AUP Najaarsaanbieding 2013

Amsterdam Univer sit y Press

h e r fs t 2013

Inhoud 02

Frank van Vree, Hetty Berg en David Duindam (red.)

De Hollandsche Schouwburg

04

Robert Verhoogt

De wereld vanuit een luchtballon

06

Sam StourdzĂŠ

08

Dan Hassler-Forest

10

Ineke Roex

Fellini

Transmedia

Leven als de profeet in Nederland

12

GabriĂŤl van den Brink et al.

Project X in Haren

14

Ruud Stokvis

Lege kerken en volle stadions

16

Louise O. Fresco en Helen Westerik

Verraad, verleiding en verzoening

18

Henk Driessen

20

Angela Wilkinson en Roland Kupers

22

De toekomst van toezicht

Speelruimte voor transparantere rechtspraak

Terug naar de Spaanse Burgeroorlog The Essence of Shell Scenarios

WRR Rapport nr. 89 WRR Verkenning nr. 26

Voorwoord Amsterdam University Press (AUP) werd ruim twintig jaar geleden opgericht en wil in de toekomst meer de nadruk gaan leggen op het verspreiden van kennis en inzicht bij een algemeen publiek over zaken die in de belangstelling staan.

In deze aanbieding treft u uitgaven over geschiedenis (De Hollandsche Schouwburg, De wereld van de luchtballon), film (Fellini), nieuwe media (Transmedia), godsdienst en politiek (Leven als de profeet in Nederland), mens en maatschappij (Project X in Haren, Terug naar de Spaanse Burgeroorlog), sport en godsdienst (Lege kerken en volle stadions), film en voedsel (Verraad, verleiding en verzoening), economie (The Essence of Shell Scenarios) en regeringsbeleid (De toekomst van toezicht, Speelruimte voor transparantere rechtspraak).

Onze auteurs combineren wetenschappelijke diepgang met een toegankelijke schrijfstijl, ook als het over complexe onderwerpen gaat. AUP hoopt kritische reflectie te stimuleren en het maatschappelijke debat te verlevendigen.

En natuurlijk wens ik de lezer vele uren aangenaam leesplezier.

Jan-Peter Wissink Directeur Amsterdam University Press

2

Frank van Vree, Hetty Berg, David Duindam (red.)

De Hollandsche Schouwburg Theater. Deportatieplaats.

Plek van herinnering In dit boek wordt voor het eerst de volledige geschiedenis van De Hollandsche Schouwburg in Amsterdam in kaart gebracht. De Schouwburg is een van de meest beladen plekken van Nederland.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in dit voormalige theater tienduizenden joden samen­ gebracht om vervolgens te worden afgevoerd naar de vernietigingskampen.

Naast de uitgebreide bespreking van deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis van het theater wordt ook volop aandacht besteed aan de rest van de rijke historie van de Schouwburg: van de oprichting in 1892 tot aan de inrichting als monument in 1962.

Het boek staat uitvoerig stil bij de tijd waarin de Schouwburg fungeerde als centrum voor toneel en amusement, waar grote namen uit de Nederlandse theatergeschiedenis hun successen beleefden.

Ook gaat De Hollandsche Schouwburg in op de bezettingsperiode, waarin het theater eerst werd aangewezen als ‘Joodse Schouwburg’, om vanaf 20 juli 1942 ingezet te worden als verzamelplaats van waaruit tienduizenden joden gedeporteerd zouden worden. Het laatste deel van het boek richt zich op de periode na de oorlog, waarin de Schouwburg na lang touwtrekken werd ingericht als monument.

Daarbij wordt ook het actuele debat rond de plaats van de Hollandsche Schouwburg in de hedendaagse herinneringscultuur met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog niet geschuwd.

e

Frank van Vree is decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.

Hetty Berg is curator en manager Museumzaken van het Joods Historisch Museum in Amsterdam.

