მსოფლიო ისტორია -ნაწილი II

XVI-XVII ირანისაუკუნეები

რელიგიაშიიზმი

XVI-საუკუნეებშიი

, რანისეფიანთადინასტიამგააერთიანარომელიც ( ) ყიზილბაშთაწითელთავსაბურავებსატარებდნენმომთაბარე .ტომებისკავშირსედგასათავეში - (1501-1524)შაჰიისმაილიპირველისეფიანიშაჰიშეძლოირანის .გაერთიანებადადაპყრობითიომებიცწამოიწყო

1. უზბეკებისწინააღმდეგილაშქრა

2.1514 .ჩილდირისბრძოლაშიოსმალებთთანდამარცხდნენ - (1524-1576)

1.1538- ( შაჰთამაზმაშირვანშაჰებისსახელმწიფოსაზერბაიჯანის

2.4- ( ჯერჩვენთანილაშქრაქართველებისგადასახლებადაიწყო - )ირანშიასევექართველიწინაურდებასეფიანთასამეფოკარზე 3.1555.წამასიისზავისულეიმანსადაშაჰთამაზს ( ).შორისსაქართველოორადგაიყვეს 1578 გარდაცვალებისშემდეგარეულობადაიწყოდაწელს . ოსმალებიირანშიშეიჭრებიანოსმალებიპოზიციებს . გაიმყარებენსამხკავკასიაში 1587-1629--შაჰაბას I, ირანისშაჰი

1.არმიისრეორგანიზაციამოახდინაყიზილბაშებიკავკასიელებით ( )თანდათანობითჩაანაცვლაქართველებიჭარბობდა რეგულარულიარმიაშექმნა 2. არტილერისტთაკორპუსიშექმნა

3.„“ღოლამებისსაჯარისოშენაერთებიგამუსლიმებულ კავკასიელებისგანშედგებოდა (ინგლისელიძმებიენტონიდარობერტშერლებიმოიწვია , არმიისრეფორმირებისათვისასევედიდიწვლილიმიუძღვის )ალავერდხანუნდილაძეს

4. ( .გააუქმაანშეამცირაგადასახადებისდიდინაწილიეკონ აღორძინებისგარდაესხელუწყობდაირანისმოსახლეობის . )ერთგულებისგაზრდასცენტხელისუფლებისათვის

5. ქართველებიფერეიდანშიგადაასახლა

6.შაჰაბასმადედაქალაქითავრიზიდანისფაჰანშიგადაიტანა

7.ჰორმიზდისპორტიაბრეშუმისგატანახდებოდაევროპაში {:466 }სანიკიძეგვწყარო

1602- შაჰაბასმაგანდევნაპორტუგალიელებიჯერსპარსეთის 1622 ყურისკუნძულბაჰრეინიდანინგლისისფლოტის ( დახმარებითკუნძულჰორმუზდიდანაქთავიგამოიჩინა )ალავერდხანუნდილაძისშვილმაიმამყულიხანუნდილაძემ სპარსეთისყურისკუნძულებიპორტუგალიელებისათვის ინდოეთთანდამაკავშირებელიპუნქტიიყოესინგლიისის .ინტერესებშიშედიოდადააბასმაგამოიყენა - .გაანვრცოსავაწროკონტაქტებიინგლისსადაჰოლანდიისაღმ .ინდოეთისკომპანიებთან

1603-ოსმალებთანომისგანახლებაშაჰისსიკვდილისშემდეგ 1639 წელსსაუკუნოზავიდაიდო

(1642-1666)

1. ( საგარეოვაჭრობასაწარმოებდაჰოლანდიასთანრომლებმაც )მიიღესაბრეშუმისუბაჟოდგატანისუფლება

2. გზებიმოაწესრიგდა

3. ისპაჰანსადაბანდარაბასშიგაჩნდაფრანგულისავაჭრო სახლები

4. ეკონომიკურიაღმავლობისხანაიყო ( ,ერევნისციხეაიღოყულისჯარიშექმნაძირითადადმოტაცებული )ანმონათაბაზარზეგაყიდულიკავკასიელებიმსახურობდნენ

1590--ირანოსმალეთისზავი

1605-- .( ირანოსმალეთისბრძოლაურმიისტბასთანოსმალეთმა . )დათმოაღმამიერკავკასია

1612- - ( ,ირანოსმალეთისზავიკიდევერთხელგაიყვესკავკასია , 1. ამასიისზავიმიიღესმხოლოდერთიშესწორებითსამცხე )საათაბაგომთლიანადოსმალეთისხელშიგადავიდა

1639- -1612 ზოჰაბისზავიწლისზავისპირობებიკიდევერთხელ დაადასტურეს (XVIII )საუკუნიდანდაღმავლობასიწყებსიმპერია

მარათონისახმელეთო

თერმოპილესახმელეთოსალამინისაზღვაო

პლატეასახმელეთო

კარლოსმარტერს

(734-741)უკავშირდებამიწათმფლობელობაში ( გადატრილებისმოხდენააქამდესამხედრომსახურებისთვის

გადაცემით

ხდებოდასაკუთრებაშიგადადიოდადა არანაირვალდებულებას

. აკისრებდნენსაჩუქრისმიმღებსმარტერმასაეროდასასულიერო დიდებულებსადრემიცემული მიწებიჩამოართვა , იმმიზნითრომ , დიდებულებიდაექვემდებარებინამართლიაშემდეგეგმიწები , () .დაუბრუნამაგრამარამემკვიდრეობითკერძოსაკუთრებაში . არამედდროებითდაპირობითმფლობელობაშიასეთსაჩუქარს ბენეფიციუმი () . ,წყალობაეწოდებოდაესიყოსამფლობელო

რომელიცამათუიმპირსეძლეოდასამხედროსამსახურისთვს ბენეფიციუმისმიმღებივალდებულიიყო საკუთარირაზმითადა .( ხარჯითგამოცხადებულიყობრძოლაშიმონაწილეობიათვისდროთა

.

9-10 განმავლობაშიმემკვიდრეობითსამფლობელოდგადაიქცადა () .საუკუნეებშიფეოდისლენისთვისებაშეიძინაბენებიციუმისგამცემისენიორი

ბენეფიციუმისმიმღებიმიწასიღებდამასზედასახლებულ , ადამიანებთანერთადრომლებიციხდიდნენღალასდა .( )ასრულებდნენბეგარასვასალიტეტისსისტემა 808- კარლოსდიდისმიერგაცემულმაკაპიტულარმა (/)დადგენილებაბრძანებათავისუფალიგლეხებიჩამოაშორა .სამხედროსამსახურს

-

ფეოდალურიმამულიორნაწილადიყოფოდასაბატონომიწად () ,დომენადრომელზეცფეოდისმეურნეობაიწარმოებოდადამიწად .რომელიცგლეხებისსარგებლობაშიიყო X-XI-.დასევროპაშიყალიბდებაშუასაუკუნეებისსაზოგადოებისორი

მთავარიფენადამოკიდებულიგლეხიდამეომარიმიწათმოქმედი

სამიწოდება

1.სასულიეროპირები

2.საეროსენიორები

3. (გლეხებისაზოგადოებისაუცილებელისაპატიოწევრირამაცხელი )შეუწყოსამეურნეოსაქმიანობისგანვითარებას ( საზოგადოებრივიმდგომარეობამემკვიდრეობითიიყოგლეხის .)შვილიგლეხიდააშ

ფეოდალურიკიბე .

