p l o t s e l i n g e
h a r t d o o d
Het onvoorspelbare voorspellen Een consortium van cardiologen en genetici van het AMC en de umc’s uit Utrecht, Groningen en Maastricht gaat vijf jaar lang onderzoek doen naar plotse hartdood. Daarvoor hebben zij een subsidie gekregen van de Hartstichting van vijf miljoen euro. Met behulp van de genetica hopen zij zelfs een onverwachte kwaal voorspelbaar te maken. Rob Buiter
Op verjaardagsfeestjes heet het nog wel eens ‘een prachtige manier om te overlijden’. Gewoon, pats, boem! Geen lang ziekbed, geen lijden. Met een beetje geluk zelfs in je slaap. Ineens houdt het hart ermee op. Maar die borrelpraat, daar heeft AMC-hoogleraar Cardiologie professor Arthur Wilde dus helemaal niets mee. ‘Als je heel oud bent ja, dan is het zeker een acceptabele manier van overlijden. Maar als je nog midden in het leven staat?! Bij plotselinge hartdood hebben we het voor een aanzienlijk deel van de patiënten over mensen die nog in de kracht van hun leven zijn.’ Wat statistieken: uiteindelijk zal één op iedere vijf Nederlanders overlijden aan plotse hartdood. Daarmee
10
AMC M aga zine maar t 2013
is het doodsoorzaak nummer één. ‘Vraag het maar eens in je omgeving’, zegt ook professor Connie Bezzina, hoogleraar Moleculaire Cardiogenetica aan het AMC. ‘Iedereen kent wel iemand die aan een “hartstilstand” is overleden.’ Voor veruit de meeste slachtoffers was de plotse hartdood het eerste en meteen ook het laatste teken dat er iets mis was met het hart. Een klein deel, tien tot vijftien procent, overleeft de levensgevaarlijke ritmestoornis dankzij bijvoorbeeld een bijdehante EHBO’er, al dan niet geholpen door een automatische defibrillator. Biologie achter de ziek te
Plotse hartdood lijkt iets wat per definitie te acuut is om te voorspellen. Toch is dat wel wat een consortium van het AMC – naast Wilde en Bezzina ook vertegenwoordigd door cardioloog Hanno Tan – en de universitair medische centra van Utrecht, Groningen en Maastricht de komende jaren wil proberen. Onlangs kregen zij daarvoor een subsidie van vijf miljoen euro van het fonds voor Cardiovasculair Onderzoek Nederland, CVON, een fonds dat naast ZonMW, de KNAW en de NFU vooral door de Hartstichting wordt gedragen. Bezzina: ‘Een deel van de plotse hartdood kan worden