خۆبەڕێوەبەری کۆمەڵایەتیی

‫ﺑ‪‬ﺑ‪ ‬ﮐ‪‬ﺸ‪‬ی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯽ و ﺳﯿﺴﺘ‪‬ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎرﯾﯽ(‬

‫ﻧﻮوﺳ‬

‫و ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮد‬

‫ﺋﺎ ﻮ ﻣﺎرا‬

‫ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮد ﯽ ﺳ ﯿ م‪ ،‬ﺳ ﺘ ﻣﺒ ری ‪٢٠١٩‬‬

‫ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗﯿﯽ‬

‫ﺋﺎ ﻮ ﻣﺎرا‬

‫ﻧ ﻮەڕۆک‬ ‫ل‪٥‬‬ ‫ل‪٧‬‬ ‫ل‪١١‬‬ ‫ل‪٢٥‬‬ ‫ل‪٢٥‬‬ ‫ل‪٢٦‬‬ ‫ل‪٢٨‬‬ ‫ل‪٣٧‬‬ ‫ل‪٤٣‬‬

‫ ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وەﯾ ﮐﯽ ﭘ ﻮﯾﺴﺖ ﻠ ﺑﺎرەی ﯬم ﯪﻤﺎدەﮐﺎرﯾﯿ ی ﺑ ردەﺳﺖ‬‫ ﺑ راﯾــﯽ‬‫ ﺳﯿﺴﺘ ﻤ ﺑ ڕﻮەﺑ رﯾﯿ ﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻤ ﯽ ﻤﺮۆﭬﺎﯾ ﺗﯽ‬‫ ﺳ رﮬ ﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﮐﯚﻤ ڵ ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ﭼ ﻧﺪ ﺑﻨ ﻤﺎﯾ ﮐ‬‫ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﮐﯚﻤ ڵ ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ﭼ ﻧﺪ ﭘ ﻮﯾﺴﺘﯿ ﮑ‬‫ ﻠ ﺑ ر ﭼﯽ )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( و ﺑﯚ ﭼﯽ؟‬‫ ڕاﻤﺎن و ﮬ ﺴ ﻧﮕﺎﻧﺪن ﭘ ﺶ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وە و ﺳﺰاوارﮐﺮدن‬‫ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ )ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﭼﯿﯿ ؟‬‫ ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﭼﯚن ﯬﻧﺠﺎﻤﺪەدر ﺖ و ﻤﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﮐﯚﺑﻮوﻧ وە ﭼ ﻧﺪ دەﺑ ﺖ؟‬‫ ﻤﻮوﭼ و ﺧ رج و ﭘﺎداﺷﺖ ﺑﯚ ﻧﻮ ﻨ ران ﭼ ﻧﺪ دەﺑ ﺖ و ﮐ ﯬو ﻤﻮوﭼ و ﺧ رﺟ‬‫ل‪٤٦‬‬ ‫ﻤﺴﯚﮔ ردەﮐﺎت و ﻠ چ ﺳ رﭼﺎوەﯾ ﮐ وە د ﺖ؟‬ ‫ل‪٥٠‬‬ ‫ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﭼﯚن ﭘ ﮑﺪ ﺖ؟‬‫ل‪٥٣‬‬ ‫ ﭘﺎﯾ ﮔﺸﺘﯿﯿ ﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﭼﯿﻦ و ﭘﺎﯾ ﯪﺑﻮورﯾﯿ ﮐﺎﻧﯽ ﮐﺎﻤﺎﻧ ن؟‬‫ل‪٥٧‬‬ ‫ ڕﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﯪﺳﯚﯾــﯽ ﭼﯿﯿ و ﭼﯚن ﭘ ﮑﺪ ﺖ؟‬‫ ﯬﮔ ر ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﯪﻤﺎدەی ﺑ ﺷﺪارﯾﮑﺮدﻧﯽ ﮬ رەوەزﯾﯿ ﯪﺑﻮورﯾــﯽ و ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿﯿ ﮐﺎن ﻧ ﺑﻦ‪،‬‬‫ل‪٥٩‬‬ ‫ﯪﯾﺎ ﮬ ﻤﺎن ﻤﺎﻓﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﺑ ﺷﺪارﯾﮑ راﻧﯽ ﮬ رەوەزﯾﯿ ﮐﺎﻧﯿﺎن دەﺑ ﺖ؟‬ ‫ چ ﻤﯿﮑﺎﻧﯿﺰم و ﻓﯿﻟﺘ رﮏ ﮬ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ روەرﯾ ـﯽ دەﺳﺘ ﺑﮋﺮﮏ‪ ،‬ﭼﯿﻨ ﮏ‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯿﯿ ک‪،‬‬‫ل‪٦٢‬‬ ‫ﯾﺎن ﺳ روەرﯾــﯽ دەﺳﺘ ﯾ ﮐﯽ ﺳ رﺑﺎزﯾــﯽ ﺳ رﮬ ﻨ داﺗ وە؟‬ ‫ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ رﯾــﯽ ﺷﻮ ﻨ ﮐﺎﻧﯽ ﺑ رﮬ ﻤﮭ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻤ ﺗﮑﺮدن و ﮔﻮﻧﺪان و ﮔ ڕەﮐ ﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎرﮏ‬‫ل‪٦٦‬‬ ‫ﭼﯚن ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﺑ ﯬوەی‪ ،‬ﮐ ﭘﺎﺷﺎ و ﺳ رۆک ﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯿﯿ ک ڕ ﺒ ری ﯬوان ﺑ ﺖ؟‬ ‫ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮔﻮﻧﺪان و ﺷﺎران و ﻧﺎوﭼﺎن و ﮬ رﻣﺎن ﭼﯚن ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﺑ ﯬوەی‬‫ل‪٧١‬‬ ‫دەﺳ ت‪ ،‬ﯾﺎن ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ رﯾــﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ]دەو ﺗﯽ[ درووﺳﺘﺒﺒ ﺖ؟‬ ‫ ﯬﮔ ر ﮔﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎرﮏ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﯾﺎن ﮬ ر ﻣ ﮏ ﯪﻤﺎدەی ﭘ ﮑﮭ ﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ رﯾــﯽ‬‫ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯽ و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﮑﺮدن ﻠ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮔﻮﻧﺪان و ﺷﺎران و ﻧﺎوﭼﺎن و‬ ‫ل‪٧٦‬‬ ‫ﮬ ر ﻣ ﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﯽ؟‬ ‫ ﻠ ﺑﺎری ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻤﺎردران ﯾﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﮔﻮﻧﺪ ﮏ و ﺷﺎرﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﻧﺎوﭼ ﯾ ﮐﯽ و‬‫ل‪٧٨‬‬ ‫ﮬ رﻣ ﮏ ﭼﯚن ﺑ رﺧﻮرد دەﮐﺮﺖ؟‬ ‫ ﯬی ﭘﺮﺳﯽ ﯪزادی ﺧﻮ ﻨﺪﻧﯽ زﻤﺎﻧﯽ داﯾﮑﯽ ﭼﯚن ڕﮑﺪەﺧﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﺑﯚ ﯬو ﮐ ﻤﯿﻨﺎﻧ ﮐ‬‫ل‪٨٢‬‬ ‫ﺑﯚ ﻠ ﻧ ﻮ ﮐﯚﻤ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ رەﮐﺎن د ﻦ‪ ،‬ﯾﺎن ﭘ ﺸﺘﺮ ﮬﺎﺗﻮون و زﻤﺎﻧﯽ داﯾﮑﯿــﯽ ﯬوان ﺟﯿﺎﯾ ؟‬ ‫ل‪٨٦‬‬ ‫ ﯪﯾﺎ ﭼ ﻤﮑﯽ )ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری( ﮬ ﻤﺎن واﺗﺎی ﭼ ﻤﮑﯽ )ﺧﻮدﻤﻮﺧﺘﺎری( ﻧﺎدات؟‬‫ل‪٨٨‬‬ ‫ ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﻮان )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( و )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﭘﺎرﻠ ﻤﺎﻧﯿ ـﯽ( ﭼﯿﯿ ؟‬‫ل‪٩٢‬‬ ‫ ﺟﯿﺎوازی )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( و )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﻧﺎﭘﺎرﻠ ﻤﺎﻧﯿ ـﯽ( ﭼﯿﯿ ؟‬‫ل‪٩٥‬‬ ‫ ڕۆ ﯽ ﮔﺮووپ و ﭘﺎرﺗﯿﯿ ڕاﻤﯿﺎرﯾﯿ ﮐﺎن ﻠ ﻧ ﻮ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﭼﯿﯿ ؟‬‫ ڕۆ ﯽ ﯪﯾﯿﻨ ﮐﺎن ﻠ ﻧ ﻮ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﭼﯿﯿ و‬‫ل‪٩٩‬‬ ‫چ ﭘ ﮕ ﯾ ﮐﯽ ﯪﺑﻮورﯾــﯽ و ڕاﻤﯿﺎرﯾﯿﺎن دەﺑ ﺖ؟‬

‫‪١‬‬

‫ ﻠ ﻧ ﻮ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﺟﯿﺎوازی ﮐﻮﻠﺘﻮورﯾــﯽ و‬‫ل‪١٠٣‬‬ ‫ﻓﺮە ﮐﻮﻠﺘﻮوری ﭼﯚن ڕﮑﺪەﺧﺮﺖ ؟‬ ‫ل‪١٠٦‬‬ ‫ دەﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺑ ﮐﺎﻤ ﺳﯿﺴﺘ م‪" ،‬ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ" ﺑﮕﻮﺗﺮﺖ؟‬‫ل‪١١٠‬‬ ‫ ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﻮان )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( و )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ د ﻣﯚﮐﺮاﺗﯽ( ﭼﯿﯿ ؟‬‫ ﻠ ﺳ ر چ ﺑﻨ ﻤﺎﯾ ک )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﻠ ﺳﯿﺴﺘ ﻤ ﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑ ﺟﯿﺎدەﺑ ﺖ؟ ل‪١١٤‬‬‫ل‪١١٩‬‬ ‫ ﺑﻨ ﻤﺎ و ﻤﯿﮑﺎﻧﯿﺰﻤ ﮐﺎﻧﯽ )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﭼﯿﻦ و ﭼﯚن ڕﮑﺪەﺧﺮﺖ؟‬‫ ﯬی ﻤﯿﮑﺎﻧﯿﺰﻤ ﮐﺎﻧﯽ ﭼﯚﻧﯿ ﺗﯽ ﮐﺎرﮐﺮدن و ﺑ ڕﭽﻮوﻧﯽ )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬‫ل‪١٢٤‬‬ ‫ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﮐﺎﻤﺎﻧ ن؟‬ ‫ل‪١٣٣‬‬ ‫ ﯪﯾﺎ ﻠ ﺋ ﺴﺘﺎ )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﺑﻮوﻧﯽ ﮬ ﯾ ؟‬‫ ﺳﯿﺴﺘ ﻤ ﮏ ﮐ ﻠ ﻧ ﻮ ﺗﯿﯳری ﯾﺎن ﺧ ﯾﺎڵ ﺳ رﯾﮭ ﺪاﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﯚن ﮐ ﺗﻮارﯾــﯽ و ﮐﺮدەﯾــﯽ دەﮐﺮ ﺘ وە؟ ل‪١٣٥‬‬‫ل‪١٣٧‬‬ ‫ ﯪﯾﺎ ﻧﺎﮐﺮﺖ )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﭘﺎرﻠ ﻤﺎﻧﯽ( و )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﺗ ﮑ ﺒﮑﺮﻦ؟‬‫ ﺑ ﺑ )دەو ت و ﻓ رﻤﺎﻧﺪارﯾــﯽ و ﭘﺎرﻠ ﻤﺎن و ﭘﺎرﺗﯿــﯽ و ﻠ ﺷﮑﺮ و ﭘﯚﻠﯿﺲ و‬‫ل‪١٤٠‬‬ ‫ڕۆ ﯽ دەﺳﺘ ﺑﮋﺮەﮐﺎن(‪ ،‬ﭼﯚن )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﺳ ردەﮔﺮﺖ؟‬ ‫ ﯪﯾﺎ ﯬﮔ ر ﮬ ﯾ ‪ ،‬ڕۆژﮏ ﻠ ڕۆژان )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ( ﻠ ﮔﺸﺖ ﻻﯾ ک‬‫ل‪١٤٢‬‬ ‫ﺑ دﯾﺒ ﺖ ﯾﺎن ﺳ رﺑﮕﺮ ﺖ؟‬ ‫ ﭼ ﻧﺪ ﻧﻣﻮوﻧ ﯾ ک ﻠ ﺧﯚ‪-‬ڕﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﺟ ﻤﺎوەرﯾــﯽ و ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ و ﮔﺮووﭘ ﺧﯚﺟ ﯿﯿ ﮐﺎﻧﯽ‬‫ل‪١٤٥‬‬ ‫ﺷﻮ ﻨﯽ ژﯾﯿﺎن و ﺑ رﮬ ﻤﮭ ﻨﺎن‬ ‫ ﺷ ﻮازی ﺗ ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔﺮووﭘ ﺧﯚﺟ ﯿﯿ ﮐﺎن و ڕﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻤﺎوەرﯾﯿ ﮐﺎن ﭘ ﺶ ﭘ ﮑﮭﺎﺗﻨﯽ‬‫ل‪١٤٩‬‬ ‫)ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ(‬ ‫ل‪١٥٥‬‬ ‫ "ﺧ ﯾﺎ ﭙ وﯾــﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ" و " ﮐ ﺗﻮارﯾــﯽ‪-‬ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ڕاﻤﯿﺎرﯾــﯽ"‬‫ل‪١٥٧‬‬ ‫ ﮬ ﻧﮕﺎوە ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﮐﺎﻧﯽ ڕﮑﺨﺴﺘﻦ و ﭘ ﮑﮭ ﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ‬‫ل‪١٦٣‬‬ ‫ ﺧﺸﺘ ﮐﯽ ﭘ ﮑﮭﺎﺗ ی ڕﮑﺨﺴﺘﻨ ﭼ ﻤﺎوەرﯾــﯽ و ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿﯿ ﮐﺎن و ﭼﯚﻧﯿ ﺗﯽ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ وەﯾﺎن‬‫ل‪١٦٤‬‬ ‫‪ -‬دوا ﻗﺴ ﻠ ﺑﺎرەی ﭘ ۆژەی )ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ(‬

‫‪٢‬‬

‫ﭘ ﺸﮑ ش ﺑ ‪:‬‬

‫ ﺑ ﮔﯿﺎﻧﺒ ﺧﺸﺎن و ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی )ﭼﯿﺎی ﺳ وز(‬‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭘﺎراﺳﺘ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮑ و ﻓ ﺎرە ﺧﯚ ﺧﺸ ﺎن‬‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﺎﻧﺪان ﺑﯚ ﻟ ﺒﻮردن و ﺑ ﺧﺸﯿ )ﺑ ﻣ رگ‪-‬‬‫ﺳﺰادراوان( دژی ﻟ ﺳ ﺪارەدان‬ ‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﺋﺎژە ﭙﺎر ﺰی و ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﻗ ﻓ زە ﺎن و‬‫ﺷ ﺎﻧﺪ ﯽ ﺗﻔ ﻧﮕ ﺎن‬ ‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ﯽ و ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻮﻧﺪان‬‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭘﺎﮐﮋﮐﺮدﻧ وەی ﻧﺎوﭼ ﺎن ﻟ ﺑﯚﻣﺐ و ﻣ ن و‬‫ﺷﻮ ﻨ وارە ﺎ ﯽ ﺟ ﻧﮓ‬ ‫‪-‬‬

‫ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ رﭼ ﻣ ی )ﺑ ( دژ ﺑ ﺑ ﻧﺪاوﺳﺎزی‬

‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﭘﺎراﺳﺘ ﻣﺎ ﻣﻨﺪا ن و ﺑ رﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدن و ﺎرﮐﺮدن و‬‫ﺋ ﺗﮑﺮد ﯽ ﻣﻨﺪا ن‬ ‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﻣﺎ ڕەﮔ زە ﺎن ]ژﻧﺎن و ﭘﯿﺎوان و ﻓﺮە‪-‬‬‫ڕەﮔ زان و ڕەﮔ ز‪-‬ﭘ ﭽ واﻧﺎن‪...‬ﺗﺪ[‬ ‫ ﭼﺎﻻ ﺎ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وەی داﯾ ﺎ ﯽ دژی ﺟ ﻧﮓ و ز ﻨﺪان و ﻟ ﺳ ﺪارەدان و‬‫ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی‬ ‫‪٣‬‬

‫ر ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪاراﻧ ﻟ دەﺷﺖ و دۆڵ و ﺗ ﭘﯚ ﮑ و ﮐ ﻮان‬ ‫‬‫درەﺧﺖ دەﭼ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ دەورو ر ﺳ وز و د ﮕ ‪ ،‬وا ﭘﺎک و ور‬ ‫ﺑﺎر ﺎوی ﺑﺒ ﺖ و ﺧﺎک و ﺧﯚ ﮐ ﻮان ﻟ ڕاﻣﺎ ن ﺑﺎرا ﯽ و ﻻﻓﺎو ﺑﭙﺎر ﺰ ﺖ‪.‬‬ ‫ر ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ )ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ( ﺧ و ﯽ ر‬ ‫‬‫ڕۆژەی ﺋ ون و ﺳﺖ ﺑ ﻣ ﺗﺮﺳ ﯿ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﺑﯚ ﺳ ر‬ ‫ژ ﯿﺎن و ژ ﻨﮕ دە ﺎت و ﺧ ر ﮑ ﺑﯚ ﺧﯚ‪-‬ڕز ﺎرﮐﺮدن و ڕز ﺎر ﻮو ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ﻟ ﻧ ﻮ ﻧﺎڕەزاﯾ ﯽ و ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺎ ﯽ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﻧ زﻣﯽ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﺧﯚی ﺑ راﻧﺒ ر‬ ‫ﺗﺎزەی ﺗﺎ ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﺟ ﻧﮕ ﺎ ﯽ‬ ‫]ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م[ ﺳ ﻧﮕ ردەﮔﺮ ﺖ و ﻟ ﭘ ﻨﺎوی ﺋ وە ژ ﯿﺎن و ﮔﯿﺎ ﯽ ﺧﯚی‬ ‫دەﺑ ﺧﺸ ﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺳ رەﮐ ﺋ و ڕز ﺎرﮐﺮد ﯽ ژ ﯿﺎن و ژ ﻨﮕ و‬ ‫ﭘﺎﮐﮋﮐﺮدﻧ وەی ﺟ ﺳﺘ ی داﯾﮑ زەﻣﯿﻨ ﻟ و ﺮاﻧ ﺎر ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﺧﺎﺷﺎ ﯽ ﭘ ﺸ ﺳﺎز ﯽ و ر ﺋﺎوا ﺑﯚ ﮔ اﻧ وەی ﺑ ﺎ و‬ ‫ﮐ ﺳﺎﯾ ﺗ و ﺋﺎوەز و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﺑﯚ ﻣﺮۆڤ و ڕز ﺎری ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‪ ،‬ﺗ ﺪە ﯚﺷ ﺖ‪.‬‬ ‫‪---------------------------------------------------------------------------------‬‬‫*ﺗ ﯿ ‪ :‬ﻟ ﺗ ک ﺳﭙﺎﺳﮕﻮزار ﯽ و ﺎوﺧ ﻣ و ﺸ ﯿﻮاﻧﯿﮑﺮد ﯽ ﻣ ﺸ ﯽ ﺧﯚم ﺑﯚ ﺑﺰووﺗﻨ وەی‬ ‫)ﭼﯿﺎی ﺳ وز(‪ ،‬ﻣﻦ وەک ﺎوﺧ ﻣ و ﺎو ﺸ ﯿﮑﺮدن ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ﺑ ﺋ وان ﭘ ﺸﮑ ﺷﺪەﮐ م‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺑﯚ ﻣﻦ ﺋ وﺟﯚرە ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﺎﻧ ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ﮐﻦ ﻟ ﺧﯚﮐﯚﻣ ﮐ و رەوەز ﯽ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎری و ﺳﺘﮑﺮدن ﺑ ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎر ﯽ و دەرﮐﮑﺮد ﯽ ﺋ ر ﯽ ﺳ رﺷﺎن وەک‬ ‫ﻣﺮۆ ﻮﺷﯿﺎرﺑ راﻧﺒ رﮐﯚﻣ ڵ وژ ﻨﮕ وداﯾﮑ زەﻣ ن وﺑﻮوﻧ وەرە ﺎ ﯽ‪.‬‬

‫‪٤‬‬

‫ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ‪‬وەﯾ‪‬ﮐﯽ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ ﻟ‪‬ﺑﺎرەی ﺋ‪‬م ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺎرﯾﯿ‪‬ی ﺑ‪‬ردەﺳﺖ‬

‫ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ی ﺑ ردەﺳﺖ ﯾ ﮐ م ﺟﺎر وەک ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮد ﯽ ﺑ ۆﮐ ﯾ ک ﺑﯚ‬ ‫ڕز ﺎرﮐﺮد ﯽ ﻧﺎوﭼ ی ﯚراﻣﺎن ﻟ ﭘ راو ﺰﺧﺮاوی و ر ﺋﺎوا ﻧ ﺎوﻧﺎن ﺑ رەو‬ ‫ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ (‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ وەک ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯿﮏ ﺑﯚ‬ ‫ڕز ﺎرﮐﺮد ﯽ ﮔﺸﺖ ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ ر ﻢ و ر ﺷﻮ ﮏ ﻟ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن ﻟ ﺳﺎ ‪٢٠١٤‬‬ ‫ﺑﺎﻧﮕ واز ﺪەﮐ م‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ی ﯚراﻣﺎن وەک ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ک ﺑﯚ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ دﯾﮑ )ﺷﺎرەزوور‪ ،‬ﺷﺎر ﺎژ ﺮ‪ ،‬ﻗ رەداخ‪ ،‬ﮔ رﻣﯿﺎن‪،‬‬ ‫ﺮدراوە و ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮاوە‪.‬‬ ‫وﻟ ‪ ،‬ﺑﺎدﯾﻨﺎن و ‪...‬ﺗﺪ(‬ ‫ﻗ رەداغ و دەﺷ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﺎر ﯽ ﯾ ﮐ ﻣﯽ ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ﺳ ﺘ ﻣﺒ ری ‪ ٢٠١٨‬ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﯚراﻣﯽ‬ ‫‪ ٢٠١٩‬ﺑ ز ﺎدﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺑ وﮐﺮاﯾ وە‪ .‬دواﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎدە ﺎر ﯽ دووەم ﺋ ﭘ‬ ‫ﭘ ڕﺗﻮو ﯚﮐ ی ) ﻣﺎﻧﯿﻔ ﺴﺘﯚی ﻧ ﺎوە ﮐﺮدەﯾﯿ ﺎن ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻧﺎوﭼ ی‬ ‫ﯚراﻣﺎن وﮔ اﻧ وەی زﻣﺎ ﯽ ﯚراﻣﯽ ﺑﯚﺑﻮاری ﺧﻮ ﻨﺪن وﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ( ﺑ وﮐﺮاﯾ وە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺋ و ﭘ ڕﺗﻮو ﯚﮐ ﯚﻣ ﮏ ﻣﺎﻧﯿﻔ ﺴ وەک ) ﻣﺎﻧﯿﻔ ﺴ ‪- :‬دەﺳﺘﻮوری ڕ ﺰﻣﺎن‪،‬‬ ‫ڕ ﻨﻮوس‪- ،‬ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وە‪- ،‬ﮔ ﺷﺘﻮﮔﻮزار‪ - ،‬ﺎوﻣﺎﻓ ژن و ﭘﯿﺎو‪- ،‬ﻣﺎ ﻣﻨﺪا ن‪،‬‬‫ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰﯽ‪ ،‬ﺋﺎژە ﺪۆﺳﺘ وﺋﺎژە ﭙﺎر ﺰ ﯽ‪- ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘ روەردەوﺧﻮ ﻨﺪن‪- ،‬ﺋﺎزادی ﺑﺎوەڕ‬‫و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە‪- ،‬ﮐ ﻣﮑﺮدﻧ وەی ﺋ رک و ز ﺎدﮐﺮد ﯽ ﺑ ر م‪- ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚراﻣﺎن‪،‬‬

‫ ﻧ ﺎوە ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ( ﻟ ﻧ ﻮ‬‫ﺎﺗﺒﻮون و ﺋ ﭘ ‪ ٢٠١٧‬ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮاﺑﻮو‪.‬‬ ‫و ﺪراوە‪،‬‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ م ﺋﺎﻣﺎدە ﺎر ﯿ زﻣﺎن‪-‬ﺳﯚراﻧ ﯿ ی ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ﮐ‬ ‫ﺑ ۆﮐ ﮐ وەک ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﯽ ﺋ ﺴ اﮐﺖ و وەک ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭ ﮏ‪ ،‬وەک‬ ‫‪٥‬‬

‫ﺳ ﻧﺘ ﮏ ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ )دەو ت( ﺑﯚ ﻣﻮو ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و ﻣﻮو‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﻟ ﺑ رﺋ وە ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪﯾﯿ ﺎ ﯽ ﻧﺎوﭼ ی ﯚراﻣﺎن‬ ‫وەک ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ک ﺑﯚ ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮد ﯽ ﺑ ۆﮐ ﮐ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ م ﺋﺎﻣﺎدە ﺎر ﯿ‬ ‫ﺳﯚراﻧ ﯿ ﻧ ﺎﺗﻮون‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟ ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮد ﯽ ﺋ م ﺑ ۆﮐ و ﻧﻮوﺳﯿ ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ﮐﺮد ﯽ دوا‬ ‫ﻗﺴ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻮﻣﺎﻧﺨﺴ ﻨ ﺳ ر دوا ﻗﺴ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ رد ﮑ ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﯚﻣ‬ ‫ﻣ ﻧﮕ ﺎن و و ﺪان ﺑﯚ دەرﺧﺴﺘ ﺑﯚﮔ ﻧ ﯚﻣ ﺎن‪ ،‬ﺧﺴ ﻨ ڕووی‬ ‫ﺳ ﻧﺘ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ؛ ﺳ ﻧﺘ ﻧ ک ﺗ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ دوا ﻗﺴ ﺎﺗ ﮏ‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ دوا ﻣﺮۆڤ ﺑ دەم وڕ ﻨ ﮐﺮدﻧ وە ﺧ ر ﮑ دەﻣﺮ ﺖ؛ ﺗﺎ ﻮ ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎی ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺑ ﺖ و ژ ﯿﺎن ﺑ ردەوام ﺑﻤ ﻨ ﺖ‪ ،‬دوا ﻗﺴ و دوا‬ ‫ﺑ ۆﮐ و دوا ﭘ ﺸ ﯿﺎر‪ ،‬ﺑ س ﺋ ﻓﺴﺎﻧ ی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ارد ﯽ )ﻧﺎوﭼ ی ﯚراﻣﺎن( وەک ﻧﺎوﭼ ﯾ ﯽ ﻧﺎﺧ ﮐ ‪،‬‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﻟ‬ ‫ﺋ وە ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﺋ ﺳﺘ م ﺑ ﺖ‪ .‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﯿﭻ ﺷ ﮏ ﺋ ﺳﺘ م ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﻟ ﻧﺎوﭼ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن دژوارﺗﺮ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﺎﺗ‬ ‫ﺋﺎوا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﮏ ﻧ ﺎو ﯽ دﯾﮑ دەﺑ ﺘ ﭘ ﺸﻤ رج و ﭘ ﻮ ﺴﺖ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وەﯾ‬ ‫ﮐ ﺳ ر ﺎری ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻮەﺷﺎﻧﺪ‪-‬‬ ‫ﻧ وەی ﺧﻮدی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﮐ و ﮔ اﻧ وەی ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ و ﺑ ﺎر و‬ ‫ﺮە ﺑﯚ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺳﭭﯿﻞ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭘ ﺸﻤ رج دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫وەرﮔ دراوی ﺳﯚرا ﯽ‪ :‬ﺳ ﺘ ﻣﺒ ری ‪٢٠١٩‬‬

‫ﺋﺎ ﻮ ﻣﺎرا‬

‫‪٦‬‬

‫ڕە ﯽ ﺋ م ﺑ ۆﮐ ﯾ ﺑﯚ ﺳ رﻧﺠ ﺎ ﯽ ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻨﺪا ﺧﯚم و ﯚڕاﻧﯿﺎن ﺑ‬ ‫ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﻟ ژ ﺮ ﺎرا ﯽ ﺰر و ﺑ ۆﮐ‬ ‫و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ﺴﺘ ﯿ ﺎن و ﮔ ورەﺗﺮ ﻮون و ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﻟ ﺗ ک ﻓﺮاواﻧﺒﻮون و‬ ‫ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺧﯚم و ڕۆﺷﻨ ﺑﻮو ﯽ ﻟ ﺗ ک ڕۆﺷ ﺒﻮو ﯽ ﺰری‬ ‫ﺧﯚم ﻟ ژ ﺮ ﺎرا ﯽ ﺋ زﻣﻮوﻧ ﮐ ﺳ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚم و دەورو رم‪.‬‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻨﺪا ‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﻣﻦ ﺎرﻣﯚ ﯽ ژ ﯿﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و رەوەزی ﻧ ﻮﺧﯚ ﯽ ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪەﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫)ﺗ ۋ ( ﺳ رﻧﺠﺪەدا‪ ،‬زوو زوو و ر ڕۆژ ﺋ و ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﯾ ﺧ ی ﻣ ﻣﻨﺪا‬ ‫دەﮔﺮت؛ ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﯚ ﺎری داﮔ ﺎر ﯽ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﺑ ﻋﺲ‪ ،‬چ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ک‬ ‫ﺑ ﭘﯚﻟ ﺎﻧ و ﻟ ﺷﮑﺮﮔ و ﺑﻨﮑ ﺳ ر ﺎز ﯿ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﮐ ﻮاﻧ ﯾ ؛‬ ‫دﯾﮑ دە ﺎت و ﻧ ﯿﭻ ﮐ س ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﻧ ﯿﭻ ﮐ س دزی ﻟ ﮐ‬ ‫ﺋ ﺗﮏ و راﺳﺎﻧﺪە ﺎت‪ ،‬ﻧ ﯿﭻ ﮐ س ﺷ ڕدە ﺎت و ﻧ ﺟ ﻧﮓ و ﻮﺷ ن‬ ‫ﺑﻮو ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﻧ ﺧ ﮏ ﺑﯚ ژ ﯿﺎن و ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮد ﯽ ﯚﻣ ﮐ ی ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ‬ ‫ﯾ!‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ‬ ‫دواﺗﺮ ﺑ ﺋﺎﺷﻨﺎﺑﻮو ﯽ ﻣﻦ ﺑ ﺰری ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ﺴﺘ و ﺑﻮو ﯽ ﺧﯚم ﺑ‬ ‫ﭘ ﺸﻤ رﮔ ی ) ﯚڕەک( و ﺗ ﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ دەﺳ ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ‬ ‫و دەو ﯽ ﻋ اق‪ ،‬ﯿﭻ ﺎت و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎش ڕوﺧﺎن ﯾﺎن‬ ‫دەرﮐﺮد ﯽ ﻟ ﺷﮑﺮی دەو ﯽ ﻋ اق‪ ،‬ﻧ ﺑﯚ ﻣ ﭘ روەردەی ﻧ ﻮ ﺋ و‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ و ﻧ ﺑﯚ زۆر ی ﭼ ﮐﺪارا ﯽ ﮔﺮووپ و ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫‪٧‬‬

‫ﭼ ﭘ ﺎن‪ ،‬ﯿﭻ ﺎت ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﭘﺎش ڕوﺧﺎ ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ﯾﺎن دەرﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﻟ ﺷﮑﺮی ﺑ ﻋﺲ‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯿ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬دەﺳ ﺗﺪار ﯿ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑ ﻮ زۆر ی ﺎوڕ ﺎﻧﻤﺎن ﻟ و ﭘ ﻨﺎوە ﮔﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺧ و رﮔ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن دەﺳ ﺗﺪار ﻮو ﯽ ﻻﯾ ﻧ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﺑﻮو و ﻧ ﺑﻮوە‪ .‬زۆر ی‬ ‫ﺋ ﻤ ﺎﺗ ﮏ ﻟ ﺑﺎرەی ﺳ ردەﻣﯽ ﭘﺎش ڕوﺧﺎن و دەرﮐﺮد ﯽ ﻟ ﺷﮑﺮی ﺑ ﻋﺲ‬ ‫دەدواﯾﻦ‪ ،‬و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﯚﻣ ﺋﺎﯾ ﻧﺪە ﺑﯚ ﺋ ﻤ ‪ ،‬ﻣﺎن ﯚﻣ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻮو‬ ‫ﺑ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ت و ﺳ روەر و ژ ﺮدەﺳﺖ؛ ﯚﻣ ﯚﻣﻮﻧ ﺴ ‪.‬‬ ‫ﺋ و ﭘ ﺸ ﻨ و ڕاﺑﻮردووە ﮐ ﺳ ﯿ ‪ ،‬ﻟ ﭘ ﮕ ﯾ ن و ﮔ ورەﺑﻮو ﯽ ﺋ م‬ ‫ﺑ ۆﮐ ﯾ ی )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻟ ﻧ ﻮ ﯚش و ﺋﺎوەزی ﻣﻦ ﺎرا ﯽ‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﺑﯚ ﻧﻮوﺳ ﻨ وەی ﺑ ۆﮐ ﮐ وەک ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎڵ و ﺋﺎﻣﺎﻧ‬ ‫ﺧﯚم و ﺑ ﺷﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺗ ک ﺗﯚ )ﺧﻮ ﻨ ری ﺋﺎز ﺰ(‪ ،‬ﺎﻧﺪەری ﻣﻦ ﺑﻮو‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﻣﻦ ﻟ ﺋ وە د ﻨﯿﺎ م‪ ،‬ﮐ ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻨﺪا و ﭘ ﺸﻤ ر ﺎﯾ ﯽ و ‪..‬ﺗﺪ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﺎﻗ ﮐ س ﻧ ﺑﻮوم‪ ،‬ﮐ ﺑ ۆﮐ ی ﺋﺎو ﺎی ﺑﻮو ﺖ و ﺑﯚ ﺋ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ‬ ‫ﯚﺷﺸﯿﮑﺮدﺑ ﺖ‪ ،‬ر ﺋﺎواش ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﺋ ﺴﺘﺎ ر ﻣﻦ ﻧﯿﻢ و ﮐ م ﻧ ن‪،‬‬ ‫ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﻣﺎن ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎڵ و ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺎو ﺷﻤﺎن ﯾ ‪،‬‬ ‫ﻟ واﻧ ﯾ ﮐ ﻣ ﮏ ﺟﯿﺎواز‪ ،‬ﺎ ﯾﺎن ﺗﯚﺧ ؛ ﺑ م ﺋ ﻤ ی ﻣﺮۆڤ ﺧ ون و‬ ‫ﺧ ﯾﺎڵ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎﻧﻤﺎن ﺎو ﺷﻦ و ﺑﯚ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﯿﺎن ﺑ س‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚی ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ ﭘ ﻮ ﺴﺘ و ر ﺋ وەﻧﺪە ﺑ ﺳ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ڕەوڕەوەی ﺎر ﺎری و ﺸ ﯿﻮا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ڕ ﺒﮑ و ﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﯿﭻ‬ ‫و دەﺳ ﺗ ﮏ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ ڕەو ﯽ ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ر ﮕﺮ ﺖ و‬ ‫و ﺴ ن و ﺧﻮاﺳﺘ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﻧ ﻮ ر ﺖ‪.‬‬ ‫‪٨‬‬

‫ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ‪ ،‬ﻣﻦ وەک ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮏ ﺑﯚ دەﺳﺘ ﮑﺮد ﯽ ﮔﻔﺘﻮ ﯚی‬ ‫ڕۆﺷﻨﮕ راﻧ ‪ ،‬ﻟ ەدا ﺑ ۆﮐ ی ﺧﯚم ﻟ ﺗ ک ﺋ ﻮەی ﺧﻮ ﻨ ری ا‬ ‫ﺑ ﺷﺪەﮐ م‪ ،‬ﺑ ﺋ و ﯿﻮاﯾ ی ﺑﺘﻮاﻧﺮ ﺖ ﻟ ﻧ ﻮان ﺧ ﯾﺎ ﺧﯚم و ﺎو‪-‬ﺧ ﯾﺎڵ‬ ‫و ﺎو‪-‬ﺧ وﻧﺎ ﯽ ﺧﯚم ﭘﺮدی ﮔﻔﺘﻮ ﯚی ﺑ ردەوام درووﺳﺘ ﺒ ﺖ و ﺑﺒ ﺖ ﺑ‬ ‫ﺳ رﭼﺎوەی ﭘ رەﺳ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﯾﺎ ﯚﻣ ﯾ ﯽ و ﺎﻧﺪەر ﮏ ﺑﯚ ﺳ ر ﺪا ﯽ‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪ .‬ﺒ ﺗ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ ﭘ ﯾﮕ اﻧ و ﺑ ﭘ ردە‬ ‫و ڕۆﺷﻦ‪ ،‬ﺋ وە ﺑ ﻢ‪ ،‬ﮐ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﻣﻦ ﺸ ﺳﺎز ﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﻧ ﯿ و‬ ‫ﻧﺎﺧﻮازم ﺑ ۆﮐ ﮐ وەک ﺸ ﯾ ﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﺑﯚ ﻟ ﻗﺎ ﺒﺪا ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮑ م‪ ،‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧ ﻣﻦ ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮد ﯽ ﺑﺎﺑ ﺗ ﯽ ﺎو ﺷ ﺑﯚ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن و درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ﭘﺮدی ﮔﻔﺘﻮ ﯚی ﯚﻣ ﯾ ﯽ و ڕۆﺷ ﺒ اﻧ ﺑ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧ ﮔﺮ ﺪاﻧ وەی ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎ ڕەﻧ ﺎوڕەﻧﮕ ﺎن ﻟ ﺑﺎرەی ﯚﻣ‬ ‫دا ﺎﺗﻮو؛ ﯚﻣ ﮏ ﮐ ﺋﺎزاد ﯽ و ﯾ ﮐﺴﺎﻧ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ و‬ ‫ﺋﺎراﻣ و ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋ ون و ﺧ و ﯽ‬ ‫زاران ﺳﺎ ی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ن ﺑﯚ ﺑ دەﺳﺘ ﻨﺎﻧ وەی ﺳﺮووﺷﺘ ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪-‬‬ ‫ﯾ ﮐ ی ﺧﯚی‪ ،‬ﺑﯚ ﺧﯚ‪-‬ڕز ﺎرﮐﺮدن ﻟ ﻧ ﺧﯚﺷ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ‬ ‫ﺋ واﻧ ﻧ ﺧﯚ )ﻟ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﺎﻧ ﺑﻮون(ی ﮐ ﺳ ﺎﻧ وەک ﻧ ﺧﯚﺷ ﯿ ﯽ زاڵ‬ ‫و ﮔﺸﺘﮕ ی ﺋ م ﺳ ردەﻣ ی ﺗ ﻣ ن و ژ ﯿﺎ ﯽ ﺋ ﻤ ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋ وە و ﻟ ﺑ ر ﺋ وە‪ ،‬ﯿﻮاﺧﻮاز م ﺑ ۆﮐ ی ) ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﺧﺎ دەﺳ ﮑﺮد ﯽ ﮔﻔﺘﻮ ﯚی ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ڕۆﺷ ﺒ اﻧ ﻟ ﻧ ﻮ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ وەک ﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﻦ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻧﺎوﭼ ﮐ ‪،‬‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و دەورو ری ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻧﺎوﭼ ﻧﺎﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﺑ‬ ‫‪٩‬‬

‫ﻮﻧﺠﺎوﺗﺮ ﻦ ﭘﺎﻧﺘﺎ ﯽ ﺑﯚ ﺋ زﻣﻮوﻧﮑﺮد ﯽ ﺑ ۆﮐ ی ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ دەزاﻧﻢ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک ﺳﺮووﺷﺖ و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘﺎر ﺰراون و ﺸﺘﺎ ڕاﺑﻮردووی رەوەز ﯽ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺧﯚ ﺳ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﻧ ﺑﻮون ﺑ ڕاﺑﻮردوو ﯽ دوور و داﺑ او‪.‬‬ ‫ﺋ وەش ﺑﺎﺷ ﯾﻦ زەﻣﯿﻨ ی ﯚﺷﺸ ﮑ ﺑﯚ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪا ﯽ ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ و رەوەز ﯿ ﺎ ﯽ ﺗﺎ ﻮ ﺳ دەی‬ ‫ﺋ زﻣﻮوﻧ ﺎ ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ڕاﺑﻮردووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ ﺗ ک ڕاﺑﻮردووی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ ﻧﺎوﭼ ی ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ﮐ ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﺷﺎرە ﺎ ﯽ ﯾﯚﻧﺎ ﯽ ﯚن ﺑﻮوە‪ ،‬ﮐ ﯾﺎن ﯾﯚﻧﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻟ ﻧﺎوﭼ ی ﺋ ﻤ و‬ ‫ﺧﯚر ﯽ ﯚی زەﻣ ن ﺑﯚ ﺳ رزەﻣﯿ ﺧﯚ ﺎن ﺑﺮدووە‪ ،‬ﯾﺎن ﺋ وان ﺑﯚ‬ ‫ﻟ‬ ‫ﺳ رزەﻣﯿ ﺋ ﻤ ﺎوردوو ﺎﻧ ‪ ،‬ﯾﺎن ﺎو‪ -‬ﺎت ڕ ﺸ ی ﺎو‬ ‫ڕاﺑﻮردووی ﯚﻣﻮوﻧ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﯿ وە ﺎﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﯿﭻ ﺑ ۆﮐ و ﭘ ۆژەﯾ ﯽ ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ر ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ‬ ‫ﺸ ﺳﺎز ﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ ﺑ ﻟ ﺳ ر ﺳ ری ﺧ ﮏ‪ ،‬دەﺑ ﺖ و‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م ﺑ ﺳ رﻧﺞ و ڕەﺧﻨ ﮔﺮی ﮔﻔﺘﻮ ﯚ ﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫دەﺳﺘ ﺒﮑ ﯾﻦ و ﯿﭻ ﺑ ۆﮐ ﯾ ک ﻟ ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮏ ز ﺎﺗﺮ ﻟ ﺑ رﭼﺎوﻧ ﮔﺮﻦ‪.‬‬ ‫ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ی ﺑ ردەﺳ ﺋ ﻮەی ﺋﺎز ﺰﺶ ﺑ ﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻧﻮوﺳﺮاوە و‬ ‫ﺋ وە ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻤ ی ﺧﻮ ﻨ رە‪ ،‬ﮐ ﮔﯿﺎن دە ﺎﺗ ﺟ ﺳﺘ ی ر ﺰر‬ ‫و ﺑ ۆﮐ ﯾ ک و ر ﺋﺎوا ﺋ وە ﻧﺎدەر ﺎﯾ ﺋ ﻤ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺑ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ دە ﻨ ﺖ و ﺑﯚ ﺳ ر ﺪا ﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ و ﺷﯚﭬﯿﻨ م و‬ ‫ﻓﺎﺷ م و ﮔ ﻧﺪە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ زەﻣﯿﻨ ﺳﺎزدە ﺎت‪.‬‬ ‫‪١٠‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﺎ ﯽ ﮐﯚﻣ‬

‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ دەرﮐ وﺗﻮوە ﺎ ﯽ ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎی ﻣ ووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪:‬‬ ‫ﺧ اﯽ‬‫ ﮐﯚﻣﻮوﻧ ﯽ‬‫ﺧ ﯾ ﯽ‬‫ ﮐﯚ ﻼﯾ ﯽ‬‫ دەرەﺑ ﺎﯾ ﯽ‬‫ ﺳ رﻣﺎﯾ داری‬‫‪ ..... -‬؟‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن‬

‫ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ا ﯽ و ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ و ﺧ ﯾ ﯽ ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک‬ ‫ﺎو‪ -‬ﺎ ﯽ ﯾ ﮐﺪی ﺳ ر ﺎﻧ ﺪاوە‪ ،‬ﺑ م ﺎو‪-‬ﺷﻮ ﻦ و ﺎوﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی‬ ‫ﯾ ﮐﺪی ﻧ ﺑﻮون‪ ،‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە وەک ﻗﯚﻧﺎﺧ ﯽ ﺎوﺳ ردەم ر ﭘ ﮑ وە‬ ‫ڕ ﺰدەﮐ م‪ ،‬ﺑ م ﺑ ﺟﯿﺎ ڕۆﺷﻨﺎ ﯽ دەﺧ ﻣ ﺳ ر ر ﯾ ک ﻟ ﺋ وان‪.‬‬

‫‪١١‬‬

‫‪ -‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ا ﯽ‬

‫ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ‪ ،‬ﺳ رەﺗﺎ ﻣﺮۆڤ ﺑ ﺷ ﻮەی ﺧ ان و ﺑﻨ ﻣﺎ دەرﮐ وﺗﻮوە و‬ ‫ژ ﯿﺎوە و ﺳ ردەﻣ ﮏ ﭘ ﻮ ﺴﺖ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ڕەو ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ﺒﻮون‬ ‫)درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﯚﻣ ﮔ ورە ﺎن( دەﺳﺘ ﭙ ﮑﺮدووە‪ ،‬ﮐ ﭘ ۆﺳ ﺴ ﮐ ﺑ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮون )ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ە ﺸﻦ( ﻧﺎﺳﺮاوە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﭘﺮۆﺳ ﺴ‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن درووﺳ ﺒﻮون و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ‬ ‫ﺳ ر ﺪاوە‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ و ڕ ﺸ ی ﻟ ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و‬ ‫ﺎﺗﻮوە و ﮐ ﺳ ﺎن ﭘ ﮑ وە ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﮔ ورەﺑﻮو ﯽ ﺧ ان و ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﺋ ﺷﮑ وﺗ ﮏ ژ ﯿﺎون و ﭘ ﮑ وە ﺧﯚراﮐﯿﺎن ﭘ ﯾﺪاﮐﺮدووە و ﭘ ﮑ وە‬ ‫ﺧﻮاردوو ﺎﻧ و ﭘ ﮑ وە ﻟ ﺗ ک ﻣ ﺗﺮﺳ ﯿ ﺎن ڕوو ڕوو ﻮوﻧ ﺗ وە‪ .‬ﺑ ﺋ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ﺒﻮو ﯽ ﺑ ﻟﻮوﺗﮑ‬ ‫ﺟﯚرە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ ﭘ ۆﺳ‬ ‫ﮔ ﯾﺎﻧﺪووە و ﯚﻣﻮوﻧ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن درووﺳ ﺒﻮون و ﺑﻮون ﺑ ﺑ ﺸﮑ ی‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪.‬‬

‫‪١٢‬‬

‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﮐﯚﻣﻮوﻧ ﯽ‬‫ﺑ ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ دە ﻮﺗﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﭘﺎش ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧ ا ﯽ و ﺑﻨ ﻣﺎ ﯽ ﺑ ﻧ ﺸﺘ ﺟ ﺒﻮون و ﮔﺮدﺑﻮوﻧ وەی ﺧ ان و ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎن‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﯽ ﮔ ورەﺗﺮ ﯾ ﮐﯿﺎﻧﮕﺮﺗﻮوە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ‬ ‫ﯚﻣﻮوﻧ ﺎن ﺳ ر ﺎﻧ ﺪاوە و ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎش ﻟ ﯚﺷ و ﮐ ﻧﺎری‬ ‫ﺟ ﻧﮕ ﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎزۆن و ﺋ ﻓ ر ﺎ و ﺧﻮارووی ﺧﯚر ﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ‬ ‫ﺷﻮ ﻨ واری ﺋ وان ﻣﺎوە‪ ،‬ﮐ ﻟ واﻧ ﯾ ﺧﯚ ﺎراﺳ ن ﺑ راﻧﺒ ر‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﺪارا ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﯚﻣﻮوﻧ ﺎ ﯽ وەک ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻧﺎﭼﺎر ﯽ درووﺳﺘﮑﺮدﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﯚﻣ ﯚﻣﻮوﻧ ﯾﯿ ﺎن ﭘ ﮑ وە ژ ﯿﺎون و ﭘ ﮑ وە ﻧ ﺸﺘ ﺑﻮون‪ ،‬ﭘ ﮑ وە‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎر ﺎﻧﺪاوە و ﭘ ﮑ وە ﺧﯚراﮐﯿﺎن‬ ‫ﭘ ﯾﺪاﮐﺮدووە و ﭘ ﮑ وە ﺧﻮاردوو ﺎﻧ ‪ ،‬ﭘ ﮑ وە ﺧﯚ ﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻮوە و ﭘ ﮑ وە‬ ‫ﯚﭼﯿﺎﻧﮑﺮدووە‪ .‬ﺋ وەش ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﯾﻦ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻮوە‪ ،‬ر‬ ‫ﺋﺎوا ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﮔﯿﺎﻧﺪارە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن دﯾﮑ ش ﯾ ‪ .‬ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک‬ ‫ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺳ رەﺗﺎی ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ‬ ‫دەﺗﻮاﻧﺪر ﺖ ﺑ ﻮﺗﺮ ﺖ ﯚﻣ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪ ،‬ﯚﻣ ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ ﺑﻮون‪ ،‬ﺑ م ﻣ رج ﻧ ﯿ ﻣﻮو ﺋﺎﺷ ﯿﺨﻮاز‬ ‫و ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ و ﺑ ﮔﺮﻓﺖ و ﮐ ﺸﻤ ﮐ ﺶ ﺑﻮو ﻦ‪.‬‬ ‫واژەی ) ﯚﻣﻮون | ﯚﻣﻮوﻧ ( ﺑﯚ ﺋ و ﯚﻣ ﻧ ﺑ ﺎردەﺑﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ‬ ‫رەوەز ﯿﺎﻧ ﭘ ﮑ وە ﺑ ر ﻣﺪە ن و ﭘ ﮑ وە ﺑ ری ڕەﻧ ﺧﯚ ﺎن دەﺧﯚن‬ ‫و دەژ ن و ﭘ ﮑ وە ﺧﯚ ﺎن دەﭘﺎر ﺰن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ زﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ‬ ‫رەوەزە ﺎن" ﻧﺎﺳ ﻨﺪراوە و ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎش ﻟ ﺟﯿ ﺎن‬ ‫) ﯚﻣﻮوﻧ ( ﺑ " ﯚﻣ‬ ‫‪١٣‬‬

‫و ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ ﺑ ﮔﺸﺘ و ﻟ ﻧ ﻮ ﻮﻧﺪە ﺎن ﺷﻮ ﻨ واری ﯚﻣ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن ﻣﺎوە‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻟ ﺋ و ﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺧﺎن و ﺳﺎن و‬ ‫ﺑ ﻠ ر ﺋﺎﻏﺎ و ﻣ ﻧ ﺑﻮون و ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺎر ﺎﻧﮑﺮدووە و ﺎر ﺎری و ﯾ ﮐﺪﯾﯿﺎن‬ ‫ﯾ ﮐﺪﯾﯿﺎن داوە و ﭘ ﮑ وە ﺋﺎﺳﺎﯾ ﺶ و ﺋﺎراﻣﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮐﮑﺮدووە و ﺑ‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻮوە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿﺎن ]ﺧ ﯽ‪،‬‬ ‫دەرەﺑ ﯽ‪ ،‬دەو ﯽ[ ﻧ ﺑﻮوە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾﺎﺳﺎ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ داﻣ زراﻧﺪووە؛ ﺋ ﮔ ر ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎن ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑﺎﺧﺪاری و ﮐﺸﺘ ﺎر ﯽ[ و‬ ‫ﻧ ﺸﺘ ﺟ ﺒﻮون ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺗ ﻻرﺳﺎز ﯽ[ و ﯚ ﺴﺎز ﯽ و ﻣ ﯾﺪا ﺴﺎز ﯽ و‬ ‫وار ﺸ ﻨ و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺎوﺳﺎ ﯽ ﺳ رﻧﺠﺒﺪر ﺖ‪،‬‬ ‫زۆر ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺷﻮ ﻨ واری ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ دەردەﮐ و ﺖ و‬ ‫دەﺑ ﻨﺪر ﺖ و ﺸﺘﺎ ﻣﺎوە‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﻣﺎﻧ وەی ﯚﻣ ﯚﻣﻮوﻧ ﯾﯿ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ دەﮐﺮ ﺖ ﺑ‬ ‫ﯚﻣ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎزۆن ﺋﺎﻣﺎژەﺑﺪر ﺖ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﺟﯚر‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮوری و ﭘ روەردەی ﺟﯿﺎواز ن‪:‬‬ ‫ﯾ ﮐ م ‪ -‬ﭘ ﮑ ﺎﺗ و ﭘ روەردەی ﻣﺮۆڤ ﺳ روەر ‪ :‬داﯾﮏ و ﺑﺎوک وەک ﯾ ﮐﺪی‬ ‫ﺋ رک و ﻣﺎف و دەﺳ ﺗﯿﺎن ﯾ و ﺑ راﻧﺒ ر ﻣﻨﺪاڵ و ﭘ روەردەی وەک‬ ‫ﯾ ﮐﺪی ﺋ رک و ﺑ ﺷﺪاری و ڕۆ ﯿﺎن ﯾ ‪ .‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﺟﯚرە ﯚﻣ ﻧ ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﺋﺎزاداﻧ ﺗﺮە و ﭘ روەردە ﺋﺎراﻣ و ﻧ رﻣ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ ﺗﺮە‪.‬‬ ‫‪١٤‬‬

‫دووەم ‪ -‬ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی داﯾﮏ ﺳ روەر ‪ :‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﺟﯚرە ﯚﻣ ﻧ ژن ﺳ روەرە‬ ‫و ﺑ ﺎردەرە و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ .‬ﭘ روەردە ڕەﮔ ز ﺳ روەراﻧ ﯾ و ﭘ ﮕ ی ﭘﯿﺎو و ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﻧﺰﻣ ە‪.‬‬ ‫ﺳ ﯿ م ‪ -‬ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺑﺎوک ﺳ روەر ‪ :‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﺟﯚرە ﯚﻣ ﻧ ‪ ،‬ﭘﯿﺎو ﺳ روەر‬ ‫و ﺑ ﺎردەر و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ و ﭘ روەردە ڕەﮔ ز ﺳ روەراﻧ ﯾ و ﭘ ﮕ ی ژن و ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﻧﺰﻣ ە‪.‬‬ ‫ر ﺑ ﻮ ﺮەی ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ روەردەی ڕەﮔ ز ﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ر ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ‬ ‫ﯚﻣ ﺎن‪ ،‬ﺋ رک و ﻣﺎف و ﺑ ﺷﺪار ﯽ و ﺟﯚری ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺗ ﻧﺎﻧ ت‬ ‫ﻗﺴ ﮐﺮدن و ﺷ ﻮەی داﻧ ﺸﺘ ﮐ ﺳ ﺎن دە ﯚڕدر ﺖ و ﺟﯿﺎوازە‪ ،‬ر ﺋﺎوا‬ ‫ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﭘ ﮕ ی ﺳ رۆﮐ ﯚز و ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ‬ ‫ﻓﯿﺌﯚدا ﯿﯿ ﺎن ﭘ ﮕ ی ﺧﺎﻧﺰاد و دەرەﺑ گ و ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﺑﯚرﺟﻮاز ﯿ ﺎن‬ ‫ﭘ ﮕ ی ﺳ رﻣﺎﯾ داران و ڕاﻣﯿﺎران ﺟﯿﺎواز و ﺑ رﺗ رە و ﺑ رﺗ ر ﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎن ﯾ و دەﺳ ﺗﺪارن‪.‬‬ ‫ﯚﻣﻮوﻧ ﯾﯿ ﺎن ﺑ ﺧﯚ‪-‬ﭘﺎراﺳ ن و ﺑ رﺧﻮدان ﺑ راﻧﺒ ر‬ ‫ﭘﺎﺷ ﻨ ی ﯚﻣ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﺟﯚرە ﺎن ﻟ ﯚﺷ و‬ ‫ﮐ ﻧﺎرە ﺎ ﯽ ﺋ ﻓﺮ ﺎ و ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺋ ﻣ ر ﺎی ﻻﺗ ن ﺧﯚ ﺎن دەﭘﺎر ﺰﻧﻦ و ﺑ‬ ‫ﺟﯚر ﮏ ﻣﺎون‪.‬‬

‫‪١٥‬‬

‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﯾ ﯽ‬‫ﺑ ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ دە ﻮﺗﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺎو ﺎت و ﻟ ﻧ ﻮ در ﮋەی ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﯚﻣﻮوﻧ ﯾﯿ ﺎن ﺑ ﯚ ﺎری ﯚﭼﮑﺮدن و ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺟ ﻧﮕ ﺎن و ﭘ ﻻﻣﺎردا ﯽ‬ ‫ﯾ ﮐﺪی درووﺳ ﺒﻮوە و ژ ﯿﺎ ﯽ ﯚﭼ ر ﯽ و ﺋﺎﻣﯿﺘ ﺑﻮو ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺋ وان ﺑ ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﭘ ﻻﻣﺎردا ﯽ ﺑ ردەوام ﺑﯚ ﺳ ر ﺋ وان و ﭘ ﻻﻣﺎری ﺋ وان ﺑﯚ ﺳ ر ﯚﻣ ﺎ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ‪ ،‬ﺑ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ روەر ﻮو ﯽ ﺗﺎک ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺳ رەﺗﺎ‬ ‫ﭘ ﮕ و ﻣﺘﻤﺎﻧ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ و دواﺗﺮ ﺎرﻧ ﮐﺮد ﯽ ﺳ رۆک و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺋ و‬ ‫ﻟ ﺳ ر ڕەﻧ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ دەورو ری ﺧﯚی و ﺋ ﻨﺠﺎ درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﺑ رﺗ ر ﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و د ﺴﺎن ﭘ ﻮ ﺴﺘ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﻟ ﺳ ر ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺑ رﺗ ر ﯿ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺳ رۆک‪ ،‬ﺑ ﺋ وە ﯚﻣ ﮐﯿﺎﻧﮑﺮدووە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧ ﯾ ﯽ و ﻧ ﺸﺘ ﺟ ﺒﻮو ﯽ ﺧ ﺎن‪ ،‬زەﻣﯿﻨ ﺳﺎزی ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺧﺎﻧﺰاد ﯽ و‬ ‫دەرەﺑ ﮔ ﺑﻮوە‪ .‬ﺑ ڕادەی ﮐ م ﻟ ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ و ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻟ ﻧﺎوﭼ‬ ‫ﺧ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و ﺋ ان‪-‬زەﻣ ن ﺋﺎواﺑﻮوە و ﯾ ‪.‬‬ ‫ﺧ ﯾ ﯽ و ﯚﻣ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﺑ ﺧﯚ‪ -‬ﻮﻧﺠﺎﻧﺪن ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎ ﯽ ﭘﺎش‬ ‫ﺧﯚ ﺎن )ﻓﯿﺌﯚدا و ﺳ رﻣﺎﯾ داری( ﺧﯚ ﺎن دەﭘﺎر ﺰن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﯾ ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ و ﻧﺎ ﯚﮐﯿﯿ ﯽ ﺑﻨ ڕەﺗ ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘﺎش ﺧﯚی ﻧ ﺑﻮوە و ﻧ ﯿ و ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک ﺗ واوﮐ ری ﯾ ﮐﺪی‬ ‫ن‪ ،‬ﺑ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ ﯾ ﯽ وەک ﭘ ﭙﻠﯿ ﺎﻧ ی ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‪ ،‬ﺳ ر ﺪا ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻓﯿﺌﯚدا ﺋ ﺳﺘ م دەﺑﻮو‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺑ‬ ‫ﯚﻣ ﻓﯿﺌﯚدا وەک ﭘ ﭙﻠﯿ ﺎﻧ ی دووەﻣﯽ ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﺋ ﺳﺘ م دەﺑﻮو و ﺋ ﺳﺘ م دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪١٦‬‬

‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﮐﯚ ﻼﯾ ﯽ‬‫ﯚ ﻼﯾ ﯽ وەک ﻗﯚﻧﺎﺧ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﭘ ﺶ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﻣﻮو ﺷﻮ ﮏ‬ ‫ﺳ ر ﻨ داوە و ر ﺋﺎوا ﻣﻮو ﺷﻮ ﮏ ﺎو ﺎت ﻟ ﻧ ﻮﻧ ﭼﻮوە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ‬ ‫ﺑ ﻮ ﺮەی دەﻗ ﺋﺎﯾﯿ ﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺋ ﺴﻼم ﻟ ﻧﯿﻮە دوورﮔ ی ﻋ رە ﯽ ﯚ ﻼﯾ ﯽ‬ ‫ﺑﻮوە‪ ،‬دواﺗﺮ ﺶ ﺳ ردەﻣﯽ ﺎﺗ ﻟ ﺷﮑﺮی ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺋﯚرو ﺎﯾﯿ ﺎن ﺧ‬ ‫ﻋ رەﺑ ﺎن وەک دە ﺑﺎزر ﺎﻧ ﺋﯚرو ﯿ ﺎن ﺋﺎﺳﺎﻧﮑ ری ﺑﺎزر ﺎ ﯽ ﯚ ﻠ ﻓﺮۆﺷ‬ ‫ﺑﻮون‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن وەک ﺳ ردەﻣﯽ ﭘ ﺶ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺋﺎﯾﯿ‬ ‫ﺋ ﺴﻼم ﺑ دﯾﺎردە ﯽ ﻧ ﻣﺎوە‪ .‬ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﺳ روەر ﯽ ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎ ﯽ ڕۆم و ﯾﯚﻧﺎن‬ ‫و ‪...‬ﺗﺪ ﯚ ﻠ ﮐﺮد ﯽ ڕەﺷﭙ ﺴﺘ ﺎن ڕەواﺑﻮوە و ﺑﻮوە‪ .‬ﻟ ﻻﯾ ن داﮔ ﮐ رە‬ ‫ﺋﯚرو ﯿ ﺎن و ﺑ ڕەواﯾ ﯽ ﻠ ﺴﺎ )ﻣ ﺳﯿﺤﯿﯿ ﺎن( ﭘ رە ﺴ ﻧﺪووە و ﻟ‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری ﺳ د ﺳﺎ ﮏ ﺑﺎزر ﺎ ﯽ ﯚ ﻼن ﺑ ردەوام ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺧﻮاز ﺎر ن‪ ،‬ﺳ رەﺗﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚ ﻠ ﯽ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺒﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﺑ‬ ‫ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ دەﮔ ڕ ﺘ وە ﺑﯚ ﺳ ردەﻣﯽ ﺧ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن و ڕﻓﺎﻧﺪ ﯽ ژﻧﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ دﯾﮑ و ﯚ ﻠ ﮐﺮدن و ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮد ﯽ ژﻧﺎن ﺑ ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎر ﯽ ﺳ رۆﮐ ﯚز و‬ ‫دەﺳ ﺗﺪارا ﯽ ﺧ ‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺋﺎ ﻧ ﯽ )ﺑﻮوک‪ -‬ﻮاﺳ ﻨ وە(‬ ‫ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا ر ﻟ ﺟﯚری ﻨﺎن و ﭘﯚﺷﺎک و ﻟ ﻟ و ﺗ ﻧ ﮐ ‪-‬‬ ‫ﻮﺗﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺷﺎﻧﺎزی زاوا‪ ،‬ﭘ ﺸ ﻨ ﯚ ﻠ ﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی ﻧﻤﺎﯾ ﺸﺪە ﺎﺗ وە‪.‬‬ ‫دواﺗﺮ ﮐ ﮐﺸﺘ ﺎر ﯽ ﺑﻮوە ﺑ ﺳ رﭼﺎوەی ژ ﯿﺎن و ﺑﺎزر ﺎ ﯽ‪ ،‬ﯚ ﻠ ﮐﺮد ﯽ ﭘﯿﺎوان‬ ‫ﺑﻮوە ﺑ ﺳ رﭼﺎوەی ی ﺎر و ﭘﺎراﺳﺘ ‪ .‬ﭘ ﺶ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎن و‬ ‫داﮔ ﮐﺮد ﯽ ﺳ رزەﻣﯿﻨ ﺎ ﯽ دەورو ر‪ ،‬ﯚ ﻠ ﺎن دوو دەﺳﺘ ﺑﻮون‪) :‬دەﺳﺘ ی‬

‫‪١٧‬‬

‫ﯾ ﮐ م( ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺟ ﻧ ﯽ ﯚﻣ ﺎ ﯽ دەورو ر دەﺳﮕ ﮐﺮاون‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ وان ژﻧﺎن ﯾ ﮐ ﻣ ن ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﯚ ﻠ ﮐﺮاو ﺑﻮون‪) .‬دەﺳﺘ ی دووەم( ﭘﺎش زۆر ﻮو ﯽ‬ ‫ﯚ ﻠ ﮐﺮاوان وەک ی ﺳ ر ﺎز ﯽ و ر ﺋﺎوا وەک ی ﺎر‪ ،‬وردە وردە ﮐ ﺳ‬ ‫ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺧ وەک ﯚ ﻠ ی ﭘﻠ ‪-‬دوو ﯚ ﻠ ﮐﺮاون‪ .‬ﺑ ﺋ و‬ ‫ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ و ﺋﺎزادە ﺎن‬ ‫ﺟﯚرە ﯚ ﻠ ﯽ ﭘ رەدەﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ‬ ‫]ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﯚﻣ زاﮔﺮۆس‪ -‬ﺸ ﻨ ﺎن[ ﯚ ﻠ ﯽ ﺳ ر ﻨ داوە‪.‬‬ ‫ﭘﺎش ﺋ وەی ﮐ ﺑ ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﻠ ﺴﺎ داﮔ ﮐﺮدن و ﯚﻣ ﻮژﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮑ‬ ‫ﺑﻮوﻣﯿﯿ ﺎ ﯽ "ﺋ ﻣ ر ﺎ" و "ﮐ ﻧ دا" و "ﺋﻮﺳ اﻟﯿﺎ" و "ﻧﯿﻮزﻟ ﻧﺪە" و "ﺋ ﻓ ر ﺎ" و‬ ‫"ﺋﺎﺳﯿﺎ"‪ ،‬ﯚ ﻠ ﮐﺮد ﯽ ڕەش‪-‬ﭘ ﺴﺘ ﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎن ڕەوادەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی‬ ‫ﯚ ﻠ ﮐﺮدن دەﺑ ﺖ ﺑ ﺳ رﭼﺎوەی ﺑﺎزر ﺎ ﯽ و ﭘ ﺶ ‪ ١٤٩٢‬ﺗﺎ ﻮ ﻧﯿﻮەی ﺳ دەی‬ ‫ﻧﯚزدە ڕەواﯾ ﯽ ﺋﺎﯾﯿ و ﯾﺎﺳﺎ ﯽ ﭘ ﺪەﺑ ﺧﺸﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ دواﺗﺮ ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﺳ دەی ژدە م و دواﺗﺮ‪ ،‬ﯚ ﻠ ﯽ ﺑ س وەک‬ ‫زﻧﺠ ﮐﺮد ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن و ﺑﺎزر ﺎ ﯽ ﮐ ﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘ ﯚ ﻠ ﮐﺮاوان و ز ﻨﺪاﻧﯿﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺋ وان ﻟ ﻧ ﻮ ﮐ ﮕ ﺎن ﻧ ﻣﺎوە و وەک ر دﯾﺎردەﯾ ﯽ دﯾﮑ ی ﺳ ﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﮔ ﺷ ﯾﮑﺮدووە و ﺳ ر ﺎری ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەی ﻧ ﻣﺎ ﯽ ﯚ ﻼﯾ ﯽ ﻟ ﺟﯿ ﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ م‬ ‫ڕۆژ ﺎرەش م وەک ﯚ ﻠ ﺗ ﺟﺎران و م وەک ﯚ ﻠ ﺗ ﺎوﭼ رخ ﺑ ردەواﻣ‬ ‫و ﺋ و ﺳ رزەﻣﯿﻨﺎﻧ ش‪ ،‬ﮐ ﭘ ﺸ ﯚﻣﻮﻧ ﯽ ژ ﯿﺎون و ﻗﯚﻧﺎﺧ ﺎ ﯽ ﺧ ﯾ ﯽ و‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚری| ﯚ ﻼﯾ ﺗﯿﺎن ﻧ ﺑ ﻮن‪ ،‬ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ و ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ داری ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ ﺑﻮوە ﺑ ﯚ ﻠ ی دەو ﺗﻤ ﻧﺪان و ﺑ ﺠﮕ ﯚﻣﻮوﻧ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎزۆن و ﺧﻮارووی ﺧﯚر ﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺑ ﺷ ﯽ ﮐ ﻣﯽ ﺋ ﻓﺮ ﺎ‪،‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚ ﯾ ﯽ ﺎوﭼ رخ ] ﯚ ﻼﯾ ﯽ دەو ﺗ [ ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺷﺎرۆﭼ ﺎ ﯽ‬ ‫‪١٨‬‬

‫داﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬رﭼ ﻧﺪە ﮐ ﺋ و ﻧﺎوﭼﺎﻧ ﺑ در ﮋا ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ی دوودەﺳﺘ ﺎﻧ‬ ‫ﻣ ووی ﺧﯚ ﺎن ﺧ ﯾ ﺗ و ﯚ ﻼﯾ ﺗ ﻧ ﺑﻮو ﻦ‪.‬‬ ‫ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ‪ ،‬ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﯚ ﻼﯾ ﯽ ﺑ ﺑﺎ ﺗﺮ ﻦ ﺷ ﻮازی ﺧﯚی‬ ‫ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺑﻮوە ﺑ ﻮﻟﺘﻮوری ﻣﺮۆﭬ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎن و ﮐ م ﻧ ن‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﻟ ﯚ ﻠ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﭘﺎر ﺰ ﺎر ﺪەﮐ ن‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە‬ ‫ر ﺋ وەﻧﺪە ﺑ ﺳ ‪ ،‬ﮐ دەورو ری ﺧﯚﻣﺎن ﯚ ﻼ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن ]ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن[‪ ،‬ﯚ ﻼ ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن ]ﮐﺮ ﺎران[‪ ،‬ﯚ ﻼ ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن ]دەﻧﮕﺪەران[ و‬ ‫ﯚ ﻼ ﯽ دەو ت ]زۆر ﻨ ی ﯚﻣ ڵ[ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﺳ رەڕای ﻧ ﻧﺎﺳﺮاو ﻮو ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ و ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﺑ زۆر ی ﯚﻣ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﻣﺮۆ ﺋ م‬ ‫ﺳ ردەﻣ ﺋﺎوا دەزاﻧ ﺖ ﭘ ﺶ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]دەو ﺗ [ ژ ﯿﺎن ﻧ ﺑﻮوە و ﭘﺎش‬ ‫ﺋ و ﺶ ژ ﯿﺎن ﻧﺎﺑ ﺖ و ﺋ ﺳﺘ م دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﺋ وەﺷﻤﺎن ﻟ ﺑ ﻧ ﭼ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﺑﺎزر ﺎﻧﯿﮑﺮدن ﺑ ژﻧﺎن و‬ ‫ﻣﻨﺪا ن ﻟ ﺑﻮاری ﺳ ﮑﺴﻔﺮۆ ‪ ،‬ڕﻓﺎﻧﺪن و ﻮﺷ ن و ﺑﺎزر ﺎﻧﯿﮑﺮدن ﺑ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﺟ ﺳﺘ ی ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﯚ ﻠ ﮐﺮد ﯽ ﻣﻨﺪا ن ﻟ ﺑﻮاری ﻗﺎ ‪-‬ﭼﻨ ن و ﮐ ﮕ ﺎ ﯽ ﺎ ﺎو و‬ ‫ﻗﺎوە و ﻣﺎﺳﯿﮕﺮ ﯽ‪ ،‬دﯾﺠﯿﺘﺎ ەﮐﺮد ﯽ ﺳ ﮑﺴﻔﺮۆ ژﻧﺎن و ‪...‬ﺗﺪ‪ ،‬دﯾﺎرﺗﺮﻦ و‬ ‫ز ﻨﺪووﺗﺮﻦ ﻧﻤﻮوﻧ ی ﯚ ﻠ ﺗ ﻣﺮۆ ﺋ م ﺳ ردەﻣ ن و ﯚ ﻠ ﯽ ﻟ ﻧ ﻮﻧ ﭼﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑ ﻮ ﺑ س ﺷ ﻮەی ﯚ ﻠ ﺑﻮون ﯚڕدراوە‪.‬‬