ზოგჯერმეფეთავსრომისპაპისვასალადცნობდა „ , “საფრანგეთშიჩემივასალისვასალიჩემივასალიარარისვასაი .უშუალოდსენიორსექვემდებარებოდადაარამეფეს , საღვთოზავირაინდობა

„ “-XII-XIVღირსებისწესებისსევროპელმარაინდებმაშეიმუშავეს ქცევისნორმები

რაინდისენიორსექვემდებარებოდა

რაინდებივალდებულებიიყვნენდაეცვათკურტუაზულობის (რაინდულიქცევისკოდექსითგანსაზღვრულინორმების )ერთობლიობა

XIII-

.საუკუნიდანარიცავენწესებს

1046-„ “ტულუზისტაძრისდადგენილებაწსაღვთოზავისშესახებ [::185] სანიკიძეგვ

პაპიზმი „“ V-პაპისტიტულისისბოლომდეყველაეპისკოპოსისსაპატიო სახელწოდებადგამოიყენებოდა

V--სისდასასრულიდანუპირატესადრომისარქიეპისკოპოსებს .1075 .მოიხსენიებდნენწლიდანმხოლოდრომისარქიეპისკოპოსებს - ( რომისეკლესიაპეტრესდაპავლემოციქულებისდაარსებულიაამით ) ისინითავისხელსიიღებდნენიმპერატორებისძალაუფლებასაც , .პაპებისავტორიტეტიგაიზარდამწავლებლობებისგამოცენიდან I(402-417)-ინოკენტიპაპიამტკიცებარომმხოლოდრომისპაპსაქვს .ძალასაეკლესიოსაკითხების პაპებისბრძოლაძალაუფლებისთვს I(„ თეოდოსიდიდი“)-383 წელსქრისტიანობაერთადერთრელიგიად . .აღიარარომისსაეპისკოპოსოსროლიგაზარდა “ “ნეტარიავგუსტინეღვთიურიქალაქისშესახებმიწიერი , ხელისუფლებაღვთისაგანმომდინარეობსმაგრამისეკლესიაზე . .დაბლადგასთეოკრატიულიმმართველობაიყომისთვისმისაღები I-(

440-461)- . ჰუნებისგანრომისმხსნელიმისიავტორიტეტის

. ზეგავლენითრომისიმპერატორმაყველადასეპისკოპოსიპაპს .(445) დაუქვემდებარააღმოსავლეთისპატრიარქებზეგავლენავერ

476 „ “ წლისშემდეგწოდებაპაპადმხოლოდრომისეპისკოპოსებზე

(492-496)

- . მცდელობაჰქონდააღმსაპატრიარქოების

დაქვემდებარების ფრანკთამეფე ხლოდვიგი –(498-9)საკუთარიძალაუფლების განმტკიცებისთვისქრისტიანობააღიარა

-(751პიპინმოკლე -768)-კაროლინგთადინასტიისპირველი - „ წარმომადგენელიპაპმამეფედაკურთხადაღვთისწყალობით

პაპილეონ

იტალიაშიდარომისოლქიუბოძა საფუძველიჩაეყარაპაპებისსაეროხელისუფლებასიტალიაშიდა

შეიქმნაპაპებისსაეკლესიოსამეფო

პაპებისსახელმწიფოგაუქმნდაწერთიანიიტალიურისამეფოს

1879

1929 შექმნისშემდეგდააღდგალატერანისკონკორდატითაღდგა .პაპისსახელმწიფოვატიკანში 800- 768-814წკარლოსდიდიეკლესიასადაფრანკთასაერო . ხელისუფლებასშორისძალაუფლებაგამყარდაწინააღმდეგობაორ .ხელისუფლებასშორისძალაუფლებისათვისაქდაიწყო აღბურგუნდიაშიკლიუნისმონასტერშიდაიწყობრძოლაბრძოლა .ეკლესიისბრძოლასაეროხელისუფლებისათვის

.

, დადგენილიწესიმეფისანმთავრისმიერახალარჩეულისათვის .ბეჭდისადადასაღვდელომთავროკვერთხისგადაცემისრიტუალი მეფეებმადამთავრებმაინვესტრიტურასთანერთადმოიპოვეს .ეპისკოპოსებისგასამართლებისადაგადაყენებისუფლებაც - .სიმონიასაეკლესიოთანამდებობებითვაჭრობა 1059 ბრძოლაკლიუნებისგამარჯვებითდასრულდა

სამრვდელოებასაეკრძალასასულიეროთანამდებობებისმიღება . საეროპირთახელიდანსაეკლესიოკრებამკლიუნისბერის ( VII-) ჰილდებრანდისგრიგოლისწინადადებითგანსაზღვრა („ “) აგრეთვეპაპისარჩევისწესიპაპისდეკრეტიპაპსკარდინალები .დანიშნავდნენამისშემდეგ

საეროხელისუფლებისგავლენისგანგათავისუფლებისათვის VII- (1073-1085) გრიგოლისმიერგატარებულირეფორმა .„ “ მნისვნელოვანიიყოპაპისდიქტატითსაეროხელისუფლებას

ეკლესიისძალაუფლებასუქვემდებარებდა

1122- Vწრომისპაპისდაიმპერატორჰაინრიხისშეთანხმება „ “ვორმსისკონკორდატიდასრულდასაეროდასასულიერო ხელისუფალტაშორისბრძოლა

ინვესიტურისუფლებასინაწილებდასაეროდასასულიერო . ხელისუფლებაეპისკოპოსსსაეროუფლებამოსილებასიმპერატორი .ხოლოსასულიეოსპაპიაძლევდა III-(1198-1216) .ინოკენტეკლესიაზლიერსაეროხელისუფლებასიქცა (/) .ტავიქრისტესვიკარადმოადგილენაცვალიგამოაცხადა სასულიეროხელისუფლებაუკრძალავდამეფეებსგადასახადების .აკრეფასეკლესიიდანპაპტანსეტანხმებისგარეშე

(1285-1314)ფილიპელამაზიშეძლოპაპისრეზიდენციისრომიდან () . საფრანგეტშიავინიონშიგადატანადაპაპისსრულიდამორჩილება ( ) ავინიონისტყვეობამაგრამსამაგიეროდმუდმივმოქმედი .საფინანსოუწყებაჩამოაყალიბეს , ,პაპებისპროფრანგულიპოლიტიკისგამოიტალიაშიინგლისსა 1376 გერმანიაშიუკმაყოფილებამოჰყვადაწელსრომშიმეორეპაპი . .აირჩიესმოხდასქიზმა

() (1414-1418)- XIIIკონსტანცასგერმანიაკრებაიოანემმოიწვია იმპერატორსიგიზმუნდპირველისდასამღვდელოებისზედაფენის .

ახალიპაპიაირჩიესდასაეკლესიოგანხეთქილებას

1299-ოსმანისმიეროსმალეთისიმპერიისშექმნა 1301- ოსმალებმაგამარჯვებამოიპოვესპირველადბიზანტიის არმიაზე

1326- ( )ბურსადაიკავესკონსტანტინეპოლთანახლოსიყო

1352-1354- . ოსმალებმადაიკავესგალიპოლისნახევარკუნძულიდა .ამითდაიწყოოსმალებისევროპულიდაპყრობებისპერიოდი

1387- . .ოსმალებმამზერაბალკანეთისნახკუნძულისკენმიმართეს ( ) დაიკავესქალაქითესალინიკიმანამდევენეციელებსეკავათ

1359-1389- მურადპირველიოსმალეთისსულთანი

1380-1395- , თოხთამიშხანიოქროსურდოსმმართველი

1389- ( )კოსოვოსბრძოლადაამარცხესსერბები

1389-1402- I ბაიაზეთოსმალეთისსულთანი

1396- ( )ნიკოპოლთანბრძოლაბულგარეთისტერიტორიაუკანასკნელ . /ჯვაროსნულაშქრობადმოიხსენიებენოსმალებმაგამარჯვეს ბალკანეთთანერთადსურდათანატოლიისსრული

