Niepowtarzalna kunstkamera w Centrum Edukacji Przyrodniczej
Bartosz J. Płachno
Z prof. Bartoszem J. Płachno z Zakładu Cytologii i Embriologii Roślin Instytutu Botaniki UJ, kuratorem wystawy Na pograniczu światów, rozmawia Rita Pagacz-Moczarska
□ W Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ do 13 marca 2022 można oglądać intrygującą wystawę zatytułowaną Na pograniczu światów. Prezentuje ona prace siedmiorga artystów: prof. Łukasza Huculaka, dr hab. Anny Kołodziejczyk, dr. Kamila Moskowczenki – z Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, dr. hab. Marcina Zawickiego – z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Magdaleny Chmielek, Grzegorza Bugaja i Alex Banaś – absolwentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Inspiracją dla tych twórców stały się obiekty z kolekcji Centrum Edukacji Przyrodniczej oraz różnych ogrodów botanicznych. Skąd pomysł na taki projekt? Jak doszło do realizacji tego przedsięwzięcia? ■ Nauka i sztuka to tylko pozornie dwa odległe światy. Szczególnie teraz, w niespokojnych czasach (masowe wymieranie gatunków, pandemia) potrzebujemy obu. Nasz projekt wpisuje się w nurt biologizmu w sztuce. Pokazuje, że dla artysty eksponaty naukowe czy wyniki badań naukowych stają się dźwignią, która porusza wyobraźnię. Z drugiej strony, badacz może zobaczyć wyniki swojej pracy z perspektywy artysty, „odkryć” je na nowo. Nauka staje się ciekawa, a nawet piękna, dla szerokiego grona odbiorców na co dzień z nią niezwiązanych. Od wielu lat przyjaźnię się i współpracuję z artystami, na przykład z Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Kra-
66
ALMA MATER nr 230
kowie, uczestniczyłem między innymi w projekcie „Nature is my homeland” dr Marty Bożyk. Współorganizowałem już kilka wystaw sztuki, ale w roli kuratora występuję po raz pierwszy. □ Wybór miejsca też nie jest przypadkowy. ■ Olbrzymi zbiór naturaliów zgromadzony w Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ zmusza do refleksji i daje swoistą energię do działań na pograniczu artystyczno-naukowym. Bardzo cieszy mnie zrozumienie i gościnność dyrektora CEP UJ dr. Roberta Czuchnowskiego, profesora UJ oraz pomoc dr. Rafała Garlacza i całego zespołu CEP UJ. Kolekcja zgromadzona w Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ, trudem wielu pokoleń pracowników i studentów Uniwersytetu, ale i prywatnych kolekcjonerów – darczyńców, to swoista, nowoczesna wersja kunstkamery. Obok naturaliów wyposażeniem XVI- i XVII-wiecznych kunstkamer były dzieła sztuki. Traktujmy wystawę Na pograniczu światów oraz kolejne wystawy jako dopełnienie zbioru, w którym naturalia przeplatają się z dziełami rąk i umysłów ludzkich. □ Do jakich konkretnie obiektów pochodzących z uniwersyteckiej kolekcji, jakich wątków biologicznych odnieśli się artyści?