‹.Ü. Cerrahpafla T›p Fakültesi Sürekli T›p E¤itimi Etkinlikleri
Eğ it imi E
tk
li k l e r i
S ü re k
li
T ıp
in
Depresyon, Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller Sempozyumu 2-3 Aral›k 1999, ‹stanbul, s. 75-91
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu
D‹RENÇL‹ DEPRESYONDA TEDAV‹ Doç. Dr. M. Kerem Doksat
G‹R‹fi ve DEPRESYON KAVRAMININ TARTIfiMASI Majör Depresif Bozukluk (MDB) belki de dünyan›n en önemli sa¤l›k sorunudur. Ortalama befl kifliden birinin hayat boyu bu hastal›¤a yakaland›¤›n›, depresyonun fliddetli bir stresör olarak bütün organizmay› zorlad›¤›n›, hayat kalitesini ve verimlili¤i düflürmesinin yan› s›ra, her türlü psikosomatik, hattâ habis hastal›¤a zemin haz›rlad›¤›n› düflünecek olursak, MDB'nin "bafl›n›n görüldü¤ü yerde ezilmesinin" gereklili¤i aç›kça fark edilecektir. Bu âflikâr gerçe¤e ra¤men, geliflmifl ülkelerde dahi MDB vak'alar›n›n sâdece %15 kadar› psikiyatra gitmekte ve do¤ru tedavi görebilmektedir; ülkemiz için bu oran›n çok daha düflük oldu¤unu kestirmek hiç de hatâl› olmayacakt›r. Ça¤dafl psikiyatrinin holistik (bütüncül) biyo-psiko-sosyo-kültürel yaklafl›m› muvacehesinde depresyona bak›ld›¤›nda, depresyonun sâdece bir beyin bozuklu¤u de¤il, bütün organizman›n, hattâ kiflinin içinde yaflad›¤› çevrenin (ailesi, ifli, arkadafllar› gibi) bir hastal›¤› oldu¤u daha iyi anlafl›lacakt›r. Depresyondaki kifli ailevî, meslekî ve toplumsal kay›plar› olan, karar vermekte zorlanan, hatâlar yapan, hayat kalitesi düflen ve etraf›n›nkini de düflüren kiflidir. Hipotalamus-hipofiz-tiroid-sürrenal ekseni üzerindeki stresör etkileri sebebiyle vücudun müdafaa sistemleri zay›flar; pek çok baflka organik hastal›¤a da zemin ortaya ç›kar. Bu sebeplerden dolay›d›r ki, MDB tedavisi sâdece ilâç ve s›radan destekleyici mesajlarla yürütülmemeli, hastan›n bütün çevresi ele al›narak gerçeklefltirilebilecek muhitî manipülasyonlar yap›lmal›, "destek sistemleri" pekifltirilip, "köstek sistemleri" azalt›lmaya çal›fl›lmal›d›r. Subsendromal depresyonlar›n ve aleksitimik vak'alar›n da ekserîsi ya hiç psikiyatra gitmemekte, ya da özellikle di¤er dallardan hekimlerce atlanmakta, sonuç olarak, gereken tedaviyi görememektedirler. Esâs›nda, mevcut nozoloji ve depresyon kavramlar› da tart›fl›lmaktad›r. Amerikal›lar'›n "Majör Depresyon" dedikleri fleyi özellikle Frans›z ve Alman 75