ontbreekt. Lit: Van der Meulen, p. 36. De vijfde editie werd geheel herzien en de routes werden aangepast aan de inmiddels aangelegde spoorwegen. Het gehele land werd beschreven. De gids heeft stadsplattegronden van Amsterdam, Leiden, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Arnhem. Het jaartal 1883 op de titelpagina is zorgvuldig met de pen gewijzigd in 1888, kennelijk door de uitgever om de gids enkele jaren na verschijnen meer “up to date” te laten lijken. Prijs: € 95 Nr.: R0911 Auteur/reiziger: Plemper, Pieter Auteur: Plemper, Pieter Beschrijving van de heerlijkheid en het dorp Alphen aan den Rijn, d’aloude herkomst, bevolking, naamreeden, Romeinze gedenkteekens, uitheemze en inlandze geschiedeniszen ten luister der historie dienende, en zijne huidendaagze geleegenheid. Doorwrogt met een voegzaame schets van het Heemraadschap van Rijnland, Leiden: H. van Damme, 1714 Geb. in perkament, (22) + 261 + (11) p., ill. Mooi exemplaar.

Lit: Nijhopff / Van Hattem 250 Pieter Plemper (1655 - 1714) was koopman, eerst te Leiden, daarna te Alphen aan de Rijn. De geschiedenis van Alphen vormt de hoofdzaak van de tekst, maar ook de omliggende dorpen komen aan de orde. Het boekje bevat een zevental fraaie gravures door en naar F. Bleyswijk: Rijngezicht te Alphen, het huis Beerendrecht, het huis Langeroode, het huis Poelgeest, de nieuwe kerk, het Hof, en de oude kerk. In 1728 zou nog een titeluitgave verschijnen, met dezelfde platen. Prijs: € 395 Nr.: R0912 Auteur/reiziger: Poell, G.M. Auteur: Poell, G.M. Beschrijving van het Hertogdom Limburg. Z.p., zonder uitgeversnaam, 1851. Geb., 386 p. Latere kartonnen band, mist de 12 litho’s; eigendomsmerk H.N. Ouwerling, Deurne. Lit: Bodel Nijenhuis 895. Zeldzaam boekje van G.M. Poell, “onderwijzer in de stads-burgerschool te Weert” en bedoeld voor het onderwijs. Na enkele algemene inleidingen worden de Limburgse steden en dorpen uitvoerig besproken. Prijs: € 125 Nr.: R0913 Auteur/reiziger: Pola, Hendrik Auteur: Sliggers, B.C. Een getekend reisverslag uit 1718 door Hendrik Pola, pp. 141-163 in F.W. Kuyper en B.C. Sliggers (red.) Liber Amicorum A.G. van der Steur, uitgegeven ter gelegenheid van zijn vijftigste geboortedag 3 mei, [Haarlem], 1988 Geb., 199 p., ill. Gedrukt in een beperkte oplage van 400 ex. De Haagse kunstenaar Hendrik Pola (1675 - 1748) maakte in 1718 een reis naar Noord- en ZuidHolland, Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant. Hij was een van de vroegste reizende kunstenaars die met de tekenstift kastelen, ruïnes, adellijke huizen, boerenhofsteden, buitenplaatsen en een enkel dorpsgezicht vastlegden. Later in de 18e eeuw zouden kunstenaars als Rademaker, de Haen, Pronk, Schoemaker en De Beijer zijn voorbeeld volgen. Sliggers beschrijft in dit artikel enkele honderden tekeningen die Pola tijdens zijn reis maakte, thans aanwezig in diverse prentverzamelingen. Prijs: € 38 Nr.: R0914 Auteur/reiziger: Polak, Henri Auteur: Polak, Henri Het kleine land en zijn groote schoonheid, versierd met 87 afbeeldingen van steden, dorpen, landschappen, wateren en de bijzondere schoonheid van Nederland kenmerkende plekken, Amsterdam: Querido, 1929. 4º, geb., 226 p., ill. Goed exemplaar. Dr Henri Polak, voorvechter van het behoud van het natuurschoon in ons land, was voorzitter van de Alg. Ned. Diamantbewerkersbond, lid van de Eerste Kamer en journalist. In dit boek behandelt hij een groot aantal plekken in ons land. Prijs: € 20 Nr.: R0915 Auteur/reiziger: Polak, Henri Auteur: Polak, Henri Tusschen Vecht, Eem en zee, met een voorrede van den Commissaris der Koningin in Noord-Holland, jhr mr. dr. A. Röell, geïllustreerd met 70 teekeningen door Toon de Jong, kunstenaar te Laren (NH), Hilversum: Gooi- en Eemlander, [1935] Gebonden, [2] + 325 p., ill.

Polak werkte naar het voorbeeld van J.A. de Rijks ‘Wandelingen door Gooi- en Eemland en omstreken’ en behandelde opnieuw het Gooi. De - soms paginagrote - tekeningen van Toon de Jong geven aardige gezichten in de Gooise dorpen en steden aan het begin van de jaren dertig. Prijs: € 30 Nr.: R0916 Auteur/reiziger: Polak, Henri Auteur: Polak, Henri De zoom van het Gooi. Met een voorrede van den Commissaris der Koningin in Utrecht jhr. mr. dr. L.H.N. Bosch Ridder van Rosenthal, geïllustreerd met 59 teekeningen door Toon de Jong, kunstenaar te Laren (NH), Amsterdam, Scheltema & Holkema, [1936] Gebonden, 318 p., ill. Vervolg op het boek over het Gooi: ‘Tussen Vecht, Eem en zee’ uit 1935. Nu betreffende: Amersfoort, Soest, Baarn, Eemnes, Bunschoten, Spakenburg, Kortenhoef, Weesp, Muiden, Vechtgebied en dergelijke. Prijs: € 30 Nr.: R0917 Auteur/reiziger: Polak, Henri Auteur: Polak, Henri Het kleine land en zijn groote schoonheid, Amsterdam: Dico, 1941 Geb., 208 p., ill. Samengesteld ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de coöperatie “Samenwerking” te Amsterdam. Prijs: € 8 Nr.: R0918 Auteur/reiziger: Polyn Büchner, H. Auteur: Polyn Büchner, H. Beknopte handleiding tot het gebruik der zeebaden, benevens eenige geschiedkundige en topographische aanteekeningen betrekkelijk Katwijk en deszelfs badhuis, Leiden: Gebhard & Comp., 1845 Ing., 56 p., ill. Polyn Büchner was “practiserend geneesheer te Katwijk aan den Rijn” en beschreef de geneeskundige werking van het baden in zeewater, dit in navolging van de werken van Moll, Swartendijk Stierling en d’Aumerie. Het boekje was tevens bedoeld als propaganda voor het nieuwe badhuis op een hoog duin ten noorden van het dorp. Het boekje bevat een uitslaande litho, 17 x 33 cm, van deze “Zeebadinrigting te Katwijk” door P.W.N. Trap naar J.W. Schaap, gedrukt bij A. van Balen. Aan het slot van het boekje een prijslijst voor verblijf in het badhuis (f. 80.- per maand voor huisvesting en maaltijden). Prijs: € 300 Nr.: R0919 Auteur/reiziger: Pomponne, Simon-Nicolas Arnauld Auteur: Rowen, H.H. (red.) Pomponne’s “Relation de mon ambassade en Hollande” 1669-1671. Utrecht: Kemink, 1955. Ing., 178 p. Werken Historisch Genootschap, vierde serie, nr. 2. Simon-Nicolas Arnauld Pomponne (1618-1699) was van 1669 tot 1671 Frans ambassadeur in Den Haag. In de Bibliothèque de l’Arsenal te Parijs berust het handschrift van het hier gepubliceerde relaas. Het handelt over de politieke situatie van Holland aan de vooravond van de Franse inval in 1672. Prijs: € 18 Nr.: R0920 Auteur/reiziger: Auteur:

Pos, G.A. Pos, G.A.

Reisboek voor Nederland, samengesteld doorG.A. Pos, 2e voorzitter-hoofdconsul A.N.W.B. Ondervoorzitter ANVV, [Uitg. ANVV en ANWB], Den Haag: Van Stockum, 1922 Ing., 312 p., ill. In “Een woord vooraf” schrijft Pos dat er sinds de laatste druk van de reisgids van Plantenga uit 1863 geen boek op dit gebied in onze eigen taal bestond. Men was aangewezen op een Baedeker voor België en Nederland, of op een Guide Joanne. Het nieuwe ‘Reisboek’ is zowel voor reizigers per trein als per auto en fiets bestemd evenals voor watertoeristen. Het boekje bevat 27 plattegronden. De architectuurbeschrijvingen zijn van A. W. Weissman. Bij hotels, pensions en restaurants worden prijzen genoemd. Prijs: € 48 Nr.: R0921 Auteur/reiziger: [Posselt, F.] Auteur: [Posselt, F.] Apodemik oder die Kunst zu reisen. Ein systematischer Versuch zum Gebrauch jungen Reisenden aus den gebildeten Ständen überhaupt und angehender Gelehrten und Künstler insbesondere, 2 delen. Leipzig: Breitkopf, 1795. Ing., 36 + 740 + 6 + 598 p. Beroemd boek over het reizen in het algemeen. Aparte hoofdstukken over hoe militairen, toekomstige staatslieden, theologen, rechtsgeleerden, kunstenaars, medici, etc. behoren te reizen. Voorts het plannen van een reis, reisgidsen, aanbevelingsbrieven, paspoorten, reiskleding, etc. Prijs: € 575 Nr.: R0922 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Lotgevallen en omtmoetingen op eene mislukte reize naar De Kaap de Goede Hoop, in de jaren 1804, 1805 en 1806. In brieven aan eenen vriend, [deel I], Haarlem: Loosjes, 1806 Origineel karton, 12 + 167 p., ill. Alleen deel I van vier. Lit: Saalmink p. 1525; Tiele 879 Haebele Potter (Dokkum 1769-Soerabaja 1824) was achtereenvolgens predikant te Peins (1784-1804), Amsterdam (alwaar hulprediker, 1807-1809), Hanau (1809-1818) en Soerabaja (1819-1824). In 1803 was Potter beroepen tot predikant in Zuid-Afrika, waar hij in 1804 naar toe trok. Door oorlogsomstandigheden kwam hij echter niet verder dan St. Helena en keerde toen via Engeland terug naar ons land. Vandaar het “ mislukte” in de titel. In dit eerste van de vier delen gaat de reis van Amsterdam naar Harlingen, Peins, Franeker, Dokkum, Groningen, Nieuwe Schans naar Leer. Vandaar door Groningen, Friesland, Overijssel en Gelderland naar Den Haag en via Noord-Holland weer terug naar Oost-Friesland. Daarna vanuit Embden per schip naar St. Helena. Op de titelpagina een silhouetportret van Potter, gegraveerd door Veelwaard. Op p.164 een gravure door H. Roosing van de stad en haven van St. Helena. Prijs: € 90 Nr.: R0923 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Wandelingen en kleine reizen door sommige gedeelten van het vaderland. 2 delen. Amsterdam: Saakes, 1808-1809. Origineel karton; 4+318+4+357 p., ill. Lit: Biografisch Lexicon Ned. Protestantisme I, 262; J. Fox, “H. Potter, een Friese predikant te Amsterdam”, in Amstelodamum 46 (1959), p. 98-106; Van der Meulen, p. 30; Bodel Nijenhuis 210; Saalmink, p. 1526; Tiele 881; J. Fox, ‘ Potter, een Fries geslacht uit Dokkum’ , in De Nederlandsche Leeuw 99 (1982) 440-462 Potter woonde in 1808 als ambteloos burger te Dokkum. In 1806-1808 had hij zijn ‘Lotgevallen en ontmoetingen op eene mislukte reize naar Kaap de Goede Hoop’ gepubliceerd. In 1808-1809 volgden de tweedelige ‘Wandelingen en kleine reizen door sommige gedeelten van het vaderland’. In het eerste

deel bezoekt hij: Aalzum (Fr.), het eiland Schiermonnikoog, Anjum, Ezumerzijl, Oostmahorn, Bornwerd, Waaxens, Holwert, Blij, Ferwert, Marrum, Hallum, Hijum, Steens, Britsum, Kornjum, Leeuwarden, Dokkum en omstreken, Kollum, Oudwoude, Gerkesklooster, Strobosch en Groningen. Het boek is geïllustreerd met vier gravures op twee platen: de Westerkerk te Leeuwarden, de Wirdumerpoort te Leeuwarden, Tjaarda State en het dorp Kollum. Het titelvignet toont het bos buiten de Heerenpoort te Groningen. Voorin het tweede deel zijn twee platen meegebonden, met opnieuw gegraveerde gezichten, om in het eerste deel te voegen, “in plaats van de daar in voorkomende, welke, door een toeval, zoo slecht in gravure zijn uitgevallen”. Dit tweede deel bevat reizen van Dokkum naar Murmerwoude, Veenwoude, Bergum, Hardegarijp, Huisum, Leeuwarden, Wirdum, Akkrum, Oudeboorn, Heerenveen, Oudeschoot, Knijpe, Donkerbroek, Oosterwoude, Appelscha, Smilde, Borger, Rolde, Eext, Meppel, Kolderveen, Steenwijk, Wolvega, Peins, Zweins, Schalsum, Franeker, Arum, Kinswert, Witmarsum, Wons, Makkum, Bolsward, Wommels, Workum, Hindelopen, Koudum, Lemmer, Sloten, Woudsend en Sneek. Voorts: Amsterdam, Watergraafsmeer, Diemen, Muiden, Muiderberg, Naarden, Hilversum, ‘s-Graveland. Dit tweede deel heeft 8 gravures door J.L. van Beek, op vier platen: Oudeboorn, Heerenveen, hunnebed Eext, Meppel, Lemmer (2x), Muiderberg en ‘sGraveland. Als titelvignet een gezicht op Peins bij Franeker. Prijs: € 695 Nr.: R0924 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Wandelingen en kleine reizen door sommige gedeelten van het vaderland. Deel I. Amsterdam: Saakes, 1808. Gebonden in halfleer; 4+318 p., ill. Mist deel II. Het eerste deel van bovenstaand werk, met de later afgekeurde gravures. Prijs: € 275 Nr.: R0925 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Reizen door een groot gedeelte van Zuid-Holland. Gedaan in de jaren 1807 en 1808. Amsterdam: C.L. Schleijer, 1809. Gebonden in origineel karton; 8+223 p., ill. Lit: Tiele 881, Saalmink, p. 1526. De reizen in dit deel lopen van Dokkum naar Leeuwarden, Bornwirt, Birdaar, Wyns, Lekkum, Huizum, Wartena, Stavoren, Hindelopen, Molkwerum, Enkhuizen, Hoorn naar Amsterdam. Voorts van Amsterdam naar Sloterdijk, Halfweg, Haarlem, Leiden, Voorschoten, Voorburg, Leidschendam, Den Haag, Scheveningen, Valkenburg, Katwijk, Rijnsburg, Oegstgeest, Warmond, Sassenheim, Lisse, Hillegom, Vogelenzang, Heemstede en Zandvoort. De derde en laatste wandeling loopt van Amsterdam naar Ouderkerk, Amstelveen, Aalsmeer, Haarlem, Aerdenhout, Zandvoort, Overveen, Bloemendaal, Velzen, Santpoort, Spaarndam, Spaarnwoude en Halfweg. De illustraties bestaan uit twee grote, uitvouwbare gravures van Elsbroek bij Hillegom en een gezicht vanaf de Blinkert op de stad Haarlem, beide door T. Koning naar J. van Meurs. Prijs: € 395 Nr.: R0926 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Reisen durch einen grossen Theil von Süd-Holland in den Jahren 1807 und 1808. Aus dem holländischen. Weimar: Landes-Industrie-Comptoir, 1811. Gebonden in halfleer; 8+128 p. Vertaling van het in 1809 te Amsterdam verschenen ‘ Reizen door een groot gedeelte van ZuidHolland’ . De vertaler schrijft in een voorwoord dat hij de “deklamatorische[n] Abschweisungen” en de citaten van dichters heeft bekort of weggelaten. Ook de twee platen konden best gemist worden, aldus vertaler T.F. Ehrmann.

Prijs: € 195 Nr.: R0927 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Reise durch die alten und neuen östlichen Departemente des Köningreichs Holland und das Herzogthum Oldenburg, gethan im Jahre 1808, aus dem holländischen, Weimar: Verlag des H.G. privil. Landes Industrie-Comptoirs, 1811 Geb., 10 + 198 p. Gebonden met: H. Potter’ s ‘Reisen durch einen grossen Theil von Süd-Holland in den Jahren 1807 und 1808’, Weimar: 1811, en met: John Housman’s ‘Reise durch die nördlichen Gegenden von England’, Weimar: 1811 (met 2 grote plattegronden van Liverpool en Manchester). De drie werken vormen deel 43 van de “ Bibliothek der neuesten und wichtigsten Reisebeschreibungen”, uitgegeven door M.C. Sprengel en I.F. Ehrmann. Vertaling van Potters ‘Reize door de oude en nieuwe oostelijke departementen van het Koningrijk Holland en het hertogdom Oldenburg, gedaan in den jare 1808’, 2 delen, Haarlem 1808-1809. Het Nederlandse deel van deze reis beschrijft onder andere Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Dokkum, Aalzum, Kollum, Groningen, Nieuweschans, Winschoten, Drenthe, Assen en Anlo. Prijs: € 395 Nr.: R0928 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Lotgevallen op eene reis van Friesland door Westfalen en het Waldeksche naar Hanau in september 1813. Amsterdam: Saakes, 1816. Gebonden, 8+141 p. Lit: Saalmink, p. 1525; Tiele 881. In 1813 was Potter predikant te Hanau en maakte samen met twee zonen en een vriend de reis van Friesland naar zijn woonplaats door het toenmalige Duitse oorlogsgebied. In Nederland bezocht hij: Dokkum, Franeker, het eiland Texel, Harlingen, Kollum, Ruigezand, Eenrum, de Hoorn, Warfhuizen, Oldenhove, Noordhorn, Winschoten, Bourtange, Lingen en dan verder Duitsland in. Op de titelpagina een scène in een Duitse herberg, gegraveerd door D. Veelwaard naar J. Smies. Prijs: € 225 Nr.: R0929 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Vruchten der eenzaamheid, 2 delen, Groningen: R.J. Schierbeek, 1817-1818 Geb. in één halfleren band, 10 + 16 + 212 + 207 + 8 + 8 +194 + 197 p., ill. Los in de band. Brieven over tal van onderwerpen, maar vooral over wandeltochten in het westelijke deel van Duitsland. In het tweede deel ook een tocht van Keulen naar Nijmegen, Arnhem, Elden, Beusekom, Amsterdam, Grafhorst, Kampen, IJsselmuiden, Zwolle, Mastenbroek, Hasselt, Hattem, Zalk, Boekhorst. Het boek is geïllustreerd met uitvouwbare gravures (door H.L. Mijling) van Steinheim, Breuberg, Nassau en “gezicht van de stad Arnhem op de Eltenberg”. Prijs: € 600 Nr.: R0930 Auteur/reiziger: Potter, H. Auteur: Potter, H. Vruchten der eenzaamheid, deel I, eerste stuk, Groningen: R.J. Schierbeek, 1817 Orig. karton, 4 + 212 p. Prijs: € 35 Nr.: R0931 Auteur/reiziger:

Poully, M.J. de

Auteur: Poully, M.J. de Guide des voyageurs. Histoire de Maestricht et de ses environs suivi d’un dictionnaire des pincipaux habitants et négociants de cette ville. Maastricht: A.H. Roberts, [1854?]. Ing., 246+20 p. Mist het originele omslag. Lit: Niet in Brinkman, Bodel Nijenhuis 908 (als Pouilly en zonder jaar van verschijnen). Zeldzame gids in de vorm van 24 brieven, voor Maastricht en omstreken. Met gegevens over hotels, het uitgaansleven, de rondes van de nachtwacht, bals, de eetgewoontes van de inwoners, etc. Achterin een lijst van de belangrijkste inwoners met hun beroep en adres en een soort beroepengids. Geïllustreerd met een gravure van de grafzerk van De Mérode. Prijs: € 275 Nr.: R0932 Auteur/reiziger: Pratt, [Samuel Jackson] Auteur: Pratt, [Samuel Jackson] Gleanings through Wales, Holland and Westphalia. Sixth edition. To which is added, Humanity, a poem, seventh edition, 3 delen. Londen: Longman & Rees, 1802. Gebonden in geheel leer; 72+373+15+476+12+411 p. Banden op scharnieren zwak of gebroken. Heraldisch exlibris van Paul Beilby Thompson. Lit: Van der Meulen, p. 29 (ed. Londen 1795), Bodel Nijenhuis 182 (idem), Jacobsen Jensen 167 (3de ed., Londen 1797). S.J. Pratt (1749-1814) was een Engels letterkundige, auteur van onder andere ‘Gleanings in England’, 3 delen; ‘Family secrets’, 5 delen en het gedicht ‘The Poor’. Uit het voorwoord blijkt dat de auteur voor deze zesde editie het boek heeft herzien, met name het relaas over de aanvang van de Franse Revolutie. In de vorm van brieven beschrijft hij eerst de geschiedenis en gewoonten en gebruiken van de Nederlanders. Bezocht worden o.a. Hellevoetsluis (de familie Hutchinson, agent van de paketboot Harwich-Hellevoetsluis v.v.), Brielle, Delft, Den Haag (kermis), Scheveningen, Rotterdam, Leiden (ontmoeting met de medicus Pinckard), Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Monnickendam, Broek, Medemblik, Purmerend, Nijmegen, Arnhem. Het werk is gelardeerd met gedichten van de auteur, voorts vrij veel aandacht voor literatuur en toneel in Nederland en een relaas over generaal Van Boetselaer in Willemstad. Aan het slot van het boek een vroeg voorbeeld van “Nederlands en Duits op reis”: met zinnen als “Is er water en een handdoek in mijn kamer?”, “Borstelt mijn hoed af”, “Mijn bedlaakens moeten door en door droog sijn” en: “Mijn paard moet beslagen worden”, in drie talen. Prijs: € 575 Nr.: R0933 Auteur/reiziger: Prévost, abbé Auteur: Guilhou, E. L’abbé Prévost en Hollande (avec des documents nouveaux). Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleeraar in de Fransche taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam op 27 November 1933. Groningen etc.: Wolters, 1933. Ing., 47 p. Prijs: € 18 Nr.: R0934 Auteur/reiziger: Prel, Max Freiherr du Auteur: Prel, Max Freiherr du Die Niederlande im Umbruch der Zeiten. Alte und neue Beziehungen zum Reich. Im Auftrag des Reichskommissars für die besetzten niederländischen Gebiete Reichsminister Dr. Seyss-Inquart, herausgegeben und bearbeitet von Dr. Max Freiherr du Prel unter Mitwerkung von Willi Janke. Würzburg-Den Haag: K. Triltsch, 1942. Gebonden in linnen band; 15+395 p., ill. Propagandistisch boek over de connecties Nederland-Duitsland. Prijs: € 30

Nr.: R0935 Auteur/reiziger: Priorato, Galeazzo Gualdo Auteur: Priorato, Galeazzo Gualdo Descritione delle sette provincie unite del Paese Basso. Milaan: F. Vigone, 1673. 12º: gebonden in modern perkament, (6) + 204 p. Lit: Bodel Nijenhuis, vervolg (1868), nr. 63 b; niet in Brunet; niet in Jacobsen Jensen. Zeldzame beschrijving van de geschiedenis en staatkundige situatie van ons land, door Priorato, auteur van historische werken in Italië. Met onder andere beschrijvingen van Den Haag en Amsterdam (laatste 40 pp.). Bodel Nijenhuis noemt een (eerste?) druk: Keulen 1668, in-4º. Voorts deelt hij mee dat volgens Fruin Priorato zijn informatie heeft verkregen uit de geschriften van Pieter de la Court, die kort voor 1668 verschenen waren. In het boek van Wildenberg over het werk en de receptiegeschiedenis van de De la Courts komt Priorato echter niet voor. Prijs: € 695 Nr.: R0936 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: [Nisard, Desiré] Prijs: €

Promenades Promenades

Nr.: R0937 Auteur/reiziger: [Pueckler-Muskau, H.L.H. von] Auteur: [Pueckler-Muskau, H.L.H. von] Briefe eines Verstorbenen. Ein fragmentarisches Tagebuch. 3 dln. München-Stuttgart: FrauckhHallberger, 1830-1831. Gebonden in 3 halfleren banden; 16+324+14+397+31+420 p., ill. Mist deel IV. Lit: Jacobsen Jensen 274 (een Franse editie in 6 delen, Den Haag 1833). Hermann Ludwig Heinrich von Pueckler-Muskau (1785-1871), Duits schrijver en militair, schreef deze dagboekbladen in Engeland, Wales, Ierland, Frankrijk, Duitsland en Holland, in de jaren 18261829. Er zijn meerdere drukken verschenen en in 1991 verzorgde Insel Verlag nog een moderne uitgave in twee banden in cassette. Ons - helaas incomplete - exemplaar is de eerste editie en bevat de passages over Nederland die in het derde deel werden gepubliceerd: de auteur reist per koets via Arnhem, Utrecht en Gouda (de glazen!) naar Rotterdam en vandaar verder per boot naar Engeland. De deeltjes zijn geïllustreerd, o.a. met twee handgekleurde gravures van een poppenkastvoorstelling! Prijs: € 75 Nr.: R0938 Auteur/reiziger: Pijpers, Pieter Auteur: Pijpers, Pieter Eemlandsch Tempe, of Clio op Puntenburgh, landgedicht, 2 delen, Amsterdam: P.J. Uylenbroek, 1803 Gebonden in één halfleren band, 12 + 224 + 12 + 8 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Van der Aa, Biogr. wdbk XV p.512-514; Saalmink p.1575 Beroemd en zeldzaam boek van de tabakshandelaar en controleur convoyen en licenten Pieter Pijpers (1749-1805). Pijpers woonde op zijn landhuis Puntenburgh bij Amersfoort en was tevens (toneel)dichter, dit laatste mede door zijn contacten met de beroemde P.A. Bolongaro Crevenna. Zijn belangrijkste werk is ’Eemlands Tempe’. Het bevat een denkbeeldige wandeling in 1802 door Eemland, in dichtvorm., Het boek is fraai geïllustreerd met gravures: portret Pieter Pijpers; graf van zijn broer Jan Pijpers; Puntenburgh; het dorp Baere (Baarn); Baeren (Baarn); Eemnes; portret Louise Ch. de Neufville-Ritter; “aan de vriendchap”; haven en koppelpoorten te Amersfoort; schuttersdoelen te Amersfoort; L.V. kerk en toren te Amersfoort; stadswal en blekerijen te Amersfoort; de Hof, Koornmarkt, stadhuis en St. Joriskerk te Amersfoort; Spui, Pietersgasthuis en St. Aagtenklooster te Amersfoort; Amersfoort van de Bergkant; Zeist; Laren; Nieukerk (= Nijkerk); De Treek; tabaksplanterijen buiten Amersfoort; portret Alida Pijpers-Hollingerus. In 1804 verscheen een “vuilaardig schimpschrift” op zijn ‘Eemlandsch Tempe’, wat zijn dood veroorzaakte (Van der Aa).

Prijs: € 4800 Nr.: R0939 Auteur/reiziger: [Quarles van Ufford, L.J.] Auteur: [Quarles van Ufford, L.J.] Beknopte beschrijving der stad Haarlem, kunnende dienen tot eenen gids bij de beschouwing der merkwaardigheden, welke deze stad en derzelver omstreken opleveren, Haarlem: Vincent Loosjes, 1828 Orig. karton, (8) + 106 p. Lit: Ekama, ‘Catalogus van boeken ... over de geschiedenis van Haarlem’, Haarlem 1874, nr 890; A.G. van der Steur, Tijdgenoten over Haarlem XII L.J. Quarles van Ufford, in ‘Jaarboek Haerlem 1983’ p. 8-17 De auteur, jhr Louis Jacques Quarles van Ufford (1796 - 1872), was in Haarlem lid van de raad en later ook wethouder en was werkzaam in de zoutindustrie te Haarlem. Behalve de bekende toeristische bijzonderheden beschrijft hij uitgebreid de handel en nijverheid van Haarlem, althans het weinige dat daar in de sombere jaren ‘20 van de 19e eeuw van over was. Verder heeft hij veel aandacht voor de schilderkunst van zijn geboortestad. Prijs: € 225 Nr.: R0940 Auteur/reiziger: [Radcliffe, Ann] Auteur: [Radcliffe, Ann] Voyage en Hollande et sur les frontières occidentales de l’Allemagne, fait en 1794, suivi d’un voyage dans les Comtés de Lancaster, le Westmoreland et le Cumberland [...], traduit de l’Anglais sur la seconde édition par A. Cantwel. 2 delen. Parijs: F. Buisson, 1796. Gebonden in 2 halfleren banden; 297+304 p. Eigendomsmerk in deel II: Dr. G.D.J. Schotel, v.d.m. Tilburgensis. Lit: Jacobsen Jensen 214 (de Engelse uitgave van 1795); Onze Eeuw (1915), deel IV, p. 388. Franse vertaling van: ‘A journey made in the summer of 1794, through Holland and the western frontier of Germany, with a return down the Rhine, to which are added observations during a tour to the lakes of Lancashire, Westmoreland en Cumberland, in the year 1795’. verschenen in 1795. Ann Radcliffe-Ward (1764-1823), auteur van de populaire “gothic” novel ‘The mysteries of Udolpho’, beschrijft een reis die zij met haar man maakte en waarbij zij de volgende Nederlandse plaatsen bezocht: Hellevoetsluis, Rotterdam, Delft, Rijswijk, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Zaandam, Ouderkerk, Nieuwersluis, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Rhenen, Nijmegen, Emmerik, Tiel, Zaltbommel, Gorinchem, Dordrecht en Vlaardingen. Het boek bevat veel landschaps- en natuurbeschrijvingen, in een tijd dat hiervoor nog nauwelijks belangstelling was. Richard Garnett schrijft in de D.N.B. dat de vele politieke en sociale opmerkingen in het reisverslag waarschijnlijk zijn ingegeven door haar echtgenoot. Prijs: € 295 Nr.: R0941 Auteur/reiziger: Radcliffe, Ann Auteur: Bachrach, A.G.H. (ed.) A.G.H. Bachrach (ed.), Ann Radcliffe, A journey through Holland made in the summer of 1794. Leiden: Academic Press, 1998. Ing., 119 p. Vertaling en herdruk van de op Nederland betrekking hebbende passages van ‘A journey made in the summer of 1794 [...]’. Prijs: € 15 Nr.: R0942 Auteur/reiziger: Rademaker, A. Auteur: Rademaker, A. Versameling van 100 Nederlantse outheden en gesigten door A. Rademaker en int koper gebragt door I.M. Bregmagher. Amsterdam: Ysack Greve, [ca. 1735].

4º: ing., 62 eenzijdig bedrukte bladen, ill. Lit: Niet bij Tiele. Gegraveerde titelpagina en 100 gravures, ieder ca. 7x11 cm., deels op één pagina gedrukt, deels twee prentjes op één pagina. Ieder prentje heeft een 3 à 6-regelig onderschrift in het Nederlands. De gravures zijn van de volgende plaatsen: Amsterdam, Sloterdijk, Sloten, Ouderkerk a/d Amstel, Abcoude, Baambrugge, Nieuwersluis, Nederhorst den Berg, Kronenburg, Oudaen, Breukelen, Utrecht, Gunterstein, De Bilt, Schoonhoven, Woerden, Montfoort, Oudewater, Ysselstein, Langerak, Tienhoven, Vianen, Ameide, Ouderkerk a.d. Yssel, Culemborg, Buren, Amerongen, Jaarsveld, Wijk bij Duurstede, Amersfoort, Gorinchem, Loevestein, Woudrichem, Werkendam, Dordrecht, Moordrecht, Oosterwijk, Ysselmonde, Rotterdam, Delfshaven, Overschie, Konings Uithof, Spangen, Leidschendam, Valkenburg (ZH), Scheveningen, Voorschoten, Katwijk, Leiden, Zoeterwoude, Leeuwenhorst, Leiderdorp, Warmond, Noordwijk, Hillegom, Alkmaar en St. Pancras. Abraham Rademaker (1676/1677-1735) was een voorloper van de 18de-eeuwse topografisch werkende kunstenaars. In 1725 verscheen zijn ‘Kabinet van Nederlandsche outheden en gezichten’, met 300 prentjes, genummerd van 1 tot 300. In het hier aangeboden, zeer zeldzame boekje, is hieruit een keuze gemaakt. De prentjes zijn opnieuw gegraveerd door I.M. Bregmagher en zijn ongenummerd, niet gesigneerd en voorzien van nieuwe bijschriften. Over Bregmagher is verder niets bekend. Volgens de Thesaurus was de uitgever van dit boek, Ysack Greve, werkzaam in Amsterdam in 1732 en volgens Van Eeghen was hij lid van het boekverkopersgilde van 1732 tot 1739. Prijs: € 1150 Nr.: R0943 Auteur/reiziger: Rademaker, A. Auteur: Rademaker, A. Versameling van 100 Nederlantse oudheden en gesigten door A. Rademaker en int koper gebragt door I.M. Bregmagher. Amsterdam: Ysack Greve, [ca 1735], facsimilé-herdruk Alphen a.d. Rijn, ReproHolland BV, 1981. 4º: kunstleren band, 63 eenzijdig bedrukte bladen, ill. Prijs: € 20 Nr.: R0944 Auteur/reiziger: Rademaker, A. Auteur: Rademaker, A. Kabinet van Nederlandsche outheden en gezichten vervat in 300 konstplaaten, verzamelt, getekent en in ‘t koper gebragt door den konstryken Abraham Rademaker, met eene korte beschryving derzelve in het Duitsch, Fransch en Engelsch, 2 delen, Amsterdam: Willem Barents, 1725. Reprint, z.pl., z..j., [ca. 1980] Geb. in wit karton, 2 delen in één band, ongepagineerd, ill. Prijs: € 15 Nr.: R0945 Auteur/reiziger: Rademaker, A. Auteur: Rademaker, A. Kabinet van Nederlandsche outheden en gezichten ... 1725. Reprint Zaltbommel: Europese Bibliotheek 1966. Geb. in 2 beige kunstleren banden, ongepagineerd, ill. Prijs: € 40 Nr.: R0946 Auteur/reiziger: Rademaker, A. Auteur: Rademaker, A. Kabinet van Nederlandsche outheden en gezichten ... 1725. Reprint Haarlem: Schuyt & Co., 1975 Geb. in grijs linnen band, 2 delen in één band, ongepagineerd, ill. Prijs: € 30 Nr.: R0947

Auteur/reiziger: Rademaker, Abraham Auteur: Rademaker, Abraham Hollands arcadia of de vermaarde rivier Den Amstel, vertonende alle deszelfs lustplaatzen, herenhuizen en dorpen, zig uitstrekkende van Amsterdam af door Ouderkerk, Abcoude, Baembrug tot Loenersloot, wederkerende langs de vermakelyke landgezichten van de Wetering. Vertoond in honderd afbeeldingen, naar ‘t leven getekend en in ‘t ligt gebragt door Abraham Radermaker. Met een poëtise beschryving verzierd. L’Arcadie Hollandoise [...]. Amsterdam: L. Schenk, 1730. [Gebonden met:] Hollands Tempe verherelykt, vertoond in dertig uitmuntende gezigten beginnende van Amsterdam af langs de Haarlemmer Trekvaart, gaande verders door Sparewou, Sparendam, tot Marquette [...] door Abraham Rademaker [...]. Amsterdam: L. Schenk, [1728]. [En met:] Spiegel van Amsterdams zomervreugd, op de dorpen Amstelveen, Slooten en den Overtoom [...]. [Amsterdam: L. Schenk, z.j.]. Folio, half perkament, (20) + (100) + (14) + (30) + (6) + (20) p., ill. Titelpagina van het derde werk mist, verder goed exemplaar. Lit: Tiele 51 (als Hollandsche Arkadia) Drie van de topografische plaatwerken van Rademaker met resp. 100, 30 en 20 gravures. Alle drie in eerste druk met mooie frisse drukken. Alle drie werken hebben uitvoerige gedichten door G. Tysens met beschrijvingen van de afgebeelde gebouwen. Er bestaan herdrukken uit de 18de eeuw en in 1807 verscheen nog een verzameluitgave van dertien werken van Rademaker, Stoopendaal, De Leth, Brouërius van Niedek e.a. onder de titel ‘Hollandsche Arkadia in 600 en meer afbeeldingen van landen watergezichten. Dit betrof: 1. Overtoom; 2. De Amstel; 3. De Vechtstroom; 4. Het Watergraafs- of Diemermeer; 5. De trekvaart van Amsterdam tot Polanen; 6. Alkmaar; 7. Het zegepralent Kennemerlant; 8. Rhijnland; 9. Oudewater; 10. Den Haag; 11. Vlaardingen; 12. Delft; 13. Dordrecht. Prijs: € 3800 Nr.: R0948 Auteur/reiziger: Rademaker, Abraham Auteur: Rademaker, Abraham Hollands Tempe verherelykt, vertoond in dertig uitmuntende gezigten beginnende van Amsterdam af langs de Haarlemmer Trekvaart, gaande verders door Sparewou, Sparendam, tot Marquette met deszelfs kerken, heren-huizen en verdere landsieraden, naar ‘t leven getekend en in ‘t koper gebragt door Abraham Rademaker. Met eene poetise beschryving. [Amsterdam: L. Schenk, 1728]. Facsimilereprint Den Haag: Kruseman, 1968. 4º, oblong, half (imitatie)perkament, in kartonnen huls, 26 p. tekst en 30 p. met afbeeldingen. Het gedicht op de buitenplaatsen etc. is door G. Tysens. Prijs: € 40 Nr.: R0949 Auteur/reiziger: Rademaker, Abraham Auteur: Rademaker, Abraham Spiegel van Amsterdams Zomervreugd, op de dorpen Amstelveen, Slooten en den Overtoom, vertonende deszelfs kerken,herenhuizen, lustplaatssen, lanen, wegen, vaarten, enz., naar ‘t leven getekend en in ‘t koper gebragt door Abraham Rademaker, met eene poeetise beschryving. Amsterdam: L. Schenk, z.j. Facsimilé-reprint Amsterdam: Buijten & Schipperheijn, 1974. 4º, oblong, karton, 12 p. tekst + 20 eenzijdig bedrukte bladen met afbeeldingen. Het gedicht op de buitenplaatsen etc. is van G. Tysens. Prijs: € 40 Nr.: R0950 Auteur/reiziger: Rademaker, Abraham Auteur: Rademaker, Abraham Rhynlands fraaiste gezichten; vertoonende alle deszelfs lustplaatsen, heerenhuizen en dorpen [...] vertoont in honderd afbeeldingen, naar ‘t leeven getekend en in ‘t ligt gebragt door Abraham Rademaker. Amsterdam: L. Schenk, 1732. Facsimilé-reprint. Den Haag: Kruseman, 1967. Folio, kunstleren band in kartonnen huls, 18 p. tekst en 50 p. met op elk twee afbeeldingen.

De prenten van Rademaker worden voorafgegaan door een uitvoerig gedicht over de afgebeelde gebouwen. Prijs: € 75 Nr.: R0951 Auteur/reiziger: Raffles, Thomas Auteur: Raffles, Thomas Letters during a tour through some parts of France, Savoy, Switzerland, Germany and the Netherlands, in the summer of 1817. Liverpool: Thomas Taylor, 1818. Gebonden in karton, 12+336 p. Mist rug. De auteur was een neef van Sir Thomas Stamford Raffles, de “creator of Singapore”, aan wie “these letters, descriptive of scenes explored in his society” zijn opgedragen. Met “The Netherlands” in de titel zijn de Zuidelijke Nederlanden bedoeld, waar Raffles op de terugweg Luik, Brussel en Waterloo bezocht. Prijs: € 175 Nr.: R0952 Auteur/reiziger: Rebman, Georg Friedrich Auteur: Rebman, Georg Friedrich Holland und Frankreich in Briefen, geschrieben auf einer Reisde von den Niederelbe nach Paris im Jahr 1796. Berlijn: Rütten & Loening, 1981. Geb. in linnen band, 382 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen (editie 1798) 217 Rebmann (1768-1824) was een Duits rechtsgeleerde die wegens zijn revolutionaire gevoelens moest vluchten uit zijn vaderland, waar hij na twee jaar weer terugkeerde. In 1798 verscheen het werk voor het eerst, te Parijs en Keulen, in twee deeltjes. Dit is een moderne heruitgave met nawoord, biografie en annotaties door Hedwig Voegt. Rebmann beschrijft een reis door ons land in de bewogen tijden kort na de Franse inval (juni-augustus 1796): Nieuweschans, Groningen, Amsterdam, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Delft en Rotterdam. Prijs: € 35 Nr.: R0953 Auteur/reiziger: Regnard, Jean François Auteur: Regnard, Jean François Voyage de Flandre et de Hollande, commencé le 26 avril 1681. Amsterdam: M. Hertzberger, 1935. Ing., 42 p. Oplage 480 exemplaren, waarvan 370 op papier Rising Little Ridge en 110 op Banzay de Luxe. Typografie Charles Nypels; exemplaar gedrukt op Rising Little Ridge. Uitgegeven voor de leden van het Verbond van Nederlandsche Boekenvrienden. De eerste toepassing van S.H. de Roos’ letter “Egmont” in een Franstalig boek. Lit: Van Laar 147; Murris, p. 268 (andere editie); Van der Meulen, p. 27 (andere editie); Jacobsen Jensen 84 (andere editie). Tekst overgenomen van het vijfde deel van de ‘Oeuvres de Regnard’, Parijs 1801. De Franse toneeldichter Regnard (1655-1709) bezocht in ons land Brielle, Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Enkhuizen, Workum, Leeuwarden en Groningen. Prijs: € 40 Nr.: R0954 Auteur/reiziger: Regnard, Jean-François Auteur: Regnard, Jean-François Voyage de Flandre et de Hollande [...]. Amsterdam: M. Hertzberger, 1935. Ing., 42 p. Gedrukt op Banzay de Luxe. Prijs: € 40

Nr.: R0955 Auteur/reiziger: Reis Auteur: Reis Reis door Nederland [leporello van 12 pagina’s (elk 17 x 8,5 cm) met 37 Nederlandse stadsgezichten, in de vorm van in bruin gedrukte houtgravures (?)], z.pl., [ca. 1900?] Omslag met daarin de afbeeldingen in leporello-vorm Op de achterzijde van het omslag een afbeelding van de Passage te Rotterdam. Prijs: € 25 Nr.: R0956 Auteur/reiziger: Reisbeschrijving Auteur: Reisbeschrijving Reisbeschrijving voor den tocht naar Marken en Volendam. Amsterdam: Amsterdamsche Bootvaartvereeniging, [ca 1920]. Ing., 8 p., ill. Reis per stoomjacht Antoinette van Amsterdam naar Marken en Volendam en terug. Prijs: € 9 Nr.: R0957 Auteur/reiziger: Reisboek Auteur: Reisboek Reisboek door het Koningrijk der Nederlanden, met platen en plattegronden van steden. Provincien Holland en Utrecht. Amsterdam: Mortier Covens & Zoon, Ten Brink & De Vries, 1821. Origineel karton, 4 + (2) + 113 + 88 + (1) p., ill (5 kaarten, 18 plattegronden en 8 gezichten). Lit: Niet in Saalmink; Bodel Nijenhuis 242 (als ‘Almanak ,,,’); niet in Koeman. Zeer zeldzaam boekje, samengesteld uit de drie deeltjes ‘Almanak voor reizigers in het Koningrijk der Nederlanden’ uit 1819, 1820 en 1821 (zie bij ‘Almanak’). In het “Voorbericht” deelt de uitgever mee dat het boek van Reichard, ‘Guide des voyageurs en Europe’ tot voorbeeld diende. Er wordt in dit voorbericht niet gerept over de almanakken, wel lezen wij dat een volgend deel over Zeeland op stapel staat. Dit is echter nooit verschenen. $Het werk bevat twee afdelingen: “Reiswijzer” met beschrijvingen van Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Delft, Rotterdam, Gouda, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Purmerend, Monnickendam, Edam, Hoorn, Utrecht, Amersfoort, Gorinchem, Dordrecht, Brielle en Hellevoetsluis. Op de laatste twee steden na is van elke stad een plattegrond opgenomen. De tweede afdeling “Reiswegen” bevat 36 routes door Holland en Utrecht, waarin ook de kleinere plaatsen worden beschreven. Vijf landkaartjes tonen deze routes. Behalve de 18 plattegronden en de 5 landkaartjes is het boek verlucht met 8 gravures van Boskoop, Amsterdam, Texel, Rotterdam, Medemblik, Soestdijk, Utrecht en Amersfoort, door D. Veelwaard. Prijs: € 1250 Nr.: R0958 Auteur/reiziger: Auteur: Zie: [Hoorn, Jan ten] Prijs: €

Reis-boek door de Ver. Ned. provincien Reis-boek door de Ver. Ned. provincien

Nr.: R0959 Auteur/reiziger: Reisgids Zeeland Auteur: Reisgids Zeeland Resigids, zomerdienst 1929, aangeboden door I.R. de Fouw. Hoek (Z.). Ing., 32 p. Dienstregelingen spoor-, tram-, bus- en stoombootdiensten in en rond Zeeland. Uitgevoerd als propaganda-uitgave van De Fouw’s Wonderbalsem en De Fouw’s Maro. Prijs: € 18 Nr.: R0960 Auteur/reiziger:

Reisje

Auteur: Reisje Het reisje naar Gelderland, of de vervulling van Herman’s wenschen. Uitgegeven ten behoeve der noodlijdenden van Maas en Waal. Nijmegen: J.F. Thieme, 1830. Ing., 4 + 164 p. Lit: Gouda Quint, p. 68; Huiskamp R32; Saalmink, p. 1642. De anonieme schrijfster van dit kinderboekje verontschuldigt zich in het “voorberigt” voor de vertraging sedert de overstromingen van Maas en Waal in 1816, maar omdat haar naam niet geheim leek te blijven en door een overlijden in de familie wilde ze ervan afzien. Vanwege de bijna 5000 intekenaren moest het er echter toch van komen. Herman reist per rijtuig vanuit Voorburg / Den Haag met vader en zuster naar Wamel, Druten, Dreumel, Alphen, Appeltern, Horssen, Ravestein, Nijmegen en Arnhem, waarna deze twee laatste steden met hun omgeving uitvoerig worden besproken. Prijs: € 150 Nr.: R0961 Auteur/reiziger: Reistogtjes Auteur: Reistogtjes Reistogtjes in Nederland. Uitgegeven door de Inrichting tot bevordering van volksgeluk en volkswelvaart, door verspreiding van nuttige kennis: De vriend van armen en rijken. Amsterdam: E.S. Witkamp, [1852-1855]. Gebonden in één kartonnen band; 4+8+8+12+8+8+8+8+8+8 p. Complete set van 10 deeltjes. Bevat: 1853, nr. 19: Wat Nederland is; 1852, nr. VIII-1: Amsterdam; 1853, nr. 26: Van Amsterdam naar Haarlem; 1853, nr. 30: Wandelingen in Haarlem; 1853, nr. 37: Wandelingen in de omstreken van Haarlem I; 1853, nr. 43: Wandelingen in de omstreken van Haarlem II; 1853, nr. 55: Wandelingen in het Noorderkwartier; 1854, nr. 31: Alkmaar voorheen en thans; 1854, nr. 38: Wandelingen in de omstreken van Alkmaar; 1855, nr. 31: Van Bergen naar Den Helder. Het omslag heeft de tekst: “Reistogtjes in Nederland I” , en daaronder de bovenstaande titels van de deeltjes. Samen vormen deze dus het eerste deeltje van een - niet verder voortgezette? - reeks. Prijs: € 60 Nr.: R0962 Auteur/reiziger: Reiswijzer Auteur: Reiswijzer Reiswijzer, aanwijzende het afgaan der posten, het varen der trekschuiten en veerschepen, en het rijden der posten gemeene-wagens; alles op de daar voor gestelde uren. Zeer nut en bekwaam voor alle reizigers. ‘s Gravenhage: H. van Leeuwen, [1816]. 16º: (16) p., met houtsnede van schip op de titelpagina. Waarschijnlijk bijwerk van een almanak. Betreft dienstregelingen binnen de provincie Holland. Prijs: € 30 Nr.: R0963 Auteur/reiziger: Reiswijzer Auteur: Reiswijzer Reiswijzer van den Algemeenen Nederlandschen Wielrijdersbond, Hoofdstuk I, Noord- en ZuidHolland, Utrecht en Gelderland. [4de editie]. Den Haag: Mouton, [1895-1896]. Ing., ca. 100 p., in leren omslag. Hierbij een los kaartje “Nederland (Zuidelijk gedeelte)”. Vroege ANWB-gids. Prijs: € 18 Nr.: R0964 Auteur/reiziger: Auteur:

[Reynders, Synco] [Reynders, Synco]

Raare raize van ‘t Hoogeland naa stad; gedaan door een’ Hoogelandster boer met zijne vrouw in de herfstkermis 1828. In de Groningerlandsche taal geschreven. Groningen: C.L. Meijer en J. van Groenenbergh, [1828]. Ing., 16 p. Lit: Saalmink, p. 1654. Synco Reynders (1793-1873) was een Gronings jurist die in de vorm van een komisch gedicht een reisje naar de stad Groningen beschreef. In een voorbericht wordt meegedeeld dat de anonieme auteur het niet had willen laten drukken. Topografica: Windeweer, Stijntilpoort, Lopster veerhuis, Vismarkt, A-Kerkhof. Zeldzaam. Prijs: € 75 Nr.: R0965 Auteur/reiziger: Rheinlauf Auteur: Rheinlauf Rheinlauf von Schaffhausen b. Rotterdam / Cours du Rhin de Shaffhausen a Rotterdam / Cours of the Rhine from Schaffhausen to Rotterdam, z.p., z.j., [ca 1800?], 1 blad. 110 x 17 cm Gegraveerde kaart van de Rijn, waarop aangegeven een groot aantal plaatsen aan beide oevers en een gravure van het Zevengebergte. Souvenir-artikel in de trant van de Rijn-panorama’s. Prijs: € 30 Nr.: R0966 Auteur/reiziger: [Rheinlauf] Auteur: [Rheinlauf] Lsuf des Rhein Stromes durch Holland, unter den Namen Rhein, Krume Rhein, Waal, IJsel, Leck, Merve und Maas, z.p., z.j., [ca 1810]. 37 x 28 cm Gerepareerd scheurtje. Gegraveerde kaart van het Nederlandse rivierengebied van Zevenaar naar Hoek van Holland. Met plattegronden van Rotterdam en Utrecht en met aan beide zijkanten 24 gegraveerde stadsgezichten, elk ca 3 x 5 cm van: Rotterdam, Delft, Nijmegen, Scheveningen, Den Haag, Leiden, Utrecht, Haarlem en Arnhem. Prijs: € 125 Nr.: R0967 Auteur/reiziger: Rice, William Gorham Auteur: Rice, William Gorham Carillons of Belgium and Holland. Tower music in the Low Countries. New York-Londen-Toronto: John Lane, 1914. Gebonden in linnen stempelband, 232 p., ill. Rice was een Amerikaan met een passie voor carillonmuziek. Hij bezocht onze streken diverse malen en publiceerde in 1914 dit aardige boek, vol informatie en geïllustreerd met goede foto’s, deels van zijn zoon W.G. Rice Jr. Hij beschrijft van de Hollandse carillons onder andere die te Amsterdam, Maastricht, Den Haag, Middelburg, Brielle, Schiedam en Delft, maar op p. 179-193 is een lijst opgenomen van alle carillons in Nederland, met bijzonderheden. Prijs: € 65 Nr.: R0968 Auteur/reiziger: Rice, William Gorham Auteur: Rice, William Gorham Carillons of Belgium and Holland. Tower music in the Low Countries. New York - Londen: John Lane, 1915. Gebonden in linnen stempelband, 232 p., ill. Identiek werk als het bovenstaande, doch met jaartal 1915. Prijs: € 60

Nr.: R0969 Auteur/reiziger: Riemens, H. Auteur: Riemens, H. Les Pays-Bas dans le monde. Histoire, conditions politiques, economiques et sociales - l’empire d’outremer - l’esprit Néerlandais. Parijs: Payot, 1939. Ing., 354 p., ill. Deel uit de reeks “... dans le monde”. Grondig overzicht van ons land en de koloniën anno 1939. Met 12 getekende kaartjes van Nederland en Indië. Prijs: € 20 Nr.: R0970 Auteur/reiziger: Ritchie, Leitch Auteur: Ritchie, Leitch Travelling sketches on the Rhine and in Belgium and Holland, with 26 beautifully finished engravings from drawings by Clarkson Stanfield Esq. Londen: Longman etc., 1833. [Heath’s Picturesque Annual for 1833] Geb., 8 + 256 p., ill. Jacobsen Jensen 286; Ernst Andres, Bibliography illustrierter Stahlstichwerke (2002) I p.357-358 en 363-364 Leitch Ritchie (1800?-1865) was een Engels schrijver en journalist, die voor Charles Heath een aantal reisverhalen schreef die o.a. in diens ‘Picturesque Annual’ (1832-1844) verschenen. In Nederland bezoekt de auteur in 1832: Hellevoetsluis, Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem, Aalsmeer, Amsterdam, Zaandam, Broek, Stavoren, Utrecht, Arnhem en Nijmegen. De staalgravures betreffende ons land door W. Miller naar William Clarkson Stanfield tonen een gezicht op Brielle, een strandgezicht te Scheveningen, een molen met Den Haag in het verschiet, en Rotterdam. In totaal verschenen dertien jaarlijkse delen in de serie ‘Heath’s Picturesque Annuals’. Dit is het tweede deel. Dezelfde prenten uit het hier beschreven deel werden gebruikt in Désiré Nisard, ‘Promenades d’un artiste. Bords du Rhin, Hollande, Belgique, Parijs 1835; en in Clarkson Stanfield, ‘Views in Belgium, Holland, on the Rhine, The Main and the Neckar’, Berlijn etc. 1840. Prijs: € 275 Nr.: R0971 Auteur/reiziger: Ritter jr., P.H. Auteur: Ritter jr., P.H. Zeeuwsche mijmeringen geïllustreerd door Alb. Geudens, 2e druk,Bussum: Van Dishoeck, 1921 Ing., 180 p., ill. Onder andere betreffende Middelburg, Veere, Valkenisse, Goes en Zierikzee. Prijs: € 12 Nr.: R0972 Auteur/reiziger: Roare Raize Auteur: Roare Raize ‘n Roare raize van ‘t Hoogeland noa Stad. Kemieke veurdracht in de toal van ‘t Hoogeland deur ?!?!? Groningen, J.D. Dijk, [ca 1900?]. 4º, 4 p. Bezoek aan Groningen in dialect. Prijs: € 20 Nr.: R0973 Auteur/reiziger: Robert, Henri Auteur: Robert, Henri Het Land zijner moeder. Verzamelalbum plaatjes Wijchgel’s thee. Arnhem [1927]. Origineel karton, 78 p., ill. Geïllustreerd met 120 ingeplakte plaatjes. Serie brieven van Jean Bertaut, gedateerd 1926-1927, aan een vriend. Jean is een Franse jongen, zoon van een overleden Nederlandse moeder, die aanmonstert bij een rondtrekkend circus dat naar

Nederland gaat. Met het circus bezoekt hij o.a. Middelburg, Den Bosch, Utrecht, Rotterdam, Den Haag, Haarlem, Amsterdam, Leeuwarden, Groningen, Assen, Zwolle, Arnhem, Nijmegen en Maastricht. De plaatjes betreffen foto’s met stadsgezichten in deze steden. Prijs: € 145 Nr.: R0974 Auteur/reiziger: Roche, Charles E. Auteur: Roche, Charles E. Things seen in Holland. Londen: Seeley and Co., 1910. Gebonden in linnen stempelband; 244+10+16 p., ill. Deeltje uit de reeks “Things seen in...” In het in 1909 te Chelsea geschreven voorwoord bedankt de auteur o.a. David S. Meldrum. In de tekst een groot aantal indrukken van ons land, zowel van bezochte plaatsen als over kaas, kunst, kerken, taal, bloembollen, tabak, spelen (golf), feesten, etc. Veel aandacht voor hotel Spaander te Volendam en de bezoekende kunstenaars aldaar. De 50 illustraties zijn naar aardige foto’s. Prijs: € 35 Nr.: R0975 Auteur/reiziger: Roetener, Eugène Auteur: Roetener, Eugène Autour de la guerre. Impressions et croquis de Hollande, Den Haag: Boucher, [ca. 1916?] Ing., 90 p. Indrukken van Nederland door de “homme de lettres à Bruxelles” Roetener. Prijs: € 9 Nr.: R0976 Auteur/reiziger: Rogers, James E. Thorold Auteur: Rogers, James E. Thorold Holland. Londen/New York: Fisher Unwin/Putnam, 1888. Gebonden in linnen stempelband. Verschenen in de reeks: “The story of the nations”. Boek over de geschiedenis van ons land, geïllustreerd met een kaart, tekeningen en reproducties van prenten. Prijs: € 35 Nr.: R0977 Auteur/reiziger: Rollema, H. van [= jhr mr Hobbe Baerdt van Sminia] Auteur: Rollema, H. van [=jhr mr Hobbe Baerdt van Sminia] Wandelingen van mijnen oud-oom den opzigter door een gedeelte van de provincie Friesland; bevattende eene plaatselyke en geschiedkundige beschrijving van de merkwaardigheden der grietenij Tietjerksteradeel. Uit de nagelaten papieren van eenen dorpspredikant, bijeenverzameld door H. van Rollema. Leeuwarden: W. Eekhoff, 1841. Origineel karton, (2) + 171 p. Bibliotheekstempel. Lit: Bodel Nijenhuis 2743; S.J. v.d. Meer, Inleiding bij facsimile-reprint, 1968 Eekhoff noemde in 1859 dit een “klein doch zeer belangrijk werkje” en deelde mee dat het pseudoniem van Rollema stond voor Baerdt van Sminia (1797-1858), bekend van zijn boek over de Friese grietmannen en zijn artikelen over alba amicorum. In 1968 zou een facsimiléherdruk verschijnen met een losse inleiding door S.J. van der Meer. Bezochte dorpen o.a.: Tietjerk, Suawoude, Garijp, Eernewoude, Suameer, Oostermeer, Eestrum, Bergum, Hardegarijp, Rijperkerk, Giekerk, Oenkerk, Oudkerk, Bartelehiem en Wijns. Prijs: € 275 Nr.: R0978 Auteur/reiziger: Auteur:

Rollema, H. van [= jhr. mr. Hobbe Baerdt van Sminia] Rollema, H. van [= jhr. mr. Hobbe Baerdt van Sminia]

Wandelingen van mijnen oud-oom den opzigter door een gedeelte van de provincie Friesland; bevattende eene plaatselijke en geschiedkundige beschrijving van de merkwaardigheden der grietenij Tietjerksteradeel, uit de nagelaten papieren van eenen dorpspredikant, bijeenverzameld door H. van Rollema. Leeuwarden: W. Eekhoff, 1841. Facsimileherdruk uit 1968, met een losse inleiding (3 p.), door S.J. van der Meer. Ing., (2) + 171 + (3) p., ill. Bodel Nijenhuis 2743 De reprint is geïllustreerd met een uitvouwbare kaart van Tietjerksteradeel uit 1847. Prijs: € 15 Nr.: R0979 Auteur/reiziger: Roosjen, S.O., N.D. Kroese en W. Eekhoff Auteur: Roosjen, S.O., N.D. Kroese en W. Eekhoff Merkwaardigheden van Hindeloopen; bevattende historische bijzonderheden omtrent de woningen, kleeding, gebruiken en taal der Hindeloopers, benevens taalproeven in rijm en onrijm, Leeuwarden: W. Eekhoff, 1855 Geb. in half linnen, 8 + 94 p. Wopke Eekhoff publiceerde in 1847 in het periodiek ‘Nederlandsch Museum’ zijn eerste artikel over het Hindeloper interieur, met hulp van de bakker uit Hindelopen, S.O. Roosjen, en de onderwijzer aldaar, N.D. Kroese. Dit boekje vormt een uitbreiding en verbetering daarop. De Hindeloper volkskunst en taal behoorden tot de eerste onderwerpen van het volkskundig onderzoek in ons land. Prijs: € 125 Nr.: R0980 Auteur/reiziger: Rosso di San Secondo Auteur: Rosso di San Secondo Elegie a Maryke. Rome: Sampaolesi, 1914. Ing., 118 p. Italiaanse essays met betrekking tot vrouwelijke schonen te Oegstgeest en Katwijk. Prijs: € 28 Nr.: R0981 Auteur/reiziger: Rossum, J.P. van Auteur: Rossum, J.P. van Wandelingen door het Gooiland en vervolgens door Valkeveen, Berghuis en Zandbergen, en derzelver tuinen, bosschen en zanderij, gewijd aan zijne kinderen, kleinkinderen en vrienden, [Zandbergen], 1855 Geb., 90 p., ill. Leren band met goudopdruk “Herinneringsoffer”. Gebonden met: “Herinneringen uit mijn leven van vóór 70 jaren, tot nu, bij gelegenheid der inrigting van eene nieuwe kamer op mijn buitenverblijf Zandbergen, waar ik mijne boeken en liefhebberijen uit Amsterdam overbragt om mij op mijn gevorderden leeftijd ... met landbouw, natuur en studiën bezig te houden, nadat ik 54 jaren als handelaar de beurs had betreden en mijne handelsbetrekkingen overdroeg aan mijne twee jongste zoons, 1 januari 1853”, z.p., z.j., 12 + 100 p. En gebonden met: ‘Vier feestdronken, allen in verband staande met de fabriek van stoom- en andere werktuigen van Paul van Vlissingen en Dudok van Heel in Amsterdam, anno 1854’, 4 p. (genummerd p. 57-60). Los bijgevoegd een 19de-eeuwse portretfoto van de auteur. Lit: Niet in de bekende bibliografieën; niet in N.C.C., een exemplaar van de ‘Herinneringen’ in G.A.A.; over Brouwer: NNBW I, 480; over Van Rossum: A. Hallema, ‘Joannes Petrus van Rossum 1860-1943’, ‘s Gravenhage 1947, p.15-28; over Van Rossum en Jan Tabak: W.G.M. Cerutti, ‘Jan Tabak, drie eeuwen ‘toevluchtsoord voor den reisenden man’. Tussen Vecht en Eem 1 (1983) afl. 2 p.139-162. Ook verschenen in T. van den Brink, 300 jaar historie & cultuur rond Jan Tabak. Tentoonstellingscatalogus 1987. Zeer zeldzaam boek. De ‘Wandelingen ...’ beschrijven in dichtvorm de topografie van het Gooi (p. 126), dan volgt ‘Een blik op de oude lindeboomen die het huis Valkeveen overschaduwen’ (p.27-31), ‘Geschenk aan mijne kinderen’ 1854 (p.33-36), ‘Een blik op Nieuw Valkeveen en omstreken’ (p.37-

44), ‘Uitboezeming ... Blik op Zandbergen’ (p.45-49), ‘Toespraak aan mijnen tweeden zoon...’ (p.4952), ‘1 Januari 1855. Nog eene wandeling...’ (p.53-56), ‘Mijne vijfde wandeling’ (p.57-69), ‘Aan mijnen ... schoonzoon’ (p.71-73), ‘Aan mijnen oudsten kleinzoon S.A. Dudok van Heel ...’ (p.77-78), ‘Zesde wandeling’ (p.79-84) en ‘Zevende wandeling naar Flevorama’ (p.85-90). Ook het bijgebonden werk ‘Herinneringen uit mijn leven ...’ bestaat uit meerdere onderdelen, zowel in proza als in poëzie. Hierin onder meer over zijn vrouw Jeanne M.L. Hugues; zijn reis naar Londen in 1812, waarbij zijn schip door de Engelsen “genomen” werd; audientie bij Napoleon in 1813 te Parijs; de lord-mayorshow op de Thames in 1812; gedicht op oom Isaac Titsingh; Het gelithografeerde portret van Dirk Modderman, koopman in krengen en vellen, wonende in de Porseleinen Pot te Huizen; Zijn vroegere “suikerlevensbaan”; De storm van 8-10-1849 toen 80 populieren op de laan van Zandbergen naar Berghuis uit de grond gerukt werden; en Het herkiezen van B.J.R. van Hasselt als burgemeester van Naarden.$Heel bijzonder in dit boek zijn de 35 litho’s, gemaakt voor Van Rossum door de Hilversumse kunstenaar Antonius Brouwer (1827-1908). Deze man was aanvankelijk rijtuigen huisschilder, maar werd in 1848 door J.P. van Rossum in staat gesteld de Academie in Amsterdam te volgen. In 1850 vestigde hij zich te Hilversum, waar hij afgezien van enkele grote reizen, werkzaam zou blijven als kunstschilder en lithograaf. Hij werkte onder andere mee aan de “historische galerij” van Arti et Amicitiae en maakte veel kruiswegstaties en altaarstrukken voor r.k. kerken. Gezien de zeldzaamheid van het boek zullen de litho’s, die geen onderschrift hebben, hier apart vermeld worden: 1. Het oude huis Valkeveen, ½ p. (8 x 10 cm), handgekleurd; 2. Het door Van Rossum gemoderniseerde huis Valkeveen, ½ p. , handgekleurd; 3. De kust van het Gooi aan de Zuiderzee, ½ p., handgekleurd; 4. De Venusberg of Leeuwenberg met het monument, ½ p., handgekleurd, met tekst “A. Brouwer lith., lith. Desguerrois & Co.”; 5. Het huis Nieuw Valkeveen, ½ p., handgekleurd; 6. De blekerij Schoonzicht, ½ p., handgekleurd met de namen Brouwer en Desguerrois; 7. De Kelderkamp met tabaksschuur, ½ p., handgekleurd; 8. De haven van Huizen, ½ p., handgekleurd; 9. De herberg Zandbergen of Jan Tabak zoals deze er ca. 1800 uit zag, ½ p., handgekleurd, rechtsonder A. Brouwer fec.; 10. Zandbergen in puin na beschieting door de Fransen, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 11. Zandbergen door Van Rossum herbouwd ca. 1820, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 12. Idem, vanuit een andere richting, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 13. Het park van Berghuis, met een walviskaak als wrijfpaal voor koeien, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 14. Het park van Berghuis met een zanderij-schip, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 15. Het schuitenhuis bij Berghuis met Naarden op de achtergrond, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 16. Een ontwortelde populier bij het schuitenhuis van Berghuis, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 17, 18, 19, 20 Een koe, een stier, een paard en een kalf van 180 pond, vier maal ½ p., ongekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 21. De larixlaan op Berghuis, ½ p., ongekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 22. Laan op Berghuis met laaggelegen huisje in het verschiet, ½ p., ongekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 23. “Moskee” op Berghuis, ½ p., ongekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 24. Ruïne van “klooster” op Berghuis met jaartal “1513” op steen, ½ p., ongekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 25. Gezicht bij Berghuis met kapelletje in de verte, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 26. Gezicht bij Berghuis met hoge paal met windwijzer, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 27. Het huis Berghuis (?) met waterpartij op de voorgrond, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 28. Laan bij Berghuis met links uitzichttoren boven bomen, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 29. Flevorama als tabaksschuur, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 30. Flevorama verbouwd tot huis, ½ p., handgekleurd, r.o. A. Brouwer fec.; 31. Panoramagezicht vanaf Flevorama met het dorp Huizen, Valkeveen en Zuiderzee, hele pagina (10,5 x 17,5 cm), handgekleurd; 32. De zanderij bij Berghuis met zandschepen, hele pagina, handgekleurd; 33. De stoomschepen Vicenza en Verona op de Po, ½ p., handgekleurd; 34. De ridderorde van de Nederlandse Leeuw (uitgereikt aan schoonzoon A.E. Dudok van Heel), ½ p., handgekleurd; 35. Suikerfabriek van kleinzoon S.A. Dudok van Heel te Treviso, ½ p., handgekleurd; 36. Stoomfabriek van Paul van Vlissingen en A.E. Dudok van Heel te Amsterdam, ½ p., handgekleurd. Voorts een uitslaande tabel van het aantal zandschepen dat tussen 1826 en 1851 op de zanderij Berghuis gelost of geladen heeft. Het meegebonden werk ‘Herinneringen uit mijn leven ...’ is ongeïllustreerd. Joannes Petrus van Rossum (1778 - 1856) was een zoon van ds D.H. van Rossum en Anna M.E.Titsingh. Hij huwde in 1808 met Jeanne M.L. Hugues (1786 - 1843) en kreeg 12 kinderen. Hij was eerst werkzaam op een notariskantoor, werkte daarna in het suikervak en was vervolgens tabakshandelaar te Parijs. Na zijn Parijse tijd vestigde hij zich in het Gooi en was onder andere werkzaam in de zandafgravingen daar en op de Amsterdamse beurs. Het boek was niet in de handel.

Enkele exemplaren in de familiekring hebben als titel ‘Fragmenten uit mijne levensbeschrijving ...’ of ‘Gedichten van J.P. van Rossum ...’ (aldus Hallema op p. 16 van diens biografie van kleinzoon J.P. van Rossum). Prijs: € 1950 Nr.: R0982 Auteur/reiziger: Royen, Jacob van Auteur: Royen, Jacob van Antiquitates Belgicae of Nederlandsche oudtheden, zijnde d’eerste opkomst van Holland, Zeeland, ‘t Sticht, Utrecht, Overyzel, Vriesland, Brabant, Vlaanderen, enz beneffens dier landaarts oorspronk, voortgang, eerste christendom, en wonderlyke geschichten, te dier tyden, zo in deze, als in andere landen voorgevallen. Met konstprenten verrijkt. Amsterdam: Jacob van Royen, 1701. Geb., perkament, (16) + 224 + (16) p., ill. Goed exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/van der Lem 16; Van der Aa XVI 534 Bewerking door de drukker Jacob van Royen (werkzaam te Amsterdam 1671-1717) van het boekje van Richard Verstegen, ‘Nederlantsche antiquiteyten ...’, Antwerpen 1613. De eerste druk van de ‘Antiquitates Belgicae ...’ verscheen in 1700 (8º, 244 p.). Herdrukken volgden in 1701, 1715 en 1756. De tekst is een vroege mengvorm van geschiedenis en geografie. Het boekje is geïllustreerd met 22 prenten, meestal door J. Goeree: een historiserend kaartje, Nehalennia-vondsten, een Goth, een Wandaal, een Sweef, een Heruler, een Gepider, een Markoman, een Quaade, de afgod der Zon, de afgod der Maan, de afgod Tuisco, de afgod Wodan, de afgod Thor, de afgod Friga, de afgod Seater, en topografische gravures, 2 op één blad, van Muiderslot, Huis te Woerden, Huis te Merwe (van twee zijden gezien), Huis ter Aa, Slot Abcoude, Abdij Egmond, Slot Egmond op de Hoef, Slot Purmerend, Kapel te Heiloo, Kasteel Brederode en Huis ter Kleef. In 1714 verzorgde Van Royen een nieuwe uitgave van P.C. Hoofts Tacitus-vertaling van de ‘Germania’ onder de titel ‘Antiquitates Germanicae of Hoogduitsche Oudtheden’. Beide werken werden door hem opgedragen aan Ludolf Smids. Van der Aa meende dat de auteur Jan van Royen heette, maar het lijkt waarschijnlijker dat we met de drukker Jacob van Royen te doen hebben. Prijs: € 275 Nr.: R0983 Auteur/reiziger: Rumbold, C.E.A.L. Auteur: Rumbold, C.E.A.L. Yachting in Holland, 4e druk, Den Haag: Official Information Office, [ca. 1910?] Ing., 64 p., ill. Reisbeschrijving van een Engelsman die per schip door ons land trekt. Prijs: € 20 Nr.: R0984 Auteur/reiziger: Rijk, J.A. de Auteur: Rijk, J.A. de Wandelingen door Gooi- en Eemland en omstreken. Hilversum: Klene, 1905. Ing., 16 + 224 + 6 p., ill. Eerst als feuilleton verschenen in ‘De Gooi- en Eemlander’. Voorzien van 6 gekleurde kaarten en veel illustraties naar foto’s en prenten. Prijs: € 80 Nr.: R0985 Auteur/reiziger: Rijk, J.A. de Auteur: Rijk, J.A. de Wandelingen door Gooi- en Eemland en omstreken. Hilversum: Klene, 1905. Geb., 16+224+6 p., ill. Mist de zes kaarten. Prijs: € 35

Nr.: R0986 Auteur/reiziger: Rijk, J.A. de Auteur: Rijk, J.A. de Wandelingen door Gooi- en Eemland en omstreeken, Hilversum, 1905. Facsimilé reprint, Arnhem: Gysbers & Van Loon, [ca. 1980?] Geb., 16+224+6 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R0987 Auteur/reiziger: Rijn, J.J.L. van Auteur: Rijn, J.J.L. van Particulars about places to be visited by representatives of the English Agricultural Press during their journey through The Netherlands under the leading of Dr. J.J.L. van Rijn, Friesland’s Agricultural Commissioner for Great Britain and Ireland. Londen: [1905?] Ing., 63 p. Programmaboekje voor een reis van 6 dagen voor een groep van 15 journalisten door ons land. Speciale aandacht voor het Westland, de melkerij “De Landbouw” bij Den Haag, de boerderij “Duivenvoorde” van vrouw Lekkerkerk te Voorschoten, de stad Leeuwarden, de “Hollandia”-fabriek te Bolsward, de Coöperatieve melkfabriek te Grouw, de boerderij van K.N. Kuperus te Marssum en die van de heren Wassenaer te Jelsum. Prijs: € 24 Nr.: R0988 Auteur/reiziger: Rijwieltochten Auteur: Rijwieltochten Rijwieltochten langs rustige wegen, deel I, derde herziene druk, [Den Haag]: ANWB, 1922 Gebonden, 86 p., ill. (en met losse, uitvouwbare, doorzichtige kaart). Fietstochten in Utrecht en Gelderland. Voor het eerst verschenen in 1915. Samengesteld door G.A. Pos. Prijs: € 15 Nr.: R0989 Auteur/reiziger: Rijwieltochten Auteur: Rijwieltochten Rijwieltochten langs rustige wegen, II, eerste druk, ‘s Gravenhage: ANWB, [ca. 1920?] Gebonden, 71 p., ill., met losse kaart. Tochten door Overijssel, Drenthe en Friesland. Prijs: € 15 Nr.: R0990 Auteur/reiziger: Rijwieltochten Auteur: Rijwieltochten Rijwieltochten langs rustige wegen, IV, eerste druk, ‘s Gravenhage: ANWB, 1924 Gebonden, 112 p., ill. De kaart ontbreekt. Tochten door het zuidelijk deel van Gelderland, oostelijk Brabant en Limburg. Prijs: € 15 Nr.: R0991 Auteur/reiziger: Salie, J.W. Auteur: Salie, J.W. Le guide impartial du voyageur à Maestricht, ou indicateur général de la ville et de ses habitants, Maastricht: Van Osch-America et Cie, 1855 Geb. in half linnen, 256 p.

Combinatie van een gids voor toeristen en een adresboek van Maastrichtse bedrijven en bekende inwoners. Tevens een stratenlijst en een opgave van bestuurderen en gegevens betreffende vervoer en verkeer. Prijs: € 295 Nr.: R0992 Auteur/reiziger: Sander, Heinrich Auteur: Sander, Heinrich Beschreibung seiner Reisen durch Frankreich, die Niederlande, Holland, Deutschland und Italien; in Beziehung auf Menschenkenntnis, Industrie, Litteratur und Naturkunde insonderheit. Deel I. Leipzig: Jacobaer, 1783. Gebonden in origineel karton, (18)+642 p., ill. Alleen het eerste van de twee delen. (Deel II, verschenen in 1784, bevat geen passages over Nederland.) Lit: Jacobsen Jensen 171; Bientjes, p. 278-279 Sander (1754-1782) was een Duits natuurkundige, “professor” aan het gymnasium te Karlsruhe, die op jonge leeftijd overleed, nog vóór zijn reisverhaal kon worden uitgegeven. Dat deed zijn vader, Nic. Christ. Sander. In juli en augustus 1776 bezocht hij ons land: Rotterdam, Delft, ‘s-Gravenhage, Scheveningen, Voorburg, Rijswijk, Leiden, Katwijk Binnen, Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Utrecht, Zeist, Den Bosch, Maastricht. Hij bezocht in Nederland tal van verzamelaars, sprak met de graveur R. Vinkeles, bezocht J. Goll van Frankenstein te Velsen, etc. Tegenover de titelpagina een door Geyser gegraveerd portret. In het voorwoord schrijft de uitgever dat dit boek onontbeerlijk is voor reizende “Naturforscher”, in verband met de beschrijving van de vele naturaliënkabinetten. Het boek behoort hierdoor tot de belangrijkste reisverhalen door ons land uit de 18de eeuw. Prijs: € 425 Nr.: R0993 Auteur/reiziger: Sant, D. van ‘t Auteur: Sant, D. van ‘t Beschrijving van den Alblasserwaard en de Vijf Heeren-landen, met een kaartje. Gorinchem: J. Noorduyn, 1845 Geb., 112 p., ill. Kaartje gerestaureerd. Dinant van ‘t Sant was geboren te Gorinchem 13-10-1807 en overleed aldaar ongehuwd op 12-8-1887. Hij verloor op jonge leeftijd zijn ouders en was op 18-jarige leeftijd al hulponderwijzer aan een lagere school. In juli 1826 kreeg hij een aanstelling als ondermeester aan de dagen avondschool van A. van Zutphen, in het Burgerweeshuis te Gorinchem. Na enkele maanden vetrok hij als hulponderwijzer naar Amsterdam, bij een school die later werd verplaatst naar Vollenhove in Overijssel, een verhuizing waarbij Van ‘t Sant meeging. In 1832 kreeg hij de leiding over de kostschool van mevrouw Brouerius van Niedek-Leinweber in Huize Kernhem te Ede, maar hij wilde zelfstandig worden en kreeg in 1838 toestemmjing om in zijn geboorteplaats Gorinchem een particuliere school, annex kostschool, te stichten voor middelbaar onderwijs. Het werd een tegenhanger van de Latijnsche school en was vooral bedoeld voor jongelui die kozen voor een loopbaan als officier. Hij vestigde de school op het adres Achter de Kerk 6, maar verplaatste de school in 1848 naar het herenhuis Groenmarkt 5. Tot 1864 bleef hij hier de (kost)school leiden. In Gorinchem behoorde hij tot de notabelen, was bestuurslid van de plaatselijke afdeling van ‘t Nut, directeur van het Leesgezelschap en lid en bestuurslid van diverse onderwijsinstellingen. Samen met de onderwijzer Pieter van Zutphen (1815 - 1895) beijverde hij zich voor het vastleggen van de in Gorinchem gesproken volkstaal. In dit boekje over de Alblasserwaard beschrijft hij de dorpen in dit gebied in de vorm van een wandeling. Het kaartje is gelithografeerd door Van de Lapotterie te Gorinchem. Prijs: € 90 Nr.: R0994 Auteur/reiziger: Auteur:

Sartre, Pierre Adville, V. (ed.)

Voyage en Hollande, fait en 1719, par Pierre Sartre, prêtre du diocèse de Montpellier, envoyé en mission vers le Père Quesnel, publié, avec préface, d’apres de manuscrit inédit, par Victor Advielle. Parijs: Lechevalier, 1896. Geb., 65 p. Overdruk (oplage 100 exx.) uit Bulletin de la Société de Géographie de Lille. Lit: Jacobsen Jensen 113; Centraal-Blad voor Israeliten in Nederland (1906), nrs. 44 en 45. Sartre (1693-1771) was een rooms-katholiek priester, prior van de Sorbonne en jansenist. Hij reisde naar Nederland, om zijn geloofsgenoot Quesnel te bezoeken. In Nederland bezocht hij de Biesbosch,het dorp “Vasouaire”, Dordrecht, Rotterdam, Gouda, Amsterdam, Utrecht, Leiden, Warmond, Delft, ‘s-Gravenhage en Scheveningen. Prijs: € 60 Nr.: R0995 Auteur/reiziger: Saussure, César de Auteur: Saussure, César de Lettres et voyages de Monsr. César de Saussure en Allemagne, en Hollande et en Angleterre, 17251729, où l’on trouve les descriptions des principales villes qu’il a vues & des moeurs, coutumes et manière de vivre des différentes nations [...]. Avec une introduction de B. van Muyden. Lausanne, Parijs, Amsterdam: Bridel, Fischbacher, Feikema, 1903. Ing., 48+390+2 p., ill Omslag (knisperig perkament) beschadigd. Lit: Jacobsen Jensen 117. Zeldzaam boek, uitgegeven door een aantal afstammelingen van De Saussure, waartoe ook de inleider Van Muyden, voorzitter van de “Société d’histoire de la Suisse romande” behoort. César de Saussure (1705-1783) bezocht in mei 1725 in Nederland Arnhem, Culemborg, Schoonhoven, Rotterdam, Delft, Den Haag en Hellevoetsluis. Prijs: € 225 Nr.: R0996 Auteur/reiziger: S[chaaff], [J.H.] v[an] d[er] Auteur: S[chaaff], [J.H.] v[an] d[er] Uittreksel van een dagverhaal, uit mijne aanteekeningern op een reisje naar Bentheim, Steinfurth en Munster, in den zomer van het jaar 1834. Amsterdam: A. Vink & Co., 1835 [overdruk Algemeen Letterlievend Maandschrift, mei 1835] Ing., 20 p. Beschrijving van Oldenzaal, Gildehuis, Bentheim, Burgsteinfurth en Munster. De auteur was mr. J.H. van der Schaaff (1767 - 1852), rechter te Amsterdam. Prijs: € 34 Nr.: R0997 Auteur/reiziger: Schaik, G.A. van Auteur: Schaik, G.A. van Wij trekken door Noord-Holland. Arnhem: Ten Brink, [1935]. Ing., 112 p., ill. Serie “Wij trekken door...” Prijs: € 18 Nr.: R0998 Auteur/reiziger: Scheffler, Karl Auteur: Scheffler, Karl Holland. Leipzig: Insel-Verlag, 1930. Geb., 266 p., ill. Algemeen boek over ons land door de Duitse schrijver Scheffler. Naast hoofdstukken over bodemgesteldheid, de mensen, stad en land, een uitvoerig hoofdstuk over Nederlandse kunst en aparte beschrijvingen van Maastricht, Nijmegen, Den Bosch, Breda, Middelburg, Rotterdam, Dordrecht, Gouda, Delft, Den Haag, Leiden, Aalsmeer, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Arnhem, Leeuwarden en

Groningen. De 100 afbeeldingen betreffen over het algemeen foto’s van Nederlandse steden en dorpen uit de jaren twintig (Huis te Vogelenzang, Bloemendaals landhuis, woningen van Oud in Hoek van Holland, Naaldwijk, het tolhuis te Overschie, nieuwbouw te Amsterdam van De Klerk, Wijdeveld, Kramer, Berlage, etc.) en enkele reproducties van topografische schilderijen van Max Liebermann. Prijs: € 35 Nr.: R0999 Auteur/reiziger: Schenck, Pieter Auteur: Schenck, Pieter [15 gezichten in Rotterdam], [Amsterdam, ca. 1700] 4º oblong: modern half linnen, serie van 15 gravures. Zonder het blad met opdracht aan Rotterdamse regenten. Lit: Hollstein (P. Schenck) 1597-1612, 3e staat van 3 Oorspronkelijk verscheen de set van 15 gravures + een opdrachtblad, als onderdeel van Schencks ‘Paradisus Oculorum ...’. In een tweede staat werden de prenten middenonder genummerd 14 t/m 29. Het hier aangeboden exemplaar is de derde staat waarop de nummers weer verwijderd zijn. Prijs: € 850 Nr.: R1000 Auteur/reiziger: Auteur:

Schetsen uit Zeeland Schetsen uit Zeeland

Zie: Coster, Charles de Prijs: € Nr.: R1001 Auteur/reiziger: Schneider, Carl Auteur: Schneider, Carl Mit der “Windsbraut” in ‘s waterland, Leeuwarden: Provinciale VVV, [1928] Ing., 42 p., ill. De Duitse journalist Schneider maakte met een zeiljacht met hulpmotor een tocht door de Nederlandse wateren. Veel aandacht voor Friesland en Urk. Prijs: € 24 Nr.: R1002 Auteur/reiziger: Schöne Fzn, Ferdinand Auteur: Schöne Fzn, Ferdinand Wat een handelsman in Friesland beleefde. Koopman Schöne van Heerenveen vertelt van zijn ervaringen op zijn vele reizen door Friesland. Overgedrukt uit het ‘Nieuwsbald van Friesland’. Heerenveen: Hepkema, [ca 1920?]. 4º, originele kartonnen omslag, 70 p., ill. Met opdracht in potlood: “v.d. S. aan R. Reindersma”. Schöne was geboren in Bigge in Westfalen in 1853. Hij vestigde zich al jong in Heerenveen en bereisde ruim 50 jaar als “fijndoeks poep”, handelaar in manufacturen, de provincie Friesland. Prijs: € 35 Nr.: R1003 Auteur/reiziger: Schotel, Johan Marius Auteur: Schotel, Johan Marius Twee wandelingen door Dordrecht, eene geschieden oudheidkundige bijdrage. Sliedrecht: Lugt, 1879. Ing., 71 p. Als supplement lijsten van belangrijke inwoners van Dordrecht. Prijs: € 38 Nr.: R1004

Auteur/reiziger: Schreiber, Aloys Auteur: Schreiber, Aloys Aix-la-Chapelle, Spa et Borcette. Manuel dédié aux étrangers, aux habitans et aux baigneurs. Heidelberg: J. Engelmann, [ca 1820?]. Orig. karton, 16 + 298 + (8) p., ill. Op schutblad in pen: “J.C. Schorer, 1826”. Mist de kaart. Gids voor Aken, Spa, Borcelle en omgeving, waaronder Vaals en Maastricht. Veel nadruk op geneeskrachtige wateren. Een deel van het boekje is geschreven door de arts E.H. Hoepffner en is vertaald uit het Duits door abbé Henry. Het boekje is geïllustreerd met een uitslaande gravure door Grape naar J.P. Scheuren, met een gezicht op de stad Aken. De kaart ontbreekt. Prijs: € 75 Nr.: R1005 Auteur/reiziger: Schreiner, Gerth Auteur: Schreiner, Gerth “Wij leven in Holland...” Ingeleid door Anton van Duinkerken. Amsterdam: Meulenhoff, [1937]. Geb., 194 p., ill. Gerth Schreiner was een Duitse journalist en persfotograaf die zich in de Hitlertijd in Nederland vestigde en daar onder andedre een studie maakte van de 17de-eeuwse dichter Starter. In dit autobiografisch boek geeft hij een beeld van ons land in de jaren dertig: taal, tradities, etc. van de Nederlanders. De illustraties zijn naar tekeningen van Mies Blomsma. Prijs: € 18 Nr.: R1006 Auteur/reiziger: Schumann, Robert en Clara Auteur: Sikemeier, J.H. Het bezoek van Robert en Clara Schumann aan ons land, 1852 en 1853 (naar zijn reisdagboek). Den Haag: Muziekhandel Albersen, [ca 1950?]. Orig. karton, 38 p., ill. Bewerking van dagboek uit Robert Schumann-museum te Zwickau: Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Utrecht en Amsterdam. Prijs: € 24 Nr.: R1007 Auteur/reiziger: Schijf, Daam Auteur: Schijf, Daam [Gegraveerde prent met opschrift “Het vliegende vaartuig of de nieuwe posten rijs-machine. Uytgevonde door D. Schijf en gemaakt tot Zaandam. Getekent en in ‘t koper gebragt door Hendk de Leth”]. Drie afbeeldingen boven elkaar met diverse gezichten op een vreemd hoog opgebouwd vaartuig, genaamd “Volg mij” en gedateerd op de spiegel 1743, 34 x 26 cm. Lit: Muller Hist. 3835; Van Stolk 3638; G. van Orden in Konst- en Letterbode 1847 nrs 50 en 51; Honig, Studiën I 295-350 Ondanks veel spotternij van de Zaankanters liet Schijf in 1743 deze “reismachine” bouwen en verkreeg er octrooi op van de Staten van Gelderland. De proefvaart op 20 juni 1743 mislukte echter: het schip kwam nauwelijks in beweging en begon na enige tijd te zinken. De genodigden haastten zich van boord en voordat het schip echt zonk, kwamen er ook nog vijf paarden uit die de avond ervoor in het geheim aan boord gebracht waren. Kennelijk was het idee van Schijf om een raderboot op paardenkracht te laten voortbewegen, zoals dat in de 19e eeuw ook wel geschiedde. Schijf vertrok na dit gebeuren naar Curaçao en niemand heeft ooit meer iets van hem gehoord. Bij de prent is een 19eeeuwse kopie van de tekst gevoegd van het Gelderse octrooi dd. 4 april 1743. De prent was bedoeld als propaganda en zal dus van vóór de noodlottige proefvaart dateren. Prijs: € 495 Nr.: R1008 Auteur/reiziger: Auteur:

Scudder, Horace E. Scudder, Horace E.

The Bodley grandchildren and their journey in Holland. Boston (USA): Houghton, Mifflin and Co., 1882. Gebonden in gedecoreerde kartonnen band, 192 p., ill. Na een succesvolle reeks van vijf “Bodley Books” startten auteur en uitgever een nieuwe reeks, nu over de volgende generatie van de Bodley’s. Dit is deel 1 van de nieuwe serie, waarin twee families met hun kinderen vanuit New York in 1881 Nederland bezoeken, om daar de sporen van hun voorouders terug te vinden. Zij bezoeken Groningen, Leeuwarden, Amsterdam, Zaandam, Broek, Utrecht, Haarlem, Den Haag, Gorinchem, Scheveningen, Leiden, Delft en Rotterdam. Prijs: € 95 Nr.: R1009 Auteur/reiziger: Scudder, Horace E. Auteur: Scudder, Horace E. The Bodley grandchildren [...]. 1884. Gebonden in gedecoreerde kartonnen band, 192 p., ill. Editie van twee jaar later. Prijs: € 95 Nr.: R1010 Auteur/reiziger: Semple, miss Auteur: Semple, miss The costume of the Netherlands, displayed in thirty coloured engravings after drawings from nature by miss Semple, with descriptions in English and French. Londen: Ackermann, 1817. Folio, half leer, (4) + 30 p. + 30 platen. Band geschaafd en scharnier voorplat los. Lit: Landwehr, Col. plates 431; Lipperheide GB 45; Atlas van Stolk 5894; Colas 2710; Tooley 449 Enige uitgave (afgezien van een titeluitgave uit 1819, vgl. Landwehr 432) van deze dertig door W. Bartlett gegraveerde platen in aquatint, handgekleurd, naar tekeningen van miss Semple. De platen tonen personen uit: omstreken Amsterdam, Amsterdam, Rotterdam (8 x), omstreken Rotterdam, Broek in Waterland, Willemstad, Noord-Holland (2 x), Friesland, Hindelopen, Zeeland, omstreken Antwerpen, omstreken Brussel, omstreken Mons, omstreken Valenciennes (3 x) en een dienstbode zonder vermelding van regio. De teksten van de tekenares geven soms aardige bijzonderheden. Prijs: € 1250 Nr.: R1011 Auteur/reiziger: Serwouters, Pieter Auteur: Keikes, W.H. De Drentse reizen van plaatsnijder Pieter Serwouters (Antwerpen 1586 - Amsterdam 1657), in Antiek 9 (1975) p. 723-732 Ing., ill. Naar aanleiding van een schetsboekje en drie journalen van Serwoutersz in het Provinciaal Museum en in het Rijksarchief van Drenthe. Prijs: € 12 Nr.: R1012 Auteur/reiziger: Shoberl, Frederic (red.) Auteur: Shoberl, Frederic (red.) The world in miniature, edited by Frederic Shoberl. The Netherlands; containing a description of the character, manners, habits, and costumes of the inhabitants of the late seven United Provinces, Flanders and Brabant, illustrated with eighteen coloured engravings. Londen: R. Ackermann, [1823]. Gebonden in halfleer, 10+241 p., ill. Lit: Lipperheide Gb 47; Colas 2731; Landwehr, Col. plates, nr. 434 (datering: [1827]). Deeltje in de reeks “The world in miniature”, een reeks kleine, fraai geïllustreerde boekjes van de Engelse kunstboekenuitgever Ackermann. Naast algemene opmerkingen over land en volk wordt meer specifiek geschreven over de Beemster, Amsterdam, Rotterdam, Scheveningen, Zuid-Beveland, Walcheren, Schouwen, Schokland, Marken, Gelderland, Leeuwarden, Sneek, Hindelopen en Ameland.

Veel nadruk op klederdrachten in deze plaatsen. De 18 handgekleurde stippelgravures, alle gedateerd Londen 1823, betreffen: steenkolendraagster uit Brabant, vrouw en jongen uit de omstreken van Amsterdam, luciferverkoopster uit Rotterdam, vrouw uit de omstreken van Rotterdam, NoordHollandse vrouw, visverkoopster uit Scheveningen, boer uit Zuid-Beveland, vrouw uit Zuid-Beveland, vrouw uit Walcheren, spinnende vrouw van Schokland, netten boetende man uit Schokland, bruid van Marken, plattelandsvrouw uit Gelderland, Gelderse dorpeling met emmer in de hand, vrouw uit Leeuwarden, Friese schipper tijdens kerkgang (met bijbel en stoof), schippersvrouw tijdens kerkgang, vrouw uit Hindelopen. Zeven van deze gravures zijn verkleinde kopieën naar Semple, ‘The costume of the Netherlands’. Londen: Ackermann, 1817; de andere zijn gekopieerd naar het bekende boek van Maaskamp uit 1823. Prijs: € 225 Nr.: R1013 Auteur/reiziger: Sicherer, C.A.X.G.F. Auteur: Sicherer, C.A.X.G.F. Lorelei. Plaudereien über Holland und seine Bewohner. 2 delen. Leiden: A.W. Sijthoff, 1870. Geb., 8+274+10+368 p., Omvangrijk boek over ons land met vooral algemene informatie, zoals over studentenleven, toneel, literatuur, schilderkunst, annexatieplannen Duitsland, tabak, theegebruik, enz.,enz. De volgende plaatsen worden met name genoemd: Leiden, Katwijk, Amsterdam, De Leeghwater, Rotterdam, Delft, Den Haag, Haarlem, Broek, Zaandam, Alkmaar, Delfshaven, De Vink bij Leiden en Utrecht. De eerste publicatie onder deze titel verscheen in afleveringen bij de jaarcursus van het Leidse gymnasium in 1867-1868. Hoogstwaarschijnlijk was Sicherer aan deze school verbonden. Prijs: € 225 Nr.: R1014 Auteur/reiziger: Sicherer, C.A.X.G.F. Auteur: Sicherer, C.A.X.G.F. Lorelei. Deel I. Leiden: A.W. Sijthoff, 1870. Ing., 8+274 p. Alleen het eerste deel. Prijs: € 35 Nr.: R1015 Auteur/reiziger: Sikkema, K. Auteur: Sikkema, K. Zwerven ... Op de schaats door Holland, Assen: Van Gorcum, 1943 Ing., 96 p., ill. Diverse bijdragen over schaatsen in Noord- en Zuid-Holland. Prijs: € 9 Nr.: R1016 Auteur/reiziger: Singleton, Esther (red.) Auteur: Singleton, Esther (red.) Holland, as seen and described by famous writers. New York: Dodd, Mead and Co., 1910. Gebonden in linnen stempelband, 12+332 p., ill. Verzameling van teksten over Holland, voor het eerst verschenen in 1906. De volgende plaatsen worden beschreven: Amsterdam, Zaandam, Marken, Alkmaar, Leeuwarden, Groningen, Hoorn, Enkhuizen, Zwolle, Deventer, Loo, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Utrecht, Haarlem, Venlo, Maastricht, Middelburg, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Breda, Den Bosch. Voorts algemene hoofdstukken over land en volk. Het boek is geïllustreerd met een veertigtal foto’s. Prijs: € 38 Nr.: R1017 Auteur/reiziger:

Sipman, M.A.