დამორჩილებაყარანიდებიწელსდაამარცხეს 1402- ( ) I ანგორასთანანკარასთანბრძოლაბაიაზეთტყვედჩავარდა 1421-1451- II, მურადოსმალეთისსულთანი 1437-1439- - ( ფერარაფლორენციისსაეკლესიოკრებაიმერატორმა -4 -2 ,იოანემედამანულემეგანაახესმოლაპარაკებებირომისპაპთან იმპერატორიიოანემერვეთავადესტუმრარომსდაპაპაევგენიუს .მეექვსესტანერთადხელიმოაწერაუნიას

1439- ფლორენციისუნია

( ,მართლამადიდებლებიცნობდნენპაპისხელისუფლებას , სანაცვლოდდასავლეთევროპაბიზანტიასდაეხმარებოდამაგრამ

)უშდეგოდ

1449-1453- XI , კონსტანტინედრაგასიბიზანტიისუკანასკენლი

იმპერატორი

1459- ( ) ლუდოვიკობოლონიელისპაპისელჩიჩამოსვლა ( საქართველოშიგეგმისმიხედვითოსმალეთისწინააღმდეგ -, , ქართველიმეფემთავრებისომხეთისმეფეტრაპიზონისსამეფოდა ირანისშაჰიუზუნჰასანიერთადუნდაგამოსულიყვნენ ( , . საბოლოოდგეგმაარშედგარადგანდასევროპისმონარქებს ოსმალეთისსიძლიერეარაღშფოთებდათდაშიდაევროპული ).პრობლემებითიყვნენდაკავებულები

1461- ტრაპიზონისიმპერიისდაცემა (XIV-XVI) რენესენსიპირველადტერმინირენესანსიიტალიელმაჰუმანისტმა ჯორჯო ვაზარიმ ,( გამოიყენაიტალიურადრენესანსიხელახლადაბადებას )XIX ნიშნავსსაუკუნეშიესმეტაფორადაამკვიდრა ,

რაც , გულისხმობსსახვითხელოვნეაშილიტერატურასადდა მეცნიერებაშიანტიკურიკულტურულიმემკვირეობისაღდგენასადა .ახლებურადგააზრებას . , ჰუმანისტებირელიგიასარუპირისპირდებოდნენმიაჩნდათრომ .ხელსუწყობდენჭეშმარიტირწმენისადაეკლესიიისაღორძინებას

აღორძინებაიტალიაშიჩაისახამიზეზები 1., , .ვენეციაგენუაფლორენციააღმდადასსშორისარსებულსავაჭროეკონომიკურურთიერთობებშიუმთვარესროლს .

2. ვაჭრობისგანვითარებისშემდეგიმატაბიზანტიიდანიქარსებული ( .კულტურისგავრცელებასადაცანტიკურიტრადიციებიძლიერიიყო 1453 წლისშემდეგკიდევუფროგაიზარდაკულტურისგავლენა -ნიკოლაიკოპერნიკიპოლონელიასტრონომიჩამოაყალიბა ჰელიოცენტრულითეორია, , სადაცამტკიცებდარომსამყაროს .ცენტრშიმზედგასდაყველაპლანეტამისგარშემომოძრაობს კოპერნიკისმოსაზრებასიზიარებდაიტალიელისწავლული ( გალილეოგალილეიამის გამოერეტიკოსობაშიდაანადაშაულესდა

ასრულებდნენ

) აიზულესუარიეთქვათავისმოძღვრებაზეკოლუმბისდაფერნანდო , მაგელანისგეოგრაფიულმააღმოჩენებმადაადასტურარომ .დედამიწასსფეროსფორმააქვს

აღთქმისნაკლებადსარწმუნოლათინურითარგმანიუნდა

ძველიბერძნულისგარდაძველიებრაულიც

)იდეებისადასამეცნიერომიღწევებისგავრცელებასევროპაში

-14 ევროპელიმწერლებიმესაუკუნე -„ “დანტეალიგიერიღვთაებრივიკომედია

ფრანჩესკოპეტრარკაჯოვანიბოკაჩოდეკამერონი -„ “

ჯეფრისჩოსერიკენტერბერიულიმოთხრობები

ფრანსუარაბლესგანგანტრუადაპანტაგრუელი -„ “მიგელდესერვანტესისდონკიხოტი

დრამატურგები -

ესპანელილოპედევეგა

ინგლისელიუილიამსექსპირი

-

არქიტექტურულისტილისშემქმნელები ფილიპობრულენსკი

ლეონბატისტაალბერტი

()მედიჩებიფლორენციელმადაგერმანელმაფრუგერებმაშექმნეს , საერთაშორისოსავაწროსისტემარომელსაცფილიალებისქსელის

-ჩამოაყალიბესსაბანკოსისტემატანამედროვესაბუღალტრო აღრიცხვახდებოდადაუნაღდოანგარისწორებაეკებისადათანხის .გადარიცხვისმეშვეობითგირებიანისაატიშეიმნაეკონომიკურისაქმინობისადაცხოვრების .ახალწესზეგადასვლისსიმბოლო

გეოგრაფიულიაღმოჩენები

ჩინელებმაკომპასიხოლოარაბებიასტროლაბი xv-პორტუგალიელებმაააგესორანძიანიგემიკარაველა 1418- () პრინცენრიკენავიგატორისზღვაოსანიინიციატივითადა .მხარდაჭერითპორტუგალიელებმადაიწყესაფრიკისდას ( ნაპირებისგამოკველევადათანდათანობითათვისებააღმოაცინეს .(1419) (1427) კმადეირააზორისკუნზულებიდღემდეპორტუგალიის

1487- ბართლომეოდიასმა

. . ოკეანეშიგადავიდამიაღწიააფრიკისუკიდურესსამხწერტილს „ “.„ “ IIქარიშხლებისკონცხიუწოდაკეთილიიმედისკონცხიკიჟოიაომ .( )პორტუგალიისმეფემუწოდაახლაკეიპტაუნი 1492-კოლუმბის ( ) გენუაშიდაიბადამასმიაჩნდარომდედამიწას სფეროსფორმაჰქონდადა ინდოეთამდემიღწევა

, არამარტოაფრიკისშემოვლითარამედ ატლანტისოკეანის ,გავლითაც .12/10 ,დასავლეთისმიმართულებითამერიკისნაპირებსკერძოდსანსალვადორს . , მიადგაისდარწმუნებულიიყორომაზიის „“ , განაპირაკუნძულებსინდიებსმიაღწიაამიტომადგილობრივებს .1493 .ინდოელებიუწოდაწესლტრიმფითდაბრუნდაესპანეთში ( )ამერიკააღმოაჩინა

1493-1502- 3 .კოლუმბისექსპედიაციაამერიკაში მაგრამესპანეთს

ოქროდასანელებლებივერმოუტანადამასყველატიტული .1506 .( ჩამოართვესწელსსიღარიბეშიგარდაიცვალამოგვიანებით ამერიგო ვესპუჩიმ , დაამტკიცარომკოლუმბისმიერაღმოჩენილი . მიწაახალიკონტინეტიიყოსწორედმისსაპატივცემულოდეწოდა .კონტინეტსამერიკა

შემოუარა აფრიკასდაინდოეთის

შესაძლებელიიყო

1498- ვასკოდაგამამაფრიკისშემოვლითინდოეთისქალაქ .( კალკუტასმიაღწიადაქირავებულიარაბიმოგზაურისდახმარებით დიასის . მარშუტიუფროწარმატებითგანახორციელაგასცდა „ “.(კეთილიიმედისკონცხს

