□ Czy obserwuje Pani tendencje do tworzenia się grup literackich, specyficznego języka wyrazu? ■ Tak. O języku jednak nie będę mówić, bo bycie pisarzem/ poetą polega wszak na oryginalności języka. Ale obserwuję inną tendencję. Kolejne pokolenia są coraz bardziej nastawione na (auto)promocję. W pojęciu wykładowców, ludzi innego pokolenia, takie zachowanie pisarza jest w jakimś sensie sprzeczne z etosem twórcy. Mam wrażenie, że dzisiaj potrzeba autopromocji zdominowała wielu młodych twórców. Trudno mi rozstrzygnąć czy to jest dobre, czy złe. Jeśli książka jest świetna – to dobrze, jeśli zła – niekoniecznie. □ Jakie są dalsze plany Studium? ■ Żeby to miejsce było znane wszystkim tym, którzy go poszukują. To by wystarczyło. Wtedy będzie można pracować z pełną satysfakcją.
Rozmawiała Małgorzata Sypniewska
NAJWAŻNIEJSZA LEKCJA W SLA Czego oczekiwałaś, podejmując naukę w SLA, i czy te oczekiwania się spełniły? W jaki sposób studia wpłynęły na Twoją dalszą drogę pisarską? Katarzyna Jakubiak: Zapisałam się do SLA, bo w moim ówczesnym środowisku nie miałam wystarczającej ilości bodźców, które pomogłyby mi pielęgnować pisanie. Już wówczas pisanie było dla mnie ważne (pisałam „książki” od piątego roku życia!), ale całkowicie brakowało mi pewności siebie, i ta niewiara w siebie hamowała mój rozwój. Gdybym nie ukończyła SLA, najprawdopodobniej nie zostałabym pisarzem; być może nie zostałabym nawet tłumaczem literatury. W moim ówczesnym środowisku brakowało ludzi, którzy potwierdziliby moje przeczucie, że pisanie może być ważną i poważną częścią życia (a nie tylko takim sobie hobby). Bliskie kontakty z innymi piszącymi osobami, z wykładowcami, czyli ludźmi, którzy odnieśli w tej dziedzinie sukces, ale także z innymi słuchaczami miały dla mnie ogromne znaczenie. (Katarzyna Jakubiak, I rocznik SLA, pisarka, tłumaczka, profesor na Millersville University w Pensylwanii, USA. Jej zbiór opowiadań Nieostre widzenia otrzymał w 2013 roku nominację do Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus” oraz znalazł się w finale Nagrody Literackiej dla Autorki, „Gryfia”). *** Jak oceniasz swój rozwój na przestrzeni dwóch lat spędzonych w SLA? Czy studia stanowiły dla Ciebie ważny element w rozwoju warsztatu pisarskiego, wyobraźni i pomysłów, kontaktów literackich? Przemysław Owczarek: Myślę, że spotkania z kilkoma wykładowcami, które zaistniały w ramach SLA, w niebagatelny sposób poszerzyły moje horyzonty. W tych pęczniejących horyzontach i wertykalnym układzie poziomów inspiracji pojawiło się sporo miejsca na wyobraźnię. Efekty trwają do dzisiaj. Z niektórymi mistrzami wciąż utrzymuję kontakt. (Przemysław Owczarek, dr, antropolog kultury, poeta, prozaik, eseista, redaktor naczelny kwartalnika literacko-artystycznego „Arterie”, laureat wielu prestiżowych nagród poetyckich, między
Zakończenie roku, czerwiec 2004
innymi im. Jacka Bierezina, im. Kazimiery Iłłakowiczówny; za tom prozy poetyckiej Cyklist, który w 2010 roku został nominowany do literackiej nagrody „Gdynia” oraz uhonorowany nagrodą Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek w kategorii książki poetyckiej). *** Najważniejsza lekcja, jaką wyniosłaś ze studiowania w SLA? Jaką tajemnicę pisarską odkryłaś podczas studiów? Joanna Mastalerz: Tajemnicą, którą odkryłam podczas studiów, jest przekład. Czytanie Szekspira w trzech różnych przekładach na zajęciach u prof. Libery było przewrotem w moim myśleniu o pracy nad rolą, która została napisana w obcym mi języku. Jestem aktorką, nie tłumaczką, ale zachwyciły mnie i poraziły różnice, jakie muszą pojawić się w interpretacji tego samego tekstu w zależności od tego, kto i jak go przetłumaczy. (Joanna Mastalerz, aktorka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, występowała w wielu wybitnych spektaklach, między innymi, nominowana w 2004 roku do nagrody Ludwika 2003 w kategorii „Najlepsza Rola Kobieca” za Pod mocnym Aniołem) *** Co było dla Ciebie najważniejszym doświadczeniem podczas studiów w SLA? Tomasz Nowak: Czas studiów cenię sobie przede wszystkim za możliwość słuchania wykładów twórców. Owszem, byli znakomici, pełni oddania, teoretycy. Ale wyjątkową okazją była możliwość poznania osób, których twórczość znałem z wcześniejszej lektury. To nie tylko wykłady, ale także nieformalne spotkania, które pozwalały spojrzeć na ich twórczość z nowej perspektywy. Możliwość bliższego poznania wielu autorów uświadomiła mi ogromny wysiłek i poświęcenie związane z pisarstwem. Bardzo wysoko sobie cenię także możliwość poznania wielu znakomitych koleżanek i kolegów ze studiów. Reprezentowali ogromne spektrum wrażliwości w postrzeganiu rzeczywistości. W różnym wieku, wykonujący różne zawody, byli dla mnie swoistym lustrem, w którym mogłem pełniej zobaczyć także siebie. (Ksiądz Tomasz Nowak, studiował homiletykę na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz retorykę na Uniwersytecie alma mater nr 168 85 Jagiellońskim. Jego tom poetycki Sceny z życia został wyróżniony w III edycji konkursu literackiego im. Macieja Słomczyńskiego).