Szanowni Państwo, przedstawiamy autorskie, ziemniaczane laboratorium Ampol-Merol. Pod lupę wzięliśmy gatunki sadzeniaków, które są pionierami plonowania w różnych kierunkach użytkowania. Przeanalizowaliśmy najczęściej występujące zagrożenia w postaci chorób, szkodników i chwastów. Całe nasze doświadczenie polowe zaowocowało skrupulatną analizą środków dostępnych w ofercie Ampol-Merol, które były dla nas bazą do stworzenia schematów ochrony. Ponownie realizujemy motto - łączymy teorię z praktyką - strategie przedstawione w katalogu Ziemniak 2025 przetestowaliśmy na naszych Demo Farmach. Sukces uprawowy tylko potwierdził, że są to rozwiązania na miarę polskich plantacji. Szczególnie ważne w uprawie ziemniaka jest dla nas kompleksowe podejście agrotechniczne, dlatego proces uprawowy zaczynamy od gleby. Analiza struktury podłoża i określenie zasobności w składniki pokarmowe pozwala określić optymalną technologię nawożenia zarówno przed sadzeniem, jak w trakcie całego procesu wegetacyjnego. W katalogu zwracamy również uwagę na kwestię biostymulacji i nawożenia dolistnego. Nasze doświadczenia polowe dowodzą, że Program Agravita Aktiv, biostymulator MicroSpeed Energy i produkty biologiczne to w dzisiejszych czasach zalecany kierunek działania. Dbamy nie tylko o właściwy rozwój rośliny uprawnej, zapewniając jej optymalne warunki do rozwoju, ale wprowadzając do gleby bakterie z rodziny Bacillus, uwalniamy zalegający w podłożu fosfor. Powyższe zalecenia również prezentujemy na schematach, które są przetestowanymi rozwiązaniami - są gotową receptą na sukces.
Czy to będą ziemniaki na frytki, chipsy, dedykowane do sałatek czy też gastronomii, to jedno jest pewne - z pomocą katalogu Ampol-Merol osiągniecie nie tylko wysoki, ale również smaczny plon o wysokich parametrach jakościowych. Życzymy udanego sezonu. Do zobaczenia w gospodarstwach!
Spis treści
NAWOŻENIE
Nawożenie ziemniaka, Grzegorz Kopeć, Ampol-Merol 6
Rola nawozów bezchlorkowych w uprawie ziemniaka, Jakub Lis, K+S Polska 12
Certyfikowane sadzeniaki ziemniaka od Agrico Polska 20
Odmiany Solana Polska 24
PMHZ Strzekęcino - sadzeniaki na twoje pole 26
Odmiany HZ Zamarte 28
PRODUKTY BIOLOGICZNE
Biostymulacja ziemniaka, Jakub Kopeć, Ampol-Merol 32
Coraz więcej mikrobiologii w polskim rolnictwie, Jakub Kopeć, Ampol-Merol 34
Programy stymulacji wzrostu ziemniaka 36 Program Agravita Aktiv Plus
MicroSpeed Energy - nawóz dolistny specjalnego przeznaczenia
OCHRONA
Program ochrony herbicydowej ziemniaka 47
Najgroźniejsze szkodniki ziemniaka, prof. dr hab. Bożena Kordan
48
Programy ochrony przed zarazą ziemniaka i alternariozą 53
Przykładowy program ochrony ziemniaka 54
Fungicydy do stosowania w ziemniaka
Ochrona ziemniaków przed najgroźniejszymi chorobami, dr hab. Katarzyna Rębarz
Odpowiednie przygotowanie bulw ziemniaka do zbiorów i przechowywania, Krzysztof Sułkowski, Certis Belchim
55
56
62
Prezes Zarządu Ampol-Merol
Przepisy - ziemniaczane inspiracje
68
Oddziały handlowe 71
BĄDŹ EKO! Bądź na bieżąco! Pobierz aktualne katalogi. www.issuu.com/ampolmerol
Od prawie 200 lat znane jest prawo Liebiga, które dotyczy każdego żywego organizmu. W odniesieniu do roślin mówi o ograniczeniu wysokości plonowania w zależności od najmniej dostępnego składnika pokarmowego. Odpowiednio zbilansowane nawożenie ziemniaka jest istotnym elementem agrotechniki. Kierunek produkcji i wybór odmiany to jedne z wielu czynników, na które powinniśmy zwracać uwagę, bilansując nawożenie. Na przykład nadmiar azotu czy też jego niedobór odpowiadają za ilość plonu, a także jego jakość. Cała gama makroelementów odpowiedzialna jest za budowanie poszczególnych elementów struktury plonu oraz jego wartości jakościowych i przechowalniczych. Zatem podchodźmy do produkcji ziemniaka profesjonalnie, mając na uwadze jego spore wymagania pokarmowe. Na kolejnych stronach dowiecie się Państwo jak prawidłowo podchodzić do nawożenia Solanum tuberosum w różnych kierunkach produkcji, co zrobić aby podnieść plon i jego wartość rynkową.
NAWOŻENIE
NAWOŻENIE
Nawożenie ziemniaka
Grzegorz Kopeć, Dyrektor ds. Innowacji Produktowych Ampol-Merol
Ziemniak w Europie jest stosunkowo młodą roślina uprawną. Jego początek szacuje się na XVI wiek, kiedy to Hiszpanie sprowadzili go z Ameryki Południowej. Na polskie stoły trafił w XVII wieku. Wydarzeniem histo rycznym, które przypisuje ten fakt jest zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem.
W początkowym okresie ziemniak był rośliną ozdobną, która dzięki wyjątkowym kwiatom zdobiła parki królewskie. Walory smakowe bulw były bardzo niskie, co znacznie ograniczało jego spożycie.
Z czasem prace hodowlane zmieniały oblicze ziemniaka na roślinę wydającą pożywne bulwy. Ten trend rozwinął się szczególnie w okresie głodów i wzrastającej liczby ludności. Roślina wydająca duży plon bulw stała się doskonałym rozwiązaniem dla ludzi biednych i głodujących. Obecnie ziemniak jest rośliną szeroko wykorzystywaną w przemyśle spożywczym oraz w żywieniu ludzi i zwierząt. Bardzo zaawansowane prace hodowlane stworzyły wiele odmian, które odznaczają się konkretnymi cechami użytkowymi, np. do produkcji chipsów, skrobi, frytek, sałatek itp. Ewolucja kulinarna tej rośliny jest bardzo dynamiczna. Napędza ona rozwój hodowli twórczej, dzięki której otrzymujemy coraz bardziej atrakcyjne odmiany. Rozwój genetyczny ziemniaka wymusza na rolniku wdrażanie coraz doskonalszych technologii uprawy. Obecny postęp i duże zainteresowanie producentów inicjuje przemysł do produkcji specjalistycznego sprzętu, jak: sadzarki, zaprawiarki, kombajny do zbioru, linie sortujące itp.
To co szczególnie buduje plon, to fachowa agrotechniczna wiedza.
W drugiej połowie XX wieku uprawa ziemniaka była stosunkowo prosta. Nie wymagała wielkiej wiedzy i była przekazywana z pokolenia na pokolenie. W porównaniu do dzisiejszej agrotechniki można powiedzieć, że była ekstensywna. Wielkość ówczesnego plonowania mieścił się w zakresie 15-20 ton. Ziemniak uprawiany był głównie na paszę (ziemniaki parowane), jadalne i skrobia. Obecna zaawansowana technologia produkcji ziemniaka opiera się na wymaganiach konkretnie danej odmiany. Zatem, ustalając prawidłową agrotechnikę, należy uwzględnić jej indywidualne cechy, jak: długość okresu wegetacji, tempo wzrostu, wrażliwość na choroby i szkodniki, kierunek użytkowania, cechy botaniczne (wielkość biomasy pędów nadziemnych i bulw). Znajomość cech odmianowych pozwoli nam na optymalizację doboru, np. parametrów sadzenia, poziomu ochrony, wielkości nawożenia doglebowego i dolistnego, potrzeb stymulacji, wymogów pielęgnacji, techniki i terminu zbioru, warunków i długości przechowywania.
W poniższym materiale chciałbym poruszyć kilka ważnych aspektów związanych z nawożeniem. Ogólnie mówiąc, nawożenie ma na celu wprowadzić do kompleksu sorpcyjnego szereg niezbędnych składników pokarmowych, jakich potrzebuje roślina uprawna do wydania konkretnego plonu. Poprzez zrównoważone nawożenie oparte na aktualnych analizach glebowych efektywnie podwyższamy ich zasobność, dzięki czemu rośliny mają dostęp do wszystkich makroskładników zawartych w strefie korzeniowej.
W ziemniaku nawożenie doglebowe ma wyjątkowo bardzo duży wpływ na plon finalny.
Należy pamiętać, że nadmiar jak i niedobór pojedynczych składników jest bardzo niewskazany. Może on znacznie pogorszyć cechy użytkowe, a nawet zdyskwalifikować plon w obrocie rynkowym. Dlatego poziom i termin nawożenia oraz dobór nawozów w tej uprawie jest wyjątkowo istotny. W tym materiale chciałbym zwrócić uwagę na znaczenie podstawowych makroskładników, jak: azot, fosfor, potas, siarka, magnez i wapń. Każdy z nich ma znaczący wpływ na wielkość i jakość plonu. Ziemniak jest rośliną o wysoko zróżnicowanych wymaganiach pokarmowych. Uzależnione jest to od wczesności danej odmiany i jej kierunku uprawy. Do wyprodukowania 1 tony bulw odmiany wczesne pobierają średnio:
Plon główny + uboczny
N
5,5 2,5 9 1
Do wyprodukowania 1 tony bulw odmiany średnio późne i późne ziemniaka pobierają średnio:
Plon główny + uboczny
4 1,8 7 1 1,5 2
Chcąc osiągnąć zadowalające plony bulw, potrzeby nawozowe ziemniaka są bardzo wysokie. Dodatkowo płytki i słabo rozwinięty system korzeniowy tworzy małą powierzchnię chłonną. Wymusza to na producencie wprowadzenie znacznie wyższego poziomu nawożenia, co prowadzi do uzyskania dużej koncentracji składnika pokarmowego w obrębie systemu korzeniowego. Dzięki temu ziemniak może pokryć indywidualne potrzeby pokarmowe.
I tak do wyprodukowania 50 ton bulw wraz łęcinami ziemniak pobiera:
Plon główny + uboczny 50 t bulw
N P
200 90 350 50 75 100
Ziemniak bardzo dobrze reaguje na nawożenie organiczne obornikiem. Szczególnie ma to miejsce na plantacjach mniejszych z odmianami jadalnymi. Wartość kulinarna takich bulw jest bardzo doceniana na rynkach lokalnych. Dlatego produkcja ziemniaka w tym kierunku wyraźnie się rozwija i cieszy się dużym popytem wśród konsumentów. W tym systemie nawożenia dobrze przerobiony obornik jest nawozem podstawowym, a uzupełnieniem składników pokarmowych są nawozy mineralne. W celu określenia wielkości dawek nawozu mineralnego należy:
- określić ogólną ilość składników wprowadzonych w dawce obornika na 1 ha (tab. 1)
Nawożenie ziemniaka
NAWOŻENIE
Tabela 1. Skład chemiczny obornika w kg/t w zależności od gatunku zwierząt gospodarskich:
Składnik
Gatunek zwierząt Bydło
- ustalić ilość pojedynczych składników uwolnionych z obornika w roku jego zastosowania.
Tabela 2. Procentowa ilość składników uwolnionych z obornika w roku zastosowania.
Składniki pokarmowe
Substancje organiczne
Obornik 35 53 30 27 60 126 50 23
Gnojowica 70 88 30 18
przy dawce 30 ton obornika na 1 ha
- zbilansować, czyli pomniejszyć zaplanowany poziom nawożenia o ilość uwolnionych składników z obornika.
Dla przykładu: wielkość przewidywanego plonu 30 t bulw, zastosowano 30 t obornika bydlęcego: a nawóz wprowadza NPK na 1 ha:
Azot – 141 kg; Fosfor – 84 kg; Potas – 195 kg b ilość uwolnionych składników na 1 ha
Azot – 50 kg; Fosfor – 25 kg; Potas – 117 kg
Zapotrzebowanie pokarmowe NPK:
N – 120 kg; P – 60 kg; K – 240 kg
Ilość składnika do uzupełnienia z nawożenia mineralnego:
Azot 120 kg – 50 kg = 70 kg N; Fosfor 84 kg–25 kg = 59 kg P; Potas 240 kg – 117 kg = 123 kg K
Technologia nawożenia upraw wielkoobszarowych polega na zastosowaniu nawozów mineralnych.
Powinny charakteryzować się dużą koncentracją skład ników pokarmowych i ich wysoką rozpuszczalnością w wo dzie. Dzięki temu w mniejszych dawkach będziemy mogli pokryć zapotrzebowanie ziemniaka oraz ograniczać zaso lenie gleby. Szczególnie ważne jest to w okresach o małej ilości opadów, gdzie duża masa towarowa rozpuszczonych nawozów stwarza ryzyko poparzeń kiełków, wolniejszych i nierównych wschodów.
Poza tym wysokie zasolenie wierzchniej warstwy gleby znacznie redukuje życie biologiczne oraz ogranicza ich aktywność biologiczną z rośliną uprawną (mikoryza).
Wysokość nawożenia mineralnego ustalamy na podstawie aktualnych map glebowych oraz:
• wielkości przewidywanego plonu, który uwarunkowany jest od plonotwórczego potencjału gleby,
• długości okresu wegetacji danej odmiany,
• kierunku użytkowania,
• nawadniania - deszczowania.
AZOT w roślinach uprawnych jest składnikiem plonotwórczym. W ziemniaku buduje obfite ulistnienie z dużą ilością pędów nadziemnych i podziemnych. Składnik bezpośrednio wpływa na liczbę i biomasę bulw. Poziom nawożenia azotowego musi być ściśle dopasowany do wymagań danej odmiany.