David Duindam is bezig met het promotieonderzoek “De Hollandsche Schouwburg als lieu de mémoire” aan de Universiteit van Amsterdam.

paperback € 29,95 Rijk geïllustreerd 21 x 26 cm ca. 244 blz omslag Suzan Beijer NUR 680 ISBN 978 90 8964 560 9 E-ISBN 978 90 4851 961 3 november 2013 Promotie: Conferentie in het Joods Historisch Museum interviews optredens besprekingen voorpublicatie lezersacties

AmsterdAm University Press

De HollanDscHe scHouwburg

THeaTer • DeporTaTieplaaTs • plek van Herinnering Onder redactie van Frank van vree, Hetty Berg en david duindam

De

werelD vanuit een

luchtballon EEn niEuw pErspEctiEf op dE nEgEntiEndE EEuw

robert verhoogt amsterDam university press

Paperback € 39,95 Rijk geïllustreerd 17 x 24 cm 386 blz omslag Suzan Beijer A-titel NUR 694 ISBN 978 90 8964 466 4 E-ISBN 978 90 4851 766 4 oktober 2013

Promotie: interviews optredens besprekingen voorpublicatie lezersacties

Robert Verhoogt is senior beleids­ medewerker bij de Directie Cultureel Erfgoed van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

5

Robert Verhoogt

De wereld vanuit een luchtballon Een nieuw perspectief op de negentiende eeuw De uitvinding van de heteluchtballon in 1783 was een bron van inspiratie voor populaire schrijvers als Edgar Allan Poe, Jules Verne en Mark Twain.

Maar daar bleef het niet bij. De luchtballon sprak niet alleen tot de verbeelding van de literaire wereld; ook de fotografie, schilderkunst én het grote publiek raakten door dit fenomeen geobsedeerd.

Dit boek reconstrueert op vakkundige wijze de culturele sensatie die de luchtballon in het Europa en in de Verenigde Staten van de 18e en 19e eeuw teweegbracht. Pioneers zoals ballonvaarder Jeann-Pierre Blanchard, zijn tijdgenoten en hun navolgers brachten meer dan een eeuw lang bij elke lancering opnieuw een enorm publiek op de been. Er was sprake van een heuse ballonnengekte, die zorgde voor een hele nieuwe stroming in de cultuurgeschiedenis: een derde dimensie, die doordrong tot alle culturele vlakken, van literair tot visueel, van de hoge tot de lage cultuur.

Nadat in 1785 de eerste afbeelding van een luchtballon werd geproduceerd, ontstond er een weelde aan afdrukken, schilderijen en foto’s.

Niet alleen bekende fotografen en artiesten – zoals onder andere Goya, Manet en Daumier – lieten zich inspireren door de luchtballon; ook in de kunstnijverheid en in souvenirs werd de luchtballon veelvuldig weergegeven.

e

Paperback € 34,95 Rijk geïllustreerd 24 x 30 cm 160 blz Omslag Joseph Plateau Graphic Designers A-titel NUR 674|644 ISBN 978 90 8964 582 1 E-ISBN 978 90 4852 191 3 Reeds verschenen Promotie: optredens besprekingen lezersacties

Sam Stourdzé is directeur van het Musée de l’Élysée in Lausanne, Frankrijk.

Onder redactie van Marente Bloemheuvel en Jaap Guldemond.

7

Sam Stourdzé

Fellini 40 jaar beslaat de carrière van Federico Fellini, een van de gezichtsbepalende meesters van de naoorlogse Italiaanse cinema.

Die 40 jaar hebben titels gebaard die zich voorgoed in het geheugen van de filmliefhebber hebben genesteld. Fellini ontrafelt het universum van de filmmaker en boort de bronnen van zijn rijke verbeelding aan. Foto’s, archiefstukken, brieven en affiches geven 20 jaar na zijn overlijden inzicht in de obsessies en drijfveren van de man achter La strada, La dolce vita en 8½.

Fellini verkent het leven en werk van legendarisch filmmaker aan de hand van vier thema’s: Popular Culture, Fellini at Work, The City of Women en Biographical Imagination. Een diepgravende analyse nuanceert en verrijkt het beeld van het Fellini-universum als een wereld van overdadige vertellingen over extravagante personages; éen universum waarin Fellini’s alter ego – meerdere keren gespeeld door Marcello Mastroianni – in steeds wisselende gedaantes opduikt en waarin een parade van groteske menselijke zwakheden de revue passeert.

