Hoef en Haag

Erven V ianen Hoe f en Haag

Hart

B e eldr egieplan

Linten DEF INI T IEF

zicht vanaf rotonde Hagenweg

zicht vanaf de dijk

Inhoudsopgave Inhoudsopgave

3

5.

Hart, erven en linten

27

Hart 27

1.

5

Erven 29

Beeldkwaliteitplan of beeldregie?

Inleiding

5

Linten 30

Dijkdorp, lint en meander

5

Verschillen woonsferen kort op een rij

33

Belevingswaarde en ruimtelijke kwaliteit

7

Traditioneel, klassiek of modern

33

6.

35

Kwaliteitsteam 7

2.

Marktverkenning en kernwaarden

Beeldregie in vier niveaus

9

Vaststelling niveaus van beeldregie

35

9

Voorlopig voorstel beeldregie

36

Woningmarkt 13

7.

53

Positionering en kernambities

15

Uitwerking deelgebieden, verkavelingsplannen

53

Uitwerking openbare ruimte, inrichtingsplannen

53

3.

Getrapte beeldregie

17

Waterstructuur 55

Verschillende niveaus van beeldregie

17

Beeldregie in vlakken, lijnen en punten

18

Openbare ruimte als kader

19

Stedenbouwkundig niveau

57

4.

21

Architectonisch niveau

58

Locatie Hoef en Haag

21

Esthetisch niveau

59

Landschappelijk casco

22

Stedenbouwkundig raamwerk

23

9.

Bijlage: ruimtelijke ontwerpprincipes

61

10.

Bijlage: kwaliteitsborging Hoef en Haag

65

De plek van Vianen Referenties uit de omgeving

Van masterplankaart tot ruimtelijk kader

11

Het vervolg

Sturen in plaats van toetsen

55

8.

57

Bijlage: checklist beeldregie woningbouw

Masterplankaart 25 Ruimtelijk kader

25

Vianen A 27

Plas Everstein Lek

4

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

hart

1

Inleiding Beeldkwaliteitplan of beeldregie?

Het ‘Masterplan Hoef en Haag, Dorps wonen aan de rivier’ is geen blauwdruk maar (citaat): een kaderstellende document waarin de ruimtelijke uitgangspunten en basis kwaliteiten worden vastgelegd. Een flexibel plan met een robuust raamwerk ( ) dat in de tijd ook aangepast kan worden aan veranderende marktomstandigheden.

Het op te stellen beeldkwaliteitplan voor Hoef en Haag moet deze benadering natuurlijk volgen. Evenals in het masterplan dient duidelijk te zijn, wat wel en

erven

wat niet wordt geregeld en hoe keuzes worden gemaakt. Ook bij beeldkwaliteit moeten we ons de vraag stellen: maken we een plan of gaan we regie voeren, zonder dikke pakken papier?

Dijkdorp, lint en meander Het masterplan voorziet in dorpse en landelijke woonmilieus en een sterke iden-

linten

titeit voor Hoef en Haag waarin groen en water een grote rol spelen. Uit verschillende varianten is gekozen voor het model ‘nieuw dijkdorp en lint’. Deze keuze sluit aan bij zowel de bastide Vianen, dat een dorpse stedelijkheid kent, als bij Hagestein, dat zich vooral als landelijk lint heeft ontwikkeld. Beide delen worden van elkaar gescheiden door een kunstmatige meander van de Lek, die het dijk-

meander

dorp haar contour geeft en het lint haar richting.

Dijkdorp, lint en meander vormen de basis van een nieuw stedelijk raamwerk, gebaseerd op het landschappelijk casco. Hierbinnen kan Hoef en Haag op or-

kasteelterrein

ganische wijze tot stand komen, via geleidelijke groei in plaats van een harde fasering. Een langere periode van realisatie betekent dat ook rekening moet

ruimtelijk concept

ruimtelijk concept

worden gehouden met veranderingen in smaak en mode. Architectuurvormen Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

5

plas Everstein

Rivier de Lek

Lekdijk Hoevenweg A 27 6

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

en stijlkenmerken moeten dus niet dwingend worden voorgeschreven maar kun-

eeuw voor Christus met een vergelijkbare driedeling van ruimtelijke kwaliteit is

nen evolueren met het planproces. Zo kan de uitbreiding in de loop der jaren op

gekomen:

‘natuurlijke’ wijze een afwisselende bouw krijgen. Eigenlijk is dat veel aardiger

utilitas: bruikbaarheid, doelmatigheid

dan bewust ontworpen variatie die het gevaar loopt om gekunsteld te lijken.

venustas: schoonheid

firmitas: stevigheid, duurzaamheid.

Met de vraag naar een beeldkwaliteitplan op het schaalniveau van de gehele

Het begrip ruimtelijke kwaliteit heeft dus een lange geschiedenis en dankt haar

uitbreiding Hoef en Haag, wordt een volgende integrale stap in het planproces

bestaan misschien wel aan haar vage, subjectieve karakter. Door het concreet en

gezet:

objectief te maken zou het begrip haar lading kunnen verliezen en onbruikbaar

de context, het landschappelijk casco, is aanwezig en uitgangspunt

worden. Daarom kunnen we kennelijk goed leven met het ontbreken van een

het concept, het nieuwe dijkdorp en lint met daartussen meander, is inmid-

harde definitie. We herkennen ruimtelijke kwaliteit heus wel, vaak zonder het

dels vastgesteld

duidelijk onder woorden te kunnen brengen.

de structuur, het stedelijk raamwerk, is al globaal ontworpen

de verkaveling, uitgaande van organische groei over een langere periode, is

Kwaliteitsteam

met behulp van principeverkavelingen al doorgerekend

Bij het bereiken van ruimtelijke kwaliteit kan supervisie een belangrijke rol ver-

de beeldkwaliteit, de globale vormgeving van (woon)bebouwing en open-

vullen. Haar betekenis heeft vooral betrekking op het onderdeel belevingswaarde

bare ruimte en het bepalen van de belevingswaarde.

van ruimtelijke kwaliteit. Vergeleken met gebruiks- en toekomstwaarde is de

1

term belevingswaarde weer de minst meetbare en daardoor meest subjectieve.

Belevingswaarde en ruimtelijke kwaliteit

Toch moet worden vermeden om de sturing teveel door harde beeldkwaliteit-

In de 4e Nota Ruimtelijke Ordening uit 1988 wordt de betekenis van ruimtelijke

eisen of randvoorwaarden te laten bepalen. Vaak wordt daardoor teveel op latere

kwaliteit door de rijksoverheid voor het eerst duidelijk omschreven en weer her-

oplossingen vooruit gelopen. Op dergelijke invullingen zitten opdrachtgevers en

haald in de Nota Ruimte uit 2004. Het gaat om:

ontwerpers terecht niet te wachten. Ze leiden ook lang niet altijd tot ruimtelijke

gebruikswaarde: functioneel, doelmatig, bereikbaar

kwaliteit, soms wel tot starheid in de planvorming. Het gaat dus minder om

belevingswaarde: identiteit, diversiteit, herkenbaarheid

een plan en meer om regie, minder om instant oplossingen en meer om den-

toekomstwaarde: uitbreidbaar, aanpasbaar, flexibel.

krichtingen. Supervisie via een kwaliteitsteam is daarvoor een goede aanpak.

Het kwaliteitsteam zou moeten bestaan uit een stedenbouwkundige, landsc-

Daarmee is wel gezegd wat met ruimtelijke kwaliteit beoogt wordt maar nog niet

hapsarchitect, gedelegeerd welstandslid en vertegenwoordiger van het consor-

wat het begrip nu precies inhoudt. Toch is dat kennelijk geen echt probleem. Er

tium. Voor een snelle wijze van werken zou kunnen worden overwogen om de

wordt vaak verwezen naar de Romeinse bouwmeester Vitruvius, die in de eerste

welstandsbeoordeling te laten vervallen en het gedelegeerd welstandslid een volledig mandaat te geven Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

7

A27

A2

ligging Hoef en Haag

VIANEN

Hagestein

knooppunt Everdingen

8

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

2

A27

Mark t verkenning en kernwaarden In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de plek die Vianen in Nederland inneemt en op de regionale/lokale woningmarkt, voor zover deze van invloed is op de fasering en wijze van realisatie van Hoef en Haag. Wanneer wordt gekozen voor een hybride vorm met verschillende combinaties van projectmatig en particulier opdrachtgeverschap, kan nu al worden nagedacht over de bijpassende woonmilieus en geschikte locaties. Daarbij gaat het ook over de vraag

A2

of Hoef en Haag als één geheel wordt gezien of meer als drie afzonderlijke

utrecht

nederzettingen. Een vergelijkbare vraag geldt voor Hoef en Haag ten opzichte A12

van de rest van Vianen. Vanuit gedachten over de omvang en aard van lokale A12

gemeenschappen kunnen de kernwaarden worden bepaald, die vooraf gaan

nieuwegein ijsselstein

aan en mede sturend zijn voor de planvorming.

houten wijk bij duurstede

De plek van Vianen

vianen

schoonhoven

De vraag waar Vianen bij hoort, is nog niet zo eenvoudig te beantwoorden.

Alleen al vanuit ruimtelijke optiek dienen zich verschillende verbanden aan.

culemborg

Zo verschilt de plek gezien vanuit het landschap, de infrastructuur en het nederzettingenpatroon.

Als je kijkt naar het nederzettingenpatroon van nabijgelegen steden en kernen behoort Vianen zonder meer tot de regio Utrecht. Met IJsselstein, NieuA15 A15 gorinchem

De Bilt en Zeist de noordflank markeren. Vianen ligt op de grens van de Randzaltbommel

stad en het Groene Hart.

