Joep Lange en Jacqueline van Tongeren
Foto: Bram Belloni/Hollandse Hoogte
Gestorven in het harnas
Het AMC heeft één van zijn meest bijzondere wetenschappers verloren. Collega’s vertellen over het werk van Joep Lange, die met zijn partner Jacqueline van Tongeren aan boord zat van vlucht MH17. ‘Hij was als onderzoeker een visionair denker, creatief, een activist en entrepreneur.’ Door Marc van den Broek
Joep Lange (1954) en zijn partner Jacque line van Tongeren (1949), zijn steun en toeverlaat die het mogelijk maakte de wetenschapper te worden die hij was, stierven in het harnas. Ze waren op weg naar de tweejaarlijkse internationale Aidsconferentie, deze keer in Australië. Lange was een belangrijke gast als oud-voorzitter van de International Aids Society én toponderzoeker op het gebied van hiv. ‘Ik denk dat ik in het AMC het langst met hem te maken heb gehad’, vertelt Peter Reiss, hoogleraar Inwendige Geneeskunde. ‘Joep en ik schelen een dag, en we waren samen in opleiding tot internist toen de ziekte aids begin jaren tachtig de kop op stak.’
10
Reiss en Lange waren betrokken bij de eerste patiënten in Nederland. ‘Joep in 1981 bij de eerste patiënt in het AMC, ik werkte in het OLVG en behandelde een tweede. Hij was waarschijnlijk door de eerste besmet. We hadden dus veel contact. Toen wist niemand hoe het zat met de ziekte. Joep was een betrokken dokter. Je moet je voorstellen, het was doodeng. Je zag leeftijdgenoten op afschuwelijke wijze dood gaan. Dan wil je wat doen, behandelen.’
Goede onderzoekers kweken
De gepassioneerde arts Lange trok het laboratorium in op zoek naar oplossingen.
Uit die tijd stamt belangrijk wetenschappelijk werk, vertelt Reiss. ‘Zijn promotieonderzoek droeg bij aan de ontwikkeling van de diagnostiek van hiv-infecties. ‘Joep ontdekte dat één van de viruseiwitten het verloop van de infectie beïnvloedde. Het meten van de concentratie daarvan in het bloed was mede bepalend voor de prognose van een patiënt. Toen het eerste middel tegen hiv – AZT – beschikbaar kwam, zag hij in vervolgonderzoek dat daarmee mogelijk sprake was van de selectie van resistente virusstammen.’ Later kwam Remko van Leeuwen, werkzaam als fundraiser bij het instituut van Joep Lange, met hem in contact als
september 2014