Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2011, 12(2) 1-12
Otizmli Bireylerin Eğitiminde Video ile Model Olma Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Bir Alanyazın Derlemesi ve Meta-Analiz Örneği Necdet Karasu ∗ Gazi Üniversitesi Öz Otizmli bireylerin eğitimlerinde teknolojinin de gelişmesi ile beraber video ile model kullanımı konusunda ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu yöntemin etkililiğinin test edildiği tek denekli araştırma modellerine dayanan araştırmaların, niteliksel ve niteliksel özetlemeleri alanyazınını takip etmekte olan uygulamacı ve araştırmacılar için yardımcı olacaktır. Bu çalışmada otizmli bireylerle gerçekleştirilmiş, 2005 sonrası yayınlanmış, 24 adet tek denekli araştırma modeli kullanmış makale incelenmiştir. Ayrıca örtüşmeyen verilerin yüzdesi yöntemi ile etki büyüklüğü hesaplamaları da yapılarak, niceliksel sonuçlar da elde edilmiştir. Toplamda 59 katılımcının yer aldığı bu çalışmalarda iletişim, günlük yaşam becerileri, özbakım becerileri ve mesleki eğitim becerilerinin geliştirilmesi konularına odaklandıkları belirlenmiştir. Bu çalışmalar sonucunda otizmli bireylerin hedeflenen davranışlar üzerinde gelişme gösterdiklerine dair veriler elde edilmekle birlikte bazı sorular da ortaya çıkmıştır. Anahtar Sözcükler: Meta-analiz, videoyla model olma, gözden geçirme Abstract Use of video modeling in education of autism is in increase in regard to the developments in technology. The quantitative and qualitative summaries of studies which based on single subject research methodology focused on the effectiveness of this method is important to the researchers and the teachers. This study reviewed 24 single subject design studies focused on students with autism and published after 2005. Also, effect-size calculations were completed by using percentage of nonoverlapping data method. Those selected studies included 59 participants and focused on communication skills, daily living skills, self-care skills and work skills. Even though the results have indicate to improvement on the selected behaviors, some questions have been also raised. Key words: Meta-analysis, video modeling, review Otizm spektrum bozukluğu (OSB) etkilediği bireyde sosyal, iletişimsel ve davranışsal sorunlara yol açan karmaşık bir nörolojik sorun olarak ortaya çıkmaktadır (Amerikan Psikiyatristler Birliği, 2000). OSB’den ∗
Yrd. Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Ankara, E-posta: necdetkarasu@gazi.edu.tr
ÖZEL EĞİTİM DERGİSİ