‫‪١٩‬‬

‫‪ -‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓﯿﺌﯚدا‬

‫]ﺧﺎﻧﺰادی | دەرەﺑ ﯽ[‬

‫ﺑ ﺋ و ﺳ ﺴﺘ م و ﯚﻣ دە ﻮﺗﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن ﺧ اﻧ ﮏ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی دارا ﯽ و دەﺳ ﺗ ﮏ‪ ،‬ﮐ در ﮋەی ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ ﺧ و ﺳ رۆﮐﺨ‬ ‫ﺑ دەﺳ اوە‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و دواﺗﺮﺶ ﻟ ﻟ ڕ ﯽ و‬ ‫ﮔﺮﺗﻦ و داﮔ ﺎر ﯽ و ﭼﻮو ﯽ ﺧﺎن و ﺑ گ و ﺋﺎﻏﺎ ﺎن ﺑﯚ ژ ﺮ ﺳ روەر ﯽ‬ ‫زۆردارﺗﺮ ﺋ وان و ﭘ ﻻﻣﺎردان و داﮔ ﺎر ﯽ ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ دەورو ر‪،‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓﯿﺌﯚدا ﮔﺸﺘﮕ دەﺑ ﺖ و ﺑ رەو ﻟﻮوﺗﮑ ]ﭘﺎﺷﺎ ﯽ[ و ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ﯽ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﻣﻠﺪەﻧ ﺖ و ﺑ داﮔ ﺎر ﯽ و ﭘ ﻟﻮ ﯚ ﺎو ﺸ ن‪ ،‬ﺟﯿ ﺎ ﯽ زۆر ﺧﺎن و ﺋﺎﻏﺎ‬ ‫و ﺧ ﯾ ﯽ ﻟ ﺳ ر ﭼ ﻧﺪ ﭘﺎﺷﺎﯾ ک ﺑ ﺷﺪەﮐﺮ ﺖ؛ ﻧﻤﻮوﻧ ﺳ رزەﻣﯿﻨ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ ان و ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ ﻟ ﻧ ﻮان ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﺋ ا ﯽ و ﺋﻮﺳﻤﺎ ﯽ ﺑ ﺷﮑﺮاون و ﺋ و‬ ‫ﻧﺎوﭼﺎﻧ ی ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﮐ و ﻓﯿﺌﯚدا ﯿﯿﺎن ﻧ ﺑﻮوە ﻟ ژ ﺮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫داﮔ ﮐ ر ]ﭘ ﻻﻣﺎردەر[ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺑ ﮐﺮ ﮕ او ﺑ ﻧﺎوی ﺧﺎن و ﺳﺎن و ﺑ گ‬ ‫دادەﻧﺮ ﻦ و دەﮐﺮ ﻦ ﺑ ﻧﻮ ﻨ ری دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﺎ ﯽ دەورو ر و ﻟ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﯾ ﮐﺴ ر ﺳ رۆﮐﺨ و ﺋﺎﻏﺎ و ﻣ ە ﺎن دەﺑﻦ ﺑ‬ ‫ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺎن و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﺟ ﮕ دەﮐﺮ ﺖ و دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﺋ وە درووﺳﺖ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺋﺎوا ﺑﺰاﻧ ن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮان ﮐ ﺳ‬ ‫دەﺳ ﺗﺨﻮاز و دەﺳ ﺗﺪارە ﻧﺎوﭼ ﯾﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﻧ ﺑﻮون‪ ،‬ﮐ ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧ ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە‪ ،‬ﺋ وەی ﮐ دواﺗﺮ د ﻮﺟﺎﻣ ی ﺋﺎﯾ ن‬ ‫و ﻧ ژادی "ﻧ ﺗ وەی" ﺑ ﺳ ر دەﭘﯚﺷﺮ ﺖ‪ ،‬ﺟﯚر ﮏ ﺑﻮوە ﻟ ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎﺑﻮو ﯽ ﺋﺎﻏﺎ و ﻣ ە ﺎن و ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﺑ رەﻧ ﺎری و ﻧﺎڕەزاﯾ ﺗﯿ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫‪٢٠‬‬

‫ﺧ ﯽ ﻧ دار و ژ ﺮدەﺳ ﺧﺎن و ﻣ ە ﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﮐ ﺗﻮار ﮑﺮدﻧ وەی‬ ‫ﭘﺎﺷﺎﺑﻮو ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎر ﺮدووە و ﺷﯚڕ ﺧ ﮑﯿﯿﺎن دژی داﮔ ﮐ ران‬ ‫ﺧﺴﺘﻮوەﺗ ﺧﺰﻣ ﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﻧﻤﻮوﻧ ﺷ ﺦ ﻣ ﺣـﻤﻮود "ﻣ ﻟﯿﮏ‬ ‫ﻣ ﺣـﻤﻮود" ﮐ ﺑ ﮐﺮ ﮕ اوی ﺋﻮﺳﻤﺎﻧ ﯿ ﺎن ﺑﻮوە و ﻟ ﻧ ﻮ ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯽ ﺋﻮﺳﻤﺎ ﯽ و دەورو ری ﺧﯚی‪ ،‬ﺑ راﻧﺒ ر ﻟ ﺷﮑﺮی ﺋ ﻨ ﻠ‬ ‫ڕاوەﺳﺘﺎوە‪.‬‬ ‫ردەم ﺋﺎوا ﺑﻮوە‪ ،‬ر ﺎت ﺑ رەﻧ ﺎری ڕز ﺎر ﺨﻮازاﻧ ی ﺧ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺷﮑﺮی ﭘﺎﺷﺎ ﺎ ﯽ ﺗ ﺸ ﺎﻧﺪﺑ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﭘﺎﺷﺎی ﺷﮑﺴﺘﺨﻮاردوو ﯾﺎن ﭘﺎﺷﺎی‬ ‫ﻧ ﯾﺎر ﻟ ڕ ﮕ ی ﺟﯿﺎواز ﺟﯿﺎواز‪ ،‬ﺑﯚ دەﺳﮑ ﻻﮐﺮد ﯽ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﺋﺎزا و‬ ‫دارای ﺑ وای ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻮون‪ ،‬و ﯿﺎﻧﺪاوە‪ ،‬ﮐ ﺋ وان ]ﺧﺎن و ﻣ ە ﺎن[‬ ‫ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚ ﺎن ڕاﮐ ﺸﺒﮑ ن و ﺑﯿﺎﻧﮑ ن ﺑ ﺟ ﮕﺮی دەﺳ ﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﻟ ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ دەرەوەی ﭼ ﭘﺎﺷﺎﯾ ﯽ ]ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯽ[‪.‬‬

‫‪٢١‬‬

‫‪ -‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ]ﺑﯚرﺟﻮازی[‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻣﺸ ﺧﯚری ﻟ ﻧ ﻮ ﻣﻨﺪا ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓﯿﺌﯚدا‬ ‫ﺳ ر ﺪاوە و ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ ﺷﺎرە ﺎن و ﺑﺎزر ﺎ ﯽ ﻧ ﻮان ﻮﻧﺪ‬ ‫و ﺷﺎران؛ ﻮﻧﺪە ﺎن وەک ﺳ رﭼﺎوەی ﺧﯚراک و ﺷﺎرە ﺎن وەک ﺳ رﭼﺎوەی‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﭘ ﺸ ﺳﺎزی ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﭘ ﺸ ﺳﺎز ﯽ ﻣﺎﺷﯿ ‪ ،‬ﺑﻮار ﺑﯚ‬ ‫ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ ﺑﺎزر ﺎن ﻟ ﺳ ر ڕەﻧ ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﺧ ﯽ ﺷﺎر ﺑ ﺑ ر ﻣ ﮐﺸﺘﻮ ﺎ ﯿﯿ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﻟ ﺳ ر ڕەﻧﺞ و ﺑ ر ﻣﯽ‬ ‫ﭼﯿ زەﺣﻤ ﺗﮑ ﺗﺎزە ]ﮐﺮ ﺎر[ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ درووﺳ ﺒﻮوە و ﺑ ﻮ ﺮەی‬ ‫ﮐ ﮐ ﺑﻮو ﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ ﺎن و درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ﺎرﺧﺎﻧ و ﺑﺎﻧﮏ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫دەو ﺗ ‪ ،‬دەﺳ ﯽ ﺑﯚرﺟﻮا ﺎن ﺑ ﺳ ر ﻓﯿﺌﯚدا ﺎن زا ﺒﻮوە و ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻣﺸ ﺧﯚراﻧ ﺑﯚ ﺗ ﮑﺸ ﺎﻧﺪن و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ دەﺳ ﯽ‬ ‫ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺧﺎﻧﺰاد و ﻣ ە ﻧﺎوﭼ ﯾﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑ ۆﮐ ی "دەو ت‪-‬ﻧ ﺗ وە"ی‬ ‫ﺎوزﻣﺎﻧﺎ ﯽ درووﺳﺘﮑﺮدووە و ﮐﺮدووە ﺑ د ﻮﺟﺎﻣ ی ﺧ ﺗﺎﻧﺪن و زا ﺒﻮون‬ ‫ﺑ ﺳ ر ﻧﺎڕەزاﯾ ﯽ ﺟﻮﺗﯿﺎران دژی ﺋﺎﻏﺎ و ﺑ گ و ﭘﺎﺷﺎ ﺎن ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﺟ ﮕﺮﻮو ﯽ‬ ‫دەو ﯽ ﺳ رﺗﺎﭘﺎﮔ و ﺋﺎراﺳﺘ ﮐﺮد ﯽ ﻧﺎڕەزاﯾ ﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑ راﻧﺒ ر ﺧﺎﻧﺰاد‬ ‫وﻣ ە ﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ﺑ دەﺳ ت‪-‬ﮔ ﯾ ﺸﺘ ﺳ رﻣﺎﯾ داران ﺑ ﻧﺎوی ﻣﻮو ﺧ ﮏ‬ ‫"ﻧ ﺗ وە"‪ ،‬ﮐ ﺑ س دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﭼﯿ ﯽ ﺗﺎزە ﺑﻮوە ﻟ ﺳ ر ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ‬ ‫زەﺣﻤ ﺗﮑ ﺸ ﺎن و ﻟ ﺋ وە ز ﺎﺗﺮ ﯿ دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮوە و ﻧ ﯿ و ﻧﺎﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺑﻮوە ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺟﯿ ﺎﻧﮕ و‬ ‫ﺗ واوی ﺑﻮارە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﻣﺮۆ ﭘﺎواﻧﮑﺮدوون و ڕەﻧ ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ﺑﺎﺧﺪاران‬ ‫‪٢٢‬‬

‫و ﮐﺮ ﺎران و ﺗﻮ ﮋ زەﺣﻤ ﺗﮑ ﺸ ﺎ ﯽ دﯾﮑ و ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮑﺮدووە و ﯚڕ ﻮ ﯽ ﺑ دارا ﯽ دەو ﺗ و دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﺧ اﻧ ﯽ زۆر دەو ﺗﻤ ﻧﺪی ﺟﯿ ﺎن و ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾﺎﻧ ‪ ،‬درووﺳﺘ ﯾﻦ و‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﻧ ﯾﻦ ﺷﻨﺎﺳ ﺑﯚ )ﻣﺸ ﺧﯚری( و )ﺳ روەری( واژە ﯚراﻣﯿﯿ ﮐ ﺑ ﺖ‬ ‫"دۆ ﺗﻤ ﻧﺪ"؛ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﻟ دەزﮔ ی دەو ﯽ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪە و دەزﮔ ی‬ ‫دەو ﯽ ﺋﺎﻣﺮازی دەﺳ دەو ﺗﻤ ﻧﺪاﻧ وەک ﺋﺎﻣﺮازی ﭘﺎراﺳﺘ دارا ﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒ ﯽ و ﺎری ﺎری ﮐﺮﮕﺮﺗ و ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ و ﮔ ﺷ ﮐﺮدووﺗﺮ ﻦ‬ ‫دەزﮔ ی ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗﯿ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ‬ ‫ﻟﻮوﺗﮑ ﮔ ﯾﺎﻧﺪووە و ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗ ﺳ ر دووڕ ﯿﺎ ﯽ‪ :‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﯚ ﯽ ﻣ ﺸ ﯽ‪ ،‬ﯾﺎن‪ ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ !‬ ‫ﺑ م ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋ وە ﻟ ﺑ ﻧ ﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﯚڕ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎ ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﯿﭻ ﺎت ﻣﯿ ﺎﻧﯿ ﯽ و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﮑﺮد ﻧ ﺑﻮوە و وەک ڕوﺧﺎﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮو ک و درووﺳﺘﮑﺮدﻧ وەی ﻟ ﻣﻮو ﯚﺷ ﺎ ﯽ دوﻧﯿﺎ وەک ﯾ ﮐﺪی ﺑ‬ ‫دوای ﯾ ﮐﺪی ﻧ ﺎﺗﻮون و رﮔ ﺧﺎ ﯚﺗﺎ ﯽ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ وان‪ ،‬ﺧﺎ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎی ﺋ وی دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬دەﺳﺘ ﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﺧ ﯾ ﯽ‪ ،‬ﺧﺎ ﯚﺗﺎﯾﯿ ﺎﺗ ﯚﻣ ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ ﻧ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺳ رەﺗﺎی‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﺑ ﺳ رەﺗﺎی دەﺳ ﮑﺮد ﯽ ﺋ وی دﯾﮑ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘ ﺸ ن‪ ،‬ﯾﺎن ﺎو ﺎت ﺑﻮوە‪ .‬ر ﺋﺎوا‪ ،‬رﮔ ﯚﺗﺎﯾﯿ ﺎﺗ‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧ ﮏ ﻟ ﻣﻮو ﻻﯾ ﯽ ﯚی زەﻣ ن ﺎو ﺎت و وەک ﯾ ﮐﺪی ﻧ ﺑﻮوە‪ .‬ﻟ‬ ‫ﺋ و ﺑﺎرەوە دەﺗﻮاﻧ ن ﺧ ﯾ ﯽ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﻟ زۆر ﺷﻮ ﻦ ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮوە‪،‬‬ ‫ﺸﺘﺎ ﻟ ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ و ر " ﻮردﺳﺘﺎن" ﻣﺎوە و ﺷ ازەی‬ ‫ﮐ‬ ‫‪٢٣‬‬

‫ﯚﻣ ڵ ﭘ ﮑﺪە ﻨ ﺖ و ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﻮﻧﺠﺎﻧﺪووە‪ .‬ﻟ زۆر ﺷﻮ دﯾﮑ ﯚ ﻼﯾ ﯽ ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ در ﮋﻮوەﺗ وە‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﻧﯿﻮە‪-‬ﮐ ﺸﻮەری‬ ‫ﯿﻨﺪی‪ ،‬ﯚ ﻠ ﺑﻮو ﯽ ﻣﻨﺪا ن ﻟ ﭘ ﺸ رﺳﺎزی ﻗﺎ ‪-‬ﭼﻨ ن ﻟ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﭘ ﺸ ﺳﺎزی ڕەﻧﮕﮑﺮدن ﻟ ﺑ ﻧﮕﻼدش و ﯿﻨﺪﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺎﺳﯿﮕﺮﺗﻦ ﻟ ﻓﻠﯿﭙ ن و‬ ‫ﺋ ﻧﺪوﻧﯚﺳﯿﺎ و ﺎ ﺎو‪-‬ڕﻧ ن ﻟ ﺋ ﻓﺮ ﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﻮو‬ ‫ر ﺋﺎوا‪ ،‬ﺋ وە ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ی ﺋﺎﻣﺎژەدان و ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺳ ر ﯚی زەﻣ ن ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎﻧﯿﺎن ﺗ ﻨ ﭘ ڕاﻧﺪن و‬ ‫ﻧ ﺑ ﻮن‪ ،‬ﻣﻮو ﻧﺎوﭼ ﯾ ﯽ ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﯾ ﯽ ﻧ ﺑﻮوە و‬ ‫ﻧ ﺑ ﻮە‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﮔﺸﺘ ﻟ ﻧﺎوﭼ ی ﺧﯚر‬ ‫ﯽ ﻧﺎو ﻦ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚ ﻼﯾ ﯽ ﺳ ر ﻨ داوە و ﻧ ﺑﻮوە‪ .‬ﺳ ردەﻣﯽ ﺋﻮﺳﻤﺎﻧ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻟ ﺑﺎ ﻮوری ﺋ ﻓ ر ﻘﺎ ﯚ ﻠ ﮐﺮاواﻧﯿﺎن ﺑ رەو ﺷﺎم و ﺑﯚ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺣ رەﻣﺴ را ﺎﻧﯿﺎن ﻨﺎون‪ .‬ﺑ م ﺑ ﮔﺸ ﯚ ﻠ ﺑﻮون و ﯚ ﻼﯾ ﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ ﻧ ﺑﻮون‪.‬‬

‫‪٢٤‬‬

‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﮐﯚﻣ ڵ ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ﭼ ﻧﺪ ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﮐ‬

‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ]ﺟﯚری دارا ﯽ و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺑ ﺷﮑﺮدن[‬‫ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ﯾ ﯽ ]ڕۆ ﺗﺎﮐ ﮐ س‪ ،‬ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن[‬‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ڕۆﺷ ﺒ ی و ﻮﻟﺘﻮور ] ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی‬‫ﺗﺎﮐ ﮐ س‪ ،‬ﺟﯚری ﺋﺎﯾ ن‪ ،‬ﺑ ﺎ و ﻧ ر ﺘ ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻮﻧ ر و‬ ‫ﺋ دەب و ﺟﯿ ﺎن‪-‬ﺑﯿ ‪ ،‬ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﺋﺎزادی ﺗﺎک و ﯚﻣ ڵ [‬ ‫ﮔﯚڕ‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﮐﯚﻣ ڵ ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ﭼ ﻧﺪ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﮑ‬

‫ ﻮﺷﯿﺎری و ﺰر ‪ :‬وەک واﻧ ی ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ی ﮐﺮدار ﯽ و ڕوداوە ﺎن‪ ،‬ر‬‫ﺑﺰووﺗﻨ وەﯾ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺰری ﺳ ر ﺧﯚی ﺧﯚی‬ ‫ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ردەم دەﺑ ﺖ ﺑ ﺋﺎﻣﺮازی ﮔ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ﺋ و‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﯾ ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ﯽ ﻟ ﻣ وو و ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ ڕۆﺷ ﺒ اﻧ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪.‬‬ ‫ ﺧﯚ‪-‬ڕ ﮑﺨﺴ ن ‪ :‬وەک ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﯚﻣ ﯾ ﯽ و ﺷﯚڕ‬‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪ ،‬ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺋﺎﺳﯚ ﯿ ﺎن وەک‬ ‫ﻓ ﮔ ی ﺷﯚڕﺷﮕ ری و ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪.‬‬ ‫ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ :‬وەک ﺑ رﺧﻮدان و ﺗ ﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﯚڕ‬‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ زاڵ ﺑ ﯚی ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯿﮑﺮدﻧ وە‪ ،‬چ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‪ ،‬چ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‪.‬‬

‫‪٢٥‬‬

‫ﻟ ﺑر‬

‫)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( وﺑﯚ ؟‬

‫ﻟ ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻟ ﻧ ﻮ زاﮔﺮۆس‪ -‬ﺸ ﻨ ﺎن ﭘ ﺸ ﻨ ی‬ ‫ﺑﻮوە و ﺸﺘﺎ ﭘﺎﺷ ﻨ ی ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ژ ﯿﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻣﺎوە و ﺋ ﮔ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ و ﭘ ﮕ ﺎ ﯽ‬ ‫دەو ﺗﺎن ﻻﺑ در ﻦ‪ ،‬ﺸﺘﺎ ﻟ ﻧﺎوﭼ ﻮﻧﺪ ﺸ ﻨﺎن ﺑ راورد ﺑ ﻧﺎوﭼ‬ ‫ﺷﺎر ﯿ ﺎن دەﺗﻮاﻧﺮ ﺖ ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧﯚی ﺑﭙﺎر ﺰ ﺖ و دەزﮔ‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﮕ رە ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﭘﯚﻟ ﺴ ﯿ ﺎ ﯽ دەو ت ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻧﺎﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺳﺮووﺷ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮوری و زﻣﺎن و ﺳ ر ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﺎن ﻟ ﺎرا ﯽ و ﺮاﻧﮑ راﻧ ی ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺑﺎزار ]ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م[ و‬ ‫ﺳ رﺗﺎﭘﺎﮔ ی دەو ﺗﺎن‪ ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺗﺎﻗ ﭼ ﯽ‬ ‫ڕز ﺎر ﻮوﻧ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ڕەو ﯽ ﻧ زﻣﯽ ﻧﻮ ﯽ ﺑﺎزار ﻟ ﻧ ﻮ ری ﻣﻮو ﺋ و ﺑ ﺎ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ت‪" -‬ﻧ ﺗ وە" ﺑﻮاری ﻓﺮە‪-‬زﻣﺎ ﯽ و‬ ‫ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎن ﻧﺎدات‪ ،‬ﭼﻮوﻧﮑ ﺳ رﺗﺎﭘﺎﮔ ن‪.‬‬ ‫دەو ﺗ و‬ ‫ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﯚﻣ ﮏ ﺧﯚی ﻟ ﺳ رﺗﺎﭘﺎﮔ ﯽ و‬ ‫ﻟ ﻗﺎ ﺒﺪا ﯽ "ﻧ ﺗ وە" ﺑﭙﺎر ﺰ ﺖ‪ ،‬رﮔ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ ﺋ و دوو‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺧﯚی ڕز ﺎر ﺎت‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ ﺋ وان‪ ،‬دەﺑ ﺖ ﺑ‬ ‫ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﺋ وان و ﺑ دواداﭼﻮو ﯽ ﺋ وان‬ ‫ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺑﺎر ﻣﺎن ڕۆ ﺋ وان دەﮔ ﺖ؛ ﺧﯚ‪-‬ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫و دەﻣﺎرﮔ ی ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟ ﺴ و ﺷﯚﭬ ﻨ ﻣﯽ زﻣﺎ ﯽ و ﻓﺎﺷ ﻣﯽ دەو ﯽ‪.‬‬ ‫‪٢٦‬‬

‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎن ﺑ س ﺗﺎﻗ ڕ ﮕ ﭼﺎرەﯾ ﮐﯿﺎن ﻟ ﺑ ر دەم ﯾ‬ ‫و ﻣﺎوە؛ ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ر ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﺑﻮوە ﺑ ﯚ ﺎری‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺎن ﺋ ان و ﺋﻮﺳﻤﺎ ﯽ و‬ ‫زاران ﺳﺎ ﻟ‬ ‫ﺧﯚ‪-‬ﭘﺎراﺳﺘ‬ ‫ﺋﯚرو ﯿ ﺎن و داﮔ ﺎر ﯽ دەو ﺗ ﺎوﭼ رﺧ ﺋﯚرو ﯿ ﺎن؛ ﺋ وەش‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎرە ﺋﺎزادە ﺎن ﺑﻮوە و ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺗﺎﮐ‬ ‫ڕەوت ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺑﺎزار ]ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م[‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﮐ ﺑﺘﻮاﻧ ﺖ ﻟ‬ ‫ﺑ ر ﮕﺮ ﺖ و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی و ﺑ ﺎ و ﻧ ر ﺘ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز ﯿ ﺎن ﺑﯚ ﺑﻮاری‬ ‫ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺑﮕ ﺘ وە‪،‬‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬

‫ڕاﻣﺎن و‬

‫ﺴ ﻧ ﺎﻧﺪن ﭘ ﺶ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وە و ﺳﺰاوارﮐﺮدن‬

‫ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﭘ ﺸﺪاوەر ﯽ و ﻮﻣﺎﻧﮑﺮدن ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ ڕ ﮕﺮی ﺗ ﮕ ﯾ ﺸ ن ﻟ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺋ م ﺑ ۆﮐ ﯾ ‪ ،‬ﺑﺎﺷ ە ﺋ م ﭼ ﻧﺪ ﺷﺘ ﻟ ﺑ رﭼﺎو ﮕ در ﻦ‪:‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺋ م ﺑ ۆﮐ ﯾ ﺑ ﺧ ﯾﺎ ﭙ وی دەزاﻧﺮ ﺖ و ﺑ ﺠﮕ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﯽ‬ ‫ ﻓ رﻣﺎرﻧﺪار ﯽ ‪ -‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ – ﭘﺎرﺗ ]ﺣﺰ ﯽ[‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮ ﺖ ﺋ ﮔ ری ﺟﯚر ﯽ‬‫دﯾﮑ ژ ﯿﺎن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭘ ﺶ ﭼﺎو ﺑ ﺖ و و ﻨﺎﺑﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺧﺮاپ‬ ‫ﻧ ﯿ ﻟ ﺋ وە ﺑ ﺑﮑﺮﺘ وە و ﻟ ﺧﯚ ﺑ ﺳ ن؛ ﺋﺎﯾﺎ رﮔ ﺑ ﺧ ﯾﺎڵ و ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮد ﯽ ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﯽ و دەﯾﺘﻮا ﯽ ﺑ ﺋ ﺴﺘﺎی ﺧﯚی‬ ‫ﺑ ﺎت و ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ دەﯾﺘﻮا ﯽ ﺋ و ﮔﺸﺘ ﺳ ردەم و ﻗﯚﻧﺎخ و ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﯿﺎﻧ‬ ‫ﺑ ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ﺒﺎت‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺋﺎﺳ زاﻧﯿﺎر ﯽ و ﺗ ﮑﻨﯚﻟﯚﺟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ﺎت؟‬ ‫ﺋ وە ﮐ ﺋ ﺴﺘﺎ ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﻣﺎ ﺧﯚی داﻧ ﺸﺘﻮوە و ﺑ ﻠﯿﮏ‪-‬ﮐﺮد ﯽ‬ ‫دوﮔﻤ ی ﺗ ﻠ ﻓﯚن ﯾﺎن ﯚﻣﭙﯿﻮﺗ رەﮐ ی ﺧﯚی ﻟ ﺗ ک ﯾﺎر و ﯾﺎوەرا ﯽ ﺧﯚی ﻟ‬ ‫ﺋ و ڕی دوﻧﯿﺎ ﭘ ﮑ وە ﻗﺴ دەﮐ ن و ﯾ ﮐﺪی دەﺑﯿ ن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ دوو دە‬ ‫ﭘ ﺸ ﺧ ﯾﺎ ﭙ و ﯽ و ﺋ ﺳﺘ م ﺑﻮو؛ ڕۆژ ﺎر ﮏ ڕوﺧﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﻟ‬ ‫ﻋ اق و ﺋ ان ﺧ ﯾﺎ ﭙ و ﯽ و ﺋ ﺳﺘ م ﺑﻮو؛ ڕۆژ ﺎر ﮏ دەرﮐﺮد ﯽ ﻟ ﺷﮑﺮی‬ ‫" ﻮردﺳﺘﺎن" زۆر ﺧ ﯾﺎ ﭙ و ﯽ و ﺋ ﺳﺘ م‬ ‫ﺑ ﻋﺲ ﻟ‬ ‫ر‬ ‫ﺑ رﭼﺎودەﮐ وت‪ ،‬ڕۆژ ﺎر ﮏ ﭼﻮو ﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ﺳ ر ﺋ ﺳﺘ ە ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﺧ ﯾﺎ ﭙ و ﯽ ﺑﻮو و ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە ﺗ ﻣ ﯽ "ﺧ ﯾﺎ ﭙ و ﯿ ﺎن" ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﻨﺪەی ﺗ ﻣ ﯽ ﺧﻮدی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ در ﮋﺗﺮە و ﺋ ﮔ ر ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺑﯚ‬ ‫‪٢٨‬‬

‫ﮐ ﺗﻮار ﯿﮑﺮد ﯽ ﺧ ﯾﺎ ﺎ ﯽ ﺧﯚی و ﯿﻨ داﯾ ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺗﯚ و ﻣﻦ‬ ‫دەﻣﺎﻧﺘﻮا ﯽ ﺋ و ﺷﺘﺎﻧ ﺑﺒ ﻨ ن و ﺑ ﺎر ر ﻦ‪ ،‬ﮐ ن و ڕۆژ ﺎر ﮏ ﺧ ﯾﺎڵ‬ ‫ﺑﻮون؟‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ ر ﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ر ﯚﻣ ﮏ ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬رﮔ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺧﯚی ﻧ ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە و ﺑ و ﺴ ﺧﯚی‬ ‫ﻧﺎ ﯚڕدر ﺖ و دەﺑ ﺖ ﺑ ﭘﺎﺷ ەوی ە ﺟﯿ ﺎﻧﺪاﮔﺮ و ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن و‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ﺋﺎﺳ ﯽ ﺑﺎ ﺗﺮ ﻟ ﻮﺷﯿﺎری و زاﻧﯿﺎری وﻓ ﻠﯚﺳﯚ و ﺗ ﮑﻨﯚﻟﯚ‬ ‫و ‪...‬ﺗﺪ ﺑ ﺎت‪ .‬ﺑﯚ ﺳ ﳌﺎﻧﺪ ﯽ ﯾﺎن دەرﮐ وﺗ ڕاﺳﺘ ﺋ و ﺑﯚﭼﻮوﻧ ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ن‬ ‫ﻧ ﻮان ﺧﯚﻣﺎن و ﺋﯚرو ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻧ ﻮان ﯚﻣ ﺧﯚﻣﺎن و ﯚﻣ ﺋﯚرو ﯿ ﺎن‬ ‫ﺑ راوردﺑﮑ ﯾﻦ؛ ﺋ ﻤ ﮐ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺧ ﯾﺎ ﻤﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﯾﺎن ﮐ م‪-‬ﺧ ﯾﺎ ن‪ ،‬ﻟ‬ ‫ﺷﻮ ﺧﯚﻣﺎن ﭼ ﻗﯿﻮ ﻦ و ﺋ وان ﮐ ﺧ ﯾﺎ ﯿﺎن ﯾ و ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮدﻧﯿﺎن زۆرە‪ ،‬ﺑ ﺷﻮ ﯽ دﯾﮑ ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮون‪ .‬ﺒ ﺗ ﻣﻦ ﻟ ەدا‬ ‫ﻧﺎﺧﻮازم ﺑ ﻢ ﻣﻮو ﺧ ﯾﺎ ﮏ ﺋ ر )ﭘﯚزەﺗﯿﭫ( و ﻣﻮو ﭘ ﺸﮑ وﺗ ﮏ‬ ‫ﺋ ر و ﻣﻮو ﯚڕاﻧ ﮏ ﺋ ر ﻨ ﯿ و ر ﺋﯚرو ﯿ ﺎن ﭘ ﯿﮕ ﯾ ﺸﺘﻮون‪،‬‬ ‫ﺑﺎش و درووﺳﺖ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺑﻮوە‪ .‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ‬ ‫دەﮐﺮا زۆر ی ﺧ ﯾﺎ ﺎ ﯽ ﺧ ﯽ ﺋﯚرو ﺎ ﺑ ﺋﺎراﺳﺘ ﯾ ﯽ دﯾﮑ ﺑﮑﺮ ﻦ و‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣ ﯽ دﯾﮑ ﯾﺎن ﺑ ﺖ؛ دۆز ﻨ وە و داﮔ ﺎر ﯽ ﺳ رزەﻣﯿ ﯽ ﮐ‬ ‫دواﺗﺮ ﺑ )ﺋ ﻣ ر ﺎ( ﻧﺎوﻧﺮاوە‪ ،‬ﺧ ﯾﺎڵ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑ م ﺧ ﯾﺎ ﮐ ﺑ دﯾ ﺎت و ﺑﻮو‬ ‫ﺑ ﯚ ﺎری ﯚﻣ ﻮژ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺧ ﯽ ﺋ و ﺳ رزەﻣﯿﻨ ‪ .‬ﭘ ﺪاﮔﺮﯽ ﻣﻦ ﻟ ەدا‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﮔﺮﻧﮕ ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮدن‪ ،‬ﻣ ﺑ س ﻟ ﺧ ﯾﺎ ﺋ ر ﻨ ﯿ ‪ ،‬ﻧ ک ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﻧ ر ؛ ﺧ ﯾﺎ ﮏ ﮐ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﮔ ﯾﺎﻧﺪ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺑ ﺑﺎ ﺗﺮ ﻦ ﺋﺎﺳ‬ ‫‪٢٩‬‬

‫ڕۆﺷ ﺒ ی و ﺋﺎﺷ و ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎن و ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺋﺎراﻣﯽ و‬ ‫و ﭼ وﺳﺎﻧ وە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯽ‪ .‬ﺑ م ﺑ ﺑ ﺮەﮐ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ‪.‬‬ ‫ ﭘ ﺸﺪاوەر ﯽ و ﻗﻮﻓ ﺪا ﯽ دەرﮔ ی ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﻟ ﺑﺎرەی‬‫ﯚڕ‬ ‫ﻣ ﺸ ﯽ‪-‬زاﻧﯿ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن و‬ ‫)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری(‪ ،‬ﮐ ﺧﯚی ﺗﺎ ﻮ دو ﺧ ﯾﺎڵ و ﺋ ﺳﺘ م ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺑ رﺋ ﻧﺠﺎﻣ ﺎ ﯽ ژاراو ﺒﻮو ﯽ ﯚ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺑ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺳ ﯽ ﺰر ﺟﯿﺎواز ﯾﺎن ﺑﯚﭼﻮون ﺟﯿﺎواز‬ ‫ﻟ ﺗ ک ﺋ ﻤ ﻗﺴ دە ﺎت‪ ،‬ﺋ و ﺎت ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺑ ﺴﺘ ﺑﯚﭼﻮوﻧ ﮐ ی ﺋ و و‬ ‫ﺗ ﮕ ﯾ ﺸ ن ﻟ ﺑ ۆﮐ ﮐ ی‪ ،‬ﺋ ﻤ ﺧ ر ﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮد ﯽ وە م و‬ ‫ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﺑﯚﭼﻮوﻧﮑ ی ﺋ و دەﺑ ن‪ ،‬ﺒ ﺗ وەک دژاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺋ ﻤ ﺑ دەﻣﺎرﮔ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎری و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﺑﺎر ﺎوی و ﮔ ۆدە‬ ‫ﺑﻮو ﻦ و ﺑ س ﯾ ک ﺷﺖ دەزاﻧ ن‪ ،‬ﺋ و ﺶ دژاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ ﺑ راﻧﺒ رەﮐ ی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎﻧ ‪ ،‬رﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺑﯚﭼﻮوﻧﮑ ی ﺋ و ڕاﺳﺖ ﺑ ﺖ و ﭘ ﺪاﮔﺮﯽ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﻻﯾ ﻧ ﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن دەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬رﭼ ﻧﺪە ﻧﺎڕاﺳﺘ ﺶ‬ ‫ﺑ ﺖ‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺎﺗ دا ﯚش و ﺋﺎوەزی ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾ و دەﻣﺎرﮔ ﯽ و‬ ‫ﺸ ﺳﺎز ﯽ و ﮐﯿﻨ ی ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺋﺎوەزی ﺋ ﻤ‬ ‫ﺑ ﺎردەدەن و ﻟ ﺗ ک ﺑ راﻧﺒ رەﮐ ﻣﺎن ﻣﺸﺘﻮﻣ دەﮐ ن‪.‬‬

‫‪٣٠‬‬

‫ﻟ ﺋ وەش ﺧﺮاﭘ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﯚڕا ﯽ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ دەورو ری ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﺑ واﻧ ﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﮐ ﺳ ﮏ ﭘ ﻧﺠﺎ ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺸ ﻻﯾ ﻧﮕﺮی ﻻﯾ ﻧ ﮏ‬ ‫ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﮐﺮدﻧ وەﯾ ﯽ دﯾﮑ ی ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﺋ ﺴﺘﺎش و ﺋ م‬ ‫ڕۆژ ﺎرەش‪ ،‬ﺋ ﻤ ﻟ ﺳ ر ﻣﺎن ﺑﻨ ﻣﺎی ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺟﺎرا ﯽ ﮐ ﺳ ﮐ ﺑﯚ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮐ ﻮ اد ﺮ ﻦ و ﺑﯚﭼﻮوﻧ ﺎ ﯽ وەر ﮕﺮﻦ‪ .‬ﺋ وەش ﯾ ﮐ ﯽ دﯾﮑ ﯾ ﻟ‬ ‫ﺋ و ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﯿﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺋ ﻤ ﺑ ﯚ ﺎری ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚ ﮔ ۆدەی‬ ‫ﺋ و دەرداﻧ ﺑﻮو ﻦ و وەک وەرەﻣ ﮏ ﻣ ﺸ ﯽ ﺋ ﻤ ی ﻟ ﺎرﺧﺴﺘﻮوە و ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و دﯾﺘ دوﻧﯿﺎی ﺑ ﭼﺎوا ﯽ ﺧﯚﻣﺎن دوور ﻟ ﭼﺎو ﻠﮑ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدووە‪.‬‬ ‫ ﺑ واﻧ ﺑﻮون ﺑ ﯚڕان‪ ،‬ﺒ ﺗ ﻟ ﺎﺗ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺧ ﯾﺎڵ و ﺧ و ﯽ‬‫ر ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ ﻤ و دەورو رەﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن و‬ ‫ﺷ ﻮەی ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺧﯚﻣﺎن ﯚڕاون‪ .‬ﺑ م ﺑ داﺧ وە‬ ‫ﺑ رەو ﺧﺮا ﯽ و ﻣﻠﮑ و ﯚ ﻠ ﺑﻮون و ﺑ واﻧ ﺑﻮون ﺑ ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﻣﺎن و‬ ‫ﭼﺎوەڕوا ﯽ ﻟ ﺋ وە و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺑ ﺋ وە‪ ،‬ﮐ " ﺳ روەر ﯽ د ﺴﯚز و‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﺑ و ﮋدان" ﭘ ﯾﺪاﺑ ن و ﺋ ﻤ ﻟ ﺋ و ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﯿﺎﻧ‬ ‫ڕز ﺎر ﮑ ن‪ ،‬ﮐ ﺋ وان ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺳ ر ﺋ ﻤ ﯾﺎن ﻨﺎون و ﺋ ﻤ ﯾﺎن ﺑ دﺑ ﺧﺖ‬ ‫ﮐﺮدووە‪.‬‬ ‫ ﻣﻦ ﻧﻮوﺳ ری ﺋ م ﺑ ۆﮐ ﯾ ﺳ ر ﺑ ﯿﭻ ﻻﯾ ﻧ ﮏ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪،‬‬‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﮏ‪ ،‬دەو ﺗ ﮏ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿ ﮏ و ﯿﭻ ڕەوﺗ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻧﯿﻢ و‬ ‫ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻦ و ﭘ ﯾ ەو ﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺋ و دەزﮔ و ڕەوت و ﺋﺎراﺳﺘﺎﻧ ‪ ،‬ﺑ س ﺑ‬ ‫‪٣١‬‬

‫ﺳ ﮐ ری ﯚش و ﺋﺎوەزی ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﺎن دەزاﻧﻢ و ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ ﮐ ﻣﺎن‬ ‫ﺳ رﺋ ﻧﺠﺎﻣﯿ ﯽ‪.‬‬ ‫ ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬‫و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ( و ﻨﺎﺑﮑ ﯾﻦ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ن )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑ ﺧ اﻧ ﯽ ﺋﺎزاد و ﻨﺎﺑﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ داﯾﮏ و ﺑﺎوک ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﺧﯚﺷ و ﺴ ﯾ ﮐﯿﺎﻧﮕﺮﺗﺒ ﺖ و ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﻣﻨﺪا ن و ﺎرﮐﺮد ﯽ ﻧ ﻮ‬ ‫ﻣﺎڵ و دەرەوەی ﻣﺎ ﯿﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋ ر ﯽ ﺎو ش و ﻣﺮۆﭬﺎﻧ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن و ﻣﻮو ﺎن داﯾﮏ و ﺑﺎوک و ﻣﻨﺪا ن‪ ،‬ﺋﺎزاداﻧ و ﻮﺷﯿﺎراﻧ‬ ‫و ﺑ ر ﺮﺳﺎﻧ ﺋ ر ﯽ ﺳ ر ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن و ﻣﺎ ﯾ ﮐﺴﺎن و‬ ‫ﺎو ﺷﯿﺎن ﯾ و ﯿﭻ ﮐ س ﺳ روەری ﺋ وی دﯾﮑ ‪ ،‬ﯾﺎن ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﻧ ﯿ ؛ ر ﮐ س ﺑ ڕادەی ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚی ﺎرە ﺎ ﯽ ﻧ ﻮﻣﺎڵ و ﺧ ان ]ﮐ ﯚ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ [ ﺑ ﺷﺪار ﺪە ﺎت و ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدات و ر ﮐ س ﺑ ڕادەی‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﻟ دا ﺎ ﯽ ﺧ ا ﯽ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﯾ ﮐﺴﺎﻧ ﺶ‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎزادی ﻣﻮواﻧ ‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺧ ﮐ ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﺳ ر ﺎز ﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ‪ ،‬ﻓﺮەﭘﺎرﺗ | ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ [ وەک ﺧ ا ﯽ‬ ‫ڕەﮔ ز‪-‬ﺳ روەر‪ ،‬ردەم ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﮏ ﯾﺎن ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‬ ‫د ﮑﺘﺎﺗﯚراﻧ وەک ﺑﺎوک ﯾﺎن داﯾ ﯽ دەﺳ ﺗﺪار ﻟ ﺳ ر ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪەدات و ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ ش ﺑ س ﻣﺎ ﻣﻠﮑ و ﻓ رﻣﺎﻧ دﻧﯿﺎن ﯾ ‪.‬‬ ‫ﻟ و ﺑﺎرەوە ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺟ ﮕﺮ ﻮو ﯽ د ﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ‬ ‫‪٣٢‬‬

‫ﭘﺎﺷ ەوە ﺎن ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ اﻧ و ﻧ ر ﺘ و‬ ‫ﺑ ﺎ ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺑﻨ ﻣﺎ و ڕ ﮑﺨﺴﺘ دﯾ ﺎﺗﯚر ﯿﺎن ﯾ و ﻟ‬ ‫ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا د ﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿ ﯽ ﯚ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﺑ رﺟ ﺳﺘ ی‬ ‫ﯾ و‬ ‫دەزﮔ ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﯾ ‪ .‬ﻟ و ﻧﺎوﭼﺎﻧ ی ﮐ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ ﮐ‬ ‫ﺋﺎﯾ ن و دەﺳ ﯽ ﺧ ﮐ ﺗ ﮑ ڵ ﺑﻮون‪ ،‬ﻮﺷﺘ ژﻧﺎن‪ ،‬ﺑ ردﺑﺎراﻧﮑﺮد ﯽ‬ ‫ژﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﻣﻨﺪا ن و ﻻوان دﯾﺎردەﯾ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ‬ ‫ﻣﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ‬ ‫و ﻟ ﻧﺎوﭼ ﻧﺎﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن و ای زا‬ ‫ﻮﺷﺘ ژﻧﺎن و ﺑ ردﺑﺎران و ﭼ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﻣﻨﺪا ن‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻨﮕ رای ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﮐ‬ ‫و ﻻوا ﮐ ﻣ ە و ﻧ ﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە و ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ وەک ﻧﺎوﭼ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﺟ ﮕ و‬ ‫ﺳ رﺗﺎﭘﺎﮔ ﺑﺒ ﺖ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﺒ ﺘ وە‪.‬‬ ‫ﺋ وەش ﺑﯚ ﺟﯚری ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺑﺎری ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ ان دەﮔ ڕ ﺘ وە‪ ،‬وەک ﺑﻨ ڕەت ﯾﺎن ﯾ ﮐ ی ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ر ﯚﻣ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ر‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ڕەﻧﮕﺪاﻧ وەی ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﻧ ﻮان‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺶ ڕەﻧﮕﺪاﻧ وەی ﺟﯚری ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺧ ان‬ ‫دەﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻣﺎن ﺎوﮐ ﺸ ی ﻧ ﻮان ]ﺗﺎ ﯽ ﺋﺎزاد و ﯚﻣ ﺋﺎزاد‪ ،‬ﯚﻣ ﺋﺎزاد‬ ‫و ﺗﺎ ﯽ ﺋﺎزاد[‪ ،‬ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺧ اﻧ ﯿ ﺎن ڕەﻧﮕﺪاﻧ وەی ﻧ ر ﺖ و ﺑ ﺎی‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﭘ ﮕ ی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺑ و ﺟﯚرە ﺋ ﮔ ر ر ﮐ س ﺑﯿ و ﺖ ﺑﯚ ﯚڕ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﺗ ﺒ ﯚﺷ ﺖ‪ ،‬ﺋ وان ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑﯚ ﯚڕ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘ روەردە و‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ اﻧ ﺗ ﺒ ﯚﺷ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﯚڕ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫‪٣٣‬‬

‫ﯚﻣ ڵ ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﯚڕ ﭘﺎﯾ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ اﻧ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺧ ان و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘ روەردەی ﺧ اﻧ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ رەﮐﯿﯿﺎن ﯾ ‪.‬‬ ‫ ﻟ ﺑﺎری زﻣﺎﻧ واﻧ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( و )ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ(‬‫دوو ﺷ ﺟﯿﺎوازن و ﻟ ﺑﺎری ﯾ ﮐ م )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ( ﺗﺎک و ﯚﻣ ڵ‬ ‫] ﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ‪ ،‬ﺷﺎر ‪ ،‬ر ﻢ ‪ ،‬ﮐ ﺸﻮەر*[ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎردەری ﺧﯚ ﺎن دەﺑﻦ و‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﯿﭻ ﮐ س ﺳ روەری ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺋ رک و ﻣﺎف و ﺑ ﺎردان ﺎو ش دەﺑﻦ‪ .‬ﺑ م ﻟ ﺑﺎری دووەم‬ ‫)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ(‪ ،‬زۆر ی ﺧ ﮏ ﯾﺎن ﻧﺰ ﮑ ی ﻣﻮو ﺧ ﮏ ﯿﭻ‬ ‫ﻣﺎﻓ ﯽ ﺑ ﺎردا ﯽ ﻧ ﯿ و ﺑ س ﭘﯿﺎدەﮐ ری ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪەران و ﺑ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺎﻧﺎ ﭘ ﭽﺎو وەک ﭘﺎرﺗ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ت‪ ،‬ﮐ ﺳﺎ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ی دەﺑﻦ ﺑ ﺟ ﮕﺮی ﮐ ﺳ ﺑ ﺪەﺳ ت و ﻧ دارە ﺎن و ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ دەﺑ ﺖ و ﺳ رەوە ﺑﯚ ﺧﻮارەوە ﺑ ﺎردەدات‪.‬‬ ‫ ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ و ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﺧﯚی ﯾ ‪ ،‬ﯚﻣ ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪ‬‫و ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎرە ﺎن ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧ ﯽ و ﯚ ﻠ ﯾﯿﺎن ﻧ ﺑﻮوە و ﻧ ﺑ ﻮە‪ .‬وەک‬ ‫زۆر ی ﯚﻣ ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪ و ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎرە ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﺟﯿ ﺎن ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ‬ ‫ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و ﺟ ﮕﺮﻮو ﯽ ﺗﺎﮐﮕ را ﯽ و ﺋﺎزادی ﮐ ‪ ،‬ﻟ ﺗ ک ڕەو ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ و ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳﭭﯿﻠ ە ﺸﻦ ]ﻣ دەﻧ ﺑﻮون[‪،‬‬ ‫رەوەز ﯽ ﺋﺎزاداﻧ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎزادی و ﺧﯚو ﺴﺘ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫‪٣٤‬‬

‫ﺳ ر ﺪاوە و ﺑﻮوە ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎر و‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ .‬ر ﺋ و ﯚ ﺎرەﯾ ﮐ ﯚﻣ ﻧﺎﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن‬ ‫ﻟ ﯚﻣ ﺎن دەورو ری ﺧﯚ ﺎن ﺟﯿﺎدە ﺎﺗ وە و ﺋﺎراﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﺋﺎزادی ﮐ ﺳ دە ﺎت ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪی ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋ وان‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾﺎﻧ ‪ ،‬ﻣﻦ ﻟ ەدا دەﺧﻮازم ﺑ ۆﮐ ی )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑ رﭼﺎوی ﺋ ﻮەی ﺧﻮ ﻨ ری ﺑﺨ م و ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﯚﻣ ڵ و‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﻧﺎﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن وەک ﻮﻧﺠﯿﺎوﺗﺮﻦ ﯚﻣ ﺋ م ﺳ ردەﻣ ﺑﯚ‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮم‪ .‬ﺒ ﺗ ﺋ و ﺷﺘ‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻧﺎﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﭘ ﺸ ﺶ ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﻟ ﺑ ﻧ ﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا ﯽ ﺑﻮون؛ ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪ و ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎر‪ ،‬د ﻤﯚﮐﺮات ]ﻣ ﺑ س‬ ‫اردن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ و ﺋﺎزاداﻧ ﯾ ‪ ،‬ﻧ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ[‪ ،‬ﺋﺎزادی ﮐ ‪ ،‬رەوەز ﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ و ﺧﯚﺧﻮازاﻧ ‪ ،‬دەزﮔ ی‬ ‫ﺳﭭﯿﻠ ﺴ ‪ ،‬ﺳ ر ﺧﯚﺧﻮاز ﯽ و ﺑ رەﻧ ﺎر ﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﯚﻣ‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎن و ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ در ﮋا ﯽ ﻣ وو ن و ﺑﻮون و‬ ‫ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرەش ﻣﺎون‪.‬‬

‫‪٣٥‬‬

‫ﭼ ﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎر ووە ﻣ ﮏ ﻟ ﺑﺎرەی ﺑ ۆﮐ ی‬ ‫)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭼﯿﯿ ؟‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮑ ﮐ ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﺷﻮ ﮏ؛ ﺋﯿﺪی ﻮﻧﺪ ﺑ ﺖ ﯾﺎن ﮔ ڕە ﯽ ﺷﺎر‬ ‫و ﺷﺎر‪ ،‬ﯾﺎن ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و ﻓ ﺑﻮون ﺑ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﻧﺎوﭼ‬ ‫و ر ﻤ ﮏ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎن ﭘ ﮑ وە ﺑ ﭘ ﭽﺎو ﭽ دەزﮔ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎ ﯽ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن و ﺎری ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺑﺎرەی‬ ‫ﭘﺮﺳ ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﻟ ﺑﺎرەی ﺋ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻮ ﯚدەﮐ ن و ﭘﺎش ﺑ ﺳ رەﻧﺠﺎﻣﮕ ﯾ ﺸﺘ ﺧ ﮏ‪،‬‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﺋ واﻧ ﺑ ﺎردەدر ﺖ و ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ و ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺧﺶ و د ﺴﯚز ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و ر‬ ‫ﺪەﺳ ﻧﮕ ﻨﺪر ﻦ و‬ ‫ﻟ و ﺶ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﺎن‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮﻦ‪ .‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮑ ﮐ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﻧ ﻮان ﺧ ﮏ دادەﻣ زر ﺖ و ﺑ ﺎرە ﺎن ﻟ‬ ‫ڕەزاﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ ڕەوا ﯽ ﭘ ﯾﺪادەﮐ ن و ر ﺋﺎوا ﻧﻮ ﻨ ر ﺎن* ﺑ‬ ‫ارد ﯽ ﺧ ﮏ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ و‬ ‫ﭘ ﭽﻮ ﻧﺎ و ﺑ دەﻧﮕﺪان و‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن ﺑ ﺋ وان دەﺳﭙ در ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ارد ﯽ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ و ﺑ ﺎردا ﯽ ﺧﻮدی ﺧ ﮏ و‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ران )ﻧﻮ ﻨ ران( ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﻣﻮو ﻟ‬ ‫ﻻﯾ ن ﺧ ﮏ دەﮐﺮ ﻦ و ﯿﭻ دەﺳ ﺗ ﮏ ﻟ ﺑﺎن ﺳ ری ﺧ ﮏ ﺑ ﺎردەر‬ ‫ﻧ ﯿ ؛ ﻧ ﭘﺎرﺗ ]ﺣﺰب[‪ ،‬ﻧ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن‪ ،‬ﻧ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ]ﺣ ﻮﻣ ت[‪ ،‬ﻧ‬ ‫‪٣٧‬‬

‫دەو ت؛ ﺧ ﮏ ﺧﯚی ﺑ ﺎردەر و ﺧﯚی دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑ ر و ﺧﯚی ﭘﯿﺎدەﮐ ر و‬ ‫ﺧﯚی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﺧﯚ ﯽ؛ ﮐﺮ ﺎران ﺧﯚ ﺎن ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﺷﻮ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎران و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺧﯚ ﺎن ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﻓ ﮔ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﺎوﺳ ﯿﺎ ﯽ ﯚ ﻧ ﮏ‪ ،‬ﮔ ڕەﮐ ﮏ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚ ﻧ ﺎن و ﮔ ڕەﮐ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ ﺎن ﺧﯚ ﺎن ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎن ﺧﯚ ﺎن ڕ ﮑﺨ ری ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﮐ ﯾﺎن و ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑ ﺷﺎرە ﺎن و ر ﻤ ﺎن و ﮐ ﺸﻮەرە ﺎن‬ ‫]ﻗﺎڕە ﺎن[ دە ﺎت‪ ،‬ﺧ ﯽ ﻣﻮو ﺷﻮ ﮏ ﺧﯚی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﺧﯚی دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻧ ﺎو‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ واﺗﺎ ﻧ ﺎو ﺑ‬ ‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺧ ﮐ ( و "و ﺗ " و )دەو ﺗ (؛‬ ‫)ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ( و )ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ( و )ﺳﻮ ﺎ ﯽ( و )ﺳﯿﺨﻮڕ ﯽ( و )ﭘﯚﻟ ﺴ ( و‬ ‫)ﻣﺎﻓﯿﺎ ﯽ( و ﺟ ﮕ ﮔﺮﺗﻨ وەی ﺋ وان ﺑ ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪان و‬ ‫ﺷﺎران و ﻧﺎوﭼﺎن و ر ﻤﺎن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ وەی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺋ واﻧ ش‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﻓ ﺪرا ﺴ ﺑ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺗﯚڕە ﺎن ﯾﺎن ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﻧﺎوﭼ ﯽ‬ ‫و ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﮐ ﺸﻮەر ﯿ ﺎن ]ﻗﺎڕەﯾﯿ ﺎن[‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و‬ ‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وەی‬ ‫ﯾ ﮐﺒﻮو ﯽ ﻣﻮو ﺟﯿ ﺎن دە ﺎت‪ .‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﻣﻮو ﭘ ﮑ ﺎﺗ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و زۆردارەﮐﯿﯿ ﺎن و ﺟ ﮕﺮﺗﻨ وەی ﺋ وان ﺑ‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺋﺎزاداﻧ ی ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎن و ﺎو ﺸ و ﺎودەردی و رەوەز ﯽ‬ ‫ﻣﻮو داﻧ ﺸﺘﻮوا ﯽ ﻧﺎوﭼ و ر ﻢ و ﮐ ﺸﻮەرە ﺎن و ﺟﯿ ﺎن‪.‬‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬

‫‪٣٨‬‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺗﺎزە و ﻧ ﻧﺎﺳﺮاو ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ر ﯚﻣ ﯽ ﺟﯿ ﺎن ﻟ ﺋ و ﺑﮕ ڕ ن‪ ،‬ﻟ ڕاﺑﻮردوو ﺑﻮوە و ﺸﺘﺎ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﺟﯚر ﮏ ﺷﻮ ﻨ واری ﻣﺎوە و‬ ‫د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ڕاﺳﺘ ﻨ ]ﻣ ﺑ س ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﻧ ﯿ [ و ﺋﺎزادﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺗﺎک‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺧ ﮑ ﮐ ی و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺋ وان ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ زۆر ﺳﺎدە و ﺋﺎﺳﺎﻧ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﯚش و ﺋﺎوەزی ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫دەو ﺗ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﺗ و ﺑﺎزار ﯽ ڕز ﺎر ﮑ ن‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ‬ ‫دەﯾﺎﻧ و ﺖ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧﯚی ]ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن ‪ ،‬ﺷﻮرا ‪،‬‬ ‫ﯚﻣﻮون‪... ،‬ﺗﺪ[ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪﺑ ﺎت‪ ،‬ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﻮﻧﺪەﮐ‬ ‫ﮔ ورە ﺑ ﺖ و ﻟ ﭼ ﻧﺪ ﺑ ش و ﮔ ڕە ﺎن ﭘ ﮑ ﺎﺗﺒ ﺖ و ﯚﻣ ﮏ ﺷﻮ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯽ و ‪..‬ﺗﺪ ﻟ ﻧ ﻮ ﺑﻦ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎ ﮔ ڕەﮐ ﺎن و ﺎرﮔ ﺎن و ﻓ ﮔ ﺎن و ‪..‬ﺗﺪ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﻧﺎﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﭘ ﮑﺒ ن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎن و داﺧﻮاز ﯿ ﺎن و ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﺑﯚ ﻣﺎوەی‬ ‫ﻧ ﻮان دوو ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫ﻧ ﺎوی دووەم‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﻣﻮو ﮔ ڕەﮐ ﺎن و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﺎن ﭘ ﮑ وە‬ ‫]ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪ ،‬ﯾﺎن ﺷﻮورای ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪ ،‬ﯚﻣﯿﺘ ی‬ ‫‪٣٩‬‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪... ،‬ﺗﺪ [ ﭘ ﮑﺪە ن و د ﺴﺎن ﻣﺎوەی ﺳ ر رﺷ ﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﺮدراوی ﻧﻮ ﻨ ران‪ ،‬ﻣﺎن ﻣﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﯚ ﻮوﻧ وە‬ ‫دەﺳﺘ ی‬ ‫ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﻣﻮو ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن دەﺑ ﺖ‪ .‬ﺋ ﮔ ر ژﻣﺎری ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫ﺎرﮔ ﯾ ک‪ ،‬ﻓ ﺎﯾ ک‪ ،‬ﺧﺰﻣ ﺗﮕ ﯾ ک ﻟ ﭘ ﻨﺞ ﮐ س ﮐ ﻣﺘ ر ﺑ ﺖ‪ ،‬دەﮐﺮ ﺖ‬ ‫ﯾ ک ﻧﻮ ﻨ ر ﺑﯚ ﺑ ﺷﺪاری ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺒﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ژﻣﺎری ﺋ وان ﻟ ﻧﯚ ﮐ ﺳﺎ ز ﺎﺗﺮ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ر ﺑﯚ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ ی ﺧﯚ ﺎن ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ‬ ‫ﺮن؛ ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﮔﺸ ‪ -‬ﻟ ﺑﺎری ﺋﺎﺳﺎ ﯽ‪ ،‬دەﺳﺘ ی‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﮐ س‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﻟ‬ ‫ﮐ س ﮐ ﻣﺘ ر ﻧﺎﺑ ﺖ‪ .‬ﻣ ر‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺑﯚ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ وەک ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﮏ ﻟ دەﺳ ﺗﺨﻮاز ﯽ و‬ ‫ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ڕ ﮕﺮ ﺒﮑﺮ ﺖ و دوو ﮐ ﺳ ﮐ ی دﯾﮑ ﻣﺴﯚﮔ رﮐ ری‬ ‫ﺋ و ﺋ ﮔ رە ﺑﻦ‪ ،‬ﮐ ﺗﺎﮐ ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﻧﺎوی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺑ ﺷ ﮐ ی ﺧﯚی ﯾﺎن‬ ‫ﺷﻮورای ﮔ ڕەک و ﻮﻧﺪ و ﺷﺎر ﮑ ی ﺧﯚی ﻗﺴ ﻧ ﺎت و ﺑ ﺎرﻧ دات‪.‬‬ ‫زۆری ﻧ ﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﺑ م ﺋ ﮔ ر ﻮﻧﺪ ﮏ ژﻣﺎری ﺧ ﮑ ﮐ ی ﮐ م ﺑ ﺖ و ﺑ‬ ‫زۆر ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﮐ ی ﺑ س ﻟ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ‬ ‫ﭘ ﮑﺪ ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎ ﯽ ﺑ س ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺳ ر رﺷ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ‬ ‫ﭘ ۆژە ﺎن ﻮﻧﺪ و ر ﺋﺎوا ﻧﻮ ﻨ ران ﺑﯚ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن ﻟ ﻧ ﻮ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚن ﯾﺎن‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻧﺎوﭼ ﮐ ی ﺪەﺑﮋﺮ ﺖ و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮﻦ‪.‬‬ ‫ﺮدراوا ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺧﯚ ﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﻟ ﻧﻮ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺧ ﮏ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﺧ ﮏ ﺋ وان ﺪەﺑﮋﺮ ﺖ‪،‬‬ ‫‪٤٠‬‬

‫ﺒ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی دەﻧﮕﺪاﻧ ﯽ ﺋﺎزاداﻧ و ﭘ ﻧ ﺎن ﯾﺎن ﺋﺎﺷﮑﺮا‪ ،‬ر‬ ‫ﮐ س ﻟ ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﮐﺮ ﺎران و ﺟﻮﺗﯿﺎران و ﺑﺎﺧ واﻧﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎران‬ ‫و ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎران ‪..‬ﺗﺪ ﺑ ﻧﻮ ﻨ ری د ﻮازی ﺧﯚی دەﻧﮕﺪەدات‪ ،‬ﺳ رەﻧﺠﺎم‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﻮ ﺮەی ﺋﺎﻣﺎری ﺳ رژﻣ ی ﺧ ﯽ ﺋ و ﺷﻮ ﻨ ﺑﯚ‬ ‫ﺳ ر رﺷ و ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ و ‪..‬ﺗﺪ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ و ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﮐ ﺳ‬ ‫ﺮە ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن و ﻟ ﺗ ک ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚدەﮐ ن و ﺑ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﺎ ﯽ ﯾ ﮐﺪی ﺎر ﺎر ﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ﯽ دﯾﮑ ﺑﯚ ڕۆﺷﻨﮑﺮد ﯽ ﺋ ر ﯽ ﻧﻮ ﻨ ران و ﺳﻨﻮوری ﺑ ﺎردا ﯽ‬ ‫ﺋ وان‪ :‬داﻧ ﺸﺘﻮوا ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﯾﺎن ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﭘ ﻟ و ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻟ ﺑﺎرەی ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚی ] ز ﺮاب‪ ،‬ﺎﻧﺎ ەی‬ ‫ﺋﺎو‪ ،‬ﻧ ﺧﯚ ﺎﻧ ‪ ،‬ﻓ ﮔ ‪ ،‬ڕ ﮕ ﺳﺎزی‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘ روەردە و ﺧﻮ ﻨﺪن‪،‬‬ ‫‪...‬ﺗﺪ[ ﮔﻔﺘﻮ ﯚدە ﺎت‪ ،‬ﻟ ﺳ ر ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﭘ ۆژەﯾ ک ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﭘ ۆژەﯾ ک‬ ‫ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺟ ﺳ ﯾﯿ ﺎ ﯽ ﭘ ۆژەﮐ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﭘ ۆژە ﺎن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮐ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﺋ و ﻮﻧﺪەﯾﺎن ﯾ ‪ ،‬ر ﻟ وێ ﻟ ﻻﯾ ن ﺧ ﮏ‬ ‫دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪،‬‬ ‫دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚی‬ ‫دەﺳﺘ ﺪە ﺎت و ﺋ ﮔ ر ﮔﺮﻓﺘ ﮏ ﯾﺎن ڕ ﮕﺮ ﯽ ﯾﺎن ﮐ ﻣ ﮐ رەﺳ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺎن ﭘ ﺶ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م‪ ،‬داﺧﻮازی ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ دەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﻟ و ﻨﺪەرێ ﮔﺮﻓﺘ ﮐ‬ ‫ﭼﺎرەﺳ ر ﻧ ﺑﻮو‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ‬ ‫‪٤١‬‬

‫داﺧﻮاز ﺪەﮐﺮ ﺖ و ﭘﺮﺳ ﺎن ﮔﻔﺘﻮ ﯚدەﮐﺮ ﻦ و ﭼﺎرەﺳ ردەﮐﺮ ﻦ‪ .‬ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﻧ ﺗﻮاﻧﺮا ﮐ رەﺳ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﭘ ۆژەﮐ ﻟ دا ﺎ ﯽ ﺧﻮدی ﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑﺮﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬دەﺳﺘ ی ﻧﻮ ﻨ ران ﻮﻧﺪ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻧﺎوﭼ ‪ ،‬ﻟ ﻧﻮ ﻨ ران ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻮﻧﺪ ﺎ ﯽ ﯾﺎن ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﯾﺎرﻣ ﯽ داﺧﻮاز ﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ راﻧﺒ ر ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧ ﯾﺎرا ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﮐ دە ن‬ ‫"ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﺋ و ﻣﻮو ﯚ ﻮوﻧ واﻧ ﺎ ﯽ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﯾﺎن ﻣﻮو ﺧ ﮏ ﺗﻮاﻧﺎ و‬ ‫ﺋﺎوەز و ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮد ﯽ ﻧ ﯿ "‪ ،‬ﯾ ﮐ م ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن وەک‬ ‫ﺷ و ﺸﯿ ﯿﯿ ﺎن ﻟ ﺎ ﯽ ﺸﻮودان ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدر ﻦ‪ ،‬دووەم ﮐ ﺳ ﻚ ﺗﻮاﻧﺎ و‬ ‫ﺋﺎوەز و ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮد ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﺮدووی ﻧ ﻮ ﯚڕﺳﺘﺎﻧ و ﻣﻮو‬ ‫ﮐ س ﻟ ﻧ ﻮ ﺧ ان و ﻣﺎ ﺧﯚی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ ﺑﺘﻮاﻧ ﺖ‬ ‫ﺑ ر ﻣﺒ ﻨ ﺖ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎﻧ ﮐ ش ڕ ﮑﺒﺨﺎت و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﺖ؛‬ ‫ﯾ ﮐ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋﺎوەز و ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﮔﺸ ﻣﺴﯚﮔ رﮐ ری ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﺧ ﮏ زۆر ﻟ‬ ‫ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎران و ﺟ ﻧ ڕا ﺎن و ﺳ رﻣﺎﯾ داران ﺑﺎﺷ و‬ ‫ﺳ رﮐ وﺗﻮوﺗﺮ دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪٤٢‬‬

‫ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﭼﯚن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدر ﺖ وﻣﺎوەی ﻧ ﻮان دوو‬ ‫ﮐﯚ ﻮوﻧ وە ﭼ ﻧﺪ دەﺑ ﺖ؟‬ ‫ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ دەﺑ ﺖ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ر ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وە ﺋﺎزاداﻧ ﺑ ﺖ و ﯿﭻ ﻧﺎﭼﺎر ﮑﺮدﻧ ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﻧ ﺑ ﺖ و‬ ‫ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪاﻧ ﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ڕاﺑﻮردوو‪ ،‬ﮐ ﻟ واﻧ ﯾ زۆر ﺟﺎران‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮏ ﺋﺎﺳﺎن ﻧ ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺗ ﮑﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﺋﯿ ﺘ رﻧ و‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی دﯾﺠﯿﺘﺎ ﻧ ﺑﻮو‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺋﺎﺳ ﺋ ﺴﺘﺎ ﻧ ﮔ ﯾ ﺸ ﺒﻮو‪ ،‬ﺑ م ﺋ ﺴﺘﺎ‬ ‫زۆر ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە و ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﺧ ﮏ‬ ‫ر ﺎﺗ ﮏ و ر ﺷﻮ ﮏ ﺑﻦ‪ ،‬زۆر ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدر ﺖ و‬ ‫ﻟ‬ ‫ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺋ ﮔ ر ﺋ ﻧﺪاﻣ ﯽ ﯚﻣ ﺎن ﺑﯚ ﮔ ﺷﺘﻮ ﻮزار ﺑﯚ ﻧﺎوﭼ ﯾ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ی ﺟﯿ ﺎ ﯽ ﭼﻮو ﺖ‪ ،‬زۆر ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﯾﺎن‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮد ﯽ ﺧ ﯽ ﺷﻮ ﺧﯚی ﺑ ﺷﺪار ﺪە ﺎت‪ .‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮏ ﭘﺎﺑ ﻧﺪ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﻧ ژاد ﯽ و ڕەﮔ ز ﯽ و ڕەﻧﮕ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﺋ و ﺷﻮ ﻨ ﯾﺎن ﺋ و ﺎرﮔ و‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯾ ﺑﮕﺮﺘ وە‪ ،‬ﮐ ﯚ ﻮوﻧ وەﮐ ﺑ ژ ﯿﺎن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و‬ ‫ﺣ زە ﺎ ﯽ ﺋ وان ﭘ ﯾﻮەﺳﺖ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺒ ﺗ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدﻧ ﺶ ﻟ ر‬ ‫ﺎﺗ ﮏ و ر ﺷﻮ ﮏ ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪاﻧ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ واﺗﺎ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﯚ ﻧ ﮏ‪ ،‬ﮔ ڕەﮐ ﮏ‪،‬‬ ‫ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﮐﺮ ﺎرا ﯽ ﺎرﺧﺎﻧ ﯾ ک‪ ،‬ﺟﻮﺗﯿﺎرا ﯽ ﮐ ﮕ ﯾ ک‪ ،‬ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن‬ ‫و ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎرا ﯽ ﻓ ﮔ ﯾ ک و ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎرا ﯽ ]ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن ﻟ ﺑﻮارە ﺎ ﯽ‬ ‫‪٤٣‬‬

‫ﻧ ﺧﯚ ﺎﻧ و ﭘ ﺧﺎﻧ و ﺑﺎ ی ﻣﻨﺪا ن و ﺳ ر رﺷ ﭘ ﮐﮑ وﺗﻮوان و‬ ‫ﮐﺮ ﺎرا ﯽ ﺋﺎو و ﺋﺎوەڕۆ و ﺋ ﻟ ﮐ ﯾﮏ و ‪...‬ﺗﺪ[ ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮد ﯽ ﭘﺮﺳ‬ ‫ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬دۆز ﻨ وەی ﭼﺎرەﺳ ری ﮔﺮﻓﺘ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪،‬‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﮐ رەﺳﺘ ﺎن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﺎردان و‬ ‫ارد ﯽ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺗ ک ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن و ر ﺋﺎوا‬ ‫دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و ﭘﯿﺎدەﮐﺮد ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن ]ﻧﻮ ﻨ ران[‪ ،‬ﺑ و ﺟﯚرە‬ ‫ﻧ ﺎو ﺑ ﻧ ﺎو ﻣﻮو ﺑﻮارە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن ﺗﺎ ﻮ ﺑ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەی‬ ‫ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪان و ﻧﺎوﭼ ﺎن و ﺷﺎرە ﺎن‬ ‫و ر ﻤ ﺎن دە ﺎت‪.‬‬ ‫ﺑ م ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺋﺎﻣﺎدەی ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن‪،‬‬ ‫ﯾﺎن ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ رەوەز ﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ڕ ﮑﺨﺴﺘ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن‪ ،‬ﯾﺎن ﻮﻧﺪ و ﺷﺎر ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣ رج و ﺋ رک ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ دەﺑ ﺖ‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﺒ ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﻣﺎ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎ ﯽ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺳ رەڕای ﺟﯿﺎوازی ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی‪ ،‬ﯾﺎن ﺟﯿﺎوازی ﺷ ﻮەی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﺎری ﺧﯚی‪ ،‬ر ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ﯚﻣ ڵ دەﻣ ﻨ ﺖ و ﻣﻮو ﮔﺮﻓﺘ ﮏ و ﺑ ﺎر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋ و ﺶ دەﮔﺮﺘ وە و ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن ﻣﺎ ﺑﻨ ڕەﺗ ﺧﯚی دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن ﻟ ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳ‬ ‫اردن‪ ،‬ﺧﯚ اردن ﺑﯚ‬ ‫ﺎو ﺷ ﺎن و ﺑ ﺎردان و دەﻧﮕﺪان و‬ ‫ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ دەﺑ ﺖ و ﯿﭻ ﻣ رﺟ ﯽ‬ ‫دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن ﻣﺎ‬ ‫‪٤٤‬‬

