GREEN Metropole
ONDERNEMEN MET TOEKOMST!
ono-ono magazine | 8 februari 2012
IN houd ‘It’s not easy being Green’ Kermit de Kikker Join the Green Metropole Carolien Gehrels, wethouder Economische Zaken Amsterdam Ecopreneurs Acht portretten van duurzame deelnemers aan de Green Metropole Meeting Gouden groene tips Keynote sprekers A growing world André Veneman, AkzoNobel Zeven Marktplaatsen Workshops over zeven sectoren Ondernemersplein 35 ondernemers presenteren hun duurzame waar Duurs aan? Wat dragen de ecopreneurs? Lees meer over duurzame mode
Join the Green Metropole
‘Wat een eer om jullie in zo groten getale in deze groene metropoolregio Amsterdam te verwelkomen op het officiële kickoff event van Green Metropole. Ik word er erg blij van dat er zo veel belangstelling is voor duurzaamheid bij ondernemers. Zo veel zelfs, dat AIM, New Energy Docks, Green IT, Syntens, VU en UvA als organisatoren een inschrijvingsstop heeft moeten inlassen na 547 aanmeldingen. Het doel van Amsterdam Green Metropole is bijdragen aan een duurzame, economisch sterke metropool.
Carolien Gehrels Wethouder Economische Zaken Gemeente Amsterdam
Zelf ben ik met Taxi-E bij dit hotel Casa400 afgezet. Hopelijk wordt deze kleine onderneming – die haar brood verdient en tevens het maatschappelijk belang dient – een voorloper die grote ondernemingen als TCA inspireert en scherp houdt. Met elkaar kunnen we ervoor zorgen dat het veel sneller en slimmer gaat in de regio Amsterdam. Overal ter wereld werken steden aan duurzaamheid, maar door haar schaal heeft Amsterdam de mogelijkheid om ook snel innovatief te zijn. Ik hoop dat deze aftrap van Green Metropole een vliegwiel wordt. Je weet nooit wat voor wereldprestaties je buurvrouw of -man levert. Het kan maar zo in Amsterdam!’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
We spraken in de wandelgang acht van jouw collega’s. Hoe groen zijn zij? Wat doen zij zelf aan duurzaam ondernemen? Lees hier hun groene tips aan jou.
Ecopreneurs Minste milieu-impact Wie Ellen Sillekens Wat ‘Ik werk voor het Textiel Museum Tilburg. Ik houd me vooral bezig met innovatie in design en mode. Momenteel ontwikkel ik een duurzame game. Een tool voor het onderwijs om bewustzijn te vergroten. De winnaar van het spel heeft de minste impact op het milieu.’ Hoe groen ben jij? ‘Ik ben heel bewust. Ik scheid afval en gebruik het OV. Ook koop ik mode die door de hoge kwaliteit een lange levensduur heeft en/of gerecycled is. En ik gebruik de wasbal.’ Jouw groentip ‘Durf transparant te worden. Dit geeft handvatten om duurzaamheid aan te pakken.’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Houten huis met houtkachel Wie René Vonk Wat ‘Ik werk voor de Energiemissie. Wij monitoren energie en geven advies, bijvoorbeeld voor kantoorgebouwen en gemeenten, zoals Amsterdam.’ Hoe groen ben jij? ‘Ik rijd elke dag op en neer met een auto met een A-label. Mijn huis is van hout en er staat een houtkachel. Is dat ook groen?’ Jouw groentip ‘Vooral voor gemeenten zou ik zeggen: ga groen doen in plaats van praten. Onvoldoende budget is geen valide argument, want je verdient het terug.’