) საზღვაოგზადასავლეთევროპიდანსამხრეთაზიისქვეყნებისაკენესპანეთისმეფეფერდინადისმიზანიინდოელვაჭრებთან .დაკავშირებადაიაფადსანელებლებისევროპაშიშემოტანა 1519-1522- ( ფერნანდომაგელანისპორტუგალიელი ) . ზღვაოსანიშეიმუსავაიდეაინდოეთამდედასავლეთგზითმიღწევის 1519 ( . ) , წელსსევილიიდანქალაქისამხესპანეთშიგავიდა , დასავლეთისკენდაიძრასამხრეთიდანსემოუარესამერიკის , ,კონტინეტსსადცსრუტეიპოვესდადღესმაგელანისსრუტეეწოდება 1521 წყნაროკეანეშიგავიდნენფილიპინებისკუნძულებსმიაღწიეს . ადგილობრივებთანშეტაკებამოუხდადადაიღუპამანპირველმა იმოგზაურააზიაშიდასავლეთისმიმართულებითესიყოპირველი მოგზაურობადედამიწისგარშემო

1512-სანელებლებითმდიდარიმოლუკისკუნძულების ექსპლოატაციასიწყებენპორტუგალიელები

1513-ჩინეთსმიადგნენ

1543- იაპონიაშიფეხიდადგესდაკათოლიციზმისგავრცელებას

1497-ბრიტანულმაექსპედიციამგენუელისებასტიანკებოტის () . : გაბოტასმეთაურობითხელახლააღმოაჩინაჩრამერიკავიკინგების .იქმისვლამივიწყებულიიყო

1606--ჰოლანდიელებმაავსტრალიააღმოაჩინეს

1642-ახალიზელანდია

1778-ჰავაისკუნძულები

1494–„ “ტორდესილიასისხელშეკრულებაპორტუგალისადა - . ესპანეთსშორისგადაინაწილესარაქრისტიანულიმიწებიმალე , კოლონიებისბრძოლაშისაფრანგეთიინგლისიდაჰოლანდიაც , .შეუერთდნენრომლებიცამშეთანხმებასარცნობდნენ

„“

მექსიკისცივილიზაციასაცტელურსუწოდებენ

.XVII-XVძვწოლმეკურიცივილიზაცია

-.III-X მაიასცივილიზაციაახწსაუკუნეებშიმიაღწიეს დიდ :, წარმატებასმთემატიკაშიასტრონომიასადაკალენდრის .შემუშავებაში

იყენებდნენპიქტოგრაფიულდამწერლობას -( )დიდიქალაქიტიკალიგვატემალასტერიტორია () -.XIV-XVIაცტეკებიმექსიკაცენტრალურმექსკასმართავდნენახწ

( )შემდეგესპანელებმაძალადობრივადჩაანაცვლეს -( )დედაქალაქიტეროჩტიტლანიმეხისკოსადგილზეღმერთიკეტცალკკოატლი

1519წელსერნანკორტესისმეთაურობითესპანელებითავს დაესხმებიანთავიდანღმერთადმიიჩნევენმასშემდეგაუჯანყდებიან II დააცტეკებისიმპერატორიმონტესუმაბრძოლაშიდაიღუპება

1521 .სახელმწიფოარსებობასშეწყვეტს

-XVI . ინკებისაუკუნეშიესპანელესბდახვდათსამხამერიკაში

-() დედაქალაქიკუსკოპერუში

დამწერლობაკიმპუ შვიდწლიანიომი(დაპირისპირებაინგლისსადასაფრანგეთსშორის . )კოლონიურისამფლობელოებისთვისჩრდამერიკასადაინდოეთში

საფრანგეთსადაავსტრიას შორისვერსალსიმოეწერახელი .1756 ხელშეკრულებასწელს

რუსეთიშეუერთდა ( „ ყველაზემასშტაბურიკონფლიქტიჩერჩილმაპირველიმსოფლიო “

ომიუწოდა)

.

ფრიდრიხს II მოუწიაბრძოლასამიუძლიერესიკონტინენტური სახელმწიოფოსკოალიციასთან „ “სამიდედაკაცისკავშირი

1. ( )მარიატერეზაავსტრიისიმპერატორი

2.( )ელიზავეტისრუსეთისიმპერატორის

3. ( XV- )მადამპომპედუსსაფრანგეთისმეფისლუიისსაყვარელი

ყველასსურდაპრუსიისდასუსტება

.

( )პრუსიამოკავშირეებისუკმაყოფილებამგადაარჩინა

რუსეთმააღმპრუსია

ავსტრიამაღმსილეზიადაიკავეს

1762 ( წელსპრუსიაგადარჩასრულიგანადგურებისგანმიზეზი )ელიზავეტისგარდაცვალება

1762-5/01- IIIწპეტრეეგამეფდაფრიფრიხიმისიკერპიიყოდა .პეტერბუგშიდაუზავდაპრუსიასდაჯარებიგაუყვანაპრუსიიდან .ავსტრიისწინააღმდეგრუსთაკორპუსიშესთავაზა (6 )პეტრეთვეშიტახტიდანჩამოაგდეს პეტრესმიერგაფორმებულიზავიომსიგაწეულიმსხვერპლის ) .სურაცხყოფაიყომალეგაურკვეველვითარებაშიგარდაიცვალა II- .მისმამეუღლემეკატერინემგააუქმასაზავოხელშეკრულება (პრუსისდასუსტებაარაწყობდარუსეტსესგამოიწვევდაავსტრიის )ჰეგემონობასცენტრალურევროპაში

176315 - . თებერვალიავსტრიამზავიდადოპრსიასთანავსტრიამ .სილეზიადაიბრუნაფრიდრიხსუარისთქმამოუწიაასაქსონიაზე

-გაიმარჯვაინგლისპრუსიისკოალიციამ ინგლისისდასაფრანგეთისდაპირისპირებისმიზეზიკოლონიები

წარმოადგენდა

საფრანგეთისსამფლობელოკანადაინგლისმადაიკავა - , , ინგლისმადაიკავაბომბეიმადრასიკალკუტა

1763 წლისთვისსაფრანგეთმადაკარგაინდოეთშიმთელი .სამფლობელოები

ოსმალეთი

1520-1566- I , სულეიმანბრწყინვალეოსმალეთისსულთანი

1521-წსულეიმანმახელიმოაწერავაჭრობისხელშეკრულებას

ვენეციასთან

1522- ( , კუნძულროდისისდაკავებარამაცსაშუალებამისცა . , ხმელთაშუაზღვაზეპოზიციებისგამყარებისადაჩრაფრიკის )ტრიპოლისადაალჟირისშემოერთების 1526- - .მოჰაჩისბრძოლაუნგრეთჩეხურიკოალიციისწინააღმდეგ

სულეიმანმამთელიუნგრეთიდაიპყრო

1529- ( ვენისპირველიალყაშეტევაუშედეგოაღმოჩნდათანზამთარი .()

ახლოვდებოდაწვიმებიოსმალებმადატოვესტერიტორია 1533- . ავსტრიასადაოსმალეთსშორისდაიდოზავიავსტრიამ უნგრეთისნაწილიშეინარჩუნადახარკისგადახდაიკისრა 1535- “წოსმალებსადასაფრანგეთსშორისდაიდოხელშეკრულება , “ .( მშვიდობისმეგობრობისდავაჭრობისშესახებსაფრანგეთს ამიერიდანმუდმივადჰყავდაწარმომადგენენლი )კონსტანტინეპოლშიდაკონსულიალექსანდრიაში

1483 წლიდანდაიწყოსაფრანგეთსადაოსმალეთსშორისალიანსის , შექმნამარამშედეგიარჰქონია

1536- სულეიმანმადიპლომატიურიურთიერთობადაამყარა ( საფრანგეთისმეფეფრანსუასთანაღნიშნულიკავშირიესპანეთისდა ) ავსტრიისწინააღმდეგიყომიმართულისაფრანგეთიოსმალეთთან

.ვაჭრობაშიშეღავათებსიღებდა

1570- ოსმალებმავენეციელებისკონტროლირებადიკუნძული . კვიპროსიდაიკავესაქედანესხმოდნენიტალიურდაესპანურ

