KSZTAŁCENIE PIELĘGNIAREK NA UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM niwersyteckie kształcenie pielęgniarek w Polsce rozpoczęło się na Uniwersytecie Jagiellońskim 10 grudnia 1925 roku otwarciem Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia. Szkoła powstała dzięki inicjatywie Marii Epstein i Anny Rydlówny, absolwentek Szkoły Zawodowych Pielęgniarek Stowarzyszenia Panien Ekonomek św. Wincentego à Paulo. Znaczący wpływ na jej powstanie i rozwój miała Fundacja Rockefellera. W organizacji szkoły, a zwłaszcza w procesie organizacji kształcenia dużą rolę odegrały pierwsze nauczycielki: Teresa Kulczyńska, Hanna Chrzanowska, Maria Wiszniewska, Jadwiga Jasińska, Maria Ptaszyńska, Elżbieta Borkowska, Zofia Tuszowska czy Małgorzata Wilkońska. Szkoła była odrębnym studium pomocniczym przy Wydziale Lekarskim i podlegała władzom Uniwersytetu. Władze szkoły stanowiły Kuratorium Szkoły i wydział wykonawczy. Dyrektorka szkoły Legitymacja służbowa Marii Epstein – założycielki i dyrektorki Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek była powoływana przez Senat akademicki i Opiekunek Zdrowia na wniosek kuratorium szkoły. Szkoła posiadała statut, określający czas kształ- liceum ogólnokształcące lub nawet kilka 16-tygodniowy okres nauki teoretycznej, cenia, tryb wydawania dyplomów, środki lat studiów uniwersyteckich. Początkowo ćwiczeń, zajęć w sali demonstracyjnej. Po pedagogiczne oraz obowiązki instruktorek, czas kształcenia przyszłych pielęgniarek 6–7 tygodniach uczennice odbywały przez a dyplomy były podpisywane przez rektora wynosił dwa lata, a 11 maja 1929 decyzją dwa tygodnie krótkie zajęcia na oddziaUniwersytetu i dziekana WySenatu UJ został wydłużony łach internistycznym i chirurgicznym. Po działu Lekarskiego. do dwóch i pół roku. Do 1937 ukończeniu kursu przygotowawczego naKształcenie pielęgniaroku wykładowcy, prowa- stępowały cykle przedmiotów klinicznych rek prowadzone w Szkole dząc zajęcia dydaktyczne, oraz praktyka w klinikach i oddziałach było bardzo nowoczesne. samodzielnie dobierali pre- Szpitala św. Łazarza. Kształcenie zakońOd kandydatek wymagano zentowane treści nauczania. czone było uzyskaniem dyplomu, który ukończenia przynajmniej Programy szczegółowe za- miał charakter egzaminu państwowego. sześciu klas gimnazjum, częły obowiązywać dopiero Praca i zachowanie uczennic poddawane a po reformie szkolnictwa od roku 1937, co zbiegło się były co miesiąc jawnej ocenie. Ponadto w 1932 roku warunkiem z wydaniem w tym czasie uczennice miały prawo żądać wyjaśnienia było posiadanie tzw. małej Podręcznika pielęgnowania czy uzasadnienia opinii, a także zakwematury. Przyszłe uczennice chorych w chorobach we- stionować opinię, z którą się nie zgadzały. szkoły nie mogły mieć mniej wnętrznych oraz Zabiegów Wysoki poziom nauczania, rzetelna, niż 18 lat i nie więcej niż pielęgniarskich autorstwa pełna poświęcenia praca oraz nienaganna 30. Niejednokrotnie kobiety Teresy Kulczyńskiej i Han- postawa absolwentek szkoły wpłynęły na rozpoczynające kształcenie Nauczycielka Uniwersytec- ny Chrzanowskiej. Program zdobycie uznania, szacunku oraz wysokiej kiej Szkoły Pielęgniarek w zawodzie pielęgniarki kształcenia proponowany pozycji w społeczeństwie i we władzach i Opiekunek Zdrowia miały już za sobą ukończone przez szkołę obejmował Uniwersytetu Jagiellońskiego. Hanna Chrzanowska
136
alma mater nr 180–181
Jerzy Sawicz
U