B E R I C H T E N COLOFON AMC Magazine is een uitgave van het Aca-
VENI-SUBSIDIES VOOR IMMUNOLOGEN
Deze zomer kregen zes AMC’ers een Veni-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Vier daarvan zijn verbonden aan de afdeling Experimentele Immunologie. De net gepromoveerde onderzoekers krijgen een bedrag van 250.000 euro. Jeroen van Heijst van de afdeling Immunologie gaat onderzoek doen naar een betere manier om de tuberculosebacterie te bestrijden door middel van vaccinatie. Hoe kan deze de effectiviteit van de T-afweercellen verbeteren? Op de IC Volwassenen wil Alexander Vlaar uitzoeken of de opslagduur van bloedproducten een rol speelt bij het optreden van benauwdheid kort na een bloedtransfusie. Dat overkomt een groot aantal patiënten die een transfusie krijgen. Victor Peperzak is een van de vier onderzoekers van de afdeling Experimentele Immunologie die een Venisubsidie krijgen. Hij gaat de regulatie bestuderen van overlevingseiwitten die ervoor zorgen dat kankercellen stress en chemotherapie doorstaan. Het doel is om nieuwe kankerspecifieke remmers te vinden. Speciale afweercellen blijken hiv af te breken door een zelf-verteringsproces in gang te zetten. Carla Ribeiro bestudeert dit specifieke hiv-verteringsproces en zal aanknopingspunten geven om hiv-infectie te voorkomen of te bestrijden. Felix Wensveen gaat onderzoeken hoe het komt dat je immuunsysteem je tegen een eerdere infectie beschermt,
maar dat het griepvirus van volgend jaar niet herkend wordt, ook al heb je dit jaar de griep gehad. Het succes van een vaccin is afhankelijk van de vorming van geheugencellen. Voor het functioneren van geheugencellen is een juiste stofwisseling cruciaal. Rianne van der Windt gaat bestuderen hoe deze stofwisseling precies werkt en of manipulatie daarvan kan helpen om vaccins te verbeteren.
VIER VIDI’S
Vier onderzoekers van het AMC hebben een Vidi-beurs gekregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met het geld – maximaal 800.000 euro per persoon – kunnen ze vijf jaar lang research doen en een eigen onderzoeksgroep oprichten. De beurs is bedoeld voor gepromoveerden die al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Ze behoren tot de beste twintig procent van hun vakgebied. Willem Mulder, hoogleraar bij de afdeling Experimentele Vasculaire Geneeskunde, gaat onderzoek doen naar hybride nanodeeltjes om aderverkalking te bestrijden. Hiervoor richt hij zich op lipoproteïnen: lichaamseigen nanodeeltjes met een natuurlijke affiniteit voor atherosclerose. In de hersenen van mensen die verslaafd zijn treden allerlei veranderingen op, waardoor ze minder controle hebben over hun gebruik. Anneke Goudriaan van de afdeling Psychiatrie, wil weten of verslaving effectiever behandeld kan worden door het brein te stimuleren. Na een maaltijd geven stoffen uit de lever een signaal
waardoor er tijdelijk meer energie verbruikt wordt, glucose wordt opgenomen en ontstekingen verminderen. Stan van de Graaf van het Tytgat Instituut voor Lever- en Darmonderzoek zoekt uit hoe dat werkt en of hij dat signaal kan verlengen om suikerziekte en hartziekten te bestrijden. Erik Rietveld, verbonden aan de vakgroep Wijsbegeerte (ILCC) van de UvA en aan het AMC (Brain & Cognition), buigt zich over vaardig handelen in concrete situaties. Zijn filosofische onderzoek benut inzichten in de rol die de omgeving speelt bij alledaags vaardig handelen, zoals bijvoorbeeld fietsen, voor het begrijpen van de intuïtieve expertise van bijvoorbeeld chirurgen en architecten. Dat geeft nieuwe perspectieven op contextgevoeligheid en ‘hogere’ cognitie.
PROMOVEREN D O E J E Z O!