. ქალაქებსკვიპროსისდაცემამდააჩქარაევროპულიკოლაიციის . შექმნაოსმალეთისწინააღმდეგპაპისინიციატივითჩამოყალიბდა „ “-(, , , საღვთოლიგაპაპიესპანეთივენეციაგენუადასხვაიტალიური )ქალაქებიგაერთიანდნენ

1571- (ლეპანტოსყველაზედიდისაზღვაობრძოლასაბერძნეთის )ნაპირებთანესიყოევროპაშიყველაზედიდიპირველიმარცხი .(ოსმალებისსერვანტესიესპანელიმწერალიმონაწილეობდა ) ბრძოლაშიმაგრამოსმალებმაფლოტისაღდგენამოახერხესდა .კვიპროსიშეინარჩუნეს

1606- ავსტრიაგათავისუფლდაოსმალურიხარკისგან 1683-ოსმალებიშეიჭრნენუნგრეთისტერიტორიაზედაავსტრიელები . -2 . ( დაამარცხესვენაზეგანახორციელესმეალყაპოლონელებიიან ) სობეისკიგერმანელებიდაუკრაინელიკაზაკებიგაერთიანდნენდა )ოსმალებიდაამარცხეს

1684- „ “რომისპაპისინიციატივითჩამოყალიბდასაღვთოლიგა (, , , ანტიოსმალურიკოალიციაავსტრიაპოლონეთივენეციარუსეთიც )

შეუერთდა

1697-თურქებიავსტრიელებთანდამარცხდნენ

1699- „ “ კარლოვიცისზავითოსმალებმასაღვთოლიგასდაუთმო .( უნგრეთიდაგასასვლელიაზოვისზღვაზესაბოლოოდოსმალების )წინსვლაევროპაშიშეჩერდა

, ესიყოპირველიზავიოსმალეთისთვისრომლითაცოსმალებმაარც , იღებდაარცახალტერიტორიასდაარცკონტრიბუციასპირიქით .კარგავდაევროპულსამფლობელოებს

რუსეთი 1547-1584- IV , ( -ივანემრისხანერუსეთისმეფესტრელცების ) მეთოფეთამუდმივიჯარიშექმნასაფუძველიჩაუყარა

„“ოპრიჩნიკებისინსტიტუტსსასტიკადუსწორდებოდნენმეფის მოწინააღმდეგეებს

1557- - . ივანემკანონიგამოსცავაჭრებსპრივილეგიებიმიანიჭამთელ ,ქვეყანაშისემოიღოერთიანისაეკლესიოწესებიდარიტუალები .გამოსცაპირველირუსულიწიგნი

1. , შემოიერთაყაზანისადაასტრახანისსახანოებირისშედეგაც . კონტროლიდაამყარამდვოლგისსავაჭროგზებზედა .გასასვლელიმოიპოვაკასპიისზღვაზე

2. -( )ციმბირიდაიკავაბეწვეულითვაჭრობობა

3. ( ,ყირიმისსახანოსწინააღმდეგბრძოლადაიწყომაგრამ ) ლივონიისომისგამოვერშეძლოყირიმისხანმაკიმოსკოვი აიღოდაგადაწვა

1558-1583- ( ლივონიისომიბალტიისპირეთისდაპყრობასურდადა ) წარმატებაცმოიპოვადასაწყისშიორდენიდაარსებულიიყო ( გერმანელებისმიერბალტიისზრავზეგაგსასვლელისდაკავებით შესაძლებელიგახდებოდაევროპასთანპოლიტიკურიდა .ეკონომიკურიურთიერთობებისგასაღრმავებლად 1561- - , რუსეთისწინააღმდეგპოლონეთილიტვადაშვედეთი .- ( - )ჩაერთვნენრეჩპოსპოლიტასპოლონეთლიტვასგაერთიანება

შექმნანრუსეთისმდგომარეობაშეცვალა

1582 . რუსეთილივონიისომშიდამრცხდარუსეთმალივონიის ( )ტერიტორიალატვიისადაესტონეთისნაწილირეჩპოსპოლიტას დაუთმოსამაგიეროდდაიბრუნაპოლონეთისმიერდაკავებული .

ქალაქებიდაიბრუნა

1682-1725-- პეტრე I, (რუსეთისიმპერატორიმიზანიაზოვსადაშავ ) ,ზღვაზეგასასვლელისმოპოვებააზოვისციხისაღებამოახერხა „ “ მაგრამმოკავშირესჭირდებოდადადიდიელჩობამოაწყო

1697-1698-„ “ -„ “დიდიელჩობაევროპაშიანტიოსმალურიკოალიციის ( , ,შექმნავერშეძლოავსტრიაინგლისიჰოლანდიაესპანეთის )მემკვიდრეობისთვისომისდასაწყებადემზადებოდნენ

1697-1718- კარლ XII, შვედეთის მეფე

1698-„“სტრელცებისაჯანყება

1700-1721-„ “-ჩრდილოეთისომიშვედეთისწინააღმდეგბალტიის .ზღვაზეგასვლისმიზნით

1700- - , ნარვასბრძოლარუსებმაუკანდაიხიესშვედებმაკი , პოლონეთსშეუტიესამითპეტრემისარგებლადამოსკოვში . დაბრუნდადაჯარისრეფორმირებადაიწყორეგულარულიარმია ( )შექმნაგლეხები

1701- შვედეთთანომისგანახლება

1702-1704- რუსებმადაიკავესციხესიმაგრენარვააბალტიისზღვაზე გასასვლელიმოიპოვეს

1703- პეტერბურგისდაარსება

1707-1709- გლეხთააჯანყება

1709- ( ) პოლტავასბრძოლაუკრაინისტერიტორიაშვედები

1713- , ოსმალეთიშიშობდარომგამარჯვებისშემდეგსამხრეთითაც

.გააგრძელებდაპეტრებრძოლასდარუსეთსომიგამოუცხადა .1 რუსებიდამარცხდნენდაზავიდადვესოსმალეთთანრუსეთმა ზავისმიხედვითაზოვისციხესიმაგრედაზღვაზეგასასვლელი

- -ზავისშემდეგპეტრემშვედეთისწინააღმდეგწამოიწყობრძოლა 1714-1720 დაიკავარიგისადაფინეთისყურეებიდაშვედეთისფლოტი . „ “ .(დაამარცხარუსეთმაჩრდილოეთისომიმოიგორუსეთმამიიღო ) .ესტონეთიდალივონიადამიიღობალტიისზღვაზეგასასვლელი

1723- -რუსეთირანისზავირუსეთმაკასპიისპირეთშიუპირატესობა .

რეფორმაცია

1320-1380- , ჯონუიკლიფიეკლესიისრეფორმაციისინგლისელი

წინამორბედი

1369-1415- , იანჰუსიეკლესიისჩეხიწინამორბედი 1483-1546- -, მარტინლუთერიკათოლიკურიეკლესიისრეფორმაციის

1515- X- . ლეორომისპაპმაწმპეტრესტაძრისმშენებლობისთვის , დამატებითისახსრისმოზიებისმიზნითგამოსცა () .ბულაბრძანებულებაინდულიგენციებითვაჭრობისშესახებ ინდულიგენციებისგაყიდვადაევალადომინიკელთაორდენისვერს .

