UB-servaties

Naomi Habashy woont zowat in de UB. Een treurig feit, maar ze is lang niet de enige. Vanaf haar plekje in de leeszaal observeert ze de mensen om haar heen, die net als zi met andere dingen bezig zin dan studeren. In deze column rapporteert ze haar bevindingen.

Ze komen samen binnen, gaan samen weer weg, houden samen pauze en als ze niet allebei rechtshandig waren geweest, hadden ze de hele leersessie hand in hand gezeten. Het stel is onafscheidelik. Nooit zie je ze alleen lopen en ze nemen alleen genoegen met twee plekken zi aan zi om daar hun liefdesnest op te beginnen. Als ze alleen nog stoelen tegenover elkaar zien staan, gaan zi wanhopig op zoek naar een plek waar ze wél knuffelend voor hun tentamens kunnen leren. Liever allebei geen plek dan zo ver van elkaar verwiderd moeten studeren. Hun taal der liefde overstemt al het zachte gefuister van mensen die wel rekening houden met anderen, maar een geïrriteerde blik richting die verliefde eenheid van verenigde zielen levert zelden iets op. Als de twee zich al iets aantrekken van een geërgerde omgeving, dan is dat eerder een extra stimulans om de wereld nog meer te tonen hoe gelukkig ze met elkaar zin. En geef ze eens ongelik: ze hebben het ook ongeloofik moeilik gehad zonder elkaar. Nadat zi drie minuten in onzekerheid heeft moeten leven toen hi in zin eentje naar de wc ging en – godzidank – heelhuids is teruggekomen, is er niets dat hen nog mag of kan scheiden. Er is bovendien veel merkwaardigs aan de anatomie van het echtpaar: ze zitten zo dicht bi elkaar dat ze haast vergroeid liken te zin. Geen speld die daar nog tussen komt. Zin arm ligt altid als een lam stokbrood over haar rugleuning, waardoor het likt alsof hi geboren is met een arm te veel. Ook hebben ze ieder aan één oor genoeg, aangezien ze de hele dag samen uit een paar gedeelde oortjes naar muziek luisteren. Maar hoe moet dat als ze straks allebei naar een ander buitenland gaan om hun tomeloze ambities te volgen? Het wordt een finke operatie om van hun weer twee individuen te maken. Het liefdesverdriet gaat er niet minder om worden, maar de dag dat er een zucht van verlichting door de leeszaal gaat, zal wel aanbreken. Aan die twee hoeft niemand zich nog te storen. Vier het bij BUUR! Elke donderdag tussen 15:00 en 18:00 drink je onze wisselbieren met 20% korting. De bieren wisselen mee met het seizoen, dus verwacht veel herfst- en winterbieren!

BUUR is de plek in Brakkenstein waar je kan borrelen, lunchen, dineren of flexwerken. Je vindt ons direct achter de campus.

BUUR, Deken Hensburchstraat 2, 6525 VJ Nijmegen. Ingang tegenover speeltuin Brakkefort | www.buurbrakkenstein.nl

Interview

GEBOREN GRAPJAS

Cabaretier Pieter Derks heeft een eigenzinnige kijk op de actualiteit. In zijn nieuwste show snijdt hij daarentegen een persoonlijker onderwerp aan: de tijd in het ziekenhuis bij zijn te vroeg geboren dochtertje. ‘Ik merkte dat

ik daar in mijn show niet meer omheen kon.’

Op een regenachtige dag in Almelo loopt de Nijmeegse cabaretier Pieter Derks goedgemutst de lobby van het Theaterhotel Almelo binnen waar hij die avond zal optreden. Hoewel de meeste mensen hem waarschijnlijk kennen als ‘huiscabaretier’ van De Wereld Draait Door, staat Derks al veertien jaar op de planken met verschillende cabaretvoorstellingen. Zijn shows bevatten een flinke dosis maatschappijkritiek, net als in zijn wekelijkse columns voor NPO Radio 1 en, zoals Derks zelf uitdrukt: ‘Leuke verbanden of een rare vergelijking.’ Met zijn nieuwste voorstelling Voor wat het waard is wilde Derks ingaan op de beoordelingscultuur. In tegenstelling tot zijn eerdere werk, werd de show veel persoonlijker. Tijdens het schrijven van de show werd zijn dochtertje namelijk onverwachts twee maanden te vroeg geboren. ‘Ik merkte tijdens de try-outs dat ik daar in mijn voorstelling niet zomaar omheen kon.’ ANS sprak hem om erachter te komen hoe deze gebeurtenis de inhoud van zijn show heeft veranderd en hoe hij hier nu, een jaar na de geboorte, op terugkijkt.

Vijf sterren

‘Normaal gesproken heb ik het in mijn shows niet zo vaak over mijzelf’, vertelt Derks wanneer hij plaatsneemt in het ‘bruisende’ Almelose hotelcafé, waar natuurlijk ‘altijd wat te doen’ is. ‘Ik begin mijn voorstellingen meestal over de actualiteit of over een politieke situatie. Soms vind ik daar dan een leuk persoonlijk voorbeeld bij, maar meestal hou ik het bij de actualiteit. Ik heb namelijk niet zo’n spannend leven dat ik denk: hier moeten mensen in het hele land over horen’, vertelt hij lachend. De nieuwste voorstelling startte aanvankelijk dan ook met een maatschappelijk fenomeen. ‘Ik schreef een show over het verschijnsel dat mensen continu wordt gevraagd reviews achter te laten.’ Een beetje vies kijkend, vervolgt Derks: ‘Dat vind ik heel irritant. Elkaar langs de meetlat leggen en op efficiency beoordelen was dan ook het thema waar mijn show vooral om draaide. Zo geef ik als voorbeeld hoe ik een keer na een bezoekje aan het toilet op een knop moest drukken om te beoordelen hoe schoon ik de plee vond’, vertelt Derks vol verbazing. ‘Dat is heel vals. Het enige wat er dan kan gebeuren, is dat de schoonmaker mogelijk op z’n flikker krijgt, terwijl er misschien zo veel is bezuinigd dat er geen tijd meer is om goed te poetsen.’ Volgens Derks stimuleren dit soort ‘recensies’ een manier van wantrouwend met elkaar omgaan. ‘Dat je elkaar de hele tijd achter de rug om kan beoordelen. Het voelt een beetje stiekem, een beetje achterbaks. Als je een probleem hebt met bijvoorbeeld een klantenservicemedewerker, moet je dat gewoon in elkaars gezicht kunnen zeggen.’

Zieke grappen

De onverwachte geboorte van zijn dochtertje zette de nieuwe show van Derks echter compleet op zijn kop. ‘Natuurlijk wist ik wel dat ik een dochtertje kreeg’, glimlacht de trotse vader, ‘maar ze kwam veel te vroeg waardoor ze lang in het ziekenhuis moest blijven.’ Het schrijven van zijn show kwam op pauze te staan en de try-outs werden verplaatst. Toen Derks een maand lang iedere dag bij zijn dochtertje in het ziekenhuis was, besloot hij uiteindelijk om daar verder te schrijven. ‘Ik had al veel try-outs gemist dus ik moest of verdergaan, of de tour helemaal afzeggen. Ik ben begonnen met optreden toen zij nog steeds in het ziekenhuis lag.’ Alsof het de normaalste zaak van de wereld is zegt hij: ‘Het was een rare tijd waarin ik overdag in een ziekenhuiskamertje zat, ‘s avonds op het podium stond en de volgende dag weer moest kijken hoe het met mijn dochtertje ging. In het ziekenhuis had ik geen enkele grip op wat er gebeurde’, concludeert Derks. ‘Het hielp me daarom om iets te kunnen doen waar ik wel controle over had: iets wat ik zelf maakte en waar ik zelf in kon sturen.’ Eenmaal in het theater kwam Derks erachter dat zijn ervaringen in het ziekenhuis goed aansloten op de beoordelingscultuur waar zijn show over ging. Door anekdotes uit het ziekenhuis te vertellen, kwamen zijn frustraties over het onderwerp nog beter over. ‘In mijn show vertel ik dat de kinderarts die mijn dochtertje had geopereerd mij vroeg hoe wij de zorg hadden ervaren. De bullshit van die vraag is dan meteen duidelijk’, vertelt hij breed grijzend.