Nadmiar azotu w nawożeniu ziemniaka prowadzi do zbyt obfitego wzrostu części zielonych. Azot wydłuża wzrost wegetatywny, tworząc zbyt obfitą nać kosztem wielkości bulw. Nadmiar składnika opóźnia dojrzewanie bulw, na których tworzy się zbyt delikatna, słabo chroniąca skórka. Zbiór, transport czy sortowanie w dużym stopniu naraża wrażliwe bulwy na liczne obicia. Prowadzi to do większej infekcji chorobami grzybowymi i bakteryjnymi, co wiąże się z większymi stratami w okresie przechowywania. Azot zmienia zabarwienie miąższu, co ogranicza jakość i wartość handlową bulw. Na rynku taki plon jest trudniej zbywalny nawet przy obniżonej cenie.
Nadmiar azotu w roślinach zwiększa uwodnienie bulw, które gorzej się przechowują i są bardziej narażone na choroby przechowalnicze. Zbyt wysokie dawki nawozów azotowych zmniejszają zawartość skrobi, co dla odmian skrobiowych, z przeznaczeniem na frytki i chipsy, jest niepożądane. Na etapie skupu wycena wartości takiego plonu jest niższa, co przy dużej masie jest mocno odczuwalne w kieszeni rolnika. Wysoki poziom nawożenia azotowego zmniejsza walory smakowe i wizualne odmian jadalnych. Ziemniaki są przerośnięte, puste w środku, a po ugotowaniu stają się sine, szkliste, z nieprzyjemnym zapachem.
Z kolei niedobór azotu spowolnia wzrost roślin, zmniejsza zawartość chlorofilu i ogranicza aktywność fotosyntezy. W skrajności na roślinach wystąpią liczne chlorozy. Finalnie niedobór azotu w znacznym stopniu ogranicza rozwój bulw pod krzakiem. W strukturze frakcji mamy małą ilość bulw dużych i liczne małe, które nie wchodzą w plon handlowy.
Podsumowując:
Możemy stwierdzić, że optymalna wielkość nawożenia azotem mieści się w bardzo wąskim zakresie. Musi być ściśle dopasowane do cech odmianowych. Dlatego trudno określić standardową technologię nawożenia azotem. Jeśli chcemy się nieco przybliżyć do określenia wielkości nawożenia azotowego, możemy się zasugerować poniższymi zaleceniami:
• ziemniaki wczesne 60-80 kg N/ha,
• ziemniaki średnio wczesne 80-120 kg N/ha,
• ziemniaki średnio późne i późne 150-220 kg N/ha,
• ziemniaki na sadzeniaki odm. wcześniejsze 60-80 kg N/ha, a odm. późniejsze - 100-120 kg N/ha.
Termin stosowania nawozów azotowych uzależniony jest od wczesności i planowanego poziomu plonowania danej odmiany. Termin wysiewu przed sadzeniem wskazany jest dla dawek jednorazowych, wprowadzających azot w ilości do 140 kg N/ha. Zalecany dla odmian o krótszym okresie wegetacji. Polecam nawozy saletrzane jak: Zaksan, megAN, Canwil, Saletrzak. Dla odmian późniejszych, nawożonych większymi dawkami azotu powyżej 160 kg N/ha, zalecam dwa schematy:
1 schemat najbardziej popularny
Aplikacja azotu w dwóch terminach:
• pierwszy termin przed sadzeniem w ilości 60% dawki, wykorzystując nawozy jak wyżej,
• drugi termin, najlepiej przed ostatnim obredleniem lub po wyrzędowaniu, w ilości 40% dawki.
Można zastosować nawozy saletrzane lub w formie amidowej w postaci np. Mocznika granulowanego z inhibitorem ureazy. Forma amidowa wydłuży dostarczanie azotu roślinom, które do końca wegetacji będą budować masę wszystkich bulw pod krzakiem.
2 schemat jednorazowo bezpośrednio przed sadzeniem w postaci RSM, najlepiej z dodatkiem płynnego inhibitora ureazy moNolith 46 Żółty lub Mocznika z INU.
Należy unikać nawozów, które wprowadzają wyłącznie azot w formie amonowej. Jest to forma niekorzystnie wpływająca na fizjologię ziemniaka. Dodatkowo ogranicza pobieranie potasu, który jest bardzo ważny w budowaniu jakości bulw. Dzielenie wysokich dawek azotu jest bardzo racjonalne na glebach nieco lżejszych o niskich właściwościach sorpcyjnych. Dzięki temu uzyskujemy wyższą efektywność nawożenia w postaci wysokiego plonu.
Fosfor jest składnikiem mało ruchliwym w glebie, co oznacza, że jest stabilny i nie ulega stratom jak azot, magnez czy wapń. Wielkość nawożenia fosforem powinna opierać się na zasobności gleby, czyli aktualnych mapach glebowych. Przenawożenie czy niedobór tego składnika nie jest tak niebezpieczny jak w przypadku azotu. W praktyce rzadko występuje. Należy jednak uwzględnić optymalizację nawożenia fosforem, gdyż decyduje on o ilości zawiązanych bulw i zdrowotności roślin. Nawożenie fosforem zalecane jest przed sadzeniem, nawet z dużym wyprzedzeniem około 3-4 tygodni (na glebach lżejszych) do 6-8 tygodni na glebach średnich. Najczęściej wykorzystywane są wysokoskoncentrowane nawozy wieloskładnikowe NPK czy PK o stosunku P do K jak 1:2-3.
Takim nawozem jest MacroSpeed Optima Plus. Zawiera 17% fosforu, gdzie aż 93% jest rozpuszczalnego w wodzie i 32% potasu w formie chlorku. Dodatkowo w swoim składzie posiada 11,8% CaO, 8% SO 3 i cenny 0,2% cynk.
Nawożenie
ziemniaka
NAWOŻENIE
Nawozy wieloskładnikowe zawierające potas w formie chlorkowej zalecane są do dużo wcześniejszych terminów nawożenia przypadających na koniec lutego czy marzec. W związku z tym dodatkowym atutem nawozu MacroSpeed Optima Plus jest brak azotu, który przy wcześniejszych terminach wysiewu jest wypłukiwany z gleby lub ulatnia się do atmosfery. W takich sytuacjach wartość azotu z nawozów wieloskładnikowych NPK nie przekłada się na wyższy plon.
MacroSpeed Optima Plus jest często wybieranym nawozem przez producentów ziemniaka, buraka czy kukurydzy jako ekonomiczne i efektywne rozwiązanie w technologii nawożenia upraw.
W nawożeniu bezchlorkowym polecam Fosforan amonu lub Superfosfat 46%. To nawozy o wysokiej koncentracji fosforu rozpuszczalnego w wodzie.
Potas – poziom nawożenia tym składnikiem jest bardzo wysoki. Wiąże się to z dużymi wymaganiami pokarmowymi ziemniaka, które sięgają ponad 300 kg/ha. Potas w roślinie reguluje otwieraniem i domykaniem aparatów szparkowych, co decyduje o jej gospodarce wodnej. Jest to składnik, który szczególnie w ostatnich suchych latach decyduje o kondycji roślin. W produkcji ziemniaka potas jest uznany jako najważniejszy składnik decydujący o jakości plonu i wartości rynkowej bulw. Potas zwiększa zawartość skrobi w bulwach. Podnosi wartość kulinarną, ich smak i kolor miąższu. W produkcji frytek i chipsów poprawia właści wości smażalnicze oraz kolorystykę gotowego produktu. Zbilansowane nawożenie potasem zwiększa udział bulw handlowych, a więc wyraźnie podnosi wynik finansowy z uprawy. Wiele doświadczeń nawozowych wskazuje, że podnosi odporność roślin na choroby, jak zaraza ziemnia ka czy mokra zgnilizna bakteryjna, co poprawia zdolności przechowalnicze bulw. Specyfika zbioru, czyli wydobycie z gleby, sortowanie, transport, przeładunki i konfekcja narażają mocno uwodnione i żywe tkanki bulw na liczne uszkodzenia. Stwarza to ryzyko dużych strat i pogorsze niem wartości rynkowej. Nawożenie potasem podnosi odporność na uszkodzenia mechaniczne, a więc dobrze zabezpiecza plon. To z kolei przekłada się na lepszy wynik finansowy w gospodarstwie.
Do nawożenia potasem wykorzystywane są dwie formy chemiczne potasu. Forma siarczanowa inaczej zwana bez chlorkowa K 2 SO 4 i chlorkowa KCl.
Wysoka cena form siarczanowych szczególnie zalecana jest w ziemniaku dla odmian jadalnych oraz przemysłowych do produkcji chipsów i frytek. Polecam bezchlorkowe na wozy jak Patentkali czy Kalisop.
Tańsza forma KCl jest mniej polecana ze względu na szkodliwość chlorków w ziemniaku.
Jednak w praktyce, ze względu na tolerancję przemysłową, wykorzystywana jest do nawożenia plantacji nasiennych i wysokoskrobiowych. Tu możemy wykorzystać nawozy: MacroSpeed Potas Plus, wieloskładnikowe - chlorkowe, sól potasową i Korn Kali. Obecnie coraz częściej w produkcji ziemniaka wprowadza się mieszaną technologię nawożenia potasem. Polega na wprowadzeniu połowy dawki potasu 4-6 tygodni przed sadzeniem w formie chlorkowej. Ma to na celu wypłukanie szkodliwego chloru z gleby. Bezpośrednio przed sadzeniem dostarczamy drugą część w formie siarczanowej. Mieszana technologia nawożenia w ziemniaku to kompromis, w którym otrzymujemy dobrą jakość bulw przy rozsądnych kosztach nawożenia.
Spośród nawozów potasowych szczególnie polecam nawóz
MacroSpeed Potas Plus. Nawóz powstał w wyniku zmieszania soli potasowej i polihalitu. Jest to naturalna kopalina zawierająca potas w formie bezchlorkowej, wapń, magnez i siarkę. MacroSpeed Potas Plus zawiera 37% potasu, w tym: 7% potasu w formie siarczanowej i 30% potasu w formie chlorkowej, 23% SO 3 (9,2% S), 8% CaO i 2,8% MgO. MacroSpeed Potas Plus posiada doskonałe parametry fizyczne: wyrównane granule i wysoką gęstość nasypową 1200 kg/m 3, co pozwala na precyzyjny wysiew nawozu na ponad 30 m.
Zatem wprowadzane bardzo wysokie dawki potasu wymagają uzupełnienia w postaci nawozów pojedynczych
Podsumowując, znaczenie azotu, fosforu i potasu w ziemniaku przedstawia poniższa tabela:
Tabela. Wpływ nawożenia NPK na zmiany jakościowe bulw ziemniaka (wg Martin-Prevel 1989, Prokoshew i Dieriugin 2000, Rogozińska 2002)
Składniki nawozowe
Cecha
Plon bulw
N P K KCl K2SO4
Udział bulw o wartości rynkowej ( )
Zawartość suchej masy ( ) ( )
Zawartość skrobi
Zawartość białka zmienne
Zawartość witaminy C
Smakowitość , zmienne
Dojrzałość technologiczna
Odporność na uszkodzenia mechaniczne zmienne
Straty przechowalnicze
Odporność na czarną plamistość miąższu zmienne
Intensywność barwy frytek
Jakość gotowania , zmienne
Ciemnienie miąższu surowego
Ciemnienie miąższu po ugotowaniu ( ) ( )
wzrost jakości; spadek jakości; trend korzystny; trend niekorzystny; brak zmian
Kompletna technologia nawożenia ziemniaka powinna obejmować również magnez, siarkę i wapń.
Magnez to składnik chlorofilu, ale w znacznym stopniu odpowiada za transport metabolitów. Ich przepływ między liśćmi a bulwami w roślinach o bardzo dużej produkcji biomasy jest wyjatkowo ważny w budowaniu plonu handlowego. Magnez stymuluje rozwój systemy korzeniowego, który naturalnie w ziemniaku jest bardzo płytki. Silniej rozbudowany efektywniej pobiera wodę i składniki pokarmowe. Magnez stymuluje rośliny do pobierania azotu w formie azotanowej, która intensywnie tworzy nadziemną biomasę pędów i liści odpowiedzialną za ilość metabolitów powstałych w fotosyntezie.
Do wyprodukowania plonu 50 ton z 1 ha pobiera około 40 kg MgO z 1 ha. Potrzeby ziemniaka w magnez najlepiej pokryć nawozem wprowadzającym ten składnik w formie wysoko dostępnej.
Proponuję nawóz typ D4 Kizeryt o nazwie MacroSpeed Green. Zawiera 25% MgO i 50% SO 3 w 100% składniki rozpuszczalne w wodzie. Stosowany przed sadzeniem w dawce 150-200 kg/ha doskonale pokrywa zapotrzebowanie na magnez i siarkę.
NAWOŻENIE
Siarka to konieczny składnik wspomagający powstawanie cukrów i białek. Dodatkowo stymuluje pobieranie ważnego potasu. Razem z magnezem podnosi wykorzystanie azotu w roślinie do budowania większej biomasy. Oznacza większą efektywność wykorzystania nawozów azotowych, których dawki możemy ograniczyć o 10-15%. Prawidłowe nawożenie siarką zwiększa odporność roślin na choroby grzybowe, które trudniej się na ich powierzchni inkubują.