Deze analyse wordt verder aangevuld met korte teksten die dieper ingaan op de specifieke kenmerken van zijn oeuvre, zoals Fellini’s werkwijze, obsessies en samenwerkingen. Zo krijgt de lezer een uniek inzicht in de inspiratiebronnen van Fellini: van het ruwe materiaal tot aan zijn creatieve proces en verder. Hiermee laat het boek zien hoe de filmmaker onlosmakelijk verbonden is met de eeuw van de cinema en de eeuw van het beeld in het algemeen.

Het boek bevat verder een weelde aan visueel materiaal, van filmstills tot fotosets, tekeningen, beelden uit home movies, stills uit Fellini’s reclamefilms, strips, ongebruikte scènes, tijdschriften en affiches. Daarnaast zijn nooit eerder vertoonde foto’s van fotografen als Gideon Bachmann, Deborah Beer en Paul Ronald in het boek opgenomen.

Dit rijk geïllustreerde boek begeleidt de grote tentoonstelling Fellini – The Exhibition in filminstituut EYE in Amsterdam (30 juni t/m 29 september 2013).

e

DAN H

ASSL

TRAN S MEDI A Verh a

ER-FO

AU

P

len v

het d

igita

REST

er tel

le tij

len i

dper

n

k

9

Dan Hassler-Forest

Transmedia Verhalen vertellen in het digitale tijdperk Dan Hassler-Forest is universitair docent Engelse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.

Hij is gespecialiseerd in populaire cultuur en mediatheorie.

Hassler-Forest publiceert regelmatig over onderwerpen als stripboeken, hedendaagse literatuur en populaire media.

Paperback € 14,95 Geïllustreerd 13,5 x 21 cm Ca. 130 blz Omslag Ron van Roon A-titel NUR 670 ISBN 978 90 8964 588 3 E-ISBN 978 90 4852 197 5 oktober 2013 Promotie: leesexemplaren interviews presentatie besprekingen voorpublicatie lezersacties

Van The Lord of the Rings tot Harry Potter, van Game of Thrones tot The Walking Dead: in de afgelopen jaren duiken er steeds meer verhalen op die via meerdere media verteld worden en waarbij de auteurs vertrouwen op een netwerk van fans en lezers; niet alleen om hun verhalen te verspreiden, maar ook om hun verhaal verder vorm te geven. Transmedia versnippert doelbewust een verhaal over meerdere media en platformen waarbij elk medium het verhaal verrijkt met zijn eigen mediumspecificiteit.

Harry Potter en The Walking Dead zijn slechts enkele voorbeelden van verhalen waarbij televisie, literatuur, strips en videogames samen worden ingezet om fans te stimuleren hun eigen content te delen. Memes, mashups en fanfictie hebben het publiek veranderd van passieve toeschouwers in een actieve gemeenschap die zich betrokken voelen bij de ontwikkeling van ‘hun’ verhaal. In sommige gevallen leidt dit zelfs tot totaal nieuwe verhalen, zoals Fifty Shades of Grey, de succesvolle boekenreeks die ooit begon als spin-off van Twilight en die inmiddels op haar beurt weer haar eigen spin-offs kent.

In Transmedia: verhalen vertellen in het digitale tijdperk laat Dan Hassler-Forest zien hoe de manier waarop verhalen verteld, ontwikkeld en gedeeld worden in de afgelopen jaren is veranderd. Deze nieuwe ontwikkelingen dagen de klassieke verhoudingen tussen auteur en lezer uit en beïnvloeden zowel de vorm als de inhoud van populaire media. Het boek schetst de historische ontwikkeling van ons hedendaagse medialandschap. Aan de hand van sprekende voorbeelden uit verschillende media biedt het inzicht in deze veranderingen, en hoe dit de manier waarop wij verhalen vertellen en ervaren heeft beïnvloed.

e

10

Ineke Roex

Leven als de profeet in Nederland Over de salafi-beweging en democratie De salafi-beweging in Nederland wordt sterk in de gaten gehouden door de media, politiek en inlichtingendiensten. Iedereen heeft een mening over deze streng orthodoxe islamitische stroming met haar opvallende verschijningsvormen en controversiÍle opvattingen. Weinig mensen nemen echter de moeite om zelf de salafi’s te leren kennen.