Pijn is fijn Wie Herman Weeda Wat ‘Visueel vertaler voor JAM. Wij maken vandaag visuele notulen van de workshopdiscussies. [ono-ono maakt hier dankbaar gebruik van, Herman! Zie het artikel Zeven Marktplaatsen, red.]’ Hoe groen ben jij? ‘Vandaag heb ik in ieder geval mijn groene vest aan. Ik probeer beperkt te consumeren. Minder vlees en verse groenten.’ Jouw groentip ‘Alles valt of staat met communicatie. Het is belangrijk om helder te communiceren. Bij duurzaamheid is het een kwestie van inzicht creëren bij mensen en ze laten begrijpen wat er nodig is. En, ja het gaat misschien een beetje pijn doen om bij te dragen aan het milieu. Wees niet bang!’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Geen geitenwollen sokken
Zon op je dak Wie Loek Nooij Wat ‘Aanjager duurzaamheid. Vandaag vertegenwoordig ik mezelf. Ik volg duurzaamheidsontwikkelingen op de voet. Puur uit hobbyisme neem ik mensen aan de hand op het gebied van duurzame energie. Ik breng graag de zon op je dak.’ Hoe groen ben jij? ‘Ik ben bewust bezig met energieverbruik en probeer ook zelf energie op te wekken; koop energiezuinige apparaten en zit in de buurtcommissie duurzaamheid.’ Jouw groentip ‘Pas duurzaamheid toe in je eigen huis. Bijvoorbeeld standby killers. Pak niet te vaak je auto. Dit is goed voor het milieu en voor de kinderen van mijn kinderen.’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Wie Karin Holster Wat ‘Ik werk voor Aqua Serva als productontwikkelaar. Wij houden ons bezig met waterbesparing.’ Hoe groen ben jij? ‘Niet zo. Het heeft toch nog steeds een geitenwollensokken imago. Nu ik er zelf mee werk, gaat het steeds meer voor me leven. Ook ontmoet ik steeds meer andere duurzame ondernemers.’ Jouw groentip ‘Zorg dat je onderscheidend bent bij het op de markt zetten van jouw duurzame product. En bespaar water natuurlijk! Eigenlijk moet iedereen dat gaan doen.’
Appeltje voor de dorst Wie Rolaf Klapwijk Wat ‘Ik ben agent voor het elektrische automerk E-Wolf. Ik ben erg geïnteresseerd in logistiek.’ Hoe groen ben jij? ‘Groen. Ons huis is verbouwd met gerecyclede materialen. De balken uit het dak zijn bijvoorbeeld gebruikt in de vloer. Aangezien 80 procent van de energie verloren gaat door het dak, hebben we ook goede warmte-isolatie. Ik rijd nu nog op autogas. De volgende stap is een elektrische auto. Ik hoop vandaag veel potentiële klanten te enthousiasmeren, zodat ik die snel kan aanschaffen.’ Jouw groentip ‘Ga elektrisch rijden!’ [Roelof maakt een foto van Rolaf. Rolaf neemt alvast een hap uit zijn appeltje voor de dorst, red.]
Camera op zonne-energie Wie Richard Kitzmann Wat ‘Ik doe camerawerk en montages en maak producties om duurzame projecten in beeld te brengen op www. duurzaam24.tv. Dit doen we zonder al te veel blabla.’ Hoe groen ben jij? ‘Niet. Ik wil het wel, maar kan het nog niet. Ik voed mijn kinderen natuurlijk wel duurzaam op, maar rijd nog niet in een elektrische wagen en mijn camera werkt ook niet op zonne-energie.’ Jouw groentip ‘Laat je project door ons filmen en toon hoe duurzaam jij bent.’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Duurzame daklozenbedstee Wie Corinne de Korver Wat ‘Ik werk samen met Wouter Kalis voor hun ontwerpstudio Social-Unit. Het bouwpakket voor de duurzame bedstee wordt in sociale werkplaatsen gemaakt van het materiaal van flessendoppen en bierkratten. Het Leger des Heils gebruikt hun bouwpakketten al. Het ontwerp van Wouter is bestand tegen vandalisme en goed schoon te houden.’ Hoe groen ben jij? ‘Medium groen. Wouter en ik zijn wel met de Green Wheels gekomen.’ Jouw groentip ‘Denk met ons mee over hoe we flessendoppen kunnen krijgen voor de bedstee.’
Laten we als stad een laboratorium voor duurzaamheid zijn voor de wereld
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
GOUDEN GROENE TIPS VAN KEYNOTE SPREKERS
Wethouders Carolien Gehrels en John Nederstigt stappen als aanvoerders van het duurzaamheidspeloton op de fiets om de aftrap te geven van Green Metropole
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
John Nederstigt, wethouder Duurzaamheid: ‘De Green Metropole beslaat de gehele regio Amsterdam. Daarom heb ik als wethouder uit Haarlemmermeer het genoegen om jullie hier in groten getale als dagvoorzitter te verwelkomen. Ook al lijkt het soms of er een drempel zo hoog als de Mount Everest moet worden genomen: duurzaamheid loont!’ (John vertelt ons dat hij met zijn gezin een huiselijk convenantje heeft opgesteld over duurzaamheid. Hij rijdt vol trots een elektrische Renault. Toch fietst hij ook graag, onder meer ’s werelds grootste wielerronde, rond het meer van Vättern: 300 kilometer!) Johns Gouden Groene Tip: ‘Lever niet al je comfort in bij streven naar duurzaamheid, dan houd je het vol!’
