PÓŁKA NOWOŚCI WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO Martin Grunwald Homo Hapticus. Dlaczego nie możemy żyć bez zmysłu dotyku Zmysł dotyku, tak często przez nas niedoceniany, to prawdziwy majstersztyk natury. Jego receptory znajdują się niemal wszędzie: nie tylko w skórze, lecz także w tkance łącznej, śluzówce, mięśniach, ścięgnach czy stawach. Codziennie doświadczamy jego wpływu na nasze życie, utrzymując pionową postawę, odganiając natarczywą muchę czy mimowolnie dotykając twarzy, by obniżyć poziom stresu. Martin Grunwald to kierownik jedynego w Europie laboratorium zajmującego się zmysłem dotyku. W książce Homo hapticus dowodzi, że zmysł ten jest o wiele ważniejszy niż słuch, węch czy smak – okazuje się wprost niezbędny do naszego przeżycia biologicznego. Obrazowo opisuje fascynujący proces powstawania wrażeń dotykowych i spektrum problemów oraz zagadnień związanych z dotykiem. Bóle fantomowe, techniki masażu noworodków, kwestia kontaktu fizycznego w różnych kręgach kulturowych, projektowanie marki haptycznej pozwalającej rozpoznać przedmiot za pomocą dotyku – to tematy, którymi obecnie zajmują się na całym świecie naukowcy, lekarze, konstruktorzy i marketingowcy. Badania dowodzą, że rekonwalescencja przebiega szybciej, jeśli na chwilę przed operacją lekarze i pielęgniarki przyjaźnie pogłaszczą pacjenta, że nieprzytulane dzieci gorzej się rozwijają, że ciepłe ręce zwiększają nasze szanse na sukces podczas rozmowy o pracę, a cięższe przedmioty są według naszej oceny cenniejsze. Adam Piore Magia bioinżynierii. Ciało, geny i medycyna przyszłości Adam Piore proponuje nam fascynującą podróż do świata bioinżynierii, przeżywającej obecnie cichą rewolucję. Najwięksi inżynierowie naszego pokolenia zaglądają w głąb ludzkiego ciała i dokonują przełomu, który odmieni oblicze ludzkości. Już teraz możliwe staje się odbudowywanie lub modyfikowanie człowieka – a to dopiero początek odkryć w tej dziedzinie. Autor odwiedza naukowców zajmujących się neuronauką, medycyną regeneracyjną i bioniką, którzy opisują badania pozwalające na nowatorskie leczenie ciała i umysłu. Testuje „kombinezon mięśniowy”, który pomaga czubkami palców podnosić ciężar o wadze 40 kilogramów. Bierze też udział w wyścigu o stworzenie „viagry dla umysłu”. Relacjonuje niezwykłe historie ludzi, którym udało się zregenerować utracone w wypadkach fragmenty kończyn, oraz zagląda przez ramię lekarzom starającym się wykształcić u osób niemych umiejętność komunikacji telepatycznej. Ta pasjonująca książka udowadnia, że ciągle przesuwamy granice tego, co do niedawna wydawało się niemożliwe.
140
ALMA MATER nr 210
Granit i tęcza. Dzieła i osobowość Józefa Czapskiego pod redakcją Anny Pilch i Anny Włodarczyk Osobowości i dzieła Józefa Czapskiego – bogatej, wielowątkowej, różnorodnej – nie sposób ująć i zamknąć w wąskiej, jednorodnej formule, stąd cztery kategorie czy tropy, które budują i oświetlają jego sylwetkę artystyczną oraz wizerunek osobisty. Zaproponowane w monografii obszary tematyczne: patrzenie, czytanie, spotkania i pamięć, są tylko próbą scalenia dorobku, który wymyka się takim zabiegom, wyraźnie broni się przed nimi, łącząc wątki osobiste i twórczość w jedno dzieło – dzieło życia, tak że jawi się ono jako „granit i tęcza”. Badania nad uczestnictwem w historii Czapskiego, jego biografią, twórczością pisarską i malarską pozwalają spojrzeć na tę wybitną postać jako na konsekwentną, suwerenną, rzadko spotykaną tak złożoną osobowość. Niniejszy tom daje szeroki ogląd jego życia i dzieł. Spotkali się w nim literaturoznawcy – teoretycy i dydaktycy, historycy sztuki, historycy oraz muzealnicy, którzy razem tworzą jednorodność w różnorodności. Mamy pewność, że ułożone w tej monografii teksty oddają wyjątkowość każdej z wypowiedzi. Anna Pilch i Anna Włodarczyk Zaniedbanie i samozaniedbanie osób starszych. Medyczne i społeczne uwarunkowania pod redakcją Beaty Tobiasz-Adamczyk, Moniki Brzyskiej, Tomasza Grodzickiego Praca została przygotowana przez lekarzy i socjologów z ogromnym doświadczeniem i dorobkiem naukowym z zakresu starości i starzenia się. Ich kolejną pozycję naukową należy zatem powitać z uznaniem dla wysiłku włożonego w kontynuowanie prac nad tą trudną tematyką badawczą. To bez wątpienia oryginalne i prekursorskie w Polsce opracowanie, wieloaspektowo ujmujące uwarunkowania medyczne i społeczne problemów starzenia się z uwzględnieniem zaniedbania i samozaniedbania osób starszych. Autorzy książki budują wielowymiarowy model uwarunkowań zjawisk zaniedbania i samozadniedbania, co stanowi ogromny wkład do dorobku nauk zajmujących się starością. Dokonują oni więc swoistej „rewolucji gerontologicznej” w odsłanianiu, wyjaśnianiu, definiowaniu, kategoryzowaniu badanych zjawisk zaniedbania i samozaniedbania. Monografia jest nowatorskim, wnikliwym opracowaniem, poszerzającym wiedzę na temat „ciemnej strony” wieku starszego i społecznej odpowiedzialności za zjawisko zaniedbania osób starszych. Z recenzji Krystyny Slany