იოჰანესტეტცელს

1517-რეფორმაციისდასაწყისიმარტინლუთერისმიერვიტენბერგს „95 “ . , ეკლესიისკარზეთეზისისმიკვრასადაცამტკიცებდარომ , , ქრისტიანიპაპისინდულიგენციითკიარარწმენითდასინანულით .მოიპოვებდახსნას

1520-ლუთერისგანკვეთაკათოლიკურეკლესიიდან

1521- ( გერმანელმთავართაკრებავორმსშილუთერსუარიუნდაეთქვა , Vტავისმოძღვრებაზეკარლმგამოსცაბრძანებულებალუთერს ( კანონგარეშედაცხადებდასაქსონიისკურფიურისტმაფრიდრიზ )ბრძენმაშეიფარალუთერი

1534- ჰენრი VIII გახდაინგლისისეკლესიისხელმძღვანელი

1534-1549- III, პავლერომისპაპი

1534- ( )( იეზუიტთაორდენსდაარსებაიგნასიოლოიოლასამხედრო

1541- კალვინისტურირეფორმაციისდასაწყისი

1545- , ტრიდენტისკრებამდაადგინარომმხოლოდეკლესიასაქვს , ბიბლიისგანმარტებისდამრწამსისგანსაზღვრისუფლებაურყევი 7 . იყოაზრისაიდუმლოებისშესახებაკრძალაინდულიგენციებით , . , ვაჭრობაგამკაცრდაინკვიზიციაინკვიზიციისგანაჩენიკოცონზე ( ) .დაწვააუტოდაფესაჯაროდაღესრულებოდა

1547-1548-შმალკალდენისომიპროტესტანტებისწინააღმდეგ vგაიმარჯვაკარლმ

1547-1553- VI, ( ედუარდინგლისისმეფელოცვალათინურისნაცვლად )ინგლისურადაღევლინებოდა

1553-1558-I, ( )მერიინგლისისმეფეკათოლიციზმიაღადგინა 1555- აუგსბურგისრელიგიურიზავი

1558-1603- I ელიზაბეთინგლისისდედოფალი

1559- Iელიზაბებეთმააღადგინაანგლიკანურიეკლესიის

1571- „ 39 “შეიქმნაანგლიკანურიეკლესიისრწმენისმუხლი ( , კულტმსახურებანაწილობრივკათოლიკურიახოლოძირითადი )პრინციპებიკალვინისტური

XVI-XVII ინგლისისაუკუნეებში

1558-1603- I

1603-1625- I , ჯეიმსსტიუარტიინგლისისმეფე

1625-1649- I , ჩარლზსტიუარტიინგლისისმეფე 1588- . საზღვაობრძოლაინგლისსადაესპანეთსშორისინგლისის „ “ფლოტმაგაანადგურაესანეთისუძლეველიარმადა 1628-„ “( პეტიციაუფლებათაშესახებპარლამენტმამეფეს , წარუდგინასადაცდეპუტატებიითხოვდნენპარლამენტისმიერ დაუმტკიცებელიგადასახადებისგაუქმებასდადაუსაბუთებელი , დაპატიმრებებისაკრძალვასდოკუმენტიმიმართულიიყომეფის ,ხელისუფლებისწინააღმდეგდაიცავდაპიროვნებისუფლებებს 3 , „ მეფემპარლამენტითვეშიდაითხოვაამიტომმასხანმოკლე )პარლამენტსუწოდებენ

1637- ,წკენტერბერიისარქიეპისკოპოსიუილიამლოდისინიციატივით შოტლანდიაშიგაიგზავნაანგლიკანურილოცვებისწიგნისმთელი , ტირაჟიდაიქდაიწყოეპისკოპოსებისდანიშვნააქკიამდროსფეხი , მოკიდებულიჰქონდათპრესბიტერიანობასრომელიცასევეარ .

ცნობდაეპისკოპოსებისძალაუფლებას 1640-„ “-( ,1653ხანგრძლივიპარლამენტიიმისგამოდაერქვარომ , )წლამდეიჯდაუესტმინსტერშისადაცსხდომებიტარდებოდა , მოწვევისმიზავიიყოდაცარიელებულიხაზინისშევსებამაგრამ . დეპუტადებმაშეზღუდესმეფისფინანსურისაქმიანობააეკრძალა . გადასახადებისაკრეფაპარლამენტისთანხმობისგარეშემეფეს .3 აღარშეეძლოპარლამენტისდათხოვნაწელიწადშიერთხეუნდა )მოეწვიათ 1. , ,გაუქმდაცენზურაპურიტანებიციხეებიდანგამოუშვეს

1642- -( კრომველმაშექმნარკინისგვარდიელებიახალიმოდელის )

1644-1645- ( წპარლამენტისარმიამდაამარცხაროიალისტებიმეფის )

1645- ( ნეისბისზავიჩარლზიდამარცხდაპარლამენტსარმიასთანდა )

1649- I- ( ჩარლზისსიკვდილითდასჯასახელმწიფორალატშიდასდეს )ბრალი

1649- კრომველიამარცხებსირლანდიელკათოლიკეებს

1651- ( კრომველმადაამარცხაშოტლანდიელებისაზღვაო )ბრძოლებშიდაამარცხაჰოლანდიადაესპანეთი

1657წელსკრომველმაებრაელებსნებადართოდაბრუნებულიყვნენ

1651-„ “-( ,სანავიგაციოაქტიჰოლანდიისწინააღმდეგიყომიმართული კოლონიებიდანდაევროპიდანპროდუქციისშეტანაშეიძლებოდა , მხოლოდინგლისურიანიმქვეყნებისგემითსადაცესპროდუქცია ) - , იყოდამზადებულიამანგამოიწვიაინგლისსჰოლანდიისომიეს

, უკანასკნელიდამარცხდაკრომველმაიამაიკადაიკავალერწმის ( )პლანტაციებითიყომდიდარიესპანეთსწაართვა 1653-1658- ოლივერკროველისპროტექტორატი 1660-1685- II, („ “ჩარლზინგლისისმეფეუსისხლორევოლუცით ).დასრულდასამოქალაქოომიმეფისგარდაცვალებისშემდეგ 1679-„ “ჰაბეასკორპუსაქტიკანონიკრძალავდაპიროვნების . თვითნებურადდაპატიმრებასინგლისშისცნესპიროვნების

ხელშეუხებლობისუფლება

1685-1688- II, ჯეიმზინგლისისმეფე

1688 - -, „ წლამდერესტავრაციისხანარომელიცსახელოვანი “ . რევოლუციითდასრულდაჯეიმსიიძულებულიგახდაქვეყნა ,

1688- ჯეიმსისპროტესტანტიქალიშვილიმერიდამისიმეუღლე . ჰოლანდიისმმართველივოლჰელმორანელიადისტახტზეჯეიმსმა .(„ “)

საფრანგეთსშეაფარათავიუსისხლორევოლუცია

1689-„ “ბილიუფლებათაშესახებშეიზღუდამეფისუფლებებიდა .( , გაფართოვდაპარლამენტისუფლებებისაბოლოოდდასრულდა , ინგლისისბურჟუაზიულირევოლუციადაჩამოყალიბდა .კონსტიტუციურიმონარქია რელიგიურირეფორმები

1526-წლუთერისმომხრეთავადებისშპეერისრაიხსტაგმაშეაჩერა .ლუთერისსაწინააღმდეგოვორმსისედიქტისმოქმედება 1530-(25.06)-წაუგსბურგშიახალრაიხსტაგზეშეკრებილმა Vპროტესტანტებმაკარლსწარუდგინესლუთერანობისსაფუძვლის 28 -„ “მუხლიაუგსბურგისაღსარებაკათოლიკეებმადაიმპერატორებმა „ “. უარყვესაუგსბურგისაღსარებაპროტესტანტიმტავრები .1532 გაერთიანდნენდამოწინაღმდეგეებსბრძოლაგამოუცხადეს , წელსმხარეებიშეთანხმდნენრათაერთადებრძოლათოსმალეთის I- , 1529 სულთნისსულეიმანისწინააღმდეგრომელიცწელსვენას ( )მიადგაწვიმებისგამოოსმლაებმაუკანდაიხიეს 1535- I-, - წსაფრანგეთისმეფეფრანსუამაგამოსცაბრძანება „ “ . ერეტიკულიინფექციისაღმოფხვრისშესახებახალისებდნენ , , დამსმენებსსასტიკადსჯიდნენისადამიანებივინცშეიფარებდა .პროტესტანტებს

