Antoni Kępiński. Zgodność myśli i postępowania Wspomnienie w 50. rocznicę śmierci Profesora
iedy w roku akademickim 1962/1963 słuchałem wykładu z psychiatrii, nie był to wykład Antoniego Kępińskiego, lecz jego poprzednika, kierującego wówczas Kliniką Psychiatrii Akademii Medycznej – Karola Spetta. Kępiński wykładał psychiatrię studentom psychologii UJ. W styczniu 1964 roku zostałem przyjęty jako student wolontariusz do oddziału klinicznego, który prowadził Profesor. Kilka lat wcześniej Kępiński przeprowadził znaczącą reformę Kliniki: otworzył drzwi dwóch oddziałów, uruchomił popołudniowy klub dla pacjentów, a także zmienił wystrój wnętrz. Wprowadził również, kierując się wzorami brytyjskimi, zasadę społeczności terapeutycznej oraz psychoterapię grupową. Były to zmiany rewolucyjne. Profesor niechętnie uczestniczył w zjazdach, sympozjach i kongresach, ponieważ odrywały go od zajęć dla niego najważniejszych: pracy klinicznej i naukowej. Nie oznacza to, że unikał spotkań i publicznego występowania. Uczenie uważał za równie istotną część pracy lekarza. Kiedy zdarzało się, że merytorycznie istotna konferencja kolidowała z jego obowiązkami klinicznymi, znajdował rozwiązanie: przygotowywał wykład na piśmie, wybierał lektora swojego wystąpienia i wysyłał go w swoim zastępstwie, a sam pozostawał z pacjentami. Byłem jeszcze bardzo młodym asystentem, kiedy Polskie Towarzystwo Psychiatryczne organizowało w Lubiążu – gdzie szpitalem psychiatrycznym kierował dr Andrzej Różycki – konferencję na temat wprowadzenia do lecznictwa psychiatrycznego psychoterapii. Organizatorzy, dr Różycki i dr Thiele, zaprosili prof. Kępińskiego z wykładem na temat społeczności terapeutycznej. Wykład umieszczono w programie pierwszego dnia sympozjum – w piątek. A piątek był nienaruszalnym dniem przyjmowania
56
ALMA MATER nr 234
Katedry Psychiatrii UJ CM
K
Prof. Antoni Kępiński
pacjentów w ambulatorium Kliniki. Tego dnia każdy mógł przyjść do podziemi budynku przy ul. Kopernika 21A i skonsultować swoje problemy z Profesorem, który przyjmował w swoim gabinecie od szóstej rano do ostatniego pacjenta (nie było rejestracji, terminów ani limitów czasu pracy). Profesor zdecydował, że zostanie w Krakowie przyjmować chorych, a mnie powierzy odczytanie wykładu. Tak też się stało. Ale aby organizatorzy nie czuli się dotknięci i zlekceważeni, przybył do Lubiąża następnego dnia. To wspomnienie dobrze obrazuje zasadę porządku wartości i autonomicz-
nego, zgodnego z nimi postępowania, które Profesor głosił w swoich pracach. Antoni Kępiński przyszedł na świat 16 listopada 1918. Jego biografowie, Zdzisław Ryn, Krystyna Rożnowska i Anna Mateja, podają, że jako niemowlę, wraz z nianią, został wzięty do rosyjskiej niewoli. Wolność odzyskał wymieniony przez Austriaków na wziętych przez nich do niewoli dwóch rosyjskich oficerów. Późniejsze dzieciństwo miał spokojne i dostatnie. Jego ojciec był urzędnikiem państwowym szczebla powiatowego. Edukację odbył w Pierwszym Państwowym Gimnazjum im. Bartłomieja Nowo-