‫دارا ﯽ و داراﺑﻮون و ﻧﺎو ﺎﻧﮕﺪار ﯽ و ﺴﭙﯚڕ ﯽ و ﭘﻠ ی ﺋ ﺎد ﻤ ﺴ ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺑﻮو ﯽ ﭘﻠ و ﭘﺎﯾ ی ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻧ ﯿ ‪ .‬ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻟ‬ ‫ر ﯚﺷﺸ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑﯚ زا ﺒﻮون ﺑ ﺳ ر ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن و ﮐ ﺸﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﮔﺮووپ و ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ر ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﮐﺮدﻧ ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ر ﻓ و ﺗ ﮐ ﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﭘﺎرﺗﯿ ﺒﺎز ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﮕ ر ﯽ‬ ‫ڕ ﮕﺮ ﺒﮑﺮ ﺖ و ر ﺋﺎوا ﺑ رﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﮐ ﺳ دارا ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺑﯚ ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و‬ ‫ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﭘ ﮕ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﻧ ﻮ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن و دەﺳ ت و ﭘ ﮕ ی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑﯚ زا ﺒﻮو ﯽ ﺑ ﺳ ر‬ ‫ﺧ ﯽ ﺑ ﺎردەﺑ ن‪ ،‬ﺋ ﻟﻒ و ﺑ ﭼﺎﻻ ﯽ و ﯚﺷ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﭘ ﮕ ی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و داراﺑﻮون و ﭘﻠ ی ﺋ ﺎد ﻤ ﺴ و‬ ‫ﺷﺎرەزا ﯽ ﺑﻮارە ﺎن و ﻻﯾ ﻧﺪار ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻧﺎﺑ ﺖ ﺑ رﺗ ر ﯽ ﺑﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚ اردن و ﻧﻮ ﻨ ر ﻮون و ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ؛‬ ‫ﺑ س د ﺴﯚزی و ﭘﺎ ﯽ و ﺧﯚ ﺧﺸ ﺑﯚﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻣ رج و ﺑﻨ ﻣﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺧﯚ اردن و ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ و ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن و ر ﺋﺎوا ﺑﯚ دەﺳﺘ ی ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و‬ ‫ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزاری و ‪....‬ﺗﺎ ﻮ دە ﺎﺗ ﻧﺎوﭼ و‬ ‫ﺷﺎر و ر ﻢ و ﮐ ﺸﻮەرە ﺎن و ﺟﯿ ﺎن‪.‬‬

‫‪٤٥‬‬

‫ﻣﻮوﭼ وﺧ رج وﭘﺎداﺷﺖ ﺑﯚﻧﻮ ﻨ ران ﭼ ﻧﺪە وﮐ ﺋ وﻣﻮوﭼ و‬ ‫ﺧ رﺟ ﻣﺴﯚﮔ ردە ﺎت و ﻟ چ ﺳ رﭼﺎوەﯾ ﮐ وە د ﺖ؟‬ ‫ﭘ ﺶ ﺋ وەی ﺑ ﺋ و ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧ وە ﻣﺒﺪر ﺘ وە‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋ وە ڕۆﺷﻦ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫)ﻧﻮ ﻨ ر( ﻟ )ﺟ ﮕﺮ ﯽ ‪ -‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر ﯽ ﺟﯿﺎوازە‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﯾ (‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر واﺗﺎ ﮐ ﺳ ﮏ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ دە ﺎت و ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ وەک ﺋ رﮐ ﯽ‬ ‫ڕاﺳﭙ دراوی ﺳ ر ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدات‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر ر ﻨﺪەی ﮐ ﺳ‬ ‫ﺮە ﺎن ] ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﺑ ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ ﺋ و دەﻧﮕﯿﺎﻧﺪاوە [ ﻣﺎ ﺑ ﺎردا ﯽ‬ ‫دەﺑ ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ﯿﭻ داﻧ ﺸﺘ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﯚ ﻮوﻧ وەﯾ ک‪ ،‬ﯾﺎن ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدﻧ ﮏ‬ ‫ﺋ و ﻣﺎﻓ ی ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﮐ ﺳ ﺧﯚی‪ ،‬ﯾﺎن ﺣ ز و ﺑ ﺎرە ﮐ ﺳ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺮەﮐ‬ ‫ﺧﯚی ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ ﺑﮕ ﯾ ﺖ و ر ﺷ ﮏ ﮐ ﺧ ﮑ‬ ‫ﺑ ﺎر ﻨ داﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ و ]ﻧﻮ ﻨ ر[ ﻣﺎ ﻮﺗﻦ و ﭘﯿﺎدەﮐﺮدن و ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮد ﯽ ﻧ ﯿ ‪.‬‬ ‫ر ﺎﺗ ﮑ ﺶ ﻟ ﺑﺎری ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ وەک ﺟ ﻧﮓ ﻧﻮ ﻨ ر ز ﻨﺪاﻧ ﺒﮑﺮد ﺖ ﯾﺎن‬ ‫دەﺳﺒ ﺳ ر ﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧﯚ ﺧﯚ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﺗ ﯿ ﮐ ی ﻟ دەﺳ ﺒﺪات‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﻮ م ﮔﯿﺎ ﯽ ﺧﯚی ﭘﺎر ﺰراو ﺑ ﺖ و ﻧ ﮐ و ﺘ ژ ﺮ ﻓﺸﺎری ز ﻨﺪاﻧﯿﮑ را ﯽ و‬ ‫م ﺑ ﯚی ﻧﺎﭼﺎر ﯽ و دەﺳ ﺒ ﺳ ر ﯽ ﻧ ﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺳﺎزﺷﺒ ﺎت ﯾﺎن ﺑ ﺳﺎزﺷﮑﺮدن ﻧﺎﭼﺎر ﮑﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر "ﻋ ﺑﺪوﳌ ﺋﻤﻮورە"‪ ،‬ﻧ ک ﺑ ﺎردەر‪ .‬ﻟ ﺑﺎر ﮑﺪا‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻟ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﮐ ی ﺳ رﮐ وﺗﻮو ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﻟ ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن ﻟ ﺗ ک‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ری ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺎرﮔ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﯾﺎن ﻧﻮ ﻨ ری ﻮﻧﺪ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫‪٤٦‬‬

‫ﻧﻮ ﻨ ری ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و ر ﻤ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺑ ﺳ رەﻧﺠﺎم ﻧ ﮔ ن‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر ﺋ و‬ ‫ﻣﺎﻓ ی ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺎر ﺪات و ﺳﺎزﺷﺒ ﺎت‪ ،‬ﺑ ﻮ دەﺑ ﺖ‬ ‫اردووە و ﺟﺎر ﯽ‬ ‫ﺑﮕ ڕ ﺘ وە ﺑﯚ ﻻی ﺋ و ﺧ ﮑ ی‪ ،‬ﮐ ﺋ و ﺎن ﺑ ﻧﻮ ﻨ ر‬ ‫دﯾﮑ ﺳ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدﻧ ﮐ ی‪ ،‬ﯾﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﮐ ی ﺑ‬ ‫ﺧ ﮑ ﮐ ﺑﮕ ﯾ ﺘ وە و ﺧ ﮏ ﺑ ﺎر ﺪاﺗ وە‪ ،‬ﮐ ﻧﻮ ﻨ ر ﻧ ﺎوی دواﺗﺮ‬ ‫ﺑ ﺎت‪ ،‬ﯾﺎن ﻧ ﺎت‪.‬‬ ‫ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەش‪ ،‬ﯿﭻ ﺎت ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﺎن ﯾﺎن‬ ‫داﻧ ﺸ ن و ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن ﻟ ﺗ ک ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺗﺎﻗ ﮐ ﺳ ﻚ ﻧﻮ ﻨ ر‬ ‫ﮐ س ﮐ ﻣﺘ ر ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬واﺗﺎ ﻟ‬ ‫ﻧ ﯿ و ﻧﺎﺑ ﺖ‪ .‬دەﺑ ﺖ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﻟ‬ ‫ﻣﻮو ﺋﺎﺳﺘ ﺎن ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺑ ﺷ ﻮەی ﯚﻣﯿﺘ ﯽ ﺑ ﺖ و‬ ‫ﻣﺎوەﮐ ی ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﺗﯿﮑﺮدﻧ ﮐ ﻣ ﺸ ﯽ ﻧ ﯿ و ﻣﺎوەی ﺑﻮون و ﺎرﮐﺮد ﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮑ ﮐ دەﺑ ﺖ‪ .‬دەﮐﺮ ﺖ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ر ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی د ﺴﯚزی و ﺑ وای ﺧ ﮑ ﮐ زۆر ﺟﺎر‬ ‫ﺮدر ﺘ وە‪ ،‬ﺑ م رﮔ ﺑ ڕەزاﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮑ ﮐ ﻣﺎ در ﮋەدان ﺑ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﺗ ﻧﺎﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﮐ ﻣ ﺑ ﺳ ﺋ م ﭘ ﺸ ﯿﺎرە‪-‬‬ ‫ﭘ ۆژەﯾ ‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﯿﭻ ﭘﺎداﺷﺖ و ﺑ رﺗ ر ﯿ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ س ﯚﮔﺮ ﯽ ﮐ ﺳ ﮐ ﺳ ﺎﻧ ‪ ،‬وەک ر ﯚﮔﺮ ﯿ ﯽ ﻮﻧ ر ﯽ و‬ ‫ﺋ دەﺑ و وەرزﺷ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ دەﺑ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻮازی ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن ﻟ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿﮑﺮدﻧ وە دە ﯚڕدر ﺖ ﺑ ﻮﻧ ری ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﻮﻧﺠﺎﻧﺪن؛ ﻮﻧ ر ﮏ‬ ‫‪٤٧‬‬

‫ﮐ زۆر ی ﻣﺮۆﭬ ﺎن ﺑ ﺳﺮووﺷﺖ ﻟ ﺑﻮو ﯽ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ن‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ ڕاﻣﯿﺎری ﺑ ﯚی ﻟ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬‬ ‫ﺑ ﺎﻧ ﮐﺮد ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﺋ و ﺑ ﺮە ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ی ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدووە و زۆر ی‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﺑ واﯾﺎن ﺑ ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﻣﺎوە‪.‬‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﯿﭻ ﻣ رﺟ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﺋ ﺎد ﻤ ﺴﺘ و ﺗ ﻣ ﯽ و دارا ﯽ‬ ‫ﻧ ﯿ ‪ .‬دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺗ ﻣ ﯽ ﻧﻮ ﻨ ر ﺑﯚ ﺳ روو ژدە )‪ (١٨‬ﺳﺎڵ‪ ،‬ﻟ ﺑ ر‬ ‫ﺋ وە ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟ واﻧﺎن ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ﯽ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﺗ ﯿﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﯾﺎن ﻣﺎﻓﯿﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑﯚ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟ واﻧﺎن‬ ‫ﺗ واو ﺎن ﺑﯚ ﯾﺎر ﮑﺮدن و ڕاﺑﻮاردن و ﺧﯚ ﺗ ﻣ ﯽ ﻣﻨﺪا و ﻧ وﺟ وا ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺖ و ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ دەرووﻧ و ﺟ ﺳ ﯽ و ﯚﺷ ﺋ وان‬ ‫ﻧ ﮐ و ﺘ ژ ﺮ ﺑﺎری ﻗﻮرﺳﺎ ﯽ ﺎرە ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ .‬ﺒ ﺗ ﺋ وەش ﺑ ﺋ و واﺗﺎ‬ ‫ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟ واﻧﺎن ﺑ ﯿﭻ ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ و رەوەزی و ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕۆ ﯿﺎن‬ ‫ﻧ ﯿ و ﻧﺎﺑ ﺖ‪ .‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﺋ واﻧ ﺶ وەک ر ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﯽ دﯾﮑ ی‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ڕ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎﻧ وە ﻟ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ ﺷﺪار ﯿﺪەﮐ ن و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫وەرزﺷ و ﻮﻧ ر ﯽ و زا ﺴﺘ و ‪...‬ﺗﺪ ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟﻮاﻧﺎن ﺑ ﺷ ﮏ دەﺑﻦ‬ ‫ﻟ ﭘ ﯾﮑ رەی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻟ ﺑ ﺎرداﻧ ﺎن ﺑ ﺷﺪاردەﺑﻦ و‬ ‫داﺧﻮاز ﯽ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺋ واﻧ ﺶ ﺑ ﺷ ﮏ دەﺑﻦ ﻟ ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﻧﻮ ﻨ رە‬ ‫ﺮدراوە ﺎن‪ .‬ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟ واﻧﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﮐ ن‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﭘ ﯾﮑ رەی‬ ‫‪٤٨‬‬

‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿﺎﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ر وەک‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪە ﺎن ﯾﺎن ﺷﺎرە ﺎن‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ری ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﻣﻨﺪا ن و ﻧ وﺟﻮاﻧﺎﻧ ﺶ ﺑ ﺷﺪاردەﺑﻦ و‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ﺷﺪار ﺒﮑ ن و ﻣﺎ ﺑ ﺎردا ﯽ ﺋ وان ﺑ ﺖ و داﺧﻮاز ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮑ ن‪.‬‬

‫‪٤٩‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭼﯚن ﭘ ﮑﺪ ﺖ؟‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ڕ ﮑﺨﺮاوە‬ ‫ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘ ﮑﺪ ﺖ‪ .‬ﺒ ﺗ ﻣﻮو ڕ ﮑﺨﺮاو ﯽ ﺑ ﻧﺎو‬ ‫"ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ " ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﭘﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺖ؛ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ڕ ﮑﺨﺮاوە‬ ‫ﺑ ﻧﺎو "ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎ ﯽ" ﭘﺎﺷ ەوی ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ڕ ﮑﺨﺮاوە‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﻧﺎوی "ﺟ ﻣﺎوەر و ﺧ ﮏ" ﭘ ﭽ واﻧ ی‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕ ﮑﺨﺮاون و دەﺟﻮو ن و ﺎردەﮐ ن‬ ‫و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﺋ وان ﺗ واو ﭘ ﭽ واﻧ ن؛ ر ڕ ﮑﺨﺮاو ﮏ ﭘ ﯾﮑ ر ﻧﺪی‬ ‫ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و ﺑ ﺎردا ﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ راﯾﺎﻧ ی ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﭘﺎﯾ ﯾﺎن ﺗﺎن و‬ ‫ﭘﯚی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﭘ ﮑﺒ ﻨ ﺖ‪ ،‬ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑ س ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ دە ﻮﻧﺠ ن‪،‬‬ ‫ر دوو ) ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺑ ﻧﺎو "ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ " ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺋﺎﻣﺎﻧ‬ ‫ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را( و )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ‪-‬دەو ﯽ ( ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﮐ ﻣﯿﻨ ی ڕاﻣﯿﺎران و دارا ﺎن دەﺑ ﺖ ﻟ ﺳ ر ﺳ ری ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺋ وەش ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎن و ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ) ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺋ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ ی ﮐ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺎﯾ ﯾﺎن ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭘ ﮑﺒ ن‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ‬ ‫ﺧ ﯽ ﮔ ڕەﮐ ﺎن‪ ،‬ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺷﻮ ﺧﻮ ﻨﺪن و ‪...‬ﺗﺪ‬ ‫‪٥٠‬‬

‫ڕاﺳﺘ ﻨ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدر ﺖ و‬ ‫ﺸﺘ ﺒ ﺳ ن‪ ،‬ﮐ ﻟ و ﺪا دﯾﻤﯚﮐﺮا‬ ‫ﭘ ﯾ ەودەﮐﺮ ﺖ ]د ﻤﯚﮐﺮا ‪ :‬ﻣ ﺑ س ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﻧ ﯿ [؛ ﻟ وێ‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺷﻮ ﺧﻮ ﻨﺪن و‬ ‫ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﮔﻔﺘﻮ ﯚدەﮐﺮ ﺖ و ر ﻟ و ﺶ ﻟ ﺑﺎرەی ﺋ وان‬ ‫ﺑ ﺎردەدر ﺖ و ر ﻟ و ﺶ دەﺳﺘ ی ﻧﻮ ﻨ ران ﺑﯚ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ؛ ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر‬ ‫ﺑ ﺎدەر ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ری ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮑﯿﯿ و‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮﺧﯚی ﺧﯚﺷﯿﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﭘ ﯾ ەودەﮐ ن‪.‬‬ ‫ﭘﺎش ﺋ وەی ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن |‬ ‫ﺷﻮرا | ﯚﻣﻮوﻧ ی ﺷﻮ ژ ﯿﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن‬ ‫ﺮدراوی ﻮﻧﺪە ﺎن ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﯽ‬ ‫ﺮدران‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﺮدراوی‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎن‪ ،‬ﺎرﮔ ﺎن‪ ،‬ﻓ ﮔ ﺎن ﭘ ﮑﺪە ن و ﻟ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﺋ واﻧ ﺶ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚن ﯾﺎن ﺗﯚڕی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻮﻧﺪە ﺎن‪ ،‬ﺎرﮔ ﺎن‪ ،‬ﻓ ﮔ ﺎن‪،‬‬ ‫ﺮدراوی ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﻧﺎوﭼ ﯾﯿ ﺎن‬ ‫ﭘ ﮑﺪ ﺖ‪ .‬ﻟ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﯾﺎن ﺗﯚڕە ﻧﺎوﭼ ﯾﯿ ﺎن‪ ،‬ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚن ﯾﺎن ﺗﯚڕی ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ‬ ‫ر ﻤ ﺎن ﭘ ﮑﺪە ﺖ‪.‬‬ ‫ﺳ رﻧﺞ ‪ :‬ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن‪ ،‬ﺷﻮرا‪ ،‬ﯚﻣﻮوﻧ ﺑ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﺷﺎر و‬ ‫ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺷﻮ ﺧﻮ ﻨﺪن دە ﻮﺗﺮ ﺖ‪ ،‬ﻧ ک ﺑ ﻧﻮ ﻨ رە‬ ‫ﺮدراوە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺑ ﺷﺪارا ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن و‬ ‫‪٥١‬‬

‫ﺮدراوە ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺷﻮرا و ﯚﻣﻮون ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ؛ ﺑ ﮐ ﺳ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮏ )ﻧﻮ ﻨ ر( و )دەﺳﺘ ﯾﺎن ﯚﻣﯿﺘ ی ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ(‬ ‫دە ﻮﺗﺮ ﺖ و دەﺳﺘ ی ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺑ ﺷ ﮑ ﻟ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن‪ ،‬ﻧ ک ﮔﺸ‬ ‫ﺧﻮدی ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺎردەری ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن‪.‬‬ ‫ﻧﻮ ﻨ را ﯽ دوو ﻮﻧﺪان ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﻮﻧﺪ ﮏ ﯚدەﺑﻨ وە و ﻟ ﺑﺎرەی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ‬ ‫ﯾﺎن ڕ ﮑ وﺗ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾ ﺸ و ﺧﯚ ﺎر ﺰ ﯽ ﻧ ﻮان ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚدەﮐ ن‪ .‬ﺒ ﺗ ﭘ ﺸ ﻟ ﻧ ﻮ ر ﻮﻧﺪ ﮏ ﻟ ﺑﺎرەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾ و ﺧﯚ ﺎر ﺰ ﯽ ﻗﺴ ﮐﺮاوە و ﭘ ﮑ ﺎﺗﻮون و ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﮕﺮی ﺋ رک و ﺑﯚﭼﻮون و‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎن ﯾﺎن ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن ﭘ ﺸ‬ ‫اردوون‪ ،‬ﻧ ک‬ ‫داﺧﻮاز ﯿ ﺎ ﯽ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ﯾﺎن ن‪ ،‬ﮐ ﺋ واﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑﯚﭼﻮون و داﺧﻮاز ﯿ ﮐ ﺳ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ .‬دەﮐﺮ ﺖ دوو ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﻮﻧﺪ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋﺎ ﻮو ﺮﮐﺮدن و ﺑ ﺧﺸﯿ ﺑ ر ﻣ ﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﺟﯚری‬ ‫ﺸ ﯿﻮاﻧﯿﮑﺮد ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺑ رﺧﻮدان ﻟ ﺗ ک ﯾ ﮐﺪی و ﻟ ﯾ ﮐﺪی ﻧ ﻮان‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ڕ ﮑﺒﮑ ون‪ ،‬ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﻮﻧﺪ ﮏ ﭘ ﮑ وە ﺎو ﯾﻤﺎﻧ ﯿ ﯽ ﺑ رەﻧ ﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‪ ،‬ﯾﺎن ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﯽ ﻧ ﻮان ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﭘ ﮑﺒ ن؛ دەﺑ ﺖ ﻣﻮو ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﻣﻮو ﺷﻮ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﯾﺎن‬ ‫ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و ﺑﻮارە ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺑ ﺖ و ﺋﺎزاد ﺑﻦ ﻟ ﺗ ک ﮐ ﺎو ﯾﻤﺎﻧ ﺑﺒ ﺳ ن‪.‬‬

‫‪٥٢‬‬

‫ﭘﺎﯾ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭼ ن و‬ ‫ﭘﺎﯾ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ﺎﻣﺎﻧ ن؟‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن ﭘﺎﯾ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﯿﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺑﻦ ) ﺒ ﺗ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و‬ ‫ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﺑ ﻧﺎو "ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﯽ"ﯾ ﺎ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و‬ ‫دەو ﺗ ﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ س ﺋ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ ی‪،‬‬ ‫ﮐ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯿﺎن ﯾ و ﭘﺎﺷ ەوی ﯿﭻ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﯿﭻ‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ ﮏ ﻧ ن( و ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﺷ ﮏ دەﺑﻦ ﻟ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﭘﺎﯾ )ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( رەوەز ﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎن دەﺑﻦ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫رەوەز ﯽ‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮوری ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ]ﺋﯿ ﯚﻟﯚ [‪ ،‬دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ]ﻧ ک‬ ‫دارا ﯽ دەو ﺗ [‪ ،‬ﺑ ر ﻣ ﻨﺎﻧ رەوەز ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ]ﻧ ک ﺎرە‬ ‫ﮐﺮﮕﺮﺗ ﯾﯿ ﺎن[‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﯚ‪-‬ﺗ ﺳ ل ]ﺧﻮدﮐ ﻓﺎ | ﺋﯿﮑﺘﯿﻔﺎی زا ﯽ[‬ ‫ﺸﺘﺪەﺑ ﺳﺘ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﮐ ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‪ ،‬ﯾ ﮐﺴﺎﻧ دەﺳ ت و ﻣﺎف‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت‪ ،‬دوو ﺟﯚر ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ن‪ ،‬ﮐ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺎﯾ ی‬ ‫ﺧﯚﮔﺮﺗﻦ و ﭘﺎراﺳﺘ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻦ‪:‬‬

‫‪٥٣‬‬

‫ دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ :‬ﻣﻮو ﯾﺎن زۆر ی زەﻣ ن و ﺑﺎخ و ﮐ ﺎ ﺎن و‬‫ﺎرﮔ ﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﺎن دارا ﯽ ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ دەﺑﻦ و ﻣﻮو ﮐ س‬ ‫ﻟ و ﺷﺘﺎﻧ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ و ﺟﯚرە م ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و م ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪﺑﻮون ﻟ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﺎن و م ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن ﻣﺴﯚﮔ ردە ﺎت؛‬ ‫ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ ﯚﻣ ڵ دارای ﺷﺘ ﺎن دەﺑﻦ‬ ‫و ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪی دا ﺎت و ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﺑ ﺷﺪاردەﺑﻦ؛ ﺋ ﮔ ر ﺑ ر م و دا ﺎت زۆر ﺑﻦ و ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ زۆر دەﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻮو ﮐ س وەک ﯾ ﮐﺪی ﺧﯚﺷ ﻮزەران دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر وﺷﮑ ﺳﺎڵ ﺑ ﺖ و‬ ‫دا ﺎت ﮐ م ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﻮو ﺑ ﺷﺪارا ﯽ رەوەز ﯿ ﺎ ﯽ وەک ﯾ ﮐﺪی ﮐ م‬ ‫دا ﺎت دەﺑﻦ و ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەدا ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧﯚراک و دەرﻣﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻨﺪا ن‪ ،‬ژﻧﺎ ﯽ زﮐ ‪ ،‬ﭘ و ﭘ ﮐﮑ وﺗﻮوان و ﮐ ﺳ ﻧ ﺧﯚﺷ ﺎن ﺑ ﭘﻠ ی‬ ‫ﯾ ﮐ م ﻣﺴﯚﮔ ردەﮐﺮ ﻦ ؛ ﯿﭻ ﮐ س ﺑ ﺗ ﻧﯿﺎ ﺧﯚﺷ ﻮزەران و ﺗ ﻧﺎﺑ ﺖ و‬ ‫ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﺶ ﺑ ﺗ ﻧﯿﺎ ژار و ﺑﺮ ﻧﺎﺑ ﺖ‪ ،‬ﺧﯚ و ﻧﺎﺧﯚ ﺑﯚ ﻣﻮو‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ وەک ﯾ ک دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺟﯿﺎواز ﮑﺮدن و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ‪ ،‬ﺑ و‬ ‫ﺷ ﻮەی ﮐ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ )ﺋﻮ ﻮﻧﺘﻮ*( ﭘ ﮑ وە دەژ ﻦ‪.‬‬ ‫ دارا ﯽ ﮐ ﺳ ‪ :‬ﺟﯚر ﮏ دارا ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﮐ ﮐ س ﯾﺎن ﺧ ان ﺧﯚی دارای‬‫ﺑ ﺷ زەﻣ ن و ﺑﺎخ‪ ،‬ﯾﺎن دارای ﭘ ﺸ ﮔ ر ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەدا‪ ،‬ﮐ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺑﺎﺧﺪار ﯽ و ﮐﺸﺘ ﺎر ﯿ ﺎن زۆرﺗﺮ وەک ﺋ و ﺑﺎرەﯾ‬ ‫و زۆر دارای ﺑﺎخ و زەﻣﯿ ﺧﯚ ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺑ م ﺳ رﭼﺎوە ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺎو ﺷﻦ‪ ،‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ﺎو ﺸ و ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎزاداﻧ ﯾ و‬ ‫‪٥٤‬‬

‫ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﯽ ﻟ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن ﯾ ﮐﺴﺎﻧ و ﺑ ﻮ ﺮەی ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن؛ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺑ ﺷﮑﺮد ﯽ ڕادەی ﺋﺎو و ﻧﯚ ﺋﺎو‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی دارا ﯽ ﮐ ﺳ ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺧ اﻧ زەﻣ ن و ﺑﺎخ و ﭘ ﺸ ﮔ ر ﯽ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ن )ﺳﻨﺪوو ﯚﻣ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺧ ﯽ ﺗ و ﺳﺎ ‪ ١٩٨١‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎ ‪ ٢٠١٨‬ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﮐ ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪاﻧ و ﺑ ﻮ ﺮەی ﺗﻮاﻧﺎ ﯽ ﮐ ﺳ ﮐ ﺳ ﺎن ‪ ،‬ر ﮐ س‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﯽ ﺋ و ﺳﻨﺪووﻗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ی ﺧﯚ ﺎ ﯽ ﮐﺮدووە و ﻟ دا ﺎ ﯽ ﺋ و‬ ‫ﺳﻨﺪووﻗ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﭘ ﺪاو ﺴﺘ ﯿﺪار و ﻧﺎﭼﺎر ﯚﻣ ﮐﮑﺮاون و ﺋ و ﺟﯚرە‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﯽ ﺑ در ﮋا ﯽ ﺟ ﻧ ﯽ ﻋ اق‪-‬‬ ‫ﺋ ان و ﻣﺎوەی ﺋﺎﺑ ﯚﻗ ی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ر ﺋﺎوا ﺳ راﭘﺎی ﻣﺎوەی ﺋﺎوارە ﯽ‬ ‫ﺧ ﯽ ﺗ و ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺮاوە ﻟ ﻧﺎﭼﺎر ﻮو ﯽ ژارا ﯽ ﺗ و و ﻟ ﺳ ر ﺪا ﯽ‬ ‫ﺳﻮا ﮑﺮدن ﯾﺎن ﺳ ﮑﺴﻔﺮۆ و دزی و ﺗﺎ ﻧ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﺑ ر ﮕﺮ ﺖ و ﺑ ﺎ‬ ‫و ﻧ ر ﺘ ﺋ ر ﻨ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮑ ﮐ ی ﺑﭙﺎر ﺰ ﺖ و ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﮐ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋﯚرو ﺎ ﺑ ﻓ رﻣﺎ ﯽ دەو ت ﺑﻮو ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﺗ و‬ ‫ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﺎﻧ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ و رەوەز ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﺳ رەﺗﺎ ﯽ درووﺳ ﯿﺎﻧﮑﺮدووە‪ ،‬ﺑ ﻓ رﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪاران و ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮد ﯽ زۆردارەﮐ ﺧ ﮏ ﻟ ﻻﯾ ن دەو ت‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﻟ ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﮐ ﺳ ‪ ،‬ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﻟ ﺑ ر ﭼﯚڵ‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻮﻧﺪە ﺎن و ﻧ ﮔ ڕاﻧ وەی زۆر ی ﺧ ﮑ ﮐ ی ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﺎﻧ ﺑ ن ﺑ دارای‬ ‫ﮔ ورە و زەﻣ ن و ﺑﺎ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ﮐ ﺑﯚ ﻮﻧﺪی ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﮔ ڕاوﻧ ﺗ وە‪،‬‬ ‫‪٥٥‬‬

‫ﺑﮑ ن و ﺑ ر م و ﻗﺎزاﻧ ﺋ وان ﻟ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧﯚ ﺎن ز ﺎﺗﺮ ﺑ ﺖ‪ ،‬دەﺑ ﺖ م‬ ‫ژ ﯿﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯽ ﮐﺮ ﺎرە ﺎﻧﯿﺎن ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑ ن و م ﻟ داﺑ ﻨﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺷﺪار ﺒﮑ ن و ﺑﺎج و ﺧ راج ﺑ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﺎن ﺑﺪەن و ز ﯿﺎﻧ ﮏ ﮐ ﺑ ﯚ ﺎری ﺎرﮔ‬ ‫ﭘ ﺸ ﺳﺎز ﯿ ﺎ ﯽ ﺋ وان‪ ،‬ﯾﺎ دووﮐ ﺋﯚﺗﯚﻣ ﺑ ﮔ ﺷ ﯿﺎران ﺑ ژ ﻨﮕ و‬ ‫ﺗ ﻧﺪرووﺳﺘ ﺧ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﮔ ﯾ ن‪ ،‬ﻗ رەﺑﻮوی ﺑﮑ ن‪ .‬دا ﺎﺗ ﮏ ﮐ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﯿ و‬ ‫ﺑ ﯚی ﮔ ﺷﺘﻮ ﻮزار ﺑ ﺑﺎﺧ ﺋ وان دە ﺎت‪ ،‬ﺑ س ﺑ‬ ‫ﻗﻮرﺳﺎ ﯽ و ز ﺎﻧﻤ ﻧﺪ ﯽ ﮔ ﺷﺘﻮ ﻮزاری ﺑﯚ ﻣﻮو ﺧ ﮑ ﮐ و ژ ﻨﮕ ی ﻮﻧﺪ‬ ‫و ﻧﺎوﭼ ﮐ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە دەﺑ ﺖ دارا ﺎن ﺑ ﺷ ﯽ زۆری دا ﺎ ﯽ ﺎرﮔ‬ ‫و ﮐ ﮕ و ﮐ رﺗ ﺎ ﯽ ﮔ ﺷﺘﻮ ﻮزاری ﺑﯚ ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزاﯾﯿ ﯚﻣ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫وەک ﻧ ﺧﯚ ﺎﻧ و ﺋﺎوەڕۆ و ﺋﺎود ﺮ ﯽ و ﺋ ﻟ ﮐ ﯾﮏ و ﻓ ﮔ ﺳﺎزی و‬ ‫ڕ ﮕ ﺳﺎزی و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻧ ﺧﯚش و ﭘ ﮐﮑ وﺗﻮوی ﻮﻧﺪ و ﺷﺎران‬ ‫ﺗ رﺧﺎﻧﺒﮑﺮ ﺖ‪.‬‬

‫‪٥٦‬‬

‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﭼﯿﯿ و ﭼﯚن ﭘ ﮑﺪ ﺖ؟‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﺋ و ﺟﯚرە ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ر و ﺧﻮار‪ ،‬ﺳ رﮐﺮدە و‬ ‫ﺑﻨﮑﺮدە‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪەر و ﻓ رﻣﺎﻧﺒ ر‪ ،‬ﺳ رۆک و ﭘﺎﺷ ەوی ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﻣﻮو‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺋﺎﺳﯚ ﯿ ﺎن ﻟ ﺋ رک و‬ ‫ﻣﺎف ﯾ ﮐﺴﺎن دەﺑﻦ و ﯾ ک ﭘ ﮕ و ﺑ ﺎی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎن ﯾ ‪ ،‬ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ‬ ‫ﺳ رۆک و ﺳ رﮐﺮداﯾ ﯽ‪ ،‬دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ‬ ‫ﮐ س ﮐ ﻣﺘ ر ﻧﺎﺑ ﺖ؛ ﺳ ر رﺷ ﯿﺎری ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﯾ ‪ ،‬ﻧ ک ﺗﺎک‬ ‫ﺮدراوە ﺎ ﯽ‬ ‫ﺳ رﮐﺮاﯾ ﯽ‪ .‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﻧﻮ ﻨ رە‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﯽ ﺑﯚ دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﺎری ﺪەﺑﮋ ﺮدر ﻦ‪ ،‬ﺋ رک و‬ ‫ﭘ ﮕ ﯾﺎن ﻣ ﺸ ﯽ و ﺟ ﮕﺮ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻣﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﮔﺸﺘ دەﺑ ﺖ و ﺋ ﮔ ر ﺋ و ﻣﺎوەﯾ ش ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ ﺋ وان‬ ‫)ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ران( ﯾﺎن ﻣﻮو ﺎن ﻧ ﺗﻮاﻧﻦ ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﺳ ر ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺑ ﺋ و ﺟﯚرەی‪ ،‬ﮐ ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﺋ وا ﯽ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮدوون‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺒﺪەن‪،‬‬ ‫ﻣﺎوەی ﺳ ر رﺷ ﯿﺎر ﯿ ﮐ ی ﺋ وان ڕەوا ﯽ ﺧﯚی ﻟ دەﺳﺘﺪەدات و دەﺑ ﺖ‬ ‫ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ﺑﯚ ﺷﻮ ﺋ و و ﺋ وان و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ‬ ‫ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﺋ وان ﺒ ﺮدر ﻨ وە‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن ﺑ س ﺳ ﻧﮕ ری داﺧﻮاز ﮑﺮدن‬ ‫و ﺋﺎﻣﺮازی ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان ﻧ ن‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺎو ﺎت ﺷﻮ ﭘ روەردەﮐﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﺋﺎزاد ﺶ دەﺑﻦ و ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ وەک ﯾ ﮐﺪی‬

‫‪٥٧‬‬

‫م ﺑ ﺎردەر و م ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن و م ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ر‬ ‫و ﻧ ﺸﺎﻧﺪەری ﯚﻣ ز ﻨﺪوو و ﭼﺎﻻک دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺳﯚ ﯽ واﺗﺎ ﯿﭻ ﮐ س ﻟ ﺳ ر ﺳ ری ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑ ﺖ و ﯿﭻ‬ ‫ﮐ س ﻣﺎ ﺟ ﮕﺮﺗﻨ وەی ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ی ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ س ﺎو‪-‬ﺋ رک‬ ‫و ﺎو‪-‬ﻣﺎف و ﺎو‪-‬دەﺳ ت و ﺎو‪-‬ﺑ ش دەﺑ ﺖ؛ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن و‬ ‫دەﺳ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ وەک ڕ ﺰ ﻧﺪ ﯽ ﺗ ز ﯿﺢ‪ ،‬ﺒ ﺗ ﺑ‬ ‫ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﺧﯚ‪-‬ﭘ ﺸ ﻧﮕ‬ ‫"ڕاﺑ ر‪-‬ﺋﯿﻤﺎم"‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﺧﯚ‪-‬ﭘ ﺸ ﻧﮕ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﺳ ر ﺪەدات و و ﺗﻮاﻧﺎی ﮐ ﺳ ﺎن دەﺑ ﺖ ﺑ ﺗ واوﮐ ری‬ ‫ﯾ ﮐﺪی‪ ،‬ﻧ ک ﻧ ﯾﺎر و ﮐ ﮐ ﮑ ر و ﻟﭙ رﺳﺖ و ﻣﻠﮑ ﭼﮑ ری ﯾ ﮐﺪی‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺑﺎﺷ ﺗ ﮕ ﯾ ﺸ ن ﻟ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﻟ واﻧ ﯾ ﺑﺎﺷ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﺑ دەﺳﺘ ی ﺋ ﮐﺘ را ﯽ ﺷﺎﻧﯚ و ﻨﺎﺑﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﺑ‬ ‫ﮐ ﻣﺒﻮو ﯽ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ ﮐﺘ رە ﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻧﯚ ﯿ ﮐ ﻧﺎﺗ واو دەﺑ ﺖ و ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﮐ ی ﺧﯚی ﺑ ﮑ ﺖ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﮐ ی ﺧﯚی ﺑﮕ ﯾ ﺖ‪ .‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﺳ ر ﺧﯚ و ﺑ وا‪-‬ﺑ ‪-‬ﺧﯚ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﮐ‬ ‫ﭘ روەردەدە ﺎت‪ ،‬ﮐ ﺋﯿﺪی ﺋ و ﯿﭻ ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺷﻮاﻧ ﯽ ﻟﭙ رﺳﺘ ڕاﻣﯿﺎر‬ ‫و دارا ﺎن ﻧ ﯿ و ر ﮐ س ﺑ س ﺳ روەری ﺧﯚی دەﺑ ﺖ و ﺑﯚ ﺧﯚی و‬ ‫ﻣﻮو ﺑ ﺎرە ﺋﺎزاداﻧ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﺎرە‬ ‫ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ﺎردەدات و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ‬ ‫ﺋﺎزاداﻧ ﺎ ﯽ ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ ﭘ ﮑﺪە ﻨ ﺖ و ﺑ رﺟ ﺳﺘ دە ﺎت؛ ﺧﯚﺳ ر ﯽ‬ ‫ر ﮐ س دەﺑ ﺘ ﺧﯚﺳ ر ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺧﯚﺳ ر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ (‪.‬‬ ‫‪٥٨‬‬

‫ﺋ ﮔ رﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﺋﺎﻣﺎدەی ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ وﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻧ ﺑﻦ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ﻣﺎن ﻣﺎ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺷﺪار ﮑ را ﯽ رەوەز ﯿ ﺎﻧﯿﺎن دەﺑ ﺖ؟‬

‫ﯿﭻ ﻮﻣﺎﻧ ﮏ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺑ ﺎرە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﺑ وﺑ‬ ‫ﻣﻮو ﺳﻨﻮور ﻧﺪﯾﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑ ﺖ و ﺑ ﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ﺑﯚ ﻣﺮۆ ﺑﮕ ﺘ وە و درووﺳ ﺒ ﺎت‪ .‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﺋ و ﺑ واﯾ‬ ‫ﻧ ﮔ ﯾ ﺸﺘ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و رەوەز ﯽ ﻟ ﺎری‬ ‫ﮐﺮ ﮕﺮﺗ و ﺎری ﺗﺎﯾﺒ ﺗ و ﮐ ﺳ ﺑﺎﺷ ە و ﺑ ردارﺗﺮە؛ ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﺋ و‬ ‫ﺑ واﯾ ﻧ ﮔ ﯾ ﺸﺘ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ڕز ﺎر ﻮو ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫دەﺑ ﺖ ﻟ ﮔ ۆدە ﯽ و ﺗ ﻧﯿﺎ ﯽ و ﺗ ﻧﯿﺎ دەﺳ ؛ ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﺋ و ﺑ وا‬ ‫ﻧ ﮔ ﯾ ﺸﺘ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﯿﭻ ﮐ س ﻟ ﭘﺎڵ ﻧ ﺎﻣ ﯽ و ﺑﺮﺳ ﯿ ﯽ و ﻧ ﺎﻣ ﺗ‬ ‫ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ﺧﺘ روەر و و ﮋدا ﯽ ﺋﺎزاد ﺑ ﺖ*‪ ،‬ﻣﺎ ڕەوای ﺧﯚی‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﯽ و ﮐ ﺳ ﺧﯚی ﻟ ﺎری رەوەز ﯽ‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﻨ ﺎت و ﺑ ﮐﺮد ﯽ داراﯾﯿ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ دارا ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﻣﻠﻨ دات‪ .‬ﺑ م ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﻮﻧﺪ ﮏ ﯾﺎن ﺷﺎر ﮏ‬ ‫ﺑﮋ ﺖ‪ ،‬دەﺑ ﺖ ﺑ ﮏ ﻟ دا ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺧﺰﻣ ﺗ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن‬ ‫]درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ڕێ و ﺋﺎوەڕۆ و ﻓ ﮔ و ﻧ ﺧﯚ ﺎﻧ و ﭘ ﺧﺎﻧ و ﺑﺎ ی‬ ‫ﻣﻨﺪا ن و ﺋﺎو و ﺋ ﻟ ﮐ ﯾﮏ و ‪...‬ﺗﺪ[ و ر ﺋﺎوا ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ]ﺑﯿﻤ ی دەرﻣﺎ ﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤ ی ﺑ ﺎری و ﺑﯿﻤ ی ﭘ ﮐﮑ وﺗ ﯽ و ﺑﯿﻤ ی‬ ‫ﺑ ﺴ ر رﺷ ﯿﺎری و ‪...‬ﺗﺪ[ ﺗ رﺧﺎﻧﺒ ﺎت‪ .‬ﺑ و ﺟﯚرە‪ ،‬رﭼ ﻧﺪە ﺋ و ﻟ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ رەوەز ﯽ و دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺷﺪار ﻨ ﺎت‪ ،‬دەﺑ ﺖ‬ ‫ﺋ و ﺶ ﻟ داﺑ ﻨﮑﺮد ﯽ ﺑﯿﻤ و ﺧ رﺟ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن ﺑ ﺷﺪار ﺒ ﺎت‪.‬‬ ‫‪٥٩‬‬

‫ﺒ ﺗ ﺋﺎوا ﮐ دەزاﻧ ن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﻣﻮو ﺟﯚرە ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﯚن و ﺎوﭼ رخ‬ ‫]چ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و چ ﯚﻣ ﯾ ﯽ[ ﺑ ﺷ ﯽ دا ﺎ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﯚ ﺧ ر‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن ﺗ رﺧﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪ .‬ﺑ م د ﺴﺎن ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەﺷﺪا‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮان ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﯾ ؛ ﺟﯿﺎواز ﯿ ﮐ ش ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫]ﻓ رﻣﺎﻧﺪاری | دەو ﯽ[ ﺋ و ﺑ ﺷ ﻟ دا ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﻧﺎوی ]ﺑﺎج و‬ ‫ﺧ راج[ ﻟ ﺧ ﮏ دەﺳﺘ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﯚﻣ ﮏ ڕێ و ﻓ رﻣﺎن و ﺑ ﺎری‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەزﮔ ﯽ ﺗ ﺪەﭘ ڕ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑ ﺷﻮ‬ ‫ﭘ ﭽﺎو‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزاری دە ﺎت‪ ،‬زۆرﺗﺮﻦ ﺑ دەدزر ﺖ و ﺑﯚ ﺧ ر دەﺳ ﺗﺪاران‬ ‫و ﺑ ردەﺳ ﺎ ﯽ ﺋ وان ﻻدەدر ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ﮐ ﻧﺎ ﺎ ﯽ ﮔ ﻧﺪە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻟ ﻧ ﻮدەﭼ ﺖ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺑﻮوﺟ ی ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻧﺎوﭼ ی‬ ‫ﯚراﻣﺎن وەک و ﺮاﻧ ی ڕا ﻮاﺳﺘ ﻮﻧﺪە ﺎن ﺳﺎ ‪ ١٩٧٨‬و و ﺮاﻧ ی ﺟ ﻧ ﯽ‬ ‫ﻋ اق – ﺋ ان و و ﺮاﻧ ی ﺟ ﻧﮕ ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ‪ ،٢٠٠٣-١٩٩٣‬ﮐ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە " ﯚﻣ ﮐﮑ رە" ﺋﯚرو و ﺋﻮﺳ ا و ﮐ ﻧ دی و ﺋ ﻣ ر ﮑﯿﯿ ﺎن‬ ‫وەک ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ر ﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻧﺎوﭼ ی‬ ‫ﯚراﻣﺎن ﺗ رﺧﺎﻧﯿﺎﻧﮑﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺑ م ﻟ ﻻﯾ ن دەﺳ ﺗﺪاران و دەزﮔ‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ ﯿ ﺎن دﯾﺰە ﺑ دەرﺧﻮوﻧ ﮐﺮا و ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎش ﺧ ر‬ ‫ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وە ﺑ ﺧ ﮏ ﻧ دراوە‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺷ دا ﺎت ﺑﯚ ﯚﻣ ﮐﮑﺮدن ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫دەﭼ ﺘ ﺳﻨﺪوو ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ‪ ،‬ﺷﺎر‪ ،‬ر ﻢ و‬ ‫‪٦٠‬‬

‫ﻟ ﻻﯾ ن ﺧﻮدی ﺑ ﺷﺪاران ﻟ ڕ ﯽ دەﺳﺘ ﺎ ﯽ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺮدراوا ﯽ ﺧﻮدی ﺧ ﮏ دەﺑﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎن ﺗ رﺧﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ؛ ﺑ‬ ‫واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﯚﻣ ﮐﮑ ر ﺧﯚ ﺎن ﭼﺎود ﺮﯽ و ﺳ ر رﺷ‬ ‫ﭼﯚﻧﯿ ﯽ ﺧ رﺟﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ ﮐ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﮐ ن و ﯿﭻ ﺑﻮار ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﮔ ﻧﺪە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻧﺎﻣ ﻨ ﺘ وە‪ .‬ر ﺑﯚ ﺋ و‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﯾ ﮐ دەﺑ ﺖ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ﻣﻮو ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﺎرا ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﮔ رای ﮔ ڕاﻧ وەی ﺳ رﺗﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑ ر ﮕ در ﺖ‬ ‫و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺧ ﮏ ﻮﺷﯿﺎردەﮐ ﻧ وە و ﺑ ﻨ‬ ‫ﻓ ﮔ ی ﭘ روەردەﮐﺮد ﯽ ﻣﺮۆ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر و ﺋ وان ﺑ ﻣﺘﻤﺎﻧ ﮐﺮدن ﺑ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﭘ روەردەدەﮐ ن و ﻟ ﺑ ر ﭼﺎوی ﺧ ﯽ ﺋ و ﻣ ﺗﺮﺳﯿ ڕۆﺷﻦ و‬ ‫ﺑ رﺟ ﺳﺘ دەﮐ ن‪،‬ﮐ ﺋ ﮔ ر ﺧ ﮏﺧﯚی دەر س و ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر و ﭼﺎﻻک‬ ‫و ﭘ ﯾﮕ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣﻮو ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﮔ ری ﺳ ر ﺪا ﯽ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮑﺮد ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﭘﺎواﻧﮑﺮد ﯽ دەﺳ ت ﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻣﺎوەﯾ ﯽ زۆر‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﭘﺎﺷ ەو ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎران ﺧﺎ دەﺑﻨ وە و ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ دەﺳ ﺒ ﻨ وە و زەﻣﯿﻨ ی‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەر ﯽ ﺑ ﺳﺎﺧﺘ ﭼﯿﯿ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺖ و ﺑﯚ ﻣ ﺸ ڕ ﺸ ﮐ ﺸﺒﮑﺮ ﺖ‪.‬‬

‫‪٦١‬‬

‫چ ﻣﯿ ﺎﻧ م وﻓﯿﻠﺘ ر ﮏ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ روەری دەﺳﺘ ﺑﮋ ﺮﮏ وﭼﯿ ﮏ و‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﯾﺎن دەﺳﺘ ﯾ ﯽ ﺳ ر ﺎز ﯽ ﺳ ر ﻨ داﺗ وە؟‬ ‫وەک ﻣﻮو ﻧ ﺎو ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺳ ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﺧ ﮏ و ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی‪ ،‬ﯾﺎن واز ﻨﺎن ﻟ ﺳ ر ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮو ﯽ و ﮔ ڕاﻧ وە‬ ‫ژ ﺮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻣﻠﮑ ﭼﮑ راﻧ ی دەو ﺗ ‪ ،‬ﺋ ﮔ رە ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ﮐ ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ ﯚﺷ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬رﮔ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮ ﺖ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧﯚی داﻣ زر ﻨﺪر ﺖ‪ .‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ‬ ‫ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی درووﺳ ﺒﻮون و‬ ‫ﯚﺷ و ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎر ﺰ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎﺳﺎﻧ ﯾﻦ ﺷﺖ و‬ ‫ﺑ ﺷ ﮏ دەﺑﻦ ﻟ ﺳﺮووﺷ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮐ و ﺑ ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﺸﺘﺪەﺑ ﺳ ن‪ .‬ﺑﻨ ﻣﺎﺑﻮو ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ و ﺑ ﺎردان ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﻧﻮ ﻨ ر ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن و‬ ‫ﺑﻮو ﯽ ﻣﺎ ﮔ اﻧ وە و ﻻﺑﺮد ﯽ ر ﻧﻮ ﻨ ر ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺋ ر ﯽ ﺳ ر ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ دات‪ ،‬ﯾﺎن ﻟ ژ ﺮ ﭼ ﺗﺮی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﯚ‬ ‫ﺑ رژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﺧﯚی و ﺎو ا ﯽ ﺧﯚی ﺗ ﺒ ﯚﺷ ﺖ و ﭘ ﭽ واﻧ ی‬ ‫ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺎر ﺎت‪ ،‬ﺋ ﻟﻒ و ﺑﺎی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ د ﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮏ( دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪٦٢‬‬

‫ﺒ ﺗ ﻟ ﺗ ک ﺋ وەش‪ ،‬ﺋ ﮔ ری ﺋ وە ﯾ وەک ﺳ ردەﻣﯽ ڕاﭘ ڕ‬ ‫ﺧ ﯽ ڕوﺳﯿﺎ ﺳﺎ ‪١٩١٧‬دژی ﺗﺰارە ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﺳ ردەﻣﯽ ڕاﭘ ڕ ﺧ ﯽ‬ ‫ﺋ ان ﺳﺎ ‪ ١٩٧٩‬دژی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﯾﺎن ﻻﯾ ﻧ ﮏ وەک‬ ‫ﺑﯚ ﺸ ﭬﯿﮑ ﺎن ﯾﺎن )ﺣﺰب ﷲ( ﺑ ﺖ و ﺑ ﭘﺎرە و ﺸ ﯿﻮا ﯽ ی دەو ﺗﺎ ﯽ‬ ‫دەورو ر و دوژﻣﻨﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺗﺎﮐﺘﯿ ﯽ ﺧﯚﺧﺰاﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن و ﺷﻮرا و ﯚﻣﻮوﻧ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﭘ ﯾ ەو ﺎت و ﭘﺎش زا ﺒﻮو ﯽ‪ ،‬ﺑ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدن و ﮐ و ﮑﺮد ﯽ ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ]ﮐ و ﮑﺮدن و ﭘﺎﺷ ﯚﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن | ﺷﻮرا‪ ،‬ﯚﻣﯿﺘ ﺎ ﯽ ﺎرﺧﺎﻧ ‪ ،‬ﯚﻣﻮوﻧ ﺎن[‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﭘ ﺸ ﻨ ﺎن ﺑﮕ ﺘ وە‪ ،‬ﯾﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ ﺧﯚی ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺧ ﮑ ﺴ ﭘ ﺖ‪ .‬ﺋﺎوا ﮐ ﺳ رەﺗﺎ ﺋﺎﻣﺎژەدرا‪ ،‬ﺋ وە ﺑ ﺋﺎﺳ ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ و ڕادەی ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی‬ ‫ﺑ ﻧﺪ دەﺑ ﺖ؛ ﺋ ﮔ ر ﺧ ﮏ ﻟ ﺑﺎرەی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕۆﺷ ﺒ‬ ‫ﺑ ﺖ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻮو ﺖ ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﻮﻟﺘﻮور و‬ ‫ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﯿ دﯾﮑ ﺧ ﮏ‬ ‫ﻧ ﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑﮋ ﺖ‪ ،‬ﮔ ڕاﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘ ﺸ ن ﯾﺎن زا ﺒﻮو ﯽ ﻻﯾ ﻧ ﮏ ﺋﺎﺳﺎن ﻧ ﯿ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺋﺎوا ﺋ زﻣﻮوﻧ ﺎ ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻧ ﺸﺎﻧﯿﺎداوە‪ ،‬ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚﮔﺮﺗﻦ و ﺑ ردەواﻣ‬ ‫ﺳﺘ ﻣﮑ رە ﺎن‪ ،‬ﻟ ﺳ ر ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺧ ﮏ ﺧﯚی ڕاﮔﺮﺗﻮوە‬ ‫و ڕاوەﺳﺘﺎوە و ر ﺋﺎوا ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺳﺘ ﻣﮑ رە ﺎن ﺑ ﺧﯚ‪-‬‬ ‫ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﺧ ﮏ و ﺑ واﺑﻮو ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺧﯚی ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ و‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ ردەﮐﺮ ﺖ و ﺑ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻣﻠﮑ ﭼ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﯿﭻ دەو ﺗ ﮏ‬ ‫‪٦٣‬‬

‫و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾ ک و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﮏ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﮏ و ﭘﺎﺷﺎﯾ ﮏ و ﻟ ﺷﮑﺮ ﮏ و‬ ‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﮏ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ و ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﯾ ک ﺷ و و ڕۆژ ﺧﯚی ڕاﺑﮕﺮ ﺖ و‬ ‫ﺑﻤ ﻨ ﺘ وە؛ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ ﭘﺎر ﺰەری ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﺳ ر ﺪەدات‪.‬‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ و ر ﺋﺎوا ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ﭘ ﭽ واﻧ ﮐ‬ ‫ﺑﯚ ﺑ رﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﺋ و ﺋ ﮔ راﻧ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ر ﻟ ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م ﺧ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﺋ و ﻣ ﺗﺮﺳ ﯿﺎﻧ ﻮﺷﯿﺎر ﮑﺮﺘ وە و ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺋﺎﺳﯚ ﯿ ﺎن ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ‬ ‫ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯿ ڕۆﺷ ﺒ ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‪ ،‬وەک ﻓ ﮔ ی ﻮﺷﯿﺎرﮐﺮدﻧ وە و‬ ‫ﭘ روەردەﮐﺮدن‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿﺨﻮازە ﺎن ﺑﯚ ﺳﺒ ﯾ‬ ‫ﭘ روەردەﺑﮑ ن‪ ،‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴ ن و‬ ‫ﯚﺷﺸﮑﺮدن ﺑﯚ ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎن ﻟ ژ ﺮ دەﺳ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ڕۆﺷ ﺒ ی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑﮑ ن ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﯚﺷﻤ ﻧﺪ ﯽ‬ ‫و ﺋﺎوەز و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﻮﻟﺘﻮور و ژ ﯿﺎ ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن و ﯚﻣ ڵ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﻮ ڕۆژ ﺑ ڕۆژ ﺎوﺷﺎ ﯽ ﻻوازﮐﺮدن و ﮕ اﻧ وەی ﺧﺸﺖ ﺑ ﺧﺸ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﭼ ﮐ رەﮐﺮدن و ﮔ ورەﺑﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭘ رە ﺴ ﺖ و ﺑ رد ﺑ ﺑ رد ﺷﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑﮕﺮﺘ وە‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ‬ ‫زاران ﺳﺎ ی ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯚﻣ‬ ‫ﺋﺎزادە ﺎن ]ﺑ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺑ وا‪-‬ﺑ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ رەوەز ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری رەوەز ﯽ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ[ ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﺎﻧ ﺧﯚ ﺎن ﺴ ﭘ ن و ﺟ ﮕ ی ﺋ وان ﺑﮕﺮﻧ وە و ﻟ ﺳ ر‬ ‫‪٦٤‬‬

‫ﯚﻣ ﺎن زا ﺒ ن و ﺳ رزەﻣﯿﻨ ﺋﺎزادە ﺎن داﮔ دەﮐ ن و دەو ت و و ت‬ ‫درووﺳﺘﺪەﮐ ن‪ .‬ر ﺑ ﮔ اﻧ وەی ﺋ واﻧ ی‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺎﻧ دوون‪ ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ درووﺳﺘﺪەﺑ ﺘ وە و ﺑﯚ‬ ‫ﻣ ﺸ ﺷﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن دەﮔﺮﺘ وە و ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ ﺗ و‬ ‫دەو ت و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ دارا ﺎن و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎران ڕز ﺎردەﺑ ﺖ و ﺟ ﻧﮓ و ﻣﺎ ﻮ ﺮا ﯽ و ﺑﺮﺳ ﯿ ﯽ و ﺋﺎوارە ﯽ و ﻗ ن و‬ ‫دوژﻣﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﮐ ڕاﻣﯿﺎران ﺑﯚ ﭘﺎراﺳ ن و ﺸ ﻨ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن درووﺳ ﯿﺎﻧﮑﺮدوون‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮدەﭼﻦ و ﻮﺷﯿﺎری و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و‬ ‫ﺎو ﺸ و ﺧﯚﺷ و ﺴ ﺷﻮ ڕک و ﮐﯿﻨ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن دەﮔﺮﻧ وە؛‬ ‫" ﺎودەردی و ﺎو ﺸ و رەوەزی ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﻣﺎﻧ وە" ﺷﻮ "ﻣﻠﻤﻼ و‬ ‫ﮐ ﺸ و ڕﮐ ﺑ ر ﯽ و ﮐ ﮐ ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﺳ روەر ﯽ" دەﮔﺮﺘ وە!‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ و‬ ‫ﮔﻔﺘﯚﮐﺮد ﯽ ﻣﻮو ﺧ ﮏ ﻟ ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳ ﺎن و ڕ ﮑ وﺗﻦ ﻟ ﺳ ر ﺑ ﺎرە ﺎن‬ ‫ﺸﺘﺪەﺑ ﺳﺘ ﺖ‪ ،‬ﮐ دوو ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﯽ ﺋﺎزادﯾﺒ ﺧﺸﻦ و ﯿﭻ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿ ک ﺑﯚ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎری ]ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ و ﺳ اﺗﯿ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را و‬ ‫ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ[ ﻧﺎ ﻨ وە‪ ،‬ﮐ وەک دوو ﺑﻨ ﻣﺎی ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ‪ ،‬ڕاﻣﯿﺎران دەﮐ ن‬ ‫ﺑ ﺑ ﺎردەر و ﻓ رﻣﺎﻧﺪەر و ﺧ ﮏ دەﮐ ن ﺑ ﻓ رﻣﺎﻧﺒ ر و ﻣﻠﮑ چ‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎن‬ ‫و دا ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﺧ ﻧ ژ ﺮ دەﺳ ڕاﻣﯿﺎران و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و ﺧ ﮏ‬ ‫دەﮐ ن ﺑ ﮐﺮ ﮕﺮﺗ ی ﺋ وان و ﻧﺎﭼﺎری دەﺳ ﺋ وان‪ ،‬ر ﺑ و ﺟﯚرەی ﮐ‬ ‫ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ڕووەدەدات ژ ﯿﺎن و ﯚﻣ ﮐﺮدووە ﺑ دۆزەخ‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن وﺧﻮ ﻨﺪن وﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و‬ ‫ﮔﻮﻧﺪان وﮔ ڕە ﺎ ﯽ ﺷﺎر ﮏ ﭼﯚن ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﺋ وەی‪ ،‬ﮐ ﭘﺎﺷﺎ و‬ ‫ﺳ رۆک ﯾﺎن ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ڕ ﺒ ری ﺋ وان ﺑ ﺖ؟‬ ‫ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ ﺑﻮو ﯽ ﺳ رۆک و ﺳ رﮐﺮداﯾ ﯽ ﺑ ﮕ ی ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدە ﯽ و‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﺎ ﯽ ﺧ ﯽ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﻮﺷﯿﺎر و ڕۆﺷ ﯿ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴ ﯿﺎن ﺑ ﺳ رۆ ﺎﯾ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﯿ و ﻟ ﻮﺷﯿﺎری ﻣﻮو ﺧ ﮏ‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﺎر ﯽ ﮔﺸﺘ ] ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ[‬ ‫درووﺳﺘﺪەﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەش ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﮏ ﮐ ﺑ ﺑ ﺎری ﺳ رۆ ﺎن‬ ‫درووﺳﺘ ﺒ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ و ﻧ ﺧﯚﺧﻮاﺳﺘ ی ﺧ ﯽ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﺑ ﺎر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﺳ ر ﺎز ﯽ و داراﯾﯿ ﻟ ﺳ ر ﺧ ﯽ و ﺑ‬ ‫ﻣﺮد ﯽ ﯾﺎن ﻻﭼﻮو ﯽ ﺳ رۆک و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ت‪ ،‬ﻣﻮو‬ ‫ڕ ﮑ وﺗﻨ ﺎن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ ﺎن ﺪەوەﺷ ﻨ وە و دەﮔ ڕ ﻨ وە ﺑﺎری ﭘ ﺶ‬ ‫درووﺳ ﺒﻮوﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑ س ﮐ س و ﯚﻣ ﻟ ﺧﯚﻧﺎﻣﯚ ﻮو ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺳ رۆک‪،‬‬ ‫ڕاﺑ ر‪ ،‬ﻟﯿﺪەر‪ ،‬ﺋﯿﻤﺎم ]ﺷﻮاﻧ [ ﯾ ‪.‬‬ ‫ﺳ رۆک ﺷﻮاﻧ ی ڕاﻣﯿﺎر ﯿ و ﻟ ر ﺷﻮ ﮏ ﺳ رۆ ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺳﺎ ﯽ‬ ‫ﭘﺎﺷ ەو و ﻧﺎﺳ رۆک ن و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺑ ﻓﺮ ﺎدڕەس و ڕز ﺎرﮐ ر ﯽ ﺷﻮاﻧ‬ ‫و ﺗﻮاﻧﺎی زۆر ی ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﯿﭻ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن درووﺳﺘﺪەﺑ ﺖ و‬ ‫دەﺳ ﺗ ﮏ ﯾﺎن داراﯾﯿ ﮐﯿﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮدەﺑﺮ ﺖ و ﺗﺎ ﻮ ڕادەی ﻧﺎﺗﻮاﻧﺎ ﯽ و‬ ‫ﭼﺎوەڕوا ﯽ و ﭘﺎﺷ ەو ﯽ و ﺑ وا‪-‬ﺑ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﻧ ﺑﻮون‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺎن ﻻواز و‬ ‫و ﺮاﻧﺪەﮐﺮﻦ و ﻟ ﮐ ﺳﺎﯾ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺧﺎ ﯿﺪەﮐﺮﻨ وە و ﻟ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺑﺎری‬ ‫‪٦٦‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ‪ ،‬زۆر ﻨ ی ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫دەﮐﺮ ﻦ ﺑ دەﻧﮕﺪەری ﻧﺎدەر س و ڕۆ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋ وان ﻟ ﻧ ﻮدەﺑﺮ ﺖ و‬ ‫ﮐ ﺳﺎﯾ ﯽ ﺋ وان ورددەﮐﺮ ﺖ و ﮐ ﺳ ﺎن دە ﯚڕدر ﻦ ﺑ ﺎر ﯽ دەﻧﮕﺪان ﺑﯚ‬ ‫ارد ﯽ ﺧﺮاپ ﻟ ﺧﺮاﭘ ﯾ ڕاﻣﯿﺎران و ﻟ ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮور ﺶ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫دە ﯚڕدر ﻦ ﺑ ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎری دارا و ﻣﺸ ﺧﯚران و ﮐ ﺳﺎﯾ ﯽ و ﺑﻮو ﯽ ﺋ وان‬ ‫ﺗﺎ ﻮ ﺋﺎﺳ ژﻣﺎرە ﯾﺎن ﺎر ﯽ ﺑﺎج و ﺧ راج ﮐ ﻣﺪەﮐﺮﺘ وە و دادەﺑ ز ﻨﺪر ﺖ و‬ ‫ﯿﭻ ڕۆ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ڕۆﺷ ﺒ ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﭼﺎﻻک و‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎز ﺑﯚ ﮐ ﺳ ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗ ﺎن ﻧﺎﻣ ﻨ ﺘ وە و وەک‬ ‫ﺳ ر ﺎزی ﺷ ﺗ ەﻧﺞ ردەم دەﺑﻦ ﺑ ﻗﻮر ﺎ ﯽ ﭘﻼ ﯽ دەﺳ ﺗﺪاران و‬ ‫دەﺳ ﺗﺒﺎزان و ﺳ رﻣﺎﯾ داران و ڕاﻣﯿﺎران‪ ،‬واﺗﺎ ﻣﺮۆ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻣﻮو ﺑ ﺎ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ڕۆﺷ ﺒ ﯾﯿ ﺎ ﯽ ﻟ دەﺳﺪەدات‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﭼ ﻧﺪ ﮐﺮ ﺎر ﮏ‪ ،‬ﭼ ﻧﺪ ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎر ﮏ‪ ،‬ﭼ ﻧﺪ ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺑ رژەوەﻧﺪی ﮔﺸﺘ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﯾ ﮐﺒﮕﺮن‪ ،‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺋ وان دەﺑ ﺖ ﺑ ڕ ﮑ وﺗ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﻮﻟﺘﻮوری ﺧ ﮑ ﮐ و ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ‬ ‫زاران ﺳﺎ ﮏ ﺑﯚ ﺋ ﻤ‬ ‫زۆر ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪی ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻣﺎوﻧ ﺗ وە و ﺋ ﺴﺘﺎ ﺋ ﻤ وەک ﺑ ﺎ و ﻧ ر ﺘ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺋ واﻧ ﭘ ﯾ ەودەﮐ ﯾﻦ و ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋ واﻧ ڕ ﺪەﺧ ﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺎودەردان و ﺎو‪-‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎن ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﺑ ﺷ ﯽ ﺑﻨ ڕەﺗ ﻟ‬ ‫ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﮐ ﺳ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﯿﭻ ﺑ ﺎﻧ ﯾ ک ﺑﯚ ﯾ ﮐﻨ ﮔﺮﺗﻦ‬ ‫‪٦٧‬‬

‫و دەرﮐﻨ ﮐﺮدن ﻧﺎﻣ ﻨ ﺘ وە و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺑ ﺖ ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ‬ ‫ﺳﺮووﺷ ژ ﯿﺎن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻟ ﺑﺎری‬ ‫ﺋﺎوادا ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺧﯚ‪-‬ﺋﺎوەز ﯽ دەﺑﻦ ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﮐ ﺳ ﻧ دار و‬ ‫ﺑ ﺪەﺳ ﺗﮑﺮاوە ﺎن و ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑ ﺳ روەر ﻮون و ﻣﻠ ﻮڕی‬ ‫ڕەﮔ ز ﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ دارا ﺎن و دەﺳ ﺗﺪاران ﻣﻠﺒﺪەن‪ .‬ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە‬ ‫زۆر ی ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺗ ک ﺟﯚری ژ ﯿﺎن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺑ ﺷﮑﺮدن و‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﮐ و ﺘ ﻧﺎ ﯚ ﯽ و ﻧ ﯾﺎر ﯽ‪ ،‬ﻟ ﺑ راﻧﺒ ر ﺋ واﻧ‬ ‫ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴ ن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ دەﺑﻦ ﺑ ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﺋﺎوەز ﯽ و ﻟﯚﺟﯿﮑ ﺑﯚ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋ وەش ﻟ ﺗ ک ﺧﯚی ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ‪-‬و ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺋﺎﻓﺮﻨ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋﯿﺪی ﺑﻮار و ﺑﯚﺷﺎﯾﯿ ﯽ ﺰری و ﺋﺎوەز ﯽ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﺑﯚ ﺷﻮاﻧ ﯽ ڕاﻣﯿﺎران ﻧﺎ ﺘ وە و‬ ‫ﯚڕاﺑ ر ﯽ ] ﯚﻣ ڵ‪-‬ڕاﺑ ر ﯽ[ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن و ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﺑ رﺟ ﺳﺘ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ ،‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ وەی ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن دەﺑ ﺖ ﺑ در ﮋەی ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ر ﺷ ﮑ ﺶ ﮐ ﺑﻮو ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ‬ ‫ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺧﯚ ﺧﯚ وەک ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور و دەﺳ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﺧﯚی ﺑ رﺟ ﺳﺘ دە ﺎت‪ .‬ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا‬ ‫ﺋﯿﺪی ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﯚ‪-‬ڕاﺑ ر ﯽ ﯾﺎن ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ دەﺑ ﺖ ﺑ‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﯽ ﺋ ﺳﺘ م‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ دەﺳ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﺋ و دەﭘﺎر ﺰ ﺖ و ﻟ ﺋ و‬ ‫ﺸ ﯿﻮاﻧﯿﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫‪٦٨‬‬

‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و ژ ﯿﺎن ﻟ‬ ‫ﻮﻧﺪ ﮏ ﯾﺎن ﺷﺎر ﮏ دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ ﺳ ر دوو ﺑﻨ ﻣﺎ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ دوو ﺷ ﻮاز‬ ‫ﯾ ﮐﺒﮕﺮ ﺖ‪:‬‬ ‫ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ‬‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﺎ ﯽ ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﺷﺎر ﮏ‬ ‫) ﯚﻣﯿﺘ ‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﻮﻣ ن "ﺷﻮرا"‪ ،‬ﯚﻣﻮون و ‪..‬ﺗﺪ چ ﻟ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن و چ ﻟ‬ ‫ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن( ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ ]ﻧﺎدەو ﺗ [ ﻟ ﻧ ﻮ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﮏ ﯾ ﮐﺪەﮔﺮن‪،‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﺑ ﺋ وەی ﺧﯚ ﺎن ﺒﻮەﺷ ﻨ وە و ﻟ ﻧ ﻮ رن‪ ،‬ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫"ﺧﯚﺟ ﭼﺎﻻ ﯽ ﺑﮑ و ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ و ﮔ ردوو ﯽ ﺑ ﺑﮑ رەوە و ﺸ ﯿﻮاﻧ ﺒﮑ "‬ ‫ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﭘﺎر ﺰن و وەک ﭘﺎﯾ ی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺗﯚڕ ﯽ‬‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺗﯚڕ ﯽ ﯾﺎن ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ﯽ ﺟﯚر ﯽ زۆر ﺗﺎزەی ڕ ﮑﺨﺴﺘ‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿ وەک ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﺎن‪ .‬ﺒ ﺗ ﺟﯿﺎواز ﯿ ﮐ‬ ‫ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ ﺎن ﺟﯚر ﮏ ﮑﺸﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺑﻨﮑ ﯾ‬ ‫ﺑﯚ ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ﯾ و ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚن و ﻓ ﺪراﺳﯿﯚن ﻟ ﺳ رووی‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە و ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎن دەوەﺳ ن‪ .‬ﺋ وەش ﺋ ﮔ ری ﺳ ر ﺪا ﯽ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﺋﺎرا ﻧ ﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ م‬ ‫ﺑ ۆﮐﺮا‬ ‫‪٦٩‬‬

‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺗﯚڕ ﯽ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن ﺑ س ﺑ ﺎو ﺸ ﯿﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺗ ک‬ ‫ﯾ ﮐﺪی ﺑ ﯾ ﮐ وە دەﺑ ﺳﺮﻨ وە و ﻣﻮو ﭘ ﮑ وە ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭘ ﮑﺪە ن و داﺧﻮاز ﯿ ﺎو ﺷ ﺎن دەﺑﻨ ﭼ ﺑﺎزﻧ ﯽ‬ ‫ﺋﺎوا ﮐ ﭼ ﺗﯚڕ ﯽ ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ﯽ دەﺑ ﺘ‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ وەی ﺋ وان‪،‬‬ ‫ﺑ ﯽ ﺗﯚڕەﮐ ‪.‬‬ ‫ﺑ م ر دوو ﺑﺎرەﮐ ‪ ،‬ر دوو ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﺎن ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازە ﺎن ن و ﺑﯚ ﯾ ک ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و وەک در ﮋەی ڕەو ﯽ‬ ‫ﯚﺷ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ر ﺎﻧ ﺪاوە و ﭘ ﯾﺪاﺑﻮون و ﺑ‬ ‫ارد ﯽ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ ﻟ ﻧ ﻮ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎرە ﺎن‪ ،‬دەﺑﻦ‬ ‫ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬

‫‪٧٠‬‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﮔﻮﻧﺪان وﺷﺎران وﻧﺎوﭼﺎن و ر ﻤﺎن ﭼﯚن‬ ‫ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﺋ وەی دەﺳ ت ﯾﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ]دەو ﺗ [ درووﺳﺘ ﺒ ﺖ؟‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺑ ﺎردان ﯾﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﺮدن ﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و‬ ‫ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ﺑ ﺖ و دەﺳ ﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ و ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ﺑﻮو ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬واﺗﺎ‬ ‫ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﯿ و ژ ﺮدەﺳﺘﺎﻧ ﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺋ ﮔ ر ﮐ ﺳ ﺎن ﻣﺎ ﻧﺎ‪-‬‬ ‫ﻮﺗ ﯿﺎن ﺑ ﺖ‪ ،‬رﮔ ﻧﺎﭼﻨ ژ ﺮ ﺑﺎری ﺋ و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ زۆردارەﮐﯿﯿ و ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘ "و ﺗ ﺎن" و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ]ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ت[ و‬ ‫ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﭼﻮارﭼ ﻮ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]و ت | دەو ت[‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﻣﻠ ﻮڕی و ﺳ روەر ﯽ و ﺳ ر ﻮت ﭘ ﻮ ﺴﺘ و ﺑ ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ‬ ‫ﭼﯿ ﮏ و ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﮏ‪ ،‬رﮔ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ "و ت"ی‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺧﯚی ڕاﺑﮕﺮ ﺖ و ﺑﻤ ﻨ ﺘ وە ]و ت ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﻧ ﺸﺘﻤﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ‬ ‫ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ و ﭼﻮارﭼ ﻮەﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ‪ /‬دەو ﺗ ﯿ [‪.‬‬ ‫ر ﻟ ﺑ ر ﺋ و ﯚ ﺎرەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺋ ﻨ ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﭼﻮارﭼ ﻮەی‬ ‫دەو ﯽ ﻋ اق و ﺋ ان و ﺗﻮرﮐﯿ و ﺳﻮر و ﺑﺮﺘﺎﻧﯿﺎ و ﺋ ﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ‪...‬ﺗﺪ ﺑﯚ‬ ‫ڕز ﺎر ﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وە و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯾﺎن ﻟ ﺑﺎری ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و‬ ‫ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑﯚ "دەو ﯽ ﺧﯚ ﺎن" ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺑ ﺎرە ﺎن ﻟ‬ ‫ﺳ رووی ﺋ واﻧ وە دراون و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎن و ﺳﻨﻮورە ﺎن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ ﺎن‬ ‫ﺧﯚﺧﻮازاﻧ ی ﺧ ﮏ ﻧ ﺑﻮون‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ رﺋ ﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ داﺧﻮاز ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺧ وﻧ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺋﺎواﺗ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ و ڕ ﮑﺨﺮاوە‬ ‫‪٧١‬‬

‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ و ﺑ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺑﻨ ﻣﺎ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺋ و دەو ﺗﺎﻧ درووﺳ ﺒﻮون و ﻟ ﺳ ر ﺧ ﯽ‬ ‫ﺳ ﭘ ﻨﺪراون‪.‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎﻧ ﺶ )ﺑ ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی و ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺑ ﺷﮑﺮدن و‬ ‫ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪﺑﻮو ﯽ ﻣﻮو ﺧ ﮏ و رەوەز ﯿﺎﻧ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و‬ ‫رەوەز ﯿﺎﻧ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪﺑﻮون ﻟ ڕەﻧ ﺧﯚ و ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ( ﺑ دﯾﺪ ﺘ وە‪.‬‬ ‫ﺑ و ﺟﯚرەی ﮐ زاران ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺶ درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﺧﺎن و ﺳﺎن و ﻣ و‬ ‫ﯚﻣﻮوﻧ ﯽ و رەوەز ﯿ‬ ‫ﺑ گ و ﭘﺎﺷﺎ و دەو ﺗ ﺎن‪ ،‬ﺧ ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﻧﺎﺧ ﮐ و ﻧﺎﺳ روەر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﭘﺎﺷﺎ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪ و ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎرە ﺎن ﭘ ﮑ وە ژ ﯿﺎون و ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدووە؛ ﯿﭻ ﮐ س ﺳ روەری ﮐ دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﺳ د ﺳﺎ ڕاﺑﻮردوو ﺋ زﻣﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯾ ن‪ ،‬ﺋ وەﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺳ ﳌﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﻧ ﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎن ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﭘﺎﻧﺘﺎﯾ ن ﺑﯚ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺑ ۆﮐﺮا ﯽ و‬ ‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ﮔ ﻧﺪە ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﻗﻮوﭼﮑ ﯾﯿ ﺎن ﺑﺎﺷ ﯾﻦ‬ ‫ﺋﺎﻣﺮازی ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮدن و ﯚ ﻠ ﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮑ ن‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﺋ ﻤ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ وردی‬ ‫و ﻟ دەرەوەی ﭼﺎو ﻠﮑ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ]ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺳ ر ﺎز ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ [ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺋ وە دەردەﮐ و ﺖ‪،‬‬ ‫ﮐ ﯿﭻ ﺎم ﻟ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﺧﺎ ﻧ ن‪ ،‬ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺋ واﻧ ﺷﯿﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫‪٧٢‬‬

‫ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺗ ﮑﻨﯚﮐﺮات و ﺋ ﺎد ﻤ ﺴﺖ و زاﻧﺎ و ﻓﯿﻠﯚﺳﻮف ﺳ رۆ ﺎﯾ ﯽ ﺋ وان‬ ‫ﺑﮑ ن؛ چ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ داﮔ ﮐ ر ﺑ ﺖ و چ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ڕاﻣﯿﺎرە " ﺎو‪-‬‬ ‫زﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ " ﺧﯚﻣﺎن‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎری‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺧ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ‬ ‫ﺷﻮ ﻨ ﺎن ﯾﺎن ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺧﯚی ﺑ ﺎرە ﺎن‬ ‫دەدات و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ وەک ﻧﻮ ﻨ ر‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﺪەﮐ ن‪ ،‬ر ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﯚ ﻮوﻧ واﻧ‬ ‫ﺋ رﮐ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺎﻧﯿﺎن ﺑ درووﺳ ‪ ،‬ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە ﮐ ﺧ ﮏ‬ ‫ﺑ ﺎر ﺎﻧﺪاوە‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ دەن‪ ،‬ﺧ ﮏ ﻣﺎ ﻻﺑﺮد ﯽ ﻧﻮ ﻨ ر ﺧﺮاﭘ ﮐ رە ﺎ ﯽ‬ ‫ﯾ و دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ﺑﺨﺎﺗ ﺷﻮ ﺋ وان‪ ،‬ﮐ د ﺴﯚز و‬ ‫ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ن‪ ،‬ﺋ واﻧ ش ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﯽ ڕ ﮕﺮ ن ﻟ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫دەو ﺗ ‪.‬‬ ‫ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەش ﺋ ﮔ ر ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاو ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯾﺎن دەﺳﺘ ی ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ ﮔ ﻧﺪە و ﻧﺎڕ ﯽ‬ ‫ﺳ ر ﺒﺪات‪ ،‬ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ و ﻟ ﻟ ڕ ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ﮐ ﺳﺎ ﯽ‬ ‫ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ﺗﺮ ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و وەک ﻮدەﺗﺎی ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﻧﺎ ﻣﻮار ﻮو ﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ و ﺗ ﮑﭽﻮو ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ‪ ،‬ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺋ رﮐ ﺎن ﭘ ﮐ ﯾﺎن‬ ‫ﻧﺎﮐ و ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ڕ ﺰە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ دوو رە ﯽ و ﺟ ﻧﮓ و ﮐ ﺸﻤ ﮐ ﺶ‬ ‫ﺮدراوی ﯚ ﻮوﻧ وە ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫درووﺳ ﻨﺎﺑ ﺖ و ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫‪٧٣‬‬

‫وەک ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎران ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﻧﺎﺑﻦ ﺑ ﺑﺎر ﯽ ﮔﺮان و ﮔ ﻧﺪە و‬ ‫ﻧﺎﺟﯚر ﯿ ﮐ ﺑﯚ ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﭘ ﻟﻨﺎ ﺎو ﺖ و ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺗ ﺷ ﻧ ﻧﺎ ﺎت‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﺋ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﺎﻧ ی ]ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ[‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ دەﺑﻦ ﺑ زەﻣﯿﻨ ﺳﺎزی ﮔ ﻧﺪە و دز ﯽ و ﺗﺎ ﻧ‬ ‫و ﺑ ﺮەﮐ ﺸ و ﺳﺘ ﻣﮕ ر ﯽ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧ ﯿ و ﯚﻣ ﮏ ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﯽ دﯾﮑ ی‬ ‫وەک ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑ ﺎردا ﯽ ڕاﺳﺘ ﺧﯚی ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ارد ﯽ ﻧﻮ ﻨ رە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ وەک ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ری‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎن و‬ ‫ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ی ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﻟ ﻻﯾ ن ﺧ ﮏ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ و ﻻدەﺑﺮدر ﻦ و ﺋ رﮐ ﺎﻧﯿﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ و‬ ‫ﺳﻨﻮوری ﺑ ﺎردا ﯽ ﺋ وان دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﺎﻧ دەﺑﻦ ﺑ‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ رﮐ ری ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ رﺗ و ﻟ‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ و‬ ‫ﻓﺎﺷ ﺴ ﺒﻮو ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن ڕ ﮕﺮ ﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﮐ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﻟ ڕ ﯽ ﻧﻮ ﻨ ران و‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎر ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە‪،‬‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﻮﻧﺪان و ﺷﺎران ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﺮدراوە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﻧﺎرد ﯽ ﻧﻮ ﻨ رە‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯽ و ر ﻤ ﺑ‬ ‫ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە و ﺑ ﺷ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻧﺎوﭼ ﯽ و ر و ﺗﺎ ﻮ ﺑ‬ ‫‪٧٤‬‬

‫ﮐ ﺸﻮەر ﯽ ]ﻗﺎڕە ﯽ[ دە ﺎت‪ ،‬ﭘ ﮑﺪە ن و ﺑ ﺷ ﻮەی ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﺑﺎزﻧ ﯽ و‬ ‫ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ﯽ ﯾ ﮐﺪەﮔﺮن و ﺑ و ﺟﯚرە ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻧﺎوﭼ و ر ﻤ ﺎن‬ ‫ﯾ ﮐ ﺘ ﯿ ﯽ ﭘﺘ وی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺸ ﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدن و‬ ‫ﻓﺮ ﺎ ﻮزار ﯽ ﺑ راﻧﺒ راﻧ ﯾ ﮐﺪەﮔﺮﻧ وە و زەﻣﯿﻨ ی ﺟ ﻧﮓ و ﻗ ن و‬ ‫دوو رەﮐ دەو ﺗ ﻟ ﻧ ﻮدەﭼ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻧ ﻮﺗﺮاو ﻧ ﻣ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪان و ﺷﺎران و ﻧ‬ ‫ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎن و ر ﻤ ﺎن‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ﻧ ن‪ ،‬ﺑ س‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺋﺎزاداﻧ و ﺎو ﺸﺘ ﯿﺎﻧ ی ﻮﻧﺪان و ﺷﺎران و ﻧﺎوﭼﺎن و ر ﻤﺎﻧﻦ‬ ‫وەک ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬

‫‪٧٥‬‬

‫ﺋ ﮔ رﮔﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎر ﮏ ‪،‬ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﯾﺎن ر ﻤ ﮏ ﺋﺎﻣﺎدەی ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ وﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ﺸ ﯿﻮاﻧﮑﺮدن ﻟ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﮔﻮﻧﺪ وﺷﺎر و ﻧﺎوﭼ و ر ﻤ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬؟‬ ‫د ﯚﺷﮑ ر ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ م زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ و ﻣﺎ ڕەوای ﺧﯚ ﺎﻧ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼ و ﺷﺎر و ر ﻤ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە‬ ‫ڕ ﮑﺒﺨ ن‪ ،‬ﮐ ﺧﯚ ﺎن ﺧﻮاز ﺎری ن و ﻟ ﺗ ک ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺧﯚ ﺎن‬ ‫دە ﻮﻧﺠ ﺖ و ﻣ ﺴ ر دەﺑ ﺖ‪ .‬دەﮐﺮ ﺖ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ردەوام ﻟ ﺗ ک ﺋ وان‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚ ﮑﺮ ﺖ و ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ﺑﺎ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ ﺋﺎﺷﻨﺎﺑﮑﺮﻦ‪ .‬ﺑ م‬ ‫رﮔ ﺑ ﭼ ک و ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدن و ﺳ ﭘﺎﻧﺪن ﻧﺎ‪ .‬ر ﺋﺎوا زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻮﻧﺪ ﮏ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ دﯾﮑ ﺑﯚ ﺧﯚی‬ ‫ﺮ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻮﻧﺪ ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﺋ و ﻣﺎﻓ ﺑ ﺋ و ڕەوا ﺑ ﯿ ن و ﺑﻨﺎﺳﻦ‪ .‬ﺑ م ﻟ ﺑﺎر ﮑﺪا ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﻣ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺳ ر ﻮﻧﺪە ﺎن دﯾﮑ ‪ ،‬دەﺑ ﺖ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚ و ﭼﺎرەﺳ ری ﺋﺎﺷﺘ ﯿﺎﻧ و ﺋ ﮔ ر ﻧﺎﭼﺎر ﺶ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑ رەﻧ ﺎر ﯽ و‬ ‫ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ ﺑ راﻧﺒ ر ش و ڕەﺷ ﺎ ﯽ ﺋ و ﺑﮑﺮ ﺖ و‬ ‫ﺧ ﯽ ﺋ و ﻮﻧﺪە ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﮐ ﯾﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن و‬ ‫ﭼﺎرەﺳ ر ﺑﺎﻧﮕ واز ﮑﺮ ﻦ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺳﺘ ﺑ ردەﮐﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﻮﻧﺪ ﮏ ﭘﺎرﺗ )ﺣﺰ ﯽ(‬ ‫و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ )ﺣ ﻮﻣ ﺗ ( ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﺑ ﻣ رﺟ ﮏ ﮐ دژی ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﻧﺎﭼ ﮐ و ر ﻤ ﮐ ﻧ ﺟﻮو ﺘ وە و ﺑﯚ داﮔ ﺎر ﯽ و ﭘ ﻻﻣﺎردا ﯽ‬ ‫و ﻨ دات و ﻣ ﺗﺮ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫‪٧٦‬‬

‫درووﺳ ﻨ دە ﺎت و ﭘﺎﺑ ﻧﺪی ڕ ﮑ وﺗﻨﺎﻣ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑﺒ ﺖ و ﺑ ن‪.‬‬ ‫ﻣﻮو ﻻﯾ ک‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺋﺎﺷ و ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎن ﺑ ﻣﺎﻧ وەی و ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﺪە ﺎت و ر ﻮﻧﺪ ﮏ ﯾﺎن ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﺑﯚ زۆر و ﭘ ﻻﻣﺎردان‬ ‫ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ دەﺧﺎﺗ ﻣ ﺗﺮ ‪ .‬ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا‬ ‫ﭘ ﻧﺎﺑ ر ﺖ‪ ،‬ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﺑ رەﻧ ﺎر ﮑﺮد ﯽ ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﻻﯾ ﯽ ﭘ ﻻﻣﺎردەر و ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻮﻧﺪان و ﻧﺎوﭼﺎن و ﺷﺎرە ﺋﺎزاد و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ رە ﺎن ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﯽ ر‬ ‫ﺳﺎﺗ ﯾ و ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺋ وە ﭼﺎو ﯚﺷ ﺒﮑﺮ ﺖ و ﻟ ﺑ ﺑﮑﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ رﮔ ﺋ ﮔ ری ﺋ وەی ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼ و ﺷﺎرە ﺋﺎزاد و‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ رە ﺎن ﭘ ﻻﻣﺎری ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﺷﺎرە ﺳ ﺴﺘ م ﭘﺎرﺗ و‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯿ ﺎن ﺑﺪەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺟ ﻧﮓ و ﺋﺎژاو ﯿﭻ ﺎت و ﻟ ﯿﭻ ﺷﻮ ﮏ‬ ‫ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺧ ﮏ ﺧﺰﻣ ﺗﻨﺎ ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ر ﺋﺎوا‪ ،‬ﮐ دو و‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎ و ﺋﺎﯾ ﻧﺪەش دەﺑ ﻨ ن‪ ،‬رﮔ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑ ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﭘ ﻻﻣﺎردان و ﺋﺎژاوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﻤ ن و ﺧﯚڕاﺑﮕﺮن‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﻟ ﺳ ر زۆردار ﯽ و ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﺧ ﮏ داﻣ زراﻧﺪووە و ﺑ زۆر و‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﮑﺮدن و ﺳﺘ م و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑ راﻧﺒ ر ﯚﻣ ﺎن‬ ‫دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋ ﺳﺘ ﻣ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن )ﭘﺎرﺗ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ و‬ ‫دەو ﺗ ﯿ ﺎن( ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻤ ﻨ وە و ﺧﯚ ﺎن ﺑﭙﺎر ﺰن‪ ،‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﺗﺎﺷﯿ‬ ‫دوژﻣ ﻧ ﻮﺧﯚ ﯽ و دەرە ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺋ و ﺟﺎدوواﻧ ی ڕاﻣﯿﺎران‪ ،‬ﮐ‬ ‫دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺧ ﮏ وەک ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ و ﭘﺎﺷ ەوی ڕاﻣﯿﺎران ﺑ ﺘ وە‪.‬‬

‫‪٧٧‬‬

‫ﻟ ﺑﺎری ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻣﺎردران‪ ،‬ﯾﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﮔﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎر ﮏ‪،‬‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و ر ﻤ ﮏ‪ ،‬ﭼﯚن ﺑ رﺧﻮرددەﮐﺮ ﺖ؟‬ ‫ﻣﻮو‬ ‫ر ﺋﺎوا ﮐ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ ﺋﺎزادﯾﯿ ﯽ ﮐ ﺳ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ و ﻣﺎ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ و ﻣﻮو ﯚﻣ ﮏ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋﺎزاداﻧ ﻟ ﺳ ر ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﺧﯚی‬ ‫ﺑ ﺎر ﺪات‪ ،‬ر ﺋﺎواش ﻣﺎ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وە و ﺟﯿﺎواز ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﻣﺎف و‬ ‫ر ﮐ ﺳ ﮏ و ﯚﻣ ﮏ دەﺑ ﺖ و ﯿﭻ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﯿ ﯽ ﮐ ﺳ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﮐ س ﻣﺎ ڕ ﮕﺮ ﯽ ﻟ ﺋ و ﻣﺎﻓ ی ﻧ ﯿ ‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﻧﺎﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﯿﺎواز ﯽ‬ ‫ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﯾﺎن ﺋﺎرەزووﮐﺮد ﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و‬ ‫ر ﻤ ﮏ ﺑ ﺟ ﻧﮓ و ﻮﺷﺘﺎر ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺒﺪر ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﯚﺗﺎ ﯽ ﺑ ﺖ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ر‬ ‫ﺋﺎوا ﮐ ﯿﭻ ﮐ س ﻣﺎف و ڕەوا ﯽ ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺋ ﻨ ﯿ ﺎن و ﺑﺎزﻧ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن و ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ر ﺋﺎواش ﯿﭻ ﮐ س ﻣﺎف و ڕەوا ﯽ‬ ‫ڕ ﮕﺮ ﮑﺮدن ﻟ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﺧﯚ‪-‬ﺧﻮازاﻧ ی ﮐ ﺳ ﺎن ﯾﺎن ﯚﻣ ﺎ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ی ﻧ ﯿ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻧ ﯾﺒ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ م ﻟ و ﺪا‪ ،‬ﮐ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎر ﮏ‪ ،‬ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﯾﺎن‬ ‫ر ﻤ ﮏ ﺑ ﺟ ﻧﮓ وە ﻣﯽ داﺧﻮازی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺮوو ﮏ ﯾﺎن ﻮﻧﺪ ﮏ‬ ‫ﯾﺎن ﺷﺎر ﮏ ﺑﺪاﺗ وە‪ ،‬ﯾﺎن ﮔﺮوو ﮏ ﻮﻧﺪ ﮏ و ﺷﺎر ﮏ ﺑﯿ و ﺖ ﺑ ﺟ ﻧﮓ‬ ‫ﺒﻮەﺷ ﺘ وە‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺧﯚی ﻟ ﺗ ک ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﺋ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼ و ﺷﺎر و ر ﻤ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﯾ ‪ ،‬ﮐ دژی‬ ‫ﺟ ﻧﮓ و ﻮﺷﺘﺎر ﺑﻮەﺳ ﻨ وە و ﻻﯾ ﻧ ﺟ ﻧﮕﮑ رە ﺎن ﺑ ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن و‬ ‫ﭘ ﺳ ﻧﺪﮐﺮد ﯽ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﯾ ﮐﺪی ﻧﺎﭼﺎر ﮑ ن‪.‬‬ ‫‪٧٨‬‬

‫ﺒ ﺗ ﺋ وەش ﻟ ﺑ ﻧ ﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻣﺎردان دﯾﺎردەی ﺋ و ﺟﯚرە‬ ‫ﯚﻣ ﻧ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯾ ﯽ ﺧ ﯽ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ]ﺣﺰ ﯽ[‪ ،‬ﺳ ر ﺎز ﯽ و‬ ‫ﭘﯚﻟ و دەو ﺗ ﯿﺎن ﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﺑﺎراﻧ ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن‬ ‫ﮐ ﻣ ﻨ ﯾ ﯽ دەﺳ ﺗﺪار و ﻟﭙ رﺳﺖ ﺑﯚ ﺑ رژەوەﻧﺪی ﺧﯚ ﺎن و ز ﺎدﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺳﻨﻮوری دەﺳ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﯾﺎن ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﺑ رژەوەﻧﺪﯾﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻣﺎردان و داﮔ ﮐﺮد ﯽ ﺳ رزەﻣﯿ ﯚﻣ ﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺗ ﮑﺪەدەن‪.‬‬ ‫ﭘ ﻧﺎدەﺑ ن و ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﭘ ﺶ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ دەو ﺗ ﯿ ﺎن؛ چ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ و‬ ‫ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﭘﯚﻟ ﺴ و چ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪ ،‬ﺋ وەی ﻧ ﺸﺎﻧﺪراوە و ﺳ ﳌـ ﻨﺪراووە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﯚ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻣﺎرداﻧ ﺎن‪ ،‬ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ دەﺳ ت و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﺑﻮون‪ .‬ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﮏ ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﻧﺎدەو ﺗ و‬ ‫ﻧﺎدەﺳﺘ ﺑﮋ ﺮﯽ ﺑﻮو ﯽ ﺑ ﺖ و ﺧ ﯽ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚی ﺑ ﺖ‪ ،‬رﮔ ﺑﯿﺎﻧﻮو ک ﯾﺎن ﺎﻧﺪەر ﮏ ﺑﯚ ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﭘ ﻻﻣﺎردان ﻧ ﯿ و ﺧﻮدی ﻣ ووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ زاران ﺳﺎ ڕاﺑﻮردوو‬ ‫ﺋ وەی ﻧ ﺸﺎﻧﺪاوە‪ ،‬ﮐ زۆر ﻨ ی ﻣﺮۆﭬ ﺎن ﺑ س ﺧﻮاز ﺎری ﺳ ر ﻧﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﻮﻧﺠﺎو و زﮔ ﯽ ﺗ و ﮐ ﺳﺎﯾ ﺗ ﯽ ﭘﺎر ﺰراو و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﺧﯚ و ﺑ ﺧﺘ روەر ﯿ ‪.‬‬ ‫دەﺳ ﺗﺨﻮاز ﯽ و ﻧﺎو ﺎﻧﮕﺨﻮاز ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺑ س ﺧﻮاﺳ ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ ﮐ م ﺑﻮون و ز ﺎدﮐﺮدن و ﮔ ﺷ ﮐﺮدن‬ ‫و ﮔﺸﺘﮕ ﺑﻮو ﯽ ﺋ و دﯾﺎرداﻧ ﺑﯚ ﺳ ر ﺪان و درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و‬ ‫‪٧٩‬‬

‫دەو ت و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ دەﮔ ڕ ﺘ وە و ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﯚﻣ‬ ‫ﻧﺎﺧ ﮐ و زۆر ی ﯚﻣ ﻧﺎدەو ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﺟﯿ ﺎ ﯽ ﭘ ﺶ‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ "ﻧ ﺗ وەﺳﺎز ﯽ" و دەو ﺗﮕ را ﯽ و ﻣﻠﮑ ﭼ ﺳﭙﺎﺳ ﻮزاراﻧ ی‬ ‫ﺧ ﯽ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﺑﺮ ﺑﻮون ﻟ ﺋﺎﺷ ﯿﺨﻮاز ﯽ و‬ ‫ﺸ ﯿﻮا ﯽ و رەوەزی و ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺒﻮو ﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪ ،‬ﺋ واﻧ ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ڵ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺋ ﮔ ر ﻟ ﻧ ﻮان ﺧ ﯽ دوو ﻮﻧﺪ ﻟ ﺳ ر ﺳ رﭼﺎوەی ﺋﺎو و‬ ‫ﺑﺎﺧﺪاری و ﭘ رژ ﻦ‪-‬ﺑ ﺋﺎژەڵ ﯾﺎن ﻧ ﻮان دوو رزە ﺎر دەﻣ ﻗ ەﯾ ک‬ ‫ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﺧ ﯽ ر دوو ﻮﻧﺪ ﺑ ﺧﯚﮐ وﺗﻮون و ﻟ ﻟ ڕ ﯽ ﭘﺮس و ڕای‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ و ﺧ ﻣﺨﯚر ﯽ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬زوو‬ ‫ﮔﺮﻓﺘ ﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳ رﮐﺮدوون و ﺑ ﻮ ﺮەی ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺧﯚ ﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﯽ )ﯾﺎﺳﺎﯾ ﯽ( ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎن داﻧﺎوە و ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﯾﺎن ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ڕ ﮑ وﺗﻨ ﮐ درووﺳ ﺒﻮوە و ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﭘ ﯾ ەو ﮑﺮدوون و ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ‬ ‫درووﺳ ﺒﻮوە و ﭘﺎر ﺰراوە‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺑ داﺧ وە‪ ،‬ﻟ ﺋ و ﺎﺗ وە‪ ،‬ﮐ ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎ ﯽ دەورو ر ﯾﺎن‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺋﯚرو ﯿ ﺎن ﺑ رەو ﻧﺎوﭼ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ رە ﺎن ﺎﺗﻮون‪ ،‬ﻟ ڕ ﯽ‬ ‫درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ دەﺳ ﮐ ﻻ و ﺑ رﺗ ر ﺪان ﺑ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻟﭙ رﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﺎﻧ ﺋﺎژاوە درووﺳ ﺒﮑ ن و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻻواز و ﻧﺎﺟ ﮕﺮ‬ ‫ﺑﮑ ن و دواﺗﺮ ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﭘ ﻻﻣﺎری دەو ﺗ ﺎوﭼ رﺧ ﺋﯚرو ﯿ ﺎن و‬ ‫‪٨٠‬‬

‫درووﺳ ﺒﻮو ﯽ دەو ﺗ ﺎوﭼ رﺧ ﺎ ﯽ ﺋ ان و ﻋ اق و ﭘ ﻧﺎﺑﺮد ﯽ ﺋ وان ﺑﯚ‬ ‫درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ﺋﺎژاوەی ﯚﻣ ﯾ ﺗ و دواﺗﺮ درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﺎﻧ ﺎو ﺑﮑ ن ﺑ دوژﻣ ﺎو ‪ ،‬ﺧﻮﺷﮏ‬ ‫و ﺑﺮا ﺑﮑ ن ﺑ دوژﻣ ﯾ ﮐﺪی‪ ،‬ﺑﺎوک و ﻮڕ‪ ،‬داﯾﮏ و ﮐﭻ‪ ،‬ﻮﻧﺪ دژی ﻮﻧﺪ و‬ ‫ﻧﺎوﭼ دژی ﻧﺎوﭼ ﺎﻧﺒﺪەن و دوو رەﮐ و دوژﻣﻨﺎﯾ ﺗ و ﮐﯿﻨ دۆز ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و دەﻣﺎرﮔ ی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ درووﺳ ﺒﮑ ن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺧﯚ ﺎن ) ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن( و زﻟ ە ﺎن ﻣﻮو ﯚﺷ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎ ﯽ داﮔ ﺑﮑ ن و‬ ‫ﺳ راﭘﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺑﯚ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻣﻠﮑ چ ﺑﮑ ن‪.‬‬ ‫رﻢ و‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺟ ﻧ ﯽ ﻧ ﻮان ﻻﯾ ﻧ ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ " ﻮرداﯾ ﯽ" ﻟ‬ ‫ﺧﯚر ت ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺳﺎ ‪ ١٩٦١‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ردەوام ﮔ ﻧ ﺋ و‬ ‫ﻧﺎوﭼﺎﻧ ﺑﻮون ﺑ دوژﻣ ﯾ ﮐﺪی و ﺑﯚ ﻻﯾ ﻧ ﺎن ﯾ ﮐ ﯾﺎن ﻮﺷﺘﻮوە‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﻟ ﺑﻨ ڕەﺗﺪا ﺑ ﯿﭻ ﺷ ﻮەﯾ ک ﻗ ن و دوژﻣﻨﺎﯾ ﯽ ﺎوﺳ ﯾﺎن ﻮﻧﺪ ﯽ و‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯽ ﻟ ﻧ ﻮا ﯽ ﺋ وان ﻧ ﺑﻮوە و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﻟ ﻧ ﻮ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ‪ ،‬ﯾﺎر و‬ ‫ﯾﺎوەری ﯾ ﮐﺪی ﺑﻮون و ﺎو ﯚل و ﺎو ﺎر و ﺎودەردی ﯾ ﮐﺪی ﺑﻮون و ﺋ وە‬ ‫ڕاﻣﯿﺎران و ﭘﺎرﺗ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﮕ رە ﺎن ﺑﻮون‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮان ﺧ ﮏ‬ ‫دوژﻣﻨﺎﯾ ﺗﯿﺎن درووﺳﺘﮑﺮدووە‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ دەﺳﮑ ﻻ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺑﺘﻮاﻧﻦ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺧ ﯽ زا ﺒ ن و ڕەﻧ ﺧ ﮏ و ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭼ ﭘﺎو ﺒﮑ ن و‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻧ ﻮ رن و ﯚﻣ ڵ ﺑﯚ ﺳ روەر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﭘﺎواﻧﺒﮑ ن‪.‬‬

‫‪٨١‬‬

‫ﺋ ی ﭘﺮ ﺋﺎزادی ﺧﻮ ﻨﺪن زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ ﭼﯚن ڕ ﮑﺪەﺧﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﺑﯚﺋ و‬ ‫ﮐ ﻣﯿﻨﺎﻧ ی ﮐ ﺑﯚﻧ ﻮﮐﯚﻣ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ رە ﺎن د ﻦ‪ ،‬ﯾﺎن ﭘ ﺸ ﺎﺗﻮون و‬ ‫زﻣﺎ ﯽ داﯾ ﯽ ﺋ وان ﺟﯿﺎﯾ ؟‬

‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎزادی ﺗ واو ﺑﯚ ﻮﻟﺘﻮور و‬ ‫زﻣﺎن ﯾ ‪ ،‬ﯿﭻ زﻣﺎﻧ ﮏ ﻟ زﻣﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ﺑﺎ ﺗﺮ ﻧ ﯿ و ﻣﻮو ﮐ س ﻣﺎ‬ ‫ﻗﺴ ﮐﺮد ﯽ و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﻧﻮوﺳ ن و ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚی ﻟ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﯾ و زﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر زﻣﺎ ﯽ ﺧ ﮑ ﮐ ﯾ و ﺋ ﮔ ر ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ﯚﻣ ﮏ زﻣﺎ ﯽ ﺑﻦ‪ ،‬ر ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ وان ﻟ ﺷﻮ ژ ﯿﺎ ﯽ‬ ‫ﺧ ﮑ ﮐ ی دەﺑ ﺖ ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻗﺴ ﮐ ران ﺧﯚی؛ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ‬ ‫ﻮﻧﺪ ﮏ ﺳﯚراﻧ ‪-‬زﻣﺎن ﯾﺎن ﮐ ﻟ ﻮڕ ﯽ‪-‬زﻣﺎن ﯾﺎن ﯚراﻣ ‪-‬زﻣﺎن ﺑﮑ و ﺘ‬ ‫ﻧ ﻮ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ﻧﺎوﭼ ﯾ ک‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەدا ﺧ ﯽ ﺋ و‬ ‫ﻮﻧﺪە ﻣﺎ ﺧﯚ ﺎﻧ ﺑ زﻣﺎ ﯽ داﯾ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻗﺴ ﺑﮑ ن و زﻣﺎﻧ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن‬ ‫وەک زﻣﺎ ﯽ ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ ﺎﺑ رن‪ .‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﻧ ﻮ ﻮﻧﺪ ﮏ ﮐ‬ ‫زۆر ی ﺧ ﮑ ﮐ ی زﻣﺎﻧ ﯽ ﺑ ﺖ و ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ زﻣﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋ و‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﻣﺎ ﺧﯚ ﺎﻧ ﺑﯚ ﭼﺎﻻ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ژ ﯿﺎن ڕۆژاﻧ ی ﺧﯚ ﺎن‬ ‫زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎر رن‪ ،‬ﻣﻨﺪا ﯽ ﺋ وان ﺑ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮑ ﺧﯚ ﺎن ﺑﺨﻮ ن‪.‬‬ ‫ﯿﭻ ﮐ س ﺋ و ﻣﺎﻓ ی ﻧ ﯿ و ڕەوا ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﺑ ﻗﺴ ﮐﺮدن‬ ‫ﯾﺎن ﺧﻮ ﻨﺪن ﯾﺎن ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ﻧﺎﭼﺎر ﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ زﻣﺎن‬ ‫ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﯾﻦ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﺳﺮووﺷﺘ و ﻣﺮۆﭬ و ﮔ ردووﻧ ﯿ و ﺑ‬ ‫ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﻣﺎ ﻗﺴ ﮐﺮدن و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﻧﻮوﺳ ن ﺑ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮑ‬

‫‪٨٢‬‬

‫ﯾﺎن زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ‪-‬ﺧﻮاﺳﺘ ‪ ،‬ﻗﺴ ﮐﺮدن ﻟ ﺳ ر ﺑﻮو ﯽ ﺋﺎزادﯾﯿ ﮐ ﺳ و‬ ‫ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆ دەﮐ و ﺘ ﺧﺎﻧ ی درۆ و ﺧ ﮏ‪-‬ﺧ ﺗﺎﻧﺪن‪.‬‬ ‫ﺋﺎزادی ﺳ رەﺗﺎ ﯽ واﺗﺎ زﻣﺎن و زﻣﺎن واﺗﺎ ﺋﺎزادی ﺳ رەﺗﺎ ﯽ‪ ،‬ﻟ ر ﺷﻮ ﮏ‬ ‫و ﻟ ﻧ ﻮ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﺋﺎزادی ﻗﺴ ﮐﺮدن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ‬ ‫داﯾﮏ ﯾﺎن زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ‪-‬ﺧﻮاﺳﺘ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻟ و ﺷﻮ ﻨ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﯾﻦ ﺋﺎزادی‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ و ﺋ ﮔ ر ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﯾ ﯽ ﻟ و ﺟﯚرە ﺑﮑﺮ ﺖ‪،‬‬ ‫ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﻣ ﺑ س ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺋﺎزادﯾﯿ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎزادی و زﻣﺎن‬ ‫ﺑ ﻧﯚرە ﺑ ﺷﻮ ﻦ ﯾ ﮐﺪی ﭘ ﯾﺪادەﺑﻦ و ﺗ واوﮐ ری ﯾ ﮐﺪﯾﻦ و ﻧ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ وان‪ ،‬ﺑ ﮕ ی ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ ﯾ ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﻟ ﮔﺮﻧﮕ ڕۆ زﻣﺎن و ڕەوا ﯽ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷ و‬ ‫ﮔ ردووﻧ ﯿ ﺎن ﺗ ﺒﮕ ﯾﻦ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻟ ﺧﻮدی ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺗ ﺒﮕ ﯾﻦ؛ ﺋﺎﯾﺎ ﺑ ﻣﺎ ﯾ ﮐﺴﺎن ﯿﭻ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ ﺗ ک ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﯾ ﮐﺒﮕﺮ ﺖ و ﭘ ﮑ وە ﺑ‬ ‫ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺧﯚﺧﻮازاﻧ و ﺑ ﺧﺘ وەراﻧ ﺑﮋ ﺖ؟ دەی ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎن و‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﯚﻣ ﺎﻧ ﺶ ﻟ ﺳ ر ﻣﺎن ﺑﻨ ﻣﺎ دەﺗﻮاﻧﺮ ﺖ دادەﺑﻤ زر ﻦ و‬ ‫ﺑ ردەوام و ﺧﯚﺧﻮازاﻧ ﺑﻦ و ﻧ ﮐ وﻧ ژ ﺮ زۆرداری و ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و ﭼ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ و ﯚﻣ ڵ ﺑﯚ ﺳ روەر ﯽ ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن دەﺳﺘ ﯾ ﯽ دەﺳ ﺗﺪار و‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ دار‪.‬‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺎو ﺷ و ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﯾ ﮐﺪەﮔﺮن‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎ ﯽ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ و ﺳ رەﺗﺎ ﯽ و ﮔ ردووﻧ ﯿ ﺎﻧ ﺶ‪،‬‬ ‫‪٨٣‬‬

‫ﻟ ﻧ ﻮان ﺋ واﻧ ﺶ ﻣﺎ ﻗﺴ ﮐﺮدن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ ﯾﺎن‬ ‫زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ‪-‬ﺧﻮاﺳﺘ ﺑﯚ ﯾ ﮐﺪی ﺑ ڕەوا دەﻧﺎﺳﻦ و ﯿﭻ ﮐ س ﮔﺮﻓ ﻧ ﯿ ‪،‬‬ ‫ﮐ ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﺑ زﻣﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﺒﮕﺮ ﺖ و ﺑﺨﻮ ﻨ ﺖ و‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ڕ ﮑﺒﺨﺎت‪ .‬ﺑ ﻮ ﺮەی ﭘ ﺸ ﻨ ی ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﮔﺮﻓ‬ ‫زﻣﺎن ﻟ ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ دەو ﺗ ﺎوﭼ رﺧ ﺎﻧ وە ﺳ ر ﺪاوە‪ ،‬ﻟ و ﺎﺗ وە‪،‬‬ ‫ﮐ ﺑ ﭼ ﭘﺎﻧﺪن و ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ "ﯾ ک ﻧ ﺗ وە – ﯾ ک زﻣﺎن"‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻗﺎ "دەو ت‪-‬ﻧ ﺗ وە" دراون ﯾ ک زﻣﺎن دەﮐﺮ ﺖ ﺑ‬ ‫ﻣ ر "ﻧ ﺗ وە‪-‬ﺑﻮون" و ﺋ وە دەو ت و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﮐ ﻣﺎ ﺧﻮ ﻨﺪ ﯽ زﻣﺎﻧ ﮏ ﻗ دەﺧ دەﮐ ن‪ ،‬ﯾﺎن زﻣﺎﻧ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ زﻣﺎﻧ ﯽ ﺟﯿﺎواز دەﺳ ﭘ ن‪ .‬ﻧﻤﻮوﻧ دەو ﯽ ﺗﻮرﮐﯿ ‪،‬‬ ‫دەوﻟ ﯽ ﺳﻮر ‪ ،‬دەو ﯽ ﺋ ان‪ ،‬دەو ﯽ ﻋ اق‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ر‬ ‫" ﻮردﺳﺘﺎن"‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﺋ ﮔ ر ﺑ رﻧﺎﻣ ی ﻣﻮو ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﻟ‬ ‫ﭼ ﭘ ەو ﺗﺎ ﻮ ڕاﺳ ەو ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ر ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎوە ﮐ دەﺳ ﺗﺪار ﻧ ن‪،‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﯾ ک‪-‬زﻣﺎن ]زﻣﺎ ﯽ ﺳ رﮐﺮداﯾ ﯽ ﺧﯚ ﺎن[ ﻟ ﺳ ر ﻣﻮو‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﺎن ﺑ ﺎردەدەن‪.‬‬ ‫ﯾ‪،‬ﮐ‬ ‫ﺒ ﺗ ﺋ و ﺟﺎدووە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺗﺎ ﻮ ﺋ و ڕادە ﺎراﯾ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن ﺋﺎوەزی ﺧﯚ ﺎن ﺧ واﻧﺪﺑ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﺳ ﮐﺮدﺑ ﺖ و‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎی و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﮐ ﺗﻮاری ﺷﺘ ﺎﻧﯿﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﺑﻦ و ﺗﻮاﻧﺎی ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﻟ ﮑﺪاﻧ وەﯾﺎن ﺑ ﺖ و ﻣﺎﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﺋﯿﺪی ﺗ ﮕ ﯾ ﺸ ن ﻟ ﭘﻮوﭼﮕ را ﯽ "ﻧ ﺗ وە"ﺳﺎزی و ﻗﺎ ﺒ دەو ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﻧ ﯾﻦ ﺷﺖ و ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﯽ ﺋﺎوەز ﺗ ﻧﺪرووﺳﺖ دەﺗﻮاﻧ ﺖ‬ ‫‪٨٤‬‬

‫ﻧﺎ ﯚﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﻧ ﻮان ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن و ﯾﺎﺳﺎ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻧ ﻮان ﻣﺎﻓ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻟ ﻗﺎ ﺒﺪاﻧ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن‪ ،‬ﻧ ﻮان ﻣﺮۆڤ‪-‬‬ ‫ﺑﻮون و ڕۆ ﯚت‪-‬ﺑﻮون ﺑﺒ ﻨ ﺖ و ﺋ و ڕاﺳﺘ ﯿ ﺑﺒ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺑﻨ ڕەت و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺖ ﻣﺎ ﯿﭻ ﻣﺮۆﭬ ﮏ دژی ﻣﺎ ﯿﭻ ﻣﺮۆﭬ ﯽ ﻧ ﯿ ؛ ﺒ ﺗ ﻟ ەدا‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﻟ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ن‪ ،‬ﻧ ک ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﮐ ﺳ دەﺳ ﺗﺨﻮاز و ﭼﺎوﭼﻨﯚﮐ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫و دەﺳﺘ ﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر و دەو ت و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ک‪.‬‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﻤ ﻟ ﺑﺎرەی ﻣﺎﻓ ﻣﺮۆﭬﯿﯿ ﺎن ﻗﺴ دەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﺋﺎزادی و‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯿ ‪ ،‬ﻧ ک ﺷﻨﺎﺳ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺳ روەر ﯽ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺑ ﻣﺎ ﻣﺮۆڤ و ﺑ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﯚﻣ ﺎﻧﯿﺎن دەﻧﺎﺳ ن‪ .‬ﺳ روەر ﯽ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ‬ ‫و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﯿﭻ ڕاﺳﺘ ﯿ ﯽ ﭘ ﺸ ﻨ ﯽ و ﺳﺮووﺷ و ﮔ ردووﻧﯿﺎن ﻧ ﯿ‬ ‫و دﯾﺎردەی ﺳ ردەﻣﯽ ﯚﻣ ڵ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗﯿ ن و ﯿﭻ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﮐﯿﺎن ﺑ‬ ‫ﺳﺮووﺷ ﻣﺮۆﭬ وە ﻧ ﯿ و ﯿﭻ ﻣﺮۆﭬ ﮏ ﻟ ﯿﭻ ﯚﺷ ﯽ ﺟﯿ ﺎن ﺑ‬ ‫زۆردار ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﮔ ﻧﺪە و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ و‬ ‫دەﺳ ﺗﺪار ﯽ و ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﻟ داﯾﮑﻨ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻮ ﺋ وە‬ ‫ﻮﻟﺘﻮورە‪ ،‬ﺑ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮاو ﯽ ﭘ روەردە و ﻓ ﮐﺮدن و ﭼ ﭘﺎﻧﺪن و‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ن‪ ،‬ﮐ ﻣﺮۆﭬ ﭘﺎک‪-‬ﻟ داﯾﮑﺒﻮوە ﺎن دە ﯚڕن ﺑ دڕﻧﺪەﺗﺮ ﻦ ﮔﯿﺎﻧﺪار و‬ ‫ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺑ ڕادەﯾ ک ﮐ ﺋﺎژە دڕﻧﺪە ﺎن ﺑ راورد ﺑ ﻣﺮۆ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ‬ ‫ﭼ ﭘ ﻨﺪراو و ﺷ ﻮ ﻨﺪراو ‪ ،‬ﺑ ﺳﯚزﺗﺮﻦ ﮔﯿﺎﻧﺪار دەردەﮐ و ﺖ‪.‬‬

‫‪٨٥‬‬

‫ﺋﺎﯾﺎ ﭼ ﻣ ﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ( ﻣﺎن واﺗﺎی ﭼ ﻣ ﯽ )ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری( ﻧﺎدات؟‬

‫ﺑ و ﻧ ﺧ ؛ ﺑ ﮐ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑ واﺗﺎی )ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ | ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ(‬ ‫د ﺖ‪ .‬ﻧ ﺧ ‪ ،‬ﻟ و ﺪا ﮐ ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪،‬‬ ‫"ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری" ﻟ ﺗ ک ﺟ ﮕﺮﺗﻨ وەی )ﺳ روەری ﺎوزﻣﺎن( ﻟ ﺷﻮ‬ ‫)ﺳ روەری داﮔ ﮐ ر( ﺎوواﺗﺎ دەﮐﺮﻦ‪ .‬ﺑ م ﻟ ﺑﻨ ڕەﺗ دا )ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری(‬ ‫ﺑ واﺗﺎی )ﺧﯚدﻣﻮﺧﺘﺎر ﻮو ﯽ( ر ﮐ ﺳ ﮏ و ر ﯚﻣ ﮏ و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎرە ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ د ﺖ‪ .‬ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری‬ ‫واژەﯾ ﯽ ﻓﺎرﺳ ﯿ ﺧﻮد ]ﺧﯚ[ ‪ +‬ﻣﻮﺧﺘﺎری ]ﺳ روەری[ = ﺧﯚﺳ ری‪ ،‬ﮐ ر‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﺳ رەﺗﺎی ﺑ ۆﮐ ی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻟ ﮑﺒﺪر ﺘ وە‪ .‬ﺑ م ﺋﺎوا ﮐ‬ ‫ﭘ ﺸ ﺋﺎﻣﺎژەدرا‪ ،‬ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری وەک ﭼ ﻣﮑ ﮏ ﻟ واﺗﺎ ﺑﻨ ڕەﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی‬ ‫ﺧﺎ ﮐﺮاوە و ﺋ و واﺗﺎﯾ ﻧﺎدات‪ ،‬ﺳ رەﺗﺎ واژەی )ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری( ﺑﯚ ﺑ ﺎر ﺮاوە‪.‬‬ ‫دەﺳ ﺗﺪار و ﺳ روەر ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻟ ﺑﻨ ڕەﺗ دا ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎر ﮐ‬ ‫ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎر )ﺧﯚﺳ ر( ﺑ س ﻣﻮﺧﺘﺎری ﺧﯚ ﯽ ]ﺧﯚی[‪ .‬ﺗ واو ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی‬ ‫ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەی "ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری" ﻟ ﻻﯾ ن ڕەوت و ﭘﺎرﺗ ﯿ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟ ﺴﺘ ﻮرد‬ ‫و ﻓﺎرﺳ ﺎن؛ ﯚﻣ ﺧﯚﺳ ر‪ ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯚﻣ ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎرە‪ ،‬ﺑ م ﺑ‬ ‫ﺋ و واﺗﺎ ﻧﺎ‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ ﺳ روەر ﯽ و دەﺳ ﺗﺪار ﯽ داﮔ ﮐ ر ڕاﺑﻤﺎ ﻢ و ﺑ وﺧ ﻨﻢ‬ ‫و ﺎوزﻣﺎﻧ ﯽ دەﺳ ﺗﺨﻮاز ﯾﺎن ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﯽ ﺎوزﻣﺎن ﺑ ﺖ و ﻟ ﺷﻮ‬ ‫ﺳ روەر ﯽ داﮔ ﮐ ر‪ ،‬ﺧﯚی ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﺳ روەر و دەزﮔ ﺳ ر ﻮﺗﮕ رە ﺎ ﯽ‬ ‫دەو ت ﻟ ﺳ ر ﺑ ەی ﺸ ﯚﻣ ڵ درووﺳ ﺒ ﺎﺗ وە‪.‬‬

‫‪٨٦‬‬

‫ﻟ ﺋ وەش ز ﺎﺗﺮ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻟ ەدا ﻣ ﺑ ﺳ ﻣﻦ ﻟ "ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ" وەک‬ ‫ﭼ ﻣﮑ ﯽ ﺋ ﺑ ﺴﺮاﮐﺖ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺧﻮدی واژەی "ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ"ش ﺑﯚ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧ دژە‪-‬ﺧﯚی ﺑ ﺎر ﺮاوە و ﮐﺮاوە ﺑ د ﻮﺟﺎﻣ ﮏ ﺑﯚ ﺷﺎردﻧ وەی‬ ‫ﺳ روەر ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﯾﺎن ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﺑ ﻧﺎوی ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ‪ .‬ﺑﯚ ﺋ و‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺘ و ڕۆﺷ ﺒﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ﺋﺎﻣﺎﻧ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻟ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺋ و ڕەوت و دەﺳﺘ دەﺳ ﺗﺨﻮازاﻧ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ژ ﺮ‬ ‫د ﻮﺟﺎﻣ ی "ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ" ﺧﯚ ﺎن دەڕاز ﻨ وە‪ .‬ﻣﻦ دەﺳ واژەی‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑ ﺎردەﺑ م‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﻟ ﺋﺎﻣﺎﻧ ڕەوﺗ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺟﯿﺎﺑﮑﺮﺘ وە‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﻟ ﺑ ر دوو ﺷ دﯾﮑ ش‪ ،‬ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺋ ﻤ ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎری )ﺧﯚﺳ ری( ﻟ‬ ‫ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺎر ر ﻦ؛ ﯾ ﮐ م ﮐ واژە ﺎن‬ ‫"ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری" واژەﯾ ﯽ ﻓﺎرﺳ ﯿ و دووەم ﺋ وەی ﮐ ﻟ ﻻﯾ ن ڕەوت و‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟ ﺴﺖ و ﭼ ﭘ ﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺋﺎراﺳﺘ ﮐﺮد ﯽ‬ ‫دەﺳ ﺗﮕ راﯾﺎﻧ ﺑ ﺎر ﺮاوە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋﺎوەزی ﺧ ﮏ ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻣﻮﺧﺘﺎر ﺎوﺷ ﻮە ﮐﺮاوە‪ .‬ﺧﯚﻣﻮﺧﺘﺎر ﯽ ﮐ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ‪ ،‬ﺑ م ﺗﺎ ﻮ ڕادەی و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ "دەو ﯽ ﻧ ﺗ وە ﯽ" و‬ ‫ﻣﻮﺧﺘﺎر ﻮو ﯽ ﺑﯚرﺟﻮازی ﺎوزﻣﺎن ﺧﺮاپ ﺷ ﻮ ﻨﺪراوە‪ .‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﺑ ر ﺋ وە‬ ‫ﮐ واژەی )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ( ﺋﺎﺳﺎﻧ و ﺋﺎﺷﻨﺎﯾ و م ﮐ ﻣ ﺑﯚ‬ ‫دەﺳ ﺗﺪار ﯽ و ﺳ روەر ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ک ﺑ ﺎر ﺮدراوە‪ ،‬ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ‬ ‫درووﺳﺘ و ﺋﺎﺳﺎﻧ و ﺧﯚﺷ ە‪ ،‬ﺒ ﺗ ﻟ ﺗ ک ﭘﺎﺷﮕﺮ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ (‪.‬‬ ‫‪٨٧‬‬

‫ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﻮان ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ وﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﭼﯿﯿ ؟‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ و ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ دەﺳﺘ ﯾ ک‪،‬‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘ ﯾ ک‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ رژەوەﻧﺪی ﭼ ﯽ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮاو دە ﺎت؛‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ راﯾ و ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی زاﻧﺎ و ﻧ زان‪ ،‬دەﺳ ﺗﺪار و ﺑ ﺪەﺳ ت‪ ،‬دارا و ﻧ دار‪ ،‬ﺑ رﺗ ر ﯽ‬ ‫ڕەﮔ ز ﯽ و ﺋ ﻨ و ﺋﺎﯾﯿ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ داﻣ زراوە و ر ﺑﯚ ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و‬ ‫ﭘﺎراﺳ ن و ﺑ ردەواﻣﮑﺮد ﯽ ﺋ و ﭼﻮار ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﺳ ر ﺪاوە و ﺳ ر ﺪا ﯽ‬ ‫وە ﻣﺪاﻧ وە ﺑﻮوە ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ و ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ و ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚ ﻠ ﯽ زۆر ﻨ ی ﺧ ﮏ‪.‬‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪) ،‬ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ( ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ و )ﺟ ﮕﺮ ﯽ( ﯾ ؛‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮدر ﺖ و دەﻧ ﯽ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ‬ ‫ﺮی ﻧ ﯿ ‪،‬‬ ‫ﭘ ﺪەدر ﺖ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دەﻧﮕﺪەر و‬ ‫ﺑ ﻮ ﺧﯚی ﯾﺎن ﭘﺎرﺗ ﯿ ﮐ ی ﯾﺎن ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﮐ ی ﺑ ﺎردەرەرە‪ .‬دەﻧﮕﺪەر و‬ ‫ﺮ ﯿﭻ ﺎراﯾ ﯽ ﻟ ﺳ ر ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎران ﻧ ﯿ و ﻟ ﻣﺎوەی‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﺳﺎڵ ﭘ رﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر ﯽ ﺋ و‪ ،‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر ﺑ س ڕۆ ﻟﯚ ﯽ )دە (‬ ‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و ﭘﺎرﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚی دەﺑﯿ ﺖ و ﻟ م ﺳ ری دﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋ و ﺳ ری‬ ‫دﻧﯿﺎ دەﺑ ﻨ ن‪ ،‬ﮐ ردەم و ﻣﻮو ﺧﻮﻟ ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧ ﯾ ﮐ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎران ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﺎﻧ ی ﺧﯚ ﺎن و ﺧﺎﻧ ﺸﯿ و ر‬ ‫ﺋﺎوا ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ ن ﻟ ڕ ﯽ دە ﺑﯚ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ﺋ وان ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫‪٨٨‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ و دواﺗﺮ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﻣ رﺟﺪار ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ روەر ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﻟ ﺳ ر ﻣﻮو ﺧ ﮏ‪،‬‬ ‫ﺳ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑ ﺧ ون و‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﮔ ﻣ ﮐﺮد ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺑ‬ ‫ﺋﺎرەزووە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺳ رﭼﺎوەﯾ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و‬ ‫دەﺳ ﺗ ﯿ ﺑﯚ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟ ﺎری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺷﺪار ﺒﮑ ن‬ ‫و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮑﻦ ﮐ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺑﯚ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺧﺰﻣ ﺗ ﮏ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺒﺪەن؛ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دەﺳ ﺗﺨﻮاز‪ ،‬ﻣﺸ ﺧﯚر و ﺎﺳﭙ ﺎرن و‬ ‫ﺎﺳﭙ ﯿ ﮐ ی ﺋ وان ڕاﻣﯿﺎر ﯿ و ﺳ رﻣﺎﯾ ﮐ ی ﺋ وان ﻮﻧ ری ﺳﺎﺧﺘ ﮐﺮدن‬ ‫و ﭼﯚﻧﯿ ﯽ ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺧ ﮑﯿﯿ ‪.‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺮازی ڕەواﯾ ﺗﯿﺪاﻧ ﺑ ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ و‬ ‫ڕەواﮐﺮد ﯽ ﺟﯿﺎوازی و ﺳﺘ ﻣﮕ ر ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ و ﺑ دەﻧﮕﺪا ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ دەﻧﮕﺪەر ﯿﭻ ﺎت ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ڕاﺳﺘ ﻨ و ﺷﺎردراوە ﺎ ﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎران دەﻧﮕﻨﺎدات‪ ،‬ﺑ ﻮ دەﻧﮓ ﺑ ﺋ و ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪە د ﻮﺟﺎﻣ ﯾﯿﺎﻧ‬ ‫دەدات‪ ،‬ﮐ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر ﯾﺎن ﻟ ﺴ ﺎﻧﺪﯾﺪە ﺎن ﺑﯚ ﺧ ﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ‬ ‫اردن ﺎﻧﺪﯾﺪ و ﻟ ﺴﺘ ﮐ ‪ ،‬ﺗ واو‬ ‫دەﻧﮕﺪەر ﺋ واﻧ ﺑ رزدەﮐ ﻧ وە و ﭘﺎش‬ ‫ﭘ ﭽ واﻧ ی ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪە ﺎ ﯽ ﺳ ردەﻣﯽ ﺑﺎﻧﮕ وازی دەﻧﮕﺪان دەﺟﻮو ﻨ وە‪.‬‬ ‫ﻮرت و ﭘﻮﺧﺖ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ دەﻧﮕﺪەر ﺑ ﺎردەر ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ‬ ‫ارد ﯽ ﻟ ﺴﺘ ﺎن‬ ‫ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺋ و ﺑ ﺎردەرە‪ ،‬ﮐ ﻟ ڕ ﯽ‬ ‫ﺮدراو ﺧﻮاز ﺎری‬ ‫دەﺑ ﺖ ﺑ ﺟ ﮕﺮی دەﻧﮕﺪەر و ر ﺷ ﮏ ﺧﻮدی‬ ‫ﺑ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﻟ ﻗﺎزاﻧ ﺧﯚی و ﭘﺎرﺗ ﯿ ﮐ ی ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ر‬ ‫‪٨٩‬‬

‫ﯚﻣ دەﺳ ﭘ ﺖ‪ .‬ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﺑﺎﺷ ﻟ ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرەﻟ ﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﺗ ﺒﮕ ﯾﻦ‪ ،‬دەﺑ ﺖ ﺋ م ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧ ﻟ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮑ ﯾﻦ؛ ﺋﺎﯾﺎ ﯿﭻ ﺎت دەﻧﮕﺪەر‬ ‫ﺎ ﯽ دەﻧﮕﺪان ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺎﻧﺪﯾﺪ ﮏ ﯾﺎن ﻟ ﺴ ﮏ ﺑ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن‬ ‫ﺑﮕ ﯾ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ و ﺎﻧﺪﯾﺪ و ﻟ ﺴﺘ ﻟ ﺳ ر ﺑ ﻣﻮوﭼ ی دەﻧﮕﺪەر و‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑﯚ ڕووﺧﺎﻧﺪ ﯽ ﻣﺎ دەﻧﮕﺪەر و ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑﯚ ﺑ ر ﺎﮐﺮد ﯽ ﺟ ﻧﮓ‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ز ﺎدﮐﺮد ﯽ ﺑﺎج‪ ،‬ﺑﯚ ﺑ رﺗ ﺳﮑﮑﺮد ﯽ ﺋﺎزادﯾﯿ ﺎ ﯽ دەﻧﮕﺪەر و ﺧ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﺧﺎﻧ ﺸﯿ ﭘﺎﺷﺎﯾﺎﻧ ی ڕاﻣﯿﺎران دەﻧﮕﺒﺪات؛ رﮔ ﯿﭻ‬ ‫ﮐ ﺳ ﯽ ﺋﺎوەزدار و ﻮﺷﯿﺎر ﺑ ﺎری ﺋﺎوا ﭘ ﺳ ﻧﺪدە ﺎت و دەدات؟‬ ‫ﺒ ﺗ ﻧ ﻮﺗﺮاو ﻧ ﻣ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺑ ﺎر ﺖ ﻟ ﻧ ﻮان ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‬ ‫و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ و ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﺑ راوردﺑﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﮐ ﻣ ﮏ ڕازاوەﺗﺮ ﺑ رﭼﺎودەﮐ و ﺖ و زۆردار ﯽ و‬ ‫ﺳ روەر ﯽ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯿ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﮐ ی‪ ،‬ﺷﺎردراوەﺗﺮە‪ .‬ﺑ م ﺧﯚ‬ ‫اردن ﻟ ﻧ ﻮان ﺧﺮاپ و ﺧﺮاﭘ ﺑﺒ ن و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺑ ﺎرﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺋ ﻤ ﺧ ر ﯽ‬ ‫ﺋ و ﺑﺎزﻧ داﺧﺮاوە ﮔ ﺑﺨﯚ ﻦ و ﺴﻮوڕ ﻨ وە؛ ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ﺑ ﺎرە ﺋ ﻤ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن و ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن ﻟ ﺧﻮﻻﻧ وە ﻟ ﻧ ﻮ ﺑﺎزﻧ ی داﺧﺮاوی‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ و زۆراﻧﺒﺎز ﯽ ﻧ ﻮان دەﺳ ﺗﺨﻮازان ڕز ﺎر ﮑ ﯾﻦ و ﺑﺎزﻧ ی ﯚ ﻠ ﯽ‬ ‫و ﯚ ﻠ دار ﯽ ﺸﮑ ﻨ ن و زﻧﺠ ە ﺎ ﯽ دەﺳﺖ و ﭘ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭙﭽ ﻨ ن‪.‬‬ ‫ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وەی ﺋ وە‪) ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎﺑﻮو ﯽ ﺋﺎزادی و ﺎوﻣﺎﻓ ﮐ ﺳ ﺎن و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺒﻮو ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺑ ﺎردان و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫‪٩٠‬‬

‫ﺳ ر ﺪەدات و ﺧﯚی ڕادەﮔﺮ ﺖ‪ .‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ﯿﭻ ﮐ س ﺳ روەری‬ ‫ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑ ﺖ و ﺑ س ﺑ ﺋﺎزادﺑﻮون و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺒﻮو ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﺋﺎزادی ﯚﻣ ڵ ﺑ دﯾﺪ ﺖ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺒﻮو ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺶ‪ ،‬دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺑ دﯾﺪ ﺖ و دەﺑ ﺖ ﺑ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﯚﻣ ڵ‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﺋ و ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ وەک ﺷﻨﺎﺳ ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﺟﯿﺎﮐﺮدﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﺎر ر ﻦ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ن ﺑ ن‪ ] :‬ﺋﺎزادی ﺑ‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺑ ﺮەﮐ ﺸ ﯿ ‪ ،‬ﯾ ﮐﺴﺎﻧ ﺶ ﺑ ﺋﺎزادی ﯚ ﻠ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ر ﺋﺎوا‬ ‫ﺑﻮو ﯽ دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬درۆی‬ ‫ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺑ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ن[‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺑ س ﺑ ﺋﺎزادﺑﻮو ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺒﻮو ﯽ دەﺳ ت‬ ‫و ﺋﺎﺑﻮوری ﮐ ﺳ ﺎن و ﺑﻮو ﯽ دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ری ﺑ دﯾ ﺎﺗ‬ ‫ﭘﺎﯾ ﯾ ‪ ،‬ر‬ ‫ﺋو‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﺋﺎزاد ﯾ و ﺑ‬ ‫ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﯾ ک ﻟ ﺑﺎرەی ﯚﻣ ڵ ﺋﺎزاد‪ ،‬دەﭼ ﺘ ﺧﺎﻧ ی ﺧﯚﺧ ﺗﺎﻧﺪن و‬ ‫ﺧ ﮏ‪-‬ﺧ ﺗﺎﻧﺪن‪.‬‬

‫‪٩١‬‬

‫ﺟﯿﺎوازی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ وﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻧﺎﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﭼﯿﯿ ؟‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن دەﺳ ﺗﺪار و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﺧﯚ ﺎن ﺑ‬ ‫ﺟ ﮕﺮی ﺧ ﮏ و دەﻣ اﺳ ﺧ ﮏ ﻧﺎودەﻧ ن و ﺧ ﮏ ﺑ س ﻓ رﻣﺎﻧﺒ ری‬ ‫ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪەران‪ " ،‬ﯚ ﺑﺎ ‪ :‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر‪ ،‬ﺳ رۆک و ﺳ رۆﮐ ﯚﻣﺎر"‬ ‫ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ دە ﺎﺗ وە و ﺑ ﺎردەدات و ﺧ ﮏ ﺑ س ﻋ ﺑﺪوﻣ ﺋﻤﻮورە‪.‬‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﻧﺎﭘ رﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن ]ﭘﺎﺷﺎ ﯽ و ﺟ ﻧ ڕا و‬ ‫ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و ﺋﺎﯾﯿ ‪...‬ﺗﺪ[ " ﯚ ﺑﺎ ‪ :‬ﺋﯿﻤﺎم‪ ،‬ﻣ ‪ ،‬ﺷ ﺦ‪ ،‬ڕاﺑ ر‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ڕاﺑ ر‪،‬‬ ‫ﺳ رۆﮐﺨ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر" ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ دەﮐ ﻧ وە و ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﺑ ﺎردەدەن و ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺳﺎزﺷﺪەﮐ ن و ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﺪەﮐ ن و ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻧﺎڕازی ز ﻨﺪا ﯽ دەﮐ ن‪ ،‬ﺗ ۆردەﮐ ن و ﻟ‬ ‫ﺳ ﺪارەدەدەن و ﺣ ز و ﺋﺎرەزوو و "ﻣﺎف" و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧ ﮏ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﻟ ﺳ ر ﻣﺎن ﺑﻨ ﻣﺎی "ﯾ زدان ‪ -‬ﭘ رﺳ ﯿﺎر" ﻟ‬ ‫ﺑ راﻧﺒ ر ﺳ روەر ﯽ دەﺳ ﺗﺪاران‪ ،‬ﺧ ﮏ ﯚ ﻠ و ﻣﻠﮑ چ و ﻓ رﻣﺎﻧﺒ رە و‬ ‫ﺒ ﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ‬ ‫دەﺑ ﺖ ﺳﻮ ﺎﺳ ﻮزار ﺶ ﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻓﺮە ﺟﯚرن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ‪ :‬ﺳ ر ﺎز ﯽ‪ ،‬ﺗﺎک‪-‬ﭘﺎرﺗ ‪،‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺗﺎک‪-‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎﻧ ﺶ ﻓﺮە ڕەﻧﮕﻦ؛ ﺋﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟ ﺴ ‪ ،‬ﭼ ﭘ ەو و‬ ‫ڕاﺳ ەو و ‪...‬ﺗﺪ‪.‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺑ وردی ر دوو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﮐ ی )ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( و‬ ‫)ﻧﺎﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ دەردەﮐ و ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺎرﮐﺮد و ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ر دوو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮐ ﯾ ک ﺟﯚرن‪ :‬دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ و‬ ‫‪٩٢‬‬

‫دەو ﺗ ‪ ،‬ﺎر ﮐﺮ ﮕﺮﺗ ‪ ،‬ﺳ روەر ﯽ ڕەﮔ ز ﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ‪ .‬ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﻟ ﭼ ﭘ ەو ﺗﺎ ﻮ ڕاﺳ ەو‪ ،‬ﻟ ﺋﺎﯾ ﻨﮕ را ]ﺗ ﺌﯚﮐﺮات[ ﺑﯚ‬ ‫ﺗ ﮑﻨﯚﮔ را ]ﺗ ﮑﻨﯚﮐﺮات[‪ ،‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﮕ را ]دەو ت‪-‬ﻧ ﺗ وە[ ﺑﯚ ﭘﺎﺷﺎﮔ را‬ ‫]ﭘﺎﺷﺎﮔ ردا ﯽ[ ﺗﺎ ﻮ ﺑ دەو ﯽ ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اڵ دە ﺎت‪ ،‬ﻣﻮو ﺋﺎﻣﺮازی‬ ‫ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﭼﯿ ﮏ ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺑﮋ ﺮﮏ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﻣﻮو ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﺋﺎﻣﺎری ﮔ ﺷ ﮐﺮدووﺗﺮﻦ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎن‪ ،‬دارا و‬ ‫دەﺳ ﺗﺪاران ‪ %٠١‬و ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗﺎن ‪ %٩٩‬ﯚﻣ ڵ ﭘ ﮑﺪە ن‪.‬‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﻤ ﻟ ﺑﺎرەی ﯚﻣ ﺋﺎزاد ﻗﺴ دەﮐ ﯾﻦ و ﺧ ر ﮑ ن ﺑ ﺎردەدەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ارد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋﯿﺪی ﺑ ﺎردا ﯽ ﺋ ﻤ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎی ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ دەﺑ ﺖ ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋ ﻤ ﭼﯚن‬ ‫دەﺗﻮاﻧ ن زﻧﺠ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﺑﭙﭽ ﻦ و ﭼﯚن ﯚﻣ ﺎن ﺑ‬ ‫ﺟﯚر ﯽ ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ڕ ﮑﺒﺨ ﯾﻨ وە و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎزاد و ﯾ ﮐﺴﺎن و‬ ‫دادﭘ روەر ﺑﯚ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺳﺮووش‪-‬وەﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﭘﺎﯾ‬ ‫ﭘ ﺸﯿ ﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺧﻮدی ﯚﻣ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﻟ ﺑﻨ ﻣﺎ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و‬ ‫ڕۆﺷ ﺒ ی و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﮐ ﻮەر ﮕﺮ ﻦ و ﺧﯚﻣﺎن ﻟ‬ ‫ﺧﻮﻻﻧ وە و ﺳ رﮔ ەی ﻧ ﻮ ﺑﺎزﻧ ی ﺳﺘ ﻣﮑ ر و ﺳﺘ ﻣﺪﯾﺪە ڕز ﺎر ﮑ ﯾﻦ و‬ ‫ﺑﻮو ﯽ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿﺎﻧ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ ی ﺧﯚﻣﺎن ﺑ دەﺳﺘ ﻨ ﻨ وە؛ ﭼﯚن‬ ‫ﺋﺎزاد ﺑ دﯾﺒ ﻨ ن و‬ ‫ﺑ ﺷ ﺧ وﻧ ﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﯚﻣ‬ ‫ﮐ ﺗﻮار ﺒﮑ ﯾﻨ وە؟‬