Auteur: Sipman, M.A. De reuzenwerken van onze tijd, populair geschetst. Arnhem: J. van Egmond Jr & J. Heuvelink [1872] 4º, geb. in linnen stempelband, 144 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Frederiks/van den Branden p.722 Marinus Anthonie Sipman (1847-?) was werkzaam bij de Arnhemsche Courant en schreef een aantal boekjes en gidsen over Arnhem. Voorts was hij op bescheiden schaal letterkundig bezig en maakte in 1872 dit boek over enkele grote bouwprojecten die in zijn tijd gereed waren gekomen: de spoorwegtunnel tussen Frankrijk en Italië, het Suezkanaal, de spoorbrug bij Culemborg, de spoorbrug bij Moerdijk, de transatlantische telegraafkabel, de Pacific-spoorweg tussen Chicago en San Francisco en het Noordzeekanaal. Het boek heeft 11 paginagrote litho’s van deze werken door Emrik & Binger. Wat Nederland betreft: grote getinte litho’s van de brug bij Culemborg, de brug bij Moerdijk, de sluizen bij Velsen (later IJmuiden) en een kaart van de loop van het Noordzeekanaal. Prijs: € 425 Nr.: R1018 Auteur/reiziger: Sipman, M.A. Auteur: Sipman, M.A. Arnhem, met bijschriften. Arnhem: H.W. van Marle, 1880. 4º, orig. karton, (50) p. tekst en 12 kleurenlitho’s. Rug los, verder goed exemplaar. Fraaie kleurenlitho’s van P.W.M. Trap naar G.J. Bos met teksten van M.A. Sipman. Prijs: € 375 Nr.: R1019 Auteur/reiziger: Sitwell, Sacheverell Auteur: Sitwell, Sacheverell The Netherlands. A study of some aspects of art, costume and social life. Londen etc.: Batsford, 1948. Geb., 8+168 p., ill. Sitwell bezocht Delft, Dordrecht, Haarlem, Leiden, Utrecht, Amsterdam, Broek, Koog a.d. Zaan, Krommenie, Monnickendam, Edam, Volendam, Marken, Den Haag, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Friesland, Staphorst, Spakenburg, Urk en Zeeland. Voorts algemene hoofdstukken over kunst, tuinen en dergelijke. Prijs: € 18 Nr.: R1020 Auteur/reiziger: Sittwell, Sacheverell Auteur: Sittwell, Sacheverell The Netherlands [...]. 2de druk. Londen etc.: Batsford, 1952. Geb., 8+168 p., ill. Prijs: € 18 Nr.: R1021 Auteur/reiziger: Skippon, Philip Auteur: Skippon, Philip An account of a journey made thro’ part of the Low Countries, Germany, Italy and France. Folio, ing., p. 359-736, ill. Onderdeel van: A collection of voyages and travels. Vol. VI. Londen 1732, doch als reisverslag compleet. Lit: Jacobsen Jensen 58. Skippon was een Engels plantkundige die met John Ray reizen maakte voor een natuurkundig werk. Zijn vader had in het Hollandse leger gediend, onder andere bij het beleg van Den Bosch in 1629. Skippon en Ray bezochten Nederland in mei en juni 1663. Op p. 384-412 beschrijft hij Rammekens, Middelburg, Vlissingen, Veere, Arnemuiden, Reimerswaal, Bergen op Zoom, Rozendaal, Breda, Geertruidenberg, Dordrecht, Rotterdam, Delft, ‘s Gravenhage, Loosduinen, Rijswijk, Leiden, Zevenhuizen, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Vianen, Leerdam, Asperen, Zaltbommel, Crevecoeur,

Engelen, Den Bosch, Eindhoven, Helmond, Brij, Maastricht en Wijk. In diverse plaatsen worden interessante personen bezocht. Prijs: € 425 Nr.: R1022 Auteur/reiziger: Slager, Kees en Theo Uittenbogaard Auteur: Slager, Kees en Theo Uittenbogaard Holland van Texel tot Tiengemeten. Amsterdam: Boom, 2004. Ing., 192 p., ill. Verslag van een tocht in de zomer van 2003 van twee TV-makers door Noord- en Zuid-Holland, bedoeld als een soort vervolg op de TV-serie over de voetreis door Nederland van Jacob van Lennep en Dirk van Hogendorp in 1823. Veel aandacht voor natuur en lokale geschiedenis. Prijs: € 17,50 Nr.: R1023 Auteur/reiziger: Slob, D. Auteur: Slob, D. De Haarlemmermeer. Amsterdam: A. Hennebo, 1763. 4º, 36 p. Zonder omslag. Lit.: Frederiks & van den Branden p.726; Van der Aa, Nieuw biographisch, anthologisch en critisch woordenboek van Nederlandsche dichters III, p.167 D. Slob was schout van Aalsmeer en Kudelstaart en woonde te “Thamen aan den Uythoorn”. Het gedicht - de auteur noemt het “eerste stukje” maar een vervolg schijnt niet verschenen te zijn - behelst een lofzang op de Haarlemmermeer: Aalsmeer, Warmond, Haarlem, Rijnsterwoude, Alkemade, Leimuiden, Esselikerwoude, etc. Ook enkele personalia blijken uit het gedicht. D. Slob was een zoon van Kornelis Slob, als opperstuurman met het schip Appolonia in de Japanse zee vergaan. Zelf maakte hij tussen zijn negende en twaalfde jaar een reis naar Indië. Een zoon en twee dochters van de auteur overleden te Thamen in 1762. Prijs: € 395 Nr.: R1024 Auteur/reiziger: Sluijters, H. Auteur: Sluijters, H. Aardrijkskundige beschrijving van de provincie Zeeland. Ten dienste der scholen, Breda: Broese & Comp., 1836 Ing., 8 + 124 + 4 p., ill. Lit: Huiskamp S262 Sluijters was onderwijzer te Kapelle op Zuid-Beveland. Hij achtte het boekje van P.N. Muijt, ‘Geschied- en Aardrijkskundige beschrijving der provincie Zeeland’ niet geschikt voor lagere scholen en besloot een nieuwe boekje samen te stellen. Hij behandelt hierin de gehele provincie en besluit met een register op plaatsen zaaknamen en een uitvouwbare “Kaart van Zeeland”, gelithografeerd door T. Hooiberg te Leiden en uitgegeven door Gebr. Abrahams te Middelburg. In 1837 verscheen reeds een tweede druk. Prijs: € 295 Nr.: R1025 Auteur/reiziger: Sluijters, H. Auteur: Sluijters, H. Aardrijkskundige beschrijving van de provincie Zeeland, ten dienste der scholen. Derde onveranderde uitgave. Middelburg: Gebr. Abrahams, 1845. Origin. karton, 8+124+4 p. De kaart van Zeeland ontbreekt, of werd in deze derde uitgave niet meer opgenomen. Prijs: € 50 Nr.: R1026

Auteur/reiziger: Smids, Ludolf Auteur: Smids, Ludolf Schatkamer der Nederlandsse oudheden of woordenboek behelzende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heerenhuysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en landswijsen, vercierd met 60 verbeeldingen, van soo geheele als vervallene heeren huysen, sloten en kasteelen, meerendeels geteekend door Roeland Rochman. Amsterdam: Pieter de Coup, 1711. Gebonden in perkament, (16)+402+(26) p., ill. Goed exemplaar. Lit: Haitsma Mulier/Van der Lem 447, Tiele 1010. Eerste druk met goede afdrukken van de prenten. Ludolf Smids (1649-1720) was medicus te Amsterdam, maar hield zich tevens bezig met literatuur, geschiedenis en penningkunde. Zijn ‘Schatkamer’ is zijn bekendste boek: een soort aardrijkskundig woordenboek van Nederland annex encyclopedie, geïllustreerd met 60 uitslaande gravures door Jacobus Schijnvoet (1685?-na 1733), naar de beroemde kasteeltekeningen van Roghman. In 1721 zou een afzonderlijke uitgave verschijnen van de 60 prenten onder de titel ‘Nederlandsche Oudheden’. In 1737 verscheen een door P. Langendijk vermeerderde tweede druk van het werk van Smids en een derde uitgave dateert van 1774. Tenslotte zou er in 1778 nog een ‘Aanhangsel tot Ludolf Smids M.D. Schatkamer der Nederlandsche Oudheden’ verschijnen, van de hand van Th. van Brussel. De prenten in de latere drukken beginnen slijtage te vertonen. Prijs: € 695 Nr.: R1027 Auteur/reiziger: Snijders, A.J.C. Auteur: Snijders, A.J.C. Wandelingen in de Graafschap Zutphen. Extract uit Album der Natuur (1883), p. 179-192 en p. 193211. Los. Vooral betreffende de natuur in dit gebied. Prijs: € 15 Nr.: R1028 Auteur/reiziger: Someren, Liesje van Auteur: Someren, Liesje van The young traveller in Holland. 3de druk. Londen: Phoenix, 1951. Geb., 151 p., ill. Deel in de reeks “The young traveller in...”, een reeks bedoeld om jonge lezers kennis van vreemde landen bij te brengen. In dit boek reist een Engelse schooljongen door ons land: oude steden, schaatswedstrijd, zeilen op de Loosdrechtse plassen, koninginnedag in Amsterdam, boerenbruiloft, grotten St.-Pietersberg, Paasfeest in Ruurlo, etc. Prijs: € 15 Nr.: R1029 Auteur/reiziger: Somerhausen, H. Auteur: Somerhausen, H. Beschrijving der stad Brussel, derzelver voorsteden en omgevingen (met een plattengrond) ten dienste der scholen. Brussel: W.J. Luneman, 1828. Half linnen, (8) + 220 + (16) p. Mist de kaart. Uitgave van de Brusselse Maatschappij Tot Nut van ‘t Algemeen. Geschreven in de vorm van gesprekken tussen een onderwijzer en drie “oplettende” leerlingen. Prijs: € 35 Nr.: R1030 Auteur/reiziger: Auteur:

Sorbière, Samuel Sorbière, Samuel

Drie brieven van Samuel Sorbière over den toestand van Holland in 1660, medegedeeld door P.J. Blok. Z.p., z.j. Overdruk uit Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap deel 22 (1901). Ing., 89 p. Overgenomen uit ‘Relations, lettres et discours de Mr. de Sorbière sur diverses matières curieuses’. Parijs 1660. Hij geeft in de brieven een verslag van een reis in 1660, toen hij met twee Parijse geestelijken twee maanden in ons land doorbracht. Rotterdam, Den Haag, Leiden, Amsterdam en Utrecht waren de belangrijkste bezochte steden en onder de geleerden die hij bezocht waren Bils, Van Hoorn, Christiaan Huygens, Glauber en Voet. Prijs: € 20 Nr.: R1031 Auteur/reiziger: Soulier, Edouard Auteur: Soulier, Edouard La Hollande amie. Parijs etc.: Berger-Levrault, 1919. Gebonden in half linnen, 126 p., ill. Geschreven in juli 1918 over de verhouding Nederland-Frankrijk, mede naar aanleiding van de neutraliteit van Nederland in de Eerste Wereldoorlog. Prijs: € 12 Nr.: R1032 Auteur/reiziger: Soutendam, J. Auteur: Soutendam, J. Een wandeling langs Delfts straten en grachten in 1600. Delft: W. Beets, 1882. Gebonden in leren stempelband, 97p. Rug beschadigd. Gedrukt op OH papier. Het boek is opgedragen aan mevrouw A.L.G. Bosboom-Toussaint, ter gelegenheid van haar 70ste verjaardag. Prijs: € 80 Nr.: R1033 Auteur/reiziger: Southey, Robert Auteur: Southey, Robert Journal of a tour in the Netherlands in the autumn of 1815, by Robert Southey, with an introduction by W. Robertson Nicoll. Londen: Heinemann, 1903. (Op de rug: 1902) Gebonden in linnen, 16+264 p., ill. Lit: Jacobsen Jensen 248. Robert Southey (1774-1843), Engels dichter en geschiedkundige, bevriend met Bilderdijk en diens vrouw, reisde in september-oktober 1815 naar Waterloo en het huidige België. In oktober 1815 kwam hij in Maastricht (hotel Levrier), waar hij de Sint-Pietersberg bezocht. Het reisverhaal geeft een goed beeld van het Vlaamse land in 1815, met veel aandacht voor tafelgeneugten, oude boekwinkels, natuur- en stedenschoon. Prijs: € 60 Nr.: R1034 Auteur/reiziger: Southey, Robert Auteur: Cordemans, M. (ed.) Wij schreven 1815... Dagboek van een rondreis in de Nederlanden in den herfst van 1815. Ingeleid en bezorgd door Dr. M. Cordemans. Antwerpen: Standaard-Boekhandel, 1946. Geb., 139 p., ill. Nederlandse vertaling, uitgaande van de Londense uitgave van 1903, met inleiding over leven en werk van Southey. Prijs: € 35 Nr.: R1035 Auteur/reiziger:

Souvenir

Auteur: Souvenir Souvenir du voyage à bord du bateau à vapeur “Telegraaf”, Anvers & Rotterdam. Gedachtenis der reis aan boord der stoomboot “Telegraaf”, [Antwerpen], [ca. 1870?] Kartonnen omslag met bovengenoemde tekst. Daarin een gevouwen kaart, 45 x 55 cm. De kaart heeft als tekst: “Kaart van Zuid-Holland en Zeeland, aantoonende de afdijking der Oosterschelde, de nieuwe spoorwegen, het kanaal van Zuid-Beveland en de nieuwe vaart der stoomboten Telegraaf geteekend door C.H.F. Arnz, agent comptable aan boord der stoomboot Telegraaf”. Lith. van Ratinckx frères, Anvers. Op het omslag een afbeelding van een raderstoomboot. Prijs: € 45 Nr.: R1036 Auteur/reiziger: Souvenir Auteur: Souvenir Souvenir de la Hollande, Amersfoort: G.J. Slothouwer, z.j. [ca. 1900?] Leporello met 18 foto’s op 12 p karton, in rood linnen omslag. Foto’s van ‘s Gravenhage, Delft, Haarlem, Amsterdam, Alkmaar, Dordrecht, Arnhem, Leeuwarden, Zwolle, Utrecht, Rotterdam, Leiden, Amersfoort, Den Bosch en Maastricht. Prijs: € 50 Nr.: R1037 Auteur/reiziger: Souvenir Auteur: Souvenir Souvenir de la Hollande. 26 facsimiles d’après des dessins originaux des peintres hollandais Jan van Essen et Wilm Steelink. Amsterdam: J.M. Schalekamp, [z.j.]. Leporello met twee keer 12 reproducties in zwart-wit en 2 reproducties in kleur op voor- en achterblad van het omslag, 15x10,5 cm. Omslag aan de randen wat beschadigd. Lit: Niet in Brinkman Met afbeeldingen in zincografie van de volgende plaatsen: Amsterdam, Marken, Den Haag, Rotterdam en Scheveningen. Prijs: € 95 Nr.: R1038 Auteur/reiziger: Speeleveldt, T. Auteur: Speeleveldt, T. Brieven over het eiland Walcheren. Den Haag: Immerzeel, 1808. Gebonden in half leer, 14+176 p., ill. Mooi exemplaar. Onder op de rug de naam van de binder: “Duquesne à Gand” (vgl. Dubois d’Enghien, p. 160-161). Lit: Nagtglas, Levensberichten Zeeuwen II, p. 683; Saalmink, p. 1821. Theodorus Speeleveldt was oorspronkelijk bouwkundige en later militair. Wegens patriotse gevoelens week hij in 1787 uit naar Frankrijk, maar kwam in 1795 met het Bataafse Legioen naar Holland terug. In 1805 en 1806 lag hij in Middelburg in garnizoen en schreef toen enkele werkjes over Zeeland. De hier aangeboden ‘Brieven’ werden in 1810 nog eens in het Duits gedrukt. Ze bevatten volgens Nagtglas “niet onbelangrijke opmerkingen, vooral over het dijkwezen”. De brieven, deels in de vorm van een wandeling, behandelen onder andere Vlissingen, Middelburg, Westkapelle, Domburg, Veere, Rammekens, Arnemuiden en St.-Joosland. De gravures zijn van de dokken in Vlissingen, de doorsnede van een zeewering en twee prenten van Nehalennia-vondsten. Prijs: € 325 Nr.: R1039 Auteur/reiziger: Spilman, Hendrik en Cornelis van Noorde Auteur: Spilman, Hendrik en Cornelis van Noorde Aangenaame gezichten in de vermakelyke landsdouwen van Haarlem, nieuwlings naar ‘t leeven getekend door de beroemde konstenaars H. Spilman en C. v. Noorde, nevens eene afbeelding van het

laatst aangelegde bosch in het Haarlemsche Hout. [met ‘Vervolg ...’ en ‘Tweede Vervolg ...’]. Haarlem: J. Bosch, 1761-1763. Groot folio, 3 delen in orig. karton, (4) + (4) p. tekst en (25) bladen met geëtste gezichten. Buiten de tekst bevat het werk 21 bladen met elk drie gezichten, d.w.z. 63 gezichten van 8,5 x 17, 5 cm, voorts drie grote (ca 19 x 29 cm) prenten en een uitvouwbare kaart van de Hout. Complete set van de eerste druk, met zeer goede afdrukken van de koperplaten. Toen in 1762 en 1763 de vervolgen verschenen werden de eerder gepubliceerde platen opnieuw bijgedrukt. In 1763 kreeg het boek een nieuwe hoofdtitel: ‘Verzaameling van zes-en zestig aangenaame gezichten in de vermakelyke landsdouwen van Haarlem’. Rond 1830 werden 27 etsen nogmaals uitgegeven door P. Beck in Alkmaar als een kleurboek voor kinderen. De drie fraaie grote prenten tonen twee gezichten op de stad vanaf het Spaarne en een gezicht vanaf de Blinkert op de stad. Prijs: € 3000 Nr.: R1040 Auteur/reiziger: Spilman, Hendrik en Cornelis van Noorde Auteur: Spilman, Hendrik en Cornelis van Noorde Aangenaame gezichten in de vermakelyke landsdouwen van Haarlem, nieuwelings naar ‘t leeven getekend door de beroemde konstenaars H. Spilman en C. v. Noorde [met ‘Vervolg’ en ‘Tweede Vervolg’]. Haarlem: J. Bosch, 1761-1763. Facsimilé-reprint Alphen a/d Rijn: Canaletto, 1979. Folio, kunstleer, (60) p., ill. Facsimilé-reprint van de serie etsen door de kunstenaars Spilman en Van Noorde. Prijs: € 20 Nr.: R1041 Auteur/reiziger: Springer, Cornelis Auteur: Springer, Cornelis Nieuwe gezigten van Amsterdam en omstreken, naar de natuur geteekend door C. Springer en andere kunstschilders, Amsterdam: Frans Buffa en Zonen, [ca 1850]. Titelpagina en 34 gekleurde litho’s in linnen stempelband met opschrift “Vues d’Amsterdam prix fl 26“ Een aantal bladen ligt los. Landwehr, col., 444; niet in Brinkman; W. Laanstra e.a., Cornelis Springer (1817-1891), Utrecht 1984, p.10; Oud-Amsterdam (veilingcatalogus F. Muller 1912, collectie Wurfbain e.a.) p. 17-20 Uiterst zeldzame reeks fraai gekleurde litho’s, ieder ca 18 x 23 cm, met Amsterdamse gezichten. Niet duidelijk is hoeveel prenten een compleet exemplaar bevat. Landwehr beschrijft 43 platen (en als 44e een toegevoegde plattegrond). Van deze 43 hebben de nrs 1 t/m 35 betrekking op Amsterdam en de laatste 8 op andere plaatsen in Noord-Holland. De catalogus van de collectie Wurfbain geeft 40 platen en nog eens 20 “andere”. In de ‘Jahrbücher fur Auktionspreise’ komt een exemplaar voor met 34 platen. Het door ons aangeboden exemplaar heeft ook 34 platen, te weten de nrs 1 t/m 30 en 32 t/m 35 uit de lijst van Landwehr. Onze platen hebben echter deels geen nummering en deels andere nummers dan Landwehr opgeeft. De Amsterdamse litho’s zijn voor het grootste deel naar schetsen van Cornelis Springer en op steen getekend door Theodore Fourmois (1814-1871). Op alle platen staat bovenaan “Amsterdam” en onderaan het adres van Frans Buffa en Zonen (soms samen met V. van Gogh Jr in Den Haag). De plaat van het Rokin is niet naar Springer maar naar Wynantz. Bij sommige gebouwen wordt de architect genoemd. Alle platen zijn met eiwit “gehoogd”. Prijs: € 3800 Nr.: R1042 Auteur/reiziger: Stark, E. Auteur: Stark, E. Op de Zuiderzee, met 6 illustraties van den schrijver. Amsterdam: Delsman & Nolthenius, 1897. Ing., 94 p., ill. Beschrijving van een tocht per botter vanuit Amsterdam naar Elburg, Hoorn en Volendam. Onderweg wordt het gezelschap uitgebreid met Walter Smith, illustrator van een der grote Engelse bladen. De illustraties van Stark tonen Hollandse landschappen, een poort te Hoorn, Volendamse kostuums en

ijszeilen. Het belangrijkste van het boekje zijn echter de theosofische gesprekken die Stark met de bemanning van de botter voert! Prijs: € 60 Nr.: R1043 Auteur/reiziger: Statistische ... bemerkingen Auteur: Statistische ... bemerkingen Zie: Barkhausen, H.L.W. von Prijs: € Nr.: R1044 Auteur/reiziger: Stevenson, Burton E. Auteur: Stevenson, Burton E. The spell of Holland. The story of a pilgrimage to the land of dykes and windmills. 3de druk. Boston (USA): Page, 1914. Gebonden in fraaie linnen stempelband, 8+395 p., ill. Deel in de serie “The spell of...” De eerste druk van Holland verscheen in 1911. Behandelde steden en dorpen: Rotterdam, Delfshaven, Schiedam, Dordrecht, Delft, Giessendam, Gorinchem, Gouda, Leiden, Scheveningen, Den Haag (ontmoeting met Mesdag), Haarlem, Halfweg, Sloterdijk, Zandvoort, ruïne Brederode, Katwijk, Amsterdam, Zaandam, Alkmaar, Marken, Edam, Hoorn, Enkhuizen, Sneek, Leeuwarden, Zwolle, Kampen, Urk, Deventer, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Middelburg. Het boek is geïllustreerd met een uitvouwbare kaart waarop de reisroute en 49 illustraties buiten de tekst naar foto’s. Prijs: € 75 Nr.: R1045 Auteur/reiziger: Stevenson, Burton E. Auteur: Stevenson, Burton E. The spell of Holland. The story of a pilgrimage to the land of dykes and windmills. 4de druk. Boston (USA): Page, 1918 Gebonden in fraaie linnen stempelband, 8+395 p., ill. Prijs: € 75 Nr.: R1046 Auteur/reiziger: [Stewart, J.] Auteur: [Stewart, J.] A cruise; or, three months on the continent. By a naval officer. Londen: Law and Whittaker, 1818. Gebonden in origineel karton, 129 p., ill. (4 handgekleurde gravures). Lit: Jacobsen Jensen 253 (toeschrijving aan Stewart via cat. Maggs, 1908); Bodel Nijenhuis 233, Van der Meulen, p. 31; Colas 765, niet bij Lipperheide; Abbey 18A De auteur reisde met een vriend in de zomer van 1817 door België, Nederland en Frankrijk en bezocht o.a. Breda, Dordrecht, Rotterdam, Delft, Scheveningen, Den Haag, Leiden, Katwijk, Haarlem (alwaar kermis), Amsterdam, Broek, Zaandam, Nieuwersluis, Utrecht, Gorinchem. De prenten betreffen: een Scheveningse vissersvrouw, een Alkmaarse vrouw met Hernhutter, twee vrouwen uit Zaandam en de “Folie beaujon”, een soort achtbaan in de Tuilerieën te Parijs. Prijs: € 325 Nr.: R1047 Auteur/reiziger: [Stewart, J.] Auteur: [Stewart, J.] A cruise; or, three months on the continent [...]. Londen 1818. Geb., 129 p., ill. Mooi exemplaar, gebonden in laat-19de-eeuws halfmarokijn met goudstempeling. Prijs: € 375 Nr.: R1048

Auteur/reiziger: Stieler, Karl; Hans Wachenhusen, F.W. Hackländer Auteur: Stieler, Karl; Hans Wachenhusen, F.W. Hackländer De Rijn, van zijn oorsprong tot aan zee. Arnhem: Van Egmond en Heuvelink, [1875-1880]. Groot 4º: gebonden in half linnen, 8 + 356 p., ill. Lit: Brinkman 1850-1882, p. 994. “Prachtwerk”, dat bij verschijnen al f 25 kostte. De laatste paragraaf, geschreven door F.W. Hackländer, beschrijft de Rijnloop in ons land (p. 346-356). Het boek is geïllustreerd met honderden houtsneden in de tekst en 52 “Groote tintdrukplaten” buiten de tekst. (Voor ons land: klederdracht op Marken, 2x strand bij Scheveningen, landschap aan de Maas.) Prijs: € 95 Nr.: R1049 Auteur/reiziger: Stinissen, Jacob Auteur: Stinissen, Jacob Van Antwerpen naar Amsterdam en andere steden in Nederland. Antwerpen: G. de Vreese, [1905]. Gebonden in geïllustreerde linnen stempelband, 88 p., ill. Verslag van een reis per trein naar Rozendaal, Dordrecht, Rotterdam, Schiedam, Delft, Den Haag, Scheveningen, Leiden, Haarlem en Amsterdam. Het boek is geïllustreerd met tien paginagrote foto’s van Brug Hollandsch Diep, Rotterdam (Maas en Grote Markt), Den Haag (Vijver en Willemspark), Haarlem (Florapark) en Amsterdam (Dam, Heerengracht, Paleis voor Volksvlijt en Rijksmuseum). Prijs: € 35 Nr.: R1050 Auteur/reiziger: [Stinstra, Joannes] Auteur: Eeghen, P. van Twee particuliere correspondentiën uit den Franschen tijd. Reizen in 1799-1801. Een Garde d’Honneur in 1813. Amsterdam 1895. Overdruk uit “Jaarverslag Koninklijk Oudheidkundig Genootschap, uitgebracht op 29 April 1895”. 4º: ing., 48 p. Het betreft twee artikelen door P. van Eeghen: de reizen in 1799-1801 werden gemaakt door Syds Banga uit Franeker naar Duitsland, gebaseerd op zijn brieven naar huis. Het tweede artikel is gebaseerd op een serie brieven van Mr. Joannes Stinstra, geb. 1789, die in de zomer van 1813 als Garde d’Honneur vanuit Leeuwarden reisde naar: Apeldoorn, Arnhem, Grave, Den Bosch, Tilburg en dan verder naar België, Frankrijk en Duitsland. Prijs: € 20 Nr.: R1051 Auteur/reiziger: Strahlheim, C. Auteur: Strahlheim, C. Die Wundermappe oder Sämmtliche Kunst- und Natur-Wunder des ganzen Erdballs, deel VIII: Die Niederlande. Frankfurt am Main: Comptoir für Literatur und Kunst, 1836. Geb., 6+152 p., ill. Lit: Van der Meulen, p. 38; Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) I p.109199 Beschrijving van een aantal steden en dorpen in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, voorzien van 25 staalgravures (ongesigneerd). Van Noord-Nederland worden de volgende plaatsen beschreven: Maastricht, Amsterdam, ‘s-Graveland, Broek, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. De tien NoordNederlandse gravures zijn: de grotten in de St.-Pietersberg, Amsterdam vanaf het Y, het interieur van de Beurs te Amsterdam, de achterzijde van het Paleis op de Dam, de Lutherse Kerk aan het Singel te Amsterdam, Trompenburg bij ‘s-Graveland, gezicht op Broek in Waterland, stadspoort aan het water te Rotterdam, gezicht op Utrecht vanuit Zuilen, gezicht op Den Haag met schip en molen op de voorgrond. Prijs: € 295 Nr.: R1052 Auteur/reiziger:

[Strick van Linschoten, Paulus Hubert Adriaan Jan]

Auteur: [Strick van Linschoten, Paulus Hubert Adriaan Jan] Vertraute Briefe während eines Durchflugs durch einen Theil der nördlichen Provinzen des Königreichs der Niederlande im Sommer des Jahrs 1817 in topographischer, historischer, politischer, literärischer und religiöser Hinsicht an einen Freund geschrieben, von Eleutherophilos. 3 delen. Germania [= Mannheim: Schwann & Görres], 1818 Ing., 22+359+(3)+8+397+(2)+26+434+(2) p. Lit: Van Doorninck, p. 163; Jacobsen Jensen 254; M.B. ten Brink, “Een duitschgezinde uit het begin dezer eeuw”, in De Nederlandsche Spectator (1870), p. 484; Van der Meulen, p. 30; Bodel Nijenhuis 235; W. Graadt van Roggen, “Utrechtsche schimmen uit Goethe’s kring”, Jaarboekje Oud-Utrecht 1938 p. 59-105; A.G. van der Steur, “Tijdgenoten over Haarlem XI, 1817 Baron Strick van Linschoten”, Jaarboek Haerlem 1981 p. 91-101 P.H.A.J. Strick van Linschoten, heer van Linschoten, Polanen, Hekendorp etc. (Utrecht 1769 Bologna 1819) was een telg uit een Utrechts adellijk geslacht en was kanunnik van Oud-Munster en St Jan. In zijn jonge jaren was hij fel gegrepen door de beginselen der patriotten, reden waarom hij al op 18-jarige leeftijd, in 1787, uit het vaderland werd verbannen. Hij zocht zijn toevlucht in Duitsland en studeerde in Göttingen. In 1792 huwde hij een Duits meisje, maar in 1795 greep hij zijn kans om in het vaderland weer een rol te spelen en schaarde zich als revolutionair strijder in de voorste rijen der Utrechtse “ultra’s”. Eind 1795 werd hij benoemd tot gedeputeerde ter Staten van Utrecht en kort daarop ook tot lid van de Nationale Vergadering in Den Haag. In juli 1797 volgde zijn benoeming tot gezant der Bataafsche Republiek bij de hertog van Württemberg, zodat hij met zijn gezin weer naar Dutsland vertrok. Dit verblijf zou echter slechts tot 1802 duren, omdat de hertog de Haagse regering verzocht om van de “gezagsondermijnende” Strick verlost te mogen worden. Het gezin, er waren inmiddels twee kinderen, vestigde zich op het Huis te Linschoten, maar de ambachtsheer zelf verbleef eerst nog enige tijd in Parijs, waar hij onder revolutionaire geesten veel vrienden had. Na op deze wijze, zoals hij zelf schrijft, “door eenen geweldigen orkaan, die mij uit den haat- en nijdhoek aanwoei, uit mijne staatkundige loopbaan gesmeten” te zijn, wijdde Strick zich de komende jaren aan de dichtkunst en de taalkunde. Hij was bevriend geweest met vele grote Duitse geleerden en letterkundigen en vestigde nu op het fraaie en gastvrije Huis te Linschoten een soort Muiderkring van Utrechtse letterkundigen. Rond 1808 bundelde hij de proeven van zijn dichtkunst, onder meer in de bundel ‘Gedichten’. De kritiek was echter niet vriendelijk voor de producten van deze Nederlander die in Duitse zinswendingen meer bedreven was dan in zijn moedertaal. In dezelfde tijd en wellicht mede hierdoor werd Strick onrustig, ging in 1808 de toestand in Duitsland verkennen en besloot definitief naar dat land te vertrekken. Mannheim werd de nieuwe woonplaats al werden nog diverse zwerftochten door Duitsland en omringende landen gemaakt. Op zo’n zwerftocht, in het Italiaanse Bologna, zou hij in 1819, ruim 50 jaar oud, overlijden, maar voordien had hij nog een tocht door Nederland gemaakt, namelijk in de zomer van 1817. Deze reis resulteerde in 1818 tot het reisverslag ‘Vertraute Briefe ...’, geschreven in de vorm van 60 brieven aan een vriend. Daar de auteur een nogal persoonlijke kijk bleek te hebben op de politieke geebeurtenissen rond de eeuwwisseling en hij zijn mening daarover niet onder stoelen of banken stak, zal hij het verstandig geoordeeld hebben om het boek onder een schuilnaam (Eleutherophilos = hij die de vrijheid mint) te publiceren. Toen minister Van Maanen in 1821 vernam dat er een Hollandse vertaling zou komen, trachtte hij dat te beletten, vanwege de antinationale geest van het boek. Pas in 1855-1856 zou de Nederlandse uitgave verschijnen, in twee delen. Strick beschrijft in zijn reis van zomer 1817 de volgende plaatsen: Goor, Kolmschate, Diepenheim, Deventer, Apeldoorn, Voorthuizen, Hoevelaken, Amersfoort, De Bilt, Utrecht, Loenen, Muiden, Amsterdam, Haarlem, Bloemendaal, Velzen, Hillegom, Lisse, Sassenheim, Leiden, Rijnsburg, Noordwijk-binnen, Noordwijk-aan-Zee, Katwijk-binnen, Katwijk-aan-Zee, Katwijk-aan-den-Rijn, Valkenburg, Koudekerk, Molenaarsbrug, Woubrugge, Oudshoorn, Alfen, Bodegraven, Woerden, Oudewater, Gouda, ‘s-Gravenhage, Voorschoten, Voorburg, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Gorinchem, Loevestein, Schoonhoven, IJselstein, Wijk-bij-Duurstede, Beusekom, Tiel, Drumpt, Loenen (G.), Lent, Nijmegen. Prijs: € 425 Nr.: R1053 Auteur/reiziger: Auteur:

[Strick van Linschoten, P.H.A.J.] [Strick van Linschoten, P.H.A.J.]

Vertraute Briefe [...]. 3 delen. Germania [= Mannheim], 1818. Gebonden in halfleer, 22+359+(3)+8+397+(2)+26+434+(2) p. In deel II ontbreken pp. 387-398 (aangevuld in typoscript). Prijs: € 325 Nr.: R1054 Auteur/reiziger: Strick van Linschoten, P.H.A.J. Auteur: Strick van Linschoten, P.H.A.J. Herinneringen van den baron Strick van Linschoten. Naar het Hoogduitsch bewerkt door een staatsman. 2 delen, Amsterdam: A.H. van Gorcum, 1855-1856. Beide delen origineel karton, doch niet uniform, 332 + 327 p. Lit: De Navorscher 1869 p.562-564 Toen in 1855 als liberale verkiezingspropaganda in de strijd tussen Groen van Prinsterer en Thorbecke de Nederlandse vertaling van de ‘Vertraute Briefe ...’ op de markt kwam, was Strick reeds vele jaren overleden, evenals zijn weduwe en kinderen, zodat de reden voor een schuilnaam was vervallen. Nu bleek echter de vertaler en bewerker een schuilnaam nodig te hebben. Deze geeft in noten en in een toegevoegd laatste hoofdstuk (pag. 253-327) waarin de politieke geschiedenis van Nederland over de jaren 1818-1856 wordt voortgezet, onder meer blijk van een grote haat tegen koning Willem I. In ‘De Navorscher’ van 1869 wordt gevraagd naar de naam van deze Nederlandse bewerker en wordt meegedeeld dat hij wel erg vrij met de oorspronkelijke tekst is omgesprongen. Een naam voor deze “staatsman” is echter bij mijn weten nog niet gevonden. Een tweede druk van deze Nederlandse vertaling verscheen in 1857. De mededelingen die Strick doet over de door hem bezochte dorpen en steden geven interessante informatie over de situatie aan het begin van de 19de eeuw. Prijs: € 350 Nr.: R1055 Auteur/reiziger: Strick van Linschoten, P.H.A.J. Auteur: Strick van Linschoten, P.H.A.J. Herinneringen van den baron Strick van Linschoten. Naar het Hoogduitsch bewerkt door een staatsman, 2e druk, 2 delen, Amsterdam: A.H. van Gorcum, 1857 Gebonden in één halfleren band, 332 + 327 p. Rug los en deels missend. Deze tweede druk blijkt bij nadere beschouwing een titeluitgave te zijn. Slechts de titelpagina’s en het “Voorwoord van den schrijver” zijn veranderd. Overigens werd er in dit opnieuw gezette voorwoord evenmin iets veranderd. Prijs: € 325 Nr.: R1056 Auteur/reiziger: Strombeck, Friedrich Karl von Auteur: Strombeck, Friedrich Karl von Darstellungen aus einer Reise durch Deutschland und Holland im Jahre 1837. Braunschweig: F. Bieweg, 1838. Gebonden in halflinnen; 12+403 p. Enkele pagina’s gerepareerd. Lit: Jacobsen Jensen 301. Deel 6 van ‘Darstellungen aus meinem Leben und aus meiner Zeit’. De Duitse schrijver en rechtsgeleerde Von Strombeck (1771-1848), bekend door zijn vertalingen van klassieken, bezocht ons land in de zomer van 1837: Amsterdam, Broek, Purmerend, Zaandam, Haarlem, Leiden, ‘sGravenhage, Delft, Rotterdam en Nijmegen. Zijn mededelingen tonen een intelligente en geïnteresseerde reiziger met veel aandacht voor zijn medemens. In 1848 verscheen een bewerking van dit reisverslag door F. Heinzelmann (vgl. hierboven bij: Dethmar, F.W. en F.K. von Strombeck). Prijs: € 225 Nr.: R1057 Auteur/reiziger: Auteur:

Stuvel, H.J. Stuvel, H.J.

Glorie van het verleden, Utrecht: De Haan, 1946 Gebonden, 144 p., ill. Journalistieke impressies betreffende ons land, onder andere Marssum, Franeker, Bolsward, Sloten, Dokkum, Workum, Wiewerd, Schoonhoven, Nieuwpoort, Ameide, Vianen, Culemburg, Amersfoort, Gouda, Delft, Leiden, Oudewater, Medemblik, Enkhuizen, Hoorn, Edam, Beemster, Elburg, Vollenhove, Blokzijl, Zutphen, Deventer, Kampen, Uithuizen, Grave, Heusden, Zaltbommel, Gorinchem, Woudrichem, Bergen op Zoom. Prijs: € 9 Nr.: R1058 Auteur/reiziger: Suchtelen, Nico van Auteur: Suchtelen, Nico van Zwerftochten met de tent door Nederland, Amsterdam 1918 Geb., 113 p., ill. Uitgave in de reeks “Van reizen en trekken, onder leiding van jhr. dr. N. van Suchtelen”. Behalve algemene informatie over kamperen handelt het boekje over Texel, de Betuwe, Noord-Brabant, Veluwe, Graafschap, Twenthe en Hoenderloo (strafinrichting). Prijs: € 15 Nr.: R1059 Auteur/reiziger: Suchtelen, Nico van Auteur: Suchtelen, Nico van Zwerftochten, 3e druk, Amsterdam: [1944] W.B. reeks: “Wij zijn jong” Geb., 144 p., ill. Omslagontwerp van Fré Cohen. Herdruk van ‘Zwerftochten met de tent door Nederland’, samen met ‘Zwerveling in den vreemde’ en ‘Oudejaarsvuur’. De eerste druk van deze combinatie dateert uit 1932. Prijs: € 15 Nr.: R1060 Auteur/reiziger: Swart, W. Auteur: Swart, W. Zeeland. Een lees-leerboekje over de aardrijkskundige gesteldheid van die provincie. Goes: F. Kleeuwens & Zn., 1874. Ing., 4+90+(2) p. Opdracht in handschrift van de schrijver. Swart was oud-hoofdonderwijzer te Goes en werd voor dit boekje bekroond door de Gewestelijke Vereeniging “Zeeland” van het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap, welke vereniging daartoe in 1873 een prijsvraag had uitgeschreven. Prijs: € 75 Nr.: R1061 Auteur/reiziger: Sychnecta Auteur: Roever, Margriet de Een jaar in het buitenland, de reis van een Mohawk-Indiaan naar Amsterdam en terug, p.124-128 in ‘Maandblad Amstelodamum’ 72 (1985). Ing., geïll. Over de indiaan Sychnecta die in 1764 te zien was in de herberg Blauw Jan te Amsterdam en daar werd afgebeeld op een ets van A. Smit naar Pieter Barbiers. Prijs: € 6 Nr.: R1062 Auteur/reiziger: Taylor, Joseph Auteur: Taylor, Joseph A relation of a voyage to the army. In several letters from a gentleman to his friend in the year 1707, edited by C.D. van Strien. Leiden: Academic Press, 1997.

Ing., 143 p., ill. Lit: Van Strien, p. 396. Een “grand tour” in elf brieven, voortreffelijk geredigeerd door dr. C.D. van Strien, auteur van ‘British travellers in Holland during the Stuart period’ (1993) en inleider van John Farringtons reis. Taylor bezocht in Nederland: Rotterdam, Vlissingen, Middelburg, Bergen-op-Zoom, Dordrecht, Delft, Den Haag, Scheveningen, Loosduinen, Honselaarsdijk, Rijswijk, Leiden, Haarlem en Amsterdam. Prijs: € 12 Nr.: R1063 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet over de noordelijke Veluwe. ‘s-Gravenhage: ANWB, 1923. Geb., 81 p., ill. en 8 uitvouwbare kaarten. Met “wijzigingsblad” d.d. 1926. Prijs: € 35 Nr.: R1064 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet door Noord-Brabant. ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1920?]. Geb., 111 p., ill., met 12 uitvouwbare kaarten. Prijs: € 35 Nr.: R1065 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet door Noord-Brabant, herdruk 1932, ‘s-Gravenhage: ANWB, 1932 Ing. in 2 deeltjes, 62 p., ill., met 13 uitvouwbare kaarten. Prijs: € 35 Nr.: R1066 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet van Zwolle naar Oldenzaal. ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1916]. Geb., 12+92 p., ill. en 5 uitvouwbare kaarten. Het omslagontwerp van Willy Sluiter is gedateerd 1916. Prijs: € 35 Nr.: R1067 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet door Zuid-Limburg. ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1918]. Geb., 99 p., ill. en 11 uitvouwbare kaarten. Het omslagontwerp van Willy Sluiter is gedateerd 1918. Prijs: € 35 Nr.: R1068 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet door Zuid-Limburg. 2de druk. ‘s-Gravenhage: ANWB, 1922. Gebonden, 112 p., ill. en 11 uitvouwbare kaarten. Met “wijzigingsbladen 1925 en 1931”. Prijs: € 35 Nr.: R1069 Auteur/reiziger: Auteur:

Te voet Te voet

Te voet van Arnhem via Ruurlo naar Zutphen en Deventer. 2de druk. ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1918] Geb., 82 p., ill. en 4 uitvouwbare kaarten en een uitvouwbare plaat. Het omslagontwerp van Willy Sluiter is gedateerd 1915. De eerste druk zal dus uit 1915 of 1916 dateren. Prijs: € 35 Nr.: R1070 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Feith, Jan Te voet van Amsterdam naar Arnhem, ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1914] Geb., 43 p., ill. en 4 uitvouwbare kaarten. Eerste druk. De auteur is Jan Feith. Prijs: € 35 Nr.: R1071 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Feith, Jan Te voet van Amsterdam naar Arnhem. 2de druk. ‘s-Gravenhage: ANWB, [ca. 1916]. Geb., 44 p., ill. en 4 uitvouwbare kaarten. Prijs: € 35 Nr.: R1072 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Stork, A.W. Te voet van Heerenveen en Leeuwarden naar Groningen en Assen, eerste druk, ‘s-Gravenhage: ANWB, [1917] Geb., 16+184 p., ill. en 5 uitvouwbare kaarten. Auteur is Mr. A.W. Stork. Prijs: € 34 Nr.: R1073 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet door Noord-oost Twenthe, van Almelo naar Denekamp. ‘s Gravenhage: ANWB, 1931. Ing. 26 p., ill. en 4 uitvouwbare kaarten. Eerste druk. Prijs: € 35 Nr.: R1074 Auteur/reiziger: Te voet Auteur: Te voet Te voet van Apeldoorn naar Dieren, Zutphen en Deventer. ‘s Gravenhage: ANWB, 1926. Geb., 48 p., ill. en 4 uitvouwbare kaarten. Eerste druk. Prijs: € 35 Nr.: R1075 Auteur/reiziger: Tegenwoordig Amsterdam Auteur: Tegenwoordig Amsterdam Zie: [Witsen Geysbeek, P.G.] Prijs: € Nr.: R1076 Auteur/reiziger: Tegenwoordige staat [...] Auteur: Tegenwoordige staat [...] Zie: Hedendaagsche historie [...]

