WSPOMNIENIE O PROFESORZE FRANCISZKU GIZBERCIE-STUDNICKIM reportażu zamieszczonym w „Alma Mater” nr 163– 164/2014 prof. Tomasz Gizbert-Studnicki wspomina swego ojca, także prawnika i także profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Franciszka Gizberta-Studnickiego. We wrześniu 2014 roku minęła 100. rocznica jego urodzin, zaś w końcu marca – 20. rocznica śmierci. Krótka informacja dotycząca prof. Franciszka Gizberta-Studnickiego jest dostępna w Wikipedii. Opis jego dokonań można znaleźć w poświęconym mu krótkim artykule autorstwa Stefana Grzybowskiego, opublikowanym ponad dekadę temu w zeszycie „Państwa i Prawa” (nr 9/2004). Obszerniejsza nota biograficzna, opracowana przez Andrzeja Mączyńskiego, została zamieszczona w Polskim Słowniku Biograficznym (2007, tom XLVI/1). Obaj autorzy podkreślają, że był postacią ciekawą i barwną. Wytężoną pracę [...] łączył jak gdyby niepodzielnie z szerokim życiem towarzyskim, udziałem w życiu kulturalnym i sportem [...]. Z powyższą charakterystyką pióra Stefana Grzybowskiego harmonizuje spostrzeżenie Andrzeja Mączyńskiego: Elegancki i błyskotliwy, był [...] postacią popularną w krakowskim życiu towarzyskim. Był też znany jako autor humorystycznych rysunków, przedstawiających dowcipnie wydarzenia i postaci środowiska naukowego Krakowa [...]*. Przez kilka lat byłam asystentką Profesora w Zakładzie Humanistycznych Zastosowań Informatyki. Zachowałam z tamtych lat wiele wspomnień, którymi chciałabym się podzielić. Dopełniają one powyższego, nakreślonego tylko w zarysach obrazu, który jest przecież cząstką historii naszego Uniwersytetu. Z drugiej jednak strony, mam pełną świadomość trudności zadania. Profesor Franciszek Gizbert-Studnicki organicznie nie znosił wszelkich przejawów celebry. Jego własny
78
alma mater nr 180–181
informatyka prawnicza – w tym obszarze był niekwestionowanym pionierem: jest autorem pierwszego w Polsce podręcznika z tej dziedziny, zatytułowanego Wprowadzenie do informatyki prawniczej (Warszawa 1978). Bardzo wiele o postawie Profesora w trudnych czasach, w jakich przyszło mu żyć, mówi jego droga naukowa. W 1949 roku młody doktor przedłożył bardzo wysoko ocenioną rozprawę habilitacyjną Działanie zwyczaju handlowego w zakresie zobowiązań z umowy. Rada Wydziału Prawa UJ przyjęła jego przewód habilitacyjny, nie został on jednak zatwierdzony przez Ministerstwo Szkół Wyższych. Powodem nieodwołalnego zamrożenia biegu habilitacji była krytyczna recenzja zamieszczona w „Państwie i Prawie” z 1949 roku. W zeszycie tym opublikowany został Dwugłos o pracy Fr. Studnickiego, autorstwa Jana Gwiazdomorskiego oraz Jana Wasilkowskiego. Pierwsza recenzja, merytoryczna i wyważona, kreśli bardzo pochlebny obraz dysertacji: Rozprawa Dr Studnickiego jest m. zd. dziełem prawdziwego talentu oraz sumiennej i starannej pracy. [...] Rozprawa opracowana jest – co zasługuje na szczególne podkreślenie – bardzo starannie, metodycznie bez zarzutu, napisana interesująco, stylem jasnym i zupełnie poprawnym. Z mało wdzięcznego tematu potrafił Dr Studnicki wydobyć wszystko, co z tego tematu wydobyć się dało. Lektura recenzji autorstwa Jana Wasilkowskiego, podjęta tuż po zapoznaniu się z pierwszym głosem w dyskusji nad tą samą pracą habilitacyjną, daje mocno do myślenia. Kontrast między obiema recenzjami jest uderzający, i to nie tyle ze względu na zawarty w nich przekaz, co nade wszystko na ich ton. Po rzeczowej, merytorycznej ocenie, napisanej eleganckim językiem, natrafiamy na gniewny paszkwil, operujący argumentami krytycznymi o stricte ideologicznej naturze. Recenzowana rozArchiwum rodzinne Tomasza Gizberta-Studnickiego
W
Prof. Franciszek Gizbert-Studnicki
pogrzeb, zgodnie ze stanowczo wyrażonym życzeniem, był prywatną ceremonią, na której nie wygłoszono ani jednej mowy, co się rzadko zdarza w uniwersyteckich kręgach. Nie odważę się złamać woli Profesora. Wspominając go, ograniczę się zatem tylko do kilku informacji dotyczących jego dokonań, koncentrując się na nim jako człowieku. Zainteresowania Profesora i opublikowane przez niego prace (łącznie około 50 pozycji) dotykały całego spektrum dyscyplin – od prawa karnego, w obszarze której to gałęzi mieściła się jego dysertacja doktorska, poprzez prawo handlowe, prawo cywilne, zagadnienia z zakresu teorii prawa i teorii komunikacji, po teorię środków masowego przekazu. Nie mniej szczególne miejsce w jego badaniach zajmowała