1535 - , წელსრეფორმაციასაფრანგეთშიიატაკქვეშეთშიგადავიდადა კალვინმასაფრანგეთიდატოვა

1541- მოლაპარაკებისდაწყებაიტალიელკარდინალგასპარო კონტარინისადალუთერისთანამოაზრეფილიპმელანხტონს

. შორისმთავრიმიზანიიყომომხდარიყოორივედაპირისპირებულ . მხარესშორისმომხდარიყოშერიგებაშეთანხმებასმიაღწიესმაგრამ

1547 - „“ - წლისთვისკალმეხუთემგამოსცასისხლიანიბრძანება იკრძალებოდალუთერისნებისმიერინაბეჭდიწიგნისანხელნაწერ , . თხზულებისდაბეჭვდაგადაწერავინცაღმოაჩენდა . ,დაასმენდნენმისიმიზანიიყოეკლესიასსათავეშიჩასდგომოდა .მაგრამარცპაპმადაარცფეოფალებმარასცნეს

რელიგიურომებისაფრანგეთში

II (1547-1559) ანრივალუასმმართველობისბოლოწლებშიგაიზარდა , .1559სამეფოგადასახადებიისდევნიდაჰუგენოტებსწელსგამოსცა

ედიქტიერეტიკოსებსსიკვდილითსჯიდა

პაპმაარსცნო

II--( II )-

ფრანსუაეანრივალუასმემკვიდრეგამოსვლებიდაიწყო ( გადასახადებისშემცირებისგამოჰუგენოტები )ხელმძღვანელობდნენ

II ანრივალუასშვილებსმემკვიდრეებიარჰყავდათამისგამო ( დაიწყოსაფრანეთშიორსაგავრეულოსკაპეტინგებისდინასტიისორ ) ( ) ( )გვერდითშტოსგიზებსაკათოლიკეებიდაბურბონებსჰუგენოტებს .შორისდაპირისპირება

IX–( II- ) შარლისფრანსუასძმიშვილიმცირეწლოვანებისგამო .ხელისუფლებისსათავეშიმოვიდადედამისიეკატერინემედიჩი

1562-წფრანსუაგიზმამსახურებისდროსათეულობითჰუგენოტი . (30 ამოხოცადაიწყოდაპირისპირებარელიგიურმხარეებსშორის 10) -, წლისგანმავლობაშიომიჰუგენოტებსინგლისელებიხოლო - .კატოლიკეებსესპანელებიეხმარებოდნენ

1572წ 24 ა -გვისტო „

() ,ბურბონიუნდადაქორწინებულიყომეფისდაზემარგარიტავალუაზე . ამისგამომასთანახლდადიდგვაროვანიჰუგენოტებიქორწინება .( გამოიწვევდადაპირისპირებულიმხარეებისშერიგებასრელიგიურ IIIდაპირისპირებასანრიგიზიდამედიჩისუკანასკნელივაჟიანრიე

1. IXპროტესტანტებიცდილობდნენშარლედაერწმუნებინათ დაზავებაზე

2. ასევესურდათმეფედაეთანხმებინათდახმარებოდა .ნიდერლანდებსესპანეთისწინააღმდეგბრძოლაში 1589 - ( ) - წელსსაფრანგეთისტახტიანრინავარელმაბურბონიდაიკავა IV ( , ანრიეწოდაკათოლიკეობამიიღორათაშეერიგებინა ) მოწინააღმდეგემხარემანშეძლოდადაასრულარელიგიური .დაპირისპირებასაფრანგეთში

1598-„ “- .წნანტისედიქტიკანონირჯულშემწყნარებლობისშესახებ ,ედიქტისმიხედვითსახელმწიფორელიგიადკათოლიციზმიდარჩა მაგრამჰუგენოტებმამიიღესაღმსარებლობისთავისუფლებადა .თანაბარიუფლებებიკათოლიკეებთან

“-( ბართლომესღამეანრინავარელი

ნანტისედიქტიიყოპირველიკანონირწმენისთავისუფლების .შესახებ

საფრანგეთი

1585-1642- , კარდინალირიშელიესაფრანგეთისპირველიმინისტრი 1624-1642 .(წლებშიშემოიღოინტენდანტებისსამსახურითვალყურს )ადევნებდაპროვინციისცხოვრებას 1598-„ “

ნანტისედიქტი 1602-1661- , 1643-1661 კარდინალიმაზარინისაფრანგეთისმინისტრი

1643-1715- XIV, ( „ “-ლუისაფრანგეთისმეფეგააუქმანანტისედიქტი - რასაცმოჰყვაჰუგენოტებისათვისმინიჭებულიუფლებებისგაუქმება ამისგამომრავალმაჰუგენოტმა

,რამაცდიდიეკონომიკურიზარალიგამოიწვია ასევე

“ბოლომოუღომანტისაზნაურებსსათავადაზნაუროწოდებისქვედა , ) ფენასამოხელოთავადაზნაურობადაბოლომოუღოაგრეთვე პარიზის

მაზარინმა

) .შურდულსნიშნავსაჯანყება დიდებულებიდაბურჟუაზია კარდინალებისმიერდაწესებულიგადასახადებისგაუქმებას და .პრივილეგიებისაღდგენასმოითხოვდნენ

1678 -XIVწელსლუიმჩამოართვაპარლამენტსსამეფოკანონების , .შეჩერებისუფლებარაცმათთვისმთავარუფლებასწარმოადგენდა

ჟანბატისტკოლბერიფინანსთამინისტრიმერკანტელიზმის “-(

ფუძემდებელიკოლბერტიზმსაცუწოდებენადგილობრივიწარმოებისგაზრდაწახალისებისმიზნითშემოტანილ . პროდუქციაზედააწესამაღალიგადასახადებიშედეგადექსპორტი , , გაიზარდახოლოიმპორტიშემცირდარამაცქვეყნისშემოსავალი

გაზარდა

მერკანტელეზმისპოლიტიკაამართლებდაიმისგამორომ

,:

1. სავაჭროფლოტისმშენებლობადაიწყეს

2. სავაჭროკომპანიების

3. არხებისმშენებლობა

4. ( კოლონიებისმოპოვებატავიანთინედლეულისგასაღების )მიზნით

(-) კულტურამწერალდრამატურგები

).

„“ ჩაახშოფრონდას ( -წესრიგსდარღვევა

1., , მოლიერიკორნელირასინი

1685 - (1598 IV--წელსგაუქმდანანტისედიქტიწელსმიიღოანრიმ )რომლითაცჰუგენოტებსაღმსარებლობისთავისუფლებამიანიჭა

XIVლუისუკავშირდება

1.სამხედრორეფორმამეფექირაობდაჯარისკაცებს

2. მეურნეობისდარგებიცსახელმწიფოსდაქვემდებარებაში გადავიდა

3. რელიგიურიერთიანობისაღდგენა

4. ინტერდანტებისინსტიტტის -30შემოღებაინტერდანტიმეფის - ,რწმუნებულირეგიონებშიგადასახადებისაკრეფას , , სასამართლოსპოლიციურდასამხედროძალებსგზების , , მშენებლობასსურსათითმომარაგებასრელიგიურთემებს

--ვანრობერიჰოლანდიელისაფრანგეთშიყველაზედიდი .XIVმანუფაქტურისმფლობელიიყოლუიმპრივილეგიებიმიანიჭა

1519-1556- V , კარლჰაბსბურგიგერმაელიერისსაღვთორომის იმპერატორიდაესპანეთისმეფე

1556-1598- II, ფილიპეესპანეთისმეფე 1566- ( ჰოლანდიაშიაჯანყებისდაწყებაესპანეთისაბსოლიტური - , მონარქიისერთერთპროვინციადუნდაგადაქცეულიყორასაცმოჰყვაკათოლიკურიეკლესიამონასტრებისდარბევაფილიპემ