Prijs: € Nr.: R1077 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William Observations upon the United Provinces of the Netherlands, by Sir William Temple of Shene, in the County of Surrey, Baronet, Ambassador at the Hague, and at Aix-la-Chapelle, in the year 1668. 3de druk. Londen: Edward Gellibrand, 1676. Gebonden in leer, (16)+179 p. Mooi exemplaar met goudstempeling op rug en platten. Twee werken meegebonden (zie hieronder). Lit: Van der Meulen, p. 27; Bodel Nijenhuis 66. William Temple (1628-1699) was een Engels staatsman en diplomaat, die van 1667-1670 en 16741679 ambassadeur in ‘s-Gravenhage was. In het rampjaar 1672 publiceerde hij zijn ‘Observations upon the United Provinces’. Na een historische inleiding beschrijft hij uitvoerig de Nederlandse bevolking: boeren, vissers, kooplui, dominees, adel, enz., het omslachtige bestuursapparaat, de geografische ligging en de economische situatie. In het laatste hoofdstuk beschrijft hij “the causes of their fall in 1672”. Het boek was een succes en beleefde zes drukken bij het leven van de auteur. Ook kwamen er Nederlandse en Franse vertalingen. Meegebonden: William Temple, ‘Miscellana’, 1ste deel. Londen: Tonson and Churchill, 1691; ‘Miscellana’, 2de deel. Londen: Simpson, 1690; resp. 232 en 341 p. Deze Miscellana bevatten resp. 6 en 4 essays. Prijs: € 275 Nr.: R1078 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William Observations upon the United Provinces [...]. 5de druk. Londen: Tonson and Churchill, 1690. Gebonden in leer, (16)+279 p. Scharnieren gebroken. Prijs: € 175 Nr.: R1079 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William Observations upon the United Provinces of the Netherlands. 6de druk. Londen: Tonson & Churchill, 1693. Gebonden in leer, (16)+279 p. Scharnieren gebroken. Prijs: € 175 Nr.: R1080 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William Aenmerckingen over de Vereenighde Nederlandtsche Provintien. In ‘t Engels beschreven door de ridder Willem Tempel van Shene, in ‘t graefschap van Surrey, baronet, ambassadeur in den Haag en tot Aken in ‘t jaer 1668. Over-geset naer den tweeden druck, door den autheur verbetert en vermeerdert. Tot Londen, gedruckt by A. Maxwell, voor Sa. Gellibrand, 1673. Na de copye, t’Amsterdam, voor de Weduwe van Joseph Bruyningh [1673] 4º: Ing. in 19e-eeuws karton, [6], 90 p. Met aant op schutblad “Van Hendr. C. Diferee aan Prof. H. Brugmans” en een ingeplakt exlibris van I.J. Brugmans. Lit: Knuttel 11008; Tiele 7008 Eerste Nederlandse uitgave van het beroemde geschrift van William Temple. Het was direct een groot succes, want nog in hetzelfde jaar 1673 verschenen herdrukken met kleine variaties op de titelpagina (cf Knuttel 11009 en 11010). Prijs: € 395

Nr.: R1081 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William De historische gedenkschriften van den ridder W. Temple, in twee deelen, het eerste vervattende zijne Aanmerkingen over de Nederlandsche provintien. Het tweede zijne Memorien van ‘t gene gedenkwaardig in ‘t christenrijk is voorgevallen van 1672 tot 1678. 2de druk. Amsterdam: Abr. Wolfgang, 1693. Gebonden in perkament, (16)+672+(46) p. Twee delen in één band met doorlopende nummering. Achterin fondslijst van Wolfgang. Goed exemplaar. Lit: Van der Meulen, p. 27; Bodel Nijenhuis 66. In deze tweede Nederlandse druk deelt uitgever Wolfgang in het “Aan den lezer” mee dat hij voor de “Aanmerkingen” de oude vertaling gevolgd heeft, maar voor de “Memoriën” een betere vertaler heeft gevonden. Voor de tweede druk zijn de “Memorien” van aantekeningen voorzien en is een register aan het boek toegevoegd. Drempelvers van P. Rabus. Prijs: € 325 Nr.: R1082 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William De historische gedenkschriften, door den ridder W. Temple, voormaals ambassadeur van den Koning van Groot Brittanje. Vervattende eerstelijk zijne Aanmerkingen over de Nederlandsche provincien zedert het begin der republiek tot den jare 1672. En ten tweeden zijne Memorien van ‘t geene gedenkwaardig in ‘t Christenrijk is voorgevallen van 1672 tot de Nimweegse Vrede 1678. 3de druk. Amsterdam: Pieter Scepérus, 1701. Gebonden in perkament, (16)+672+(46) p., met frontispice. Op schutblad in pen: “A.M. Ledeboer”, hoekje van frontispice (buiten de voorstelling) ontbreekt. Lit: Niet bij Van Eeghen (deel IV, p. 87, werken van Sceperus); niet in UBA. In de hier aangeboden derde druk is onder meer een opdracht van Scepérus opgenomen aan Philips van der Goes en het drempelvers van P. Rabus uit de vorige druk. Ook deelt Scepérus in “Den drukker aan den lezer” mee dat hij de vertaling nog eens nauwkeurig heeft laten controleren en verbeteren. Prijs: € 325 Nr.: R1083 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Temple, William De historische gedenkschriften [...]. 4de druk. Amsterdam: A. van Damme en J. Ratelband, 1716. Gebonden in perkament, (8)+672+(38) p. Deze vierde druk is een titeluitgave van de derde druk van Scepérus, waarbij het voorwerk is vervangen door een nieuw “De drukkers aan den leezer” en waarbij het laatste katern Yy opnieuw, wat compacter, is gezet, zodat het 8 pagina’s in plaats van 10 pagina’s beslaat. Het opnieuw gedrukte “De drukkers aan den leezer” is inhoudelijk gelijk aan het voorwoord van Scepérus, alleen is, waar de laatste meldde dat het boek voor het “ten derden male” ter perse brengen geheel verbeterd is, nu sprake van “ten vierden male”! Prijs: € 275 Nr.: R1084 Auteur/reiziger: Temple, William Auteur: Roorda, D.J. Ambassadeur in de Lage Landen. William Temple, Observations upon the United Provinces. Haarlem: Fibula-Van Dishoeck, 1978. Ing., 166 p., ill. Vertaling (door Y.H. Foppema en Roorda) van Temples ‘Observations’, met een uitvoerige inleiding van Roorda over leven en werk van Temple. Prijs: € 15

Nr.: R1085 Auteur/reiziger: Terwen, J.L. Auteur: Terwen, J.L. Het Koningrijk der Nederlanden, voorgesteld in eene reeks van naar de natuur geteekende schilderachtige gezigten en beschreven, 3 delen, Gouda: G.B. van Goor, [1858-1862], facsimiléreprint, z.pl., z.j., [ca. 1970] Gebonden in 3 linnen stempelbanden in cassette, 820 p., ill. Lit: I.H. v. E[eghen], Engelse en Duitse staalgravures in Nederlandse uitgaven (N.G. van Kampen 1836-1839 en J.L. Terwen 1858-1862) p. 56-62 in ‘Maandblad Amstelodamum’ 68 (1981); Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p.439-444 Uitvoerige beschrijving van ons land in het midden van de 19e eeuw. Geïllustreerd met 136 staalgravures, gedrukt bij G.G. Lange te Darmstadt en gemaakt door een internationaal gezelschap van tekenaars en graveurs. J.C. Terwen was leraar aan de Latijnse school te Gouda. In 1875-76 verscheen een herdruk met dezelfde staalgravures. Beide drukken van het originele werk zijn zeldzaam aan het worden. Dezelfde prenten werden afgedrukt in deel III, afd. 2 van Ludwig Lange, ‘Der Rhein und die Rheinlande (1852-1863) en in een Duitse vertaling: J.L. Terwen, ‘Holland, dargestellt in malerischen original-Ansichten’, Darmstadt, G.G. Lange, z.j. Prijs: € 90 Nr.: R1086 Auteur/reiziger: Terwen, J.L. Auteur: Terwen, J.L. Het Koningrijk der Nederlanden, voorgesteld in eene reeks van naar de natuur geteekende schilderachtige gezigten en beschreven, Gouda: G.B. van Goor, [1858-1862], facsimilé-reprint, Groningen: Foresta, 1979 Geb. in één linnen band, 807 + [9] p., ill. Prijs: € 75 Nr.: R1087 Auteur/reiziger: [Terwen, J.L.] Auteur: [Terwen, J.L.] Rotterdam en zijne belangrijkste gezigten, Gouda: G.B. van Goor, [1860] 4º oblong: orig. linnen band met opdruk, 28 p., ill. (15 staalgravures) Lit: Brinkman 1850-1882 p.1012 (vermeldt 14 staalgravures); niet bij Andres. Zeer zeldzaam boekje, gebaseerd op Terwens ‘Het Koningrijk der Nederlanden ...’, Gouda 1858-1862. Slechts in twee Nederlandse bibliotheken aanwezig (Erasmus Universiteit en Gemeentearchief Rotterdam). De staalgravures zijn gedrukt bij G.G. Lange te Darmstadt en tonen Willemskade, Rotterdam uit de Maaslaan gezien, Leuvehaven, Boompjes, Yachtclub gebouw, Koningsbrug, Gezigt op het Oude Hoofd, Villa van Hoboken, standbeeld Erasmus, Leuvehaven en Zeevischmarkt, Zuiderkerk, Stadhuis, Beurs, Korenbeurs van de draaibrug gezien, en het Nieuwe Gasthuis. In dezelfde jaren verscheen ook een afzonderlijk deeltje met 19 Amsterdamse gezichten, onder de titel ‘Amsterdam en zijne belangrijkste gezigten, Gouda, G.B. van Goor [ca 1860] (Andres, II p.444-445) Prijs: € 1950 Nr.: R1088 Auteur/reiziger: Texier, Edmond Auteur: Texier, Edmond Voyage pittoresque en Hollande et en Belgique, illustrations de MM. Rouargue frères. Parijs: Morizot, [1857]. Gebonden in linnen stempelband; 7+484 [= 476] p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Vicaire VII, 779; Koumans, p. 158; Van der Meulen, p. 34. Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p.438-439 Texier bezocht in Nederland Dordrecht, Alblasserwaard, Bergen op Zoom, Breda, Den Bosch, Bommel, Loevestein, Rotterdam, Vlaardingen, Schiedam, Delft, Den Haag, Leiden, Warmond, Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Zaandam, Broek, Friesland, Deventer, Zwolle, Leeuwarden,

Groningen, Utrecht, Zeist en Arnhem. Het werk telt 22 staalgravures van de hand van de gebroeders Rouargue, waaronder gezichten in Amsterdam, Dordrecht, Breda, Rotterdam, Den Haag (2x), Leiden, Haarlem, Amsterdam (2x), Assendelft (klederdracht), Noord-Holland (klederdracht), Zuiderzee (klederdracht) en 9 Belgische gezichten. De klederdrachtprenten zijn handgekleurd. De paginering verspringt in alle exemplaren van p. 384 naar 393. Dezelfde 22 staalgravures werden ook gepubliceerd in: Rouargue Frères, ‘Album pittoresque. La Hollande, la Belgique et le Rhin. Vues, monuments, types’. Parijs, Morizot/Laplace [ca 1860] (Andres II p.445) Prijs: € 650 Nr.: R1089 Auteur/reiziger: The most varied trip Auteur: The most varied trip The most varied trip in Holland. Circular tours: Amsterdam - Broek - Monnikendam - Marken Volendam - Edam - Amsterdam, by North-Holland Tramway, z.p.l., [1911] 8º oblong: 16 p., ill. Toeristische tocht van de Tweede Noordhollandsche Tramweg-Maatschappij, georganiseerd sinds 1904. Geïllustreerd met foto’s en kaartjes. Prijs: € 12 Nr.: R1090 Auteur/reiziger: [Themmen, Ph.H., of Bruno Daalberg, of A. Fokke Simonsz] Auteur: [Themmen, Ph.H., of Bruno Daalberg, of A. Fokke Simonsz] Komieke en vermakelijke Boeren-reis, van Dirk den eenvoudigen en zijne zonen uit het Overmaasche naar Delft. 2de druk. “Gedrukt in Nederland”, z.p., zonder naam, [Rotterdam, J. Hendriksen], 1817. Half linnen, 4 + 248 + (2) p., ill. Slordig exemplaar. Lit: Saalmink, p. 1905; Van Doorninck, p. 108; Buisman 2239-2242; Waller 1665. De eerste uitgave verscheen in 1804 als ‘Comique en vermaaklijke boeren-reis ...’ Het is een humoristische beschrijving van een reis van Oostvoorne via Brielle, Maaslandsluis en het eiland Blankenburg (Rozenburg), naar Delft. Geïllustreerd met twee handgekleurde platen door Veelwaard naar Smies. De derde druk verscheen in 1839. Van Doorninck noemt een druk uit 1805, Buisman (2242) een 2de druk uit 1877, Waller een 2de druk uit 1816. Het boek is een persiflage op Bunyans ‘Eens christens Reize naar de Eeuwigheid’. Dirk de Eenvoudige is voetiaan en wil zijn broer Jan, een coccejaan, te Delft nog eenmaal bezoeken. Dirk en zijn zonen worden in Rotterdam opgelicht en ontdekken in Delft dat broer Jan twee jaar daarvoor al overleden is. Na 52 uur van huis weggeweest te zijn, komen zij berooid weer terug in hun dorp. Over de auteur is onzekerheid. Themmen, Daalberg (= de Wacker van Zon) en Fokke worden genoemd. Achterin een fondslijstje van J. Hendriksen, 2 p. Prijs: € 275 Nr.: R1091 Auteur/reiziger: [Themmen, Ph.H., of Bruno Daalberg, of A. Fokke Simonsz] Auteur: [Themmen, Ph.H., of Bruno Daalberg, of A. Fokke Simonsz] Komieke en vermakelijke Boeren-reis, van Dirk den eenvoudigen en zijne zonen uit het Overmaasche naar Delft. 3de druk. “Gedrukt in Nederland”, z.p., zonder naam, 1839. 248 p., ill. Mist de band, los. Lit: Van Doorninck, p. 108; Buisman 2239-2242; Waller 1665. Prijs: € 150 Nr.: R1092 Auteur/reiziger: Thicknesse, Philip Auteur: Thicknesse, Philip A year’s journey through the Paix Bâs and Austrian Netherlands. Vol. I. Londen 1784. Gebonden in geheel leer, 8+352 p., ill. Scharnieren zwak of gebroken. Een tweede deel is niet verschenen. Lit: Van der Meulen, p. 28; Bodel Nijenhuis 149.

Een vreemd boek. De auteur schrijft in het voorwoord dat hij het eerste deel nu snel publiceert omdat er steeds meer Engelse families in Vlaanderen, Frankrijk en Duitsland gaan wonen en behoefte hebben aan informatie. Voorts publiceert hij het boek zelf omdat de critici zo onbeleefd zijn over zijn fouten als schrijver en over de fouten in zijn leven te schrijven (met dit laatste lijkt “midwifery” bedoeld te zijn). Men kan het boek bekomen op zijn privé-adres, Piccadilly 32, waar ook Mrs. Thicknesses driedelige boek over de ‘Ladies of France’, en zijn eigen ‘Bath guide’, ‘Treatise on the art of decyphering’, ‘Père Pascal defended’ en andere werken verkrijgbaar zijn. De kopers mogen dan aldaar tevens het hoofd en de hand van Count Struenzee (onthoofd in 1772) zien. In 36 brieven en een appendix geeft Thicknesse een vreemde, maar interessante beschrijving van het tegenwoordige België, met veel nadruk op Spa, Aken en Brussel. Hij waarschuwt bijvoorbeeld voor de onbetrouwbaarheid van de Nederlanders: ze betalen geen speelschulden en vooral de kooplieden zijn onbetrouwbaar. Enkele brieven bestaan uit vertalingen in het Engels van brieven van Rubens, hem aangereikt door de archivaris Gerard te Brussel. Tegenover de titelpagina een uitvouwbare ets (24x18 cm.) van het radbraken en in stukken hakken in 1762 van het lichaam van Jean Calas, een koopman uit Toulouse, die er ten onrechte van was beschuldigd zijn zoon vermoord te hebben, omdat deze rooms-katholiek had willen worden. Het boek zal in een kleine oplage verschenen zijn. De lijst van intekenaren vermeldt slechts een kleine honderd namen, die in totaal 112 exemplaren bestelden. Thicknesse (1719 - 1792) was luitenant-goeverneur van Landguard Fort in Suffolk en meer dan twintig jaar patroon van de schilder Thomas Gainsborough. De DNB schrijft over hem: “He had in remarkable degree the faculty of lessening the number of his friends and increasing the number of his enemies”. Prijs: € 650 Nr.: R1093 Auteur/reiziger: Thicknesse, Philip Auteur: Thicknesse, Philip A year’s journey through the Pais Bas; or Austrian Netherlands. 2de vermeerderde druk. Londen: Debrett, 1786. Gebonden, 16+392 p., ill. De tekst van de eerste editie uit 1784 is nu uitgebreid tot 42 brieven. Vanaf p. 325 vindt men “An accurate route to all the principal cities and towns in Germany, Holland and Switzerland”, alle beginnend in Straatsburg! Voorts de prijzen van de diligences vanuit Straatsburg en omrekentabellen van Duits en Frans geld. Prijs: € 350 Nr.: R1094 Auteur/reiziger: Thomas, Fred Auteur: Thomas, Fred Wijkend water. Het oude land in den greep van het nieuwe, 3e druk, ‘s Gravenhage: Daamen, 1943 Geb., 240 p., ill. Journalistieke verhalen over onder andere Urk, Schokland, Kampen, Vollenhove, Kraggenburg, Blokzijl en Kuinre. Het boek verscheen rond de drooglegging van de Noordoostpolder en de auteur heeft de oude situatie vastgelegd. Prijs: € 20 Nr.: R1095 Auteur/reiziger: Thomas, Fred Auteur: Thomas, Fred Droom in de Delta. Het sprookje der lage landen in woord en beeld, Den Haag: Stok, [1956]. Geb., 330 p., ill. Geïllustreerd met een groot aantal reproducties naar tekeningen van Anton Pieck. Veel plaatsen in ons land worden beschreven en afgebeeld. Aparte hoofdstukken over Amsterdam, Zeeland, Maastricht, Limburg, rond de Noordoostpolder, etc. Prijs: € 40 Nr.: R1096 Auteur/reiziger:

Thooneel

Auteur: Thooneel Thooneel der steden ende sterckten van ‘t Vereenight Nederlandt met d’aengrensende plaetsen soo in Brabant, Vlaenderen als anden Rhijn en elders, verovert door de waepenen der Groot-Moghende heeren staeten onder het gheleij vande seer edele hooghghebore Prince van Oranien. Theatre des villes [...], Antwerpen: G. Bouttats, [ca. 1675]. Facsimilé-reprint z.pl., [ca. 1970?] 4º oblong: geb. in wit karton, ongepagineerd, ill. Tussen 1670 en 1673 maakte de Antwerpse marineschilder Jan Peeters I (1624 - na 1677) een serie van 99 tekeningen van stadsgezichten in de Nederlanden en grensgebieden. Deze werden vanaf 1673 door Gaspar Bouttats, een Antwerps etser, in het koper gesneden en samengevoegd tot het plaatwerk ‘Thooneel ...’. De geëtste vogelvluchtgezichten zijn rijkelijk gestoffeerd met schepen (Peeters’ specialiteit) en met stadswapens. De onderschriften zijn in het Nederlands en in het Frans. Prijs: € 28 Nr.: R1097 Auteur/reiziger: Thornhill, James Auteur: Fremantle, K. (ed.) Sir James Thornhill’s sketch-book travel journal of 1711. A visit to East Anglia and the Low Countries, edited by Katharine Fremantle. I. Reproduction of the manuscript [en] II. Annotated transcript, and index. Utrecht: Haentjens Dekker & Gumbert, 1975. Gebonden in twee linnen banden, samen in hoes; (96)+36+139+(36) p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Van Strien, p. 397. Voorbeeldige uitgave van een manuscript in het Victoria and Albert Museum in Londen. Thornhill (1675/1676-1734) was een Londense kunstschilder die in 1711 met drie metgezellen en twee bedienden naar de Lage Landen reisde. In Holland bezochten zij Maassluis, Delft, Rijswijk, Den Haag, Honselaarsdijk, Rotterdam, Dordrecht, Goes en Sas van Gent. Prijs: € 140 Nr.: R1098 Auteur/reiziger: Thorpe, T.E. Auteur: Thorpe, T.E. A yachtsman’s guide to the Dutch waterways. Including the Zuider Zee and the Friesland meres. Londen: Stanford, 1905. Gebonden in linnen, 14+158 p., ill. Informatief boek voor Engelse watertoeristen in Nederland met een grote, losse kaart van de “Dutch waterways” en tientallen detailkaartjes van havens en waterwegen in Nederlandse steden. Prijs: € 75 Nr.: R1099 Auteur/reiziger: Thouin, André Auteur: Thouin, André Voyage dans la Belgique, la Hollande et l’Italie par feu André Thouin [...] rédigé sur le journal autographe de ce savant professeur par le baron Trouvé, 2 delen. Parijs: chez l’éditeur, 1841. Halfleren banden, 32 + 356 + (4) + 492 p. Mooi exemplaar. Lit: Jacobsen Jensen 216 André Thouin (1747-1824) was een Frans tuinbouwkundige, hortulanus van de Jardin des Plantes te Parijs en directeur van het museum voor natuurlijke historie aldaar. Hij bezocht ons land in februari 1795 en beschrijft: Maastricht, Eindhoven, Vught, Den Bosch, Zaltbommel, Culemborg, Utrecht, Amsterdam, Haarlem, Hillegom, ‘s Gravenhage, Scheveningen, Delft, Rotterdam, Delfshaven, Muiden, Naarden, Soestdijk, Amersfoort, ‘t Loo, Zutphen, Dieren, Arnhem, Wageningen, Amerongen, Woerden, Alphen a.d. Rijn, Leiden, Purmerend, Monnickendam, Broek, Gorinchem en Breda. Prijs: € 375 Nr.: R1100 Auteur/reiziger:

[Tilburg, C.J. van]

Auteur: [Tilburg, C.J. van] Per rijwiel door mooi Nederland. Een samenvatting van rijwieltochten, reeds eerder afzonderlijk gepubliceerd in Haarlem’s Dagblad. Haarlem [ca. 1930]. Ing., 80 p., ill. Geïllustreerd met kaartjes en pentekeningen van H.J.W[esseling]. Prijs: € 9 Nr.: R1101 Auteur/reiziger: Toerboek Auteur: Toerboek Toerboek bevattende de noodige gegevens voor de rondvaart door Nederland 1916, 1 juni tot 15 september. Uitgeschreven doort het Comité voor wherrywedstrijden te Amsterdam, [Amsterdam], 1916 Ing., 168 p., ill. Programmaboek voor wherrytochten door een groot deel van Nederland. Op 32 plaatsen werden wimpels uitgereikt. Minstens 15 van deze plaatsen dienden te worden bezocht. Prijs: € 40 Nr.: R1102 Auteur/reiziger: Tolman, Rinke Auteur: Tolman, Rinke Wij trekken door Utrecht, Arnhem: H. ten Brink, [1935] Ing., 117 p., ill. Deeltje in de reeks “Wij trekken ...”, een “serie boekjes die de weg wijst door Nederland en de grote schoonheid van ons kleine land aan ieder wil leren kennen”. Prijs: € 5 Nr.: R1103 Auteur/reiziger: Tomalin, H.F. Auteur: Tomalin, H.F. Three vagabonds in Friesland with a yacht & a camera, with photographic pictures by Arthur Marshall. 2de druk. Londen: Simpkin, Marshall, Hamilton, Kent & Co., 1907. Gebonden in linnen stempelband; (10)+251+26 p., ill. De eerste druk verscheen in 1907 en reeds in hetzelfde jaar kwam de tweede druk van de pers. De reis liep van Londen via Amsterdam, Broek, Monnickendam, Edam, Volendam, Marken, Enkhuizen naar Stavoren, Heeg, Ylst, Sneek, Terhorne, Irnsum, Grouw, Wartena, Leeuwarden, Warega, Langmeer, Lemmer, Sloten, Hindelopen, Workum, Bolsward en weer terug naar Stavoren. Een van de belangrijkste onderdelen van het boek zijn de ca. 100 foto’s van Marshall, die een schitterend beeld geven van het Zuiderzeegebied en Friesland in 1906. Marshall zelf verzorgde drie bijlagen bij het boek, waaronder “Photographic hints for wanderers”. Hij beschrijft daarin hoe moeilijk en riskant het reizen met de apparatuur en glasnegatieven in een schommelend bootje was, de problemen om nieuwsgierige inwoners buiten beeld te houden en de problemen van het Friese landschap, met “180 degrees of sky and a maximum amount of sunshine”. Op de schutbladen een kaart van Friesland met de gevolgde route. Prijs: € 125 Nr.: R1104 Auteur/reiziger: Torcy, [Joannes Baptista Colbert, markgraaf] de Auteur: Torcy, [Joannes Baptista Colbert, markgraaf] de Memorien van den here De Torcy om te dienen tot de historie der onderhandelingen, sedert het tractaat van Ryswyk tot den vrede van Utrecht. Uit het Fransch naar den tweden en verbeterden druk vertaald, 3 delen in één band. Utrecht: H. en J. Besseling, 1758. 12º, half leer, (8) 256 + 300 + 296 p. Goed exemplaar. Lit: Brunet VI, nr 24120; De Feller 7 p.327

De Torcy (1665-1746) was een Frans staatsman en o.a. gezant te Portugal, Denemarken, Holland en Engeland. In 1756 verschenen zijn ‘Memoires pour servir à l’histoire des négociations depuis le traité de Riswick jusqu’a la paix d’Utrecht’ in drie delen. Het eerste deel bevat de onderhandelingen over de troonsopvolging in Spanje, het tweede deel die met Holland en het derde die met Engeland en de onderhandelingen voor de vrede van Utrecht. In het tweede deel veel aandacht voor de raadpensionarissen Heinsius, Van der Dussen en Buys en de onderhandelingen te ‘s Gravenhage en Geertruidenberg in 1709 en 1710. Prijs: € 125 Nr.: R1105 Auteur/reiziger: Tour of Holland, The Auteur: Tour of Holland, The Zie [Peckham, Harry] Prijs: € Nr.: R1106 Auteur/reiziger: Traveller’s guide Auteur: Traveller’s guide The traveller’s guide through the kingdom of The Netherlands, with an abstract of the history, constitution, commerce and customs of the inhabitants, etc., 2e druk, Oostende: Scheldewaert, 1827 Half leer, 12 + 366 p., ill. Scharnier zwak. De gids bestaat uit twee delen. Het eerste deel geeft algemene informatie over het land: grenzen, klimaat, geschiedenis, religie, staatkunde, gewoonten, bedrijvigheid, waterhuishouding e.d. Het tweede deel algemene informatie over reizen en herbergen en dan een aantal reisroutes. In de Noordelijke Nederlanden zijn dit: Hellevoetsluis-Rotterdam; Zeeuwse eilanden; RotterdamAmsterdam; Rotterdam-Amsterdam via Gouda; Amsterdam-Den Helder v.v.; Naarden; AmsterdamUtrecht; Utrecht-Groningen; Groningen-Arnhem; Arnhem-Rotterdam; Rotterdam-Nijmegen; Nijmegen-Brussel; Brussel-Maastricht; Maastricht-Roermond. Het boek heeft twee uitslaande gravures: een grote kaart met handgekleurde grenzen van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, dd. 1827, en een blad met afbeeldingen van de gangbare munten. Een van de toeristische trekkers van de Nederlanden waren - zo blijkt uit de tekst - de slagvelden in Waterloo. Prijs: € 250 Nr.: R1107 Auteur/reiziger: Tutein Nolthenius, R.P.J. Auteur: Tutein Nolthenius, R.P.J. Langs het Merwede-kanaal. Haarlem: H.D. Tjeenk Willink, 1890. Geb. in geheel leren band, 68 p., ill. Mooi exemplaar. Overdruk uit Eigen Haard. Gebonden met twee andere artikelen van deze auteur. De auteur beschrijft een tocht van Zeeburg naar Weesp, Nigtevecht, Vreeland, Loenen, Maarssen en Vreeswijk. Veel aandacht voor het graven, de werklieden, de technische werken e.d. Geïllustreerd met foto’s en houtgravures. Prijs: € 60 Nr.: R1108 Auteur/reiziger: [Uffenbach, Z.C. von] Auteur: Hoftijzer, P.G. An eighteenth-century German bibliophile in Holland. Woubrugge: Avalon Pers, 1997. 4º: ing., 16 p. Gedrukt op Ossekop, voor de leden van de Internationale Vereniging van Bibliofielen, t.g.v. hun 20ste congres, in een oplage van 200 exemplaren. Lit: Jacobsen Jensen 106 (de originele uitgave); Bientjes, p. 261-262 (idem), Van der Meulen, p. 28 (idem), Bodel Nijenhuis 112 (idem); Ebert 23191 (idem); Engelmann 261 (idem) Passages over Nederland uit Von Uffenbachs ‘Merckwürdige Reisen durch Niedersachsen, Holland und Engelland’ (1753-1754). Zacharias Conrad von Uffenbach (1683-1734) maakte de reis in de jaren

1709-1711 en bezocht Groningen, Dokkum, Franeker, Deventer, Harderwijk, Rotterdam, Gouda, Den Haag, Leiden en Amsterdam. Von Uffenbach was burgemeester en schepen van Frankfort en reisde met zijn broer. Zij bezochten vooral verzamelingen en bibliotheken van de beroemdste tijdgenoten. Prijs: € 45 Nr.: R1109 Auteur/reiziger: Uitstapje Auteur: Uitstapje Het uitstapje naar Utrecht, of vier verhalen op reis. Geschenk voor de jeugd, met plaatjes, Amsterdam: J. Allart Rietberg, 1837 Origineel karton, 2 + 79 p., ill. Voorin prijsformulier dd. 1842, uitgereikt aan Jan Waardenburg door onderwijzer B.K. Verschoor te Brielle. Lit: Huiskamp U32; Forum, Cat 100 nr 1084 Reisje van Amsterdam per trekschuit naar Utrecht via onder andere Voetangel, Breukelen en Nieuwersluis. De tekst geeft voornamelijk opvoedkundige verhalen en weinig over de reis. Geïllustreerd met drie litho’ s en op de titelpagina een steendruk van de trekschuit. Prijs: € 175 Nr.: R1110 Auteur/reiziger: Uitstapjes Auteur: Uitstapjes Uitstapjes met de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, [1898]. 1. Haarlem en omstreken; 2. Apeldoorn en omstreken; 3. Alkmaar en omstreken. Zaandam en de Zaanstreek; 4. Purmerend, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren en Hindelopen; 5. Arnhem en omstreken; 6. Nijmegen, Kleef en omstreken; 7. Utrecht, Amersfoort en omstreken; 8. Het Gooi en Baarn; 9. Amsterdam; 10. Den Haag en Scheveningen; 11. Rotterdam; 12. De Graafschap, de Achterhoek. Vergelijkbare uitgaven: Met de Staatsspoor op reis. I. Den Haag, Scheveningen, Rotterdam. Nederlandsche Kiosken Maatschappij, [ca. 1897]; Goedkoope reisgelegenheid met de Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij. Utrecht-De Bilt-Baarn, Utrecht: Bruna, [ca. 1897]; Haarlem et ses environs; Arnhem et ses environs. Ing., per deeltje 16 p., ill. Prijs: € 24 per deeltje Nr.: R1111 Auteur/reiziger: Uitstapjes Auteur: Uitstapjes Uitstapjes van uit Amsterdam per spoor, tram of boot. Amsterdam: J. van Campen, 1918. Ing., 118 p., ill. Bestemmingen: Haarlem en omstreken, Hilversum en omstreken, Amersfoort en omstreken, Zeist, Utrecht, Apeldoorn en omstreken, Arnhem en omstreken, Ede en omstreken, Nijmegen en omstreken, Zwolle en omstreken, Zutphen en omstreken, Vorden en omstreken, Valkenburg en omstreken. Prijs: € 15 Nr.: R1112 Auteur/reiziger: Uitstapjes Auteur: Uitstapjes Uitstapjes van uit Amsterdam per spoor, tram of boot, Amsterdam: J. van Campen, 1919 Ing., 148 p., ill. Tweede uitgave van een succesvol boekje uit 1918, uitgebreid met teksten over Amsterdam, Abcoude, Bussum, Laren, Baarn en Oosterbeek. Prijs: € 15 Nr.: R1113 Auteur/reiziger: Auteur:

Valéry, Paul Valéry, Paul

De terugreis uit Holland. Vertaald en ingeleid door A.A.M. Stols. Maastricht: Stols, 1926 Ing., 22 p. Nr 160 van 175 exemplaren. Iets smoezelig exemplaar. In december 1925 hield Valéry een reeks literaire lezingen in ons land. In dit boekje vertrouwt hij een paar overdenkingen aan het papier toe: Rembrandt, Descartes, Amsterdam. Prijs: € 24 Nr.: R1114 Auteur/reiziger: Valk, G. Auteur: Valk, G. Enige gesigten der stadt Amsterdam, z.p. [Amsterdam], z.j. [ca 1700]. Orig. sierpapier omslag, oblong, set van 16 prenten. Goed exemplaar. Zeer zeldzaam. Bibliografisch moeilijk te beschrijven. De 16 gravures met gezichten aan de stadsrand van Amsterdam meten elk ca 11,5 x 15 cm. Ze zijn rechtsonder genummerd van 1 t/m 16. De eerste en tweede prent hebben middenonder de hoofdletter E en links “G. Valk Ex.”, de eerste prent, even rechts van het midden “no. 104”. Deze twee eerste prenten hebben middenboven in een cartouche, resp. de tekst “t Y gesight van Amsterdam” en “Enige gesigten der Stadt Amsterdam”, kennelijk de titel van de serie. Prijs: € 695 Nr.: R1115 Auteur/reiziger: Vanwijn Auteur: Vanwijn The polyglot, a collection of many languages (...) in ten mother tongues or idioms, French, German, English, Russian, Polish, Spanish, Dutch, Italian with Russian and Polish cants, supplied by divers vocabularies, an index, english postscript and some proper names to use the rail-ways-offices. First edition, printed in Belgium finus 1841. 4º oblong, half leer, (16) p., pp. 55-100bis, pp 1-27, pp 1-407 Rug en scharnieren gesleten. Ondanks de vreemde paginering - ontstaan door toevoeging van drie “vocabularies” - is het boek compleet. Het geeft een groot aantal woorden in tien talen en is volgens het voorwoord vooral bedoeld voor gebruik op kantoren en door reizigers. De auteur kwam op het idee voor dit boek doordat de Russische regering in 1812, na de veldtocht van Napoleon, een fonetisch woordenboekje had gemaakt voor de gewonden, zieken en krijgsgevangenen. Prijs: € 90 Nr.: R1116 Auteur/reiziger: Veldheer, J.G., en W.J. Tuyn Auteur: Veldheer, J.G., en W.J. Tuyn Oude Hollandsche dorpen aan de Zuiderzee, door J.G. Veldheer. Tekst van W.J. Tuyn. Haarlem: De Erven F. Bohn, 1900. Groot 4º: ing., origineel omslag van perkamentpapier (ontwerp Veldheer), (4) + 49 p., ill. Mooi exemplaar, enkele bruine vlekjes. Lit: Braches 000918. Fraaie uitgave met tien topografische houtsneden door J.G. Veldheer (1866-1945), van de blokken gedrukt. Initialen in rood. Vervolg op ‘ Oude Hollandsche steden aan de Zuiderzee’ door W.O.J. Nieuwenkamp en J.G. Veldheer. W.J. Tuyn verzorgde de teksten bij Volendam en Marken, de andere teksten zijn van Veldheer. De prenten zijn van de Willemsluis bij Buiksloot, molen aan de zuidkant van Nieuwendam, gezicht op het dorp Nieuwendam, bruggetje in Broek in Waterland, scheepshelling in Durgerdam, scheepswerf te Durgerdam, haven van Volendam, dorpsgezicht in Volendam, kerkbuurt op Marken, de buurt De Kes op Marken. Prijs: € 135 Nr.: R1117 Auteur/reiziger:

Veldheer, J.G., en W.J. Tuyn

Auteur: Veldheer, J.G., en W.J. Tuyn Alte Hollaendische Staedte und Doerfer an der Zuidersee. Gezeichnet und in Holtz geschnitten von J.G. Veldheer unter Mitwirkung von W.O.J. Nieuwenkamp. Nach dem Hollaendischen von J.G. Veldheer und W.J. Tuijn mit deutschem text von Oskar Kirchner, Leipzig: Eugen Diederichs, 1902 Groot 4º: (origineel omslag van perkamentpapier op het karton geplakt), ongepagineerd, [64] p., ill. Mooi exemplaar. Dertig topografische houtsneden uit de werken van Nieuwenkamp en Veldheer uit resp. 1897 en 1900. Prijs: € 275 Nr.: R1118 Auteur/reiziger: Veldheer, J.G. Auteur: Veldheer, J.G. Het dorp Bergen voorheen en thans. Houtsneden van J.G. Veldheer. Leiden, A.W. Sijthoff, 1906. Groot 4º, (28) p., ill.: Als nieuw, genummerd exemplaar. Twaalf houtsneden met begeleidende tekst, ook door Veldheer (1866-1945), gedrukt op Hollandsch papier van Van Gelder in een oplage van 200 exemplaren. Veldheer woonde vanaf 1900 in Bergen en in 1903 begon hij met deze serie prenten. Prijs: € 175 Nr.: R1119 Auteur/reiziger: Veldheer, J.G. Auteur: Veldheer, J.G. Het dorp Bergen voorheen en thans. Houtsneden van J.G. Veldheer. Leiden, A.W. Sijthoff, 1906. Groot 4º, (28) p., ill.: Een der 30 exemplaren op Japansch papier (nr 12). De totale oplage bedroeg 230 exemplaren: 30 op Japansch, 200 op Hollandsch papier. Prijs: € 295 Nr.: R1120 Auteur/reiziger: Ven, D.J. van der Auteur: Ven, D.J. van der Ons mooie Nederland, Gelderland, In en om Arnhem, 2e druk, Amsterdam: Meulenhoff, 1921 Ing., 242 p., ill. De reeks Ons mooie Nederland bestond uit vier deeltjes: een deel Gelderland, een deel Utrecht, een deel Limburg en een deel Het Gooi, deels door D.J. van der Ven, deels door J.D.C. van Dokkum en Felix Rutten. De eerste druk van het eerste deeltje ‘Gelderland’ dateerde uit 1915 en was reeds in 1919 uitverkocht. Prijs: € 15 Nr.: R1121 Auteur/reiziger: Vere, Francis Auteur: Vere, Francis The commentaries of St. Francis Vere, being diverse pieces of service, wherein he had command, written by himself in way of commentary, published by William Dillingham D.D. Cambridge: John Field, 1657. 2º: Gebonden in geheel leer, 12 + 211 p., ill. Mooi exemplaar met het wapen van de Duke of Newcastle in goudstempeling op voor- en achterplat. Lit: Jacobsen Jensen 13, Wing V, 240. Eerste editie van de memoires van een van de grote militaire bevelhebbers uit de tijd van Elisabeth: Sir Francis Vere (1560-1609). Hij diende onder Maurits en was zowel te land als op zee thuis. Zijn ‘Commentaries’ waren niet geschreven voor de drukpers. Ze werden ontdekt door William Dillingham en door hem voor publicatie gereedgemaakt. Vere beschrijft in ons land bezoeken (in 1589-1591 en in 1597) aan: Arnhem, Rees, Doesburg, Zutphen, Deventer, Delfzijl, Groningen, Brielle, Geertruidenberg en Vlissingen. Geïllustreerd met portretten van Francis en Horace Vere en John Ogle, en geëtste

gezichten van: graftombe Francis Vere, kaart van Europa, kaart van de Nederlanden, zeeslag in de baai van Cadix, slag bij Turnhout, slag bij Nieuwpoort en vesting Ostende. Prijs: € 1850 Nr.: R1122 Auteur/reiziger: Verheerlykt Auteur: Verheerlykt Het verheerlykt Utrecht, vertoont in de afbeeldingen der adelyke en riddermatige hofsteden, gelegen in de heerlykheid van Utrecht. Met de kaart van de vrijheid der stad, volgens de decisie van den jaare 1539. Amsterdam: R. en J. Ottens, [ca. 1730?] Groot folio, half leer, titelpagina, kaart + 16 bladen met 32 prenten. Goed exemplaar, mooie drukken. Lit: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht (1995), p. 82. Tweede editie van het in 1698 door C. Specht uitgegeven ‘ De riddermatige huysen en gezichten in de provincie van Utrecht’ . Hierin waren 31 etsen van Utrechtse kastelen afgedrukt van de hand van Jan van Vianen. De gebouwen zijn afgebeeld in hun nieuwe gedaante, zoals zij waren herbouwd na de verwoestingen van 1672-1673. Enkele decennia later verscheen bij R. en J. Ottens (werkzaam onder deze naam na 1725) een tweede editie, aangevuld met een 32ste prent en een uitvouwbare kaart van de vrijheid van Utrecht. In het hier aangeboden exemplaar heeft deze kaart handgekleurde grenzen. Bijna alle etsen zijn gesigneerd “I. Ottens exc.”, sommige ook “I. van Vianen fec.” De ets van Rijnen-borgh is gesigneerd “Broedelet fec.” Kasteel Duurstede is in welstand weergegeven, terwijl in een inzet het gebouw als ruïne is afgebeeld met het opschrift “vertoont sig aldus Ao. 1700”. Prijs: € 1100 Nr.: R1123 Auteur/reiziger: Verheerlykt Auteur: Verheerlykt Het verheerlykt Nederland, of Kabinet van Hedendaagsche gezigten van steden, dorpen, sloten, adelyke huizen [...] dienende tot opheldering der beschryvinge van den Tegenwoordigen Staat der Vereenigde Nederlanden. Deel IX, behelzende honderd gezigten der provincie van Utrecht. Amsterdam, Tirion, 1774. Groot 4º, orig. karton, titelpagina, “lijst” en 100 prenten. Goed exemplaar, mooie drukken. Om de spaarzaam geïllustreerde delen van de ‘Hedendaagsche historie of Tegenwoordige Staat ...’ aan te vullen publiceerde Tirion onder de titel ‘Het verheerlykt Nederland ...’ nog een serie prenten die in de ‘Hedendaagsche historie ...’ ingevoegd konden worden. Dit Utrechtse deel bevat honderd prenten, meest 8 x 10 cm of 8 x 20 cm, maar ook enkele grotere van 16 x 20 cm: de Ridderhofsteden Amerongen, Boelestein, Geerestein, Loendersloot, Ter Meer, Nederhorst, Nyenrode, Sterkenburg en Zuilestein, en het stadhuis te Rhenen. Prijs: € 900 Nr.: R1124 Auteur/reiziger: Verlaine, Paul Auteur: Verlaine, Paul Quinze jours en Hollande. Lettres à un ami, avec un portrait de l’auteur par Ph. Zilcken. Den HaagParijs: Blok/Vanier, [1893]. Gebonden in 20ste-eeuwse linnen band, (4)+108 p., ill. Mooi exemplaar. Lit: Koumans, p. 160. In 1892 bezocht Verlaine ons land, op uitnodiging van een groep kunstenaars. Dit reisverslag in briefvorm verscheen in Den Haag en Parijs in 1893. Verlaine vertelt van zijn ontmoeting met schilders als Zilcken, Jan Toorop, Isaac Israels, Jan Veth en Witsen, maar ook met schrijvers als Kloos en Verwey. Tevens doet hij verslag van twee lezingen die hij in Nederland gaf en geeft indrukken van het Hollandse landschap en cultuur. Bezochte plaatsen: Rotterdam, Den Haag, Leiden, Amsterdam en Scheveningen. Als titelprent een fraai geëtst portret van Verlaine door Ph. Zilcken, gedrukt door O. Felsing te Berlijn.

Prijs: € 125 Nr.: R1125 Auteur/reiziger: [Verlaine, Paul] Auteur: Lapidoth, Frits Paul Verlaine over zijn verblijf in Nederland. [Recensie van Quinze jours en Hollande.] Extract uit: Nederland (1893), III, p. 469-480. Prijs: € 10 Nr.: R1126 Auteur/reiziger: Verlaine, Paul Auteur: Verlaine, Paul Quize jours en Hollande. Letters à un ami. [Met: Fragmenten uit] Johan Thorn Prikker, Brieven. [Met: Fragment uit] Philip Zilcken, Souvenirs. [Met:] Ph. Zilcken, “Un manuscrit de Verlaine” uit La Revue Blanche (1896). Utrecht/Brussel: Het Specturm, [1947]. Gebonden in half linnen, 76 p., ill. Heruitgave van een in 1944 bij Broese te Utrecht clandestien verschenen boekje, nu aangevuld met het fragment van Zilcken in de Revue Blanche. Prijs: € 30 Nr.: R1127 Auteur/reiziger: Verlaine, Paul Auteur: Verlaine, Paul Twee weken in Holland. Brieven aan een vriend. Vertaald door Frank de Zwager. Nawoord Louis Vis. Vianen: Kwadraat, 1985. Ing., 85 p., ill. Bij het verschijnen van deze vertaling verzorgden J.F. Heijbroek en A. Vis een tentoonstelling in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam: “Verlaine in Nederland. Het bezoek van 1892 in woord en beeld”. Daarbij verscheen een fraaie catalogus. Prijs: € 10 Nr.: R1128 Auteur/reiziger: Verlaine, Paul Auteur: [Zilcken, Ph., red.] Correspondance et documents inédits relatifs à son livre “Quinze jours en Hollande”, avec une lettre de Stéphane Mallarmé et un portrait de Verlaine écrivant d’après la pointe-sèche de Ph. Zilcken, sur un croquis de J. Toorop. Den Haag/Parijs: Blok/Floury, 1897. Ing., (6)+81 p., ill. Gedrukt op Oud-Hollands papier. Prijs: € 75 Nr.: R1129 Auteur/reiziger: Verlaine, Paul Auteur: Zilcken, Ph. Paul Verlaine, Lettres à propos de Quinze jours en Hollande et documents inédites. Lettre-préface par Stéphane Mallarmé. 2de vermeerderde druk. Parijs 1922. Groot 4º: ing., 53 p., ill. Gedrukt op Oud-Hollands papier in 343 exemplaren. Dit is nummer 38. Tweede editie van de verzameling die in 1897 was verschenen. Prijs: € 125 Nr.: R1130 Auteur/reiziger: Auteur: zie L. van Ollefen Prijs: €

Vermaaklyk reisje Vermaaklyk reisje

Nr.: R1131 Auteur/reiziger: Vermakelyk Auteur: Vermakelyk Het vermakelyk Noord- en Zuid-Holland doorwandelt. Behelzende een korte aanhaling van de steden, dorpen en vlekken daarin gelegen; doorzaaid met aardige gevallen en vrolyke ontmoetingen op die reyse voorgevallen. Eerste deel. Z.p., 1735. Gebonden in geheel leer, (10)+431 p. Lit: Mateboer 1506-01, Buisman 1931. Geschreven door dezelfde anonieme auteur als ‘De vermakelyke Haagsche reize [...]’ uit 1731, aldus deelt hij op p. 1 mee. Ook in dit werkje zijn de - veelal erotisch - pikante belevenissen onderweg belangrijker dan een beschrijving van de bezochte plaatsen. De tocht ging in drie weken te voet van Amsterdam via Buiksloot, Broek, Monnickendam, Edam, Purmer(end), Beemster, Rijp, Schermerhorn, Ursem, Avenhorn, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Schagen, Zijpe, Petten, Schoorl, Bergen, Alkmaar, Egmond, Heiloo, Limmen, Castricum, Nootdorp, Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Zandvoort en Haarlem weer terug naar Amsterdam. Het - helaas niet aanwezige - tweede deel bevat een wandeling door Zuid-Holland. Het boek is een titeluitgave van het in 1733 bij Loveringh te Amsterdam verschenen eerste deel van ‘ De wandelaars of: vermakelyke reyze door gantsch Noorden Zuyd-Holland’ (Buisman 1930, Mateboer 1665-01). Prijs: € 295 Nr.: R1132 Auteur/reiziger: Vermakelyke Auteur: Vermakelyke De vermakelyke Haagsche reize of ‘t gezelschapje van Sessen: bestaande in drie heeren, twee juffers, en een boer. Varende met de trek-schuiten van Amsterdam over Haarlem en Leiden na Den Haag. Verhalende elkander vele nooit gehoorde geschiedenisse, wonderlijke schakingen, zeltzame vryagien, en der zelver uitkomsten, meestendeel in Holland voorgevallen. Waar in mede uitmunten de rare propoosten, koddige invallen, en belagchelijke plompheit van dien boer. Alkmaar: Simon van Hoolwerf, 1731. Gebonden in perkament, (8)+424 p. Lit: Mateboer 1522, Buisman 1924. Zeldzame eerste druk van een succesvol populair boek. De auteur is niet bekend. Het boek geeft een aardige indruk van het reizen per trekschuit en van de genoegens en problemen daarbij, zoals het urineren op de rand van de boot in gezelschap van dames. Ook de verhalen die men elkaar vertelt zijn vaak vrij grof. Latere uitgaven van het boek verschenen onder andere in 1738, ca. 1745, 1751, 1771, 1779 (vgl. Buisman 1925-1929). Dezelfde auteur publiceerde in 1733 ‘De wandelaars of: vermakelyke reyze door gantsch Noord- en Zuyd-Holland’. Prijs: € 1150 Nr.: R1133 Auteur/reiziger: Vermakelyke Auteur: Vermakelyke De vermakelyke Haagsche reize [...]. Nijmegen, Johannes de Reyver, 1751. Zie bij ‘Avantuurlyk zomertochtje’ Prijs: € 1150 Nr.: R1134 Auteur/reiziger: Vermakelyke Leidsche buiten-cingels Auteur: Vermakelyke Leidsche buiten-cingels De vermakelyke Leidsche buiten-cingels, aangenaame dorpen en landstreken, rondom die stad gelegen, benevens een verhaal van verscheide adelijke hofsteden, buitenplaatsen en tuinen, zonder oppronking beschreeven, en met verscheide gevallen, redevoeringen en aanmerkingen doormengt. Versiert met alle de stadtspoorten. Leiden/Amsterdam: Q. Visser/A. van Huyssteen, 1734. Papier, (12) + 373 p., ill. Papieren band gerepareerd. Op schutblad met pen: “Dit boek kost mij f. -.11.-, H.W. Tydeman” Lit: Nijhoff/Van Hattum 55

De anonieme auteur beschrijft een wandeling in de omstreken van Leiden. Negen uitslaande prentjes stellen de stadspoorten voor en zijn gegraveerd door A. van Buysen, een tiende prentje toont het Pesthuis. Het frontispiece is van J.C. Philips. Twee van de negen stadspoorten betreffen “De witte poort” en “De vernieuwde Witte Poort”. Deze zijn vrijwel gelijk, op een torentje na in de tweede prent. Volgens Nijhoff/Van Hattum komen er ook exemplaren van dit boekje voor met slechts één van de twee prenten. Deze exemplaren hebben dan in totaal negen gravures “zonder dat van incompleetheid gesproken kan worden”. Ons exemplaar heeft beide versies en dus tien prenten in totaal. Prijs: € 695 Nr.: R1135 Auteur/reiziger: Vermakelyke Leidsche buiten-cingels Auteur: Vermakelyke Leidsche buiten-cingels De vermakelyke Leidsche buiten-cingels, aangenaame dorpen en landstreken, rondom die stad gelegen [...]. Leiden/Amsterdam: Q. Visser/A. van Huyssteen, 1734. Facsimilé-reprint Alphen aan den Rijn, Repro-Holland, 1969. Gebonden in wit imitatieperkament, (12) + 373 p., ill. Prijs: € 15 Nr.: R1136 Auteur/reiziger: Verzaemelinge Auteur: Verzaemelinge Verzaemelinge van eenige staets-stukken over het grond-gebied in de Nederlanden, Maestricht, 1782 Geb. in half leer, 8 + 370 p., ill. Mooi exemplaar met exlibris van “Baronis Surmont de Volsberghe” Betreft de grenzen van Nederland tussen 1579 en 1720, met nadruk op de grenzen tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden in Zeeuws-Vlaanderen. Daartoe is een grote (19 x 82 cm) uitvouwbare kaart toegevoegd met opschrift “Carte des differentes limites et du terrain limitrophe en Flandre de la Maison d’Autriche et de la Republique d’Hollande, publiée l’an 1720”, van de streek tussen Cadzand en Antwerpen. Van Abcoude/Arrenberg noemen deze titel niet, maar wel een soortgelijke: ‘Verzameling van eenige staats-stukken over het grondgebied in Nederland, rakende de tractaten der Barrière, met een egte kaart der grensscheiding tusschen den Hollandschen en Keizerlyken grond, samengesteld volgens de tractaten van 1664, 1715 en 1718’, Den Haag, J.F. Jacobs d’Agé, 1784. Prijs: € 600 Nr.: R1137 Auteur/reiziger: Visscher, Nicolaas Jansz Auteur: Visscher, Nicolaas Jansz Theatrum praecipuarum urbium Ducatus Brabantiae nec non Comitatuum Flandriae et Zelandiae accurate adumbratum et in lucem editum a Nicolao Joannis Visschero, 1660. Facsimilé-reprint Alphen a/d/ Rijn, Canaletto, 1978. Folio oblong, geb., (90) p., ill. Lit: J. Grooten, “Inleiding” bij deze facsimilé-uitgave. Verzameling van 42 oblong gravures in ornamentale rand met stadsgezichten uit Brabant, Vlaanderen en Zeeland, gegraveerd door Pieter Hendriksz Schut en voor de eerste maal uitgegeven in 1657. De gravures konden ook gebruikt worden als randversiering bij kaarten van Brabant, Vlaanderen en Zeeland, uitgegeven door Visscher in 1656. Prijs: € 28 Nr.: R1138 Auteur/reiziger: Vlerk [= Bern. Gewin] Auteur: Vlerk [= Bern. Gewin] Reisontmoetingen van Joachim Polsbroekerwoud en zijne vrienden. Amsterdam: H. Frijlink, 1841. Gebonden, 7+288 p., ill. (12 litho’s van Hork [= J.W. Kaiser]).` Smoezelig exemplaar in bibliotheekband. De titelpagina ontbreekt.

