ANATOMIEONDERWIJS
Er is een nieuwe generatie artsen op komst: artsen die een deel van hun anatomische kennis niet meer verworven hebben door zelf te ‘snijden’. Dit jaar worden in het AMC de laatste studenten opgeleid die vier weken lang anatomiepracticum krijgen waar ze zelf de dissectie van de romporganen doen. Wat draagt het anatomieonderwijs nog bij aan de vorming van de arts van de toekomst?
Minder zelf snijden Tekst: Liesbeth Jongkind Foto: Sake Rijpkema
Op de snijtafel ligt het naakte lichaam van een oude vrouw. Haar hoofd is kaalgeschoren. Haar huid is geelgrijs en stug van het conserveringsmiddel. Haar borstkas en buikholte zijn open, haar hart, lever, longen en nieren liggen netjes naast elkaar op een stalen schaal. Over haar romp staan vijf bachelorstudenten gebogen. Met hun paars gehandschoende handen houden ze de pincetten, scharen en scalpels vast waarmee ze voorzichtig iets los prepareren. Achter ze aan de muur hangt een scherm waarop een pagina uit de digitale anatomische atlas geprojecteerd staat, maar iedereen kijkt naar het bruine weefsel dat losgemaakt wordt van de buik. Dus zó zien een baarmoeder en eierstokken er in het echt uit. Kleiner dan verwacht, vinden ze, en ze zitten ook veel lager in het bekken. Vanaf september 2016 gaat het nieuwe bachelorcurriculum van start. Anatomieonderwijs van
10 discours
de romporganen heeft daarin de vorm van demonstraties met geprepareerde lichaamsdelen. Het snijpracticum van het bewegingsapparaat blijft bestaan. Dissectie-onderwijs van de romporganen waarbij de student zelf de scalpel hanteert, wordt een keuzemodule aan het eind van het tweede jaar. “Ja, zo krijg je bachelors met een minder grondige kennis van de anatomie van borst-, buik- en bekkenorganen”, verwacht hoogleraar Anatomie Roelof Jan Oostra. “Maar dissectie-anatomie is niet zaligmakend. Je maakt er geen zieke patiënten beter mee, toch is het in de opleiding wel belangrijk. Door zelf te snijden maak je een sterke koppeling tussen de anatomische kennis in je hoofd en het feitelijke lichaam.” Het gaat, wil hij maar zeggen, om het laten beklijven van anatomische kennis, niet om het aanleren van snijvaardigheden. Als je later chirurg wilt worden, leer je die namelijk alsnog. juli 2016