Voor dit boek verrichtte Ineke Roex intensief antropologisch veldwerk in en rondom salafistische organisaties in Nederland. Door zich helemaal onder te dompelen in de beweging bevindt Roex zich in een unieke positie om de beweging van binnenuit te begrijpen en beschrijven. Roex analyseert de condities en belemmeringen om uit de beweging te stappen en komt zo tot een interessante nieuwe conclusie over de manier waarop de salafi-beweging tegenover de autonomie van het individu staat.

Hierdoor kan Roex breken met bestaande vooroordelen rond de beweging en op gedetailleerde wijze laten zien dat de salafi-beweging het niet per definitie slecht voor heeft met de democratie. Leven als de profeet in Nederland biedt een rijke beschrijving van de organisatievormen, religieuze disciplinering, politieke opvattingen en participatievormen binnen de beweging. Het boek biedt een blik in een complexe en ambigue wereld vol tegenstrijdigheden, een wereld die voortdurend in beweging is.

Ineke Roex is antropoloog en werkzaam als onderzoeker en docent aan de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.

Paperback â‚Ź 19,95 13,5 x 21 cm Ca. 260 blz Omslag Bureau Blanco A-titel NUR 717|761 ISBN 978 90 8964 578 4 E-ISBN 978 90 4852 185 2 oktober 2013 Promotie: presentatie interviews optredens besprekingen leesexemplaren

e

n ve e t In d le s d ee an al of Rl pR de

e

at I

oc R Ro

ex

m ek

e

de In

en

ov e

R

de

sa

la

fI

-b

ew

eg

In

g

ne

ams teRdam unIveR sIt y pRe s s

130709DA_AUP_135x210_omslag_Leven als de profeet in Nederland.indd 3

09-07-13 17:17

12

Gabriël van den Brink et al.

Project X in Haren Maatschappelijke facetten van een feestje dat in rellen uitmondde Op 21 september 2012 vonden in het centrum van Haren ongeregeldheden plaats. Zo’n 3000 tot 5000 jongeren verzamelden zich daar om een inmiddels afgelast feestje te komen vieren: Project X in Haren.

De impact is groot. Iets wat begon als een ‘feestje’ eindigt met gewonden, een totale schade van tegen de miljoen euro, plunderingen, geweld tegen de politie en een forse deuk in het veiligheidsgevoel van de inwoners van de gemeente.

Hoe is dit zo uit de hand kunnen lopen? Hoe heeft de situatie in Haren zich kunnen ontwikkelen van een Facebook-evenement tot een menigte van relschoppers? Belangrijker nog: welke lessen kunnen we hieruit leren?

Project X in Haren richt zich op de maatschappelijke facetten achter de rellen in Haren. Het boek neemt hierbij onder andere de volgende onderwerpen onder de loep: de film Project X, tendensen binnen de huidige jeugdcultuur, de beleving van de rellen door bewoners van Haren en de belevingsverschillen tussen jongeren en volwassenen. Het boek sluit af met een reflectie op de belangrijkste bevindingen en een reeks aanbevelingen om toekomstige rellen te voorkomen.

Gabriël van den Brink is hoogleraar Maatschappelijke bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg en lector aan de Politieacademie. Eerder publiceerde hij de bestseller Eigentijds idealisme: een afrekening met het cynisme in Nederland (AUP, 2012).

Paperback € 19,95 Geïllustreerd 15,6 x 23,4 cm 198 blz Omslag Maedium A-titel NUR 740 ISBN 978 90 8964 572 2 E-ISBN 978 90 4851 992 7 augustus 2013 Promotie: interviews optredens besprekingen leesexemplaren

e

ie

PROJECT X IN HAREN

, e

Van den Brink | Van Hulst | Maalsté | Peeters | Soeparman

.