Wapń to kluczowy składnik w budowaniu jakości plonu handlowego. Składnik decyduje o odporności bulw na uszkodzenia mechaniczne. To znacząco wpływa na mniejsze straty w trakcie przechowywania. Wapń buduje mocną i bardziej odporną skórkę na obicia czy też infekcje chorobami grzybowymi lub bakteryjnymi. Co ważne: ziemniak to roślina, którą należy uprawiać na glebach lekko kwaśnych. W takim odczynie nie występują wolne jony wapnia. Dlatego nawożenie wapniem powinno odbywać się nawozami o wysokiej rozpuszczalności. Jednocześnie nie powinny podnosić pH gleby a dostarczać wolny składnik pokarmowy. Zalecam stosować niższe dawki nawozów wapniowych w formie granulowanej. Takie nawozy idealnie wpisują się w nawożenie ziemniaka wapniem. Cechy te łączy nawóz Calciprill Omya KR i Jurak Premium. Calciprill Omya KR to zgranulowana kreda o wysokiej zawartości wapnia 51% CaO, którą można stosować przed sadzeniem, jak i po sadzeniu. Stosowana w dawce 300-400 kg/ha dostarcza właściwą ilość składnika pokarmowego i nie podnosi pH gleby. Pamiętajmy, że nadmiar Ca w glebie inicjuje tworzenie się parcha zwykłego oraz powstawanie skorkowaciałej skórki, która obniża ocenę wizualną plonu handlowego. Poza tym porowata skórka przylepia znaczne ilości gleby, tworząc brudne bulwy narażone na gorsze przechowywanie. Nawożenie wapniem ma na celu wprowadzić bezpośrednio dostępne jony wapnia dla roślin.
Podsumowując:
Precyzyjne nawożenie doglebowe w ziemniaku powinno opierać się na znajomości cech odmianowych i kierunku użytkowania. Dobór nawozów, wielkość i termin nawożenia mineralnego muszą być właściwie dopasowane do zasobności gleby, długości wegetacji i przeznaczenia. Pamiętajmy, że nadmiar i niedobór składnika pokarmowego prowadzi do dużych strat w plonie, pogorszenia jakości, co odbija się finalnie na wyniku finansowym. Racjonalne nawożenie ziemniaka powinno opiera się na kompleksowym nawożeniu makroskładnikami (N, P, K, Mg, S, Ca), jak i uzupełniającym nawożeniu dolistnym manganem, cynkiem, borem i miedzią.
Rola nawozów bezchlorkowych w uprawie ziemniaka
Jakub Lis, K+S Polska sp. z o.o.
Potas – makroskładnik warunkujący plon
Bez względu na kierunek prowadzonej uprawy ziemniaków, nawożenie potasem powinno być przeprowadzone terminowo oraz w ilości w pełni pokrywającej potrzeby tej rośliny. Mając na uwadze płytki system korzeniowy ziemniaka, należy zadbać o wysokie zaopatrzenie warstwy ornej w makroskładniki. Składnikiem pobieranym w największych ilościach jest potas, z pobraniem jednost kowym wynoszącym 7 kg K 2O na każdą tonę bulw. Potas jest pobierany bardzo dynamicznie, aż do końca fazy formowania bulw.
Tak duże zapotrzebowanie na potas wynika
z roli, jaką odgrywa w roślinie:
• współdziałając z azotem wpływa na wzrost plonu handlowego bulw,
• reguluje gospodarkę wodną – szczególnie ważne w przypadku płytkiego systemu korzeniowego,
• zwiększa odporność na porażenie zarazą ziemniaka i wirusa liściozwoju,
• bierze udział w transporcie asymilatów we floemie,
• zwiększa ciśnienie osmotyczne soku komórkowego, zwiększając tolerancję na przymrozki we wczesnych fazach rozwojowych,
• reguluje proces dojrzewania skórki bulw, zwiększając odporność na uszkodzenia mechaniczne powstałe w czasie zbioru, transportu i przechowywania. Wizualnymi objawami niedoboru potasu są chlorozy brzeżne starszych liści, przekształcające się w nekrozy z charakterystycznym metalicz nym odbarwieniem.
Potas znaczy jakość!
Bezpośrednią rolą potasu jest wzrost plonowania ziemniaków. Zarówno forma jak i ilość stosowanych nawozów decyduje o osiąganych plonach. Siarczanowa forma potasu w nawozie KALISOP gwarantuje zwyżkę plonu, ze względu na śladową ilość chlorków. Ponadto obecność Mg w nawozie Patentkali (30% K 2 O, 10% MgO, 42,5% SO 3) powoduje dalszą zwyżkę plonu. Dzieje się tak dlatego, ponieważ korzenie roślin bardzo pozytywnie reagują na obecność
dostępnych form magnezu w glebie, zwiększając zasięg oraz możliwości pobierania składników z gleby. Tylko nawozy potasowe w formie siarczanowej gwarantują osiąganie wysokich plonów. Mogą być one stosowane tuż przed sadzeniem, są dostępne od razu po zastosowaniu. Siarczan potasu może zaopatrzyć ziemniaki w potas, bez obaw o jakiekolwiek uszkodzenia młodych kiełków, powodowanych przez nadmierną koncentrację chlorków (sól potasowa, nawozy wieloskładnikowe oparte na soli potasowej).
Wykres 1. Wpływ dawki oraz formy potasu na plonowanie ziemniaków
NAWOŻENIE
nia wysokich plonów, przy zachowaniu najwyższej jakości bulw. Aby osiągnąć zakładany cel, konieczne jest uzyska nie wysokiej zasobności gleby w potas. Wysoka zawartość chloru w roślinie wpływa ujemnie na syntezę i gromadzenie węglowodanów. Dlatego nawozy bezchlorkowe poprawiają parametry jakościowe ziemniaków. W ziemniakach przemysłowych:
• biomasy roślin. Dąży się do uzyskiwania partii materiału z 20 – 25% zawartości suchej masy,
• powodują zmniejszenie zawartości cukrów redukujących w bulwach, poprawiając ich właściwości technologiczne w produkcji frytek i chipsów. Niski poziom sacharozy i fruktozy nie powoduje intensywnego zabarwienia produktów końcowych,
• obniżają aktywność enzymów odpowiedzialnych za powstawanie ciemnych plam. Bulwy zawierające 2,2 – 2,5% K w suchej masie praktycznie nie ciemnieją.
Niezbędne uzupełnienie - EPSO Top®
W całym okresie wegetacji roślin polecamy nalistną aplikację siedmiowodnego siarczanu magnezu, wraz z poszczególnymi mikroelementami, tak by pokryć potrzeby pokarmowe roślin w fazach krytycznych. Produkty z gamy EPSO są produkowane na bazie naturalnego kizerytu, dzięki czemu są całkowicie bezpieczne dla roślin oraz nie ma przeciwskazań do łącznego stosowania w mieszaninach.
W zależności od gatunku uprawianej rośliny, jej potrzeby względem składników pokarmowych są różne, dlatego oferujemy obecnie 3 rodzaje siedmiowodnych siarczanów magnezu EPSO:
• EPSO Top: 16% MgO, 32% SO3,
• EPSO Microtop: 15% MgO, 31% SO3, 0,9% B, 1% Mn
• EPSO Combitop: 13% MgO, 34% SO3, 4% Mn, 1% Zn
Ampol-Merol
ziemniaka
Więcej o produkcie Novobakt AzoFosfopatrz str. 34.
Stosując produkt Novobakt AzoFosfo, można ograniczyć poziom nawożenia azotowego o 30 kg N/ha. Szczegóły stosowania –patrz etykieta Novobakt AzoFosfo.
Legenda: 1 polecany do produkcji sadzeniaka 2 zalecany program nawożenia odmian skrobiowych –późnych 34 propozycja nawożenia odmian: jadalnych oraz z przeznaczeniem na frytki lub chipsy
Nawożąc plantacje nawozem MacroSpeed® GREEN zwiększamy efektywność nawożenia azotowego.
Wiosenne nawożenie doglebowe ziemniaka z wykorzystaniem produktu mikrobiologicznego
Novobakt AzoFosfo
Spośród wielu czynników wpływających na plonowanie roślin uprawnych kluczowy jest właściwy dobór odmiany. Ma to szczególne znaczenie w produkcji ziemniaka. Obecnie dysponujemy bardzo szerokim wachlarzem odmian. W ich doborze kierujemy się typem użytkowym i długością wegetacji. W gospodarstwach specjalistycznych dodatkowym kryterium jest preferencja zakładów przetwórczych czy popyt konsumencki.
Jak w każdej uprawie stopień kwalifikacji, jakość materiału siewnego czy sadzeniakowego znacznie wpływa na wielkość plonu, zdrowotność i jakość uzyskanego plonu.
Najwyższy efekt zapewni nam kwalifikowany materiał sadzeniakowy. Gwarantem pochodzenia i jego genetycznej czystości są renomowani hodowcy. Ich profesjonalizm w zakresie prac hodowlanych daje producentowi szeroka gama oferowanych odmian. Dzięki temu możemy dokonać właściwego wyboru w stosunku do naszych preferencji.
W naszym katalogu możecie Państwo znaleźć niektóre wskazania. Między innymi będą to znakomite odmiany hodowców: AGRICO, Solana Polska, Pomorsko-Mazurskiej Hodowli Ziemniaka i HZ Zamarte.
Dla każdego coś dobrego!
ODMIANY
Certyfikowane sadzeniaki ziemniaka od
Agrico to światowy lider na rynku certyfikowanych sadzeniaków ziemniaka, specjalizujący się w rozwoju odmian ziemniaka oraz w uprawie i sprzedaży wysokiej jakości sadzeniaków i ziemniaków konsumpcyjnych.
Firma dostarcza 67 wysokiej jakości odmian ziemniaków, eksportując swoje produkty do ponad 80 krajów. Dzięki 12 zagranicznym oddziałom oraz ponad 60 międzynarodowym firmom partnerskim, Agrico działa we wszystkich krajach, w których uprawiane są ziemniaki.
Ważnym elementem działalności Agrico jest inwestowanie w badania i rozwój. Firma przeprowadza własne globalne testy, co pozwala na ciągłe doskonalenie swoich odmian. Poprzez siostrzaną spółkę Agrico Research w Holandii, przedsiębiorstwo hoduje nowe i innowacyjne odmiany ziemniaków, dostosowując się do zmieniających się potrzeb rynku i wyznaczając nowe trendy. Średnio co roku wprowadza na rynek trzy nowe odmiany ziemniaka.
Agrico Research koncentruje się na selekcji odmian odpornych na choroby, dostosowanych do różnych warunków klimatycznych i spełniających wymagania zarówno producentów, jak i konsumentów. Firma wykorzystuje nowoczesne technologie genetyczne oraz prowadzi szeroko zakrojone badania nad poprawą jakości i wydajności upraw.
Dodatkowo, kluczową rolę w zapewnieniu najwyższych standardów jakości odgrywa Agrico Quality Center. To nowoczesne centrum badawcze, w którym szczegółowo testowane są wszystkie odmiany ziemniaka przed wprowadzeniem na rynek.
W Agrico Quality Center analizuje się takie parametry jak odporność na choroby, wartość odżywcza, smak oraz wydajność produkcyjna. Dzięki temu firma gwarantuje, że jej produkty spełniają najwyższe wymagania jakościowe. Dodatkowo każda partia z plantacji w Europie jest testowana w kontrolowanych warunkach w tzw. Hot boxach przed wysłaniem do klienta, by potwierdzić ich jakość i zagwarantować wysoki plon odbiorcom na całym świecie.
W Polsce Agrico funkcjonuje poprzez spółkę Agrico Polska, z siedzibą w Lęborku. Firma współpracuje z wyselekcjonowanymi plantatorami, oferując im wiedzę i doświadczenie w zakresie produkcji ziemniaków. Dzięki temu Agrico Polska skutecznie rozmnaża sadzeniaki ziemniaka zarówno dla klientów zainteresowanych odmianami konsumpcyjnymi, frytkowymi, chipsowymi, jak i skrobiowymi. Agrico Polska angażuje się również w dzielenie się wiedzą z plantatorami i klientami poprzez aktywne doradztwo u klientów oraz prezentacje odmian podczas dni polowych, wierząc, że aktywne przekazywanie doświadczeń i spostrzeżeń przyczynia się do poprawy, wzmocnienia i zrównoważenia rynku ziemniaka w Polsce oraz na świecie.
Firma działa jako ambasador przemysłu ziemniaczanego, promując ziemniaka oraz jego zalety konsumpcyjne, a także współpracuje z instytucjami związanymi z uprawą, promocją i eksportem ziemniaka, takimi jak Polska Izba Nasienna oraz Stowarzyszenie Polski Ziemniak.
Dzięki zaangażowaniu w badania, współpracy z plantatorami oraz dbałości o jakość, Agrico Polska odgrywa kluczową rolę w polskim sektorze ziemniaczanym, dostarczając produkty dostosowane do potrzeb rynku i przyczyniając się do dynamicznego rozwoju branży.
Nowe odmiany ziemniaków jadalnych od
Agrico nieustannie pracuje nad doskonaleniem swoich odmian ziemniaków, aby dostarczać rolnikom wysokiej jakości materiał siewny o świetnych walorach użytkowych. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom badawczym, takim jak Agrico Quality Center, firma zapewnia odmiany odporne na choroby i zmieniające się warunki klimatyczne. Nowe odmiany, takie jak Twister, Jolene i Paradiso doskonale wpisują się w potrzeby współczesnego rynku odmian jadalnych, oferując zarówno wysoką jakość, jak i wydajność upraw.
Twister
ODPORNOŚĆ I WYSOKA JAKOŚĆ
• Średnio wczesna odmiana jadalna
• Odmiana NEXT GENERATION - odporna na zarazę ziemniaczaną zarówno na liściach, jak i bulwach
• Charakteryzuje się żółtą skórką i jasnożółtym miąższem
• Doskonale nadaje się do upraw ekologicznych
• Twister osiąga plony powyżej 50 t/ha
• Ma bardzo dobrą zdolność przechowalniczą
• Zalecana do mycia i pakowania, jak i na rynek tradycyjny
Jolene
BARDZO SZEROKIE
MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA
• Średnio wczesna odmiana jadalna
• Posiada jasnożółty miąższ i atrakcyjny wygląd skórki
• Doskonale nadaje się na domowe frytki
• Charakteryzuje się wysoką zawartością suchej masy
• Jest polecana do handlu detalicznego oraz pakowania
• Idealna do stołówek i restauracji
Paradiso
DUŻE PLONY
I ODPORNOŚĆ NA SUSZĘ
• Średnio wczesna odmiana jadalna
• Tworzy bardzo duże bulwy, o żółtej skórce i miąższu
• Odporna na suszę, co sprawia, że sprawdza się w regionach o niestabilnych warunkach wodnych
• Paradiso osiąga plony powyżej 50 t/ha
• Nadaje się do mycia i pakowania
• Doskonale radzi sobie na słabszych glebach Agrico Polska sp. z o.o. ul. Legionów Polskich 19, 84-300 Lębork
Współczesne rolnictwo staje przed wyzwaniem zapewnienia wystarczającej ilości żywności dla rosnącej populacji, przy jednoczesnym ograniczeniu negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Dlatego też w obecnym rolnictwie producenci wykorzystują produkty biostymulujące.
