Araflt›rmalar/Researches L. Befliro¤lu, Ö. A. Özer, A. C. Bal, M. Sa¤lam
Kronik Serebral ‹skemi Sonras› Obsesif-Kompulsif Belirtiler Gösteren Bir Olgu Lütfullah Befliro¤lu1, Ömer Akil Özer1, Ahmet Cemal Bal2, Mürsel Sa¤lam2
ÖZET:
ABSTRACT:
Kronik serebral iskemi sonras› obsesif-kompulsif belirtiler gösteren bir olgu
A case with late-onset obsessions and compulsions following chronic cerebral ischemia
Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) genellikle hayat›n ikinci veya üçüncü on y›l›nda bafllayan bir hastal›kt›r. Yetmifl yafl›n üzerinde bafllayan olgular literatürde s›n›rl› say›da bildirilmifl olup, bu olgular›n neredeyse tamam›ndan serobrovasküler hastal›klar sorumlu tutulmufltur. ‹diyopatik OKB’un tedavisinde en çok kabul gören görüfl biliflsel davran›flç› tedavi (BDT) ve serotonin geri al›m inhibitörlerinin (SG‹) birlikte kullan›lmas›d›r. Fakat baflka bir t›bbi hastal›¤a ba¤l› obsesif-kompulsif belirtiler gösteren olgularda bu yöntemlerin etkinli¤i yeterince tan›mlanmam›flt›r. Bu olguda SG‹ ve davran›flç› tedavi ile baflar›l› bir flekilde tedavi edilen, kronik serebral iskemi sonras› obsesif-kompulsif belirtiler gösteren bir olgu tart›fl›lmaktad›r.
Obsessive-compulsive disorder (OCD) is an illness that usually manifests itself in the second or third decade of the life. Onset of OCD after age 70 has been rarely reported in the literature. Late-onset OCD is generally associated with an underlying cerebrovascular disease. The current consensus regarding choice of treatment(s) for idiopathic OCD includes cognitive behavioral therapy and serotonin reuptake inhibitors. However, the effectiveness of cognitive behavioral therapy or medications in cases with obsessive-compulsive symptoms due to general medical conditions has remained unclear. In this paper, an elderly patient who had late-onset obsessions and compulsions following chronic cerebral ischemia is presented with special emphasize made on specific issues about late-onset OCD cases and the application of standard therapeutic methods to these patients.
Anahtar sözcükler: obsesif kompulsif bozukluk, geç bafllang›ç, serebrovasküler hastal›k, davran›flç› tedavi, serotonin geri al›m inhibitörleri
Key words: obsessive-compulsive disorder, late-onset, cerebrovascular disease, behavioral therapy, serotonin reuptake inhibitors
Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2004;14:21-25 Bull Clin Psychopharmacol 2004;14:21-25
G‹R‹fi
O 1
Yard. Doç. Dr., 2Arfl. Görv. Yüzüncü Y›l Üniversitesi, T›p Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dal›, Van - Turkey
Yaz›flma Adresi / Address reprint requests to: Yard. Doç. Dr. Lütfullah Befliro¤lu, Yüzüncü Y›l Universitesi, T›p Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dal›, 65200, Van - Turkey Telefon / Phone: +90-432-216-4711 Faks / Fax: +90-432-216-7519 Elektronik posta adresi / E-mail address: lbesiroglu@yyu.edu.tr Kabul tarihi / Date of acceptance: 30 Ocak 2004 / January 30, 2004
bsesif-kompulsif bozukluk (OKB), yafll› populasyonda genç populasyona oranla daha nadir görülen bir hastal›kt›r. Altm›fl befl yafl›n üzerinde OKB’un 6 ayl›k yayg›nl›¤›, iki ayr› çal›flmada %1.1 (1) ve %1.5 (2) olarak bulunmufltur. Bununla birlikte bu olgular›n büyük ço¤unlu¤unda, OKB’un eriflkinlik döneminde bafllad›¤› saptanm›flt›r (3). Her iki cinsiyet için 19-25 yafllar› aras›, hastal›¤›n bafllamas›nda zirve dönemidir ve hastalar›n yaln›zca %15’inde 35 yafl›ndan sonra bafllang›ç olmaktad›r (4). Weiss ve ark. 1000 OKB olgusunun yaln›zca beflinde 50 yafl›n üstünde bafllang›ç bildirmifltir (5). Geç yaflta bafllayan OKB hakk›ndaki bilgilerimiz büyük oranda olgu sunumlar›na dayanmaktad›r.
Özellikte yetmifl yafl›n üzerinde bafllayan olgular literatürde nadir olarak bildirilmektedir (6,7). Bu olgu sunumlar›n›n hemen hemen tamam›nda serebrovasküler hastal›klar ve OKB aras›ndaki iliflkiye vurgu yap›lmaktad›r. Özellikle frontal lob ve bazal ganglionlarda oluflan patolojiler obsesif-kompulsif belirtilerden sorumlu tutulmaktad›r. Günümüzde idiyopatik OKB’un tedavisinde biliflsel davran›flç› tedavi (BDT) ve serotonin geri al›m inhibitörlerinin (SG‹) birlikte kullan›m›, neredeyse standart bir yaklafl›m olmufltur. Bununla birlikte bu uygulamalar›n, genel bir t›bbi duruma ikincil geliflen OKB olgular›ndaki etkinli¤i hakk›nda yeterli bilgi birikimi mevcut de¤ildir. Bu olgu sunumunda, kronik serebral iskemi sonras› obsesif-kompulsif belirtiler geliflen bir olgu ve tedavisi tart›fl›lm›flt›r.
Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 14, Say›: 1, 2004 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 14, N.: 1, 2004 - www.psikofarmakoloji.org
21