!
Carolien Gehrels, wethouder Economische Zaken: ‘Amsterdam kan de groene voorloper zijn die de grote jongens links en rechts voorbijsnelt op het gebied van duurzaamheid. Met elkaar kunnen we ervoor zorgen dat het veel sneller en slimmer gaat.’ Caroliens Gouden Groene Tip: ‘Join the Green Metropole!’
!
Joke van Antwerpen, directeur Amsterdamse Innovatie Motor (AIM) en aanjager Green Metropole: ‘Duurzaamheid leidt tot innovatie. Green Metropole is het platform voor duurzame ondernemers die de markt gaan veroveren. Op de Marktplaats vandaag zie je hiervan 35 voorbeelden. Deze kickoff meeting van de Green Metropole is mede mogelijk gemaakt door 74 (middel)grote bedrijven, vijf kennisinstellingen en zeven overheden. Ook leidt de Green Metropole tot nieuwe samenwerkingsprojecten als netwerkactiviteiten als DINSDAG, met steeds een ander thema: van warmte- en koudeopslag tot duurzame mode.’ Joke’s Gouden Groene Tip: ‘Participeer in netwerken om interessante mensen te ontmoeten, waaronder jouw klant’!
!
Jan Willem Tellegen, partner bij Topiq en directeur Green IT ‘Om je eigen concurrentie- en groeivermogen in stand te houden, moet je investeren in groene ICT. Er is al een netwerk van vijftig bedrijven die met elkaar in zee zijn gegaan onder de noemer Green Ocean. Ze hebben als ambitie om tientallen procenten te gaan besparen met ICT. Surf mee op de Green Ocean!’ Jan Willems Gouden Groene Tip: ‘Investeer driedubbel om energie te besparen met ICT!’
!
Vincent Wouters, regionaal innovatiemanager Syntens Innovatiecentum: ‘Syntens helpt het midden- en kleinbedrijf innoveren. Wij ondersteunen ook duurzame ondernemers uit verschillende sectoren als voedsel, transport en de creatieve industrie bij de verbetering van hun productieprocessen, de technologie en het in de markt zetten van hun product.‘ Vincents Gouden Groene Tip: ‘Benader Syntens om jouw duurzame initiatief te laten slagen!’
!
Aart Kleyn, hoogleraar Sustainable Energy en Heterogeneous Chemistry, Van ‘t Hoff Institute for Molecular Sciences, Universiteit van Amsterdam (UvA): ‘Klimaatverandering gaat niet over één dag ijs. Als UvA bieden wij duurzaamheid in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Wij bieden afgestudeerden die onderzoek kunnen doen en kunnen adviseren over duurzame zaken en uitdagingen.’ Aarts Gouden Groene Tip: ‘Zet UvA-studenten in bij jouw duurzame initiatief!’
!
Marja Zonnevylle, directeur Shell, voorzitter raad van toezicht New Energy Docks: ‘Vandaag is de officiële aftrap door wethouder Gehrels van het Green Metropole. Vanaf april 2012 komt New Energy Docks in een nieuw pand aan de noordoever van het IJ. [Hiervan zien we de visualisatie, red.] Hierin vestigen zich duurzame startups, maar ook bijvoorbeeld groene geldschieters. New Energy Docks bestaat uit bedrijven die zich bezighouden met zonne-energie, groen gas, hergebruik en batterijtechnologie. Sommige zijn al marktleider. In het nieuwe pand heeft niet alleen figuurlijk kruisbestuiving plaats, maar is ook een kweektuin te vinden met vergeten groenten als schorseneren.’ Marja’s Gouden Groene Tip: ‘Zet je lichten uit!’
!
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Bart Bossink, professor Technology and Innovation, Vrije Universiteit Amsterdam ‘De VU heeft duurzaamheid net als de UvA volledig opgenomen in alle beleidsplannen en haar praktijk. Duurzame uitvindingen moeten naar de markt worden gebracht. Met studenten als Joris Bouwens, die hier vandaag de duurzame stad presenteert, en ons Instituut voor Milieuvraagstukken dragen wij ons steentje bij.’ Barts Gouden Groene Tip: ‘Think big, act big! Schaal je initiatief direct op!’
!