Oud-bestuursleden van AMC-promovendivereniging Aprove hebben een handboek geschreven voor de (bio)medische promovendus. Hierin staan de ervaringen van 39 gepromoveerden centraal. Zij geven tips en adviezen voor bekende en veel voorkomende problemen die zich tijdens het promotietraject kunnen voordoen. In ‘Promoveren doe je zo!’ is te lezen hoe procedures efficiënter kunnen verlopen, hoe valkuilen te vermijden zijn en waar je op moet letten bij het schrijven van een wetenschappelijk artikel. Daardoor kan de promovendus zich richten op waar het uiteindelijk om draait: zijn of haar onderzoek. Promoveren doe je zo! J.A.W. Tielbeek (2013), Bohn Stafleu Van Loghum
demisch Medisch Centrum. Het verschijnt
PERSONALIA
9 maal per jaar. Oplage: 11.000 exemplaren. AMC Magazine wordt toegezonden aan huisartsen, specialisten, gezondheids
Dr. Willem Mulder is op 26 april benoemd tot hoogleraar Nanotechnologie toegepast binnen de Vasculaire Geneeskunde. Hij is zowel verbonden aan de afdeling Vasculaire Geneeskunde van het AMC als aan de Icahn School of Medicine at Mount Sinai (New York, VS) en geeft daar leiding aan het Nano medicine Laboratory. Op 24 juni is dr. Judith Sluiter benoemd tot hoogleraar Medische selectie en begeleiding van werknemers. Zij is al verbonden aan het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid. Dr. Suzanne van de Vathorst is op 1 juli benoemd tot bijzonder hoogleraar Kwaliteit van de laatste levensfase en van sterven. De leerstoel is ingesteld vanwege de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Vathorst is eveneens verbonden aan de vakgroep Ethiek en Fillosofie van het Erasmus MC. Op 1 augustus is dr. Coen van Bennekom benoemd tot bijzonder hoogleraar Arbeid en Revalidatie, in het bijzonder bij mensen met nietaangeboren hersenletsel. De leerstoel is ingesteld vanwege de Stichting Heliomare. Bijzonder hoogleraar Epidemiologie en bestrijding van armoedegerelateerde infectieziekten prof. dr. Frank Cobelens is met ingang van 1 oktober wetenschappelijk directeur van KNCV Tuberculosefonds. Cobelens geeft leiding aan de tbc-onderzoeksgroep van het A msterdam Institute for Global Health and Development en de afdeling Global Health van het AMC.
zorginstellingen in de regio Amsterdam, Het Gooi en Almere en aan (oud) mede werkers van het Academisch Medisch Centrum en de in het AMC gevestigde onderzoeksinstituten. Verder ontvangen alle Nederlandse ziekenhuizen en de landelijke advies- en beleidsorganen op het terrein van de gezondheidszorg het magazine, evenals de persmedia, de rijksoverheid en AMCrelaties in het bedrijfsleven. REDACTIE Frank van den Bosch (hoofdredactie), Marc van den Broek, Jasper Enklaar, Edith Gerritsma, Simon Knepper, Andrea Hijmans en Irene van Elzakker (eindredactie). MEDE W ERK ER S Rob Buiter, John E kkelboom, Maarten Evenblij, Tom H aartsen (fotografie werken AMC Collectie), Liesbeth Jongkind, Pieter Lomans, Len Munnik (illustratie De Stelling), Xander Remkes (fotografie), Tineke Reijnders, Angela Rijnen, Berber Rouwé, Henk van Ruitenbeek (illustraties), Sandra Smets, Arthur van Zuylen NFU Het AMC maakt deel uit van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). De NFU is een samenwerkingsverband van de acht universitair medische centra (UMC’s) in Nederland en heeft als algemene doel stelling het behartigen van de gezamenlijke belangen van de UMC’s. Andere UMC’s die deel uitmaken van de NFU zijn het AZM, Erasmus MC, LUMC, UMCG, UMC St Radboud, UMC Utrecht en VU medisch centrum. In totaal zijn 60.000 medewerkers verbonden aan de acht UMC’s. REDACTIE-A DRE S AMC afd. Interne en Externe Communicatie, Postbus 22660, 1100 DD Amsterdam. +31 (20) 566 24 21 fax +31 (20) 696 78 99 E-mail: magazine@amc.nl A BONNEMENTEN Abonnementen-administratie: zie redactie-adres. Jaarabonnement € 22,00. A DV ERTENTIE - E X PLOITATIE Van Vliet, Bureau voor Media-Advies, t 023 571 47 45 ONT W ERP Grob|enzo, www.grobenzo.nl DRUK Drukkerij Mart. Spruijt bv COPYRIGHT © AMC Magazine. ISSN: 1571-411x Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een CISAC-organisatie zijn de publicatierechten geregeld met Pictoright te Amsterdam. © 2013 c/o Pictoright Amsterdam.
2
AMC MAGA ZINE september 2013