C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004, 8(1)
İNMELİ HASTALARDA GÖRÜLEN KONUŞMA BOZUKLUKLARINDA HEMŞİRENİN ROLÜ *
Sakine MEMİŞ **, Zeliha TÜLEK ***
Özet
Summary
Lisan; konuşma, anlama, okuma, yazma, tekrarlama ve bölümlerinden birisi olan konuşmanın psikiyatrik bir hastalığa
Role Of Nurse In Aphasia (Language Disorder) Which Is Seen In Stroke Patients / Role Of Nurse In Post Stroke Aphasia
ya da kaslarda bir soruna bağlı olmadan bozulmasına afazi
Language consists of many components such as
isimlendirme gibi bölümlerden oluşmaktadır. Lisanın en önemli
denir. Afazi, en fazla inmeye bağlı gelişir. Ayrıca kafa
speaking, understanding (comprehension), writing, repetition
travmaları, intrakraniyal tümörler, epilepsi ve dejeneratif
and naming. The impairment of speaking which is one of the
hastalıklar
belli
most important component of language without any psychiatric
bölgelerinin hasarına bağlı olarak ortaya çıkan afazinin derecesi
or muscular disorder is called as aphasia. Aphasia is most
da
afaziye
neden
olmaktadır.
Beynin
ve iyileşmesi ise hastadan hastaya değişiklik gösterir. Anlama
commonly developed in stroke. In addition head trauma,
ve kendini ifade etmenin bozukluğuna göre çeşitli afazi tipleri
intracranial tumours, epilepsy and degenerative diseases can
vardır. Bunlar; Broca Afazisi, Wernicke Afazisi, Global Afazi,
cause aphasia. Severity and recovery of aphasia which is
Konduksiyon Afazisi, Anomik Afazi ve Transkortikal Afazilerdir.
arousen due to ischemia of particular areas of brain varies
Özellikle sol hemisfer inmelerinden sonra gelişen ve klinik
patient to patient. There are numerous types of aphasia
olarak değişik özelliklerde olan afazili hastalara bakım veren
according
hemşire, afazinin şeklini ve ağırlığını değerlendirmeli ve
expression. These are Broca aphasia, Wernicke aphasia,
inmenin akut döneminde hastanın yaşamsal fonksiyonlarını
global, conduction, anomic and transcortical aphasia. Nurse
to
type
of
disorder
in
comprehension
and
desteklerken iletişimi göz ardı etmemelidir. Hemşire ayrıca bu
caring for patients with aphasia which is mostly seen in left
hastalar için geliştirilen iletişim tekniklerini iyi kullanmalı ve
hemisphere stroke and have various clinical manifestations
afazi rehabilitasyonu konusunda danışmanlık yapmalıdır.
should evaluate type and severity of aphasia and consider
Anahtar
Sözcükler:
İnme,
afazi,
importance of communication when supporting patient’s vital
iletişim,
functions. The nurse should use communication technics which
rehabilitasyon, hemşirelik
are developed for aphasic patients and give consultation for aphasia rehabilitation. Key
Words:
Stroke,
aphasia,
communication,
rehabilitation, nursing
ve ark. 2003). İnmeli hastalarda meydana gelen nörolojik kayıp; inmenin tipine (infarkt veya kanama), etkilenen beyin bölgesine ve lezyon alanının büyüklüğüne bağlıdır (Kumral 2002, Memiş ve ark.2003,). İnme geçiren hastaların yaklaşık üçte birinde afazi (konuşma bozukluğu) geliştiği ve bunların %32 ile %50’sinde, inmeden 6 ay sonra da afazinin devam ettiği gözlenmektedir. Beynin belli bölgelerinin hasarına bağlı
Giriş İnme, erişkinlerde kardiyovasküler hastalıklar ve kanserden sonra 3. ölüm nedeni olup ve en fazla sakat bırakan hastalıkların başında gelmektedir. Batılı ülkelerdeki epidemiyolojik veriler, her yıl toplumların %0.2’sinin (2000/milyon) inme geçirdiğini göstermektedir. Bu hastalardan üçte biri ölmekte, üçte biri özürlü kalmakta ve üçte biri de kısmen iyileşmektedir. (Kumral ve Bogousslavsky 2002, Memiş *
II. Uluslararası ve IX.Ulusal Hemşirelik Kongresi’nde poster bildiri olarak sunulumuştur (7-11 Eylül 2003, Antalya) Yard.Doç.Dr.,Adnan Menderes Üniversitesi Aydın Sağlık Yüksekokulu, İstanbul *** Araş.Gör., İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, İstanbul **
53