JĘZYKI I CYWILIZACJE Stulecie orientalistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego
Koran; XVIII w.
Ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej, fot. Anna Wojnar
I
nstytut Orientalistyki Wydziału Filologicznego UJ świętował 100. rocznicę swojego istnienia. W ramach obchodów w dniach 14–18 października 2019 zorganizowana została międzynarodowa konferencja Languages and Civilisations. Oriental Studies in Cracow 1919–2019 oraz jej studencko-doktorancka wersja Języki i cywilizacje. Orientalistyka w Krakowie 1919–2019. Obu tym przedsięwzięciom towarzyszyły także inne wydarzenia kulturalne, między innymi wystawa Orientalne skarby Biblioteki Jagiellońskiej, ceremonia parzenia herbaty w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, uroczystość wręczenia medalu Plus Ratio Quam Vis szejkowi dr. Sultanowi bin Muhammadowi Al Qasimiemu. Wszystkie wydarzenia przyciągały tłumy uczestników.
26
ALMA MATER nr 213–214
Pretekstem do zorganizowania trwających tydzień uroczystości było stulecie Instytutu Orientalistyki UJ – najstarszego ośrodka naukowo-badawczego w Polsce, który specjalizuje się w studiach nad językami i literaturami Bliskiego, Środkowego i Dalekiego Wschodu. Choć początki orientalistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim sięgają XVI wieku, gdy nauczano tu języka hebrajskiego, to za narodziny nowocześnie rozumianej orientalistyki uznaje się rok 1919, gdy Senat UJ podjął decyzję o ustanowieniu Katedry Filologii Orientalnej (przekształconej w 1921 roku w Seminarium Filologii Orientalnej). Zadanie organizacji studiów orientalistycznych powierzono wówczas prof. Tadeuszowi Kowalskiemu (1889–1948) – uznanemu w świecie badaczowi specjalizującemu się
w studiach nad cywilizacją muzułmańską. Uważa się go za twórcę trzech istniejących dziś w ramach Instytutu Orientalistyki UJ specjalności: arabistyki, iranistyki oraz turkologii. Współczesny Instytut Orientalistyki UJ jest zatem spadkobiercą dokonań i kontynuatorem prac naukowo-badawczych rozpoczętych sto lat temu przez prof. Tadeusza Kowalskiego, który swoje wyobrażenia na temat tego, jaki kształt winna mieć nowocześnie rozumiana orientalistyka, zawarł w tekście W sprawie orientalistyki w naszych uniwersytetach, opublikowanym w pracy zbiorowej Nauka polska – jej potrzeby, organizacja i rozwój (1919). O wysokiej wartości jego tekstu niech świadczy fakt, że wiele postulatów, które się w nim znalazły, pozostaje aktualnych do dziś.