Edycja Alicji w Krainie Czarów w tłumaczeniu prof. Elżbiety Muskat-Tabakowskiej
Monika Curyło
Nie sposób też pominąć jej wielkich zasług w budowaniu polskiego przekładoznawstwa i rozwijania go jako dyscypliny uniwersyteckiej. Dzięki jej inicjatywie, energii, wiedzy i uporowi krakowski Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego był pierwszą w kraju placówką, w której zaistniały studia przekładowe jako dyscyplina akademicka – rozumiana szeroko i mająca ogromnie istotne zastosowanie praktyczne w kształceniu wysoko kwalifikowanych tłumaczy dla Unii Europejskiej. Katedra UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową została założona w lipcu 2002 na mocy umowy zawartej między rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i dyrektorem generalnym UNESCO, a inicjatorem jej powstania, twórcą programu i pierwszym kierownikiem jest prof. Tabakowska. Katedra należy do światowej sieci katedr UNESCO, których liczba w tej chwili przekroczyła 500 w różnych krajach na całym świecie. Oryginalność i profesjonalność programu nauczania oraz wspaniale wykształcona kadra zagwarantowały prowadzonej przez prof. Tabakowską Katedrze czołowe miejsce w kraju i uczyniły z niej jeden z ważniejszych ośrodków w Europie. Studia magisterskie II stopnia w dziedzinie przekładoznawstwa prowadzone w Katedrze uzyskały międzynarodowy certyfikat European Master’s of Translation. Znak ten przyznaje się tylko programom oferowanym przez uczelnie spełniające
Od lewej: prof. Maria Piotrowska, prof. Marcela Świątkowska, prof. Elżbieta Muskat-Tabakowska
najwyższe standardy jakości w zakresie kształcenia tłumaczy pisemnych. Oprócz nauczania studentów na poziomie studiów magisterskich prof. Tabakowska w ciągu kilkunastu ostatnich lat wykształciła wielu czynnych tłumaczy na podyplomowych studiach dla tłumaczy specjalistycznych, konferencyjnych oraz literackich. Studia te powstały z jej inicjatywy i jako jedne z pierwszych w kraju podjęły trud kształcenia wykwalifikowanych tłumaczy dla agend Unii Europejskiej. Bardzo trudno jest w zwięzłej formie opisać rozmiar i wielowymiarowość działań naukowo-badawczo-dydaktycznych prof. Elżbiety Tabakowskiej. Niezwykle rozległe horyzonty humanistyczne – obejmujące lingwistykę w mariażu z literaturą, jej niezwykła osobowość, dar wielkiego intelektu i mądrości, ogromna inwencja i intuicja naukowa emanowały i emanują na wszystkich, z którymi spotyka się na drodze naukowej i dydaktycznej Publikacje naukowe Pani Profesor wydawane były przez najbardziej prestiżowe wydawnictwa w Polsce i za granicą, między innymi przez PWN, Znak, Universitas, Routledge, John Benjamins, Mouton de Gruyter, Peter Lang, Liber Verlag. W sumie wydała 140 oryginalnych prac naukowych oraz osiem książek. Szerszemu gronu czytelników znana jest jako tłumaczka książek Normana Daviesa, między innymi Bożego igrzyska, Wysp czy Europy. Jej najnowsze tłumaczenie dotyczy jednak pozycji z kręgu literatury dla dzieci. Książka Lewisa Carrolla Alicja w Krainie Czarów jest jedną z najpoczytniejszych pozycji literatury dziecięcej na świecie: została przetłumaczona na 125 języków, a obecne wydanie zostało uzupełnione
ilustracjami Tove Jansson. Na spotkaniu 11 grudnia 2012 zaprezentowano to wydawnictwo. Natomiast tom dedykowany prof. Tabakowskiej przedstawiła zebranym prof. Maria Piotrowska. Publikacja Kompetencje tłumacza stanowi najnowsze wydawnictwo Krakowskiego Towarzystwa Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”. Na tom złożyły się artykuły dotyczące teorii i praktyki przekładu, spis publikacji prof. Elżbiety Tabakowskiej oraz Tabula Gratulatoria. Książka powstała we współpracy dwóch katedr na krakowskich uczelniach: Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową na Uniwersytecie Jagiellońskim, która była stworzona i kierowana do bieżącego roku przez prof. Tabakowską, oraz Katedry Dydaktyki Przekładu na Uniwersytecie Pedagogicznym, którą tworzą pracownicy głównie z jej szkoły naukowej. Na uroczystości byli obecni przedstawiciele Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego: władze dziekańskie, pracownicy Katedry UNESCO i Instytutu Filologii Angielskiej, przyjaciele i rodzina Pani Profesor, jej wychowankowie i studenci. Gratulując i składając najlepsze życzenia, głos zabierali kolejno: prof. Marcela Świątkowska (obecny kierownik Katedry), prof. Elżbieta Górska (dziekan Wydziału Filologicznego), prof. Maria Piotrowska. Spotkanie uświetniło wykonanie pieśni w języku angielskim przez zespół Martyny Mentel, byłej studentki prof. Elżbiety Tabakowskiej.
Monika Curyło
bibliotekarz w Katedrze UNESCO UJ
alma mater nr 154
45