Joris Bouwens, student VU: ‘De duurzame stad van de toekomst is zelfvoorzienend. Het is belangrijk dat de eindgebruiker wordt betrokken bij het eindproduct. Het stads-belang kan in de toekomst het landsbelang gaan overstijgen. Het is belangrijk om hier op in te spelen.’ Joris’ Gouden Groene Tip: ‘Betrek de eindgebruiker bij je eindproduct!’
!
A GROWING WORLD André Veneman, corporate director Sustainability AkzoNobel
André’s auto stoot minder dan 130 gram CO2 per kilometer uit. Toch geeft hij aan zichzelf te kunnen verbeteren qua groen gedrag. Zijn Gouden Groene Tip: ‘Ontwikkel zelf jouw baan van de toekomst!’ Duurzaamheid loont! Er is geen alternatief voor duurzaam ondernemen Het gaat erom van ‘the inconvenient truth’ naar ‘convenient solutions’ te werken. Hoe kun je schaarste en groei benutten? Een marktverandering kent altijd winnaars en verliezers. Deze nieuwe industriële revolutie maakt dat om met factor vijf te groeien, we ons met factor tien moeten inzetten voor duurzaamheid.’
Duurzaam ondernemen: meer doen met minder kosten ’AkzoNobel heeft deze leiders door het hele bedrijf heen zitten. Duurzaamheid is volledig in onze groeistrategie verwerkt.’ Neem medewerkers mee in duurzame ontwikkeling ‘Draai een nadeel om in een voordeel. Zo kreeg AkzoNobel op haar kop van Greenpeace over verf die wij op schepen gebruikten. Nu hebben we een ecopremium product ontwikkeld, dat zorgt voor minder vervuiling in onze eigen productie en in de hele keten.’ Van inconvenient truth naar convenient solutions ‘Ga op andere manieren om met
universiteiten, investeerders, NGO’s en concurrenten. Zo werkt AkzoNobel samen met Dow om innovatie te stimuleren. Je kunt in elkaars juwelenkistje kijken en daardoor van elkaar leren.’ People Planet Profit PRIDE. Je maakt een slag met toekomstige leiders die voor de troepen uit durven te lopen ‘Soms is het lastig om in een groot bedrijf een goede ingang te vinden. Maar AkzoNobel verwelkomt mensen die de economie willen helpen verduurzamen. Iedereen kan duurzaam ondernemen vertalen naar een winstgevend model.’
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
M
AR
KT
PLA
AT S
EN
7
Hoe gaan we succesvol ondernemen in zeven kansrijke sectoren in de Amsterdamse metropool? Tijdens zeven workshops stond de volgende vraag centraal: ‘Waar liggen binnen deze sectoren de kansen voor een duurzame doorbraak en hoe benutten we die?’
Mode en materialen Gespreksleider Eva Olde Monnikhof (projectleider Creatieve Industrie AIM): ‘Just do it! Gebruik schoner bio-katoen. Je vindt het bijvoorbeeld bij Materia in Amsterdam (www.materia.nl).’ Biobased Business Gespreksleider Willem Fokkema (business developer Bureau Kennistransfer UvA): ‘Maak gebruik van chemie bij recycling van materialen.’ Groen Geld Gespreksleider Floris Lambrechtsen (directeur Double Dividend): ‘In een bomvolle zaal bespraken we vooral
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
hoe je aan geld komt in het beginstadium van productontwikkeling. Bespaar op energie in een bebouwde omgeving.’ ICT: a Green Ocean Gespreksleider Jan-Willem Tellegen: ‘We brachten veel initiatieven bij elkaar om met ICT bij te dragen aan duurzame oplossingen.’ Ecotoerisme Gespreksleider Martin Bekker (beleidsmedewerker Stadsregio Amsterdam): ‘Geef de toerist een feel good-gevoel. Benoem wat ze goed groen doen. Ontwikkel ecohotels.’
Stadslandbouw Gespreksleider Susanne de Boer (adviseur CSR Rabobank): ‘De stad biedt veel gelegenheid voor educatie over economische kansen van landbouw.’ Logistiek in en om de stad Gespreksleider Jan de Bruijn (innovatieadviseur Syntens Innovatiecentrum): ‘Veel initiatieven blijven in de Calimerofase hangen. Het is belangrijk om beter te communiceren en te vertellen wat er aan de hand is.’
ONDER NEMERS PLEIN Op het ondernemersplein staan 35 duurzame ondernemers hun zeer uiteenlopende duurzame producten of diensten aan te prijzen.