ალბა ) გააგზავნააჯანყებისჩასახშობადშეიქმნა „არეულობისსაქმეთა “-საბჭო 8 , „ ათასზემეტიადამიანიდასაჯასიკვდილითამიტომ სისხლიანისაბჭო

1574- ლეიდენისალყა (. )ჩრნიერლანდებისმნიშვნელოვანიქალაქი ესპანელებმაუკანდაიხიესალბაკიმეფემგაიწვიადიდიხარჯისადა მარცხისგამო

1581-ჰოლანდიის 7 . პროვინციაგაერთიანდაესპანეთისაგან .დამოუკიდებლობაგამოაცხადა . სამხნიდერლანდებიესპანეთის

.მმართველობისქვეშრჩებოდა ამისგამოფილიპემეორემ -2 ჰოლანდიასთანომისმეეტაპიდაიწყო

ჩრნიდერლანდებისდამოუკიდებლობა ჰოლანდიასესპანეთთან .ვაჭრობისუფლებამიეცა

1618-1648-„ “ოცდაათწლიანიომი 1621- . ესპანეთსადაჩრნიდერლანდებს

2. კონფლიქტიგამოიწვიაასევეამერიკისადაშორეული , აღმოსავლეთისკოლონიებისსავაჭროგზებისსაკითხმაორივე .

1648- -

სახელმწიფოდგამოცხადდაესშეთანხმებავესტფალიისზავის . 30 შემადგენელინაწილიიყოამზავითდასრულდაწლიანიომი

(XVII-XIX.)

1603-1625-ჯეიმსსტიუარტიინგლისისმეფე 1607- პირველიინგლისელიკოლონისტებისგადასვლაჩრდილოეთამერიკაშიჯეიმსთაუნისდაარსება 1620- „“ 41 წჯეიმსისთანხმობითმეიფლაუერირომლისგემბზნზე პურიტანიკურსსასცდადადამასაჩუსეტისჩრდილოეთით . მიადგანაპირსსაკუთარიდასახლებაპლიმუტი ( )დაარსესპილიგრიმიმამები

1789-1797- -ჯორჯვაშინგტონიაშშსპირველიპრეზიდენტი

1743-1826- -„ თომასჯეფერსონიდამოუკიდებლობის “ (-3 )დეკლარაციისავტორიმეპრეზიდენტი

1751-1836- -,ჯეიმსმედისონიაშშსკონსტიტუციისავტორი

1756-1763-„ “-შვიდწლიანიომი

ესპანეთმაცნო . .

1764-ფულისმიმოქცევისაქტიკოლონიებსაეკრძალათ საკუტარიქარალდისფულითმეტროპოლიასთანეკონომიკური ვალდებულებისშესრულება 1765-„“საგერბოგადასახადისშემოღებაყველაიურიდიულ , დოკუმენტზედიდიბრიტანეთსმეფისგერბიუნდადაერტყათდა , მისისაფასურიუნდაგადაეხადათდაიწყოსაპროტესტო .

1773-„ “ბოსტონისჩაისსმაბრიტანელთამიერამერიკაში გაზრდილიგადასახადებისწინააღმდეგგანხორციელებული . , ,საპროტესტოაქტიპორტბოსტონშიკოლონისტთარაზმი , რომელიცინდიელებადიყოგადაცმულიავიდასამბრიტანულ .( გემზედაზღვაშიგადაყარაჩაითსავსეყუთებიინგლისელტა )წინააღმდეგსხვაკოლონიებშიცდაიწყოგამოსვლები ინგლისისპარლამენტმამასაჩუსეტისწინააღმდეგსადამსჯელო , 13 კანონებიმიიღოსაპასუხოდკოლონიისწარმომადგენლები 1774შეიკრიბნენქალაქფილიადელფიაშიწელსპირველი კონტინენტურკონგრესსზედაბრიტანულისაქონლის . ბოიკოტირებაგადაწყვიტესგუბერნატორმაგადაწყვიტა , რამდენიმელიდერისდაპატიმრებაკოლონისტებმამეფისჯარს საკუთარიშეიარაღებულირაზმიდაუპირისპირადაბრძოლა (1775) .ლექსინგტონთანდაკონკორდთანწგაუმართეს 1775 17/06- -წლისბოსტონთანბანკერჰილისბრძოლა . ბრიტანელებმაბრიტანელებმაგაიმარჯვესკოლონისტებთან

1775- ( მეორეკონტინენტურიკონგრესიამერიკულკოლონიებს )ერთადუნდაემოქმედათ

1776 - (- -2 )წლისმაისიჯონადამსისაშშსმეპრეზიდენტი წინადადებითოფიციალურადგამოხატაბრიტანეთისაგან .- 1. თავისუფალიშტატებსშექმნისნებაახალიკონსტიტუციით , სიტყვისშეკრებისტავისუფლებადაპიროვნების .ხელშეუხებლობადამტკიცდა

1776 - -( წელიშობისღამეტრენტონისბრძოლამთავარი ) ბრძოლაჯორჯვაშინგტონისხელმძღვანელობით . კოლონისტებმადაამარცხესინგლისელებიკოლონისტებს -, )ეხმარებოდნენჰოლანდიელებიესპანელებიდაფრანგები 1776 4 -წლისივლისიაშშმგამოაცხადადამოუკიდებლობა

1781-წიორკთაუნისბრძოლაფრანგარისტოკრატმარკიზდე ლაფაიეტთანერთადვაშინგტონმაბრიტანელებისარმიის .ნაწილიდაამარცხა

1783- - 13 პარიზისზავიბრიტანეთმაკოლონიის .დამოუკიდებლობააღიარა

1787--აშშსკონვენტისშეკრება

1800--აშშსდედაქალაქიგახდავაშინგტონი

1808- -კონგრესისმიერმონებითვაჭრობისაკრძალვა ( ) აფრიკასთან

1820-მისურისკომპრომისი

1809-1865- , -1860-1865აბრაამლინკოლნიამერიკისპრეზიდენტი

1860- -16 ამერიკისმეპრეზიდენტიმხარსუწერს ( )ამბოლიციონიზმსმონობისგაუქმებას

1861-8 -11- (34 თებერვალსმამონათმფლობელურმაშტატმა )შტატიდანდააფუძნაახალისახელმწიფოამერიკის ,, )კონფედერაციულიშტატებიდედაქალაქირიჩმონდი 4მარტილინკოლნიდაპირდასაინიგურაციოსიტყვაშისამხრეთშტატებსრომძალადობრივადარგააუქმებდამონობასდა .( მოუწოდათშეეწყვიტათგამოყოფისპროცესიშედეგი )მიმართვამარგამოიღო ,ლინკოლმაკონფედერაციისპრეზიდენტჯეფერსონდევისმა . სამხედრომობილიზაციაგამოაცხადესჩარლსტონისპორტთან .მოხდაპირველიშეტაკება

1861- -1865წლისაპრილიწლისაპრილიამერიკისსამოქალაქო

ომი

1863 -წლისივნისიგეთისბეგისბრძოლასამხრეთელები ( )დამარცხდნენატლანტადარიჩმონდიდაკარგეს 1864-წლინკოლნისმკვლელობამკვლელიკონფედერანტების ( მომხრევიჯინიელიმსახიობიჯონუიკლბუთისიკვდილით ) დასაჯესახალიპრეზიდენტიგახდაენდრიუჯონსონი

1865-9 -წაპრილსკონფედერციისმთავარსარდალიგენერალი რობერტლიიძულებულიგახდადანებებოდაკავშირის . მტავარსარდალსულისგრანტსცამოქალაქოომი

ჩრდილოეთისგამარჯვებითდასრულდა