Lit: Van Doorninck, p. 623. Gewin beschrijft (in navolging van Dickens’ ‘Pickwick Papers’) een reis door Duitsland en Zwitserland, doch begint te Rotterdam. Vandaar reist men met de stoomboot naar Nijmegen (alwaar een nachtelijke brand) en verder per wagen naar Kleef en verder. Het is het enige literaire werkstuk van Bernardus Gewin (1812 - 1873), bevriend met Beets, Hasebroek en Kneppelhout. Pas in 1902 zou een tweede druk verschijnen. Prijs: € 90 Nr.: R1139 Auteur/reiziger: Volkmann, Johann Jacob Auteur: Volkmann, Johann Jacob Neueste Reisen durch die Vereinigten Niederlande, vorzüglich in Absicht auf die Kunstsammlungen, Naturgeschichte, Oekonomie und Manufakturen, aus den besten Nachrichten und neuern Schriften zusammen getragen. Leipzig: C. Fritsch, 1783. Geb, (12)+566+(14) p., ill. Fraai exemplaar, in twee geheel leren banden met rugschildjes en goudstempeling. Lit: Niet bij Jacobsen Jensen, Bientjes 282-283, Van der Meulen, p. 28; Bodel Nijenhuis 147. De Hamburger J.J. Volkmann (1732-1803) bezocht tussen 1761 en 1782 enige malen ons land. In 21 brieven geeft hij zijn indrukken weer: algemeen en topografisch over Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Noord-Holland, Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Merwede- en Maasgebied met Rotterdam, Zeeland en Utrecht. Een interessant boek, geïllustreerd met een uitslaande gegraveerde kaart. Prijs: € 750 Nr.: R1140 Auteur/reiziger: Voorbergh, Cruys Auteur: Voorbergh, Cruys Erfenis van eeuwen, 3e druk, Amsterdam: Arbeiderspers, 1960 Geb., 245 p., ill. De eerste druk dateerde uit 1940. Beschrijvingen van een aantal Nederlandse plaatsen met nadruk op de plaatselijke klederdracht: Marken, Enkhuizen, Monnickendam, Schokland, Volendam, Urk en Walcheren. Prijs: € 10 Nr.: R1141 Auteur/reiziger: Voos de Ghistelles, George Auteur: Voos de Ghistelles, George Gazettes de Hollande, Antwerpen: Journal Chante-clair, 1934. Ing., 96 p. Met opdracht in pen van de auteur aan Fernand Servais 30-6-1934. De auteur, Belgisch letterkundige, noemt het boekje een “histoire d’enfant”. Het verhaalt over pogingen van een paar Belgische jongens uit Verviers om tijdens de Duitse bezetting in de Eerste Wereldoorlog Franse en Engelse kranten via Maastricht België binnen te smokkelen. Prijs: € 25 Nr.: R1142 Auteur/reiziger: Voyages Auteur: Voyages Voyages dans les Pays-Bas (Hollande), par les chemins de fer de l’état Néerlandais, 1914. Ouvrage revu par l’Agence Centrale de Voyages à la Haye. Rotterdam [1913]. Ing., ca. 150 p., ill. Gids voor het gehele land met vrij veel nadruk op nijverheid en handel in Nederland. Veel advertenties. Prijs: € 35 Nr.: R1143

Auteur/reiziger: Voyageur Auteur: Voyageur Le voyageur en Hollande, ouvrage indispensable pour chacun qui voyage dans ce pays, seconde édition [...] orné d’un Atlas de 19 cartes, Amsterdam: L.A.C. Hesse, [1807] 12º: Geb. in half leer, 8 + 16 + 218 + 1 p. + 19 gegraveerde kaartjes. Mooi exemplaar, rood titelschildje op rug. Lit: Saalmink p. 2089; Koeman, Atlantes Neerlandici Hes 3 (één ex.: K.B. Brussel) De eerste druk van dit vroege reisgidsje door ons land verscheen in 1804 bij Hesse; toen nog met slechts één kaartje. Voor deze tweede druk werd erin opgenomen ‘Atlas faisant partie du voyageur en Hollande’, Amsterdam L.A.C. Hesse, 1807, bestaande uit (uitvouwbaar) titelblad en 19 uitvouwbare kaartjes: Nederland (met landen waterwegen), Amsterdam, Amsterdam en het IJ, Den Haag, Haarlem en Zuid-Kennemerland, Rotterdam, Utrecht en omstreken, het Gooi, Haarlemmermeer en omstreken, het gebied tussen Leiden en Den Haag, het gebied tussen Den Haag en Hellevoetsluis, Den Haag met Delft en omstreken, het gebied tussen Delft en Rotterdam, het gebied tussen Rotterdam en Willemstad/Moerdijk, het gebied tussen Willemstad en Antwerpen, het gebied tussen Gorinchem en Breda, het gebied tussen Breda en Antwerpen, Antwerpen, en aan het slot een routekaart tussen Parijs, Londen en Amsterdam. De kaartjes zijn gegraveerd naar ontwerp van I.B.D.B. De tekst opent met afstandstabellen voor een aantal routes door ons land, daarna volgt algemene informatie over ons land, van maten en gewichten tot literatuur en volksgebruiken. Dan volgt informatie over de verschillende “departementen” van ons land en over Schokland, Utrecht, Amsterdam, Zaandam, Muiden, Rotterdam, Den Haag, Leiden, Haarlem, Delft, Delfshaven, Gouda, Dordrecht, Schiedam, Hellevoetsluis, Den Bosch, Breda, Bergen op Zoom, Geertruidenberg, Middelburg, Vlissingen, Schouwen, Tholen en Zuid-Beveland. Het boekje is uiterst zeldzaam. Bij verschijnen was het al duur (f 3,10.-) en behalve het lot van oude reisgidsjes in het algemeen zal dit boekje veelal gesloopt zijn vanwege de gegraveerde kaartjes. Prijs: € 1200 Nr.: R1144 Auteur/reiziger: Vreemdelingen verkeer Auteur: Vreemdelingen verkeer Vreemdelingen verkeer, orgaan van den Nationalen Bond van Vreemdelingenverkeer in Nederland, jrg. 2 (1904-1905). Geb., ca. 150 p., ill. Uitgave van de Nederlandsche Kiosken-Maatschappij te Rotterdam voor leden van de Bond. Redacteur C.L. van Balen. In het eerste nummer wordt gemeld dat het blad “herboren” is en onder een nieuwe redacteur staat. In deze jaargang onder andere artikelen over Beverwijk, het gouden jubileum van Rotte’s Mannenkoor, Dordrecht, de beeldengroepen Proserpina en Daphne te Haarlem, Veendam en Wildervank, Zutphen en omstreken, Montferland. Voorts veel berichten en advertenties. Prijs: € 80 Nr.: R1145 Auteur/reiziger: Vries, Jeronimo de Auteur: Vries, Jeronimo de Pelgrimages naar oude plekjes en oude tijden, Haarlem: Tjeenk Willink, 1901 Gebonden, 191 p., ill. Braches 011116 Beschrijft Amsterdam, Haarlemmer trekvaart, Haarlem, Heemstede, Austerlitz en De Doorwerth. Prijs: € 15 Nr.: R1146 Auteur/reiziger: [Vries, Jan Jansz. de] Auteur: [Vries, Jan Jansz. de] Korte schets der aardrijkskunde van de provincie Vriesland. Leeuwarden: U. Proost, 1845. Ing., (4)+53 p., ill. Lit: Brinkman, 1833-1849, p. 589 (als anoniem).

Eerste (en enige?) uitgave van een schoolboekje over de provincie. In handschrift op de titelpagina: `Jan Jans de Vries heeft dit boekje opgesteld. Den 4 Juni 1868 is te Franeker overleden J. de Vries, oud 57 jaren, na eene echtvereeniging van 33 jaar. Van 1842-1850 te Marrum c.a. hoofd der school geweest. Van hier vertrokken in 1850 naar Stiens, vandaar naar Franeker.’ Met opdracht van J.J. de Vries aan Jan Jitzes Hofma, Marrum 5 Augustus 1845. In 1855 verscheen van de hand van J.J. de Vries: ‘Friesland, leesboekje voor de lagere scholen’, Franeker 1855, 89 p. Prijs: € 80 Nr.: R1147 Auteur/reiziger: Vries Lentsch Jr, G. de Auteur: Vries Lentsch Jr, G. de Spend your holidays in Holland. Amsterdam, Amsterdam shipyard G. de Vries Lentsch Jr, [1939]. Origineel omslag, 11 p., ill. Brochure met gegevens over te huren zeilen motorjachten. Met enkele losse bijlagen. Prijs: € 18 Nr.: R1148 Auteur/reiziger: Vrije Auteur: Vrije Vrije wandeling. Lijst van landgoederen welke zijn gerangschikt onder de Natuurschoonwet 1928 en de voorwaarden waarop zij voor het publiek zijn opengesteld. Met provincie-kaartjes welke hun ligging bepalen. Amersfoort: Melchior, [1933] Ing., 48 p., ill. Prijs: € 6 Nr.: R1149 Auteur/reiziger: Vijver, Cornelis van der Auteur: Vijver, Cornelis van der Wandelingen in en om Brussel; benevens een uitstapje naar Gent en Brugge in den jare 1823. Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1823. Orig. karton, 8 + 166 + [1] p., ill. Goed exemplaar. Met een ingeplakt krantenartikel uit 1919, door G.G. P[érier], over het “Vossegat” met verwijzingen naar dit boekje van Van der Vijver. De auteur, Cornelis van den Vijver (1784-1855), was schoolmeester te Amsterdam en publiceerde over de geschiedenis van deze stad. Hij legde daarin tal van bijzonderheden vast uit zijn eigen tijd. In dit boekje beschrijft hij eerst de reis van Amsterdam naar Brussel via Haarlem, Den Haag, Rotterdam en Breda. Het boekje is geïllustreerd met drie aquatint gezichten in Brussel en een titelvignet van de Willemspoort aldaar. Prijs: € 125 Nr.: R1150 Auteur/reiziger: Vijver, Cornelis van der Auteur: Vijver, Cornelis van der Wandelingen in en om Amsterdam. Amsterdam: J.C. van Kesteren, 1829. Gebonden in halflinnen, 8+416+8 p., ill. Slecht exemplaar, waterschade. Lit: Bodel Nijenhuis 1496 en 1497. Uitvoerige beschrijving van een wandeltocht door Amsterdam, met goede illustraties, gegraveerd door W. van Senus en J. Mulder naar H.P. Oosterhuis: het gerechtshof aan de Prinsengracht; de Plantage Middenlaan; de Hooge Sluis; het Blauw hoofd; het postkantoor en gebouw van ‘t Nut. Aan het slot bijgebonden: ‘Aanmerkingen, verbeteringen, bijvoegsels en teregtwijzingen op de wandelingen in en om Amsterdam’ (8 p.). Prijs: € 325 Nr.: R1151 Auteur/reiziger:

Vijver, Cornelis van der

Auteur: Vijver, Cornelis van der Wandelingen in en om Amsterdam. Amsterdam: H.J. Otto P.Rz. [1829]. Papieren omslag, 8+416 p., ill. Goed exemplaar, zonder de 8 pagina’s Aanmerkingen... aan het slot. Het adres van Otto op een strookje geplakt over dat van Van Kesteren, Lit: Bodel Nijenhuis 1496. Prijs: € 325 Nr.: R1152 Auteur/reiziger: Waals, Laurens van der (red.) Auteur: Waals, Laurens van der (red.) Apollo’s reis door Nederland. Een verzameling geografische gedichten, ‘s Gravenhage: Nijgh en Van Ditmar, [ca. 1957] Geb., 160 p. Prijs: € 5 Nr.: R1153 Auteur/reiziger: Wakefield, Priscilla Auteur: Wakefield, Priscilla The juvenile travellers; containing the remarks of a family during a tour through the principal states and kingdoms of Europe: with an account of their inhabitants, natural productions and curiosities. Londen: Darton and Harvey, 1801. Gebonden in geheel leer, 8+357+(18) p., ill. Rug gerepareerd. Lit: Niet in Jacobsen Jensen. Zeldzaam boek, bedoeld om kinderen een en ander te leren over de landen in Europa. Betreffende Nederland wordt gesproken over Utrecht, kermis, trekschuiten, Amsterdam, Broek, Zaandam, Peter de Grote, koetsen, ooievaars, Haarlem, Leiden, Huis ten Bosch, Den Haag, Rotterdam, schaatsen, Nijmegen. Het boek is geïllustreerd met een kaart van Europa, met daarop aangegeven de reisroutes. Prijs: € 275 Nr.: R1154 Auteur/reiziger: Walker, David E. Auteur: Walker, David E. Adventure in diamonds. Londen: Evans, 1955. Gebonden in linnen band met stofomslag, 190 p., ill. Geromantiseerd verhaal over de poging van twee mannen om met Pinksteren 1940 vanuit Engeland over te steken naar IJmuiden, om kostbare diamanten uit de handen van de Duitsers te redden en terug te brengen naar Londen. Een rol spelen onder anderen: Jan Kors Smit, Abraham Asscher, J.L. Cardozo, J. Spier, de heer Soep. Prijs: € 15 Nr.: R1155 Auteur/reiziger: Waller, Mary E. Auteur: Waller, Mary E. Through the gates of the Netherlands. With illustrations, after Lalanne and others, by A. Montferrand. Boston (USA): Little, Brown and Company, 1907. Gebonden in half marokijn. Reisherinneringen van de schrijfster betreffende een bezoek aan Nederland in 1905-1906: Den Haag, Scheveningen, Delfshaven, Delft, Leiden, Haarlem, Oude Wetering, Kaag, Aalsmeer, Amsterdam, Alkmaar, Hoorn, Stavoren, Leeuwarden, Gouda, Utrecht, Amersfoort, Nijmegen, Berg en Dal, Den Bosch, Gorinchem, Dordrecht, Tholen, Oud-Vosmeer, Zierikzee, Middelburg, Veere, Domburg. Van de meeste van deze plaatsen zijn afbeeldingen opgenomen, van Domburg een plattegrond van het strand met aanduiding van de archeologische vondsten. Het laatste hoofdstuk gaat over de Haagse vredesconferentie. Prijs: € 125

Nr.: R1156 Auteur/reiziger: Waller, Mary E. Auteur: Waller, Mary E. Through the gates of the Netherlands [...]. 1907. Gebonden in linnen. Mooi exemplaar. Prijs: € 95 Nr.: R1157 Auteur/reiziger: Walter, L. Edna Auteur: Walter, L. Edna The fascination of Holland, Londen: Black, 1912 Gebonden, 8 + 119 p., ill. Algemene informatie over ons land, met hoofdstukken over Zeeland, Middelburg, Dordrecht, Leiden, Amsterdam en Haarlem. Geïllustreerd met eigengemaakte foto’s van de auteur. Prijs: € 45 Nr.: R1158 Auteur/reiziger: Wap, [J.J.F.] Auteur: Wap, [J.J.F.] De stad Utrecht. Album bevattende afbeeldingen harer voornaamste gebouwen en gezichtspunten. Met historische bijschriften, Utrecht: J.J. Broese, 1859-1860 Geb. in half leer, ca. 100 p., ill. Het boek bevat 25 fraaie litho’s in kleur (druk P.W. van de Weyer, Utrecht) met bij iedere litho 2 à 9 pagina’s bijschrift. Deze litho’s betreffen gebouwen in de stad. Op de titelpagina een 26e litho met een gezicht op de stad. Dr. Wap (1806-1880) was een letterkundige die een aantal jaren les gegeven had op de K.M.A. in Breda. Zijn belangrijkste werk is ´Mijne reis naar Rome´uit 1839-39. Prijs: € 995 Nr.: R1159 Auteur/reiziger: Ward, Lock and Co Auteur: Ward, Lock and Co Guide to Holland. With map of Holland and plans of Amsterdam, Rotterdam, The Hague, Leiden, Haarlem, Middelburg, Dordrecht, Arnhem and environs, Nijmegen, Kampen, the Isle of Walcheren, the Isle of Marken, etc. 5de druk. Londen: Ward, Lock and Co., [ca. 1906]. Gebonden in linnen, 10+136 p., ill. Mist de kaart van Holland. Prijs: € 15 Nr.: R1160 Auteur/reiziger: Ward, Lock and Co. Auteur: Ward, Lock and Co. Handbook to Holland. With general and railway maps of Holland; plans of Middelburg, Dordrecht, Delft, Rotterdam, The Hague, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Kampen, Leeuwarden, Arnhem, the Isle of Walcheren, the Isle of Marken, etc. 7de druk. Londen: Ward, Lock and Co. [ca. 1925? Op p. 17 wordt het jaar 1921 genoemd.] Gebonden in linnen, 175 p., ill. Deel in de serie “Ward, Lock & Co’s Tourist Handbooks”. Prijs: € 20 Nr.: R1161 Auteur/reiziger: Ward, Lock and Co. Auteur: Ward, Lock and Co. Handbook to Holland. With map of Holland, plans of Middelburg, Dordrecht, Delft, Rotterdam, The Hague, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Kampen, Leeuwarden, Arnhem, the Isle of

Walcheren, the Isle of Marken, etc., 8e druk, Londen: Ward, Lock and Co, [ca. 1930? Op p.21 wordt het jaar 1928 genoemd] Gebonden in linnen, 176 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R1162 Auteur/reiziger: Wat Auteur: Wat Wat ons in Holland gezien ‘t / What we saw in Holland. Aantekeninge o’er landbouw, handel en nijverheid in Holland. Amsterdam/Pretoria: Vereeniging Zuid-Afrikaansche Voorschotkas, [1914]. 4º oblong, ing., 16+354 p., ill. Het wat vreemd uitgegeven boek begint met een katern over de fokkers van stamboekvee K.N. Kuperus en Zonen te Marssum (Fr.). Op p. 25 begint de beschrijving van een tocht door Holland met een groot aantal bezienswaardige steden en dorpen, met veel illustraties. Bijzonder zijn de pagina’s over de landbouw-opvoedingsinstelling “Appel” bij Nijkerk (gesticht 1911), veeteelt in Friesland, aardappelmeelfabrieken, fabrieken van strokarton, de Johanna-hoeve bij Arnhem, de Nederlandsche Heide Maatschappij, etc. Het boek eindigt met een katern over de fa. Schaap te Deersum (Fr.), veefokkers. Voor de agrarische geschiedenis van ons land een nuttig boek. Prijs: € 45 Nr.: R1163 Auteur/reiziger: Wegwijzer Auteur: Wegwijzer Wegwijzer in Haarlems omstreken, Haarlem: Erven F. Bohn, 1848. Ing., 32 p., ill. Mist achterzijde omslag. Lit: A.G. van der Steur, Tijdgenoten over Haarlem XIII, Jaarboek Haerlem 1985 p.9-18 Gidsje, speciaal bedoeld voor reizigers uit Rotterdam, Delft en Schiedam, die via de pas geopende spoorweg een dagbezoek aan Haarlems omstreken kunnen brengen. Met gegraveerd kaartje van de regio: Bennebroek, Zandvoort, Velsen, Spaarnwoude. Het boekje beschrijft vijf “vertoeven”: Den Hout, Heemstede, Zandvoort, Bloemendaal en Zandpoort. Het is een herdruk van de in 1847 bij Bohn verschenen “Wegwijzer voor de inwoners van Rotterdam, Schiedam, Delft en andere plaatsen in de nabijheid van den Hollandschen Spoorweg welke zouden wenschen, op één dag heen en weder, een uitstapje te doen naar de omstreken van Haarlem”, 32 p. Prijs: € 60 Nr.: R1164 Auteur/reiziger: Wegwyzer Auteur: Wegwyzer Wegwyzer of korte beschryvinge van de stadt Amsterdam, zynde eene beknopte verhandeling van desselfs eerste opkomst, vergrootingen en tegenwoordigen staat: met aanwyzing der graften, straaten, markten, geestelyke en waereldlyke gebouwen, leg- en verblijfplaatzen van veerschepen, marktschuiten, boodens, posten, enz. [...]. Benevens eene beschryvinge van het heerlyk stadhuis en verklaring van het onlangs gemaakte schilderwerk op de Burgerzaal, 3e druk. Amsterdam: Erven J. Ratelband en Cie, 1737. Origineel perkament, (16) + 504 + (8) p., ill. De band beplakt met (resten van ) sierpapier. Lit: Nijhoff/van Hattum 322; van Doorninck p.649; Bodel Nijenhuis 1472 De eerste druk van deze vroege gids voor Amsterdam verscheen in 1713, bij Nicolaas ten Hoorn, die wellicht ook de samensteller was (cf. Van Doorninck). Een tweede druk verscheen in 1726, ook bij Ten Hoorn. De hier beschreven derde druk is een titeluitgave van de tweede druk, met nieuw voorwerk. In 1751 zou opnieuw een titeluitgave verschijnen, nu bij Pieter Meyer.$Deze derde druk bevat een titelprent met “uitleg”, een privilege voor Ratelband dd 1736 en een “Voorbericht” van B. van Gerrevink. Evenals de tweede druk hoort het boek 28 uitslaande gravures te bevatten: 26 gekopieerd naar de prenten uit Dappers ‘Beschrijving van Amsterdam’ en twee nieuwe: het Corvershofje en de Glasblazerij. Dit exemplaar bevat 27 uitslaande gravures en zou dus één prent

missen. Franse edities van deze ‘Wegwyzer’ verschenen onder de titel ‘Le Guide ou nouvelle description d’Amsterdam’. Prijs: € 895 Nr.: R1165 Auteur/reiziger: Weissman, A.W. Auteur: Weissman, A.W. Monumentaal Nederland, Haarlem: De Tulp, 1910. 4º, geb. (50) p. en 24 ill. Het boek bevat 24 fotografische reproducties in lichtdruk op dun karton van hoogtepunten uit de Nederlandse bouwkunst, met bij elke afbeelding 2 p. tekst. Een geplande tweede serie is nimmer verschenen. De lichtdrukken in dit deel: Kapel Valkhof, Munsterkerk Roermond, Domkerk Utrecht, stadhuis Sluis, L.V. Kerk Breda, Janskerk Den Bosch, Michaëliskerk Zwolle, Hooglandsche kerk Leiden, Eusebius kerk Arnhem, St Bavokerk Haarlem, Gemeenlandshuis Delft, stadhuis Middelburg, Huis M. v. Rossem Zaltbommel, St Jansgasthuis Hoorn, Waag Alkmaar, Vleeshal Haarlem, Westerkerk Amsterdam, Boterwaag Nijmegen, stadhuis Bolsward, Mauritshuis Den Haag, Paleis Dam Amsterdam (2x), stadhuis Maastricht, Waag Gouda. Prijs: € 30 Nr.: R1166 Auteur/reiziger: Wereldtentoonstelling v.h. Hotel- en Reiswezen Auteur: Wereldtentoonstelling v.h. Hotel- en Reiswezen Wereldtentoonstelling Amsterdam, Mei-November 1895. Hotel- en Reiswezen-Tentoonstelling. Algemeene inleiding en beschouwing voor landgenoot en vreemdeling. Amsterdam 1895. Ing., 72 p., ill. Informatie over Amsterdam en Nederland voor bezoekers, grote gekleurde plattegrond van het tentoonstellingsterrein (tussen Rijksmuseum en Concertgebouw), namen van organisatoren etc. Illustraties en omslagontwerp van Joh. Braakensiek. Prijs: € 60 Nr.: R1167 Auteur/reiziger: [Werff, S. van der, samensteller] Auteur: [Werff, S. van der, samensteller] Wadden-ijstochten, Schiermonnikoog, winter 1928-’29. Delfzijl: Rapida, [1932]. Ing., 48 p., ill. Exemplaar met opdracht van S. van der Werff d.d. 1937 aan Th. von Weyhroter, KLM-vlieger, ter herinnering aan diens postvluchten Eelde-Schiermonnikoog in januari en februari 1937. Beschrijvingen van tochten naar Schiermonnikoog per ijsboot en te voet in de strenge winter van 1928-1929, door de legendarische hotelier Van der Werff. Prijs: € 75 Nr.: R1168 Auteur/reiziger: Werner, H.M. Auteur: Werner, H.M. Wandelingen door Oud-Zutphen, overdruk uit ‘Het Huis, Oud en Nieuw’, [ca. 1910] Ing., 64 p., ill. Prijs: € 20 Nr.: R1169 Auteur/reiziger: Werner, H.M. Auteur: Werner, H.M. Wandelingen door Oud-Zutphen, 2e druk, Zutphen: Thieme, 1936 Gebonden in linnen stempelband, [2] + 62 + [6], ill. Prijs: € 30 Nr.: R1170

Auteur/reiziger: Werumeus Buning, J.W.F. Auteur: Werumeus Buning, J.W.F. Ik zie, ik zie wat gij niet ziet. Een zwerftocht door ons land, Amsterdam: Querido, 1937 Gebonden in linnen, 123 p., ill. Oorspronkelijk verschenen in 1936 in afleveringen in ‘De Telegraaf’. Werumeus Buning beschrijft bezoeken aan: de ruïne Doornenburg (Gld.), drie boerderijen in De Beemster, kasteel Hoensbroek, een aantal Friese dorpen en het Popta-slot, de Noord-Hollandse stadjes Jisp, Graft, De Rijp c.a., de ruïnes van Teylingen en Dever bij Sassenheim en Lisse, Sint Anna ter Muiden, Hulst, Sluis c.a., Walcheren, enkele Limburgse kastelen, Grave. Prijs: € 25 Nr.: R1171 Auteur/reiziger: Werumeus Buning, J.W.F. Auteur: Werumeus Buning, J.W.F. Ik zie, ik zie wat gij niet ziet. Een zwerftocht door ons land, 2e druk, Amsterdam: Querido, 1938 Gebonden in linnen, 123 p., ill. Prijs: € 25 Nr.: R1172 Auteur/reiziger: Werumeus Buning, J.W.F. Auteur: Werumeus Buning, J.W.F. Ik zie, ik zie wat gij niet ziet. II Nieuwe zwerftochten door ons land, Amsterdam: Querido, 1938 Gebonden in linnen, 132 p., ill. Tweede bundel: Nijenbeek, Zierikzee, Haamstede, Ameland, Schiermonnikoog, Terschelling, Vlieland, Heusden, Schenkenschans. Prijs: € 25 Nr.: R1173 Auteur/reiziger: Werumeus Buning, J.W.F. Auteur: Werumeus Buning, J.W.F. Ik zie, ik zie wat gij niet ziet. III Derde zwerftocht door ons land, Amsterdam: Querido, 1939 Gebonden in linnen, 114 p., ill. Derde bundel: Batenburg, Waardenburg, Texel, Delfzijl, Coevorden, Well, Achterhoek. Prijs: € 25 Nr.: R1174 Auteur/reiziger: Werumeus Buning, J.W.F. Auteur: Werumeus Buning, J.W.F. Ik zie, ik zie wat gij niet ziet. Zwerftochten door ons land. Nieuwe vermeerderde uitgave, Amsterdam: Querido, 1943 Geb. in half linnen, 294 p., ill. Herdruk van de drie bundels, aangevuld met hoofdstukjes over Arcen en Edam. Prijs: € 25 Nr.: R1175 Auteur/reiziger: Westerhoven Jr., Jan van Auteur: Westerhoven Jr., Jan van Zomer-buitenleven en wandelingen den Schepper in zijne schepselen beschouwende en verheerlijkende; in bespiegelingen over Gods groote werken, als: over het uitspansel, de zon, [...], lusthoven en tuinen [...], alles ten dienste en ter aansporing van het stille landleven; bestiering van hun, die buitenplaatsen, hoven of tuinen bezitten [...]. 4de druk. Amsterdam: Martinus de Bruyn, [wrs. eind 18de eeuw]. Gebonden in halfleer, (36)+458 p., ill. Matig exemplaar met prijsformulier d.d. 1-1-1808 van de Doopsgezinde Gemeente te Westzaandam, ten name van Cornelia Geukema die haar “lessen wel heeft opgezegt”, getekend door H. van Gelder en P. Beets.

Lit: Nijhoff/Van Hattum 327. De eerste druk van dit werk van de doopsgezinde Haarlemmer Van Westerhoven verscheen in 1685 onder de titel: ‘Den schepper verheerlykt [...]’. Het boek is diverse malen herdrukt, tot in de 19de eeuw. De tekst bestaat uit een aantal wandelingen rond Haarlem. Voor de topografie heeft de tekst echter weinig belang; zes uitslaande etsen van Coenraad Decker (1651-1685) hebben dit wel. De prent met rechtsboven “fol. 28” is een fraai gezicht op Haarlem vanaf de Blinkert, de ets met rechtsboven “fol. 140” vertoont de vuurbaak van Zandvoort, de ets “fol. 216” toont de Haarlemmerhout, die met “fol. 238” het Spaarne, die met “fol. 266” de weilanden bij Heemstede en de laatste met “fol. 286” een buiten onder Bloemendaal (Kruidberg?). Het boek heeft een aantal drempelverzen van J. Oudaan, D. van Hoogstraten en van K. en P. van Bracht. De uitgever van deze 4de druk (er zijn ook andere vierde drukken) was werkzaam van 1769 tot 1811. Prijs: € 195 Nr.: R1176 Auteur/reiziger: Westerop, R[oelof] Auteur: Westerop, R[oelof] Hoorns buitensingel, in rijm beschreven. Hoorn: J. Duyn, 1728. 4º: (24)+122 p., ill. Mist band. Lit: Nijhoff/Van Hattum 329. Eerste druk van een berijmde wandeling in de omstreken van Hoorn, geïllustreerd met 5 goede prenten van Jan Goeree naar Cornelis Pronk. Prijs: € 350 Nr.: R1177 Auteur/reiziger: Wicquefort, Abraham de Auteur: Wicquefort, Abraham de Histoire des Provinces-unies des Pays-Bas, depuis le parfait établissement de cet état par la Paix de Munster, publiée au nom de la Société d’Histoire à Utrecht par M.L. Ed. Lenting [en C.A. Chais van Buren], 4 delen in 2 banden. Amsterdam: Fred. Muller. 1861-1874. Gebonden in 2 halfleren banden, 538 + 715 + 484 + 830 p. Scharnieren zwak of doorgesleten. Lit: Haitsma Mulier/van der Lem 521b Abraham de Wicquefort (1606-1682) was geboren te Amsterdam, studeerde te Leiden, maar vestigde zich al op ongeveer twintigjarige leeftijd in Parijs, waar hij tot 1659 zou blijven als informant van de Nederlandse regering. In 1667 kreeg hij van Johan de Witt opdracht de recente geschiedenis van de Republiek te schrijven. Van 1675 tot 1679 verbleef hij in de gevangenis vanwege zijn verstandhouding met Engeland en Frankrijk. Na zijn ontsnapping vluchtte hij naar het Duitse Celle waar hij in 1682 overleed. Na zijn dood, tussen 1719 en 1743, verscheen zijn ‘L’histoire des Provincies-Unies...’ in 2 delen. Het hier aangeboden werk is de derde, en eerste volledige uitgave. Het boek geeft een zeer uitvoerige geschiedschrijving van de Republiek tussen 1648 en 1677, gezien vanuit het gezichtspunt van een buitenlandse ambassadeur. Prijs: € 75 Nr.: R1178 Auteur/reiziger: Wienbarg, Ludolf Auteur: Wienbarg, Ludolf Holland in den Jahren 1831 und 1832. 2 delen. Hamburg: Hoffmann und Campe, 1833. Gebonden, 232+180 p. Lit: Jacobsen Jensen 282; Van der Meulen, p. 32; Bodel Nijenhuis 280. Wienbarg (1802-1872) - op de titelpagina aangeduid als “der Philosophie Doctor” - was een Duitse schrijver, privaat-docent aan de hogeschool te Kiel en later redacteur van verschillende letterkundige periodieken. In 1831 woonde hij als 29-jarige Duitse gouverneur van de kinderen van de Deense gezant Von Selby enige tijd in Den Haag. In deel I geeft hij een reisverslag van Bentheim over Oldenzaal naar Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Delft, Leiden, Haarlem, Gouda en Amsterdam. Deel II behandelt ons land meer in het algemeen: schilderkunst (met name de schilderijen in het

Leidse stadhuis), de glazen te Gouda en oude en nieuwe volksliederen. Voor de fouten in de tekst verwijst Bodel Nijenhuis naar ‘Kunst- en Letterbode’ (1834), nr. 12 en 13. Prijs: € 175 Nr.: R1179 Auteur/reiziger: Wienbarg, Ludolf Auteur: Hommes, T. Holland im Urteil eines Jungdeutschen. Beitrag zur Kenntnis der geistigen Beziehungen zwischen Holland und Deutschland anläszlich des Wienbargschen Buches: Holland in den Jahren 1831 und 1832. (Academisch proefschrift.) Amsterdam: H.J. Paris, 1926. Geb., 18+246 p. Dissertatie (Amsterdam, letteren) van Hommes over het boek van Ludolf Wienbarg, ‘Holland in den Jahren 1831 und 1832’. Hamburg 1833. Wienbargs grootste aandacht ging uit naar de cultuur van ons land en het is dit aspect waarop Hommes uitvoerig ingaat. Prijs: € 40 Nr.: R1180 Auteur/reiziger: Wienbarg, Ludolf Auteur: Hommes, T. Holland im Urteil eines Jungdeutschen [...]. Amsterdam: H.J. Paris, 1926. Ing., 18+246 p. Prijs: € 30 Nr.: R1181 Auteur/reiziger: Wieringen Auteur: Wieringen Wieringen, p.44 t/m 53in Bato, 1870 deel I Gebonden in half linnen, 408 p. Boekblok los in omslag. Anoniem reisverslag van een tocht over het eiland Wieringen. Prijs: € 35 Nr.: R1182 Auteur/reiziger: Wild, Albert Auteur: Wild, Albert Die Niederlande. Ihre Vergangenheit und Gegenwart. 2 delen. Leipzig: Otto Wigand, 1862. Gebonden in één halfleren band, 20+336+24+526+(16) p. Rug beschadigd. Het boek bevat een uitvoerige inleiding over ons land in het algemeen: geschiedenis, de rol van het water, tulpomanie, natuur, buitenplaatsen, kleding, reinheid, eten, familieleven, ontspanning, etc., en behandelt daarna: Den Haag, Rijswijk, Loosduinen, Scheveningen, Delft, Schiedam, Rotterdam, Oudewater, Leiden, Utrecht, Zeist, Haarlem, Bloemendaal, Amsterdam, Broek, Zaandam, Edam, Alkmaar, Egmond, Den Helder, Texel, Stavoren, Hindelopen, Molkwerum, Groningen, Drenthe en Zeeland. Als bijlagen geeft Wild enkele stukken uit de Camera Obscura: “Gerrit Witse”, en een aantal volksliederen met muziekschrift. Prijs: € 195 Nr.: R1183 Auteur/reiziger: Wild, Albert Auteur: Wild, Albert Die Niederlande. Ihre Vergangenheit und Gegenwart. 2 delen. Leipzig: Otto Wigand, 1862. Ing., 20 + 336 + 24 + 526 + (16) p. Prijs: € 175 Nr.: R1184 Auteur/reiziger:

Wilhelmi, P.

Auteur: Wilhelmi, P. Ausflüge nach dem Niederrhein, der Weser, Holland und dem Harz, mit Rücksicht auf Berathung angehender Fussreisenden. Kassel: J.J. Bohné, 1823. Gebonden in halfleer, 4+153+(3) p. Lit: Niet in Jacobsen Jensen. Door K.Chr. Schmieder uit Kassel bewerkte verslagen van wandeltochten van Wilhelmi, door deze in een Kassels gezelschap voorgedragen. Het voorwoord is gedateerd 1 november 1822, dus dit zal de eerste (en enige?) uitgave zijn. Wilhelmi bezocht in ons land (p. 85-124): Utrecht, Amsterdam, Zaandam, Haarlem, Leiden, Den Haag, Scheveningen en Rotterdam en eindigt met een aantal interessante opmerkingen over het leven en karakter van de Nederlanders, vergeleken met de Duitsers. Zeldzaam boekje. Prijs: € 375 Nr.: R1185 Auteur/reiziger: Willem, prins van Oranje Auteur: Lier, J.C. van Reistogt van Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins van Oranje met zijner majesteits schroefstoomboot Groningen naar Spanje, Portugal en Napels, Amsterdam: Van Es, 1858 Geb. in half leer, 172 p. Zeldzaam boek over een reis van de prins van Oranje (1840-1879), de oudste zoon van koning Willem III. De pagina’s 3-12 geven een uitvoerige beschrijving van Vlissingen, de haven van vertrek. Prijs: € 175 Nr.: R1186 Auteur/reiziger: Willem IV, stadhouder Auteur: Utrechtse Courant Extract uit de Utrechtsche couranten van 26, 28 en 31 July 1747. Utrecht: Jacobus de Jongh, 1747. Plano, één blad 2-zijdig. Beschrijving van het bezoek van stadhouder Willem IV en zijn vrouw aan Utrecht van 24 tot 28 juli 1747. Van ‘s Gravenhage reisde men naar het Huis te Voorn, en de volgende dag naar Utrecht waar het echtpaar logeerde in het huis van de heer van Mijdrecht aan de Drift. Via de Catharijne poort verliet men de stad op 28 juli, waar een eerehaag stond van blekers met gieters in de hand, die vanwege het droge weer de weg begoten hadden! Prijs: € 95 Nr.: R1187 Auteur/reiziger: Willem V, stadhouder Auteur: Willem V, stadhouder Verlicht en juichend Amsteldam of heuchelyk zomer-tochtje van hunne doorluchtige en koninglyke hoogheden de heere prince en mevrouwe princesse van Orange [...]. Leiden: Corn. van Hoogeveen Jr., 1768. Modern papieren omslag, (4) + 68 p., ill. Lit: Landwehr, Splendid ceremonies 259 Tussen 30 mei en 6 juni 1768 bezochten Willem V en Frederika Sophia Wilhelmina Amsterdam. Jan Wagenaar maakte hiervan het bekende verslag ‘‘T verheugd Amsterdam ...’ , uitgegeven in folioformaat bij Yntema en Tieboel te Amsterdam in hetzelfde jaar. Dit boek was fraai geïllustreerd met 14 grote etsen van Fokke en Vinkeles. De Leidse uitgever Van Hoogeveen Jr maakte een eenvoudiger boekje. $Beschreven wordt de tocht van het echtpaar van 24 tot 30 mei van Den Haag via Wassenaar (Rijksdorp), Noordwijk, Overveen (Elswout, blekerij Malefijt), Beeckestein, Kruitberg, Alkmaar, Den Helder, Texel en Velsen naar Amsterdam. Daar volgde de “huldiging”. In het boekje behoort een anonieme uitslaande prent van het geïllumineerde stadhuis (Van Stolk 4180) te zijn opgenomen. In ons exemplaar is echter een andere prent aanwezig, ook uitslaand: “Afbeelding der vorstelijke loge, opgericht in den Amsteldamschen schouwburg, ter gelegenheid dat hunne doorl. en koningl. hoogheden den zelven voor de eerste maal bezigtigden. Den eersten juny 1768” door Fokke. Deze prent is een van de 14 prenten uit ‘’t verheugd Amsterdam...’ Prijs: € 150

Nr.: R1188 Auteur/reiziger: Willem V, stadhouder Auteur: Utrechtse Courant Extract der drie Utrechtsche couranten van vrijdag en maandag den 11 en 14 July 1766. Utrecht, Jacobus de Jongh, 1766. Plano, 4 p. Beschrijving van het bezoek van stadhouder Willem V aan Utrecht van 8 tot 11 juli 1766. Bij “den eersten dam” werd de prins met staatsiekoetsen afgehaald en via de Catharyne poort de stad ingeleid. Hij verbleef in het Duitse Huis. Het vertrek ging via de Maliepoort en Huis ter Heide naar ‘t Loo. Prijs: € 95 Nr.: R1189 Auteur/reiziger: Willem V, stadhouder Auteur: ‘s Gravenhaegse Extraordinaire Courant ‘s Gravenhaegse Extraordinaire Courant van 10 November 1767. Ampel verhaal van de Reyze van den Heere Prince Erfstadhouder, van de voltrekking van het Hooge Huwelijk en van deszelfs te-rug-komst, alsmede de beschryving van de pragtige intreede te ‘s-Gravenhage. Plano, 1 p., in sierrand. Op 22 september reisde prins Willem V van ‘t Loo naar Potsdam en Berlijn, waar het huwelijk op 4 oktober werd voltrokken. Op 12 oktober keerde het paar terug naar Holland, via Brunswijk. Op 25 oktober arriveerde men te Twickel, waar de familie Van Wassenaer een vuurwerk verzorgde. Op 26 oktober waren zij op ‘t Loo (muziek en vuurwerk), 29 oktober Soestdijk, 30 oktober Utrecht, Leiden naar Huis ten Bosch. Op 9 november volgde de “plegtige intrede” in Den Haag. Prijs: € 95 Nr.: R1190 Auteur/reiziger: Williamson, C.N. en A.M. Auteur: Williamson, C.N. en A.M. The botor chaperon. 4de druk. Londen: Methuen, 1907. Geb., 10+362 p., ill. Beschrijving van een tocht over de Hollandse wateren. De eerste druk verscheen in augustus 1907, de vierde reeds in oktober 1907. Het boek is opgedragen aan Mr. G. van der Pot, erevoorzitter van “De Maas” te Rotterdam. Het verhaal betreft twee halfzusters in Engeland die een motorjachtje erven dat in Nederland ligt. Ze varen dan van Rotterdam via Delft, Den Haag, Voorburg, Leiden, Katwijk, Haarlem, Amsterdam, Monnickendam, Marken, Edam, Hoorn, Grotebroek, Enkhuizen, Stavoren, Ylst, Sneek, Leeuwarden, Groningen, Assen, Smilde, Meppel, Zwartsluis, Zwolle, Hattem, Apeldoorn, Soeren, Arnhem, Wageningen, Rhenen, Culemborg, Ysselstein, Utrecht, Breukelen, Abcoude, Muiden, Naarden, Baarn, Amersfoort, Alphen, Gouda, Moordrecht, Kapelle, Dordrecht naar Middelburg. Het boek is geïllustreerd met foto’s. Prijs: € 35 Nr.: R1191 Auteur/reiziger: Williamson, C.N. en A.M. Auteur: Williamson, C.N. en A.M. The botor chaperon. 5de druk. Londen: Methuen, 1908. Geb., 10+362 p., ill. Prijs: € 30 Nr.: R1192 Auteur/reiziger: Williamson, C.N. en A.M. Auteur: Williamson, C.N. en A.M. The botor chaperon, 6e druk, Londen: Methuen, 1910 Geb., 10 + 362 p., ill. Prijs: € 30

Nr.: R1193 Auteur/reiziger: Williamson, C.N. en A.M. Auteur: Williamson, C.N. en A.M. De motorboot. Naar het Engelsch, geautoriseerde uitgave. Utrecht: H. Honig, 1908. Gebonden in linnen band (met voorstelling van een motorboot en een vrouw met kinderen in klederdracht), 375 p., ill. Nederlandse vertaling van The botor chaperon uit 1907. Geïllustreerd met 14 reproducties van foto’s. Prijs: € 45 Nr.: R1194 Auteur/reiziger: Williamson, C.N. en A.M. Auteur: Williamson, C.N. en A.M. De motorboot. 2de druk. Utrecht: H. Honig, 1917. Gebonden in linnen band (met voorstelling van een motorboot en een vrouw met kinderen in klederdracht), 322 p., ill Mooi exemplaar. Prijs: € 45 Nr.: R1195 Auteur/reiziger: Willink, Daniel Auteur: Willink, Daniel Amstellandsche arkadia, of beschrijving van de gelegenheit, toestant en gebeurtenissen van Amstellandt, met deszelfs onderhoorige dorpen, heerlijkheden, ambachten, lusthoven, wateren, enz. Met fraaye kopere plaaten opgeheldert. In orde geschikt, en nader overzien, door wijlen den heere Gerrit Schoemaker. 2 delen. 2de druk. Utrecht: S. de Waal, 1773. Gebonden in halfleer, (14)+376+306+(9) p., ill. Lit: Nijhoff/Van Hattum 336. Daniel Willink (1676-1722) was wijnhandelaar te Amsterdam en schreef een aantal topografische werken op rijm en in proza. Willink had het manuscript van de ‘Amstellandsche Arkadia’ bij zijn overlijden in 1722 nog niet voltooid. Het kwam toen in handen van de oudheidminnaar Festus Gesner, die het op verzoek van velen aan een drukker overgaf, niet dan nadat Gerrit Schoemaker het geredigeerd had. Zo verscheen in 1737 bij Arent van Huyssteen de eerste druk, voorzien van een titelprent en twaalf platen. De tweede druk uit 1773 is inhoudelijk gelijk en heeft dezelfde illustraties. De tekst is in proza en beschrijft een “speelreis” door Amstelland. De illustraties, van Pronk, Philips en Punt, betreffen de dorpen Ouderkerk, Amstelveen, Waverveen, Sloten en Sloterdijk. Voorts de bocht in de Amstel, de kruittoren aan ‘t Loopveldt, de Haarlemmerpoort en de buitens De Morgenstondt, Mijlpaal/Tulpenburg, Amstelmondt en Mijlpaal/Elsrijk. Prijs: € 325 Nr.: R1196 Auteur/reiziger: Wilson, Charles Auteur: Wilson, Charles Holland and Britain. Londen: Collins, [ca. 1950]. Gebonden in linnen band, 128 p., ill. Deeltje in de reeks “The nations and Britain”, met een beschrijving van de contacten tussen beide landen in de loop der eeuwen. Geïllustreerd met reproducties van schilderijen en tekeningen. Prijs: € 15 Nr.: R1197 Auteur/reiziger: [Wit, Frederick de] Auteur: [Wit, Frederick de] Theatrum Ichnographicum omnium urbium et praecipuorum oppidorum Belgicarum XVII provinciarum peraccurate delineatarum / Perfecte Aftekeningen der steden van de XVII Nederlandsche provincien in plattegronden [...] Amsterdam: Frederick de Wit, [kort na 1697]. Reprint: Amsterdam: Van Hoeve, 1980. Groot folio: gebonden in linnen band, titel + 129 kaarten.