Biostymulacja to proces polegający na stosowaniu substancji lub mikroorganizmów, które w naturalny sposób stymulują fizjologiczne procesy zachodzące w roślinach. Działanie to ma na celu poprawę ich kondycji, zwiększenie odporności na stresy abiotyczne i biotyczne, a także podniesienie jakości i wielkości plonów. W przeciwieństwie do tradycyjnych nawozów, które dostarczają roślinom niezbędne składniki odżywcze, biostymulatory działają bardziej subtelnie, wpływając na wewnętrzne mechanizmy regulujące wzrost, rozwój i odporność roślin.
Firma Ampol-Merol, bazując na wieloletnim doświadczeniu i badaniach, oferuje innowacyjne rozwiązania w dziedzinie biostymulacji. Nasze produkty, oparte na naturalnych składnikach, wspierają rozwój roślin, zwiększają ich odporność na stres oraz przyczyniają się do osiągania zadowalających plonów, co zostało potwierdzone licznymi doświadczeniami polowymi i produkcją towarową. Na kolejnych stronach przybliżymy Państwu szczegóły dotyczące biostymulacji, ze szczególnym uwzględnieniem produktów firmy Ampol-Merol dedykowanych uprawie ziemniaka.
BIOSTYMULACJA
BIOSTYMULACJA
Biostymulacja ziemniaka
Jakub Kopeć, Doradca Agrotechniczny Ampol-Merol
Biostymulacja roślin to szeroko pojęte działania poprawiające fizjologię roślin.
Starając się przetłumaczyć ten termin z greki, BIOS oznacza życie, zaś stymulacja to pobudzenie. Poprawa przebiegu fotosyntezy, wpływ na gospodarkę hormonalną czy też przyspieszenie podziałów komórkowych to jedne z praktycznych wyników stosowania biostymulatorów.
Niestety przy obecnych zmianach klimatu wpływ czynników abiotycznych na plon jest coraz większy. Stosując sprawdzone biostymulatory, czy też produkty mikrobiologiczne, wspomagamy roślinę w budowaniu ważnych cech morfologicznych, a także w procesach fizjologicznych. Racjonalne stosowanie fitohormonów pomaga w prowadzeniu rośliny ku osiąganiu konkretnych celów. Wiedząc, co chcemy w danej uprawie osiągnąć, co dla nas jest ważne w kontekście budowania plonu, stosujemy biostymulatory w konkretnych fazach rozwojowych. To właśnie przemyślane strategie wspomagania życia roślin przynoszą klientom Ampol-Merol zadowalające plony. Bardzo często, kiedy słyszymy o produktach tej grupy, przychodzą nam na myśl drogie rozwiązania. Ten stereotyp przełamujemy w naszych technologiach. Wynik ekonomiczny jest najważniejszy, a przede wszystkim, jeśli jest on potwierdzony w wielu doświadczeniach polowych i w produkcji towarowej. Firma Ampol-Merol w uprawie ziemniaka prowadzi takie doświadczenia od ponad 15 lat. Wyniki potwierdzały doświadczenia biostymulacji przeprowadzone chociażby w COBORU Karżniczna na odmianie Innovator, Pomorsko-Mazurskiej Hodowli Ziemniaka i w wielu gospodarstwach indywidualnych. Obecnie można ocenić efektywność biostymulacji na Demo Farmach Ziemniaczanych. To właśnie na tych demonstracyjnych polach spotykamy się i prezentujemy Państwu wyniki naszych programów biostymulacyjnych. Własnoręcznie producenci wykopują bulwy i oceniają ich ilość, strukturę i masę. Wskazujemy różne reakcje poszczególnych odmian ziemniaka i dopasowujemy je do konkretnych kierunków produkcji i genetyki.
Sprawdzone i innowacyjne produkty, które tworzą schematy biostymulacji ziemniaka, to Agravita Aktiv 48 Plus, Agravita Aktiv 70 Plus, MicroSpeed Energy oraz Hepta Cu.
Agravita Aktiv 48 Plus ma w swoim składzie dwa fitohormony roślinne: kinetynę oraz giberelinę. Te dwa współdziałające fitohormony mają za zadanie przyspieszyć budowanie większej biomasy liści. W ten sposób zwiększamy powierzchnię asymilacji i szybciej zakrywamy szerokie międzyrzędzia. Pozwoli to na ograniczanie zachwaszczenia wtórnego, jak i ograniczenie parowania wody z gleby czy lepsze zacienianie. Kolejną ważną cechą produktu Agravita Aktiv 48 Plus w ziemniaku jest uzyskanie większej ilości bulw pod krzakiem.
Kolejnym produktem w technologii biostymulacji Ampol-Merol jest innowacyjny MicroSpeed Energy Zawiera innowacyjną substancję IRC - inhibitor rozkładu chlorofilu. Zwiększa i stabilizuje poziom chlorofilu w roślinie, szczególnie w warunkach stresowych przy wysokich temperaturach czy też dłuższej suszy. MicroSpeed Energy przebadany został na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Przetestowane zostały tam wskaźniki fizjologiczne. Rośliny po zastosowaniu Microspeed Energy i wprowadzone w stan suszy przez kilkanaście dni utrzymywały wydajność fotosyntezy na takim samym poziomie jak rośliny systematycznie podlewane bez aplikacji. Ponadto na roślinach aplikowanych wskaźnik zużycia wody wykazał najbardziej racjonalną gospodarkę wodną w obrębie wewnątrzkomórkowej. Doskonale wiemy, że w pełni rozwinieta wegetacja ziemniaka jest narażona na okres suszy.
To właśnie w miesiącach czerwiec i lipiec roślina zawiązuje bulwy i buduje największą masę plonu. W ostatnich latach okres niedostatecznej ilości opadów czy też wysokich temperatur nawiedza nasze plantacje. Dlatego biologicznie czynne substancje zawarte w MicroSpeed Energy zmniejszają biodegradację chlorofilu i komórek roślinnych. Dodatkowo substancji IRC towarzyszy kwas pidolowy ograniczający szkodliwość m.in. nagromadzonego w okresie suszy amoniaku w liściach.
Produkt, który w kolejnych krokach wpisuje się w technologie biostymulacji ziemniaka to Agravita Aktiv 70 Plus. Aplikowana w późniejszych w fazach pąkowania i kwitnienia wyrównuje czas zawiązywania i wzrostu bulw i osłabia dominację pędów głównych na rzecz bocznych, dzięki czemu uzyskujemy bardziej jednolitą strukturę frakcji bulw. Agravita Aktiv 70 Plus wspomaga przepływ metabolitów w roślinie między liśćmi a bulwami, co w konsekwencji prowadzi do powstawania większej masy bulw. Obecność cytokininy opóźnia proces starzenia się roślin, dzięki czemu rośliny zachowują większą sprawność liści.
Wyniki wieloletnich badań i obserwacji programu biostymulacji Ampol-Merol są cyklicznie powtarzalne i przedstawiają:
• znacząco zwiększa się ilość bulw pod krzakiem,
• bulwy od początku zawiązywania rozwijają się w podobnym tempie, dzięki czemu uzyskujemy lepszą strukturę plonu, co szczególnie jest ważne w produkcji sadzeniaka.
BIOSTYMULACJA
Doświadczenie polowe Pułkowo 2024 r.
Efektywną i bezpieczną biostymulację roślin zapewnia Program Agravita Aktiv i innowacyjne produkty, które:
• uzupełniają ochronę fungicydową (Hepta Cu),
• utrzymują wysoką aktywność metaboliczną w roślinie (MacroSpeed Energy).
Takie biostymulacja podnosi wydajność i jakość plonu, co bezpośrednio wpływa na wyższy wynik finansowy gospodarstwa i zadowolenie producenta.
KONTROLA
STYMULACJA Ampol-Merol
Z wielu doświadczeń i obserwacji polowych mikrobiologiczny produkt Novobakt PRO idealnie wpisuje się w system ochrony hybrydowej, np. kłosa u zbóż. W połączeniu z metkonazolem uzykujemy wysokie efekty fizjologiczne.
Seria produktów Novobakt została również rozszerzona o produkty zawierające bakterie brodawkowe, dedykowane do zaprawiania materiału siewnego roślin bobowatych Novobakt Rhizo Bobik/Soja/Groch/Łubin. Nanoszenie wyspecjalizowanych bakterii na nasiona ma na celu zwiększenie ilości brodawek na systemie korzeniowym.
W ten sposób bezpośrednio wpływamy na intensywniejsze wiązanie azotu atmosferycznego z powietrza, a to z kolei stymuluje wzrost biomasy danej rośliny, by finalnie doprowadzić do uzyskania większego plonu nasion.
BIOSTYMULACJA
Ampol-Merol wprowadził na polski rynek kolejny mikrobiologiczny produkt o wielokierunkowym działaniu –Synergia® Blue. Zawiera bardzo bogaty i wszechstronny skład: Paenibacillus azotofixans, Bacillus megaterium, Bacillus mucilaginosus, Bacillus mycoides, Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis, Trichoderma viride, Mycorrhizal fungus. Synergizm działania mikroorganizmów daje wiele korzyści. Produkt ten ma na celu udostępniać roślinie azot i fosfor oraz ograniczać działanie odglebowych chorób grzybowych. Szczepy grzybów Trichoderma oraz Mycorrhizal zwiększają powierzchnię chłonną systemu korzeniowego, a także, dzięki symbiozie grzybów z rośliną, tworzą barierę ochronną przed infekcjami glebowymi. Tak dobrany skład mikrobiologiczny ożywia glebę, przywracając jej życiowe funkcje biologiczne.
Więcej na temat produktów polecanych w artykule znajdziesz na www.ampol-merol.pl
Firma Ampol-Merol wprowadza sprawdzone i efektywne produkty mikrobiologiczne.
Wszystkie łączy główna idea: wysoka skuteczność polowa. Ich wspólnymi cechami są: właściwy dobór mikroorganizmów, wysoka aktywność biologiczna, duże stężenia jednostek kolonizujących, długa przydatność magazynowania bez utraty ich aktywności biologicznej. Oferujemy Państwu najwyższą jakość. Zachęcam Państwa do stosowania naszych produktów biologicznych przynoszących wiele korzyści dla Waszych gleb.
Program stymulacji wzrostu ziemniaka
Dla odmian wczesnych
Aplikacja Agravita Aktiv Plus w odstępach od 10 do 14 dni.
Standardowy program stymulacji wzrostu ziemniaka
Dla odmian średnio wczesnych
Aplikacja
pełne wschody pełne wschody
formowanie stolonówtuberyzacja
formowanie stolonówtuberyzacja
kwitnienie kwitnienie
tworzenie jagód i dojrzewanie bulw
tworzenie jagód i dojrzewanie bulw
Agravita
Dla odmian średnio późnych i późnych
Aplikacja
BIOSTYMULACJA
Program stymulacji wzrostu ziemniaka
DemoFarma Ziemniak Ampol-Merol
pełne wschody
pełne wschody
formowanie stolonówtuberyzacja
formowanie
kwitnienie
tworzenie jagód i dojrzewanie bulw
tworzenie
Ziemniaki
Program Agravita Aktiv Plus wspiera uprawę ziemniaków –od kiełkowania aż po zbiory.
Agravita Aktiv 48 Plus to pierwszy krok w programie Agravita Aktiv Plus –zaprawa bulw ziemniaka, która zapewnia silne kiełkowanie, szybkie i wyrównane wschody oraz dynamiczny rozwój roślin. Zawarte w produkcie kwasy fulwowe, kinetyna, gibereliny i aminokwasy aktywują procesy wzrostowe już na etapie kiełkowania. Wspomagają rozwój systemu korzeniowego, poprawiają pobieranie składników pokarmowych i zwiększają odporność roślin na stresy abiotyczne, takie jak chłód czy susza. Kolejnym etapem programu jest nawożenie dolistne, które wspiera ziemniaki w dalszych fazach wzrostu i budowania plonu.
Nawożenie dolistne
0,5 kg/ha
Zaprawianie bulw
0,3-0,6 kg/tona
2 Etap
Po zaprawieniu bulw nadchodzi kolejny etap programu – nawożenie dolistne. Agravita Aktiv 48 Plus skutecznie wspiera rozwój części wegetatywnej roślin, natomiast Agravita Aktiv 70 Plus ukierunkowuje ich energię na tworzenie i rozrost bulw, maksymalizując zarówno jakość, jak i wielkość plonu.
Agravita Aktiv 48 Plus już we wczesnej fazie uprawy skutecznie uruchamia naturalne procesy wzrostu, wspierając rozwój zarówno systemu korzeniowego, jak i części nadziemnej roślin. Młode ziemniaki zyskują lepszą kondycję oraz większą odporność na stresy środowiskowe. Poprawia się przyswajanie składników pokarmowych, co przekłada się na lepsze odżywienie i intensywniejszy rozwój organów asymilacyjnych. W efekcie rośnie nie tylko powierzchnia liści, lecz także liczba zawiązków bulw. Rośliny stają się bardziej odporne na wahania temperatury, okresy suszy czy niekorzystne skutki zabiegów chemicznych. Zastosowanie produktu na początku sezonu pomaga lepiej przygotować plantację do kolejnych etapów wzrostu i zapewnia jej równomierny rozwój – nawet w trudnych warunkach.