Project X in Haren Maatschappelijke facetten van een feestje dat in rellen uitmondde Gabriël van den Brink, Merlijn van Hulst, Nicole Maalsté, Rik Peeters & Stefan Soeparman

A M S TE R DA M U N I V E R S IT Y P R E S S

5-6-2013 20:40:34

Paperback â‚Ź 29,95 15,6 x 23,4 cm 204 blz Omslag Studio Jan de Boer A-titel NUR 706|744 ISBN 978 90 8964 575 3 E-ISBN 978 90 4852 179 1 december 2013 Promotie: interviews optredens besprekingen leesexemplaren

15

Ruud Stokvis

Lege kerken en volle stadions Sport en de sociale functies van religie In het verleden stond religie aan het fundament van een stabiele samenleving. Maar wat nu het aantal gelovigen steeds verder afneemt in West-Europa? Waar kunnen wij nu onze sociale cohesie vandaan halen?

In dit boek stelt Ruud Stokvis dat andere instituties de sociale functie van religie in de samenleving hebben overgenomen. In het bijzonder speelt sport hierin een belangrijke rol.

Sport draagt bij aan morele vorming, sociale binding ĂŠn zingeving. Niet alleen sportende jeugd, maar ook sportfans worden beĂŻnvloed door de sociale werking die van de sportwereld uitgaat, wat de toenemende maatschappelijke relevantie van sport verklaart.

Ruud Stokvis werkte van 1970 tot 2008 als docent en onderzoeker bij de afdeling Sociologie van de Universiteit van Amsterdam.

Hij publiceerde vooral over ondernemingen en over sport. Zijn voorlaatste boek is De sportwereld: een inleiding (Arko, Nieuwegein, 2010).

In het eerste deel van Lege kerken en volle stadions laat Stokvis zien dat religie en sport zeer verschillende instituties zijn, maar dat zij ook veel met elkaar gemeen hebben en zelfs met elkaar vervlochten kunnen zijn. Vervolgens past hij zijn theorie toe op de Nederlandse situatie, waar de betekenis van religie al een tijd aan het afnemen is, terwijl de rol van sport juist toeneemt. In het derde en laatste deel laat de auteur zien hoe sport op het gebied van morele vorming, sociale binding en zingeving de functies van religie overneemt.

e

missie beginnen om wapens en coke op de goede plaats te krijgen. In een hectische tocht door

16

Louise O. Fresco en Helen Westerik

74

Verraad, verleiding en verzoening De rol van eten in speelfilms

vrouw om hem te feliciteren met zijn verjaardag. Als herinneringen in te blikken zijn, hoopt hij dat die nooit een vervaldatum hebben.

Het eerste deel van de film eindigt met twee korte scènes: de vrouw met de pruik schiet een man neer, die in een steegje katten te eten geeft. De camera zoomt in op het blikje vis met de vervaldatum 1 mei 1994. Agent 233 koopt na het joggen een blikje cola en botst bijna tegen Faye, de nieuwe serveerster bij Midnight Express, die, zo zegt de voice-over, op een andere man verliefd zal worden.

Verraad, verleiding en verzoening is een rijk geïllustreerd en prachtig vormgegeven boek dat de rol van eten in film op een toegankelijke wijze verkent. Eten in film geeft een uitdrukkelijk beeld van de complexiteit, ambivalentie en gelaagdheid van voedsel als een sociaal, economisch en psychologisch verschijnsel. Door in de film­ geschiedenis – en de rol die eten hierin speelt – te duiken, kunnen we de betekenis van eten op een nieuwe manier doorgronden.

Eten heeft in film altijd een belangrijke rol gespeeld en maakt in die zin deel uit van een historische context. Films als The Wedding Banquet (1993) zijn ondenkbaar zonder eten, terwijl in andere films eten wordt gebruikt om op cruciale momenten veranderende persoonlijke relaties te benadrukken, zoals bijvoorbeeld in American Beauty (1999).

Verraad, verleiding en verzoening verkent de rol ­ van eten in een twintigtal films uit de film­ geschiedenis: van het Iraanse Fish Fall in Love (2005) tot Fried Green Tomatoes uit de Verenigde Staten (1991) en Ladri di Biciclette (1948) uit Italië.

