POMNIK STANISŁAWA PYJASA P
nięcie pomnika odbyło się w 42. rocznicę śmierci Stanisława Pyjasa, w obecności wicepremiera i ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego, działaczy opozycji demokratycznej z czasów PRL,
rodziny i znajomych zamordowanego oraz tłumu zainteresowanych osób. Kim był Stanisław Pyjas, że tak licznie zgromadzeni chcieli oddać cześć jego pamięci? W latach 70. ubiegłego wieku był dwudziestokilkuletnim studentem, mieszkańcem Domu Studenckiego „Żaczek”. Działaczem opozycji demokratycznej zaangażowanym we wspieranie działalności KOR. Był także młodym człowiekiem ze swoimi marzeniami, przed którym cały świat stał otworem. Jego śmierć w do dziś niewyjaśnionych do końca okolicznościach wstrząsnęła krakowskim środowiskiem akademickim. Zmasakrowane ciało Stanisława Pyjasa znaleziono w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie, gdzie został zamordowany przez ludzi związanych ze Służbą Bezpieczeństwa. Ówczesne komunistyczne władze starały się zatuszować całą sprawę. Śmierć Stanisława Pyjasa miała ogromne znaczenie dla całego środowiska studenckiego. To właśnie po tym tragicznym wydarzeniu podjęto wśród studentów decyzję o bojkocie juwenaliów. Odprawiona została wówczas msza święta w intencji zamordowanego oraz odbył się „czarny marsz”. Założony został Studencki Komitet Solidarności, organizacja, która w latach 70. prowadziła jawną działalność opozycyjną. Początkowo działająca tylko w Krakowie, z biegiem czasu objęła także inne ośrodki akademickie, a jej działacze odegrali fundamentalne znaczenie dla powstania późniejszej „Solidarności”. Wśród młodych ludzi dorastających i żyjących w realiach komunistycznego kraju nagle przełamana została bariera strachu. Studenci wyszli na ulice, by zamanifestować swoją solidarność i niezadowolenie. Anna Wojnar
rzed Domem Studenckim „Żaczek” 7 maja 2019 został odsłonięty pomnik Stanisława Pyjasa ‒ zamordowanego w 1977 roku przez Służbę Bezpieczeństwa studenta polonistyki i filozofii UJ. Odsło-
34
ALMA MATER nr 210