Agravita Aktiv 70 Plus stanowi doskonałe uzupełnienie działania nawozu Agravita Aktiv 48 Plus. Skutecznie wspiera fazę generatywną rozwoju ziemniaka, czyli okres formowania i wzrostu bulw. Intensyfikuje kwitnienie, usprawnia transport asymilatów do bulw oraz wspomaga ich równomierne dojrzewanie. Rośliny efektywniej wykorzystują energię, co bezpośrednio przekłada się na zwiększenie masy, liczby oraz jakości bulw. Agravita Aktiv 70 Plus poprawia także strukturę bulw, ich wartość technologiczną i odporność mechaniczną, co ma kluczowe znaczenie podczas zbioru i przechowywania. Dzięki jego zastosowaniu bulwy są bardziej wyrównane, jędrne i lepiej znoszą transport oraz długotrwałe przechowywanie.
Kwas heptaglukonowy (zwany dalej „kwasem HGA”) jest organicznym czynnikiem kompleksującym w nawozach zawierających mikroskładniki pokarmowe. Kwas HGA jest skuteczny, biodegradowalny, wykazuje dobrą stabilność w szerokim zakresie wartości pH oraz wysoką rozpuszczalność w wodzie. Stosowanie kwasu HGA było dozwolone przez wiele lat w Hiszpanii i w tym czasie nie odnotowano żadnych szkód dla środowiska ani dla zdrowia ludzkiego [ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2016/1618 z dnia 8 września 2016 r.].
Bezpieczeństwo HGA
Działanie systemiczne
Przyjazny środowisku
Błyskawiczne przemieszczanie w roślinie
Obniżanie pH cieczy roboczej
Hepta® Cu zawiera miedź skompleksowaną z naturalnym i trwałym kwasem heptaglukonowym. Wykazuje silne działanie systemiczne, co ogranicza jej zmywalność z powierzchni roślin. Bioaktywna miedź występuje w niskim stężeniu, co ogranicza ryzyko fitotoksyczności. Zatwierdzony w Unii Europejskiej, stanowi bezpieczny wybór dla zrównoważonego rolnictwa, dbając o zdrowie roślin i ich pełny potencjał.
Brak ryzyka fitotoksyczności
Zaawansowane wsparcie zdrowotności
Skład:
5% miedzi (Cu) kompleksowanej przez HGA rozpuszczalnej w wodzie (= 60 g/l)
Rekomendowana dawka: 1,4-2 l/ha
Hepta® Cu skutecznie ogranicza wzrost grzybni i rozwój patogenów: Verticillium longisporum, Sclerotinia sclerotiorum, Alternaria alternata i Fusarium culmorum
Dr hab. Marta Damszel, prof. UWM
Katedra Entomologii, Fitopatologii i Diagnostyki Molekularnej Wydział Rolnictwa i Leśnictwa
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Specjalność: fitopatologia
Ochrona chemiczna ziemniaka odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu wysokich plonów i dobrej jakości bulw. Ziemniak, jako roślina uprawna, jest narażony na różnorodne choroby i szkodniki, które mogą znacząco obniżyć jego produktywność. Stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin jest niezbędne, aby minimalizować straty spowodowane przez patogeny i szkodniki, a tym samym zabezpieczyć opłacalność uprawy. Właściwie dobrana i terminowo przeprowadzona ochrona chemiczna pozwala na utrzymanie plantacji w dobrej kondycji, co przekłada się na zdrowotność bulw i ich zdolność do przechowywania.
OCHRONA
OCHRONA
Ochrona herbicydowa
Uprawa roślin w szerokich rzędach, w tym przypadku redlinach, niesie za sobą konieczność wykonywania zabiegów herbicydowych zaraz po sadzeniu czy też obredleniu. Rośliny ziemniaka potrzebują dobrych warunków oraz odpowiedniego tempa wzrostu, aby zakryć międzyrzędzia. Zajmuje to im nawet do 6 tygodni. Przez ten czas chwasty mają dobre warunki do wzrostu, a więc dostęp do światła i wolną przestrzeń do rozwoju.
W schemacie ochrony herbicydowej mamy do wyboru substancje o działaniu odglebowym: metobromuron (Proman 500 SC), prosulfokarb (Boxer 800 EC/Krum 800), aklonifen (Bandur 600 SC), chlomazon (Reactor Plus 480 EC), flurochloridon (Racer 250 SC) czy też w ostatnim roku stosowania metrybuzynę (Sencor Liquid 600 SC lub w połączniu z prosufokarbem Arcade 880 EC).
W zabiegach powschodowych, które powinny być zabiegami tylko korekcyjnymi, mamy substancje aktywne: rimsulfuron (Ramzes 25 WG ), prosulfokarb oraz metrybuzynę (w odmianach odpornych na tę substancję).
Wśród graminicydów wybrać możemy substancje chizalofopP-etylowy (Wizjer 50 EC) czy też propachizafop (Agil-S 100 EC/ Kalamos 100 EC).
Przy wyborze produktów herbicydowych sugerujmy się gamą wrażliwości chwastów na daną substancję, a także rozpuszczalnością substancji w wodzie. Ten parametr może podpowiedzieć nam, jaki wariant odchwaszczania wybrać, szczególnie przy mniej wilgotnej glebie. Pamiętajmy także, aby strategię odchwaszczania ziemniaka dobierać do znanych nam chwastów uciążliwych na danym stanowisku, a przede wszystkim stosować dawki odpowiednie do kategorii i zwięzłości gleb.
Charakterystyka składników czynnych
Im wyższy jest wskaźnik rozpuszczalności substancji aktywnej, tym mniej wody jest potrzebne, by wykazać skuteczność w warunkach glebowych.
Źródło: Agritox
Program ochrony herbicydowej ziemniaka
Boxer 800 EC/ Krum 800 1,5-2 l/ha
Proman 500 SC
2,0-2,5 l/ha + Inger 0,5 l/ha
Bandur 600 SC 1-1,5 l/ha
Reactor Plus 480 EC 0,1-0,15 l/ha
Sencor Liquid 600 SC 0,5-0,75 l/ha UWAGA NA ODMIANY !!!
Uprawy ziemniaka w Polsce mogą być atakowane przez wiele gatunków szkodników, chociaż znaczenie gospodarcze ma tylko kilka z nich. Od wielu lat, najważ niejszym szkodnikiem w uprawie ziemniaka jest stonka ziemniaczana. Chociaż parę lata temu wydawało się, że znaczenie tego gatunku maleje, to w ostatnich lata nabiera on znowu dużego znaczenia gospodarczego. Przyczyny takich zmian upatruje się przede wszystkim w naturalnych predyspozycjach stonki ziemniaczanej do wykształcania odporności na stosowane substan cje czynne.
Stonka ziemniaczana Leptinotarsa decemlineata Say. jest chrząszczem Coleoptera z rodziny stonkowatych Chrysomelidae. Postać dorosła osiąga długość 10-12 mm. Ciało silnie wypukłe po stronie grzbietowej, barwy żółto-kremowej z charakterystycznymi 10 równoległymi czarnymi pasami na pokrywach i dwiema czarnymi plamkami na przedpleczu, które po złączeniu tworzą kształt litery V. Jaja charakteryzują się intensywnym żółtym kolorem i wymiarami 1,8 x 0,8 mm. Składane są najczęściej w złożach po 20-30 sztuk na spodniej stronie liści. Młode stadia larwalne, tuż po wylęgu z jaj, mają barwę kremową. Bardzo szybko, pod wpływem żerowania, przybierają kolor pomarańczowoczerwony. Głowa i odnóża (3 pary) są czarne, dodatkowo na każdym segmencie ciała, po bokach, występują czarne brodawki. Mają bardzo charakterystyczny gruszkowaty kształt ciała, o spłaszczonej stronie brzusznej. Dorosłe larwy dorastają do 15 mm i są koloru pomarańczowożółtego. Poczwarka typu wolnego ma długość 8-10 mm i barwę pomarańczową.
Chrząszcze stonki ziemniaczanej zimują w glebie. Wiosną, gdy temperatura gleby na głębokości 20 cm wynosi około 14˚C, opuszczają miejsce zimowania i przelatują, nawet na znaczne
odległości w poszukiwaniu pokarmu. Po odnalezieniu plantacji ziemniaka zaczynają intensywnie żerować. Gdy temperatury nie spadają poniżej 15˚C, samice zaczynają składać jaja.
Płodność jednej samicy wynosi średnio 400-600 jaj, chociaż notowano przypadki, gdzie liczba złożonych jaj dochodziła nawet do 3000. W sprzyjających warunkach po 10 dniach wylęgają się larwy, które w początkowym okresie zjadają osłonki jajowe, a następnie żerują gromadnie na liściach, pozostawiając tylko nerwy główne. Okres żerowania trwa około 2-3 tygodni. W trakcie życia linieją czterokrotnie, trzy razy na roślinie i jeden raz w glebie, gdzie przechodzą w stadium poczwarki. Chrząszcze nowego pokolenia pojawiają się po około 3 tygodniach, co przypada na przełom lipca i sierpnia. Młode chrząszcze są bardzo żarłoczne, mogą również składać jaja, z których rozwijają się larwy. Jednak to pokolenie stonki ziemniaczanej nie kończy najczęściej rozwoju w naszych warunkach, przede wszystkim z powodu braku pokarmu. Chrząszcze, które pojawiły się na przełomie lipca i sierpnia, schodzą na zimowanie od połowy sierpnia i we wrześniu.
Stonka ziemniaczana jest szkodnikiem roślin z rodziny Solanacae, a z roślin uprawnych atakuje głównie ziemniaki i pomidory. Formą szkodliwą są chrząszcze i larwy, które wygryzają liście od brzegu do nerwu głównego, a następnie przechodzą na ogonki liściowe i pędy. Szczególnie groźny dla upraw ziemniaka jest żer starszych larw i chrząszczy pokolenia letniego. Przy braku ochrony insektycydowej straty w plonach bulw mogą sięgać 20-30%, a w przypadkach bardzo dużych liczebności mogą być jeszcze większe, nawet 70%.
Najsilniej stratą plonu reagują odmiany wczesne i średnio wczesne. Podstawowym terminem zwalczania stonki ziemniaczanej jest okres, gdy na plantacji większość larw znajduje się po pierwszej lub drugiej wylince. Przy doborze insektycydów należy zwrócić uwagę na dobór substancji czynnej, tak aby w każdym zabiegu stosować preparaty zawierające substancje należące do innych grup chemicznych. Działania takie zapobiegają występowaniu odporności na insektycydy. Podczas wykonywania zabiegu należy zwrócić uwagę na panujące temperatury. W okresie licznego występowania stonki dochodzą one nawet do 30˚C, co eliminuje stosowanie pyretroidów, których skuteczność jest znikoma w temperaturach powyżej 20˚C. Próg ekonomicznej szkodliwości dla stonki ziemniaczanej wynosi 15 larw na jednej roślinie.
W ograniczaniu liczebności stonki ziemniaczanej dużą rolę odgrywa płodozmian oraz izolacja przestrzenna od innych plantacji ziemniaka.
Mszyce stanowią liczną gatunkowo grupę zasiedlającą uprawy ziemniaka. Spośród 14 gatunków mszyc występujących na tej roślinie do najważniejszych tzw. mszyc ziemniaczanych należą:
4. Mszyca ziemniaczana średnia Aulacorthum solani Kalt. Wszystkie wymienione gatunki to pluskwiaki Hemiptera, należące do podrzędu piersiodziobe Sternorrhyncha, rodziny mszycowatych Aphididae. Mszyce pojawiają się na plantacjach po wschodach ziemniaków. Z powodu bardzo szybkiego tempa rozmnażania mogą dawać nawet kilkanaście pokoleń w okresie wegetacji, tworząc liczne kolonie.
OCHRONA
Najgroźniejsze szkodniki ziemniaka OCHRONA
Umiejscawiają się najczęściej na wierzchołkowych częściach roślin. Bezpośrednia szkodliwość mszyc polega na wysysaniu soków z tkanek roślinnych. Zaatakowane rośliny mają zakłócony rozwój, a poszczególne części mogą ulegać deformacji lub zamieraniu, co znacznie obniża powierzchnię asymilacyjną, a tym samym zakłóca proces fotosyntezy. Natomiast pośrednia szkodliwość polega na przenoszeniu i infekowaniu roślin wirusami wywołującymi choroby ziemniaka. Do najważniejszych wirusów przenoszonych przez mszyce należą:
1. Wirus Y ziemniaka (Potato Virus Y, PVY), nazywany wirusem smugowatości. Wywołuje bardzo często poważne objawy chorobowe, doprowadzające do zdrobnienia bulw i spadku plonu nawet do 90%.
2. Wirus liściozwoju ziemniaka (Potato leafroll virus, PLRV) powoduje zwijanie liści, zahamowanie wzrostu i zdrobnienie bulw. Straty w plonie dochodzące do 90%.
3. Wirus M (Potato virus M, PVM) wywołuje lekką mozaikę liści, przejaśnienie nerwów liści, słabe zwijanie oraz zdrobnienie liści górnych. Straty mogą powodować zniżkę plonu bulw do 30%.
4. Wirus S ziemniak (Potato virus S, PVS) wywołuje objawy i zniżkę plonu bulw jak wirus M.
Mszyce są szczególnie groźnymi szkodnikami plantacji nasiennych ziemniaka. Dlatego też, bezpośrednio po wschodach, należy prowadzić lustracje polowe upraw i w przypadku stwierdzenia pierwszych uskrzydlonych osobników należy wykonać zabieg interwencyjny. W dalszej kolejności stwierdzenie 5–10 mszyc na 100 liści na plantacjach nasiennych oraz 10–20 mszyc na 100 liści na plantacjach reprodukcyjnych to sygnały do wykonania zabiegów. Należy pamiętać o przemiennym stosowaniu substancji czynnych.