Kortom: een boek om van te smullen!

e

Tussen Nonato en Iria ontstaat een relatie, die ermee begint dat zij hem voorstelt om bij hem iets te gaan eten. Hij werpt tegen dat hij niets te eten in huis heeft en hoogstens een pizza kan bestellen. Zij is verbaasd over zijn onschuld. Uiteindelijk bereidt hij in de keuken van Bocaccio een pasta. Daarna mag hij met haar vrijen, maar niet zoenen, dat doet ze nooit. Het is duidelijk dat de vrijpartij wat haar betreft louter professioneel is.

Giovanni neemt Nonato mee naar de markt. Een goede chef koopt zelf zijn ingrediënten en weet welke marktkoopman goede waar heeft. Bij de slagerij ziet hij de kunst der kunsten: het afsnijden van rundvlees. ‘Het is alsof je een magere vrouw bekijkt en ontdekt dat ze onder

opt hij

hiet met de n Faye, n

j hem za kan ocaccio uidelijk

diënten sten: onder

van

In prijs verlaagd!

€1

9,5 Paperback 0 voo € 9,95 r Rijk geïllustreerd 19 x 17 cm 144 blz Omslag en binnenwerk: Kok Korpershoek en Jonatan van der Horst A-titel NUR 674 ISBN 978 90 8964 195 3 E-ISBN 978 90 4851 190 7 Reeds verschenen Promotie: optredens in diverse media lezersacties leesexemplaren

€9

,95

Louise O. Fresco en Helen Westerik hebben twee succesvolle series geprogrammeerd over voedsel en speelfilms in Amsterdam: in Spui 25 en in het Filmmuseum. Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en een internationaal bekend specialist op het gebied van voedsel. Helen Westerik heeft vele filmprogramma’s samengesteld, was verbonden aan het Shadow Documentaire festival als selecteur en is werkzaam bij Atheneum Boekhandel.

Terug naar de Spaanse Burgeroorlog Etnografie en het onvoltooid verleden Henk Driessen

19

Henk Driessen

Terug naar de Spaanse Burgeroorlog Etnografie en het onvoltooid verleden Henk Driessen is cultureel antropoloog en hoogleraar Mediterrane Studies en Islam aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Hij deed veldwerk en archiefonderzoek in Spanje en Marokko en schreef On the SpanishMoroccan Frontier (1992) en Pijn en cultuur (2012, derde druk); hij redigeerde In het huis van de islam (2011, vijfde druk) en talloze artikelen in vaktijdschriften.

In dit boek verdiept Henk Driessen zich in het onvoltooid verleden van de inwoners van een dorp en plattelandsstad in het zuiden van Spanje: La Granjuela en Santaella. Hij concentreert zich daarbij in het bijzonder op de Spaanse Burgeroorlog, de culturele antropologie, de manier waarop dit vak beoefend wordt en, ten slotte, op de 40 jaar die de auteur hier zelf bij betrokken is geweest.

Er is al heel veel geschreven over de Spaanse Burgeroorlog; in de laatste jaren vooral met het idee het historisch geheugen te ‘herstellen’.

Driessen sluit zich bij deze traditie aan met een lokaal, humaan en persoonlijk perspectief. Terug naar de Spaanse Burgeroorlog is hierdoor niet alleen interessant voor antropologen, historici en mensen met een achtergrond in Spaans of Cultuurstudies, maar voor iedereen met een interesse in de menselijke conditie.

Paperback € 29,95 15,6 x 23,4 cm Ca. 140 blz Omslag Jos Hendrix W-titel NUR 764 ISBN 978 90 8964 512 8 E-ISBN 978 90 4851 836 4 augustus 2013 Promotie: interviews besprekingen recensie-exemplaren

e

20

Angela Wilkinson en Roland Kupers

The Essence of Shell Scenarios Reframing Strategy The Essence of Shell Scenarios beschrijft de ontstaansgeschiedenis van Shell-scenario’s: verhalen die ontworpen zijn om de diepgewortelde veronderstelling te helpen doorbreken waarbij bedrijven ervan uitgaan dat de toekomst eruit zal zien als de huidige. Shell is pionier geweest in het gebruik van scenarioplanning voor commerciële doeleinden vanaf 1965 tot vandaag de dag. Het boek blikt terug op bijna een halve eeuw scenarioplanning en geeft antwoord op de vragen ‘wat heeft gewerkt?’, ‘wat is er veranderd?’ en ‘wat is er geleerd?’