Olifant in de zaal

Het was voor Derks wel even zoeken hoe hij zijn ervaringen precies in de show kon verwerken. ‘In de try-outs begon ik met mijn oorspronkelijke verhaal over de cultuur van het beoordelen. Halverwege de show ging ik pas in op de situatie van mijn dochtertje in het ziekenhuis. Dat werkte totaal niet’, lacht hij. Een groot deel van het publiek was namelijk name-

‘Wat doet deze man? Zijn dochter ligt in het ziekenhuis maar hij staat al twintig minuten te lullen.’

lijk afgebeld voor de eerdere try-outs en werd geïnformeerd over de reden hiervan. Het publiek zat dus met de vraag hoe het met zijn dochtertje ging. Juist die vraag liet Derks in eerste try-outs lang in het midden. ‘Je zag een zaal vol vragende gezichten: “Wat doet deze man? Zijn dochtertje ligt in het ziekenhuis maar hij staat al twintig minuten over andere dingen te lullen!” Op die momenten voelde ik dat dit verhaal te belangrijk was om kort halverwege de show te bespreken.’ Voor Derks was de keuze daarom simpel: of beginnen met de status van zijn dochtertje, of het er de hele avond niet over hebben. ‘Dat laatste kon eigenlijk niet, want ongeveer iedereen in de zaal wist wat er aan de hand was.’ Daarop besloot Derks het ziekenhuis als ludieke ingang te gebruiken voor het verhaal dat hij in zijn show vertelt.

Schuiven en schaven

Hoewel Derks normaal gesproken tijdens een tour nog veel schaaft aan de inhoud van zijn voorstelling, staat hij nu een jaar later met nog vrijwel dezelfde show op de planken. ‘In de try-outs zijn de meeste cabaretiers sowieso aan het kutten, maar na de première ligt de show voor velen vast. Ik denk dat ik ten opzichte van de rest relatief veel verander omdat mijn shows vaak gebonden zijn aan de actualiteit.’ Derks moet daarom tijdens de tour soms noodgedwongen stukken eruit halen. ‘Op zo’n moment is het klote dat je iets weg moet gooien. Als ik echter een verhaal vertel over een minister die inmiddels is opgestapt, dan werken die grappen natuurlijk niet meer.’ Derks vertelt dat dat af en toe pijnlijke momenten oplevert. ‘In de try-out fase benoem ik daarom vaak ook wat wel en niet werkt. Ik heb meestal het script bij me op toneel dus dan kan ik dingen ter plekke schrappen. Dat is altijd fijn voor het publiek’, vertelt hij met een knipoog. ‘Als ik van een blaadje lees, kan ik altijd het blaadje de schuld geven. ‘‘Ik lees het ook alleen maar voor”. Daar zit vaak ook weer de grap in.’

Keeping up with the Derksjes

Nu het beter gaat met zijn dochtertje, zou op het eerste oog dit onderdeel misschien ook uit de show geschrapt kunnen worden. Daar is Derks het niet mee eens. ‘Het begin van de show over mijn dochtertje is zo’n belangrijk onderdeel van het verhaal dat ik het er niet uit kan slopen. Toch is het wel gek, ze is nu ruim één en begint al te lopen. Dat maakt het af en toe raar om het nog over die tijd in het ziekenhuis te hebben. Ik vertel er nu ongetwijfeld ook met een andere toon over dan ik een jaar geleden deed. Als je er middenin zit, is het toch anders dan wanneer je op de situatie terugkijkt.’ Of Derks vaker persoonlijke shows gaat opvoeren, weet hij nog niet. ‘Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Omdat ik door de jaren heen bekender ben geworden, hoef ik niet overal “ja” op te zetten. Toen ik bijvoorbeeld door De Wereld Draait Door werd gebeld, stond ik voor zaaltjes met twintig man. Dat was destijds een kans die ik moest grijpen om mensen te laten weten dat ik überhaupt bestond. Nu is dat anders.’ Daarom geeft Derks aan dat hij nu bijvoorbeeld wel zou kiezen voor de actualiteitenquiz en niet voor een realityshow als Jouw Vrouw, Mijn Vrouw. Een show als Zondag Met Lubach sluit hij niet uit. ‘Het leuke aan een dergelijke show is de vrijheid die je hebt om zelf te bepalen waar je het over hebt en hoe je het wilt doen. Daar ben je niet slechts een blokje in een ander programma zoals ik was in mijn tijd bij De Wereld Draait Door.’ Voor de toekomst is hij in ieder geval niet van plan om ‘één kind per show krijgen’ voort te zetten, waarover hij in een vorige show grapte. ‘Uit het verhaal van dit kind kan ik nog wel een paar voorstellingen halen. Je weet nooit wat er gebeurt. Dat heb ik ook van dit avontuur geleerd, maar voor nu is het wel even klaar’, besluit Derks glimlachend. ANS

‘In try-outs zijn de meeste cabaretiers aan het kutten.’