Met los katern (12 p.) met toelichtende tekst. Lit: Nijhoff, “Het stedenboek van F. de Wit”, in Het Boek 23 (1935-1936), p. 353-366; Koeman, Atlantes Neerlandici III, 208-209. Facsimile-heruitgave van het beroemde stedenboek van De Wit. Prijs: € 275 Nr.: R1198 Auteur/reiziger: Witkamp, P.H. Auteur: Witkamp, P.H. Gids voor reizigers door Nederland. Amsterdam: J.H. Laarman, 1847. Gebonden in halflinnen, (2)+380+(4) p., ill. Lit: Van der Meulen, p. 33. Sedert 1839 verschenen, aldus Witkamp in het “Voorberigt”, vier uitvoerige beschrijvingen van Nederland - aan drie ervan werkte hij mee - maar een handboek voor reizigers ontbrak nog. Vandaar dit boek, waarin vrijwel het gehele land beschreven wordt, met per stad de logementen, gaarkeukens, koffiehuizen, markten, historie en vooral de bezienswaardigheden. Het boek is geïllustreerd met een grote, gekleurde, gelithografeerde kaart van Nederland en Luxemburg, door T. Ettling, en plattegronden van Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht, gegraveerd door Van Baarsel en Tuyn. Het boek eindigt met een register van ca. 750 namen van behandelde dorpen en steden. Deze druk van 1847 is de enige uitgave van deze vroege reisgids door ons land. Prijs: € 425 Nr.: R1199 Auteur/reiziger: Witkamp, P.H. Auteur: Witkamp, P.H. Gidsen voor wielrijders. Gids door het voornaamste gedeelte van Noord-Holland, met kaart. Arnhem: J. Voltelen, [ca. 1897]. Ing., 28 p. Lit: Brinkman, 1891-1900, p. 248. Beschrijvingen van Alkmaar, Amsterdam, Beverwijk, Bloemendaal, Bussum, Edam, Enkhuizen, Haarlem, Helder, Hilversum, Hoorn, Overveen, Purmerend, Weesp, Wormerveer, Zaandam en Zandvoort. Voorts een grote kaart van de provincie, gelithografeerd door Emrik en Binger. Tussen 1896 en 1899 verschenen elf deeltjes in deze reeks. Prijs: € 45 Nr.: R1200 Auteur/reiziger: Witsen Geysbeek, P.G. Auteur: Witsen Geysbeek, P.G. Tableau d’Amsterdam, ou guide des étrangers par cette ville. Ouvrage nécessaire aux étrangers et même aux Amsterdamois, et ou est indiqué tout ce qu’il y faut connoitre et éviter, Amsterdam: L.A.C. Hesse, 1807. Gebonden, karton, 18 + 326 p., ill. Goed exemplaar met exlibris Barend de Ridder. Lit: Saalmink p. 2198 Eerste druk. Het boek bevat een uitvoerige beschrijving van de stad en haar gebouwen. Het is geïllustreerd met 2 plattegronden, 1 kaart en 5 gravures: twee gegraveerde stadsplattegronden, een cirkelvormige kaart van de omstreken en gegraveerde gezichten van: het Paleis op de Dam, het Rokin met de beurs, het interieur van de beurs, het Admiraliteitsmagazijn en Felix Meritis. Dit exemplaar bevat dus in totaal acht prenten. Pieter Gerardus Witsen Geysbeek (1774 - 1833) was letterkundige en onder meer samensteller van een biografisch woordenboek van dichters. Hij werkte een aantal jaren in de boekhandel van zijn vader te Amsterdam. Prijs: € 425 Nr.: R1201 Auteur/reiziger: Auteur:

[Witsen Geysbeek, P.G.] [Witsen Geysbeek, P.G.]

Het tegenwoordig Amsterdam, met 8 platen, Amsterdam: L.A.C. Hesse, 1809 Origineel papieren omslag met (latere) linnen rug, 358 + 8 p., ill. Lit: Saalmink p.2199 Vertaling van ‘Tableau d’Amsterdam ou guide des étrangers par cette ville’ uit 1807. Uitvoerige beschrijving van de stad en haar gebouwen. De acht gravures betreffen een titelprent, een plattegrond (13e eeuw), een uitvouwbare plattegrond uit 1809 en vijf aardige gravures in een houtsnede-rand van het Paleis op de Dam, de beurs van buiten, de beurs van binnen, het Magazijn van marine (het Scheepvaartmuseum), en Felix Meritis. Prijs: € 425 Nr.: R1202 Auteur/reiziger: [Witsen Geysbeek, P.G.] Auteur: [Witsen Geysbeek, P.G.] Tableau d’Amsterdam, ou guide des étrangers dans cette ville. Ouvrage nécessaire aux étrangers et même aux Amsterdamois, et ou est indiqué tout ce qu’il y faut connoitre et éviter, 3e druk, Amsterdam: L.A.C. Hesse, 1810. Gebonden, geheel leer, 8 + 280 p., ill. Voorplat los van de rug. Lit: Saalmink p. 2199 Derde - en laatste - druk van het in 1807 voor het eerst verschenen ‘Tableau ...’ Deze derde druk heeft twee gravures meer dan de eerste druk: de Amstel en de Schreyerstoren met omgeving. Dit exemplaar bevat dus tien prenten. Prijs: € 425 Nr.: R1203 Auteur/reiziger: Wolff, Oskar Ludwig Bernhard Auteur: Wolff, Oskar Ludwig Bernhard Die gesammten Niederlande. Leipzig: Ch.E. Kollmann, 1844. Half leer, 10+ 374 p., ill. Deel 2 in de reeks “Das malerische und romantische Ausland”. Goed exemplaar. Lit: Niet in Jacobsen Jensen; niet in Bodel Nijenhuis; niet in Van der Meulen; Ernst Andres, Bibliographie illustrierter Stahlstichwerke (2002) II p.434-436 Eerste druk - het voorwoord is gedateerd Jena, Juli 1844 - van een boek dat geen reisbeschrijving door Nederland en België beoogt te zijn, maar een “treuen aber zugleich unterhaltenden und belehrenden Wegweiser”. De pp. 53-192 beschrijven: Vlissingen, Middelburg, Veere, Domburg, Zuid- en NoordBeveland, Schouwen, Zierikzee, Brouwershaven, Overflakkee, Dordrecht, Voorne, Brielle, Den Haag e.o., Haarlem e.o., Alkmaar e.o., Willemsoord, Medemblik, Enkhuizen, Hoorn, Edam, Monnickendam, Marken, Broek, Purmerend, Zaandam, Amsterdam, Leiden e.o., Delft e.o., Rotterdam, Gouda, Oudewater, Woerden, Utrecht, Vecht, Weesp, Muiden, ‘t Gooi, Amersfoort, Harderwijk, Kampen, Betuwe, Zeist, Rhenen, Arnhem e.o., Nijmegen, Zaltbommel, Woudrichem, Doesburg, Zutphen, Deventer, Zwolle, Hindelopen, Molkwerum, Harlingen, Franeker, Leeuwarden, Groningen, Drenthe, Assen, Noord-Brabant, Den Bosch, Breda, Bergen op Zoom, Venlo en Maastricht.$Het boek is geïllustreerd met 48 staalgravures (rechtsonder: “d. Kunstverlag”), waarvan 18 in de noordelijke Nederlanden: het Haagse bos, stadhuis Den Haag, Brederode, Lutherse kerk Amsterdam, Paleis op de Dam, Montelbaanstoren, stadhuis Leiden, stadhuis Delft, Rotterdam (gezicht op haven met St. Laurenskerk), St Laurenskerk Rotterdam, gracht en Domtoren te Utrecht, Domkerk Utrecht, het Loo, Rijngezicht op Arnhem, het huis Rhederoord bij Velp, Oosterbeek, het dorp Beek met de Elterberg en gezicht vanaf Belvedere te Nijmegen op de Waal.$In 1873 (echter zonder jaartal op de titelpagina) en 1880 verschenen “Neue Ausgaben”. Prijs: € 225 Nr.: R1204 Auteur/reiziger: Wolff, Oskar Ludwig Bernhard Auteur: Wolff, Oskar Ludwig Bernhard Belgien und Holland. Neue Ausgabe. Leipzig: Ch.E. Kollmann, 1880. Linnen stempelband, 6 + 374 p., ill.

Titeluitgave: identieke tekst en illustraties als het boek uit 1844. Prijs: € 225 Nr.: R1205 Auteur/reiziger: Wood, Charles W. Auteur: Wood, Charles W. Through Holland, with 57 illustrations. Londen: Bentley & Son, 1877. Gebonden in linnen stempelband, 10+328+46+8 p., ill. Band iets sleets. Lit: Van der Meulen, p. 35. Aardig boek over een reis door Nederland, door een erudiet Engelsman met humor. Hij bezocht Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Delft, Leiden, Amsterdam, Haarlem, Zaandam, Alkmaar, Broek, Monnickendam, Marken, Hoorn, Utrecht, Zwolle, Kampen, Groningen, Leeuwarden, Arnhem, Dordrecht, Apeldoorn, Deventer, Gouda. De houtgravures van E. Evans en A.Q. geven gezichten in deze steden. Wood (een pseudoniem?) was houtgraveur. Hij publiceerde ook een ander boek: “Under Northern skies”. Prijs: € 95 Nr.: R1206 Auteur/reiziger: Wood, Charles W. Auteur: Wood, Charles W. Door Nederland. Uit het Engelsch van Charles W. Wood, door C. Baarslag. Met eene voorrede van P.J. Veth, hoogleeraar te Leiden. Met 57 houtgravures. Haarlem: Erven F. Bohn, 1878. Gebonden, 16+304 p., ill. Lit: Van der Meulen, p. 35. Vertaling van ‘Through Holland’ uit 1877. In de voorrede vergelijkt Veth het boek met de werken van Havard, Amicis, e.d. Prijs: € 95 Nr.: R1207 Auteur/reiziger: Wijckerslooth, heer van Schalkwijk, bisschop van Curium, C.L. baron van Auteur: Vree, F.J. van Drie-dagen in Amersfoort. Utrecht: A. Schikhoff, [1835]. Half leer, 10 + 112 p., ill. Mooi exemplaar. Opdracht van de auteur op het schutblad in pen aan pastoor J.C. Knoors te Middelburg, dd Warmond 4-8-1849. In de zomer van 1834 bezocht de r.k. bisschop van Curium de verschillende staties van het Aartspriesterschap Utrecht om de gelovigen het H. Vormsel toe te dienen. Van 19 tot 21 mei was hij in Amersfoort. In een serie artikelen bracht pastoor F.J. van Vree verslag uit van deze drie dagen “van het vormen, het wijden en het celebreren”. Deze artikelen werden in dit boekje bewerkt en samengevat en voorzien van een “Voorrede” waarin een tocht van Utrecht naar Amersfoort beschreven wordt. Op de titel een litho van het interieur van de r.k. kerk te Amersfoort en tegenover de titel een gezicht op het exterieur van het kerkgebouw op 19 mei, met de aankomst van de bisschop in een koets (litho van Van de Weyer te Utrecht). Prijs: € 175 Nr.: R1208 Auteur/reiziger: Wijk Roelandszoon, J. van Auteur: Wijk Roelandszoon, J. van Merkwaardigheden uit elke provincie van ons vaderland, voor hen, die, tot eene leerzame uitspanning, in het hoekje van den haard door ons vaderland willen reizen. Amsterdam: G.J.A. Beyerinck, 1836. Half leer, 8+205 p., ill. Lit: Huiskamp W274, Forum, Cat. 100, nr. 2883; Cat. De Koning 152 (incompleet ex.). Kinderboek waarin aan de hand van 54 litho’s (op 18 platen) door A. Cranendoncq, bijzonderheden verteld worden over: Middelburg, Vlissingen, Brouwershaven, Hellevoetsluis, Brielle, Vlaardingen, Rotterdam, Dordrecht, Delft, ‘s-Gravenhage, Scheveningen, Leiden, Katwijk, Utrecht, Amersfoort,

Soestdijk, Amsterdam, Haarlem, Buiksloot, Zaandam, Edam, Alkmaar, Den Helder, Harlingen, Leeuwarden, Hindelopen, Groningen, Assen, Veenhuizen, De Smilde, Zwolle, Kampen, Deventer, Arnhem, Nijmegen, Loevestein, Breda, Den Bosch en Maastricht. Oorspronkelijk was het de bedoeling het boekje voor de Noordelijke én Zuidelijke Nederlanden te maken. Door de Belgische Opstand werd het boek vertraagd en tot het huidige Nederland beperkt. Prijs: € 295 Nr.: R1209 Auteur/reiziger: Wijk Roelandszoon, J. van Auteur: Wijk Roelandszoon, J. van Merkwaardigheden uit elke provincie van ons vaderland [...], 1836. Origineel karton, 8 + 205 p., ill. Rug gerepareerd. Met 17 (in plaats van 18) platen; mist de plaat met de vignetnummers 40, 41 en 42. Prijs: € 195 Nr.: R1210 Auteur/reiziger: Year book Auteur: Year book Year book of the Holland Society of New York, 1888-1889. New York [1889]. Gebonden in halflinnen, 268 p., ill. Op p. 9-172 een verslag van een tocht in de zomer van 1888 van 50 leden naar het land van hun voorvaderen. De groep bracht bezoeken aan Amsterdam, Leiden, Marken, Hoorn, Delft, ‘sGravenhage, Brielle, Dordrecht, Rotterdam, Alkmaar, Leeuwarden, Groningen, Sneek, Arnhem, Utrecht en Middelburg. Het boek is prachtig gedrukt en meegebonden zijn een aantal originele brochures, een plattegrond van Amsterdam, een catalogus van de Pilgrim Fathers-tentoonstelling in Leiden, etc. De tekst is van Sh.T. Viele en J.H. Suydam. Prijs: € 75 Nr.: R1211 Auteur/reiziger: Zandstra, Evert Auteur: Zandstra, Evert Onbekend Nederland. Drieëntwintig speurtochten naar het leven der mensen, Amsterdam: Arbeiderspers, 1959 Gebonden, 304 p., ill. Onder andere over Giethoorn, Montferland, Saaftinge, Dokkum, Griend, Amsterdam, Borger, Zundert, Vriezenveen, de Peel, Den Haag, Elst, West-Zeeuws-Vlaanderen, Ezinge, Spaarnwoude, Haarlem, Drenthe, Gouda, Westerwolde, Bergen NH, Delfshaven, Alblasserwaard. Prijs: € 10 Nr.: R1212 Auteur/reiziger: Zegepraalende Vecht Auteur: Zegepraalende Vecht De zegepraalende Vecht, vertoonende verscheidene gesichten van lustplaatsen, heeren huysen en dorpen, beginnende van Uitrecht en met Muyden besluytende. La triomphante Riviere de Vecht [...]. Amsterdam: Wed. Nic. Visscher, 1719. Folio, half perkament, (4) + 16 + (102) + 37 p., ill. Goed exemplaar, 4 prenten (nrs 94a t/m 94 d) opgeplakt, twee tekstbladen voorzien van nieuwe marges. Lit: Hollstein (D. Stoopendaal) 55; Van der Meulen p. 173 Eerste uitgave van deze beroemde serie van 102 gezichten aan de Vecht (genummerd 1 t/m 98 en 94 a t/m d). Uitgever was Andries de Leth die werkzaam was voor de Wed. Nic. Visscher. Hij schreef ook de 1 december 1718 gedateerde inleiding van 15 pagina’s waarin de 98 prenten kort worden beschreven (de nrs 94 a t/m d komen hier nog niet in voor) en waarin hij meedeelt dat Daniel Stoopendaal (1672-1726) de prenten in dit boek heeft “verkoosen, geteekend en uitgevoerd”. Dan volgt ‘De Vechtzang’ door Jan de Regt (pp.15-16) en een lijstje van hofdichten op buitens aan de Vecht (p.16). Een gegraveerde plattegrond van de Vecht (34 x 17,5 cm) opent het prentendeel van het

boek, waarna 51 bladen, elk eenzijdig bedrukt met twee gravures, volgen. Het werk wordt besloten met een gedicht “Speelreis langs de Vechtstroom, op de uitgegeevene gezichten van de Zeegenpraalende Vecht” door Claas Bruin (37 pagina’s). Prijs: € 3000 Nr.: R1213 Auteur/reiziger: Zegenpraalende Vecht Auteur: Zegenpraalende Vecht La triomphante rivière De Vecht [...] De zegenpraalende Vecht, vertoonende verscheidene gesichten van lustplaatsen, heeren huysen en dorpen beginnende van Uitrecht en met Muyden besluytende, Amsterdam: H. de Leth, [ca. 1750] 4º oblong: half leer, titelpagina + 102 gravures. Lit: Hollstein (D. Stoopendaal) 55; Van der Meulen p.173 De zoon van Andries de Leth, Hendrik de Leth (1703-1766), werkzaam van 1731-1766 “op de Beurssluys in de Visser”, verzorgde de hier aangeboden uitgave in 4º oblong. De kaart van de Vechtstreek is in dit exemplaar niet opgenomen, evenmin het gedicht van Claas Bruin. In 1790 zou nog een uitgave in 8º formaat volgen met gevouwen prenten. Prijs: € 2200 Nr.: R1214 Auteur/reiziger: Zegenpralent Kennemerlant Auteur: Zegenpralent Kennemerlant Zie Brouërius van Nidek Prijs: € Nr.: R1215 Auteur/reiziger: Zeggelen, W.J. van Auteur: Zeggelen, W.J. van Pieter Spa naar Londen en Amsterdam, 11e druk, Amsterdam: Cohen, 1924 Geb., 111 p., ill. Bevat twee lange humoristische gedichten van Van Zeggelen: ‘Pieter Spa naar Londen bij het kroningsfeest van koningin Victoria’ uit 1838 en ‘Pieter Spa naar Amsterdam, uitstapje ter gelegenheid van de inhuldiging van koning Willem II’, uit 1841. Het boekje is geïllustreerd met reproducties naar tekeningen van J.H. Speenhoff. Prijs: € 6 Nr.: R1216 Auteur/reiziger: Z[eiller], M. Auteur: Z[eiller], M. Topographia Germaniae-inferioris vel circuli-Burgundici das ist Beschreibung und Abbildung der fürnembsten örter in den Niederländischen XVII Provincien oder Bürgündischen Kraijsze. Frankfurt a.M.: Caspar Merian, [1659]. Facsimile-herdruk, Kassel/Basel 1964. 2º: Gebonden in imitatieperkament, 283 p., ill. Lit: Schuchard 69. Beroemd werk van de bekende auteur van topografische werken Martin Zeiller. In 1649 had deze te Ulm een ongeïllustreerd boekje gepubliceerd onder de titel ‘Neue Beschreibung des Burgundischen und Niederländischen Creises’. Deze tekst werd in 1654 door Caspar Merian in Frankfurt am Main gebruikt voor zijn eerste, geïllustreerde, uitgave met de titel ‘Topographia Circuli Burgundici [...]’ (deel 16 van Merians seriewerk ‘Topograhiae, Beschreibung und Abbildung der vornhemsten Oerter’, 1641-1672). Een tweede geïllustreerde uitgave volgde in 1659 (datering opdracht), waarvan dit een facsimile-uitgave is. Achterin een “Nachwort”, door B. van ‘t Hoff, met informatie over het boek. Prijs: € 125 Nr.: R1217 Auteur/reiziger: Auteur:

Z[eiller], M. Z[eiller], M.

Topographia Germaniae Inferioris. Dass ist Beschreibung und Abbildung der Vornehmsten Stätten Vöstungen und Oerter so wohl in grund als in prospect in den XVII Niederländischen Provintien liegend, alls Brabant, Limburch, Mechelen, Geldern, Zütphen, Oberissel, Frissland, Gröningen, Holland, Utrecht, Seeland, Flandern, Artois, Hennegäw, Camerich, Lützenburg, Namur, und Burgund. Francfurt am Main: Caspar Merian, [ca. 1660]. 2º: modern halfleer, (6)+3+283+(21) p., ill. Mist 11 van de 107 topografische gezichten. Verder goed exemplaar. Lit: De Buck 433, Bodel Nijenhuis 50, Suchard 67B. Het hier aangeboden boek is een titeluitgave van de editie 1659. Alleen de gegraveerde titelpagina is veranderd, met name is de uitdrukking “Burgundischen Kraijsze” vervallen, volgens Van ‘t Hoff omdat de oude banden met het Duitse Rijk nog slechts formeel bestonden en men in de Nederlanden niet enthousiast was over deze formulering. Wellicht heeft de verhuizing van Merian ca. 1660 naar Amsterdam hier ook mee te maken. Het boek is door Merian voorzien van 12 kaarten en 107 prenten, van welke laatste er helaas 11 ontbreken. Extra in dit exemplaar is een plattegrond van Zwolle, die niet in de lijst van platen staat. Er ontbreken gezichten op: Antwerpen/Brussel, Grave/Hanune, Mechelen, Deventer, Leeuwarden/Groningen, Amsterdam, Arnemuiden/Den Haag, Leiden, Middelburg/Utrecht, Rotterdam, Gent/Lille. De tekst behandelt de verschillende provinciën en de belangrijkste steden. Prijs: € 2000 Nr.: R1218 Auteur/reiziger: Zenuti, Ernesto Auteur: Zenuti, Ernesto Vita Olandese. Studi e impressioni di un giornaliste. Florence: Bemporad & Figlio, 1897. Gebonden in halflinnen, 279 p., ill. Reisverslag van een Italiaanse journalist die in 1895 door ons land reisde. Bezocht werden o.a. Rotterdam, Den Haag, Scheveningen, Amsterdam, Delft, Utrecht, Dordrecht, Zeeland, Marken, Edam, Monnickendam, Urk, Haarlem, Leiden, Arnhem, Nijmegen, Zaandam, Hoorn, Enkhuizen, Stavoren, Leeuwarden, Groningen. Voorts hoofdstukken over het koningshuis, de kermis, de Nederlandse literatuur (vooral de Tachtigers), schilderkunst, de Nederlandse dagbladen, muziek en toneel. Het boek is geïllustreerd met reproducties naar tekeningen en foto’s. Prijs: € 75 Nr.: R1219 Auteur/reiziger: Zesen, Philipp von Auteur: Zesen, Philipp von Beschreibung der Stadt Amsterdam: darinnen von derselben ersten Ursprunge bis auf gegenwärtigen Zustand [...]. Amsterdam: J. Noschen, 1664. Gebonden in 18de-eeuwse halfleren band, (8)+398+(24) p., ill. Rug wat sleets. Exemplaar met de “Erinnerung an den Buchbinder”, die volgens Nijhoff/Van Hattum vrijwel steeds ontbreekt. Lit: Nijhoff/Van Hattum 350, Bientjes 252-253. Philipp von Zesen (Prirau 1619 - Hamburg 1689) was dichter en woonde 1655-1667 te Amsterdam, onder andere als consul van Anhalt. Maar ook daarvoor en daarna verbleef hij veel in ons land. Hij beschreef zijn stad vanuit het oog van de buitenlander, met onder andere veel aandacht voor de lutherse gemeente van Amsterdam. De 72 platen en kaarten komen (met uitzondering van de lutherse kerk van binnen) ook voor in Dappers ‘Beschrijving der stadt Amsterdam’ uit 1663. Von Zesens boek over Amsterdam is levendig geschreven en geeft bijzonderheden die men in andere reisberichten niet aantreft. De prenten, waaronder een groot vogelvluchtgezicht op de stad en enkele plattegronden, zijn anoniem, maar volgens Nijhoff/Van Hattum waarschijnlijk van de hand van J. Veenhuyzen. In hetzelfde jaar verscheen bij M. Doornik een woordelijke nadruk op 12º formaat, met 58 prentjes, dezelfde prentjes als die in de 3e druk van M. Fokkens ‘Beschrijvinge’ waren verschenen. Prijs: € 3000 Nr.: R1220 Auteur/reiziger: Auteur:

Zomeruitstapjes Zomeruitstapjes

Zomeruitstapjes 1934. Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Maatschappij, Amsterdam, 1934 Leporello van 10 p. Vanuit Amsterdam naar Haarlem, Leiden en Den Haag. Vanuit Amsterdam naar Edam en omstreken. Vanuit Amsterdam naar Graft/De Rijp. Prijs: € 5 Nr.: R1221 Auteur/reiziger: Zutphen, A. van Auteur: Zutphen, A. van Aardrijks- en geschiedkundige beschrijving der provincie Utrecht. Gorinchem: J. van der Wal, 1820. Origineel karton, 4+209 p., ill. Saalmink, p. 2242; Bodel Nijenhuis 2297; Huiskamp Z74; Forum, cat. 100, nr. 2903. De onderwijzer A. van Zutphen publiceerde in 1820 zowel een boekje over Noord-Brabant als over Utrecht. Ze waren bedoeld voor de Nederlandse jeugd. De gehele provincie wordt beschreven met bezienswaardigheden etc. Het boekje heeft een door H. Visser gegraveerde, handgekleurde provinciekaart, een houtsnede met allegorie op Utrecht op de titelpagina, een houtsnede met gezichten op de kastelen Montfoort en Wijk bij Duurstede als titelprent en twee andere houtsneden van de graftombe van W.J. baron van Gent in de Utrechtse Domkerk en een eigenaardige afbeelding van de Sterrentoren of Smetoren te Utrecht, ingericht voor het doen van sterrenkundige waarnemingen. Deze prenten zijn van de hand van A. Cranendoncq. Prijs: € 295 Nr.: R1222 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Feith, Jan en Ch.Gl. Behrens Zwerftochten door ons land [I] Gelderland, Zaandam: Hille, [1931]. Tekst: Jan Feith en Ch.Gl. Behrens Gebonden, 95 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Eerste deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen. Prijs: € 20 Nr.: R1223 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Feith, Jan en Ch.Gl. Behrens Zwerftochten door ons land [II] Utrecht, Zaandam: Hille, [1931]. Tekst: Jan Feith en Ch.Gl. Behrens Gebonden, 95 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Tweede deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen. Prijs: € 30 Nr.: R1224 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Feith, Jan e.a. Zwerftochten door ons land [III] Noord-Holland, Zaandam: Hille, [1933]. Tekst: Jan Feith, Ch.Gl. Behrens en J.A. Schröder Gebonden, 98 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Derde deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen. Prijs: € 40 Nr.: R1225 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Feith, Jan en Ch.Gl. Behrens Zwerftochten door ons land [IV] Zuid-Holland, Zaandam: Hille, [1934]. Tekst: Jan Feith en Ch.Gl. Behrens Gebonden, 100 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Vierde deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen en Willem Jansen

Prijs: € 40 Nr.: R1226 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Feith, Jan Zwerftochten door ons land [V] Limburg, Zaandam: Hille, 1936. Tekst: Jan Feith Gebonden, 100 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Vijfde deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen en Willem Jansen Prijs: € 45 Nr.: R1227 Auteur/reiziger: Zwerftochten Auteur: Coolen, A. en P.H. Ritter Jr Zwerftochten door ons land [VI] Noord-Brabant en Zeeland, Zaandam: Hille, 1938. Tekst: Antoon Coolen en P.H. Ritter Jr. Gebonden, 68 p., ill. (onder andere met losse ingeplakte plaatjes) Zesde deel van de serie plaatjesalbums van Hille, met illustraties van Bernard van Vlijmen en Willem Jansen. De reeks is niet verder voortgezet. Prijs: € 45 Nr.: R1228 Auteur/reiziger: Zwischen Auteur: Zwischen Zwischen Ems und Schelde. Im Auftrage des Luftgaukommandos Holland herausgegeben und zusammengestellt von Ic (Wehrbetreuung), [Amsterdam, 1942?] 4º: geb., 127 p., ill. Bijdragen van soldaten van de Duitse luchtmacht: proza, gedichten, reproducties van kunstwerken, foto’s, etc. Prijs: € 35

B. Toeristische gidsen voor steden, dorpen en streken van ons land, ca. 1880-ca. 1940 Nr.: R1229 AALSMEER Aalsmeer in woord en beeld. Uitgegeven op initiatief van de Ver. de Afd. Aalsmeer van de Ned. Maatsch. voor Tuinbouw en Plantkunde, door D. van Kreveld te Amsterdam, [1917], 48 p, oblong, geïll. € 60 Nr.: R1230 AALSMEER Souvenir aan Aalsmeer, Aalsmeer, C. Keer [ca. 1920?], 12 reproducties van foto’s in omslag 8º oblong. Station, Zijdstraat, Stommeersweg, Stationsweg, Veilinggebow (2x), Uiterweg (5x), Oosteinde.

€ 75 Nr.: R1231 AALSMEER Kaart Westeinder plassen. Uitgegeven door de Zeil- & Roeivereeniging “Nieuwe Meer”. Schaal 1:10.000 [ca. 1935?], 38x73 cm. Vervaardigd van luchtfoto KLM met aanduiding van diepten. Zeer gedetailleerd v.w.b. Aalsmeer.

€ 20 Nr.: R1232 AALSMEER 7 tekeningen van Aalsmeer, van J.A.C. Hoefsloot te Aalsmeer, Bolsward [ca. 1950?] Leporello.

€ 10 Nr.: R1233 AARDENBURG 1000 jaar Sint Baafs Aardenburg, 2e herziene druk, Aardenburg 1974, 32 p. Met enkele bijlagen, waaronder een strooifolder van de VVV betr. Aardenburg.

€ 10 Nr.: R1234 ACHTERHOEK Gids van Arnhem naar Isselborg. Een reisje met de Geldersche stoomtram, door G. Velderman, Doetinchem, Misset, 1905, 216 p. Reis van Arnhem via Velp, De Roskam, De Steeg, Ellecom, Dieren, Doesburg, Drempt, Hoog- en Laag-Keppel, Doetinchem, De Pol. Terborg, Silvolde, Ulft, Gendringen en Anholt naar Isselborg. Met uitvouwbare kaart.

€ 40 Nr.: R1235 ACHTERHOEK Dienstregeling 1918 “Geldersch-Westfaalsche Stoomtrammaatschappij” en “Tramweg-Maatschappij Zutphen-Emmerik”, idem 1918, 2 stuks, 4 p. € 10 Nr.: R1236 ACHTERHOEK De Geldersche Achterhoek [2e druk]), Doetinchem, Misset, [ca. 1930?], 48 p. Met 6 gekleurde kaarten. Auteur: G.J. Klokman.

€ 25 Nr.: R1237 ACHTERHOEK Gids naar den Gelderschen Achterhoek, door Chr. Le Roy, Doetinchem, Misset [1937], 96 p., groot 4º. Geïllustreerd met reproducties naar tekeningen van de auteur, de gekleurde reproducties ingeplakt. De tekst beschrijft een aantal tochten door het gebied.

€ 90 Nr.: R1238 ALKMAAR Herinnering aan Alkmaar en omstreken. Phot. van C.S. van der Aa, hofphotograaf Alkmaar. Haarlem, Kleinmann [ca. 1890?]. 16 lichtdrukken door Kleinmann naar foto’s van Van der Aa: 10 foto’s van Alkmaar, 1 van Bergen, 2 van Heilo, 3 van Egmond (aan Zee), in omslag.

€ 125 Nr.: R1239 ALKMAAR Gids voor Alkmaar en omstreken (Schoorl, Bergen, De Egmonden en Heiloo), Alkmaar, Koster, 1896, 104 p. Met 2 gekleurde wandelkaarten. Mist de plattegrond van Alkmaar.

€ 48 Nr.: R1240 ALKMAAR Souvenir aan Alkmaar, 12 foto’s in groenige afdrukken in leporello-vorm, in blauw linnen omslag, zonder naam en zonder jaar [ca. 1910?]. € 115 Nr.: R1241 ALKMAAR Alkmaar and its environs, issued by “Alcmaria”, association for the promotion of touring, with the kind assistance of the corporation of Alkmaar, [ca. 1922], 96 p. Edited by C.D. Donath, translated by J. Postma.

€ 40 Nr.: R1242 ALKMAAR Alkmaar, Holland. Uitg. “Alckmaria” Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer [ca. 1930?], 8p. € 20 Nr.: R1243 ALKMAAR Naar welke school? Alkmaar, april 1952, 4 p. €5 Nr.: R1244 ALMELO In en om Almelo [door mr. R.E. Hattink, Almelo 1903], 60 p. Met twee uitvouwbare plattegronden in kleur. T.o. p. 46 een originele potloodtekening met een aardig gezicht op de stad!

€ 90 Nr.: R1245 AMELAND Noordzeebad Ameland (Nes), VVV Nes, [1931], 24 p, met uitvouwbare kaart. € 15 Nr.: R1246 AMELAND Noordzeebad Ameland (Nes), VVV Nes, [1933], 28 p, met uitvouwbare kaart. € 15 Nr.: R1247 AMELAND Ameland door alle tijden, door Okke Haverkamp, Oisterwijk, Uitg. “Oisterwijk”, 1946, 72 p.

€ 20 Nr.: R1248 AMELAND Ameland, [uitg. VVV, ca. 1950?], 80 p. o.a. bijdragen van J. Woudstra over wapen en geschiedenis. Mist kaart.

€ 15 Nr.: R1249 AMELAND Het Friese Waddeneiland Ameland, [uitgave gemeentebestuur, 1956], 24 p. Met uitvoerige literatuurlijst.

€ 15 Nr.: R1250 AMELAND Ameland, [uitg. gemeentebestuur, 1977], 32 p. € 15 Nr.: R1251 AMERONGEN De Stichtse Lustwarande: Amerongen [uitg. VVV, ca. 1933], 64 p. € 40 Nr.: R1252 AMERSFOORT Amersfoort, waar de klokken van den ouden toren de stem der natuur begeleiden. Uitg. Drukkerij B. Kramer, met medewerking van de VVV, [1936], 56 p. € 20 Nr.: R1253 AMERSFOORT Uit het hartje van Nederland.Wandelgids Amersfoort & omstreken. Amersfoort, Slothouwer, 1899, 120 p. Met uitvouwbare plattegrond stad en wandelkaart omstreken. “Prijs 30 cent”.

€ 60 Nr.: R1254 AMERSFOORT Amersfoort als woonplaats. In het hartje van ons land. Uitgave van P.H. van Haselen, makelaar te Amersfoort, Plantsoen, [1899], 16 p. Geïllustreerd gidsje ter aanprijzing van de te bouwen villa’s in het “Villapark van de N.V.Amersfoort” (plattegrond van het villapark op achterzijde omslag).

€ 60 Nr.: R1255 AMERSFOORT Uit het hartje van Nederland. Wandelgids Amersfoort & Omstreken. Amersfoort, Slothouwer [ca. 1910?], 88 p. Met uitvouwbare plattegrond stad en wandelkaart omstreken. “Prijs 75 cent.”

€ 45 Nr.: R1256 AMERSFOORT Gids voor Amersfoort, VVV 1913, 56 p. Met losse “Plattegrond van Birkhoven bij Amersfoort”.

€ 35 Nr.: R1257 AMERSFOORT Gids voor Amersfoort, VVV 1914, 64 p.

€ 30 Nr.: R1258 AMERSFOORT Amersfoort als woonplaats. Uitgegeven door de reclamecommissie der gemeente [ca. 1927], 142 p. Met uitvouwbare plattegrond uit de stedenatlas van Blaeu. Veel ill. van moderne architectuur uit die jaren.

€ 35 Nr.: R1259 AMERSFOORT Amersfoort. De Stichtsche tuinstad wacht U!, Uitg. B. Kramer met medew. van de VVV, Amersfoort [1935], 48 p. € 40 Nr.: R1260 AMERSFOORT Gids van Amersfoort. Straten, instellingen, bezienswaardigheden, duidelijke kaarten. Utrecht, P. Wilschut, 1937 Stukje uit titelpagina geknipt.

€8 Nr.: R1261 AMERSFOORT Amersfoort, kaart van stad en omstreken. Uitg. VVV/De Branding. Schaal 1:12500, 53x67 cm. € 15 Nr.: R1262 AMERSFOORT Amersfoort. [Uitgave van] J.H. Ittmann, Amersfoort, 4° oblong [ca. 1920?]. 12 bruingetinte fotografische afbeeldingen in omslag; elk 16 x 25 cm.

€ 35 Nr.: R1263 AMERSFOORT Amersfoort. Album met 10 nieuwe opnamen [leporello met 10 bruingetinte fotografische afbeeldingen in omslag], [ca. 1920]. Op omslag oud eigendomsmerk met jaartal 1922.

€ 12 Nr.: R1264 AMSTERDAM Souvenir d’Amsterdam. 58 dessins de Fr. Wittig. Reproduction xylographique par R. Brend’amour & Comp., Düsseldorf, Verlag von Frederik Muller & Co, Amstdm, Amsterdam [ca. 1880]. 22 bladen met 53 afbeeldingen, in portefeuille.

€ 70 Nr.: R1265 AMSTERDAM Amsterdam, Gids met platen. Amsterdam, Van Holkema, 1882, 266 p. Reprint Amsterdam, Spin, 1980.

€ 15 Nr.: R1266 AMSTERDAM Amsterdam. Gids met platen. 2e veranderde uitgave. Amsterdam, Van Holkema, 1883, 266 + 48 p. Reprint Bussum, Fibula-Van Dishoeck, 1971.

€ 15 Nr.: R1267 AMSTERDAM

Amsterdam in 55 afbeeldingen. Amsterdam illustrée par 55 gravures Haarlem, Tjeenk Willink, 1883, 8 + 64 p, geb. Houtgravures van stadsgezichten.

€ 75 Nr.: R1268 AMSTERDAM Amsterdam in 1883. Met plattegrond. Gids voor de bezoekers der hoofdstad tijdens de internationale koloniale en uitvoerhandel tentoonstelling, Amsterdam, Meyer [1883], 94 p. Mist de plattegrond.

€ 40 Nr.: R1269 AMSTERDAM Gids voor de bezoekers van het Gooi, Amsterdam, de tentoonstelling en Artis. Amsterdam, B. v. Mantgem, 1883, ca. 24 p. Met dienstregeling Gooische stoomtram, plattegrond Amsterdam, plattegrond tentoonstelling op Museumplein, plattegrond Artis.

€ 20 Nr.: R1270 AMSTERDAM Amsterdam. Gratis gids. Guide gratis. Gratis guide. Gratis Führer, Amsterdam, I. Bremer, 1886, 128 p. Viertalige gids met uitvouwbare plattegrond. Geïllustreerd met houtgravures van O.Z. Voorburgwal 226 (pand van Bremer), Koepelkerk, Aquarium, Paleis en Paleis voor Volksvlijt.

€ 60 Nr.: R1271 AMSTERDAM Album van Amsterdam, leporello met een in twaalven gevouwen strook glanzend karton met daarop 17 topografische gezichten van Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Z.pl. [ca. 1890?] Prominent op omslag en eerste afbeelding het nieuwe Rijksmuseum.

€ 60 Nr.: R1272 AMSTERDAM Geïllustreerde gids van Amsterdam en omstreken. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf [ca. 1901], 8+184+12 p. € 35 Nr.: R1273 AMSTERDAM Nederlandsch Panopticum, Amstelstraat 14-18. Amsterdam, Catalogus van de verschillende beelden en groepen, Amsterdam [ca. 1905], 32 p. € 18 Nr.: R1274 AMSTERDAM Guide d’Amsterdam, Français, Anglais, Allemand, Hollandais. Avec plan et itinéraire [ca. 1910], z.pl., 48 p. Mist de kaart.

€ 15 Nr.: R1275 AMSTERDAM Guide for Amsterdam and environs. Amsterdam, ‘t Koggeschip [ca. 1910], 48 p. € 15 Nr.: R1276 AMSTERDAM

Natura Artis Magistra, [Geïllustreerde gids met uitvouwbare plattegrond, oblong, ca. 1912]. € 18 Nr.: R1277 AMSTERDAM Geïllustreerde gids voor Amsterdam en omstreken, Amsterdam, Bureau voor reclame en publiciteit, 1914, 80 p. € 20 Nr.: R1278 AMSTERDAM Gids met plan van Amsterdam. Uitgegeven in overleg met de Buurtvereniging “Rembrandt” Amsterdam, [1917], 40 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 24 Nr.: R1279 AMSTERDAM The port of Amsterdam. The importance of Amsterdam as a seaport and trade and industrial centre, Amsterdam 1925, groot 4º, 45 p. Propaganda voor stad, haven en handel. Royaal geïllustreerd.

€ 30 Nr.: R1280 AMSTERDAM Wandelingen om Amsterdam door A.E. d’Ailly, met een inleiding van prof. dr. H. Brugmans, uitg. ANWB en Amstelodamum, [1927], 106 p. Met losse kaart in kleur.

€ 24 Nr.: R1281 AMSTERDAM Nieuwe geïllustreerde gids voor Amsterdam en omstreken, door Jhr. Jan Feith, 14e druk, Amsterdam, Allert de Lange [1937], 102 p, geb. € 12 Nr.: R1282 AMSTERDAM [Lucifers in hoesje t.b.v. toeristen.] Op het omslag “Amsterdam, capital of the Netherlands” en “Amsterdam gateway to Europe” en binnenin “For general information apply to Public Relations Office, Town Hall, room 159” [ca. 1950?] €5 Nr.: R1283 AMSTERDAM [Wandelkaart.] Het Amsterdamse bos, Uitg. Dienst Publieke Werken, Amsterdam 1955, 66x39 cm. € 10 Nr.: R1284 AMSTERDAM Koloniaal-Instituut Amsterdam, Uitgave J.V.A. [mapje met 13 prentbriefkaarten van het exterieur van het gebouw, 1926]. € 18 Nr.: R1285 AMSTERDAM Amsterdam in beeld. Aangeboden door [ingedrukt: de Naaml. Vennootschap “Nederland” te Amsterdam], uitgevoerd op het atelier der firma B. van Mantgem, Hofl., Amsterdam, [oblong boekje, op eerste pagina “Amsterdam pittoresque” met 16 p fotografische illustraties met onderschriften in het Frans] [1903].

Op achterzijde omslag advertentie N.V. Verzekerings My “Nederland” met vermelding van kapitaal in Dec. 1902.

€ 25 Nr.: R1286 AMSTERDAM Amsterdam, Amsterdam, Allert de Lange [ca. 1900?], oblong boekje met 12 ingeplakte fotografische afbeeldingen met tekst eronder gedrukt. Vochtvlek in papier, niet in de foto’s. € 20 Nr.: R1287 AMSTERDAM Amsterdam, [leporello met 18 fotografische afbeeldingen in rood linnen oblong omslag, met alleen het woord “Amsterdam”. Op de laatste foto r.o.: “Römmler & Jonas, Dresden”] [ca. 1900?] € 20 Nr.: R1288 APELDOORN Gids voor Apeldoorn en omstreken, met 16 platen (uitgekomen 1889). Herdrukt t.g.v. het 50 jarig bestaan der VVV Apeldoorn, Juli 1935, 88 p. € 20 Nr.: R1289 APELDOORN Gids voor Apeldoorn en omstreken, 2e druk, uitgegeven door de Ver. tot Veraangenaming van het verblijf te Apeldoorn, 1891, 80 p. Met 5 kaarten in kleur.

€ 90 Nr.: R1290 APELDOORN Nieuwe Fiets- en Wandelkaart van Apeldoorn en omgeving, benevens plattegrond van Apeldoorn, Uitg. G.J. Bosch, voorh. A. Pull ter Gunne, Apeldoorn [ca. 1900?], 52x58 cm. € 25 Nr.: R1291 APELDOORN Naar Apeldoorn voor vast en tijdelijk verblijf, uitgegeven door “Naar Apeldoorn”, VVV. [1902], 4 p. € 15 Nr.: R1292 APELDOORN Geïllustreerde gids voor Apeldoorn en omstreken, 4e druk, uitgegeven door de Ver. tot Veraangenaming van het verblijf te Apeldoorn, [1910], 80 p. Met losse plattegrond.

€ 75 Nr.: R1293 APELDOORN Souvenir van Apeldoorn en ‘t Loo, Uitg. A.F. van Wieringen, Apeldoorn [ca. 1910?]. Elf lichtdrukken van Senefelder in omslag, genummerd 3, 9, 15, 16, 18, 20, 23, 28, 33, 52, 54.

€ 60 Nr.: R1294 APELDOORN Apeldoorn en omgeving, 6e druk, Deventer, Apken, [ca. 1920?], 112 p. Met twee uitvouwbare kaarten.

€ 35 Nr.: R1295 APELDOORN

Gids van Apeldoorn. Uitgave van de VVV Apeldoorn Vooruit [ca. 1920?], 47 + 25 p € 20 Nr.: R1296 APELDOORN Gemeente Apeldoorn (Holland). Uitgave van het Gemeentelijk Grondbedrijf te Apeldoorn [1921], 8 p. Met lijst oud-Indisch gasten die informatie kunnen verstrekken over het wonen in Apeldoorn en Berg en Bosch.

