WSPÓŁPRACA Z KURDYSTANEM I STUDIA KURDYJSKIE NA UJ Odkrywanie nowej wartościowej przestrzeni dla partnerstwa i współpracy międzynarodowej iedawna wizyta na Uniwersytecie Jagiellońskim delegacji rektorów z Uniwersytetu Tishk w Kurdystanie irackim była jedną z kolejnych inicjatyw polsko-kurdyjskich realizowanych od wielu lat w murach Alma Mater.
także udział pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce Ziyad Raoof. Umowa z Uniwersytetem Tishk (słowo tişk oznacza po kurdyjsku światło) jest wstępem do szerszej współpracy, obejmującej w perspektywie nie tylko wymianę studencką i naukową, ale także tworzenie wspólnych kierunków studiów oraz zespołów badawczych. Polskie zainteresowanie Kurdystanem i studia kurdyjskie na Uniwersytecie Jagiellońskim są jednak tematem znacznie starszym i warto tu choćby pobieżnie przedstawić ich historię i osiągnięcia. Początki polskiego zainteresowania Kurdystanem sięgają jeszcze XIX wieku i wiążą się z postaciami Polaków – dyplomatów w służbie carskiej Rosji: Augusta Kościeszy-Żaby (1801–1894) czy Aleksandra Chodźki (1804–1891). Umowę podpisali rektor UJ prof. Wojciech Nowak Obaj, pełniąc swoje funkcje jako przedoraz rektor Tishk University dr Îdrîs Hadî Salih stawiciele rosyjskiego imperium na 29 kwietnia 2019 w Collegium No- Kaukazie czy w Iranie, interesowali się vum UJ odbyło się podpisanie umowy żywo tradycjami i językami mieszkająo współpracy pomiędzy Uniwersytetem cych tam ludów. August Kościesza-Żaba, Jagiellońskim a zlokalizowanym w Erbilu rosyjski konsul w Erzurum, zajmował się Tishk University. Nowego kurdyjskiego zbieraniem i opisywaniem kurdyjskich partnera z Iraku reprezentowali rektor rękopisów, które następnie wysyłał do uczelni dr Îdrîs Hadî Salih oraz dyrektor carskich bibliotek. Z pomocą Kurda, Meli Działu Współpracy Międzynarodowej Mahmuda Bajazidiego, nauczył się języka prof. Ahmet Öztaş. Spotkanie otworzył kurdyjskiego i tłumaczył kurdyjskie teksty rektor UJ prof. Wojciech Nowak. Ze na język francuski. Był również autorem strony UJ w spotkaniu uczestniczyli także pełnomocnik rektora UJ ds. internacjonalizacji prof. Adam Jelonek, prodziekan ds. dydaktycznych Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych prof. Paweł Laidler oraz kierownik Pracowni Studiów Kurdyjskich Instytutu Orientalistyki Wydziału Filologicznego dr Joanna Bocheńska, dr Karolina Rak z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu (WSMiP), a także mgr Adriana Hołub-Palonka reprezentująca Dział Współpracy Międzynarodowej UJ. W spotkaniu wziął
14
słownika kurdyjsko-francuskiego. Jego, wydane w Sankt-Petersburgu w 1860 roku, dzieło Recueil de notices et récits kourdes servant à la connaissance de la langue, de la littérature et des tribus du Kourdistan, réunis et traduits en français par M. Alexandre Jaba consul de Russie à Erzeroum (Zbiór uwag i opowieści kurdyjskich, dzięki którym można poznać język, literaturę i plemiona Kurdystanu, zebranych i przetłumaczonych na język francuski przez Aleksandra Żabę, konsula rosyjskiego w Erzurum) jest uznawane za jedną z pierwszych prac o kurdyjskim języku i folklorze. W 2018 roku książka ukazała się w języku polskim jako Opowieści kurdyjskie Meli Mahmuda Bajazidiego i Augusta Kościeszy-Żaby (Kraków, Księgarnia Akademicka, seria „Orientalia Polonica”). Rozwój nowoczesnych studiów kurdyjskich w Polsce nastąpił jednakże dopiero w okresie powojennym. Pierwszy doktorat poświęcony Kurdom został obroniony w 1978 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Była to napisana w języku polskim praca kurdyjskiego autora Abdullaha Jalala Fataha Problemy rozwoju i rozpowszechniania kultury kurdyjskiej w Iraku. Natomiast od lat 80. XX wielu niekwestionowanym liderem studiów kurdyjskich w Polsce stał się Uniwersytet Jagielloński, gdzie kurdyjską tematyką
ALMA MATER nr 210 Uczestnicy spotkania w Sali Senackiej Collegium Novum; 29 kwietnia 2019
Fot. Adam Koprowski
N