‫‪٩٣‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﻧﺎﭘ رﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن ]ﺧ ﮐ ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ‪،‬‬ ‫ﺋﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن[ زۆر ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﺧﺮاﭘ و‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﮕ رﺗﺮ و ﭘﺎواﻧﮕ رﺗﺮ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ رت؛ ﻧﻤﻮوﻧ دەو ﯽ )ڕوﺳﯿ (ی‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿ ﯽ‪ ،‬دەو ﯽ )ﺋ ﺘﺎﻟﯿﺎ(ی ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻮﺳﯚﻟ ‪،‬‬ ‫)ﺋﺎ ﻤﺎﻧﯿﺎ(ی ﺳ ردەﻣﯽ ﯿﺘﻠ ری‪) ،‬ﺋ ان(ی ﺳ ردەﻣﯽ ﺷﺎ‪) ،‬ﻋ اق(ی‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﺳ دام ﺣﻮﺳ ﯾﻦ‪ ،‬دەو ﺗ ﺎ ﯽ )ﺋﯚرو ﺎی ﺧﯚر‬ ‫ﯽ(ی‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﺟ ﻧ ﯽ ﺳﺎرد‪ ،‬دەو ﺗ ﺎ ﯽ )ﺋ ﻣ ر ﺎی ﻻﺗ ن(ی ﺳ ردەﻣﯽ‬ ‫ﺟ ﻧ ﯽ ﺳﺎرد‪ ،‬دەو ﺗ )ﺋ ﻓﺮ ﻘﯿﯿ ﺎن(ی ﺳ ردەﻣﯽ ﺟ ﻧ ﯽ ﺳﺎرد‪ ،‬دەو ﺗ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿ ﯿﯿ ﺎن ﺑ ﻣﻮو ڕەﻧﮕ ﺎﻧﯿﺎﻧ وە‪.. ،‬ﺗﺪ‪.‬‬ ‫ﺑ م ﺋ وە ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻟ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ و ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﺗﺎﮐﭙﺎﺗ‬ ‫و ﺋﺎﯾﯿ ﯿﯿ ﺎن ﺑﺎﺷ ﺑﻦ‪ ،‬ﯾ ﮐ م ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﯚﺷ ﺧﻮدی‬ ‫ﺋ و ﯚﻣ ﻧ ﯾ و دووەم ﺑ ﺋ و واﺗﺎ ﻧ ﯿ و ﻧﺎﺑ ﺖ ﺋ و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯿ ﺑ ﺳ ر‬ ‫ﺋ ﻤ زا ﺒﺒ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮ دەﺑ ﺖ ﺋ ﻤ ﺑﯚ ڕز ﺎری و ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و‬ ‫دادﭘ روەر ﯽ ﯚﺷﺸﺒﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ رﮔ ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ‬ ‫ﺑ دﯾﻨﺎﯾ ن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ دەو ت ﺑﺎ ﺗﺮ ﻦ دەزﮔ ی ﭘﺎواﻧﮑﺮد ﯽ دەﺳ ت و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮑﺮد ﯽ ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ‪ ،‬دەو ت ﺑﯚ ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫درووﺳﺘﺪەﮐﺮ ﺖ و ﺳ ر ﺪاوە‪.‬‬

‫‪٩٤‬‬

‫ڕۆ ﮔﺮووپ وﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭼﯿﯿ ؟‬ ‫ﯚﮔﺮ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﻻﯾ ﻧﮕﺮ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ ر وەک ﯚﮔﺮ ﯽ ﺋﺎﯾﯿ و وەرز‬ ‫و ﻣﻮز ﯽ و ‪..‬ﺗﺪ ﭘﺮﺳ ﯽ ﮐ ﺳ ﯿ و دەﺑ ﺖ ﻟ ﺳﻨﻮوری ﭼﺎﻻ ﯽ و ﺣ زە‬ ‫ﮐ ﺳ ﯿ ﺎن ﻧ ﺗﺮاز ﺖ و ﺋ ﻧﺪام و ﻻﯾ ﻧﮕﺮی ﭘﺎرﺗ ﯿ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﻣﺎن ﻣﺎ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾ ﻧﮕﺮا ﯽ ﺗﯿ ﯽ وەرزﺷ دەﺑ ﺖ و ﻧ ز ﺎﺗﺮ و ﻧ ﮐ ﻣ ‪.‬‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺣ زی ﺑ وەرزش ﯾ و ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﺑ ﻣﻮز ﮏ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ ﺑ ﺋﺎﯾ ن و ﺰر و ﻓ ﻠﯚﺳﯚ و‬ ‫ڕۆﺷ ﺒ ی‪ .‬ﺑ م ﯿﭻ دەﺳ ﺑﮋﺮ ﮏ ﻟ ﺋ و دەﺳ ﺑﮋ ﺮاﻧ ﻣﺎ ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺋﺎﯾﯿ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﺴ ﭘ ﻨﺪر ﺖ و ﺑﮑﺮ ﺖ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪ ،‬ر ﺋﺎواش‬ ‫ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺋﺎراﺳﺘ ﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ﺑﮑﺮ ﺖ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ و ﺳ رﭼﺎوەی و ﺑ ﺎردان‪ .‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ واﺗﺎ زەﻣﯿﻨ ﺳﺎز ﯽ ﺑﯚ ﺑ ﺷﺪار ﯿﮑﺮد ﯽ ﻣﻮو ﺧ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮕ ﯾ ک ﻟ ﺑ ﺎردان و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان‪ .‬ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺑ ﻼﯾ ن ﯾﺎن ﮔﺸﺘﮕ ﺑ ﺖ و ﺧﺎ ﺎو‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑﻦ‪ ،‬ﮐ ﺋ وەش ﺑ س‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕووەدەدات‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺋﺎزادی و‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﮐﺮﻦ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫‪٩٥‬‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ و ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﺋ و‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن ﯚﻣ ڵ دەﺑﻨ ﻣ رج‪.‬‬

‫ﻣﺎﻓ ﺳ رەﮐﯿﯿ ﺑﯚ‬

‫ﻣﻮو‬

‫ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﺋﺎراﺳﺘ ﯾ ک‪ ،‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ک‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ ﮏ‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ﺑﺮد ﯽ ﯚﻣ ڵ و ڕەواﯾ ﺗﯿﺪان ﺑ‬ ‫ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﭼﯿ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺑ رﺗ ری دەﺳﺘ ﯾ ک ﺑ راﻧﺒ ر‬ ‫دەﺳﺘ ﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ڕەﮔ ز ﮏ ﻟ ﺳ ر ڕەﮔ ز ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋ ﻨ ﯿ ک ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺋ ﻨ ﯿ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﻧ ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﺑﻮو ﯽ دەﺑ ﺖ و ﻧ دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ دﯾﺪ ﺖ‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﯿﭻ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ﺳ ﳌﺎﻧﺪن ﻧ ﯿ و ر ﻟ م ڕۆژ ﺎرە ﻧﻤﻮوﻧ ی ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن ن و ر ﮐ ﺳ ﯽ ﻮﺷﯿﺎر و ﺋﺎوەزدار دەﺗﻮاﻧ ﺖ‬ ‫ﯾﺎداوەر ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚی‪ ،‬دەورو ری ﺧﯚی‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و ﭼﻮارﭼ ﻮە‬ ‫ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿ ﯿ ی ﮐ دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﺷﻮورەی ﻣﺎ ﺑﺰووﺗ ﺋ و‪ ،‬ﺋ وە دەﺑﯿ ﺖ‪،‬‬ ‫ر ﺷﻮ ﮏ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﺗ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﺋﺎﯾ ن و ڕەﮔ ز ﭘﺎﯾ ی‬ ‫ﮐ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن ﺑﻦ‪ ،‬ﻟ وێ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﮔ ﻧﺪە و‬ ‫دز ﯽ و دەﺳ ﮔ ر ﯽ و ﺧﯚ‪-‬ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدن ن‪ ،‬ﮔ ﻧﺪە و‬ ‫ﺑﻮوﮐ ﺑﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎرە ﺎ ﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ دەﺳ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن‪ ،‬ﻟﯚ ﯿﮕ ر ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن ﺑﯚ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و ﺑﺎﻧﮑ ﺎن‪،‬‬ ‫ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ داﺧﻮاز ﯿ ﺎن و ﺑ رژەوەﻧﺪ ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ ﻟ‬ ‫ڕ ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن‪ .‬ﺒ ﺗ ﺋ وە ﺑ ﺋ و واﺗﺎ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﻧﺎﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺗﺎک‪-‬ﭘﺎرﺗ و ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﺋﺎﯾﯿ ﯿﯿ ﺎن ﻧﻮ ﻨ ری ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻧﺎﮐ ن و دەﺳﮑ ﻻی ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻧ ن‪ .‬ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ‬ ‫‪٩٦‬‬

‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری دەو ﺗ ]دەو ﯽ ﺑ ﺴﻤﺎر ﯽ و ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿﮑ و‬ ‫ﯿﺘﻠ ر ﯽ و ﻣﯚﺳﻮﻟ ﻨ و دەو ﯽ ﺋ ﺴﻼﻣﯽ ﺳﻌﻮدی و ﺋ ا ﯽ و ﺗﺎ ﯿﺒﺎن و‬ ‫ﺗﺎ ﻮ ﺳ رﻣﺎﯾ داری ﺑ ڕە ی ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺑﺎزار[ و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ر‬ ‫" ﻮردﺳﺘﺎن"‪ ،‬ﯾﺎن وەک دەو ﺗ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرە ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿﮑ ﺎن ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫دەﺳ ﺗﺪارە ﺎن ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﯽ ﮔ ورە ﺑﻮون‪ ،‬ﯾﺎن وەک دەو ﺗ‬ ‫ﻓﺎﺷ ﺴﺘ ﺎ ﯽ ﯿﺘﻠ ر و ﻣﯚﺳﻮﻟ دەو ت و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن دوو ﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی‬ ‫ڕاﻣﯿﺎران و ﺳ رﻣﺎﯾ داران ﺑﻮون‪ ،‬ﯾﺎن وەک ﺋ م ﺳ ردەﻣ ی‬ ‫ﺎو‬ ‫ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م ﺧﻮدی ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن ﯚﻣﭙﺎﻧ ﺧ اﻧ و ﻗﯚرﺧﮑ ری ﺑﺎزارن‪.‬‬ ‫ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە‪ ،‬ﮐ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن ﺋﺎﻣﺮازی ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎری و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﮐﺮد ﯽ ﺧ ﯽ‬ ‫ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗﻦ ﺑ ﻓﺮ ﺎدڕەﺳ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﮏ و‬ ‫ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪە ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن ﭼ ﭘ ەو ﺑﯚ ڕاﺳ ەو‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧ ﮔ و ﯚ ﯽ ﺧﻮدی ﯚﻣ ڵ ﻧﺎﺋﺎزاد و ﻧﺎﯾ ﮐﺴﺎن و ﻧﺎدادﭘ روەرن‪،‬‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﯿﭻ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﺗ و ﯿﭻ ﻣﯚدﯾﻠ ﯽ دەو ﺗ ‪ ،‬ﯿﭻ ﺟﯚرە‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯿ ک‪ ،‬ﯿﭻ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﮏ‪ ،‬چ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﺎرﺗﯚﻧ و چ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘ ﻨ ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺧﻮاﺳﺖ و ژ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ رژەوەﻧﺪی‬ ‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و دەﺳ ﺗﺪاران و ڕاﻣﯿﺎران ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ دەﺑ ﺖ و ﮐ ﺳﺎ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر و‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎﻧﯿﺎن ﺑ س دە ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎﻧﻦ و ﺑ س‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﻟ‬ ‫ﯚﺷ ﯾ ﯽ ﺟﯿ ﺎن ﺧ ﮏ ﮐ ﻣ ﮏ ز ﺎﺗﺮ ﻟ ﯚﺷ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺋﺎزادی و‬ ‫ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ و دادﭘ روە ﯽ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وە ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ‬ ‫و ﯚﺷ ﺳ دان ﺳﺎ ی ﺧﻮدی ﺧ ﯽ ﺋ و ﯚﻣ ﻧ ﯾ ‪ ،‬ﻧ ک‬ ‫ﺑ ﺧﺸﻨﺪە ﯽ و ﭘﺎﮐ و د ﺴﯚزی ڕاﻣﯿﺎران و ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و دەو ﺗ ﺎن و‬ ‫‪٩٧‬‬

‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن‪ .‬ر ﮐ س ﻣ ﺑ ﺳ ﺑ ﺖ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺋ و ﻤ ﺗ ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ە‬ ‫ﺑﺒ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋ ﻣ ر ﺎ ﺗﺎ ﻮ ﺋﯚرو ﺎ و ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺋ ﻓ ر ﺎ ﭘﺎش ﺗﻮاﻧ وەی‬ ‫ﭘ ﺷﻤ ﮐﯿﯿﺎﻧ ی ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯽ ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿ ﯽ ﺑ ﻧﺎوی "ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺟﯿ ﺎ ﯽ" ﺑﯚ ﺳ ر‬ ‫ﻣﻮو ﯚﻣ ﺎن دەﺳﺘ ﭙ ﮑﺮدووە و ڕادەی ﺗﻮﻧﺪ ﯽ و ﻮاﺷ و ﻗﻮو و‬ ‫ﻤ ﺗ ﮐ ﺑ ڕادەی ﺑ رﺧﻮدان ﯾﺎن ﻣﻠﮑ ﭼ ﯚﻣ ﺎن ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ‬ ‫ڕوا ﺗ‬ ‫ﺑﻮو و ﯾ ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە‪ ،‬ﺋ و ﺎت ﻟ ﺋ ﻣﺮ ﺎ ﯾ ﮐ ﻣ ن ﻧ ﺎو ﭘ ﻻﻣﺎری ﺳ ﻧﺪﯾ ﺎ ﺎن درا و‬ ‫ﺎر‪ ،‬ﻟ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺒﻮون ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﻧﺪﯾ ﺎ ﺎن ﺑﻮو ﺑ ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ ﺑ رﻧ ﮐ وﺗ‬ ‫ﺋﯚرو ﺎ در ﮋﮐﺮدﻧ وەی ﻣﺎوەی ﺎر و ﺑ ﮐﺮد ﯽ ڕەوﺗ ﻓﺎﺷ ﺴﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻟ‬ ‫ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ ﺟ ﻧﮓ و ﻗ رزارﮐﺮدن و ﻧ دا ﯽ ﻣﻮوﭼ و ﺑ ﻣﻮوﭼ ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﻣﻮو ﺟﯿ ﺎن ﺑ رﺗ ﺳﮑﮑﺮدﻧ وەی‬ ‫ڕادەی ﭼﺎرە ﯽ و ر ﺋﺎوا ﻟ ﺳ ر ﺋﺎﺳ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﯿ ﮐ ﺳ و ﯚﻣ ﯿﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆڤ‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ ﻟ دوو دە ی‬ ‫ژﻣﺎری ز ﺎدﮐﺮد ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﺎن و دەو ﺗ ﺎن‪،‬‬ ‫ڕاﺑﻮردوو ﺑ‬ ‫ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﺶ ز ﺎدﯾﺎﻧﮑﺮدووە و ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ﯿ ﺎن[ و ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﯿﭻ ﯿﻮاﯾ ک ﻧ ﻣﺎوە و ﻧ ﯿ ؛ ﯚ ﻠ ﯽ ﯾﺎن ﺋﺎزادی‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە‪ ،‬ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م ﺑﯚ ﺧﯚڕاز ﺎرﮐﺮدن ﻟ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪،‬‬ ‫اردن‬ ‫ﭼﯚ ﮑﺮد ﯽ ڕ ﺰی ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﺑﺎﯾ ﯚﺗﮑﺮد ﯽ دەﻧﮕﺪان و‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﻣ رج دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪٩٨‬‬

‫ڕۆ ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭼﯿﯿ وچ‬ ‫ﭘ ﮕ ﯾ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯿﺎن دەﺑ ﺖ؟‬ ‫ر ﮐ ﺳ ﮑ و ﯿﭻ ﮐ س ﻣﺎ ڕ ﮕﺮ ﮑﺮدن ﻟ‬ ‫ﺋﺎﯾ ن ﭘﺮﺳ ﯽ ﮐ ﺳ‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ ﯾﺎن ﺑ ﺌﺎﯾﯿ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﻧ ﯿ ‪ .‬ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﻤ ﻟ ﺑﺎرەی‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻗﺴ دەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﺧ ر ﮑ ن ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ‬ ‫ﺋﺎزادی ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺋﺎﻣﺎژەدەدەﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﺋﺎزادی ﺗﺎﮐ ﮐ س ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﺳ رەﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺋ و‪ .‬ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﻣﺎﻓ ﺎن‪ ،‬ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺋﺎزادﯾﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺗﺎﮐ ﮐ س و ر ڕ ﮕﺮ ﯿ ک ﻟ ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ‪ ،‬ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺋﺎزاد‪ .‬ر ﺋﺎوا ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﺑ وای ﺋﺎﯾ ﻨ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ر‬ ‫ﮐ ﺳ ﮑ و ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﺋﺎﯾ ن ﻟ ﺳ ر ﺗﺎک و ﯚﻣ ڵ وەک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن‪ ،‬ﯾﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﯽ‪ ،‬د ﺴﺎن ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﺳ رەﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺋﺎزاد و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋﺎﯾ ن و زۆر ﺋﺎﯾﯿ ﯾﺎن ﺑ واﻧ ﺑﻮون ﺑ ﺋﺎﯾ ن وەک ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎ ﯽ ﮔﺸﺖ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑﻨﺎﺳﺮ ﺖ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋﺎزادی‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﯾ ﮐ ﮏ ﺑ ﺖ ﻟ ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺑ ﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪ .‬ﺑ م ﯿﭻ ﺎت ﻧﺎﺑ ﺖ ﺋﺎﯾﯿ ﮏ ﯾﺎن‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿ ﮏ ﻣﺎ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ و ﺑ ﺎردا ﯽ ﺑ ﺖ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺋﺎﯾ ن ﭘﺮ‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﻧ ﻮان ﭘ رﺳ ﯿﺎر و ﭘ رەﺳ اوە‪ ،‬ﻧ ک ﭘﺮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﻧ ﻮان‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ .‬ﺎﺗ ﮏ ﺑ ﮏ ﻟ ﺧ ﮏ ﺋﺎﯾﯿ ﮑﯿﺎن ﺑ ﺖ و ﺑ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿ ﯽ دﯾﮑ و ﺑ ﯽ دﯾﮑ ﯿﭻ ﺋﺎﯾﯿ ﮑﯿﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬م ﺳ ﭘﺎﻧﺪن ﺋﺎﯾ ن و‬ ‫‪٩٩‬‬

‫م ﻗ دەﺧ ﮐﺮد ﯽ ﺋﺎﯾ ن دەﺑ ﺖ ﺑ ﺳ ر ﻮﺗﮑﺮد ﯽ ﺧ ﮏ و ﯚ ﺎری‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ و ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﻓﺎﺷ ﻣﯽ ﺑﺎوەڕ ﯽ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ م ﺋﺎﯾ ﻨﺪار و م ﺋﺎﯾ ﻨﺪاری ﻣﻮو ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن و م‬ ‫ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺑ ﺌﺎﯾ ن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘ ﮑ وە ﺑﮋ ﻦ وﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﯾ ﮐﺪی ﭘ ﺳ ﻧﺪﺑﮑ ن‪،‬‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺑ رژەوەﻧﺪﯾﯿ ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑﮑﺮ ﻦ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑﺮدن‪ .‬واﺗﺎ ﺧﺎ‬ ‫ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺑﮑﺮﻦ‪ ،‬ﯿﭻ‬ ‫ﮐ س )چ ﺋﺎﯾ ﻨﺪار و چ ﺑ ﺌﺎﯾ ن ﯾﺎن ﺋﺎﯾ ن ﺟﯿﺎواز( ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ ﺳ ر ﻮﺗﮕ ری‬ ‫ﺋﺎزادی ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ و ﯿﭻ ﮐ س ﻣﺎ ﺑ راﻧﺒ رەﮐ ی ﭘ ﺸ ﻠﻨ ﺎت و‬ ‫ﺳﻨﻮوری دەﺳﺘ ﮑﺮد ﯽ ﺋﺎزادی ﺧﯚی‪ ،‬دەﺳﺘ ﮑﺮد ﯽ ﺋﺎزادی ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ‬ ‫ﺑ ﺖ و ڕ ﺰﮔﺮﺗﻦ و ﭘ ﺳ ﻧﺪﮐﺮد ﯽ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﯾ ﮐﺪی ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﺳ رەﺗﺎی‬ ‫دەﺳ ﮑﺮد ﯽ ﺋﺎزادی ﻣﻮوان؛ ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و ﺋﺎزادی ﮐ ﺳ ﺎن و ﺑﻨ ﻣﺎﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﯿ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن ﺑﺒ ﺖ ﺑ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺑﻨ ڕەﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺟﯚری ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺋﺎراﺳﺘ ی ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﯾﺎن ﺋﺎﯾ ن‬ ‫و ر ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪﯾﯿ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋﺎزادی ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﮐ ﺳ ﺎن دەﺑﻦ و ﻣ رج‬ ‫ﻣﻮو ﮐ س ﻣﺎن ﮔﺮﻧ ﯽ و ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧﺎﺑ ﺖ‬ ‫ﻧﯿ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﯾﯿ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑﻮاری ﺧﯚ‪-‬ﺗ ﮑ ﮑﺮدﻧﯿﺎن ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ وەک ر ﯚﮔﺮ ﯿ ﯽ ﮐ ﺳ ‪ ،‬ﻟ ﺳﻨﻮوری‬ ‫ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﻤ ﻨ وە و ﮔﺸﺘﮕ ﻧ ﮐﺮﻦ‪ .‬ر ﺑﯚ ﺋ وﻣ ﺑ ﺳﺘ‬ ‫‪١٠٠‬‬

‫و ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪،‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎﯾﯿ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﻟ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ )ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ەﮐﺮدن و ڕاﻣﯿﺎر ﯿﮑﺮد ﯽ ﺋﺎﯾ ن( و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑ ر ﮕ در ﺖ و ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و‬ ‫دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑﺮ ﻦ و ﺑﭙﺎر ﺰر ﻦ‪.‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﺶ‪ ،‬ﭼﺎﻻ ﯽ ﯾﺎن ﺧﺰﻣ ﯽ ﺋﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧﺰﻣ ﯽ ﺑ ﭘﺎداﺷﺖ‬ ‫و ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺑ ﺖ و ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻣﮋدەﺑ ﺧﺶ ﯾﺎن ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﮐ ری ﺋﺎﯾﯿ ﺑﯚ‬ ‫ﭼﺎﻻ ﯽ و ﺋ رﮐ ﺋﺎﯾﯿ ﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻣﻮوﭼ و ﭘﺎداﺷ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﯿﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮد ﯽ ﺋﺎﯾﯿ ﺋ رﮐ ﯽ ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﯾ ﺑﯚ ﭘﺎداﺷ ﭘﺎش‬ ‫ﻣﺮدن‪ ،‬ﻧ ک ﺑﯚ ﭘﺎداﺷ دوﻧﯿﺎ ﯽ‪ .‬ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻣﮋدەدەر و‬ ‫ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﮐ ری ﺋﺎﯾﯿ ﯿ ن‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ وەک ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﯽ ﺗﻮاﻧﺎدار و‬ ‫ﺗ ﻧﺪرووﺳﺖ ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدﻧ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﺒﮑ ن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ڕەﻧ ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑ ن و ﻧ ﺑﻦ ﺑ ﺑﺎرﮔﺮا ﯽ ﻟ ﺳ ر ڕەﻧ ﺧ ﮏ و دا ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﺋ وە ﺟﯿﺎﯾ ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ﺑ ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎران‬ ‫ﯚﻣ ﮐﺒﮑ ن‪ ،‬ﺑ م ﺳ ﻧﺪ ﯽ ﺳ راﻧ ﻟ ﺧ ﮏ ﺑ ﻧﺎوی ﺋ ر ﯽ ﺋﺎﯾ ﻨ و‬ ‫ﻣﻮوﭼ ﻟ ﯚﻣ ڵ ﺑ راﻧﺒ ر ﺎری ﺧﯚ ﺧﺸ ﺋﺎﯾ ﻨ ‪ ،‬ﺟﯚر ﯽ دﯾﮑ ﯾ ﻟ‬ ‫ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﮔ ﻧﺪە ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﯿﺪەدەن‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪ ﯽ ﻧ ﻮان ﭘ رﺳ ﯿﺎر و ﭘ رەﺳ اوە و ﺑﯚ ﭘﺎداﺷ ﺋ و‬ ‫دوﻧﯿﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﻧ ک ﻣﻮوﭼ و ﻣﺸ ی ﺋ م دوﻧﯿﺎ‪ ،‬ر ﺎت ﺋ ر ﯽ ﺋﺎﯾﯿ ﺑﮑ و ﺘ‬ ‫ﻧ ﻮ ﺎوﮐ ﺸ ی ﭼﺎﻻ ﯽ ‪ -‬ﻣﻮوﭼ ‪ -‬ﭘﺎداﺷﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ڕاﺳﺘ ﯚ ﯽ ﺧﯚی ﻟ‬ ‫‪١٠١‬‬

‫دەﺳﺪەدات و ﻟ ﻧ ﻮ ﺑﺎزﻧ ی ﺋﺎﯾﻨﺪار ﯽ و ﭘ رﺳ ﯿﺎر ﯽ دەردەﭼ ﺖ و‬ ‫دە ﯚڕدر ﺖ ﺑ ﺑﺎزر ﺎ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯿﮑﺮدن و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﻟ ﺳ ر ڕەﻧ ﺧ ﮏ‬ ‫و ﺳﺎﻣﺎن و دا ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪.‬‬ ‫ﺷ ﯽ دﯾﮑ ﮐ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ وردی ﺳ رﻧﺠﯿﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەی ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎ ﯽ ﻻﯾ ﻧﮕﺮا ﯽ ﻣﻮو ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن‬ ‫دەﮐ ن‪ .‬ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﺑ ﮐﺮدەوە ﺋ و ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪاﻧ ﺴ ﳌ ن‪ ،‬دەﺑ ﺖ ﯿﭻ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿ ﮏ ﻣﺎ ﺧﯚ‪-‬ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و‬ ‫ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎﻧ ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑﺮ ﺖ و ﺑ دﯾﺒ ﺖ و ﭘ ﯾ ەو ﮑﺮ ﺖ‪ .‬ﺎﺗ ﮏ ﯚﻣ ڵ ﺑ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ڕ ﻮەﺑﭽ ﺖ و ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎن و‬ ‫ﻣﻮو ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن و ﻣﻮو ﺋ ﻨ ﯿ ﺎن ﯾ ﮐﺴﺎن ﺑﻦ‪ ،‬ﺑ دﯾ ﺎﺗ درووﺷﻤ‬ ‫ﯚﻧ ﮐ ی ﻣﻮو ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن و ﺑﺰووﺗﻨ وە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن "ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎن"‬ ‫ﺑ دﯾﺪ ﺖ و ﺋﺎزادﯾﯿ ﮐ ﺳ و ﯚﻣ ﯿﯿ ﺎن ﻣﺴﯚﮔ ردەﮐﺮﻦ و دەﭘﺎر ﺰ ﻦ و‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻨ ﺶ وەک ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﮐ ﺳ ﻧ ﻮان ﭘ رەﺳ ﯿﺎر و ﭘ رەﺳ او دەﭘﺎر ﺰ ﺖ و‬ ‫ﯿﭻ ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﮏ ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺳ ر ﺟﯚری ﺑ وا و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە‬ ‫ﺳ رەﻧﺎﺑ ﺖ‪ ،‬ﯿﭻ ﮐ س ﻟ ﺳ ر ﺋﺎﯾ ﻨﺪار ﯽ ﯾﺎن ﺑ ﺌﺎﯾ ﻨ ز ﻨﺪا ﯽ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻟ ﺳ ﺪارەﻧﺎدر ﺖ‪ ،‬ﺗ ۆر ﻧﺎﮐﺮ ﺖ و ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺑﻦ ﺑ ﯾﺎﺳﺎی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ و ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎ ﯽ ﮔﺸﺖ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬واﺗﺎ ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ر ﯾﺎﺳﺎ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺒﻮو ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪.‬‬

‫‪١٠٢‬‬

‫ﻟ ﻧ ﻮﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﯿﺎوازی‬ ‫ﮐﻮﻟﺘﻮور ﯽ وﻓﺮە ﮐﻮﻟﺘﻮور ﯽ‪ ،‬ﭼﯚن ڕ ﮑﺪەﺧﺮ ﺖ؟‬ ‫ﺋ ﮔ ر ڕاﺑﻮردوو ﺳ ﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻮو ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎن ﺷﻮ ﭘ ﮑ وە‪-‬‬ ‫ژ ﯿﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎن ﺑﻮون و ﯿﭻ ﺑ ر ﺳ ﮏ ﺑﯚ ﺎﺗﻦ و ﭼﻮون و ژ ﯿﺎ ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮوە و ﺗ ﻣ ﯽ ﺳﻨﻮورە دەﺳ ﺗ و ﺋﺎﯾﯿ و‬ ‫"ﻧ ﺗ وە"ﯾﯿ ﺎن ﺑ راورد ﺑ ﺗ ﻣ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ و ژ ﯿﺎن ﻟ ﺳ ر ﯚی زەﻣ ن‪،‬‬ ‫ﯿﭻ ﻧ ﯿ ‪ .‬ڕاﺳﺘ ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺧ ﺎن و ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن ﺟﯚر ﮏ‬ ‫ڕ ﮕﺮ ﯽ و ﺟ ﻧﮓ و ﭘ ﻻﻣﺎردان درووﺳ ﺒﻮوە و ڕۆژ ﺑ ڕۆژ ﺑ ڕادەی زا ﺒﻮو ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺳﻨﻮورە ﺎن ﺟ ﻧﮓ و ﻗ ن و‬ ‫ﻮﺷﺘﺎر و ﺳﻨﻮور ﻧﺪ ﯽ ﻧ ﻮان ﺋ ﻨ ﯿ ﺎن و ﺋﺎﯾ ﻨ ﺎن و ‪ ...‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺧ ﯽ‬ ‫ﺗﯚﺧ و ﻗﻮ ﺘ ر ﺑﻮون‪ .‬ﺑ م ر ﺋﺎوا ﻟ ﻧ ﻮ ﺳﺮووﺷ ﯚی زەﻣ ن ﯿﭻ‬ ‫ﺳﻨﻮور ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]و ت[ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ر ﺋﺎواش ﻟ ﻧ ﻮ ڕاﺑﻮردووی‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﺑ ردەوام ﯚﭼﮑﺮدن و ﺗ ﮑ ﺒﻮو ﯽ ﺑ ردەوام ﺑﻮون و‬ ‫ﺳﺎرەی زەﻣ ن ﺑ ﺳﺮووﺷ ﺧﯚی ﯿﭻ ﺳﻨﻮور ﯽ دەﺳﮑﺮدی‬ ‫ﭘ ﺳ ﻧﺪﻧ ﮐﺮدووە و ﺋ ﺴﺘﺎش ﺑ س ﺑ ﭼ ک و ﻮﺷ ن و ﺗ ﻟﺒ ﻧﺪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﯿﻮو ﺎﻧ ﺳﺮووﺷ ﻣﺮۆڤ ﺑ ر ﺳﺖ و ﺳﻨﻮور ﻧﺪ ﯽ ﺑﮑ ن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﺳ روەر ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و دەﺳ ﺗﺪاران و ڕاﻣﯿﺎران ﻣﺴﯚﮔ ر ﮑﺮ ﺖ ‪.‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺋ ﻤ ی ﻣﺮۆڤ ﺑ ﺋﺎوەزی ﺧﯚﻣﺎن و ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﺳﺮووﺷ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ زادەی ﯾ ک ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﺧ اﻧ ﮑ ن و‬ ‫داﺳﺘﺎ ﯽ "ﺋﺎدەم و ﺣ وا" ﺶ ر ﺑﯚ ﺋ و ﺳ رﭼﺎوە دەﮔ ڕ ﺘ وە و‬ ‫‪١٠٣‬‬

‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ ر ﺷﻮ ﯽ ﯚی زەﻣ ن ﺳ ر ﺪاﺑ ﺖ و ﻟ ر ﺷﻮ ﮏ‬ ‫ﯚﭼ ﮐ ی ﺳ رزەﻣﯿ ﺋﺎرام و‬ ‫ﯚﭼﮑﺮد ﯽ دەﺳﺘ ﭙ ﮑﺮدﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧ‬ ‫ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ و ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺑ ﺧﺘ وەر ﯽ ﺑﻮوە‪ .‬ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرەی‬ ‫ﭘ ﺸﮑ وﺗ ﺗ ﯚﻧﯚﻟﯚﺟ و زا ﺴﺘ ﺋ و ڕاﺳﺘ ﯿ ﯾﺎن ﺳ ﳌﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺷ ﮏ ﺑ ﻧﺎوی "ﻧ ﺗ وە" و "ﻧ ژاد" ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧ ﯿ و ﺑ س ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿ ن و ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎن دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺳﻨﻮور و ﺳ رﭼﺎوەی دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﻧ ﯿ و ﻣﻮوﻣﺎن ﺳ ر ﺑ ﯾ ک ﺑﻨ ﭼ ﯾﻦ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺧ اﻧ ﯽ ﮔ ورەﯾ‬ ‫و زەﻣ ن ﻧ ﺸﺘﻤﺎ ﯽ ﻣﻮوﻣﺎﻧ و ﯚﻣ ﺎﻧ ﺶ ﺗ ﮑ ﯾ ک ﻟ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‬ ‫و ﺟﯿﺎ ﯽ زﻣﺎن وەک ﯚدی ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی‪ ،‬ﯿﭻ ﻟ ﺑ ﺎ ﺎو ﺷ ﻣﺮۆﭬﯿﯿ ﺎن‬ ‫ﻧﺎ ﯚڕ ﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﻧ ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎﻧ ﺶ ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ زۆر ﯽ ﯚﻣ ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻧ ک‬ ‫ﺟﯿﺎ ﯽ و ﻧﺎﺟﯚر ﯽ و دژ ﻮو ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﻣﺮۆﭬ ﺎن و ﯚﻣ ﺎن‪.‬‬ ‫ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە‪ ،‬ڕۆژ ﺑ ڕۆژ ﺳﻨﻮورە ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﯿ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‬ ‫ﺎ دەﺑﻨ وە و ﻮﻟﺘﻮوری ﺟﯿ ﺎ ﯽ و ﮐ ﺳﺎﯾ ﺗ ﺟﯿ ﺎ ﯽ و ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧ ﺳ ر ﺪەدەن‪ .‬ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا م ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋ ﻤ ﺑﯚ‬ ‫دەرەوە ﯚﭼﺪەﮐ ن و م ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺑﯚ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋ ﻤ د ﻦ‪.‬‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﻤ ﺎوزﻣﺎﻧﺎ ﯽ ﯚﻣ ﮏ ﻟ دەرەوەی ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﭼﺎوەڕوا ﯽ ﺑﻮو ﯽ ﻣﺎ ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮑ و ﭘﺎراﺳﺘ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮوری ﺧﯚﻣﺎن ﺑ ن‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎﯾ ﺶ ﻣﺎ ر ﮐ ﺳ ﮑ ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﺎﺗ ﺑﯚ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋ ﻤ ‪ ،‬ﻮﻟﺘﻮوری ﺧﯚی ﺑﭙﺎر ﺰ ﺖ و ﺑ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮑ ﺧﯚی‬ ‫‪١٠٤‬‬

‫ﺑﺨﻮ ﻨ ﺖ و ﺑﻨﻮوﺳ ﺖ‪ .‬ﻟ ﺑﺎری ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻮﻟﺘﻮورە ﺎن وەک ﭼﯿﻨ ﺎ ﯽ زەﻣ ن‬ ‫ﺗ ﮑ ﺪەﺑﻦ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و دەﻣﺎرﮔ ی ڕ ﮕﺮ ﻧ ﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە دەﺑ ﺖ ﻓﺮە ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﯚﻣ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎ ﯽ ﮐ ﺳ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﺟﯿﺎوازە ﺎن وەک ﺳ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و ﭘ رەﺳ ﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﭘ ﺳ ﻧﺪﺑﮑ ﯾﻦ و دوورﮐ وﺗﻨ وەی ﯚﻣ ﺎن ﻟ ﯾ ﮐﺪی و‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﻮﻟﺘﻮورە ﺟﯿﺎوازدە ﺎن ﺑﻨﺎﺳ ن و ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﺳﻨﻮور ﻧﺪ ﯽ و ﺗﺮﺳﺎن ﻟ ﺗ ﮑ ﺒﻮو ﯽ ﻮﻟﺘﻮورە ﺎن‪ ،‬ﯚﺷﺸﺒﮑ ﯾﻦ ﻟ‬ ‫ﻻﯾ ﻧ ﺋ ر ﻨ ﯿ ﺎ ﯽ ﻮﻟﺘﻮوری ﯾ ﮐﺪی ﮐ ﻮەر ﮕﺮ ﻦ و ﻻﯾ ﻧ ﻧ ر ﻨ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮوری ﺧﯚﻣﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ر ﻦ و ﻟ ﺋ وەش ز ﺎﺗﺮ‪ ،‬ﭘ ﺳ ﻧﺪﮐﺮد ﯽ ﻓﺮە‪-‬‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﯚﻣ ﺎن و ﻧﺎﺳﯿ ﻓﺮە‪ -‬ﻮﻟﺘﻮور ﯽ وەک ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎ ﯽ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﺟﯿﺎوازە ﺎن‪ ،‬دەﮐﺮ ﺖ ﯾ ﮐ ﮏ ﺑ ﺖ ﻟ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن و ﯚﻣ‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬

‫‪١٠٥‬‬

‫دەﺗﻮاﻧﺮ ﺖ ﺑ ﺎﻣ ﺳ ﺴﺘ م "ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ " ﺑﮕﻮﺗﺮ ﺖ؟‬

‫ﺳ رەﺗﺎ ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ ﺋ و ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وە ﭘ ﻮ ﺴﺘ ؛ ﺋ ﮔ ر ﺧ ﮏ‬ ‫ﻮﺷﯿﺎر ﻧ ﺑ ﺖ و ﺑ رﺧﻮدان ﻧ ﺸﺎﻧﻨ دات‪ ،‬ﭼ ﻣ ﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ( وەک‬ ‫ر ﭼ ﻣﮑ ﯽ دﯾﮑ دەﺗﻮاﻧﺪر ﺖ ﺑ ﺧﺮاپ ﺑ ﺎر ﺖ و ﺗ ﻧﺎﻧ ت‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ دژە ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ﻣﺎن ﻧﺎو ﺧﯚ ﺎن ﺴ ﭘ ن‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ‬ ‫)د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ( ﮐﺮاوە ﺑ دوژﻣ ﺧﯚی و دەﮐﺮ ﺖ ﺑ د ﻮﺟﺎﻣ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ و ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﻟ ﻧ ﻮ ﺋﺎوەزی زۆر ی ﺧ ﮏ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫د ﻤﯚﮐﺮا ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ رﻣﺎ ﯽ ﺎوﺗﺎ و ﯾ ﮐﺴﺎن و ﺎوواﺗﺎ ﮐﺮاوە‬ ‫و دەﮐﺮ ﺖ‪ .‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ وەک ﮐ ﺗﻮاری ﯚﻣ ڵ‪ ،‬وەک‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﮐﺮدە ﯽ‪ ،‬وەک ڕ ﮑﺨﺴ ن‪ ،‬وەک ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﺧ ﮏ‪ ،‬وەک‬ ‫رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﻨ ﻨ ﻣ ﯾﺪا ﯽ ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﻟ ﺳ ﺴﺘ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺟﯿﺎﯾﺒﮑ ﯾﻨ وە و ﺑﯚ ﺧﻮدی ﺧ ﯽ ﺑﮕ در ﺘ وە‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﺑﻨ ﻣﺎ و‬ ‫ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎن و ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ ﺑﺎر ﯽ دﯾﮑ و زۆر ﺟﯿﺎواز وەردەﮔﺮن و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮ ﺖ‬ ‫ﻣﺎن ﺑﻨ ﻣﺎ و ﻣﯿ ﺎﻧ م و ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎ ﯽ ﺑﻦ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﯾﺎﻧﻦ‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪاراﻧ ﻟ ﺳ ر‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﯾﺎن‬ ‫ﺧ ﮏ ﭘ ﺪاﮔﺮﯿﮑﺮاوە‪.‬‬ ‫دەﺗﻮاﻧ ن ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺑ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎر و ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚن ﺑ ن‪ ،‬ﺋ و ﻮﻧﺪ و ﺷﺎراﻧ ی ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﮐ و ﯚ ﻠ داری و‬ ‫ﻓﯿﺌﯚدا ‪ -‬ﺋﯿﻤ اﺗﯚری ]دەو ﯽ[ ﻧ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑ ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﻣﻦ ﻮﻧﺪە زاﮔﺮۆس‪-‬‬ ‫‪١٠٦‬‬

‫ﺸ ﻨ ﺎن ﺑ ﺷ ﮏ ﺑﻮون ﻟ ﺋ و ﯚﻣ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ راﻧ ‪ .‬ر ﺋﺎوا دەزاﻧ ن‪،‬‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ و ﯚﻣ ﻧ ﻗﯚﻧﺎ ﺧ ﯾ ﯽ و ﯚ ﻼﯾ ﯽ و ﻓﯿﺌﯚدا ﻧ ﺑﻮون و‬ ‫ﻧ ﺑ ﻮن‪ .‬ﻟ ەدا ﻣ ﺑ س ﺳ ردەﻣﯽ ﭘ ﺶ درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﺧﺎن و ﺳﺎن و ﺑ ﻠ ر‬ ‫و ﺋﺎﻏﺎﯾﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺋ وان ﻟ ژ ﺮ ﺎرا ﯽ داﮔ ﺎر ﯽ ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺎن درووﺳ ﺒﻮون‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧ ش ﺑﯚ ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪ ﯽ ﺋ و ﻧﺎوﭼﺎﻧ ‪ ،‬ﺋ وەﯾ ﮐ ﺗﺎ ﻮ‬ ‫درووﺳ ﺒﻮو ﯽ دەو ﯽ ﺎوﭼ ر ﭘﺎش ڕوﺧﺎ ﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﻟ ﺋ اق و ﺋ ان‬ ‫)ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻮﺳ دە و ﻗﺎﺳ (‪ ،‬زۆر ی ﻮﻧﺪە ﺎﻧﯿﺎن ﺧﺎن و ﺳﺎن و‬ ‫ﺑ ﻠ ر و ﺋﺎﻏﺎﯾﺎن ﻧ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋ وا ﯽ دﯾﮑ ش ﺑ زۆری ﭼ ک و ﻟ ﺷﮑﺮی‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺋ اﻧ و ﺋﻮﺳﻤﺎﻧ ﯿ ﺎن ﺧﺎن و ﺑ ﻠ ر ﺎن ﺑﯚ داﻧﺮاون و ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺋ وان ﺳ ﭘ ﻨﺪراون‪ .‬ﺑﯚ ز ﺎﺗﺮ ڕۆﺷﻨ ﺑﻮون و و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﺋ و ﭘﺮﺳ ﺑﺎﺷ ە‬ ‫ﺋ وە ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﮐ دەﺳ ﺗﺪارە ﺎن‪ ،‬ﺋ واﻧ ی ﮐ ﺳﻨﻮوری‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺋ اﻧ ﯿ ﺎن ﺑﻮون‪ ،‬زۆرﺗﺮ ﺑ ﺧﺎن و ﺳﺎن ﻧﺎﺳﺮاون و‬ ‫دەﺳ ﺗﺪارە ﺎ ﯽ ﺳﻨﻮوری دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﺋﻮﺳﻤﺎﻧ ﯿ ﺎن ﺑ ﺑ ﮓ )ﺑ ﻠ ر(‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاون‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﻠ دار ﯽ ﺋﯿﻤ اﺗﯚری ﺋ ا ﯽ و ﺋﻮﺳﻤﺎ ﯽ ﺋﺎوا‬ ‫ﺑﻮون و دەﻓﺘ ردار و ﺑﺎﺟﮕ ە ﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺋ و ﻧﺎواﻣ ﻧﺎﺳﺮاون‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﺳﺎن و ﺧﺎن و ﺷ ﺦ و ﻣ اﻧ ﮏ ﺑﻮون‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻣﻠﮑ ﭼ‬ ‫ﺋﯿﻤ اﺗﯚرە ﺎن ﮕ ڕاوﻧ ﺗ وە و ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﻧﺎوﭼ ی ژ ﺮ دەﺳ ﺗﺪرا ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ڕاﮔ ﯾﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﺑ م ﯿﭻ ﺎت ﺋ و ﺳ ر ﺧﯚ ﯿ ﺳﻨﻮوری ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫دەﺳ ﺗﺪار ﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﻧ ﺑ ﻮە و ﮔ رەﮐﯿﺎن ﻧ ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺳ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎرە ﺋﺎزادە ﺎن ﺑﮕ ڕ ﻨ وە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ روەر و‬ ‫ژ ﺮدەﺳﺖ ﻟ ﻧ ﻮ رن‪.‬‬ ‫‪١٠٧‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﯚ ﺟﯿﺎﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن وەک ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺟﯿﺎﮐﺮدﻧ وەی ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ ‪ ،‬دەﺳ واژەی‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑ ﺎردەﺑ م‪ ،‬ﮐ ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﻣﺎن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ﺋﺎزاد‪-‬ﺷﺎرە ﺎن ﯾﯚﻧﺎ ﯽ ﯚن و ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ زاﮔﺮۆس‪-‬‬ ‫ﺸ ﻨ ﺎﻧ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧ ﮏ و ﭘ ﯾ ەو ﮑﺮدن‬ ‫ﻟ ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ داﻣ زراون و ﺋ و ﯚﻣ ﻧ ی ﮐ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺋ وان ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﻮوە‪ ،‬م‬ ‫ﺋﺎﺷﺘ ﯿﺎﻧ ژ ﯿﺎون و م ﻧﺎﺳ روەراﻧ ﺧﯚ ﺎن ڕ ﮑﺨﺴﺘﻮوە و م رەوەز ﯽ‬ ‫ﺑﻮون و م ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ﺑﻮون‪ .‬ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﻧ ﺸﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺋ و ﺷﺎر و ﻮﻧﺪان‬ ‫ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺑ راﻧﺒ ر ﺷ ﻨﺎ ﯽ ﻟ ﺷﮑﺮی‬ ‫ﺋ ﺴﻼم و ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ ﺋﺎﺳﯿﺎﯾﯿ ﺎن و ﺋﻮﺳﻤﺎﻧ ﯿ ﺎن و ﺋﯿﻤ اﺗﯚر ﯿ‬ ‫ﺋﯚرو ﯿ ﺎن ﺑ رﺧﻮداﻧﯿﺎن ﻧ ﺸﺎﻧﺪاوە و ﺑ ﮕ ش ﺑﯚ ﺋ وە‪ ،‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ژﻣﺎر ﯽ زۆر ﻗ ﯾ ﻟ زۆر ی ﻮﻧﺪە ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺑ س ﻮﻧﺪی ﺗ و )ﻟ‬ ‫ﯚراﻣﺎن( ﭼ ﻧﺪ داﻧ ﻗ ی ﻟ ﻧ ﻮ ﺑﻮون و ﺋ ﺴﺘﺎش ﻧﺎوە ﺎﻧﯿﺎن ز ﻨﺪوون‪.‬‬ ‫ﺑﻮون و زۆر ﯽ ﻗ ﺎن ﻟ ﺳ رزەﻣﯿ ﮏ‪ ،‬ﺑ ﮕ ی ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺧ ﯽ ﺋ و‬ ‫ﺳ رزەﻣﯿﻨ ﺷﺒ ر و ﭘ ﻻﻣﺎردەر و داﮔ ﮐ ری ﯚﻣ ﺎ ﯽ دەورو ری‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﺑﻮون‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ وە ردەم ڕوو ڕووی ڕەﺷ و‬ ‫ﭘ ﻻﻣﺎردا ﯽ دەورو ر ﺑﻮوﻧ ﺗ وە و ﺋﺎﺷ ﯿﺨﻮاز و ﺧﯚ ﺎر ﺰ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻮرت و ﭘﻮﺧﺖ‪ ،‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ واﺗﺎ ﺧ ﯽ ﯚﻣ ﮏ ﺧﯚی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚی ڕ ﮑﺪەﺧﺎت و ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﭘﺎﯾ ی‬ ‫‪١٠٨‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﮐ دەﺑﻦ‪ .‬ر ﺋ وەﺷ ﺳ رەﮐﯿ ﯾﻦ‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎ ﯽ دﯾﮑ و‬ ‫ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺑ ﯚﻣ وە ﺳ ر ﺪەدات و ﻣﻮو ﺑ ﺎرداﻧ ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﮔ ڕ ﺘ وە‪.‬‬

‫‪١٠٩‬‬

‫ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﻮان )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( و)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ( ﭼﯿﯿ ؟‬ ‫ﺑ ﯾ ک واژە و وە ﻣﯽ ﻮرت‪ ،‬ﯿﭻ! ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺋ ﻤ دە ن ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯾﺎن )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ( واﺗﺎ ﻟ ﺳ ر ﺪاﻧ وە ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن و ﺑ ﺎردان و ﭘﺎراﺳ ن و ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ‪ ،‬ﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾ ﻧ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ دﯾﺎر ﺎﻧﺪە ﺎت و ﻟ ﺳ ر ﺋ وان ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﻧ ک‬ ‫دەﺳﺘ ﺑﮋ ﺮﮏ‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾ ک‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﯾﺎن ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﮏ و دەو ﺗ ﮏ‪ ،‬ﺑ‬ ‫ﺑ ﺎردا ﯽ ﺧ ﮏ دەﺳﺘ ﺪە ﺎت و ﺑ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺧﻮدی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺗ واودەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وەش ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ د ﻤﯚﮐﺮاﺗ ﯿ ]د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ‪ ،‬ﻧ ک ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ[‪.‬‬ ‫ﺗ واو ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺗ واوی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﯚﻣﯿﺘ ی ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾ ک‪ ،‬دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﻟ‬ ‫ﺟﯿﺎ ﯽ و ﺑ ﺟ ﮕﺮ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺎردەدات و ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺧ ﮏ دەﺳ ﭘ ﺖ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﺧﯚﻣﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﺳ ر ﺎز ﯽ و‬ ‫ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ﯿ ﺎن ﻟ داﯾﮑﺒﻮو ﻦ و ژ ﯿﺎو ﻦ و ر ﺋﺎوا ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﻟ ﺋ ﻤ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ و ﻓﺮە ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺋﯚرو ﺎ دەژ ﻦ و دەﺑ ﻨ ن‪ ،‬ﮐ ر دوو‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( و )ﻧﺎﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( دەﮐ وﻧ ﺑ رەی دەﺳ ﺗﺪار ﯽ‪ ،‬چ‬ ‫ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و ﺳ ر ﺎز ﯽ‪ ،‬چ ﻓﺮە ﭘﺎرﺗ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪ .‬ﺗﺎﻗ ﺟﯿﺎواز ﯿ ک ﺋ وەﯾ ‪،‬‬ ‫ﮐ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﭘﺎﺷﺎﯾ ک‪ ،‬ﺗﺎک‪-‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾ ک ﺋﺎﺷﮑﺮا و‬ ‫دﯾﮑﺘﺎﺗ ﯚر ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ ﺷﺎردراوەﯾ ‪ ،‬ﺑ م ر دوو ﺑ رە ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺳ روەرن و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﯚﻣ ﮏ ڕاﻣﯿﺎر ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ ﺑﯚ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن دە ﯿﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫‪١١٠‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﻣﻮو ﺑ ﺎر ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﮔﺸﺘ ﺧ ﯽ ﯚ ﻧ ﺎن ﯾﺎن ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و ﮐﺸﺘ ﺎر ﯽ دەدر ﺖ‪ ،‬واﺗﺎ ﺧ ﮏ ڕاﺳ وﺧﯚ و ﻟ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن‬ ‫و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﺧﯚی و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﻧ ک ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و ﻟ‬ ‫ڕ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺟ ﮕﺮەوە ]ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ و ﻟ ﺳ رووی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺑ ﺎردەدەن[؛ ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻧﻮ ﻨ راﻧ ﮏ ﮐ‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﯽ ﺷﻮ ﻨ ﺎن‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ‪ ،‬ﺑ ﺎردەر ﻧ ن‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮑ‬ ‫ﺮەﮐ ن؛ واﺗﺎ )ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ( ﺧ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫دەﻧﮕﺪەر و‬ ‫ﯚ ﻧ ﮏ‪ ،‬ﻓ ﮔ ﯾ ک‪ ،‬ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‪ ،‬ﻮﻧﺪ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﭘ ﻮ ﺴ‬ ‫ﭘ ۆژەﯾ ﯽ ﺗ ﻧﺪرووﺳﺘ و وەرزﺷ ﯾﺎن ﺋﺎوەڕۆ و ﺗ ﻻرﺳﺎزی و ڕ ﮕ ﺳﺎزی و‬ ‫ز ﺎدﮐﺮدن و ﮐ ﻣﮑﺮد ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ﻟ ﮐ ﺳ د ﺴﯚز و ﺧﯚ ﺧﺸ ﺎن ﺧﯚ ﺎن ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ‬ ‫ﭘ ۆژەﮐ ی دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن‪ ،‬ﻣﻮو ﺑ ﺷﺪار ﻮوا ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وەﮐ‬ ‫ﺋﺎزاداﻧ و ﺑ ﺣ زی ﺧﯚ ﺎن ﻧﻮ ﻨ ر ﺪەﺑﮋﺮن و ﺋ ر ﯽ ﻧﻮ ﻨ ر ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ‬ ‫ﺑ ﺎرە ﺎﻧ ‪ ،‬ﻧ ک ﺑ ﺎردان ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ .‬ﻣﺎوەی ﻧ ﻮان ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن‬ ‫ﺧ ﯽ ﺋ و ﺷﻮ ﻨ ﺧﯚی دﯾﺎر ﺪە ﺎت‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﺑﺎری ﮐ ﻣﺘ رﺧ ﻣ ﯾﺎن‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ دا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن ﻟ ﻻﯾ ن ﻧﻮ ﻨ ر ﺎن‪ ،‬ﺧ ﯽ ﺋ و ﺷﻮ ﻨ ﻣﺎ‬ ‫ﺑ ﺎردا ﯽ ﺑﯚ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ )ﻧﺎﺧﻮﻟ ( ﯾ و ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ری ﺗﺎزە دەﺧﺮ ﺘ ﺷﻮ ﻧﻮ ﻨ رە ﮐ ﻣﺘ رﺧ ﻣ ﮐ ‪.‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻟ ﺷﮑﺮ و ﭘﯚﻟ ﺲ و داد ﺎی ﺳ رووﺧ ﯽ ﻧ ﯿ و‬ ‫‪١١١‬‬

‫ﭘﺎراﺳﺘ ﯚﻣ ڵ ) ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﮔ ڕەﮐ ﺎن ﺷﺎر( و ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و‬ ‫ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن ﺋ ر ﯽ ﺧ ﮑ ﮐ ﯾ و ﺧ ﮏ ﺟﯚری ﭘﺎراﺳ ﻨ ﮐ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت و ﺋ وە ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮑﯿﯿ ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ‬ ‫ﺎرە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺧﯚ ﺧﺸ د ﺴﯚزە ﺎن ﺑﯚ ﺳ ر ﺷ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت‪ .‬ر ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮑ ﺶ ﺑ ﺎرە ﺎن دە ﯚڕ ﺖ و‬ ‫ر ﭘ ۆژەﯾ ک‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ رە ﺎن ﻻدەدات‪ .‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وە‪ ،‬ﺳ ر رﺷ‬ ‫ﯾﺎن ﺑﻮار ﯽ ﺎرە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن )ﺋﺎﺑﻮوری‪ ،‬ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪ ،‬ﭘﺎر ﺰ ﺎری‪،‬‬ ‫ﭘ روەردە و ڕا ﻨﺎن‪ ،‬داوەر ﯽ و ﺴ ﻧ ﺎﻧﺪن و ( ﺑ ﯚ ]ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ[‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ و ﺗﺎﮐ ﮐ س ﺑ ﺗ ﻧﯿﺎ ﻣﺎ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﻧ ﯿ و ﺳ رۆک و‬ ‫ﺎوﺳ رۆک و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار و ﺗﺎک‪-‬داوەر و ‪..‬ﺗﺪ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﻣﻮو ﺑ ﺎر ﮏ‬ ‫ﺧ ﮏ ﺑ ﯚﻣ ڵ دەﯾﺪات و ﻣﺎن ﺧ ﮑ ﺶ ﭘ ﮑ وە ﺋ ﻧﺠﺎﻣﯿﺪەدات‪.‬‬ ‫دارا ﯽ دەو ﺗ و )ﮐ ر ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ( ﺑ ﺮەﮐ ﺶ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧ ﯿ و ﻣﻮو‬ ‫ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ن‪ ،‬ﺑ م ﺑ ﺷﺪار ﯿﮑﺮد ﯽ ﭘ ۆژە‬ ‫رەوەز ﯿ ﺎن و ﺗ ﮑ ﮑﺮد ﯽ دارا ﯽ زەﻣ ن و ﺑﺎﺧ ﺎن ﺋﺎزاداﻧ ن ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر‬ ‫ڕادەی زﻣﯿﻨ ﮐ ﯾﺎن ﺑﺎﺧ ﮐ ﯾﺎن ﻣﺎ ﮐ ﻟ ﻧﯿﺎزﻣ ﻧﺪ ﯽ ﮐ ﺳ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫ز ﺎﺗﺮ ﻧ ﺑ ﺖ و ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ ﮐ ر ﯽ ﺑ ﺮەﮐ ﺸﮑﺮدن ﻟ ڕەﻧ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ دەﺑ ﺖ رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺧﯚﺧﻮازاﻧ‬ ‫ﺳ ر ﺒﺪەن و ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿ ﺎﻧ ﺑﻮاری ﻧﺎﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ د ﻤﯚﮐﺮاﺗ ﯿ ‪ ،‬د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ﺑ واﺗﺎی‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﻧ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪ ،‬ﮐ ﯿﭻ ﺎت ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺧ ﮏ ﻧﺎ ﺎت و ﺟ ﮕﺮ ]ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎر[ ﺋ ﮔ ر دە ڵ ]ﻟﯚ ﯽ[‬ ‫‪١١٢‬‬

‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻟ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺑﺎردا ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ دەﺳﺘ ی ﺳ رووی ﭘﺎرﺗ ﯿ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن دە ﺎت و ﺑﯚ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺧﯚی ﺗ ﺪە ﯚﺷ ﺖ‪ .‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﮔ اﻧ وەی ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ ﺑﯚ ﺑﺎری ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﺎر ﮏ ﮐ ﺑﯚ ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ژ ﯿﺎن و ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺋﺎﺷ و ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺋﺎزادی و‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ .‬ﺟ ﻧﮓ و داﮔ ﺎر ﯽ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ری ﺳﺮووﺷﺖ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗﯿ ن و ﻣﺮۆڤ ﻟ‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﺪار ﯽ ﻮﺷﯿﺎر و ﺑ ﺧﺘ وەر ﺨﻮاز دە ﯚڕن ﺑ دڕﻧﺪەﺗﺮ ﻦ ﺑﻮوﻧ وەر و‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ری ﺧﯚی و ژ ﻨﮕ ی دەورو ری ﺧﯚی‪ .‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺋ ﺴﺘﺎ ﻣﻮو‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﮔ ۆدەی ﺟ ﻧﮓ و ﺋﺎوارە ﯽ و ﺎوﻟ ﺎر ﯽ و وﺷﮑ ﺳﺎ و ﺗﻮاﻧ وەی‬ ‫ﺟ ﻣﺴ رە ﺑ ﺳﺘ ﮐﯿﯿ ﺎن و دڕا ﯽ ﭘ ردەی ﺋﯚزۆن و ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ز ﺎﺗﺮ ﻟ‬ ‫ﻧﯿﻮەی ﺟﯚرە ﺎ ﯽ ﮔﮋ و ﮔﯿﺎ و ﮔﯿﺎﻧﺪاران و ژاراو ﺒﻮو ﯽ دەر ﺎ ﺎن و ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ‬ ‫ﮔﺸﺘ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ ﺗ ک ﺷ ﻮا ﯽ ﺋﺎو و وا و ﺑ رز ﻮوﻧ وەی ﭘﻠ ی ﮔ رﻣﺎ و‬ ‫ﻟ ﺪا ﯽ زەﻧ ﯽ ﻧ ﻣﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن و ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ﺧﯚی ڕوو ڕووە و ﺋ و ﮔﺸﺘ‬ ‫ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ ﻣﻮو ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﺑ رژەوەﻧﺪی و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ‪ %٠١‬ﻣﺮۆﭬ ﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﮐ ﺳﺎن و ﺧ اﻧ دەو ﺗﻤ ﻧﺪە ﺎن و دەﺳ ﺗﺪاران و ڕاﻣﯿﺎراﻧﻦ و ‪%٩٩‬‬ ‫ﻣﺮۆﭬ ﺎن ‪ ،‬ﮐ زۆر ﻨ ی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ن‪ ،‬ﮐ وﺗﻮوﻧ ﺗ ﺳ ر دووڕ ﯿﺎ ﯽ ﺗ ﯚﺷﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ژ ﯿﺎن و ﻣﺎﻧ وە‪ ،‬ﯾﺎن ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮدن ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ و ﺮاﻧﮑﺮد ﯽ زەﻣ ن‬ ‫و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدن ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫د ﻤﯚﮐﺮا [ و ﺧﯚڕاز ﺎرﮐﺮدن ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﻧ زﻣﯽ ﺑﺎزار و‬ ‫ﯾﺎﺳﺎ ﺎ ﯽ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﻗ دەر ﺎز و ﭘ ﻧﺠ رەﯾ ﻟ ﺑ ر دەﻣﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ‪.‬‬ ‫‪١١٣‬‬

‫ﻟ ﺳ رچ ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ک )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬ ‫ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺟﯿﺎدەﺑ ﺖ؟‬ ‫ﺋ وەی ﮐ ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎ وەک ﺋ زﻣﻮون ﻟ ﺑﺎرەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺑﯚ ﺋ ﻤ ﻣﺎوەﺗ وە ﯾﺎن دەرﮐ وﺗﻮوە‪،‬‬ ‫ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﻟ ڕوا ﺗ ﺶ ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ دەﺗﻮاﻧ ن ﺟﯿﺎواز ﯿ ﺎن ﺑﺒ ﻨ ن؛‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺳ روەر ﯿ ﺎن ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﮐ ‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ و ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪... ،‬ﺗﺪ[ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﮐ ﺳ ﻚ ﯾﺎن ﺧ اﻧ ﯽ ﺳ روەر دەﮐﺮ ﺖ ﺑ‬ ‫ﺟ ﮕﺮ ﯾﺎن ﻧﻮ ﻨ ری دەﺳ ﯽ "ﯾ زدان" و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﻟ ﺗ ک دەﺳ ﯽ‬ ‫ﯾ زدان ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ و ڕەواﯾ ﯽ ﺧﯚی ﻟ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺧ ﮏ و‬ ‫ﭘ ۆزﮐﺮد ﯽ دەﺳ ﺗ ﮏ ﺑ ﻧﺎوی دەﺳ ﯽ ﯾ زدان ﻟ ﺳ ر ﯚی زەﻣ ن ﺑ‬ ‫دەﺳﺘ ﻨﺎوە و ﺑﯚ ﺑﺎﺷ دﯾﺘ ﺋ و ﮔ ڕە ﯾﺎن ﺋ و ﻓ ﻟ ﺧ ﮏ ﺑ ﻧﺎوی‬ ‫ﯾ زدان و ﺟ ﮕﺮﮐﺮد ﯽ ﯾ زدان ﺑ ﭘﺎﺷﺎﯾ ک ﯾﺎن ﺧ ﻟﯿﻔ ﯾ ک‪ ،‬دەﺗﻮاﻧ ن‬ ‫دەﺳ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎ ﯽ ﺋﯚرو ﺎی ﯚن و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﻻﻓ ﯽ‬ ‫ﺧﯚر ﯽ ﻧﺎو ﻦ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﻧﺰ ﮑ ی دوو زار ﺳﺎ وەک‬ ‫ڕاﺑﻮردووی ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺑ ﺋ ﻤ ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە‪ ،‬ﺒ ﺗ ﭘ ﺸ ﺶ ر ﻟ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺳ رەﺗﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻣﺎن ﺳ ﺴﺘ م‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺧ ﮏ ﺑﻮوە و ر ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ﺳﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﯽ‬ ‫ﺎوﭼ رخ ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎوﭼ رﺧ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺑ ﻧﺎوی "ﺧ ﮏ" و "ﻧ ﺸﺘﻤﺎن" و‬ ‫"د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ" ﺧﯚ ﺎن دەﺳ ﭘ ﻨ ن‪ ،‬ﺑ ﻣﺎن ﺷ ﻮەی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺧ ﮐ و‬ ‫‪١١٤‬‬

‫ﺋﺎﯾﯿ و ﭘﺎﺷﺎﯾﯿ ﺎن "ﺧ ﮏ" و "ﻧ ﺸﺘﻤﺎن" و "د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ" دەﮐ ن ﺑ‬ ‫د ﻮﺟﺎﻣ ﺑﯚ ﺧ ﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ و ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ روەر ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﻣﻮو‬ ‫ﺟﯚر ﮏ ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن و ر ﺑ رەﻧ ﺎر ﯿ ک ﻟ ﺑ راﻧﺒ ر ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﻧﺎوی "ﯾ زدان" و "ﺑ رژەوەﻧﺪی ﮔﺸﺘ "‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﺪەﮐ ن ‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺳ روەر ﯿ ﺎن ﺧ ﮏ ﺑ س‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺒ ری ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪەران و ﯚ ﻠ ی ﺳ روەراﻧ و ﻣﻠﮑ ﭼ ﺧ ﮏ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾ ﯽ ﭘ ۆزﮐﺮاوە و ﺑ ﻧﺎوی "ﯾ زدان" و "ﺑ رژەوەﻧﺪی ﮔﺸﺘ " و ﺗ ﻧﺎﻧ ت‬ ‫ﺑ ﻧﺎو ﺧﻮدی ﺧ ﮑ ﺶ‪ ،‬ﺧ ﮏ ﺳ ر ﻮﺗﺪەﮐﺮ ﺖ و ﺑﯚ ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾ ک‪ ،‬ﯾﺎن ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن ﯚ ﻠ دەﮐﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﻧﺎ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﺧﺎ ﯽ ﺎو ﺷ ‪ ،‬ﮐ ﺎو ﺎت دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑ ری ﺟﯿﺎوازی ﺋ واﻧ ﻟ‬ ‫ﻣﻮو ﺎن ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯾ ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ؛‬ ‫ﻗﻮوﭼﮑ ﯾﯿﺎن ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ﺧ اﻧ ﮏ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ک‪،‬‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﮏ‪ ،‬دەو ﺗ ﮏ ﻟ ﺳ رووی ﯚﻣ ﮏ ﺳ روەرە‪ ،‬ﻣﻮو ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﺟ ﮕﺮ ﯽ ﺧ ﮏ داﻣ زراون‪ ،‬واﺗﺎ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺎردەدەن و ﺑ‬ ‫ﻧﺎوی ﺧ ﮏ ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺧ ﮏ دەﺳ ﭘ ن و ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ و‬ ‫ﺧ ﮏ ﯚﻣ ﺎن دﯾﮑ ﭘ ﻻﻣﺎردەدەن و ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ڕ ﮑ وﺗﻨﺎﻣ دەﺑ ﺳ ن و ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮑ ﺶ ﺧ ﯽ ﻧﺎڕازی ز ﻨﺪا ﯽ و ﻮﻧﺪ و‬ ‫ﺷﺎر دەر دەﮐ ن و ﻟ ﺳ ﺪارەدەدەن و ر ﺑ ﻧﺎوی ﺧ ﮏ و ﺑ رژەوەﻧﺪی‬ ‫‪١١٥‬‬

‫ﺧ ﮑ ﺶ‪ ،‬ﺧ ﮏ ﺑﺮ و ﺑ دﺑ ﺧﺖ دەﮐ ن و ر ﻟ ژ ﺮ د ﻮﺟﺎﻣ ی‬ ‫ﺑ رژەوەﻧﺪی و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﭼﯿ ﺳ رﻣﺎﯾ داران و‬ ‫ڕاﻣﯿﺎران و ﻓ رﻣﺎﻧﺪاران ﻣﺴﯚﮔ ردەﮐ ن و ر ﺑ ﻧﺎوی ﭘﺎراﺳﺘ ﺋﺎﺳﺎﯾ‬ ‫ﺧ ﮏ و "ﻧ ﺗ وە" و "‪...‬ﺗﺪ ﺧ ﮏ ﻧﺎڕازی ﺳ ر ﻮﺗﺪەﮐ ن و ز ﻨﺪاﻧﯿﺪەﮐ ن و‬ ‫ﻟ ﺳ ﺪارەدەدەن و ﺋ ﮔ ر ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺶ ﺑ ﺖ‪" ،‬ﻓ رﻣﺎ ﯽ ﯾ زدان" و "و ﺴ‬ ‫ﯾ زدان" وەک د ﻮﺟﺎﻣ ی ﺑﯚ ﺷﺎردﻧ وەی ﺑ ﺎرە ﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺎردەﺑ ن؛‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ ران و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ران ﻟ ﯚﻣ ڵ داﺑ اون‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻟ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺑﺎردا ﺑ س ﭘﺮﺳ ﻮر ﺎﻧ ﺑ‬ ‫ارد ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪ ،‬ﮐ ﺑ راورد ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ﺧ ﮏ دەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎ ﯽ و ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾﯿ ﺎن ﺑﺎﺷ ﺑ رﭼﺎودەﮐ و ﺖ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫اردن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﻟ ﺴﺘ ﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋﺎﺷﮑﺮادەﮐ ن و ﺧ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮان ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﻟ ﺴﺘ ﺎن ﯾﺎن ﻟ ﻧ ﻮان‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮ ﺖ‪ ،‬واﺗﺎ ﺗﯚ ﺑﯚت ﯾ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﻟ ﺴﺘ ﺎن ﺧﺮاپ ﻟ ﺧﺮاﭘ‬ ‫ﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺑﯚ ﺗﯚ‬ ‫ﺋ واﻧ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮدوون‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﻣﻮو ﭼ ﺗ ﺑﻦ‪ ،‬ﯾﺎن ﺳﯿﺨﻮڕ و ﺗ ۆرﺴﺖ ﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﺮە ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺑ دەﻧﮕﺪا ﯽ ﺧﯚت‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ ﺋ وان‬ ‫ﺑﯚ ﺗﯚ ﺑ س ﺋ و‬ ‫وەک ﺟ ﮕﺮی ﺧﯚت دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ﯾﺖ ]ﺟ ﮕﺮ ﻧ ک ﻧﻮ ﻨ ر‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ [‪.‬‬ ‫ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﻣﻮو دەزﮔ و ﺋﺎﻣﺮازە‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ‬ ‫‪١١٦‬‬