Mszyca brzoskwiniowa - osobniki bezskrzydłe są barwy zielonożółtej, długości 2 mm, szerokości 0,9 mm. Syfony jasnej barwy, w górnej części nabrzmiałe, średniej długości. Osobniki uskrzydlone maja głowę i tułów czarne, odwłok oliwkowozielony z dużą plamą po stronie grzbietowej, długość 2,8 mm. Czułki sięgają do syfonów. Gatunek mający największe znaczenie wśród mszyc zasiedlających ziemniaki, gdyż przenosi około 100 wirusów roślinnych, porażających między innymi liście i pędy ziemniaka. Wektor wirusa liściozwoju ziemniaka (PLRV), wirusa Y ziemniaka (PVY), wirusa M (PVM) i S (PVS).
Mszyca kruszynowo-ziemniaczana - długość ciała nie przekracza 2,5 mm. Osobniki bezskrzydłe są oliwkowożółte z ciemnymi plamami. Osobniki uskrzydlone mają głowę i tułów niebieskoczarne, a odwłok ciemnozielony z czarnymi pasami. Syfony krótkie, ciemnobrunatne, kształtu walcowatego. Może przenosić wirusa Y (PVY), M (PVM) i S (PVS) ziemniaka.
Mszyca szakłakowo-ziemniaczana – długość ciała do 2,5 mm. Osobniki bezskrzydłe są barwy cytrynowożółtej. Natomiast uskrzydlone mają głowę i i tułów czarne z jasnozielonym rysunkiem pomiędzy nasadą skrzydeł o głową, a odwłok jasnozielony. Syfony jasne, nieco ciemniejsze przy wierzchołku. Wektor wirusów Y (PVY), M (PVM) i S (PVS) ziemniaka.
Mszyca ziemniaczana średnia – długość ciała do 3 mm. Formy bezskrzydłe i uskrzydlone barwy zielonej. U osobników uszkrzydlonych na odwłoku występują poprzeczne ciemne pasy. Syfony długie, jasne. Wektor kilkudziesięciu wektorów wywołujących choroby, w tym wirusów Y (PVY), M (PVM) i liściozwoju ziemniaka.
W ostatnich latach, głównie z powodu uproszczeń agrotechnicznych, monokultur, promocji systemów bezorkowych, wzrasta również znaczenie szkodników glebowych, takich jak drutowce i pędraki. W okresie wegetacji ziemniaka zwalczanie tych szkodników jest wręcz niemożliwe. Dlatego też, przed sadzeniem ziemniaków należy koniecznie przeprowadzić analizę gleby na ich obecność.
Drutowce to larwy chrząszczy z rodziny sprężykowatych Elateridae. Do najbardziej popularnych gatunków należą: osiewnik rolowiec Agriotes lineatus L., osiewnik ciemny Agriotes obscurus L., osiewnik skibowiec Agriotes sputator L. i nieskor czarny Hemicrepidius niger L. Sprężykowate są najczęściej polifagami. Chrząszcze odżywiają się pyłkiem i nektarem, a larwy żerują na podziemnych częściach roślin. Owady dorosłe nie mają znaczenia gospodarczego jako szkodniki, natomiast larwy, zwane potocznie drutowcami, są bardzo ważnymi szkodnikami roślin uprawnych, a szczególnie roślin okopowych. Ich rozwój odbywa się w glebie i trwa w zależności od gatunku od 2 do 5 lat. Długość dorosłych larw wynosi od 17 do 25 mm. Wyglądem przypominają kawałek miedzianego drutu.
Posiadają mocny narząd gębowy typu gryzącego i trzy pary odnóży. W uprawach ziemniaka larwy uszkadzają bulwy, stolony i korzenie, prowadząc do dużych strat jakościowych. Szczególnie groźne są w ziemniakach uprawianych na frytki i chipsy. Próg ekonomicznej szkodliwości to 11 larw na 1 m2, natomiast w uprawach na frytki, chipsy i bulwy paczkowane to 6 larw na 1 m2
Drutowce preferują zaniedbane użytki rolne, stanowiska po monokulturze, stanowiska po uprawie z ograniczoną uprawą płużną lub systemach bezorkowych. Szczególnie licznie występują na stanowiskach po zagospodarowanych użytkach zielonych i ugorach.
Pędraki to larwy chrząszczy z rodziny chrabąszczowatych Scarabidae i rutelowatych Rutelidae. W uprawach ziemniaka ważne są larwy następujących gatunków: chrabąszcz majowy Melolontha melolontha L., chrabąszcz kasztanowiec Melolontha hippocastani F., ogrodnica niszczylistka Phyllopertha horticola L. i guniak czerwczyk Amphimallon soltitiale L. Larwy są biało–kremowe z brązową głową, wygięte w kształt podkowy i w zależności od gatunku oraz wieku mają długość od 9 do 55 mm. Rozwój tych larw w glebie trwa od 1 roku do 4 lat.
Insektycydy do stosowania w ziemniaku
Produkt Zawartość substancji aktywnej w g/l lub g/kg
W pierwszym roku po wylęgu z jaj i drugim roku rozwoju nie wyrządzają większych szkód gospodarczych. Najbardziej szkodliwe są w trzecim roku rozwoju. Szkodliwość larw polega na podgryzaniu korzeni i bulw. W bulwach ziemniaka wyżerają nieregularne korytarze i głębokie jamy.
W ograniczaniu występowania pędraków ważną role odgrywają zabiegi agrotechniczne, a przede wszystkim głęboka orka i podorywka, które uszkadzają mechanicznie larwy lub wyrzucają na powierzchnię, gdzie są zjadane przez ptaki. Próg ekonomicznej szkodliwości to 4–5 pędraków na 1 m2 stwierdzonych przed sadzeniem bulw.
W uprawach ziemniaka mogą występować także nicienie: mątwik ziemniaczany Globodera rostochiensis Woll. oraz niszczyk ziemniaczak Ditylenchus destructor Thorne. Zapobieganie wystąpieniu tych szkodników to prawidłowy płodozmianu oraz stosowanie kwalifikowanych sadzeniaków.
Sekil 20 SP acetamipryd - 200g 0,08- 0,12 kg stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Carnadine 200 SL acetamipryd - 200g 0,12- 0,18 l stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Cimex 500EC cypermetryna - 500g 60 ml stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Crassus cypermetryna - 500g 60 ml stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Decix Expert 100EC deltametryna - 100g 0,075 l stonka ziemniaczana
Teppeki 50 WG flonikamid - 500g 0,16 kg mszyca ziemniaczana
Karate Zeon 050 CS lambda-cyhalotryna - 50g 0,12-0,2 l stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze), mszyce
Coragen 200 SC chlorantraniliprol - 200g 50- 62,5 ml stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Chloran 200 SC chlorantraniliprol - 200g 50- 62,5 ml stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Bombardier 100 OD cyjanotraniliprol - 100g 125 ml stonka ziemniaczana
Benevia 100 OD cyjanotraniliprol - 100g 126 ml stonka ziemniaczana
Movento 100 SC spirotetramat - 100g 0,75 l mszyce
Mavrik Vita 240 EW tau-fluwalinat - 240g 0,2 l stonka ziemniaczana (larwy i chrząszcze)
Velum Prime fluopyram - 400g 0,625 l mątwik ziemniaczany,mątwik agresywny
OCHRONA
Dawka na ha Szkodnik
OCHRONA
Ochrona fungicydowa
Ochrona fungicydowa jest jednym z najważniejszych elementów produkcji ziemniaka. Prawidłowe dobranie substancji oraz ich mechanizmów działania pomaga w utrzymaniu zdrowotności roślin, a to z kolei to ma odzwierciedlenie w plonie. Ziemniak jest narażony od samego początku na występowanie patogenów chorobotwórczych zarówno tych, które mogą znajdować się w formach utajonych w sadzeniakach, jak i tych zarodników, które porażają łęty. Gama produktów fungicydowych w Ampol-Merol jest bardzo szeroka, a programów może być wiele. Pamiętajmy, aby brać pod uwagę pełny cykl inkubacji patogena. Na opracowanym schemacie możemy zauważyć, w jaki sposób poszczególne substancje działają w tym okresie w przypadku Phytophthora infestans powodującej zarazę ziemniaka. Rotacja substancjami jest bardzo ważna w kontekście uodpornień, z którymi coraz częściej mamy do czynienia.
Czas inkubacji:
• Dzień 0 (kontaktowe, powierzchniowe) cyjazofamid, fluazynam, amisulbrom
• Dzień 1 (wgłębne)
Dimetomorf, mandipropamid
• Dzień 2 (wgłębne) cymoksanil
• Dzień 3 (systemiczne)
Prokamokarb, oksatiapiprolina
• Dzień 4 (anstysporulacyjne)
Prokamokarb, oksatiapiprolina, dimetomorf
• Dzień 5 (zarodniki pływkowe)
Cyjazofamid, fluazynam, amisulbrom
Zachęcam Państwa do kontaktu z doradcami Ampol-Merol w celu wyboru produktów najbardziej odpowiednich do uprawianej odmiany.
Produkty do ochrony przed zarazą ziemniaka
Działanie układowe i/lub wgłębne
Działanie kontaktowe i/lub wgłębne
Revus Pro s.c. prokamokarb + mandipropamid 1,9l/ha
Carial Star s.c. mandipropamid + difenokonazol 0,6 l/ha
Revus 250 SC s.c. mandipropamid 0,6l/ha
wschody
zakrywanie międzyrzędzi
tuberyzacja
Produkty do ochrony przed alternariozą
Działanie układowe
tworzenie jagód i dojrzewanie bulw
Dobromir Top 250 SC s.c. azoksystrobina 0,5 l/ha
Tores 250 EC s.c. difenokonazol 0,3 l/ha
Carial Star s.c. mandipropamid+ difenokonazol 0,6 l/ha
Cabrio Duo 112 EC s.c. piraklostrobina + dimetomorf 2-2,5 l/ha (do 20.05.25 r.)
Propulse 250 SE s.c. fluopyram + protiokonazol 0,5 l/ha
wschody
zakrywanie międzyrzędzi
-
tworzenie jagód i dojrzewanie bulw
formowanie stolonów
formowanie stolonów
tuberyzacja
kwitnienie
kwitnienie
Produkt Producent Zawartość substancji aktywnej w g/l lub g/kg
Dobromir Top 250 SC Syngenta azoksystrobina - 250 g
0,5 l/ha (max. 3 zabiegi) alternarioza Z (Wg, Uk)
Revus Pro Syngenta chlorowodorek propamokarbu - 450 g, mandipropamid - 75 g 1,9 l/ha (max. 3 zabiegi) zaraza ziemniaka Z I (Uk)
Propulse 250 SE Bayer fluopyram - 125 g, protiokonazol - 125 g 0,5l/ha (max 3 zabiegi) alternarioza Z I (Uk)
Tores 250 EC Syngenta difenokonazol - 250 g
0,3 l/ha (max. 6 zabiegów) alternarioza Z I (Uk)
Signum 33 WG BASF boskalid - 267 g, piraklostrobina - 67 g 0,25 kg/ha (max. 4 zabiegi) alternarioza Z I (Uk)
Carial Star 500 SC Syngenta mandipropamid - 250 g, difenokonazol - 250 g 0,6 l/ha (max. 3 zabiegi) alternarioza i zaraza ziemniaka Z (Wg, Uk, P)
Altima 500 SC Certis fluazynam - 500 g
0,3-0,4 l/ha (max. 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z (P)
Kelsos 500 SC JT Agro fluazynam - 500 g 0,4 l/ha (max. 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z (P)
Carial Flex Syngenta mandipropamid - 250 g, cymoksanil - 180 g 0,6 kg/ha (max. 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z I (Wg, P)
Sporax Certis chlorowodorek propamokarbu - 722 g 1,4l/ha (max. 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z I (Uk)
Ranman Top 160 SC Certis cyjazofamid - 160 g 0,5 l/ha (max. 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z (P)
Drum 45 WG Certis cymoksanil - 45 %
0,2-0,25 kg/ha (max. 4 zabiegi) zaraza ziemniaka I (Wg)
Krug Flow Certis cymoksanil - 225 g 0,5 l/ha (max. 4 zabiegi) zaraza ziemniaka I (Wg)
Infinito 687,5 SC Bayer chlorowodorek propamokarbu - 625 g, fluopikolid - 62,5 g 1,2-1,6 l/ha (max. 4 zabiegi) zaraza ziemniaka Z I (Wg, Uk)
Leimay 200 SC Nufarm amisulbrom - 200 g 0,5 l/ha (max 6 zabiegów) zaraza ziemniaka Z (P, Tr)
Ridomil Gold R Syngenta metalaksyl-M - 19,4 g miedź – 141,9 g 5 kg/ha (max 2 zabiegi) zaraza ziemniaka Z (Uk, P)
Cabrio Duo 112 EC* BASF dimetomorf - 72 g, piraklostrobina - 40 g 2-2,5 l/ha (max. 3 zabiegi) alternarioza i zaraza ziemniaka Z I (Wg, Uk, Tr)
* ŚOR zawierające dimetomorf w tym np. Cabrio Duo 112 EC mogą być stosowane do dnia 20 maja 2025 r. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/1207
Działanie:
Z - zapobiegawcze, I - interwencyjne, W - wyniszczające, Uk - układowe / systemiczne, Wg - wgłębne, Tr - translaminarne, P - powierzchniowe, K - kontaktowe
Fungicydy do stosowania w trakcie wysadzania lub zaprawiania Środki grzybobójcze stosowane w przechowalnictwie ziemniaka.
Dobromir Top 250 SC Syngenta azoksystrobina - 250 g
2,0-3,0 l/ha rizoktonioza na glebę
Moncut 460 SC Certis flutolanil - 460 g 0,2 l/t. (zaprawa) rizoktonioza na
Diabolo 100 SL Certis imazalil - 100 g 15 ml środka/100 kg bulw parch srebrzysty, sucha zgnilizna, fomoza ziemniaka (gangrena) na sadzeniaka
Bulwy ziemniaków na które zastosowano środek Diabolo 100 SL mogą być wykorzystane wyłącznie jako materiał sadzeniakowy.