A2

A27

wegein en Houten vormt Vianen de zuidflank van deze regio, zoals Maarssen,

Vanuit de infrastructuur gezien zijn behalve Utrecht ook Gorinchem, Tiel, Zaltbommel en zelfs ‘s-Hertogenbosch dichtbij. Het knooppunt van de rijkswegen A2 en A27 geeft Vianen een bijzondere belangrijke plek in het snelweg-

^ ligging in Hoef en Haag in de regio

net en ook de A12 en A15 liggen op relatief korte afstanden.

9

Asperen

10

Buren

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Heukelum

Hagestein

Lexmond

Terwijl het nederzettingenpatroon en de infrastructuur bepalend zijn voor de noord- en zuid-as, heeft het landschap een duidelijke oost-west oriĂŤntatie. De stroomrichting van de grote rivieren en de ligging van Vianen aan de zuidoever van de Lek maken haar tot onderdeel van het rivierengebied, samen met andere historische steden zoals Schoonhoven, Culemborg en Wijk bij Duurstede. Het gebied tussen Lek en Waal is letterlijk een overgangsgebied tussen Holland/Utrecht en Noord Brabant.

2

Je zou kunnen zeggen: Vianen hoort nergens bij, het rivierengebied is een wereld op zich, het onderscheidt zich zowel van noord als zuid. Daarmee doe je Vianen beslist geen recht, het is dan ook beter om te zeggen: Vianen heeft het beste van twee werelden. Daarnaast heeft het door haar ligging kans gezien een eigen ontwikkeling door te maken. Minder een satelliet van Utrecht dan IJsselstein, veel beter bereikbaar dan Schoonhoven en Culemborg en landschappelijk zeker zo aantrekkelijk gelegen als bijvoorbeeld Zaltbommel.

Referenties uit de omgeving Wat voor Vianen geldt, geldt misschien nog wel meer voor Hoef en Haag.

Daarom wordt in dit beeldkwaliteitplan goed gekeken naar rivierdorpen in de omgeving. Hier zijn in het verleden oplossingen gevonden voor opgaven waar wij nu weer voor staan: het vormgeven aan een veilige plek in het weidse landschap, bescherming tegen het water, sterke lokale gemeenschappen en een duurzame leefomgeving. Asperen, Buren, Heukelum, Hagestein en Lexmond wijzen ons voor een deel al de weg maar met alleen historische voorbeelden komt er geen eigentijds plan tot stand. Ook de woningmarkt is belangrijk om te kunnen bepalen wat mogelijk is in deze uitbreiding van Vianen. Maar belangrijker nog dan wat kan is datgene wat we (zouden moeten) willen met Hoef en Haag en voor wie we het doen.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

11

^doorlopend landschap

12

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

^vista’s

^externe beeldkwaliteit

^bebouwingsranden

Woningmarkt In Vianen wonen veel gezinnen en stellen en weinig alleenstaanden. Dit hangt

het aantal huishoudens blijft de aankomende 10-15 jaar stijgen. Dit betreft

samen met het grote aanbod grondgebonden (koop)woningen en het zeer

niet alleen alleenstaanden en stellen, maar ook gezinnen, wat een blijvende

beperkte aanbod appartementen. Als gevolg van de geringe nieuwbouwpro-

behoefte betekent aan nieuwe eengezinswoningen.

ductie in de afgelopen jaren, is de bevolkingsgroei na 2000 beperkt en is er een druk op de woningmarkt ontstaan, resulterend in een tekort. De verhuis-

Door de ligging aan de Lek, de groene omgeving en op een kruispunt van

geneigde vraag is in Vianen twee keer zo groot als het vrijkomende aanbod.

snelwegen is Vianen en Hoef en Haag in het bijzonder, ook aantrekkelijk voor

Ook heeft Vianen volgens het woningmarktsimulatiemodel Socrates te maken

de regionale woonconsument. De vraag naar woningen in vooral dorpse en

met een grote restvraag in het grondgebonden koopsegment en een restaan-

karakteristieke woonmilieus is in de regio Utrecht groot, terwijl het aanbod

bod van vrijwel 0. Het eerste betekent dat er veel huishoudens zijn die zoeken

klein is. Verder zijn aan de aanbodkant grote nieuwbouwlocaties als Leidsche

naar een nieuwe woning, maar omdat ze die niet kunnen vinden, niet zijn

Rijn, Vathorst en Houten VINEX over een paar jaar zo goed als gereed, terwijl

verhuisd. Het tweede betekent dat bijna al het aanbod wat op de markt komt,

daar maar weinig nieuwe uitbreidingswijken tegenover staan. Rijnenburg en

ook daadwerkelijk wordt opgenomen. De huidige marktomstandigheden in

Schalkwijk komen naar verwachting pas na 2020 op de markt.

2

ogenschouw nemend hebben we het hier dus over een duidelijk latente vraag die zich zal uiten zodra de markt aantrekt.

Er liggen daarom goede kansen om in Hoef en Haag kwalitatief goede woningen in een aantrekkelijke woonomgeving te ontwikkelen. Diverse doelgroe-

Vianen is in de jaren ’60-’90 sterk gegroeid. In die periode zijn veel eengezins-

pen kunnen zo behouden blijven voor Vianen, of aangetrokken worden vanuit

woningen aan de woningvoorraad toegevoegd. Deze ontwikkeling heeft twee

de regio Utrecht. Regionaal valt te denken aan stellen en gezinnen met een

belangrijke gevolgen. In de eerste plaats is er sprake van een sterke toename/

midden en hoger inkomen. Zij zijn op zoek naar een ruime woning voor een

vertegenwoordiging van het aantal huishoudens vanaf 45 jaar (het aantal

goede prijs in een groene, dorpse, landelijke setting. De lokale vraag bestaat

huishoudens tot 35 jaar is juist afgenomen/ondervertegenwoordigd). Ten

eveneens uit aantrekkelijke doorstroomproducten voor huishoudens met een

tweede is de woningvoorraad vrij eenzijdig opgebouwd. Het aandeel rijwonin-

midden en hoger inkomen, maar ook uit startersproducten en woningen met

gen (tussen- en hoekwoningen) is groot en er zijn weinig groene, sfeervolle

een gelijkvloers woonprogramma of de mogelijkheid daartoe.

buurten te vinden. Als gevolg van het grote aandeel jaren ’60-’80 woningen zal in Vianen sprake zijn van een kwalitatieve vraag naar nieuwbouwwonin-

Hoef en Haag biedt kortom kansen om Vianen te versterken als woonplaats

gen.

aan het water, de woningvoorraad te differentiëren en tegemoet te komen aan de woonwensen van uiteenlopende doelgroepen.

Zonder nieuwbouw zal de druk op de Vianense woningmarkt verder toenemen, zeker als de markt aantrekt. Niet alleen het aantal inwoners, maar ook Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

13

Positionering en kernambities Hoef en Haag is een nieuw en eigentijds dorp in het rivierenlandschap ten

Hoef en Haag betekent primair vrijheid, sportiviteit en vitaliteit. Daarnaast

zuidoosten van Utrecht. Een dorp zoals een dorp hoort te zijn: met eigen voor-

hebben traditionele waarden als samenzijn, veiligheid en bereikbaarheid

zieningen rond een centrale Brink, fiets- en wandelpaden die leiden naar het

een plek in het nieuwe dorp. Juist die combinatie van een dorpse en veilige

prachtige omringende landschap en een echt Kasteelterrein. Op fietsafstand

oorsprong met de belofte van nieuwe mogelijkheden om je leven naar eigen

van Vianen en autoafstand van hartje Utrecht, met alle voorzieningen. Maar

inzicht in te richten, maakt Hoef en Haag uniek in de regio.

ook een dorp dat zich aanpast aan de eisen van de tijd en vooral: aan de eisen van zijn bewoners.

2

Samengevat kunnen de kernambities op het gebied van beeldkwaliteit voor Hoef en Haag als volgt worden geformuleerd:

Hoef en Haag is de ideale plek voor jonge stellen en gezinnen uit Utrecht en

omgeving die graag de vrijheid hebben om hun eigen keuzes te maken: over hoe hun woonomgeving en woning er uit ziet, bijvoorbeeld. De ideale plek ook voor stellen en gezinnen die zoeken naar een balans in hun hectische

het hart, groen dorps in de erven, vrijheid in de linten;

leven:

D uidelijk herkenbare sferen door verschillende regimes van beeldkwaliteit, vooral in de vormgeving van de openbare ruimte: compact dorps in

D iverse regimes op architectuur: samenhang in de hart, samenhang binnen een erf, maar verscheidenheid tussen de erven en vrijheid in het lint;

H oef en Haag is perfect bereikbaar. Je woont hier midden in het land-

Duidelijk herkenbare routes door het dorp naar het (rivieren)landschap;

schap, echt dorps en toch vlakbij de werkgelegenheid van de dynami-

Vormgeving van de overgang naar het landschap: ofwel ‘hard’ (het

sche regio Utrecht. Hoef en Haag is dan ook de perfecte uitvalsbasis

onderscheid tussen de bebouwing van de compacte dorpskern met het

voor een gebalanceerde combinatie van wonen en werken;

landschap) ofwel ‘zacht’ (een subtiele overgang van een tuin naar het

H oef en Haag biedt tal van recreatieve mogelijkheden. Wandelen, fiet-

landschap in het lint).

sen, paardrijden en varen langs en over de Lek, plas Everstein en door het rivierenlandschap, genieten van het actieve buitenleven, naast de deur.

Kinderen groeien veilig op in Hoef en Haag. Hier houden automobilisten rekening met kinderen, kun je vanuit het keukenraam de kinderen in de gaten houden en letten buren graag even op elkaars kinderen. Dat doe jij ook voor hen. Je staat voor elkaar klaar, maar hebt ook je eigen leven.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

15

Kasteelterrein

Lange Dreef

tussenliggend landschap

3

Getrapte beeldregie In dit hoofdstuk wordt de methodiek van getrapte beeldregie uitgewerkt en afgestemd op de door het consortium en de gemeente gemaakte keuzes. Zowel de woningmarkt als de kernwaarden zijn hierbij belangrijke invalshoeken.

