Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Historia katedr, Wydawnictwa Jubileuszowe UJ, t. IX, pod red. W. Taszyckiego i A. Zaręby, Kraków 1964.
oczątki krakowskiej slawistyki sięgają roku akademickiego 1817/1818 i związane są z osobą Jerzego Samuela Bandtkiego. Bandtkie, profesor bibliografii, uniwersytecki bibliotekarz, historyk piśmiennictwa polskiego, rozpoczął wówczas wykłady z bibliografii i nauki języków słowiańskich. Świadectwem jego zainteresowań slawistycznych były nie tylko jego prace naukowe, ale i obszerna korespondencja prowadzona z zagranicznymi slawistami, w tym z Josefem Dobrovskim, Czechem, założycielem całego kierunku. Rok 1818 to moment, w którym slawistyka po raz pierwszy w historii pol-
Henryk Suchecki, 1811–1872
skiej nauki staje się częścią programu wykładów uniwersyteckich – powołano wówczas na Wydziale Filozoficzno-Literackim Katedrę Bibliografii i Nauki Języków Słowiańskich, którą objął Bandtkie. W tym samym roku uruchomiony został także lektorat języka rosyjskiego: prowadził go najpierw krótko Józef Niedermajer, potem ksiądz Zygmunt Wojakowski, wreszcie, od roku 1822, Rosjanin Aleksander Serna-Sołłowiewicz, który wykładał także literaturę rosyjską i język starocerkiewnosłowiański. Po jego wyjeździe z Krakowa (1835) prowadzenie lektoratu rosyjskiego przejął Hieronim Mecherzyński, któremu
128
ALMA MATER nr 204–205
po kilkunastu latach powierzono także wykłady z literatury rosyjskiej (w roku akademickim 1850/1851) i który, podobnie jak jego poprzednik, prowadził też zajęcia z języka starocerkiewnosłowiańskiego. Problematyka słowiańska pojawiała się również w tym okresie (połowa XIX wieku) w wykładach profesora filologii klasycznej, Niemca Bernharda Jülga, który w swoich wykładach poświęconych, między innymi, klasyfikacji języków uwzględniał również języki słowiańskie. W pierwszej połowie lat 60. XIX wieku (w roku akademickim 1863/1864) docent Józef Łepkowski rozpoczął wykład z zakresu starożytności słowiańskich zatytułowany O zabytkach słowiańskich i polskich przedchrześcijańskich. Pierwszym profesorem filologii słowiańskiej został w 1865 roku Henryk Suchecki, językoznawca, wykładający wcześniej polski język i literaturę na uniwersytecie w Pradze. Objął on powołaną właśnie Katedrę Porównawczą Lingwistyki Słowiańskiej. Suchecki swoje studia filologiczne odbywał na Uniwersytecie Lwowskim, kształcił się również w Niemczech w szkole Augusta Schleichera, slawistykę studiował w Wiedniu pod kierunkiem Franciszka Miklosicha. W latach 60. XIX wieku posiadał już pokaźny dorobek naukowy, zajmował się też działalnością patriotyczną (w roku 1863 był w Pradze agentem Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym). W ramach prowadzonej działalności naukowej i dydaktycznej zajmował się zwłaszcza lingwistyką porównawczą (jego dorobek w tym zakresie oceniany jest jednak krytycznie) oraz kwestiami poprawności językowej (jego wykłady cieszyły się sporą popularnością). Podkreśla się także ciężkie warunki pracy Sucheckiego – z niewielkiej pensji (katedra miała charakter dydaktyczny) opłacał on zakup książek i finansował druk publikacji. Senat UJ wystarał się nawet dla niego w pewnym momencie o zapomogę dla najuboższego profesora. Po śmierci Sucheckiego (1872) prowadzona przez niego katedra przez kilka lat pozostała nieobsadzona z powodu braku odpowiednich kandydatów. Ostatecznie
Jerzy Samuel Bandtkie, 1768–1835
w 1876 roku profesorem filologii słowiańskiej mianowany został Lucjan Malinowski, który w zakresie językoznawstwa kształcił się w Niemczech (między innymi u Augusta Schleichera, zasadniczy wpływ miała na niego szkoła młodogramatyczna), doktorat uzyskał w Lipsku. Naukowo zajmował się głównie historią języka polskiego, dialektologią i etnografią (jego wykłady obejmowały również inne języki słowiańskie). Był także dobrym pedagogiem i organizatorem – wśród jego zasadniczych zasług wskazuje się zwłaszcza powołanie w 1888 roku pierwszego na ziemiach polskich Seminarium Filologii Słowiańskiej.
pjs.ijp.pan.pl
P
ipsb.nina.gov.pl
200-LECIE KRAKOWSKIEJ SLAWISTYKI
Lucjan Malinowski, 1839–1898