OCHRONA
Ochrona ziemniaków
przed najgroźniejszymi chorobami
Dr hab. Katarzyna Rębarz
Ziemniaki od wysadzenia aż do zbiorów narażone są na występowanie chorób. Spośród nich do najgroźniejszych należą rizoktonioza, alternarioza i zaraza ziemniaka. Mogą się one znacząco przyczynić do obniżenia plonów bulw oraz ich jakości. W ostatnich latach, szczególnie w 2024 r., mieliśmy do czynienia z ogromną presją zarazy ziemniaka, niespotykaną od wielu lat. W szczególności niebezpieczne było wczesne wystąpienie choroby na początku czerwca, które doprowadziło w niektórych przypadkach do całkowitego zniszczenia roślin i zaorania plantacji.
RIZOKTONIOZA ZIEMNIAKA
Po sadzeniu ziemniaków najwcześniej plantacje atakuje grzyb wywołujący rizoktoniozę ziemniaka (Rhizoctonia solani), który może powodować:
• zgniliznę kiełków,
• próchnienie podstawy łodyg,
• opilśń łodygową,
• zwijanie się górnych liści i ich chlorozę,
• bulwy powietrzne,
• ospowatość,
• korkowatość bulw.
Objawy chorobowe rizoktoniozy są szczególnie widoczne na roślinach ziemniaków wyrośniętych z sadzeniaków pokrytych sklerocjami grzyba oraz posadzonych na glebach wilgotnych i zimnych. Choroba ta przez opóźnienie wschodów roślin i zdrobnienie bulw obniża plon, a przez zniekształcenia i powierzchniowe zanieczyszczenie bulw sklerocjami patogena przyczynia się do pogorszenia ich jakości. Najgroźniejszą formą rizoktoniozy jest zgorzel kiełków, która może prowadzić do częściowego lub całkowitego ich zniszczenia. W warunkach dużej wilgotności w łanie może rozwinąć się opilśń łodygowa, która powoduje zahamowanie doprowadzenia wody i składników pokarmowych do nadziemnych części roślin. Skutkiem tego jest zwijanie się ku górze brzegów najmłodszych listków.
W celu ograniczenia występowania rizoktoniozy należy:
• unikać zbyt częstej uprawy ziemniaków po sobie na tym samym polu;
• bulwy należy zbierać zaraz po osiągnięciu przez nie dojrzałości fizjologicznej;
• zbyt długie pozostawienie bulw w glebie umożliwia tworzenie się na ich powierzchni przetrwalników grzyba - czarne sklerocja;
• zaprawianie bulw lub opryskiwanie gleby w czasie sadzenia również ogranicza chorobę (tab. 1).
azoksystrobina
fluksapyroksad
flutolanil
Pseudomonas sp. szczep DSMZ 13134 - 3 %
2–3 l/ha
środek stosować do oprysku pasowego gleby w trakcie wiosennego wysadzania bulw, używając zamontowanych na sadzarce urządzeń wyposażonych w dwie dysze opryskujące, unikać bezpośredniego opryskiwania bulw
0,8 l/ha środek stosować do gleby w trakcie wysadzania bulw
200 ml/1 tonę sadzeniaków zaprawianie na mokro
2 g/100 kg bulw 60 g/1 ha przed sadzeniem na bulwy zawiesinę należy rozpylać bezpośrednio na bulwy podczas sadzenia
środek stosować w trakcie sadzenia bezpośrednio na bulwy podczas ich opadania do redliny i jednocześnie opryskiwać pasowo glebę
Substancja aktywna
Dawka środka Sposób stosowania
Tabela 1. Ochrona sadzeniaków przeciwko rizoktoniozie ziemniaka (MINROL)
ALTERNARIOZA ZIEMNIAKA
Alternarioza ziemniaka powodowana głównie przez grzyb Alternaria solani występuje zwykle w lipcu, sierpniu i wrześniu. Występowaniu alternariozy sprzyja ciepła i umiarkowanie wilgotna pogoda, czyli okresy suszy występujące przemiennie z niewielkimi, ale częstymi opadami deszczu i długo utrzymującymi się rosami. Objawem choroby, głównie na starszych liściach, są brunatnoczarne współśrodkowo strefowane suche plamy o różnej wielkości. Na styku tkanki żywej i zainfekowanej tych liści może występować dookoła plam żółta obwódka. Przy sprzyjających warunkach do rozwoju choroby
plamy mogą się powiększać i łączyć, powodując całkowite obumarcie blaszki liściowej. Na roślinach osłabionych w wyniku braku składników pokarmowych, zawirusowanych lub z rizoktoniozą objawy chorobowe występują o kilka dni wcześniej niż na roślinach pełnych wigoru. Na powierzchni bulw ziemniaków z objawami alternariozy występują brunatne, owalne lub nieregularne wgłębne, wklęsłe plamy, a miąższ porażonej części bulwy jest bardzo twardy i brunatny. Straty plonów bulw w sprzyjających latach dla rozwoju alternariozy ziemniaka mogą sięgać nawet do 30-70%.
Ochrona ziemniaków przed najgroźniejszymi chorobami
ZARAZA ZIEMNIAKA
Większe szkody, w porównaniu z alternariozą, w okresie intensywnego wzrostu roślin ziemniaków powoduje Phytophthora infestans sprawca zarazy ziemniaka. W ostatnich latach obserwuje się zwiększenie jego agresywności w stosunku do niektórych odmian oraz nietypowe objawy chorobowe. Pierwszym infekcjom patogena sprzyja wysoka wilgotność powietrza i temperatura 12-15˚C, a intensywny rozwój choroby przebiega w temperaturze powyżej 18˚C. P. infestans poraża liście, łodygi i bulwy. Objawy zarazy na liściach, w zależności od przebiegu pogody, występują po 5-10 dniach od porażenia w różnych miejscach, ale najczęściej na brzegach liści w postaci nieregularnych jasno- lub ciemnozielonych plam stopniowo brunatniejących i powiększających się. Dokoła tych plam tworzy się jasnozielona obwódka, a na spodniej stronie liścia, przy dużej wilgotności powietrza, na pograniczu zdrowej i porażonej części występuje biały nalot grzybni z trzonkami konidialnymi
P. infestans. Na wierzchołkach roślin, ogonkach liściowych i łodygach choroba występuje w postaci brunatnych plam i niekiedy może występować również biały nalot zarodników. Przy dużej presji patogena łodygi w miejscu występowania plam
łamią się. Poprawa pogody na słoneczną hamuje rozwój choroby, natomiast ponowne opady powodują dalszy jej rozwój.
W czasie deszczu zarodniki spłukiwane są z roślin i trafiają do gleby, porażając także bulwy. Na porażonej ich powierzchni występują sine plamy, które przy silnym porażeniu zagłębiają się, a miąższ w miejscu ich występowania staje się rdzawobrunatny i twardy. Szkodliwość zarazy ziemniaka uzależniona jest od terminu wystąpienia choroby i stopnia porażenia roślin. W latach sprzyjających rozwojowi choroby może ona zniszczyć do 70% plonu, a przy wczesnym wystąpieniu - koniec maja - nawet 100% - taki właśnie efekt mieliśmy na plantacjach w 2024 r.
W ograniczeniu występowania alternariozy i zarazy ziemniaka należy stosować zdrowe, najlepiej kwalifikowane sadzeniaki odmian o możliwie jak najwyższej genetycznej odporności. W celu przyspieszenia wschodów, szczególnie odmian wczesnych o niskiej odporności na te choroby, można zastosować pobudzanie i podkiełkowywanie bulw. Ważne jest także niszczenie źródeł pierwotnej infekcji, czyli chorych bulw odrzucanych podczas sortowania lub roślin wyrośniętych z bulw pozostawionych w glebie przez okres zimy.
Dla występowania chorób ważne jest nawożenie ziemniaków - szczególnie azotem. Powinno być ono dostosowane do zasobności gleby i wymagań konkretnej odmiany. Zbyt wysokie jego dawki mogą przyczynić się do opóźnienia tuberyzacji i nadmiernego rozrostu naci, powodując zbytnie zagęszczenie plantacji, w której ze względu na utrudnione przewietrzanie zaraza może intensywniej się rozwijać.
Dla skutecznej ochrony roślin przed alternariozą i zarazą ziemniaka zalecana jest chemiczna ochrona. W tym celu można stosować fungicydy:
• kontaktowe (powierzchniowe),
• wgłębne (translaminarne),
• układowe (systemiczne).
Preparaty o działaniu systemicznym wnikają do rośliny i przemieszczają się akropetalnie, czyli od dołu ku górze rośliny, wraz z wodą i składnikami pokarmowymi, chroniąc rośliny, a także nowo przyrastające ich części przed infekcją. Preparaty niszczą patogena, którego rozwój w roślinie już się rozpoczął. Stosowanie tych środków w sezonie wegetacyjnym powinno ograniczyć się do 2-3 zabiegów, ze względu na możliwość uodpornienia się na nie zarazy ziemniaka. Na pierwsze zabiegi do ochrony ziemniaków powinny iść właśnie produkty systemiczne, których celem jest czyszczenie plantacji z potencjalnej możliwości występowania utajonej formy zarazy ziemniaka w posadzonych bulwach. Do ochrony plantacji, będących w pełni wegetacji, nadają się preparaty wgłębne, które wnikają do rośliny na kilka warstw komórek lub nawet przechodzą przez cały liść na dolną stronę. Podobnie jak środki systemiczne niszczą patogena, który wcześniej wniknął do rośliny, ale słabiej chronią nowo rozwijające się przyrosty. Natomiast do ochrony już w pełni rozwiniętych roślin można stosować środki kontaktowe, których skuteczność ochrony przed infekcją, przy dokładnym pokryciu liści preparatem, wynosi ok. 7 dni. Fungicydy te nie mają możliwości niszczenia patogena po jego wniknięciu do rośliny ani nie przemieszczają się w roślinie. Stosowanie fungicydów na plantacjach ziemniaków powinno być przemienne, czyli stosowanie środków zawierających substancje aktywne o odmiennym mechanizmie działania w celu przeciwdziałania powstawania zjawiska odporności.
Określenie terminu pierwszego i następnych zabiegów fungicydowych przeciwko zarazie ziemniaka powinno być w oparciu o przebieg pogody oraz szczegółowy monitoring plantacji ziemniaków w regionie. Najczęściej pierwszy zabieg wykonuje się w momencie 50-70% zwierania rzędów lub gdy na ziemniakach odmian wczesnych wystąpiły pierwsze objawy choroby. Częstotliwość zabiegów przy silnym zagrożeniu rozwoju choroby wykonuje się co 7 dni preparatami kontaktowymi lub co 10 dni preparatami wgłębnymi lub systemicznymi (układowymi).
Przy mniejszym zagrożeniu infekcją zabiegi opryskiwania roślin można wydłużyć do 14 dni. Przy ekstremalnie silnym wystąpieniu zarazy ziemniaka, jak w 2024 r., zabiegi należy wykonywać nawet co 4-5 dni.
Pomocne w podjęciu decyzji o rozpoczęciu ochrony przed zarazą ziemniaka mogą być systemy wspomagające podjęcie decyzji (różne dostępne dla rolników modele chorobowe), które wyznaczają w oparciu o dane ze stacji meteorologicznej datę pierwszego i kolejnych zabiegów.
Do ochrony plantacji ziemniaków przed alternariozą (tab. 2) i zarazą ziemniaka (tab. 3) dostępnych jest jeszcze na polskim rynku kilkanaście preparatów o różnym zakresie działania.
Tabela 2. Substancje aktywne przeciwko alternariozie ziemniaka
Substancje aktywne FRAC
Azoksytrobina, Piraklostrobina 11
Fluopyram 7
Difenokonazol, Mefentriflukonazol 3
3. Substancje aktywne przeciwko zarazie ziemniaka
Substancje aktywne FRAC
Metalaksyl-M, Metalaksyl 4
Mandipropamid, Walifenalat 40
Fluopikolid 43
Oksatiapiprolina 49
Cyjazofamid, Amisulbrom 21
Ametoktradyna 45
Fluazynam 29
Cymoksanil 27
Chlorowodorek propamokarbu 28
Zoksamid 22
Miedź M01
Folpet M04
OCHRONA
Tabela
OCHRONA
Odpowiednie przygotowanie
bulw ziemniaka do zbiorów i przechowywania
Krzysztof Sułkowski, Certis Belchim BV
Ziemniaki to jedna z kluczowych upraw w naszym kraju. Pomimo utraty w ostatnich latach pozycji lidera w produkcji ziemniaków, Polska wciąż pozostaje w czołówce europejskich producentów. Ziemniaki to nadal podstawa naszej diety, a produkty na bazie ziemniaków są naszymi ulubionymi przekąskami.
Ostatnie lata dowodzą, że produkcja ziemniaków wiąże się z szeregiem wyzwań. Ziemniaki spędzają w polu tylko 3 miesiące w roku, natomiast w magazynie nawet do 9 miesięcy. Bardzo ważne dla jakości bulw oraz dobrego przechowywania ziemniaków jest odpowiednie przygotowanie bulw do zbioru, sam zbiór oraz pierwsze tygodnie przechowywania. Wszystkie te czynniki determinują pozostały czas, jaki ziemniaki spędzą w przechowalni, zanim trafią na nasze stoły.
Odpowiednie przygotowanie ziemniaków do zbioru rozpoczyna się już w momencie planowania - odpowiedni dobór odmian w oparciu o ich przydatność względem przechowywania, typ użytkowy oraz inne właściwości mające spełnić oczekiwania klientów. Należy także odpowiednio zbilansować indywidualne dla każdej odmiany potrzeby nawozowe z poziomem zasobności danego pola w składniki odżywcze, uzupełniając je o nawożenie mineralne i organiczne. Właściwy poziom nawożenia nie pozostaje bez znaczenia dla jakości i przydatności naszych ziemniaków do przechowywania. Chciałbym jednak w tym momencie skupić się na właściwej ochronie plantacji i zabiegach chemicznych, które to możemy wykonać w trakcie sezonu wegetacyjnego, aby lepiej przygotować ziemniaki do zbioru oraz przechowywania.