Zij bepalen wat Hoef en Haag onderscheidt van andere locaties in de regio en hoe het gebied onder de aandacht van woningzoekenden kan worden gebracht.

Verschillende niveaus van beeldregie De in de Inleiding genoemde belevingswaarde komt vooral tot uitdrukking in het ruimtelijk beeld, datgene wat van de bebouwing en de tussengelegen ruimte waarneembaar is. Wanneer de architect de producent is van het ruimtelijk beeld, ziet een kwaliteitsteam of supervisor zichzelf graag als de regisseur ervan. Beeldregie is dan ook een goede term om de activiteiten te benoemen. Daarbij kan een onderscheid worden gemaakt in bijvoorbeeld vier opeenvolgende niveaus van regie:

h oge beeldregie: langs belangrijke ontsluitingen, waterpartijen en parkzones, in het oog springende hoeken, aan representatieve pleinen en op zichtlocaties voor bijzondere bebouwing

g emiddelde beeldregie: langs secundaire ontsluitingen, de hoeken van gesloten bouwblokken, aan buurtpleinen en plantsoenen en op bedrijventerreinen

lage beeldregie: langs tertiaire ontsluitingen, binnen woongebieden en in industriegebieden, aan bestaande linten, op in te passen agrarische

vista´s op het landschap

bouwkavels, op volkstuincomplexen, binnen bouwblokken

verschillende randen

g een beeldregie: deze mogelijkheid wordt in Hoef en Haag niet geboden vanwege de gewenste minimale kwalitatieve sturing.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

17

Stedenbouwkundig

Getrapte beeldregie biedt de mogelijkheid om te sturen waar dat nodig is en ruimte te bieden waar dat mogelijk is. Het is dus ook een middel om het ruimtelijk beleid vorm te geven: de vraag waar bemoeienis vanuit de gemeente, de ontwikkelaars en ontwerpers wel en waar juist minder gewenst is. Zo kunnen nieuwe vormen van deels organische ontwikkeling ontstaan. Het gaat ook om de keuze tussen projectgewijze ontwikkeling en al of niet collectief particulier opdrachtgeverschap. Ten slotte gaat het om de vraag, welke kernwaarden op welke wijze worden vormgegeven.

Beeldregie in vlakken, lijnen en punten Het landschappelijk casco van het plangebied en het stedenbouwkundig raamwerk van het ontwerp voor Hoef en Haag bieden een kader voor de bepaling van de gebieden voor de verschillende niveaus van beeldregie. Deze gebieden kunnen bestaan uit vlakken, lijnen en punten zodat naast wijken of buurten ook een belangrijke route of rand of een bijzondere plek specifieke

Architectonisch

aandacht kunnen krijgen. Op een beeldregiekaart worden de verschillende niveaus weergegeven.

Bij de verdeling tussen de verschillende niveaus van beeldregie gaat het ook letterlijk om de afzonderlijke schaalniveaus van het ontwerp:

g een beeldregie: van deze mogelijkheid is bewust afgezien

lage beeldregie: het gebouw of object in relatie tot haar omgeving, de stedenbouwkundige benadering

g emiddelde beeldregie: het gebouw in haar omgeving maar ook als zelfstandig object, de architectonische benadering

Esthetisch 18

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

h oge beeldregie: ook nog de details van het gebouw, de esthetische benadering.

Het verschil tussen de niveaus van beeldregie is dus niet een kwestie van streng, strenger, strengst maar van een beoordeling op één, twee of maximaal drie schaalniveaus: omgeving, gebouw en detail. Wat er per niveau aan de orde kan worden gesteld, wordt duidelijk uit de checklist in de bijlage.

Openbare ruimte als kader

Landschappelijk kader

De beeldregie strekt zich niet uit tot de openbare ruimte. Het hanteren van verschillende niveaus van beeldregie vraagt juist om duidelijke ontwerpen

3

voor het maaiveld of uitgangspunten hiervoor. Wel loopt het ontwerp hiervoor parallel aan de opzet van het stedenbouwkundig raamwerk en hoeft het

Recreatieve zones

ontwerp voor de openbare ruimte niet op voorhand al helemaal gereed te zijn, integendeel.

Zo zouden voor de verschillende ‘harde’ elementen uit het stedenbouwkundig raamwerk al ontwerpen kunnen worden gemaakt, zodat de situering en de profilering van deze ruimten volstrekt duidelijk is. Dat is nodig om voor de hierlangs te projecteren bebouwing ook een hoge beeldregie te kunnen voeren.

Voor de ‘zachtere’ elementen zouden al wel de profielen kunnen worden ontworpen maar kan de exacte situering vooralsnog achterwege blijven. Zo worden voldoende aanknopingspunten geboden voor een gemiddelde beeldregie.

Voor elementen die in het stedenbouwkundig raamwerk nog geen status hebben, zou volstaan kunnen worden met kwaliteitsbladen, waarmee de uiteindelijke profielen worden samengesteld. De voor deze gebieden te verwachten

Openbare ruimte

lage beeldregie kan zich ook heel goed beperken tot principeoplossingen.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

19

boerderijen aan de Lekdijk

lange lijnen vanaf de dijk

bestaande sloten

20

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

4

rivier de Lek

Van masterplankaar t tot ruimtelijk kader Het ruimtelijk raamwerk wordt afgeleid van de masterplankaart. Deze bestaat uit twee lagen: het aanwezige landschappelijk casco en het nieuwe stedenbouwkundig raamwerk. Te handhaven bestaande elementen zijn per definitie hard, welke nieuwe landschappelijke en stedenbouwkundige elementen

dijkzone en uiterwaarden

dat zijn, wordt in deze fase bepaald, evenals de precieze ligging hiervan. Zo ontstaat een betrouwbaar ruimtelijk raamwerk voor Hoef en Haag waarvan sommige lange lijnen al min of meer definitief zijn en andere eventueel nog van plaats kunnen veranderen. De kaart die op deze wijze ontstaat vormt een systeem van lijnen en vlakken waarop vervolgens de getrapte beeldregie kan

erfbeplanting en boomgaarden

worden losgelaten.

Locatie Hoef en Haag Het landschap vormt de onderlegger voor elke ruimtelijke ontwikkeling. Vroe-

agrarisch landschap

ger verdween het landschap vaak onder een zandpakket en begon men met

plas Everstein

een schone lei, de ‘tabula rasa’. Nu weten we dat het landschap belangrijk is als ‘genius loci’, de geest van de plek. Door hierop voort te bouwen wordt een ruimtelijke ontwikkeling specifiek voor een bepaald gebied en kan deze zich onderscheiden van andere locaties. Je thuis voelen begint dus bij het

archeologisch terrein

landschap.

De volgende landschappelijke elementen blijven behouden:

landschappelijke elementen Hoef en Haag

rivier de Lek met haar uiterwaarden en dijken

zandwinplas Everstein met haar groene oevers

het archeologische terrein bij Hagestein Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

21

de groene agrarische driehoek tussen rijksweg en Lekdijk

enkele boerenerven langs de Lekdijk.

Hoef en Haag wordt dus geheel omringd door landschap in meerdere verschijningsvormen. Het biedt verschillende recreatieve uitloopmogelijkheden, zichten op de omgeving en aanknopingspunten voor ruimtelijke ontwikkelingen. Dit is dorps wonen in het rivierenlandschap.

Landschappelijk casco Bij een ruimtelijke ontwikkeling gaat het landschap een volgende fase in. Niet alles kan gehandhaafd worden want onbebouwde gronden worden bouwterrein maar belangrijke delen blijven behouden of op zijn minst herkenbaar.

De verkavelingsrichting kan worden overgenomen, boerderijen en opgaande beplanting worden behouden, sloten worden ingepast of keren bijvoorbeeld terug als straat. Vanwege de waterhuishouding en recreatie dichtbij huis zijn ook nieuwe landschappelijke elementen nodig zoals waterpartijen en groenzones.

De volgende nieuwe landschappelijke elementen worden toegevoegd:

d e meander, een kunstmatige rivierloop met een natuurlijke uitstraling vanaf en weer terug tot aan de voet van de Lekdijk

h et kasteelpark met grachten en boomsingels op het archeologische terrein

d e beplante rand van de bedrijventerreinen langs de rijksweg tussen de afslag/oprit en Hagestein.

Met het bestaande landschap bepalen deze elementen het landschappelijk casco. Ze vormen de groene en blauwe rand van het nieuwe woongebied en

22

landschappelijk casco Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

de overgang naar het buitengebied. Ze zijn geschikt voor recreatie dichtbij landschappelijk casco Hoef en Haag

huis voor alle leeftijden: van spelevaren, de hond uitlaten tot een ‘perimeter walk’, het rondje om Hoef en Haag. Dit is het landschap voor dagelijks gebruik.

Stedenbouwkundig raamwerk Binnen het landschappelijk casco als kader wordt het stedenbouwkundig raamwerk ontworpen. Dit bestaat uit de voornaamste randen langs, routes door en ruimtes in het gebied. Deze elementen geven het nieuwe woonge-

4

bied haar interne structuur en bepalen daarmee globaal het toekomstige gebruik van het gebied. Dat kan variëren van een drukke hoofdontsluiting tot een rustige laan en van een levendig dorpsplein tot een stille hof.

