Adam Koprowski
DWÓR W MODLNICY NA TLE POLSKICH DWORÓW SZLACHECKICH XIX WIEKU
Dwór w Modlnicy
d początku XIX wieku wiejski dwór szlachecki stanowił faktyczną ostoję i powszechnie uznawany symbol polskości. Stał w opozycji do miejskich instytucji, podporządkowanych władzom zaborczym i służących realizacji ich polityki w wielu aspektach. Większość szlachty zamieszkującej dwory usilnie starała się zachować polskie obyczaje, gromadziła i czytała polskie książki i wychowywała dzieci w duchu miłości ojczyzny, dostarczając okolicznej ludności wzorców patriotycznej postawy. Wielu zamożniejszych właścicieli dworów oferowało, na przykład, długotrwałą gościnę artystom i uczonym, zapewniając im bardzo dobre warunki dla pracy twórczej, służącej podtrzymywaniu i rozwijaniu polskiej kultury. Taki obraz dworu szlacheckiego – być może w społecznej świadomości nieco wyidealizowany – sprawił, że dwory uznano za szczególnie ważny element polskiego krajobrazu kulturowego, zasługujący na pieczołowitą ochronę. Zarówno wiek XX, jak i XXI udowodniły jednak, że nie jest to zadanie łatwe.
32
ALMA MATER nr 226
Odzyskanie przez Polskę niepodległości u progu XX wieku sprawiło, że większość „narodowotwórczych” funkcji dworów przejęły instytucje państwowe, które
miały możliwość wypełniać je w znacznie szerszym zakresie. Postępująca demokratyzacja polskiego społeczeństwa, zintensyfikowana przez konstytucję marcową
Anna Wojnar
O
Tzw. biały salon dworu w Modlnicy, nazwa pochodzi od poprzedniej kolorystyki wnętrza, którą obecnie przywołują stylowe wyściełane fotele