Jednym z kluczowych zabiegów, jaki należałoby wykonać, jest zabieg preparatem Crown MH zawierającym w swoim składzie hydrazyd maleinowy. Hydrazyd kwasu maleinowego jest regulatorem wzrostu wpływającym na intensywność podziałów komórkowych, redukującym niekontrolowane namnażanie się komórek, w wyniku którego dochodzi do kiełkowania bulw oraz wtórnych wzrostów bulw wpływających na obniżenie ich jakości oraz przydatności do przechowywania. Stosując preparat Crown MH, bardzo ważnym jest zastosowanie preparatu w odpowiednim terminie. Należy zrobić to odpowiednio wcześnie w momencie, gdy do planowanej desykacji czy też początku naturalnego zamierania plantacji mamy jeszcze około 3-7 tygodni. Zabieg preparatem Crown MH należy wykonać, gdy minimalna wielkość bulwy pod krzakiem osiągnie 35 mm średnicy, a 80% wszystkich bulw ma średnicę większą aniżeli 40 mm. Plantacja powinna być wolna od chorób, w dobrej kondycji, zielona w fazie rozwoju BBCH 69-89, a więc pomiędzy początkiem kwitnienia a końcem dojrzewania jagód i nasion (Rys.1).
Zarejestrowana dawka preparatu Crown MH dla ziemniaka wynosi 11 l/ha. Do zabiegu należy użyć możliwie dużą ilość wody – zalecana dawka to od 300 do 600 litrów, a sam oprysk powinno się przeprowadzić w suchy słoneczny dzień co najmniej 24 godziny przed prognozowanymi opadami deszczu.
Rys. 1. Zabieg regulacyjny w ziemniaku z użyciem preparatu Crown MH.
Dłuższy okres od zabiegu do desykacji plantacji ma zapewnić lepsze przemieszczenie się substancji aktywnej oraz wniknięcie z części zielonych roślin do bulw, celem powstrzymania wtórnych wzrostów i kiełkowania. Zabieg hydrazydem maleinowym – Crown MH przynosi również korzyści fitosanitarne, ograniczając ilość samosiewów ziemniaków w uprawach następczych. Plantatorzy ziemniaka wiedzą, jak uciążliwym chwastem w uprawie innych warzyw potrafią być takie ziemniaki. Dodatkowo ograniczenie samosiewów zredukuje możliwości przezimowania chorób i szkodników żerujących na ziemniakach.
Aby zapewnić właściwą jakość i zdolność bulw do przechowywania, nie powinniśmy zaniedbywać również właściwej ochrony fungicydowej - niemal do samych zbiorów. W tym celu należy w programie ochrony uwzględnić preparaty mające w swoim składzie substancje aktywne, wykazujące się odpowiednią skutecznością nie tylko przeciwko samej zarazie ziemniaka, ale również przeciwko jej specyficznym formom przenoszenia infekcji w postaci zarodników pływkowych atakujących bulwy, zarówno w trakcie wegetacji w glebie, jak i później w trakcie zbioru i w przechowalni w czasie przechowywania.
Takimi substancjami aktywnymi są chlorowodorek propamokarbu (Sporax), fluazymnam (Altima) oraz przede wszystkim cyjazofamid (Ranman Top). Wszystkie te substancje aktywne wykazują się dużą skutecznością w zwalczaniu i ochronie ziemniaków przed zarazą bulw. Budując program ochrony plantacji, należy odpowiednio często planować zabiegi preparatami z tymi właśnie substancjami, aby już w trakcie sezonu pozbawić zarazę ziemniaka możliwości przeniknięcia do gleby i infekcji bulw. Szczególną uwagę należy zachować w trakcie wykonywania ostatnich zabiegów przed desykacją plantacji. Zabiegi te niemal obligatoryjnie należy wykonać preparatami Altima lub Ranman Top – cyjazofamid, jak żadna inna substancja aktywna, niszczy
zarodniki pływkowe, chroniąc tym samym bulwy. Do szeregu infekcji chorobowych dochodzi w trakcie zbioru, gdy zarodniki z gleby wnikają do bulw poprzez mikrouszkodzenia skórki wynikłe w trakcie zbioru.
Wykonując zabiegi ochronne w/w preparatami, należy stosować się ściśle do informacji zawartych w etykiecie danego środka, odpowiednio rotując samymi substancjami aktywnymi. Z uwagi na mnogość typów kojarzeniowych i szczepów zarazy ziemniaka oraz jej zdolność do wytwarzania form odpornych na działanie niektórych fungicydów, nierzadko wskazane jest stosowanie co najmniej dwóch substancji aktywnych w jednym zabiegu. W takich okolicznościach idealnie sprawdza się preparat Krug Flow mający w swoim składzie cymoksanil, substancję o sprawdzonej skuteczności w walce z zarazą ziemniaka. Wgłębny sposób działania cymoksanilu daje nam wtedy możliwość przeciwdziałania w krótkim czasie, jeśli wystąpiła możliwość infekcji.
Odpowiednie przygotowanie bulw do zbioru nie może obyć się bez odpowiednio przeprowadzonej chemicznej desykacji plantacji. Desykacja ma na celu wyrównanie dojrzałości bulw danej plantacji, przyspieszenie odpowiedniego wykształcenia skórki bulw, co zapobiega występowaniu uszkodzeń w trakcie ich zbioru. Dodatkowo skutkiem desykacji jest obeschnięcie samych łęcin, co zmniejsza nam nakłady pracy wynikające z ich ścinania, przyspiesza zbiór kombajnem ziemniaczanym oraz zmniejsza straty plonu wynikające z gubienia przez taki kombajn bulw wynoszonych przez separatory wraz z łęcinami. Bulwy po desykacji plantacji dużo lepiej odrywają się od stolonów. Jednym z głównych problemów, z jakimi borykają się rolnicy oraz przetwórcy są końcówki stolonów przywierające do bulw po zbiorze. Z bulw takich w fabrykach po wysmażeniu powstają płatki chipsów z tzw. ,,mysim ogonkiem” będące zmorą reklamacji wnoszonych do fabryk przez niezadowolonych klientów.
OCHRONA
Odpowiednie przygotowanie bulw
ziemniaka do zbiorów i przechowywania
Odpowiednio i skutecznie przeprowadzona desykacja plantacji ogranicza tego typu problemy, dlatego należy polecić stosowanie preparatu Kabuki, zawierającego pyraflufen etylowy w ilości 26,5 g/l. Po wniknięciu do rośliny Kabuki zwiększa wrażliwość roślin na światło i w konsekwencji następuje uszkodzenie ścian komórkowych, czego bezpośrednim skutkiem jest kompletne zasychanie naci. Ze względu na kontaktowy sposób działania środka, celem uzyskania jak najwyżej skuteczności zabiegu, konieczne jest dokładne opryskanie wierzchołków desykowanych roślin ziemniaka.
Słoneczna i bezdeszczowa pogoda przyspiesza działanie środka. W celu uzyskania jak najlepszego efektu zabiegu środek zaleca się zastosować przed południem, ewentualnie nie później niż 4 godziny przed zapadnięciem zmroku. Standardową dawkę preparatu, a więc 1,6 l/ha można podzielić na dwie dawki po 0,8 l/ha. Dwa zabiegi desykacji są szczególnie zalecane w przypadku uprawy odmian ziemniaka o bujnie rozwiniętej części nadziemnej, gdzie dodatkowo można wesprzeć się także mechanicznym ścięciem naci między zabiegami. Zabiegi należy wykonać w tygodniowym odstępie. Każdorazowo wykonując zabieg preparatem Kabuki, do roztworu cieczy użytkowej należy dodać dołączony w Kabuki Pack olej – Kabuki Oil którego dawka wynosi 2 l/ha (Rys. 2). Dodatek ten wspomaga działanie preparatu, polepszając zwilżenie cieczy, a także jej przyleganie do liść, co znacząco zwiększa skuteczność zabiegu.
W zależności od temperatury i stopnia nasłonecznienie do całkowitego zaschnięcia naci dochodzi po około 2-3 tygodniach od zastosowania preparatu. Wtedy też bulwy nadają się do zbioru.
W momencie zbioru bulw z plantacji sadzeniaków, w trakcie załadunku, dodatkowo można zastosować preparat Diabolo 100 SL, który ma w swoim składzie imazalil i przeznaczony jest do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego przeciwko chorobom przechowalniczym, takim jak: parch srebrzysty, sucha zgnilizna i fomoza ziemniaka. Zabieg preparatem wykonuje się jednorazowo tuż po zbiorach ziemniaka w momencie zaobserwowania objawów chorobowych, jednak bulwy potraktowane preparatem nie mogą być już przeznaczone do spożycia.
Rys. 2. Zabieg desykacji w ziemniaku z użyciem preparatu Kabuki i Kabuki Oil.
Ziemniaczane inspiracje | KGW
Wykonanie:
Ziemniaczane zawijaski
1,5 kg ugotowanych ziemniaków
0,5 kg mąki pszennej
4 jajka
5 dag drożdży
5 dag masła
Sól
Cukier waniliowy
Skórka z cytryny lub pomarańczy
Olej do smażenia
Cukier puder do posypania
Ugotować ziemniaki, przetrzeć przez praskę. Wyłożyć na stolnicę, dodać mąkę, jajka, rozkruszone drożdże i resztę składników. Dobrze wyrobić ciasto, podzielić na mniejsze kawałki i kulać wąskie paski. Każdy wałeczek zawinąć w pętelkę. Ułożyć do wyrośnięcia. Smażyć na głębokim oleju na złoto. Przed podaniem posypać cukrem pudrem.
Wykonanie:
Rolada ziemniaczana na andrutach
Ugotowane ziemniaki 2 kg
Pieczarki 0,5 kg
Masło 1 kostka
Mleko 1 szkl
Przyprawa do ziemniaków 1 op. Posiekany koperek ok 3 łyżki
Cebula 1 szt.
Wafle andruty kwadratowe 4 szt.
Sól i pieprz do smaku
Ziemniaki obrać i ugotować. Do gorących ziemniaków dodać masło, mleko, przyprawę do ziemniaków, koper, sól i pieprz, a następnie zagnieść na jednolitą masę. Pieczarki podsmażyć z cebulą na oleju do odparowania wody. Gorącą masę ziemniaczaną rozłożyć na andrutach. Wzdłuż jednego brzegu ułożyć pieczarki. Miękkie wafle zawijać ciasno w roladę, zaczynając od brzegu z pieczarkami. Rolady wstawić do lodówki na 2 godziny. Pokroić na plastry o szerokości ok 2 cm, każdy z plastrów panierować w jajku i bułce tartej. Smażyć na patelni na złoty kolor.
Wykonanie:
Placki ziemniaczane z mięsem
Placki ziemniaczane:
1 kg ziemniaków
1 cebula
2 jajka
4 łyżki mąki pszennej
Sól, pieprz
Smalec do smażenia
Nadzienie:
400 g mięsa mielonego mieszanego
1 cebula
1 łyżeczka przyprawy do mięsa mielonego
1 łyżka majeranku
Sól i pieprz
Olej do smażenia
Ziemniaki obrać, zetrzeć na drobnych oczkach, zostawić do zebrania się wody. Odcisnąć na bawełnianej tkaninie z nadmiaru wody. Odciśniętej wody nie wylewać, poczekać na zebranie się na dnie skrobi. Skrobię dołożyć do odciśniętej masy ziemniaczanej, która powinna być wilgotna, ale nie powinna stać w niej woda. Cebulę drobno poszatkować, dodać do startych ziemniaków. Następnie dodać jajka, mąkę pszenną, sól i pieprz. Przygotować nadzienie – mięso mielone przesmażyć na patelni z cebulą i przyprawami. Na patelni z grubym dnem rozpuść smalec. Dużą łyżką nakładaj porcję masy ziemniaczanej, gdy zacznie się ścinać, nałóż porcję mięsa mielonego i zalej ponownie masą ziemniaczaną. Smażyć na złoty kolor z obu stron. Podawać z sosem czosnkowym.
Ziemniaczane inspiracje
Przygotowanie:
KROK 1 Ziemniaki, seler i cebulę obierz, pokrój w kostkę ziemniaki, pora pokrój w plastry, cebulę posiekaj
Krem z ziemniaka (4 porcje)
Składniki: ziemniaki - 500 g boczek wędzony - 100 g seler - 1 szt.
KROK 2 W garnku usmaż warzywa, zalej je ok. 800 ml wody, dodaj vegetę. Zupę gotuj ok. 20 minut aż ziemniaki będą miękkie. Zupę zmiksuj w kielichu blendera, zapraw śmietaną i ewentualnie dopraw gałką muszkatołową, pieprzem i czosnkiem granulowanym.
Przygotowanie:
KROK 1
KROK 3 Boczek pokrój w kostkę, usmaż na suchej patelni
KROK 4 Oliwę podgrzej do temperatury 45˚C, dodaj szczypiorek, przelej do blendera kielichowego i zblenduj. Zupę wlej do miski, skrop oliwą szczypiorkową i posyp usmażonym boczkiem.
Ugotowane ziemniaki ugniatamy za pomocą praski. Odstawiamy na chwilę do lekkiego przestygnięcia. Dodajemy jajko, mąkę, posiekany koper, bułkę tartą, szczyptę soli, pieprz do smaku, cebulę podsmażoną na maśle. Całość dokładnie mieszamy, aby wszystkie składniki się dobrze połączyły.
KROK 2
Na rozgrzaną patelnię nalewamy olej. Formujemy kotlety z masy i obtaczamy w bułce tartej, a następnie smażymy z obu stron na złoty kolor. Usmażone kotleciki najlepiej będą smakowały z ulubioną sałatką.
Ziemniaki obrać i ugotować w osolonej wodzie, odcedzić i pokroić. Boczek pokroić w kostkę i usmażyć na suchej patelni. Ogórki kiszone pokroić w kostkę, cebulę drobno posiekać w piórka. Przygotować sos, mieszając ze sobą wszystkie składniki. Wszystkie składniki sałatki przełożyć do miski, zalać gotowym sosem, wymieszać. Wstawić do lodówki na 1 godzinę. Podawać posypaną natką pietruszki.