Hagenweg

De volgende stedenbouwkundige elementen zijn belangrijk: g we

en ev

Ho

h oofdontsluitingen: vanaf de Hagenweg en de rijksweg tot aan de Brink en vanaf de Lange Dreef naar de Lekdijk

s ecundaire ontsluitingen: twee woonstraten richting de Lekdijk, de slingerende verbinding over de oeverwal naar de Lekdijk en de bestaande

Lange Dreef

Hoevenweg

stedenbouwkundig raamwerk Hoef en Haag

de verbinding vanaf de Brink met het kasteelpark

de verbinding vanaf de Brink met de Hoevenweg en Plas Everstein

de Brink als belangrijkste stedelijke verblijfsruimte

het kasteelpark als belangrijkste groene verblijfsruimte

in te passen bestaande en nieuwe boomgaarden langs de Lekdijk

stedelijke watergang tussen de beide meanderstrengen.

stedenbouwkundig raamwerk Via het landschappelijk casco krijgt het stedenbouwkundig raamwerk haar plek in het rivierenlandschap, via de lange lijnen wordt het verbonden met zowel Vianen als Hagestein en niet te vergeten de Lekdijk. Binnen dit raamwerk krijgt elke woning zijn plek, een toekomstig thuis voor de nieuwe Vianers.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

23

het Har t

vlakken Hart Erven Linten agrarisch landschap dijkzone met uitwaarden waterelementen nieuwe groen/waterstructuren

de Er ven

lijnen snelweg hoofdontsluiting secundaire ontsluiting

punten herkenningspunten in hoogte herkenningspunt in plek bepalende hoeken cruciale entrees 24

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

abstracte versie Masterplankaart Hoef en Haag

beeldregiekaart

de Linten

Masterplankaart Landschap, landschappelijk casco en stedenbouwkundig raamwerk vormen

De indeling in vlakken begint bij de drie woonmilieus, die hier hun definitieve

de drie lagen van het masterplan. Hierbij wordt uitgegaan van een onbe-

naam krijgen:

bouwde agrarische driehoek aan de noordwest zijde, bebouwing tot aan de

het kasteelpark noordelijk van Hagestein.

Buitenstad, erven achter de dijk: ruim opgezette dorpsbebouwing tot aan de dijk op basis van de typologie van boerderijen: de Erven

Afhankelijk van de begrenzingen van het woongebied in het nieuwe bestemmingsplan kan het nodig zijn om het masterplan aan te passen en belangrijke

D orpskern Hoef en Haag, compact dorps: een kleine bastide omgeven door de meander met een grote diversiteit aan woningtypes: het Hart

boerenerven langs de dijk, de Hoevenweg als oostelijke rand en inpassing van

L int op de oeverwal, los en dorps: afwisseling van vrijstaande wonin-

4

gen op diepe kavels en compacte buurtjes: de Linten.

elementen eventueel te verleggen.

Ruimtelijk kader

De belangrijkste randen langs en routes door deze vlakken leveren een ver-

Bij de uitwerking van het aangepaste masterplan tot ruimtelijk kader wordt

dere differentiatie op en de mogelijkheid om hiertussen hiërarchie aan te

een eerste keuze gemaakt en de hoofdlijnen van het ruimtelijk ontwerp be-

brengen. Hoekverdraaiingen, kruisende lijnen en open ruimten markeren bij-

paald. De masterplankaart wordt teruggebracht tot de belangrijkste vlakken,

zondere punten maar deze kunnen ook zelfstandig voorkomen, bijvoorbeeld

lijnen en punten.

als toren of bijzonder gebouw in een verder neutrale verkaveling. Met deze abstrahering van de masterplankaart is de basis voor de beeldregiekaart gereed.

vlakken

punten

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

25

‘Met mooi wee

open. Dan spe op de Delftse s pleinen.‘

er staan alle voordeuren

veelal samengestelde bouwvolumes

Hart

eelt het leven zich buiten af stoep en Frans aandoende

stoepenzones

30

... van een wandelaar door Leeuwenveld II: Beste Levs,

binnenhoven stenige straten Afgelopen zondag een klein wandelingetje gemaakt door Leeuwenveld II.

autoluwe stegen

compact dorps

Een heer op middelbare leeftijd was bezig een vloertje te leggen. Knikte ons vriendelijk toe.

De deur was los. Het was zijn huis. Zijn plek. Stoel op de stoep. Zijn eigen stukje stoep. Wees Eenpublieke natuurlijk en welkom. kloppend hart Op een andere hoek was iemand aan het verhuizen. Zoveel woningen en toch gevoel van ruimte.

Het duurde even. Waar is het blik? Waar zijn de auto’s verstopt? Split level en verhoogd tuinterras. Geniaal. Slim ook die verscheidenheid in daken. Zolderkamers.

Hoekramen. Hier en daar een doorzicht waar je even blijft stilstaan. Er is veel te zien. Te ontdekken. Een kromme straat, wat zou er om de hoek zijn? Dan, een woning boven een poort. Stukje natuursteen. Niet te veel. Accenten. Dakwaterafvoer tussen de huizen maakt ze los van elkaar. Knipoog naar pakhuizen. Dan weer een plein, plaats voor werken en wonen, ruimte om te kijken.

Werken en wonen… Fijn. Een buurt waar mensen gaan leven. Niet alleen slapen.

Knus, geborgen, en niet té retro…

voorzieningen

ZOMAAR EEN toren op de Brink BERICHT

5

sterke variatie in vorm en oriëntatie bouwvolumes

Nu al de moeite waard voor een wandelingetje. Op een zondag.

Bravo, Reind Brackman

Har t, er ven en linten De drie woonmilieus of woonsferen kunnen worden vertaald in ruimtelijke beelden. Ook in dit beeldkwaliteitplan hebben we de nodige afbeeldingen verzameld. Deze zijn echter niet bedoeld als letterlijke voorbeelden maar alleen als inspiratie voor de architecten. Ze laten vooral zien hoe compact of juist hoe ruim, hoe steenachtig of juist hoe groen een gebied kan worden.

Het gaat daarbij om de onderlinge verschillen en de herkenbaarheid van de verschillende woonsferen. De architectonische verschijningsvorm is daarvan natuurlijk een belangrijk onderdeel maar het gaat ook om de inrichting van het uitgeefbaar en openbaar gebied. In bijlage 2 ruimtelijke ontwerpprincipes zijn per woonsfeer de uitgangspunten hiervoor op een rij gezet.

Hart Het meest compacte deel van Hoef en Haag ligt bij de entree van de wijk, direct rondom de Brink. Hier ligt het hart van het dorp, de bastide, met routes naar de andere deelgebieden. Het woonmilieu is vergelijkbaar met de compacte stadjes in het rivierengebied zoals bijvoorbeeld Heukelum aan de Linge of Buren aan de Maurikse Wetering. Compacte bebouwing in een gridachtig stratenpatroon, af en toe een groter woonhuis met een mooie tuin of een stadsboerderij als groene parel en een relatief steenachtige openbare ruimte.

Maar ook met parkeren binnen het bouwblok, verrassende doorzichten naar buiten toe, verborgen plekken zoals een mooie hof of een rustig pleintje met een grote boom. De bebouwing is afwisselend maar vooral aaneengesloten van appartementenblok, via grachtenpand tot eengezinswoning. Er is sprake van overwegend hoge gootlijnen met kleine verspringingen, af en toe afgewisseld met een lager volume. Op enkele plekken is er ruimte voor een bijzonder complex en verandert de korrel van de bebouwing.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

27

Erven

agrarische types

gemeenschappelijke erven

voortuinen langs- en dwarskappen

verspringende rooilijnen

‘poort’accent vanaf de dijk

open bouwblokken

groen dorps

haaks/parallel op stratenpatroon BOOMGAARD

lijnen naar de dijk

Erven Richting de Lek verandert Hoef en Haag van sfeer die landschappelijker wordt. Voorbij de gracht rond de bastide neemt de dichtheid af, de straten haaks op de dijk worden groener en de woningen krijgen voortuinen en soms zelfs zijtuinen. Er is ruimte voor een groenplek, boomgaard of andere bijzondere erven. Auto’s staan niet alleen meer binnen de bouwblokken maar vooral op parkeererven tussen de woningen en op eigen terrein. De bebouwing wordt ook gevarieerder en het ruimtelijk beeld wordt losser, lage en hoge goten wisselen elkaar af. Op een aantal plekken zijn grote, groene erven ingepast met schuurachtige bebouwing. Daarnaast is er is ruimte voor een bescheiden accent in de vorm van een bijzonder appartementengebouw met kap. De bovenste laag kijkt uit over de Lekdijk richting de rivier.

5

Linten De Linten liggen aan de overzijde van de Meander en horen alweer meer bij Hagestein. Langs zowel het nieuwe als het bestaande lint wordt gezocht naar een gevarieerd beeld maar ook naar een losse bebouwingskorrel met veel vrijstaande en twee aaneen gebouwde woningen. Pronkgevels langs de linten met daarachter informele buurtjes met verschillende bebouwingskorrels waar ook rijtjeswoningen staan. Veel kappen en nokrichtingen staan haaks op de straat. De sfeer is dorps en informeel, met veel lage goten, schuurwoningen en andere agrarische bebouwingstypes. Alle woningen hebben voortuinen, het groen van de tuinen speelt een belangrijke rol in het straatbeeld. De auto’s staan geparkeerd op eigen erf, maar ook op kleine parkeerkoffers tussen de woningen in.

dichte bebouwing

korte blokken

Linten losse bebouwingskorrel

veelal samengestelde bouwvolumes

collectieve woonwormen

INDIVIDUALITEIT

herkenbare dorpsstraat

5

vrijheid

diepe voortuinen groene straten

bijzondere buurtjes woningen haaks op het lint

Har t Linten

Er ven

Verschillen woonsferen kort op een rij

Traditioneel, klassiek of modern

Hart

De keuze tussen traditionele, klassieke en moderne architectuur en voor

verkaveling: rasterpatroon

de architect of standaardwoning die daarbij past, worden in dit beeldkwa-

straatprofiel: smal en steenachtig

liteitplan vrijgelaten. Er wordt geen stijl of smaak voorgeschreven maar

gevelwand: aaneengesloten bebouwing

met behulp van de referentiebeelden worden uiteenlopende mogelijkheden

uitgeefbaar voorzijde: stoepstrook

getoond. Bij een geleidelijke en meer organische ontwikkeling ligt het ook

erfscheiding: kleine verhoging, paaltjes

voor de hand dat er een menging van architectuuropvattingen gaat ont-

rooilijn: recht, kleine sprongen

staan, waarbij de woning de aspiraties van de eigenaar reflecteert en het

bezoekersparkeren: op straat

‘huis’ voor hem/haar ook echt een herkenbaar ‘thuis’ wordt. Zo wordt vari-

bewonersparkeren: op binnenterrein

atie weer meer aan het toeval overgelaten in plaats van ontworpen en blijft

Erven

er ruimte bestaan voor nieuwe, architectonische uitdrukkingsvormen.