In 1965, een tijd waarin kwantitatieve, computergestuurde planning gebruikelijk was, begon Shell te experimenteren met scenarioplanning om belangrijkste trends en onzekerheden in kaart te brengen. Shell-scenario’s, inmiddels bijna een halve eeuw een begrip, hebben een enorme invloed op hoe bedrijven, overheden en andere organisaties denken over toekomstverkenning. De auteurs Kupers en Wilkinson interviewden bijna alle medewerkers van Shell die betrokken waren bij het ontwikkelen van scenario’s, evenals van topbestuurders door de jaren heen.

De auteurs identificeren verschillende elementen die het proces bij Shell definiëren; ze leggen uit hoe het zo lang heeft kunnen overleven.

Desondanks hebben grote, mondiale scenario’s besluitvorming zelden rechtstreeks beïnvloed en nauwelijks bijgedragen aan het verminderen van onzekerheden. Hun waarde is meer diffuus en minder tastbaar. Scenario’s worden meestal ingezet om context te bieden voor zakelijk succes, om bijdrage te leveren aan organisatieleer en het bevorderen van oordeelvorming en leiderschap binnen een onderneming. Zo zijn de Shell-scenario’s inmiddels ruim veertig jaar een begrip en niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven.

Angela Wilkinson is programmadirecteur Futures Directorate van de Smith School of Enterprise and the Environment aan de Universiteit van Oxford.

Zij maakte ruim een decennium lang deel uit van het Shell Corporate Scenarioteam.

Roland Kupers is als onderzoeker betrokken bij de Universiteit van Oxford.

Bovendien heeft hij als adviseur veel gepubliceerd over complexiteit en toekomstscenario’s.

Hij was voorheen senior executive bij Shell en AT&T.

Engelstalig Paperback € 29,95 15,6 x 23,4 cm Ca. 185 blz Omslag Maedium W-titel NUR 800|805 ISBN 978 90 8964 594 4 E-ISBN 978 90 4852 209 5 november 2013 Promotie: recensie-exemplaren

e

THE ESSENCE OF SHELL SCENARIOS

Reframing Strategy ANGELA WILKINSON AND ROLAND KUPERS AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS

WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID

Paperback € 34,95 15,6 x 23,4 cm Ca. 250 blz Omslag Studio Daniëls W-titel NUR 741|754 ISBN 978 90 8964 595 1 E-ISBN 978 90 4852 211 8 September 2013 Promotie: recensie-exemplaren presentatie

vertrouwen in burger s WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID

sterk in de maatschappelijke belangstelling en wordt eer van ‘zichzelf te laten zien’. Het publiek moet via ten in de rechtszaal kunnen volgen, rechters hebben n ‘imago’ te werken en de samenleving wenst inzicht et ‘product’ geschilbeslechting. Er is, zowel binnen als ep om transparantie, in de zin van moderne varianten eid van rechtspraak. Centraal in deze verkenning staat htspraak haar werkwijze en strategie moet aanpassen kkeling. Wat is, als het op transparantie aankomt, een uit de samenleving en waar begint een onwenselijke kelijke positie van de rechterlijke macht? Tot op heden n in hoofdzaak ingezet op transparantie in de zin van ijpelijkheid. Het is de vraag of dat voldoende zal zijn. nuit een diversiteit aan invalshoeken en veel nieuw ers en rechters zelf aan het woord – een bijdrage te

speelruimte voor tr anspar antere rechtspr a ak

WRR RAP P ORTEN A AN DE RE GER I NG 89

or transparantere rechtspraak

Dennis Broeders, Corien (J.E.J.) Prins, Henk Griffioen, Petra Jonkers, Meike Bokhorst & Marijn Sax (red.)

De toekomst van toezicht

ISBN 978 90 8964 5463

m U n i v e r s i t y P r e s s • w w w. au p. n l

Paperback € 49,50 15,6 x 23,4 cm 500 blz Omslag Studio Daniëls W-titel NUR 754 ISBN 978 90 8964 546 3 E-ISBN 978 90 4851 924 8 Reeds verschenen

WRR VERKENN I NGEN 26

arantere rechtspraak gaan auteurs als Ernst Hirsch Claes de Vreese, Maurice Adams , Corien Prins en vele matiek van transparantie en rechtspraak.

AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS

Speelruimte voor transparantere rechtspraak AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS

De toekomst van toezicht WRR Rapport nr. 89 Het advies van de WRR reikt inzichten aan die behulpzaam zijn bij de beleidsontwikkeling en het maken van keuzes rondom overheidstoezicht. De hooggespannen en uiteenlopende verwachtingen van verschillende partijen ten aanzien van toezicht sluiten niet altijd aan op de mogelijkheden van toezichthouders om aan deze wensen te (blijven) voldoen. Wat betekenen maatschappelijke ontwikkelingen zoals de veranderende verhoudingen tussen overheid en samenleving, mediatisering en internationalisering voor het rijkstoezicht op de naleving van wet- en regelgeving en de kwaliteit van publieke dienstverlening?

Welke functies en rollen moet en kan het overheidstoezicht in de toekomst vervullen en aan welke randvoorwaarden moet dan worden voldaan? Daarbij spelen ook kwesties als effectiviteit, verantwoordelijkheidsverdeling en onafhankelijkheid een rol.

e 9

789089 645951

9

789048 522118

23

Dennis Broeders, Corien Prins, Henk Griffioen et al.

Speelruimte voor transparantere rechtspraak WRR Verkenning nr. 26 Voor het functioneren van de rechtstaat is het essentieel dat de rechtspraak nadenkt over het steeds intensievere contact met de maatschappij. In deze studie worden ideeĂŤn voor een transparante rechtspraak uiteengezet. Hierbij gaan de auteurs vooral in op de vraag in hoeverre de rechtspraak zich zou moet openstellen voor debat en kritiek.

e

Bestsellers voorjaar 2013 Het nieuwe Rijksmuseum Pierre Cuypers en Georg Sturm in ere hersteld 2e druk Hardback € 19,95 21 x 27 cm 96 blz A-titel NUR 640 ISBN 978 90 8555 074 7 E-ISBN 978 90 4851 793 0 Reeds verschenen

e 9

789048 522118

9

789048 516001

Strafrecht Tussen ratio en emotie 2e druk

hardback € 19,95 17 x 19 cm 96 blz A-titel NUR 820 ISBN 978 90 8964 415 2 E-ISBN 978 90 4851 600 1 Reeds verschenen

e 9

789048 522118

9

789048 516001

Het Nieuwe Rijks museum Pierre Cuypers en Georg Sturm in ere hersteld

Amsterdam University Press Herengracht 221 1016 BG Amsterdam T +31 (0)20 420 00 50 F +31 (0)20 420 32 14 info@aup.nl www.aup.nl Verkoop Michiel van der Drift Tel: +31 (0)20 420 00 50 E-mail: m.vander.drift@aup.nl E-mail: bestellingen@aup.nl Vertegenwoordiging BelgiĂŤ Davidsfonds Blijde-Inkomststraat 79-81 B-3000 Leuven

Tel. +32 (0)16 310 600 Fax +32 (0)16 310 608 E-mail: info@davidsfonds.be www.davidsfonds.be Publiciteit en promotie Ebisse Rouw Tel : +31 (0)20 420 00 50 E-mail: e.rouw@aup.nl Vanessa de Bueger Tel : +31 (0)20 420 00 50 E-mail: V.de.Bueger@aup.nl

Centraal Boekhuis Postbus 125 4100 AC Culemborg Tel: +31 (0)345 475 800 Fax: +31 (0)345 475 884 Levering geschiedt onder toepassing van de Wet op de vaste boekenprijs en het daarbij behorende Besluit vaste boekenprijs. Deze wet is vanaf 1 januari 2005 van kracht. Alle vermelde titels, publicatiedata en prijzen zijn onder voorbehoud. Aan deze catalogus kunnen geen rechten

Distributie Nederland World Rights Inge van der Bijl Tel : +31 (0)20 420 00 50 E-mail: I.vd.Bijl@aup.nl

worden ontleend.

Ontwerp, CoĂśrdesign, Leiden