‫ﺳ روەر ﯿ ﺎ ﯽ ﺳ ر ﺧ ﮏ دەﺳﺘ ﺪە ﺎت و ﺑ ﮔ اﻧ وەی ﺳﺮووﺷ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ ی ﻣﺮۆڤ و درووﺳﺘﮑﺮدﻧ وەی ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫و ﭘ ﮑ ﻨﺎﻧ وەی ﺷ ازە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن وەک ﺧﯚ‪ -‬ﯚﻣ ﮐ و رەوەزی و‬ ‫ﺸ ﯿﻮا ﯽ و ﯾﺎرﻣ ﺗﯿﺪان و ﻓﺮ ﺎ ﻮزار ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دادەﻣ زر ﺖ و ﺧﯚی‬ ‫ڕادەﮔﺮ ﺖ‪ .‬ﺋﺎﺷ و ﭘ ﮑ وەژ ﯿﺎن و ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ‬ ‫ﻣ ﻻﯾ ﻧ ی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭘﺎﯾ و ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ن‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ دەﺑ ﺖ ﺋ وە ڕۆﺷﻦ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﮑﺮدﻧ وەی ﻣﻮو‬ ‫دەزﮔ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و داﻣ رزراﻧﺪﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺎری ﺷ و و ڕۆژ ﮏ و ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن‬ ‫دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﮏ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﯚﺷ ﺑ ردەوام و ﭘ ﮑ وە ﺎرﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺋﺎزادی‪ -‬و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ‪ -‬و دادﭘ روەر ﯽ‪-‬ﺧﻮازە ﺎن ﯾ ‪ ،‬ر ﻟ‬ ‫ﺧﯚ‪ -‬ﯚڕ ﻦ و ﯚڕ ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺟﯚری ژ ﯿﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ‬ ‫ﺗﺎﮐ ﮐ س ﺗﺎ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎ ﯽ ‪-‬ﺧ ان و ‪ -‬ﯚ ن و ‪-‬ﮔ ڕەﮐ ﺎن و ﻮﻧﺪ و‬ ‫ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺷ ﻮازی ﺧﻮ ﻨﺪن و ﭘ روەردە و ﯚڕ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬ ‫ﻣﺎ ﻧ ﯽ و‬ ‫ﻮﻧﺪ و ﺷﺎر و ﻧﺎوﭼ و ر ﻢ و ﮐ ﺸﻮەرە ﺎن؛ ﺑ‬ ‫ﭘ ﮑ وە ﻮﻧﺠﺎﻧﺪن و ﭘ ﮑ وەﮔﺮ ﺪاﻧ وەی ﯚﺷ ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﻧ دار و‬ ‫ﺑ ﺪەﺳ ﺗ ﮐﺮاوە ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺑ ﺧﯚ‪-‬ڕز ﺎرﮐﺮدن ﻟ واﺑ ﺳﺘ ﯽ ﺑﺎزار و ﺑ‬ ‫دەﺳ ﺒ ردار ﯽ ﻟ ژ ﯿﺎ ﯽ ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎراﻧ و ﻧﺎدەر ﺳﺎﻧ ‪ ،‬ﺑ دەرﮐﺮد ﯽ ر‬ ‫ﺷ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ ژ ﯿﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎن ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﮐ ژ ﯿﺎن ﺗ ﮑﺪەدات و ژ ﯿﺎن‬ ‫‪١١٧‬‬

‫دەﺧﺎﺗ ﻣ ﺗﺮ و ﻧﺎ ﺎﻣﯽ؛ ﺑ ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون و ﺑ دەﺳ ﻨﺎﻧ وەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ و‬ ‫ڕز ﺎر ﻮون ﻟ ﻧ ﺧﯚﺷ ﯿ ﺳ رەﮐ و ﺳ رەﺗﺎﻧ ﯿ ﮐ ی ﺳ ردەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺎز ﯽ‬ ‫و ﺗ ﮑﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ و دەو ﺗﮕ را ﯽ؛ ﻧ ﺧﯚ ﻟ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﺎﻧ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﻣﺮۆڤ؛ ﻟ‬ ‫ﺑ ﺒ ﺷﮑﺮد ﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟ ڕەﻧ ﺧﯚی‪ ،‬ﻟ ﯚ ﻠ ﮐﺮدن و ڕۆ ﯚﺗﮑﺮد ﯽ زۆر ﻨ ی‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑﯚ ﺳ روەر ﻮو ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ی دارا و دەﺳ ﺗﺪار‪ ،‬ﺑ ﻮر ﯽ‬ ‫و ﭘﻮﺧ ﺑ ڕز ﺎر ﻮون ﻟ ﻣﻮو ﺋ و ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿﺎﻧ ی ﮐ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﯿﺎن ﺑ‬ ‫ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﻧ ﮔﺮ ﺴ ﮔ ﯾﺎﻧﺪووە‪.‬‬

‫‪١١٨‬‬

‫ﺑﻨ ﻣﺎ وﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎ ﯽ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﭼ ن و‬ ‫ﺋ وﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭼﯚن ڕ ﮑﺪەﺧﺮ ﺖ؟‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﯚ ﺳ ر ﺪان و ﺧﯚﮔﺮﺗﻦ و‬ ‫ﺑ ردەواﻣ ‪ ،‬ﯚﻣ ﮏ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و‬ ‫ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ن و ﭘ ﻮ ﺴ ن‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ واﻧ ‪:‬‬ ‫ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬‫ﺋ و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿﺎﻧ ن‪ ،‬ﮐ ﻧ ﻮان ﺧ ﯽ ن؛ ﻟ ﻧ ﻮان‬ ‫ﺎوﺳ ﯿﺎن و ﺎو ﺎران و ﺎو ﺸﺎن و ﺎو ﻮﻧﺪان و ﺎوﺷﺎر ﺎن و ﺋ و ﻨﺪاران‬ ‫و ﯾﺎر و ﯾﺎوەران درووﺳﺘﺪەﺑﻦ و ﺧﯚﺷ و ﺴ و ﺳﯚز و ﯾ ﮐ ﭘ ﺳ ﻧﺪﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋ واﻧ ‪ .‬ﺗ واو ﭘ ﭽ واﻧ ی ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ زۆرداری دەو ﺗ و ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﯾﺎﺳﺎ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و‬ ‫ﺸ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺎن درووﺳﺘﮑ ری ﺋ واﻧﻦ و ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ روەر ﯽ دەو ﯽ و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ‪ ،‬ﯚﻣ ﺎن‬ ‫ﺟﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ زاران ﺳﺎڵ ﭘ ﮑ وە ژ ﯿﺎون و ﺗﯿﮑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ وەک ﺎوﺳﺎ ﯽ و‬ ‫ﺎر ﺎر ﯽ درووﺳﺘﮑ ری دۆﺳﺎﯾ ﯽ ﺋ وان ﺑﻮوە‪ ،‬دەﮐﺮﻦ ﺑ دوژﻣ ﯾ ﮐﺪی‬ ‫و ﺟﯿﺎواز ﺑ ﯾ ﮐﺪی دەﻧﺎﺳﺮﻦ؛ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺧ ﯽ ﯚ ﻧ ﮏ‪ ،‬ﮔ ڕەﮐ ﮏ‪ ،‬ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎر ﮏ‪،‬‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﻟ ﺳ ر دەﺳ ﺑ ﻧﺪ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﺎن ﺑ ﺷﮑﺮاون و‬ ‫ﺎو و ﺎو ﺎر و ﺎو ﯚل و ﺎو ﻮﻧﺪ و ﺎوﺷﺎر و ﯾﺎر و ﯾﺎوەر دەﮐﺮ ﻦ ﺑ‬ ‫دوژﻣ ﯾ ﮐﺪی و ﺗ ﻧﺎﻧ ت داﯾﮏ و ﮐﭻ و ﺧﻮﺷﮏ و ﺑﺎوک و ﻮڕ و ﺑﺮا دەﮐﺮ ﻦ‬ ‫‪١١٩‬‬

‫ﺑ دوژﻣ ﯾ ﮐﺪی و ﺧﻮا ﯽ ﺧ ان دە ﯚڕدر ﺖ ﺑ ﻣ ﯾﺪا ﯽ زۆراﻧﺒﺎز ﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و دوژﻣﻨﺎﯾ ﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ ‪ ،‬ﮐ ﺳ رەﻧﺠﺎم ﺳ روەر ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ڕاﻣﯿﺎرا ﯽ ﻧ ﻮ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﮏ‬ ‫ﯾﺎن ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و دە‬ ‫دەﺳﺘ ﺑ ردەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﯚﻣ ﮏ ﺳ رﻣﺎﯾ دار ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ دەﺑﻦ و ﺗ واوی‬ ‫دەزﮔ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻣﺴﯚﮔ رﮐ ری ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﺋ واﻧﻦ و دەﺳﮑ ﻻی ﺋ وان‪ :‬ڕاﻣﯿﺎران و ﻓ رﻣﺎﻧﺪاران و ﺳ رﻣﺎﯾ داران دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ ﺑ رژەوەﻧﺪی وﭘ ﻮ ﺴﺘ ﮔﺸﺘ‬‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺎو رژەوەﻧﺪ ﯽ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ﺳ ر ﺪەدەن و ﺗﺎن وﭘﯚی ﯚﻣ ڵ ﭘ ﮑﺪە ن‪ .‬ر ﺋ وەش‬ ‫دەﺑ ﺖ ﺑ ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺎودەردان و ﺎو ﺸﺎن و ﺎو ﺎران و‬ ‫ﺎوﻧ ﺸ ﻨ ﺎن‪ .‬ﺋ ﮔ ر ﺑﺎری ژ ﯿﺎن و ﻮزەران و ﭘ ﮕ ی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ زۆر ی‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ و ﻟ ﺣ ز و ﺋﺎرەزوو و ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎ‬ ‫ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ﺋ وان وردﺑﺒ ﻨ وە‪ ،‬دەردەﮐ و ﺖ ﮐ زۆر ی ﺧ ﮏ ﺑ س‬ ‫ﺧﻮاز ﺎری ﺋﺎﺷ و ﺋﺎﺳﻮودە ﯽ و ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ و ﺋﺎزادی و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و‬ ‫دادﭘ روەر ﯿ ‪ .‬ﺑ م ﺑ راﻧﺒ ر ﺋﺎرەزووە ﺎ ﯽ زۆر ی ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ‬ ‫زۆر ﮐ م ﻟ دەﺳ ﺗﺪاران و ڕاﻣﯿﺎران و ﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺪاران ﺑ رژەوەﻧﺪﯾﯿﺎن‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺟ ﻧﮓ وو ﺮاﻧﮑﺮدن و ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮدن و ﺳ ر ﻮﺗﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫ڕاوەﺳﺘﺎوە و ﺗﺎﻗ ڕ ﮕ ﭼﺎرەﯾ ک ﺑﯚ ڕز ﺎر ﻮو ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ‬ ‫ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﯚﺗﺎﯾﯿ ﻨﺎن ﺑ ﺑﺎر و دۆﺧ ﮏ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﻣﻮو ﯚﻣ ﺎن ﺟﯿ ﺎ ﯽ ﺳ ﭘ ﻨﺪراوە‪ ،‬ﺋ وەش ﺑ س ﮔ ڕاﻧ وەﯾ‬ ‫ﺑﯚ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( و ر ﺋ وەﯾ‬ ‫‪١٢٠‬‬

‫ﮐ دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﮔﺮﻓﺘ ﺎن ﭼﺎرەﺳ ر ﺎت‪ ،‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وەی ﮐ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﺑ رژەوەﻧﺪی و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ زۆر ی ﺧ ﮏ دادەﻣ زر ﺖ و ﭘ ﺸ ﺶ ر‬ ‫ﺋ وە ﺑﻮوە‪ ،‬ﮐ ﯚﻣ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر و ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﻣﺴﯚﮔ ر ﮐﺮدووە‪.‬‬ ‫ ڕ ﮑ وﺗ ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ‬‫ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﯚﻧ ﯾﻦ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ڕ ﮑﺨﺴﺘ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺎو ﺎﺗ ﺶ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺳ رەﮐﯿ ﯾﻦ ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور و‬ ‫ﺑ ﺎی و ﻧ ر ﺘ ﯚﻣ ﯾﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ دەﺳ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ درووﺳﺘﺪەﮐ ن‬ ‫و ﺋ وەش ﻣ ر ﺟ ﮕﺮﻮو ﯽ ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺋ واﻧ ﺶ ﺑ‬ ‫ﻧﯚرەی ﺧﯚ ﺎن درووﺳﺘﮑ ری ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ن‪ .‬ڕ ﮑ وﺗ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﭘﺎﯾ ی ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺑﻨﺎﺧ ی ﺋ ون‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﺑ ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻧ ﯚﻣ ڵ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﯾ و ﻧ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﯚﻣ ﯾ ﺗ درووﺳﺘﺪەﺑﻦ و ﻧ ﯿﭽ ﺎم ﭘﺎﯾ دار‬ ‫دەﻣ ﻨ وە‪ .‬ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘ ﺸ ﯾﺎﺳﺎ و ﺧﺎ ﺒ ﻧﺪ ﯽ دەﺳﺘﻮوری‬ ‫ﻧﻮوﺳﺮاوە ﻧ ﺑﻮون و ﺑ س ﺑ ﻮﻟﺘﻮور ﻮوﻧﯿﺎن و ﺑ ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﺸ ﯿﻮاﻧ ی‬ ‫دەﺳ ﯽ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‪ ،‬ﺑﻮون ﺑ ﯾﺎﺳﺎﯾ ک و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋﺎوەزی ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺗﯚﻣﺎر ﻮون و ﺧﯚ ﺧﯚ ﻟ ﻻﯾ ن ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮏ وەک دەﺳﺘﻮور ﮏ ﭘ ﯾ ەوﮐﺮاون‪.‬‬ ‫ ﺋﺎزادی وﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ودادﭘ روەری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ‬‫ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ و ﺋﺎزادی ﮐ ﺳ ﺎن و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ دارا ﯽ و‬ ‫ﺑ ﺎردا ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭘﺎﯾ ی‬ ‫‪١٢١‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ن و ﺑﻨ ﻣﺎﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺋ وان دە ﺎت ﺑ ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚﮔﺮﺗﻦ و داﻣ زران و ﺑ ردەواﻣﺒﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺎو ﺎت ﻟ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﮐ ﺳ و دەﺳﺘ ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ڕ ﮕﺮ ﺪە ﺎت‪ ،‬ﮐ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ژ ﺮﭼ ﭘﯚک‪-‬ﺧﺴﺘ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﻨﺎ ﯽ ﺣ ز و ﺋﺎرەزووە ﺳ روەر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ‪-‬‬ ‫ﺧﻮاز و ﻧﺎ‪ -‬ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن و ﻣﻠﮑ ﭼﮑﺮد ﯽ زۆر ی ﺧ ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘ ﻧﺎڕەوا ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪.‬‬ ‫ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺑﻦ‪ .‬ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺋﺎﺳﯚ ﯿ ﺎن ﯾﺎن ﺧﯚ‪-‬‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺗ واو ﭘ ﭽ واﻧ ی ڕ ﮑﺨﺮاوە ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و )ﺳ ﻧﺪﯾ ﺎ و ﯾ ﮐ ﺘ و ﺷﻮرا ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را‬ ‫و ﻗﻮوﭼﮑ ﯾﯿ ﺎن( دەﺑﻦ‪ .‬ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﺋﺎزادە ﺎن ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﺋﺎزاداﻧ و ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﺎردا ﯽ ﮔﺸﺘ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺎ ﯽ ﺋ وان ﺳ ر ﺪەدەن‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﺋ و ﺧ ﮑ ﺗﻮ ﮋ ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ‬ ‫ﯾﺎن ﭼﯿ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯾﺎن ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﯿﺎﮐ رەی ﺳ رەﮐ‬ ‫ﺋ وان ﻟ ڕ ﮑﺨﺮاوە ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﺋ و ڕ ﮑﺨﺮاواﻧ ش‪ ،‬ﮐ ﮔﺮوو‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﯾﺎن دەو ﺗ ﺎن ﺑ ﻧﺎوی "ﺧ ﮏ و ﺟ ﻣﺎوەر"‬ ‫درووﺳ ﯿﺎﻧﮑﺮدوون‪ ،‬ﺎوﺋﺎﺳﺘ ﻣﺎف و ﺋ رک و داﺧﻮازی و ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﺧﯚ‪-‬ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﻧ ﯿﭻ ﮐ س‬ ‫ﺳ رۆ ﯽ ﮐ ﺳ ﯽ دﯾﮑ دەﺑ ﺖ و ﻧ ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﺶ ﻓ رﻣﺎﻧﺒ ری ﻓ رﻣﺎ ﯽ‬ ‫‪١٢٢‬‬

‫ﺳ رووی ﺧﯚی؛ ﺗ ﯚﺷﺎن و ﺑ دﯾ ﻨﺎن و ﺑ ﺎردان و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان ﺋ ر ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن و ڕۆ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ڕ ﮑﺨﺴ ن‪،‬‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧ ک ﺑ ﺎردان و‬ ‫ﺳ ﭘﺎﻧﺪن و ﭘﺎواﻧﮑﺮد ﯽ دەﺳ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ ﻟ ﻻﯾ ن ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﻧﺎو ﺳ رۆک و ڕاﺑ ر و ﺳﮑﺮﺗ ‪ ،‬ﯾﺎن ﺎوﺳ رۆک‪.‬‬

‫‪١٢٣‬‬

‫ﺋ ی ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎ ﯽ ﭼﯚﻧﯿ ﯽ ﺎرﮐﺮدن وﺑ ڕ ﭽﻮو ﯽ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺎﻣﺎﻧ ن؟‬ ‫ ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ‬‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﻟ ﺋ وە ڕ ﮕﺮ ﯿﺪە ﺎت‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ﮏ ﯾﺎن ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ک ﻟ‬ ‫ﺳ رووی ﺧ ﮏ ﯾﺎن ﻟ ﺸﺖ ﺧ ﮑ وە ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﯾﺎن ﺧﯚی ڕ ﮑﺒﺨﺎت و‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺎردەدات‪ .‬ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺑ ﺎ و ﺑ وا‪-‬ﺑ ‪-‬‬ ‫ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون و ﭘ ﮕ ی ﺷﺎﯾ ﺸﺘ ﺑﯚ ﮐ ﺳ ﺎن دەﮔ ﺘ وە و وەک ﻓ ﮔ ﮏ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭘ روەردەﺑ ﺎت‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺑ ﺮەﯾ ﯽ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ س ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ڵ ڕۆ ﺑ ﮐ ﮏ و ﮔﺮﻧ ﯽ ﯾ ؛ ﻣﻮو‬ ‫ﮐ س دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ﺑ ﺎﺗ وە و ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ت ﺑ ﺧﯚی ﺑ ﺖ و ﭼﺎﻻ ﺎﻧ‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺑ ﺷﺪار ﺒ ﺎت و ﺑ‬ ‫ﯚﻣ ﺧﯚی ﺧﺰﻣ ﺗﺒ ﺎت‪ .‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﻧ ﻮ ﯚش و ﺋﺎوەزی ﯚﻣ ﯾ ﺗ واﺗﺎی‬ ‫"ﺗﻮاﻧﺎ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺎ‪ ،‬زاﻧﺎ و ﻧ زان" ﭘﻮوﭼ ﺪە ﺎﺗ وە و ﺋ و ڕاﺳ ﯿ دەردەﺧﺎت‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺋ وە ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ن‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ﺎن ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ و ﻧﺎﭼﺎﻻک و ﯚﺷ ﮔ و‬ ‫ﻧﺎدەر س و ﻧ زان و ﻟ ﺧﯚ‪-‬ﻧﺎﻣﯚ‪-‬ﺑﻮو و ﭘﺎﺷ ەو دەﮐ ن و ﯿﭻ ﮐ س ﺳﺰاوار‬ ‫ﺑ ﻧ زاﻧ و دەﺳ ﭘﺎﭼ ﯽ و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و دواﮐ وﺗ ﯽ و ڕاﻣﮑﺮاو ﯽ‬ ‫ﻟ داﯾﮑﻨ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺑ ﺖ و ر ﺎت ﺑﯚ ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و ﭘ رەﺳ ﻧﺪ ﯽ ﺗﻮاﻧﺎ و‬ ‫ﺑ ﺮەی ﮐ ﺳ ﺎن زەﻣﯿﻨ ﺑ ەﺧﺴ ﺖ‪ ،‬زاران و ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺗﻮاﻧﺎ و ﺑ ﺮەی‬ ‫ﻣﺮ ﻨﺪراو و ﻻوازﮐﺮاو دەژ ﻨ وە و ﮔ ﺷ دەﮐ ﻧ وە و ﺋ و ڕاﺳﺘ ﯿ‬ ‫دەردەﮐ و ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ری ﺗﻮاﻧﺎی زۆر ی‬ ‫‪١٢٤‬‬

‫ﺧ ﮏ و ﻣﻠﮑ ﭼﭙ ﮑﺮد ﯽ ﺋ وان دەﺑ ﺖ ﺑﯚ ﻟﭙ رﺳﺘ و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر و دارا و دەﺳ ﺗﺪار‪.‬‬ ‫ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﮔﺸﺘ‬‫ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮد ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن و‬ ‫ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن و ژ ﻨﮕ ی ﯚﻣ ڵ و ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻣﻮو ﺧ ﮏ ) ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ (‪ ،‬ﺑﯚ ﭘ روەردەﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﯾ ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و درووﺳﺘﮑﺮد ﯽ ﺑ وای ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫دەرﮐ وﺗ ﺸ ﯿﻮا ﯽ و د ﺴﯚز ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﯚ ﯾ ﮐﺪی‪ ،‬زەﻣﯿﻨ ﺳﺎز ﯿﺪە ﺎت‬ ‫و ﮐ ﺳ ﺎن ز ﺎﺗﺮ ﺑ ﯾ ﮐﺪی و ﻟ ﺗ ک دەردی ﯾ ﮐﺪی ﺋﺎﺷﻨﺎدەﺑﻦ و ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻮو ﮐ س دەردەﮐ و ﺖ‪ ،‬ﮐ زۆر ی دەردە ﺎن و داﺧﻮاز ﯿ ﺎن و‬ ‫ﺋﺎرەزووە ﺎن و ﺧ ﻣ ﺎن و ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ ﺎن ﺎو ﺷﻦ و ﺋ وە ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺋ وە دوو رەﮐﯿﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﺳ ﺎن ﺑ ﯾ ﮐﺪی‬ ‫ﻧﺎﺋﺎﺷﻨﺎ و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺑ دوژﻣﻦ ﯾ ﮐﺪی دە ﯚڕن‪.‬‬ ‫ ﺑ ﺎردان و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﮔﺸﺘ‬‫ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ﯚﻣ ڵ ﻣﻮو ﭘ ﮑ وە ﻟ ﺳ ر ﭘﺮﺳ ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎردەدەن و ﭘ ﮑ وە و ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ ﯾ ﮐﺪی رەوەز ﯿﺎﻧ‬ ‫و وزەی ﻣﻮو‬ ‫ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن‪ ،‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ ﺗﻮاﻧﺎ و‬ ‫ﺧ ﮏ دوﻧﯿﺎﯾ ﯽ ﻧﻤﻮوﻧ ﯽ دەﺋﺎﻓﺮﻨ ﺖ‪.‬‬

‫‪١٢٥‬‬

‫ﺎﺗ ﮏ ﯚی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺷ ﮏ ﺑ ﺎردەدەن‪،‬‬ ‫ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ر ﺑ ﺧﯚ ﺸﯿﺎن د ﺴﯚزاﻧ و ﭘ ﯾﮕ اﻧ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن و ﺋﺎﻣﺎدەن ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان و ﺳ رﮐ وﺗ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﺗ ﺒ ﯚﺷﻦ و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺋﺎﻣﺎدەی ﮔﯿﺎﻧﺒ ﺧﺸ ﻨ ﺶ ن‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﯚﻣ ڵ‬ ‫و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑ ﺷ ﮑ ﻟ ژ ﯿﺎن و ﺑﻮون‬ ‫و ﺧﯚ و ﺑ ﺧﺘ وەر ﯽ ﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﺎن‪ .‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫ژ ﺮدەﺳﺖ و ﻣﻠﮑ ﺑ ﺎدا ﯽ دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ ﯽ دارا‬ ‫ﺑ ن و ﻧﺎﭼﺎر ﯿﺎﻧ ﺑ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺷﺘ ﺎن ﻣﻠﺒﺪەن‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪاﻧ ﮐ د ﺴﯚزاﻧ و ﺳ رﮐ وﺗﻮو و درووﺳﺖ دەرﻧﺎﭼ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺎﺗ ﮏ ﻣﺮۆڤ ﺑ ﺷ ﮏ ﻧﺎﭼﺎردەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﯿﭻ ﯚﮔﺮ ﯿ ﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺷﺘ ﮐ ﻧﺎﺑ ﺖ و ﺋﺎﻣﺎدەﻧ ﯿ د ﺴﯚزاﻧ ﺎت و وزە و ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑﺨﺎﺗ ﺧﺰﻣ ﯽ ﺳ روەر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ دﯾﮑ ]ﭘﺎرﺗ و‬ ‫دەو ت[‪ ،‬ﮐ زۆرداراﻧ ﻟ ﺳ ر ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺎردەدەن‪.‬‬ ‫ارد ﯽ ﻧﻮ ﻨ رﺑﯚﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎن‬ ‫‬‫ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺎردەر دەﺑﻦ و ﺧﯚ ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری‬ ‫ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﺑ ن و ر ﺧﯚ ﺸﯿﺎن ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ ﺧﯚ ﺧﺶ ﺑﯚ‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺎرە ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺒﮑ ن‪ ،‬ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا‬ ‫م ﺗﻮاﻧﺎ و م ﻣﺘﻤﺎﻧ و م ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﻣﻮوان ﭘ رەدەﺳ ﺖ و م‬ ‫ﻣﻮوان داراﯾﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و دەﭘﺎر ﺰن و ﺑ دارا ﯽ ﺧﯚ ﺎن و ﭘﺎراﺳﺘ ﺑ‬ ‫ﺋ ر ﯽ ﺧﯚ ﺎ دەزاﻧﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﺑﺎری ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﻣﻮو‬

‫‪١٢٦‬‬

‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ راﻧﺒ ر ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﺧﯚ ﺎن و ﻧ وە ﺎﻧﯿﺎن ﺑ ر ﺮس دەﺑﻦ و‬ ‫ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺑ ﺖ ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﺋ ﺗﻮاری ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪.‬‬ ‫ ﺧﯚﮐﯚﻣ ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ‬‫ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺋ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎراﯾﯿﺪاراﻧ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣ ﯽ ﯚﻣ ڵ دە ﯚڕ ﺖ ﺑ ﺸ ﯿﻮا ﯽ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ دﯾﮑ و ﺎرﻣﯚﻧ ﯿ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﺋﺎﻓﺮ ﻨ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺎن وەک ﺳ ردەﻣ ﯚﻧ ﺎن " ﻣﻮو‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﻣﻮوان و ﻣﻮوان ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ"‪ ،‬ﺳ راﭘﺎی‬ ‫ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ ﺑ ﯾ ک ﺧ ا ﯽ ﮔ ورە و ﭘ ﻟ ﺧﯚﺷ و ﺴ و ﺳﯚزدار ﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﯾ ﮐﺪی و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ دەﺑ ﺘ ﺑﻨ ﻣﺎی ژ ﯿﺎن‪.‬‬ ‫ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ س ﺑﻮاری ﺎﺳ ‪ -‬ﺎوﺳﺎ ﯽ و ﯚﻣ ﯽ دراو ﯽ و ‪..‬ﺗﺪ‬ ‫ﻧﺎﻣ ﻨ ﺘ وە‪ ،‬ﺑ ﻮ زۆر ی ﺑﻮارە ﺗﺎزە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن دەﮔﺮﺘ وە و ﻣﻮو ﮔﺮوو‬ ‫ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎ ﯽ ]ﻟﯚ ﺎ ﯿﯿ ﺎ ﯽ[ وەک ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﻧ ﺧﯚﺷﺎن‪ ،‬ﺋﺎﻟﻮودا ﯽ‬ ‫دەرﻣﺎﻧ ﺑ ﻧﮕﮑ رە ﺎن‪ ،‬ﭘ ﮐﮑ وﺗﻮوان‪ ،‬ﻣﻨﺪا ن‪.. ،‬ﺗﺪ دەﮔﺮﺘ وە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﮔﺮووپ و ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎن وەک ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﭘﺎﯾ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕۆ زۆر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎز ﺎن دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ رەوەزی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‬‫رەوەز ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﭘﺎﯾ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﮔﺮﻧﮓ و ﺳ رەﮐ و‬ ‫ﺑﻨ ڕەﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ڕز ﺎر ﻮو ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ واﺑ ﺳ ﯽ ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﺋﺎﻣﺮاز ﮏ ﺑﯚ ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﺳ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و‬ ‫‪١٢٧‬‬

‫ﺧ ﮏ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚ ﮑﺮد ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ ﮔﺸﺘ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺳ ر ﺪاﻧ وە و ﭘ رەﺳ ﻧﺪ ﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑ ەی ﻣﻮو ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯾ ﮐ و ﺑ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧ ﺧ ان و ﻧ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﺧﯚ ﺎن ﻧﺎﮔﺮن و ﻧ دەﮔﺮت؛ ﻟ ﺑ ر ﺋ وە )ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ(‬ ‫ﻣ ر ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﮐ ﺳ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪.‬‬ ‫ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەی ﮐ رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎن ﭘﺎﯾ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﯽ ﺑﻨ ڕەﺗ و‬ ‫ﺳ رەﮐﯿ ن ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ر ﺋ ﺴﺘﺎ و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ م ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﮔ ﻧﺪە دەﺗﻮاﻧﺮ ﺖ ﺋﺎﻣﺮاز ﮏ ﺑﻦ ﺑﯚ ڕز ﺎر ﻮو ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﻟ ﺑﯿ ﺎر ﯽ و ﮐ م دەراﻣ ﺗ و ﻟ ﺑ دﺑ ﺧﺘ و ﻧﺎﭼﺎر ﯽ و ﺋﺎوارەﺑﻮون؛‬ ‫ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ر ڕۆژ ﮔ ﻧﺠ ﺎن ﻟ ﺑ ر ﺑ ﺎر ﯽ و ﻧﺎﺋﻮﻣ ﺪ ﯽ ﺑ رەو ﺷﺎرە ﺎ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ و و ﺗﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺳ ری ﺧﯚ ﺎن ﺪەﮔﺮن و ڕ ﮕ ی ڕ ﮑ وﺗ‬ ‫ﻣ رﮔﺌﺎوەرە ﺎن دەﮔﺮﻧ ﺑ ر و ﺋﺎوا دﯾﺘﻮوﻣﺎﻧ و دەﺑ ﻨ ن ﮔ ﻧﺠ ﻧﺎﺋﻮﻣ ﺪە ﺎن‬ ‫ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎ ڕەوا و ﺷ ﯾﻨ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن دەﺑ ﻧ ﻗﻮو ﯽ دەر ﺎ و ﺑ ﻣﺎن‬ ‫ڕادەی ﺧ ون و ﺧ ﯾﺎ ﺷ ﯾﻨ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺧ م و دەرد و ﻧﺎﺳﯚری ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن و دەورو ری ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺟ ﺪە ﻦ‪ .‬ﺑ م ﺋ ﮔ ر ر ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮐ ﺑ رەو ﺋﯚرو ﺎ و و ﺗﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺳ ری ﺧﯚ ﺎن ﺪەﮔﺮن و‬ ‫ﺳ رەﻧﺠﺎﻣ ﺶ رﭼ ﻧﺪ ﺑ ﺑ ﻮەی ﺑﮕ ﻧ ﺷﻮ ﻣ ﺑ ﺳﺖ‪ ،‬رﮔ ﭘ ﮕ ی‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺎری ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪ و ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ی ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ن و ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺎر ﮏ ﮐ ﺑ دەﺳ ﯿﺪ ن‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮدی و‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎر ﯿ ﮐ ‪ ،‬ﮐ ﺧ ﯽ ﺋ و و ﺗﺎﻧ ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺋﺎﻣﺎدەی‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﻧ ن‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﺑﺎ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی داﺧﻮازی ﭘ ﻧﺎﺑ ری و ﻣﯚ ﯽ ﻣﺎﻧ وە‬ ‫‪١٢٨‬‬

‫و ﺳﻮو ﺎﯾ ﯽ ڕەﮔ ز رﺳﺘﺎﻧ و دەرد ﺴ ر ﯿ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﻟ و ﻻوە ﺑﻮەﺳ ن‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ راﻧﺒ ر ﺋ وە‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ر ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ و ﮐ ﺳﺎﻧ ‪ ،‬ﺋ و ﺑ ە ﭘﺎرە ﮐ‬ ‫ﺑﯚ ﮔ ﯾ ﺸ ن ﺑ ﺋﯚرو ﺎی ﺗ رﺧﺎﻧﺪەﮐ ن و ﻟ دەﻣﯽ داﯾﮏ و ﺑﺎوک ﯾﺎن ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫و ﺎوﺳ ری ﺧﯚ ﺎن دەﮔﺮﻧ وە و دەﯾﮑ ﻧ ﺑﺎﺧ ﻗﺎﭼﺎ ﯿﯿﺎن‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺋ و‬ ‫ﺑ ە ﭘﺎرە ﺑﯚ ﭘ ۆژەﯾ ﯽ رەوەز ﯽ ]وەک ﻧﺎﻧ واﺧﺎﻧ ‪ ،‬ﻓﯿﺘ ر ﯽ‪ ،‬ﺳ رﺗﺎ ﺎﻧ ‪،‬‬ ‫دارﺗﺎ و ﮐﺸﺘﻮ ﺎڵ و ﺑﺎﺧﺪار ﯽ و ﺧﺎﻧ ی ﭘ ان و داﯾﺎﻧﮕ ی ﻣﻨﺪا ن و ‪..‬ﺗﺪ[‬ ‫ﺗ رﺧﺎﻧﺒﮑ ن‪ ،‬م ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺑ ﺎر ﯽ ڕز ﺎر ﺎن دەﺑ ﺖ و م ﻟ ﻣﻠﮑ ﭼ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻮوﭼ ی دەو ت و دارا ﺎن و م ز ﺎدەی دا ﺎﺗ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻟ ﺑﺎری ﺎری‬ ‫ﮐﺮ ﮕﺮﺗ ﻟ ڕەﻧ ﺋ وان دەﭼ ﺘ ﺑﺎﺧ ﺧﺎوەﻧ ﺎر‪ ،‬ﺑﯚ ﺧﯚ ﺎن دەﮔ ڕ ﺘ وە‪.‬‬ ‫ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﻟ ﺳ راﭘﺎی دوﻧﯿﺎ ﭘ ۆژەی رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎن‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ﯽ ﺳ رﮐ وﺗﻮو و درەوﺷﺎوەن و ﺗﺎﻗ ﺋﺎﻣﺮاز ﯽ درووﺳﺖ و‬ ‫ﺑ ﮐ ﮑﻦ‪ ،‬ﮐ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ واﺑ ﺳﺘ ﯽ و ﭼﺎوەڕوا ﯽ و ﮔ ۆدە ﯽ و‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ ﺑ ﻓﺮ ﺎدڕەﺳ ڕاﻣﯿﺎران و دارا ﺎن و ﭘﻮوﭼﮕ را ﯽ ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫و ﺧﯚ‪-‬ﺑﺎوەڕ ﯽ و ﺋﺎوەز و‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ دادەﭼ ﮐ ن و‬ ‫ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑﯚ ﮐ ﺳ ﺎن دەﮔ ﻧ وە و ﺋﯿﺪی ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن‬ ‫ﻧﺎﮔ ڕ ﻨ وە ژ ﺮ ﺑﺎری ﺳ روەر ﯽ و دەﺳ ﺗﺪار ﯽ و ڕاﻣ ﺎر ﯽ ڕاﻣﯿﺎران و‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ داران و دەو ت‪.‬‬ ‫ رەوەزی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ‬‫رەوەز ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ﻧ ﻮان ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﭼﯿﻨ ڕەﻧﺠﺪەرە ﺎن ﻣ ﺸ ﺑﻮوە‬ ‫و ﺋ ﺴﺘﺎش ﺑ ﺟﯚر ﮏ ﻣﺎوە و ﺸﺘﺎ ﭘ ﻧﺎی ﺑﯚ دەﺑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ وەش ﻧ ﺸﺎﻧ ی‬ ‫‪١٢٩‬‬

‫ﺎودەرد ﯽ ﮐ ﺳ ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗ ﮐﺮاو ﺎﻧ ﺑﯚ ﯾ ﮐﺪی و ﺟﯚر ﮏ‬ ‫ﺑ رﺧﻮدان ﺑ راﻧﺒ ر ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ دەﺳ ﺗﺪاران و دارا ﺎن‪ .‬ﺋ ﮔ ر ڕاﺑﻮردووی‬ ‫رەوەز ﯽ‬ ‫ر ﯚﻣ ﮏ ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺋ و ڕاﺳﺘ ﯿ دەﺑ ﻨ ن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﻧ دار و ﺑ ﺪەﺳ ﺗ ﮐﺮاوە ﺎن‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وەﯾ ﯽ ﺧﯚﮐﺮد و ﺧﯚڕﺳ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و دﯾﺎردەﯾ ﯽ ﺋ ر‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﺑﻮوە و ﯾ ‪.‬‬ ‫رەوەزی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎ و ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣﺎﻧ ی ﮐ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘﺘ وﺗﺮ و ﻣﺘﻤﺎﻧ و ﺧﯚﺷ و ﺴﺘ و ﺸ ﯿﻮا ﯽ و ﺎوﺧ ﻣﯽ‬ ‫و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﻧ ﻮان ﮐ ﺳ ﺎودەرد و ﺎو‪-‬ﺧ ون و ﺎو‪-‬ﺋﺎرەزووە ﺎن‬ ‫درووﺳﺘﺪە ﺎت و ر ﺋ وەش دەﺑ ﺖ ﺑ ﺑﻨﺎﺧ ی ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺧﯚ‪-‬ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎزاداﻧ ی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ﺑﯚ ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ داﺧﻮاز ﯿ ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪ .‬ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﻧﻤﻮوﻧ درەوﺷﺎوە ﺎ ﯽ رەوەزی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ‬ ‫دەﺧﯿﻠ ی ﺎو ﺎران‪ ،‬ﺎوﺳ ﯿﺎن‪ ،‬ﺎو ﯚﻻن و‪..‬ﺗﺪ و زۆر ﺟﺎر ﻟ ﺋ و دەﺧﯿﻠ ﯾ‬ ‫ﯾﺎن ﺑ ﺟﯿﺎ دەﺧﯿﻠ ﺑﯚ ﯚﮐﺮدﻧ وەی ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﯚ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎرن و ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ ﻮزەران و دەرﻣﺎن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ن‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺑ ڕاﺑﻮردووی‬ ‫ﺧﯚ ﺎن ﻧ ﯿ ‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﻧﻤﻮوﻧ ی زۆر ﺋ ر ﻨ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮕ ڕ ﻨ وە ﯾﺎن دەورو ری ﺧﯚﻣﺎن ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا‬ ‫دەﺑ ﻨ ن‪.‬‬

‫‪١٣٠‬‬

‫ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە وﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎری ﻠﯿ ﮐﺮدﻧ وەی ﻣﻮو دەرﮔ‬ ‫داﺧﺮاوە ﺎ ﯽ ﺋﺎوەزی ﮐ ﺳ و ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ژ ﯿﺎن و دا ﺎﺗﻮون‪،‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﮐ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ زەﻣﯿﻨ ی درووﺳ ﺒﻮو ﯽ‬ ‫ﺳ روەر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ڕاﻣﯿﺎران و دارا ﺎن و ﻣﻮو ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﻦ و ر ﻟ ﺑ ر ﺋ وەﺷ ‪ ،‬ﮐ ڕاﻣﯿﺎران و دەﺳ ﺗﺪاران و دارا ﺎن ﺑ‬ ‫ﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚ ﺎﻧ وە ﺑﯚ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﮐﺮدن و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎرﮐﺮدن و ڕاﻣﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن و دەزﮔ ی ﮔ ورە و ﭘ ﺧ رج ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ‬ ‫ﺗ رﺧﺎﻧﺪەﮐ ن و ﺑﻮوﺟ ی زەﺑ ﻧﺪە ﺑﯚ ﺎﻧﺪا ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯿﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ "ﺳ رۆ ﯽ ﺑﺎش ‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﺑﺎش ‪،‬‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎری ﺑﺎش ‪ ،‬ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ ﺑﺎش ‪ ،‬دەو ﯽ ﺑﺎش" ﺗ رﺧﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ؛‬ ‫ر ﺑﯚ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﻣﺎﻧ ﺎﻧ ﺳ دان و زاران ﻣﻠﯿﯚن ﻟ دا ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎ ﯽ ﺑﯚ ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ] ﻟ ﭼ ﭘ ەو ﺑﯚ ڕاﺳ ەو[‬ ‫ﺧ رﺟﺪەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻧ ﺧﯚش و ﭘ ﮐﮑ وت و ژار ﯾﺎن‬ ‫ﮐﺮ ﺎران و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﺑ ﺎران و ﺧﺎﻧ ﺸ ﻨﺎن ﺑ راﻧﺒ ر ﮔﺮاﻧﺒﻮو ﯽ‬ ‫ﺧﯚراک و ﺎ ﺎن و ز ﺎدﺑﻮو ﯽ ﮐﺮ ﺨﺎﻧﻮو و ﮔﺮا ﯽ دەرﻣﺎن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ‪ ،‬ز ﺎدﮐﺮد ﯽ ﭼ ﻧﺪ دﯾﻨﺎر و دۆﻻر ﮏ داﺧﻮاز ﺪەﮐ ن‪ ،‬ﻧ ک ر‬ ‫دەﺳ ﺗﺪاران ﺋﺎﻣﺎدەی ﻣﻠﺪان ﺑ داﺧﻮاز ﯿ ڕەوا ﺎ ﯽ ﺋ وان ﻧ ن‪ ،‬ﺑ ﻮ‬ ‫ﻣﻮو ﺳﻮ ﺎ و ﭘﯚﻟ ﺲ و دەزﮔ ﺳﯿﺨﻮڕ ﯿ ﺎ ﯽ دەو ت ﺑﯚ ﺳ ر ﻮﺗﮑﺮد ﯽ‬ ‫ە‬ ‫ﺧ ﮏ ﻧﺎڕازی دە ﻨ ﻣ ﯾﺪان و ﺑﯚ ﺑ ﺪەﻧﮕﮑﺮد ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ‬ ‫ﺳ ر ﻮﺗﮕ رە ﺎن ﻓ رﻣﺎﻧﺪەدر ﺖ‪.‬‬

‫‪١٣١‬‬

‫ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ ﺳ رەڕای ڕز ﺎرﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﭘﺎﺷ ەو ﯽ‪ ،‬ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ە ﺎ ﯽ ﭘﯚﻟ ﺲ‬ ‫و ﺳﻮ ﺎش دادەﭼ ﮐ ﻨ ﺖ و ﺑﯚ ﻧ ﻮ ﺑ رەی ﺧ ﮏ دەﮔ ﺘ وە و ﺋ وان ﻟ‬ ‫ﺋ وە ﻮﺷﯿﺎردە ﺎﺗ وە‪ ،‬ﮐ ﺋﯿﺪی ﺋ وان ] ە ﭘﺎرﺗ و دەو ﺗ ﯿ ﺎن[ ﺑﯚ‬ ‫ﺑ ردەواﻣﯽ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎران و دەﺳ ﺗﺪاران و دارا ﺎن‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧ ﺑﻦ ﻟ داﯾﮏ و ﺑﺎوک و ﺧﻮﺷﮏ و ﺑﺮا و ﺎو و ﯾﺎر و ﺎوە ﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺗ ﻗ ﺑﮑ ن و ﺑﯚ ﺧﯚڕز ﺎرﮐﺮدن‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑﮕ ڕ ﻨ وە و ﺑ ﻨ وە ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ‬ ‫ی ﺧ ﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﯿﺨﻮاز و دادﭘ روەر ﯿﺨﻮاز‪.‬‬ ‫ ﺧﯚ‪-‬ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎرە ﯽ و و ﮋدا ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ‬‫ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﺑﻦ و ﺑ ﺋﺎوەزی ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺑﮑ ﻧ وە‬ ‫و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﺎودەردە ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑﮑ ن و ﭼﺎﻻ ﺎﻧ ﻟ ﻧ ﻮ ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ‬ ‫و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺋﺎزادە ﺎن و ﯚ ﻮوﻧ وە ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن ﺑ ﺷﺪار ﺒﮑ ن‬ ‫و ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺋ ﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮن و ﯿ دﯾﮑ ڕاز ﻨ ﺑﻦ‪ ،‬ﮐ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر و دەﺳ ﺗﺪار و دارا ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ و ﺑﯚ ﺋ وان ﺑ ﺎر ﺪات‪ ،‬ﺋﯿﺪی‬ ‫ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎر ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺑﻮاری ژ ﯿﺎن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ ﺑ‬ ‫دﯾﺎردە و ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪ ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺑ ر ﺮﺳﯿﺎری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺋﺎوەزی ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﯽ ﯚﻣ ڵ درووﺳﺘﺪەﺑ ﺖ و ﻧﺎدەر ﺳ و‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ و ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ دەﺑ ﺖ ﺑ ﻧ ﻧﮕﯿﯿ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬

‫‪١٣٢‬‬

‫ﺋﺎﯾﺎ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺑﻮو ﯽ ﯾ ؟‬ ‫ﺋ ری و ﻧ ﺧ ‪ .‬ﺑ داﺧ وە ﺑ س ﻟ ﻧ ﻮ ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎزۆن و ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﯚﻣ ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺋ ﻓ ر ﺎ و ﺧﻮاردووی ﺋﺎﺳﯿﺎ ﺟﯚرە ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﮐ ی‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﮐ زادەی ﯚﻣ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎﻧ و وەک ﺳ رﭼﺎوەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻣﺮۆڤ ﻣﺎوە و ﺑ ﺑ رﺧﻮدان ﺑ راﻧﺒ ر ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ داری و ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺑﺎزار ]ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م[ ﺧﯚی ﭘﺎراﺳﺘﻮوە و ﻟ‬ ‫ﻣﻮو ﯚﺷ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎن ﺗ ﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﮔ اﻧ وە و ﻧﯚﺳﺎزﮐﺮدﻧ وەی ﯾ و‬ ‫ﺋﺎوا ﻣﺮۆﭬﺸﻨﺎس و ﯚﻣ ﺸﻨﺎﺳ ﺎن ﺋﺎﻣﺎژەدەدەن و ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻟ ﯚ ر و‬ ‫ﮔ ﺷ ﯿﺎران دە ن‪ ،‬ﺸﺘﺎ ﻟ ﯚﺷ و ﮐ ﻧﺎری ﺟﯿ ﺎن ﯚﻣ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎن‬ ‫ﻣﺎون‪ ،‬ﮐ ﺟﯚرە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯾ ﺗ ﯿﺎن ﯾ ‪.‬‬ ‫ﺒ ﺗ ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﺋ وان ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرەی ﺋ ﻤ ﺑ ﮕ ی ﺋ وە ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻧ ﺑﻮون و ﻧﺎﺑﻦ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺋ ﮔ ر ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺑ س ﺧ ﯾﺎ ﯽ ﺧﯚﺷ ﺶ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﺒ ﺗ ﺋ ﮔ ر ﻮﺷﯿﺎری و و ﺴ ﺧ ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﺋ ﮔ ری ﺑ دﯾ ﺎﺗ‬ ‫ﻣﻮو ﯚڕاﻧ ﺎن و ﻣﻮو‬ ‫ﺑ دﯾ ﻨﺎ ﯽ ﺑﻮو ﯽ ﺑ ﺖ؛ ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎن و ﻣﻮو ﺋ وەی ﮐ ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﯾ و ﺳ ر ﺪەدات‪،‬‬ ‫ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮد ﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻮون و ﭘﺎش ﺋ وەی ﮐ ﻣﺮۆﭬ ﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋ زﻣﻮوﻧﮑﺮد ﯽ ﺧ ﯾﺎ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﯚﺷﺸﯿﺎﻧﮑﺮدووە‪ ،‬ﺧ ﯾﺎ ﺋ ﺳﺘ ﻣ ﺎن‬ ‫ﯚڕاون ﺑ ﮐ ﺗﻮاری ڕۆژ و ﭘ رەﯾﺎ ﺴ ﻧﺪووە و ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ﺑﻮون؛ ڕۆژ ﺎر ﮏ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺧ ﯾ ﯽ(ی و )دەرەﺑ ﺎﯾ ﯽ(ی و )ﺑﯚرﺟﻮازی(ی ﻟ ﺋﺎراﻧ ﺑﻮون!‬

‫‪١٣٣‬‬

‫ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﻟ واﻧ ﯾ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری و ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ی‬ ‫ﻧ زﻣﯽ ﺗﺎزەی ﺑﺎزار ]ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م[ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋ ﮔ ر ﺳ د ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺸ ﮐ ﺳ ﮏ ﻟ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ ﻣ ۆ ﯚﺗﺎﻣﯿﺎ ﻟ ﺑﺎرەی ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری‬ ‫ﻗﺴ ﯾﺒﮑﺮداﯾ و ﺑﯿ ﻮﺗﺎﯾ "ڕۆژ ﺎر ﮏ دەو ت ﺳ راﭘﺎی ژ ﯿﺎن و ﺑﻮو ﯽ و ﻧ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ و ﯚﻣ ڵ ژ ﺮدەﺳﺘﺪە ﺎت و ﺑ ڕەزاﻣ ﻧﺪی دەو ت ﯿﭻ ﺎر و ﭼﺎﻻﮐﯿ ﮏ‬ ‫و ﭘ ۆژەﯾ ک ﺑﻮارﻧﺎدر ﺖ"‪ ،‬ﯾﺎن ﺋ ﮔ ر ﭘ ﻧﺠﺎ ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺸ ﻟ ر ﯚﺷ ﯾ ﯽ‬ ‫ﺟﯿ ﺎن ﮐ ﺳ ﯽ ﺑﯿ ﻮﺗﺎﯾ "ڕۆژ ﺎر ﮏ ﻧ زﻣﯽ ﺑﺎزاری ﺑ ڕە ی ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اﻟ م ﻣﻮو‬ ‫ﯚﺷ ﺎ ﯽ ﺟﯿ ﺎ ﯽ داﮔ دە ﺎت و ﺧﻮارد ﯽ ﻣ ﮑﺪۆﻧﺎ ﺪ و ﺗﯚڕی ﺳ ﮑﺴﻔﺮۆ‬ ‫ﻮردﺳﺘﺎن"‪،‬‬ ‫وەک ﻧﯿﻮ ﯚرک و واﺷﻨ ن و ﻟ ﻧﺪەن و ‪..‬ﺗﺪ دەﮔ ﻧ‬ ‫ر‬ ‫ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﻣﻮو ﺧ ﮏ دەﯾ ﻮت "ﺧ ﯾﺎ ﭙ وە"‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﮐ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ﺋ م‬ ‫ﺑ ۆﮐ ﭘ ﺸ ﯿﺎرﮐﺮاوەی ﻣﻦ و زاران ﺧ ﯾﺎ ﺋﺎزادی‪ -‬و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ‪ -‬و دادﭘ روەری‪-‬‬ ‫ﺧﻮازان ﺑ ﺋ ﺳﺘ م دەزاﻧﺮ ﻦ و دەﮐﺮﻦ ﺑ ﻣﺎﯾ ی ﺎ ﺘ وﮔ ﯽ ﮐ ﺳ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎرﮐﺮاوە ﺎن و ﮐ ﺳ ﭘﺎﺷ ەوە ﺎ ﯽ ﺋ وان و ﻣﻠﮑ ﭼ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە و ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ی ﮐ ﺧ ﯾﺎ ﺋ ﺳﺘ ﻣ ﺎ ﯽ دو ﮐ ﺗﻮاری ﺋ م‬ ‫ڕۆژەن‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﺋ ﮔ ر ﻣﺮۆ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﯿﻮاز و دادﭘ روەر ﻮاز‬ ‫ﭘ ﯾﮕ اﻧ ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺧ ﯾﺎ ﺎ ﯽ ﺋ ﺴﺘﺎ ﯚﺷﺸﺒ ﺎت‪ ،‬ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺧ ﯾﺎ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ ﻤ ش ﺋ ﺳﺘ م ﻧ ن و ﻧﺎﺑﻦ؛ ﻣﻮو ﮐ ﺗﻮار ﮏ ﺑ ﺋﺎﺳ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎن‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺧ ﮏ ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎﺳﺎﻧ ە و ﺋ ﮔ ر ﺧ ﮏ ﺑ ﻣ ﺸ ﯽ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ردەواﻣﯽ و ﺗ ﺷ ﻧ ﮐﺮدن و ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ[‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ رﺗﺮ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫‪١٣٤‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﺗ ﺌﯚری ﯾﺎن ﺧ ﯾﺎڵ ﺳ ر‬ ‫ﭼﯚن ﮐ ﺗﻮار ﯽ وﮐﺮدە ﯽ دەﮐﺮ ﺘ وە؟‬

‫ﺪاﺑ ﺖ‪،‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﭘ ﺸ ﻨ ﯾ ﯽ زۆر ﯚ ﯽ ﯾ و وەک‬ ‫ﺗﯚﻣﺎری ﭘ ﺸ ﻨ ﯽ ﻧﻤﻮوﻧ ی ﻟ ﻧ ﻮ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎرە ﺋﺎزادە ﺎ ﯽ ﯾﯚﻧﺎ ﯽ ﯚن ﯾ ‪،‬‬ ‫ﮐ ﺑ د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ د ﻤﯚﮐﺮا ‪ ،‬ﻧ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ[‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاوە‪ ،‬ﻟ ڕاﺑﻮردووی زۆر ی ﻮﻧﺪە ﺎن ﻧﺎوﭼ ی ﺧﯚﻣﺎن دەﺗﻮاﻧ ن‬ ‫ڕاﺑﻮردوو و دواﯾ ﻨ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا ﺑﺪۆز ﻨ وە و دەﺑ ﻨ ن‪ ،‬ﮐ ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎش ﺋ ﮔ ر دەو ت و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻟ ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ ﻻی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن دەر ﮑ ﯾﻦ‪ ،‬ﺧﯚ ﺑ ﺧﯚ ﻟ ﺗ ک ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧ ﮏ‬ ‫ڕوو ڕوو ﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﻧ ﻮ ﻮﻟﺘﻮوری ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﮐ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﮐ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﮐ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺳﺮووﺷ ﺧ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﮐ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﯾ‪.‬‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺒ ﺗ ﺗ ﺌﯚری ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ر ﯽ و ژ ﯿﺎن و ﺎرﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮑﯿﯿ ‪،‬‬ ‫ﯿﭻ ﮐ ﺗﻮار ﮏ ﺑ ﺧ ﯾﺎڵ و ﺋﺎرەزووی ﻣﺮۆڤ ﺑ دﯾﻨ ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﺋ و‬ ‫ﺧ ﯾﺎ ﺋﺎرەزووﮐﺮدن ﺑﯚ ﺋﺎزادی و ڕز ﺎری و ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ ﺑﻮو ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‪ .‬ﺑ م ﻟ ەدا‬ ‫ﻟ ﺑﺎرەی ﺗ ﺌﯚر ﯽ زادەی ﺧ ﯾﺎڵ و دوور ﻟ ﮐ ﺗﻮار و ﺋ زﻣﻮوﻧﻨ ﮐﺮاو‬ ‫ﻗﺴ ﻧﺎﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﮔ ڕاﻧ وەﯾ ﺑﯚ‬

‫‪١٣٥‬‬

‫ﺳ ر ڕاﺑﻮردووی ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ﮔ اﻧ وەی ڕاﺑﻮردووە ﺑﯚ ﻧ ﻮ ژ ﯿﺎن ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ﺧﯚڕز ﺎرﮐﺮد ﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ داﮔ ﮐ رە ﺎن| ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن‪.‬‬ ‫م ﮔ ڕاﻧ وەﯾ ﺑﯚ ﺳ ر‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚﻣﺎن و م ﻮﺷﯿﺎراﻧ ﺋ زﻣﻮوﻧﮑﺮدﻧ وەی‬ ‫ﺋ زﻣﻮو ﯽ ﯚﻣ ﭘ ﺸ ﻨ ﺎﻧ ﻟ ﺳ ردەﻣ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻟ ﺗ ک‬ ‫ﻓ وﺗﺎن ڕوو ڕووە و ﺧ ر ﮑ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﻣﺮۆڤ دەﺑ ﺘ ﺋ ﻓﺴﺎﻧ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺑﺎزار و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ دەﺳ ت ڕۆژ ﺑ ڕۆژ دەﺑ ﺖ ﺑ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﮕﺮ و ﻣﺮۆﭬ ﺎن ﺑ ﺋ و ڕی ﻟ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﻧﺎﻣﯚ‪-‬ﺑﻮون ﮔ ﯾﺎﻧﺪوون‪.‬‬

‫‪١٣٦‬‬

‫ﺋﺎﯾﺎ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( و)ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺗ ﮑ ﺒﮑﺮ ﻦ؟‬ ‫]ﻧﺎ[ و ﻧ ﺧ و رﮔ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ دوو ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ زۆر ﺟﯿﺎوازن و ﺗ ﻧﺎﻧ ت دژی‬ ‫ﯾ ﮐﺪﯾﻦ؛ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕ را ﯽ ﻧ ﻮان‬ ‫ارد ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﺑ ﺠﮕ‬ ‫دەﺳﺘ ﺑﮋﺮە دارا و ڕاﻣﯿﺎرە ﺎﻧ و دەﻧﮕﺪان و‬ ‫ﻟ وەی ﮐ ﺋﺎﻣﺮازی ﺳ رﮔ رﻣﮑﺮدن و ﺧ ﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮑﯿﯿ ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﮐﺮدن ﺳ ر ﺪاوە‪ ،‬ﺎو ﺎﺗ ﺶ ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ دەﻧ ﯽ ﺧ ﮑﯿﯿ ﺑﯚ‬ ‫ﯾ ﮐﻼﯾﯿﮑﺮدﻧ وەی ﮐ ﺸ ی ﻧ ﻮان دەﺳﺘ ﺑﮋﺮە دارا و دەﺳ ﺗﺨﻮازە ﺎن‪.‬‬ ‫ﺋ وەش ﭘ ﺸ ﻨ ﯾ ﯽ در ﮋی ﯾ ‪ ،‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەی ﮐ ڕاﺑﻮردووی ﺟﯿ ﺎن‪،‬‬ ‫ﺷﺎن ﺑ ﺷﺎ ﯽ ﺑﻮو ﯽ ﯚﻣ ﺋﺎزادە ﺎن‪ ،‬ﯚﻣ ڵ ﺧ ﮐﯿﯿ ﺎن ﺑﻮون‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﭼ ﮐ رەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑﻮون و دەو ﺗﺪار ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ واﻧ وە‬ ‫ﺳ ر ﺪاوە و ﺑ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( دەﺑ ﺖ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ؛ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧ ی ﯚﻣ ﯾ ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ‬ ‫رەوەز ﯽ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ‬ ‫ﻮﺷﯿﺎری ﯚﻣ ﯾ ﯽ و‬ ‫ﺳ ر ﺪاوە‪ .‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮑ ﺑﯚ ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮدن و ﭘﺎراﺳﺘ ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و‬ ‫ﺳ روەر ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ دارا و ڕاﻣﯿﺎر ﻟ ﺳ رووی ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ و ﺑﯚ ﺋ و‬ ‫ﻣ ﺑ ﺳﺘ ش‪ ،‬ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﮐ ﮔ ﻣ ﮐ ری ﺳ رەﮐ دەﻧﮕﺪان و‬

‫‪١٣٧‬‬

‫ارد ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﯿ ن‪ ،‬ﺋﺎﻣﺮازی دوو رە ﯽ‪-‬ﮐﺮد ﯽ ﻧ ﻮان ﺧ ﮏ و‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﮐﺮد ﯽ ﺧ ﮑﯿ ن ﺑ ﻣ ﺸ ﯽ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ‪.‬‬ ‫ﺑ راﻧﺒ ر ﺑ ﺋ وەش‪ ،‬ر درووﺳﺘ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ واﺗﺎ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ واﻧ ش ﮔ ﺷ ﮐﺮدووﺗﺮ ﯿﺎن‪ ،‬ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﯿ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ و رەوەزی و‬ ‫ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ و ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ دادەﻣ زر ﺖ و ﺧﯚی ڕادەﮔﺮ ﺖ و‬ ‫دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑ ردەوام ﺑﺒ ﺖ‪ .‬ﻣﯿ ﺎﻧ م و ﺑﻨ ﻣﺎ و ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﻟ‬ ‫ﻣﯿ ﺎﻧ م و ﺑﻨ ﻣﺎ و ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺟﯿﺎوازن‪.‬‬ ‫رﭼ ﻧﺪە ﺟﯿﺎوازی ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺟﯚری ﺋﺎﻣﺮاز دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﺟﯿﺎوازی‬ ‫ﻧ ﻮان ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ(‬ ‫ﺑ س ﺟﯿﺎوازی ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺋ وان ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺟﯿﺎوازی ڕ ﮑﺨﺴ ن و ﻣﯿ ﺎﻧ م و‬ ‫ﺷ ﻮازی ﺎرﮐﺮد ﯽ ﺋ واﻧ ‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە رﮔ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮ ﺖ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ )ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ( ﺗ ﮑ ﺒﮑﺮ ﻦ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﻧ ﻮ ری ﯾ ﮐﺪی دﺑ ن و ﻣ ر ﺑﻮو ﯽ ر ﺎﻣﯿﺎن ﺑ ﻧ ﺑﻮون و‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮو ﯽ ﺋ وی دﯾﮑ ﯾﺎن ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ ‪ ،‬ر وەک ﺟ ﻧ ﯽ و ﺋﺎﺷ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫دەﺳﺘ ﮑﺮد ﯽ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ وان‪ ،‬ﺧﯚ ﺧﯚ ﯚﺗﺎﯾﯿ ﺎﺗ ﺋ وی دﯾﮑ ﯾﺎن‬ ‫دەﺑ ﺖ؛ ﯾﺎن ڕز ﺎری ]ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ[ ﯾﺎن ﯚ ﻠ ﯽ ]ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫دەو ﺗ [‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮان ﺋ وان ﺋ ﮔ ر و ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯽ دﯾﮑ ﻧ ﯿ !‬

‫‪١٣٨‬‬

‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻧ وەی ﺧﯚی‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺋﺎژاوە‪ ،‬ﺑ دوو رە ﯽ‬ ‫ﯾ ‪ .‬ﺑ م ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺑ ﮔ ﻧﺪە ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﺎﺗﻦ و داﻣ زران و ﺑ ردەواﻣﺒﻮو ﯽ‬ ‫ﺧﯚی‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ‪ ،‬ﯾ ک دەﺳﺖ و ﯾ ک ڕ ﺰ ﻮو ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬ﻣﺘﻤﺎﻧ و ﺧﯚﺷ و ﺴ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺑ ﺑﻮو ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺎرﻣﯚﻧ‬ ‫ﯾ‪.‬‬ ‫ژ ﯿﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺋ وەش ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺋ ﺳﺘ ﻣ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺗﺎ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ؛ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ؛ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ و ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را‬ ‫ﺑ ﺎردەری ﺳ رووی ﺧ ﮏ ﺑﻦ و ﺑﻤ ن‪ ،‬رﮔ و رﮔ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ر ﻨﺎدەن‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ ردەوام‬ ‫ﺷﻮ ﻨ وارە ﭘ ﺸ ﻨ ﯾﯿ ﺎﻧﯿﺎن ﻟ ﻧ ﻮدەﺑﺮﻦ و ﺑﯚ ﺗ ﮕ ﯾ ﺸ ن ﻟ ﺋ و ﻣ ﺑ ﺳﺘ‬ ‫و و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ‪ ،‬ﺑ س ﺳ رﻧﺠﺪای ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ ﺟﺎرا ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﭘ ﺶ ڕا ﻮاﺳﺘ ﻮﻧﺪە ﺎن و ﺋ ﺴﺘﺎ دەﺗﻮاﻧ ﺖ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﺑ ﮕ ﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪١٣٩‬‬

‫ﺑ )دەو ت وﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ وﭘﺎرﻟ ﻣﺎن وﭘﺎرﺗ وﻟ ﺷﮑﺮوﭘﯚﻟ ﺲ وڕۆ‬ ‫دەﺳﺘ ﺑﮋ ﺮە ﺎن(‪ ،‬ﭼﯚن )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﺳ ردەﮔﺮ ﺖ؟‬

‫ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﺑ ﺋﺎوەزی ڕاﻣﮑﺮاو و ﺑ ﯚ ﺷﯚردراوە و ﻟ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬‬ ‫ﻧﺎﻣﯚ‪-‬ﺑﻮون و ﻣ ﺸ ﯽ دﯾﺘ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﮐ ﺗﻮاری ﯚﻣ ﺋ م‬ ‫ڕۆژ ﺎرە‪ ،‬ﻟ ﯚﻣ ﺳﺒ ﯾ ﺑ واﻧ ن‪ ،‬و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ‬ ‫دەو ت و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن و ﻟ ﺷﮑﺮ و‬ ‫ﭘﯚﻟ ﺲ و ز ﻨﺪان و ﺳ ﺪارە‪ ،‬ﺋﺎﺳﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﺳﺘ ﻣ ﺸ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ ﺋ م‬ ‫ڕۆژ ﺎرە ﭙ ی دەﺳ ت و زا ﺒﻮون و دەو ﺗﻤ ﻧﺪﺑﻮون و ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و‬ ‫ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﺑﻮوە ﺑ ﻮﻟﺘﻮووری زۆر ی ﺧ ﮏ و ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎ‬ ‫دڕﻧﺪاﻧ ﯾ ﺑﻮوە ﺑ ﻓﯿﻠﯚﺳﯚ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ "ﺋ ﮔ ر ﺗﯚ ﻣﻦ ﻧ ﻮژی‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﯚ‬ ‫دە ﻮژم‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺗﯚ دەﺳ ﻣﻦ ﻧ ﺑ ی‪ ،‬ﻣﻦ دەﺳ ﺗﯚ دەﺑ م‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺗﯚ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﻣﻦ زا ﻨ ﯽ‪ ،‬ﻣﻦ ﻟ ﺳ ر ﺗﯚرە زا ﺪەﺑﻢ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺗﯚ ﭘﺎرووی دەﻣﯽ ﻣﻦ‬ ‫ﻧ ڕﻓ ‪ ،‬ﻣﻦ ﺷ ی دەﻣﯽ ﻣﻨﺪا ﮑ ی ﺗﯚ دەڕﻓ ﻨﻢ " ‪....‬ﺗﺪ‪ .‬ﻟ ﺑﺎر ﯽ ﺋﺎوا ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ و ﺑ ردەوام ﻟ ﻧ ﻮ ﻣﻮو ﺑﻮارە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﮐﺮدەﯾﯿﮑﺮدﻧ وە و ﺳ ﳌﺎﻧﺪ ﯽ ﭘ ﻮ ﺴﺘ و ﺑﻮو ﯽ ڕاﺑﻮردوو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﺎﻧﮕ وازﻧ ﮐ ﯾﻦ و ﯚﺷﺸﻨ ﮐ ﯾﻦ و ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ڕ ﮑﻨ ﺧ ﯾﻦ و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و‬ ‫ﺳ ر ﺧﯚ ﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﭘ ﮑﻨ ﻨ ن‪ ،‬و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ دوﻧﯿﺎﯾ ﯽ ﺧﺎ ﻟ زۆرداری‬ ‫و ﭙ و ﭼ ﭘﺎوڵ و ﭘﺎواﻧﮕ ری‪ ،‬زۆر ﺋﺎﺳﺎن ﻧ ﯿ و ﺋ ﺳﺘ ﻣ ‪.‬‬

‫‪١٤٠‬‬

‫ﺑ م ﺋ وەش ﻟ ﺑ ﻧ ﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﮐ ﺋ ﮔ ر ﭘ ﻧﺠﺎ ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺸ ﻟ ﺑﺎرەی ر دوو‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮐ )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ﺋ ﺴﺘﺎ( و )ﺳ ﺴﺘ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎﯾ ﻧﺪە( ﺑﯚ ﺧ ﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﻗﺴ ﺑﮑﺮاﯾ ‪ ،‬ﺑ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە زۆر ی‬ ‫ﺧ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﺎﺷ و ﮐ ﺗﻮار ﯿ دەﺑﯿ و‬ ‫و ﻨﺎدەﮐﺮد و ﺗ ﺪەﮔ ﯾ ﺸﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت دەو ﯽ‬ ‫ﺎوﭼ رخ و ﻧ زﻣﯽ ﺑﺎزاری ﺑ ڕە )ﻧ ﺌﯚﻟﯿ اڵ(‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﭘ ﻧﺠﺎ ﺳﺎ ﮏ ﭘ ﺸ وەک‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و دەو ت ﻟ ﺳ ر ﺋﺎوەزی ﺧ ﮏ زاڵ‬ ‫ﻧ ﺑﻮو ﻮون و ﺎﻧﺎ ﺎ ﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﯾﺎﻧﻨ دەﮐﺮدەوە و ﺧ ﮏ ﻟ‬ ‫ﮐ ﺗﻮاری ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ وە ﺷﺘ ﺎ ﯽ ﺗ ﻣﺎﺷﺎدەﮐﺮدن‪ ،‬ﻧ ک و ﻨﺎﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾﺎﻧ ی ﺷﺘ ﺎن‪ .‬ﺧ ﮏ دارای ﺋﺎوەزی ﺧﯚی‪ ،‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﺋ زﻣﻮو ﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ژ ﺮ ﯽ ﺧﯚی ﺑﻮو و ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺋﺎوەزی‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋ زﻣﻮوﻧﮕ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺎرﻣﯚ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺑ ر ﻣﺪە ﻨﺎ و ﻨﺎﺑﻮو؛ ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧ‬ ‫ﺧ ﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەی دەﮐﺮد‪ ،‬ﯾ ﮐﺴ رە ﻟ ﺗ ک ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﺧﯚ‪-‬‬ ‫ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺧ ﮏ ڕوو ڕوودەﺑﻮو و ﺧ ﮏ ﺑ ﺋ و ﮐ ﺳ ﯾﺎن دە ﻮت ڕاﻣﯿﺎرە و‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ دە ﺎت‪ .‬ﻟ واﻧ ﯾ ﺑﺎﺷ ﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧ ﺋ وە ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﭘ ێ و دو و ﺗ ﻧﺎﻧ ت‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎش ﺗﺎ ﻮ ڕادەﯾ ک ﺸﺘﺎ ﺧ ﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﺑ ڕاﻣﯿﺎری و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎن و دەو ﺗﮕ را ﯽ دە ﻮت و دە ن درۆ و دەﺳ ﻟ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧ ﺗﺎﻧﺪ ﯽ ﺧ ﯽ‪ .‬ﺋ وەش ﯚ ﺎری ﺧﯚی ﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ڕاﺑﻮردووی ﺧ ﯽ ﻻی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ڕاﺑﻮردووی زۆر ی ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﮐ ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻟ ﺋ و ﻮﻧﺪاﻧ ‪ ،‬ﮐ دەﺳ ﺗﺪار ﯽ ﺧﺎن و ﺳﺎن و‬ ‫ﺷ ﺦ و ﺑ ﻠ ران ﻧ ﺑﻮوە و ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ﺎن ﺑﻮون‪.‬‬ ‫‪١٤١‬‬

