W
ydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, obok realizacji oczywistej misji, jaką jest promowanie polskiej nauki w kraju i za granicą, stara się aktywnie włączać w budowanie i umacnianie wiedzy na temat roli zdrowia psychicznego w społeczeństwie. W naszych seriach „Psychiatria i Psychoterapia”, „Psyche/Soma” oraz „Spektrum” publikujemy podręczniki i poradniki oparte na rzetelnych, najbardziej aktualnych badaniach naukowych z tego obszaru. W serii „Psychiatria i Psychoterapia” ukazały się ostatnio dwie książki podkreślające znaczenie pracy z ciałem w terapii traumy i zaburzeń przywiązania: Psychoterapia sensomotoryczna Pat Ogden i Janiny Fisher oraz Bezpieczeństwo poliwagalne Stephena Porgesa. Na rynek trafiło również kolejne wydanie klasycznego już podręcznika Glena O. Gabbarda Długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna, wprowadzającego w meandry tego podejścia. W serii „Psyche/Soma” – skierowanej do osób zainteresowanych szeroko rozumianym zdrowiem psychicznym – pojawiła się książka Julii Bueno Ucisz swojego wewnętrznego krytyka, która pomoże uporać się z nadmierną samokrytyką, oraz poradnik Roberta L. Leahy’ego Gdybym tylko..., pozwalający zrozumieć żal i przekuć tę emocję w narzędzie zmiany. Pozycją szczególnie cenną w ofercie Wydawnictwa UJ jest – wydana w serii „Spektrum” – nowa, zaktualizowana i poszerzona edycja Niezwyczajnych ludzi Barry’ego M. Prizanta i Toma Fieldsa-Meyera. To książka, dzięki której lepiej można zrozumieć zaburzenia ze spektrum autyzmu. Niezwykle ważna jest również psychoedukacja, dlatego Wydawnictwo UJ nie poprzestaje na działalności publikacyjnej i od kilku lat stara się stworzyć przestrzeń do rozmów na temat zdrowia psychicznego – Forum Specjalistów WUJ. Dwa razy w roku zapraszani są psycholodzy i psy-
88
alma mater nr 246–247
choterapeuci, którzy radzą, jak wykorzystać teorię zawartą w naszych książkach w praktyce terapeutycznej, opowiadają o różnych problemach psychicznych czy inteligencji emocjonalnej. Według Światowej Organizacji Zdrowia zdrowie to stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności. Definicja ta podkreśla, że aby mówić o zdrowiu, musimy zadbać nie tylko o ciało, ale również o umysł. W ostatnich latach zauważalne jest bardziej otwarte podejście do problemów ze zdrowiem psychicznym. Choroby takie jak depresja, borderline czy zaburzenia lękowe przestały być tematem tabu i nie są już postrzegane jako wstydliwy problem. Zdrowie rozumiane jest holistycznie – w jednakowym stopniu bierze się pod uwagę komponent cielesny i mentalny. Dbałość o szeroko rozumiany dobrostan to również zadbanie o odpowiednią dietę, aktywność fizyczną czy kontakt z naturą. Literatura poświęcona zdrowiu psychicznemu szczególnie mocno akcentuje też potrzebę zdrowych i pogłębionych relacji społecznych. W ramach 6. Forum Specjalistów WUJ, które odbyło się w dniach 13–17 listopada 2023, Wydawnictwo UJ zajęło się poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie, jak odnaleźć harmonię ciała i umysłu. Wraz z gośćmi zastanawiano się, w jaki sposób włączać pracę z ciałem do pracy psychoterapeutycznej, jak radzić sobie z poczuciem winy i żalem, jak pracować z wewnętrznym krytykiem, by nie przejął kontroli nad naszym życiem. Zastanawiano się również nad kwestią radykalnej otwartości i relacji społecznych w pracy terapeutycznej, a także nad kwestią prowadzenia rozmów, zwłaszcza na trudne tematy. Goście WUJ byli zgodni co do tego, że najważniejsze dla naszego zdrowia psychicznego jest spojrzenie na siebie z dużą dozą uważności. Zaakceptowanie swoich
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Gdzie nauka spotyka się z troską o zdrowie psychiczne emocji, pełne wyrozumiałości podejście do swoich wad i zalet, rozpoznanie, czy osadzenie się w codzienności pozwala umacniać odporność psychiczną. Holistyczne spojrzenie na człowieka pozwala lepiej zrozumieć jego reakcje, a także schematy działania, co w konsekwencji pozwoli pracować nad budowaniem dobrostanu. Elementem, bez którego nie można mówić o zdrowiu, są również relacje społeczne. Te pierwsze relacje, budujące poczucie własnej wartości, samoakceptacji czy bezpieczeństwa, są dla naszego zdrowia psychicznego kluczowe, ale nie są one determinujące i sztywne, i, na szczęście, możemy je zmieniać. Zdrowe relacje sprawią, że łatwiej będzie nam wyciszyć wewnętrznego krytyka, odpuścić kontrolę czy uwolnić się od rozpamiętywania. Harmonia ciała i umysłu to przede wszystkim odnajdowanie równowagi w sobie i wśród innych, zaakceptowanie siebie takimi, jakimi jesteśmy, by móc wykorzystać swój potencjał. Zaproszenie do udziału w 6. Forum Specjalistów przyjęli: prof. Bernadetta Izydorczyk, dr Krzysztof Karauda, Jagna Kazienko, Zuzanna Piechowicz, Katarzyna Krakowska, Natalia Harasimowicz, Anna Jerzak, Grzegorz Marek, Zuzanna Kalinowska oraz Janusz Mazanowski – psychoterapeuci i psychologowie, którzy na co dzień w swojej praktyce weryfikują skuteczność teorii zawartych w naszych książkach. Opiekę merytoryczną nad przedsięwzięciem sprawowały Instytut Psychologii UJ oraz Studencki Ośrodek Wsparcia i Adaptacji SOWA. Wszyscy zainteresowani tą tematyką więcej informacji znajdą na stronie internetowej WUJ, gdzie dostępny jest również zapis spotkań. Kolejna edycja Forum Specjalistów WUJ odbędzie się w dniach 8–14 kwietnia 2024.
Agnieszka Andreasik
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego