Traballo sobre o peón (1)

Polo San Martiño PEÓNS AO CAMIÑO! CEIP CEIP Plurilingüe Plurilingüe de de Andrade Andrade Curso Curso 2015 2015 -- 2016 2016

AS ORIXES DO PEÓN

É difícil concretar cando e onde apareceu o primeiro peón.

As súas orixes remóntanse ás culturas da Idade de Pedra.

Foi un xoguete habitual nas culturas grega e romana.

En Grecia eran coñecidos co nome de Strobilo, strombo ou bembix.

Pero foron as lexións romanas as que estenderon, ao ritmo das súas conquistas, a tradición do xogo do peón.

Durante a Idade Media o peรณn estaba bastante difundido por toda Europa. En Inglaterra usรกbase en cerimonias cristiรกs.

Na Idade Moderna era habitual, en toda Europa, empregar as buxainas no canto dos dados, como xogo popular.

Eran unhas buxainas de seis ou oito caras numeradas. FacĂ­anse virar co dedo polgar e, ao deterse, amosaban o nĂşmero gaĂąador na cara superior.

A FABRICACIÓN DO PEÓN

Desde sempre a fabricación do peón foi unha tarefa artesá non especializada. Os carpinteiros eran os que acostumaban facer este xoguete.

Canto máis pesada é a madeira utilizada mellor bailará o peón.

As madeiras mĂĄis preciadas son o buxo, o carballo e a aciĂąeira.

Outros materiais empregados para fabricar pe贸ns son:

A folla de lata

As sementes

OS TIPOS DE PEÓN

Segundo a forma en que se fan bailar, reciben distintos nomes.

Bailaretes: pe贸ns pequenos que se fan bailar cos dedos 铆ndice e polgar.

Pe贸ns: fanse bailar cunha piola.

COMO XOGAR?

Para facer bailar o peón envólvese un cordel dende a capa ata o ferrón, tirante e cas voltas xuntas e apertadas.

Envólvese ata a metade do peón e o cabo sobrante sostense coa man.

Levántase o brazo e lánzase con forza ao chan mentres se estira a piola.

Cando o peĂłn colle a velocidade e estabilidade mĂĄximas

ĂŠ o momento para recollelo coa man

sen que deixe de bailar.

Un dos xogos máis populares é: “Ao rebumbio” Co extremo do peón trázase un amplo círculo no chan; todos os xogadores lanzan o seu peón dentro do círculo e ten que saír bailando. Se queda dentro, os outros xogadores, ao lanzar o seu, tratan de sacalo cun golpe e, se o conseguen, quedan con el.

Carlos Solís

Gustavo Castro

Os últimos campións do mundo de baile de peón acrobático son mexicanos.

Marco Ramírez

Gerardo Montero

UN XOGUETE UNIVERSAL

Os pe贸ns xaponeses te帽en unha gran riqueza decorativa.

Na Nova Guinea e Borneo, os ind铆xenas fan virar pe贸ns despois da sementeira.

No norte de África, os nenos da cultura bereber xogan ao “zarbot su foj timiad” (o peón saca moedas).

Un xogo moi semellante, chamado “ao sacar moedas”, xógase en Bolivia e Porto Rico.

Se queres aprender mรกis sobre o mundo do peรณn, visita: baldufa.com brinquedia.net Na nosa biblioteca: Chirlosmirlos (Enciclopedia dos xogos populares de Antรณn Cortizas) Tastarabรกs (Enciclopedia de binquedos tradicionais de Antรณn Cortizas)