‫ﺋﺎﯾﺎ ﺋ ﮔ ر ﯾ ‪ ،‬ڕۆژ ﮏ ﻟ ڕۆژان )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ( ﻟ ﮔﺸﺖ ﻻﯾ ک ﺑ دﯾﺒ ﺖ ﯾﺎن ﺳ ر ﮕﺮ ﺖ؟‬ ‫ر ﺷ ﮏ واﺑ ﺳﺘ ی ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ ﯚﺷ و‬ ‫ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ‪ ،‬ﺑ دﯾ ﺎﺗ‬ ‫ﮐﺮدە ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧ ﮏ دەﺑ ﺖ‪ .‬ڕوودا ﯽ ﺋ وەش ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺷﯚڕ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﯾ ؛ ﺷﯚڕ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺑ واﺗﺎی ﯚڕا ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯚڕا ﯽ ﻣ ﻻﯾ ﻧ ی‬ ‫ژ ﯿﺎن و دوﻧﯿﺎﺑﯿ و ﺷ ﻮازی ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺟﯚری دارا ﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ڕوودا ﯽ ﺋ وەش ﺧﯚ‪ -‬ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ و ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﯚﻣ ﯾ ﯽ و ﺑ رﺧﻮدا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﮔ رەﮐ ‪.‬‬ ‫ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا ﺎری ﺷ و و ڕۆژ ﮏ ﻧ ﯿ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﺑ ﯾ ک ﺷ و و ڕۆژ داﻧ ﻣ رزراوە‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑﺘﻮاﻧﺮ ﺖ ﺑ ﯾ ک ﺷ و و‬ ‫ڕۆ ﺶ ﻟ ﻧ ﻮ ﺖ‪ .‬ﺳ ﺴ ﺗ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﯾﺎﻧ ﯾ ﯽ ﺳ ر ﺎز ﯽ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﭘﯚﻟ ﺎﻧ ﮏ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑ ﮔﺮﺗﻦ و ﭼ ﮐﮑﺮد ﯽ ﭘﺎﺳ واﻧ ﺎ ﯽ ﻟ ﻧ ﻮ ﺖ و‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﭽ ﺖ؛ ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﺑ ﯚ ﺎری ﻣﻠﺪا ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﺑ ﻣﻠﮑ و دەﻗﮕﺮﺗﻦ ﺑ ژ ﺮدەﺳﺘ ﯽ ﺳ روەری ﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﭘﺎرﺗ و‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و دەو ﺗ ﮏ‪ ،‬ﺑﻮوە ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﻮﻟﺘﻮوری ﺧ ﮏ و ﯚڕا ﯽ‬ ‫ﻮﻟﺘﻮوری ﺧ ﮑ ﺶ ڕوودا ﯽ ﺷ و و ڕۆژ ﮏ ﻧ ﯿ و ﻧ ﺑﻮوە‪ ،‬ڕەوﺗ ﯽ‬ ‫در ﮋﺧﺎﯾ ن و ﻓﺮە ڕە ﻧﺪ و ﻓﺮە ﺑﺎرە و ﺑ ردەوام ﺑﻮوە و دەﺑ ﺖ‪ .‬ﻟ ﺋ م‬ ‫ڕۆژ ﺎرە ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ﺑ س ﺑ زۆری ﭼ ک و داﮔ ﺎر ﯽ‬

‫‪١٤٢‬‬

‫ﻧ ﺳ ﭘ ﻨﺪراوە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑ ﺎراﯾﯿﺪاﻧﺎ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‬ ‫ﺟ ﮕﺮ ﻮوە و ﺧﯚی ڕاﮔﺮﺗﻮوە و ﺑ ردەوام ﺑﻮوە و دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺋ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ‪ ،‬ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﻓﺮە ﻻﯾ ن و ﻓﺮە ﻣ ﯾﺪاﻧ ؛ ﺑ‬ ‫ﯚﻧﺮاوە‪ ،‬ﭼ ۆک‪ ،‬ڕۆﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻧﯚﮔ ر ﯽ‪ ،‬ﻣﻮز ﮏ‪ ،‬ﯚرا ﯽ و ڕاﮔ ﯾﺎﻧﺪن و ﭼﺎﻻ ﯽ‬ ‫ﺑ ردەوام و ﺧ ﺑﺎ ﯽ ڕاﺳﺘ وﺧﯚ‪..‬ﺗﺪ‪ .‬ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ﯚڕا ﯽ ﺳ راﭘﺎی ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﯚﺷ و ﻣﺎد ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎ ﯽ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ .‬ﻟ ﺑ راﻧﺒ ر ﯚﺷ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ ‪ ،‬دەو ﯽ ﺎوﭼ رخ ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺋ م ڕۆژ ﺎرە ﻟﻮوﺗﮑ ی‬ ‫ﮔ ﺷ ﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ]ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ [ و زاران ﺳﺎ ﮏ ﺑ ﭼ ک و‬ ‫ﯚﻣ ﻮژی و داﮔ ﺎر ﯽ و و ﺮاﻧﮑﺮدن ﭘ ﮕ ﯾ ﺸﺘﻮوە و ﺑ ﺋ م ڕۆژ ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮوە؛‬ ‫ﭼ ﻧﺪﯾﻦ ﺳ ردەﻣﯽ و ﻗﯚﻧﺎ ]ﺧ ﯽ‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬دەرەﺑ ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ‪،‬‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ[ ﺑ ﻮن‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺑﻮوە ﺑ ﺋ و ﺷﺘ ‪ ،‬ﮐ ژ ﺮدەﺳﺘ ﮐ ی ﺋﺎوا ﺑﺰاﻧ ﺖ‪ ،‬ﮐ‬ ‫رﮔ ﺑ دەو ت ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺑ ﺖ و دەو ت‬ ‫ﯚﻣ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ‬ ‫ﻣ ﺸ ﯽ ﺑﻮوە و دەﻣ ﻨ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﭘ ﮕ ﯾ ﺸ ن و داﻣ زراﻧﺪ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ڕەوﺗ ﮏ و ﭘ ۆﺳ ﺴ ﯽ در ﮋﺧﺎﯾ ﻧ و ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﯚڕ ﺳ ﺴﺘ ﻣ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬رﮔ ﺑ ﻮدەﺗﺎی ﺳ ر ﺎز ﯽ و ڕاﭘ ڕ ﺎﺗ ﺧ ﮏ و ﯾ ک ﺷ و‬ ‫اردن و‬ ‫و ڕۆژ و ﺑ س ﺑ ڕوﺧﺎﻧﺪ ﯽ دەو ت ﺑ دﯾﻨﺎﯾ ﺖ و ر ﺋﺎواش ﻟ ڕ ﯽ‬ ‫دەﻧﮕﺪان ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ﺶ ﺑ دﯾﻨﺎﯾ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺗ واو ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﯿ ﯿ و رﮔ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ و دەو ت ﺑ ﺧﯚﺷ ﺧﯚ ﺎن ﺑﻮاری‬ ‫ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻧﺎدەن‪ .‬ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە‬ ‫‪١٤٣‬‬

‫ﺳ ر ﺪان و ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و ﺑ ﻮﻟﺘﻮور ﻮون و ﺑﻮو ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﺧﯚ ﺧﯚ و ﺋﯚﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ واﺗﺎ‬ ‫ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻟ ﺧﯿ ﮐ ﺗﺎ ﻮ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ‪.‬‬ ‫ر ﺋﺎوا ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺎو ﺎ ﯽ ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﯚﺷ ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‪ ،‬ﯚﺷ ﺋﺎﺑﻮور ﺶ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﮐﺮدەوە‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ و ﻮﻧﺠﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮐ دەﺳ ﳌﻨ ﺖ؛ رەوەزی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‪،‬‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﮑﺮدﻧ وەی ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‪ ،‬ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿﮑﺮدﻧ وەی دارا ﯽ و‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﺋ و ﺷﻮ ﻨ ی ﮐ دەﮐﺮ ﺖ و دە ﻮﻧﺠ ﺖ ﯚڕ دارا ﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﺑ دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺒ ﺗ ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪاﻧ و ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ ‪ ،‬ﻧ ک‬ ‫ﺑ ﺋ و ﺟﯚرەی ﮐ ﺑﯚﻟﺸ ﭬﯿﮑ ﺎن ﻟ ڕوﺳﯿﺎ وەک دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ ﭘﺎرﺗ و‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی دارا ﯽ دەو ﺗ ﺧ ﮑﯿﺎن ﺑ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ دەو ﺗ و‬ ‫)ﮐ ﮕ دەو ﺗ ﯿ ﺎن ( ﻧﺎﭼﺎرﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺋ م ڕۆژ ﺋﯿﺪی ﭘﺮ ﯚڕان و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‪ ،‬ﺑ س ﭘﺮ‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺳ روەر ﯽ و ﺋﺎزادﺑﻮون و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﻣﻮو ﺧ ﮏ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﭘﺮ‬ ‫ﻣ رگ و ﻣﺎﻧ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﮔ ﯾ ﺸﺘﻮەﺗ ﻗﯚﻧﺎ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﻣﻮو ﺷ ﮏ ﮐ ﻟ ﭼﺎوﭼﻨﯚﮐ و ﭘ ﻟﮑ ﺸﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ و ڕ ﮕﺮ ﯿﺪە ﺎت‪ ،‬و ﺮاﻧﮑﺮد ﯽ ژ ﻨﮕ ﯾ ‪ ،‬ﺟ ﻧﮕ ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ و ﻧﺎوﭼ ﯽ و‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺟ ﻧﮕ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺳ ﯿ ﯽ و ﺋﺎوارە ﯽ و ﺗ ۆر ﺰم‬ ‫و ﺋﺎژاوەﻧﺎﻧ وە و ﺗﺎﯾﺒ ﺗﮑﺮد ﯽ ﺳ رﭼﺎوە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن ) ﺧﺎک و ﺋﺎو و وا و وزە و‬ ‫ڕۆﺷﻨﺎ ﯽ‪ ..‬ﺗﺪ‪(.‬‬

‫‪١٤٤‬‬

‫ﭼ ﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ک ﻟ ﺧﯚ‪-‬ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ وﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن وژ ﯿﺎن‬ ‫ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎن‬ ‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﺧﯚﺧﺰﻣ ﺗ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﯚ ن و ﮔ ڕەک و ﻮﻧﺪ و ﺷﺎران‪.‬‬‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﭘ ﮑ وە‪-‬ژ ﯿﺎن| ﺎوﺳﺎ ﯽ‪ ،‬ﺎوﻣﺎ ‪...‬ﺗﺪ‬‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﭼﺎﻻ ﯽ ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ و‬‫ﺎر ﺎر ﮑﺮد ﯽ ﯾ ﮐﺪی‪.‬‬ ‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﻣﻨﺪا ن و ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎران ﻟ ﻧ ﻮ ﻓ ﮔ ﺎن و ﺷﻮ‬‫ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪.‬‬ ‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎر ﺰ ﺎر ﯽ ﯚ ن و ﮔ ڕەک و ﻮﻧﺪ و ﺷﺎران‪.‬‬‫ ﮔﺮوو ﺎ ﯽ ﺑ رەﻧ ﺎر ﮑﺮد ﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی ﺑ راﻧﺒ ر ﻣﻨﺪا ن و ژﻧﺎن‪.‬‬‫ ر ﮔﺮوو ﯽ دﯾﮑ ی ﺷﻮ ژ ﯿﺎن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و‬‫ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن‪..‬ﺗﺪ‬

‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫‪ -‬ﮔﺮوو‬

‫ﮔﺮوو ﺧﯚﮐﯚﻣ ﮐﯿﯿ ﺎن‬ ‫ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﻧ ﺧﯚﺷﺎن‪.‬‬ ‫ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﺋﺎﻟﻮودا ﯽ ﮐ رەﺳ ﺑ ﻧﮕﮑ رە ﺎن و ﻣ ﯾﻨﯚﺷ ن‪.‬‬ ‫ﺎ ﯽ ﯚﮐﺮدﻧ وەی ﯚﻣ ک ﻟ ﺎ ﯽ ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ ﺎن‪.‬‬ ‫ﺎ ﯽ ژﻧﺎن و ﭘﯿﺎوا ﯽ ﺗ ﻧﯿﺎ‪-‬ﺳ ر رﺷ ﯿﮑ ری ﺧ ان‪.‬‬ ‫ﺎ ﯽ ر ﺑﻮار ﯽ دﯾﮑ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪...‬ﺗﺪ‬

‫‪١٤٥‬‬

‫ﻮﻧ ر ﯽ وﮐﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‬

‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫ ﮔﺮوو‬‫‪ -‬ﮔﺮوو‬

‫ﮔﺮوو‬ ‫ﺎ ﯽ ﻣﻮز ﮏ‬ ‫ﺎ ﯽ ﻧﻤﺎﯾ ﺸﺪان )ﺷﺎﻧﯚ(‬ ‫ﺎ ﯽ ﭘ ڕﺗﻮوک‪-‬ﺧﻮ ﻨﺪﻧ وە‬ ‫ﺎ ﯽ ﻓ ﺴ ﭭﺎڵ ﺑﯚ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪا ﯽ ﮐ ﻟ ﭘﻮور و ﻓﺮە‪ -‬ﻮﻟﺘﻮوری‬ ‫ﺎ ﯽ ر ﺑﻮار ﯽ دﯾﮑ ‪....‬ﺗﺪ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن‬

‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﮐﺮ ﺎران‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺑﺎﺧ واﻧﺎن‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﭘ ﺸ دەﺳ ﯿ ﺎن‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺎﯾﺎن‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎران‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎرا ﯽ ﺑﻮاری ﭘ روەردە و ﻧ ﺧﯚ ﺎﻧ و ﭘ ﺧﺎﻧ‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺑ ﺎران‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﮐ ﻣﺌ ﻧﺪاﻣﺎن‬‫ ڕ ﮑﺨﺮاوەی ر ﺑﻮار ﯽ دﯾﮑ ی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪...‬ﺗﺪ‬‫ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﭘﺎراﺳﺘ ﻣﺎ ﻣﻨﺪا ن‬‫ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺗ ﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﺎوﻣﺎﻓ ڕەﮔ ز ﯽ ]ژن و ﭘﯿﺎو[‬‫‪١٤٦‬‬

‫ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﻓﺮ ﺎ ﻮزار ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺎ ﯽ ﻧ ﺎﻣ ﺗ ﯿ‬‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن و ﺟ ﻧﮕﯿﯿ ﺎن‬ ‫ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰی‬‫ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺋﺎژە ﺪۆﺳ‬‫ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاوەی ‪ ...‬ر ﺑﻮار ﯽ دﯾﮑ ی ژ ﯿﺎن ‪...‬ﺗﺪ‬‫ﺋﺎوا ﮐ ﻟ وە ﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎ ﯽ ﭘ ﺸ ﺋﺎﻣﺎژەدراوە‪ ،‬ﺗﺎن و ﭘﯚی ﭘ ﮑ ﺎﺗ‬ ‫)ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ( وەک دەزوو و ﺧﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ﭘ ﮑ وە‬ ‫ﺪەﭘ ﮑﺮﻦ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ دەﺑ ﺖ و ﺑ ﮔﺸﺖ ﺟﯚر ﮏ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﺑﮕﺮﺘ وە؛ ﺋ ﮔ ر ﺗﺎﮐ ﮐ س وەک ﺑﭽﻮوﮐ ﯾﻦ ﺧﺎﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ وەر ﮕﺮ ﻦ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺧ ان ﯾﺎن ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧ ‪ :‬ﭘﯿﺎو ﮐﺮ ﺎر و ژن ﻓ ﺎر و ﻣﻨﺪا ﻧ ﺶ ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎر‪ ،‬وەرزﺷ وان‪،‬‬ ‫ﻮﻧ رﻣ ﻧﺪ‪ ،‬ﺑ ﺋ و ﺟﯚرە ر ﮐ س ﺑ ﺟﯚر ﮏ ﻟ ﺗ ک ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ‬ ‫ﻣﻮو ﺑﻮارە ﺎن ﯾ ﺧ ﮔ ی ر‬ ‫دۆرو ی ﺧﯚی ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ و ﮔﺮﻓ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮑﻦ؛ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺧ اﻧ ﮏ ﺎو ﺎت ﭼ ﻧﺪ ڕ ﮑﺨﺮاو ﯽ ﯚﻣ ڵ ﭘ ﮑ وە‬ ‫ﮔﺮ ﺪەدەﻧ وە و ﺧﻮﺷﮏ و ﺑﺮا و ﺋﺎﻣﯚزا و ﺧﺎ ﯚزا و ﭘﻮورزا و داﯾﮏ و ﺑﺎوک و‬ ‫ﺧ اﻧﮑ ش ﺑ ﻣﺎن ﺟﯚر ﺧ ﯽ ﯚ ﻧ ﮏ و ﮔ رەﮐ ﮏ ﯾﺎن ﮐﺮ ﺎران و‬ ‫ﺟﻮﺗﯿﺎران و ﺑﺎﺧ وان و ﻓ ﮐ ران و ‪...‬ﺗﺪ ﭘ ﮑ وە ﻟ ڕ ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﭘ ﺸ ﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﮔﺮ ﯿ ﻮﻧ ر ﯽ و وەرزﺷ ﯿ ﺎن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﺎوﺳ ﯿ ﯽ و‬ ‫ﺎو ﻮﻧﺪ ﯽ وەک ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺟﺎ ﺎ ﯚﮐ ﭘ ﮑ وە ﺑ ﺳ اون و ﺋﯿﺪی ﺑ ﺋ و‬ ‫ﺟﯚرە ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺗﯚﮐﻤ و ﺳﺮووﺷ و ﻣ ﺸ ﯽ و ﺋﺎزاداﻧ و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺎﻧ‬ ‫‪١٤٧‬‬

‫و دادﭘ روەراﻧ درووﺳﺘﺪەﺑ ﺖ و ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮐ دە ﺎت ﺑ ﭘﺎﯾ ی ﻮﻟﺘﻮور ﯽ‬ ‫و ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎوەزی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ؛ ﺧﯚﺷ و ﺴ ﺷﻮ‬ ‫ڕق و دوو رەﮐ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ دەﮔﺮﺘ وە؛ ﯚﻣ ﮐﮑﺮدن‬ ‫ﺷﻮ دەﺳﺘ ﯾﻦ دەﮔﺮﺘ وە؛ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺷﻮ ڕەﮔ ز رﺳﺘ و‬ ‫ﻧ ژادﭘ رﺳﺘ و "ﻧ ﺗ وە"ﭼﯿﯿ ﯽ و ﻧﺎوﭼ ﮔ ر ﯽ دەﮔﺮﺘ وە؛ ﭘ ﮑ وە ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﺷﻮ ﻣﻠﮑ ﭼ و ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ دەﺳ ت دەﮔﺮﺘ وە‪،‬‬ ‫ﺎرﻣﯚ ﯽ ﻧ ﻮان ڕەﮔ زە ﺎن ﺷﻮ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻر ﯽ و ژ ﺴﺎﻻر ﯽ دەﮔﺮﺘ وە‪....‬ﺗﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻧ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﺳ ر ﺧﯚ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎﻧ ﺶ‬ ‫ر ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﮏ وەک ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺟ ﺳﺘ ی‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻮودەﮐ ن و ﺎرﻣﯚﻧ ﯿ ﯽ ﺳﺮووﺷ ﻟ ﻧ ﻮان ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن درووﺳﺘﺪەﮐ ن‪.‬‬

‫‪١٤٨‬‬

‫ﺷ ﻮازی ﺗ ﮑﯚﺷﺎ ﯽ ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎن و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن‬ ‫ﭘ ﺶ ﭘ ﮑ ﺎﺗ )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎﺑﻮو ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪ ،‬ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪،‬‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ و رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ وە‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﭘ ﮑﺪ ﺖ‪ ،‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺑ‬ ‫دەﺳﺘ ﺪە ﺎت و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎ ﯽ ﺧﻮارەوەی ﯚﻣ ڵ ﺗﺎن و ﭘﯚی ﺋ و دەﺑﻦ؛‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ ﻧ ﯿ ‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﺑﯚ ﭘ ﮑ ﻨﺎن و‬ ‫ﯚڕا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﭻ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ک‬ ‫و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪاری و ﻮدەﺗﺎی ﺳ ر ﺎز ﯽ و ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی ﺟ ﺳ ﯽ‬ ‫ﺑ‬ ‫و ﺟ ﻧﮓ ﻧ ﯿ و ز ﺎﺗﺮ ﻟ ﺋ وەش دەﺑ ﺖ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ‪ ،‬ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﭼﺎﻻ ﺎﻧ‬ ‫ﺑﯚ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯚﺷﺸﺪەﮐ ن‪ ،‬ﺑ‬ ‫ﻣﻮو ﺟﯚر ﮏ دژی ﭼ ک و ﺟ ﻧﮓ و ڕوو ڕوو ﻮوﻧ وەی ﺗﻮﻧﺪوﺗ و ‪...‬ﺗﺪ‬ ‫ﯚﺷﺸﺒﮑ ن و ﻟ ﺗ ک ﻣﻮو ﻧ ﺎو ﮏ و ر ﺳﺎت و ر ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ ک‪،‬‬ ‫ﺋ وە ڕۆﺷ ﺒﮑ ﻧ وە و ﭘ ۆ ﺎﮔ ﻧﺪەﺑﮑ ن‪ ،‬ﮐ دژی ﭼ ک و ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﺗﻮﻧﺪوﺗ ﯾﻦ و ڕوو ڕوو ﻮوﻧ وەی ﭼ ﮐﺪار ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻟ ﺗ ک ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎ ڕەﺗﮑﺪەﮐ ﻧ وە و ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ ﺋ وە ﺑﺰووﺗﻨ وە و ﺑﺎﻧﮕ وازی ڕۆﺷﻨﮕ راﻧ‬ ‫و ﯚﺷ ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ ]ﻣ دە ﯽ[ ﭘ ﯾ ەودەﮐ ن و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺷ و ﺸﯿ ﯿﯿ ﺎن‪ ،‬ﻗﺎوەﺧﺎﻧ ﺎن‪ ،‬ﭘ رﺳﺘﮕ ﺎن‪ ،‬ﭘﺮﺳ ﺧﺎﻧ ﺎن‪ ،‬ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﻗ ﺑﺮان‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋﯚﺗﻮﻣ ﺑ ﻞ و ﮔ ﺷﺖ و ﻮزار‪ ،‬ﻟ ﺑﺎزار‪ ،‬ﻟ ﺎ ﯽ‬ ‫ﮔ ﻟ ﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﻟ ﻟ ڕ ﯽ ﻧﻤﺎﯾ ﺸﻨﺎﻣ ی ﻣ ﯾﺪا ﯽ ]ﺧﯿﺎﺑﺎ ﯽ[ و ﯚرا ﯽ‬ ‫‪١٤٩‬‬

‫و ﯚﻧﺮاوە و ﺒ ﺳﺖ و ﻧﻮوﺳ ن و ﭼ ۆک‪ ،‬ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ر‬ ‫ڕ ﮕ ﯾ ک ﮐ ﺑ ﻮﺷﯿﺎر ﻮوﻧ وە و ﮑﺸﺎ ﯽ ﺋﺎﺳ ڕۆﺷ ﺒ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﺒ ﺎت و ﻣﺘﻤﺎﻧ و ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ دە ﺎت‪ ،‬ﺋ وەش ﺑ س‬ ‫ﭼﺎﻻ ﯽ ڕۆﺷ ﺒ ﯽ و ﯚﺷ ڕۆﺷﻨﮕ راﻧ ﯾ ‪.‬‬ ‫ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا ﻧ ﺑ ﻮدەﺗﺎی ﺳ ر ﺎز ﯽ دەﮐﺮ ﺖ و ﻧ ﺑ‬ ‫ﺑﺮدﻧ وەی دەﻧﮕﺪا ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ و ﻧ ﺑ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و‬ ‫دەو ت و ﻧ ﺑ ﭼ ﮐ ﮕﺮﺗﻦ و ﻮﺷﺘﻮ ﻮﺷﺘﺎر و ﺳ ﭘﺎﻧﺪن‪ .‬ﻧ ﺧ و‬ ‫ﻧ ﺧ و ﻧ ﺧ ‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﭼ ک و ﺟ ﻧﮓ و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪاری ﺋﺎﻣﺮاز ﮑﻦ‬ ‫ﺑﯚ ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی و ڕ ﮑ وﺗﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺑ در ﮋا ﯽ‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ ] ﻟ ﺳ رۆﮐﺨ و ﺋﯿﻤ اﺗﯚر‬ ‫ﻣﻮو ﺟﯚر ﮏ ﺑﯚ ﭼ ﮐﺪار ﯿﮑﺮدن و‬ ‫ﺗﺎ ﻮ دەو ﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ [ ﺑ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿﮑﺮد ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ و ﯚڕ داﺧﻮاز ﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﺑ داﺧﻮازی ڕاﻣﯿﺎر ﯽ وەک "دەو ﯽ ﺧﯚﻣﺎن"‪" ،‬ﺣ ﻮﻣ ﯽ ﮐﺮ ﺎری"‬ ‫و ﺪراوە‪ ،‬ﮐ ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﭘﻮوﭼﮕ راﯾﯿ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﯿ دﯾﮑ ﻧ ﺑﻮون و ﻧ ن‬ ‫و ﻧﺎﺑﻦ؛ ﭼﻮﻧﮑ ﯿﭻ ﺳ ردەﻣ ﮏ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]دەو ﺗ [‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﮑ ری ﯚﻣ ڵ ﻧ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺑ ﺖ و ﻟ وەش ز ﺎﺗﺮ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣﺮازی ﺧﯚﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ دارا و ڕاﻣﯿﺎرە ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ ﺑﯚ‬ ‫ﺑ ﺮەﮐ ﺷﯿﮑﺮد ﯽ ڕەﻧ ﮐ ﺳ زەﺣﻤ ﺗﮑ ﺸ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺑﯚ ﺗﺎ ﻧﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺳ ر ﺪاوە‪ .‬ر ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﻣﻮو ﺋﺎژاوەﯾ ک‪ ،‬ﻣﻮو‬ ‫ﺗﻮﻧﺪوﺗ ﯾﯿ ک‪ ،‬ﻣﻮو ﺟ ﻧﮕ ﮏ‪ ،‬ﻣﻮو ﺑﺰووﺗﻨ وەﯾ ﯽ ﭼ ﮐﺪار ﯽ و‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺑ ﻣﺎﻧ وەی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﺧﺰﻣ ﺗﺪە ﺎت و ﻟ ڕ ﯽ ﯚڕ‬ ‫‪١٥٠‬‬

‫ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺑ ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪار ﯽ و‬ ‫ﺗﻮﻧﺪوﺗ ‪ ،‬دەو ت و دەزﮔ ﺎ ﯽ ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ ﺳ ر ﻮﺗﮑﺮد ﯽ ﻧﺎڕەزاﯾ ﺗ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﺑ دەﺳﺘﺪە ن و ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەش ﺟ ﻧﮕ ﺎن م و ﺮاﻧﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﮕ ﺎن ] ﺸ ﻨﮕ ﺎن[ ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯿﺎﻧ و م ﺑﺎزاری ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن ﺑ ﮔ ڕدەﺧ ﻧ وە و م ﺑﺎزاری ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎ ﯽ ﭼ ﮐﺴﺎز ﯽ‬ ‫و ﺑﺎزاری دە ﯽ ﺑﺎزاری ﭼ ک ﮔ رﻣﺪەﮐ ن و م ﺑﯚ ﺳ ر ﺪا ﯽ ﮔﺮوو‬ ‫ﺗ ۆر ﺴﺘ ﯿ ﺎن زەﻣﯿﻨ ﺧﯚﺷﺪەﮐ ن و ر ﺋﺎواش ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی‬ ‫ﻧ ژادﭘ رﺳﺘ و ﺷﯚﭬ ﻨ ﺴﺘ و ﻓﺎﺷ ﺴﺘ ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎراﻧ ی ﺧ ﯽ ﻧﺎڕازی‬ ‫ﺑ دەﮐ ن و ﭘ رەﭘ ﺪەدەن‪.‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻮو ﺟ ﻧﮕ ﺎن ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺋ م ڕاﺳﺘ ﯿ وەک‬ ‫ﺑ رﭼ ﺳﺘ ﺑﻮوﻧ ﯽ ڕاﺑﻮردوو ﺑﯚ ﺋ ﻤ دەﺳ ﳌ ن؛ ﺳ ردەﻣﯽ ﭘ ﺶﺟ ﻧﮕ ﺎن‬ ‫ﺳ ردەﻣ ﯽ ﺗ ﻧﮕ ژە ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ن‪ ،‬ﺟ ﻧﮕ ﺎن ﻧﺎڕەزاﯾ ﺗ ﯿ‬ ‫ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮدەﺑ ن‪ ،‬ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی ﺳ ردەﻣﯽ ﺟ ﻧﮓ و‬ ‫ﭘﺎﺷ ﺎرا ﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗ ﯾﯿ ﺎن و ﻣﺎ ﻮ ا ﯽ و ﺑﺮﺳ ﯿ ﯽ و ﺋﺎوارە ﯽ و ﻧﺎﺋﻮﻣ ﺪ ﯽ‬ ‫ﺧ ﮏ ﺑ رەو ﻧ ژادﭘ رﺳﺘ و ﺷﯚﭬ ﻨ م و ﻓﺎﺷ م دەﺑ ن‪ ،‬ﮐ ﺋ واﻧ ﺶ ﺑ‬ ‫ﻧﯚرەی ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺑ ﮐﺮد ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﺗ و ﺳ روەر ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﺪەﮐ ﻧ وە و دﯾﻮی ڕاﺳﺘ ﻨ ی دەو ﺗﻦ‪.‬‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑﯚ ﭘ ﮑ ﺎﺗ‬ ‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﺷ ﻮازی ﯚﺷ‬ ‫ﻣﺎن ﺷ ﻮازی ﯚﺷ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎﻧ ﺑﯚ ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ داﺧﻮاز ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﯽ‪ ،‬ﻣﺎن ﺷ ﻮاز‬ ‫‪١٥١‬‬

‫و ﺑ رﺟ ﺳﺘ ﺗﺮ ﯿﺎن 'ﺧ ﺑﺎ ﯽ ڕاﺳﺘ وﺧﯚ' و 'ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ' و‬ ‫'ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ﮔﺸﺘ ' ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ‪ ،‬دوور ﻟ ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪-‬ﺑﺎز ﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﯚڕ ﯚﺷ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی‬ ‫و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪاری‪ ،‬م ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ‪-‬ﺑﻮون و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺑ رﺧﻮدان و ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺎن ﻟ ﻧ ﻮدەﺑﺎت‪ ،‬م ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ روەر ﯽ و‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ داران و ڕاﻣﯿﺎران ﺧﺰﻣ ﺗﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫ﭼ ﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ک ﺑﯚﺧﺮا ﯽ ﺟ ﻧﮓ و ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی‬ ‫ درووﺳﺘﮑﺮدن و ﻧﺎرد ﯽ ﮔﺮوو ﺋ ﺴﻼﻣﯿﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﭘﺎش ڕاﭘ ڕ‬‫‪ ١٩٩١‬ﺧ ﯽ ﻋ اق‪ ،‬ﺑﯚ دەرەوەی ﺷﺎرە ﺎن ] ﯚراﻣﺎن[‪ ،‬م ﻮﺷﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺧ ﮑﯿﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد و م ﺑﻮو ﯽ ﺋ و ﮔﺮوو ﺎﻧ ﺑﻮو ﺑ ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚﻻدا ﯽ دەﺳ ﺗﺪارا ﯽ ر ﻢ ﻟ ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻮﻧﺪە ڕا ﻮازراوە ﺎ ﯽ‬ ‫ﺳﺎ ‪ ١٩٧٨‬و ﻮﻧﺪ و ﺮاﻧﺒﻮوە ﺎ ﯽ ﺟ ﻧ ﯽ ﺋ اق‪-‬ﺋ ان‪ ،‬ﮐ ﺑ ﺋ و ﺑﯿﺎﻧﻮوە‬ ‫ﺑﻮوﺟ ی ﺋﺎوەداﻧﮑﺮدﻧ وەی ﻮﻧﺪە ﺎن "د ﺰە ﺑ دەرﺧﻮوﻧ " دەﮐﺮ ﺖ و ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎش ﺋ و ﻧﺎوﭼﺎﻧ ر وەک و ﺮاﻧ ی ڕا ﻮاﺳ ن و ﺟ ﻧ ﯽ ﻣﺎوەﻧ ﺗ وە‪.‬‬ ‫ ﺟ ﻧ ﯽ ﺋ اق‪-‬ﺋ ان‪ ،‬ﺑ ﺠﮕ ﻮژرا ﯽ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﮐ س و ﭘ ﮐﮑ وﺗ ﯽ ﭼ ﻧﺪ‬‫دﯾﮑ ‪ ،‬ﺋﺎوارە ﯽ و و ﺮا ﯽ و ﮔﺮا ﯽ و ‪...‬ﺗﺪ‪ ،‬ﺗﻮا ﯽ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ‬ ‫ﻣﻠﯿﯚن ﮐ‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﻧ ژادﭘ رﺳﺘ و ﻓﺎﺷ ﺴﺘ دژی ﮐﺮ ﺎرە ﺋﺎوارە ﺋ ﻓﻐﺎﻧ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻟ ﺋ ان و ﻣ ﺴﺮ ﯿ ﺎن ﻟ ﻋ اق درووﺳ ﺒ ﺎت و ر ﺋﺎوا ﺶ ﺑﺎزار ﮏ ﺑﯚ‬ ‫ﺳ رﻣﺎﯾ ﻮزار ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن ﮔ رﻣﺒ ﺎت‪.‬‬ ‫‪١٥٢‬‬

‫ ڕاﭘ ڕ ﺧ ﯽ ﺳﻮور ﺳﺎ ‪ ،٢٠١١‬ﮐ ﺳ رەﺗﺎ ﺑﺰووﺗﻨ وەﯾ ﯽ ﺧﯚﺧﯚی‬‫ﺧ ﯽ ﻧﺎڕازی ﺑﻮو و ﺋﺎزادﮐﺮد ﯽ ﺷﺎرە ﺎن و ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‬ ‫و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ ﻣﯽ ﺑﻮون‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﺋ وە ﻣ ﺗﺮﺳﯿ ﯽ ﮔ ورەی ﺑﯚ ﺳ ر دەو ﯽ ﺳﻮور و م ﺑﯚ ﺳ ر‬ ‫ﺎوﺳﺎ ﺎ ﯽ ]دەو ﯽ ﺗﻮرﮐﯿ و دەو ﺗ ﺎ ﯽ ﮐ ﻧﺪاو[ درووﺳﺘﺪەﮐﺮد‪ .‬ﻟ ﺑ ر‬ ‫ﺋ وە ﺑ ﻧ ﺧﺸ ی ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎ ﯽ ﭼ ﮐﺴﺎز ﯽ و ﺎﻧﺪا ﯽ ﺳﯿﺨﻮڕە ﺎ ﯽ‬ ‫دەو ﯽ ﺗﻮرﮐﯿ و ﺳﻌﻮدﯾ و ‪...‬ﺗﺪ ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺋﺎﺷ ﯿﻮازەﮐ ﯚڕدرا ﺑ‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪار ﯽ و رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدان و ﯚﺷﺸ ﺎراﻧﯿﺎن ﻧﻤﻮوﻧ )ﻋﻮﻣ ر ﻓﺎرس( ﻟ ﻧ ﻮ ز ﻨﺪا ﯽ دەو ﯽ‬ ‫ﺳﻮور ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدران‪ ،‬ر ﺋﺎوا )ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﯽ ڕۆژاﭬﺎ( ﮐ ﺑ‬ ‫ﯚﺷ ﺋﺎﺷﺘ ﯿﺎﻧ ﭘ ﮑ ﺎﺗﺒﻮو‪ ،‬ﺑ ﻧ ﺧﺸ ی زﻟ ە ﺎن و دەو ﺗ ﺎ ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﮐ ﺗﻮو ﺟ ﻧﮓ دەﮐﺮ ﺖ و ر ﺟ وا ﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر‬ ‫ﺑﻮون‪ ،‬ﺑ ﻮﺷﺘﺪران و ﺋ وی ﻣﺎوە‪ ،‬دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﺎو ﯾﻤﺎﻧ زﻟ ە ﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ر ﯽ ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎ ﯽ ﭼ ﮐﺴﺎز ﯽ و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﺟﯿ ﺎ ﯽ دەﮐ ن‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ر ﭘ ﻧﺎﺑﺮدﻧ ﮏ ﺑﯚ ﭼ ک و ﺟ ﻧﮓ و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪار ﯽ‪،‬‬ ‫چ ﺧ ﮏ ﺑﺨﻮاز ﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ەﮐ و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎ ﯽ‬ ‫ﭼ ﮐﺴﺎزی و دەزﮔ ﺳﯿﺨﻮڕ ﯿ ﺎن و دە ﯽ ﺑﺎزاری ﭼ ک و دەو ﺗ ﺎ ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﮐ ﺧﺰﻣ ﺗﺪە ﺎت و وەک ﺳ راﭘﺎی ڕاﺑﻮردووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺳ رەﻧﺠﺎﻣ ﮐ ی ﺑ س ﻟ ﻧ ﻮﭼﻮون و ﺧﯚ ﻮژ ﯽ ﺑﺰووﺗﻨ وە ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫دەﺑ ﺖ و ﺑ س‪.‬‬ ‫‪١٥٣‬‬

‫ﺑ ﻮر ﯽ و ﭘﻮﺧ ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﮐ ﺳ ﮏ ﺑﯿ و ﺖ ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺗ ﺒ ﯚﺷ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﭘ ﺶ ﻣﻮو ﺷ ﮏ‪ ،‬دژی‬ ‫ﭼ ک و ﺟ ﻧﮓ و ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﭼ ﮐﺪار ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬دژی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ‬ ‫و ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﺑ ﺖ‪ ،‬دژی دەﺳ ﺗﺨﻮاز ﯽ و ﻧﺎو ﺎﻧ ﻮاز ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬دژی‬ ‫ڕەﮔ ز رﺳ ]ﺳ ﮑﺴ م[ و ﻧ ژادﭘ رﺳ ]ڕە ﺴ م[ و ﺷﯚﭬ ﻨ م و ﻓﺎﺷ م‬ ‫ﺑ ﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻣﻮو ﺋ و ﺋﺎراﺳﺘﺎﻧ ﺑ س ﺑ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]دەو ت[‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﺪەﮐ ن و ﯚ ﮐ ی دەو ﺗ ﺎوﭼ رﺧ ﺎن "دەو ت‪-‬ﻧ ﺗ وە ﺎن"ن‪.‬‬ ‫ﺑ راﻧﺒ ر ﺋ وە‪ ،‬ﺑ س ﺧﯚ ﻮﺷﯿﺎر ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﭼﺎﻻ ﯽ ڕۆﺷﻨﮕ راﻧ‬ ‫و ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪،‬ﮐ‬ ‫ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﻮدی ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ن‪ ،‬ﺋ ر ﯽ ر‬ ‫ﯚﺷﺸ ﺎر ﮑ ﻟ ﭘ ﻨﺎو ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪.‬‬ ‫ڕ ﮕ ی ﺗ ﯚﺷﺎن ﺑﯚ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ﺧﺘ ‪ ،‬دوور‬ ‫و در ﮋە‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ دژی ﺳ راﭘﺎی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺟﯿ ﺎﻧﮕ ە ]ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﮐ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﻮەﺷﺎﻧﺪووە و ﻣﺮۆ ﮐﺮدووە ﺑ ڕۆ ﯚت و ﯚش و ﺋﺎوەزی‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺳ ﻮەﺗ وە و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدووە و ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺑ س ﺳ روەر ﯽ و‬ ‫ﻗﺎزاﻧﺞ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ ﮐ ﺳ دارا و دەﺳ ﺗﺪار و ڕاﻣﯿﺎرە ﺎﻧ و ﮐ ﺳ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎرە ﺎن؛ ڕاﺳ ەو ﺗﺎ ﻮ ﭼ ﭘ ەو‪ ،‬ﺋﺎﯾ ﻨﮕ را ﺗﺎ ﻮ ﺳ ﮑﯿﻮﻻرﮔ را‪،‬‬ ‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﺨﻮاز ﺗﺎ ﻮ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺨﻮاز‪ ،‬ﻣﻮو دەﺳﮑ ﻻی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ‬ ‫دەو ﺗﯿ ن و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ دەو ﯽ ﻮﺗ ﯽ دەﺳ‬ ‫ﺟﯿ ﺎﻧﻠﻮوﺷ ﺎن[‪.‬‬ ‫‪١٥٤‬‬

‫"ﺧ ﯾﺎ ﭙ وی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ " و" ﮐ ﺗﻮار ﺒﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ"‬

‫ﺋ ﮔ ر ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫رە ﯚن و ردەﻣ ﯚﻣ ﺋﺎزادە ﺎن ﺑﻮوە و ﯾ ‪ ،‬ﺑ ﺧ ﯾﺎ ﭙ وی‬ ‫دەزاﻧﻦ‪ ،‬دەی "ﺑﺎ ﺋﺎزادی ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺋ ﻤ ﻧ ﮔ ن و ﻧ ﺳ ن " ؛ ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺑ دﯾ ﺎﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﺋﺎوا دوور و ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗ ]ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ[ﺑ ﺑ ﮑ ﮏ دەزاﻧ ﺖ‪ ،‬ﺧﯚ‬ ‫ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮدن و ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗ اﻧ ی ﺧﻮاز ﺎرا ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﺧ ﮏ ﻧﺎ ﻮژ ﺖ و ﺋﺎوارە ﻧﺎ ﺎت و ﺸ ﻨﮕ ﺎن‬ ‫و ﺮان ﻧﺎ ﺎت و ﺗﻮﻧﺪوﺗ ی و ﺋﺎژاوەی ﯚﻣ ﯾ ﺗ درووﺳ ﻨﺎ ﺎت و ﺑ ڕادەی‬ ‫ﮐ م ﺋﺎﺷﺘ وا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﭘﺎر ﺰ ﺖ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫رەوەزی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﺳ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ژ ﯿﺎن و ﺑﻨ ﻣﺎ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺋ ر ﻨ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﭘﺎر ﺰ ﺖ و ﮐ ﺳ ﺎن ﺑﯚ ﺧﯚ‪-‬ﺑ ﮐﺮدﻧ وە‬ ‫و ﺧﯚ‪-‬ﺑ ر ﺮ و ﺧﯚ‪-‬ﭼﺎﻻﮐ و ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون ﺎﻧﺪەدات‪ ،‬ﮐ رﮔ ﺋ و‬ ‫ﺷﺘﺎﻧ ﻟ ﺳﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣ دەو ﺗ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎﯾﯿ ﺎن ﺑ دﯾﻨﺎﯾ ن‪.‬‬ ‫ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺋ وە‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﮐ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﻧﺎ ﻮﺷﯿﺎر و‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﺑ ردەﻣ و ﮐ ﺗﻮار ﯽ و ﭘ ﻮ ﺴ ﯿﺎن دەزاﻧﻦ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺳ رە ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و‬ ‫ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧﺘﺎرە ﺎن و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﺎن و ڕەوﺗ ﻧ ژادﭘ رﺳﺖ و ڕەﮔ ز رﺳﺖ و‬ ‫ﺷﯚﭬﯿﻨ ﺴﺖ و ﻓﺎﺷ ﺴﺘ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﭘﻠ ی ﯾ ﮐ م )ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮون و رەوەز ﯽ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎن و ﯚﻣ ﺎﻧ ( و ﺑ ﭘﻠ ی‬

‫‪١٥٥‬‬

‫دووەم )ﭘﺎراﺳﺘ دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ و ﺎری ﮐﺮ ﮕﺮﺗ و ﻣﺸ ﺧﯚر ﯽ و ﺳ روەر ﯽ‬ ‫ﮐ ﻣﯿﻨ ﯾ ﯽ ﻟﭙ رﺳﺖ و ﺑ ﻮ ﮋدان و ﭼﺎوﭼﻨﯚﮐ ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ(‪.‬‬ ‫ﺟﯿﺎواز و ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﺋ وە‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو ﮐ ﺗﻮار ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و‬ ‫زا ﺴﺘ و ﺗ ﮑﻨﯚﻟﯚﺟ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ زادەی ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮد ﯽ ﻣﺮۆﭬ ﺎﻧ ‪ .‬ﺋ وەی‪،‬‬ ‫ﮐ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎواﻧﮕ ر ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ ر ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﮔ ﻧﺪە‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑﻮوﻧ ﯽ ﮐ ﺗﻮار ﯿ ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ دەﺑ ﺖ ﺋ ﻤ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎراﻧ ﺑ راﻧﺒ ر ﺋ واﻧ ﻣﻠﮑ چ ﺑﻤ ﻨ ن و ﺑ رەﻧ ﺎر ﯽ ﺋ واﻧ ﻧ ﮐ ﯾﻦ و ﺑﯚ‬ ‫ﺑ دﯾ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ ﻮﻧﺠﺎوﺗﺮ و ژ ﯿﺎﻧﺪۆﺳﺎﻧ ﺗﺮ و ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰﺗﺮ‬ ‫ﯚﺷﺸﻨ ﮐ ﯾﻦ؟‬ ‫ﺑ درووﺳﺘ ‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]ﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ[ ڕاﺳﺘ ﯿ ﯽ ﮐ ﺗﻮار ﯽ‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎی زۆر ی ﯚﻣ ﺎﻧ ‪ ،‬ﺑ م ﺋﺎﯾﺎ ڕەوا و ﯚﺗﺎ ﯽ ﻣ وو دەﺑ ﺖ و‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﺗ ﭙ ڕاﻧﺪ ﯽ ﺋ وی ﻧ ﯿ و ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺳ ر ﯚی زەﻣ ن ﺑ‬ ‫ﻣﻠﮑ ﭼ ﺑﯚ ﺋ و ﺳﺰاوارن؟ ﺋﺎﯾﺎ ر ﺷ ﮏ ﺑﻮو ﯽ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺪی ڕەوا و‬ ‫درووﺳﺖ و ﻣ ﺸ ﯾﯿ ؟ ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﻣﻠﮑ ﭼ و ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕ ﯽ زۆر ﻨ ی‬ ‫ﺧ ﮏ‪ ،‬چ ﺷ ﮏ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺳ رﻣﺎﯾ داری دە ﺎﺗ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ‬ ‫ﻣ ﺸ ﯽ و ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ﻧﺎ ﻣ ﺸ ﯾﯿ ﺎ ﯽ ﭘ ﺶ ﺧﯚی‬ ‫]ﺧ ﯾ ﯽ – ﯚ ﻼﯾ ﯽ ‪ -‬ﻓﯿﺌﯚدا [ ﺟﯿﺎدە ﺎﺗ وە و "ﻧ ﻣﺮ ﯽ" ﺑ ﺋ و‬ ‫ﺑ ﺖ‪ ،‬چ ﺷ ﮏ‬ ‫دەﺑ ﺧﺸ ﺖ؟ ﺋ ﮔ ر ﻮﺷﯿﺎر ﯽ و و ﺴ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ ڕەﺗﺪە ﺎﺗ وە و ﻟ‬ ‫ﯚﻣ‬ ‫ﺋ ﮔ ر و ﻧﺎﺋ ﺳﺘ ﻣ‬ ‫ﮐ ﺗﻮار ﺒﻮوﻧ وەی ﺋ و ﺧ وﻧ ڕ ﮕﺮﯿﺪە ﺎت؟ ﺎﻣ ڕاﺳ و ﺎﻣ ﮐ ﺗﻮار؟‬ ‫‪١٥٦‬‬

‫ﻧ ﺎوە ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴ ن و‬ ‫ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﮔﺮو ﺎ ﯽ ﺎر ﺎر ﯽ و رەوەز ﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن دوور ﻟ‬‫دەﺳ ﯽ ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﺎرا ﯽ ﺋﺎراﺳﺘ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎن و‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯿ ﺎن و ﯚﻣﭙﺎﻧ ﯿ ﺎن و دەو ﺗ ﺎن‪.‬‬ ‫ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮﻣ ﻧ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑﺮد ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬‫ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ د ﻤﯚﮐﺮا ڕاﺳﺘ وﺧﯚ‪.‬‬ ‫ارد ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮﻣ ﻧ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ و‬ ‫‬‫ﺧﯚ ﺧﺸ و ﺷﺎرەزا ﯽ و ﺗﻮاﻧﺎدار ﯽ و د ﺴﯚز ﯽ و ﺋ زﻣﻮوﻧﺪار ﯽ‪.‬‬ ‫ ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎران ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻨ وەی‬‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿﺎﻧ ی ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﮔﺮو‬ ‫ﺎر ﺎرە ﺎن و رەوەز ﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‪.‬‬ ‫ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن و ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن ﻧﻮ ﻨ ری ڕاﺳﺘ وﺧﯚی‬‫ﺧ ﮑ ن‪ ،‬ﻧ ک ﺟ ﮕﺮی ﺧ ﮏ‪ .‬ﺋ وان ﻧﻮ ﻨ ری ﺎﺗﯿ ن‪ ،‬ﻧ ک ﻣ ﺸ ﯽ و‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮاوی ﭘﺎرﺗ ﯿ ﺎن‪.‬‬

‫‪١٥٧‬‬

‫ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن و ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن‪ ،‬دەﺳ ﺗﺪار و ﺑ ﺎردەر‬‫ﻧ ن‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری داﺧﻮازی و ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮑ ن‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وە ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﯽ و ﻣﻮوان دەر ﺎرەی ﺋ وان ﺑ ﺎردەدەن و‬ ‫ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ رﮐ ﺎن ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺳ ر ڕﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﻦ‪.‬‬ ‫ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن ﺋﺎزادن‪ ،‬ﺋ وان چ ﺑ ﮐﺮدﻧ وەﯾ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﯾﺎن‬‫ﺋﺎﯾﯿ ﯿﺎن ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﻣﺎﻓ ﯾﺎن ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﺑ ﮐﺮدﻧ وە و ﺋﺎراﺳﺘ ی‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﯿ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺧ ﯽ ﺴ ﭘ ن‪ ،‬ﯾﺎن ﻟ ﺗ ک ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‬ ‫و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺗﯿﮑ ﺒﮑ ن‪.‬‬ ‫ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﯽ‬‫ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و ر ﺎت ر ﺋ ﻧﺪاﻣ ﮏ ﻟ ﻣﺎوەی ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺗ‬ ‫ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و ﭼﺎﻻﮐﯿﮑﺮدن ﻧﺎدرووﺳﺖ ﺑ ﺎر ﺪا‪ ،‬ﺧ ﮑ ﮐ داﺧﻮازی‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ دەﮐ ن و ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺗ ﺋ و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن‬ ‫ﻻدەدەن و ﺋ ﻧﺪاﻣ ﯽ دﯾﮑ ﺑﯚ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺋ و ﻓﺮﻣﺎن و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺑ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﯽ ﭘ ﺸ ن ﺳﭙ دراﺑﻮون‪ ،‬دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ ﺑﯚ ﺴ ﻧ ﺎﻧﺪ ﯽ ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮدن و ﺧﺰﻣﺘ ﮐﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن و‬‫ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮﻣ ن‪ ،‬ﻣﻮو ﺷ ش ﻣﺎﻧﮕ ﮏ ﺟﺎر ﮏ ﯾﺎن ﺳﺎ ﺟﺎر ﮏ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪە ﺎن ﯾﺎن ﮔ ڕەﮐ ﺎ ﯽ ﺷﺎر ﮐ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﮐ ﯾﺎن ﻟ وێ‬ ‫اردووە‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدر ﺖ و ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ و‬ ‫‪١٥٨‬‬

‫ﯚ ﻮوﻧ وە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺑ ﺎری ﺗﺎزە دەدر ﻦ و ﺑ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺗﺎزە‬ ‫ﺪەﺳ ﻧﮕ ﻨﺪر ﻦ و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﮕ ﯾﺪەﮐﺮ ﻦ و‬ ‫دەﺳﭙ دڕ ﻦ و ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﭘ ﺸ‬ ‫ر ﺋﺎوا ﺋ ر ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮﻣ ﯽ ﺗﺎزە ﯾﺎن ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺗﺎزە ﺎن‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫اردن و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﻮﻧﺪان و ﮔ ڕە ﺎن‬ ‫ ﭘﺎش‬‫ﺷﺎران‪ ،‬ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﯽ ﻣﻮو ﻮﻧﺪە ﺎن ﯾﺎن ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ﺷﺎر‬ ‫ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و ر ﺋﺎوا ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ر ر ﻤ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ]ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ڕاﺳﺘ وﺧﯚ‪ ،‬ﯾﺎن ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ‬ ‫ﺮدراوی ﻧ ﻮ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ر ﻤ ﻚ[ ﻟ ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﯾﯿ ﺎن دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ‪.‬‬ ‫ ﺑ ﺎردان ﻟ ﺳ ر دەﺳﺘﻮوری ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ‬‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ وەک ر ﺑ ﺎر ﯽ دﯾﮑ ی ﻣﺎ ﻣﻮو ﺧ ﮑﯿﯿ‬ ‫و ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺟ ﻣﺎوەر ﯿ ﺎن ﻟ ﺑﺎرەی ﺑ ﺎردەدر ﺖ؛ ﻟ ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ‬ ‫ژ ﯿﺎن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎﻧ وە ﺑﯚ ﺋﺎﺳ ﻮﻧﺪ و ﺷﺎر و ﻧﺎوﭼ و ر ﻢ و ﮐ ﺸﻮەر‪.‬‬ ‫ ﺑ ﺎردان ﻟ ﺳ ر ﺟﯚری ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘ روەردە و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺋﺎﻣﺎدە ﺎر ﯽ‬‫ﭘ ﺸ ﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﻣﻮو ﺧ ﯽ و ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺎن و ﺑ‬ ‫ﺑ ﺷﺪاری ﺷﺎرەزاﯾﺎ ﯽ ﺋ و ﺑﻮاراﻧ دەﮔ ڕ ﺘ وە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺧ ﮏ ﯾﺎن داﯾ ﺎن‬ ‫و ﺑﺎو ﺎن ﻟ ﺗ ک ﻣﺎﻣﯚﺳﺎﯾﺎن ﺋﺎزادن‪ ،‬ﮐ ﺟﯚری ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻓ ﮔ ی‬

‫‪١٥٩‬‬

‫ﻣﻨﺪا ﺎﻧﯿﺎن و ﺷ ﻮازی واﻧ ﻮﺗﻨ وە و ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﻮ ﻨﺪ ﯽ ﺋ وان ﭼﯚﻧ و‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﭼﯚن ﺑ ﺖ‪ ،‬دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن‪.‬‬ ‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ داﻣ زراﻧﺪ ﯽ ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ر ﺋﺎوا‬‫ﻣﻮو ﺑﻮارە ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ژ ﯿﺎن و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑﯚ و ﺴﺖ‬ ‫و ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ دەﮔ ڕ ﺘ وە و ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺧﯚﺟ و ﻧﺎوﭼ ﯽ و‬ ‫ر ﻤﯿﯿ ﺎن ﺑ س ﻣﺎ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮑﯿﺎن ﯾ ‪.‬‬ ‫ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﺎن ﺑ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن و ﯚﻣ ﯽ‬‫ﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﺎن ﭘ ﯾﻮەﺳﺘ ؛ ﭼ ﻧﺪی ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗ ﻮزار ﯿ ﺎن ﺑ ﺷﺪاری و ﯚﻣ ﮐﺪەﮐ ن‪ ،‬ﺋ وەﻧﺪە ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪی‬ ‫دەﺑﻦ‪ .‬ﺒ ﺗ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﭘ ﮐﮑ وﺗ و ﮐ ﻣﺌ ﻧﺪام و ﻧ ﺧﯚش و زﮔ و‬ ‫ﯿﭻ ﻣ رﺟ ﮏ ﻣﺎ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪﯾﺎن ﯾ و دەﺑ ﺖ ﭘ ﻮ ﺴﺘ و‬ ‫ﻣﻨﺪا ن ﺑ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺑ رﭼﺎو ﮕ در ﺖ‪.‬‬ ‫ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﭼﺎﻻ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾ ﻨﺪاری ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬‫ﺟﯿﺎﯾ و وەک ﺣ ز و ﺋﺎرەزووﻣ ﻧﺪ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن دەﻣ ﻨ ﺘ وە و ﺑ ﯿﭻ‬ ‫ﺟﯚر ﮏ ﻧﺎﺑ ﺖ ﻟ ﺗ ک ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺗ ﮑ ﺒﮑﺮ ﺖ‪ .‬ر ﮐ س‬ ‫ﺋﺎزادە ﺳ ر ﺑ چ ﭘﺎرﺗ ﯿ ک‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿ ﮏ ﺑ ﺖ و ﯾﺎن ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﯿﭻ ﮐ س ﺋ و‬ ‫ﻣﺎﻓ ی ﻧﺎﺑ ﺖ ﺣ زە ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﻟ ﺳ ر ﯚﻣ ڵ ﺴ ﭘ ﺖ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ﺑ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان و ﭘ ﯾ ەوﮐﺮد ﯽ ﺣ زە ﺎ ﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﭼﺎر ﺎت‪.‬‬

‫‪١٦٠‬‬

‫ﺒ ﺗ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋ وەش ڕۆﺷﻦ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋﺎزادی ﺑ و ﺑﺎوەڕ ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﺳ رەﮐ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ د ﻤﯚﮐﺮا ﯽ ڕاﺳﺘ وﺧﯚ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫ر ر ﻤ ﮏ ﻟ ﺗ ک ر ﻤ ﮏ دﯾﮑ ﯾﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧ وەی ر‬ ‫ ﯾ ﮐﮕﺮﺗ‬‫ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﻟ ر ﻤ ﮏ ﺑ س ﻟ ﺳ ر ﺑﻨﻤ ﻣﺎی دەﻧﮕﺪا ﯽ ﮔﺸﺘ ﺧ ﯽ‬ ‫ﺋ و ر ﻤ ﯾﺎن ﻧﺎوﭼ ﯾ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﯾﺎن ﻧﺎﺋﺎﺳﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﯽ ﺧﯚﺟ و ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯿ ﺎن ﺑ ﺎردەدر ﺖ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﻧﺎ ر‬ ‫ﯚﺷﺸ ﮏ ﺑﯚ ﺑ زۆر ﺟﯿﺎﮐﺮدﻧ وەی ﻧﺎوﭼ ﯾ ک ﯾﺎن ﻟ ﺎﻧﺪ ﯽ ر ﻤ ﮏ‬ ‫دەﮐ و ﺘ ﺧﺎﻧ ی ﭘﯿﻼﻧﮕ ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ دژی ﺧ ﮏ‪.‬‬ ‫ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی د ﻤﯚﮐﺮا‬‫ڕاﺳﺘ وﺧﯚ دادەﻣ زر ﺖ‪ ،‬واﺗ ﺗ واو ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﻟ ﻣﺎ ﯽ|‬ ‫دەو ﺗ ‪ .‬ﺋ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ﻧ ﺋﺎزادە ﺎن‪ ،‬ﺷﻮرا‬ ‫ﺋﺎزادە ﺎن‪ ،‬رەوەز ﯿ ﺋﺎزادە ﺎن‪ ،‬ﮔﺮو ﺋﺎزادە ﺎ ﯽ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن و‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن دادەﻣ زر ﺖ و ﺑ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ و ﺑ ﺎردا ﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘ وﺧﯚی ﺧ ﮏ ﺸﺘﺪەﺑ ﺳﺘ ﺖ و ﻣﻮو ﺑ ﺎرداﻧ ﮏ ﯾﺎن ڕ ﮑ وﺗ ﮏ‬ ‫ﺑ ڕەزاﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ڕاﭘﺮﺳ ﯿ ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎن دەدر ﺖ و ر‬ ‫ﺑ ﺎرداﻧ ﮏ ﯾﺎن ڕ ﮑ وﺗ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و‬ ‫دەو ﺗ ڕەواﯾ ﯽ ﻧ ﯿ و دژی د ﻤﯚﮐﺮا ڕاﺳﺘ وﺧﯚ و دژی ﻣﺎ ﺧ ﮏ‬ ‫دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫‪١٦١‬‬

‫ ﺋ و ﺧﺎ ﻧ و ر ﺧﺎڵ و ﺑﻨ ﻣﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺗ ک ﭘ ﮑ ﻨﺎ ﯽ‬‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧ ﮏ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی د ﻤﯚﮐﺮا ڕاﺳﺘ وﺧﯚ‬ ‫دە ﻮﻧﺠ ﺖ و ﺑ ﺑ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕ ﯾ ﺸﺘ ﺧ ﮏ ﺧﺰﻣ ﺗﺒ ﺎت ‪....‬ﺗﺪ‪.‬‬

‫‪١٦٢‬‬

‫دوا ﻗﺴ ﻟ ﺑﺎرەی ﭘ ۆژەی )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬ ‫ﺧﻮ ﻨ ری ﺋﺎز ﺰ ﺋ م ﭘﺮۆژە ﺸ ی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚ ﻧ ﯚڕ ﻧ ﯿ ‪ .‬وەک ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﮏ‬ ‫ﺑﯚ ﺑ ر ﭼﺎوی ﺋ ﻮەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﯾ ﮐﺴﺎﻧﯿﻮاز و دادﭘ ر ﻮاز ﻟ ﻻﯾ ن ﻣﻦ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮاوە‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﯚﺷﺸﮑﺮد ﯽ ﻣﻮوﻣﺎن ﭘ ﮑ وە ﻟ ﺳ ر ﭼﯚن‪-‬ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﺧﯚﻣﺎن و ﯚﻣ ﺧﯚﻣﺎن ﺗ ﺑﺎ و ﺗ واوﮐ ری ﯾ ﮐﺪی ﺑ ﺖ و‬ ‫ﻣﻮوان ﭘ ﮑ وە ﺑ ﺳ رﻧﺞ و ڕەﺧﻨ و ﭘ ﺸ ﯿﺎری ﻣ ﻻﯾ ﻧ ﺑﺘﻮاﻧ ن‬ ‫ﭘ ۆژەﮐ ﺗ ﺳ ﻟﺘ ر ﺑﮑ ﯾﻦ و ﺋ ر ﯽ ﻣ وو ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻣﺮۆﭬ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺷﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺒﺪەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وە و ﺑﯚ ﺋ وە‪ ،‬ﯿﻮاﺧﻮاز م‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ر ﮐ س ﺑ وای ﺑ‬ ‫ﯾ و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﺋﺎزادی و‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ و رەوەز ﯽ و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ و‬ ‫ﺧﯚ ﺧﺸ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﺗ ﺪە ﯚﺷ ﺖ‪ ،‬ﻟ ﺷﻮ ﺧﯚی و ﺑ ڕادەی ﺎت و‬ ‫ﻮﻧﺠﺎن و ﺑﻮاری ژ ﯿﺎن و ﺎری ﺧﯚی ﻟ ﺳ ر ﺋ م ﺑ ۆﮐ ﯾ ﻟ ﯚ ﯿﻨ وە ﺑ ﺎت‬ ‫و ﭘ رەﯾﺒﺪات و ﻟ ﻧ ﻮ ﻣ ﯾﺪا ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ژ ﯿﺎن ﺧﯚی ﺋ زﻣﻮوﻧ ﺒ ﺎت و‬ ‫ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋ زﻣﻮوﻧﮑﺮدﻧ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ﻟ‬ ‫ﺑ ش و ﻧﺎوﭼ ﺟﯿﺎوازە ﺎن ﺑ راوردﺑ ﺎت و ﺳ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑ راودﮐﺮاوە ﺎن‬ ‫ﺑﺨﺎﺗ ﺳ ر ﻧ ﻮەڕۆ ﯽ ﭘ ۆژەﮐ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ و ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ دﯾﮑ و‬ ‫ﯚﻣ ﯽ دﯾﮑ ﻟ ﺋ زﻣﻮوﻧ ﺎ ﯽ ﭘ ﺸ ﻨﺎن و ﺋ ﻤ و دواﺗﺮ ﮐ ﮑ ﺪەﮔﺮن‪.‬‬

‫‪١٦٤‬‬

‫ﻧ ﻮﺗﺮاو ﻧ ﻣ ﻨ ﺘ وە‪ ،‬ﻣﻦ ﺑ س ﻧﻮوﺳ رەوە ﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﮐ ری ﺋ م ﭘ ۆژەﯾ‬ ‫م و ﺧﺎوەﻧﺪار ﯽ ﺋ م ﭘ ۆژەﯾ ﺑﯚ ﯿﭻ ﮐ س و ﮔﺮووپ و ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﯾﺎن‬ ‫ڕەوت و ﺋﺎراﺳﺘ ﯾ ﯽ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮاو ﻧﺎﮔ ڕ ﺘ وە و ﻣﻦ ﺑ س ﺧﺎوەﻧﺪار ﯽ ﻟ‬ ‫ﺎ ﯽ دەﮐ م و ﺑ ر ﺮس م‪ .‬ﭼﻮﻧﮑ ﻮﺷﯿﺎری‬ ‫ﻻﯾ ﻧ ﻻواز و ﻧﺎڕۆﺷﻦ و‬ ‫و زاﻧﯿﺎری و ﻮﻟﺘﻮور ﺑ ر ﻣﯽ ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی زاران ﺳﺎ ی ﻧ وە ﺎ ﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗﯿ ن و دارا ﯽ ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﻧ ن و ﺧﺎوەﻧﺪار ﯽ ﺋ وان ﺑﯚ ﺳ راﭘﺎی‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ دەﮔ ڕ ﺘ وە و ﮐ رەﺳﺘ ی ﺑﺎزر ﺎﻧﯿﮑﺮدن ﻧ ن‪.‬‬ ‫ﻟ واﻧ ﯾ ﻮﺗ ﺋ وەش ﭘ ﻮ ﺴﺖ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺋ م ﭘﺮۆژە ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﯚﺷ‬ ‫ﺰر ﯽ و ﺑ ﺷﺪار ﯽ ﻣ ﯾﺪاﻧ ﻣﻨ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺳ رﻧﺠﺪا ﯽ ڕەوت و‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺗ ﻧﺎﻧ ت ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ وان ﺑ ﺷﺪار ﻮوم ] رﭼ ﻧﺪە ﭘﺎش ﺳﺎ ‪ ١٩٩٣‬ﻣﻦ ﯿﭻ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯿﻢ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ داوە و ﻟ ﻧ ﻮ ﯿﭻ ﮔﺮووپ و ڕ ﮑﺨﺮاو ﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‬ ‫ﻧ ﺑﻮوم[‪ ،‬ﺑ ﭘ ﮑ وە ﮔﺮ ﺪاﻧ وەی ﺑﺰووﺗﻨ وەی ﺰر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕەوت و‬ ‫ژدە م و ﻧﯚزدە ﻣﯽ ﺋﯚرو ﺎ و ر ﺋﺎوا‬ ‫ﯚﻣ ﺳﭭ ﻠﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﭼ ر‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وە رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯿ ﺎ ﯽ ﮐﺮ ﺎرا ﯽ ﻓ رە ﺴ و رەوەز ﯽ و‬ ‫ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ ﯚﻣ ﯾ ﯽ زاران ﺳﺎ ی ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﺋ و ﮐ ﺸﻮەراﻧ ش‪،‬‬ ‫رەوەزە ﺎﻧﯿﺎن ﯚﻣ ﻮژﮐﺮان و ﭘﺎش ﺋ وە‬ ‫ﮐ دواﺗﺮ داﮔ ﮐﺮان و ﯚﻣ‬ ‫ﺑ "ﺋ ﻣ ر ﺎ" و "ﺋﻮﺳ اﻟﯿﺎ" و "ﻧﯿﻮزﻟ ﻧﺪە" و "ﮐ ﻧ دا" ﻧﺎﺳ ﻨﺪران و ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﺋ واﻧ ﺶ ﺎراﯾﯿﺪارﺗﺮ و ز ﻨﺪووﺗﺮ ﮔﺮ ﺪاﻧ وەی و ﭘ ﻮەﻧﮑﺮد ﯽ ﺑ رەوەزی و‬ ‫ﺧﯚ ﯚﻣ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺋﺎزاد‪ -‬ﻮﻧﺪە ﺎ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﺎ ﯽ ﻣ ۆ ﯚﺗﺮاﻣﯿﺎ‪ ،‬ﮐ ﺗﺎ ﻮ‬ ‫ﺳ ردەﻣﯽ ﻣﻨﺪا ﻣﻦ ﺋ و ﺑ ﺎ ﺑﺎ ﯾﺎﻧ ﯚ ﮐ ی ﻮﻟﺘﻮوری ﺋ و ﻧﺎوﭼ ﺑﻮون‬ ‫‪١٦٥‬‬

‫و ﺑﻮوون ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﮐ ﺳﺎﯾ ﯽ و ﺋﺎوەز و ﺑ ﮐﺮدﻧ وەی ﻣﻦ و‬ ‫ﺎوﺳ ردەﻣﯿﯿ ﺎ ﯽ ﻣﻦ‪.‬‬ ‫ﻧ ﻮﺗﺮاو ﻧ ﻣ ﻨ ﺘ وە‪ ،‬ﺋ م ﻧﻮوﺳ ﻨ ی ﺑ ردەﺳ ﺋ ﻮەی ﺋﺎز ﺰ‪ ،‬زۆر ﺟﺎر‬ ‫دوو ﺎرەﺑﻮوﻧ وە و ﻟ ﯾ ﮐ ﭼﻮون ﻟ ﻧ ﻮی دەﺑ ﻨﺪر ﺖ‪ ،‬ﺋ وەش ﺑﯚ ﺗﺎزەﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺑ ۆﮐ ﮐ و ﻧﺎﭼﺎر ﻮون ﺑ ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وە و ﺷﯿﮑﺮدﻧ وەی ز ﺎﺗﺮ دەﮔ ڕ ﺘ وە‪،‬‬ ‫ﮐ ﻧﺎﭼﺎر ﯿﺎﻧ دەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﻧﺎﺳﺎﻧﺪن و ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وەی ﭼ ﻧﺪ ﺑﺎرەی‬ ‫ﯚﻣ ﮏ ﭼ ﻣﮏ و دەﺳ واژاﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺑ ۆﮐ ی ﻧ ﻮ ﺋ م ﭘ ڕﺗﻮوﮐ ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ﻣﻦ ﯿﻮاﺧﻮاز م‪ ،‬ﺗﯚی ﺋﺎز ﺰ وەک ﺧﻮ ﻨ ر ﯽ ﭘ ﯾﮕ و د ﺴﯚز‪،‬‬ ‫ﺗﺎﯾﭙﮑﺮدن و ﻧﺎڕۆﺷﻨ ﯿ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﺳ رﻧﺞ و ڕەﺧﻨ و ﺑﯚﭼﻮو ﯽ ﺧﯚت ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻨﻮوﺳ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻮ ﻟ ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮدن و ﭼﺎﭘﮑﺮد ﯽ ﺗﺎزە‪ ،‬ﻟ ﺑ رﭼﺎو ﺑﮕ در ﻦ‪:‬‬ ‫ﺋﯿﻤ ﯾﻞ ﺋ در ﺲ ‪ako@mail.com :‬‬ ‫ﺗ ﻠ ﮔﺮام ‪https://t.m/aku.marani :‬‬ ‫ﻓ ﺴﺒﻮوک ‪https://facebook.com/ako.marani :‬‬ ‫ﺗﻮ ﺘ ر ‪@ako_marani :‬‬ ‫ﺋﯿ ﺴﺘﺎﮔﺮام ‪maraniaku :‬‬ ‫ﯾﻮﺗﻮب ‪Aku Marani :‬‬

‫‪١٦٦‬‬

‫ﭘ راو ﺰ‪:‬‬ ‫‪---------------------------------------------------------------------------------‬‬‫* ﻓﯿﻠﯚﺳﯚ )ﺋﯚ ﻮﻧﺘﻮ(‪ ،‬ﮐ ﯚﻣ ﯽ ﺋ ﻓﺮ ﺎﯾﯿ ‪ ،‬ﺋ وەﯾ "ﯾﺎن ﻣﻮوﻣﺎن‪،‬‬ ‫ﯾﺎن ﯿﭻ ﮐ ﺳﻤﺎن"‪ ،‬واﺗﺎ ﺋ ﮔ ر ژاری و ﺑ دﺑ ﺧﺘ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﻣﻮوان وەک ﯾ ﮐﺪی ﺑ ن و ﺋ ﮔ ر ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ و ﺑ ﺧﺘ وەر ﯽ ﺑ ﺖ‪،‬‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻣﻮوان ﭘ ﮑ وە ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﺑ ن‪.‬‬ ‫ﺋ ﮔ ر ﯾﺎداوەر ﯽ ﭘ ﺸ ﻨﺎ ﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ‪ ،‬زۆر ﺑ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻣﺎن‬ ‫ﻓﯿﻠﯚﺳﯚ )ﺋﯚ ﻮﻧﺘﻮ(ﯾﯿ ﺎن ﻟ ﻧ ﻮ ژ ﯿﺎن و ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻻی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﯾ و ﺑﻮوە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﻟ ﻮﻧﺪی ﺗ و "ﭼﺎﯾ ﮐ ی ﻣﺎﻣﺎ ﺧﺎﺧﺎ"‬ ‫ﺑ ﻧﺎو ﺎﻧﮕ ‪ ،‬ﮐ ﻮﺗﻮو ﯽ "ﻧﯿﻮ ﭼﺎ ﯽ ﺑﯚ ﻣﻦ ﺗ ﺒﮑ و ﻧﯿﻮەﮐ ی دﯾﮑ ی ﺑﯚ‬ ‫ﺎوﺳ ﯿ ﯽ دﯾﮑ ﺑ رە" و ‪...‬ﺗﺪ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺋ و ﺑﺎرەوە ﻧﻤﻮوﻧ ی زۆر ن‪ ،‬ﮐ ﻟ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن ﻋ اق و‬ ‫ﺋ ا ﯽ ﭘ ﺸﮑ وﺗﻮوﺗﺮ و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺎﻧ ﺗﺮ ﺑﻮون و ن و ر ﻮﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼ ﮐ ﺑ ۆ ﻦ و ﺳ رﻧﺠﺒﺪەﯾﻦ ﯚﻣ ﮏ ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ و‬ ‫ن‪ ،‬ﮐ دەﮐﺮ ﺖ وەک ﻧ ﺎوی ﯾ ﮐ م و‬ ‫رەوەز ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎ ﯽ ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ﺑ ﺷ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﭘﺎﯾ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺑ رﭼﺎوﮔ در ﻦ‪.‬‬

