‹.Ü. Cerrahpafla T›p Fakültesi Sürekli T›p E¤itimi Etkinlikleri
Eğ it imi E
tk
li k l e r i
S ü re k
li
T ıp
in
Depresyon, Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller Sempozyumu 2-3 Aral›k 1999, ‹stanbul, s. 121-131
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu
DEPRESYONUN PS‹KOTERAP‹S‹ Doç. Dr. Mine Özmen
G‹R‹fi 1960’l› y›llara kadar duygudurum bozukluklar›n›n tedavisinde ilaçlar ve klasik psikanaliz kullan›lmaktayd›. Son y›llarda ilaçla birlikte ya da tek bafl›na psikososyal tedaviler daha fazla kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Depresyon psikoterapisi için psikanalizin uyarlanm›fl biçimleri (örne¤in K›sa Psikodinamik Psikoterapi) uygulanmaya bafllanm›fl ve Kognitif-Davran›flç› Psikoterapi ve ‹nterpersonel Psikoterapi gibi yeni yaklafl›mlar gelifltirilmifltir. Strupp ve ark. (1982) literatür bilgilerini gözden geçirmifl ve depresif semptomlarda bir düzelme bildirilmesine karfl›n k›sa süreli psikoterapötik yaklafl›mlar›n depresyon tedavisindeki etkinli¤inin tam olarak belirlenmemifl oldu¤unu bildirmifltir. Ancak, araflt›rmalar›n özellikle depresyon tedavisine yönelik olarak yap›lmad›¤›n› da belirtmifllerdir. Zaten psikodinamik terapilerde belli tan›sal kategoriler için yaklafl›m gelifltirilmez; hastan›n benlik sayg›s› artt›r›larak, süperegosu modifiye edilerek, ego güçlendirilip gelifltirilerek ve hastan›n içsel nesne iliflkileri de¤ifltirilerek yard›m edilir ve bunlara yönelik teknikler gelifltirilmeye çal›fl›l›r. Bu parametrelerin ise araflt›rmalarda ölçülmesi daha güçtür. Ayr›ca ilaç ve psikoterapinin hedef semptomlar› farkl›d›r (Karasu, 1990). Bipolar depresyon örne¤in lityum gibi duygudurum düzenleyicilerine yan›t verirken di¤er depresif belirtiler psikolojik tedavilere daha iyi yan›t verirler (Conte, 1986). Anhedoni vejetatif semptomlar, psikomotor retardasyon, hezeyan ve halusinasyonlar ilaç tedavisine daha iyi yan›t verir; oysa düflük benlik sayg›s›, a¤›r suçluluk duygular›, motivasyon azl›¤›, kiflilerle iliflkilerde sorunlar, umutsuzluk duygular› ve sosyal çekilme psikoterapiye daha iyi yan›t verir. Yeti yitimi fazla ve depresyon a¤›r ise psikoterapi ve ilaç kombinasyonu ile daha iyi yan›t al›n›r. Ayr›ca psikososyal stressörleri anlamak ve önlemek aç›s›ndan da önemlidir. 121