O RENACIMENTO: A ÉPOCA DO HUMANISMO Renacemento é o nome dado ao movemento cultural que sucedeu en Europa Occidental nos séculos XV e XVI. Durante estes séculos houbo grandes cambios nas artes, na literatura e nas ciencias. Durante o Renacemento desenvolveuse o Humanismo que foi unha corrente cultural, cuxas principais características eran: 1. Novo concepto da vida e do home. Os humanistas pensaban que o home era o centro do mundo e dedicáronse a estudalo: o seu pensamento, a súa historia, a súa anatomía. Inspiráronse na literatura, na filosofía e no arte das antigas culturas grega e romana. Defendían a busca da verdade por medio da razón, da experiencia e da investigación. 2. Crise relixiosa. A Igrexa católica debe reformar tanto as súas ideas como a súa organización. 3. Cambio do ideal político. Desaparecen os señores feudais da Idade Media e xurde a monarquía centralista e autoritaria. As obras dos humanistas coñecéronse grazas á imprenta e as academias. Gutenberg inventou a imprenta en 1440; a partir deste invento podíanse publicar
unha
gran
cantidade
de
libros
(antes
había
que
copialos
manualmente). As academias foron o lugar no que se reunían os sabios para intercambiar ideas sobre os temas que os preocupaban. Los principais humanistas foron Erasmo de Rótterdam, Tomás Moro e Juan Luís Vives.
CONTESTA 1. Qué é o Renacemento? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 2. Coa axuda do dicionario busca a orixe da palabra Renacemento. _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 3. E o Humanismo? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 4. Cales foron as tres principais características do Humanismo? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 5.- Por qué foi tan importante a imprenta para dar a coñecer as ideas humanistas? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________
O DESENVOLVEMENTO CIENTÍFICO O desexo dos humanistas de investigar para coñecelo todo, levoulles a grandes avances nas ciencias. No século XVI Nicolás Copérnico desenvolveu a Teoría Heliocéntrica que defendía que o Sol era o centro do universo e que a Terra e os demais planetas xiraban en torno a el. A Igrexa rexeitou esta teoría. Tamén avanzouse no coñecemento do corpo humano, en xeografía, zooloxía, botánica e cartografía.
A ARTE Durante os séculos XV e XVI desenvolveuse unha nova corrente artística coñecida como o estilo renacentista, que se inspiraba nos modelos artísticos grego e romano. O estilo renacentista xurde en Italia no século XIV e desenvolveu en dúas etapas: •
O Quattrocento ao longo do século XV.
•
O Cinquecento correspondeu ao século XVI.
O ser humano converteuse no centro da arte e os artistas preocupáronse de reflectir nas súas obras un ideal de beleza. Os artistas renacentistas firmaban as súas obras e buscaban alcanzar a fama e o recoñecemento con elas. Ademais tiñan unha gran cultura e eran capaces de desenvolver varias disciplinas (escultura, pintura, arquitectura, etc). Os artistas tiñan o apoio dos mecenas que eran persoas ricas que costeaban os gastos das obras que encargaban e protexían os seus autores.
CONTESTA 1. Explica en qué consistía a Teoría Heliocéntrica. _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 2. Onde e cando xurde o estilo renacentista? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 3. Busca o significado das palabras "cuattrocento" e "cinquecento". _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 4. Quen eran os "mecenas"? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________
A ARQUITECTURA Recuperou os elementos clásicos como o arco do medio punto, a bóveda de canón e as columnas clásicas.
Arco de medio punto - Bóveda de canón - Frontón triangular del panteón de Roma
Os edificios eran máis pequenos e máis baixos que os góticos. Decorábanse de forma sinxela, pretendían dar una sensación de orden e harmonía. No século XV destaca como arquitecto Brunelleschi. Ademais foi tamén pintor e escultor. Entre as súas obras destacan a cúpula da catedral de Florencia, igrexas de San Lorenzo e o Santo Spirito. No século XVI o centro da arquitectura foi a cidade de Roma pois nela realizáronse as obras más importantes da época. Por exemplo, a Basílica de San Pedro na que participaron os mellores arquitectos do seu tempo: Bramante, Miguel Ángel e Maderno. Na cidade de Venecia tamén construíronse importantes igrexas e palacios. Nesta cidade estendeuse un novo tipo de construción, a vila, que era a casa de campo da aristocracia.
A PINTURA Tiña as seguintes características:
•
Dominio do espazo e a perspectiva. A cor, as escenas, utilizaronse para conseguir sensación de profundidade.
•
Os pintores inspiráronse na Antigüidade clásica (Grecia e Roma), coidaban moito as proporcións das figuras e buscábase a beleza perfecta.
•
Os temas seguían sendo relixiosos, pero tamén se pintaron escenas da mitoloxía, espidos e retratos.
No Quattrocento (século XV) destacou Botticeli:
El nacemento de Venus de Botticeli
No Cinquecento (século XVI) destacaron catro artistas italianos: •
Leonardo da Vinci (1475-1564) traballou moitas disciplinas artísticas ademais da pintura. Entre as súas obras destacan a Gioconda e a Última Cea.
•
Miguel Ángel (1475-1564) foi arquitecto, escultor e pintor. Entre as súas pinturas destacan os frescos da Capela Sextina en Roma.
"La creación de Adán" fresco de la capela Sixtina
•
Rafael: (1490-1576) é considerado o máximo pintor renacentista pola súa perfección na cor, o debuxo e na composición. Entre as súas obras destacan os frescos como A Escola de Atenas.
•
Tiziano (1490-1576) caracterizouse polo colorido e a riqueza de súas obras. É autor de excelentes retratos e cadros de temas relixiosos e mitolóxicos.
CONTESTA 1. Qué elementos clásicos se utilizaron na arquitectura renacentista? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 2. Na imaxe pode verse o interior de la Basílica de San Lorenzo de Florencia. Qué elementos da arquitectura clásica ves en nesta imaxe?
__________________________________________________________ __________________________________________________________ ____________________________Cómo consegue dar sensación de orde e harmonía? __________________________________________________________ __________________________________________________________ ____________________________
3. Completa a táboa co nome dos pintores máis importantes do Quattrocento e do Cinquecento e o nome dunha das súas obras. ETAPA
PINTOR
OBRA
A ESCULTURA Caracterizouse por: •
Seguir os modelos da Antigüidade clásica.
•
Prestou gran importancia as proporcións e aos estudos de anatomía da figura humana que representaban espida.
Outros xéneros destacados foron o retrato e a escultura ecuestre. A maioría das figuras realizábanse en bronce ou en mármore.
Escultura ecuestre, obra de Donatello
Escultores destacados foron: •
Donatello autor do David.
•
Miguel Ángel Buonarroti quen realizou obras como a Piedade, o David e
o Moisés.
A Piedade obra de Miguel Ángel
CONTESTA 1. Qué é unha escultura ecuestre? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 2. Qué significa que a escultura prestou gran atención ás proporciones? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 3. Qué materiais utilizaban para realizar as esculturas? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 4. Escribe o nome dos escultores máis destacados desta época e algunha das súas obras. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ ____________________________________________________________