Me nin gi t i s
Pas op met paarden Soms publiceren AMC’ers in de meest gelezen rubrieken van gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften over bijzondere wetenswaardigheden. Neem neuroloog Diederik van de Beek die in The Lancet het onfortuinlijke lot beschrijft van een vrouw die door een paard is gebeten. Het stond eind vorig jaar als praktijkgeval in het Britse tijdschrift. Een student op de afdeling van Van de Beek kreeg het verzoek een overzicht te maken van een groep patiënten met meningitis (hersenvliesontsteking) uit de landelijke meningitis-database van de MeninGene studie. Het AMC is landelijk het referentiepunt voor de ernstige ziekte die jaarlijks driehonderd Nederlanders treft, van wie er zestig overlijden en de helft niet geheel geneest. ‘Ik zag dat overzicht en het viel me op dat de mogelijke oorzaak bij een van de patiënten de streptococcus equi is, een bacterie af komstig van een paard. Dat was voor mij geheel onbekend. Meestal spelen bacteriën zoals pneumokokken of meningokokken de hoofdrol.’ Reden voor de afdeling Neurologie om zich in dit geval te verdiepen. Via de behandelend arts van de patiënt in een streekziekenhuis in Limburg kwamen de AMC-onderzoekers terecht bij de vader van de 37-jarige vrouw. Zij werkte bij een advocatenkantoor tot ze in 2007 ernstig ziek werd. ‘Ik vroeg haar vader of zijn dochter iets met paarden had en toen viel bij hem het kwartje. Zijn dochter was kort voor de ziekte door een paard gebeten, iets waaraan geen aandacht was geschonken. Toen bleek dat het dier de oorzaak was van de ziekte.’ De vrouw kampt nog steeds met de naweeën van de besmetting: ze heeft ernstige geheugenproblemen. Van de Beek en zijn collega Matthijs Brouwer vonden het voorval interessant genoeg om de collega’s te verwit-
tigen. ‘In dat soort praktijkverhalen moet altijd een kwinkslag zitten, meestal in de kop verpakt. Matthijs kwam met ‘A horse bite to remember’. De titel slaat op artsen die moeten denken aan een paardenbeet als oorzaak van een hersenvliesontsteking, op de vrouw in kwestie die hierdoor voor een deel haar geheugen heeft verloren en de familie van de vrouw die zich de beet nog lang zal heugen. Met de nieuwe kennis over paardenbeten vonden de AMC’ers nog eens drie of vier gevallen van meningitis die zijn te toe schrijven aan paarden. Voor de vrouw die is gebeten, maakt de kennis niets uit, zegt Van de Beek. ‘Ze heeft de goede behandeling gekregen, ook als de behandelend arts destijds zou hebben geweten dat een paardenbeet de oorzaak was van de ziekte.’ Het publiceren van het verhaal ging heel snel, herinnert Van de Beek zich. ‘Ik heb het in mei opgestuurd en in oktober is het gedrukt.’ Hij is bescheiden over de publicatie. ‘Om de een of andere reden doen neurologische praktijkgevallen het goed in dit blad. Ik heb hier een artikel uit The Lancet waaruit blijkt dat dergelijke zaken het vaakst worden beschreven, hoewel de daarmee gerelateerde aandoeningen niet de hoofdmoot vormen van de ziektelast in de wereld. Het artikel suggereert dat het te maken heeft met het onbekende en onbegrijpelijke van neurologische aandoeningen voor veel artsen.’
AMC Maga zine februari 2011
11
Foto: Megan Q. Daniels/First Light/ Corbis
Marc v an den Broek