‫‪١٦٧‬‬

‫ﻠﯿﻠ ‪-‬واژە ﺎ ﯽ ﺑ ۆﮐ ی )ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ (‬ ‫)‪ (١‬ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ‪ :‬واﺗﺎ ﺧ ﮏ ﺧﯚی ﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﯚ ن و ﮔ ڕەک و ﺷﺎر و‬ ‫ﻧﺎوﭼ و ر ﺧﯚی‪ ،‬ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺧﯚی و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺋ ر ﺎ ﯽ ﺧﯚی‬ ‫ڕ ﮑﺪەﺧﺎت و ﺑ ڕ ﻮەدەﺑﺎت )ﺧﯚ‪+‬ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ(‪.‬‬ ‫)‪ (٢‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎی ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎن دادەﻣ‬

‫ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ :‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮑ ﮐ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫رەوەز ﯿ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐﯿﯿ‬ ‫زر ﺖ‪.‬‬

‫)‪ (٣‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﻧﺎﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ ‪ :‬ﺟﯚرە ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﮑ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣ ﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﭘﺮﺳ ﺎن ﺑ ﺎردەدەن و ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺪەﺑﮋﺮن و ﻣﻮو ﺑ ﺷ ﯽ‬ ‫ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ ]ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺑ ش و ﮔﺮوو ﺧﯚﺟ ﯿ ﺎ ﯽ ڕ ﮑﺨﺮاوەﮐ [‬ ‫ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿﺎﻧ ی ﺧﯚ ﺎن ﯾ و ﺧﯚ ﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﺮن و ﻻﺑ رن و ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ‬ ‫ﭘﺮﺳ ر ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺑ ﺎرەﺑﺪەن و ﻧﻮ ﻨ ر‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ و ڕۆﺷ ﺒ ﯽ و ﻮﻧ ر ﯽ و ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺒﺪەن ﯾﺎن ﻧ دەن‪ .‬ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ ﯾﺎن ﺑﺎزﻧ ﯽ ﯿﭻ ﺳ رۆک و‬ ‫ﺎوﺳ رۆ ﯽ ﻧ ﯿ و ﺑ س دەﺳﺘ ی ﺳ ر رﺷ ﯿﮑﺮد ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﺋ و ﺶ ﺑ ﯚﻣ ڵ‬ ‫دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﻧ ک ﮐ ﺳ ‪ ،‬ر ﺋﺎوا ﻣ ﺸ ﯾ ﺶ ﻧ ﯿ و ﻣﻮو ﺧﻮﻟ ﮏ ﻟ ﻧ ﻮ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن ﻧﻮ ﻨ را ﯽ ﺗﺎزە ﺪەﺑﮋﺮدر ﻦ و ﻣﻮو ﺑ ﺎر و ﭼﺎﻻ ﯽ‬ ‫و ﻧ ﺎو ﮏ ﺑ ڕەزاﻣ ﻧﺪ ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن دەدر ﺖ‪ .‬ر ﺋﺎوا ﯾ ﮐﮕﺮﺗ‬ ‫‪١٦٨‬‬

‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن و ﺑ ﺷ ﺎن و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﻟ ﺗ ک ڕ ﮑﺨﺮاوەی ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺳ ر ﺧﯚ و ﺋﺎﺳﯚ ﯿ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺷ ﻮەی‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ و ﻧﺎﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ و ﻧﺎﻗﻮوﭼﮑ ﯽ دەﺑ ﺖ‪ .‬ﺑ ﺠﮕ ﻟ وەش‪،‬‬ ‫ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و ﻧﺎﻧ ﻮەﻧﺪ ﯽ ڕۆ ﻓ ﮔ ی ﯾ و ﭘ روەردەﮐﺮد ﯽ ﻣﺮۆ‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﺋ ر ﯽ ﺑﻨ ڕەﺗ ﺋ و ڕ ﮑﺨﺴ ﻨ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿﺎﻧ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (٤‬ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ‬ ‫ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﮐﺮ ﺎرا ﯽ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ واﺗﺎ ﭘ ﮑ وە داﻧ ﺸﺘ‬ ‫ﺎرﮔ ﯾ ک‪ ،‬ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎرا ﯽ ﻓ ﺎﯾ ک ﯾﺎن ﻣﺎﻣﯚﺳﺎﯾﺎ ﯽ ﻓ ﺎﯾ ک و ﻣﻮو‬ ‫ﻓ ﮔ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﮏ‪ .‬ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﯚ ﻮوﻧ وە ﭘﺎرﺗ ]ﺣﺰ ﯽ[ و دەزﮔ ر ﯿ ﺎن‪،‬‬ ‫داﺧﻮاز ﮑ ری ﯚ ﻮوﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﺎردەری ﯚ ﻮوﻧ وە‪ ،‬دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑ ری ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وە‪ ،‬ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐ ری ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە‪ ،‬دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑ ری ﺋ ر ﯽ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ران ﺑ ﺷﺪار ﮑ را ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە ﺎن دەﺑﻦ‪ ،‬ﻧ ک ﭘﺎرﺗ ﯿ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و‬ ‫دەﺳ ﺗﺪاران و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯿ ﺎن و دەو ﺗ ﺎن‪.‬‬ ‫ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻧ ﺎن‪،‬‬ ‫ﮔ ڕەﮐ ﺎن‪ ،‬ﻮﻧﺪ ﺎن‪ ،‬ﺷﻮ ﻨ ﺎ ﯽ ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن‪،‬‬ ‫ارد ﯽ ﺟ ﮕﺮە ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن‪ ،‬ﻧﻮ ﻨ ر‬ ‫ﻟ وێ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﺟﯿﺎ ﯽ‬ ‫ﺧﯚ ﺧﺸ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﺪەﺑﮋﺮن و ر ﺧﯚﺷﯿﺎن ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﺋ وان‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﺋ ﮔ ر ﺋ رﮐ ﺎن ﺑ درووﺳ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ دەن‪ ،‬ر‬ ‫ﺧﻮدی ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن ﺋ وانﻻدەﺑ ن و ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺑ ﺗﻮاﻧﺎﺗﺮ و ﺷﺎﯾ ﺴﺘ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺟ ﮕ ی‬ ‫ﺋ وان ﺪەﺑﮋﺮﻧ وە و ﯿﭻ دەﺳ ﺗ ﮏ ﯾﺎن ڕاﺑ ر ﮏ و ﻻﯾ ﻧ ﯽ ﺑ ﺎردەر ﻟ‬ ‫ﺳ رووی ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ و ﺧ ﮏ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﯿ و ﯿﭻ ﮐ س ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﻟ‬ ‫‪١٦٩‬‬

‫ﺟﯿﺎ ﯽ ﺧ ﮏ ﺑ ﺎر ﺪات و ﺑ ﺎردەر ﺑ ﺷﺪارا ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وە ﮔﺸﺘ ﯿ ﺎﻧﻦ و‬ ‫ﺮدراو ﺑ س ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەری ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﻧﻮ ﻨ را ﯽ‬ ‫)‪ (٥‬ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎ ﯽ ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ‬ ‫* ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﻣﻮو ﺧ ﯽ ﺷﻮ ﮏ؛ ﮔ ورە و ﺑﭽﻮوک‪ ،‬ژن و ﭘﯿﺎو‪،‬‬ ‫ﺑﻮوﻣﯽ و ﻣﯿﻮان و ﭘ ﻧﺎﺑ ر و ﯚﭼ ر ‪...‬ﺗﺪ‬ ‫* دەﻧﮕﺪان ڕاﺳﺘ وﺧﯚ و ﺋﺎﺷﮑﺮا ﺑ ﺑ رزﮐﺮدﻧ وەی دەﺳﺖ ﯾﺎن ﺑ ﻧ و‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺎﺧ ز‪ ،‬ﺒ ﺗ ﺑﺎری * ﺟ ﮕ ﺎن و ﺋﺎﻣﺎدە ﯽ و ﺧﻮاز ﺎر ﯽ ﺧ ﮑ ﮐ‬ ‫ﺟﯚرەﮐ ی دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫ارد ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺧﯚ ﺧ و د ﺴﯚزی و ﺗﻮاﻧﺎدار ﯽ‬ ‫*‬ ‫ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﻧ ک ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و دەﺳ ﮔ ر ﯽ‬ ‫و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪﯾﯿ ﭘ ﻧﺎﻧ ﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﮐ ﺳ ﺎن ‪.‬‬ ‫* دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺋ ر ﯽ ﻧﻮ ﻨ ران ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا و ﺑ ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮد ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎن‪.‬‬ ‫اردﻧ وەی ﻧﻮ ﻨ ران ﺑ ﻣﺎن ﺷ ﻮە‪.‬‬ ‫اردن و ﻻﺑﺮدن و‬ ‫*‬ ‫* ڕ ﮕ ﻧ دان ﺑ ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و دەﺳ ﮔ ر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﮕ ر ﯽ و ﭘﺎﺷ ەو ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪.‬‬ ‫)‪ (٦‬ﺋ رﮐ ﺎ ﯽ ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ‪ :‬ﮔﻔﺘﻮ ﯚﮐﺮدن و ﻟ ﺪوان ﻟ ﺑﺎرەی‬ ‫ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﯾﺎن ﭘﺮﺳ ﺎ ﯽ ﺷﻮ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و‬ ‫ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن و دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮد ﯽ ﺋ رﮐ ﺎن و ﺑ ﺎردان ﻟ ﺳ ر ﭘ ۆژە‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺎن و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﻟ ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﯚﻣ ڵ و ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﯚﻣ ڵ و ﭘﺎراﺳﺘ‬ ‫ﯚﻣ ڵ و ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﮑﺮد ﯽ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ و ﮔ ردوو ﯽ و ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ و ‪...‬ﺗﺪ‪.‬‬ ‫‪١٧٠‬‬

‫)‪ (٧‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﮐﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ ‪ :‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﯚ ﻮوﻧ وەی‬ ‫ﮔﺸﺘ ﺧ ﮏ وە ﻣﺪاﻧ وەﯾ ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺧﻮدی ﺧ ﮏ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﯚ ﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘ ﺑ ﺎردەدات‪ ،‬ﻟ ﺑﺎری ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾ ﺶ‪ ،‬ر ﭘ ﻮ ﺴﺘ‬ ‫ﺧ ﮑﯿﯿ ‪ ،‬ﮐ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﺧ ﮏ ﭘ ﺸ ﯿﺎردە ﺎت‪.‬‬ ‫اردن وﺋ ر ﯽ ﻧﻮ ﻨ ران ‪ :‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫)‪ (٨‬دەﻧﮕﺪان و‬ ‫اردن ﺋ ر ﯽ ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﮏ و ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﻣﻮو‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ دەﻧﮕﺪان و‬ ‫ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ‪...‬ﺗﺪ دەﺑ ﺖ ‪ ...‬دەﻧﮕﺪان ﺑ ﺋ و واﺗﺎ ﻧ ﯿ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻦ‬ ‫ﺑ ﺗﯚ دەﻧﮕﺪەدەم و ﺗﯚ دەﮐ م ﺑ ﺳ روەری ﺧﯚم و ﺋﯿﺪی ﺗﯚ ﺑ ﺋﺎرەزوو ﺧﯚت‬ ‫ﺑ ﺎر ﺪەﯾﺖ‪ ،‬ﯾﺎن ﻣﻦ ﻟ ﻧ ﻮان ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ دەو ت ﯾﺎن ﭘﺎرﺗ ﯿ ک ﺑﯚ ﻣﻦ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮدوون و ﺋﺎﻣﺎﻧ ﺋ وان ﺧﺰﻣ ﺗﮑﺮدن ﺑ ﭘﺎرﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن و‬ ‫ﺑ دەﺳ ﻨﺎ ﯽ ﻣﻮوﭼ و ﺧﺎﻧ ﺸﯿ ﭘﺎﺷﺎﯾﺎﻧ ﯾ ﺑﯚ ﺧﯚ ﺎن دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺒﮑ م‪ .‬ر ﺋﺎوا ﻧﻮ ﻨ راﯾ ﯽ ]ﺟ ﮕﺮﯽ[ ﺧ ﮏ ﻧ ﯿ و ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی‬ ‫ﺮە ﺎﻧﻦ‪ ،‬ﮐ ﺋ ر ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﭘﺎرﺗ وﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ‪ ،‬ﺋ وە ﮐ ﺳ دەﻧﮕﺪەر و‬ ‫ﻧﻮ ﻨ ران دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐ ن و ﻧﻮ ﻨ ر ﺑ ﺠﮕ ﻟ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮏ‬ ‫ﮐ ﻟ ﻧ ﻮ ﯚ ﻮوﻧ وەی ﻣﻮو ﺧ ﯽ دەدر ﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﯿﭻ ﺋ رک و ﺑ ﺎر ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ﺑﺪات و ر ﺋﺎوا ﭘﺎداﺷ ﺋ رﮐ ﮏ ﮐ ﺑﯚ ﯚﻣ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن‪،‬‬ ‫ﻮزەرا ﯽ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺑ ﻮ ﺮەی ﭘ ﻮاﻧ ی ﺳﺘﺎﻧﺪاردی‬ ‫ژ ﯿﺎن و ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﺪەﮐﺮ ﺖ و ﯿﭻ ﺑ رﺗ ر ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﯽ‬ ‫ﻧ ﯿ و ﺋ واﻧ ﺶ ر ﻨﺪەی ﮐﺮ ﺎران و ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ﺑﺎﺧ واﻧﺎن و ﭘﺰﺸ ﺎن‬ ‫و ﺋ ﻧﺪاز ﺎران و ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎران و ﭘﺎر ﺰەرا ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻣﺎ ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎن و دا ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﯾ ‪ ،‬ﻧ ک ز ﺎﺗﺮ‪.‬‬

‫‪١٧١‬‬

‫)‪ (٩‬ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ وﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ :‬ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ ﺑ ﺑ ﺎری ﺧﯚ ﺎن و وەک ﺳ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑ ردەواﻣ ﯚﺷ‬ ‫ﺧﯚ ﺎن و ﺑﯚ ﺑ دﯾ ﻨﺎ ﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن و ر ﺋﺎوا ﺑ ﺷﺪار ﮑﺮدن ﻟ‬ ‫ر ﭼ ن و ﺗﻮ ﮋ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ .‬واﺗﺎ ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ‬ ‫ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ﺎن و داﺧﻮاز ﯿ ﺎو ﺷ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬دوور ﻟ‬ ‫ﻓ رﻣﺎن و ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ و ﻻﯾ ﻧ ڕاﻣﯿﺎر ﯿ ﺎن و ﺑ ﭘﺎﺷ ەو ﯽ ﮐ س و ﻻﯾ ﯽ‬ ‫دەرەوەی ﺧﯚ ﺎن‪.‬‬ ‫)‪ (١٠‬ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و زﻧﺠ ە ﯽ ‪ :‬ﺷ ﻮازی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺋﺎﺳﯚ ﯽ و زﻧﺠ ە ﯽ‬ ‫ﻣﺎن ﺧﯚڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ﺋ و ﺷ ﻮازە وەک‬ ‫ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﮏ ﻧﺎ ﺖ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ درووﺳﺘ ﺒ ﺖ و‬ ‫ﻧﺎ ﺖ ﺑ ۆﮐﺮا و ﺋﯚرۆﺳﺘﯚﮐﺮا ﺳ ر ﺒﺪات‪.‬‬ ‫)‪ (١١‬ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ‪ :‬ﺋﺎﺑﻮوری ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ﺟﯚر ﮑ ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ ﯽ ﺑﻨﺎﺧ ی ﺋ وە و ﺑ ﻣﺎن ڕادەی ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺑ ﭘﺎراﺳﺘ ژ ﻨﮕ ی ﮔﺮﻧﮕﯿﺪەدات و ﻟ ﺑﺎرەی ﺋﺎﯾ ﻧﺪەی ﻧ وە ﺎ ﯽ‬ ‫دواﺗﺮی ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﯽ و ﭘﺎراﺳﺘ ﺳ رﭼﺎوە ﺎ ﯽ ژ ﯿﺎن ﺑ دە ﺎﺗ وە‪.‬‬ ‫)‪ (١٢‬ﺋﺎﺑﻮوری رەوەز ﯽ ‪ :‬ﺋﺎﺑﻮوری رەوەزی ﺟﯚر ﮑ ﻟ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣﺮاز و ﮐ رەﺳ ﺎ ﯽ‬ ‫ﮔ ﻟ ﺎر ﯿﺎﻧ ﮐ ﯚﻣ ﮏ ﮐ س ﭘ ﮑ وە ﺑ ﺎو‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‪ ،‬ﭘ ﮑ وە ﺑ ر ﻣﺪە ن و ﺑ ﺠﮕ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﻟ‬ ‫ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ دا ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ ﺷﺪار ﺪەﮐ ن و ﻟ ﺗ ک ﺑ ﺷ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ی‬ ‫ﯚﻣ ڵ ﺎو ﺸ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدەن‪.‬‬ ‫‪١٧٢‬‬

‫)‪ (١٣‬دارا ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ ‪ :‬دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ واﺗﺎ ﻣﻮو ﺳﺎﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺮازە ﺎ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن دارا ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﺑﻦ و ﻣﻮو‬ ‫دا ﺎ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ﺶ ﺑﯚ ﻣﻮو ﯚﻣ ڵ دەﮔ ڕ ﺘ وە‪.‬‬ ‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وەی دارا ﯽ دەو ﺗ |‬ ‫دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وە و‬ ‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ‪ ،‬دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ت‪ ،‬ﺑ دەﺳ ﻨ ﺸﺎﻧﮑﺮاوی ﻟ ﺳ ر زەﻣ ن و ﮐ ﻮ و‬ ‫ﺗ ﭘﯚ ﮑ و دۆڵ و دەﺷﺖ و ﺑ ﺷ ﺳ رەﮐﯿﯿ ﺎ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺳﺎﻣﺎﻧ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﮐ ﺑ ﯿﭻ ﺟﯚر ﮏ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ )دارا ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗ ﮐ ﺳ ﺎن( و‬ ‫ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‬ ‫ﻧﺎﺑ ﺖ )دارا ﯽ دەو ﺗ ( ﺑﻦ ‪ ،‬ﺑ ﻮ دارا ﯽ ﺎو‬ ‫دەﺑﻦ‪ ،‬واﺗﺎ دارا ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ) ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿﮑﺮدﻧ وە| ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ەﮐﺮدن(‪.‬‬ ‫)‪ (١٤‬ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ ‪ :‬ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﯾﺎن‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﮐﺮدﻧ وەی ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن‪ ،‬واﺗﺎ ﯿﭻ ﮐ س ﮐﺮ ﮕﺮﺗ ی ﮐ ﺳ ﯽ‬ ‫دﯾﮑ ﻧ ﯿ و ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎن ﺑ ﺎو ﺷ دارای ﺋﺎﻣﺮازە ﺎ ﯽ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ڵ دەﺑﻦ و ﯿﭻ ﮐ س ﺧﺎوەن‪ -‬ﺎر و ﯿﭻ ﮐ دﯾﮑ ﮐﺮ ﮕﺮﺗ ﻧ ﯿ ‪.‬‬ ‫)‪ (١٥‬ﺧﯚ ﺧﺸ ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ ‪ :‬ﺧﯚ ﺧﺸ ﯚﻣ ﯾ ﯽ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﯚﻧ ﯾﻦ‬ ‫رەوەزە ﺎن و ﭘ ﺶ‬ ‫دﯾﺎردە ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ت ﯚﻣ‬ ‫ﺋ وەی ﮐ دەو ت و ﭘﺎرﺗ ﯿﺎﯾ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚ ﺋﺎوەز و ﯚ‬ ‫ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﻟ ﻧ ﻮ رن و ﺋ وان ﻟ و ﺴﺖ و ﺗﻮاﻧﺎ و ﺑ وا‪-‬ﺑ ‪-‬ﺧﯚ‪-‬ﺑﻮون‬ ‫ﺧﺎ ﯿﺒﮑ ن‪ ،‬ﺑﻮوە‪ .‬ﭘ ﺸ ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺋ ﺴﺘﺎ ﮐ ﺳ ﺎن ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿﺎن ﺑ‬ ‫ﻧ ﻗ ەی دەو ت و ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ و ﭘﺎرﺗ و ﺳ رۆک ﻧ ﺑﻮو و ﻣﻮو ﮐ س وەک‬ ‫ﺋ رﮐ ﯽ ڕەوﺷﺘ و و ﮋداﻧ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﺧﯚی ﺑ راﻧﺒ ر‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘ ژ ﻨﮕ ی ﯚﻣ ڵ و ﯚﻣ ﮐﮑﺮدن و ﯾﺎرﻣ ﺗﯿﺪان و رەوەز ﯽ و ﮔ ﻟ ﺎر ﯽ‬ ‫‪١٧٣‬‬

‫ﺑ ر ﺮس دەزا ﯽ و ﺧﯚ ﺧﯚ ﻣﻮو ﮐ س ڕ ﺒ ری ﺧﯚی‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ س‬ ‫ﺳ روەری ﺧﯚی‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ س ﺑ ﺎردەری ﺧﯚی‪ ،‬ﻣﻮو ﮐ س ﺧﯚی ﺑ‬ ‫ﺧﺎوە ﯽ ﯚﻣ ڵ و ﺳﺎﻣﺎن و دارا ﯽ و دا ﺎﺗ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ دەزا ﯽ و دەﯾﭙﺎراﺳ ن‪.‬‬ ‫)‪ (١٦‬ﺧﯚﮐﯚﻣ ﯽ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ ‪ :‬ﺧﯚ ﯚﻣ ﮐ واﺗﺎ ﺧ ﯽ‬ ‫ﻮﻧﺪ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎر ﮏ‪ ،‬ﮐﺮ ﺎرا ﯽ ﺎرﮔ ﯾ ک‪ ،‬ﺧﻮ ﻨﺪ ﺎرا ﯽ ﻓ ﺎﯾ ک‪ ،‬ﭘﺰﺸ ﺎن و‬ ‫ﭘ رﺳﺘﺎران و ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎرا ﯽ ﺧ ﺳ ﺧﺎﻧ ﯾ ک‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮان ﺧﯚ ﺎن ﺳﻨﺪووﻗ ﮏ ﯾﺎن‬ ‫دەﺧﯿﻠ ﯾ ک درووﺳﺘﺪەﮐ ن‪ ،‬ﯾﺎن ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺋﺎﻟﻮودەﺑﻮو ﺑ ﻧ ﺧﯚﺷ و‬ ‫ﮐ رەﺳﺘ ی ﺑ ﻧﮕ ﮐ ران و ﻣ ﯾﻨﻮو و ﻗﻮﻣﺎرﮐﺮدن و راﺳﺎﻧﮑﺮدن و‬ ‫ﺋ ﺗﮑﮑ ر ﯽ ﺳ ﮑ و ‪...‬ﺗﺪ ﮔﺮوو ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ت ﺑ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﯿ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‬ ‫درووﺳﺘﺪەﮐ ن و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋ زﻣﻮوﻧﮑﺮدن ﭼﺎرەﺳ رە ﺎن و ر ﺋﺎوا‬ ‫ﺷ ﻮازە ﺎ ﯽ ﺑ رەﻧ ﺎر ﮑﺮد ﯽ ﺋ و دەردە‪ ،‬ﺑ ﺧﯚ ﺎن و ﺑ ﯾ ﮐﺪی ﯚﻣ ﮐﺪەﮐ ن‪،‬‬ ‫واﺗﺎ ﯚﻣ ک ﻟ ﺧﯚ و ﺎودەردان و ﺎو ﺎران و داﻧ ﺸﺘﻮواﻧ وە ﺑﯚ ﺧﯚ و ﺑﯚ‬ ‫دۆرەو ر و ﺑ ﯾ ﮐﺪی‪.‬‬ ‫)‪ (١٧‬ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ڕەﮔ ز ﯽ ‪ :‬ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ژن و ﭘﯿﺎو و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ڕەﮔ زی دوو‬ ‫ﻻﯾ ﻧ ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﻻﯾ ﻧ ﯾﺎن ﯾ ‪ ،‬ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﯽ ﯾ ﮐﺴﺎن ﻟ ﻣﻮو ﻣﺎف و‬ ‫ﺋ رک و ﺑ ﺎر ﮏ و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‪ .‬ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ڕەﮔ ز‪-‬‬ ‫ﺳ روەری ]ﭘﯿﺎو‪-‬ﺳ روەری‪ ،‬ژن‪-‬ﺳ روەر ﯽ[‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧ ڕەﮔ ز ﯽ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺋ رک و ﻣﺎف‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺑ رﺗ ر ﯽ و ر ﻧ ر ﺖ و ﺑ ﺎر و‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾ ک‪ ،‬ﮐ ﻟ ﻧ ﻮان ڕەﮔ زە ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ﺟﯿﺎواز ﺪە ﺎت‪.‬‬

‫‪١٧٤‬‬

‫ﻣﻮو ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ ﺑ‬ ‫)‪ (١٨‬ﺎو‪-‬ﻣﺎ ‪ :‬ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﻣﺎﻓ‬ ‫ﻟ ﺑ رﭼﺎوﮔﺮﺗ ﺗ ﻣ ن و ڕەﮔ ز و ﺋ ﻨ و ﺷﻮ ﻟ داﯾﮑﺒﻮون و ﺋﺎرەزوو و ﺣ ز‬ ‫و ﺗﺎﯾﺒ ﺗﻤ ﻧﺪﯾﯿ ﮐ ﺳ ﯿ ﺎ ﯽ ﺋ وان‪ ،‬ﯾ ﮐﺴﺎﻧ ﻣﺎﻓ ﺎ ﯽ ﺋ وان؛ ﺋﺎزادی‬ ‫ﺧﻮ ﻨﺪ ﯽ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ و زﻣﺎ ﯽ ﺧﯚﺧﻮاﺳﺘ ‪ ،‬ﺋﺎزادی ﺑﯚﭼﻮون‪-‬دەر ﻦ‪،‬‬ ‫ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ ﯽ ﺎو ﺷﺎﻧ ﻟ ﺳﺎﻣﺎن و دارا ﯽ و دا ﺎﺗ ﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﯾ ﮐﺴﺎﻧ‬ ‫ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن و ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑﯿﻤ ی دەرﻣﺎﻧ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ و ﻣﺎ‬ ‫ﻧ ﺸﺘ ﺟ ﺒﻮون‪.... ،‬ﺗﺪ ﺑ واﺗﺎﯾ ﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﻣﻮو ﻣﺮۆﭬ ﺎن وەک ﯾ ﮐﺪی ﻟ‬ ‫ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ و ﮔ ردووﻧ و ﺳ رەﺗﺎ ﯽ و ﻮﻟﺘﻮور ﯿ ﺎن ﺑ ﺮەﻣ ﻧﺪ و‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎن دەﺑﻦ ‪.‬‬ ‫)‪ (١٩‬ﻣﺎف وﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن ‪ :‬ﻣﺎف و ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن ﺋ و ﻣﺎف و‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧ ن‪ ،‬ﮐ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮو ﯽ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪوو ﯽ و ﻟ ﺗ ک ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗﯿ ﺒﻮون و ﺳﭭﯿﻞ‪-‬ﺑﻮون و ﮔ ﺷ ی ﻮﻟﺘﻮوری‬ ‫ﻣﺮۆڤ و ﭘ ۆﺳ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪ ،‬ﭘ رەﯾﺎ ﺴ ﻧﺪووە و ﮔ ردوون‪-‬ﮔ ﺑﻮون؛ ﻣﺎ ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ‬ ‫داﯾﮏ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧ ﺸﺘ ﺟ ﺒﻮون و ﻣﺎ ژ ﯿﺎن ﺑ ﺟﯚر ﮏ ﮐ ﺧﯚ ﺳ ﻧﺪە و ﻣﺎ‬ ‫ﯚﭼﮑﺮدن و ﻣﺎ ﺎوﺳ ر ﯿﮑﺮدن و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﺧﯚﺷ و ﺴ ‪-‬ﮐﺮدن و ﻣﺎ ‪..‬ﺗﺪ‬ ‫ﺋ و ﻣﺎﻓﺎﻧ ی ﮐ ﺑﻮون ﺑ ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ و وەک ﯾﺎﺳﺎﯾ ک ﻟ در ﮋەی‬ ‫ﮔ ﺷ ﮐﺮدن و ﭘ رەﺳ ﻧﺪ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻣﺮۆڤ ﺳ ر ﺎﻧ ﺪاوە‪ .‬ﺒ ﺗ ﯾﺎﺳﺎ‬ ‫ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎ ﻓ ﯾﺎ ﯽ و ﮐﯿﻤﯿﺎ ﯽ و ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿ ﺎﻧ ﺶ دەﮔﺮﺘ وە‪.‬‬ ‫ﺑ م ﻟ ەدا ﺑ س ﻣ ﺑ س ﻟ ﺑﺎری ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ‪ .‬ﻟ ﺑﺎری ﺋﺎﺳﺎ ﯽ و ﺋﺎزادی‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑ ﭘ ﻨﺞ "دەﺑ ﺖ" ﺳﺰاوارە ] ﻧﺎﺳ دان‪ ،‬ﺧﻮاردﻧ وە‪ ،‬ﺧﻮاردن‪ ،‬ﺧ وﺗﻦ‪،‬‬ ‫ﭘ ﺴﺎﯾﯿﮑﺮدن[‪ ،‬واﺗ ﺋ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﻨ داﻧﯿﺎن ﺋ ﺳﺘ ﻣ ‪ .‬ﻟ دەرەوەی‬ ‫‪١٧٥‬‬

‫ﺋ و ﭘ ﻨﺞ ﻧﺎﭼﺎر ﯿﺎﻧ ﻣﻮو ﺷ ﻚ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ و ﻣﺮۆڤ ﻟ‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪان و ﻧ دا ﯽ ﺋﺎزادە و ﭘﺎﺑ ﻧﺪﺑﻮون ﺑ ﺷﺘ ﺎ ﯽ دﯾﮑ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﯿ ﯽ‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ و ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪا ﯽ ﺑ رەﻧﺠﺎﻣﯽ ڕ ﮑ وﺗ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٠‬ﺧﻮ ﻨﺪن ﺑ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ وﺋﺎزادی ﮐﻮﻟﺘﻮور ﯽ ‪ :‬ﻗﺴ ﮐﺮدن و ﺧﻮ ﻨﺪن ﺑ‬ ‫زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ وەک ﺋﺎزادی ﺧ ﯾﺎ ﮑﺮدن و ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ‬ ‫و ﺑﻨ ڕەﺗ و ﮔ ردووﻧ ﯿ ﺎن ر ﮐ س و ﯚﻣ ﮏ و ﯿﭻ ﮐ س و ﮏ‬ ‫ڕەوا ﯽ ﻣﺎ ﺳ ﭘﺎﻧﺪن ﯾﺎن ڕ ﮕﺮ ﮑﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ ﻧ ﯿ و ﺳ ﭘﺎﻧﺪن زﻣﺎﻧ ﮏ ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﮐ س و ﯚﻣ ﮏ ﯾﺎن ﻧﺎوﭼ ﯾ ﯽ دﯾﮑ دەﮐ و ﺘ ﺧﺎﻧ ی ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ و ﺑ ﮕ ی‬ ‫ﺋ و ڕی دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﻮو ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﯚﻣ ڵ دەﺑ ﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (٢١‬ﺋﺎزادی ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ‪ :‬ﺋﺎزادی ﺑ ﮐﺮدﻧ وە ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﻣﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘ ﯿ ﺎن‬ ‫ﮐ ﺳﺮووﺷﺖ ﺑ ﻣﺮۆ ﺑ ﺧﺸﯿﻮە و ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﺑ ﺗﻮاﻧﺎ ﯽ و ڕادەی ﺑ ﺎر ﺮد ﯽ‬ ‫ﻣ ﺸﻚ و ﺋﺎوەزی ﮐ ﺳ ﺎن ﯾ و ﻣﺮۆڤ ﻟ ﺗ ک ﭘ ﯾﺪاﺑﻮو ﯽ دارای ﺋ و ﻣﺎﻓ‬ ‫ﺑﻮوە و ﯾ ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٢‬ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ‪ :‬ﺳ ر ﺧﯚ ﯽ ﺑﯚ ﺗﺎک و ﯚﻣ ڵ ﺑ واﺗﺎی ڕز ﺎر ﻮوﻧ ﻟ‬ ‫ژﻣﻮو ﯽ ﭘﺎواﻧﮕ راﻧ و ﭼ ﭘﺎو ﮕ راﻧ ی ﺋﺎﺑﻮور ﯽ و ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ و ڕاﻣﯿﺎر ﯽ و‬ ‫ﻮﻟﺘﻮور ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ دﯾﮑ ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٣‬ﻓ ﺪراﺳﯿﯚن وﻓ ﺪرا م‪ ،‬ﮐﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚن وﮐﯚﻧﻔ ﺪرا م ‪ :‬ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن و ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻮﻧﺪان‬ ‫و ﺷﺎران و ﻧﺎوﭼﺎن و ر ﻤﺎن و ﮐ ﺸﻮەران ]ﻗﺎڕان[؛ ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮑ ﺗ واو‬ ‫‪١٧٦‬‬

‫ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ و ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ دەو ﺗ ﭘ ﮑﺪ ﺖ و‬ ‫ﺎردە ﺎت‪ .‬ﺑ داﺧ وە ﭼ ﻣﮏ و ﺑ ۆﮐ ی ﻓ ﺪراﻟ م وەک ﭼ ﻣﮏ و ﺑ ۆﮐ ی‬ ‫ﯚﻣ ﺳﭭﯿﻠﯿﯿ ﺎن ﻟ ﻻﯾ ن ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ﻟ ﺑﻨ ﻣﺎ ڕاﺳﺘ ﻨ ﮐ ی‬ ‫ﺧﺎ ﯿﮑﺮاوە و وەک د ﻮﺟﺎﻣ ﯾ ک ﺑﯚ ڕازاﻧﺪﻧ وە و ﺷﺎردﻧ وەی دﯾﻮە ڕاﺳﺘ ﻨ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ڕاﻣﯿﺎر ﯽ ]دەو ﺗ [ ﺑ ﺎر ﺮاوە‪ .‬ﻓ ﺪرا م ﻟ ﺑﻨ ڕەﺗﺪا ﺑ ﺷ ﮑ ﻟ‬ ‫ﺰری ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧ و ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﻣﯿ ﺎﻧ ﻣ ﺎ ﯽ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ری‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ و وەک ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﭘ ﮑ وە‪-‬ﮔﺮ ﺪاﻧ وەی ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺟ ﻣﺎوەر ﯽ و‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺳ ر ﺪاوە‪ .‬ﻓ ﺪراﺳﯿﯚن ڕ ﮑﺨﺮاو ﮑ ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی‬ ‫ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿﺎﻧ و ﯾ ﮐ ی ﺑ ﺷ و ﻧﺎوﭼ ﯽ ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿﺎﻧ ﯾ ‪،‬‬ ‫ﯚﻧﻔ ﺪراﺳﯿﯚن ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ ﯾﺎن ﭘﻠ ی ﺑﺎ ﺗﺮ و ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯽ ﭼ ﻧﺪ ﯾﺎن ﯚﻣ ﮏ‬ ‫ﻓ ﺪراﺳﯿﯚﻧ )چ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﭘ ﺸ ﯽ و چ ﻓ ﺪراﺳﯿﯚ ﯽ ﻧﺎوﭼ ﯽ(‪.‬‬ ‫ﯚﻧﻔ ﺪرا م ﯾ ﮐ و ﯾ ﮐﺒﻮون و ﯾ ﮐﮕﺮﺗ ﭼ ﻧﺪ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯾ ک ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯿ ﯽ ﻓ ﺪرا ﺴﺘ ﯿ ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٤‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ و ﺎو ﺸ وﻓﺮ ﺎﮔﻮزار ﯽ و ﺎودەردی ‪ :‬ﭼﻮار ﺑﻨ ﻣﺎی زۆر ﯚ ﯽ‬ ‫ﺳ راﭘﺎی ڕاﺑﻮردووی ﯚﻣ ﺎ ﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾ ﺗﯿ ن و ﻟ ﺳ ر ﺑﻨ ﻣﺎی ﺋﺎزادی‬ ‫ﺑ ﺎردان و ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﻣﺎف و دادﭘ روەر ﯽ ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﺳ ر ﺎﻧ ﺪاوە و‬ ‫ﺑ دﯾﺪ ﻦ و ﺧﯚ ﺎﻧﺪەﮔﺮن‪.‬‬ ‫)‪ (٢٥‬ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ‪ :‬ﻧﺎوەﻧﮕ را‪ ،‬ﻣ رﮐ زی‪ ،‬ﺳ ﻨ اﻟ ﺴﺖ‪ ،‬ﺟﯚر ﮏ ڕ ﮑﺨﺴ ن و‬ ‫ﺳ ﺴﺘ ﻣ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻮو ﺑ ﺎرە ﺎن ﺑﯚ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ ﺳ رووی ڕ ﮑﺨﺮاوە ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺳ رووی ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﺎن دەﮔ ڕ ﺘ وە و ﺑ ﺎرە ﺎن ﺳ رﺗﺎﺳ ر ﯿ ن و ﻣﻮو‬ ‫ﮐ س ر ﻧﺎوﭼ ﯾ ک و ر ﻮﻧﺪ ﮏ و ﺷﺎر ﮏ ﺑ ﺖ‪ ،‬دەﺑ ﺖ ﻣﻠﮑ‬ ‫‪١٧٧‬‬

‫ﺑ ﺎرە ﺎ ﯽ ﺑ ﺖ؛ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ ﺋﺎوا ﮐ دﯾﺎرﺗﺮﻦ و ﭘ رەﺳ ﻧﺪووﺗﺮ ﺳ ﺴﺘ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗ ]ﺣﺰ ﯽ[ و دەو ﺗ ﯿ ‪ ،‬ردەم ﺑﯚ ﺳ ر ﺪان و دەﺳ ﺗﮕﺮﺗ ﮐ ﺳ‬ ‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرە ﺎن و ڕەوﺗ ﻧ ژادﭘ رﺳﺖ و ڕەﮔ ز رﺳﺖ و ﺷﯚﭬﯿﻨ ﺴﺖ و‬ ‫ﻓﺎﺷ ﺴﺘ ﺎن‪ ،‬زەﻣﯿﻨ ﺳﺎز ﯿﺪە ﺎت و ز ﺎﺗﺮ ﻮو ﯽ ڕادەی ﻧ ﻮەﻧﺪﮔ را ﯽ‪،‬‬ ‫ز ﺎﺗﺮ ﻮو ﯽ ڕادەی دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﯽ و ﻓﺎﺷ م دەﺋﺎﻓﺮﻨ ﺖ ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٦‬ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ ‪ :‬ﻗﻮوﭼﮑ ﯽ‪ ،‬رەﻣﯽ‪ ،‬ار ‪ ،‬ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﯽ‬ ‫ڕاﻣﯿﺎر ﯽ‪ ،‬ﻣﻮو ﺳ ﺴﺘ م و ڕ ﮑﺨﺮاو ﮏ ﮐ ﺳ ر و ﺧﻮاری ﺑ ﺖ؛ ﻣﻮو‬ ‫ﭘ ﮑ ﺎﺗ ﯾ ک ﮐ ﺳ رﮐﺮدە و ﺑﻨﮑﺮدەی ﺑ ﺖ‪ ،‬ﻟ ﻧ ﻮ ﺋ وان ﺧ ا ﯽ‬ ‫ڕەﮔ زﺳﺎﻻراﻧ ‪ ،‬ﺧ ﯽ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎ ﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻠ ﺸﯿﺎ ﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﭙﺎرﺗ ‪ ،‬ﭘﺎرﻟ ﻣﺎﻧ ؛ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی‬ ‫دەو ﺗ ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٧‬ﺳ ر ﭽ | داﻟﯿﺎ ﯽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ ]ﻧﺎﻓ رﻣﺎ ﯽ ﻣ دەﻧ [ ‪ :‬ﺟﯚرە ﯚﺷﺸ ﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗ اﻧ ﯾ ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗ ﺑ واﺗﺎی "ﺋﺎﺷ ﯿﺨﻮازی" ﻟ ﺗ ک دەﺳ ﺗﺪاران ﻧﺎ‪.‬‬ ‫ﺑ داﺧ وە )ﺋﺎﺷ ﯿﺨﻮازی( ﺑ )ﺳﺎزﺷﮑﺮدن( ﻟ ﺗ ک ﺳ روەر و ﺑ ﺮەﮐ ﺸﺎن‬ ‫ﯾ ﮐﺴﺎﻧﺪەﮐﺮاوە و ﻟ واﺗﺎ ﺑﻨ ڕەﺗ ﯿ ﮐ ی ﺧﺎ ﯿﮑﺮاوە‪ .‬ﻟ ﺑ ر ﺋ وە ﯚﺷ‬ ‫ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ ﭘ ﺸ ﯿﺎردەﮐﺮ ﺖ‪ .‬ﺟﯚرە ﺎ ﯽ ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ‪:‬‬ ‫ﺑ ﺷﺪار ﻨ ﮐﺮد ﯽ ﺟ ﻧﮓ‪ ،‬داﮔ ﮐﺮد ﯽ ﻣ ﯾﺪا ﯽ ﺷﺎرە ﺎن وەک ﻧﺎڕەزاﯾ ﯽ‪،‬‬ ‫ڕ ﮕﺮی ﻟ ﭼ ک و ﺗ ﻗ ﻣ ﯽ ﺑﯚ ﺑ رە ﺎ ﯽ ﺟ ﻧﮓ‪ ،‬ﻧ ﭼﻮون ﺑﯚ ﺳ ر ﺎز ﯽ‪،‬‬ ‫داﻧ ﺸ ن ﻟ ﺷﻮ ﺎر‪ ،‬داﺧﺴﺘ دو ﺎن و ﺑﺎزار و ﻧ ﮐﺮد ﯽ ﺎﺗﻮوﭼﯚ‪ ،‬ﯚﻣ ک‬ ‫ﺑ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﭘ ﻧﺎﺑ ر و ﯚﭼ ری ﻧﺎﯾﺎﺳﺎ ﯽ‪ ،‬ﺑ رەﻧ ﺎر ﮑﺮد ﯽ ﻟ ﺳ ﺪارەدان و‬ ‫ز ﻨﺪان و ﺗ ۆر‪ ،‬ﺑ رﻧ ﺎر ﮑﺮدن و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮد ﯽ ﺋ و ﺑ ر م و ﺎ ﯾﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺑﯚ‬ ‫ژ ﻨﮕ و ژ ﯿﺎن ز ﺎﻧﺒ ﺧﺸﻦ‪ ،‬ﭘﺎراﺳﺘ ﺟ ﻧﮕ ﺎن و ﺳ رﭼﺎوە ﺎ ﯽ ﺋﺎو‪،‬‬ ‫‪١٧٨‬‬

‫ﺑ رﮔﺮﺗﻦ ﻟ ﭘ ﺸ ﺳﺎز ﯿ ک ﮐ ﺑﯚ ژ ﻨﮕ و ژ ﯿﺎن ز ﺎ ﯽ ﯾ ‪ ،‬ﺑ رﺧﻮدان‬ ‫ﺑ راﻧﺒ ر ﺳ ﭘﺎﻧﺪن ﺗﯚو و ﻧ ﻣﺎﻣ ﺟ ﻨ ﺘﯿﮏ دەﺳ ﺎر ﮑﺮاوە ﺎن‪ ،‬ڕ ﮕﺮی‬ ‫ﯚﻣ ﯾ ﺗ ﻟ ﺑ و ﻮو ﯽ دەرﻣﺎﻧ ﮐﯿﻤﯿﺎ ﯽ و ﮐ رەﺳ ﺑ ﻧﮕﮑ رە‬ ‫درەﺧﺘﺎن و ﻟ ﻧ ﻮ ﺮدن ﺟ ﻧﮕ ﺎن‪،‬‬ ‫ز ﺎﻧﺒ ﺧﺸ ﺎن‪ ،‬ڕ ﮕﺮی ﻟ ﺑ‬ ‫ﺑﺎﯾ ﯚﺗﮑﺮد ﯽ ﺑ ﺎر ﺮدن و ﮐ ﺑ ر ﻣﯽ ﺋ و ﯚﻣﭙﺎ ﯽ و و ﺗﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺑﯚ ﺳ ر‬ ‫ﯚﻣ ﯽ دﯾﮑ ﺷﺪەﮐ ن‪ ،‬ﯾﺎن ﺑ ﺷ ﮏ ﻟ ﯚﻣ ﮐ ی ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﻣﺎﻓ‬ ‫ﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺳ رەﺗﺎﯾﯿ ﺎ ﯽ ﺑ ﺒ ﺷﺪەﮐ ن‪ ،‬ﻧﻤﻮوﻧ ﺣ ﻮﻣ ﯽ ر‬ ‫دەو ﺗﺎ ﯽ ﺋ ان و ﺗﻮرﮐﯿ و ﺳﻮر و ﻋ اق‪ ،‬ﮐ زﻣﺎ ﯽ ﯚراﻣﯽ و ﮐﺮﻣﺎﻧ و‬ ‫زازا ﯽ و ﺳﯚرا ﯽ و ﻣﺎ ﺧﻮ ﻨﺪن و ﺑ ﺎر ﺮدﻧﯿﺎن ﻟ ﺑﻮاری ﭘ روەردە و ﺧﻮ ﻨﺪن‬ ‫و ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﻗ دەﺧ ﮐﺮدووە‪ .‬ﮕﺮﺗ ﺗ ﺧﺘ ڕەﺷ ﺎن ﺑ ﯚڵ و ﯚ ن ﺑ‬ ‫ﯚ ن ﻓ ﮐﺮد ﯽ زﻣﺎ ﯽ داﯾﮏ ﺟﯚر ﮑ ﻟ ﯚﺷﺶ و ﺳ ر ﭽ ﺳﭭﯿﻠ ﺴﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (٢٨‬ﺧﯚ ﺳ ﺋﺎﺑﻮوری ]ﺧﻮدﮐ ﻓﺎ ﯽ ﺋﯿﻘﺘ ﺴﺎدی[ ‪ :‬ﺧﯚ ڕز ﺎرﮐﺮدن ﻟ‬ ‫واﺑ ﺳﺘ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ‪ ،‬ﮔ ﺷ دان ﺑ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ﺑ ڕادەی ﻣﺴﯚﮔ رﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺧﯚﺷ ﻮزەرا ﯽ ﻣﻮو ﺋ ﻧﺪاﻣﺎ ﯽ ﯚﻣ ڵ‪ ،‬ﺑ م ﺒ ﺗ ﺑ ﻟ ﺑ رﭼﺎوﮔﺮﺗ‬ ‫ﺑﻨ ﻣﺎ ﺎ ﯽ ﺋﺎﺑﻮور ﯽ ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ‪.‬‬

‫‪١٧٩‬‬

‫ﻓ ر ﻧﮕﯚک‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨ وە‬

‫ﺑﺰاڤ‪ ،‬ﺣ رﮐ ت‬

‫ژ ﻨﮕ‬

‫ﺷﻮ ژ ﯿﺎن ‪ ،‬ﻣﻮﺣﯿﺖ ز ﺴﺖ‬

‫ﻣن‬

‫ﺋ ﻐﺎم‬

‫ڕەﮔ ز‬

‫ﺟ ﻨﺪەر‪ ،‬ﺟ ﺲ‬

‫ﻓﺮە‪-‬ڕەﮔ ز‬

‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺎو ﺎت ﺋﺎرەزووی ڕەﮔ زی ﻧ وﻣ‬

‫ﺑﺖ‬

‫ڕەﮔ ز‪-‬ﭘ ﭽ واﻧ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﭘ ﭽ واﻧ ی دەرﮐ وﺗ ﺟ ﺳ ﯽ ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﺑﻮو ﯽ ﺋﺎرەزووی ڕەﮔ زە ﭘ ﭽ واﻧ ﮐ ی ﺧﯚی ﺳﺘﺪە ﺎت‪.‬‬ ‫ﺑ را ﯽ‬

‫ﭘ ﺸ ﯽ ‪ ،‬دەﺳﺘ ﮏ‪ ،‬ﻣﻮﻗ دﯾﻤ‬

‫ﭘ ﺸ ﯿﺎر‬

‫ﭘ ﺸ ﯿﺎز‪ ،‬ﺋﯿﻘﺘ اح‪ ،‬ﻃﺮح‬

‫ﻧﺎﭼﯿﻨﺎﯾ ﯽ‬ ‫ﺑ‬

‫ﮐﯚﻣ‬

‫ﯾ ﮐﺴﺎن وﺧﺎ ﻟ ﭼﯿ ﺒ ﻧﺪ ﯽ‬

‫ﺰر‪ ،‬ﻓﮑﺮ‬

‫ﺑ ۆﮐ‬

‫ﻓﮑﺮە‬

‫ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ﺴ‬

‫ﮐﯚﻣ ﮕ را ﯽ‪ ،‬ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ‬

‫ﺎرا ﯽ‬ ‫ﺎرﻣﯚ ﯽ‬

‫ژﻣﻮون‪ ،‬ﺗ ﺴ‬ ‫ﮔﻮﻧﺠﺎن وﺗ ﺑﺎ ﯽ و ﻣﺎ ﻧﮓ‬

‫‪١٨٠‬‬

‫رەوەزی‬ ‫ﻣﻠ ﻮڕ ﯽ‬ ‫ﭘﯚﻟ‬

‫ﺎﻧ‬

‫ﺎو ﺷ ﺑ ر ﻣ ﻨﺎن ودارا ﯽ وﺳﺎﻣﺎن وﮔﻮزەران وﺋﺎﻣﺮازان‬ ‫زۆرداری وﺳﺘ ﻣﮕ ری‬ ‫ژاﻧﺪارﻣ ی‬

‫ﻟ ﺷﮑﺮﮔ‬

‫ﺳ ر ﺎزﮔ ‪ ،‬ﻣ ﻋ ﺳﮑ ر‬

‫ﺋ ﺗﮏ‬

‫ﭘ ﻻﻣﺎردان‪ ،‬ﭘ ﻻﻣﺎردا ﯽ ﺳ ﮑ‬

‫راﺳﺎن‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ‬

‫‪ ،‬ﺗ ﺟﺎوز‬

‫ﻧﺎﺋﺎﺳﻮودە‪ ،‬ﻧﺎڕەﺣ ت‬ ‫ﺑ ڕ ﻮەﺑﺮدن‪ ،‬ﺋﯿﺪارە‬

‫ﺧﯚ ڕ ﻮەﺑ ر ﯽ ﺧﯚﮔ ردان‪ ،‬ﺳ ﺴﺘ ﻣ ﮏ ﮐ ﺧ ﮏ ﺧﯚی ﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﺧﯚ ﯽ‬ ‫ﻓ رﻣﺎن‬

‫ﺣﻮﮐﻢ‬

‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار‬

‫ﺣﺎﮐﻢ‬

‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪاری‬

‫ﺣﮑﻮﻣ ت‬

‫ﻓ رﻣﺎﻧﺪار ﯽ‬

‫ﺣﮑﻮﻣ ﺗ‬

‫و ﻨﺎ‬

‫ﻨﺎﻧ ﭘ‬

‫ﺎو‪ ،‬ﺗ ﺳ ور‬

‫ﺋ ﺘ رﻧﺎﺗﯿﭫ‬

‫ﭘ ﺸ ﯿﺎر ﺑﯚﺟ ﮕﺮ ﯽ‪ ،‬ﺑ دﯾﻞ‬

‫ڕاﺑﻮردوو‬

‫ﻣ وو‪ ،‬ﺗﺄر ﺦ‬

‫ﺋﺎﻣﯿﺎن‬

‫ﺷ ﮏ ﮐ دەﺑ ﺘ ﯚی ﮔ ﺳﺎ ﯽ ﺷ و درووﺳ ﺒﻮو ﯽ ﻣﺎس‬ ‫‪١٨١‬‬

‫ﯚش‬

‫ﺑ ‪ ،‬ﻣﯿﻤﯚری‬

‫ﺋﺎوەز‬

‫ﻋﻗ‬

‫ڕۆﺷﻨﮕ ر ﯽ‬

‫ڕۆﺷﻨﺎ ﯽ ﺧﺴ ﻨ ﺳ ر ﭘﺮﺳ ﺎن‪ ،‬ڕۆﺷﻨﮑﺮدﻧ وەی ﺰر ﯽ‬

‫ڕەوڕەوە‬

‫ﭼ رخ‪ ،‬ﺗﺎﯾ ‪ ،‬ﻋ ﺟ ﻟ ‪،‬‬

‫ڕەوت‬

‫ﺟ رەﯾﺎن‪ ،‬ﺗ ﯾﺎر‬

‫ﮔ رەک‬

‫و ﺴﺖ‪ ،‬ﺋ ادە‬

‫ﭘ ﯾﮕ‬

‫ﺳﻮور ﻮون‪ ،‬ﻣﻮﺳ‬

‫ﺸ‬ ‫ﮔﺮ ﺪاﻧ وە‬

‫ﭼﻮارﭼ ﻮەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟ و ﭘ ﺸﺪاوەر ﯽ‬ ‫ﺟﺎر ﯽ دﯾﮑ ﮔﺮ ﺪا ﯽ ﺷ ﮏ‪ ،‬ﭘ ﮑ وە ﺑ ﺳ ﻨ وەی ﺷ ﮏ‬

‫ﺑ دەﺳﺘ ﻨﺎﻧ وە ﺟﺎر ﯽ دﯾﮑ ﺑ دەﺳ ﻨﺎﻧ وەی ﺷ ﮏ‬ ‫ﺋ زﻣﻮون‬

‫ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧ وە‪ ،‬ﺗ ﺟﺮو‬

‫ﭘ ڕﺗﻮو‬

‫ﭘ ڕﺗﻮو ﯽ ﺑﭽﻮوک‪ ،‬ﻧﺎﻣﯿﻠﮑ‬

‫ﭘ ۆﺳ ﺲ‬

‫ڕەو ﯽ ڕوودا ﯽ ﺷ ﮏ‬

‫ﺳﯚﺷﯿﺎﻟ ە ﺸﻦ ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﺑﻮون‪ ،‬ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ‪-‬ﮐﺮدن‬ ‫ﺧﺎﻧ وادە‬

‫ﺧ ان‬

‫‪١٨٢‬‬

‫ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﯚراﻣﯽ ) ﯚز( ﺑ واﺗﺎی )ﺑﻨ ﻣﺎ ( و)ﺗﺎﯾﻔ ( د ﺖ؛‬ ‫ﺑﻨ ﭼ ی ﺧ ان‪ ،‬ﺑ م ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﺳﯚرا ﯽ واﺗ ﭘ ﮑ ﺎﺗ ی ﮔ ورەﺗﺮ‬ ‫ﻟ ﺧ ؛ ﺋ ﻨﺎ ﺧ ﮑ ﻟ ﯚزی ﺟﺎف‬

‫ﯚز‬

‫ﺑﻨ ﻣﺎ‬

‫ﺑﻨ ﭼ ی ﺧ ان‬

‫ﺗﺎﯾﻔ‬

‫واژەﯾ ﯽ ﻋ رەﺑ ﯿ و ﺑ واﺗﺎی ﺑﻨ ﻣﺎ ی د ﺖ‬

‫ﮐﯚﻣﻮوﻧ‬

‫واژەﯾ ﯽ ﻓ رە ﺴ ﯿ ﻧ وﺑ واﺗﺎی ﭘ ﮑ وە ژ ﯿﺎن و ﺎو ش‬ ‫ژ ﯿﺎ ﯽ ﺧ ﯽ ﺷﻮ ﮏ‪ ،‬ﺷﺎرەوا ﯽ ﯾ ﮐ ی ڕ ﮑﺨﺴﺘ ﺷﺎر‬

‫ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰ‬

‫ﭘﺎراﺳﺘ ﺷﻮ ژ ﯿﺎن‪ ،‬ژ ﻨﮕ ﭘﺎر ﺰی‪ ،‬ﺣﯿﻔﺎزەت ﻣﻮﺣﯿﺖ ز ﺴﺖ‬

‫ﺧﯚر‬

‫ﯽ ﻧﺎو ﻦ ﺧﺎوەری ﻣﯿﺎﻧ ‪ ،‬ﺷ رق ﺋ ﻟﺌ وﺳ ت‬

‫ﺧﺎن‬

‫ﺧﺎﻧﺰاد‪ ،‬ﺋﯚرۆﺳﺘﯚﮐﺮات‪ ،‬واژەﮐ ﯚراﻣﯿﯿ ﻧ ﯿ وﺑ واﺗﺎی‬ ‫ﭘﻠ دار ﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾ ﺗ ﯿ ‪ ،‬ﻓﺮەﺗﺮﻟ ﺑﺎﮐﻮوری ﺋ ان وﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و‬ ‫ﯿﻨﺪوﺳﺘﺎن وﺋ ﻓﻐﺎ ﺴﺘﺎن ﺑ ﺎردەﺑﺮ ﺖ‬

‫ﺳﺎن‬

‫ﮐﻮرﺗﮑﺮاوەی واژەی )ﺳﻮ ﺘﺎن(ی ﻋ رەﺑ |ﻓﺎرﺳ ﯿ‬

‫ﺎو ﺎر‬

‫ﺎو ﺸ ‪ ،‬زﻣﯿﻞ‬

‫ﺋﺎﺳﺎﯾ ﺶ‬

‫ﺋ ﻣﻨﯿ ت‬

‫ﺳ روەر‬

‫ﺳﺎﻻر‬

‫ﭘﯚزەﺗﯿﭫ‬

‫ﺋ ر ‪ ،‬ﺑﺎش ‪ ،‬درووﺳﺖ‬

‫ﻧ ﮕ ﺗﯿﭫ‬

‫ﻧ ر ‪ ،‬ﺧﺮاپ‪ ،‬ﻧﺎدرووﺳﺖ‬ ‫‪١٨٣‬‬

‫ﺗﻮ ﮋ‬

‫ﺗﻮ ﮋی ﮐﯚﻣ ﯾ ﯽ‪ ،‬ﻗﺸﺮ ﺋﯿﺠﺘﻤﺎ‬

‫ﭘ ﺸ ﻧﮓ‬

‫ر ﻧ ک ڕاﺑ ر[‪ ،‬ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﭘ ﺶ ﮐ ﺳ ﺎ ﯽ‬ ‫]دەﺳ ﭙ‬ ‫دەورو ری ﺧﯚی ﺧﯚ ﺧﺸﺎﻧ وەک ﺋ رﮐ ﮏ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿ‬ ‫ﮐﯚﻣ ﯾ ﺗ ﯿ ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەدات‬

‫ﭘﺸ ﻧﯽ‬

‫] ﭘ ﺸ ﻧ ﯽ ﻧ ک ڕاﺑ ر ﯽ [ دەﺳ ﭙ‬

‫ڕاﺑ ر‬

‫ڕ ﺒ ر‪ ،‬ﭼﺎوﺳﺎخ‬

‫ﺋ ﻧﺠﻮوﻣ ن‬

‫ﺷﻮرا‪ ،‬ﺳﯚﭬﯿ ت‬

‫ﻧ ﻮﺧﯚ ﯽ‬

‫ﻧ ﻮان ﺧﯚ ﯽ ‪ ،‬داﺧ‬

‫دەرە ﯽ‬

‫ﺧﺎر‬

‫ﺧﯚﺟ‬

‫ﻣ ﺣ ‪ ،‬ﻟﯚ ﺎ‬

‫ﭘﺎرﺗ‬

‫ﺣﺰب‬

‫دەﺳﺘ ﺑﮋﺮ‬

‫ﻧﺨﺒ ‪ ،‬ﺋﯿﻠﯿﺖ‬

‫ڕاﭘ ڕ ﻦ‬

‫ڕاﺑﻮون‪ ،‬ﻗﯿﺎم‪ ،‬ﺋﯿ ﺘﯿﻔﺎزە‬

‫‪١٨٤‬‬

‫ری‬

‫‪-‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ رﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘ ﻤ ﮑﯽ ﻤﯿﻟﯿﺸﯿﺎﯾــﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﯿﺎﯾ ﺗﯽ و ﭘﺎرﻠ ﻤﺎﻧﯿــﯽ و دەو ﺗﯿــﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿ و ﭘﺎرﺗﯿــﯽ و ڕﮑﺨﺮاوە ڕاﻤﯿﺎرﯾﯿ ﮐﺎن ﭘﺎﯾ ی ﭘ ﮑﮭﺎﺗ ی ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ رﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯽ ﻧﯿﻦ و ﻧﺎﺑﻦ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﮔﺸﺖ ﺑ ﯾﺎرەﮐﺎن ﻠ ﺑﺎرەی ﺑ رﮬ ﻤﮭ ﻨﺎن و داﺑ ﺷﮑﺮدن‪ ،‬ﮬ ﻧﺎردن و ﮬ ﻨﺎن و ﮔﯚڕﯾﻨ وەی ﮐﺎ ﮐﺎن‪ ،‬ﯾ ﮐﮕﺮﺗﻦ‬ ‫ﻠ ﺗ ک ڕﮑﺨﺮاوەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﯾﺎن ﺧﯚﺑ رﻮەﺑ رﯾــﯽ ﮔﻮﻧﺪان و ﻧﺎوﭼ ﮐﺎن و ﮬ ر ﻣ ﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬داڕﺷﺘﻨﯽ‬ ‫ﺑ رﻧﺎﻤ ﯪﺑﻮورﯾﯿ ﮐﺎن و ﺑ رﻧﺎﻤ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿﯿ ﮐﺎن و ﺑ رﻧﺎﻤ ﭘ روەردەﯾﯿ ﮐﺎن و ﺑ رﻧﺎﻤ ﻓ ﺮﮐﺎرﯾﯿ ﮐﺎﻧﯽ ﻠ ﻧ ﻮ‬ ‫ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﺧ ﮑﯽ ﮔ ڕەﮐ ﮐﺎن و ﮔﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻠ ﻧ ﻮ ﮐﺮﮑﺎران‪ ،‬ﺧﻮ ﻨﺪﮐﺎران‪ ،‬ﺧﺰﻤ ﺗﮑﺎران و ﻠ ﻻﯾ ن‬ ‫ﺑ ﺷﺪارﺑﻮوان دەدر ﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﯬﻧﺠﺎﻤﺪاﻧﯽ ﯬوان ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ‪ ،‬ﮐ ﯪﻤﺎدەن ﺧﯚﺑ ﺧﺸﮑ راﻧ ﺑﯚ ﮐﯚﻤ ڵ ﯾﺎن‬ ‫ڕﮑﺨﺮاوەﮐ ﮐﺎرﺑﮑ ن‪ ،‬وەک ﻧﻮ ﻨ ر ﺑﯚ ﻤﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﺧ ﮏ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﺪەﮐﺮﻦ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﯬرﮐﯽ ﻧﻮ ﻨ ر ﺑ ﯾﺎردان ﻧﯿﯿ ‪ ،‬ﺑ ﮑﻮ ﺟ ﺒ ﺟ ﮑﺮدﻧﯽ ﯬرﮐ ﮑ ﮐ ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﺧ ﮑﯽ ﯾﺎن ﮐﺎرﮔ و‬ ‫ﻓ ﺮﮔ و ﻓ رﻤﺎﻧﮕ و ﻧ ﺧﯚﺷﺨﺎﻧ ﮐﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮدووە‪ ،‬واﺗﺎ ﻧﻮ ﻨ ر "ﯬﺑﺪوﻠﻣ ﺋﻣﻮورە"‪ ،‬ﻧ ک دەﺳ ﺗﺪار‬ ‫و ﺑ ﯾﺎردەر و ﻤﻟﮭﻮڕ و ﻠﯚﺑﯽ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﺳ رﭘ رﺷﺘﯿﮑﺮدن و ﭼﺎﻻﮐﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺧﯚﺑ ﺧﺸﺎﻧ وەک ﻧﻮ ﻨ ری ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﺧ ﮏ‪ ،‬ﮬﯿﭻﺑ رﺗ رﯾﯿ ﮐﯽ‬ ‫ﯪﺑﻮورﯾــﯽ و ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ ﻧﯿﯿ و ﻤﻮوﭼ ﯾﺎن ﺑ ﺷﯽ ﻧﻮ ﻨ ر‪ ،‬وەک ﻤﻮوﭼ ی ﯾﺎن ﺑ ﺷﯽ ﮬ ﻤﻮو ﯬﻧﺪاﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﮐﯚﻤ ڵ ﻠ ﺧ زﯾﻨ و داﮬﺎت و ﺳﺎﻤﺎﻧﯽ ﮐﯚﻤ ڵ دەدرﺖ و ﻠ ﯬوە زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﺑ ﺖ ﺑﺒ ﺖ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﻤﺎوەی ﻧﻮ ﻨ رﺑﻮون ﻤﺎوەی ﻧ ﻮان دوو ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەﯾ ‪ ،‬ﯬوە ﺧ ﻚ ﯾﺎن ﮐﺮﮑﺎران و ‪..‬ﺗﺪ ﯬو ﺟ ﮕ ﯾ ن‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﻤﺎوەﮐ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﺪەﮐ ن؛ ﺷ ش ﻤﺎﻧﮓ ﯾﺎن ﺳﺎ ﮏ ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ ﺳﺎ ﮏ‪ .‬ﮬ ر ﮐﺎت ﻧﻮ ﻨ رﮏ ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ رﮏ ﯬرﮐﯽ ﺳ ر ﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﮐ ﺧﯚﺑ ﺧﺸﺎﻧ ﻠ ﻧ ﻮ ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﮔﺸﺘﯿــﯽ ﺧ ﮏ ﭘ ﺳ ﻧﺪﯾﺎﻧﮑﺮدووە‬ ‫و ﻠ ﯬﺳﺘﯚﯾﺎﻧﮕﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﺑ درووﺳﺘﯽ و ﭘﺎﮐﯽ‪ ،‬ﺑ ﯬو ﺟﯚرە ﮐ دەﻧﮕﺪەران ﯾﺎن ﮬ ﺒﮋﺮەران ﺧﻮاﺳﺘﻮوﯾﺎﻧ و‬ ‫دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﯿﺎﻧﮑﺮدووە‪ ،‬ﯬﻧﺠﺎﻤﻨ دەن‪ ،‬ﮐﯚﺑﻮوﻧ وەی ﻧﺎﯪﺳﺎﯾــﯽ )ﮐـﺘﻮﭘ ( ﺑ رﭘﺎﺑﮑﺮﺖ و ﻧﻮ ﻨ ر ﯾﺎن ﭼ ﻧﺪ‬ ‫ﻧﻮ ﻨ رﮑﯽ دﯾﮑ ‪ ،‬ﻠ ﺟ ﮕ ی ﻧﻮ ﻨ ری ﭘ ﺸﯿﻦ ﯾﺎن ﻧﻮ ﻨ راﻧﯽ ﭘ ﺸﯿﻦ دادەﻧﺮ ﻨ وە‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﻧﻮ ﻨ ر دەﺳ ﺗﺪار ﻧﯿﯿ و ﻤﺎﻓﯽ ﮬﯿﭻ ﻓ رﻤﺎﻧﺪاﻧ ﮑﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿ ـﯽ و ﯪﺑﻮورﯾــﯽ ﻧﯿﯿ ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫داﮬﺎﺗﯽ ﮐﯚﻤ ڵ وەک ﮬ ﻤﻮو ﺑﻮارەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑ ﻠ ﻻﯾ ن ﯬﻧﺠﻮوﻤ ﻧ ﮏ ﯾﺎن ﮐﯚﻤﯿﺘ ﯾ ﮐﯽ ﮬ ﺒﮋﺮدراو‬ ‫ﺳ رﭘ رﺷﺘﯿﺪەﮐﺮ ﺖ و ﮬﯿﭻ ﮐ س ﺑ ﺗ ﻧﯿﺎ ﻤﺎﻓﯽ ﺑ ﯾﺎردان و ﺑ ﮐﺎرﺑﺮدن و ﺗ ﺧﺸﺎن و ﺑ ﺧﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿ ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫زەﻤﯿﻦ و ﮐﺎﻧ ﮐﺎن و ﺳﺎﻤﺎن و ﺳ رﭼﺎوە ﺳﺮووﺷﺘﯿﯿ ﮐﺎن داراﯾــﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿ ـﯽ ﮬ ﻤﻮو ﯬﻧﺪاﻤﺎﻧﯽ ﮐﯚﻤ ڵ دەﺑﻦ‬ ‫و ﮬﯿﭻ ﮐ س ﻤﺎﻓﯽ داراﯾﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒ ﺗﯿــﯽ ﯬو ﺷﺘﺎﻧ ی ﻧﺎﺑ ﺖ و ﮬ ﻤﻮو ﮐ ﺳ ﮏ ﻠ ﻧ ﻮ ﮐﯚﻤ ڵ ﻤﺎﻓﯽ ﮬﺎوﺑ ﺷﯽ‬ ‫ﻠ ﺳ ر ﯬو ﺷﺘﺎﻧ ﮬ ﯾ و دەﺑ ﺖ ﺑﯚ ﺧﺰﻤ ﺗﯽ ﮬ ﻤﻮو ﺧ ﮑﯽ و ﮬﺎوﺑ ﺷﯿــﯽ ﺑﺒﻦ و داراﯾــﯽ ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿ ـﯽ ﺑﺒﻦ‪.‬‬

‫‪-‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿ ـﯽ ﻤﺎﻓﯽ ﯾ ﮐﺴﺎن ﺑﯚ ﮬ ﻤﻮو ﯬﻧﺪاﻤﺎن و ﺑ ﺷ ﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻤ ڵ چ ڕەﮔ زی‬ ‫)ژەن و ﭘﯿﺎ(‪ ،‬چ ﮐﻮﻠﺘﻮورﯾــﯽ )ﺧﻮ ﻨﺪﻧﯽ زﻤﺎﻧﯽ داﯾﮏ( داﺑﯿﻨﺪەﮐﺎت و ﮬﯿﭻ ﮐ س ﺑ ﮬﯿﭻ ﺑﯿﺎﻧﻮو و ﭘﺎﺳﺎو ﮏ‬ ‫ﻤﺎﻓﯽ ﺑ رﺗ ری ﯪﺑﻮورﯾــﯽ و ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ و ﮐﻮﻠﺘﻮورﯾــﯽ ﻧﯿﯿ و ﻤﺮۆﭬﺎﯾ ﺗﯿــﯽ و ﭘﺎﺑ ﻧﺪﯾــﯽ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑﻨ ﻤﺎﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘ ﻤﯽ ﺧﯚﺑ ڕ ﻮەﺑ ری ﮐﯚﻤ ﯾ ﺗﯿــﯽ‪ ،‬ﺗﺎﻗ ﻤ رج و ﺑﻨ ﻤﺎی ﺑ ﮬﺮەﻤ ﻧﺪﺑﻮون ﻠ ﻤﺎﻓ ﺳﺮووﺷﺘﯿ ـﯽ و‬ ‫ﮔ ردووﻧﯿ ـﯽ و ﻤﺮۆﯾﯿ ﮐﺎن دەﺑﻦ‪.‬‬