€ 30 Nr.: R1297 APELDOORN Kleine gids voor Apeldoorn. De parel der Veluwe, Uitgave 1922, 64 p. € 35 Nr.: R1298 APELDOORN Officiële gids van Apeldoorn, 1932, uitg. VVV, 128 p. Zonder de kaart van Berg en Bosch.

€ 20 Nr.: R1299 APELDOORN Kaart van Apeldoorn, schaal 1:7500, Uitg. VVV, 1933. Beschadigd op de vouwen.

€5 Nr.: R1300 APELDOORN Apeldoorn, centrum der Veluwe, Uitg. Gemeentebestuur Apeldoorn 1936, 12 p. Fotoboekje.

€ 20 Nr.: R1301 APELDOORN Gids voor Apeldoorn, uitg. VVV, Apeldoorn 1940, 80 p. € 28 Nr.: R1302 APELDOORN Apeldoorn en omgeving. Uitg. VVV, [1959], 48 p. €5 Nr.: R1303 APPELSCHA Appelscha ook Uw vacantie-oord!, Uitg. VVV [ca. 1935?], in vieren gevouwen blad. € 14 Nr.: R1304 ARCEN Arcen (Noord-Limburg) door Willem Maas, z.pl., z.j. [ca. 1920?], 8 p. Hierbij: Door Arcen’s schone dreven, uitg. VVV [ca. 1920?], 24 p.

€ 25 Nr.: R1305 ARNHEM Wandelkaart van Arnhem en omstreken (Wageningen-Doesburg). Uitg. K. van der Zande, Arnhem 1878. Gerepareerd met plakband. Bijgevoegd: een dergelijke kaart uit 1888, doch incompleet.

€ 60 Nr.: R1306

ARNHEM Arnhem. Met bijschriften van M.A. Sipman, Arnhem, H.W. van Marle, 1880. 12 litho’s in kleur, P.W.M. Trap naar G.J. Bos, met ca. 50 p tekst. Gebonden in half linnen.

€ 600 Nr.: R1307 ARNHEM Souvenir d’Arnhem, Twaalf foto’s in leporello-vorm in een rood linnen omslag. Onder de foto’s: Uitgave van A. Jager [ca. 1880?]. Tien foto’s van Arnhem, 1 van Velp, 1 van Rozendaal.

€ 140 Nr.: R1308 ARNHEM Arnhem, Twaalf foto’s in leporello-vorm in een rood linen omslag. Onder de foto’s: Uitgave A. Jager, Amsterdam [ca. 1880?]. Acht foto’s van Arnhem (niet identiek aan die uit het mapje “Souvenir d’Arnhem”), 3 van Velp, 1 van Middachten.

€ 140 Nr.: R1309 ARNHEM Führer durch Arnheim und Umgebung, Herausgegeben vom Verein zur Hebung des Fremdenverkehrs [ca. 1890], 30 p. Met gelithografeerde stadsplattegrond en houtgravures door N. van der Waals.

€ 35 Nr.: R1310 ARNHEM Guide for Arnhem and its environs, Published by the Society wishing to attract visitors to Arnhem [ca. 1890], 32 p. Inhoud en illustraties als in de brochure met Duitse tekst.

€ 35 Nr.: R1311 ARNHEM Gids voor Arnhem en omstreken, 4e druk, Uitg. VVV, 1893, 88 p. Met twee kaarten in kleur.

€ 60 Nr.: R1312 ARNHEM Gids voor Arnhem en omstreken, 7e druk, Uitg. VVV, 1903, 136 p. Met diverse kaarten in kleur.

€ 45 Nr.: R1313 ARNHEM Arnhem (als woonplaats). Een kleine handleiding voor hen die zich hier metterwoon wenschen te vestigen. Uitg. VVV [1905], 112 p. Met plattegrond in kleur.

€ 45 Nr.: R1314 ARNHEM Arnhem (als woonplaats). Een kleine handleiding voor hen die zich hier metterwoon wenschen te vestigen. Uitg. VVV [1910], 83 p. Met plattegrond in kleur.

€ 35 Nr.: R1315

ARNHEM Kaart van Sonsbeek Arnhem. Uitg. VVV, [ca. 1910], groot blad, tweezijdig bedrukt. Enkele scheurtjes.

€ 20 Nr.: R1316 ARNHEM Gids voor Arnhem en omstreken, 10e druk. Uitg.VVV [1916], 88 p. Met diverse kaarten in kleur.

€ 45 Nr.: R1317 ARNHEM Gids voor Arnhem, Oosterbeek, Velp en Rosendaal, ten dienste van hen, die een of twee dagen hier in de omgeving vertoeven., Arnhem, Simons [ca.1920?], 36 p. € 20 Nr.: R1318 ARNHEM Arnhem (Holland) and its environs, publ. VVV, 1920, 28 p. € 20 Nr.: R1319 ARNHEM Gids voor Arnhem en omstreken, 13e druk, uitg. VVV, Arnhem [1922], 96 p. Mist waarschijnlijk enkele kaartjes.

€ 30 Nr.: R1320 ARNHEM Guide d’Arnhem (Hollande) et de ses environs, Publ. VVV [ca. 1925?], 32 p. Met 2 uitvouwbare kaarten in kleur.

€ 25 Nr.: R1321 ARNHEM Mooi Arnhem, uitg. VVV [1935], 48 p. € 20 Nr.: R1322 ARNHEM Gids van het [Nederlandsch Openlucht] Museum, door A.A.G. van Erven Dorens, 2e uitgave, 1937, 64+16 p. € 10 Nr.: R1323 ARNHEM Hôtel-Pension-Cafe-Restaurant-Gids 1940 voor Arnhem en omstreken, uitg. VVV 1940, 24 p (in 3-en gevouwen pagina’s). € 20 Nr.: R1324 ARNHEM Rampzalige jaren voor het Openluchtmuseum Arnhem, [Amsterdam 1945] in drieën gevouwen blad. Strooifolder betr. bijdragen wederopbouw museum. Met brief.

€9 Nr.: R1325 ARNHEM Rijksmuseum voor volkskunde ‘Het Nederlands Openluchtmuseum’ Gids, vierde uitgave door Max Heslinga, Arnhem 1948, 48 p.

€8 Nr.: R1326 ARNHEM Wetenswaardige bijzonderheden van de stadsrondritten van het Gemeente Vervoerbedrijf Arnhem, door W.H. Tiemens, 2e druk [1955], 14 p. Met vouwblad “Stadsrondrit 1955”.

€ 12 Nr.: R1327 ASSEN Gids voor Assen en omstreken, Assen, L. Hansma, [ca. 1893], 48+66 p. Met plattegronden van de stad en het stadsbos en zes litho’s. Mist de “grote wandelkaart”.

€ 60 Nr.: R1328 ASSEN Assen, Uitg. VVV [ca. 1900], 24 p. Oblong boekje met op de linkerpagina een foto en rechts tekst.

€ 20 Nr.: R1329 BEEK-UBBERGEN Vereeniging tot bevordering van het vreemdelingenverkeer te Beek-Ubbergen [1926], 24 p. € 30 Nr.: R1330 BEETSTERZWAAG Wandelkaart van Beetsterzwaag en Olterterp, schaal 1:10.000. Bewerkt door A.R. Bijlsma, 2e druk, Beetsterzwaag, Gk. Schroor [ca. 1920?], 50x63 cm. Verso advertenties.

€ 25 Nr.: R1331 BENNEKOM Wandelgids voor Bennekom’s omstreken door H. Witte, 2e druk, Haarlem, Insulinde, [1909], 144 p. Met 3 uitvouwbare kaarten.

€ 95 Nr.: R1332 BENNEKOM Gids voor Bennekom, Uitg. VVV, [ca. 1920?], 48 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 40 Nr.: R1333 BENNEKOM Bennekom. Gids, Uitg. VVV [1926], 36 p. € 35 Nr.: R1334 BENNEKOM Gids voor Bennekom, aangeboden door de VVV, Bennekom [ca. 1935], 43 p. € 25 Nr.: R1335 BENNEKOM Bennekom. Ideaal vacantieoord. Gids VVV 1939, 48 p. € 20 Nr.: R1336

BERG-EN-DAL Berg-en-Dal. Gids voor de bezoekers van Nijmegen’s omstreken door B. ter Haar Bz, 3e druk, Nijmegen, Thieme, [ca. 1890], 72 p. Mist achterzijde omslag.

€ 60 Nr.: R1337 BERG-EN-DAL Mooi Nederland. Gids voor bezoekers van Berg-enDal en Beek bij Nijmegen en van het Villapark Berg-en-Dal (Sterrenberg en Keteldal), z.pl., z.j. [ca. 1915?], 112 p. € 70 Nr.: R1338 BERG-EN-DAL Hotel “Groot Berg en Dal” bij Nijmegen, uitg. van het hotel [1923], 8+1 p. € 20 Nr.: R1339 BERG-EN-DAL Souvenir Berg en Dal, P.M. v. E [leporello met 7 (van 8?) prentbriefkaarten in omslag met deze tekst. Nijmegen ca. 1920?] €5 Nr.: R1340 BERGEN (N.H.) Bergen en omstreken. 10 opnamen. Bergen N.H., P. Hopman & Co, [ca. 1910?]. Mapje met 10 prentbriefkaarten van Bergen en Bergen aan Zee. € 10 Nr.: R1341 BERGEN (N.H.) Gids voor Bergen en Bergen aan Zee, door P. Rus, met illustraties van J.G. Veldheer, Uitg. VVV Bergen, 2e druk, 1914, 104 p. Mist de losse kaart.

€ 45 Nr.: R1342 BERGEN (N.H.) Wandelkaart van Bergen en Bergen a/Zee, prijs 20 cent, 47x60 cm, met op vóór- en achterzijde tekst over Bergen en Bergen aan Zee [ca. 1916]. € 30 Nr.: R1343 BERGEN (N.H.) Gids voor Bergen en Bergen aan Zee, door P. Rus met illustraties van J.G. Veldheer, 3e druk, uitg. VVV, 1918, 104 p. Mist de losse kaart.

€ 45 Nr.: R1344 BERGEN (N.H.) Gids voor Bergen en Bergen aan Zee, door P. Rus, met illustraties van J.G. Veldheer en J.M. Graadt van Roggen, 4e druk, Uitg. VVV, 1924, 120 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 45 Nr.: R1345 BERGEN (N.H.) [Lijst pensions te Bergen Binnen en Bergen aan Zee.] Uitg. VVV “Bijgewerkt tot 6 maart 1924”, folio, 12 p.

€ 10 Nr.: R1346 BERGEN (N.H.) Gids voor Bergen en Bergen aan Zee, met illustraties van J.G. Veldheer en J.M. Graadt van Roggen, 5e druk, Uitg. VVV, 1928, 116 p. Met drie losse kaarten.

€ 40 Nr.: R1347 BERGEN (N.H.) Wandelkaart, Uitg. D.N. Bruin, Bergen N.H. [ca. 1930], 34x39 cm met vier wandelingen. Verso foto’s en advertenties.

€8 Nr.: R1348 BERGEN (N.H.) Wandelkaart van Bergen en Bergen aan Zee, Bergen [ca. 1930], 45x60 cm, kleurendruk. Rechtsonder toeristische informatie. Verso blanco. € 15 Nr.: R1349 BERGEN (N.H.) Gids voor Bergen en Bergen aan Zee. Met ilustraties van J.G. Veldheer en J.M. Graadt van Roggen, 6e druk, Uitg. VVV, 1932, 120 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 30 Nr.: R1350 BERGEN (N.H.) Kaart van de kom der gemeente Bergen. Uitg. VVV, 55x67 cm, [ca. 1934]. Verso blanco. €5 Nr.: R1351 BERGEN (N.H.) Bergen - Bergen A. Zee. Met wandelkaart. Uitg. R.K. Middenstandsvereeniging “De Hanze” afd. Bergen [1934], 32 p. Met uitvouwbare wandelkaart. Met losse circulaire Natuurbad Karperton.

€ 20 Nr.: R1352 BERGEN (N.H.) Bergen en Bergen aan Zee, bij Alkmaar - Holland [ca. 1935], 9 p tekst en 26 p foto’s, oblong. € 30 Nr.: R1353 BERGEN (N.H.) Wandelkaart gratis aangeboden door Bergen’s winkeliers, 1 blad, plano, met adv. op achterzijde [ca. 1935]. € 15 Nr.: R1354 BERGEN (N.H.) Hotel-, Pension- en gemeubileerde huizengids Bergen en Bergen aan Zee, 1936, Uitg. VVV, 53 p. € 15 Nr.: R1355 BERGEN OP ZOOM Gids voor Bergen op Zoom en omstreken, ten dienste van stadgenoot en vreemdeling, 2e druk, Uitg. Bergen op Zoomsche boek- courant & Handelsdrukkerij [ca. 1905], 294 p. Bewerking van de gids uit 1889, met 19 wandelkaarten.

€ 95 Nr.: R1356 BERGEN OP ZOOM Bergen op Zoom als woonplaats. Uitg. door de VVV, Bergen op Zoom, Juten, [1921] 76 p, oblong. Met losse kaart “Uitbreidingsplan Gemeente Bergen op Zoom”.

€ 35 Nr.: R1357 BERGEN OP ZOOM De stad Bergen op Zoom in verleden en heden, door H. Levelt, Uitg. Gemeentebestuur, A’dam, Alta, 1924, 64 p. € 35 Nr.: R1358 BERGEN OP ZOOM Oud-Bergen, Wouw, Halsteren, door G.C.A. Juten, pp 145 t/m 228 van Oudheidkundig Jaarboek 1924. € 30 Nr.: R1359 BERGEN OP ZOOM Gids voor Bergen op Zoom en omstreken, Uitg.VVV B.O.Z. [1930], 87 p. € 20 Nr.: R1360 BERGSCHENHOEK Gids voor Bergschenhoek, Uitg. Nationaal Uitgevers- en Reclamebureau, Vlaardingen, 1933, 24 p. € 24 Nr.: R1361 BETUWE Met de Betuwsche stoomtram door de Over-Betuwe, Uitg. Bet. Stoomtram [1910], 100 p. Auteur is D.J. van der Ven. Illustraties van Jos. Raemaekers en Persijn.

€ 45 Nr.: R1362 BETUWE De Boven-Betuwe noodigt U! Z.pl., z.j. [ca. 1920?], 16 p. Betreft Doornenburg, Gendt, Bemmel, Huissen, e.o.

€ 40 Nr.: R1363 BEVERWIJK Gids voor Beverwijk en omstreken, door Chr. E. Sepp, Beverwijk, Majoor & Sepp, [1902] 84 + 64 p. € 90 Nr.: R1364 BEVERWIJK Gids voor Beverwijk en omstreken door Chr. E. Sepp, Beverwijk, Majoor & Sepp 1902, Herdruk Schoorl, Pirola, [1977] 84 + 164 p. € 20 Nr.: R1365 BEVERWIJK Gids voor Beverwijk en omstreken, Beverwijk, Dingler [1915], 64 p. Met plattegrond en losse, uitvouwbare, wandelkaart.

€ 45 Nr.: R1366 BEVERWIJK

Gids voor Beverwijk, Hilversum, Ned. Uitg. en Reclame Bureau [1931], 44 p. € 35 Nr.: R1367 BEVERWIJK Beverwijk voorheen en thans, Uitg. Ver. Vrijz. Democr. Kiesvereniging “Kennemerland” en “De Eendracht” [1936], 16 p. N.a.v. de samenvoeging op 1 mei 1936 met Wijk aan Zee en Duin.

€ 24 Nr.: R1368 BIESBOSCH Born’s Vaarkaart van de Biesbosch voor scheepvaart en watersport. Schaal 1:37.500, 45x60 cm, Assen, Born, [1948]. Bewerking: T.P. Keijzer.

€ 15 Nr.: R1369 BILTHOVEN en DE BILT Gids voor De Bilt en Bilthoven, Uitg. VVV, 1928, 144 p. € 40 Nr.: R1370 BILTHOVEN en DE BILT Hoe Bilthoven groeide. Uitg. VVV [1938], 16 p. Auteur is J.H. Jonckers Nieboer.

€ 20 Nr.: R1371 BILTHOVEN en DE BILT Gids 1940 Bilthoven - De Bilt, uitg. VVV, 1940, 24 p. € 12 Nr.: R1372 BLOEMENDAAL “Bloemendaal”, uitg. met instemming gemeentebestuur, Amsterdam, Alta,1926, 72 p. € 45 Nr.: R1373 BLOEMENDAAL Souvenir Bloemendaal en Overveen, J.P.E.H., Leporello in kartonnen omslag met 10 gekleurde foto’s [ca. 1930?] € 45 Nr.: R1374 BLOEMENDAAL Souvenir Bloemendaal en Overveen, J.P.E.H., leporello in kartonnen omslag met 10 ongekleurde foto’s. € 45 Nr.: R1375 BLOEMENDAAL Gids voor Bloemendaal. De parel van Kennemerland. Uitg. Bloemendaalsche Middenstandsvereeniging, 1938, 66 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 35 Nr.: R1376 BOLSWARD Bolsward. Uitgave van het gemeentebestuur met medewerking van de VVV, [1922/23], 64 p. € 35

Nr.: R1377 BORCULO Gids voor den Graafschapschen Folkloredag te Borculo op 25 Augustus 1928, Borculo 1928, 96 p. € 30 Nr.: R1378 BORCULO Gids voor den Folklore-dag te Borculo op 25 Augustus 1934, Borculo 1934, 70 p. € 30 Nr.: R1379 BORCULO Het herbouwde Borculo, gelegen in den fraaien Gelderschen Achterhoek, Bijlage bij “De GraafschapBode”, Doetinchem, Misset [1935], groot folio. € 40 Nr.: R1380 BOSKOOP Boskoopsche Kiekjes. Views of Boskoop. Boskoopische Aufnahmen. Vues de Boskoop, Mathots Boekhandel, Boskoop [ca. 1910?]. 18 dorpsgezichten (waarvan 2 beschadigd) en een plattegrond van het dorp. Hierbij: prentbriefkaart van Bloemententoonstelling 1911.

€ 24 Nr.: R1381 BOSKOOP Gids voor Boskoop. Vereeniging voor vreemdelingenverkeer Boskoop [ca. 1920?], 16 p. € 45 Nr.: R1382 BREDA Breda en omstreken in woord en beeld. Een gids voor stadgenoot en vreemdeling, 2e druk, Breda, Peereboom [1902], 174 p. Met uitvouwbare plattegrond en kaart omstreken. De eerste druk verscheen in 1897 en was samengesteld door K.M. Smith en G.L. Janssen. De tweede druk was bewerkt door L.C.A. Smeulders.

€ 60 Nr.: R1383 BREDA Oud-Breda door E. Haslinghuis / De grafmonumenten in de Groote Kerk te Breda door R. Ligtenberg O.F.M. pp 93 t/m 144 in Bulletin v.d. Ned. Oudheidk. Bond 7 (1914) nr 4. € 20 Nr.: R1384 BREDA Breda en omstreken in woord en beeld. Een gids voor stadgenoot en vreemdeling. 4e herziene druk door L.C.A. Smeulders, Breda [1911], 122 p. Met losse, uitvouwbare plattegrond.

€ 45 Nr.: R1385 BREDA Gids bij het bezoek der Groote- of Lieve Vrouwenkerk te Breda, z.pl., z.j. [ca. 1920], 32 p. € 10 Nr.: R1386 BREDA Breda en omstreken in woord en beeld. Een gids voor stadgenoot en vreemdeling, 5e druk, Breda, Broese en Peereboom [1921], 138 p.

Met losse uitvouwbare plattegrond. Deze 5e druk was bewerkt door G.H. Fraser. Hierbij nog een vouwblad “Breda, het Haagje van het Zuiden”.

€ 45 Nr.: R1387 BREDA Breda. Beknopte gids voor Breda en omstreken, uitg. door “Breda Vooruit”, Breda 1928, 24 p. Met “kaart van het Mastbosch”.

€ 15 Nr.: R1388 BREUKELEN Gids voor Breukelen. Aangeboden door het bestuur der V.V.V.B.N. “De Vechtstreek” afd. Breukelen, Breukelen, Van Dijk [ca. 1935?], 16 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 35 Nr.: R1389 BRIELLE Geïllustreerde gids voor Den Briel, door Joh. H. Been, archivaris der stad, Brielle, D. Moerman, [ca. 1910], 56 p. € 40 Nr.: R1390 BRIELLE Plattegrond met korte historische beschrijving en foto’s van Den Briel, uitg. V.V.V., [1933], 8 p. vouwblad. € 10 Nr.: R1391 BRIELLE Historische gids door Den Briel van Joh. H. Been, in leven gemeente-archivaris, 4e druk, herzien door Dr. Mr. H.P. Schaap, Brielle, Moerman, 1934, 48 p. € 29 Nr.: R1392 BRIELLE Wandelgids Den Briel, Brielle, Nw. Brielsche Courant N.V., [ca. 1935?], 8 p. € 12 Nr.: R1393 BRIELLE Historische gids door Den Briel van Joh. H. Been, 5e druk, herzien door H.P. Schaap, Brielle, Moerman, 1952, 34 p. Met losse uitvouwbareplattegrond.

€ 20 Nr.: R1394 BUREN Het graafschap Buren en het Burensche weeshuis, door J.A. Heuff Az, Haarlem, Tjeenk Willink 1883, 32 p. Geïllustreerd met houtgravures.

€ 60 Nr.: R1395 BUSSUM Maatschappij tot exploitatie van bouwterreinen “Crailoo”, uitg. van de Maatschappij, Bussum 1902, 36 p., oblong. Uitgegeven i.v.m. de ontwikkeling van de villaparken “De Eng” te Bussum en “’t Loo” te Blaricum.

€ 90

Nr.: R1396 BUSSUM Beknopte gids voor Bussum, aangeboden door de Ver. Bussems Bloei tot bevordering van het vreemdelingenverkeer, [1903], in vieren gevouwen blad. Met wandelkaart in kleur. Jugendstil omslag van L. Groen.

€ 35 Nr.: R1397 CASTRICUM Gids voor Castricum. Uitg. V.V.V. “Castricum Vooruit”, 1925, 56p. € 30 Nr.: R1398 CASTRICUM Geïllustreerde Gids met wandelkaart van het Provinciaal Landgoed te Castricum, Uitg. Badhotel Castricum a. Zee [1932], 16 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 20 Nr.: R1399 CASTRICUM Hotel- en pensiongids voor Castricum-Bakkum, Uitg. V.V.V. “Castricum Vooruit” [ca. 1950], 32 p. € 20 Nr.: R1400 COEVORDEN Bezoekt Coevorden. Uitg. VVV, in vieren gevouwen vouwblad, [ca. 1920?]. € 12 Nr.: R1401 COEVORDEN Coevorden. Uitg. D.Y. Alta, Amsterdam 1924, 52 p. € 45 Nr.: R1402 CULEMBORG Culemborg. Uitgegeven met instemming van het gemeentebestuur en met medewerking van de Alg. Middenstandsvereniging “Culemborg”, Amsterdam, Alta, 1926, 56 p. € 35 Nr.: R1403 DE LUTTE Wandel-, Fiets- en Autokaart van De Lutte, Denekamp en omstreken, Uitg. H.C. Boll te De Lutte, met medewerking van de V.V.V.’s te Denekamp en Oldenzaal, [ca. 1925]. Grote uitvouwbare kaart (litho Deventer Boek- en Steendrukkerij, vroeger fa. J. de Lange), in omslag.

€ 24 Nr.: R1404 DELFT Archaeography of Delft curiosities, by M.G. Wildeman, Delft, J. Vis, 1903, 75 p. Eerste Engelse editie, met opdracht van de auteur aan A.A. Vorsterman van Oyen d.d. 24-8-1903.

€ 45 Nr.: R1405 DELFT Itinéraire archéologique de Delft, par M.G. Wildeman, Delft (Vis), Parijs (Daragon), 1905, 97 p. Eerste Franse editie.

€ 45 Nr.: R1406 DELFT

Itinéraire archéologique de Delft, par M.G. Wildeman, 2e édition, Delft, Vis, 1906, 97 p. € 45 Nr.: R1407 DELFT Gids voor Delft, 2e druk, Delft, J. Waltman Jr, 1907, 156 p. Herzien door A.A. Mojel.

€ 60 Nr.: R1408 DELFT Führer von Delft, Herausgegeben von Verein Hebung des Fremdenverkehrs Delfia zu Delft, Delft [ca. 1915?], 12 p. met plattegrond over twee pagina’s. € 10 Nr.: R1409 DELFT Gids voor Delft. Uitg. Verfraaiings-Vereeniging “Delfia” V.V.V. [ca. 1920?], 24 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 30 Nr.: R1410 DELFT Wandelingen door oud Delft. Tekeningen van Leo Zeldenrust. Inl. mr. G. van Baren, Leiden, Burgersdijk & Niermans 1948, 9 + 36 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 10 Nr.: R1411 DELFT Plattegrond van Delft en omgeving, 1957, 75 x 61 cm. € 10 Nr.: R1412 DEN HELDER Gids voor Helder. Uitg. van het gemeentebestuur met medewerking van de Commissie voor de economische ontwikkeling en de Ver. “Helders Belang”, Helder 1923, 104 p. € 50 Nr.: R1413 DENEKAMP Geïllustreerde gids voor Denekamp en omstreken, 3e druk. Uitg. V.V.V., 1910, 75 p. Mist de losse wandelkaart.

€ 45 Nr.: R1414 DENEKAMP Die in den Degenkamp verwon werd van Sint Nikolaas gezegend. Uitg. V.V.V., 4e druk, 1916, 64 + 20 p. Band en ill. A.J.M. van Dijk Ad.zn. Zonder de wandelkaart.

€ 35 Nr.: R1415 DENEKAMP Denekamp. Het Dinkeldorp aan Holland’s oostkant. Uitg. V.V.V. Denekamp, [ca. 1930], 16 p. Tekst van B. [=J.B. Bernink].

€ 24 Nr.: R1416 DENEKAMP

De zomerverblijfplaats Denekamp. De parel van Twenthe. Hotel en Pensiongids. Uitg. V.V.V., [1939], 30 p. € 30 Nr.: R1417 DENEKAMP Wandelgids van Denekamp, [Uitg. V.V.V., 1946], 56 p. € 24 Nr.: R1418 DEVENTER Wandelingen door Oud-Deventer, door M.E. Houck, Overdruk uit Het Huis Oud en Nieuw, jrg. 1909, p. 272-284, 321-336; jrg. 1910 p. 1-16, 65-80, 129-147, 225-244 en 357-378. Gebonden in zwart linnen.

€ 35 Nr.: R1419 DEVENTER Deventer. Uitg. gemeentebestuur [1922], 72 + 70 p. € 45 Nr.: R1420 DEVENTER Gids voor Deventer en omstreken. Uitg. V.V.V., [ca. 1940?], 36 p. € 20 Nr.: R1421 DEVENTER Deventer. Een verzameling penteekeningen, uitgegeven ter gelegenheid van de bevrijding 10 April 1945. Ingeleid door Mr. B. van ‘t Hoff. Deventer, De Lange, 1945, 38 p. € 20 Nr.: R1422 DEVENTER Deventer. Een wandeling, door G.J. Lugard Jr, Deventer 1972, 74 p. Met “Deventer, een wandeling door heden en verleden”, Uitg. V.V.V. [ca. 1970?], 16 p.

€ 10 Nr.: R1423 DOETINCHEM Hotel- en pensionlijst van Doetinchem, uitg. V.V.V., met kaart, z.pl. [ca. 1920?], 53 x 37 cm. € 10 Nr.: R1424 DOETINCHEM Gids voor Doetinchem en omgeving, aangeboden aan de Vereeniging “Doetinchem’s Belang” door Misset N.V. Doetinchem [1936], 31 p. € 25 Nr.: R1425 DOMBURG Geïllustreerde gids van de badplaats Domburg, uitg. V.V.V. [ca. 1920], 64 p. Met 2 uitvouwbare kaarten.

€ 40 Nr.: R1426 DOMBURG In het licht van Toorop en Mondriaan. Een cultuurhistorische wandeling door Domburg. Door Francisca van Vloten, Domburg 1994, 46 p. € 12

Nr.: R1427 DOORN Vreemdelingenblad voor Doorn. Orgaan van de Ver. tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer “Doorn Vooruit”, [ca. 1914], 16 p. Met “Wijzigingen en Aanvullingen, 1915”, 2 p.

€ 24 Nr.: R1428 DOORWERTH Naamlooze Vennootschap De Modelboerderij “Het Huis ter Aa” Doorwerth, Amsterdam 1909, 37 p. Mooi gedrukt en geïllustreerd boekwerkje met propaganda voor rauwe melk (in tegenstelling tot gepasteuriseerde melk). Geschreven door H.T.

€ 60 Nr.: R1429 DOORWERTH Hôtel-Restaurant “Huis-ter-Aa” (Doorwerth), [Uitg. van het hotel, ca. 1930?], 16 p., oblong. Uitgegeven i.v.m. verbouwing. Inleiding door hotelier H.J. Hegger.

€ 15 Nr.: R1430 DORDRECHT Beknopte gids voor de bezoekers der Groote Kerk te Dordrecht, door J.L. van Dalen, Uitg. Morks & Geuze, Dordrecht 1898, 18 p. Met tekstaanvullingen in handschrift.

€ 29 Nr.: R1431 DORDRECHT Officiële gids van Dordrecht, Dordrecht 1934, 46 p. Met grote uitvouwbare plattegrond en straatnamenlijst. Meer een gids voor bewoners dan voor toeristen.

€ 30 Nr.: R1432 DORDRECHT Dordrecht zooals het is. Uitg. in samenwerking met het gemeentebestuur, Amsterdam, Strengholt, [1937], 62 p. Hierbij een vouwblad in het Duits “Dordrecht”, uitg. V.V.V. [ca.1935?].

€ 18 Nr.: R1433 DORDRECHT Gids voor Dordrecht als centrum van watersport, uitg. V.V.V., Dordrecht 1940, 104 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 24 Nr.: R1434 DORDRECHT Oud en nieuw Dordrecht. Uitg. V.V.V. en Gemeentebestuur Dordrecht, 1941, 40 p. € 14 Nr.: R1435 DORDRECHT Gids voor Dordrecht als centrum van watersport. Uitg. V.V.V., Dordrecht 1952, 184 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 20 Nr.: R1436 DRENTHE Naar Drenthe! Neêrlands Pompeji, Toeristenland en vacantie-oord bij uitstek, Assen 1928, 48 p. € 30

Nr.: R1437 DRENTHE Houdt de schapen op de heide! 10 ansichtkaarten in omslag [ca. 1950]. Met 3 strooifolders: Dwingeloo, Schaapskudde te Ruinen en Vacantiecentrum Ellert & Brammert.

€ 10 Nr.: R1438 DRENTHE Drenthe industrialiseert! Onder redactie van het Drentsch Economisch Technologisch Instituut, Leeuwarden 1953, 82 p, 4°. € 20 Nr.: R1439 EDAM Edam met de visscherswijk Volendam, uitgegeven met medewerking van het gemeentebestuur, Amsterdam, Alta, 1924, 36 p. € 40 Nr.: R1440 EDAM Edam-Monnikendam-Volendam-Marken. Tien houtsneden door André van der Vossen. Gedrukt en uitgegeven te Edam door De Klyne Librye, 1928. Twee titelpagina’s en 10 platen, gedrukt van de originele houtblokken op Japans papier. Los in karton omslag. Gedrukt in een oplage van 300 genummerde ex.

€ 225 Nr.: R1441 EDAM Edam en Volendam, door Th.C.P.M. Kolfschoten, burgemeester van Edam, Edam, Keizer & Van Straten, 1933, 56 p. € 40 Nr.: R1442 EDAM Edams Museum/ Museum Nieuwenkamp [strooifoldertje, 4 p, ca. 1950]. Met brief van G.T. Vermeer, 1951, betr. bezoek aan Edam.

€5 Nr.: R1443 EDE Wandelkaart voor Ede en Omstreken, Uitg. V.V.V. Ede, 43 x 55 cm, gevouwen en op linnen geplakt [ca. 1900?]. Rechtsonder: ‘lithographie van “Het Wapen van Ede” (Th. Menger) Ede’.

€ 60 Nr.: R1444 EDE Gids van Ede en omstreken. Uitg. Ver. tot bevordering van de plaatselijke belangen van Ede en tot bevordering van het Vreemdelingenverkeer [ca. 1900?], 48 p. Druk: “Het Wapen van Ede”.

€ 35 Nr.: R1445 EDE Acht dagen in Ede en omstreken, door Neerlandicus, Dordrecht, C. Morks, [1918], 80 p. Met uitvouwbare kaart. “Uit-en-thuis serie” deel 5.

€ 35 Nr.: R1446 EDE

V.V.V. Ede, z.pl. [1936], 72 p. € 40 Nr.: R1447 EDE Gids V.V.V. Ede, z.pl., z.j. [1941], 32 p. € 10 Nr.: R1448 EELDE Eelde Paterswolde Gids, Uitg. V.V.V. [1928], 52 p. € 90 Nr.: R1449 EELDE Eelde Paterswolde Gids, Uitg. V.V.V. [1932], 56 p. € 45 Nr.: R1450 EINDHOVEN Beknopte gids van Eindhoven en omgeving. Uitgave: Drukkerij “De Wereld” Eindhoven [1935], 118 p. Voorblad en rugje los, iets watervlekkig. Samensteller: J. Rijken. Met uitvouwbare kaart.

€ 40 Nr.: R1451 ELBURG Elburg, de middeleeuwsche stad, [ca. 1941], 28 p. € 18 Nr.: R1452 ELLECOM Souvenir Ellecom, z.pl., E. Dikker-Hupkes [ca. 1910?]. Mapje met tien prentbriefkaarten van Ellecom, Middachten, Rhedensche Veer. € 10 Nr.: R1453 EMMEN Emmen. Uitgegeven met medewerking van het gemeentebestuur van Emmen, [Amsterdam, D.Y. Alta] 1923, 98 p. € 60 Nr.: R1454 EMMEN In en om de gemeente Emmen, Drukkerij W. ten Kate, Emmen, 1932, 144 p. Met losse “Aanvulling zomer 1935”, 6 p.

€ 60 Nr.: R1455 ENKHUIZEN Gids voor Enkhuizen en omstreken, Enkhuizen, A. Egmond, [1903], 80 p. € 60 Nr.: R1456 ENKHUIZEN Gids voor Enkhuizen. Beschrijving van de bezienswaardigheden der stad, 2e druk, bewerkt door D. Brouwer, Enkhuizen, A. Egmond, 1915, 56 p. € 30 Nr.: R1457 ENKHUIZEN

Gids voor Enkhuizen. Gratis aangeboden door de V.V.V., [ca. 1920?], 20 p. Met plattegrond. Hierbij “Catalogus van de voorwerpen in het Waagmuseum en de Chirurgijnskamer te Enkhuizen door J. Westra van Holthe” [1930] en Catalogus voor de “Tentoonsteling Enkhuizen in kaart en beeld” 1935.

€ 20 Nr.: R1458 ENKHUIZEN Gids van Enkhuizen-Medemblik-”De Streek” en omgeving, door U.G. Dorhout. Uitg. met medewerking van de Veilingsvereeniging “De Tuinbouw” te Grootebroek, Amsterdam, Alta, 1925, 92 p. € 35 Nr.: R1459 ENKHUIZEN Gids voor Enkhuizen. Nieuw geïllustreerd. Bewerkt door D. Brouwer. Uitg. V.V.V., 1932, 76 p. € 35 Nr.: R1460 ENKHUIZEN Enkhuizen. Gratis uitgave der V.V.V. [strooifolder, 1940], 8 p. €9 Nr.: R1461 ENKHUIZEN Enkhuizen. Uitg. V.V.V. [strooifolder, 1948], 8 p. €9 Nr.: R1462 ENKHUIZEN De stede Enkhuizen. Propaganda-uitgave ter bevordering van vreemdelingenverkeer, handel, nijverheid, industrie, tuinbouw, cultuur en sport, Amsterdam, Alta [1955], 44 p., groot 4 °. € 15 Nr.: R1463 ENSCHEDE Gids van Enschede en omgeving, Enschede, Blijdenstein, 1890, 100 p. Met losse wandelkaart. Facsimilé reprint 1997. € 12 Nr.: R1464 ENSCHEDE Enschede. Zijn betekenis en ..... zijn industriële vestigingsfactoren. [1950], 32 p. € 12 Nr.: R1465 ENSCHEDE Enschede. De nieuwe stad in het oude land. Uitg. Gemeentelijk voorlichtingsbureau. Tekst K. Jassies, M.J. van Sambeek e.a. [Enschede 1951], 48 p. € 10 Nr.: R1466 EPE Gids voor Epe op de Veluwe. Met prentversiering. Beschrijving van W. Heetjans, Uitg. Hooiberg/Scholten te Epe, 1e druk [1925], 80 p. € 45 Nr.: R1467 EPE Hotel “Gude”Epe (Gld), [uitg. van het hotel, ca. 1930?] 16 p. Met “Wandelkaart van Epe”, 8e druk.

€ 25 Nr.: R1468 EPE Epe op de Veluwe, uitg. V.V.V. Epe’s Bloei, [ca. 1930?], 6 p. € 15 Nr.: R1469 EPEN Gids van Epen (Zuid-Limburg), uitg. V.V.V., 28 p. Beschrijving van 7 wandelingen, met wandelkaart.

€ 15 Nr.: R1470 ERMELO Gids voor Ermelo-Veldwijk, Putten en omstreken, Ermelo, Zendingsdrukkerij [1897], 82 p. € 75 Nr.: R1471 FRANEKER Geïllustreerde gids voor Franeker en omstreken. Uitg. in overleg met ‘Franeker’s Belang’, Groningen, Evers, [1906] 76 p. Fraai omslag o.a. met richtingwijzer “Ever’s Ned. Reisgidsen wijzen U het mooie van eigen land”.

€ 35 Nr.: R1472 FRANEKER Kleine gids van Franeker met plattegrond, uitg. V.V.V., Franeker 1928, 32 p. Met losse uitvouwbare plattegrond.

€ 30 Nr.: R1473 FRANEKER Gids van het planetarium te Franeker door H. Sixma, 8e druk, Franeker [ca. 1930?], 44 p. € 15 Nr.: R1474 FREDERIKSOORD Maatschappij van Weldadigheid Frederiksoord, Beknopte geïllustreerde beschrijving der stichting, z.pl. [ca. 1930], 20 p. Auteur: v.L. Met los kaartje van “De Bult”.

€ 45 Nr.: R1475 FRIESLAND Kaart van Friesland. Bewerkt door A. Fabriek. Met alph. register en reiswijzer voor wielrijders. Leeuwarden, R. van der Velde [1902], 67x59 cm. Samen met “Alphabetisch Register” in omslag. Mooi ex. op linnen.

€ 110 Nr.: R1476 FRIESLAND Naar de Friesche meren! To the lakes of Friesland!, Uitg. V.V.V. Sneek, [ca. 1910?], 32 p. € 30 Nr.: R1477 FRIESLAND Friesland rond per tram. Uitstapjes langs de lijnen der Nederlandsche Tramweg Maatschappij, z.pl. [ca. 1915], 40+16 p., oblong. € 60

Nr.: R1478 FRIESLAND Zuid-Oost Friesland, Noord-West Overijssel, Zuid-West Drenthe. Gids uitgegeven door de Vereenigingen voor Vreemdelingenverkeer te Heerenveen, Gorredijk, Oosterwolde, Oldeberkoop, Noordwolde, Vledder, Frederiksoord en Steenwijk, [1916], 52 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 35 Nr.: R1479 FRIESLAND Een bezoek aan Friesland. Door G. Kamerling. Leeuwarden, C. Jongbloed Az [1916], 4°, 124 p. € 20 Nr.: R1480 FRIESLAND Gids voor den Zuidwesthoek van Friesland, Uitg. V.V.V. [1917], 108 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 35 Nr.: R1481 FRIESLAND De Gids voor den toerist in Friesland, Uitg. Fa. Kooij & Visser, Sneek 1923, 176 p. € 45 Nr.: R1482 FRIESLAND Een bezoek aan Friesland. Door G. Kamerling. 2e geheel herziene uitgave, Leeuwarden, A.C. Westerbaan [1928], 4°, 122 p. € 15 Nr.: R1483 FRIESLAND Gids van een mooi deel van Friesland, Sneek, Kiezebrink, [1933?]. Verschenen t.g.v. de opening van de Afsluitdijk. Betreft Makkum, Bolsward en Sneek.

€ 24 Nr.: R1484 FRIESLAND Gids voor Friesland. Uitg. Prov. Friesche Ver. voor Vreemdelingenverkeer [ca. 1940], 76 p. € 35 Nr.: R1485 FRIESLAND Friesland. Propaganda-uitgave met officiële medewerking en instemming der verschillende gemeenten ....., Leeuwarden, Realta, 1940, 4°, 504 p. € 40 Nr.: R1486 FRIESLAND Zeilend zwerven door Friesland, samengesteld door H.G. van Slooten en K. Sikkema, Assen, Van Gorcum, 1946, 132 p. € 12 Nr.: R1487 FRIESLAND V.V.V. Friesland. Uitg. Prov. Friesche V.V.V., Leeuwarden [ca. 1948], 48 p. € 20 Nr.: R1488 FRIESLAND Zie Noord-Oost Friesland, Uitg. V.V.V. Dokkumer Middenstand, 1949, 92 p.

Met uitvouwbaar kaartje.

€ 10 Nr.: R1489 FRIESLAND Fries-Groningse kanalen. De moderne scheepvaartverbinding tussen het noorden en het westen van Nederland. Samengesteld ter gelegenheid van de openstelling van deze kanalen op 30 mei 1951, door P.G. Bins. Leeuwarden 1951, 96 p., oblong. € 20 Nr.: R1490 FRIESLAND Friesland toen ..... nu ..... straks ..... Propaganda-uitgave met officiële medewerking van vele vooraanstaande autoriteiten ....., Leeuwarden, Alg. Publ. Kantoor D.Y. Alta, 1952, 4°, 412 p.FriesGroningse kanalen. € 25 Nr.: R1491 FRIESLAND Op reis met de N.T.M. Propaganda-uitgave, Leeuwarden, Alta, 1957, 104 p. € 10 Nr.: R1492 FRIESLAND Waterkaart Friese Meren, schaal 1:50.000, Uitg. ANWB [1974], ca. 90x100 cm € 10 Nr.: R1493 GAASTERLAND Geïllustreerde Reisgids voor Gaasterland, door D.J. van der Ven, Dordrecht, C. Morks Czn, [1913] 7+96 p. € 60 Nr.: R1494 GAASTERLAND Gaasterland. Het schone Zuid-West Friesland bezien met “Hollandsche” ogen, door Okke Haverkamp, Naarden 1947, 88 p. Rutgers’ Reisboek Reeks 3.

€ 15 Nr.: R1495 GEERTRUIDENBERG Gids voor Geertruidenberg, uitgegeven met medewerking van het gemeentebestuur, Hilversum, Ned. Uitg. en Reclame Bureau [1932], 36 p. Auteurs: J.H. Busch en N.G.E. Meijers.

€ 40 Nr.: R1496 GELDERLAND Rondrit door Gelderland voor motorwielrijders en automobilisten, ANWB, [1934] 12 p., met enkele bijlagen. €9 Nr.: R1497 GELDERLAND Reisboek voor de provincie Gelderland, uitg. Prov. Geldersche V.V.V., 3e druk [ca. 1942], 372 p. De eerste druk verscheen in 1932, de tweede in 1940.

€ 15 Nr.: R1498 GELDERLAND

De Geldersche IJssel. Samengesteld door het Bureau voor Watertoerisme ANWB, KVNWV, NKB, Amsterdam, ANWB [ca. 1950?]. Gevouwen kaart in omslag. Schaal 1:50.000; van Kampen tot Westervoort.

€ 10 Nr.: R1499 GIETHOORN Gids voor Giethoorn, Steenwijk, Hovens Gréve, [ca. 1926], 32 p. Tekst door A.L.B.

€ 40 Nr.: R1500 GINNEKEN Officiëele Geïllustreerde Gids voor Ginneken en omstreken, 2e druk, Breda, vh Broese, [1904], 84 p. Mist waarschijnlijk een kaart.

€ 35 Nr.: R1501 GINNEKEN Gids voor Ginneken. Uitgegeven onder medewerking van het gemeentebestuur van Ginneken en Bavel, door de V.V.V. “Ginneken Vooruit”, 4e druk, opnieuw bewerkt door W.Th. ten Bosch, secr. en G.D. van den Berg Hzn, oud-secr., Ginneken 1929, 72 p. € 30 Nr.: R1502 GOES Goes en omgeving/and surroundings/und Umgebung/et ses environs, z.pl. [ca. 1920?], 40 p. € 60 Nr.: R1503 GOES Goes, Uitg. gemeentebestuur, 1923, 112 p. Uitgave V.V.V.?

€ 40 Nr.: R1504 GOES Souvenir de Goes, [uitgave van] F. Sandijck, Goes [ca. 1910?], oblong, 12 lichtdrukken naar foto’s. Lichtdrukken van Schalekamp, Buiksloot. Album uit de serie “Collection Bleue” van J.M. Schalekamp.

€ 30 Nr.: R1505 GOOI, ‘t Catalogus. Tentoonstelling van Kunstwerken - Landgoed Crailoo, 17 juli - 22 augustus 1909, Uitg. V.V.V. voor Naarden, Laren, Blaricum en Huizen, Hilversum 1909, 8 p. € 24 Nr.: R1506 GOOI, ‘t Wandelgids in de omstreken van Naarden, Bussum, Laren, Hilversum, Baarn en Soest, Amsterdam, G.L. Funke, 1875, 48 p. € 35 Nr.: R1507 GOOI, ‘t Gids langs de Gooische Stoomtramlijn, door H. Joh. Smid, Hilversum, Heek [1882], 32 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 60 Nr.: R1508 GOOI, ‘t

Wandelkaart door het Gooi-Eemland en omstreken, schaal 1 à 40.000. Lith. Emrik & Binger [ca. 1890?], 42x56 cm Gebroken op de vouwen.

€ 30 Nr.: R1509 GOOI, ‘t Gids voor ‘t Gooi en Baarn, bewerkt door J.W. Draaijer, 2e druk, Utrecht, Broese, [ca. 1897], 74 p. Met een aantal kaarten en plattegronden.

€ 60 Nr.: R1510 GOOI, ‘t Gooische Stoomtram. Dienst van 1 mei 1908, Amsterdam 1908, leporello van 8 p. € 12 Nr.: R1511 GOOI, ‘t Gids voor ‘t Gooi en Baarn, bewerkt door J.W. Draaijer, 4e druk, Utrecht, Broese [ca. 1916], 120 p. Met een aantal kaarten en plattegronden.

€ 60 Nr.: R1512 GOOI, ‘t Gids voor Bussum en Naarden. Uitg. V.V.V. [1923], 62 p. € 60 Nr.: R1513 GOOI, ‘t Wandelingen in het Gooi en omstreken door A.W. Stork [1e uitgave], Uitg. A.N.W.B., 1925, 80 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 20 Nr.: R1514 GOOI, ‘t Wandelingen in het Gooi en omstreken door A.W. Stork, [1e uitgave] Uitg. A.N.W.B., 1925, 80 p. Zonder de kaart.

€ 15 Nr.: R1515 GOOI, ‘t Wandelingen en rijwieltochten in Het Gooi en omstreken, door Mr. A.W. Stork, 3e uitgave, A.N.W.B. 1929, 43 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 20 Nr.: R1516 GOOI, ‘t Gids voor Het Gooi, uitg. Ver. van Vrienden van het Gooi-reservaat, z.pl. [1937], 61 p. Met 3 uitvouwbare kaarten. Auteur: F. Koster.