verkaveling: dijk als ruggengraat

De referentiebeelden zijn dus bedoeld ter inspiratie, niet meer en niet min-

straatprofiel: smal met groene bermen

der. Alle voorbeelden komen van elders en het mag duidelijk zijn, dat wo-

gevelwand: korte rijen, tweekapper

ningontwerpen altijd moeten worden afgestemd op de locatie, waarvoor ze

uitgeefbaar voorzijde: ondiepe en diepe tuin

bedoeld zijn. Dat geldt zowel voor onder architectuur gebouwde als stan-

erfscheiding: hekwerk, haag

daardwoningen.

rooilijn: verspringend

bezoekersparkeren: op straat

bewonersparkeren: parkeererven/eigen terrein

5

Linten

verkaveling: slingerende ladder

straatprofiel: smal met groene bermen

gevelwand: tweekappers, vrijstaand

uitgeefbaar voorzijde: diepe tuin

erfscheiding: hagen

rooilijn: meanderend

bezoekersparkeren: op straat

bewonersparkeren: parkeerkoffers/eigen terrein

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

33

niveaus beeldregies (lijnen)

harde-zachte profielen 34

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

niveaus beeldregies (vlakken)

regime vlakken

6

Beeldregie in vier niveaus In dit hoofdstuk wordt de concept beeldregiekaart definitief gemaakt met de nu bekende harde en zachte elementen. De deels al beschikbare profielen krijgen daarbij de mate van uitwerking die past bij het gewenste niveau van beeldregie.

Door middel van perspectivische profielen worden voorbeelden geschetst, niet als dwingende oplossing maar ter inspiratie. Daarbij volgen we de in het masterplan ontwikkelde en hiervoor in beeld gebrachte drie woonsferen en de daarbij ontwikkelde spelregels.

Vaststelling niveaus van beeldregie Op het nog neutrale ruimtelijk kader worden de harde en zachte elementen aangegeven en ontstaat de beeldregiekaart. De overige elementen kunnen alleen globaal worden aangeduid. Alle elementen worden verzameld in kwaliteitsbladen per type openbare ruimte en globaal uitgewerkt wat betreft materiaalgebruik en detaillering. Helder gespecificeerde openbare ruimten kunnen zo de basis voor de beeldregie gaan vormen:

harde elementen met definitieve profielen, realisatie en situering liggen min of meer vast;

zachte elementen met principe profielen, realisatie ligt vast, situering echter nog niet;

overige elementen binnen masterplan, realisatie en situering zijn nog onzeker.

beeldregiekaart hoge beeldregie gemiddelde beeldregie lage beeldregie

beeldregiekaart

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

35

Met de keuze tussen harde en zachte elementen worden enerzijds de dragers

Lage beeldregie

van het plan gemarkeerd en wordt anderzijds de flexibiliteit in beeld gebracht.

noordoostelijke deel van de meander

De factor tijd is hierbij nog niet meegenomen maar voor plandelen die later aan

alle woonstraten en woonpaden

bod komen zal de hardheid meestal minder zijn dan bij de eerste fasen van Hoef

binnenterreinen van bouwblokken

en Haag.

kavels langs de Hoevenweg

gebied in de noordoost hoek van de locatie.

Voorlopig voorstel beeldregie Hoge beeldregie

Op de beeldregiekaart zijn de drie niveaus van beeldregie aangegeven in

hoofdontsluitingen: vanaf de Hagenweg en de rijksweg tot aan de Brink en

lijnen en vlakken. Hiermee kan vanuit het kwaliteitsteam de aansturing van

vanaf de Lange Dreef naar de Lekdijk

architecten en initiatiefnemers plaatsvinden, in principe voor het gehele

de verbinding vanaf de Brink met het kasteelpark

plangebied. Eventueel kunnen hier nog belangrijke punten aan worden toege-

de verbinding vanaf de Brink met de Hoevenweg en Plas Everstein

voegd.

de Brink als belangrijkste stedelijke verblijfsruimte

Bij de beeldregiekaart wordt uitgegaan van de abstracte versie van de mas-

in te passen bestaande en nieuwe boomgaarden langs de Lekdijk.

terplankaart. Hoewel deze tot op verkavelingsniveau is uitgetekend worden voor elke fase nieuwe stedenbouwkundige plannen gemaakt, binnen de ont-

Gemiddelde beeldregie

wikkelde woonsferen Hart, Erven en Linten. Deze plannen kunnen op onder-

zuidelijke en westelijke deel van de de meander

delen uiteraard afwijken van de beeldregiekaart maar dat is niet van invloed

stedelijke watergang tussen de beide meanderstrengen

op de ‘grote lijnen’ van deze kaart en dus evenmin op de drie nieveaus van

het kasteelpark met grachten en boomsingels en mogelijke schoollocatie

beeldregie.

de beplante rand van de bedrijventerreinen langs de rijksweg tussen de

Wat wel al min of meer vastligt zijn de belangrijke ruimtelijke profielen uit

afslag/oprit en Hagestein

het masterplan. Deze vallen uiteraard samen met de voornaamste randen en

stedelijke watergang tussen de beide meanderstrengen

routes, waarop de beeldregie van bijzondere betekenis wordt gevonden. Met

secundaire ontsluitingen: twee woonstraten richting de Lekdijk, de slinge-

deze 11 profielen wordt dit beeldregieplan afgesloten en is de gereedschap-

rende verbinding over de oeverwal naar de Lekdijk.

kist gereed, waarmee het kwaliteitsteam het gesprek met de ontwerpers kan voeren.

36

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

6

Profiel 1 : Bergmansweg

Uitgeefbaar • Bedrijventerrein • Kleinschalige dorpse uitstraling

Profiel • Groene randweg • Robuuste laanbeplanting • Dubbele rijen • Bermen van gras

Meander • Natuurlijke oever • Karakter: rivierarm

Toelichting

De Bergmansweg maakt onderdeel uit van de groene rand van de bebouwde kom van Vianen. Het is van belang dat een robuuste groenstructuur de rand van Vianen, Gaasperwaard en A27 aankleedt,

zodat Hoef en Haag omgeven wordt door een groen landschap, hetgeen essentieel is voor de dorpse identiteit.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

37

Profiel 2 : Westgrens

Houtwal • Landschappelijk recreatieve route • Elzenwal

Meander • Natuurlijke waterloop • Dynamisch peil

Profiel • Continuiteit walbeplanting • Woningen er achter • Lindebomen

Uitgeefbaar • Dijkdorp hart • Centrum dorp

Toelichting

De wal is de structurele rand van het hart van het dijkdorp. Het geeft Hoef en Haag zijn eigen identiteit en zelfstandige ligging in het landschap.

38

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

De dubbele rij Lindebomen op de wal is het ‘gezicht‘ van het dijkdorp. De wat verscholen ligging achter groen is typisch dorps/ landelijk, waardoor Hoef en Haag zorgvuldig is ingepast in de omgeving.

6

Profiel 4 : Hoevenweg

Uitgeefbaar • Lint • Diepe voor/zijtuinen • Lage goot

Profiel • Wegrand ‘rivierenhaag’ met Meidoorn e.a.

• Smalle weg van asfalt voor lokaal en recreatief verkeer • Berm met bestaande bossingel

Plas Everstein • Natuurlijke oever • Ontmoetingssteiger / attractiepunt

Toelichting

De oostgrens van Hoef en Haag wordt gevormd door de bestaande Hoevenweg. Deels zal de Hoevenweg een nieuwe voortzetting zijn van het bebouwingslint van Hagestein en krijgt het vooral een func-

tie voor lokaal en recreatief verkeer naar de Lekdijk. De weg grenst aan de bossingel van Plas Everstein, die vooral recreatief, maar ook ecologische betekenis heeft.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

39

Profiel 3 : De Dijk

De Erven • Wijkbebouwing

Groene overgang • Pad • Landelijke hagen en bomen

Toelichting

Hoef en Haag grenst met aanwezige en nieuwe erven aan de Lekdijk.

De ingerichte erven met boerderijen en landelijke bebouwing worden geclusterd tot een gevarieerde reeks, die Hoef en Haag ‘lijmt’aan de Lekdijk en het rivierenlandschap.

40

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Dijkzone • Bestaande erven langs de dijk

6 Lekdijk • Dijk met grastaluds • Binnendijkse opgangen haaks met bomen • Buitendijkse opgangen haaks zonder beplanting

Uiterwaarden • Extensief natuurbeheer • Recreatief gebruik • Ruiter- en wandelroutes

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

41

Profiel 5 : Lint en archeologisch terrein

Uitgeefbaar • Bebouwing individueel los en informeel • Goothoogte wisselend • Erfafscheiding individueel

Profiel • Rivier volgend: soepel en bochtig tracé • Laanbomen: eikenlaan • Afzonderlijk voetpad • Verharding asfalt

Archeologisch veld • ‘Om’wandeling bomencarré, n.t.b.