Taxi-E Taxi-E is het eerste taxibedrijf in Nederland dat uitsluitend met elektrische taxi’s rijdt. Taxi-E streeft ernaar hoogwaardige services te verlenen met een minimale milieubelasting. Tijdens de kickoff van Green Metropole brachten de taxi’s van Taxi-E je voor 1 euro van en naar het Amstelstation. taxi-e.nl
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
De Groenten uit Amsterdam De Groenten uit Amsterdam is de eerste ecopreneur die door Green Metropole wordt ondersteund door middel van zes dagen businessondersteuning. De Groenten uit Amsterdam begint binnenkort de eerste stadskwekerij in Nederland waar voedsel duurzaam wordt gekweekt zonder gebruik van natuurlijk daglicht. De stadskwekerij komt in de incubator van Green Metropole in Amsterdam-Noord.
Checktap
Uridan
De Checktap is een stekkerdoos met USB-aansluiting die helpt om de CO2-footprint te minimaliseren. Deze slimme stekkerdoos beperkt het (sluimer)verbruik van je PC en randapparatuur (scherm, printer, luidsprekers) tot een minimum.
We vragen Stephan Hobrink of hij zijn ecotoilet wil demonstreren. Enthousiast vertelt hij over de missie van Uridan om de verspilling van drinkwater tegen te gaan. Uridan is een Deens merk dat sinds 1998 watervrije urinoirs ontwikkelt en produceert. In 2011 is Uridan Nederland opgericht. Doel is, behalve duurzaam ondernemen, het stankprobleem in openbare herentoiletten op te lossen.
slimmeproducten.eu
www.uridan.nl
Stroom door stroom
ono-ono, magazine on the spot
Uitvinder Kees Bannink maakt gebruik van natuurlijke kracht: hij haalt stroom uit rivieren, oftewel ‘stroom door stroom’. Zijn waterrad dat energie produceert is mobiel, kostenbesparend en niet horizonvervuilend.
Dat lees je nu! Het ono-ono magazine zet de woorden van de deelnemers en de beelden van je evenement om in een tijdschrift. Simone Bommeljé vroeg je gedurende de gehele kickoff van Green Metropole het groene hemd van het lijf, Roelof Pot legde je vast op de gevoelige plaat en Gijsbert Raadgever vormde deze woorden en beelden om tot dit online magazine. ono-ono.nl
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Schoenen maken de man
Groen dragen
Gomes Esser Design
Oh My Bag
Opvallend is dat de ruim 450 op de Green Metropole aanwezige groene ondernemers in meerderheid man zijn. Ze gaan goed en soms ook groen gekleed. Duurzame mode en design maken ook een belangrijk deel van het programma uit. Tijdens de workshop Mode en Materialen komt vooral het gebruik van bio-katoen met zo min mogelijk pesticiden ter sprake.
Duurs aan?
Op het ondernemersplein kunnen we onder meer Solar Fashion soulshoppen. Modeontwerpers Denise Esser en Aleyda Gomes van Gomes Esser Design Fashion combineren mode met het opwekken van hernieuwbare energie. In elk ontwerp is een zonnepaneel geïntegreerd, waardoor energie op elke locatie voorhanden is. gomesesser.com De mode van Gomes Esser kan fashionable worden vervoerd in de tassen van Oh My Bag. Deze zijn gemaakt van eco-leer; leer dat zonder chemische stoffen is gelooid. omybag.nl Tot slot ontkom ik er als razende reporter voor het ono-ono magazine en mijn eigen maatschappelijk betrokken online magazine over mode en meer (www. mirrormemagazine.nl) natuurlijk niet aan om mij fashionably late met de sportieve bolide en 100 procent elektrische auto van Chargepoint naar de volgende afspraak te begeven… ONO-ONO MODEMETER ✪✪✪✪✪
ONO-ONO MAGAZINE GREEN METROPOLE
Colofon ono-ono, a magazine on the spot ono-ono is Japans voor: zoveel mensen, zoveel woorden. Het ono-ono, a magazine on the spot-team zet de woorden van de deelnemers en beelden van jouw evenement – kort na afloop – om in een tijdschrift. Zo blijft jouw evenement leven. www.ono-ono.nl
Neem voor ono-ono magazine contact op met: Akimoto Gijsbert Raadgever (06-51626041). Het ono-ono team bestond deze keer uit: Redactie: Simone Bommeljé, Magazine Maker Eindredactie: Menno Bosma Fotografie: Roelof Pot Vormgeving: Gijsbert Raadgever, Akimoto ontwerpt