€ 25 Nr.: R1517 GOOI, ‘t Rijwieltochten door het Gooi en Utrecht, Uitg. A.N.W.B., ‘s-Gravenhage [1941], 76 p. € 10 Nr.: R1518 GOOR Geïllustreerde gids van Goor en omstreken, Uitg. Ver. “Goor Vooruit”, [ca. 1902], 43 p. Om het originele boekje is later een half linnen band gezet.

€ 75 Nr.: R1519 GORINCHEM Souvenir aan Gorinchem, leporello met 12 foto’s van W. Stokhuizen (Th. J. Scholten) Gorinchem [ca. 1880?]. € 150 Nr.: R1520 GORINCHEM Gids voor Gorinchem, Uitg. V.V.V., Gorinchem [1921], 48 p. Met plattegrond.

€ 40 Nr.: R1521 GORINCHEM Gorinchem door H.A. Ravenswaaij Mzn, Uitg. met medew. Gemeentebestuur, Amsterdam, Alta, 1925, 72 p. € 35 Nr.: R1522 GORSSEL Geïllustreerde gids voor de gemeente Gorssel, Uitg. V.V.V. [ca. 1913], 64 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 45 Nr.: R1523 GRAVENHAGE, ‘sSouvenir de La Haye, leporello met 12 foto’s, in linnen omslag [ca. 1880] 11 foto’s Den Haag, 1 van Scheveningen.

€ 195 Nr.: R1524 's-GRAVENHAGE Souvenir de La Haye et Schévengue, Uitg. Librairie Royale de M.M. Couvee, leporello met 12 foto’s in linnen omslag [ca. 1890]. 8 foto’s van Den Haag, 4 van Scheveningen.

€ 195 Nr.: R1525 's-GRAVENHAGE Führer für das Nordseebad Scheveningen, der Stadt Haag und Umgebung, von W. Francken, 2e druk, Würzburg/Wien, L. Woerl [1890], 85 + 52 p. Met 2 uitvouwbare kaarten en div. houtgravures.

€ 75 Nr.: R1526 's-GRAVENHAGE Gids voor ‘s -Gravenhage, Scheveningen en omstreken, ‘s-Gravenhage, Dijkhoffz & De Hoog, 1902, 114 + 56 p. € 45 Nr.: R1527 's-GRAVENHAGE Officieele gids van ‘s-Gravenhage-Scheveningen, Uitg. V.V.V., 1917, 68 p. € 40 Nr.: R1528 's-GRAVENHAGE ‘s-Gravenhage en Scheveningen. 16 reproductien naar de nieuwste opnamen, z.pl., z.j. [ca. 1925?], 16 afbeeldingen, oblong.

€ 20 Nr.: R1529 's-GRAVENHAGE Prospectus betreffende de Park-Flat “Marlot” te ‘s-Gravenhage, ‘s Gravenhage 1930, 24 p. Met uitvouwbare plattegrond van gebouw en omgeving.

€ 30 Nr.: R1530 's-GRAVENHAGE “Wat niet in Baedeker staat”. Het boek van Den Haag. Samengesteld door Hans Martin en Eduard Veterman. Amsterdam, Strengholt, [1931], 204 p. Aardig boek, deel 3 in een reeks waarin ook Rotterdam en Amsterdam verschenen. Gebonden exemplaar. Omslagontwerp Han van Meegeren. Uitgave in samenwerking met de A.N.V.V.

€ 35 Nr.: R1531 's-GRAVENHAGE Wandeltochten in en om ‘s-Gravenhage. Uitgegeven op initiatief van de Alg. Ver. voor Natuurbescherming voor ‘s-Gravenhage en omstreken, ‘s-Gravenhage, Mouton, 1933, 64 p. Met twee losse kaarten, waaronder een fraaie, grote, in kleur gedrukte, van het gebied van ‘s-Gravenzande tot Wassenaar.

€ 40 Nr.: R1532 's-GRAVENHAGE Wijk: Bohemen-Segbroek ‘s-Gravenhage. Terreinen voor woningbouw in het westelijk deel van ‘sGravenhage, Uitg. Dienst Stadsontwikkeling, [ca. 1935], 27 p. Met uitvouwbare gekleurde kaart.

€ 50 Nr.: R1533 's-GRAVENHAGE Rustenburg. Van eenzame buitenplaas tot moderne stadswijk. ‘s-Gravenhage 1938, folio-oblong, 72 p. € 40 Nr.: R1534 's-GRAVENHAGE Tramplattegrond ‘s-Gravenhage, groot vouwblad in vieren (totaal 32x53 cm) met plattegrond [ca. 1940]. €8 Nr.: R1535 's-GRAVENHAGE Wees een dag Gulliver in Madurodam, Uitg. Madurodam [1954], 44 p. Met losse wandelkaart, S.J. Bouma fec. april 1954.

€ 14 Nr.: R1536 's-GRAVENHAGE Het Vredespaleis, Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1913, 9 p tekst + 20 p illustraties. €5 Nr.: R1537 's-GRAVENHAGE ‘s-Gravenhage. Publication of the municipality, Den Haag, Mouton, [ca. 1930?], 107 p. Engelse tekst. Zeer veel foto’s met bijschriften in 4 talen.

€ 25 Nr.: R1538 GROESBEEK

Gids voor Groesbeek en omstreken, Uitg. Ver. “Groesbeeks Belang”, [ca. 1920?], 26 + 29 p. Met 2 gekleurde kaartjes.

€ 45 Nr.: R1539 GROESBEEK Naar Groesbeek. Geïllustreerde gids bij een bezoek aan het dorp en zijne schilderachtige omgeving .... herzien en bijgewerkt door Th. Kuijper, Nijmegen, P.A. Geurts, [ca. 1920 ?], 56 p. Met 2 wandelkaarten.

€ 60 Nr.: R1540 GROESBEEK Naar Groesbeek. Geïllustreerde gids bij een bezoek aan het dorp en zijne schilderachtige omgeving .... door Th. Kuijper †, herzien en bijgewerkt door L.J. Wikman, Nijmegen, P.A. Geurts [ca. 1930?], 74 p. Met uitvouwbare wandelkaart.

€ 40 Nr.: R1541 GRONINGEN Groningen. Uitgegeven van wege de Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingen Verkeer in Groningen en omstreken, Groningen, Noordhoff, [ca. 1900?]. Gelithografeerde plattegrond, in 4-en gevouwen, met Jugendstil omslag. Lith. W.R. Casparie & Zn te Groningen.

€ 35 Nr.: R1542 GRONINGEN Uitgegeven vanwege de Vereeniging tot Bevordering v.h. Vreemdelingen verkeer in Groningen en omstreken, [ca. 1910?]. Gelithografeerde plattegrond, in 3-en gevouwen, met o.a. provinciekaart op omslag. Lith. N. Hindriks en Zn. Groningen.

€ 35 Nr.: R1543 GRONINGEN Groningen. Uitg. met instemming van gemeentebestuur, Kamer van Koophandel en V.V.V., Amsterdam, Alta, [1924], 112 p. € 35 Nr.: R1544 GRONINGEN In en om Groningen. Groningen [ca. 1930?] 136 p. Auteur mr. R. van Roijen, met 3 fraaie gekleurde uitvouwbare kaarten (stad, omstreken, provincie).

€ 30 Nr.: R1545 GRONINGEN Hotel “De Doelen” Groningen (Holland) [ca. 1930]. In 6-en gevouwen folder van hotel en stad.

€ 10 Nr.: R1546 GRONINGEN Ons Nederland. Officieel orgaan der A.N.V.V., Groningen-Nummer, [1931], 36 p., groot 4 °. € 24 Nr.: R1547 GRONINGEN Groningen, uitgave V.V.V. Groningen (op achterzijde: “Mogen wij U door Groningen leiden?”), [1936], 18 p., geïll. Met losse uitvouwbare kaart en buikbandje.

€ 28 Nr.: R1548 GRONINGEN Waterkaart Groningen - N. Friesland, uitg. A.N.W.B., schaal 1:125.000 [1977], ca. 60x100 cm. €8 Nr.: R1549 GRONINGEN Groningen. Ed.: Weenenk & Snel, La Haye [oblong, 14 bruingetinte fotografische afbeeldingen in omslag] [ca. 1910?]. € 30 Nr.: R1550 GROUW V.V.V.-gids van Grouw, [ca. 1940?], 36 p. Met 2 gekleurde kaartjes. Druk: Terpstra & Zn, Grouw.

€ 30 Nr.: R1551 HAAMSTEDE De duinstreek van het eiland Schouwen. Renesse, Haamstede, Burgh. Uitg. van “Renesse vooruit” en V.V.V. Haamstede-Burgh, 1917, 8 p. Met twee kaartjes op omslag.

€ 45 Nr.: R1552 HAAMSTEDE De duinstreek van Haamstede en Burgh, uitg. V.V.V., [ca. 1935?], 28 p., oblong. Met los een grote, uitvouwbare, kaart in kleur en een folder van hotel ‘De Schouwsche Boer’.

€ 45 Nr.: R1553 HAARLEM Gids voor Haarlem en omstreken door J. Craandijk, met platen en wandelkaarten benevens een plattegrond der stad, Haarlem, Tjeenk Willink, [ca. 1890], 72 + 12 p. € 95 Nr.: R1554 HAARLEM Gids voor Haarlem door J. Craandijk. Uitg. L. Peetoom 1986 naar de druk van 1890, 36 p. €5 Nr.: R1555 HAARLEM Gids voor Haarlem en omstreken door J. Craandijk, 5e druk, Haarlem, Tjeenk Willenk, 1906, 100 + 46 p. Met 6 gekleurde kaartjes.

€ 45 Nr.: R1556 HAARLEM Officiëele geïllustreerde gids voor Haarlem en omstreken. Uitg. V.V.V., 6e jaargang 1909, 64 p. Met gekleurde plattegrond en wandelkaart.

€ 30 Nr.: R1557 HAARLEM Officiëele geïllustreerde gids voor Haarlem en omstreken. Uitg. V.V.V., 7e jaargang 1910, 64 p. Zonder de plattegrond en wandelkaart.

€ 15

Nr.: R1558 HAARLEM Gids voor het Frans Hals Museum der gemeente Haarlem, door J.O. Kronig, Haarlem, Bohn, 1911, 104 p. Perkament omslag. Het museum was nog in het stadhuis.

€ 20 Nr.: R1559 HAARLEM Officiëele geïllustreerde gids voor Haarlem en omstreken, uitg. V.V.V., 8e jaargang 1911, 64 p. Met gekleurde plattegrond en wandelkaart.

€ 30 Nr.: R1560 HAARLEM Officiëele geïllustreerde gids voor Haarlem, Bloemendaal, Heemstede en Bennebroek, uitg. V.V.V, 11e jaargang [1914], 75 p. Mist de losse kaarten.

€ 15 Nr.: R1561 HAARLEM Wandelkaart van Haarlem’s omstreken. Schaal 1:25000. Uitg. V.V.V., lith. Vernhout & Van Sluyters, 1914, 53x29 cm. € 10 Nr.: R1562 HAARLEM Geïllustreerde gids voor Haarlem en omgeving, door Jac. C. Meyerink Jr, 16de jaargang. Uitg. V.V.V., 1921, 84 p. Mist de losse kaart(en).

€ 20 Nr.: R1563 HAARLEM Haarlem (wandelingen), Uitg. A.N.W.B. [ca. 1935], 46 p. Met 5 uitvouwbare wandelkaartjes.

€ 15 Nr.: R1564 HAARLEM Koppen’s geïllustreerde gids vanHaarlem, Uitg. N.V. Uitg. My. “Haerlem”, Bloemendaal [1932/33], 208 p. € 30 Nr.: R1565 HAARLEM Een wandeling dwars door Haarlem. Uitg. van de Stichting “Haarlems Bloei”, samengesteld door A. Rauwerda, [1938], 44 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 20 Nr.: R1566 HAARLEM Gids van Haarlem. Guide de, Führer durch, Guide of Haarlem. Uitg. Stichting “Haarlems Bloei”, 1938, 71 p. € 12 Nr.: R1567 HAARLEM

Een marktplein en tien straten. Wandelingen door mooi Haarlem onder leiding van Wim Snitker, [‘sGravenhage], A.N.W.B., [ca. 1950], 68 p. € 20 Nr.: R1568 HAARLEM Album van Haarlem’s omstreken. Uitgave van Henri Coebergh, Haarlem. Lichtdruk van H. Kleinmann & Co, Haarlem [ca. 1900], oblong, 14 lichtdrukken. Heemstede, Bennebroek, Velsen, Bloemendaal, Zandvoort, Vogelenzang. Mooie lichtdrukken naar foto’s.

€ 90 Nr.: R1569 HAARLEMMERMEER De Haarlemmermeer-lijnen. 110 kilometer door 32 polders [door] Jan Feith. Uitg. Holl. Yzeren Spoorweg-maatschappij, 1915, 62 p., oblong. Met 2 uitvouwbare kaarten. Toeristische gids voor de trajecten tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden, Alphen en Nieuwersluis, geopend in de jaren 1912-1915.

€ 60 Nr.: R1570 HARDERWIJK Gids voor Harderwijk door A. Sonke. Uitg. met medewerking v.h. gemeentebestuur en de Ver. “Harderwijk vooruit”, Amsterdam, Alta, 1924, 68 p. € 48 Nr.: R1571 HAREN Haren en omstreken. Uitg. V.V.V., Groningen, H.N. Werkman, [ca. 1924], 60 p. Tekst van H. Bos.

€ 50 Nr.: R1572 HAREN Haren en omstreken. Uitg. V.V.V., Groningen, Spiering & Zoon, [ca. 1930], 74 p. Tekst van H. Bos.

€ 25 Nr.: R1573 HARLINGEN Souvenir Harlingen, Uitg. M. Hamstra, Harlingen [ca. 1910?]. Leporello met 12 foto’s, elk 6x9 cm, met stadsgezichten, in bruin kartonnen omslag. € 40 Nr.: R1574 HARLINGEN Gids voor Harlingen. Uitgegeven met medewerking van het gemeentebestuur, Leeuwarden, Alta, [ca. 1924], 80 p. € 35 Nr.: R1575 HATTEM Wandelgids voor Hattem en omstreken. Uitg. Ver. “Hatto-heim” te Hattem, 2e druk, Zwolle, J.J. Tijl, 1902, 50+18 p. Met losse, uitvouwbare, gelithografeerde wandelkaart.

€ 60 Nr.: R1576 HEELSUM Gids Heelsum-Doorwerth. Uitg. Boekhandel S.B. de Jong, Heelsum, [ca. 1938], 36 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 30 Nr.: R1577 HEEMSKERK Gids voor Heemskerk. Uitg. V.V.V., Heemskerk 1934, 64 p. € 35 Nr.: R1578 HEERDE Korte gids van Heerde door H.H. van Voorst. Uitg. van de Ver. Handel, Ambacht en Nijverheid te Heerde [ca. 1932], 28 p. Omslag van J.L.K[leintjes] 1931.

€ 35 Nr.: R1579 's HEERENBERG Gids voor ’s Heerenberg en omstreken. Uitg. Misset Doetinchem [ca. 1920], 124 p. € 40 Nr.: R1580 HEERENVEEN Gids voor Heerenveen, Oranjewoud, Olterterp, Beetsterzwaag. Heerenveen, A. Binnert Overdiep [ca. 1900?], 74 + 34 p. Met 2 losse uitvouwbare kaarten.

€ 40 Nr.: R1581 HEERENVEEN Wandelkaart van Heerenveen en Oranjewoud, bewerkt door B. Jongstra, Uitg. V.V.V. [ januari 1902], 40x63 cm. Fraaie kaart, verso advertenties.

€ 40 Nr.: R1582 HEERENVEEN Souvenir aan Heerenveen, Oranjewoud en Beetsterzwaag-Olterterp. Uitg. A.L. Land Heerenveen, [ca. 1910?], 12 foto’s, elk 11x17 cm, in leporello-vorm in linnen omslag. € 80 Nr.: R1583 HEERENVEEN Wandelkaart van het Oranjewoud. Uitg. A.L. Land, 34x43 cm, op linnen geplakt en gevouwen [ca. 1920?]. Aardig gedecoreerd omslag in de vorm van een boek. Op de kaart enkele aantekeningen (o.a. “Huis Mr. J. van Giffen” en “HBS”).

€ 24 Nr.: R1584 HEERENVEEN Gids voor Heerenveen en Oranjewoud. Uitg. met medewerking van gemeentebesturen en V.V.V., Amsterdam, Alta, 1925, 72 p. € 35 Nr.: R1585 HEERLEN Heerlen. Uitg. gesteund door het Gemeentebestuur van Heerlen tot bevordering van handel, nijverheid en vreemdelingenverkeer, Amsterdam Alta, 1924, 84 p. € 45 Nr.: R1586 HEILIGERLEE

Gids voor Heiligerlee, 7e uitgave, 1926, 8 p. € 24 Nr.: R1587 HEILOO Onze Lieve Vrouw ter Nood voorheen en thans, door W. Nolet, pr, Alkmaar 1933, 143 p. € 15 Nr.: R1588 HELMOND Helmond, als industriecentrum, als woonstad door Chr.G. Knol. Uitgegeven met medewerking van het gemeentebestuur, Amsterdam Alta, 1924, 72 p. € 60 Nr.: R1589 's-HERTOGENBOSCH Wegwijzer voor de Kathedrale Sint-Janskerk van ‘s-Hertogenbosch, door Dr. C.F.Xav. Smits, pr, Den Bosch, A.C. Verhees, 1908, 39 p. € 20 Nr.: R1590 's-HERTOGENBOSCH ‘s-Hertogenbosch (Nederland). Samengesteld, geïllustreerd en uitgegeven door de Stichting voor Vreemdelingenverkeer. ‘s-Hertogenbosch [1939], 40 p. € 20 Nr.: R1591 's-HERTOGENBOSCH V.V.V. - ‘s-Hertogenbosch - Markt 3, 2 p, 4° [ 1942]. € 10 Nr.: R1592 HEUSDEN Heusden. Uitg. Stichting V.V.V. Heusden en omstreken [ca. 1970?], 24 p., gestencild. € 10 Nr.: R1593 HILLEGERSBERG Welkom in Hillegersberg. Gids ten dienste van de nieuwe inwoners van Hillegersberg, door A.W. Cossee, 2e uitg., 1934, 128 p. Met losse plattegrond.

€ 45 Nr.: R1594 HILVARENBEEK Souvenir aan het Landgoed “De Utrecht”, z.pl., z.j. [ca. 1915], 78 p, oblong. Fotoboekje. Foto’s van Blitz, Utrecht.

€ 35 Nr.: R1595 HILVARENBEEK Het Landgoed ‘De Utrecht’ te Esbeek (Noord-Brabant). Eigendom van de N.V. Levensverzekeringsmaatschappij ‘Utrecht’, gevestigd te Utrecht, z.pl. 1933, 51 p, oblong. Met geschiedenis en beschrijving van het landgoed en met een uitvouwbare kaart.

€ 25 Nr.: R1596 HILVERSUM Hilversum en De Trompenberg als herstellingsoord, uit een medisch-hygiënisch en sociaal oogpunt beschouwd, door J.G.J.J. Mol, Utrecht, Van der Post, 1876, 134 p. € 110

Nr.: R1597 HILVERSUM Naar Hilversum! Uitg. door de V.V.V., Hilversum 1921, 120 p. O.a. met plattegronden van Spanderswoud, Vijverpark, rijwielkaart.

€ 80 Nr.: R1598 HILVERSUM Hilversum. A short introduction to the recent plans of extension. Introduction a la visite aux travaux de developpement des derniers annees. Kurze Einleitung [.....] by W.M. Dudok, municipal architect, Hilversum 1927, 28 p tekst + 20 p foto’s, met uitvouwbare kaart van Hilversum, oblong. Fraai, viertalig, boekje over de moderne gebouwen sedert 1916 van de architecten Dudok, Vorkinck en Wormser, Van Laren en Bunders.

€ 120 Nr.: R1599 HILVERSUM Wandelkaart van Hilversum, schaal 1:10.000. Uitgave der Ver. van Hilversumsche Boekhandelaren, [ca. 1930?], 1 blad. Lith. De Jong & Co te Hilversum. Verso register op straatnamen.

€ 40 Nr.: R1600 HOLTEN Wandel- en rijwielkaart van Holten en omstreken, schaal 1:20.000, door A.J. Goldstein, 2e druk. Uitg. V.V.V., Holten [1927], 54x60 cm. Verso advertenties.

€ 30 Nr.: R1601 HOOG-KEPPEL Hotel-Kasteel “De Ulenpas”, Hoog-Keppel, z.pl. [1960], 8 p, oblong. Brochure n.a.v. de modernisering in 1960.

€9 Nr.: R1602 HOOGEVEEN Hoogeveen, met medewerking van het gemeentebestuur en V.V.V., Groningen, Alta [1923], 54 p. € 60 Nr.: R1603 HOOGEVEEN Gids voor Hoogeveen. Uitg. V.V.V., Hilversum, Ned. Uitg.- en Reclamebureau, [1933], 48 p. € 35 Nr.: R1604 HOORN Geïllustreerde Gids voor Hoorn en omstreken, Hoorn, A.C. Boldingh, [ca. 1900?], 64 p. € 45 Nr.: R1605 HOORN Prent-briefkaarten van Hoorn, uitg. met medew. van de A.N.V.V., Utrecht, J.W. Jansen [1918]. 12 kaarten in een omslag, met plattegrond op de achterzijde.

€ 24 Nr.: R1606 HOORN Gids voor Hoorn door S.H.A. Esser. Uitg. met medew. V.V.V. en K.v.K. West-Friesland [ca. 1924], 80 p.

€ 30 Nr.: R1607 HOORN Gids voor Hoorn door J.C. Kerkmeijer/Guide to Hoorn translated by C. Kerkmeijer-de Regt. Uitg. V.V.V. Hoorn 1930, 80 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 30 Nr.: R1608 HUIZEN Gids voor de gemeente Huizen (Gooi) en omstreken. Uitg. V.V.V. Huizen, [1923] 64 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 35 Nr.: R1609 HUIZEN Gids voor de gemeente Huizen en omgeving. Uitg. Nat. Uitg. en Reclame-bureau, Vlaardingen, 1933, 16 p. € 35 Nr.: R1610 HULST Stad Hulst. Het centrum van Zeeuwsch-Vlaanderen (Oostelijk deel), vouwblad in drieën, 1937. € 10 Nr.: R1611 HULST Bezoekt het oude stadje Hulst (Zeeuwsch-Vlaanderen) en zijne bezienswaardigheden. Uitg. V.V.V., ca. 1938, vouwblad. € 10 Nr.: R1612 HUMMELO Gids van Hummelo en Keppel. Uitg. V.V.V. [ca. 1946], 24 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 24 Nr.: R1613 HUMMELO Wandelen in Hummelo en Keppel door J.G. Vos. Uitg. V.V.V., 1976, 40 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 12 Nr.: R1614 KAMPEN Kampen. Geschiedkundig overzicht en merkwaardigheden, door Mr. J. Nanninga Uitterdijk, Kampen, Van Hulst, 1878, 146 p. Met twee plattegronden: 1636 en 1870.

€ 34 Nr.: R1615 KAMPEN Merkwaardigheden van Kampen. Een gids voor de Congresbezoekers door Mr. J. Nanninga Uitterdijk, Kampen, Van Hulst, 1878, 74 p. Met uitvouwbare plattegrond (geplakt). Bestemd voor de bezoekers van het 16e Ned. Taal- en Letterkundig Congres te Kampen. Gebonden in half linnen.

€ 65 Nr.: R1616 KAMPEN

Kampen’s heden en verleden, door E.D.J. de Jongh Jr, Zwolle, Rivière & Voorhoeve [1904], 88 p. € 60 Nr.: R1617 KAMPEN Kampen. Uitg. V.V.V., Leeuwarden, Alta, 1948, 88 p. € 35 Nr.: R1618 KATWIJK Gids voor Katwijk aan Zee. Uitg. V.V.V., 1931, 68 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 35 Nr.: R1619 KATWIJK Gids 1940 voor Katwijk aan Zee. [Uitg. V.V.V.], Katwijk 1940, 96 p. € 25 Nr.: R1620 KENNEMERLAND Geïllustreerde gids voor Kennemerland (van Haarlem tot Alkmaar), door P. Fransen Jzn, Haarlem, Wiesenhaan [ca. 1910], 80 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 40 Nr.: R1621 KENNEMERLAND Geïllustreerde gids voor Kennemerland (van Haarlem tot Alkmaar), door P. Fransen Jzn, Dordrecht, Morks, [ca. 1910], 80 p. Met uitvouwbare plattegrond. Ander omslag en andere imprint, maar inhoudelijk identiek aan de uitgave van Wiesenhaan.

€ 40 Nr.: R1622 KENNEMERLAND Zuid Kennemerland, Uitg. Gewestelijke bond voor vreemdelingenverkeer voor Zuid-Kennemerland [ca. 1950?], vouwfolder van 24 p. €5 Nr.: R1623 KLEEF In het land van Kleef, door S. Kalff. Haarlem, Tjeenk Willink & Zn, [1899], 75 p. € 28 Nr.: R1624 KUSTPLAATSEN Plages en Hollande. [Plattegrond van Hoek van Holland tot Petten, in 6-en gevouwen met advertenties verso. Ca. 1920?] Omslag van “Jack Pencil”: meisje in klederdracht voor de Nederlandse vlag.

€ 15 Nr.: R1625 KUSTPLAATSEN Noordzeekust Nederland. Uitg. Commissie voor de Noordzee-badplaatsen, Den Haag [ca. 1930?]. Met losse hotel- en pensionlijst.

€ 15 Nr.: R1626 KUSTPLAATSEN

In welke badplaats zal ik mijne vacantie doorbrengen? Samengesteld door J.W. Kockx, 7e jrg., 1935, 120 p. € 15 Nr.: R1627 LAREN Laren in het Gooi. De schoonheid van het oude dorp en hetgeen gedaan werd om deze te behouden en te hernieuwen, door Henri Polak. Uitg. Gemeentebestuur ter herdenking v.h. 12½ jarig bestaan der eerste “welstandsbepaling” in ons land [1925], 60 p. € 35 Nr.: R1628 LAREN Plattegrond van Laren en Blaricum. Hilversum, Rozenbeek & Venemans, 1939. € 15 Nr.: R1629 LEEK C. Reijntjes, Uit Vredewold. Aardrijkskundige en geschiedkundige beschrijving van het landschap ‘Vredewold’, Leek 1910, 43 p. € 18 Nr.: R1630 LEEK Geïllustreerde gids met wandelkaart van Leek en omstreken, 2e druk. Uitg. V.V.V., 1919, 32 p. Met een serie krantenknipsels “Brieven uit Vredewold” (1928).

€ 60 Nr.: R1631 LEERDAM Leerdam. Uitgegeven met instemming van het gemeente-bestuur, onder redactie van W. van Leer en J.A. van Leer te Leerdam, Amsterdam, Alta, 1926, 40 p. € 35 Nr.: R1632 LEEUWARDEN Nieuwe gids voor Leeuwarden en omstreken. Uitg. V.V.V., Leeuwarden, Eekhoff, 1900, 114 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 45 Nr.: R1633 LEEUWARDEN Nieuwe gids voor Leeuwarden en omstreken. Uitg. V.V.V., 3e druk, Leeuwarden, Eekhoff, 1915, 124 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 40 Nr.: R1634 LEEUWARDEN Gids van Leeuwarden. Uitgegeven met voorkennis van het gemeentebestuur. Met medewerking van K.v.K., V.V.V. en den Frieschen IJsbond, [1922/23], 106 p. € 35 Nr.: R1635 LEIDEN Cabinet-Photographieën van Leiden, door H. Jonker. Leiden [ca. 1880], twaalf stadsgezichten, kabinetformaat, als leporello in een omslag. Onder iedere foto “H. Jonker, Apothekersdijk 7, Leiden”. Fraaie opnamen.

€ 250 Nr.: R1636

LEIDEN Gids voor Leiden en omstreken, 2e druk, Leiden, Wierda, [1897], 87 p. De eerste druk was verschenen in 1890. Met 4 uitvouwbare kaarten in kleur.

€ 60 Nr.: R1637 LEIDEN Leiden’s omgeving in vroeger dagen, Voordracht ‘t Nut, 1900, door Ch.M. Dozy, Leiden, Sijthoff, [ca. 1901], 54 p. € 35 Nr.: R1638 LEIDEN Leiden en omstreken. Gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad en hare omgeving. Uitg. V.V.V., Leiden, Van Nifterik, [ca. 1910?], 80 p. Tekst in Nederlands, Frans, Duits en Engels.

€ 35 Nr.: R1639 LEIDEN Leiden. Gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad. Uitg. V.V.V. [ca. 1925], 24 p. Met twee uitvouwbare kaarten.

€ 25 Nr.: R1640 LEIDEN Gids van Leiden, samengesteld door Adolf J. Jakob Sr, Leiden, Ginsberg, [ca. 1930], 24 p. € 20 Nr.: R1641 LEIDEN Gids van Leiden en omstreken. Plattegrond. Stratenlijst. Kaartjes der omgeving enz. Utrecht, P. Wilschut [ca. 1930], 16 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 18 Nr.: R1642 LEIDEN Wandelingen door Oud Leiden. Teekeningen van Leo Zeldenrust, Leiden, Burgersdijk en Niermans 1946, 9+31 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 12 Nr.: R1643 LEIDEN A walk through Leiden. Uitg. V.V.V. [ca. 1950?], 32 p. € 14 Nr.: R1644 LEIDERDORP Gids voor Leiderdorp. Vlaardingen, Nationaal Uitgevers- en Reclame-bureau, 1934, 36 p. € 35 Nr.: R1645 LOCHEM Lochem en omstreken. Uitg. van Het Verfraaiings-Gezelschap te Lochem, [1886], 16 p + grote uitvouwbare kaart door A.S(taring) d.d. Aug. ‘86, litho van Braakensiek, Amsterdam. Gecartonneerd. Mooi ex.

€ 95 Nr.: R1646

LOCHEM Lochem en omstreken. [Grote uitvouwbare kaart] door A.S[taring], 3e druk, Mei 1899, litho van Braakensiek, Amsterdam. € 40 Nr.: R1647 LOCHEM Gids voor Lochem en omstreken. Uitg. Verfraaiings-Gezelschap te Lochem, 5e druk, 1902, 138 p. Met los: “Panorama van de Belvedere op den Lochemschen Berg” (11x114 cm in kleur) en kaart van De Wildenborch in kleur.

€ 140 Nr.: R1648 LOCHEM Gids voor Lochem en omstreken. Uitg. Verfraaiings-Gezelschap te Lochem, 6e druk, 1908, 154 p. Zonder de losse bijlagen. Gebonden in half linnen.

€ 60 Nr.: R1649 LOCHEM Kleine gids voor Lochem en omstreken. Uitg. V.G., Lochem, Scheen, 1911, 60 p. € 35 Nr.: R1650 LOCHEM Gids voor de bezoekers van Lochem en omstreken. Uitg. V.V.V. Lochem Vooruit [1948], 52 p. € 18 Nr.: R1651 LOCHEM Plattegrond van Lochem. Uitg. V.V.V. Lochem Vooruit, mei 1948, 1 blad. Hierbij: strooifolder V.V.V. Lochem - Barchem (1971).

€8 Nr.: R1652 LOCHEM Lochem tussen wal en schip. ‘n Stadswandeling. tekst: André van den Bosch, Lochem 1981, 61 p. €5 Nr.: R1653 LOENEN (Gld) Officiëele gids voor Loenen op de Veluwe, 3e druk, uitg. Ver. “Loenens Belang”, [1932], 56 p. De eerste druk verscheen in 1929.

€ 45 Nr.: R1654 LOENEN (Gld) Officiëele gids voor Loenen op de Veluwe, 4e druk, uitg. Ver. “Loenens Belang”, [1935], 60 p. € 40 Nr.: R1655 LOOSDUINEN Gids voor Loosduinen en omstreken. Uitg. V.V.V. 1913, 48 p. € 35 Nr.: R1656 LUNTEREN Gids voor Lunteren en omstreken. Uitg. van de Ver. voor Plaatselijke Belangen en Vreemdelingenverkeer, Lunteren, [1925], 76 p. € 48

Nr.: R1657 LUNTEREN Gids 1940 voor Lunteren op de Veluwe, Lunteren 1940, 32 p. € 20 Nr.: R1658 MAARN V.V.V. Maarn en Maarsbergen. Uitg. V.V.V. [ca. 1935], 32 p. € 35 Nr.: R1659 MAARN Huis te Maarn, Maarn-Holland, [ca. 1950?], 8 p. + 2 losse bijlagen. Folder van Hotel-Restaurant “Huis te Maarn”.

€9 Nr.: R1660 MAASSLUIS Maassluis. Uitgegeven met instemming van het gemeentebestuur, onder redactie van (....) C.P.I. Dommisse, Amsterdam, Alta, 1924, 68 p. € 40 Nr.: R1661 MAASTRICHT Geïllustreerde gids van Maastricht en omstreken. Uitg. Ver. tot Bev. van het Vreemdelingenverkeer “Maastricht-attractions”, 5e oplage, Maastricht, Cl. Goffin, 1912, 56 p. Met twee uitvouwbare kaartjes.

€ 35 Nr.: R1662 MAASTRICHT Maastricht door D. Sassen. Uitg. met medewerking van V.V.V. en K.v.K., Amsterdam, Alta, [1925], 132 p. € 45 Nr.: R1663 MAASTRICHT The old town of Maastricht and the caves of mount St. Pieter by D.C. van Schaik, Souvenir edition in honour of our American liberators, Heer, Van Schaik, 1945, 48 p. € 35 Nr.: R1664 MAASTRICHT Plattegrond van Maastricht met aangegeven wandeling langs alle bezienswaardigheden. Uitg. Fern. Smeets te Heerlen [ca. 1950?]. € 10 Nr.: R1665 MAASTRICHT Kaart van Maastricht. Uitg. V.V.V., [ca. 1950?]. € 10 Nr.: R1666 MARKELO In het hartje van het Overijsselsche binnenland (Markelo), door Neerlandicus, Dordrecht, Morks, [ca. 1920?], 40 p. Deeltje 2 in de reeks “Uit-en-thuis”, verschenen als bijlage in Morks Magazijn.

€ 30 Nr.: R1667 MARKEN

Marken in zijn waarde en zijn ellende beschouwd door Eberhard, Leiden, Kooyker, 1877, 80 p. Aardig gelithografeerd omslag.

€ 40 Nr.: R1668 MARKEN Waar wij zijn en wat wij zagen. Marken, Volendam, enz. Zaltbommel, Van der Garde, [ca. 1910?], 55 p. Deeltje in de reeks “Prentbrief boekjes”. Betreft Marken, Volendam, Edam en Broek in Waterland. Tekst door Jan Feith.

€ 30 Nr.: R1669 MARKEN Het eiland Marken in woord en beeld, door C. Snijders, Monnikendam 1927, 32 p. € 20 Nr.: R1670 MARKEN The truth about Marken, zoals het echt is, by Okke Haverkamp, Naarden, Rutgers, 1947, 102 p. Tweetalig gidsje. Rutgers’ Reisboek Reeks nr 5.

€ 15 Nr.: R1671 MEDEMBLIK Wandelingen door Medemblik, door A.J.F. Koelen. Uitg. Ver. “Medenblick” [ca. 1972], 35 + 11 p. Met uitvouwbare plattegrond

€ 15 Nr.: R1672 MEPPEL Gids ten behoeve van het vreemdelingenverkeer Meppel en omgeving. Uitg. Commissie van ‘Meppel Vooruit’, [1913], 20 p. Van de omstreken worden behandeld: Giethoorn, Frederiksoord, Havelte, Staphorst, De Wijk en Ruinerwold.

€ 45 Nr.: R1673 MEPPEL Gids van Meppel. Vlaardingen, Nat. Uitg. en Reclamebureau, 1932, 80 p. € 45 Nr.: R1674 MEPPEL Gids voor Meppel, Z.W. Drenthe en N.W. Overijssel, 1960-1961, Meppel, Boom, [1960], 24 p. Met uitvouwbare kaart.

€ 10 Nr.: R1675 MIDDELBURG Gids voor Middelburg en omstreken door F. Nagtglas, 3e druk, Middelburg, Altorffer, 1884, 70 p. Met plattegrond in tweekleurendruk.

€ 60 Nr.: R1676 MIDDELBURG Nieuw album van Middelburg. Middelburg, F.B. den Boer, 12 foto’s in omslag [ca. 1920?]. € 35 Nr.: R1677 MIDDELBURG Middelburg. Uitg. gesteund door het gemeentebestuur, Amsterdam, Alta, 1925, 64+20 p.

€ 35 Nr.: R1678 MIDDELBURG Middelburg, le joyau de la Hollande. Uitg. V.V.V., [1927], 28 p. € 20 Nr.: R1679 MIJDRECHT Mijdrecht, parel van de Ronde Venen, [uitg. gemeente Mijdrecht], [1966], 32 p. + 2 losse katerns en een uitvouwbare plattegrond. € 20 Nr.: R1680 MONNIKENDAM Monnikendam en Edam, J.H.W. Leliman, bouwk. ingenieur, uitgegeven vanwege de afd. Amsterdam van de Mij. tot Bev. der Bouwk. bij gelegenheid van hare excursie 19 mei 1904, Amsterdam, Van Rossen, 1904, 24 p. Gedrukt op Oud Hollands papier.

€ 20 Nr.: R1681 MONNIKENDAM Holland Monnickendam. Strooifolder, 6 p. als leporello. Uitg. V.V.V. [ca. 1950?]. €5 Nr.: R1682 MONTFOORT Gids voor Montfoort. Vlaardingen, Nat. Uitgevers- en Reclamebureau, 1933, 40 p. € 35 Nr.: R1683 MUIDERBERG De echo op de hofstede “Rustrijk” te Muiderberg; beschreven en verklaard door W.M. Logeman, Amsterdam, J.C. Schröder, 1882, 33 p. € 60 Nr.: R1684 NIEUW-HELVOET Gids voor de badplaats Nieuw-Helvoet aan Zee. Uitg. V.V.V. Nieuw-Helvoet, 1950, 28 p. € 35 Nr.: R1685 NIJKERK Nijkerk. Beschreven door C.C. Callenbach, Amsterdam, Alta, 1926, 40 p. € 35 Nr.: R1686 NIJMEGEN De stad Nijmegen en hare omstreken, geschiedkundig en plaatselijk beschreven. Opnieuw herzien en vermeerderd door J.H. Klappet, Nijmegen, J. Cranendoncq, [ca. 1870?], 92 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 80 Nr.: R1687 NIJMEGEN Stuiversgids voor Nijmegen, bevattende alle noodige inlichtingen bij een bezoek aan de stad en hare omstreken, een volledige lijst van bezienswaardigheden, aanwijzing voor wandelingen en rijtoeren, enz., enz. Nijmegen, Thieme, [1889], 18 p. Geïllustreerd met houtgravures van A.C. Verhees.

€ 35

Nr.: R1688 NIJMEGEN Album van Nijmegen en Omstreken. Haarlem, Kleinmann, [1901], 12 lichtdrukken in omslag, 4° oblong. € 225 Nr.: R1689 NIJMEGEN Beknopte gids voor Nijmegen en omstreken, 4e druk. Uitg. van “Nijmegen Vooruit”, [ca. 1906], 72 p. € 35 Nr.: R1690 NIJMEGEN Naar Nijmegen. Gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad en hare omgeving. Nijmegen, P.A. Geurts, [ca. 1910?], 72 p. Met uitvouwbare plattegrond en wandelkaart.

€ 35 Nr.: R1691 NIJMEGEN Naar Nijmegen. Geïllustreerde gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad en hare omstreken. Nijmegen, P.A. Geurts, [ca. 1913], 76 p. Met uitvouwbare plattegrond en 2 wandelkaarten.

€ 35 Nr.: R1692 NIJMEGEN Beknopte gids voor Nijmegen en omstreken, 6e druk. Uitg. van “Nijmegen Vooruit”, [1913], 72 p. Met uitvouwbare plattegrond en wandelkaart.

€ 60 Nr.: R1693 NIJMEGEN Het Valkhof te Nijmegen. Beknopte beschrijving voor vreemdelingen bij een bezoek aan dit historisch wandelpark, door Dr. J.H.A. Scheers, herzien en bijgewerkt door Th. Kuyper, Nijmegen, P.A. Geurts, [ca. 1915], 28 p. € 18 Nr.: R1694 NIJMEGEN Wandelingen, fietstochtjes en rijtoeren in en om Nijmegen, Hees, Neerbosch, Hatert, Berg-en-Dal, Beek, Ubbergen, z.pl., z.j. [ca. 1920?], 60 p., oblong. € 18 Nr.: R1695 NIJMEGEN Naar Nijmegen. Geïllustreerde gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad en hare omstreken. Herzien en bijgewerkt door Th. Kuijper. Nijmegen, P.A. Geurts [ca. 1925?], 96+8 p. Met uitvouwbare plattegrond en 3 wandelkaarten.

€ 35 Nr.: R1696 NIJMEGEN Naar Nijmegen. Geïllustreerde gids voor vreemdelingen bij een bezoek aan de stad en hare omstreken, door Th. Kuijper †, herzien en bijgewerkt door L.J. Wikman, Nijmegen, P.A. Geurts [ca. 1930?], 124 p. Met uitvouwbare plattegrond en 3 wandelkaarten.

€ 30 Nr.: R1697

NIJMEGEN Beknopte gids van Nijmegen. Door Th. Kuijper †. Herzien en bijgewerkt door L.J. Wikman, Nijmegen, P.A. Geurts [ca. 1930?], 48 p. Met uitvouwbare plattegrond en 1 wandelkaart.

€ 25 Nr.: R1698 NIJMEGEN Nijmegen. Hotel- en pensiongids 1940, 36 p. € 10 Nr.: R1699 NIJMEGEN Geïllustreerde gids voor Nijmegen en omstreken. Uitg. V.V.V. Nijmegen Vooruit, [1952], 68 p. € 15 Nr.: R1700 NOORD-BRABANT Zóó is Noord-Brabant. Bijdragen tot de kennis van deze provincie, haar economische beteekenis, haar uiterlijk, haar geschiedenis, samengesteld o.l.v. Vincent Cleerdin, Amsterdam/Tilburg [1939], 403 p. groot 4° € 45 Nr.: R1701 NOORD-HOLLAND Uitstapjes per Alkmaar packet, z.pl. [ca. 1935?], 29 p. Besproken plaatsen: Noordzeekanaal, Velsen, Ymuiden, Zaanstreek, Alkmaar, Heilo, Bergen, Egmond en Schoorl.

€ 24 Nr.: R1702 NOORDOOSTPOLDER Excursiegids 1948 van de Noordoostpolder. Uitg. Directie van de Wieringermeer, Zwolle 1948, 80 p. € 35 Nr.: R1703 NOORDWIJK Noordwijk aan Zee (Holland). Huis ter Duin, [Uitg. Huis ter Duin, ca. 1915], 38 p. Oblong fotoboekje, met Duitse tekst en losse bijlage over Huis ter Duin o.l.v. Tappenbeck.

€ 30 Nr.: R1704 NOORDWIJK Badseizoen 1916. Lijst van hotels, pensions, gemeubileerde kamers, te huur staande vila’s en huizen in de badplaats Noordwijk. Uitg. V.V.V., 1916, 36 p. € 24 Nr.: R1705 NOORDWIJK De badplaats Noordwijk en omstreken. Geïllustreerde gids met plattegrond van Noordwijk en een kaart van een gedeelte van Zuid-Holland, zoomede een kaart van de wegen in ‘t Staatsboschbedrijf. 7e druk, Noordwijk, A. Dorsman, [ca. 1923], 88 p. € 45 Nr.: R1706 NOORDWIJK Badplaats Noordwijk. Lijst van hotels, pensions, gemeubileerde kamers en te huur zijnde villa’s en huizen/Seebad Noordwijk ....., Noordwijk 1927, 68 p. Met supplement 1927, 1 p.

€ 28

Nr.: R1707 NOORDWIJK Noordwijk. 50-jarig bestaan der badplaats 1935. Hotels, pensions, villa’s, huizen. Uitg. Alg. Reclamecommissie voor de badplaats Noordwijk, 1935, 40 p. € 24 Nr.: R1708 NORG Gids van Norg en omstreken, met wandelkaart. Uitg. V.V.V., [ca. 1950?], 8 p. Met uitvouwbare kaart. Hierbij: prentbriefkaart hotel Karsten.

€ 24 Nr.: R1709 NUNSPEET Wandelkaart voor Nunspeet en omstreken. Uitg. “De Veluwe”, [ca. 1910], 38x38 cm. Hierbij: Rijwielkaart van de Veluwe met Nunspeet als uitgangspunt. Uitg. “De Veluwe”, [ca. 1910], 23x23 cm.

€ 15 Nr.: R1710 NUNSPEET Wandelkaart van Nunspeet, Hulshorst en omstreken. Uitg. Ned. Centraal Spoorweg Maatschappij [ca. 1910?], 33x50 cm Verso toeristische informatie.

€ 15 Nr.: R1711 NUNSPEET Gids van Nunspeet. Uitg. “De Veluwe”, 1911, 39 p. € 35 Nr.: R1712 NUNSPEET [Circulaire Hotel Ittmann, 1924, met grote plattegrond], 2 p. € 20 Nr.: R1713 NUNSPEET Hotel Ittmann Nunspeet, [Uitg. van het hotel, ca. 1925], 12 p, oblong. Met bijlagen en brief d.d. 1929.

€ 24 Nr.: R1714 NUNSPEET Bezoekt en vestigt U te Nunspeet. Kleine gids. Gratis uitgave V.V.V. Nunspeet [ca. 1937], 48 p. € 20 Nr.: R1715 NUNSPEET Zó is Nunspeet. Uitgebreide gids voor Nunspeet en omgeving. Uitg. H. van der Duim, Hulshorst, 1948, 83 p. € 30 Nr.: R1716 NUNSPEET Complete gids van Nunspeet, Hulshorst, Vierhouten. Uitg. V.V.V. Nunspeet, [1949], 40 p. € 20 Nr.: R1717 OEGSTGEEST Gids voor Oegstgeest. Uitg. Ver. “Gemeentebelang Oegstgeest”, [1930], 72 p. Met uitvouwbare plattegrond.

€ 85 Nr.: R1718 OISTERWIJK Geïllustreerde gids voor Oisterwijk en omgeving. Tilburg, Smits, [1920], 64 p. Met losse uitvouwbare kaart.

€ 45 Nr.: R1719 OISTERWIJK Geïllustreerde gids “Mooi Oisterwijk” door A.J. Zoetmulder. Oisterwijk, Centrale Uitgeverij “Oisterwijk”, 1922, 58 p. Met uitvouwbare wandelkaart.

€ 45 Nr.: R1720 OISTERWIJK Schoon Oisterwijk, door John Bergmans. Officiële geïllustreerde gids met medewerking van de V.V.V., Oisterwijk, Centrale Uitgeverij “Oisterwijk”, [1926], 144 p. Mist de losse wandelkaart.

€ 45 Nr.: R1721 OISTERWIJK Wandelkaart voor Oisterwijk en omstreken. Tilburg, Jean Smits & Zonen, [ca. 1930?], 28x38 cm. € 10 Nr.: R1722 OISTERWIJK Schoon Oisterwijk, door John Bergmans, geïllustreerde gids voor Oisterwijk en omgeving, 3e druk, Oisterwijk, Uitgeverij “Oisterwijk”, [1933], 140 p. Mist de losse