• Archeologie in ‘t zicht • Opgravingen • Recreatief terrein

Opmerking • Inrichting archeologisch veld afhankelijk van archeologische randvoorwaarden

Toelichting

Het lint volgt de stroomrug van Hagestein met de typerende soepele bochten ontleend aan de oude rivierloop. Het karakter is landelijk, refererend aan agrarische sfeer met kenmerkende boomsoorten

42

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

van de zavelige oeverwal. Zoveel mogelijk continu, met apart voetpad. Het lint grenst gedeeltelijk aan het Archelologisch veld. Onder de bomen door zijn de contouren van Hagestein zichtbaar.

6

Profiel 6 : Meander

Uitgeefbaar • Dijkdorp

Profiel • Wal • Omkadering met rijen lindeboom

Meander • Flauwe oeverzone • Incidentele speelplek • Dynamisch peil • Slingerend verloop

• • • •

Informeel, wild karakter rivier Bomen: Els, Es en Wilg Karakter bruggen en overgangen wordt bepaald door functie (verscheidenheid)

Profiel • Steilranden • informeel struinpad • Ruiterpad • langs gehele oever

Uitgeefbaar • Lintdorp

Toelichting

De meander is het landschapelijk structuurelement waaraan Hoef en Haag z’n karakter ontleent. Het refereert aan een afgesloten riviermeander die loopt van dijk naar dijk.

De waterloop heeft een natuurlijk karakter, met een dynamisch waterpeil. De ruimte oevers dienen voor recreatie en natuur.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

43

Profiel 5a : Archeologisch terrein

Profiel • Dubbele gracht, n.t.b.

• Groene lijst • Omkadering met Lindebomen

Archeologisch terrein • Archeologie: beschermd bodemarchief • Archeologie: demo-opgravingen • Recreatie

• Educatie • Stadslandbouw • Nutstuinen

Toelichting

Tussen het plangebied Hoef en Haag en het dorp Hagestein bevinden zich de restanten van Gasperden en het kasteel Hagestein, een gebied met een lange geschiedenis. De plek zal ingericht worden als een groene ontmoetingsplek met verwijzingen naar de historische betekenis van deze plek. Een parkachtig uitloopgebied voor zowel Hoef en Haag als Hagestein, waar mensen een ommetje kunnen maken,

44

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

spelen, ontmoeten, werken in de moestuin, een kinderboerderij bezoeken, een zorgerf of een brede school. De inrichting van het veld is daarbij afhankelijk van de archeologische randvoorwaarden. In een afzonderlijk traject zal dit t.z.t. worden uitgewerkt.

6 Opmerking • inrichting afhankelijk van • archeologische randvoorwaarden

Profiel • Enkele gracht • Groene lijst • Wandelpad

Hagestein • Dorpsrand

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

45

Profiel 7 : Wijkontsluiting

Uitgeefbaar • Gevarieerde gesloten gevelwand

Profiel • Formele sfeer • Bomenlaan van Linden in blokhagen • Afzonderlijke langzaamverkeersroutes • Straatklinkerweg

Uitgeefbaar • Gevarieerde gesloten gevelwand

Toelichting

De wijkontsluiting schakelt de entree met de Brink in het Hart. Van de rotonde, komende van Vianen en/of de snelweg, wordt de entree van het Hart gekarakteriseerd door de ruimtelijke overgang over de Meander.

46

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Door een manifeste opening in de bebouwingsrand wordt via de ontsluitingsweg de brink bereikt.

6

Profiel 8 : Straat richting dijk

Uitgeefbaar • Divers • Hagen of hekken

Profiel • Straat • Berm met greppel • Van stadsboom naar landschappelijke boom • Langsparkeren • Breedte verloop

Uitgeefbaar • Divers • Hagen of hekken

Toelichting

Vanaf het Hart lopen twee evenwijdige straten naar de dijk. De loop is licht knikkend en volgt het oorspronkelijke slootpatroon.

Door de lange rechtstanden is de dijk al van verre zichtbaar. Naar de dijk toe wordt het profiel ruimer met meer groen.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

47

Profiel 9 : Gracht

Uitgeefbaar • Centrum dorpse sfeer • Voorzijde woningen

Profiel • Straat • Kade met bomen • Kademuur

• Groene oever met houtwal • Pad

Uitgeefbaar • Overgang naar de erven • Voor-, zij- of achtertuinen • Hagen of hekken

Toelichting

De gracht verbindt de twee meander-uiteinden met elkaar zodat een watercircuit ontstaat.

48

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Tevens markeert de gracht de overgang van het ‘Hart’ naar de ‘Erven’ en heeft daardoor een assymetrisch profiel.

6

Profiel 10 : Lint

Uitgeefbaar • Individuele bebouwing • Landelijke sfeer • Diepe voortuinen • Hagen op erfgrens

Profiel • Soepel bochtig tracé • Afzonderlijk voetpad • Laanbomen: Eik • Berm met greppel

Uitgeefbaar • Individuele bebouwing • Landelijke sfeer • Diepe voortuinen • Hagen op de erfgrens

Toelichting

Het lint volgt de stroomrug van Hagestein met de typerende soepele bochten ontleend aan de oude rivierloop. Het karakter is landelijk, refererend aan agrarische sfeer met de kenmerkende boomsoorten van de zavelige oeverwal.

Profiel zoveel mogelijk continue, met apart voetpad. De bebouwing heeft een lintkarakter, refererend aan rivierlintdorpen als Hagestein.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

49

50

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

6

Profiel 11 : Groene dooradering van het lint

Uitgeefbaar • Lintbebouwing • Grote tuinen • Hagen

Profiel • Fiets- en wandelroute • Houtsingel • Wadi

Uitgeefbaar • Lintbebouwing • Grote tuinen • Hagen

Toelichting

Het lint wordt dooraderd door een aantal groene zones, die het Hart verbinden met de Hoevenweg. De ca. 20m brede zones dienen voor langzaamverkeersroutes en waterinfiltratie.

Een stevige houtsingel verbindt de bosrand langs Plas Everstein met de groenstructuur van Hoef en Haag, en is als zodanig ecologisch van belang.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

51

52

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

7

Het ver volg Met dit beeldregieplan is bepaald hoe de ruimtelijke kwaliteit van Hoef en Haag wordt aangestuurd. Wat er wordt gebouwd binnen de drie woonsferen is nog betrekkelijk vrij gelaten. Smaak en stijl staan nog open maar de landschappelijke en stedenbouwkundige inkadering ligt nu vast. Op basis van het masterplan en het beeldregieplan kan vervolgens begonnen worden met de uitwerking van de eerste deelgebieden. Voor het nog in te stellen kwaliteitsteam vormt het beeldkwaliteitplan het richtinggevende document waarmee de architecten worden aangestuurd en vervolgens de ontwerpen worden beoordeeld. Het beeldregieplan geeft dus ook vorm aan het gemeentelijke welstandsbeleid voor Hoef en Haag.

Uitwerking deelgebieden, verkavelingsplannen Uitgaande van het masterplan worden de afzonderlijke deelgebieden verder uitgewerkt. Op welke plek(ken) begonnen wordt is afhankelijk van de nog te bepalen fasering en is nu nog niet bekend. Deze verkavelings of stedenbouwkundige plannen kunnen afwijken van de in het masterplan opgenomen schetsverkavelingen maar de landschappelijke en stedenbouwkundige hoofdstructuur en de in het beeldkwaliteitplan opgenomen profielen liggen binnen kleine marges vast.

Op basis van de ontwerp stedenbouwkundige plannen kunnen de woningen ontworpen worden. Nadat de goedgekeurde woningen hierop zijn ingetekend, worden de stedenbouwkundige plannen definitief.

Uitwerking openbare ruimte, inrichtingsplannen Zodra stedenbouwkundige plannen zijn vastgesteld, liggen het ruimtegebruik en de grenzen tussen uitgeefbaar en openbaar gebied vast. Nu kunnen de inrichtingsplannen worden gemaakt, waarin de verschillende onderdelen van de open Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

53

Sturen in plaats van toetsen bare ruimte worden gemaatvoerd en gedetailleerd. Een belangrijk onderdeel

Bij alle vragen over ruimtelijke aspecten kan supervisie door een kwaliteitsteam

van de inrichtingsplannen vormt de ondergrondse infrastructuur en de juiste

goede diensten bewijzen. Dat geldt natuurlijk vooral bij de woningontwerpen

situering van bovengrondse nutsvoorzieningen. Overleg met de nutsbedrijven

maar evengoed voor civiele kunstwerken zoals bruggen. Ook bij vormen van al

en de gemeente Vianen vormt dan ook een belangrijk aspect van de inrichtings-

of niet collectief particulier opdrachtgeverschap en de toepassing van standaard-

plannen. In de openbare ruimte zal de balans gevonden moeten worden tussen

woningen met een grote mate van kopersinvloed is een kwaliteitsteam of super-

noodzakelijke verkeersfuncties, bovengronds groen met nodig ondergrondse

visor te verkiezen boven een traditionele welstandscomissie. Bij supervisie is er

wortelruimte en kabels en leidingen.

sprake van sturen vooraf, bij welstand van toetsing naderhand. Bij supervisie is

7

het eenvoudiger om teleurstellingen te voorkomen door een goede begeleiding, Waterstructuur

vooral ook van de groeiende groep niet-professionals in de plan-vorming.

Naast de verschillende deelgebieden zijn er ook plandelen die deze overstijgen, zoals de wegverbindingen en waterpartijen. Vooral die laatste zijn belangrijk als ruimtelijke verbindingen met het omringende landschap en structurerende elementen tussen de drie woonsferen. Deels komt de behandeling van oevers al aan de orde bij de profielen maar de continu誰teit van de waterpartijen vraagt ook om een samenhangend plan voor de waterstructuur, vooral indien ook deze in fasen wordt aangelegd.

Een bijzonder deel van de waterstructuur bestaat uit de oeververbindingen en andere waterkunstwerken zoals dammen en stuwen. Dit zijn niet alleen opvallende elementen in de openbare ruimte maar ze bepalen ook het gebruik van water en oevers voor mens en dier. De keuzes tussen bruggen of duikers, gebogen of vlakke constructie, minimale doorvaarbaarheid of echte schaatshoogte zullen verder uitgewerkt worden in het kader van het landschapsplan en het waterstructuurplan. Hierbij dient uiteraard ook het waterschap betrokken te worden.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

55

56

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

8

Bijlage: checklist beeldregie woningbouw Bij de verdeling tussen de verschillende niveaus van beeldregie gaat het ook letterlijk om de afzonderlijke schaalniveaus van het ontwerp:

g een beeldregie: voor deze gebieden geldt geen begeleiding (meer) door Kwaliteitsteam of supervisor en vindt evenmin een welstandsbeoordeling plaats

lage beeldregie: het gebouw of object in relatie tot haar omgeving, de stedenbouwkundige benadering

g emiddelde beeldregie: het gebouw daarnaast ook als zelfstandig object, de architectonische benadering

h oge beeldregie: ten slotte ook nog de details van het gebouw, de esthetische benadering.

Welke onderwerpen per schaalniveau aan de orden (kunnen) worden gesteld, blijkt uit navolgende checklist, uiteraard verdeeld naar stedenbouwkundig, architectonisch en esthetisch. Het is een checklist, bedoeld voor architecten en het kwaliteitsteam en voor het gesprek dat zij samen voeren, geen overzicht van wat allemaal zou moeten worden ontworpen. Per schaalniveau en onderdeel kan bepaald worden wat we willen regelen. Daarbij zijn uiteraard verdere specificaties mogelijk.

Stedenbouwkundig niveau Groepering bebouwing

vrijstaand met losse of aangebouwde garage

vrijstaand gekoppeld via dubbele garage Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

57

twee aaneen geschakeld met losse of aangebouwde garage

hekwerken: metalen spijlen of houten delen

twee aaneen geschakeld en gekoppeld via dubbele garage

muren: metselwerk, al of niet met buis tussen penanten of ezelsrug.

rijen van twee of meer woningen perceelsgewijs

rijen van twee of meer woningen projectmatig

Architectonisch niveau Gevelindeling

Situering op het kavel/in het bouwvlak

verticaal: staande raamkozijnen, doorlopende puien

op de erfgrens of rooilijn achter margestrook

horizontaal: liggende raamkozijnen, raamstroken

op de rooilijn achter een stoepenzone

neutraal: rastervormige indeling raam- en deuropeningen

op een rooilijn/bebouwingslijn achter een voortuin

hybride: vrije plaatsing raam- en deuropeningen

Bouwvolume(s)

Gevelmaterialen

enkelvoudig (blokvormig) hoofdgebouw

steen(achtig): baksteen, betonsteen, kalkzandsteen, natuursteen

groepering hoofd- en bijgebouwen op het kavel

h out(achtig): houten delen, gelamineerde platen, geperste schroten of

schakeling hoofd- en bijgebouwen aan elkaar

cement: stucwerk, cementplaten

Aan- en uitbouwen en bijgebouwen

kunststof: composiet materiaal met kleuroppervlak of fineer

uitgebouwde (woon)kamer/keuken

m etaal: zinken stroken met felsnaden, vlakke en geprofileerde metaal-

veranda, serre

carport/garage

berging/tuinhuis

platen Kapvormen

plat dak: alleen afschot

Overgangselementen voorzijde

zadeldak: twee hellende dakvlakken

margestrook: vlakke zone voor bloembak en zitbank (0,50-1,00 meter)

schilddak: vier hellende dakvlakken

s toepenzone: verhoogde zone met eventuele treden of trap (1,00-1,50

lessenaarsdak: enkelvoudig hellend dakvlak

meter)

mansardekap: geknikte dakvlakken in zadel- of schilddak

voortuin: groen ingerichte zone met toegangspad (2,00-4,00 meter)

wolfseind: combinatie van top- en lijstgevel

58

platen

Erfscheidingen voortuin

Dakbedekking hellende daken

hagen: beuken, liguster, taxus, al of niet geschoren/verstevigd met gaas

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

steen(achtig): keramische dakpannen, betonpannen

natuurlijke materialen: leien, riet, houten shingles

Dakranddetail

metaal: zinken stroken met felsnaden, geprofileerde metaalplaten

opgetrokken gevelvlak, verholen goot

boeideel of (kroon)lijst

Toegevoegde elementen binnen gevels en daken

zinken bakgoot aan gevel

erker: uitbouw binnen raamopening of pui

uitgetimmerde dakgoot.

loggia: inpandige buitenkamer op verdieping

balkon: buitenruimte aan de gevel

dakkapel: in gevelvlak of op dakvlak

dakopbouw: (deels) verhoogde nok.

8

Esthetisch niveau Details gevel

borstwering begane grond: plint, spatstrook, trasraam

raamdorpels: baksteen, tegels, beton, metaal

raamoverspanning: rollaag, strek, latei

metselverbanden

Vormgeving raamopening

diepe neg: raam achter muurvlak

standaard neg: raam halverwege in muurvlak

geen neg: raam in gevelvlak

uitgetimmerd raam voor gevelvlak

Raamindeling

verticaal: middenstijlen

horizontaal: middendorpels

rastervormig: roedeverdeling

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

59

Wijkontsluiting

Buurtstraten

Hart - groen beplante hoofdstraat met vrijliggend fietspad naar de Brink - doorgaande, met subtiele knikkende, stenige straten naar de dijk

-

Parkeren

60

-

autoluwe stegen en smalle stenige profielen shared space voor auto en fiets en rabatstroken of voetpaden

Erven - doorgaande steeds groenere straten naar de dijk

-

bezoekers: langsparkeren in de straat bewoners: zoveel mogelijk parkeren semi-openbare hoven binnen het bouwblok

-

Materialisatie

-

klinkers in verschillende legverbanden

-

Bomen

-

linde plataan in buurstraten aanplanten in boomvak met korf of beugels

-

leilinde kastanje haagbeuk meidoorn sierappel

-

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

-

smalle straten met parkeerstroken en aan ĂŠĂŠn zijde voetpaden erven met shared space bezoekers: langsparkeren op erf met parkeerstrook bewoners: parkeren op eigen kavel of in parkeerkoffers tussen of achter de woningen buurtstraten in klinkers en andere verhardingsmaterialen als dijkdorp es iep walnoot balsumpopulier vleugelnoot fruitboomgaard - in buurstraten aanplanten in berm of plantvak europese vogelkers

Linten - smalle straten met groene parkeerbermen - slingerende dorpsstraat in een groen laanprofiel - vrijliggend wandelpad in dorpsstraat en groene verbindingszones, combineren als postbode-paden -

-

smalle straten met groene parkeerbermen shared space voor alle verkeer, zo min mogelijk voetpaden bezoekers: langsparkeren op straat in parkeerbermen bewoners: parkeren op eigen kavel of in parkeerkoffers

-

dorpsstraat in asfalt buurtstraten in klinkers met andere kleur dan dijkdorp

-

eik paardenkastanje iep vleugelnoot - in buurstraten vrijstaand aanplanten in bermen of in parkeerkoffers lijsterbes veldesdoorn grijze els zoete kers

-

9

Bijlage: ruimtelijke ont werp principes

-

Groen

Hart - bermen: blokhagen, gazon of lage vakbeplanting - groen ingerichte binnenhoven met bomen, hagen, speelplek voor 0-4 jarigen en lage vakbeplanting - speelplekken op binnenhoven, aan de meander en op de Brink -

Erven - 'poort'accent dijkopgang - oude en nieuwe boomgaard met gras en fruitbomen - bermen: gras - losse hagen (zeeuwse haag) - ruimte voor met bomen omgeven 'woonerf'

sierpeer

Linten - bermen: gras of opgaande beplanting - houtsingels en houtwallen,

gracht: harde kades, hoge gemetselde beschoeiing singel meander: lage beschoeiing

-

-

paaltoparmaturen: in straten en Brink gevelarmaturen of gespannen armatuur boven weg

-

Waterkunstwerken

-

Archeologisch terrein

-

Bruggen en dammen in relatie tot - Bruggen en stuwen in - Plek aan de plas inpassen in plek en functie uitwerken in meander natuurlijke omgeving landschapsontwerp Toogbrug voor varen en schaatsen In een afzonderlijk traject zal dit t.z.t. worden uitgewerkt, maar onderstaande is het wensbeeld Centraal veld tussen Hoef en Haag en Hagestein. Markante groene bomenlijst met omgrachting accentueert historische stadlay-out van Gasperden.

Flexibel voor recreatief gebruik, archeologie, cultuur onderwijs en educatie.

Vlakke brug met accent op leuning

Water

Verlichting

-

-

-

singel meander: zachte natuuroever / graswadi sloot: zachte kades, geen beschoeiing

-

wadi: ondiepe grasgreppel

mastarmatuur langs hoofdstraten paaltoparmaturen in berm

-

mastarmaturen in de berm

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

61

Gerichtheid

Rooilijn

Hart - parallel aan het nieuwe stratenpatroon

-

Bouwhoogte

-

Korrel

-

62

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Erven - haaks/parallel op het nieuwe stratenpatroon

op de erfgrens tot 2 meter vanaf de erfgrens kleine verspringingen bij uitzondering een bijzondere woning ver terugliggend met diepe voortuin 2-3 lagen met kap overwegend langskap, wisselende goot- en kaphoogte ook in samengestelde volumes bergingen met kappen

-

veelal samengestelde bouwvolumes met grote variatie af en toe groter complex als verbijzondering duidelijke randen met overwegend gesloten bouwblokken diversiteit aan woontypes van stadsboerderij tot appartementenblok, grachtenpand en eengezinswoning

-

-

-

van 2 tot 5 meter vanaf de erfgrens verspringende rooilijnen

1-3 lagen met kap wisselend zowel hoge als lage goten verschillende kapvormen ook haaks op de straat garages en bergingen met kappen open bouwblokken, variatie op blokniveau agrarische types mogelijk bijzondere woonerven met collectiviteit

Linten - in de richting van het onderliggende verkavelingspatroon, zodat voorgevels gerend of getrapt aan de dorpsstraat staan - voorkanten naar de Hoevenweg - van 2 tot 8 meter vanaf de erfgrens - verspringen wenselijk

-

1-3 lagen met kap wisselend overwegend lage goten verschillende (asymmetrische) kapvormen garages en bergingen met kappen open structuur gemengde kleine korrel van niet meer dan 5 woningen agrarische bebouwingstypologie pronkgevels aan de dorpsstraat en Hoevenweg

Materialisatie

Uitstraling

Hart - overwegend baksteen - incidenteel gekeimde gevels en houten delen - verschillende kleuren pannen -

Specials

-

-

dorpsstraat heeft een individueel karakter buurtjes zijn kleinschalig en per buurtje in samenhang ontworpen

-

-

afwisselend ook voortuinen met wisselende diepte

-

grote en kleine voortuinen leibomen in de voortuin

-

stoepenzones afwijkende verharding als buurtstraat verhoogde natuursteen of betonplaat bankje haaks op voorgevel

-

afwisselend hekwerk gedeelde tuinmuur grind

-

afwisselend hekwerk verticaal spijlenhek, metaal gaashek met beplanting, bijvoorbeeld hedera tuinmuur haag

-

afwisselend hekwerk tuinmuur haag grind

-

Erfscheiding

Linten - overwegend baksteen - incidenteel gekeimde gevels en houten delen - verschillende kleuren pannen

verbijzonderingen bij de entree van de wijk hoogteaccenten en 'toren' op de brink

-

Voortuinen

centrum-dorpse uitstraling in de straten en meander rijzige en individuele uitstraling rond de Brink

Erven - overwegend baksteen - incidenteel gekeimde gevels met houten delen - verschillende kleuren pannen - rietgedekt ook mogelijk - wonen op gemeenschappelijke erven

-

-

bijzondere volumes op koppen bij boomgaard hoogteaccenten bij de dijkentree bijzondere erven in verkaveling

-

9

boeren-woonerf bij entree dorpsstraat hoogteaccent bij kruising halverwege dorpsstraat bijzonder buurtje tegen kasteelterrein aan

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

63

64

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

10

Bijlage: k waliteitsborging Hoef en Haag Voor de beoordeling van de ruimtelijke kwaliteit van de gebied- en wijkinrichting van Hoef en Haag is een Beeldregieplan opgesteld (Brp). Het Brp Hoef en Haag zal worden getoetst en vastgesteld door raad van de gemeente Vianen.

Normaliter laat de gemeente Vianen de toetsing van plannen uitvoeren door de Stichting Dorp, Stad & Land (DSL) aan de hand van een door de gemeente Vianen vastgestelde welstandsnota. Het bureau van DSL organiseert welstand- en monumentencommissies in de meest ruime zin t.b.v. de deelnemende gemeenten (ca. 73 gemeenten).

Gezien de omvang van het plan Hoef en Haag en om reden van doorlooptijd, consistentie en flexibiliteit wordt een andere route voorgesteld voor het toetsen van de plannen. Het lijkt voor de hand te liggen om, ten behoeve van de gewenste ruimtelijke kwaliteit, naast de toetsing op welstandsaspecten ook regie op ander onderdelen, zoals stedenbouw, landschap en inrichting te voeren. In plaats van het toevoegen van extra deskundigheid aan de reguliere (welstands) commissie wordt voorgesteld een kwaliteitsteam voor alle plannen in Hoef en Haag in te stellen.

Kwaliteitsteam Hoef en Haag (Q-team) Specifiek voor de ontwikkeling Hoef en Haag wordt een Kwaliteitsteam Hoef en Haag ingericht met als doel de beoordeling van de gebied- en wijkinrichting.

Deze toets heeft betrekking op alle bouwaanvragen in het kader van de omge-

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

65

vingsvergunning, zoals bouwwerken maar ook straatmeubilair, bruggen en andere civieltechnische kunstwerken. Sturings-/toetsingskader is het door de raad van de gemeente Vianen vastgestelde Beeldregieplan. Het Beeldregieplan Hoef en Haag vervangt voor de ontwikkeling Hoef en Haag de plaatselijke Welstandsnota.

Het Kwaliteitsteam Hoef en Haag bestaat uit vier leden, te weten: de stedenbouwkundig supervisor, een landschapsdeskundige, een afgevaardigde van DSL en een woonmarkt deskundige. De afgevaardigde van DSL is gemandateerd* door DSL om namens DSL plannen te beoordelen en te voorzien van een welstandsadvies.

Alle plannen m.b.t. de invulling van Hoef en Haag worden door het Kwaliteitsteam Hoef en Haag beoordeeld. De mate van beoordeling wordt aangegeven in het Brp. Het advies van het Kwaliteitsteam wordt samen met de aanvraag omgevingsvergunning ingediend bij de gemeente Vianen. Het advies van het Kwaliteitsteam zal door de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (welstandscommissie) bekrachtigd worden waardoor het kan dienen als welstandsadvies.

Werkwijze Het Kwaliteitsteam wordt voorgezeten door de stedenbouwkundig supervisor.

EĂŠn van de overige leden van het Kwaliteitsteam Hoef en Haag fungeert als secretaris. De secretaris maakt kort aantekeningen van de besluiten en oordelen van het Kwaliteitsteam. De bezoekende architecten ontvangt een kort verslag van het verhandelde.

Het Kwaliteitsteam Hoef en Haag wordt bij voorkeur vroegtijdig betrokken bij de plannen. Daartoe houdt het Kwaliteitsteam gemiddeld eens per 6 weken zitting in Vianen of zoveel vaker als nodig is.

66

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

De frequentie wordt afgestemd op de voortgang van de ontwikkeling van Hoef

Geschillen

en Haag. Betrokken architecten kunnen tijd inboeken om plannen te bespreken

Geschillen binnen het Kwaliteitsteam Hoef en Haag of geschillen tus-

/ toe te lichten. De te bespreken ontwerpen en tekeningen dienen uiterlijk twee

sen derden en het Kwaliteitsteam Hoef en Haag worden gemeld in de

werkdagen van tevoren bij de leden van het Kwaliteitsteam in bezit te zijn, al of

eerstvolgende stuurgroep Hoef en Haag, nadat door ĂŠĂŠn van de betrok-

niet digitaal.

kenen is vastgesteld dat er sprake is van een geschil. Er is sprake van een geschil indien een zaak tussen partijen niet leidt tot een door beide

10

Het Kwaliteitsteam Hoef en Haag draagt er zorg voor dat een positief advies

partijen geaccepteerde oplossing. Dit impliceert dat er door partijen

schriftelijk wordt vastgelegd. Een kopie wordt verstrekt aan de betreffende in-

aantoonbaar inspanning moet zijn gepleegd om een zaak op te lossen in goed

diener en een kopie wordt doorgestuurd naar DSL.

onderling overleg. Indien geen oplossing is gevonden wordt de stuurgroep Hoef en Haag ingeschakeld. De stuurgroep Hoef en Haag neemt na partijen gehoord

Benoeming

te hebben (hoor/wederhoor) binnen een termijn van 6 weken een besluit inzake

De raad van de gemeente Vianen neemt een besluit tot het instellen van een

het geschil.

Kwaliteitsteam. DSL doet een voordracht voor de gemandateerde namens DSL. De selectie van stedenbouwkundig supervisor, landschapsarchitect en woon-

Bevoegdheid stuurgroep Hoef en Haag

markt deskundige vindt plaats door de stuurgroep Hoef en Haag, waarin de ge-

De stuurgroep Hoef en Haag heeft de bevoegdheid tot het aanstellen van leden

meente Vianen en het consortium Hoef en Haag zijn vertegenwoordigd.

van het Kwaliteitsteam. De stuurgroep is bevoegd om van leden van het Kwa-

De Stuurgroep Hoef en Haag benoemt de leden van het Kwaliteitsteam. Benoe-

liteitsteam Hoef en Haag te vervangen bij ontslagname, bij langdurende ziekte,

mingen gelden in aanleg voor 5 jaar en kunnen door de stuurgroep Hoef en Haag

bij gebleken disfunctioneren, bij onderlinge spanningen en/of conflicten die een

2 maal een periode verlengd worden.

goed resultaat voor Hoef en Haag in de weg staan.

*toelichting gemandateerd: Een mandaat is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen, maar zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid. Bij mandateren worden geen bevoegdheden overgedragen. De mandaatgever blijft zelf bevoegd. Dit in tegenstelling tot delegeren, wat wel het overdragen van bevoegdheden betekent, inclusief de verantwoordelijkheid. Een mandaatgever blijft bevoegd de gemandateerde bevoegdheid zelf te hanteren.

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

67

68

Vianen B eeldkwalite itplan Hoe f e n Haag

Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 11 maart 2014

de voorzitter,

W.G. (Wim) Groeneweg

de griffier,

C.J. (Kees) Steehouwer

Vianen Beeldkwaliteitplan Hoef en Haag

69

C olo fon Vianen 11 maart 2014 Projectnummer 2658D

Ontwerp

Johan Galjaard

SVP Architectuur en Stedenbouw

Erwin Stoffer

SVP Architectuur en Stedenbouw

Jeroen Heij

adviesbureau Haver Droeze

In opdracht van

Consortium Hoef en Haag

SVP Architectuur en Stedenbouw ‘t Zand 17 Postbus 465 3800 AL Amersfoort telefoon: 033 470 11 88 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden

e-mail: info@svp-svp.nl

verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder vooraf schriftelijke

internet: www.svp-svp.nl

toestemming van SVP Architectuur en Stedenbouw